30 minute read
Feature
มุมสวยของเส้นทางเหนือสวนสุขภาพลัดโพธิ์ ตำาบลทรงคนอง อำาเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ A marvelous perspective of the road above Lat Pho Health Park, Song Khanong Sub-District, Phra Pradaeng District, Samutprakan
Advertisement
ชมศิลป์
คุณค่าคู่แผ่นดินสมุทรปราการ Touching the Art
ศิลปะ คือ สิ่งที่มนุษย์สร้างสรรค์ขึ้น ด้วยเหตุผลที่ต่างกัน อาจจะด้วยความเชื่อ ความศรัทธา ความระลึกถึง หรือเพื่อจรรโลง สถานที่แห่งนั้นด้วยความงามประณีต จากมือของศิลปินผู้สร้างผลงาน อีกหนึ่งเหตุผลนั้น งานศิลปะก็ท�าหน้าที่เป็นผู้สื่อสาร ในการเผยแพร่ ประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และความงดงามของเมือง สู่สายตาของ ผู้มาเยือนได้โดยไม่จ�ากัดฤดูกาล @SAMUTPRAKAN ฉบับนี้ พาคุณผู้อ่านเดินทางไปสัมผัส กับผลงานศิลปะต่างแขนง ทั้งงานจิตรกรรม สถาปัตยกรรม ประติมากรรม และงานปฏิมากรรม ที่ติดตั้งอยู่ในจังหวัดสมุทรปราการ และเป็นสถานที่อันส�าคัญ ที่หากได้มีโอกาสไปเยือนแล้ว ก็ควรแก่การ เก็บภาพไว้เป็นที่ระลึกและเป็นความทรงจ�า Art is human creations on different grounds of belief, faith, loving memories. They complement places with meticulous details handcrafted by artists. On the other hand, art pieces serve as messengers in the dissemination of history, culture, and the city's attractiveness to the eyes of visitors throughout the years. This issue of @SAMUTPRAKAN guides you to experience various forms of art such as painting, architecture, and sculpture installed at significant places of Samutprakan. They are indeed worth capturing photos as souvenirs and remembering.
พระบรมรูปทรงงาน สวนสุขภาพลััดโพธิ์์� บรเวณใต้สะพานภูมพลั ๑ Statue of Work at Lat Pho Health Park beneath Bhumibol Bridge 1
Sculpture from His Majesty’s photo
สวนสุขภาพลัดโพธิ์ ในอ�าเภอพระประแดง ตั้งอยู่บริเวณ ใต้สะพานภูมิพล ๑ และสะพานภูมิพล ๒ แนวคิดในการสร้าง สวนสาธารณะแห่งนี้ เกิดขึ้นเพื่อให้ประชาชนได้ใช้เป็นที่พักผ่อน หย่อนใจ เพราะชุมชนใดปราศจากพื้นที่สาธารณะสีเขียว ก็เหมือน ลมหายใจแห่งความรื่นรมย์ในชีวิตได้ขาดหายไป ที่นี่เป็นที่ตั้งของพระบรมรูปทรงงานของพระบาทสมเด็จ พระบรมชนกาธิเบศร มหาภมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ในสูทฉลองพระองค และสิ่งของประจ�าพระองค ขนาด ๒.๓ เมตร ท�าจากวัสดุซิิลิคอน บรอนซิ หรือโลหะส�าริด ของออสเตรเลีย โดยผลงานการปั�นของ คุณกิตตชัย ตรรัตนวิชชา ศิลปินและประติมากร เมื่อร�าลึกถึงในหลวงรัชกาลที่ ๙ ภาพติดตาของใครหลายคน คือยามที่พระองค์เสด็จพระราชด�าเนินไปยังแห่งหนใดก็ตาม สิ่งที่พระองค์มักจะน�าติดพระวรกายไปด้วยเสมอ คือ แผนที่ ด้วยความที่พระองค์ทรงเป็นนักส�ารวจและทรงเชี่ยวชาญในการ ใช้แผนที่เป็นอย่างมาก แผนที่ที่พระองค์ถืออยู่เป็นประจ�าจึงเป็น แผนที่คู่พระวรกายที่ทรงจัดเตรียมและยังทรงตัดต่อแผนที่ดังกล่าว ด้วยพระองค์เองอีกด้วย วิทยุสื่อสารเป็นสิ่งของทรงงานอีกชิ้นที่ส�าคัญ พระองค์เป็น ผู้มีพระอัจฉริยภาพทางด้านวิทยุสื่อสารอย่างแท้จริง โดยมีพระนาม เรียกขานทางวิทยุว่า VR๐๐๙, สายลม๐๙ และ HS๑A พูดถึง การใช้วิทยุสื่อสารของพระองค์แล้ว ก็ชวนให้นึกถึงภาพยนตร์ เฉลิมพระเกียรติเรื่องสัญญาณจากฟ้า VR๐๐๙ ที่จ�าลองจากเหตุการณ์ วาตภัยครั้งใหญ่ ในพื้นที่จังหวัดราชบุรีเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๓๙ ซิึ่งพระองค์ ทรงติดตามเหตุการณ์และพระราชทานค�าแนะน�าในการแก้ปัญหา สัญญาณวิทยุขาดหายให้กับเจ้าหน้าที่อาสาสมัครและอาสากู้ภัย ด้วยพระองค์เอง ผ่านอุปกรณ์สื่อสารส่วนพระองค์ ด้วยบารมีของ พระองค์ในครั้งนั้น ท�าให้ประชาชนที่ก�าลังได้รับความยากล�าบาก สามารถผ่านเหตุการณ์อันเลวร้ายมาได้ สิ่งของคู่พระวรกายอีกหนึ่งสิ่งที่ไม่ว่าจะเสด็จพระราชด�าเนิน ไปยังสถานที่ใดก็จะทรงพกพาไปด้วยเสมอ คือ กล้องถ่ายรูป โดยกล้องถ่ายรูปส่วนพระองค์ตัวแรก คือ กล้อง Contax II ผลิตใน ประเทศเยอรมนี พระองค์ยังทรงเป็นช่างภาพให้กับหนังสือพิมพ์ The Standard หนังสือพิมพ์รายสัปดาห์ภาษาอังกฤษฉบับแรก ของประเทศไทยอยู่ช่วงขณะหนึ่ง ถึงตรงนี้หลายคนคงนึกสงสัยว่าเวลาที่เราพูดถึง “ในหลวงทรงงาน” สิ่งที่แสดงถึงการทรงงานของพระองค มีหลายโอกาส เช่นนั้นแล้วเหตุใดโครงการสร้างพระบรมรูปทรงงาน
Lat Pho Health Park in Phra Pradaeng District beneath Bhumibol Bridge 1 and 2 was initiated to offer a recreational space for locals because a community without a green area would feel as if the breath of life pleasure went missing. The park enshrines the statue of His Majesty King Bhumibol Adulyadej the Great in the working post in a suit with his usual work equipment. It is 2.3 meters tall, crafted with silicon and bronze from Australia by Kittichai Treeratwitcha, an artist and a sculptor. The familiar picture of His Majesty King Rama IX is how he always carried maps everywhere he went. Since he was an explorer and a highly skillful map reader, he prepared and devised his own maps. A walkie-talkie was another essential work equipment of His Majesty. He was a true genius in radio communication with three call signs, VR009, Sailom09, and HS1A. In “VR009: The signal from the sky”, a short film in tribute to His Late Majesty, it simulated the great hurricane in Ratchaburi back in 1996, which he kept abreast of and personally bestowed advice on how to fix the lack of radio signal to volunteer staffs and rescue volunteers via his communication radio. His divine grace enabled suffering residents to overcome the horrible event. Moreover, another item that never left His Majesty’s side was the camera. His first camera was Contax II, made in
Germany. He was briefly a photographer for Thailand’s first issue of Standard, a weekly English newspaper. At this point, many start to raise eyebrows why, out of all His Majesty’s countless works and occasions, this posture was chosen for the statue of His Majesty at Lat Pho Health Park. it was one of the three statues of work that His Majesty King Rama IX royally granted permission to establish. The first was built at Wat Thai Kusinara Chalermraj in India and the second at Thung Makham Yong, Ayutthaya. Kittichai said that, in the beginning, His Majesty King Rama IX selected some photos of him taken by others and bestowed them to His Excellency Ambassador Thawatchai Thaweesri to pass on to Kittichai as prototypes for sculpting the statue of work. During the process, the draft had been revised over three times. The photo of His Majesty that he received was in a natural working pose, which must be further enhanced with the arts of monumental sculpture for a more graceful dimension as if an ideal picture.
ของในหลวงรัชกาลที่ ๙ ที่สวนสุขภาพลัดโพธิ์แห่งนี้ จึงเลือก พระราชอริยาบถนี้ พระบรมรูปทรงงานของในหลวงรัชกาลที่ ๙ ที่เห็นอยู่นี้ ถือเป็น ๑ ใน ๓ จากพระบรมรูปในหลวงทรงงาน ที่ในหลวงรัชกาลที่ ๙ ได้พระราชทานพระบรมราชานุญาตใหม การจัดสร้างขึ้น โดยชิ้นแรกสร้างขึ้นที่วัดไทยกสินาราเฉลิมราชย ประเทศอินเดีย อีกชิ้นคือที่ทุ่งมะขามหย่อง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา คุณกิตตชัยเล่าว่าในช่วงเริ่มต้นการเตรียมงาน ในหลวง รัชกาลที่ ๙ ได้ทรงเลือกพระบรมฉายาลักษณ์ของพระองค ที่มีคน เคยฉายพระรูปพระองค์เอาไว แล้วพระราชทานใหกับท่านทูตธวัชชัย ทวีศร เพื่อน�ามามอบใหกับคุณกิตตชัย เพื่อใช้เป็นต้นแบบในการปั�น พระบรมรูปทรงงาน ในขั้นตอนนี้ต้องผ่านกระบวนการปรับแก้ไขแบบ อยู่ประมาณ ๓ ครั้ง โดยพระบรมฉายาลักษณที่คุณกิตตชัยได้มานั้น เป็นพระราชอริยาบถของพระองคที่มีความเป็นธรรมชาต และเมื่อ ต้องน�ามาพัฒนาต่อเพื่อใช้ในศาสตร์ของงานปั�นพระบรมรูป กต้องมีการ ปรับมติให้เกิดความสง่างาม ประหนึ่งภาพในอุดมคต “ผมมีความรักและศรัทธาในหลวงรัชกาลที่ ๙ มากเป็นทุนเดิม ในชีวิตอยู่แล้ว พอมีผู้ใหญ่ยื่นโอกาสมาให้ ผมก็เลยรีบเข้าไปท�า ผมร่างแบบโดยปรับจากรูปทรงงานต้นฉบับของท่าน โดยท่านทูต ธวัชชัย ทวีศรี เป็นคนน�าไปเข้าเฝ้าฯ ครั้งแรกมีพระราชวินิจฉัย ให้แก้บ้างนิดหน่อย โดยส่วนที่แก้ ท่านใช้วิธีเขียนมาร์กลงไป บนแบบร่างด้วยดินสอเลย จากนั้นท่านทูตก็ถ่ายรูปส่งต่อมาให้เรา จนครั้งที่ ๒ ท่านก็แกอีก กระทั่งในการแก้งานครั้งที่ ๓ ผมพูดติดตลก กับท่านทูตว่า ถ้าครั้งนี้ผ่านนะ ผมจะบวชเลย ท่านทูตหัวเราะใหญ “With profound love and faith in His Majesty King Rama IX, I immediately took the opportunity. I drafted it by adjusting from the prototype photos and His Excellency Ambassador Thawatchai Thaweesri presented it to His Majesty. After His Majesty marked on the first draft for a slight revision with a pencil, His Excellency took a photo and sent it to me. The king also revised the second version, so I said jokingly to His Excellency if the third one was to pass, I’d enter the monkhood.
คุณกตตชัย ตรีรัตน์วชชา ประตมากร แลัะหนึ่งในผลังาน อนุเสาวรีย์เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนารถ พระบดาแห่งกองทัพอากาศไทย ซึ่งตั้งอยู่ที่ ๑๑ กองบน ทั่วประเทศไทย KittichaiTreeratwitcha, the sculptor, and the statue of PrinceChakrabongseBhuvanath, the father of Royal ThaiAir Force.
ผ่านไปไมกี่ชั่วโมง ท่านทูตโทรศัพท์กลับมาบอกว่า ไปเตรียมวัด ได้เลยนะ ผ่านแล้ว ซิึ่งพอในหลวงท่านทราบว่าผมจะบวชให้พระองค พระองค์ได้พระราชทานผ้าไตรมาใหด้วย คิดดสิครับ เราเป็นแค ประติมากรตัวเล็ก ๆ ที่พระองค์ไม่เคยเจอหน้าด้วยซิ�้า แต่พอบอกว่า จะบวช พระองคก็เมตตาพระราชทานผ้าไตรให้” คุณกิตตชัยเล่าต่อว่า สิ่งที่ในหลวงรัชกาลที่ ๙ ทรงให ความส�าคัญเป็นอย่างมากคือเรื่องของท่วงท่า ความบาลานซิ์ของชิ้นงาน ระหว่างซิ้ายและขวา รวมไปถึงรายละเอียดในสิ่งของเครื่องใช “พระองคท่านแก้งานโดยบอกว่า เวลาไปไหน พระองคท่าน จะต้องพกดินสอ ๒ แท่ง แท่งหนึ่งเป็นดินสอที่เหลาหัวเอาไว มียางลบสน�้าตาลอ่อน ส่วนอีกแท่งเป็นดินสอที่จะถูกเหลาไวทั้ง ๒ หัว หัวหนึ่งเป็นสน�้าเงิน หัวหนึ่งเป็นสีแดง ซิึ่งพระองคท่านเอาไว้มาร์ก บนแผนที่ ตรงไหนส�าคัญมาก พระองคท่านจะใชสีแดงมาร์กลงไป ตรงไหนส�าคัญรองลงมาจะใชสน�้าเงิน ฉลองพระบาทที่พระองคท่านใส คือรองเท้าพาราเดียมของฝรั่งเศส เป็นรองเท้าผ้าใบครึ่งแข้ง ยางที่พื้นรองเท้าจะเป็นยางแบบเดียวกับพวกยางรถออฟโรด ส่วนแผนที่ที่พระองคท่านเหน็บติดพระวรกายไว เราก็ใชวธ ขอขนาดแผนที่จริงมา เพื่อน�ามาปรับขนาดให้เหมาะกับรูปปั�น ของพระบรมรูปทรงงานแผนที่ฉบับจริงของพระองค ท่านนั้น เวลากางออกมาจะเท่ากับกระดาษ ๔ ทบ มันใหญ่มากนะครับ แล้วคิดดว่าเวลาพระองคท่านถือแผนที่จริงไปทรงงานตามที่ต่าง ๆ มันล�าบากเหมือนกันนะ พูดแล้วผมจะร้องไห้“ นอกจากพระบรมรูปทรงงานรัชกาลที่ ๙ ที่สวนสุขภาพลัดโพธิ์ แห่งนี้แล้ว คุณกิตตชัยยังเป็นประติมากรที่สร้างผลงานทรงคุณค่า อีกมากมาย ไมว่าจะเป็นรูปปั�นหลวงพ่อพุธ ฐานิโย ที่จังหวัดนครราชสีมา After a few hours, he called and told me to prepare for the ordination because it had been approved. Learning I planned to be ordained, His Majesty royally bestowed me a set of monk robes. I was just a tiny sculptor that he had never met but still bestowing the robes.” Kittichai continued that His Majesty placed a dear emphasis on the gesture, the balance between the left and right of the work, and the details of his equipment. “His Majesty revised the drafts, explaining that wherever he went, he always carried two pencils to mark on the map. One must be sharpened on one end and a light brown rubber at the other, and the other sharpened on both blue and red ends. He marked the most important parts with red and the second-most important with blue. His Majesty wore mid-calf French Palladium sneakers with rubber soles made of the same type of rubber as off-road tires. For the map, I adjusted the proportion from the actual size to best suit the monumental sculpture. The real map was really huge, about the size of four paper folds. Imagine him carrying it to work at different places and how tough that must have been.” Apart from His Majesty King Rama IX’s statue at this Lat Pho Health Park, Kittichai had created many distinguished masterpieces. For example, the statue of Luang Pho Phut Thaniyo in Nakhon Ratchasima, the statues of athletes at Rajamangala National Stadium, Bangkok, the simulated
ประติมากรรมรูปนักกีฬาที่สนามราชมังคลากีฬาสถาน กรุงเทพฯ รูปเหมือนสมเด็จพระพุฒาจารย (โต พรหมรังสี) ที่วัดเกษไชโย จังหวัดอ่างทอง พระพุทธรัตนมงคลสัมฤทธิ์ ที่จังหวัดสิงหบร พระอนุสาวรย์พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงราชบรดิเรกฤทธิ์ ที่ ศาล จังห วัด สุราษฎ ร ์ธา น พระอ นุสาว ร ย ์พลเ รือเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาภากรเกียรติวงศ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ ที่ท่าเรือแหลมฉบัง จังหวัด ชลบร และพระอนุสาวรย์จอมพลสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจักรพงษ ภูวนารถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานารถ พระบิดาแห่งกองทัพอากาศไทย ตั้งอยู่ที่ ๑๑ กองบินทั่วประเทศไทย Buddha image of Somdet Phra Phutthachan (To Phromma Rangsi) at Wat Ket Chai Yo, Angthong, Phra Phuttha Rattana Mongkhon Samrit in Singburi, the monument of Prince Ratchaburi Direkrit at Surat Thani Provincial Court, the
monument of Admiral Prince Abhakara Kiartivongse, Prince of Chumphon, at Laem Cha Bang Port, Chonburi, and the statues of Field Marshal Chakrabongse Bhuvanath, Prince of Phitsanulok, the father of Royal Thai Air Force, installed at 11 bases across Thailand.
พระบรมรูปทรงงาน รัชกาลที่ ๙
สวนสุขภาพลััดโพธิ์์� ตำาบลัทรงคนอง อำาเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ โทรศัพท์ ๐๙ ๖๙๙๐ ๖๑๓๔ เปิดบริการทุกวัน : เวลัา ๐๕.๐๐-๒๑.๐๐ นาฬกา
His Majesty King Rama IX’s statue of work
Lat Pho Health Park, Song Khanong Sub-District, Phra Pradaeng District, Samutprakan Tel. 09 6990 6134 Open daily from 05.00 am - 09.00 pm
The exquisite splendor and the pride of the Thai nation
เกษียรสมุทร เป็นทะเลัของน้ำานมตามคตความเชื่อของศาสนาพราหมณ์-ฮนดู เป็นส่วนหนึ่งของวรรณกรรมมหาภารตยุทธิ์แลัะในภควัตปุราณะ แลัะเป็นเหตุการณ์ครั้งใหญ่ที่สุดในโลักวรรณคดี ที่ต้องใช้กำาลัังทั้งจากฝ่ายเทวดาแลัะฝ่ายอสูรเป็นจำานวนมาก รวมถึงกนเวลัายาวนานนับพันปี The Churning of the Milk Ocean is a Brahman-Hindu belief, a part of the Mahabharata and the Bhavata Purana, and the greatest event in the literature world that required the power from numerous Gods and Demons over a thousand years
ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ นอกเหนือไปจาก “ความเป็น ที่สุดในโลก” หลายประการ เช่น มีหอควบคุมที่สูงเป็นอันดับ ๑ ของโลก (๑๓๒.๒ เมตร) มีอาคารผู้โดยสารเดี่ยวที่มีขนาดใหญ่ เป็นอันดับ ๓ ของโลก (๕๖๓,๐๐๐ ตารางเมตร) เป็นหนึ่งใน ท่าอากาศยานที่มีผู้โดยสารมากที่สุดแห่งหนึ่งของโลก รวมทั้ง ติดอันดับ ๑ ใน ๑๐ ท่าอากาศยานที่มีคุณภาพการบริการดีที่สุด ในโลก (พ.ศ. ๒๕๕๓) แต่ที่ถูกกล่าวขวัญกันอย่างมาก คือบรรยากาศและการตกแต่ง ภายในท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ ซิึ่งมีศิลปะที่บ่งบอกความเป็นไทย ติดตั้งอยู่ทั่วบริเวณ ไฮไลต์แรกส�าหรับทุกคนที่ผ่านเข้ามา คงต้องสะดุดตา กับ “กวนเกษียรสมุทร" ประติมากรรมขนาดใหญ่ ท�าด้วยโลหะ ปิดทองประดับกระจก กว้าง ๓ เมตร ยาว ๒๑ เมตร สูง ๕.๕๐ เมตร ที่กรมศิลปากรต้องระดมทั้งช่างเอกและศิลปินแห่งชาติราว ๕๐ คน ร่วมมือร่วมใจในการออกแบบและก่อสร้าง เพื่อสะท้อนความอมตะ มั่นคง ยืนยง สถาพร สอดคล้องกับแนวคิดในการสร้างท่าอากาศยาน สุวรรณภูมิ อันหมายถึง แผ่นดินทอง ความอุดมสมบูรณ์ เจริญรุ่งเรือง ไม่มีที่สิ้นสุด กวนเกษียรสมุทร เป็นคติความเชื่อของศาสนาพราหมณ์-ฮินดู ต�านานเดิมเล่าว่าตั้งอยู่ในทิศตะวันออกของจักรวาล มีน�้าสีขาว คือ เกษียร ที่แปลว่า น�้านมไหลเต็มอยู่ตลอดปี ล�าพังหมู่เทวดาไม่สามารถ กวนเกษียรสมุทรกันได้เองเพราะมีเรี่ยวแรงไม่เพียงพอและต้องใช้ เวลานับพันปี จนท�าให้เกิดของทิพย์วิเศษสุด ๑๔ อย่าง ทยอยผุดขึ้นมา ดังนั้นการจะให้ได้มาซิึ่งน�้าอมฤต ของทิพย์วิเศษสิ่งสุดท้าย จึงต้อง หลอกล่อเหล่าอสูรให้ช่วย โดยสัญญาว่า เมื่อได้น�้าอมฤตแล้วก็จะแบ่ง กันดื่มเพื่อความเป็นอมตะตลอดไป ประติมากรรมนี้จึงมีองค์ประกอบครบครัน ทั้งพระนารายณ์ (พระวิษณุ) ๔ กร ที่ประทับอยู่เหนือเขามันทรซิึ่งใช้เป็นไม้ กวนเกษียรสมุทร มีฝ่ายเทวดา ๙ องค์ ฝ่ายอสูร ๙ ตน ต่างยืน ออกแรงคนละฟากเพื่อดึงพญานาคหรือพญาวาสุกรีที่ใช้ผูกเป็นเชือก พันกับเขามันทร โดยมีเต่า(กูรมาวตาร) ใช้กระดองรองรับเกษียรสมุทร เอาไว้ อีกทั้งยังเป็นกลอุบายว่า เมื่อพญานาคถูกชักลากไปมา นานเข้าก็จะส�ารอกพิษออก ท�าให้เหล่าอสูรที่ถูกหลอกให้ยืนอยู่ ทางฝั่งเศียรต้องทรมานจากพิษนั้น แต่เหล่าเทวดาซิึ่งดึงอยู่ทางฝั่งหาง ของนาควาสุกรีไม่ต้องสัมผัสกับพิษ อาจารย์ปัญญา วิจินธนสาร ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (สาขาจิตรกรรม) ปี พ.ศ. ๒๕๕๗ ผู้เป็นหนึ่งในทีมงานเบื้องหลัง ความงามอันเลื่องลือของท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ ได้เผยถึง ที่มาตั้งแต่เริ่มการออกแบบก่อสร้างว่า เป็นความตั้งใจที่จะให้ที่นี่เป็น “ท่าอากาศยานที่จัดแสดงงานศิลปะมากที่สุดของโลก”
Suvarnabhumi Airport holds multiple world records. For instance, the world’s tallest Control Tower (132.2 m), the world’s third-largest single-building airport terminal (563,000 sqm), one of the world’s busiest airports, and one of the world’s top ten airports with the best service (2010). The most renowned aspect is its atmosphere and interior decoration, highlighted with Thai art throughout. First, The Churning of the Milk Ocean was a gilded metal sculpture decorated with glasses. It measures 3 meters wide, 21 meters long, and 5.50 meters tall. The Department of Fine Arts united 50 master artisans and national artists to collaborate in the design and construction to reflect immortality, stability, and perseverance, in alignment with Suvarnabhumi airport construction concept as the land of gold, endless abundance, and prosperity. The Churning of the Milk Ocean was a Brahman-Hindu belief. The legend said at the east of the universe was Kasian (Milk Ocean). Gods alone were not powerful enough to churn it and could take thousands of years. To retrieve the precious
“เราอยากให้คนที่ผ่านมาใช้บริการในท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ รู้สึกเหมือนก�าลังเข้าไปในพิพิธภัณฑ์ เกิดความประทับใจความเป็นไทย ได้ชื่นชมศิลปะไทย เรียนรู้วัฒนธรรมไทย เราจึงวางแนวคิดให้ งานศิลปะของที่แห่งนี้เต็มไปด้วยเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม ประเพณี ผสมผสานกับศิลปะสมัยใหม่ เหมือนเป็น Living Museum ให้คนได้เห็นครบทั้งหมด ทั้งสถาปัตยกรรม ประติมากรรม จิตรกรรม เอาเรื่องราวในวรรณคดีมาถ่ายทอด เอายักษ์วัดพระแก้ว มาจ�าลอง ใช้เทคนิคพิเศษในการปัน คือปันดินก่อน แล้วหล่อด้วย ไฟเบอร์กลาส” นอกจากอภิมหาต�านานข้างต้นแล้ว ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ ยังได้ติดตั้งรูปหล่อยักษ์ทั้ง ๑๒ ตน ที่บริเวณชั้น ๔ โถงผู้โดยสาร ขาออก โดยอยู่หลังเคาน์เตอร์เช็กอิน แถว D ถึง R เพื่อให้แขกบ้าน แขกเมืองได้เห็นถึงความยิ่งใหญ่น่าเกรงขาม และยักษ์เหล่านั้น ท�าหน้าที่เสมือนผู้ดูแลประเทศ โดยยักษ์ทั้ง ๑๒ ตน ที่จ�าลองจาก ยักษ์ต้นแบบของวัดพระศรีรัตนศาสดารามนี้ ประกอบด้วย ทศกัณฐ์ สหัสเดชะ อัศกรรณมาลาสูร จักรวรรดิ อินทรชิต มังกรกัณฐ์ ไมยราพ สุริยาภพ ทศคีรีวัน ทศคีรีธร วิรุญจ�าบัง วิรุฬหก และถ้าจะบอกว่า ท่าอากาศยานนั้นเปรียบเสมือนประตู ต้อนรับผู้โดยสารทั่วโลกที่เดินทางมาใช้บริการ และในขณะเดียว กันก็เป็นจุดที่ส่งผู้โดยสารให้เดินทางออกไปสู่จุดหมายปลายทาง โดยสวัสดิภาพแล้ว การน�าเสนอความเป็นไทยของท่าอากาศยาน สุวรรณภม จึงไม่ไดมีเพียงประติมากรรมชิ้นงานต่าง ๆ ที่กล่าวไว ข้างต้น แต่สถานที่แห่งนี้ยังได้ถูกออกแบบโครงสร้างภายนอกให้ ประกอบด้วยเส้นสายลายไทยที่สวยงามอ่อนช้อย ตกแต่งภายใน ด้วยการน�าเสนอศิลปะท้องถิ่น วิถีชีวิตความเป็นไทย รวมทั้ง Nectar of Immortality, the last of 14 fantastic items that emerged from the ocean during the churning, Gods persuaded Demons to help, promising to share the Nectar. Therefore, the sculpture consists of the four-handed Vishnu above Mount Manthara, used as the churning rod, nine gods, and nine demons on each end pulling Vasuki, the king naga who became the churning rope to tie Mount Manthara. The turtle (Kurma) supported the Milk Ocean on his back so that when the king serpent was pulled back and forth and spit out poison, the demons, tricked to take the head side, suffered from the poison while the gods on the tail did not. Panya Vijinthanasarn, National Artist in the field of Visual Arts (Painting) in 2014, one of the teams behind the prominent beauty of Suvarnabhumi Airport, revealed that since the beginning of the construction design, it was their goal to make the place “the airport with the world’s largest art exhibition”. “We wanted visitors of Suvarnabhumi Airport to feel as if they were entering a museum, impressed by the Thainess, admiring Thai art, and learning Thai culture. So, we set the art concept full of history, cultures, traditions and blended it with contemporary art. Similar to a living museum, visitors could experience architecture, sculpture, and painting to depict scenes from literature or replicate the giant of the temple of the Emerald Buddha with a special sculpting technique, molding the clay before casting with fiberglass.”
สุริยาภพ ๑ ในยักษ์ ๑๒ ตนแห่งสุวรรณภูม ซึ่งทั้งหมดนั้น จำาลัองมาจากวัดพระศรีรัตนศาสดาราม หรือ วัดพระแก้ว Suriyaphop, one of the 12 giant at Suvarnabhumi Airport, replicated from the Temple of the Emerald Buddha (Wat Phra Kaeo).
บุษบก นยมสร้างขึ้นสำาหรับประดษฐานส่งที่ควรสักการะ ทางพุทธิ์ศาสนา หรือใช้เป็นธิ์รรมาสน์สำาหรับภกษุขึ้นเทศน์ หรือใช้เป็นที่พระเจ้าแผ่นดนประทับว่าราชการ Busabok, built to enshrine Buddhist sacred items for worship, used as a pulpit for a monk to give sermon, or the ceremonial throne for the king
ขนบธรรมเนียมประเพณี ผ่านงานจิตรกรรมของศิลปินไทยที่มีชื่อเสียง รวมทั้งภาพหายากจากศิลปินผู้เขียนภาพและผู้ครอบครองภาพ หลายองค์กร อาทิ มูลนิธิธนาคารกรุงเทพ ธนาคารกรุงเทพ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ และพิพิธภัณฑ์ศิลปะของรัชกาลที่ ๙ ที่อนุญาตให้น�าภาพเหล่านี้มาแสดงเป็นกรณีพิเศษ เมื่อท่าอากาศยานสุวรรณภูมิในวันนี้ เปรียบได้กับ Museum Art หรือพิพิธภัณฑ์ระดับชาติ ที่จัดแสดงงานศิลปะระดับมาสเตอร์พีซิ ทุกชิ้นแล้ว จึงมีคนเคยกระซิิบถามผู้เชี่ยวชาญคนดังของวงการศิลปะ ว่าหากเราสามารถประเมินคุณค่างานศิลปะเป็นตัวเงินได้ ตัวเลข ของศิลปะไทยในท่าอากาศยานสุวรรณภูมิแห่งนี้จะมีมูลค่าปานใด ผู้เชี่ยวชาญท่านนั้นยกนิ้วขึ้นนับไล่เรียงไป ตั้งแต่ประติมากรรม ศาลาไทย บุษบก ภาพเขียนอันวจิตรที่เรียงรายตลอดทั้งอาคาร ฯลฯ บวกเลขเสร็จสรรพแล้วก็กล่าวเสียงเบา ๆ ว่า “ไม่มากเท่าใด แค่พันกว่าล้านเท่านั้นเอง”
Moreover, Suvarnabhumi airport accommodates 12 giant statues on the fourth floor, at Departure Hall, behind the check-in counters from Row D to R to demonstrate the grandeur of the guardians of the country. They are replicates of the giants at the temple of Emerald Buddha: Thotsakan, Sahatsadecha, Atsakanmalasun, Chakkrawat, Intharachit, Mangkonkan, Maiyarap, Suriyaphop, Thotsakhiriwan, Thotsakhirithon, Wirunchambang, Wirunhok. Suvarnabhumi Airport is like a gateway that welcomes passengers from around the world and, at the same time, a departure spot to send the passengers on a safe journey to their destinations. Therefore, aside from the sculpture, the airport exterior features delicate Thai patterns, and the interior displayed an array of local art that echoes their ways of life, customs, and traditions. There are also paintings by distinguished Thai artists, rare images from artists and corporates, such as Bangkok Bank Foundation, Bangkok Bank, National Museum, and Rama IX Art Museum, upon their kind and exclusive
permission. Now that Suvarnabhumi Airport is comparable to a national art museum of incredible masterpieces, someone got curious and whispered to a celebrity art expert if the artistic value could be estimated, how much money all Thai art in Suvarnabhumi Airport would worth. The expert started counting from sculptures, Thai pavilion, a movable throne with a pointed roof, exquisite paintings across the building, etc, and said quietly, “Not much. Just some billions.”
Wisetkittiphan Mahachonbuchit The sculpture with Dharma puzzle of Wat Bang Ping
ภาพจตรกรรมบรเวณชั้น ๒ ด้านลั่างองค์พระพุทธิ์รูป The painting on the second floor beneath the Buddha image
“พระพุทธเจ้าปางเปิดโลก หรือพระเจ้าเปิดโลก คือเหตุการณ์ ตอนที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จลงจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ในวันแรม ๑ ค�่า เดือน ๑๑ หลังจากเสด็จขึ้นไปจ�าพรรษา แสดงธรรม โปรดพุทธมารดา ทรงแสดงปาฏิหาริย์เปิดโลกทั้ง ๓ คือ เทวโลก มนุษยโลก ยมโลก ให้มองเห็นกันด้วยพุทธานุภาพ เป็นปฐมเหตุ แห่งวันเทโวโรหณะ หรือวันตักบาตรเทโว ซิึ่งเป็นวันส�าคัญทาง ศาสนา” พระครูวิสาลพัฒนากร-หลวงพ่อสมชาย เจ้าอาวาสวัดบางปิง ให้ความรู้เกี่ยวกับพุทธลักษณะของพระสีขาวองค์ใหญ่ ในอิริยาบถยืน แบฝ่าพระหัตถ์ทั้ง ๒ ออกไปข้างหน้า หลังพระเศียรมีฉัพพรรณรังสี รัศมีที่แผ่ออกจากพระวรกายของพระองค์ งานปฏิมากรรมที่สะท้อน ความเชื่อ ความศรัทธา ที่มีต่อค�าสอนทางพุทธศาสนาของไทย ซิึ่งประดิษฐานอย่างโดดเด่น งดงาม อยู่ภายในวัดบางปิง “ในสมัยที่พระครูพิพิธพัฒนพิธาน หรือ พระอาจารย์นา เป็นเจ้าอาวาส ท่านมีด�าริจะสร้างพระพุทธรูปปางลีลา แบบเดียว กับที่พุทธมณฑล เพื่อเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวบ้าน และ ชาวสมุทรปราการ นอกเหนือไปจากองค์พระประธานในอุโบสถ แต่ท่านมรณภาพลงเสียก่อน เมื่ออาตมาได้รับแต่งตั้งให้เป็นเจ้าอาวาส ต่อจากพระครูปริยัติสมุทรกิจ จึงสานต่อความคิดของพระอาจารย์นา ให้ลุล่วงตามความประสงค์ของท่าน แต่เปลี่ยนแบบโดยน�าพระพุทธรูป ปางเปิดโลก ศิลปะคันธาระแบบอินเดีย มาจากวัดพุทธอุทยาน จังหวัดเชียงราย ซิึ่งอาตมาเคยจ�าพรรษาอยู่ที่นั่น”
“The Buddha’s opening up the Three Worlds refers to when Lord Buddha returned from Tavatimsa heaven after preaching his mother on the first day of the waning moon day of the 11th lunar month. He miraculously opened up the Three Worlds: heaven, human, and hell, originating the significant Buddhist day called Thewo Rohana or Thewo Alms-Giving Day.” According to Phra Khru Wisan Phattanakon- Luang Pho Somchai, Abbot of Wat Bang Ping, the gigantic white standing Buddha image has both palms opened with a halo radiating at the back of his head. Magnificently enshrined in Wat Bang Ping, the sculpture also reflects the believes and faith in Buddhism in Thailand “Phra Khru Phiphit Phatthanaphithan (Phra Ajarn Na), the former abbot, initiated a plan to create the same Buddha image in the attitude of walking out to preach as in Phutthamonthon as a spiritual anchor for villagers, on top of the principal image in the Ubosot, but he passed away first. As a new abbot, after Phra Khru Pariyat Samutkit, I successfully fulfilled Phra Ajarn Na’s wish, although the prototype was changed to Opening
ภาพจตรกรรมเลั่าถึงการก่อสร้างองค์พระ The painting about the Buddha image construction
ชื่อ “พระพุทธโลกเชษฏฐ์ วิเศษกิตติปาล มหาชนบูชิต” ได้รับเมตตาจากท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระมหารัชมังคลาจารย์ วัดปากน�้า ภาษีเจริญ ประทานนามให้ ซิึ่งแปลความหมายได้ว่า พระพุทธเจ้าผู้ประเสริฐที่สุดในโลก พระกิตติปาลมหาเถรพร้อมด้วย ศรัทธา สร้างให้วิเศษแล้ว เป็นที่เคารพนบนอบนับถือบูชาของ มหาชนแล้ว “ตอนแรกตั้งใจจะสร้างให้มีความสูง ๒๕ เมตร แต่ท่าน เจ้าประคุณสมเด็จฯ ให้ค�าแนะน�าว่าควรสร้างให้สูง ๓๒ เมตร แฝงปริศนาธรรม เพื่อให้คนที่ร่วมอนุโมทนาบุญครั้งนี้ เกิดชาติ หน้าฉันใด จะได้มีร่างกายแข็งแรงครบ ๓๒ ไม่พิกลพิการ อาตมา จึงท�าตามที่ท่านเมตตาชี้แนะ โดยสร้างในต�าแหน่งเดียวกับที่ พระอาจารย์นาเคยด�าริไว้” หลวงพ่อสมชายเป็นผู้ตรวจแบบ ควบคุมการก่อสร้างด้วย ตัวท่านเอง โดยยึดถือค�าที่ครูบาอาจารย์เคยสอนไวว่า “จะท�าอะไรก็ตาม รากฐานต้องแข็งแรง” โครงสร้างส่วนฐานรากจึงฝังเสาเข็มจ�านวน ๙ ต้น ความยาว ต้นละ ๒๑ เมตร ต้นกลางเชื่อมเป็นเนื้อเดียวกับเสาด้านบน ตรงถึงพระเศียร ความสูงจากพื้นถึงพระเศียร ๓๒ เมตร และ จากพระบาทถึงพระเศียร สูง ๒๕ เมตร ผูกเหล็กเส้นออกจาก แท่งคอนกรีตเสริมเหล็กซิึ่งเป็นศูนย์กลาง ยึดโยงขึ้นรูปเป็นโครงสร้าง ฉาบด้วยปูน จึงมีความมั่นคงแข็งแรง พระพักตร์ปันแบบด้วยดินเหนียว หล่อแล้วยกขึ้นไปประกอบภายหลัง พ่นเคลือบทั้งองค์พระด้วย สีขาวมุก ซิึ่งเป็นสีแห่งความบริสุทธิ์ในทางพระพุทธศาสนา ดวงพระเนตรหรือดวงตา ส่วนที่เป็นตาด�าประดับด้วยนิล ส่วนที่เป็น ตาขาวประดับด้วยหอยมุก ประดับสัญลักษณ์แห่งการตรัสรู้ หรืออุณาโลมบริเวณหน้าผาก กึ่งกลางระหว่างคิ้วทั้ง ๒ ข้าง และ ฉัพพรรณรังสีบริเวณด้านหลังพระเศียร “อุณาโลมของเดิม มีพระซิึ่งเป็นสหธรรมิกสร้างถวาย ท�าจากเงินแท้ประดับพลอยแดง แต่เงินแท้เวลาโดนแดดโดนฝน นาน ๆ ไปจะหมองคล�้า อาตมาจึงน�าลงมาแก้ไข หุ้มด้วยแผ่นทองค�าแท ประดับพลอย ดุนลายเป็นเลข ๙ ไทย เพื่อเป็นสัญลักษณว่า พระองคนี้ สร้างในสมัยรัชกาลที่ ๙ แล้วน�าขึ้นประดิษฐานใหม่ ส่วนฉัพพรรณรังสี แบบเดิมที่คิดไว้ขึ้นรูปด้วยเหล็กเส้น หล่อด้วยปูนซิีเมนต์ ค�านวณ น�้าหนักแล้วจะอยู่ที่ประมาณ ๙ ตัน แต่หากโดนอากาศร้อน-เย็น นานวันเข้าปูนอาจขยายตัวจนแตกเสียหาย เป็นอันตรายถ้าหล่น ร่วงลงมา จึงเปลี่ยนวัสดุมาเป็นสเตนเลส น�้าหนักเหลือประมาณ ๘๐๐-๙๐๐ กิโลกรัม ใช้เวลา ๖ เดือน ตั้งแต่เริ่มสร้างจนแล้วเสร็จ สมบูรณ์”
หลัวงพ่อสมชาย ประดับอุณาโลัมของเดม ทำาจากเงนประดับพลัอยแดง Luang Pho Somchai installing the original Unalom made of silver and rubies
อุณาโลัม สัญลัักษณ์แห่งการตรัสรู้ บรเวณหว่างค้ว หุ้มด้วยแผ่นทองคำาแท้ ดุนลัายเป็นเลัข ๙ ไทย Unalom, the symbol of enlightenment, between eyebrows, wrapped with gold leaves and decorated into the Thai Number 9
the Three Worlds attitude with Indian Gandhara arts from Wat
Buddha Utthayan in Chiang Rai, where I once stayed.” The name “Phra Buddha Lokkachet Wisetkittiphan Mahachonbuchit” was bestowed by Than Chao Prakhun Somdet Phra Maha Ratchamangkhalachan of Wat Paknam Phasi Charoen. It means the world’s most notable Lord Buddha,
humbly respected and worshipped by the people, built out of the faith of Phra Kittipala Mahathera. “From the original 25 meters, I followed Than Chao Prakhun Somdet’s kind suggestion to increase the height to 32 meters to hint a dharma puzzle that blessed all faithful contributors in the construction with healthy 32 body parts in the following life. It was built where Phra Ajarn Na had suggested.” Luang Pho Somchai was the inspector and supervisor of the construction, adhering to his teacher’s teaching, “Whatever you do, the foundation must be strong.” There are nine foundation piles installed at the base, 21 meters long each, with the middle one merged to the upper pillar and straight up to the head. It is 32 meters tall from the ground and 25 meters tall from the feet. The steel-reinforced concrete bars at the center were tied with steel rods, formed into the body structure, and plastered with cement. The face was molded with clay, cast, then lifted for assembling. The entire image was sprayed pearl-white, the color of purity in Buddhism. The pupils were adorned with black spinel and the white of the eyes with pearl. There is an Unalom, the symbol of enlightenment, on the forehead between eyebrows and a halo behind the head. “The original Unalom was tendered by fellow monks. It was made of genuine silver decorated with rubies but silver got dark after exposure to the sun and rain. So, I wrapped it with gold leaves and decorated it with gems in the Thai number 9 to signify the image was built in King Rama IX’s era and reinstalled. For the halo, I planned to form the structure with steel rods and cast them with cement, about 9 tons, but with constant exposure to heat and coldness, it could crack, and fall. When changed to stainless, the weight came down to 800-900 kg, and took six months to complete.”
บริเวณต�าแหน่งหัวใจขององค์พระบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ ซิึ่งได้รับประทานจากสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๙ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ต�าแหน่งเสาต้นกลางบริเวณใต้องค์พระบรรจุ พระบรมสารีริกธาตุ ที่ได้รับประทานจากสมเด็จพระมหารัชมังคลาจารย์ พร้อมภาพเขียนปริศนาธรรมค�าสอน และขั้นตอนการด�าเนินการสร้าง พระพุทธโลกเชษฏฐ์ วิเศษกิตติปาล มหาชนบูชิต “เจตนาของการสร้าง เพื่อเป็นคติธรรมสอนใจ มีตัวอักษร ก�ากับ ๕ ตัว เหนือเศียรมีค�าว่า ปิ ย่อมาจาก ปิยวาจา พูดหวาน สื่อสารไพเราะ หัวไหล่ด้านซิ้ายมีค�าว่า ขะ คือ ขยัน หัวไหล่ด้านขวา มีค�าว่า ปะ คือ ประหยัด หัวเข่าด้านซิ้าย มีค�าว่า ซิื่อ หมายถึง ซิื่อสัตย์ หัวเข่าด้านขวา ก�ากับด้วยตัวอักษร อ ย่อมาจาก อดทน เป็นหลัก ในการปฏิบัติที่ท�าให้ชีวิตเจริญรุ่งเรือง เมื่อพุทธเจ้าเปิดโลกทั้ง ๓ ให้เห็นถึงกัน ผลแห่งความดีความชั่วปรากฏอยู่ตรงหน้า ถ้ามนุษย์เรา ท�าคุณงามความดี จิตใจจะมีแต่ความสุข เท่ากับเราได้ขึ้นสวรรค์ หากท�าทุจริต อกุศลจิตเข้าครอบง�า ชีวิตก็จะหาความสุขไม่ได้ เหมือนกับ ตกนรก ตั้งแต่มีชีวิตอยู่ในโลกปัจจุบัน ส่งผลกรรมไปถึงโลกอนาคต” The heart of the statue enshrines the Buddha’s relics
bestowed by His Holiness Somdet Phra Nyanasamvara, the 19th Supreme Patriarch of the Rattanakosin Period. The middle pillar beneath the statue enshrines the Buddha’s relics by Somdet Phra Maha Ratchamangkhalachan, the paintings with Dharma puzzles, and the statue’s construction
processes. “To convey the Buddhist guidelines for prosperity in life, there are five abbreviations on the statue: Pi from
Piyawacha (loving and kind words) above the head, Kha from Khayan (hardworking) on the left shoulder, Pra from Prayat (economical) on the right shoulder, Sue from Suesat (honest), on the left knee, and O from Otthon (persevere). The Opening the Three Worlds attitude is a reminder if we humans do the good deeds, our heart and mind are happy as if ascending to heaven while the bad deeds corrupt our mind and make us miserable as if in hell. Our present actions result in our future life.”
Phra Buddha Lokkachet Wisetkittiphan Mahachonbuchit, Wat Bang Ping
99 Moo 5, Soi Wat Bang Ping, Sri Nakharin Road, Bang Mueang Sub-District, Mueang Samutprakan District, Samutprakan Tel. 09 5057 7419 (Wat Bang Ping Office), 08 9210 3008 (Luang Pho Somchai) Open daily for worship from 07.00 am – 05.00 pm
พระพุทธโลกเชฏฐ์ วิเศษกิตติปาล มหาชนบูชิต วัดบางปิ้ง
เลัขที่ ๙๙ หมู่ ๕ ซอยวัดบางปิ้ง ถนนศรีนครนทร์ ตำาบลับางเมือง อำาเภอเมืองสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ โทรศัพท์ ๐๙ ๕๐๕๗ ๗๔๑๙ (สำานักงานวัดบางปิ้ง), ๐๘ ๙๒๑๐ ๓๐๐๘ (หลัวงพ่อสมชาย) เปิดให้กราบสักการะทุกวัน : เวลัา ๐๗.๐๐-๑๗.๐๐ นาฬิกา
งดงามตากับจิตรกรรมไทยร่วมสมัยใน “วิหารพระพุทธชินราชมงคลปราการ” Magnificent Thai Contemporary Paintings at “Vihara of Phra Buddha Chinnarat Mongkhonprakan”
ความงดงามของงานศ์ลัปะ นับตั้งแต่บานประตูทางเข้า แลัะภายในวหารพระพุทธิ์ชนราชมงคลัปราการ Magnificent door panels and interior of the Vihara of Phra Buddha Chinnarat Mongkhonprakan
ด้วยระบบขนส่งสาธารณะที่ทันสมัย ท�าให้การเดินทางเข้าสู่ ตัวเมืองสมุทรปราการเป็นเรื่องง่ายและสะดวกสบาย ทางออก หมายเลข ๔ ของรถไฟฟ้าสถานีปากน�้า น�าเราลงมายังหน้า “วิหารพระพุทธชินราชมงคลปราการ” พุทธสถานสีขาวมุก รูปแบบสถาปัตยกรรม และศิลปะนิยมในยุคสมัยรัชกาลที่ ๙ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ โดดเด่นสะดุดตาตัดกับท้องฟ้าสีคราม เคียงข้างด้วยต้นไม้ใหญ่ให้ร่มเงา สถานที่สะอาดตาน่ามอง สัมผัส ได้ถึงความสงบร่มเย็นในหัวใจ นับตั้งแต่ย่างก้าวผ่านประตูเข้ามา ภายในวิหารประดิษฐานพระพุทธชินราชมงคลปราการ หน้าตักกว้าง ๖๐ นิ้ว ตามประวัติบันทึกไว้ว่า สร้างในปี พ.ศ. ๒๕๐๖ โดยจัดพิธีภาวนาสุมทอง ถือฤกษ์เททองหล่อองค์พระพุทธรูป ในวันที่ ๔ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๐๖ ณ สนามหน้าศาลากลาง จังหวัดสมุทรปราการ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นพระพุทธรูป ประจ�าเมืองสมุทรปราการ สมเด็จพระสังฆราชทรงประกอบพิธี เบิกเนตร และประทานนามว่า “พระพุทธชินราชมงคลปราการ” เดิมประดิษฐานอยู่บริเวณศาลากลางจังหวัดสมุทรปราการ หลังเก่า ต่อมาได้อัญเชิญมาประดิษฐานบริเวณหลังที่ว่าการ อ�าเภอเมืองสมุทรปราการ พร้อมส่งมอบพื้นที่ให้เทศบาล นครสมุทรปราการเป็นผู้ดูแลรักษา ท�านุบ�ารุง ปรับปรุงอาคารวิหาร และภูมิทัศน์โดยรอบพื้นที่ โดยได้รับเงินอุดหนุนในการบูรณะ ปรับปรุงจากองค์การบริหารส่วนจังหวัดสมุทรปราการ นอกจากพุทธลักษณะที่งดงามขององค์พระประธาน และ พระอัครสาวกซิ้าย-ขวา ผนังรอบวิหารยังสวยงาม เปี่ยมด้วยคุณค่า ทางศิลปะด้วยภาพจิตรกรรม ถ่ายทอดเรื่องราวเกี่ยวกับพุทธประวัติ ตามคติความเชื่อทางพระพุทธศาสนา อาจารย์สิปปวิชญ์ บุณยพรภวิษย์ นักวิชาการอิสระ ผู้เชี่ยวชาญ ด้านศิลปกรรมไทย ซิึ่งเป็นผู้ออกแบบ จัดวางต�าแหน่งของภาพ พร้อมลงมือวาดร่วมกับศิลปินอีกหลายท่าน เล่าถึงที่มาของงาน จิตรกรรมภายในวิหารว่า With modern public transportation, traveling to downtown Samutprakan becomes easy and convenient. Exit 4 of Paknam Skytrain Station led us to “the Vihara of Phra Buddha Chinnarat Mongkhonprakan”, a pearl white temple with King Rama IX of the Rattanakosin period’s architectural design and art. It stood magnificently against the blue sky, peacefully surrounded by large shady trees, offering a sense of calmness soon as we stepped inside. Inside the Vihara, Phra Buddha Chinnarat Mongkhonprakan with a 60-inch-wide lap was built in 1963 to serve as the provincial Buddha image of Samutprakan. Its auspicious gold-casting ceremony was on May 4, 1963, at the courtyard of Samutprakan City Hall. The Supreme Patriarch graciously performed the blessing ceremony and bestowed the name “Phra Buddha Chinnarat Mongkhonprakan”. It was respectfully relocated from the old Samutprakan City Hall to the back of Mueang Samutprakan District Office. Subsequently, Samutprakan Municipality led the supervision, maintainance and renovation of the Vihara and the surrounding landscape under the budget support from Samutprakan Provincial Administrative Organization. Besides the magnificence of the principal Buddha image and the Apostles on the left and right, the mural paintings of great artistic value in the Vihara depicted the Lord Buddha’s life according to Buddhist beliefs. Sippavish Boonyapornpaviz, an independent scholar and specialist on Thai arts, who designed, organized the positions for painting, and co-painted with many artists, shared the origin of Vihara paintings,
“โจทย์ของเรา คือการวาดภาพโดยยึดรูปแบบที่ถูกต้อง ตามลักษณะจิตรกรรมไทยประเพณี ที่เป็นรูปแบบอนุรักษ์โบราณ เรื่องราวเกี่ยวกับพุทธประวัติ ตอนที่พระพุทธองค์ประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน ซิึ่งเป็นเหตุการณ์ส�าคัญ ตามคตินิยมที่เขียนมา ตั้งแต่สมัยอยุธยา โดยคุมโทนสีฟ้าเพื่อให้เข้ากับเมืองปากน�้า ซิึ่งเป็น เมืองหน้าด่านทางทะเล” แต่การเขียนภาพบนผนังโดยตรง ลงด้วยสีฝุ่นตามแบบ โบราณนั้นมีข้อจ�ากัด เนื่องจากลักษณะความแตกต่างของผนังปูน โบราณกับผนังปูนซิีเมนต์ปัจจุบัน ประกอบกับวิหารอยู่ใกล้แม่น�้า และทะเล มีปัจจัยเรื่องความเค็ม ความชื้น เข้ามาเกี่ยวข้อง อาจารย์สิปปวิชญ์จึงได้น�าเทคนิคการวาดสมัยใหม่เข้ามาใช้ เพื่อให้ เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมและภูมิอากาศ “ปูนสมัยปัจจุบันมีความเค็ม ไม่สามารถวาดแบบโบราณได้ แม้กระทั่งของโบราณเองก็มีความเค็ม แต่ปูนโบราณมีส่วนผสม หลายอย่าง รวมถึงศาสตร์ในเชิงช่างเข้ามาประกอบ เช่น การใช้ กาวหนังสัตว์ กาวเม็ดมะขาม การพรมด้วยน�้าต้มใบขี้เหล็กเพื่อลด ความเค็มของปูน ความเค็มและความชื้นจะท�าให้สีฝุ่นแบบโบราณ ไม่คงทน เราจึงน�าสีน�้าสมัยใหม่หรือสีอะคริลิกส�าหรับเขียนภาพ จิตรกรรมโดยเฉพาะ เขียนลงบนผ้าใบหรือผ้าแคนวาสอย่างดี มาผสมผสานกับการลงทองค�าเปลวแบบโบราณ แล้วน�าไปติด บนผนัง โดยใช้กาวคุณภาพสูงเป็นตัวเชื่อม ซิึ่งเป็นเทคนิคสมัยใหม่ ที่นิยมกันมากในปัจจุบัน เพราะง่ายต่อการซิ่อมแซิมหากในอนาคต เกิดความช�ารุดเสียหาย”
“Our task was to paint according to the right format and gracious Thai painting traditions. Major events in Lord Buddha’s life (his birth, enlightenment, and passage into nirvana) were portrayed with the traditions from the Ayutthaya’s period, under a blue theme to signify Paknam as the marine outpost.” Nonetheless, there are limitations to painting directly on the wall and following with powder colors like the traditions. The difference between the ancient stucco walls and present cement walls and the close location to the river and sea posed issues related to saltiness and moisture. Thus, Sippavish adopted modern painting techniques. “Ancient stucco, too, was salted, but it had various mixture and art techniques to reduce the saltiness such as animal glue, tamarind seed glues, and sprinkling on some Senna Siamea water. Since saltiness and moisture make traditional powder colors nondurable, I used modern watercolors or acrylic paints on quality canvases and applied traditional gold gilding. Then, installed on the wall with high-quality adhesive, a widely popular technique nowadays because it is easy for future restoration.”
ภาพพุทธิ์ประวัตตอน “มารผจญ” บนผนังด้านหลัังองค์พระพุทธิ์ชนราชมงคลัปราการ A mural painting behind the principal Buddha image depicting the" Mara’s interference"
ความยากอยู่ที่การวางต�าแหน่งและสัดส่วนของภาพต้องมี ความแม่นย�า ป้องกันความผิดพลาด เมื่อถึงขั้นตอนของการน�าภาพ มาต่อกัน ตรงต�าแหน่งของรอยต่อ นิยมใช้ภาพขององค์ประกอบภาพ ในส่วนที่เป็นสภาพแวดล้อม เช่น ก้อนหิน ต้นไม้ เพื่อให้การตกแต่ง กลมกลืน ง่ายกว่าต�าแหน่งที่ต้องลงลายเส้นหรือลงทอง ลักษณะจิตรกรรมไทยแบบประเพณ เป็นการวางภาพ เล่าเรื่องเป็นตอน ๆ บนผนังโดยรอบพระอุโบสถหรือวิหาร ภายใน วิหารพระพุทธชินราชก็มีลักษณะเช่นเดียวกัน ผนังระหว่าง ช่องหน้าต่างเป็นภาพพุทธประวัติตอนส�าคัญ นับตั้งแต่ประสูติ ตรัสรู้ หลังองค์พระประธานเป็นภาพเหตุการณ์ตอนมารผจญ ที่มาเพื่อ ขัดขวางไม่ให้พระองค์บรรลุธรรม ร้อยเรียงเรื่องราวภายหลังตรัสรู้ ต่อไปยังผนังด้านซิ้าย ด้านขวา กระทั่งเสด็จดับขันธปรินิพพาน ตอนบนเหนือกรอบหน้าต่างเป็นภาพเทพชุมนุมหรือเทพบันเทิง เมื่อเหล่าเทวดาบนสวรรคชั้นต่าง ๆ ร่วมชื่นชมยินด หลังจากพระพุทธองค ทรงตรัสรู้ บรรลุธรรมขั้นสูงสุด “ผนังสกัดหน้าหรือผนังหุ้มกลอง ฝั่งตรงข้ามกับพระประธาน เป็นภาพเหตุการณส�าคัญครั้งที่ในหลวงรัชกาลที่ ๙ เสด็จพระราชด�าเนินมาทรงเปิดประตูระบายน�้าคลองลัดโพธิ์ พื้นที่ว่าง เล็ก ๆ เหนือประตูทางเข้าแทรกด้วยภาพวาดเรื่องพระมหาชนก ตอนที่นางมณีเมขลาไปช่วยพระมหาชนกหลังจากเรือส�าเภาแตก” อาจารย์สิปปวิชญ์ยังได้ออกแบบผนังด้านหนึ่ง เป็นภาพ ความเจริญของเมืองสมุทรปราการในยุคปัจจุบัน อีกด้านเป็นภาพ พระสมุทรเจดีย์ เรือส�าเภาโบราณ น�าเรื่องราวต่างยุคสมัย วาดให้อยู่ ระนาบที่กลมกลืน ผสมผสานเป็นจิตรกรรมร่วมสมัย สื่อให้เห็นว่า ปากน�้าคือเมืองเก่า สมุทรปราการคือเมืองใหม่ สะท้อนถึงวิสัยทัศน์ ของจังหวัดและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ที่มุ่งพัฒนาระบบ สาธารณูปโภค สาธารณูปการ ให้สะดวกสบาย ทันสมัย ทัดเทียม มหานครใหญ่ Connecting the paintings was challenging. It had to be precise to prevent any mistake. For a more harmonious result, pictures at the seams were usually the environmental settings such as rocks and trees rather than lines and gold-gilding. Traditional Thai painting was a series of story-telling paintings, displayed on the walls of the Ubosot or Vihara. Similarly, in the Vihara of Phra Buddha Chinnarat, on walls between windows were paintings of Lord Buddha’s birth and enlightenment. At the back of the principal Buddha image were those of the Mara’s interfering Lord Buddha from attaining enlightenment. Stories after his enlightenment to entering nirvana continued on the left and right wall. Above the windows were the gathering of angels and deities to congratulate Lord Buddha’s enlightenment. “On the wall opposite the principal Buddha image portrays His Majesty King Rama IX’s significant visit to inaugurate Khlong Lat Pho Floodgates. The small space above the entrance were paintings of Mahajanaka while being rescued by Mani Mekhala after the shipwreck.” Sippavish had also illustrated one of the walls with the civilization of Samutprakan in present days, the other with Phra Samut Chedi and junk boats in former days to smoothly translate the parallel of different eras into contemporary painting. They reflect the keen vision of provincial and local administrative organizations to elevate public utility systems and facilities to an equally convenient and modern level to the metropolis.
วิหารพระพุทธชินราชมงคลปราการ
ถนนสุขุมวิท ตำาบลัปากน้ำา อำาเภอเมืองสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ โทรศัพท์ ๐ ๒๓๘๒ ๖๑๔๐-๕๓ (เทศบาลันครสมุทรปราการ) เปิดทุกวัน : เวลัา ๐๗.๐๐-๑๗.๐๐ นาฬกา
Vihara of Phra Buddha Chinnarat Mongkhonprakan
Sukhumvit Road, Paknam Sub-District, Mueang Samutprakan District, Samutprakan Tel. 0 2382 6140-53 (Samutprakan Municipality) Open daily from 07.00 am – 05.00 pm
แสงทองของตะวันที่กำาลัังลัับฟ้า กับโค้งขอบฟ้าของแม่นาเจ้าพระยา จากอุทยานการเรียนรู้แลัะหอชมเมืองสมุทรปราการ The golden sunset and the curves of the Chao Phraya River from the City Tower
๓๖๐ องศาที่บรรจบกันของอดีตและปัจจุบัน ณ อุทยานการเรียนรู้และหอชมเมืองสมุทรปราการ 360 degrees where past meets present At Samutprakan Learning Park and City Tower
หากได้มาเยือนใจกลางเมืองปากน�้า ที่รายรอบด้วยย่านการค้า ศูนย์ราชการ และสถานที่ส�าคัญของจังหวัดสมุทรปราการ สิ่งหนึ่ง ที่โดดเด่นจับสายตา คือสถาปัตยกรรมของอุทยานการเรียนรู้ และหอชมเมืองสมุทรปราการ ที่ความสูงเหนือระดับสายตานั้น แลดูโดดเด่นทั้งในยามกลางวันและยามกลางคืนที่เล่นกับแสงไฟ สลับสี ในพื้นที่ ๑๓ ไร ๒ งาน ๘ ตารางวา บนพื้นที่ราชพัสด ซิึ่งเคยเป็นเรือนจ�าเก่ามานานกว่า ๖๐ ป แมปัจจบันเรือนจ�าแห่งนี้ ไดย้ายไปตั้งอยู่บริเวณต�าบลคลองด่านแล้ว แตกยังเก็บบางส่วน ของก�าแพง และป้อมริมก�าแพงเรือนจ�าเก่านี้ไว ใหยังอยู่คู่เป็นอนุสรณ ท�าหน้าที่บอกเล่าเรื่องราวในอดีต ไปพร้อมกับสัญลักษณ์ของปัจจบัน ที่ปรากฏผ่านสถาปัตยกรรมแห่งยุคสมัย อย่างอุทยานการเรียนรู้ และหอชมเมืองสมุทรปราการที่แมมติของสถาปัตยกรรมจะต่างกัน ทั้งการใช้งาน และรูปลักษณ แต่การออกแบบให้สถาปัตยกรรม ต่างยุคสมัยไดร่วมอยู่บนพื้นที่เดียวกัน ก็เท่ากับการเชื่อมร้อยเรื่องราว ของกันและกันเอาไว อุทยานการเรียนรู้และหอชมเมืองสมุทรปราการ ออกแบบ ใหมีความสูง ๑๗๙.๕๕ เมตร ฐานอาคารเป็นทรงกลม มีแกนกลาง เป็นแท่งแปดเหลี่ยม ภายในอาคารนั้น ได้แบ่งออกเป็นห้องต่าง ๆ ในแต่ละชั้น ประกอบไปด้วยห้องนิทรรศการ แสดงการเล่าเรื่องราว ในอดีตไมว่าจะเป็นในแง่ของประวติศาสตร ความเชื่อ หรือวถชวิต ของคนดั้งเดิมซิึ่งยังอยู่ในขั้นตอนของการสร้างสรรค์เก็บรายละเอียด เพื่อใหส�าเร็จสมบูรณที่สุดก่อนการเปิดให้ชมอย่างเป็นทางการ ส่วนที่สูงขึ้นไปเป็นหอคอยทรงกระบอก ส่วนบนจากแกนหอคอยนั้น เป็นห้องติดกระจกใสทรงกลม ที่เป็นจุดชมวิวได้รอบตัวคือ ๓๖๐ องศา การได้มาที่นี่ จึงเป็นการท�าความรู้จักเมืองทั้งระดับแนวตั้งและ แนวระนาบ และเป็นการชมเมืองจากปัจจบันย้อนกลับไปสู่อดีตด้วย
In the heart of Paknam City, surrounded by department stores, government centers, and significant places of Samutprakan, the architecture of Samutprakan Learning Park and City Tower soared high above the eye-level, looking majestic during the day and night with colorful illumination. The 21,632 square meter royal property was once the site of an old prison over 60 years. Although relocated to Khlong Dan District, some of the prison walls and fortresses have been preserved as monuments to tell stories of the past alongside the symbol of the present, Samutprakan Learning Park and City Tower. Besides their functional and appearance differences, the two architectures from different eras co-existed on the same ground, harmoniously linked with each other.
พื้นที่ภายในบางส่วนของอุทยานการเรียนรู้แลัะหอชมเมืองสมุทรปราการ Some areas inside the City Tower
แสงไฟสลัับสี ที่จะเปิดยามค่าใหอุทยานการเรียนรู้ แลัะหอชมเมืองสมุทรปราการเด่นในยามค่าคืน Bottom The colorful illumination makes the City Tower stood out at night.
การเดินทางของสถาปัตยกรรมอุทยานการเรียนรู้และ หอชมเมืองสมุทรปราการ และประวัติศาสตร์หน้าส�าคัญที่สุด หน้าหนึ่งของสมุทรปราการนั้น มีความเชื่อมโยงกันอย่างไร เมื่อพิศให้ดีแล้ว จะเห็นว่ารูปทรงของอุทยานการเรียนรู้และ หอชมเมืองสมุทรปราการ มีความสูงคล้ายกับส่วนหัวของ หัวรถจักรโบราณ ซิึ่งปากน�้าเป็นจุดเริ่มต้นของการเดินรถไฟ สายแรกของเมืองไทย และไดรับการดัดแปลงใหมีความร่วมสมัย และมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวส�าหรับการเป็นสถาปัตยกรรมคู่เมือง Samutprakan Learning Park and City Tower is 179.55 meters tall, has a round base and an octagonal-shaped core. On each floor, the interior is divided into rooms and exhibitions that illustrate the past via history, believes, and traditional local way of life, which are currently under the detailing process for the utmost completion before the official opening. The part that rises into the sky is a cylindrical watchtower. At the top of the tower, the round room enclosed with glass windows is a 360-degree viewpoint. Therefore, visitors will not only discover the city vertically and horizontally but also from present to past. So, how are the architecture of Samutprakan Learning Park and City Tower and one of the city’s most critical historical pages linked? It is noticeable that Samutprakan Learning Park and City Tower’s tall and slender shape appears similar to the head of the ancient locomotive since Paknam was where Thailand’s first railway was inaugurated. It had been modified with more contemporariness and uniqueness to become the city’s landmark. Together with the remarkable exterior of Samutprakan Learning Park and City Tower, visitors can embrace a 360-degree cityscape of Paknam through glass windows on the top level of the city tower, which stretches to the sea that connects to the estuary of the Gulf of Thailand. In the meantime, visitors can observe the growth of the city where different eras co-exist. For example, old houses with galvanized roofs among modern buildings with vibrant roof
ป้อมรมกำาแพงเรือนจำาเก่าที่เก็บไว้บางส่วน กับอุทยานการเรียนรู้แลัะหอชมเมืองสมุทรปราการในพื้นที่เดียวกัน The preserved old prison fortress walls and the City Tower in the same area
การท�าความรู้จักและสัมผัสความสวยงามของอุทยาน การเรียนรู้และหอชมเมืองสมุทรปราการนั้น นอกจากจะสัมผัสได้ จากมุมมองภายนอกทุกทิศแล้ว การได้ขึ้นไปชมวิวจากชั้นบนสุด ของหอชมเมือง มองผ่านกระจกใส เราจะได้สบตากับเมืองปากน�้า แบบ ๓๖๐ องศา และมองออกไปได้ไกลถึงทะเลที่เชื่อมต่อกับ ปากอ่าวไทย ได้เห็นการเติบโตของเมืองที่อยู่ร่วมกันแม้จะต่างยุคสมัย บ้านเรือนหลังเก่ามองเห็นเป็นหลังคาสังกะสีแทรกตัวอยู่กับหลังคา กระเบื้องสีสดของอาคารที่สร้างใหม่ สถานที่ราชการกับรูปทรง ของอาคารที่โดดเด่นในบริเวณใกล้กัน มองเห็นอาคารที่พักอาศัย สูงระฟ้าในระยะไกล ไปจนถึงสถานที่ส�าคัญทางประวัติศาสตร์ ของจังหวัดสมุทรปราการ อย่างป้อมผีเสื้อสมุทร วัดพระสมุทรเจดีย์ ปากอ่าว แม่น�้าเจ้าพระยา อุทยานการเรียนรู้และหอชมเมืองสมุทรปราการ จึงไม่ได้ เป็นเพียงแค่สิ่งก่อสร้างที่โดดเด่นทางสถาปัตยกรรมเท่านั้น แต่ท�าหน้าที่ดั่งพิพิธภัณฑ์เมือง ที่ท�าให้เราได้รู้จักอัตลักษณ์ของจังหวัด สมุทรปราการ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องต่อสู้ป้องกันประเทศจากการรุกราน ของต่างชาติ การเป็นจุดยุทธศาสตร์ทางน�้า และเป็นตัวเชื่อมในการ เรียนรู้ประวัติศาสตร์ เช่นเหตุการณ์เมื่อวันที่ ๑๑ เมษายน พ.ศ. ๒๔๓๖ ที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชด�าเนิน โดยเรือพระที่นั่งจักรีกลับจากการแปรพระราชฐานที่เกาะสีชัง มาทอดสมอเรือเพื่อหยุดสักการบูชาพระสมุทรเจดีย์ แล้ว เสด็จพระราชด�าเนินด้วยเรือกรรเชียงเพื่อไปทรงประกอบพิธีเปิด เดินขบวนรถไฟสายปากน�้าที่สถานี ถึงแม้ว่าวันนี้พระสมุทรเจดีย์จะไม่ได้อยู่กลางน�้าดั่งภาพเก่า ในประวัติศาสตร์แล้ว หรือสถานีรถไฟสายปากน�้าจะไม่มีอยู่ดังเดิม แต่ ณ จุดที่เรายืนชมเมืองอยู่บนหอชมเมืองนี้ ก็เป็นสถานที่ที่ท�าให้ เราได้เห็นการเปลี่ยนผ่านและการเติบโตของเมืองที่เดินทางมา หลายยุคสมัย
อุทยานการเรียนรู้แลัะหอชมเมืองสมุทรปราการกลัางเมืองปากนา ๓๖๐ องศา ที่โยงใยความภูมใจในอดีตของความเป็นจุดยุทธิ์ศาสตร์ทางแม่นา แลัะทำาให้เราได้เห็นการเปลัี่ยนผ่าน แลัะการเตบโตของเมือง The 360-degree City Tower amidst Paknam City connects the pride of being the riverine strategic location in the past and the transition and development of the city
tiles, government offices with outstanding buildings in the neighborhood, skyscrapers in the distance as well as historic sites like Phi Suea Samut Fort, Wat Phra Samut Chedi, the
estuary of the Chao Phraya River. Therefore, Samutprakan Learning Park and City Tower is an outstanding architecture that also serves as the city museum. It allows us to understand the identity of Samutprakan including the fights to protect the country from foreign invasion, being a marine strategic point, and a connecting bridge to learn history. Evidently, On April 11, 1893, His Majesty King Chulalongkorn proceeded on Chakri Royal Barge back from an overnight stay at Si Chang Island, embarked to pay homage to Phra Samut Chedi, and continued on a skiff to perform the opening ceremony of Paknam Railway Operation at the station. Nowadays, Phra Samut Chedi is no longer amidst the water, and Paknam Railway Station had disappeared. Thanks to the viewpoint on this observatory tower, we can witness the transmission and development of the city through time.
อุทยานการเรียนรู้และหอชมเมืองสมุทรปราการ
เลัขที่ ๘๕๘ ถนนอมรเดช ตำาบลัปากน้ำา อำาเภอเมืองสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ
Samutprakan Learning Park and City Tower
858 Amondet Road, Paknam Sub-District, Mueang Samutprakan District, Samutprakan
