25-08-2010 Ardh Saptahik by Kunal Pandya

CMYK

k çkwÄðkh k 25 ykuøkMx k h010

Ãknu÷kt rððkË Mk{S ÷Eyu ‘LÞwÂõ÷Þh ÷kÞrçkr÷xe rçk÷ 2010’ yu Lkk{Lkku ¾hzku fuLÿ MkhfkhLku LkðuBçkh{kt y{urhfe «{w¾ ykuçkk{k ¼khík{kt íkþheV ÷kðu yu Ãknu÷kt ÃkkMk fhðku Au. ykuçkk{k ykðu íku Ãknu÷kt yux÷k {kxu fu yu ¾hzkLkwt MkeÄwt fLkuõþLk ykìõxkuçkh 2008{kt y{urhfk MkkÚku ÚkÞu÷k (yLku çknw økksu÷k) Ãkh{kýw fhkh MkkÚku Au. 2008{kt yu fhkh ÚkÞk ÃkAe y{urhfk MkrníkLkk Ëuþku ÃkkMkuÚke ¼khík Ãkh{kýw Qòo {u¤ððk xufTLkku÷kuS nktMk÷ fhe þfu Au. Ãkh{kýw þçË ykðu yux÷u òu¾{ íkku MkkÚku ykðu s ykðu! ÃkhËuþe ftÃkLkeyku ¼khíkLku Ãkh{kýw Qòo {u¤ððk {kxu xufTLkku÷kuS Ãkqhe Ãkkzu yLku íku{kt õÞktÞ ¾kuxfku MkòoÞ íkku sðkçkËkhe fkuLke? yk sðkçkËkhe su-íku ftÃkLke rLk¼kðþu yLku íku {kxu LkwfMkkLkLkk ð¤íkh Ãkuxu 1500 fhkuz YrÃkÞk [qfðþu yuðe òuøkðkEðk¤ku ¾hzku yux÷u LÞwÂõ÷Þh ÷kÞrçkr÷xe rçk÷ 2010. rððkË yu ðkíkLkku Au fu rðÃkûkkuLku yu{ ÷køku Au fu ykx÷e ykuAe sðkçkËkhe Lk nkuðe òuEyu. ð¤e su çke÷ ÃkkMk fhðkLkwt Au íku{kt çkeS fux÷ef ðktÄksLkf f÷{ku Au. Ãknu÷kt íkku ð¤íkhLke hf{ 500 fhkuz YrÃkÞk yLku ð¤íkhLke {wËík ËMk ð»ko níke. ¼ksÃkLkk ËçkkýÚke Mkhfkhu yu hf{ ºký økýe yLku {wËík çku økýe fhe ËeÄe Au. òufu íku{ Aíkkt ¾hzk{kt yuðe òuøkðkE Au fu Mk{Þktíkhu sYh Ãkzâu ð¤íkhLke hf{{kt VuhVkh fhe þfkþu. ðÄw yuf rððkË fLðuLþLk Vkuh MkÂÃ÷{uLxhe fBÃkLkMkuþLk Lkk{Lke MktrÄ Ãkh Mkne fhðk ytøkuLkku Au. yk MktrÄ Ãkh Mkne fhðkLkku {ík÷çk yuðku ÚkkÞ fu Ãkh{kýw Ëw½oxLkk{kt Ëkðku fhíke ð¾íku fuMk Ëkðku fhLkkhLkk Ëuþ{kt s [÷kðe þfkþu. yk {wÆku ftEf ytþu ¼kuÃkk÷ økuMk fktzLkk ykhkuÃke yuLzhMkLk MkkÚku {¤íkku ykðu Au. yuLzhMkLk Ëuþ{kt ÃkÚkkhe Vuhðe y{urhfk síkku hÌkku íkku ykÃkýu þwt fhe þõÞk? y{urhfk ¼khíkLku MkkUÃku íkku fkÞoðkne ÚkkÞ Lku yLku y{urhfk yu{ ykMkkLkeÚke MkkUÃku Lknª. ftEf ytþu ykðe s Mk{MÞk ÃkhËuþe ftÃkLke {wÆu ÚkkÞ. fkuE ftÃkLkeyu Ãkqhku Ãkkzu÷ku Mkhtò{ ûkríkÞwõík nkuÞ íkku ¼khík{kt íkuLke fkÞoðkne ÚkkÞ Ãký ftÃkLke yLku sðkçkËkh ÔÞÂõíkyku y{urhfk (fu su ËuþLkk nkuÞ íÞkt) çkuXk nkuÞ. yu Mktòuøkku{kt Mðk¼krðf heíku s nkÚk ½MkðkLkk hnu. Mkhfkh Mkne fheLku nkÚku fheLku çkuze Ãknuhðk {ktøku Au.

‘LÞqÂõ÷Þh ÷kÞrçkr÷xe rçk÷ 2010’

yðks ðøkhLkku Äzkfku MktMkË{kt LÞwÂõ÷Þh ÷kÞrçkr÷xe Lk¬e fhðk ¾hzku ÃkMkkh fhðkLkku Au, su{kt ¼ksÃk-fkUøkúuMku Mku®xøk fÞwO nkuðkLkwt rðÃkûkku fnu Au. ¾hzk «{kýu Ãkh{kýw MktMkkÄLk{kt LkwfMkkLk ÚkkÞ íkku Mkhtò{ Ãkqhe ÃkkzLkkhe ftÃkLke ËkuZ nòh fhkuz YrÃkÞk [qfðþu. Ãkh{kýwLke rðLkkþfíkk òuíkkt yk hf{ Mkkð [ýk {{hk suðe Au. Ãkh{kýw yfM{kík ÚkkÞ íkku þwt þwt ÚkE þfu? zkçkuheyku yk Mkne {wÆu MkhfkhLkku rðhkuÄ fhu Au fu ¼kE yk MktrÄ Ãkh Mkne Lk fhíkk... xqtf{kt yk Ãkh{kýwËkrÞíð ¾hzku ÃkMkkh ÚkkÞ íÞkhu yk çkÄe Mk{MÞk MkkuÕð ÚkkÞ. rLkÞ{ «{kýu MktMkËu {tsqh fÞko ðøkh ¾hzku ÃkkMk ÚkkÞ Lknª yLku MkhfkhLku LkðuBçkh{kt yuhVkuMko ðLk ÷ELku ykuçkk{k yuLz ftÃkLke ykðu íÞkt MkwÄe{kt ¾hzku ÃkkMk fhe Ëuðku Au. suÚke ykuçkk{kLku ykuVh fhe þfkÞ fu ykðe òð ík{khk ËuþLke Ãkh{kýw MktMkkÄLk Ãkqhe Ãkkzíke Mkhfkhe ftÃkLkeyku ÷ELku! ð¤íkh rððkËkMÃkË fu{ Au? LkwfMkkLk ÚkkÞ íkku 1500 fhkuz [qfðkþu. Ãknu÷e Lkshu {kuxe ÷køkíke yk hf{ Ãkh{kýw søkík{kt çknw LkkLke Au. çkeòu {wÆku MkkEz{kt {qfe Ëuðk{kt ykÔÞku yu Au fu LkwfMkkLkLke ÔÞkÏÞk þwt? Ãkh{kýw yfM{kík MktçktrÄík LkwfMkkLk nt{uþkt 25-50-100 ð»kkuo MkwÄe ÷tçkkíkwt nkuÞ Au. íkuLkku ÔÞkÃk Ãký {kÃke Lk þfkÞ yu heíku ðÄíkku nkuÞ Au. nðu fkuELku yu{ ÚkkÞ fu Ãkh{kýw yfM{kík{kt ykÃkýu fux÷k xfk yu Ãknu÷kt ¾hu¾h fux÷k xfk ÷køkw Ãkzu íkuLke ðkík fhe ÷Eyu. 1986Lke 27{e yur«÷u MðezLkLkk VkuMko{kfo yýw{Úkfu hkusLke {kVf Ãkk¤e çkË÷e hne níke. yuf Ãkk¤eLkk f{o[kheyku rðËkE ÷E hÌkk níkk yLku çkeS Ãkk¤eLkk yuLxh ÚkE hÌkk níkk. rLkÞ{ «{kýu çkÄk f{o[kheykuLkkt þhehfÃkzkt Ãkh hurzÞuþLkLkwt «{ký [uf Úkíkwt níkwt (hurzÞuþLk {kÃkðkLkwt MkkÄLk økkExh fkWLxh

fðh Mxkuhe ÷r÷ík ¾t¼kÞíkk fnuðkÞ). [u®føk{kt ¾çkh Ãkze fu õÞktf rfhýkuíMkøko ÷ef ÚkE hÌkwt Au, fu{ fu fk{ËkhkuLkkt þheh Ãkh rLkÞík «{ký fhíkkt ðÄw hurzÞuþLkLke nkshe Ãkh¾kE. VkuMko{kfoLkk Mkt[k÷fku yu íkÃkkMkðk ÄtÄu ÷køÞk fu yk¾hu õÞkt ÚkÞwt Au, ÷efus? íkÃkkMk{kt ¾çkh Ãkze fu VkuMko{kfo{kt õÞktÞ rfhýkuíMkøko LkÚke ðnuíkwt Ãký õÞktf çknkhÚke ykðu Au! Ãkkðh {Úkf Mk÷k{ík Au yu ðkíku ÄhÃkík ÚkE Ãký çknkhÚke õÞktfÚke hurzÞkuyuÂõxð rfhýku ykðe hÌkkt Au, íkku {kuxku yfM{kík ÚkÞku nkuÞ yu ðkíku {kufký ÚkE. íÞkt hrþÞkyu ònuhkík fhe fu íkuLkwt [uLkkuorçk÷ Lkk{Lkwt yýw{Úkf Vkxâwt Au. hrþÞk {kxu íkku yu yfM{kík{kºk níkku Ãký søkík {kxu {w~fu÷eLke þYykík níke. yýw{Úkf Vkxâk çkkË íkuLkkt hurzÞkuyuÂõxð rfhýku fkuE heíku fkçkq{kt ykðu Lknet. yu íkku nkuLkkhík MkSoLku s hnu. LkkUÄðk suðe ðkík yu níke fu [uLkkuorçk÷ yLku ÂMðzLk ðå[u íkku MkUfzku rf÷ku{exhLkwt ytíkh níkwt. òu rfhýkuíMkøkoLkwt Þ{hksLke MkuLkk suðwt ðkË¤ íÞkt ÃknkU[e þfu íkku ¼khík{kt fkuE yufkË ¾qýu (yíÞkhu 17 yýw{Úkf Au, 6Lkwt çkktÄfk{ [k÷u Au) ÚkÞu÷e nkuLkkhík yk¾k ËuþLke Ÿ½ nhk{ Lk fhu? íÞkt ykÃkýu fux÷k xfk yu Mkðk÷Lkku AuË Qze òÞ Au. [uLkkuorçk÷ {Úkf Vkxâwt íku ðkíkLku 24 ð»ko ÚkÞkt Ãký íÞkt

hurzÞuþLkÚke ÚkkÞ þwt? yuf s þçË{kt sðkçk ykÃkðku nkuÞ íkku rðLkkþ. ykÃkýwt þheh rfhýkuíMkøko (hurzÞkuyuÂõxð rfhýku) MknLk fhðk çkLku÷wt LkÚke. yk rfhýku nðk, Ãkkýe, ¾kuhkf MkkÚku «ðkMk fhe þheh{kt «ðuþu yux÷u ÷kune{kt hnu÷k ïuíkfýkuLkku {hku þY ÚkkÞ. ïuíkfýkuLkwt fk{ þhehLku çkkÌk yk¢{ýkuÚke çk[kððkLkwt Au. nðu yu ÞkuØkyku s rLknÚÚkk ÚkE òÞ íkku þhehLkwt hûký õÞktÚke ÚkkÞ? yk íkçk¬u þheh{kt yuf ÃkAe yuf hkuøk «ðuþðkLkwt þY fhu. ÷ktçku økk¤u ÷kuneLkwt fuLMkh ÚkkÞ fu ÷kune{kt hnu÷k ïuíkfýku s Lkçk¤k Ãkze hÌkk nkuÞ. xqtf{kt hurzÞuþLk ík{khk þhehLkwt hûký fhíkkt MkuLkkÃkríkykuLku ¾ík{ fhe Lkk¾u yLku çkeò hkuøkkuLku þheh{kt «ðuþðk {køko {kuf¤ku fhe ykÃku.

nkuhkunkurhLk

nknkfkh {[kðíkku MkkEçkh r¢r{Lk÷ ynª yuf yuðe ÔÞÂõíkLke ðkík Au su ËwrLkÞkLke {kuMx yuzðkLMk ðuçkMkkRxLkku Mkt[k÷f níke. xufTLkku÷kuSLku ðhu÷k y{urhfkLkk økwLkkþkuÄfkuLkk Lkkf{kt íkuýu Ë{ fhe hkÏÞku níkku. Lkk{ yuLkwt ðkÂÕËM÷kð yuLkkxkur÷rð[ nkuhkunkurhLk. n{ýkt MkwÄe yk søkíkLkku {kuMx ðkìLxuz r¢r{Lk÷ níkku, nðu òufu ÍzÃkkE [qõÞku Au. íkuLkkt fkhLkk{kt fuðkt níkkt?

yksuÞ [ku¬Mk rf÷ku{exhLkk ðíkwo¤{kt rðrfhýku Vu÷kÞu÷kt Au. 30 nòh ÷kufku {hkE [qõÞk Au yLku ¾kuz-¾ktÃkýðk¤kt çkk¤fku sL{ðkLkwt [k÷w s Au. yçkòu YrÃkÞkLkk ¾[uo çkLku÷wt yýw{Úkf yLku xÙuELz ÚkÞu÷k rð¿kkLkexufrLkrþÞLkku økw{kððk Ãkzâk yu ÷xfk{kt. [uLkkuorçk÷ çkkË yýw{Úkf{kt yfM{kíkku ÚkðkLkk çktÄ LkÚke ÚkÞk. y÷çk¥k, fkuE {Úkf [uLkkuorçk÷ suðwt ËwðkoMkk MðYÃk Äkhý fhe þõÞwt LkÚke yu Ãký nfefík Au. Ãkh{kýw {Úkfku îkhk Qòo {u¤ððkLke þY ÚkÞk çkkË yksrËLk MkwÄe{kt 99 yfM{kík LkkUÄkÞk Au. nðu òufu çkÄkLku ¾çkh Au fu Ãkh{kýw Ëw½oxLkk ÚkkÞ íkku MktÃkqýo {kiLk Äkhý fhðwt yu yuf{kºk WÃkkÞ Au, fu{ fu íku{kt Lkk{kuþe íkku ÚkkÞ Ãký ÷kufku{kt ¼ÞLkku {knku÷ Vu÷kÞ yu {kuxwt LkwfMkkLk. ykÃkýu íÞkt Úkkuzk Mk{Þ Ãknu÷kt rËÕneLkk {kÞkÃkwhe rðMíkkh{kt Úkkuzk {rnLkkyku Ãknu÷kt hurzÞuþLkLkk fkhýu [khuf Sð økÞk Au. íkkhkÃkwh yuxr{f Ãkkðh MkuLxh (íkkÃkMk){kt íkku ðkhtðkh r÷fus ÚkÞwt Au. íÞkt íkku AuÕ÷kt 15 ð»ko{kt 150 f{o[kheyku fuLMkhÚke {]íÞw ÃkkBÞk Au. íku{ktÚke ½ýkLkkt þheh{kt fuLMkhLke yuLxÙe ðkÞk hurzÞuþLk ÚkE nkuÞ yu Mðk¼krðf Au. RÂLËhk økktÄeLkk ð¾ík{kt yuf íkçk¬u íkkÃkMk çktÄ fhðkLkku rLkýoÞ øk{u íku ½zeyu ÷uðkÞ yuðe ûkýku ykðe Ãknkut[e níke. ykìõxkuçkh 1969Úke sqLk 1971 ðå[u íkkÃkMkLkk çku ÞwrLkx ÷efusLkk fkhýu fw÷ 75 ð¾ík çktÄ fhðk Ãkzâk níkk. íkkhkÃkwhLke ykMkÃkkMkLkk rðMíkkh{kt Ãkkýe{kt

õÞku Ëuþ fux÷k xfk Ãkh{kýw Qòo ÃkuËk fhu Au? Ëuþ £ktMk fkurhÞk s{oLke òÃkkLk y{urhfk rçkúxLk [eLk ¼khík

fw÷ Qòo{kt fux÷k xfk Ãkh{kýw Qòo 78 39 32 30 19 18 3 3

Eçkh ¢kE{{kt ¢urzx fkzo fu ¢urzx fkzoLke 7{e ykuøkMxu ÞwhkurÃkÞLk Ëuþ {kuLkkfkuÚke hrþÞLk rðøkíkku [kuhe ík{khwt çkuLf yufkWLx ¾k÷e ÃkkxLkøkh {kuMfku sðkLke yu íkiÞkhe fhe hÌkku níkku íÞkt fhðkLkk økwLkk MkkiÚke ðÄw LkkUÄkÞ Au. n{ýkt s íku £U[ Ãkku÷eMkLkk nkÚku [ze økÞku. økwLkuøkkh íkku íku ykðku s yuf WMíkkË ÍzÃkkÞku, su søkíkLkk {kuMx ðkìLxuz y{urhfkLkku Au, Ãký nk÷ £ktMkLkk fçkò{kt Au. £ktMk yLku Ãkkt[ MkkEçkh r¢r{Lk÷{kt MÚkkLk Ãkk{íkku níkku! ô{h 27 y{urhfk ðå[u MktçktÄku Mkkhk Au yux÷u íkuLku y{urhfkLku ð»ko yLku Lkk{ ðkÂÕËM÷kð yuLkkxkur÷rð[ nkuhkunkurhLk. MkkUÃkðk{kt ykðþu. yk ÷Ãk®MkËh Lkk{ðk¤k ¼kE RÍhkÞu÷ yLku Þw¢uELk MkkÞçkh søkík{kt nkuhkunkurhLk ‘Badb’ íkhefu çkLLku ËuþLkwt Lkkøkrhfíð Ähkðu Au. EÍhkÞu÷Lku økkuÚku yku¤¾kíkku. íku ÃkkuíkkLke ðuçkMkkEx CarderPlanet, [zkðeLku çkeswt Lkkøkrhfíð carder.su, yLku badb.Biz yuðkt Lkk{kuðk¤e ðuçkMkkEx çkLkkðe ÷kufkuLku Auíkhkðk {kxu {u¤ðe ÷eÄwt nkuÞ yu MkkÞçkh ¢kE{ yk{tºký ykÃkíkku. fuðe heíku? íkuLke ðuçkkMkkEx Ãkh sEyu yux÷u íÞkt ÷ÏÞwt nkuÞ ¼uòçkks s nkuÞ «þktík Ãkxu÷ ík{khe Mkwhûkk {kxu MkwrðÄk WÃk÷çÄ Au. Lku! nkuhkunkurhLku MkkÞçkh søkík{kt {kuxk ¼køkLkk íkku yòÛÞk ¢urzx fkzoLke {krníke [kuhðk íkÚkk ¾heË- s nkuÞ yux÷u rMkõÞwrhxeLkwt Lkk{ Ãkzu íÞkt çkÄkLku ðu[ký fhðk {kxu RLxhLkux MkkRx nkþfkhku ÚkkÞ fu nkþ ykÃkýe {ËË fhðk {kxu fkuE Au. çkLkkðe Au. nòhku y{urhfLk íkuLke ðuçkMkkEx Ãkh ÷ÏÞwt nkuÞ fu çku ò{eLk MkkÚku LkkøkrhfkuLkk ¢urzxfkzo ¾kíkkLke ykx÷e-íkux÷e rðøkíkku ykÃkku yLku Mkwhrûkík çkLkku. hkusLkku {krníke [kuheLku ðuçkMkkRx ÃkhÚke s [kso ¾k÷e yzÄku zkì÷h. {Vík hk¾u íkku ð¤e fkuELku ¾heË ðu[ký fhíkku. òufu nðu yu þtfk òÞ fu AuíkhðkLkk ÄtÄk Au. yzÄku zkì÷h íkku ÃkkuMkkÞ, yux÷u çkÄk Úkðk {ktzu hrsMxh. ÍzÃkkE [qõÞku Au.

Mkk

ELnI fuMku ¼q÷u furðLk r{xrLkfLke økýíkhe ykðk s þkríkh MkkEçkh r¢r{Lk÷{kt ÚkkÞ Au. 1995{kt yu ÍzÃkkÞku íÞkhu íkuLku Ãkkt[ ð»ko su÷{kt {kuf÷e ËuðkÞku níkku Ãký yu Ãknu÷k yu ½ýk Ãkhk¢{ku fhe [qõÞku níkku. íku ÷kuMk yuLs÷Mk{kt {Vík {wMkkVhe fhðk þnuhLke çkMk rMkMx{ nuf fhe ÷uíkku! yuVçkeykELke {uÚke {khíkku. {kuxkuhku÷k, LkkurfÞk, MkLk {kE¢kurMkMx{, VqrsíMkw ðøkuhu xufLkku÷kuS{kt òÞLx økýkíke ftÃkLkeykuLke rMkMx{ Ãký íkýu nuf fhe níke. yuf fuLkurzÞLk rxLkush su ÃkkuíkkLke òíkLku ‘{krVÞkçkkuÞ’ íkhefu yku¤¾kðíkku níkku íkuýu íkku ykuLk÷kELk ðuÃkkh fhíke MkkEx E-çku, yu{uÍkuLk zkux fku{ yLku ÞknwLkwt nu®føk fhu÷wt yu Ãký ÃkkuíkkLkk çkuzY{{kt çkuXk çkuXk! íkuýu fw÷ 1.5 yçks zkì÷hLkku Äqtçkku {kÞkuo níkku. çkkË{kt íkuLkwt Mkk[w Lkk{ ¾çkh Ãkzâwt: {kEf÷ õ÷uf.

CMYK

yksuÞ hurzÞuþLkLkwt «{ký {¤e ykðu Au. çkkuBçk fhíkkt {Úkf rðLkkþf! 1954{kt hrþÞkyu Ãknu÷wt Ãkh{kýw Qòo {Úkf MÚkkÃÞwt íÞkhÚke Ãkh{kýw {Úkfku MÚkkÃkðkLke ðkík ykðu íÞkhu çkÄk Ëuþku yuðe Ë÷e÷ fhíkk nkuÞ Au fu y{u íkku Ãkh{kýq {Úkf{ktÚke Qòo {u¤ððk {ktøkeyu Aeyu, çkkuBçk çkLkkððkLkku y{khku fkuE EhkËku LkÚke. Ë÷e÷ økwz Au, Ãký nfefík Úkkuze yk½kíksLkf Au. ËwrLkÞkLku yíÞkhu ËMk nòh fhíkkt ðÄw Ãkh{kýw çkkuBçkÚke sux÷ku ¾íkhku Au íkuLkkÚke ðÄw ¾íkhku 30 Ëuþ{kt Vu÷kÞu÷kt 442 yýw Qòo {ÚkfkuÚke Au! yuðwt fu{? Ãkh{kýw çkkuBçk rðMVkux fhðku yu yýw Qòo {Úkf{kt Úkíkk rðMVkux fhíkkt nòh Ëhßsu y½hwt fk{ Au. Ãkh{kýw çkkuBçk fkuE MkhVehk fu ykíktfðkËe økúqÃkLkk nkÚk{kt ykðe òÞ íkkuÞ íkuLkku ðÃkhkþ íkuLkk {kxu Mkh¤ LkÚke nkuíkku. nk, fkuEyu çkkuBçk çkLkkÔÞku nkuÞ yk¾uyk¾ku íkku ðÃkhkþ fhe þfu Ãký [kuhu÷ku nkuÞ íkku íkuLku Vkuzðku yu Ëeðk÷u rxtøkkíke òuxkze WíkkheLku Vkuzðk sux÷wt Mknu÷wt fk{ LkÚke. MktÏÞkçktÄ ÃkkxTMko ¼uøkk fhðkLkk ÚkkÞ WÃkhktík yufÚke ðÄw ÷kufku ÃkkMku Ãkh{kýw rðMVkuxLkk fkuz nkuÞ. yu çkÄk fkuz yuf MkkÚku yuf Mk{Þu Ëk¾÷ ÚkkÞ íÞkhu rðMVkux {kxuLke rðrÄ ÚkkÞ. Ãkh{kýw {Úkf QòoLkk MksoLk {kxu nkuÞ {kxu íÞkt rLkÞ{ku «{ký{kt n¤ðk nkuÞ. yu{kt s õÞkhuf ÷ku[ku ðkøku íkku MkòoÞ [uLkkuorçk÷ Ãkkxo ðLk.. xw... Úkúe... yýw Qòo{kt rðï õÞkt Au? søkík{kt ÷øk¼øk 16 xfk Qòo yýw {Úkfku ykÃku Au. òufu [uLkkuorçk÷ yLku y{urhfkLkk Úkúe {kE÷ ykE÷uLz ÃkhLkkt {Úkfku{kt ÚkÞu÷e Ëw½oxLkkyku çkkË ½ýkt Ëuþkuyu yýw ðes¤eÚke yk½k hnuðkLkwt ÃkMktË fÞwO Au. çkeS çkksw su heíku QòoLke rz{kLz ðÄe hne Au, yu òuíkkt yýw QòoLkwt þhýwt ÷eÄk ðøkh ykþhku LkÚke! ¼khíkLke ðkŠ»kf ÞwhurLkÞ{ ykð~Þfíkk 300 xLkLke Au, Mkk{u ÃkuËkþ 220 xLkLke Au. {kxu yýw fhkh fÞkuo Au. fhkhLke çkÄe rðrÄ Ãkíku yux÷u ykÃkýLku ÞwhurLkÞ{Lkku ÃkwhðXku {éÞk fhu yLku yýw{Úkfku ðýÚktÇÞk ðes¤e ÃkuËk fÞko fhu. yuf rf÷kuøkúk{ ÞwhurLkÞ{ 2300 rf÷kuøkúk{ fku÷Mkk yÚkðk íkku 11800 çkuh÷ ¾Lkesíku÷{ktÚke {¤u íkux÷e Qòo ykÃku yux÷u çkÄkLku ÷k÷[ ÚkkÞ yu Ãký Mðk¼krðf Au. Ãký ynª ÞwhurLkÞ{ òuðkÞ yLku ÞwhurLkÞ{Lke Äkh òuðkÞ..

yk heíku íkuýu ËMkuf ÷k¾ y{urhfLkkuLke ytøkík rðøkíkku XÃkfkhe ÷eÄe Au. íkuLke MkkEx Badb.bizyu MkkiÚke Ãknu÷e yLku MktÃkqýo ykuxku{uxuz MkkRx Au suLkk Ãkh ËwrLkÞk¼h{kt ¾heËkh Au. çkÄkLku yu{ ÷køkíkwt’íkwt fu ykÃkýu íkku Mkwhrûkík Aeyu Ãký íku{Lke s rðøkíkkuLkku WÃkÞkuøk [kuhe {kxu Úkíkku níkku. nkuhkunkurhLk dumps.name Lkk{Lke MkkRx Ãkh WÃk÷çÄ ÚkR þfu íkuðe [kuhu÷e ¾kíkkLke {krníkeLku rð¿kkÃkLk íkhefu ykÃkíkku níkku yLku ¾heËLkkhkykuLku ðu[íkku níkku. yk MkkRxLkwt Mkt[k÷Lk íku y{urhfk çknkhÚke fhíkku níkku. yk MkkRx çkLkkððk ÃkkA¤Lkku nuíkw {kºk [kuhu÷e {krníke ¾heË-ðu[ký fhðkLkku s Lk níkku, Ãkhtíkw y{urhfkLkk yÚkoíktºkLku íkkuzðkLkku níkku. yk MkkRx{kt íkku yuðwt Ãký fnuðk{kt ykÔÞwt Au fu ‘y{u y™u ík{u Ãký Mkk{úkßÞðkËe y{urhfk MkkÚku ÷zkR fhðkLke hkn òuR hÌkk Aeyu. yk MkkRxLkku WÃkÞkuøk fheLku ykÃkýu Y]MkeÞLk RfkuLkku{e{kt ÞwyuMk Vtz{kt ÚkÞu÷kt hkufkýku îkhk íkuLkk fhíkkt Ãký ðÄkhu rðfkMk MkkÄeþwt.’ yíÞkhu òufu íku rnhkMkík{kt Au, Ãký íÞkt íkuLkk nkÚk{kt yufkË Lkux fLkuõþLkðk¤wt fBÃÞqxh ykðe òÞ íkku yu ð¤e íÞktÚke Ãký øk{u íkuLkkt ¾kíkkt ¾k÷e fhðk Mkûk{ Au.

CMYK

k çkwÄðkh k 25 ykuøkMx k h010

rçkúxLk{kt Úku[hðkËLkwt ÃkwLkhkøk{Lk

»ko MkwÄe [k÷íkk hnu÷k çkeò rðïÞwØ{kt rçkúxLk Auðxu rðsÞe íkku ÚkÞwt, Ãkhtíkw yk ÞwØLku fkhýu íkuLkwt yÚkoíktºk ÷øk¼øk Mkkð s ¾kuhðkE økÞwt níkwt yLku rçkúxLkLku ÃkkuíkkLkk íkkçkk nuX¤Lkkt çkÄkt MktMÚkkLkkuLku yuf ÃkAe yuf Mðíktºkíkk ykÃkðkLke Vhs Ãkze níke. yk ÃkAeLkkt ÷øk¼øk 30 ð»ko MkwÄe rçkúxLku ykŠÚkf ÂMÚkríkLku MkwÄkhðk {kxu yLkuf Mkhfkhe Ãkøk÷kt ÷eÄkt yLku íkuLke ÂMÚkrík{kt xqtfk xqtfk økk¤kyku{kt fux÷kf MkwÄkhkyku Úkíkk Ëu¾kÞk, Ãkhtíkw yk xqtfk økk¤kLkk Ëu¾eíkk ÷k¼kuLke ÷ktçkk økk¤kLke yMkhku yux÷e økt¼eh níke fu rçkúxLk rðfrMkík Ëuþ fnuðkíkku

AuzkLke Au. Ãkrù{Lkk ËuþkuLku Mkk{kLÞ heíku Ëhr{ÞkLk, rçkúxLkLke Þwrík Mkhfkh Mk{økú {qzeðkËe Ëuþku íkhefu yku¤¾ðk{kt ykðu Au, rçkúrxþ hkßÞ (Mxux)Lke MktÃkqýo MkkVMkqVe Ãkhtíkw nfefík yu Au fu y{urhfk MkrníkLkk (ykuðhhku®÷øk)Lke ÞkusLkkLkk y{÷ {kxu yk{ktLkk {kuxk ¼køkLkk Ëuþku zkçkuhe rð[khMkhýe ÍzÃkÚke ykøk¤ ðÄe hne Au yLku ykÚke íkhV yux÷u fu MkhfkhLke sðkçkËkheyku{kt rçkúxLk{kt rþûký, ykhkuøÞ Mkuðk, Ãkku÷eMk yLku ðÄkhku fhðkLke Lkerík íkhV Z¤e hÌkk Au. íkuðk fÕÞký suðkt ûkuºkku{kt Lkkxâkí{f ÃkrhðíkoLkku Mk{Þu fu{hkuLkLke s{ýuhe ðkLkkt Au. yk ÃkrhðíkoLkku ÃkkÞkLke ðkík Mkòo Íkufðk¤e LkeríkLku íku{Lkk xefkfkhku {kxu ÷kufku íkiÞkh ÚkE þfu íku yuf ‘swøkkh’ økýkðu Au yLku íkuLke Mkwfw{kh yu{. rºkðuËe {kxu rçkúxLkLke Mkhfkh rðÃkw÷ MkV¤íkk rðþu MktþÞku ÔÞõík fhu Au «{ký{kt {krníke çknkh Ãkkze íkku çkeS çkksw ðirïf yÚkoíktºkLkk fux÷kf hne Au. yk çkÄe ÞkusLkkyku su ÍzÃkÚke ykøk¤ rLk»ýkíkku yk «{kýu fu{hkuLkLke s{ýuhe ðÄe hne Au íkuLku {kxu MkkÚku s ¾qçk ®n{íkLke Lkeríkyku ‘swøkkh’ nkuÞ íkku Ãký LkSfLkk ¼rð»Þ{kt ËwrLkÞkLkk rðfrMkík yLku rðfkMkþe÷ çktLku Ëuþkuyu yk s Lkeríkyku yÃkLkkððkLke Vhs Ãkzþu. nðu Úku[h yLku nðu fu{hkuLkLke Lkeríkyku rðþuLke òýfkhe {u¤ððe ykÃkýu {kxu ¾kMMke

{køkkohux Úku[h nkuðk Aíkkt íkuLke ÂMÚkrík yuftËhu rðfkMkþe÷ Ëuþku suðe çkLkíke økE níke. yk Mk{Þu 1979{kt rçkúxLkLku yuf yuðk ðzk«ÄkLk {éÞk su{ýu Ëu¾eíke heíku s ÷kufr«Þ Lk çkLke þfu íkuðe ykŠÚkf Lkerík {kxu rðhkuÄ yLku xefkykuLkk ðhMkkË ðå[u Ãký yÃkLkkððkLke yLku íku{Lku y{÷{kt {qfðkLke hksfeÞ RåAkþÂõík çkíkkðe. yk ðzk«ÄkLk níkkt ©e{íke {køkkohux Úku[h. rçkúxLkLkkt MkkiiÚke Ãknu÷kt {rn÷k íku{s MkkiÚke ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe yk ÃkË Ãkh hnuLkkh ðzk«ÄkLk Úku[hu ðkuxçkuLfLke Lkerík yÃkLkkððkLku çkË÷u íkhík ÷kufr«Þ Lk çkLku íkuðkt Ãkøk÷kt ÷eÄkt íku{Lku ‘Úku[hðkË’Lkwt Lkk{ {éÞwt yLku yk Ãkøk÷ktLku fkhýu ykŠÚkf heíku rALLkr¼LLk ÚkE hnu÷wt rçkúxLk VheÚke Ãkøk¼h çkLÞwt yLku VheÚke íkuýu ÞwhkuÃkLkk çkeò rðfrMkík ËuþkuLke nhku¤{kt MÚkkLk {u¤ÔÞwt. Ãkhtíkw Úku[hLke rðËkÞ ÃkAe íku{Lkk hksfeÞ Ãkûk YrZðkËe Ãkûk (fkuLÍðuorxð Ãkkxeo)Lkk Lkuíkkyku VheÚke {ík {u¤ððkLke økýíkheyu ykŠÚkf Ãkøk÷kt ÷uðk {ktzâk yLku íku{Lkk ÃkAe Mk¥kk Ãkh ykðu÷k {sqh ÃkûkLkk ðzk«ÄkLk xkuLke ç÷uhu Ãký yu s «fkhLke Lkeríkyku [k÷w hk¾íkkt rçkúxLkLke nk÷ík VheÚke fÚk¤ðk ÷køke yLku íkuLkk Ãkrhýk{u rçkúrxþ {íkËkhkuyu {sqh ÃkûkLku òfkhku ykÃÞku, Ãkhtíkw YrZðkËe ÃkûkLku Ãký MktÃkqýo çknw{íke Lk {¤íkkt íkuýu yuf yLÞ hksfeÞ Ãkûk r÷çkh÷ zu{ku¢urxf Ãkkxeo MkkÚku MktÞwõík Mkhfkh h[e. nðu yk Lkðe MkhfkhLkk ðzk«ÄkLk Au zurðz fu{uhkuLk yLku íku{ýu su «fkhLke Lkerík yÃkLkkððkLke ònuhkík fhe Au íkuÚke rçkúxLk{kt VheÚke ¾¤¼¤kx {[e økÞku Au. fux÷ktf hksfeÞ yLku ykŠÚkf Ãktrzíkku fu{hkuLku ½zu÷e LkeríkLku Úku[hðkËLkwt ÃkwLkhkøk{Lk fnu Au íkku fux÷ktf íkku yu{ sýkðu Au fu fu{hkuLk yÚkoíktºk{kt hkßÞ yÚkðk MkhfkhLke ¼qr{fkLku ykuAe fhðk{kt Úku[hÚke Ãký ykøk¤ ðÄe økÞku Au. ykŠÚkf «ð]r¥k{kt MkhfkhLke ¼qr{fk ykuAe fhðkLke yLku Mkhfkhe íktºkLkk Ãký fux÷kf rð¼køkkuLkwt ¾kLkøkefhý fhðkLke fu{hkuLkLke Lkerík yíÞkhu y{urhfk MkrníkLkk Ãkrù{Lkk Ëuþku îkhk yÃkLkkðkE hnu÷e Lkerík fhíkkt Mkk{k

zurðz fu{uhkuLk sYhe Au, fkhý fu ykðe s LkeríkLke ykÃkýk Ëuþ{kt íkkíke sYh Au, fkhý fu 1979Lkk Mk{ÞLkk rçkúxLk yLku yksLke ykÃkýe ÂMÚkrík{kt ÍkÍku íkVkðík LkÚke yLku íkuÚke ykÃkýu Úku[h suðk s fkuE ÷ku¾tze {Lkkuçk¤ Ähkðíkk LkuíkkLke sYh Au su ‘MkMíke’ ÷kufr«Þíkk {u¤ðeLku ÃkkuíkkLkwt ÃkË Mkk[ðe hk¾ðkLkk WÆuþÚke ykøk¤ Ãký fktEf òuE þfíkk LkÚke. rçkúxLk{kt ÃkkuíkkLkk þkMkLkLkk Ãknu÷k 10 rËðMk{kt s YrZðkËe yLku WËkh{íkðkËe (r÷çkh÷) ÃkûkLkk MktÞkusLku WÆk{ðkËe

rçkúxLk{kt VheÚke Úku[hðkËLkk Ãkøkhý ÚkE hÌkkt Au. yk{ íkku MkeÄe heíku ykÃkýu íkuLke MkkÚku ÷uðk Ëuðk nkuðkLkwt Lk ÷køku Ãký yu ðkË ¼khíkLkuÞ WÃkÞkuøke ÚkE þfu yu{ Au. fuðe heíku? (hurzf÷) çk¤ íkhefuLke ‘R{us’ Q¼e fhe Au. rçkúxLkLkk Lkðk [kLMku÷h ykuV yuõM[ufh (Lkkýkt «ÄkLk) ßÞkuso ykuMçkkuLkuo sqLk{kt ÃkkuíkkLkwt su Ãknu÷wt çksux hsq fÞwO íku{kt íku{ýu fux÷ktf fhðuhk (¾kMk fheLku ðux)Lkk Ëh{kt ðÄkhku sYh fÞkuo níkku, Ãkhtíkw íkuLkku WÆuþ Mkhfkhe rnMkkçk{kt ¾[o yLku ykðfLkkt ÃkkMkktLku Mkh¼h fhðkLkku níkku. (fhðuhkLkk Ëh Lke[k nkuðk òuEyu íku Úku[hLke LkeríkLkwt yuf {n¥ðLkwt ytøk níkwt). Ãkhtíkw íku rMkðkÞ ykuMçkLkoLkkt ykðfòðfLkk ¾kíkktLku Mkh¼h fhðkLkk «ÞkMkku{kt ºký[íkwÚkkOþ sux÷ku ¼køk íkku Mkhfkhe ¾[o{kt fhðk{kt ykðu÷k fkÃkLkku Au y™u íkuLke òuøkðkE «{kýu rçkúxLkLkkt çkÄkt s Mkhfkhe ¾kíkk{kt f{o[kheykuLke MktÏÞk íku{s íku{Lkk ¾kíkktfeÞ ¾[o{kt yuf [íkwÚkkOþ sux÷ku ½xkzku fhðk{kt ykðþu. òu fu ykuMçkkuLkuo yíÞkh Ãkqhíkku ykhkuøÞ rð¼køkLku yk ‘fí÷uyk{’{ktÚke çkkfkík hkÏÞku Au. ðirïf yÚkoíktºkLke yíÞkhLke «{ký{kt Lkçk¤e ÂMÚkríkLku fkhýu {kuxk ¼køkLkk nMíkûkuÃkðkËeyku Mkhfkhe ¾[o ðÄkhðkLkk rn{kÞíke Au íÞkhu ykuMçkkuLkoLkwt çksux ‘WÆk{ðkËe’ fnuðkÞ íku{kt ÍkÍwt ykùÞo LkÚke.

økwLkuøkkh rfíkLkk ¼e þkríkh õÞwt Lk nku! økwLkuøkkh rfíkLkk ¼e þkríkh õÞwt Lk nku, fnª Lk fnª íkku øk÷íke fh çkiXíkk ni. ykðwt ðkõÞ rMkrhÞ÷ku fu rVÕ{ku{kt økwLkk¾kuhe Wfu÷íke xe{ çkkuÕÞk fhíke nkuÞ Au. õÞkhuf Ãkku÷eMk ËkLkíkÃkqðof fk{ fhu íkku yu ðkõÞ Mkk[wt Ãkkze þfu Au. {wtçkE{kt n{ýkt yk ðkõÞ Mkk[wt Ãkzâwt. Lkðe {wtçkE{kt hnuíkk yuÂLsrLkÞh rËÃkuLk çkuLkSoLkwt ¾qLk ÚkÞwt. Ãkku÷eMku ÃknkU[eLku íkÃkkMk fhe. íÞkt yuf þxo {¤e ykÔÞku su ÷kuneÚke ¾hzkÞu÷ku níkku. Ãknu÷e Lkshu yu{ ÷køku fu þxo rËÃkuLkLkku nþu, Ãký Ãkku÷eMku æÞkLkÚke òuÞwt íkku yu þxoLke MkkEÍ ËeÃkuLkLkk çkÄk þxo fhíkkt ðÄkhu níke. nfefík{kt níÞkhkykuyu yu þxoLkku WÃkÞkuøk níÞk çkkË ðnuíkwt ÚkÞu÷wt ÷kune MkkV fhðk fhu÷ku. Ãkku÷eMku þxo Ãkh ÷køku÷k ËhSLkk {kfkoLku ykÄkhu ËhSLku ÃkqAâwt fu yk þxo fkuLkku Au? íkÃkkMk fhíkk þxoLkku {kr÷f Ãký {¤e ykÔÞku yLku íkuLke íkÃkkMk fhíkk fuMk Wf÷e økÞku, su ftEf yk{ níkku: ËeÃkuLk çkuLkSo yuf {ÂÕxLkuþLk÷ ftÃkLke{kt fk{ fhíkku yLku yuf÷ku hnuíkku níkku. hkus yuf ÔÞÂõík íkuLku rxrVLk Ëuðk ykðíkku. yu rxrVLk ¾urÃkÞkLku rð[kh ykÔÞku fu yk ¼kELkk ½h{kt [kuhe fhðk suðwt Au. yu ÷kufku [kuhe fhðk ykÔÞk yLku økkihðu «ríkfkh fÞkuo íkku Ãkíkkðe ËeÄku. ÷kune þkV fhðk þxo ðkÃkÞkuo Ãký íÞkt hk¾e ËeÄku, suýu Ãkku÷eMk {kxu MkkELk çkkuzoLkwt fk{ fÞwO.

r{Mk ykunkhkLkwt økkWLk çk[kððkLkwt Au su{ýu nkur÷ðqzLke {nkLk¥k{ økýkíke rVÕ{ økkuLk rðÄ Ä rðLz òuE nþu íku{Lku rnhkuELk r{Mk ykunkhk ÞkË s nþu. yu rVÕ{{kt rnhkuELk rðrðÞLk ÷e (Mfkh÷ux ykunkhk)yu Ãknuhu÷k Ãkkt[ økkWLk rVÕ{Lke 75{e yurLkðMkohe (2014) MkwÄe Mkk[ðe hk¾ðkt 30 nòh ÃkkWLzLke sYh Ãkzu yu{ Au. 75 ð»koLkk «Mktøku økkWLk «ËŠþík fhðk {kxu yíÞkhu Au, íku{kt Mk{khfk{ fhðwt Ãkzu íku{ Au. ð¤e çknw sqLkk nkuðkÚke ÔÞðÂMÚkík heíku Mkk[ððk fur{f÷ «kuMkuMk Ãký fhðe Ãkzu. yíÞkhu yu xuõMkkMkLkk nuhe huLMk{ MkuLxh{kt Mk[ðkÞu÷k Au. su{Lku su{Lku «u{ nkuÞ yu zkuLkuþLk ykÃkðkLkku «kht¼ fhe Ëu.

sYh Au yLku Úku[h ÃkAeLkk fkuE ðzk«ÄkLku Ãkkuíku Äkhu÷wt fk{ Ãkqhwt fhðk{kt ykx÷e íðhk Ëþkoðe LkÚke. ytøkúuS{kt yu{ fne þfkÞ fu “fu{hkuLk {eLMk rçkÍLkuMk”. YrZðkËe Ãkûk yLku r÷çkh÷ zu{ku¢uxTMk çktLku ðå[u yuf çkkçkík{kt Mkt{rík Au yLku íku yu fu rçkúxLk{kt hkßÞ (yÚkðk Mkhfkh) ðÄwÃkzíkwt þÂõíkþk¤e çkLke økÞwt Au yux÷u fu MkhfkhLke Mk¥kk{kt (sðkçkËkheykuLkk Lkk{u {u¤ððk{kt ykðíke Mk¥kk) yux÷ku ðÄkhku ÚkÞku Au su ÷kufþkneLkk ÔÞÂõíkMðkíktºÞLkk rMkØktíkLkku fu{hkuLkLke Lkeríkyku Mkk{uLkku MkkiÚke {kuxku rðhkuÄ yu Au fu hksfku»keÞ ¾[o{kt íku{ýu {qfu÷k fkÃkLku ðirïf {tËeLke ÂMÚkrík{ktÚke çknkh ykððkLkku «ÞkMk fhe hnu÷k rçkúxLkLke rhfðhe’Lke «r¢Þk Ãkh íkuLke {kXe yMkh Úkþu yux÷u fu íku rð÷trçkík Úkþu yLku yk s fkhýu íku{Lke LkeríkLku íku{Lkk xefkfkhku ‘swøkkh’ fnu Au, Ãkhtíkw ykLke Mkk{uLke fu{hkuLkLke {wÏÞ Ë÷e÷ yu Au fu Mkhfkhe ¾[o{kt Úkíkk ðÄkhkÚke Úkíke ‘rhfðhe’ Mkk[k yÚko{kt ‘rhfðhe’ Au su Lknª, Ãkhtíkw yÚkoíktºk{kt ÚkE hnu÷e sYhe økkuXðýLku íku yk½e Xu÷u Au yLku íkuÚke VheÚke {tËeLke ÂMÚkrík MkòoÞ Au yLku rhfðhe’ {kxu Mkhfkhu VheÚke ¾[o ðÄkhðwt Ãkzu Au yLku ÃkAe yk [¢ [kÕÞk s fhu Au. nðu fu{hkuLkLke Lkerík ykÃkýk Ëuþ {kxu rçkúxLk sux÷e s «Míkwík Au. ¼khíkLke MkhfkhLkwt hksfku»keÞ (rVMf÷) Ëuðwt øktòðh Au yLku Ëuðwt sux÷wt ðÄkhu íkux÷e VwøkkðkLke þõÞíkk ðÄw. yk s «{kýu ¼khík{kt MkhfkhLke Mk¥kkyku Ãkh fkÃk {qfðkLkwt íkku fËk[ rçkúxLk{kt Au íkuLkkÚke Ãký ðÄkhu sYhe Au «ð]r¥kLkk Ëhuf ûkuºk{kt su heíku Mkhfkhe sðkçkËkheykuLku fkhýu hksfkhý ½qMke økÞwt Au íkuLkku yuf{kºk WÃkkÞ MkhfkhLku yk sðkçkËkhe{ktÚke {wõík fhðkLkku Au, Ãkhtíkw yk çkÄwt ÚkkÞ íku {kxu sYhe Au fu ykÃkýu Ãkkuíku Mk{Syu fu Mkhfkh îkhk ykÃkðk{kt ykðíkk Ëu¾eíkk ÷k¼ku ¾hu¾h ÷k¼ku LkÚke, Ãkhtíkw ÷ktçkk økk¤kLkk økuh÷k¼ku Au yLku íkuLkkt {kXkt Ãkrhýk{ hksfkhýeyku yLku Mkhfkhe y{÷Ëkhkuyu Lknª Ãkhtíkw ykÃkýu ¼kuøkððkt Ãkzu Au.

fk÷ko çkúwLke

VMxo ÷uze £ktMkLke yLku VuþLkLke Ãký íkÃkqðo MkwÃkh{kuzu÷ yLku nk÷ £kLMkLkkt «Úk{ {rn÷k fk÷ko çkúwLke-MkkfkuoÍeLke ÷kRVMxkR÷ ð»kkuoÚke ÃkkÃkkhkÍe yLku økkurMkÃk fku÷r{MxLku Mkkhku yuðku {Mkk÷ku Ãkqhku Ãkkzíke ykðe Au. rLkfku÷Mk MkkfkuoÍe MkkÚku ÷øLk ÚkÞkLku çku ð»ko ÚkÞkt íÞkh ÃkAe Ãký £kLMkLkwt yk VMxo Vur{÷e Mkíkík [[ko{kt AðkÞu÷wt hÌkwt Au. fux÷ktf ÷kufkuLkwt fnuðwt Au fu çkúwLkeLkk [nuhkLkwt MxÙõ[h yufË{ ÃkhVuõx Au yLku íku RrsóLkk Vuhku yk¾uLkykíkuLkLke hkýe LkuVhrxxe MkkÚku ½ýwt MkkBÞ Ähkðu Au. 43 ð»keoÞ çkúwLkeLkku sL{ Rx÷eLkk íkwrhLk{kt ÚkÞku níkku. fk÷ko rsÕçkxko çkúwLke xuzuMfe íkuLkwt yk¾wt Lkk{ Au. xkÞh çkLkkðíke rMkyux ftÃkLkeLkk MÚkkÃkf ðŠsrLkÞku çkúwLke xuzuMfe fk÷koLkk ËkËk ÚkkÞ. yk ftÃkLke íkku 1970{kt rÃkhu÷eLku ðu[e Ëuðk{kt ykðe níke, Ãkhtíkw yk ftÃkLkeLke Ãkuxk ftÃkLke ¼khík{kt fkÞohík níke, yk çkúkLz yksu Ãký ¼khík{kt {kusqË Au. fk÷ko Rxkr÷ÞLk fkuLMkxo rÃkÞkrLkMx {urhMkk çkkurhLke yLku WãkuøkÃkrík, õ÷krMkf÷ fBÃkkuÍh ykÕçkxkuo çkúwLke xuzuMfeLkwt MktíkkLk Au, Ãkhtíkw 2008{kt çkúwLkeyu ½xMVkux fÞkuo níkku fu ykÕçkxkuo íkuLkk ðkMíkrðf rÃkíkk LkÚke. íkuLke {kíkkLkk A ð»ko MkwÄe çkúkrÍ÷Lkk økúkuMkhe {uøLkux {kurhrÍÞku rh{xo MkkÚkuLkk ÷øLkçkkÌk MktçktÄÚke fk÷ko sL{e níke. çkúwLkeLke çknuLk ðu÷urhÞk çkúwLke xuzuMfe yr¼Lkuºke yLku rËøËŠþfk Au. íkuLku yuf ¼kE Ãký níkku, su 2006{kt yu[ykRðe-yuRzTÍÚke {]íÞw ÃkkBÞku níkku. ¼kELkk {]íÞwLku Ãkøk÷u fk÷koyu yk Sð÷uý çke{khe ytøku Mk{ks{kt òøk]rík Vu÷kððkLkwt Lk¬e fÞwO yLku íku ø÷kuçk÷ VLz xw VkRx yuRzTÍ Lkk{Lke MktMÚkkLke yuBçkuMkuzh çkLke. çkúwLkeLkwt Lkk{ yíÞkh MkwÄe{kt yLkuf hkufMxkMko yLku Mkur÷rçkúxeÍ MkkÚku òuzkE [qõÞwt Au. £kLMk «{w¾Lke yk ÃkíLkeLkwt Lkk{ yøkkW £kLMkLkk s ðzk«ÄkLk ÷kuhuLx VurçkÞMk MkkÚku Ãký òuzkE [qõÞwt Au. òufu, ykx÷k çkÄkt Ãkwhw»kku MkkÚku MktçktÄku nkuðk Aíkkt íkuýu ÷øLkLkku rð[kh fËe Ãký fÞkuo Lknkuíkku. MkkfkuoÍe MkkÚkuLkkt ÷øLk yu íkuLkkt «Úk{ ÷øLk Au, ßÞkhu MkkfkuoÍe yøkkW çku ð¾ík AqxkAuzk ÷E [qõÞk Au. ð»kkuo yøkkW çkúwLkeyu fÌkwt níkwt fu, ÷ktçkk Mk{ÞLke ðVkËkhe íkuLku øk{íke LkÚke yLku ‘ÃkíLke’ þçË íkuLku Mkqx Úkíkku LkÚke, Ãkhtíkw MkkfkuoÍe MkkÚku ÷øLk fÞko çkkË ÃkíLke íkhefuLke ¼qr{fk çkúwLkeLku {kVf ykðe økE nkuÞ íku{ ÷køku Au. “40 ð»koLke ðÞu nwt «u{{kt Ãkze yLku yuðe ÔÞÂõíkLku {¤e suLke MkkÚku nwt ÷øLk fhe þfe. yk çkÄwt {Lku ÃkhefÚkk suðwt ÷køku Au! yøkkW nwt çkku÷e níke fu ðVkËkhe {Lku øk{íke LkÚke, Ãkhtíkw yk çkÄwt ÃkrhÂMÚkrík Ãkh yLku MkkÚku

¼q

s Ãkrík (!) Ãkh rLk¼oh fhíkwt nkuÞ Au! ð¤e yk {khkt «Úk{ ÷øLk Au, íkuÚke {Lku ÷køku Au fu ðVkËkheLku ÷øLk MkkÚku MkeÄku MktçktÄ Au. nðu {Lku ÷køku Au fu ÷øLk fkÞ{e nkuðkt òuEyu, Ãký fk÷u þwt ÚkðkLkwt Au íku íkku fkuý fne þfu?” MkkfkuoÍe

÷kEV

N MxkE÷ nuík÷ MkkUËhðk

yk{ íkku fk÷ko çkúwLke AuÕ÷k ËkuZ ËkÞfkÚke fkuE Lku fkuE fkhýMkh [[ko{kt hnu Au. ¼qíkÃkqðo MkwÃkh {kuzu÷, £uL[ økeíkfkh, økkÞf, yLku £kLMkLkk «{w¾ rLkfku÷Mk MkkfkuoÍeLkkt ÃkíLke nkuðk WÃkhktík çkúwLke yksfk÷ [[ko{kt Au ðqze yu÷LkLke ykøkk{e rVÕ{{kt fk{ fhðkLke íkuýu ykÃku÷e Mkt{ríkLkk fkhýu. òufu íku Ãkkuíku s Mðefkhu Au fu, “nwt yr¼Lkuºke LkÚke. {khku yr¼LkÞ fËk[ rçk÷fw÷ Mkkhku Lknª nkuÞ, Ãký nwt yk íkf sðk Ëuðk LkÚke {ktøkíke. ßÞkhu nwt ËkËe çkLkeþ, íÞkhu nwt {khk ÃkkiºkkuLku fne þfeþ fu {U ðqze yu÷Lk MkkÚku rVÕ{ fhe níke.” þkMkLkfk¤ Ëhr{ÞkLk AqxkAuzk ÷uLkkhk «Úk{ £uL[ «{w¾ Au, yLku íku s heíku þkMkLkfk¤ Ëhr{ÞkLk ÷øLk fhLkkhk Ãký íku «Úk{ £uL[ «{w¾ Au! yk ð»koLkk «kht¼{kt çkúwLke £uL[ Mktøkeíkfkh MkkÚku yLku MkkfkuoÍe Rfku÷kuS r{rLkMxh þuLxu÷ swykLkku MkkÚku ÷øLkçkkÌk MktçktÄ Ähkðíkk nkuðkLke yLku çktLkuLkk MktçktÄku íktøk ÚkÞk nkuðkLke yxf¤ku £uL[ {kæÞ{ku{kt Vu÷kE níke, Ãkhtíkw çkúwLkeyu íkuLku hrËÞku ykÃÞku níkku. çkúwLkeLke ykurVMk yLku MxwrzÞku{kt íkuýu íkuLkk Ëefhk MkkÚkuLkk, MkkfkuoÍe MkkÚkuLkk,

fwxwtçkesLkku MkkÚkuLkk, Mktøkeíkfkh r{ºkku MkkÚkuLkk yLku íku {kuzu÷ níke íku Mk{ÞLkk Vkuxk yLku íkuLkk ykÕkçk{Lkkt fðh Ëeðk÷ku Ãkh ÷økkÔÞkt Au. WÃkhktík Ëeðk÷ku Ãkh XufXufkýu røkxkh xªøkkzâk Au. fk÷koLku íkuLke ykurVMk ¾qçk øk{u Au, yLku íku íkuLku ‘nuðLk’ (Mðøko) fnu Au. íku yufkuÂMxf røkxkh Mkkhwt ðøkkze òýu Au. økÞk ð»kuo y{urhfLk «{w¾ çkhkf ykuçkk{k yLku íku{Lkkt ÃkíLke r{þu÷ ykuçkk{k £kLMkLke {w÷kfkíku økÞkt íÞkhu r{þu÷u çkúwLkeLku røkçMkLk n®{økçkøko yufkuÂMxf røkxkh ¼ux{kt ykÃÞwt níkwt. yk çktLku «Úk{ {rn÷kykuLku ðurLkxe Vuh {uøkurÍLkLke rðï{kt ©uc zÙu®Mkøk fhLkkhkt 45 ÷kufkuLke ÞkËe{kt MÚkkLk {éÞwt níkwt. r¢ÂMxyLk rzykuh íkuLke Vuðrhx çkúkLz Au. fux÷ktf ÷kufkuyu fËk[ LkkUæÞwt nþu fu fk÷ko çkúwLke ÃkríkÚke ðÄkhu Ÿ[e Lk ÷køku íkuÚke nt{uþkt MkÃkkx sqíkkt Ãknuhu Au. íkuLke Ÿ[kE 5’-10” Au, ßÞkhu MkkfkuoÍeLke Ÿ[kE 5’-5”Úke 5’-6”Lke ðå[u Au. Ãkkuíku Ÿ[k Ëu¾kÞ íku {kxu MkkfkuoÍe ne÷ðk¤k þqÍ Ãknuhu Au. AuÕ÷u... fk÷ko çkúwLke rsLk Ãkki÷ RLÚkkuðLk MkkÚku hnuíke níke, íku Ëhr{ÞkLk rsLk-Ãkki÷Lkk Ãkwºk yLku rV÷kuMkkuVeLkk «kuVuMkh hkVu÷ RLÚkkuðLkLkk «u{{kt Ãkze níke yLku íku MktçktÄ Úkfe çkúwLkeLku 2001{kt ‘ykuhur÷Lk’ Ãkwºk ÚkÞku níkku. hkVu÷ íku Mk{Þu Lkkuður÷Mx sÂMxLk ÷uðeLkku Ãkrík níkku. çkúwLkeLku fkhýu hkVu÷-sÂMxLkLkwt ÷øLkSðLk ¾hkçku [Ze økÞwt yLku AqxkAuzk{kt ÃkrhýBÞwt. yk yLkw¼ð ÃkhÚke sÂMxLku 2005{kt ‘Lk®Úkøk rMkrhÞMk’ Lkk{Lke Lkð÷fÚkk ÷¾e. 2007{kt çkúwLke{kt f{ex{uLxLkku y¼kð nkuðkLkwt ÷køkíkkt hkVu÷ íkuLkkÚke Aqxku Ãkzâku. çkkË{kt çkúwLkeyu ykÃku÷ RLxhÔÞq{kt íkuLku hkVu÷Lkk rÃkíkk MkkÚku yVuh nkuðkLkku RLkfkh fÞkuo níkku.

ÃkríkLku AkuzeLku «u{e MkkÚku ¼køke òô? Mkku¢urxMkS

24 ð»koLke Ãkrhýeík yLku yuf çkk¤fLke {kíkk Awt. nwt MkwtËh yLku {wõíkrð[kh Ähkðíke, ÷køkýeþe÷ yLku fwxwtçkr«Þ ÔÞÂõík Awt. nwt Ãknu÷uÚke fËe {khe {kuxe çknuLk rðLkk hne Lknkuíke, yux÷u {khkt ÷øLk {khe {hSÚke s çknuLkLkk ËeÞh MkkÚku s ÚkÞkt. íÞkhu nwt 19 ð»koLke LkkËkLk níke. {Lku íÞkhu ÷øLk yLku MktMkkh rðþu fþe s økíkkøk{ Ãkze Lknkuíke. {khk ÃkríkLkk Mð¼kðÚke nwt rçk÷fw÷ yòý níke. {khk Ãkrík rfþkuh ¾qçk økwMMkkðk¤k, rsÆe yLku òunwf{e [÷kðLkkhk Au. {Lku ÷øLk fÞkO ÃkAe yks rËLk MkwÄe õÞkhuÞ íku{Lkk íkhVÚke «u{ {éÞku LkÚke. íkuyku {Lku Mk{S þõÞk s LkÚke. yu{Lkk {kxu nwt øk{u íkux÷wt fhwt íkkuÞ íku{Lku {khe shkÞ fËh LkÚke. nt{uþkt {khwt yÃk{kLk fhu Au, {Lku Wíkkhe Ãkkzu Au yLku {khe Mkíkík WÃkuûkk fhu Au. õÞkhuf ðøkhðktfu {khk Ãkh nkÚk ÞkiðLkLke Mk{MÞk WÃkkze ÷u Au. ÷øLk ÃkAe íku{Lkk Mkku¢urxMk Mð¼kð yLku ykÃkýk Mktfwr[ík Mkk{krsf ðkíkkðhýLku fkhýu òýu nwt økw÷k{ çkLkeLku hne økE. ÷øLk ÃkAe nwt Mkk[wt fnwt íkku {khe ík{k{ RåAkyku-MkÃkLkktyku {khe-{[zeLku Sðe hne Awt. {khk ÃkríkLkwt ykðwt ðíkoLk Võík {khk {kxu s Au yuðwt LkÚke, íku{Lkku Mð¼kð s yuðku Au. {khk ½h{kt çkÄe s Mkw¾-Mkøkðz Au, Ãký {khk {LkLku þktrík LkÚke, Mkw¾ LkÚke. ÃkríkLkku «u{, nqtV, ÷køkýe yLku MkkÚk nhfkuE †e RåAu Au, Ãký {Lku yu {éÞwt s LkÚke, fkhý fu yu íku{Lkk Mð¼kð{kt s LkÚke. AíkktÞ nwt {khk çkuÞ ÃkrhðkhLkwt rð[kheLku yk ÷øLkSðLk xfkðe hne Awt. {khk çkk¤fLku òuELku {khe çkuhtøk ®sËøke su{ íku{ fheLku rðíkkðíke ykðe Awt. {khk ÷øLkLku A ð»ko ðeíÞkt ÃkAe {khe ®sËøke{kt fkirþf Lkk{Lkk yuf Ãkwhw»kLkku «ðuþ ÚkÞku, suýu {Lku Mkk[k «u{Lke yLkw¼qrík fhkðe. íku yk{ íkku ËqhLkku Mkøkku s Au. íkuLku {éÞk ÃkAe {Lku ÷køÞwt fu suLku nwt ð»kkuoÚke þkuÄíke níke, íku yk s Au. {khwt [t[¤ {Lk yuLku çkunË [knðk ÷køÞwt yLku yu Ãký {Lku ¾qçk [knu Au. {Lku {khk Ãkrík íkhVÚke LkÚke {¤íkwt íku çkÄwt fkirþf ÃkkMkuÚke {éÞwt Au. íku {Lku Mk{su Au yLku {khe çknw fk¤S ÷u Au, {Lku «u{ yLku nqtV ykÃku Au. nwt fkirþf rðLkk hne þfíke LkÚke, fkhý fu {khe Ëhuf {w~fu÷e{kt íku {Lku MkkÚk ykÃku Au. {khe ðkík þktríkÚke Mkkt¼¤u Au yLku {Lku Mk÷kn-Mkq[Lk ykÃku Au. {khk ËkBÃkíÞSðLkLkku fkuE «kuç÷u{ nkuÞ íkku Ãký íku MkkuÕð fhu Au. fkirþf {Lku ½ýe ðkh fnu Au fu nwt íkLku ¼økkzeLku ÷E òô, Ãký nwt Lkk Ãkkzwt Awt, fkhý fu {Lku çkLLkuLkk ÃkrhðkhLke Rßsík sðkLkku zh ÷køku Au.

nwt

ík{khe fwxwtçkLke Rßsík ík{khk ÃkkuíkkLkk Mkw¾ fhíkkt ðÄkhu Au, yu{ ík{u {kLkíkk nku yLku ík{u yu RßsíkLku Mkk[ððk Sððk {køkíkk nku íkku ík{khe Mk{MÞkLkku fkuE Wfu÷ LkÚke, Ãkhtíkw ík{khkt {kíkkrÃkíkk yLku ¼kE-çknuuLk ík{Lku Mkw¾e òuðk RåAíkk nkuÞ íkku íku{ýu ík{Lku ík{khk ÃkríkÚke Aqxk Ãkzðk{kt {ËË fhðe òuEyu. ík{khk r{ºk fkirþfLke MkkÚkuLkk ík{khk MktçktÄ{kt ík{khu økwLkkrník ÷køkýe yLkw¼ððkLke fkuE sYh LkÚke. nðu ðkík yuðe çkLke Au fu íkuLke MkøkkELke ðkíkku [k÷w ÚkE. {U íkku íkuLku rË÷ Ãkh ÃkÚÚkh {qfeLku fne ËeÄwt Au fu nwt fËe íkkhe MkkÚku ¼køkeLku ykðe þfeþ Lknª. {khku Ãkrík {Lku õÞkhuÞ AqxkAuzk Lknª ykÃku. {khu çkk¤f Au, íkuLkku Ãký rð[kh fhðku Ãkzu. yux÷u nwt LkÚke RåAíke fu íkkhe ®sËøke çkhçkkË ÚkkÞ. nwt {khk ½hMktMkkhLkkt Ëw:¾ku [qÃk[kÃk

CMYK

MknLk fhe ÷Eþ. íkuýu {khe ðkík {kLkeLku MkøkkE fhe ÷eÄe Au, Ãký y{khk MktçktÄku [k÷w Au. nwt Mkkhe heíku òýwt Awt fu yk MktçktÄkuLkwt fkuE ¼rð»Þ LkÚke. {Lku nðu ÷køku Au fu {khe ®sËøke{kt Mkw¾Lkk rËðMkku ykðu yuðe fkuE þõÞíkk LkÚke. nwt ÷køkýe¼q¾e †e Awt. õÞkhuf {Lku ÃkkuíkkLku yuðe ÷køkýe ÚkkÞ Au fu {U {khk Ãkrík MkkÚku rðïkMk½kík fÞkuo Au. Ãký nwt þwt fhwt, yu{Lkku Mð¼kð s yuðku Au fu {Lku «u{ {¤íkku LkÚke. ík{u yuðwt Lk Mk{síkk fu {U fkuE «ÞkMk Lknª fÞko nkuÞ. A A ð»ko MkwÄe {U yLkuf fkurþþku fhe òuE Au, Ãký çkÄwt ÔÞÚko økÞwt Au. {khk Ãkrík {kºk ÃkkuíkkLkwt s rð[khu Au, íku{Lku çkeòLke ÷køkýe-Mkw¾Lkku rð[kh fËe ykðíkku s LkÚke. {khe MkwtËhíkk nkuÞ fu MðkrËü hMkkuE, íku{Lkk {kuZu fËe fËh Mkkt¼¤e LkÚke. ykx÷kt ð»kkuo{kt íku{Lkk {kuZu yuf Ãký «u{¼Þkuo þçË {Lku Mkkt¼¤ðk {éÞku LkÚke. nt{uþkt {Lku ÄwífkheLku s çkku÷kðu Au. ykðk {kýMk MkkÚku nwt yk¾e ®sËøke fuðe heíku fkZeþ? {khu fkirþf MkkÚku ¼køke sðwt òuEyu? yuðk «&™ku {qtÍðu Au. {khe Mk{MÞk yu Au fu yuf íkhV ykðk ÷køkýeneLk yLku Yûk ÔÞÂõík MkkÚku {khu ®sËøke rðíkkððe LkÚke, íkku Mkk{u Auzu AqxkAuzkLkku fu yLÞLkku rð[kh fhwt íkku ÃkrhðkhLke ykçkY fhíkkt Ãký {khk çkk¤fLke ®[íkk Mkíkkðu Au. nwt fkuE rLkýoÞ ÷E þfíke LkÚke. ík{u s fkuE hMíkku MkwÍkzku. r÷. «erík r«Þ «erík, ík{khe Mk{MÞk yu ykÃkýk Ãkwhw»k«ÄkLk Mk{ks{kt yLkuf †eykuLke Mk{MÞk nkuÞ Au. yLku íkuLkku yuf {kºk Wfu÷ ykðk ÃkríkLku Akuze ËuðkLkku yLku ÃkkuíkkLke heíku ®sËøke SððkLkku Au. ík{khe fwxwtçkLke Rßsík ík{khk ÃkkuíkkLkk Mkw¾ fhíkkt ðÄkhu Au, yu{ ík{u {kLkíkk nku yLku ík{u yu RßsíkLku Mkk[ððk Sððk {køkíkk nku íkku ík{khe Mk{MÞkLkku fkuE Wfu÷ LkÚke, Ãkhtíkw ík{khkt {kíkk-rÃkíkk yLku ¼kEçknuuLk ík{Lku Mkw¾e òuðk RåAíkk nkuÞ íkku íku{ýu ík{Lku ík{khk ÃkríkÚke Aqxk Ãkzðk{kt {ËË fhðe òuEyu. ík{khk r{ºk fkirþfLke MkkÚkuLkk ík{khk MktçktÄ{kt ík{khu økwLkkrník ÷køkýe yLkw¼ððkLke fkuE sYh LkÚke. fkhý fu Ëhuf {kýMkLku «u{ Ãkk{ðkLke fwËhíke RåAk nkuÞ Au yLku íkuLku íku «u{ ßÞktÚke {¤u íku íkhV íku Íqfu Au. yLkw ÃkkLkk Lkt: 4 ‘ÞkiðLkLke Mk{MÞk’ ÷¾e {kuf÷Lkkh Ëhuf ÔÞÂõíkyu ÃkkuíkkLkk Mkk[k Lkk{-MkhLkk{k yLku VkuLk Lktçkh MkkÚkuLke rðøkíkku {kuf÷ðe ykð~Þf Au.‘MktËuþ’ yk ytøkík rðøkíkkuLke økwÃíkíkk ò¤ðþu. yÃkqhíke fu yÞkuøÞ {krníkeðk¤e Mk{MÞkLku yk fku÷{{kt MÚkkLk {¤þu Lknª.

CMYK

k çkwÄðkh k 25 ykìøkMx k h010

n{ ÷kuøk: n{khe fnkLke 1984{kt hsq ÚkÞu÷e ¼khíkLke Ãknu÷e MkkuÃk ykuÃkuhk ‘n{ ÷kuøk’Lku 26 ð»ko ðeíke [qõÞkt Au, Ãký íkuLke [kník yksu Ãký çkhfhkh Au. yux÷u s ËqhËþoLk Ãkh íkuLke he{uf ‘n{’ Lkk{Úke þY ÚkE [qfe Au. yk Lkðe rMkheÞ÷ sqLkku RríknkMk Ëkunhkðþu fu Lknª yu íkku ¾ih Mk{Þ s fnuþu, Ãký yk {kufu ‘n{ ÷kuøk’Lkk Mkwðýo Mk{ÞLku ðkøkku¤e ÷Eyu...

83Lkk ¼khík{kt xur÷rðÍLk òuLkkhkykuLke ÔÞÂõíkøkík MktÏÞk 3 fhkuz níke, su 1987 MkwÄe{kt 8 fhkuz Ãkh ÃknkU[e økE. fu{? þwt fkhý? fkhý níkwt yuf Ãkrhðkh. çkMkuMkkh hk{ yLku íkuLkku {æÞ{ðøkeoÞ Ãkrhðkh. yk ÃkrhðkhLku {w~fu÷eyku níke, yz[ýku níke yLku ykŠÚkf ¼ªMk Ãký, AíkktÞ íku{Lku ¾wþ hnuíkk yLku yLÞkuLku ¾wþ fhíkk ykðzíkwt níkwt. ËkËe MkkÚku hnuíkk çkzfe, Awxfe, ÷Õ÷w yLku LkLnULkku yk Ãkrhðkh yux÷u n{ ÷kuøk. ¼khíkeÞ xur÷rðÍLk RríknkMkLke Ãknu÷e MkkuÃk ykuÃkuhk. yufíkk fÃkqhLke Mkkrsþ fhíke MkkMk-çknqLke MkkËøke¼he ðzMkkMkw! yk yuf rMkrhÞ÷u yk¾k ¼khíkLkk ÷kuuøkLku ½u÷wt ÷økkzâwt níkwt. ËhufLkk ½hu xeðe MkuxTMk nkuÞ yu{ íkku õÞktÚke çkLku Ãký çkeòLkk ½hu

ËkËe - Mkw»{k MkuX

hk{ ÃkrhðkhLke ÷økk{ ËkËeLkk nkÚk{kt hnuíke. íku{Lkk fzf Mð¼kðLke Lke[u «u{¼he r{Xkþ níke. òufu MkkMkw níkkt yux÷u MkkMkwøkehe Ãký fhðe s Ãkzíke. íku{Lkk fnuðk «{kýu íku{Lku yksu Ãký ÷kufku Mkw»{k MkuX Lknª, Ãký n{ ÷kuøkLke ËkËe íkhefu s yku¤¾u Au. n{ ÷kuøk çkkË ®sËøke çkkË{kt íkuyku ËqhËþoLkLke ½ýe rMkrhÞ÷ku{kt Ëu¾kÞkt. MkkÚku MkkÚku «u{ hkuøk, rMk÷rMk÷k, [ktËLke, f÷ nku Lkk nku, f¼e ¾wþe f¼e øk{ suðe rVÕ{ku{kt [rhºk ¼qr{fk Lke¼kðe. nk÷ 74Lke ô{hu Ãký íkuyku Mkr¢Þ Au. íkuyku çkk¤fku {kxu yu®õxøk ðfoþkuÃk [÷kðu Au.

ËkMíkkLkku ynª níke. níke... níke...Lke ykðe yLkuf ðkíkku Ëkunhkðe yu s{kLkkLkk Ëþofku yksu Ãký n{ ÷kuøkLku íku{Lkk ÃkrhðkhLkk økwshu÷k Mk{ÞLke su{ ðkøkku¤u Au, su n{ ÷kuøk {kxu ÷kEV xkE{ yur[ð{uLxÚke f{ LkÚke. yu Mk{ÞLke n{ ÷kuøkLke MkV¤íkk rVÕ{e nMíkeykuLku Ãký yktxe òÞ íkuðe níke. rMkrhÞ÷{kt fk{ fhíkk f÷kfkhku ßÞkt Ãký síkk íÞkt íÞkt íku{Lku òuðk ¼ez yufXe ÚkE síke. EÂLzÞLk ykEzku÷{kt sux÷k yuMkyu{yuMk Lknª ykðíkk nkuÞ íkux÷k 4,00,000 sux÷k Ãkºkku, yu Ãký su íku ÃkkºkkuLku MktçkkuÄeLku yk rMkrhÞ÷Lku {éÞk Au. yhu, {kºk ÃktËhuf yurÃkMkkuz {kxu {nu{kLk ¼qr{fk{kt xkuLke çkLkíkkt {Lkkus Ãkknðk ÃkkMku Ãký ÷kufku ykuxkuøkúkV ÷uðk ÃkzkÃkze fhíkkt. {LkkuhtsLk rMkrhÞ÷Lkk ytíku rVÕ{ ELzMxÙeLkk ËkËk{wrLk yþkuffw{kh ¾wË su-íku yurÃkMkkuz MktçktrÄík [[ko Auzíkk yLku ykøkk{e yurÃkMkkuz rðþu WíMkwfíkk søkkzíkk. yþkuffw{khu ¾wË fçkqÕÞwt Au, ‘18 {rnLkk Ëhr{ÞkLk n{ ÷kuøkLke yu ÷kufr«Þíkk rVÕ{ ELzMxÙeLkkt 50 ð»kkuoLku Ãký ¼w÷kðe Ëu íkuðe níke’. yu Mk{ÞLkk ELVku{uoþLk yuLz çkúkuzfk®Mxøk r{rLkMxh ðMktík MkkXuLkk rË{køkLke WÃks yk rMkrhÞ÷ {Lkkunh òuþe suðk rMkØnMík ÷u¾f yLku çknw òýeíkk Lknª íkuðk Ãke. fw{kh ðkMkwËuðLkk rËøËþoLk íku{Lkku ‘WÃkfkh’ MknLk fhe ÷kufkuLku xeðe. òuíkk fÞko n{ ÷kuøku. nuX¤ çkLke níke, yu ðkíkLku yksu 26 ð»ko ðeíke [qõÞkt Au (7 yíÞkhLkk yur÷ÞLk suðk ÷køkíkk zÙku#øk Y{ zÙk{k fhíkkt ynªÞkt sw÷kE, 1984yu Ãknu÷ku yurÃkMkkuz «Mkkrhík ÚkÞku níkku) yLku nðu çkòh yLku xÙuLk{kt MkVh fhíkk ÷kufkuLke ¼ez níke, íkku ½hu þktrík ËqhËþoLk Ãkh s íkuLke rh{uf ‘n{’ Lkk{Úke þY ÚkE [qfe Au. ykÃkíkku nª[fku yLku ykuMkhe Ãký níkk. hMkkuE½h{ktÞ ËkøkeLkk Ãknuhe ‘ËeËe’Lke zqçkíke LkiÞk n{ Mkt¼k¤þu fu Lknª yu íkku f¤ðwt {w~fu÷ Au ði¼ðLkk Ëu¾kzk fhíke ÍkfÍ{k¤ çkuþf Lk níke Ãký MktçktÄkuLke Ãký n{ ÷kuøkLkkt ÞkËøkkh Ãkkºkku ykÃkýk {kLkMkÃkx ÃkhÚke õÞkhuÞ r{Xkþ, ÷køkýeLke nqtV yLku ðkMíkrðf SðLkLkk Mkt½»koLke yLkuf Lknª ¼qtMkkÞ, yu økuhtxe!

÷Õ÷w - hksuþ Ãkqhe

hkusuhkus çkufkheLkku {kh ¾kíkku yLku ¾wþ hnuðk {Úkíkku ½hLkku MkkiÚke {kuxku Ëefhku yux÷u ÷Õ÷w. ½h {kxu ¼÷u yu fþk fk{Lkku Lk níkku Ãký íkuLkk {Lk{kt Ãkrhðkh {kxu ½ýwt çkÄwt fhðkLke ík{LLkk níke. n{ ÷kuøk çkkË ®sËøke ÷Õ÷w {kxu n{ ÷kuøku yLkuf þõÞíkkykuLkkt îkh ¾ku÷e ËeÄkt. yk Ãknu÷kt òLku ¼e Ëku Þkhku{kt [{fu÷k ÷Õ÷wLku n{ ÷kuøk çkkË ºkeMkuf sux÷e rVÕ{kuLke ykuVh ykðe níke. òufu yu çkÄe rVÕ{ku{kt yu xkEÃkfkMx Úkíkku økÞku yLku yk¾hu ‘÷Õ÷w’ çkLkeLku s hne økÞku!

çkzfe - Mke{k ¼køkoð

½hLke MknwÚke {kuxe Ëefhe çkzfe Ëþofku {kxu ykËþo Ëefhe níke. Ëw:¾¼he ®sËøke çkMkh fhíke çkzfeLku LkkufheLke MkkÚku MkkÚku Mk{ks Mkuðk fhíke Ãký Ëu¾kzkE níke. yk fkhýu íkku ½ýe ðkh fux÷eÞu Akufheyku íku{Lke Mk{MÞkykuLku ÷ELku çkzfeLkk ½hu Ãknkut[e síke yux÷u s yþkuf fw{khu yuf ðkh rMkrhÞ÷Lkk ytíku [ku¾ðx fhðe Ãkze níke fu su{Lku Ãký ykðe fkuE {w~fu÷e nkuÞ íku{ýu Mk¾e, Mknu÷e suðe Mkk{krsf MktMÚkkyku ÃkkMku sðwt, çkzfe ÃkkMku Lknª! n{ ÷kuøk çkkË ®sËøke çkzfeLke {w~fu÷e yu ÚkE fu çkkË{kt íkuLku çkzfe suðkt s xÙusuf Ãkkºkku ykuVh Úkíkkt hÌkkt. ykLkkÚke ftxk¤eLku Auðxu íkuýu rMkrhÞ÷ku Akuze rÚkÞuxhku{kt fk{ þY fÞwO. Ãký nk, yk rMkrhÞ÷ Ëhr{ÞkLk {Lkkus Ãkknðk MkkÚku ÚkÞu÷e ËkuMíke ykøk¤ síkkt ÷øLk{kt Ãkrhý{e. zk rËðMkku Ãkqðuo rçknkh{kt sL{u÷k yuf rðr[ºk çkk¤fLkk Mk{k[kh ðíko{kLkÃkºkku{kt níkk. yk çkk¤fLku çku {kÚkkt, [kh Ãkøk yLku [kh ykt¾ku níke. Mkk{kLÞ heíku ykðe rðr[ºk Ëunh[Lkkðk¤k çkk¤f ykuAwt Sðu Au, Ãký yk çkk¤f Aêk rËðMku Ãký Sðíkwt níkwt! rðr[ºk Ëunh[Lkk Ähkðíkkt çkk¤fkuLkk ykðk Mk{k[kh ðkt[eLku fwíkqn÷, Ä]ýk, ¼Þ fu ykùÞo ÚkkÞ yu Mðk¼krðf Au. MktþkuÄfku ykðk Mk{k[kh ðkt[e «ssLkþk†Lkk økqZ hnMÞkuLkku rð[kh fhðkLkk. yLkwðtþ fu ðkhMkkLku Lk¬e fhíkkt sLkeLk ík¥ðkuLkku Mkíkík yÇÞkMk zkuõxh ¾whkLkkLke fûkkLkk MktþkuÄfkuLke xwfzeyku fhe hne Au. Aíkkt «ríkrËLk Lkðkt hnMÞku ¾q÷u Au. yufË¤ òurzÞkt çkk¤fku{kt hnu÷k MkkBÞ{kt Ãký MktþkuÄf, Mkk{kLÞ {kLkðe yLku MkkrníÞfkh çkÄkLku ÷øk¼øk yufMkh¾ku hMk Ãkzu Au. yufË¤ òurzÞktLkk yuðk sqs rfMMkk LkkUÄkÞ Au fu su MktþkuÄfLke nfefíkku yLku MkkrníÞfkhLke fÕÃkLkk çktLkuLku ðxkðe òÞ Au. yk yuf yuðku rðh÷ yLku {qtÍðíkku rfMMkku r[rfíMkkûkuºku LkkUÄkÞku Au. íku Au çkkuçke yLku çkuxeLkku. çkkuçke yLku çkuxe yufË¤ òuzfe çknuLkku níke. yk çktLku çknuLkkuLkk SðLk{kt ykùÞosLkf MkkBÞ níkwt. çktLku Mkh¾kt fÃkzkt ÃknuheLku þk¤kyu síke. hkuøkLkku ¼kuøk Úkðk{kt çktLku MkkÚku hnuíke. çktLkuLku

Úkku

xufLkku÷kuSLkku sÞ nku

YrÃkÞkLkku rMkBçkku÷ Lk¬e ÚkÞk çkkË yu rMkBçkku÷ Ähkðíkwt

fe-çkkuzo õÞkhu ykðþu íkuLke [[koyku [k÷e hne Au, íÞkt yu MkwrðÄk MkkÚkuLkwt fe-çkkuzo ykðe Ãký økÞwt Au. YrÃkÞkLkku rMkBçkku÷ Ähkðíkk VkuLx íkku ykðe s økÞk níkk, íkwhtík Ãký nðu fe-çkkuzo Ãký ykðe økÞwt Au. Lkðk fe-çkkuzo{kt yufLke ykøk¤ yLku xuçkLke ÂMð[Lke WÃkhLke ÂMð[ Ãkh YrÃkÞkLkku rMkBçkku÷ çkuMkkze ËuðkÞku Au. 15{e ykuøkMxu økkuÕz ¼khík feÃkuz Lkk{Lkwt yu fe-çkkuzo ykðe økÞwt Au, {kfuox{kt yLku rft{ík Au, 1495 YrÃkÞk.

ykìõxkuÃkMk Ãkku÷ ðu[kð Au! Vqxçkku÷ ðÕzofÃk{kt

yuf ÃkAe yuf Mkk[e ykøkkne fheLku nehku çkLke økÞu÷ku s{oLk ykìõxkuÃkMk Ãkku÷ ¾heËðk íkku ½ýk Ëuþku íkiÞkh Au. òufu nðu Ãkku÷ ðu[kðkLkku Au, Ãký s{oLkeðk¤ku Lknª, f÷f¥kkðk¤ku. f÷f¥kkLke yuf ftÃkLkeyu 22 fuhux MkkuLkkÚke {Zu÷ku 3.3 rf÷kuøkúk{ ðsLkLke ykìõxkuÃkMk Ãkku÷Lke «ríkf]rík íkiÞkh fhe Au. íkuLkk Ãkh f÷kí{f fkheøkhe fhkE Au yLku yíÞkhu íku {wtçkE{kt [k÷e hnu÷k yuf «ËþoLk{kt ðu[ký {kxu {wfkÞku Au. ®f{ík Au, 80 ÷k¾ YrÃkÞk. hMk Ähkðíke Ãkkxeo ÃknkU[u {wtçkE...

ðûkMÚk¤ çkíkkðku Lkrníkh... y{urhfkLkk Wxkn

hkßÞ{kt «kuðku Lkk{u þnuh ykðu÷wt Au. íÞktLkk yuf Ãkku÷eMkðk¤kLku ð¤e þwt f{ík MkqÍe nþu íku íkuýu yuf {rn÷kLku fÌkwt fu íkkhk MíkLk çkíkkð Lkrníkh íkkhe ÄhÃkfz fheþ! hkíku nkEðu Ãkh ÚkÞu÷k yuf yfM{kík{kt yu {rn÷k MktzkuðkÞu÷e níke. íÞkt ÃknkU[u÷k Ãkku÷eMk yrÄfkhe su£e ðkuxh{uLku ykðe rz{kLz fhíkkt Ãku÷e {rn÷kyu íkuLkk rðhwØ VrhÞkË fhe. MÚk¤ Ãkh nksh hnu÷kykuLke íkMkkÃk fhíkk ¾çkh Ãkze fu Ãkku÷eMku ykðe {ktøk fhe s níke {kxu nk÷ íkku su£eLku MkMÃkuLz fhe ËuðkÞku Au.

LkLnU - yr¼Lkð [íkwðuoËe

hk{ ÃkrhðkhLkk MkkiÚke LkkLkk Ëefhk LkLnuLke {kMkqr{Þík {kune ÷u íkuðe níke. yk hku÷Lkk ykurzþLk {kxu yr¼LkðLku íkuLkk ÃkÃÃkkyu ½ýku ykøkún fheLku {kufÕÞku níkku. yøkkW ËqhËþoLkLkk yuf fkÞo¢{{kt yr¼Lkð rhsuõx ÚkÞku níkku, yux÷u íku sðk íkiÞkh Lk níkku. Ãký LkLnULkk Ãkkºkyu íkuLku hkíkkuhkík MkV¤ çkLkkðe ËeÄku. Mxkh yuLz MxkE÷ Lkk{Lkk {uøkurÍLku íkuLku yuðkuzoÚke LkðkßÞku íkku yu ð¾íku ÷kuMk yuLs÷Mk, y{urhfk{kt ðÕzo fkuLVhLMk ykuLk yuLxhxuEL{uLx yuLz yußÞwfuþLk{kt Ãký íku sE ykÔÞku níkku. n{ ÷kuøk çkkË ®sËøke n{ ÷kuøk çkkË{kt íku çkwrLkÞkË yLku çkeS fux÷ef rMkrhÞ÷ku{kt Ëu¾kÞku. fux÷ef çkfðkMk rVÕ{ku Ãký ykÃke, su{kt yuf{kºk yÃkðkË hne Mkw¼k»k ½kELke MkkuËkøkh. nk÷ íku yu.ðe. LkuxðfoMk «kEðux r÷r{xuzLkk çkuLkh nuX¤ rVÕ{ku çkLkkðu Au.

Awxfe - ÷ð÷eLk r{©k

xeLkyush ÷ð÷eLk nsw íku ð¾íku Mfq÷{kt ¼ýíke níke. xe[hLke Mk÷knÚke rMkrhÞ÷ {kxu ykurzþLk ykÃke ykðe yLku rMk÷uõx Ãký ÚkE økE. yk¾k ÞwrLkx{kt yu yLku LkLnU MkkiÚke LkkLkk níkk, yux÷u s MkkiLkk ÃÞkhk Ãký! rMkrhÞ÷{kt íkuLku zkuõxh çkLkðkLke ík{LLkk níke, Ãký ½hLke ykŠÚkf ÃkrhÂMÚkrík ykzu ykðe hne níke. çkkË{kt íkuLku yuf zkuõxh Ãkrhðkh s yuzkuÃx fhe ÷u Au. n{ ÷kuøk çkkË ®sËøke Awxfe íkhefu MkkiLke ðknðkne ÷qtxLkkhe xu÷uLxuz yuõxÙuMk ÷ð÷eLk ½ýku Mk{Þ MkwÄe rÚkÞuxh MkkÚku òuzkÞu÷e hne. rVÕ{ku{kt Ãký fk{ fÞwO. {rýhíLk{TLke Þwðk yLku yLkwhkøk f~ÞÃkLke ç÷uf £kEzu{kt íku Ëu¾kE níke. nk÷ íku LkrMkhwÆeLk þknLkk rÚkÞuxh økúwÃk MkkÚku Mktf¤kÞu÷e Au.

÷tf ÷øk økE

ÞËku ÚkkÞ íÞkhu yuf YrZ«Þkuøk ðÃkhkÞ Au. ‘÷tf ÷øk økE’ nðu YrZ«ÞkuøkLkku {kÞLkku çkË÷ðkLkku Mk{Þ ykðe økÞku Au. fkuELku ¼khu LkwfMkkLk fhðk{kt ykðu íÞkhu íkuLkk {kxu ‘÷tf ÷øk økE’ þçË ðkÃkhe þfkÞ íku{ Au nðu. ÷tfkLke xe{ MkkÚku ykÃkýLku íkksuíkh{kt yLkw¼ð ÚkÞku íku yk ðkíkLke Mkkûke Ãkqhu Au. çkUfðk¤e ÔÞÂõík {he òÞ ÃkAe [uf WÃkh íkuLke Mkne {kLÞ fhíke LkÚke. íku{ r¢fuxLkk rLkÞ{ «{kýu çkku÷-Lkkuçkku÷ ÚkE økÞku yLku íÞkhu {u[ Ãkíke òÞ íkku íku ÃkAe çkuxTMk{uLkLku hLk {¤íkk s LkÚke. yk rLkÞ{Lkk fkhýu ðehw MkËeÚke ðtr[ík hne økÞku. ÃkzkuþeLkku Akufhku LkkÃkkMk ÚkkÞ íÞkhu ykLktË ÷uíkk ÷kufku suðk yk ÷tfkðk¤k Au. nwt ¼÷u {he òô Ãký ÃkíLke rðÄðk íkku Úkþu. ÃkíLkeLkk Lkk{ ykøk¤ øktøkk MðYÃk ÷¾kÞ íku {kxu fux÷ktf ÃkríkËuð ykÃk½kík fhe Lkkt¾u Au, çkkS VexkôMk yuðe {Lkkuð]r¥k ÷tfkLke r¢fux xe{Lke níke. rLkhtsLk rºkðuËe Mkk{u fkuE Lkkf fÃkkðu÷ku {kýMk {¤u íkku íku yÃkþwfLk økýkÞ, Mkqhs hýËeðu yuðwt s fÞwO. MkunðkøkLke MkËe yxfkððk íkuýu Lkkf fkÃke yÃkþwfLk fhkÔÞk. ÷tfkLke xe{Lkwt Lkkf fÃkkÞwt økýkÞ. ¼÷u ¼khíkLku yÃkþwfLk ÚkÞk. yk MkqhsLku økúný ÷køke økÞwt íku{ fnuðkÞ. Mkqhs hýËeðLku Mkò ÚkE Au. rË÷þkLkLku Ãký y{wf hf{Lkku Ëtz yk fhíkqík {kxu ÚkÞku Au. fux÷ktf [qfkËk{kt ykhkuÃkeLku Ëtz fhðk{kt ykðu Au, yLku íku hf{{ktÚke ‘ðeõx{BLku y{wf hf{ yÃkkÞ Au. r¢fux fkWÂLMk÷u rLkÞ{{kt MkwÄkhku fhe ykðk rfMMkk{kt ¼kuøk çkLkLkkh r¢fuxhLkk ¾kíkk{kt y{wf hLk s{k fhðkLkwt Lk¬e fhðwt òuEyu. íkku yk rfMMkk{kt MknuðkøkLkk ¾kíkk{kt A hLk W{uhe þfkÞ. Mkku[Lku ðk÷e çkkík ni. ykuMxÙur÷ÞLk-ÃkkrfMíkkLkLkk ¾u÷kze ð¥kk íku{Lkk yBÃkkÞMko ¾u÷rË÷e Lkuðu {qfðk {kxu òýeíkk Au. ÷tfk íkuLke nheVkE{kt Au. ykÃkýk ¾u÷kzeyku rððuf [qfu Au, íku{ Mk{ks{kt fux÷ktf {kýMkku hýËeðLke su{ øk{u íÞkhu ‘Lkku-çkku÷’ VUfu Au fkhý ðøkh. çkÃkkuhLkk çku ðkøÞk nþu. AøkLkLkku VkuLk ykÔÞku. ¼h Ÿ½{kt níkku. ykt¾ku [ku¤íkkt [ku¤íkkt VkuLkLkwt rhrMkðh WXkÔÞwt... ‘çkku÷ AøkLk’, {U yf¤k{ý{kt ÃkqAâwt, ‘fu{ VkuLk fÞkuo?’ ‘çkkuMk ¾kMk ftE Lknª Ãký ík{u {ò{kt Aku fu Lknª íku ÃkqAðk VkuLk fÞkuo...’ ‘yÕÞk Ãký yZe ðkøÞu...’ ‘nk. yZe ðkøÞu ík{u {ò{kt nku Au fu Lknª íku òýðwt níkwt.’ ‘yf¤k{ý{kt Awt’ VkuLk íkku fx ÚkE økÞku. Ãký fx ÚkÞu÷e Ÿ½ ÃkkAe Lk {¤e. Ãkkihkrýf fk¤Lkk yuf Ér»kyu ðhËkLk {u¤ÔÞwt níkwt fu {Lku fkuE Ÿ½{ktÚke søkkzu íkku íku çk¤eLku ¼M{ ÚkE òÞ. ¼økðkLk ©ef]»ýu yuf hkûkMkLku ‘yuLfkWLxh’ fhðk {kxu Ér»kLkk yk ðhËkLkLkku ÷k¼ ÷eÄku níkku, ¼hçkÃkkuhu ½uh ykðíkk VkuLk ÃkAe yk ðhËkLkLke ÞÚkkoÚkíkk {Lku Mk{òÞ Au. ykðe s fkuE íkf÷eVLkk fkhýu Ér»kyu ðhËkLk {u¤ÔÞwt nþu. y{wf MkkuMkkÞxeðk¤k MkkuMkkÞxeLke çknkh çkkuzo {qfu Au fu VurhÞkykuyu çkÃkkuhu yufÚke [kh Lk ykððwt. ½hLke çknkh çkkuzo {qfe þfkÞ fu yktøkrzÞk / fwrhÞhu Ãký yufÚke [kh Lk ykððwt. ykurVMkku{kt ¼÷u ík{u çkÃkkuhu òð, Ãký ¼hçkÃkkuhu ½uh xÃkk÷ ykÃkðk òð, snktøkehLkk ½txLke su{ ‘çku÷ ðkøku, íÞkhu fwrhÞhLku...’ {Lk ÚkkÞ Au.

økqøk÷e y{khe ®sËøkeLkku yk Mkh¤ MkeÄku ÃkrhÃkºk Au. hwËLk{kt ðkMíkrðõíkk yLku nMkðk{kt yr¼LkÞ Au.

- þqLÞ Ãkk÷LkÃkwhe.

çkLLku yuf s Mk{Þu yuf s hkuøkkuLkku ¼kuøk fu{ çkLke? øk¤k{kt fkfzkLke íkf÷eV yuf MkkÚku þY ÚkE níke. ykuÃkhuþLk Ãký MkkÚku s ÚkÞwt níkwt. çktLkuLku ËktíkLkku Ëw¾kðku Ãký MkkÚku Úkíkku. yufçkeò{kt SðLkLku ¾kuE ËuLkkh çknuLkku WA¤íke, økkíke, ykøk¤ ðÄíke níke, rfþkuhkðMÚkk ðxkÔÞk ÃkAe íku{Lkk SðLk Ãkh Ëw:¾Lke ðkË¤eyku ½uhkðkLke þYykík ÚkE økE. çktLku çknuLkkuLkwt SðLk yuf hnMÞ{Þ {kuík íkhV Mkhfðk ÷køÞwt. çkkuçke yLku çkuxe ÞwðkLk ðÞ{kt «ðu~Þkt. M¢uÃk çkwf çkkuçkeLku òuzuLkk økk{{kt Lkkufhe {¤e. çkuxeLku «ku. hsLkefktík Ãkxu÷ Lkkufhe {¤e Lknª. SðLk{kt rðÞkuøkLke yk «Úk{ Ãk¤ níke. yuf ð»ko ÃkAe MkkÚku fk{ fhðkLke íkf WÃkÂMÚkík ÚkE. çktLku çknuLkku ík{kfwLkk ¾uíkh{kt MkkÚku fk{ fhðk ÷køke Lku VheÚke MkkÚku hnuðk ÷køke. yXðkrzÞkLkk ytíku çktLku MkkÚku ÃkkuíkkLku økk{ {k-çkkÃkLku {¤ðk síke. çkkuçkeLkk SðLk{kt yuf ð¤ktf ykÔÞku. íku rðr[ºk heíku ðíkoðk ÷køke. íkuLku M¢eÍku£urLkÞkLkku {Lkkuhkuøk ½uhe ðéÞku. íku {kíkk-çkkÃkLkk ½hu ÃkkAe ykðe. çkuxeyu ÃkkuíkkLkk ÔÞÂõíkíðLku MkwøkúrÚkík hk¾ðk íkuLku çkkuçkeLkk SðLk MkkÚku íkk÷ r{÷kððk «ÞíLk fÞkuo, Ãkhtíkw fkuE ÷køkýeLke Mkktf¤ ¾U[íke nkuÞ íku{ ÷køÞwt. Úkkuzk Mk{Þ ÃkAe çkuxeLku M¢eÍku£urLkÞk ÚkÞku. çkkuçke yLku çkuxe ½h{kt ÃkkuíkkLkk yuf Y{{kt ¼hkE hnuíke. çktLku çknuLkku ðkMíkrðf fÕÃkLkk Mk]rü{kt MkkÚku rðnhíke nkuÞ íku{ SðLk Sðíke níke. çkºkeMk ð»koLke ô{hu {Lkkuhkuøk íkeðú çkLkíkkt çktLku çknuLkkuLku nkuÂMÃkx{÷kt Ëk¾÷ fhðk{kt ykðe. íku{Lke Mkkhðkh fhLkkh {Lkkur[rfíMkfLku Úkkuzk rËðMk{kt ¾kíkhe ÚkE fu çkuxeLkk hkuøkLku çkkuçkeLkwt ykrÄÃkíÞ

Ãkkºk WÃkuûkkí{f ðíkoLk yk[híkwt nkuÞ ðnkðeLku íkkhe M{]ríkykuLku ÄkuE Lkk¾ðkLkwt íÞkhu Ëw:¾e {Lk yuLku Mkkt¼heLku fne Ëw»f]íÞ fhwt íkku íkkhk{kt yLku {khk{kt Vuh QXu Au þku hnu? {kxu «u{Lke ÷ks Mkk[ððk “çkkík rË÷ fe çkíkkÞU õÞk íkw{fku? yðkfT hneLku íkkhe yLkÃku r ûkík yk nk÷ yÃkLkk MkwLkkÞU õÞk íkw{fku?” heík¼kíkLku Mðefkhe ÷ô Awt. ïkMkku{kt ðýe ÷ELku ÓËÞ{kt ík{Lku MÚkkLk ykÃÞwt Au íÞkhu nwt fuðe heíku {kLke ÷ô fu íkwt “yks rVh n{ Mku YXu çkiXu nku, {khk nk÷Úke yòý Au? íkwt {khk nk÷-[k÷ òEÞu, yçk {LkkÞU õÞk íkw{fku?” ÃkqAu yu ðkík yux÷u s {Lku {~fhe Mk{kLk «u{{kt rhMkk{ýkt-{Lkk{ýkt Mkns çkkçkík ÷køku Au. {khe {kLÞíkk «{kýu Au. {Lku yu ykðfkÞo yLku íkku {khe òík yLku {khk nk÷ MðefkÞo Ãký Au, Ãkhtíkw LkkLkk {nurV÷ rðþu {khk fhíkkt Ãký íkwt çkå[ktLke su{, LkkLke y{Úke yk{eLk E. Íeýk ðÄkhu òýu Au. ðkík{kt rhMkkE sðkLke íkkhe xuðLku {Lk nðu Mk{ÚkoLk ykÃkíkwt “{uhe MkktMkku {U s÷ hnu nku íkw{ LkÚke. íkkhe yk rhMkkE sðkLke nkMÞkMÃkË yktMkwykut Mku çkwÍkÞu õÞk íkw{fku?” ykËík Ãkh {Lk hze hÌkwt Au yLku fne hÌkwt WÃkh sýkÔÞw t íku { {khk «íÞu f Au fu íkkhe yk (fw)xuð íkLku {wçkkhf. yks ïkMk{kt íkLku ïMke hÌkku Awt, íkwt {khk{kt ÃkAe nwt íkLku {Lkkððk {kxu ËkuzeLku íkku þwt Ãký ðMku Au yLku nwt íkkhk{kt ðMke hÌkku Awt. nðu [k÷eLkuÞ ykððkLkku LkÚke. íkkhwt ðíkoLk {khk ïkMkku{kt yÂøLk WíÃkLLk “yçk ík÷f íkku rLk¼kÞu hÏ¾k ni, fhLkkhwt çkLÞwt Au íÞkhu ykt¾ku{ktÚke yktMkw

rð

CMYK

fkuEf heíku yMkh ÃknkU[kzíkwt níkwt. ykÚke çktLku çknuLkkuLku swËk ykuhzk{kt hk¾ðkLkku r[rfíMkfu rLkýoÞ fÞkuo. çktLku çknuLkkuLku swËe hkÏÞk Aíkkt íku{Lkk ðíkoLkLke LkkUÄ hk¾Lkkhu Mkh¾k{ýe fhe íÞkhu íkuyku ykùÞo{wøÄ ÚkE økÞk. çktLkuLkwt ðíkoLk, íku{Lke rðr[ºkíkk ðøkuhu{kt íkku MkkBÞ níkwt. íkuLkk Mk{Þ{kt Ãký MkkBÞíkk níke! yuf hkíku çkuxe Ãkkýe Ãkeðk QXe. {ËËLkeþ ÃkkMkuÚke Ãkkýe ÷E Vhe Ÿ½e økE. çkeò rËðMku çkÃkkuhLkk ÷øk¼øk yuf ðkøku çkkuçkeLkk {ËËLkeþLku yk¼kMk ÚkÞku

ykih ÍÞkËk rLk¼kÞu õÞk íkw{fku?” íkkhkt ðíkoLk yLku ð÷ý {Lku þYykíkÚke øk{íkkt LkÚke Aíkkt {Lk {kheLku {U yu{Lku [÷kðe ÷eÄkt Au. yu çkkçkíku VrhÞkË fhðkLkku fkuE yÚko LkÚke yu{ òýeLku frË VrhÞkË Ãký fhe LkÚke. Ãký nðu {Lk{kt yk¢kuþ WíÃkLLk ÚkÞku Au yux÷u MÃkü sýkðe Ëô Awt. yk WÃkurûkík ðíkoLkLku nwt ðÄkhu Mkkt¾e ÷uðkLkku LkÚke. “ykt¾ {U y~f ¼h fu çkiXu nku, ykih “yk{eLk” Y÷kÞu õÞk íkw{fku?” íkkhk {Lk{kt íkku {khe «íÞu hnu{Lke ¼kðLkk ÃkuËk ÚkE LkÚke. Ãký søkíkLku {khk {kxu yLkwftÃkkLke ÷køkýe sYh WíÃkLLk ÚkE Au, yux÷u s søkíkLkk ÷kufku {khe ykt¾ku{kt y©w òuELku yLku {Lku Ëw:¾e ¼k¤eLku {Lku Ãkezk-ÞkíkLkk ykÃkðkLkwt xk¤e hÌkkt Au. yk{ suykuLku rLkËoÞe økýíkku níkku yu søkíkLkk ÷kufku íkkhk fhíkkt ðÄkhu Mkkhkt yLku ËÞk¤w Ãkwhðkh ÚkÞk Au.

fu çkkuçkeLku ‘ftEf’ ÚkÞwt Au. íkuýu çkkuçkeLke ykuhze{kt òuÞwt íkku íku {]íÞw Ãkk{e níke. íkuýu íkhík çkuxeLkk {ËËLkeþLku íkuLke ykuhze{kt íkÃkkMk fhðk fÌkwt. íkuýu ykuhze ¾ku÷eLku òuÞwt íkku çkuxe Ãký {]íÞw Ãkk{e níke! swËe swËe ykuhzeyku{kt hk¾ðk{kt ykðu÷e çknuLkkuLku {]íÞwyu VheÚke òuze níke. çktLkuLkk þhehLke rËþk, Ãkøk ðk¤ðkLke heík yLku {]íkËunLke ÂMÚkrík Mk{kLk níke! yk rfMMkkLku ði¿kkrLkf árüyu Mk{òððkLkk yLkuf «ÞkMkku ÚkÞk Au. yufË¤ òurzÞkt çkk¤fkuLke ðÞ{ÞkoËk{kt ykùÞosLkf Mk{kLkíkk hnu÷e Au. íku{s fku÷{uLk Ëþkoðu Au íku «{kýu M¢eÍku£urLkÞk {Lkkuhkuøk{kt ðkhMkku {n¥ðLkku ¼køk ¼sðu Au. rMk¥kuh xfk WÃkhLkk yufË¤ òurzÞk{kt M¢eÍkuVurLkÞk nkuÞ íkku çkeòLku Ãký ÚkkÞ Au. ykðkt {tíkÔÞkuLkku Mðefkh fhLkkh MktþkuÄfku {kxu Ãký çkkuçke yLku çkuxeLkk SðLk{kt sýkíkwt MkkBÞ Mk{sðwt {w~fu÷ Au. ð¤e íku{Lkwt {]íÞw Mk{sðwt íkuÚkeÞ ðÄkhu {w~fu÷ Au. rLk»ýkík zkuõxh heMk yLku rðÏÞkík yuVçkeykE økwLkkþkuÄLk MktMÚkkLke «Þkuøkþk¤kLkk rLk»ýkíkku yk {]íÞwLkwt fkhý þkuÄðk{kt rLk»V¤ økÞk. ykÃk½kík fu ËðkLke yMkhLku ÷eÄu {]íÞw ÚkÞwt nkuðkLke þõÞíkk íkÃkkMke [wfkE níke. þwt çktLku çknuLkkuLkk ðkhMkk{kt íku{Lkk sLkeLk ík¥ðkuyu ytrík{ ½ze MkwÄeLkku fkÞo¢{ ½ze ykÃÞku nþu? çkkuçkeLkk SðLkÃkÞOíkLkk ykrÄÃkíÞLku ÷eÄu çkuxe fE hnMÞ{Þ heíku {]íÞw{kt MkkÚk ykÃkðk ¾U[kE nþu? ykðk «&™ku søkkðLkkh çknuLkkuLkk {]íkËun Ãkwxwr÷ÞkLkk ÃkðoíkLke AkÞk{kt ykðu÷k fçkúMíkkLk{kt fkÞ{ {kxu ÃkkuZe økÞk Au.

CMYK

k çkwÄðkh k 25 ykuøkMx k h010

yVðk õÞktÚke Vu÷kÞ Au yLku fkuý Vu÷kðu Au íkuLkwt hnMÞ yksu Ãký yfçktÄ Au, {Lkkuði¿kkrLkfku yVðkLku {LkLkwt fkhý økýkðu Au, hksfkhýeyku yVðkLku rðhkuÄeykuLke Mkkrsþ økýkðu Au ßÞkhu Mkk{kLÞ {kýMkku yVðkLke ÃkkA¤ Ëkux{Ëkux fhu Au. yVðkÚke ËrhÞkLkwt Ãkkýe {eXwt ÚkE økÞwt Au. Ãkeíkk níkk. yk yVðk ÚkE yux÷u Ëuþ¼h{kt økýÃkrík çkkÃkkLkkt {trËhku ykøk¤ ©Øk¤wyku ËqÄLkk ðkzfk ÷ELku fíkkhku{kt ¾zfkE økÞk. økýÃkrík çkkÃkkLku yufË{ ËqÄÃkkf fu{ Mkkt¼Þkuo? yu íkku {kuËf{T r«Þ níkk. yVðk ÃkkA¤Lkku íkfo õÞkhuf h{qs WíÃkLLk fhu Au. ðå[u yuf yVðk yuðe ykðe fu yk¾wt ð»ko ¼kEyku {kxu òu¾{e Au, WÃkÿðe Au. su çknuLk íkuLke ¼k¼eLku Mkkze Ãknuhkðþu íkuLkk ¼kELke hûkk Úkþu. çkMk ÃkAe íkku çknuLkkuyu Mkkzeyku ¾heËe ¾ h e Ë e L k u ¼k¼eykuLku ¾wþ fhe ËeÄe. Mkk{krsf ÃkhtÃkhk {wsçk ¼k¼e LkýtËLku Mkkze ykÃku Au, Ãkhtíkw ynª çkwrØþk¤e yVðkfkhu ¼k¼eykuLku Ãký «kÄkLÞ ykÃÞwt. yVðk õÞktÚke Vu÷kÞ Au yLku fkuý Vu÷kðu Au íkuLkwt hnMÞ yksu Ãký yfçktÄ Au, {Lkkuði¿kkrLkfku yVðkLku {LkLkwt fkhý økýkðu Au, hksfkhýeyku yVðkLku rðhkuÄeykuLke Mkkrsþ økýkðu Au ßÞkhu Mkk{kLÞ {kýMkku yVðkLke ÃkkA¤ Ëkux{Ëkux fhu Au. yVðkÚke ËrhÞkLkwt Ãkkýe {eXwt ÚkE økÞwt Au. òu ík{khk ½hLke Ëeðk÷ WÃkh ÷k÷ f÷hLkku ÚkkÃkku ÷køku íkku Mk{S ÷uðwt fu ík{u MkneMk÷k{ík Aku yLÞÚkk {kuxe ykÃkr¥kLkku Mkk{Lkku fhðk íkiÞkh hnuðwt. yVðkykuLke ÃkkA¤ ytÄ©Øk Ãký sðkçkËkh Au. 2012{kt ËwrLkÞkLkku «÷Þ ÚkE sðkLkku Au. 2012 ÃkAe fu÷uLzh{kt íkkhe¾ LkÚke yux÷u Ãk]ÚðeLkku rðLkkþ ÚkE sþu ðk¤e yVðk n{ýkt ¾qçk [k÷u Au. Mkns heíku ÄkŠ{f yVðkyku ©kðý {rnLkku ykððkLkku nkuÞ íÞkhu s Vu÷kÞ Au, rðËuþku{kt ¼khíkLku {ursf fLxÙe MkkÚku Mkh¾kððk{kt ykðu Au. Akþðkhu Vu÷kíke yVðkyku fwíkqn÷íkk Vu÷kðu Au. yur«÷ {rnLkkLke Ãknu÷e íkkhe¾u yur«÷Vq÷ çkLkkðe þfkÞ. h{qs fhðk {kxuLkku yk rLk®ùík rËðMk Au, Ãkhtíkw Äehu Äehu yVðkykuLkk {kæÞ{Úke ¼÷e¼ku¤e «òLku øk{u íÞkhu økw{hkn fhðkLke ÃkkA¤Lkku íkfo þwt? {kýMku {kýMkLkk fÕÞký {kxu, ¼÷k {kxu fkuE yVðk Vu÷kðe nkuÞ íkuðe rðøkíkku {¤e LkÚke. Akþðkhu Vu÷kíke yVðkyku ÃkkA¤Lkwt hnMÞ yksu Ãký yfçktÄ Au.

÷k÷ htøkL kku { u

Vð

L e ú kyku yuðhøk

òu

ke Mkkze ¼eL ¼k

k k í e k økýÃkr Ã Ä q Ë í , k, s uMk

ík{khk {kuçkkE÷ Ãkh ÷k÷ yûkhu ÷¾kÞu÷ku MktËuþ ykðu íkku {uMkus rhMkeð fhðku Lknª, yk {uMkusÚke çkúuELk nu{hus ÚkðkLkku ÃkqhuÃkqhku ¼Þ Au. yk yVðkyu rðM{Þ ÃkuËk fÞwO Au. ÷k÷ htøkLkku {uMkus, çkúuELk nu{husLke ðkík þnuhÚke økk{zkt M k w Ä e L k k {kuçkkE÷Äkhfku{kt [[koLkku rð»kÞ çkLke Au. ‘ðk ðkÞku Lku Lkr¤Þwt ¾MÞwt fkuE fnu {U ËeXku [kuh’ ðk¤e ÂMÚkrík ykÃkýu íÞkt Ëh çku Ãkkt[ ð»kuo «økx ÚkkÞ Au. Mk{ÞkLíkhu yuðe ÄkhËkh yVðk Vu÷kÞ Au su Mk{ksSðLkLku [fhkðu [Zkðe Ëu Au yux÷u s fu yVðkLkwt ði¿kkrLkf, {Lkkuði¿kkrLkf Ãk]Úk¬hý yLku MkíÞíkk [fkMkðkLke {ríkLku Mk{Þ {¤íkku LkÚke. yVðkLkk MkLkkíkLk MkwÄe ÃknkU[ðkLkwt Ãkøkuhwt Lknª þkuÄe þfLkkhe «ò y L k u yVðkykuLkk ¼B{rhÞk fqðk{kt nhn{uþ Vtøkku¤kíke hnu Au.yVðkykuLkwt çkòh õÞkhuÞ Ëku»kÞwõík yVðk, rLkËkuo»k yVðkLkwt ykÞw»Þ íkqxíkwt LkÚke, økçkzíkwt LkÚke íku{kt ðÄ-½x Úkíke ÷ktçkwt LkÚke nkuíkwt ßÞkhu Ëku»kÞwõík yVðk LkÚke. yk çkòhLkku MkuLMkuõMk MkËkÞ ÃkkA¤ økwLkkEík {kLkMk, çkË÷kLke ¼kðLkk, Ÿ[fkÞu÷ku s hnu Au. suLke ÃkkA¤Lkwt ÷kursf ðuhð]r¥k, ÃkhÃkezLk ð]r¥kLkku rðfkh rLkrník {kýMkLkwt yMk÷k{íkeÃkýwt, ytÄ©Øk fu ÃkAe nkuÞ Au. yVðk yux÷u ykÄkh Ãkwhkðk ðøkh ÃkhÃkez™ ð]r¥k su nkuÞ íku. Ãk[kMk ð»ko Ãknu÷kt {wtçkE ÃkkMkuLkk fÕÞký Vu÷kððk{kt ykðu÷e hýe-Äýe ðøkhLke ðkík. WÕnkMkLkøkh{kt yuf Ìkwü-Ãk]ü ÞwðkLk Äku¤u zhÃkkuf yLku níkkþ ÚkE økÞu÷k {kýMkku rËðMku çkòh{kt ÷kufkuLku ÃkÚÚkh {khíkku níkku, yVðkyku Vu÷kðu Au, Mkk{Lkku fhðk{kt ËkuzkËkuze fhe ÷kufkuLku nzVux{kt ÷uíkku, su yþõík Mkkrçkík ÚkÞu÷k ÷kufku yVðkyku ðMíkw nkÚk{kt ykðu íku Aqxe VUfe ½ýkLku Vu÷kðu Au. çkeòLke «økrík, Mkw¾-Mk{]rØ yLku MkV¤íkkLku MknLk Lknª fhe ÷kune÷wnký fhe ËeÄk yÕÃkrðhk{ þfLkkhk yVðkyku Vu÷kðu nkuðkLkk rfMMkk çkLku÷k. Au, yVðk E»kko y™u yk ÞwðfLkwt Lkk{ níkwt hksuLÿ hkð÷ ytÄ©ØkLke Ãkku»kf Au. hk{Lk hk½ðLk. hk½ðLk {kLkrMkf rðf]ík níkku. Mkk{kLÞ heíku íkku h{qs, n¤ðe h{qsLkk hknËkheyku íkuLku ¾esðíkkt yux÷u yu ÃkÚÚkh Ìkw{hLku çkË÷u fzðe h{qs, ½kíkfe h{qsLkk {khíkku suLkk fkhýu fux÷ktfLkkt {]íÞw Ãký ¼kð{ktÚke Ìkw{h (Y{h) yVðkLkku sL{ ÚkÞku ÚkÞkt níkkt. yk yk¾e ½xLkkLku ÔÞðÂMÚkíkYÃku nþu. yur«÷ {rnLkkLke Ãknu÷e íkkhe¾u yk¾kÞ {wtçkE{kt yVðkYÃku Vu÷kððk{kt yur«÷Vq÷ çkLkkððkLke n¤ðe {òf «[r÷ík ykðe, WÕnkMkLkøkh{kt yuf MxkuLk rf÷h, Au, Ãkhtíkw nðu íkku ðkhtðkh çkkhu {kMk Vq÷ {uLk rf÷h {kýMkkuLku ¼h¾e òÞ Au. su çkLkkððk {kxu yVðkykuLkku ykþhku ÷uðkÞ Mkkt¼¤eLku ÷kufku{kt ¼ÞLke ÷køkýe «Mkhe Au. Ëh çku-Ãkkt[ ð»kuo Vu÷kíke yVðkyku íkuLkku níke yLku hMíku h¾zíkku yuf yÄoËøÄ MkeÄku Ãkwhkðku Au. Ìkw{hLkwt yVðkykuLkwt Ãkkøk÷ MxkuLk rf÷h íkhefu {þnqh ÚkE økÞku. ðuÃkkhefhý ÚkE økÞwt Au. yøkkW ykÃkýu íÞkt økýÃkrík {nkhks ËqÄ yVðk çku «fkhu Vu÷kÞ Au. rLkËkuo»k yVðk

fkxkuoMkux - 2çke Mkuuxu÷kEx

ÞkusurLkf yuÂLsLk yLku G Sat-4 Mkuxu÷kExLkk ÷ku®[øk{kt MkV¤íkk Lk {¤e {khe yLku 200 fhkuzLkk støke LkwfMkkLk çkkË Ãký EMkhku (ISRO - Indian Space Research Organization) yu fhe çkíkkÔÞwt fu “n{ ¼e feMke Mku f{ Lknª” yLku yufe MkkÚku Ãkkt[ Mkuxu÷kEx ÷kU[ fÞko. yk Mkuxu÷kExLku ÃkkuíkkLke ¼ú{ýfûkk{kt íkhíkku {qfðk {kxu Ãk]Úðe ÃkhÚke ÷E sðk {kxuLkwt ðknLk suLku ÷kut[ ÂÔnf÷ fnuðk{kt ykðu Au íku PSLV-C15 (Polar Satellite Launch Vehicle) yu ÃkkuíkkLkk yLkuf hufkuzo MÚkkÃÞk Au. su{ fu, yøkkW yk s PSLV yu yufe MkkÚku ykX Mkuxu÷kExLku íkhíkk {qfe yLku EÂLzÞkLkwt Lkk{ MÃkuMk RríknkMk{kt ÷¾e ËeÄwt níkwt. yLku ¾qçkeLke ðkík íkku yu Au fu PSLV Lkk fw÷ Mk¥kh r{þLk{ktÚke ÃktËh MkV¤íkkÃkqðof Ãkkh Ãkzâkt Au. ð¤e, íku{kt 138 xLkLkwt ËwrLkÞkLkwt {kuxk{kt {kuxwt Mkku÷ez «kuÃku÷Lx çkqMxh Au. sw÷kE-12, 2010 Mkðkhu 9:23 (IST) ðkøÞu ¼khíkLkwt PSLV-C15 ÃkkuíkkLke MkkÚku CARTOSAT-2B yLku yLÞ [kh LkuLkku Mkuxu÷kExLku ÷ELku Mkríkþ ÄðLk MÃkuMk MkuLxh ©enrhfkuxk{ktÚke hðkLkk ÚkÞwt. 44.4 {exh ÷ktçktw yLku 230 xLk ðsLkLkwt PSLV-C15 yu ÃkkuíkkLke MkkÚku 694 rføkúk.Lkku CARTOSAT-2B, 116 rføkúk.Lkku ALSAT-2A, 6.5 rføkúk.Lkk çku LkuLkku Mkuxu÷kEx NLS-6.1, AISSAT-1, y™u 850 økúk{Lkk STUDSAT yu{ Ãkkt[ Mkuxu÷kExLku 51 f÷kfLkk fkWLx zkWLk ÃkAe ÃkkuíkkLke ¼ú{ýfûkk{kt {qfe ËeÄk. fw÷ Ãkkt[ Mkuxu÷kEx{ktÚke çku Mkuxu÷kEx ykÃkýk ¼khíkLkk níkk. ßÞkhu yLÞ ºký rðËuþe LkuLkku Mkuxu÷kEx níkk. su{ktLkku yuf Mkuxu÷kEx Au CARTOSAT-2B. 694 rføkúk.Lkku yk CARTOSAT-2B yu ¼khíkLkku Mk¥kh{ku rh{kux Mku®LMkøk Mkuxu÷kEx Au. CARTOSAT-2B Lku 97.1 ykutþ (Inclination) Úke Ãk]ÚðeÚke 630 fe.{e. Ëqh Ãkku÷kh MkLk ®Mk¢kuLkMk fûkk{kt (Polar Sun Synchronous Orbit) {kt {qfðk{kt ykÔÞku Au. CARTOSAT-2B Lke çku Mkku÷kh ÃkuLk÷ 930 ðkux Ãkkðh WíÃkLLk fhu Au suÚke 18 AH Lke çku Ni-Cd çkuxhe [kso ÚkkÞ Au. CARTOSAT-2BLkwt {wÏÞ zeðkEÍ yu PAN (Panchromatic) fu{uhk Au. su 0.8

¢k

yLkwMktÄkLk

økktze fqfheLkwt znkÃký

- [íkwhMkuLk

ÃkðkhLke S¼Lku Ãkuhkr÷MkeMk! {sçkqík {hkXe Lkuíkk þhË Ãkðkh Ëuþ¼h{kt AuÕ÷kt fux÷ktf ð»kkuoÚke f]r»k{tºke nkuðk Aíkkt ÷kufku{kt yuðe økuhMk{s «ðíkuo Au fu íkuyku r¢fux «ÄkLk Au! AuÕ÷k fux÷kf Mk{ÞÚke íku{Lkk Ãkh xTðuLxe-20 r¢fux Mkðkh ÚkE økÞwt nkuÞ yu{ íkuyku ðkhtðkh ykzuÄz þkux...Mkkuhe, rLkðuËLkku Vxfkhu Au. {kU½ðkheÚke ºkkrn{k{ ÷kufkuLku fkuE ykþk çktÄkððkLku çkË÷u ¾ktzLkk ¼kð ðÄþu, çkxkfkLkk ¼kð ðÄþu, ZªfzkLke rft{íkku Ÿ[e ykðþu yLku ÃkqtAzkLkk ¼kð WA¤þu yuðk ßÞkurík»ke-xkRÃkLkkt rLkðuËLkku fÞko fhu Au íkku õÞkhuf ¼kððÄkhkLkk ytfwþ rðþu fkuE ÃkqAu íkku Ãkkuíku ßÞkurík»ke LkÚke yuðe MÃküíkk Ãký fhe Lkk¾u Au. íkksuíkh{kt Mkhfkhe ¼tzkhku{kt Mkze síkkt yLkksLke ®[íkk ÔÞõík fhíkk Mkw«e{ fkuxuo yLkksLku økheçkkuLku {Vík{kt ykÃke ËuðkLke ðkík fhe Au íÞkhu þhË ÃkðkhLkwt Mxux{uLx ykÔÞwt Au fu yLkks yu{ fktE {Vík{kt Lk ykÃke þfeyu. ÃkðkhMkknuçk, yk ËuþLke sLkíkkLku {Vík{kt fktE òuEíkwtÞ LkÚke. Mkw«e{Lke yLku ÷kufkuLke yux÷e s ÷køkýe Au fu yuf íkhV ¼qÏÞkt Ãkux yLku çkeS íkhV Mkzíkk yLkksLkwt fktf fhku. ¼økðkLkLke f]Ãkk yLku y{khk suðk ÃkðkhLkk [knfkuLke ËwykykuLku fkhýu íkuyku Ãkuhkr÷MkeMk{ktÚke íkku çkuXk ([qtxýe nkuÞ íkku Q¼k) ÚkE økÞk Au, Ãký nðu [íkwhMkuLk suðkLku þtfk òÞ Au fu íku{Lke S¼ nsw Ãkuhkr÷MkeMkLke yMkh{ktÚke çknkh ykðe LkÚke.

{kÞkyu fÞkuo ÃkûkLku {k÷k{k÷ {kÞkðíkeLkku YrÃkÞk «u{ òýeíkku Au. YrÃkÞkLkk nkhÚke {ktzeLku YrÃkÞk {kxu ‘íkks’Lku fkhýu nðu íkku ÷kufku þtfk fhðk ÷køÞk Au fu íkuyku Ër÷ík«u{e Au fu Ëki÷ík«u{e? Ãký, {kÞkðíkeLkwt fnuðwt Ãkzu íkuyku Ãkkuíku s y{eh ÚkELku çkuMke LkÚke hÌkkt, çk÷fu íku{ýu ÃkkuíkkLkk ÃkûkLku Ãký {k÷k{k÷ fhe ËeÄku Au. ËuþLkk hksfeÞ Ãkûkku{kt çknwsLk Mk{ksðkËe Ãkkxeo 286 fhkuzLke MktÃkr¥k MkkÚku nðu fkììtøkúuMk (612 fhkuz) ÃkAe ¼ksÃkLku (261 fhkuz) ÃkkA¤ Ãkkze ËELku çkeò LktçkhLkku MkkiÚke y{eh Ãkûk çkLke økÞku Au. òuðkLke ðkík yu Au fu çkMkÃkkLke MktÃkr¥k 2002{kt {kºk 11 fhkuz yLku 2006-07{kt 69 fhkuz níke, Ãkhtíkw íÞkh çkkË nkÚkeyu òýu htøk{kt ykðe sELku ÃkkuíkkLke MkkRÍ {wsçk MktÃkr¥k yufXe fhe ÷eÄe Au. {kÞkðíkeyu yLkuf ÃkûkkuLku Ãkkuíku fux÷k ÃkAkík y™u Ër÷ík Au, íkuLke «íkerík fhkðe ËeÄe Au!

yçËwÕ÷k ¾wþ nwyk... ËefhkLkku çkkuzo{kt Lktçkh ykðu íkku çkkÃk ¾wþ ÚkkÞ, ËefhkLku Lkkufhe {¤u íkku rÃkíkkLku nh¾ ÚkkÞ, ËefhkLku fkuE yuðkuzo {¤u íkku ÃkÃÃkk íkhefu ykLktËLkk y©w A÷fkÞ, Ãký ËefhkLku sqíkkt Ãkzu íkkuÞ nh¾½u÷k ÚkkÞ yuðk rÃkíkkLku {¤ðwt nkuÞ íkku fk~{ehLke ðkx Ãkfzðe Ãkzu. 15{e ykìøkMxLkk hkus æðsðtËLk fhíkk {wÏÞ{tºke Ãkwºk yku{h yçËwÕ÷kLku sqíkwt ytxkÞwt íku ðkíku Vkhw¾ yçËwÕ÷k hkSLkk huz ÚkE økÞk. íku{Lkk n»kkuoå[khku ftEf yuðk níkk fu yk sqíkwt íkku yuf ÃkwhMfkh suðwt níkwt, suýu {khk ËefhkLku ßÞkuso çkwþ, r[ËBçkh{ y™u ÍhËkhe MkrníkLkk fux÷kf ÷kufkuLke yur÷x õ÷çk{kt Mkk{u÷ fhe ËeÄku Au! [íkwhMkuLkÚke çkkuÕÞk rðLkk hnuðkíkwt LkÚke, ðkn, rÃkíkk nkuÞ íkku Vkhw¾ siMkk ðhLkk Lkk nku. ÞwðkLk ËefhkLku fE heíku hks fhðwt íku íkku þe¾ÔÞwt Lknª yLku ÃkAe ßÞkhu sqíkkyu ÷ks ÷qtxe íÞkhu ÃkkAk ÃkkurÍrxð ®Úk®føkLkku Ëk¾÷ku çkuMkkzðk çkuXk.

ðk[fkuLke f÷{u

- y{eík MkehkuÞk, hksfkux {hS {exhLkk rhÍkuÕÞwþLkÚke 9.6 rf{e. Ãknku¤kELkku VkuxkuøkúkV Ãkkze þfu Au. yk PAN fu{uhk îkhk ÷uðkÞu÷k çkÄk VkuxkuøkúkV yu 64GbitLkk Mkku÷ez Mxux hufkuzoh{kt yk Mkuð fhu Au. y™u íÞkhçkkË íku çkÄk s VkuxkuøkúkVLku Ãk]Úðe ÃkhLkk LkuþLk÷ rh{kux Mku®LMkøk MkuLxh (NRSC) - niËhkçkkËLku {kuf÷e ykÃkþu. yk CARTOSAT-2B Lkk PAN fu{uhk îkhk {kuf÷u÷ VkuxkuøkúkVLkku WÃkÞkuøk LkkLkkt økk{zktykuLke s{eLkLkk Lkfþk çkLkkððk, EL£kMxÙõ[h zuð÷kuÃk{uLx, xÙkLMkÃkkuxoLkk Ã÷k®Lkøk, ÃkkýeLkk rðíkhýLkwt Ã÷k®Lkøk yLku íkuLkk Ãkh Lksh hk¾ðk, støk÷ rðMíkkh Ãkh Lksh hk¾ðk íku{s íkuLkk Lkfþk çkLkkððk. íku{s fuLkk÷Lkk Ã÷k®Lkøk {kxu íku{s LkuþLk÷ nkEðuLkk Lkfþk çkLkkððk {kxu WÃkÞkuøke Au. ßÞkhu çkeòu ¼khíkLkku Mkuxu÷kEx yu STUDSAT (Student Satellite) Au. ykÃkýk {kxu økðoLke ðkík íkku yu Au fu yk Mkuxu÷kExu çkUøk÷kuh yLku niËhkçkkËLke Mkkík yuÂLsrLkÞhªøk fkì÷usLkk 45 rðãkÚkeoykuyu çkLkkðu÷ Au. STUDSAT yu ¼khíkLkku «Úk{ ÃkkÞfku Mkuxu÷kEx Au. 850 økúk{Lkk yk STUDSAT Lkwt 10 Mku.{e. x 13.5 Mku.{e. Au. yLku íkuLkwt fË 1.1 ÷exh Au. íkuÚke s uLku ÃkkÞfku Mkuxu÷kEx fnu Au. STUDSAT yu yíÞkh MkwÄeLkku ËwrLkÞkLkku «Úk{ Mkkhk{kt Mkkhwt rhÍkuÕÞwþLk Ähkðíkku Mkuxu÷kEx Au. STUDSAT yu rh{kux Mku®LMkøk Mkuxu÷kEx nkuðkÚke íkuLkwt fk{ Ãký Ãk]Úðe ÃkhLkk VkuxkuøkúkV ÷uðkLkwt Au. STUDSTA Lkwt fk{ Ãký CARTOSAT-2B suðwt s Au. EMkhkuLke ykðe rMkrØykuÚke íkuLkwt Lkk{ ËwrLkÞkLke xkuÃk MÃkuMk yusLMke{kt çkku÷kÞ Au. LkkuÄ: Mkkhku ðk[f [ku¬MkÃkýu Mkkhku ÷u¾f çkLke þfu. ík{u Ãký ÷u¾f çkLke þfku Aku. fkuEÃký «ðíko{kLk {wÆk Ãkh ík{khku {krníke«Ë ÷u¾ 500 þçËkuLke {ÞkoËk{kt y{Lku {kuf÷e ykÃkku. økwýðíkkLke yuhý Ãkh ¾hkt Wíkhu÷k ÷u¾kuLku ynª Ëh MkÃíkknu MÚkkLk {¤þu. {krníkeLke ¾hkE fÞko ðøkhLkk ÷u¾ku {kuf÷ðkLkwt xk¤òu. MkhLkk{wt: ðk[fkuLke f÷{u, yÄo MkkÃíkkrnf ÃkqŠík, MktËuþ ¼ðLk, ÷kz MkkuMkkÞxe, ð†kÃkwh, y{ËkðkË.

fku{LkðuÕÚk{kt çknkh ykðe hnu÷kt fki¼ktzku ËuþLke ykçkY fkZþu? nðu íkku sðk sux÷e ykçkY Ãký LkÚke hne! Ëuþe ðíko{kLkÃkºkku{kt fku{LkðuÕÚk øku{Lke ðkíkku ¼khíkLkk ¼úük[khÚke ÃkqhuÃkqhe AÃkkÞu÷e nkuÞ Au. yk h{íkLku nðu þY ÚkðkLku çku {rnLkk çkkfe Au Aíkkt su íkiÞkheLku Mkkík ð»koLkku Mk{Þ {éÞku yLku íkuLkku ËqhwÃkÞkuøk su heíku ÚkÞku Au íku nðu yk¾e ËwrLkÞkLke Mkk{u ykÃkýwt fku{LkðuÕÚk ytøkuLkwt Mkt[k÷Lk fux÷e nË MkwÄe ¾kzu økÞwt Au íku MkkV Lkshu [Zâwt Au. f÷{kze yLku {rýþtfh yiÞh suðk yuf s ÃkkxeoLkk çku ÷kÞf Lknª íkuðe çkusðkçkËkh ÔÞÂõíkykuyu ËuþLke ykçkYLku çkèku ÷økkÔÞku Au íku{kt fkuE þf LkÚke. ßÞkhu ËuþLkk ¾u÷{tºke yu{.yuMk. øke÷ Mkknuçk nðu ¼økðkLk ¼hkuMku fku{LkðuÕÚk øku{ h{kzþu... rzMÃkkuÍuçk÷ ø÷kMkLke ®f{ík ÃktËh ÃkiMkk suLke f÷{kze yuLz ftÃkLkeyu Ãkqhk MkkzºkeMk YrÃkÞk {tsqh fÞko.. [f÷k [qtÚkðk suðe çkkçkíkku{kt Ãký ¼úük[kh!! ËuþLke ykçkY çku ykçkY fhðkLku yLku Mkwhûkk íku{s Mk÷k{íkeLke árüyu ËuþLku ykíktfðkËe ¾íkhku ¾hku, Ãkhtíkw f÷{kzeLkkt fhíkqík òuELku ykíktfðkËeykuyu ÃkkuíkkLkkt nrÚkÞkh nuXkt {qfe ËeÄkt nþu. yurþÞkz 1982Lke ð¾íku Ãký fkUøkúuMk ÃkkxeoLkwt þkMkLk níkwt. yksu fku{LkðuÕÚk - 2010Lkk Mk{Þu Ãký fkUøkúuMkLkwt þkMkLk Au, Ãkhtíkw yksu íkVkðík{kt s{eLk ykMk{kLk Lkshu [Zu Au. f÷{kzeyu ËuþLke ykçkY MkkÚku ¼úük[khLke su heíku h{ík h{e Au íkuLku íkku Mk¥kk-nkuÆk ÃkhÚke Ëqh fhðkLkwt, ‘ykuLkh rf÷etøk’ õÞkhu ÚkkÞ íku òuðwt s hÌkwt. ËuþLke ykçkY ÃkkAe õÞkhu ykðþu íku íkku Mk{Þ s fnuþu. fku{LkðuÕÚk øku{Lke Þs{kLke ¾qçk þktrík yLku {kLk-MkL{kLkÚke MktÃkqýo ÚkkÞ íkuðk «ÞkMkku ¾qçk ykuAk Mk{Þ{kt fhðk s hÌkk. - hksuþ su. [ktË, y{ËkðkË.

rð

yk{Lku

ðkíkLkwt ðíkuMkh ÚkÞwt Au {khk {íku ykðkt ðøkkuðkE fkZu÷kt fu [økkðe ËuðkÞu÷kt

Lkk, fki¼ktzkuLke yMkh yktíkhhk»xÙeÞ Míkhu ¼khíkLke ykçkYLku XuMk

ÃknkU[kze þfu Lknª. ¼khíkLke fnuðkíke LÞwÍ [uLkÕMk WVuo yuLxhxuELk{uLx [uLk÷kuLku Ãknu÷ktÚke s hkELkku Ãknkz fhðkLke xuð Au. nk, ykÃkýu yu{ Ãký LkÚke fne þfíkk fu fku{LkðuÕÚk økuBMkLke íkiÞkheyku MktÃkqýoÃkýu rçkLkrððkrËík Au. fþwtf íkku htÄkE hÌkwt Au, Ãkhtíkw íku ðkíkLku {erzÞkyu yLkðkuLxuz ÃkÂç÷rMkxe yÃkkðeLku «òLkk {Lk{kt íku ytøku ½ýkt «&™ku ¾zk fhe ËeÄk Au. ykÃkýu yu ðkíkLke Ãký LkkUÄ ÷uðe hne fu ½ýkt ð»kkuo çkkË ¼khíkLku ÃkkuíkkLke «rík¼k yktíkhhk»xÙeÞ Míkhu çkíkkððkLkku {kufku {¤e hÌkku Au íÞkhu ykÃkýu Ãký íku{kt Mkn¼køke Úkðwt òuEyu. [eLk{kt ykur÷ÂBÃkõMk ð¾íku Ãký ¾uzqíkkuLke s{eLkku Ãk[kðe ÃkzkE níke, Ãkhtíkw íku ðkíkLku íÞkt s Ëkçke ËuðkE níke. In short, ¼khíkLke íkiÞkheyku{kt ¼úük[khÚke íkuLke yktíkhhk»xÙeÞ Mkk¾ yMkh Ãkk{ðkLke LkÚke. - EÂBíkÞkÍ [kinký, fhsý, ðzkuËhk

Mkk{Lku

LkkuÄ: rzÞh hezMko, ykðk fux÷kÞ {wÆkyku Ãkh ík{khu Ãký ík{khku Mkqh ÔÞõík fhðku Au, yu y{Lku ¾çkh Au. y{u ynª Ëh MkÃíkknu yuf {wÆku hsq fheþwt. íkuLke íkhVuý yÚkðk rðhwØ{kt ík{khk rð[khku MÃkü heíku y{Lku Ãk rËðMk{kt ÷¾e {kuf÷ku. íkfoçkØ Ë÷e÷kuLku ynª MÚkkLk {¤þu. yk ð¾íkLkku rð»kÞ Au, ‘fkÂ~{hLku ykÍkËe ykÃke Ëuðe òuEyu?’ ÞkË hnu ík{khe ðkík 250 þçËkuÚke ðÄw ÷ktçke Úkðe Lk òuEyu. MkhLkk{wt: yk{Lku-Mkk{Lku, yÄoMkkÃíkkrnf ÃkqŠík, MktËuþ ¼ðLk, ÷kz MkkuMkkÞxe,ð†kÃkwh, y{ËkðkË.

CMYK

ÞkiðLkLke Mk{MÞk

ynª yuf {n¥ðLke çkkçkík yu Au fu ík{u Ãkkuíku ykŠÚkf heíku Mðíktºk nku íkku s ík{u ík{khk ÃkríkÚke y÷øk ÚkE þfku. yÚkðk íkku ík{khk fwxwtçkesLkku ík{Lku yLku ík{khk MktíkkLkLku Mkk[ððk yLku ¼hýÃkku»ký fhðk íkiÞkh nkuðk òuEyu. Ãkhtíkw íku Ãký yuf «fkhLkwt yð÷tçkLk s Au. íkuÚke ík{u òu ¼ýu÷k nku (økúußÞwyux MkwÄe) íkku LkkufheLke ík÷kþ fhku yLku yux÷wt ¼ýu÷k Lk nku íkku ykðf ykÃke þfu yuðwt fkuE nwLLkh þe¾ku. ykŠÚkf heíku Mðkð÷tçke çkLkku, Ãký fkuELke ykurþÞk¤e Lknª fhðe Ãkzu. {q¤ ðkík yu Au fu ík{khu ík{khe òíkLku ykðe Ëw:¾Ë ÂMÚkrík{kt hnuðk Ëuðe òuEyu Lknª. ík{u AqxkAuzkLkku rð[kh fhíkk nku yLku çkk¤fLku ík{khe MkkÚku hk¾ðk {køkíkk nku íkku yËk÷ík{ktÚke íku «fkhLkku ykËuþ {u¤ððk su Mkt½»ko fhðku Ãkzu, íku {kxuLke {kLkrMkf íkiÞkhe ík{khe nkuðe òuEyu. ð¤e, yk íkçk¬u ík{u òu fkirþf MkkÚku ¼køke sðkLkku rð[kh fhíkk nku íkku yíÞkh Ãkqhíkku íkuLkku y{÷ Ãkzíkku {qfðku, fkhý fu òu ík{u íkuLke MkkÚku ¼køke òð yLku ík{khk Ãkrík yuLke rðhwØ VrhÞkË LkkUÄkðu íkku fkirþfu s çkÄwt MknLk fhðwt Ãkzþu. AqxkAuzk Lk {u¤ðku íÞkt MkwÄe ík{u íkuLke MkkÚku MktçktÄ [k÷w hk¾e þfku Ãkhtíkw ¼køke òð íku økuhfkÞËu økýkÞ.

òøkku økúknf òøkku çknkhLkk [ku¬Mk MktòuøkkuLku fkhýu rð÷tçk ÚkÞku níkku. rzMxÙeõx Vkuh{u ÃkkuMx÷ ¾kíkkLkku çk[kð MðefkÞkuo Lk níkku, íku{s fuMkLkk Mktòuøkku yLku ÃkwhkðkykuLku yLkw÷ûkeLku yhsËkh huœeLku ÚkÞu÷ {kLkrMkf Ãkezk yLku yMkwrðÄk {kxu Yk. 10,000/Lkwt LkwfMkkLk ð¤íkh íkÚkk ¾[oLkk Yk. 6,000/- [qfððkLkku nwf{ ykÃÞku níkku. MkËhnw nwf{ rðhwØ ÃkkuMx÷ zeÃkkxo{uLx yktÄú«ËuþLkk Mxux fr{þLk{kt yÃke÷ Ëk¾÷ fhe níke. Mxu x fr{þLku Ãký Ãkku M x÷ ¾kíkkLke Ze÷ yLku çkuËhfkheLku fkhýu ©e huœeyu yuf y{qÕÞ íkf økw{kððe Ãkze nkuðkLke LkkUÄ ÷E ÃkkuMx÷ ¾kíkkLke yÃke÷ Vøkkðe ËeÄe níke. yLku MkkÚkkuMkkÚk ðÄkhu LkwfMkkLk ð¤íkh {u¤ððkLke ©e huœeLke {ktøkýeLkku Ãký Mðefkh fÞkuo Lknª. yLku Yk. 10,000/-Lkwt LkwfMkkLk ð¤íkh íkÚkk Yk. 1,000/- ¾[oLkk ©e huœeLku [qfððkLkku ÃkkuMx÷ ¾kíkkLku Vh{kLk fhíkku rzMxÙeõx Vkuh{Lkku [wfkËku çknk÷ hkÏÞku níkku. fuLz÷ ÷kEx hkuLkf Au yux÷u fu çkÄu íkkhwt MÚkkLk Au, Lknªíkh yk [kiËu ÷kuf íkku MkqLkkt {fkLk Au. - ‘y{h Ãkk÷LkÃkwhe’

ÞtrøkMíkkLk [ku{kMkk{kt øk{u íkuðk hku{kÂLxf {qzLku Ãktõ[h Ãkkzíkk ‘¼qðkyku’ yLku ËuþeLkk çkË÷u y{urhfLk {fkELkwt þnuh yux÷u y{ËkðkË. B. ðzkuËhk : nt{uþkt ‘MktMfkh Lkøkhe’ íkhefu yku¤¾kíkk ðzkuËhkLku Ëhuf økwshkíke ‘çkhkuzk’ íkhefu s «kuLkkWLMk fhu! y{ËkðkË{kt su{ ¾kMMkk hksMÚkkLkeyku òuðk {¤u yu{ ðzkuËhk{kt {hkXeyku ½ýk. rðãkLkøkh ÃkAe ðzkuËhkLkwt Ãký rþûký{kt ¾kMMkwt Lkk{. {uLkus{uLx, VkELk ykxoTMk, ÃkhVku‹{øk ykxoMk, xufTLkku÷kuS suðk yÇÞkMk¢{ yLku ykEÃkeMkeyu÷, rh÷kÞLMk, MkLk Vk{ko suðe {ÂÕxLkuþLk÷Úke Ä{Ä{íkk yk þnuh{kt Aíkkt Lk òýu fu{ Ãký Vhíkk nkuEyu yux÷u yufË{ ‘Ëuþe Ve÷’ ykðu! ynªÞkt Ãký økkuhðk suðku r{z÷ õ÷kMk yurhÞk yLku y÷fkÃkwhe suðku yrík ÄLkkZâ yurhÞk yuðk çku yuõMxÙe{. hu÷ðu MxuþLk Ãkh Mkðkhu y{ËkðkË, Mkwhík, ykýtË, LkrzÞkË MkwÄe yÃkzkWLk fhíkk ÷kufkuLkkt heíkMkh xku¤kt òuðk {¤u suLke ®sËøkeLke hVíkkh xÙuELk yLku ½rzÞk¤ çku{ktÚke fE ðMíkwLkk ykÄkhu [k÷u Au yu Lk¬e Lkk ÚkE þfu. økýuþ [íkwÚkeo{kt Lk òýu fu{ Ãký rðMksoLk ð¾íku Ëtøkk ÚkkÞ s! Ëuþ-rðËuþ{kt «ÏÞkík ðzkuËhkLkku ÷e÷ku [uðzku ¾kíkk ¾kíkk AkÃkk{kt yu{yuMk ÞwrLkðŠMkxeLkk fkuE yu{yu{yuMk fktzLkk Mk{k[kh ðkt[íkk {Lk r¾LLk ÚkE òÞ. ÃkkðkøkZ yLku MkkÃkwíkkhk ðzkuËhkðkMkeykuLku çknw s ðnk÷k. WLkk¤k{kt y{ËkðkË suðe s çk¤çk¤íke økh{e Ãkzu Ãký rðïkr{ºke, yksðk MkwhMkkøkhLke Xtzf {LkLku òýu yu{ fnu fu yk þnuh VkMx yLku M÷ku çktLku ÷kEVLkwt òýu yËT¼wík fkuÂBçkLkuþLk Au! S. Mkwhík : Mkwhíkeyku {kxu MkwhíkLke çknkhLkk Ëhuf økwshkíkeykuLku yuf ðnu{ fu Mkwhík{kt íkku çkÄk Vkðu yu{ ½hku{kt Ãký økk¤ku s çkku÷íkk nkuÞ! Ãký Mkwhíke ÷k÷kyku nt{uþkt htøkeLk r{òs{kt Sððkðk¤k, Lkk òýu fu{ Ãký hu÷ðu MxuþLk{kt Qíkhku fu ÃkAe þnuhLkk fkuE Ãký hMíkk Ãkh òyku, ík{khk fkLku fkXeÞkðkze çkku÷eLkku yðks Ãkzþu! fíkkhøkk{, ðhkAk suðk rðMíkkhku{kt çkuþw{kh fkrXÞkðkzeyku òuðk {¤u. nehk Wãkuøk yLku xuõMkxkE÷ {kfuox{kt nðu Ãknu÷kt suðe hkuLkf ¼÷u Lkk Ëu¾kíke nkuÞ Ãký MxuþLkLke çknkh Lkef¤íkk s ík{Lku VkMx ÷kEVLkku Ãkh[ku {¤u! y{ËkðkË-økktÄeLkøkhLke su{ ynªÞkt Ãký MkwhíkLkðMkkhe ÂxTðLk rMkxe suðk. ¾kðk-Ãkeðk{kt MkwhíkeykuLku fkuE Lkk ÃknkU[u. LkkMíkk{kt rV÷kuMkkurVf÷ MkkIË fhíkku ‘÷ku[ku’, ÃkkUf (økwshkíkLkk çkkfeLkk rðMíkkhLkk økwshkíkeykuyu Lkk [qfðk suðe yËT¼wík ðMíkw!), ½khe yøkuELk MÃkurþÞkr÷xe... nk ¼ýíkh{kt Mkwhík, y{ËkðkË fu ðzkuËhk suðwt õðkur÷xurxð Lknª. Ãký çknkhÚke yu s ð»kkuosqLke Ãku÷e Ã÷uøkLke ðkíkku Mkkt¼¤e òu Mkwhík{kt «ðuþu íkku MkwhíkLke {Mík {òLke [kuÏ¾kE íku{Lku [¥kkÃkkx fhe Ëu! zw{Mk yLku Ë{ýLkk ËeðkLkk Mkwhíkeyku rËðk¤e Lku sL{kü{e ð¾íku Ëhuf «fkhLke ÷nuh fhðk rçkLÄkMík WÃkze òÞ! VuþLk{kt y{ËkðkË ík{Lku Ëuþe ÷køkðk ÷køku Au. yuðwt VkMx! Lkqz÷ rMxÙÃk, nkuÕzh çkúk, fkuMkuox yLku ykuVþkuÕzh xkuÃk Ãknuhíke Mkwhíke Akufheyku ËeðkLkk Lk çkLkkðu íkku s LkðkE! nk, ^÷kEykuðh{kt Ãký MkwhíkLku fkuE Lkk ÃknkU[u, yXðk÷kELMkÚke nÍehk hkuz yufË{ ‘{uxÙku Ve÷’ ykÃku! R. hksfkux : yuf fkrXÞkðkze íkhefu hksfkuxLke Võík Mkkhe ðkíkku s Lkk fhe çkÃkkuhu MkqE sðkLke ynªLke ykËík {LkLku fkÞ{ ¾qt[u, Wòøkhk {eXk ÷økkzíkwt yLku yuLòuÞ{uLxLkku yÚko Mk{òðíkwt hksfkux yuðhøkúeLk rMkxe Au, Ãký Wå[ rþûký «íÞuLke WËkMkeLkíkk, MÃkÄkoí{f ðkíkkðhýLkku y¼kð yLku íknuðkhkuLke ÄøkÄøkíke EfkuLkku{e «ËuþLku yuf ÞkºkkÄk{Lke yLkw¼qrík ykÃku! MkøkkE Ãkqhk økwshkíkÚke y÷øk yu{ rhðks {wsçk ËefheLkk ½hu ÚkkÞ, Mkkík{-ykX{ ðË{kt WsðkÞ. ‘yuðwt Lkku fhkÞ yu÷k Úke Ãkwøke øÞku’ ðk¤e fkrXÞkðkze çkku÷e yLku ¾kuðkE økÞu÷wt zkÞhk fÕ[h yLkLÞ Au! fkuE økwshkíke ßÞkhu Mkkihk»xÙ {kxu økuhMk{sý Ãkk¤u íÞkhu yuLku yu Ähíke çkíkkððkLkwt {Lk ÚkE ykðu! yk ‘ABSR’ yuf{ufÚke Mkkð swËkt Au, Aíkkt çkÄkLkku ÃkkuíkÃkkuíkkLkku ði¼ð Au, {eXkþ Au! økwshkíkLkk ÄtÄkÃkkýe yLku Mk{økú yÂMíkíð yk ABSR rðLkk yÄqhk Au.

CMYK

k çkwÄðkh k 25 ykìøkMx k h010

«fhý

[oLkkLku ßÞkhu ¾çkh Ãkze fu çkçk÷wyu MktsÞ ¾LLkkLku ¼khík çknkh síkk hnuðk fÌkwt Au íÞkhu íkuLkk ykLktËLkku Ãkkh Lk hÌkku. çkçk÷w ©eðkMíkðLke økUøk{kt EhVkLk økkuøkk, rð¢{ ðkne, MktsÞ ¾LLkk yLku ðehuLÿ Ãktík suðk økÛÞk-økktXâk ¾uÃkkLkeykuLku s íkuýu økktXðk Ãkzâk níkk. EhVkLk økkuøkk íkuLkku ¼qíkÃkqðo «u{e níkku. yux÷u yuLku íkku nkÚk Ãkh ÷uíkk y[oLkkLku ðkh Lknkuíke ÷køke. rð¢{ ðkne ËkWË Eçkúkrn{ MkkÚku síkku hÌkku níkku yLku Akuxk hksLk Úkíkk çkçk÷w ©eðkMíkðu íkuLkwt zuÚk ðkuhtx EMÞq fhe ËeÄwt níkwt. íkku ð¤e nðu MktsÞ ¾LLkk ¼khík çknkh síkku hnuðkLkku níkku. nðu {kºk ðehuLÿ Ãktík y[oLkkLke {n¥ðkfktûkk ykzu rðÎLkYÃk çkLke þfu yu{ níkku. rðhuLÿ Ãktík Ãký MktsÞ ¾LLkkLke su{ #Âø÷þ {erzÞ{{kt ¼ýu÷ku níkku. íkuLku fu MktsÞ ¾LLkkLku òuELku fkuELku fÕÃkLkk Ãký

ykÃkýk Ëuþ{kt yux÷e çkufkhe Au fu fk{ÄtÄk rðLkk h¾zíkkt Þwðf-Þwðíkeyku Mkk{u [k÷eLku y{khe ÃkkMku ykðu Au. ynª íku{Lku Ãkqhíkk ÃkiMkk yLku Mkkhe ÷kEV MxkE÷Lke økuhtxe {¤e hnu Au!” MktsÞ ¾LLkkyu ytøkúuS {uøkurÍLkLku ykÃku÷e yu xur÷VkurLkf {w÷kfkík{kt yuðe MkVkE Ãký Xkufe níke fu y{u õÞkhuÞ rLkËkuo»k {kýMkkuLku fu MkeÄkMkkËk ÃkiMkkÃkkºk {kýMkkuLku nuhkLk fhíkk LkÚke. y{u íkku yuðk ÄLkkZâ {kýMkkuLku s rLkþkLk çkLkkðeyu Aeyu fu su{Lkku ytzhðÕzo MkkÚku MktçktÄ nkuÞ yLku suyku fkuXkfçkkzk fheLku hkíkkuhkík ÃkiMkkËkh çkLke síkk nkuÞ. ½ýkt ©e{tíkku íkku zÙøk M{øk®÷øk MkwÄeLkk økkuh¾ÄtÄk fheLku ÃkiMkk f{kÞk nkuÞ Au. yuðk {kýMkku ÃkkMkuÚke ÃkiMkk ÃkzkðeLku y{u çkufkhkuLku ykÃkeyu íkku yu{kt ¾kuxwt þwt Au” MktsÞ ¾LLkkyu yu ELxhÔÞq{kt ÃkkuíkkLku yLku çkçk÷w ©eðkMíkðLku ykÄwrLkf hkurçkLknqz [eíkhðkLke fkurþþ fhe níke. MktsÞ ¾LLkkyu yu {w÷kfkík{kt [tÿkMðk{e Mkk{u Ãký çk¤kÃkku Xk÷ÔÞku

Lknkuíke. y[oLkk ¾wþ¾wþk÷ níke EÂLzÞkÍ fu nðu íkuLkk {kxu çkçk÷w økUøk{kt {køko {kuf¤ku ÚkE {kuMx økÞku níkku Ãký íÞkhu íkuLku ðkìLxuz ¾çkh Lknkuíke fu íkuLke Mkk{u ÷uze zkìLkLke çku {kuxkt rðÎLk ykðe hÌkkt ðkMíkðfÚkk níkkt. yLku yu rðÎLk yuðkt níkkt fu suLke y[oLkkyu fÕÃkLkk Ãký Lknkuíke fhe. “y[oLkk, {I íkwBnu VÍ÷w fe çkkík fhðkíkk nqt. Þnkt ykþw ðku {uhk ËkuMík çkLk økÞk ni. ðku Úkkuzu rËLk {U çkknh rËðMkku{kt íkku çktLku Ãkkfk ËkuMík çkLke økÞk Lkef÷Lkuðk÷k ni. çkknh ykLku fu çkkË ðku níkk. VÍ÷wyu çkçk÷wLkku rðïkMk MktÃkkrËík n{khu MkkÚk ne fk{ fhuøkk...” fhe ÷eÄku níkku yLku íkuLku ßÞkhu ríknkh çkçk÷w ríknkh su÷{kt çkuXk çkuXk su÷{ktÚke AqxðkLkku Mk{Þ ykÔÞku íÞkhu y[oLkk MkkÚku VkuLk Ãkh ðkík fhe hÌkku çkçk÷wyu íkuLku fÌkwt fu nðu ÃkAe íkwt {khe níkku. MkkÚku fk{ fhsu. íkkhk {kýMkkuLku Ãký ríknkh su÷{kt rËðMkku økk¤e hnu÷k MkkÚku ÷E ÷usu. òu fu VÍ÷wyu ÃkkuíkkLke çkçk÷w ©eðkMíkðLke ËkuMíke W¥kh «ËuþLkk ykøk¤ økUøk hk¾ðkLkku ykøkún òhe ¾íkhLkkf økwtzk VÍ÷-Wh-hnu{kLk WVuo hkÏÞku níkku, Ãký çkçk÷wyu íkuLku VÍ÷w MkkÚku ÚkE níke yLku Úkkuzk fÌkwt níkwt fu yíÞkhu nwt yk{ Ãký ytËh Awt yux÷u íkkhe-{khe økUøkLku çkË÷u íkwt {khe økUøkLkku ÷ezh s çkLke òLku. çkçk÷wyu VÍ÷wLke ðkík EhVkLk økku ø kk yLku

y[oLkkLku ¾çkh Lknkuíke fu íkuLke Mkk{u çku {kuxkt ‘rðÎLk’ ykðe hÌkkt Au Lk ykðe þfu fu íku çktLku ¾íkhLkkf rnx{uLk nþu yLku yÃknhýÚke {ktzeLku ¾qLk MkrníkLkk økwLkkyku fhíkk nþu. çktLku Vktfzwt ytøkúuS çkku÷íkk níkk yLku çktLkuLke ÷kEVMxkE÷ Ãký nkE «kuVkE÷ níke. rðhuLÿ Ãktík íkku ð¤e xuçk÷ xurLkMk [uÂBÃkÞLk níkku. «ríkrcík økýkíke hkÞ MÃkkuxTMko Mfq÷{kt ¼ýu÷k rðhuLÿ ÃktíkLkk økúwÃk{kt ½ýkt Wå[ {æÞ{ ðøkeoÞ fwxwtçkkuLkkt Akufhkt-Akufheyku níkkt. rðhuLÿ Ãktík ßÞkhu çkçk÷w ©eðkMíkðLke økUøk{kt òuzkÞku íÞkhu íkuLke ÃkkA¤ çkeòt zÍLkuf Þwðf-Þwðíkeyku Ãký çkçk÷w økUøk{kt ykðe økÞkt níkkt. yu{ktLkk ½ýkt yuðk níkkt fu su{Lku {kxu yk Ãký yuf frhÞh s níke. ykuAe {nuLkíku ðÄw ÃkiMkk f{kðk {¤u yu ÷k÷[ yLku çkufkhe íku{Lku ytzhðÕzo{kt ÷kðe níke. rðhuLÿ ÃktíkLke su{ MktsÞ ¾LLkk Ãký ½ýkt Þwðf-ÞwðíkeykuLku çkçk÷w økUøk{kt ÷kÔÞku níkku. [tÿkMðk{eLkk zhÚke MktsÞ ¾LLkkyu ËwçkE ¼uøkk ÚkE sðwt Ãkzâwt yu ÃkAe íkuýu yuf ÏÞkíkLkk{ ytøkúuS MkkÃíkkrnf {uøkurÍLkLku ËwçkEÚke VkuLk Ãkh ELxhÔÞq ykÃkeLku fÌkwt níkwt fu, “y{khu {n¥ðkfktûke Akufhk-AkufheykuLku þkuÄðkLke fkurþþ LkÚke fhðe Ãkzíke.

níkku. íkuýu fÌkwt níkwt fu {U ð»kkuo MkwÄe [tÿkMðk{e {kxu fk{ fÞwO níkwt. nwt [tÿkMðk{eLkk yk©{Lke çkksw{kt s hnuíkku níkku yLku yðkhLkðkh íku{Lkk yk©{{kt síkku níkku. Ãký ÃkAe íku{ýu {khe MkwÃkkhe fkZe níke. yuf ðkh íkku [tÿkMðk{eyu ¾wË çkçk÷w¼kELku fÌkwt níkwt fu MktsÞ ¾LLkkLku ¾ík{ fhe Lkk¾ku. çkçk÷w¼kEyu íÞkhu Ãký {Lku Úkkuzku Mk{Þ rËÕne çknkh {kuf÷eLku çkkS Mkt¼k¤e ÷eÄe níke. ¾hwt fnwt íkku [tÿkMðk{eLku fkhýu s {khu ytzhðÕzo{kt sðwt Ãkzâwt. nwt ytzhðÕzo{kt Lk òík íkku [tÿkMðk{eyu {Lku {hkðe LkkÏÞku nkuík. yu ð¾íku {U rð[kÞwO níkwt fu fkuELke økku¤e ¾kELku {hðk fhíkkt nkÚk{kt økLk ÷uðk{kt þwt ¾kuxwt? yuf çkkh çktËqf nkÚk {U yk økE íkku õÞk [tÿkMðk{e ykih õÞk fkuE ËqMkhk!” øk{u íku{ Ãký MktsÞ ¾LLkkyu {kuíkLkk zhÚke ËwçkE ¼uøkk ÚkE sðwt Ãkzâwt níkwt yLku nðu {kºk rðhuLÿ Ãktík y[oLkk {kxu yðhkuÄYÃk níkku. Ãký y[kLkf yuf rËðMk rðhuLÿ Ãktík Ãkku÷eMkLkk nkÚk{kt ÍzÃkkE økÞku. íkuLke Mkk{u Ãký yLkuf fuMk LkkUÄkÞu÷k níkk yux÷u ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe su÷{ktÚke çknkh ykðu yuðe þõÞíkk

Vkuxku MxkuÃk

ðkLkhðuzk!

Ëku Ãký fu Lknª yu ðkík sMkðk Þ ku n kk í o s íknkMk Mk Rr k kM h n ík f íkku y ku ky {nkÃkwhw»kku Rr kkh hL V u Lk E ÷ Lke nk{ Lk fhðkLkwt fhe hÌk{kku kE ¼ f u ftEf fhe çkíkkððk y . ku y w s k uLkwt Lk k Vkux Mksoíkk s nkuÞ Au.u ÷ykøku Au, Ãký yuLku íkku {ò ykðu Au. þyku¾Lke íkku ? Lk Au, yuðwt ykÃký kçkk¬uLk, ô{h 28 ð»ko yLku þku¾ kððkLkk Úkíkk Au yuÂMf÷ hkurLkLø LkÚke. íkuLku ßÞkt {kuík MkkÚku nkÚk r{÷ kku þku¾ Au. ðkík ÃkqAðk suðe s u þheh çku÷uLMk fhðkLkk Mxtx fhðkL Þko Au... nkuÞ yuðe søÞky swyku swðkLku õÞkt õÞkt ðkLkhðuzk f ynª íkMkðehku{kt s

MktsÞ ¾LLkk MkkÚku Ãký fhkðe níke yLku yu ÃkAe nðu íkuýu y[oLkkLku VkuLk òuzeLku VÍ÷w MkkÚku íkuLke ðkík fhkððkLkwt fk{ nkÚk ÄÞwO níkwt. çkçk÷w VÍ÷w rðþu su{ su{ fnuíkku níkku íku{ íku{ y[oLkkLkk ÓËÞ Ãkh òýu nÚkkuzkLkk ½k ðkøke hÌkk níkk. {ktz çkçk÷w økUøk{kt xkuuÃk Ãkh sðkLke íkuLke RåAk Ãkqhe Úkðk ykðe níke íÞkt ð¤e yk Lkðe s {wMkeçkík ykðe Ãkze., Ãkxu÷ y[oLkk rð[khe hne níke. “VÍ÷w çkknh ykfu ne íkw{fku r{÷uøkk. yçk íkw{ Mkçk ÷kuøkkU fku MkkÚk r{÷fu ne fk{ fhLkk ni. VÍ÷w fk Lkuxðfo ¼e sçkhËMík ni. n{ ÷kuøk MkkÚk {U r{÷fu fk{ fhUøku íkku ntøkk{k nku òÞuøkk..” çkçk÷w fne hÌkku níkku, Ãký y[oLkkLkk fkLku íkuLkk çknw ykuAk þçËku Ãkze hÌkk níkk. çkçk÷wyu íkuLkk LkðkLkðk r{ºk çkLku÷k VÍ÷wLkk nkÚk{kt VkuLk Úk{kðe ËeÄku yLku VÍ÷wyu y[oLkk MkkÚku ðkík [k÷w fhe Ãký y[oLkk {kuxu¼køku ‘nqt’ fu ‘nk’ {kt s ðkík fhíke hne. íkuLkwt rË{køk òýu fk{ fhíkwt çktÄ ÚkE økÞwt níkwt. {nk{nuLkíku íkuýu VÍ÷w MkkÚku ðkík Ãkqhe fhe. VÍ÷w íkuLku fne hÌkku níkku fu, íkuýu íkuLke (y[oLkkLke) çknw íkkheV Mkkt¼¤e Au yLku íku y[oLkk MkkÚku {¤eLku fk{ fhðk çknw ykíkwh Au. Ãký y[oLkkLkk fkLku òýu yu þçËku yzÄkÃkzÄk s ÃknkU[íkk níkk. VÍ÷wyu VkuLk ÃkkAku çkçk÷wLkk nkÚk{kt ykÃÞku yLku çkçk÷wyu Vhe ðkh VÍ÷wLkkt ð¾ký þY fÞkO. y[oLkk ÍzÃkÚke ðkík Ãkíkkððk {køkíke níke. yf¤kÞu÷e, níkkþ ÚkÞu÷e y[oLkk çkçk÷wLku fnuðk síke níke fu, “{I çkkË {U çkkík fhíke nqt”. Ãký y[kLkf íkuLkk fkLku çkçk÷wLke ÃkkA¤Úke fkuE yðks Mkt¼¤kÞku. y[oLkkLke †neMkns MkuLMk òøk]ík ÚkE økE. yu yðks fkuE ÞwðkLk MºkeLkku níkku. yLku yu Þwðíke su heíku çkçk÷wLku WÆuþeLku n¤ðk yðksu çkku÷e níke yu Mkkt¼¤eLku y[oLkk òýu ÃkøkÚke {kÚkk MkwÄe Mk¤øke QXe níke. y[kLkf VÍ÷-Wh-hnu{kLk WVuo VÍ÷wLkwt Lkk{ Ãký íkuLkk rË{køk{ktÚke Lkef¤e økÞwt yLku íkuýu Ãku÷k yðks Ãkh æÞkLk furLÿík fÞwO. y[oLkkyu Ãkhkýu çkçk÷w MkkÚku ðkík [k÷w hk¾e. yu Ëhr{ÞkLk Vhe ðkh Ãku÷e ÞwðíkeLkku yðks íkuLkk fkLku Ãkzâku. y[oLkkLku ¾kíkhe ÚkE økE fu çkçk÷wLke çkksw{kt fkuE çk÷k çkuXe Au. y™u fËk[ íku çkçk÷wLku ð¤økeLku s çkuXe nþu, yuðe fÕÃkLkk fheLku y[oLkkLkk rË{køkLkku Ãkkhku Mkkík{k ykMk{kLku ÃknkU[e økÞku. (íkMkðeh «íkefkí{f Au.)

(¢{þ:) hfkh fkuE Ãký xÃkk÷Lke ðMíkw xÃkk÷ îkhk {kuf÷ðk Ëhr{ÞkLk

‘‘Mk økw{, r{Mk rzr÷ðhe, ze÷u yÚkðk LkwfMkkLkLkk fkhýu fkuE

çku ½ze {kus

ykíktf ne ykíktf fku{LkðuÕÚk økuBMk yksfk÷ íkku ¼úük[kh {kxu økkS hne Au, Ãký íkuLkk Ãkh ykíktfðkËLkku ¾íkhku Au, su nsw MkwÄe «fkþ{kt LkÚke ykÔÞku. ykíktfðkË EïhLke {kVf Mkðofk÷eLk Au. fkuE Ãký Mk{Þu fkuE Ãký MÚk¤u íkuLkku zh nkuðkLkku s... -

yk¾e ËwrLkÞk ykíktfðkËLkk Mkftò{kt Au, yu yk fkxqoLk{kt ykçkunqçk ËþkoðkÞwt Au.

Mktøkeíkfkhku fkøk¤{kt MktøkeíkLke MkkELk òuELku Mktøkeík ykÃkíkk nkuÞ Au. ynª ykíktfðkËe õÞktÚke ‘Mktøkeík’ þe¾eLku ÃkehMke hÌkku Au, yu swyku.

ykíktfðkËeykuLke ðÄw LkSf sðk{kt ykðu íkku þwt Ãkrhýk{ ykðe þfu yu yk fkxqoLk{kt ËþkoðkÞwt Au. nkÚk{kt r[Lkøkkhe ÷ELku ykíktfðkËe ykuE÷Lkk ¼tzkh ÃkkMku Q¼ku Au. íkuLku ftE fhku íkku yk¾k søkíkLkku ykuE÷ ¼tzkh ¼¤fu çk¤u.

hrsMxzo ÷uxhLke rzr÷ðhe{kt {kuzwt ÚkkÞ íkku?

sðkçkËhe ðnkuhíke LkÚke, rMkðkÞ fu fuLÿ Mkhfkhu MÃkü heíku yuðe sðkçkËkhe {kÚku ÷eÄe nkuÞ yLku fkuE Ãký xÃkk÷ f[uheLkk yrÄfkhe fkuE Ãký økw{, r{Mk rzr÷ðhe{kt ze÷u yÚkðk LkwfMkkLkLku fkhýu fkuE sðkçkËkhe ðnkuhíkk LkÚke rMkðkÞ fu íku{Lkk îkhk fÃkxÃkqðof yÚkðk òýeçkqÍeLku fhu÷ f]íÞ yÚkðk fMkqhLku fkhýu ÚkÞwt nkuÞ. EÂLzÞLk ÃkkuMx ykurVMk yuõx 1890Lke f÷{ 6{kt yk {wsçk sýkðkÞwt Au. suÚke xÃkk÷Lke rzr÷ðhe{kt rz÷u, LkkuLk-rzr÷ðhe ðøkuhuLkk rfMMkkyku{kt økúknfLku Úkíkk LkwfMkkLk MktçktÄu ð¤íkh [qfððkLke sðkçkËkhe{ktÚke ÃkkuMx÷ rzÃkkxo{uLxLku {wÂõík ykÃkðk{kt ykðe Au.yuðwt yÚko½xLk Mðk¼krðf heíku ÚkE þfu. Ãkhtíkw þwt ÃkkuMx÷ rzÃkkxo{uLxLku yk Þk r{Mk rzr÷ðhe Þk LkkuLk rzr÷ðhe ÚkE nkuÞ íkku íkuðk rfMMkk{kt Ãký {wÂõík ík{k{ rfMMkkyku{kt ykÃk{u¤u {¤e òÞ Au fu ÃkAe fux÷ktf økúknf yËk÷íkkuyu yk rMkØktík ÷køkw Ãkkzâku Au. ©e S. nLkw{tÚkk huœeLkku fuMk ÷Eyu. ©e huœe yuf rLkð]¥k Mktòuøkku{kt ÃkkuMx÷ rzÃkkxo{uLx sðkçkËkh çkLke þfu Au? yu {n¥ðLkk ykE.yu.yuMk. yrÄfkhe níkk. íku{Lkk íkk. 12/4/1945Lkk hkus Ëk¾÷ «&™ku Au.” MkwÃkrhLxuLzLx ykuV ÃkkuMx ykurVMkeMk rðhwØ WÃk¼kuõíkk Mkwhûkk ÚkÞu÷ {wfÆ{kLkku yk¾he rLkfk÷ íkk. 20/1/1990Lkk hkus yux÷u fu 44 Ãkrh»kËLkk fuMk{kt ykE.xe.ykE.yu rð¢{røkhe (VrhÞkËe Lkt. 2) Lkk{u ð»ko 9 {kMk y™u 8 rËðMk çkkË ykÔÞku níkku. íku{Lkk yk fuMk{kt Mkki «Úk{ yuzr{þLk ykÃkðk{kt ykÔÞwt Au yu{ sýkðíkku hrsMxzo / ÷uxh ÷ÏÞku rLkÍk{ Mkhfkh, íÞkhçkkË niËhkçkkË Mkhfkh yLku íÞkhçkkË níkku. su Ãkºk ykE.xe.ykE. 29/8/91 hkus ÃkkuMx fÞkuo níkku. su yktÄú«Ëuþ Mkhfkh yLk ¼khík Mkhfkh yu{ [kh [kh Mkhfkh Ãkûkfkh rð¢{røkheLkk rðMíkkhLke ÃkkuMx ykurVMkLku íkk. 30.9.91 hkus {¤e økÞku çkLke níke. ©e huœeLke {kLÞíkk {wsçk íku{Lkku yk {wfÆ{ku yu ËwrLkÞkLkku níkku. Ãkhtíkw, ÃkkuMx ykurVMku fðh Ãkh íkk. 4.9.91Lkku hkusLkku hçkh MxuBÃk MkkiuÚke ÷ktçkku [k÷u÷ku {wfÆ{ku níkku. suÚke ©e huœeyu røkLkuMk çkwf ykuV {kÞkuo níkku.su ÷uxh ÃkkuMx ykurVMku VrhÞkËe Lkt 2Lku 8-9-91 Lkk hkus ðÕzo hufkuzoMk{kt ÃkkuíkkLkk {wfÆ{kLkk rð¢{Lke LkkUÄ fhkððk «ÞíLkku fÞko ÃknkU[kzâku níkku. ßÞkhu ykE.xe.ykE.{kt yuzr{þLkðk¤k rðãkÚkeoykuLku níkk. røkLkuMk çkwf ykuV ðÕzo hufkuzoMk îkhk íku{Lku Mkq[Lkk {¤ðkÚke nksh ÚkðkLke AuÕ÷e íkk. 9.9.91 níke. ÷uxhLke rzr÷ðhe{kt ÚkÞu÷ íku{Lku r÷Bfk çkwf ykuV hufkuzoMkLkku MktÃkfo fÞkuo níkku yLku ÃkkuíkkLkk {wfÆ{kLkk hufkuzoLke LkkUÄ fhðkLke hsqykík fhe níke. rz÷uLku fkhýu VrhÞkËe {kxu ÃkkuíkkLkk økk{Úke Vq÷çkLke økk{ sELku ykE.xe.ykE.{kt nksh ÚkðkLkwt yþõÞ òøkku økúknf òøkku íku Ëhr{ÞkLk yuf ÔÞkÃkf MkhõÞw÷uþLk Ähkðíkk ytøkúuS y¾çkkhu huœeLku Ãkºk ÷¾e sýkÔÞwt níkwt fu íkuyku huœeLkk çkLke økÞwt níkwt. suÚke VrhÞkËe Lkt. 2 Lku yuzr{þLk ©uÞMk ËuMkkE fuMk ytøku yuf ÷u¾ íkiÞkh fhe hÌkk Au. íkÚkk íku{Lkku økw{kððwt Ãkzâwt níkwt. suÚke VrhÞkËeykuyu MkwÃkrhLxuzLx yuf VkuxkuøkúkV íkkífkr÷f MÃkez ÃkkuMxÚke y¾çkkhLke ykuV ÃkkuMx ykurVMkeMk ðøkuhu (Mkk{kðk¤kyku) Mkk{u økúknf Mkwhûkk Äkhk f[uheyu {kuf÷e ykÃkðk sýkÔÞwt níkwt. suÚke ©e huœeyu íkkífkr÷f çku yLðÞu rzrMxÙõx Vkuh{{kt VrhÞkË Ëk¾÷ fhe níke. {sfwh fuMk{kt Mkk{kðk¤kykuyu hkçkuíkk {wsçk EÂLzÞLk ÃkkuMx s f÷kf{kt ÷u¾Mkk{økúe MkkÚku yuf VkuxkuøkúkV yuf fðh{kt {qfeLku ykurVMk yuõx 1890Lke f÷{ 6Lkku nðk÷ku ykÃke íku ytíkøkoík ÃkkuMx÷ MkËhnw fðh fkt[eøkwzk ÃkkuMx ykurVMk{kt MÃkez ÃkkuMxÚke hðkLkk fhðk zeÃkkxo{uLxLku ÃkºkLke rzr÷ðhe{kt rð÷tçk Þk rzr÷ðhe Lk ÚkðkLkk Þk {kxu ykÃÞwt níkwt. MÃkez ÃkkuMx ytøkuLkku sYhe [kso íku{ýu ¼hÃkkE fÞkuo rzr÷ðhe ¾kuxu Xufkýu ÚkðkLkk Mktòuøkku{kt WËT¼ðíkk LkwfMkkLk ytøku níkku. yLku íku{Lku ÃkkuMx ykurVMku hMkeË Ãký ykÃke níke. MÃkez ÃkkuMxLke ð¤íkh [qfððkLke sðkçkËkhe{ktÚke {wÂõík ykÃkðk{kt ykðe nkuðkLke xÃkk÷ku ÃkkuMx÷ rzÃkkxo{uLx 24 f÷kf{kt xÃkk÷Lke rzr÷ðhe ykÃkðkLke çkktnuÄhe ykÃku Au. suÚke íkk. 13-2-92Lkk hkus ÃkkuMx ykurVMk{kt furVÞík hsq fhe níke. òu fu rzrMxÙõx Vkuh{u Mkk{kðk¤kykuLkk Ãkûku hrsMxzo ÷uxhLke ykÃkðk{kt ykðu÷ yk fðhLke rzr÷ðhe çkeò rËðMku yux÷u fu íkk. 14rzr÷ðhe{kt ÚkÞu÷ rð÷tçkLku òýeçkqÍeLku fhu÷ f]íÞ yÚkðk fMkqh 2-92Lkk hkus rËÕne{kt ykðu÷ {sfwh y¾çkkhLke f[uheyu {¤ðe økýeLku {sfwh rð÷tçkLku Mkuðk{kt ûkrík nkuðkLkwt ÷u¾kðe íku çkË÷ òuEyu, Ãkhtíkw f{LkMkeçku ÃkkuMx÷ rzÃkkxo{uLxu MkËhnw fðhLke rzr÷ðhe VrhÞkËeLku Yk. 2000/-Lkwt ð¤íkh [qfððkLkku Mkk{kðk¤kykuLku nwf{ íkk.14{eyu Lknª Ãkhtíkw íkk. 15-2-92 Lkk hkus Mkktsu 5 ðkøÞu y¾çkkhLke f[uheyu ykÃke. V¤MðYÃku íkk. 16-2-92Lkk y¾çkkh{kt ykÃÞku níkku. {sfqh nwf{ rðhwØ Mkk{kðk¤kykuyu Ãknu÷kt Mxux fr{þLk ykurhMkk ©e huœeLkku VkuxkuøkúkV «rMkØ ÚkE þõÞku Lknª. ÃkkuMx÷ ¾kíkkLkk yk Mk{ûk LkkUÄkðu÷e rhrðÍLk Mxux fr{þLku Vøkkðe ËeÄe níke. suÚke, rð÷tçk yLku çkuËhfkheÚke ¾Vk ÚkÞu÷ ©e huœeyu ÃkkuMx÷ ¾kíkk Mkk{u Mkk{kðk¤kykuyu Mxux fr{þLkLkk nwf{ rðhwØ LkuþLk÷ fr{þLk{kt økúknf Mkwhûkk Äkhk yLðÞu LkwfMkkLk ð¤íkh {u¤ððkLkku Ëkðku zeMxÙeõx yÃke÷ VkE÷ fhe níke, Ãkhtíkw LkuþLk÷ fr{þLku Ãký Mkk{kðk¤kykuLku Vkuh{{kt Ëk¾÷ fÞkuo níkku. ©e huœeyu sýkÔÞwt níkwt fu ÃkkuMx÷ ¾kíkkLke çkuËhfkheLku ÷ELku íku{Lkku ËkË ykÃke LknkTuíke yLku LkwfMkkLk-ð¤íkh [qfððkLke sðkçkËkhe{ktÚke ÃkkuMx÷ rzÃkkxo{uLx {wõík nkuðkLke hsqykík økúkÌk hk¾e Lk níke. VkuxkuøkúkV Mk{ÞMkh y¾çkkheLke f[uheyu ÃknkU[e Lk þfðkLkk fkhýu y÷çk¥k, ð¤íkhLke hf{ Yk. 2000/- Úke ½xkzeLku Y].1000/- fhe y¾çkkh{kt «rMkØ ÚkE þõÞku Lknª. Mk{ÞMkh ÃknkU[u÷ VkuxkuøkúkV níke.ðÄw{kt fkLkqLke fkÞoðkneLkk ¾[o Ãkuxu çkeò Y. 200/-VrhÞkËeLku ËirLkfLke A ÷k¾ Lkf÷ku{kt «rMkØ ÚkE þõÞku nkuík. ÃkkuíkkLkku VkuxkuøkúkV ykðk ÔÞkÃkf MkhõÞw÷uþLk Ähkðíkk y¾çkkh{kt «rMkØ ÚkkÞ yuðe [qfððkLkku ykËuþ Ãký Mkk{kðk¤kykuLku ykÃÞku níkku. yk{ òu ÃkkuMx÷ rzÃkkxo{uLxLkk Ãkûku fÃkxÃkqðof Þk òýeçkqÍeLku ÚkÞu÷ y{qÕÞ íkf ÃkkuMx÷ ¾kíkkLke çkuËhfkheLku ÷ELku íku{ýu økw{kðe Ãkze níke. fkuE f]íÞ Þk fMkqhLku fkhýu òu hrsMxzo ÷uxhLke rzr÷ðhe{kt ze÷u ÚkE yLku íkuLkk fkhýu ÃkkuíkkLku Lk ¼hÃkkE ÚkE þfu íkuðwt LkwfMkkLk ÚkÞwt níkwt. nkuÞ Þk r{Mk rzr÷ðhe Þk LkkuLk-rzr÷ðhe ÚkE nkuÞ íkku íkuðk Mktòuøkku{kt y™u íku çkË÷ ÃkkuMx÷ ¾kíkk fLkuÚke Yk. 50,000/-Lkwt LkwfMkkLk ð¤íkh yuðe ze÷u ðøkuhu Úkfe WËT¼ðíkk LkwfMkkLk {kxu økúknfLku ð¤íkh [qfððk yÃkkððkLke {ktøkýe íku{ýu fhe níke. MkËhnw fuMk{kt ÃkkuMx÷ ¾kíkkyu sýkÔÞwt níkwt fu fðhLke rzr÷ðhe{kt ÃkkuMx÷ rzÃkkxo{uLx sðkçkËkh çkLkþu yuðwt LkuþLk÷ fr{þLkLkk yk ÚkÞu÷ rð÷tçk EhkËkÃkqðofLkku Lk níkku, Ãkhtíkw ÃkkuMx÷ ¾kíkkLkk fkçkq [wfkËkÚke «MÚkkrÃkík ÚkÞwt Au. yu s heíku, MÃkez ÃkkuMx ÷uxh / ÃkkMko÷Lke rzr÷ðhe{kt ze÷u ÚkE nkuÞ yLkw ÃkkLkk Lkt: 4

CMYK

k çkwÄðkh k 25 ykuøkMx k h010

yuz MxuVkuzo: yu{uÍkuLk ÃktÚk «ðkMke

rçkúrxþ ÷~fh{kt fk{ fhe [qfu÷k 34 ð»koLkk yuz MxuVzuo 859 rËðMk [k÷eLku yu{uÍkuLk LkËeLke Mk{ktíkh [k÷ðkLkku rð¢{ MkßÞkuo Au. ykðwt Ãkhk¢{ yøkkW fkuEyu LkÚke fÞwO yLku yu{uÍkuLkLkk støk÷kuLke ¼ÞkLkfíkk òuíkkt yuzLke rtnt{íkLku ËkË Ëuðe s hne...

LkËeLkku Auzku

LkËeLkwt {w¾

hwLkkt støk÷ku{kt ßÞktÚke yu{uÍkuLk Lkef¤u Au, íÞktÚke ÷ELku çkúkrÍ÷Lkk fktXu yux÷kÂLxf {nkMkkøkh{kt ¼¤u íÞkt MkwÄeLke íkuLke MkeÄe ÷tçkkE 6760 rf÷ku{exh Au. yu{kt ð¤e LkËeLkk çkÄk ð¤ktfku æÞkLk{kt ÷Eyu íkku ÷tçkkE ËkuZe ÚkE òÞ. rçkúrxþ ÷~fh{ktÚke 2002{kt y÷øk Ãkze økÞu÷k yuz MxuVzoLku fkuEyu Lk fÞwO nkuÞ yuðwt ftEf fhðkLke RåAk níke. íkuLku rð[kh ykÔÞku fu yu{uÍkuLkLkk fktXu fktXu [k÷íkk sEyu íkku? çkMk íkuýu yu rð[kh y{÷{kt {wõÞku. MkkÚku ÃkkuíkkLkk yuf ËkuMíkLku Ãký ÷eÄku. MkÚkðkhku nkuÞ íkku {wMkkVhe Mkh¤ çkLku Lku! 2008Lke çkeS yur«÷u Ãkuhw{kt ykðu÷k yu{uÍkuLkLkk WËT¼ðMÚkkLk ÃkkMkuÚke íkuýu Þkºkk þY fhe. økkuXý MkwÄe ÃknkU[íkk çkqx íkuýu [zkÔÞk níkk ßÞkhu yuf òuze çkqx MkkÚku ÷eÄk. çkeò LkkLkk çkqx íkku 3 òuze níkk. yuf òuze MkuLz÷ níkk. íkuLkk ¾¼u ÷xfíkk Mkk{kLkLkku ðsLk fw÷ 40 rf÷kuøkúk{ níkku. Lkef¤íke ð¾íku íkuýu ÃkkuíkkLkk yuf MkkÚkeËkhLku MkkÚku ÷eÄku níkku, Ãký íku 3 {rnLkk{kt Úkkfe økÞku yux÷u ½h¼uøkku ÚkE økÞku. yuf÷k íkku yuf÷k Ãký yuzLku íkku fkuE Ãký rnMkkçku yk rð¢{ ÃkkuíkkLkk Lkk{u fhðku níkku. [÷.. [÷k.. [÷ økkÞk ðøkh Ãký yu [kÕÞk fhíkku níkku. 859 rËðMk [kÕÞk fÞko çkkË íku yux÷kÂLxf{kt yu{uÍkuLk MkkøkhLku {¤u Au, íÞkt ÃknkU[e þõÞku. yu MkkÚku s yu{uÍkuLk LkËeLke Mk{ktíkh [k÷eLku {wMkkVhe fhðkLkku rð¢{ íkuLkk Lkk{u LkkUÄkE økÞku. yøkkW yu{uÍkuLkLkk {w¾Úke ÷ELku Auzk MkwÄeLke 6 Þkºkkyku ÚkE Au, Ãký yu çkÄk{kt çkkuxLkku WÃkÞkuøk ÚkÞku níkku. yuzu íkku ÃkkuíkkLkk çku Ãkøk rMkðkÞ fkuE MkkÄLkLke {ËË s LkÚke ÷eÄe Lku! rçkúrxþ ÷~fh{kt yV½krLkMíkkLk{kt fk{ fhe [qõÞku nkuðkLku Lkkíku yuz {w~fu÷eyku Mkk{u ÍÍq{ðkLkwt íkku çkhkçkh þe¾e økÞku níkku. òufu hý{uËkLk suðk Ëw~{Lkku ynª Lk níkk. ynª íkku íkuLku 50 nòh ðkh {åAh fhzâk. yuf ð¾ík íkku þheh Ãkh 42 Sðzkt [kuxe økÞkt yu W¾uzðkt Ãkzâkt. MfkuŠÃkÞLk «fkhLkk òuíkkt s Ytðkzkt Q¼kt fhe Ëu yuðk ðªAe Ãký çku ð¾ík fhzâk. yu{uÍkuLk LkËe nkuÞ yLku yuLkkfkuLzk MkkÃk Lk {¤u yuðwt íkku Lk s çkLku! òufu yuzLkk MkËT¼køÞu yuLkkfkuLzkLkkt ËþoLk ËqhÚke s fhðkLkk ykÔÞk. çkeò MkkÃk Ãký {éÞk. õÞktf ð¤e

Ãk]ÚðeLkk Lkfþk{kt yu{uÍkuLkLkwt MÚkkLk yLku Lke[u LkËe {kuxk MðYÃku

ELVkuøkúkrVf

Ãku

20 Vex ÷ktçkk {økhLkku ¼uxku ÚkÞku. yu çkÄk WÃkhktík yuf ¾íkhLkkf «kýe níkwt rÃkhkLnk {kA÷e. yk {kA÷e íkuLkk rðMíkkh{kt LkËe{kt «ðuþíkk fkuE Ãký MkSð (økkÞ, ½kuzku, {kýMk fkuE Ãký)Lku Úkkuze r{rLkxku{kt ¾kE òÞ. yu LkkLkk fËLke {kA÷e çknw {kuxk xku¤k{kt Vhíke nkuÞ. òu fkuE ykzwt ykðu íkku íkuLkwt þheh Úkkuze r{rLkxku{kt nkz®Ãksh{kt VuhðkE òÞ. òufu yu {kA÷eLku Ãkfze þfkÞ íkku ¾kðk{kt çknw fk{ ÷køku. yuzu yu{ s fÞwO. Mkk{kLÞ heíku ËkËkøkehe fhíke Vhíke rÃkhkLnkLku Ãkfze íkuLkku ¾kuhkf çkLkkððkLkwt þY fÞwO. yuf ð¾ík íkku íkuýu rËðMk{kt 15 rÃkhkLnk ¾kE Lkk¾e! y÷çkík, Ëh ð¾íku ¾kuhkf nksh nkuÞ yuðwt çkLkíkwt Lknª yux÷u õÞktf WÃkðkMk fhðkLkku Ãký ðkhku ykðíkku. Mkhðk¤u {wMkkVhe Ãkqhe fhe íÞkhu íkuLkwt Mkkík rf÷kuøkúk{ ðsLk ½xe økÞwt níkwt! ykht¼ ni «[tzLke {kVf þY fÞko çkkË {w~fu÷e ni «[tz suðku ½kx íkuLke ÞkºkkLke þYykík{kt ÚkÞku. Ãkuhw{kt íÞktLkk ÃkhtÃkhkøkík huz RÂLzÞLk ykrËðkMkeyku hnu Au. yu ykrËðkMkeyku ÃkkuíkkLkk rðMíkkh{kt fkuE ÃkhkÞkLku ½qMkðk s Lk Ëu. yu{kt yuz yLku íkuLkku r{ºk ½qMke økÞk. Ãku÷k ykrËðkMkeykuLkk rðMíkkh{kt íÞkhu çku ¾qLk ÚkÞu÷kt. ykrËðkMkeykuyu Mk{S ÷eÄwt fu yk yòÛÞk s ¾qLke Au. íku{Lku ÃkfzeLku Ãkqhe ËeÄk. yk ÷kufkuyu Mk{òÔÞwt fu ¼kE’Mkkçk y{u íkku «ðkMke Aeyu, ík{u fnuíkk nku íkku çkeò hMíkuÚke sEyu Ãký sðk Ëku. ykrËðkMkeyku çkLLkuLkku Mkk{kLk íkÃkkMÞku Ãký íku{ktÚke ftE ðktÄksLkf Lk {éÞwt yux÷u sðk ËeÄk, ÃkkuíkkLkk rðMíkkh{ktÚke. Ãký yuf þhík hk¾e fu yu ykrËðkMkeykuLkku rðMíkkh Ãkqhku ÚkkÞ íÞkt MkwÄe yuf ykrËðkMke íku{Lku {qfðk ykðþu. yk¾hu íku{ktÚke çknkh LkeféÞk. çkeS yuf søÞkyu MÚkkrLkf ÷kufkuyu yuðwt {kLke ÷eÄwt fu yk ÷kufku støk÷ MkkV fhe Ãkk{ ykuE÷Lke ¾uíke fhðk Mkðuo fhðk ykÔÞk Au, {kxu ykÃkýk Ëw~{Lk Au!

LxhLkuxLkku sL{ ÚkÞku íÞkhu økýeøkktXe ðuçkMkkExku òuðk {¤íke níke. ßÞkt yksu ÷øk¼øk 18 fhkuzÚke Ãký ðÄw MkkExkuLkku çkkus ELxhLkux ÃkkuíkkLkk {kÚku Ÿ[fe hÌkwt Au. hkusçkhkusLkk SðLk{kt Ãký RLxhLkuxLkku ÃkøkÃkuMkkhku ðÄe økÞku Au. VuMk xw VuMk {u¤kÃk Lk ÚkkÞ íkku Lkku «kuç÷u{, Ãkhtíkw VuMkçkwf Ãkh yuf Ëe’ [wfkÞ íkku yk¼ íkqxe Ãkzu. E{u÷, [u®xøk, ðerzÞku, MkkurþÞ÷ Lkuxð‹føk, òuçk þkuÄðk, {fkLk þkuÄðk, nkuxu÷ þkuÄðk, nhðkVhðk, ðkíkko, çkwõMk, çkkur÷ðqz, nkur÷ðqz Lk òýu fuxfux÷e òýfkhe {kxu ELxhLkuxLkku ½ký çkku÷kðe hÌkku Au yksLkku LkuxeÍLk. ELxhLkux Ãkh MkkuÚke nòhku yLku ÷kÏ¾kuÚke fhkuzku ðuçkMkkExkuLkku Zøk÷ku Úkðk {ktzâku níkku, suÚke íkuLku DNS (Domain Name System) îkhk {uLkus fhðk{kt ykðu Au. yk rMkMx{{kt su íku ðuçkMkkExLkku yuf ÞwrLkf ykEÃke yuzÙuMk nkuÞ Au, suLku zku{uELk Lku{{kt fLðxo fhe Ëuðk{kt ykðu Au suÚke ÷kufkuLku ÞkË fhðk{kt Mkh¤íkk hnu. yLku zku{uELk Lku{Lke URL îkhk su íku ðuçkMkkExLku ELxhLkux îkhk MkVo fhe þfkÞ. fhkuzku ðuçkMkkExLkk fhkuzku zku{uELk Lku{ ÞwrLkf nkuÞ Au Lkux Lkku÷us yLku íkuLku {uLkus fhðk{kt ykðu Au LkkuLkfwýk÷ Ãktzâk «kurVxuçk÷ ykuøkuoLkkEÍuþLk ICANN (Internet

íku s ðuçkMkkEx ykuÃkLk ÚkkÞ íkuLke Mkt¼k¤ hk¾u Au. Úkkuzk {rnLkk yøkkW s yVðkyu òuh Ãkfzâwt níkwt fu ELxhLkuxLke “rf÷ ÂMð[ (Kill Switch)” Au suLke ÃkkMku ðuçk Ãkh MkkÞçkh yuxuf ÚkðkLkk Mk{Þu yk¾k ðuçkLku çktÄ íku{ s Vhe [k÷w fhðkLke íkkfkík Au. òufu yk yVðk nðu nfefík{kt çkË÷kE Au. õÞkhuÞ rð[kh fÞkuo Au ¾hk fu ELxhLkux suLke WÃkh ykÃkýu ykÃkýwt yk¾u yk¾wt [krhºÞ íku{s ytøkík Vkuxku, {krníke yLku E{u÷ suðe ðMíkwyku Mkk[ðe hk¾e Au íkuLkk Ãkh òu y[kLkf MkkÞçkh yuxuf ÚkkÞ íkku? çkx zkuLx ðhe, yk {kxuLkku Ã÷kLk ICANN îkhk þkuÄe fZkÞku Au. ðuçk WÃkh MkkÞçkh yuxuf yux÷u þwt? yk{ íkku Aqxf MkkExLku xkøkuox fheLku ‘ç÷uf nux’ nufMko hkus fkuELku fkuE ðuçkMkkEx Ãkh MkkÞçkh yuxuf fhíkkt nkuÞ Au. su{kt ðuçkMkkEx ðkÞhMk, {k÷ðuh fu yLÞ fkuE Mkku^xðuMko ELMxku÷ fhe Ëuíkkt nkuÞ Au, Ãkrhýk{u ðuçkMkkExLkk ÞwÍhLku ÃkkuíkkLkk fBÃÞwxh{kt xufrLkf÷ íkf÷eV ¼kuøkððe Ãkzíke nkuÞ Au. yk WÃkhktík nufMko ðuçkMkkEx îkhk ÞwÍhLke ÃkMkoLk÷, VkELkkÂLMkÞ÷ yLku yLÞ {krníke [kuhe fhðk {kxu Ãkh MkkÞçkh yuxuf fhíkk nkuÞ Au. hksfeÞ yÚkðk Mkwhûkk ÔÞðMÚkkLke {krníkeykuLke [kuhe fhðk {kxu Ãký ËuþLke ðuçkMkkExku Ãkh nufMko nw{÷k fhíkk nkuÞ Au. òufu ykðk MkkÞçkh yuxufLku hkufe yÚkðk fkçkq{kt ÷E þfkÞ Au, Ãkhtíkw òu yk¾uyk¾k ðuçk Ãkh s MkkÞçkh yuxuf fhðk{kt ykðu íkku? yk nw{÷k{kt

økýíkh-¼ýíkh-10 1. ytøkúuS{kt yuf yuðku Ãkkt[ yûkhLkku MÃku®÷øk Au, suLkku Ãknu÷ku yûkh hk¾e çkkfeLkk [kh fkZe Lkk¾ðk{kt ykðu íkku Ãký ytøkúuS Wå[kh{kt Vhf LkÚke Ãkzíkku. yu þçË õÞku? 2. yuf ½kuzku 15 Vex ÷ktçkk Ëkuhzk MkkÚku çktÄkÞu÷ku Au, ßÞkhu ½kMk íkuLkkÚke 25 Vex Ëqh Au. ½kuzkLku çknw ¼q¾ ÷køke Au. yu ½kMk fuðe heíku ¾kE þfu? 3. çkkhe ðøkhLkk yuf Y{{kt 3 çkÕçk Au, ßÞkhu çknkh yu ºkýuÞ çkÕçkLke 3 ÂMð[ Au. ík{khu yuf s ð¾ík yuf s ÂMð[ [k÷w hk¾eLku

zuÂMxLkuþLk 85 rf÷ku{exh Ëqh níkwt íÞkhu yuzLku yu{ ÚkÞwt fu çkMk nðu Lknª [÷kÞ. òufu íÞkhu íkuLku ¾çkh Ãkze fu {kºk 85 rf÷ku{exh s [k÷ðkLkwt Au yux÷u íkuýu Vhe swMMkku ¼uøkku fhe yk¾hu «ðkMk Ãkqhku fÞkuo. «ðkMk{kt íku rËðMku [k÷íkku ßÞkhu ßÞkt hkík Ãkzu íÞkt hne síkku. ÃkkuíkkLkwt ÷uÃkxkuÃk, Mkuxu÷kEx VkuLk ðøkuhu Mkhtò{ MkkÚku níkku. rLkÞr{ík heíku ç÷kuøk ÷¾íkku yLku Mkuxu÷kEx VkuLkÚke rçkúxLk{kt òýeíke rMkrhÞ÷ ‘Ä ykurVMk’Lkk yurÃkMkkuz zkWLk÷kuz fhe òuE ÷uíkku. yu íkuLkwt {LkkuhtsLk níkwt. yk¾k «ðkMkLkku ¾[kuo 40-45 ÷k¾ YrÃkÞk sux÷ku ÚkÞku, su íkuýu zkuLkuþLk yLku MÃkkuLMkhhku ÃkkMkuÚke {u¤ÔÞku níkku. yuf Mk{Þu íkuLke {kíkkyu ¾[o Ãkqhku Ãkkzðk ÷uLfuMxþkÞh{kt ykðu÷wt {fkLk ðu[e ËuðkLke íkiÞkhe fhe níke. yuðwt fhðwt Lk Ãkzâwt yLku 9{e ykìøkMxu íkuýu MkknMkÞkºkk Ãkqhe fhe. MkÃxuBçkh 2011{kt íku Vhe fkuE ykðwt MkknMk fhðkLkku Au. y÷çk¥k, þwt fhþu yu ònuh LkÚke fÞwO Ãký yøkkW fkuEyu Lknª fÞwO nkuÞ yuðwt fhþu yu ðkík Lk¬e Au.

fkuLkk nkÚk{kt Au ELxhLkuxLke [kðe? yk¾wt søkík suLkk Ãkh {tzkýu÷wt hnu Au yLku ÃkkuíkkLke yËT¼wík íkkfkík îkhk ÷kufkuLku ÃkkuíkkLkk {kun{kt sfze hk¾Lkkh yuðk ELxhLkuxLke [kðe Au fkuLkk nkÚk{kt? òu rðïMíkhu yk¾wt ELxhLkux zk{kzku¤ yÚkðk MkkÞçkh yuxuf ÚkkÞ íkku þwt ÚkkÞ? yk hÌkk yu Mkðk÷kuLkk sðkçkku..

Corporation for Assigned Names and Numbers) îkhk. yk ykuøkuoLkkEÍuþLk ðuçkMkkExLkk zku{uELk Lku{Lke Mkk[ðýe fhu Au íku{s DNS îkhk íkuLkk nku®Mxøk Mkðoh MkkÚku su íku Lkk{ Mkk{u

þõÞíkk Au fu ðuçkMkkExku zku{kzku¤ ÚkE òÞ. ík{u økqøk÷ Mk[o fhðk òyku yLku Þknq ykuÃkLk ÚkE òÞ íkuðwt ÚkE þfu Au. ðuçkMkkExLkk ÞwrLkf Lku{ çkË÷kE òÞ Au íku{s yk¾wt ðuçk y¼hkEyu [Ze sðkLke Mkt¼kðLkk yk nw{÷k{kt ÚkE þfu Au. ykðk s «fkhLke ½xLkk rzMkuBçkh 24, 2004Lkk hkus çkLke níke, su{kt yuf íkwfeoþ ELxhLkux MkŠðMk «kuðkEzhu ¼q÷Úke ÃkkuíkkLkwt hkWxh yuðe heíku Mkux fÞwO níkwt fu ËwrLkÞkLke Ëhuf ðuçkMkkEx íkuLkk hkWxh ÃkhÚke ÃkMkkh ÚkkÞ. Ãkrhýk{u ÷kuz ðÄe síkkt yk¾wt ELxhLkux XÃÃk ÚkE økÞwt níkwt yLku {kuxk ¼køkLke ðuçkMkkExku çktÄ ÚkE økE níke. òufu yk íkku ¼q÷Úke ÚkÞu÷e ½xLkk níke, Ãkhtíkw ykðwt s fk{ òu çkËEhkËkÚke fhðk{kt ykðu íkuLku ðuçk ÃkhLkku MkkÞçkh

yuxuf Mk{S þfkÞ. MkkÞçkh yuxufLku ÃknkU[e ð¤ðk fÞku Ã÷kLk yk «fkhLkk MkkÞçkh yuxufLku ÃknkU[e ð¤ðk ‘ELxhLkuxLke [kðe’ çkLkkððk{kt ykðe Au, suLkk îkhk MkkÞçkh yuxufLkk nw{÷k{kt yÚkðk íkku ¼qftÃk fu yLÞ fkuE {kuxe fwËhíke ykVíkLkk fkhýu ðuçk zk{kzku¤ ÚkkÞ íkku íku [kðe îkhk yk¾uyk¾k ðuçkLku VheÚke [k÷w fhe þfkÞ. yk [kðe ¾qçk s rðïkMkw MkÇÞkuLkk nkÚk{kt MkkUÃkðk{kt ykðe Au, su{Lke ÃkkMku ðuçkLku rhçkqx fhðkLke Mk¥kk nkuÞ Au. òufu yk [kðe fkuE yufLkk nkÚk{kt Lk nkuE Mkkík ËuþLkk y÷øk y÷øk MkÇÞkuLku MkkUÃkðk{kt ykðu Au. nk÷{kt s yk [kðeyku MkÇÞkuLku yÃkkE su y{urhfk{kt økwÃík søÞkyu çktfh{kt ÷kuf fheLku hk¾ðk{kt ykðe níke. çktfh{kt ¼÷u ÷kuf nkuÞ Ãkhtíkw yk r¢Þk{kt yk{eo fu hksfkhýLke ¼qr{fk nkuíke LkÚke. yktíkhhk»xÙeÞMíkhu yÚkðk {kuxk yuxuf Ëhr{ÞkLk yk {kuxk MkðoMko zu{us ÚkðkÚke ðuçk ðuh-rð¾uh ÚkE þfu Au. su{ LÞwÂõ÷Þh çkkuBçk rðMVkux {kxu fkuE yufLku Mk¥kk nkuíke LkÚke yLku Ëhuf MkÇÞ Ëuþkuyu yufMkkÚku ¼uøkkt ÚkE «kuMkuMk fhðe Ãkzu Au. íku s heíku MkkÞçkh yuxufLkk Mk{Þu ELxhLkux [kðe Ähkðíkk ykuAk{kt ykuAk 5 MkÇÞkuyu y{urhfk{kt yuf MkuLxh ÃkkuELx Ãkh ¼uøkkt ÚkðkLkwt hnu Au yLku íku{Lke [kðe fLkuõx fhðe Ãkzþu. íÞkhçkkË s íkuyku MktÃkqýo ELxhLkuxLku çktÄ fheLku Vhe [k÷w fhe þfþu. Ãkkt[ [kðe ¼uøke Úkðe sYhe Au yLku íkku s íku fLkuõx ÚkE þfþu. þwt Au ELxhLkux [kðe? ELxhLkuxLke [kðeLku fLkuõx fhðe yux÷u nkur÷ðqzLke suBMk çkkuLz rVÕ{eMxkE÷ «{kýu xkuÃk rMk¢ux søÞk Ãkh {kuxe rçk®Õzøk{kt ÷k÷-Ãke¤e ÷kExku Íçkfíke nkuÞ yLku {kuxk {kuxe fBÃÞwxh rMkMxBMk nkuÞ yLku y¼uã rMkõÞkurhxe nþu yLku íÞkt fLkuõx fhðk sðwt Ãkzíkwt nþu. òu yk{ ík{u rð[khíkk nkuð íkku ík{u yufË{ ¾kuxwt rð[khe hÌkk Aku. ELxhLkux [kðe yu yuf ykÃkýk zÙkE®ðøk ÷kÞMkLMk suðwt s M{kxo fkzo nkuÞ Au, su{kt cryptographic keys nkuÞ Au. yux÷u fu y÷økkurhÄ{ yLku [ku¬Mk økwÃík fkuz çkLkkððk{kt ykðu Au, suLku Wfu÷ðku ÷øk¼øk yþõÞ suðwt nkuÞ Au. yk Ãkkt[ fkzoÄkhfku {¤u yLku yufMkkÚku {u[ fhu íkku s yk¾wt ELxhLkux Vhe [k÷w fhe þfkÞ. fkuLke ÃkkMku Au ELxhLkuxLke [kðe? ELxhLkuxLke [kðe rðïLkk Mkh¾k ¼køk{kt yu{ Ërûký, W¥kh, Ãkqðo yLku Ãkrù{ ÍkuLk yu{ Mkkík ËuþkuLku MkkUÃkðk{kt ykðe Au. su{kt y{urhfk Mkrník rçkúxLk, [eLk, rxÙrLkËkË yuLz xkuçkuøkku, çkwŠfLkk VkMkku, [uf rhÃçkr÷f yLku fuLkuzkLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. òufu yk ËuþkuLkk MkÇÞkuLkk Lkk{ MkwhûkkLkk fkhýkuMkh økwÃík hk¾kð{kt ykðu Au. íku{ Aíkkt nk÷{kt s LÞqÍ níkk fu rçkúxLk íkhVÚke Lkðk MkÇÞ íkhefu Ãkku÷ fuLkLke rLk{ýqf fhðk{kt ykðe Au. ELxhLkuxLke fBÞwrLkxe îkhk rMk÷uõx Úkíke 21 Trusted Community Representatives (TCRs) MkÇÞkuLke xwfzeLkku ºkeòu ¼køk yux÷u fu Mkkík MkÇÞkuLku yk ELxhLkuxLke [kðe {kxu ÃkMktË fhðk{kt ykðu Au. MÃkÄko-9Lkk sðkçk

yk ð¾íkÚke MÃkÄko{kt Úkkuzku VuhVkh ÚkkÞ Au. ynª {kºk økkrýríkf fkiþÕÞLku çkË÷u MkkÚku íkfo yLku sLkh÷ Lkku÷us Ãký {ÃkkÞ òÞ yuðk fkuÞzk ykÃkðk{kt ykðþu. ðk[fkuyu íkuLkk sðkçk {kuf÷ðkLkk Au yu Y{{kt «ðuþeLku fne nuðkLkwt Au, fu fE ÂMð[ õÞk ÷uBÃkLke Au. yu fE heíku þõÞ çkLku? 4. 7Lkk yktfzkLkku [kh ð¾ík (7,7,7,7 yu { ) WÃkÞku ø k fhe íkuLke MkkÚku ßÞkt sYh ÷køku íÞkt økrýíkLke Mkt ¿ kk ðkÃkhe VkELk÷ sðkçk 100 ÷kððkLkku Au. fuðe heíku þõÞ çkLku?nkt, sYh Ãkzu íÞkt ÍehkuLkku WÃkÞkuøk fhe þfku Aku. 5. ºký Mkh¾k yktfzk ðkÃkheLku íkuLkku Mkhðk¤ku 24 fhe çkíkkðkLkku Au. y÷çk¥k, þhík yu Au, fu sðkçk{kt õÞkt Þ 8Lkku WÃkÞku ø k fhðkLkku LkÚke.

6. ík{u fkuE yòÛÞk MÚk¤u Vhðk LkeféÞk Aku. íÞkt ík{u fkuE MÚk¤ yuÚke MÚk¤ çke MkwÄe sðk {køkku Aku. yuÚke «ðkMk [k÷w fÞko çkkË ík{u MkkÚku hnu÷k MÚkkrLkf økkEzLku ÃkqAku Aku, fu nðu fux÷wt ytíkh fkÃkðkLkwt Au? økkEz MkeÄku sðkçk ykÃkðkLku çkË÷u yu{ fnu Au, fu sux÷t fkÃÞwt íkuLkk fhíkkt yzÄwt! íkku MÚk¤ yuÚke çke ðå[uLkwt ytíkh fux÷wt nþu yLku ík{u fux÷k rf÷ku{exh fkÃÞwt Au? 7. ík{u ykr£fkLkk støk÷Lkk «ðkMku ÃknkU å Þk Aku . íÞkt yu f økk{{kt çku nuh f®xøkLke ËwfkLk Au.

y{uÍkuLkLku LkËe Lknª LkË fnuðe Ãkzu yuðe ¼ÞkLkf, rðþk¤ yLku s¤Mk{]Ø Au. xkuÃk LkËeyku{kt yu{uÍkuLk ÃkkýeLkk sÚÚkkLke áüeyu Ãknu÷e Au. íku{kt yux÷wt çkÄwt Ãkkýe Au fu xkuÃk xuLk{kt çkkfe hnuíke Lkð LkËeLkk ÃkkýeLkk sÚÚkkLku ¼uøkwt fheyu íkku Ãký yu{uÍkuLk sux÷wt Ãkkýe Lk ÚkkÞ. íkuLkk rLkíkkh «Ëuþ{kt støk÷ku rðfMÞkt Au, su 50 ÷k¾ [kuhMk rf÷ku{exh (¼khíkLkwt ûkuºkV¤ 32 ÷k¾ [kuhMk rf÷ku{exh){kt Vu÷kÞu÷kt Au. yu støk÷ku {kLkðòík {kxu hnMÞLkku Ãkxkhku Au. ð»kuo íÞktÚke nòhku Lkðk MkSðku {¤e ykðu Au, íkku ð¤e íÞkt MktþkuÄLk fhðk síkkt fux÷kf MktþkuÄfku økw{ Ãký ÚkE òÞ Au. nðu òufu Äe{u Äe{u ¾uíke÷kÞf s{eLk ðÄkhðk yu{uÍkuLkLkkt støk÷ku fÃkkE hÌkkt Au. íkku Ãký yux÷kt økkZ støk÷ku Ãk]Úðe Ãkh çkesu õÞktÞ LkÚke.

yu f Ëw f kLk çknw {Mík heíku Mkòðu÷e Au, ÔÞðÂMÚkík çkuMkðwt øk{u yuðe ¾whþeyku Au. yLku íkuLkk {kr÷fLkk ðk¤ Ãký nehkuLke su{ {Mík heíku f®xøk ÚkÞu ÷ k Au . çkeS ËwfkLk{kt ¾whþeyku Au, Ãký shk íkq x u ÷ e. Ëw f kLk Ãký shk øktÄkhe Au, yLku íkuLkk {kr÷fLkk ðk¤ ¾hkçk heíku fÃkkÞu÷k Au. çkLLku Ëw f kLkku y u ðk¤ frxtøkLkku ¼kð íkku Mkh¾ku s Au. íkku ík{khu yu çku{ktÚke fkuE yuf ÃkkMku Mkh¾e heíku ðk¤ fÃkkððkLkk nkuÞ íkku fE ËwfkLku ðk¤ fÃkkðku? þk {kxu?

5 8

CMYK

9 1

1 7

2 3

2 0 21

3 8

0 11

ðk[fkuyu Ãkkt[ rËðMk{kt yk fkuÞzkykuLkk sðkçkku ÷kursf÷ ¾w÷kMkk MkkÚku ÷¾e {kuf÷ðkLkk Au. çkÄk yÚkðk MkkiÚke ðÄw Mkk[k sðkçkku nþu íku{Lku RLkk{ yÃkkþu. yufÚke ðÄw rðsuíkkLkk rfMMkk{kt ÷fe zÙku îkhk rðsuíkkLkwt Lkk{ Lk¬e Úkþu. íkku fMkðk {ktzku {øks yLku ÷¾e {kuf÷ku y{Lku sðkçk. yk hÌkwt MkhLkk{w: økýíkh-¼ýíkh -10, ÃkqŠík rð¼køk, MktËuþ ¼ðLk, ðMºkkÃkwh, y{ËkðkË-54

2 17

1 15

MÃkÄko Lktçkh 8Lkk rðsuíkk rþðhk{ Ãkh{kh, y{ËkðkË.

½kU½kx ðå[u Ÿ½ fu{ ykðu?

ýkt ÷kufkuLku øk{u íkux÷k yðks{kt Ãký {òLke Ÿ½ ykðíke nkuÞ Au yLku fux÷ktf ÷kufku yuðk Ãký nkuÞ Au fu su yuf Mknus Ãký yðksÚke òøke síkk nkuÞ Au. nkðozo {urzf÷ Mfq÷Lkk ði¿kkrLkfkuLkk MktþkuÄLk {wsçk {øksLkku yuf ¼køk sðkçkËkh Au, su Ÿ½ Ëhr{ÞkLk yðksLkku yLkw¼ð Úkðk LkÚke Ëuíkwt, suLkk fkhýu ÷kufkuLku Ÿ½{kt Ãký yðksLkku yLkw¼ð Úkíkku LkÚke. ði¿kkrLkfkuLkk sýkÔÞk «{kýu ½ýkt ÷kufkuLkkt {øks{kt yk çknw s Mkr¢Þ ¼køk nkuÞ Au, suLkkÚke íku{Lke Ÿ½ nuÕÚk rnLxTMk s÷ËeÚke íkqxíke LkÚke nkuíke. {wÏÞ MktþkuÄfkuLkk sýkÔÞk «{kýu yk ¼køk yðks WÃkh rhyuõþLk ykÃkðkðk¤k ¼køkku MkwÄe yðksLku ÷økíke fkuE Ãký Mkq[LkkykuLku ÃknkU[ðk Ëuíkwt LkÚke.

økku¤e s ÞkË hk¾þu

½ýe ð¾ík ík{Lku ÞkË LkÚke hnuíkwt nkuíkwt fu Ëðk ÃkeðkLke Au yLku Ëðk ÃkeðkLkku Mk{Þ Lkef¤e òÞ Au. Ãký nðu ÃkhuþkLk ÚkðkLke sYh LkÚke, fkhý fu nðu yuðe økku¤e þkuÄkE Au fu su ík{Lku Mkk{uÚke fnuþu fu ík{khu Ëðk ÃkeðkLke Au. nuÕÚkLkk òýkfkhkuLkk sýkÔÞk yLkwMkkh yk Ëðk{kt {kE¢kur[Ãk ÷køku÷e nþu. yk {kE¢kur[Ãk ËËeoLku òý fhþu fu íkuýu Ëðk õÞkhu ¾kðe. Ëðk{kt yuðe xufrLkf økkuXððk{kt ykðe Au fu òu fËk[ ËËeo Ëðk ÷uðkLkwt ¼q÷e Ãký òÞ íkku yk xufrLkfÚke íku ËËeoLku {uMkus {kuf÷eLku ÞkË yÃkkðþu. zu÷e {u÷{kt ykðu÷e ¾çkh {wsçk yk xufrLkfLkwt Lkk{ Au hkÞMkeLk yLku yk ÓËÞLkk Äçkfkhk, ÓËÞLke ÂMÚkrík yLku ËËeoLkk Ÿ½ðk Ãkh æÞkLk hk¾u Au. yk r[ÃkkuLkwt WíÃkkËLk fur÷VkuŠLkÞk ¾kíku ykðu÷e «kurxÞMk çkkÞku{urzf÷u fÞwO Au. yk LkkLkk nkuÞ Au yLku Ãk[ðk{kt Mkh¤ nkuÞ Au. Ãkux{kt økÞk ÃkAe íku ËËeoLkk {kuçkkE÷ Ãkh {uMkus fhíkkt nkuÞ Au.

CMYK

k çkwÄðkh k 25 ykuøkMx k h010

ð»kkoLkwt ðkLkøke ðirðæÞ {fkELke Lkðe ðkLkøkeyku Mkq[ðþku. ©kðý {rnLkku Ãký [k÷u Au yux÷u MkqhýLke ðkLkøke Ãký ykÃkþku. (y{ku÷k, MkwLktËk, yLÞ çknuLkku Ãkkxý) ð»kkoÉíkwLkku ÃkÞkoÞ {fkE. ¼usðk¤k ðkíkkðhý{kt þufu÷k {fkELke MkwøktÄÚke ðkíkkðhý ¼hkE òÞ. ð»kkoÉíkw yux÷u ©kðý {kMk Ãký ¾hku s. ©kðý{kt MkqhýLkku {rn{k ½ýku. yk Mxk[eo Vqz Ãk[ðk{kt {kLkeyu Aeyu íkux÷wt ¼khu LkÚke. íku÷Úke íkhçkíkh Mkqhý ¾hu¾h íkku íku{kt ðÃkhkÞu÷k íku÷Lku fkhýu ¼khu ÷køku Au, Lknª fu MkqhýLku fkhýu. rf[Lk õðuheÍ Mkqhý ½ýkt ykuAk fkçkkuorËík Ähkðu Au, LknªðíkT [hçke yLku íkuLku fkhýu «ku.hu¾k {nuíkk (Vqz LÞqqrxÙþLk) 100 økúk{u Võík 80Lke ykMkÃkkMk fu÷he. Mkkhk «{ký{kt fuhkuxeLk yLku ÃkkuxurþÞ{ Ähkðíkwt yk ftË{q¤ yktíkhzkt {kxu ¾qçk VkÞËkfkhf Au. íkkò {fkE rðþu çku þçË. Mkkhwt «kuxeLk, Mkk{kLÞ fkçkkuorËík, LknªðíkT [hçke yLku íkuÚke fu÷he Ãký «{kýMkhLke. Úkkuzwt fuhkuxeLk Ãkhtíkw Mkkhk «{ký{kt rð. Mke yLku ÃkkuxurþÞ{. ykðk íkkò {fkELku þufeLku sYh ¾kðk. zkÞu®xøk fhLkkhLku þufu÷k {fkELku sYh ÃkkuíkkLkk zkÞx{kt MÚkkLk ykÃkðwt. “ð»kkoLkwt ðkLkøke “ðirðæÞ” ynª hsq fÞwO Au.”

Mkqhý çkxkfkLke xe¬e

Mkk{økúe : (1) 1 {kuxku fxfku Mkqhý (ykþhu 300 økúk{), 4 Lktøk çkxkfk. (2) yk{÷e/yktçkkur¤ÞkLke fXý [xýe- 4 xu. MÃkqLk. (3) 4 xu. MÃkqLk fkuÚk{eh {h[ktLke fXý [xýe. (4) 2 xu. MÃkqLk þufu÷k þªøkËkýkLkku Íeýku ¼qfku, 1 xe. MÃkqLk þufu÷k ík÷Lkku ¼qfku, 2 xu. MÃkqLk þªøkkuzkLkku ÷kux. (5) {eXwt, 2 xe. MÃkqLk ðkxu÷k ykËw{h[kt, 0kk xe. MÃkqLk {heLkku ¼qfku. (6) ík¤ðk {kxu íku÷. heík : (1) MkqhýLke òze Ak÷ fkZe {kuxk fxfk fhðk. {eXwt Lkkt¾e ZktfeLku hk¾ðk. (2) çkxkfkLku çkkVe Aku÷eLku {kðku fhðku. (3) MkqhýLkk fxfk «uþh fqf fheLku Úkkuzk fkuhk Úkðk Ëuðk. íÞkhçkkË {kðku fhðku. (4) çktLku {kðk{kt {eXwt, þªøk íkÚkk ík÷Lkku ¼qfku, ykËw-{h[kt íku{s {he Lkkt¾ðk. çkhkçkh ¼u¤ðe yufMkh¾k økku¤k ðk¤ðk. (5) þªøkkuzkLkku ÷kux ÷E çktLku økku¤kLku ÚkuÃkeLku LkkLke, òze Ãkqhe íkiÞkh fhðe. (6) MkqhýLke Ãkqhe WÃkh øk¤e [xýe ÷økkðe çkxkfkLke Ãkqhe {qfe n¤ðuÚke Ëçkkððwt. yk «{kýu yzÄk ¼køkLke Ãkqheyku íkiÞkh fhðe. (7) çkkfeLkk økku¤kLku ÚkuÃke, MkqhýLke Ãkqhe WÃkh ÷e÷e [xýe ÷økkðe WÃkh çkxkfkLke Ãkqhe {qfðe. (8) LkkuLk-ÂMxf{kt Úkkuzwt íku÷ {qfíkk sE Ãkqheyku ðkhkVhíke ykAe økw÷kçke ík¤ðe. økh{ ðkLkøke Mkðo fhðe. LkkUÄ : Mkqhý yLku çkxkfkLkwt f÷h fkuÂBçkLkuþLk Mkkhwt ÷køkþu. øk¤e [xýe íku{s ÷e÷e [xýeLkk swËk swËk Ve÷ªøkLku ÷eÄu MðkË{kt ðirðæÞ Ãký ykðþu.

Mkk{økúe: (1) 0kk ðkzfe {fkELkku ÷kux + 0kk ðkzfe {UËku. (2) 2 ðkzfe {fkELkk Ëkýk, 1 LkkLkwt fuÃMkef{, 1 LkkLkku çkxkfku. (3) 1 ðkzfe ËqÄ. (4) {eXwt, 1kk xe. MÃkqLk çkkhef Mk{khu÷k ÷e÷k {h[kt, 0kk xe. MÃkqLk ¾ktz, 1 xe. MÃkqLk ÷ªçkwLkku hMk, 0k xe. MÃkqLk {heLkku ¼qfku, 1+1 xu. MÃkqLk Mk{khu÷e fkuÚk{eh. (5) yk{÷e/yktçkkur¤ÞkLke øk¤e [xýe, WÃkh ¼¼hkððk {kxu Íeýe þuð, Bnkuý íku{s ík¤ðk {kxu íku÷, nªøk. heík: (1) çktLku ÷kux ¼uøkk fhe {eXwt íkÚkk Bnkuý Lkkt¾e ÃkqheLke fýef çkktÄðe. (2) {fkELkk Ëkýk íkÚkk çkxkfkLku çkkVðk. (3) Ãkk ¼køkLkk {fkELkk Ëkýk ¢þ fhðk. çkxkfkLku Aku÷eLku Íeýku Mk{khðku. (4) 1 xu. MÃkqLk íku÷ økh{ {qfe nªøk Lkkt¾eLku çkÄk {fkE ð½khðk. ËqÄ W{uheLku Wfk¤ðwt. (5) Úkkuze ðkh çkkË çkxkfkLkk fxfk íkÚkk çkkhef Mk{khu÷wt fuÃMkef{ Lkkt¾e {eXwt,÷e÷kt {h[kt {he,÷ªçkwLkku hMk íkÚkk ¾ktz Lkk¾ðk. (6)çkhkçkh n÷kðe yzÄe fkuÚk{eh Lkkt¾e ÷[fk Ãkzíkwt r{©ý íkiÞkh fhðwt. (7) fýef{ktÚke yufË{ LkkLke Ãkqhe ðýðe. økh{ íku÷{kt økw÷kçke ík¤ðe. (8) yuf {kuxe zeþ{kt Ãkqheyku økkuXðe WÃkh {fkELkwt r{©ý {qfðwt. íkuLkk WÃkh [xýe íkÚkk þuð ¼¼hkððk. Ëhuuf WÃkh fkuÚk{eh {qfe ðkLkøke Mkðo fhðe.

fkuLko fkuVíkk ELk fkufkuLkx økúuðe Mkk{økúe : (1) 1 ðkzfe Aeýu÷k íkkò {fkE, 0kk ðkzfe [ýkLkku ÷kux, 2 xu. MÃkqLk Ënª, 1 xu. MÃkqLk íku÷. (2) {eXwt, 1 xe. MÃkqwLk ðkxu÷k ykËw-{h[kt, 0k xe. MÃkqLk {heLkku ¼qfku, 0k xe. MÃkqLk ¾ktz, [Ãkxe ÷ªçkwLkk Vq÷, h xu. MÃkqLk Mk{khu÷e fkuÚk{eh (3) [Ãkxe Mkkuzk, ík¤ðk {kxu íku÷. heík : (1) {fkELkk Aeý{kt [ýkLkku ÷kux Lkkt¾ðku. (2) «{kýMkh {eXwt íkÚkk ykËw{h[kt, {he, ÷ªçkwLkk Vq÷, ¾ktz yLku fkuÚk{eh Lkkt¾e ËnªÚke ½è ¾ehwt íkiÞkh fhðwt. ZktfeLku hk¾ðwt. (3) íku÷ økh{ {qfðwt, ¾ehk WÃkh Mkkuzk {qfe 1 xu. MÃkqLk økh{ íku÷ íkuLkk WÃkh huzðwt. ¾qçk n÷kððwt. (4) økh{ íku÷{kt LkkLk Ãkfkuzk {qfðk. ðkhtðkh Vuhðe økw÷kçke ík¤ðk. çkÄk s Ãkfkuzk yk «{kýu ík¤eLku økúuðe{kt Lkkt¾ðk. fkufkuLkx økúuðe : (1) 1 Lkkr¤ÞuhLkwt ¾{ý, 0kk xe. MÃkqLk fkuLko^÷kuh. (2) 1 xu. MÃkqLk Äkýk, 0kk xe. MÃkqLk Shw, fxfku ykËw, 2 Lktøk ÷e÷k {h[kt, 4 f¤e ÷Mký, 3 Lktøk {he. (3) {eXwt, 0k xe. MÃkqLk ¾ktz, 1 xe. MÃkqLk ½e, {eXku ÷e{zku, Úkkuze fkuÚk{eh. heík : (1) Äkýk íkÚkk ShwLku þufðk. íku{kt {he Lkkt¾eLku ¾ktzðk. (2) {h[kt, ykËw, ÷Mký ¼uøkk fhe ðkxeLku ÃkuMx çkLkkððe. íku{kt ÄkýkLkk r{©ýLkku Ãkkðzh ¼u¤ððku. (3) Lkkr¤ÞuhLkk ¾{ý{kt 2 ðkzfe Ãkkýe Lkkt¾e ZktfeLku hk¾ðwt. ç÷uLzh{kt ðkxeLku Lkkr¤ÞuhLkwt ËqÄ íkiÞkh fhðwt. íku{kt fkuLko^÷kuh ¼u¤ððku. (4) ½e økh{ {qfe ÃkuMx Mkktík¤ðe. {eXku ÷e{zku Lkkt¾ðku. (5) Lkkr¤ÞuhLkwt ËqÄ W{uhe {eXwt íkÚkk ¾ktz Lkkt¾e Wfk¤ðwt. økúuðe òze ÚkkÞ yux÷u fkuVíkk Lkkt¾e Lke[u Wíkkhe ÷uðwt. WÃkh fkuÚk{eh ¼¼hkððe.

çkuEõz fkuLkoÃkeMk Mkk{økúe : (1) 3 Lkt ø k þu f u ÷ k {fkE. (2) {eXw t , {he, [Ãkxe ¾kt z , Úkku z e [e÷e ^÷u f Mk. (3) 4 xu . MÃkq L k Aeýu ÷ w t [eÍ. (4) 5 xu . MÃkq L k x{kxku fu [ Ãk, 1 xe. MÃkq L k rðLku ø kkh, 0kk xe. MÃkq L k [e÷e Mkku M k. heík : (1) þufu÷k {fkELkk 3 #[ ÷ktçkk fxfk fhðk. (2) ÔnkEx MkkuMk{kt {eXwt, {he, ¾ktz Lkkt¾ðk. (3) yuf Úkk¤e{kt Aeýu÷k [eÍLku ÃkkÚkhðwt. (4)

ÃkkRÕMk {xkzLkkh yki»kÄ: Mkqhý ÞwðuoË{kt MkqhýLku ‘yþkuoÎLk’ Lkk{ ykÃkðk{kt

÷E çkÄkLkwt [qýo fhe íku{kt çk{ýku økku¤ {u¤ðeLku LkkLke MkkuÃkkhe suðze økku¤eyku çkLkkðe ÷uðe. yk økku¤eyku yu s Mkqhý ðxf. Mkðkh-Mkkts sBÞk ÃkAe yk yuf yuf {¤{køkoLkk nhMk-{MkkLku {xkzLkkh W¥k{ yki»kÄ Au. økku¤e Mknus økh{ Ãkkýe MkkÚku ÷uðkÚke çkÄk «fkhLkk íkuLkwt þkf Ãký nhMk-{Mkkðk¤k {kxu ¾qçk s ÃkÚÞ Au. nhMk {xu Au. {MkkLkku yk yuf Wíf]]ü WÃk[kh Au. MkqhýLku ykÞwðuoË{kt ‘ftËLkkÞf’ Ãký fnu Au.yÚkkoík íku MkqhýLkk xwfzk fhe íkuLku ½e{kt þufe yknkh íkhefu çkÄk s ftË{q¤ku{kt Ãký W¥k{ Au. xqtf{kt MkqhýLkk Lkk{ ÷uðkÚke Ãký nhMk{kt ÷k¼ ÚkkÞ Au. íkuLkk økwýf{kuoLku yk¼khe Au. yk ð¾íku ykÞwðuoËLke Mkqhý hwr[fh yLku ËeÃkLk-Ãkk[Lk nkuðkÚke {tËkÂøLk ÿrüyu íkuLkk yk økwýf{kuo yLku WÃkÞkuøkku rðþu Úkkuzwt yLku yk{Ëku»kLku Ëqh fhLkkh W¥k{ yki»kÄ Au. òýeyu. MkqhýLkk ftËLku Mkqfðe íkuLkwt [qýo fhe yuf [{[e økwýÄ{kuo: MkqhýLkk Akuz ¼khíkLkk ½ýkt «Ëuþku{kt ÚkkÞ sux÷k yk [qýoLku ½e{kt þufeLku Mkkfh MkkÚku ÷uðkÚke Au.V¤ÿqÃk nkuÞ íkuðe huíkk¤ s{eLk{kt íkuLkku Ãkkf ¾qçk ¼q¾ çkhkçkh ÷køku Au íkÚkk sXhkÂøLk «ËeÃík ÚkE Mkkhku ÚkkÞ Au. íkuLke {wÏÞ çku òík ÚkkÞ Au. MkVuË yLku yk{Lkwt Ãkk[Lk ÚkkÞ Au. ÷k÷. yki»kÄku{kt ÷k÷ MkqhýLkku WÃkÞkuøk ÚkkÞ Au ßÞkhu nkÚkeÃkøkk{kt Ãkøku Mkkuòu [Zu Au yLku Äe{uÄe{u íku MkVuË Mkqhý {eXwt nkuðkÚke yknkh{kt íkuLkku WÃkÞkuøk ðÄíkku sE nkÚkeLkk Ãkøk suðzku ÚkkÞ Au. yk rðf]rík{kt fhðk{kt ykðu Au. MkqhýLkku ÷uÃk ½ýkt Mkkhkt Ãkrhýk{ ykÞwðuoË «{kýu Mkðo «fkhLkkt ykhkuøÞ yLku yki»kÄ ykÃku Au. MkqhýLkk xwfzk yLku ½eLku ftË-þkf{kt Mkqhý Mkðkuo¥k{, MðkË{kt {Ä{kt ðkxeLku Mkðkh-Mkkts íkuLkku ðiã «þktík yu{. økkiËkLke (MkVuË Mkqhý) íke¾wt yLku íkwhwt, økh{ Mkkuò Ãkh ÷uÃk fhðku. yknkh{kt Ãký hwr[fh, ¼q¾ ÷økkzLkkh, Ãk[ðk{kt MkqhýLkku WÃkÞkuøk fhe þfkÞ. n¤ðwt, {¤AuËf yLku {¤Lku hkufLkkh, ðkÞw fVLkku ÷ktçkku Mk{Þ Äehs hk¾e yk WÃk[kh fhðku. MkktÄkLkk Lkkþ fhLkkh íkÚkk fçkrsÞkík, {tËkÂøLk, yk{ðkík, Mkkuò, økktXku ðøkuhu Ãkh Ãký yk heíku MkqhýLkku ÷uÃk WËhþq¤, ¾ktMke ïkMk ðøkuhuLku Ëqh fhLkkh Au. ÷k÷ fhðkÚke ÷k¼ ÚkkÞ Au. Mkqhý íkwhwt yLku íke¾wt, ¼q¾ ÷økkzLkkh, Ãkk[f, n¤ðwt, yðkhLkðkh çkhku¤ ðÄe síke nkuÞ íku{Lkk {kxu rÃk¥k fhLkkh, ¾tsðk¤ WíÃkLLk fhLkkh, ÍkzkLku MkqhýLkwt þkf yknkh Lknª yki»kÄ Mk{kLk Au. çkhku¤ hkufLkkh, {uË, fV, f]]r{, ðkÞw, WÄhMk, Q÷xe yLku ðÄe økE nkuÞ íku{ýu hkus Úkkuzk rËðMk ½e{kt þufu÷k nhMkLku {xkzLkkh Au. MkqhýLkk þkfLkwt MkuðLk fhðwt. yð~Þ ÷k¼ Úkþu. Mkqhý Mkqhý{kt s¤ 78.7 xfk, «kuxeLk 1.2 xfk, [hçke hõíkMºkkðe {MkkLku Ãký {xkzu Au. hõíkMºkkðe {Mkk{kt 0.1 xfk, fkçkkuonkRzÙux 18.4 xfk, ¾rLks 0.8 xfk Mkqhý yLku fzkAk÷ Mkh¾k ðsLku ÷E çkLkkðu÷wt [qýo íkÚkk fuÂÕþÞ{, VkuMVhMk, rðxkr{Lk yu íkÚkk çke1 yzÄe-yzÄe [{[e Mkðkh-Mkkts Akþ MkkÚku ÷uðwt. hnu÷kt nkuÞ Au. Úkkuzk rËðMk{kt s hõíkMºkkðe {Mkk{kt VkÞËku sýkþu. WÃkÞkuøk: ykÞwðuoËLkk {nŠ»k þkhtøkÄhu nhMkLke støk÷e yÚkðk ÷k÷ MkqhýLkku yknkh{kt WÃkÞkuøk r[rfíMkk {kxu ‘Mkqhý ðxf’Lkku rLkËuoþ fÞkuo Au. fhðkÚke {w¾Ãkkf, øk¤k-ftX{kt çk¤íkhk, ¾tsðk¤ MkqhýLkk ftËLku MkqfðeLku çkLkkðu÷wt [qýo 300 økúk{, ðøkuhu WÃkÿðku ÚkkÞ Au. suLkk {kxu ÷ªçkw-yk{÷e ðøkuhu r[ºkf 150 økúk{, MkqtX 35 økúk{ yLku {he 15 økúk{ ¾kxk ÃkËkÚkkuoLkwt MkuðLk fhðwt. t Au.yþo yux÷u nhMk-{Mkk yLku íkuLkku yk ykÔÞw Lkkþ fhLkkh yu yþkuoÎLk. Mkqhý yu

õðuheÍ

fkuLko þuð Ãkqhe

{fkELkk xwfzk WÃkh ÔnkEx MkkuMk [khu íkhV ÷økkððku. yk xwfzkLku Aeýu÷k [eÍ{kt økku¤ Vuhðe [khu çkkswyu [eÍ [kUxkzðwt. WÃkh [e÷e ^÷uõMk ¼¼hkððe. (5) ykuðLk økh{ fhðwt. ykuðLk zeþ{kt çkxh ÷økkðe {fkELkk fxfk økkuXðeLku {qfðk. (6) [khu çkkswyuÚke økw÷kçke þufe íkiÞkh fhu÷k MkkuMk MkkÚku Mkðo fhðk. Mkku M k = x{kxku fu [ Ãk + rðLku ø kkh + [e÷e Mkku M k.

Mðex yuLz Mkkðh fkuLko, ðursxuçkÕMk Mkk{økúe : (1) 1 ðkzfe çkkVu÷k {fkELkk Ëkýk. (2) 1 økksh, 6 Lktøk VýMke, fxfku fkuçke[, 1 {kuxwt Vq÷-fku÷e^÷kðh, 1 LkkLkwt fuÃMkef{, 1 fktËku. (3) {eXwt, 0kk fÃk rðLkuøkkh ([kLkku fÃk), 0kk fÃk ¾ktz, 0kk fÃk Ãkkýe, 1kk xu. MÃkqLk {UËku. (4) 1 xu. MÃkqLk MkkuÞkMkkuMk, 0k xe. MÃkqLk [e÷e MkkuMk, 1 xe. MÃkqLk çkkhef fkÃku÷k ÷e÷k {h[kt, 3 xu. MÃkqLk x{kxku fu[Ãk. (5) 2 xu. MÃkqLk íku÷. heík : (1) økkshLku Aku÷ðwt. íkuLkk íkÚkk fuÃMkef{Lkk {æÞ{ MkkEÍLkk fxfk fhðk. VýMkeLku Ãkkík¤e Mk{khðe. fkuçke[Lku Ãkkík¤wt, ÷ktçktw fkÃkðwt. ^÷kðhLku fkÃkeLku LkkLkkt Vq÷ Aqxkt Ãkkzðkt. fktËkLku Aku÷eLku Ãkkík¤e, ÷ktçke [ehe fhðe. (2) Úkkuzk Ãkkýe{kt {UËku ykuøkk¤ðku. íÞkhçkkË çkkfeLkwt Ãkkýe, rðLkuøkkh, MkkuÞkMkkuMk íkÚkk ¾ktz Lkkt¾ðk, Äehu íkkÃku r{©ýLku økh{ fhe òzku MkkuMk íkiÞkh fhðku. (3) MkkuMk{kt x{kxku fu[Ãk, [e÷e MkkuMk íkÚkk ÷e÷k {h[kt Lkkt¾ðk. (4) íku÷ økh{ {qfe çkÄkt þkf Lkkt¾ðkt. ðkhtðkh n÷kðe yÄf[hkt [zkððk. (5) çkkVu÷k {fkELkk Ëkýk W{uhe «{kýMkh {eXwt Lkkt¾ðwt. (6) AuÕ÷u íkiÞkh fhu÷ku MkkuMk huze, Úkkuze ðkh Wfk¤eLku Lke[u Wíkkhe ÷uðwt. ðkLkøke íkhík Mkðo fhðe.

Mkðk÷ : {khe yuf r{ºkLkk fnuðkÚke {U øk¼orLkhkuÄf økku¤eyku þY fhe Au. 21 rËðMkðk¤e økku¤e ÷ô Awt. íÞkhçkkË Mkkík rËðMk çktÄ. {khu yu òýðwt Au fu økku¤e ÷uðkLkk Ãknu÷k rËðMkÚke nwt þwt MkuV Awt? òu økku¤e ¼q÷e òô íkku þwt fhðwt? {khe çkeS çku-ºký çknuLkÃkýeykuyu fÌkwt fu Ãknu÷k {rnLku yu MkuV LkÚke. yuf çknuLkÃkýeyu fÌkwt fu ¾çkh Lknª. {khu þwt fhðwt? {Lku zh ÷køku Au y{u Ãknu÷k yXðkrzÞk{kt fkuE Ãký MkkÄLk ðkÃkÞko rðLkk Mkt¼kuøk fÞkuo níkku. sðkçk: Mkki«Úk{ íkku çknuLkÃkýeykuLku ÃkqAeLku øk¼orLkhkuÄf økku¤eyku ÷uðk fhíkkt ík{khk økkÞLkufku÷kursMx ÃkkMku sE MktÃkqýo þkherhf [uf-yÃk fhkðeLku ík{hk þhehLku fE rÃk÷ {kVf ykðþu yLku Lk¬e fÞko çkkË s økku¤e þY fhðe òuEíke níke. ík{khe økkÞLkufku÷kursMx ík{khe yktíkrhf íkÃkkMk fheLku, ç÷z«uþh [uf fheLku yLku ík{khe çkúuMxLku Ãký íkÃkkMkeLku òuEíke {krníke {u¤ÔÞk ÃkAe ík{khk {kxu fE rÃkÕMk ÞkuøÞ Au yu Lk¬e fheLku ík{Lku r«Â¢ÃþLk ykÃkík. {kuxk ¼køkLke øk¼orLkhkuÄf økku¤eyku ÷uðkLke þY fhku íÞkhu Ãknu÷k {rnLkk{kt, Ãknu÷k ËMk rËðMk ÃkAeÚke Mkt¼kuøk fkuE Ãký MkkÄLkLkk WÃkÞkuøk rðLkk MkuV Au. íÞkhçkkËLkk {rnLkkyku{kt ík{u 21 rËðMkðk¤e fu 28 rËðMkðk¤e fkuE Ãký rÃk÷ ÷uíkk nku íkku øk¼hkðkLke sYh LkÚke. Äkhku fu rÃk÷ ÷uðkLkwt ¼q÷e òyku yLku òu 12 f÷kfLke MkuõMk Mk{MÞk ytËh ÞkË ykðu íkku ðÄkhkLke yuf rÃk÷ ÷E ÷uðe. òu fk{þk†e Q÷xeÚke økku¤e Lkef¤e òÞ yLku çkeS økku¤e hnu Lknª íkku yu {rnLkuu ík{khu Mkt¼kuøk ð¾íku yufMxÙk {uÚkzLkku WÃkÞkuøk fhðku rníkkðn Au. su{ fu rLkhkuÄ yÚkðk íkku £ku{-xuç÷uxTMk ÞkurLk{kt {qfeLku Mkt¼kuøk fhðkÚke øk¼o hnuðkLkku zh Lknª hnu. Mkðk÷ : nwt swrLkÞh fku÷us{kt ¼ýwt Awt. AuÕ÷k fux÷kf Mk{ÞÚke çkkÚkY{{kt rLkÞr{ík nMík{iÚkwLk fhwt Awt. Ãknu÷k {khe ErLÿÞLke WÃkhLke [k{ze nMík{iÚkwLk fhíke ð¾íku ÃkkA¤ síke níke. ErLÿÞ xèkh Lk nkuÞ íÞkhu Ãký Mknu÷kEÚke ÃkkA¤ síke níke. nðu yu ÃkkA¤ síke LkÚke yLku òu ErLÿÞ xèkh nkuÞ íkku [k{ze rçk÷fw÷ ÃkkA¤ LkÚke síke. òu VkuMko fhwt íkku hkz Lkef¤e òÞ yux÷wt Ëw:¾u Au. {khk r{ºku fÌkwt fu ykuÃkhuþLk fhkððwt Ãkzþu. þwt {khu ykuÃkhuþLk fhkððwt? yuLke fkuE Ëðk LkÚke? {khu nMík{iÚkwLk fhðwt fu yuLkkÚke ðÄkhu LkwfMkkLk Úkþu? {khu fÞk rÃkrhÞz{kt nMík{iÚkwLk Lk fhðwt? sðkçk : ík{u swrLkÞh fku÷us{kt ¼ýku Aku y™u ÃkqAku Aku fu fÞk rÃkrhÞz{kt nMík{iÚkwLk Lk fhðwt? sðkçk{kt yux÷wt s fnuðkLkwt fu fku÷us{kt [k÷w rÃkrhÞzu nMík{iÚkwLk Lk fhíkk! òuõMk çkksw Ãkh. nMík{iÚkwLk yufktík{kt fhðkÚke ík{Lku yLku fkuELku íkf÷eV Lknª Ãkzu. ík{khk suðk fux÷kÞ ÞwðkLkkuLke ErLÿÞLke WÃkhLke [k{ze xkEx nkuÞ Au su Mknu÷kEÚke ÃkkA¤ LkÚke síke. ½ýk fuMk{kt [k{ze ErLÿÞ xèkh ÚkÞk ÃkAe ÃkkAe ykøk¤ LkÚke ykðíke. ykðk fuMk{kt òu ÷ktçkku Mk{Þ økÞku nkuÞ íkku íkkífkr÷f MkßÞoLkLku {¤ðwt yøkíÞLkwt Au. ErLÿÞLke WÃkhLke ykøk¤Lke [k{zeLku y{u VkuhÂMfLk fneyu Aeyu. yu fkuE ËðkÚke fu ELsuõþLkÚke Ze÷e LkÚke Ãkzíke. fkuE Mkkhwt ¢e{ ÷ELku òu yu÷So Lk nkuÞ íkku yXðkrzÞu [khÚke Ãkkt[ ðkh [k{zeLke WÃkh ÷økkðeLku Äehu Äehu [k{ze ÃkkA¤ ¾MkuzðkLkku «ÞíLk fhðku yLku íÞkhçkkË nMík{iÚkwLk fhðwt. òu yk «ÞkuøkÚke ºký-[kh {rnLkk{kt [k{ze Mknu÷kEÚke ErLÿÞLke WÃkh Mkhfe Lk þfu íkku ÃkAe MkwLLkík yux÷u fu Mkfo{MkeÍLkLkwt LkkLkwt ykuÃkhuþLk fhkððwt. Mkðk÷ : {U ËMk{k Äkuhý ÃkAe ¼ýðkLkwt Akuze ËeÄwt Au. nwt {kfuox{kt Lkkufhe fhwt Awt. n{ýkt ½h{kt {khk ÷øLkLke ðkíkku ÚkkÞ Au, Ãký {khkt ytøkík fkhýkuLku ÷eÄu nwt AuÕ÷kt çku ðhMkÚke ÷øLk ÃkkAk Xu÷e hÌkku Awt. {khe {kyu SË fhe Au fu nðu íkwt çkkðeMk ðhMkLkku ÚkÞku, õÞkt MkwÄe ðktZku hnuþu? {khe Mfq÷{kt MkuõMk rð»kÞ Ãkh õÞkhuÞ [[ko ÚkE nkuÞ yuðwt {Lku ÞkË LkÚke. Lkkufhe{ktÚke Mk{Þ LkÚke {¤íkku. yXðkrzÞk{kt ÷øk¼øk Ãkkt[uf rËðMk nwt huøÞw÷h nMík{iÚkwLk fhwt Awt. nMík{iÚkwLk fÞko ÃkAe nwt ½ýwt {LkLku {Lkkðwt Awt, çkkÄk hk¾wt Awt, Ãký çkÄwtÞu Vkuf. Ãkkýe LkeféÞk ÃkAe {Lku ¾qçk s yþÂõík ÷køku Au. nkÚk{kt Äúwòhe ÚkkÞ Au

«&™ : íkkòu Lkehku fu íkkze{ktÚke þwt Ãkku»ký {¤u? “Lkehku” yu yufË{ ykuAe fu÷heðk¤wt fwËhíke Ãkeýwt Au. sqs fkçkkuorËík yLku Mkkhk «{ký{kt VkuMVhMk yu íku{kt nksh yuðkt Ãkku»kfík¥ðku Au. íkkS íkkze{kt Ãký fkçkkuorËík yLku fu÷heLkwt «{ký ¾qçk ykuAwt, fuÂÕþÞ{ ¾qçk Mkkhwt. íkkzeLkk hMkLku V{uoLx fhíkkt íku{kt ykÕfkunku÷Lkwt «{ký ðÄu Au. yk çktLku Ãkeýkt{ktÚke fkuE rðxkr{Lk {¤íkkt LkÚke. íkkzeLkk hMk{ktÚke økku¤ Ãký çkLkkððk{kt ykðu Au. íku{kt Úkkuzwt «kuxeLk, Mkkhwt fuÂÕþÞ{, VkuMVhMkLke nkshe Ãký ¾he s yLku 86 xfk fkçkkuorËík Au. Mkkhe fu÷he Ähkðíke yu Ãkkirüf ¾kã[es Au. «&™ : MkkçkwËkýk yLku xuÃkeykufk{kt þwt íkVkðík? yk{ íkku çktLku ËkýkËkh ¾kã[es. çktLku Mxk[oÚke ¼hÃkqh. yuf “Mkuøkku” Lkk{Lkk ð]ûkLkk hMk{ktÚke çkLku yLku çkeS “xuÃkeykufk” Lkk{Lkk ftË{ktÚke çkLku. ykÃkýe ðkLkøke suðe fu MkkçkwËkýkLke ¾e[ze, Mkuøkku ÃkuxeMk, MkkçkwËkýkLke hkçk yu Mkuøkku{ktÚke ðÄkhu Mkkhe çkLku. Mkuøkku{ktÚke 87 xfk fkçkkuorËík yux÷u fu Mxk[o yLku 100 økúk{u 351 fu÷he {¤u Au. WÃkhktík fuÂÕþÞ{ íkÚkk VkuMVhMk çktLku 10 r{. økúk{ {¤u Au. xuÃkeykufk yu MkMíkwt ftË Au. fuhk÷k{kt MkkiÚke ðÄkhu yLku íÞkhçkkË íkkr{÷Lkkzw{kt íku Qøku Au. fu÷he «{ký{kt ykuAe, Úkkuzkt fuÂÕþÞ{, VkuMVhMk íkÚkk ykÞLko Ãkhtíkw rð. MkeLke ¾qçk nkshe. íku økheçkkuLkku yknkh Au, Ãkhtíkw «kuxeLk LknªðíkT nkuðkÚke ykhkuøkLkkhLku «kuxeLkLke yAíkLkku hkuøk ÚkðkLke þõÞíkk ¾he. «&™ : hkux÷eLku íkkÃk WÃkh Lkkt¾íkk íku Vq÷u Au fu{? ½ôLkk ÷kux{kt Ãkkýe Lkkt¾e íkuLke fýef çkktÄe f÷kf {kxu ZktfeLku {qfíkkt íku{kt yuLÍkEBMkLke r¢Þk [k÷w ÚkE òÞ Au. f÷kfLku ytíku fýef Mkwtðk¤e çkLku Au yLku íku{kt ¼us Mkh¾e heíku «Mkhe òÞ Au. íÞkhçkkË fýefLku {Mk¤e, hkux÷e ðýeLku {æÞ{ íkkÃku íkðe WÃkh Lkkt¾íkk íku yuf çkkswyu þufkÞ Au. íkuLku Vuhðe çkeS çkksw þuõÞk çkkË íkkÃk WÃkh Lkkt¾íkkt s íku íkhík s Vq÷u Au, fkhý fu hkux÷eLke fýef{kt su ¼us nkuÞ Au íkuLke ðhk¤ ÚkkÞ Au, yk ðhk¤ «uþh WíÃkLLk fhe hkux÷eLku Ëzk suðe Vw÷kðu Au. Mkkhe, fqýe hkux÷e çkLkkððk {kxu ½ôLke økwýð¥kk ½ýe s yøkíÞLke Au. fXý yLku MkkuLkuhe htøkLkk ¼khíkeÞ ½ô hkux÷e {kxu W¥k{ Au. fXý, ÷k÷ htøkLkk y{urhfLk ½ô fu Lkh{, MkVuË ykuMxÙur÷ÞLk ½ô hkux÷e {kxu yÞkuøÞ Au. yk{ ½ôLke rVrÍf÷ yLku fur{f÷ «kuÃkxeo hkux÷eLke økwýð¥kk WÃkh ½ýe yMkh fhu Au.

økku¤e ¼q÷e òô íkku þwt fhðwt?

CMYK

yLku rð[kh ykðíkk [¬h ykðu Au. {khk {kÚkkLkk ðk¤ Ãký MkVuË Úkðk ÷køÞk Au. þwt fhwt? ÷øLk {kxu nk Ãkkzwt? fkuELke ®sËøke LkÚke çkøkkzðe. sðkçk : ík{u òíku s fÌkwt Au fu Mfq÷{kt MkuõMk rðþu fkuE {krníke ykÃke Lknkuíke. yux÷u yk rð»kÞ{kt ík{u ytÄkhk{kt hÌkk Au. ík{khk suðk fux÷kÞ ÞwðkLkkuÚke MkuõMkku÷kursMxLkk Ëðk¾kLkkt ¼hkÞu÷k nkuÞ Au. nMík{iÚkwLkÚke çknw{qÕÞ ðeÞo ðuzVkÞ Au, {kýMk LkÃkwtMkf çkLku Au. yLku çkk¤f ÃkuËk fhðkLke þÂõík ¾kuE çkuMku Au yuðk rð[khku ðnu{ku, y¿kkLkíkk nMík{iÚkwLk {kxu ÷kufku{kt òuðk {¤u Au. ykðk rð[khku ykðíkk yþÂõík, Äúwòhe ðøkuhu ÷køku, [¬h ykðu yux÷u øk¼hkELku nMík{iÚkwLk hkufðkLkku «&™ fhu yLku hkufkÞ Lknª yux÷u £MxÙuþLk ðÄu. ík{u Mkki«Úk{ òýe ÷ku fu ík{khe íkf÷eVku nMík{iÚkwLkÚke LkÚke. ík{u ík{khk zkuõxh ÃkkMku sELku þkherhf [uf-yÃk fhkðe ÷ku yLku ÷kuneLkk rhÃkkuxoLke sYh nkuÞ íkku yu Ãký fZkðeLku fkuE íkf÷eV nkuÞ íkku yuLke ÞkuøÞ Mkkhðkh fhku. ík{khk zkuõxhLku rðLkk Mktfku[u ík{khe íkf÷eVku sýkðku. ík{khk {Lk{ktÚke nMík{iÚkwLkLkk ðnu{ku fkZku yLku ÷øLk {kxu ykøk¤ ðÄku.

CMYK

k çkwÄðkh k 25 ykìøkMx k h010

{k[o, 1849. ÷knkuhLkk rðÏÞkík rsLËkLk Ãku÷Mu k{kt ¼hkÞu÷ku {nkhkò Ëhçkkh. fkÞ{e þkLkkuþkifík yksu Íkt¾e ðíkkoíke níke. Mke¾ {nkhkòLke rðÏÞkík íknurÍçk yLku LkðkÍe{kt yksu {kºk Ãkhkýu fhðku Ãkzíkku rþük[kh níkku. ËhçkkhLkk [kuøkkLk{kt ðkøkíkkt Ãkz½{ yksu çkuMkqhk Ãkz½k Ãkkzíkk níkk. rðþk¤ Ëhçkkh nku÷{kt htøkçkuhøt ke nktzeyku{kt íku÷ Ãkqhe hnu÷k yk{íku{ ½q{íkkt [kfhkuLkk ÍkfÍ{k¤¼Þko økýðuþLke htøkeLke MkÃkh{k yðMkhLke þkLk ðÄkhðkLku çkË÷u rðþk¤ nku÷Lke {kiLk øk{økeLke{kt rð»kkËLkku htøk Ãkqhíke níke. y[kLkf AzeËkhLkku Ãkkufkh Mkt¼¤kÞku yLku nku÷Lke MíkçÄíkk{kt Úkkuzku ¾¤¼¤kx W{uhkÞku. Lke[u Íqfe økÞu÷e Lkshku ½ze¼h Ÿ[fkE yLku Ÿ[e r{Lkkh ÃkhÚke VUfkíke økw÷kçkÃk¥keykuLke çkkiAkh ðå[u çkk¤khkòyu Ãkøk {qõÞku. 11 ð»koLke f{MkeLk ô{hu yu çkk¤f Ãkhk¢{þk¤e Mke¾ Mkk{úkßÞLkku Mk{úkx çkLke [qõÞku níkku. íkuLkk ykøk{Lk MkkÚku ËhçkkhLke çktLku çkksw nhku¤ çkLkkðeLku Q¼u÷k Ÿ[k, ËkrZÞk¤k Mke¾ MkhËkhkuyu fwhrLkþ çkòðe. çkk¤khkòyu ykMkLk ÷eÄw.t yu rðhkx rMktnkMkLk, ßÞkt íkuLkk Ãkhk¢{e rÃkíkk {nkhkò hýrsík®Mk½ fËe çkuMkíkk níkk. yksu Lkhe ykiÃk[krhfíkk níke, LkÞkuo rþük[kh fhe Lkkt¾ðkLkku níkku. Ãkqðuo yV½krLkMíkkLk, W¥khu fk~{ehLke rË÷fþ Ãknkzeyku{kt ÚkELku Ãkrù{u rMktÄw ðxkðeLku Auf rËÕneLkk ÃkkËh MkwÄe ÃkÚkhkÞu÷ rðhkx rMk¾ Mkk{úkßÞLkk yMíkLkk MðefkhLke yk ½ze níke. økýðuþÄkhe çku [kuÃkËkhkuyu fkøk¤Lkku rðtxku ¾ku÷eLku çkk¤khkòLke Mkk{u {qõÞku. çkk¤khkòyu ÞtºkðíkT ËMík¾ík fÞko. rfLk¾kçkLkku Y{k÷ Zktf÷u e MkkuLkkLke ík~íkhe Ãkuþ ÚkE. çkk¤khkòyu íkuLkk Ãkh «íkefkí{f nkÚk {qõÞku yu MkkÚku ík~íkhe ytøkús u {LkMkçkËkhku ÃkkMku ÃknkU[e. ík~íkhe{kt Mkk{úkßÞLke þhýkøkríkLkku fhkh, íknuMke÷ËkheLkku {nuMkq÷¾ík yLku íkkuþk¾kLkkLke [kðe yk ºký [eòu níke. yu s Mkktsu Ãkkt[ ËkÞfkÚke ðkøkíkkt ÃkhtÃkhkøkík Ãkz½{Lkk MÚkkLku rsLËkLk Ãku÷Mu kLkk «ktøký{kt ytøkús u çkuLz ðkøkíkwt níkwt yLku yxkhe Ãkh ¾k÷MkkLkwt r[nTLk ytrfík fhu÷k MkVuË-¼qhk æðsLke søÞkyu ÞwrLkÞLk suf Vhfíkku níkku. Mkk{úkßÞku íkku yLkuf çkLÞkt, íkqxâkt, Vhe çkLÞkt yLku rðMkŠsík ÚkÞkt. MktÃkr¥k yLku þkLkkuþkifík Ãký yLkuf ðkh nkÚkçkË÷ku Ãkk{íke hne, Ãkhtíkw yk yuf yuðe ½ze níke suLke ¼qíkkð¤ MkËeyku ÃkAeÞ òhe hnuðkLke níke. yk VuhVkh ÃkkA¤Lkku RríknkMk, Mkk{úkßÞLke VuhçkË÷eLke ¼qøkku¤ yLku çkË÷kE hnu÷k rËðMkkuLkk økrýíkÚke íkÆLk LkkMk{s çkk¤khkò yu Mkktsu íkuLke ô{hLkk MkkÚkeËkhku MkkÚku h{ík{kt {þøkq÷ níkku yu s Mk{Þu yu[. yu{. ÷kuhLu Mk yLku Mke. Mke. {uLMku÷ Lkk{Lkk EMx EÂLzÞk ftÃkLkeLkk çku yrÄfkheykuyu þkne íkkuþk¾kLkkLkku nðk÷ku {u¤ðeLku yZ¤f shÍðuhkík Ãkife {kºk yuf nehkLkku «íkefkí{f fçkòu ÷eÄku níkku. yu fkurnLkqh níkku. çkhkçkh Mkkzk ykX {rnLkk ÃkAe ÷tzLkLkk çk®føknk{ Ãku÷uMk{kt yuðku s yuf Ëhçkkh ¼hkÞku. EMx ErLzÞk ftÃkLke{kt ¾k÷Mkk ÚkE [qf÷u k rMk¾ Mkk{úkßÞ ðíke {nkhkò Ëwr÷Ãk®Mknu {nkhkýe rðõxkurhÞkLku ¾kMk Lkshkýwt {kufÕÞwt níkw.t þkne íknurÍçk {wsçk yu LkshkýkLku «íkefkí{f nkÚk ÷økkððkLku çkË÷u rðõxkurhÞkyu òíku Lkshkýwt ¾kuÕÞw.t Ãku÷Mu kLke ÍkfÍ{k¤

÷ux yuLxÙe

yhu ¼kE÷kuøk, ¼q÷ ÚkkÞ Au Mknuðkøku MkËe Vxfkhe Au

ykEMkeMke r¢fux Y÷ çkwf: rLkÞ{ 24- Lkku çkku÷: çkku÷h òu Lkkuçkku÷ VUfu íkku yu {kxu çku®xøk xe{Lkk Mfkuh{kt 1 hLk W{uhðku yLku íku çkku÷Lku ‘Lkkuçkku÷ yuõMxÙk’ økýðku, yux÷u fu íÞkhçkkË yuf ðÄw çkku÷ Lkk¾e çkku÷ Ãkqhku fhðku. Lkkuçkku÷ Ëhr{ÞkLk òu fkuE hLk ÚkkÞ íkku... òu íku hLk çkuxTMku{LkLkk çkuxÚke ÚkkÞ íkku yu çkuxTMk{uLkLkk ÔÞÂõíkøkík Mfkuh{kt W{uhðk, Lknªíkh yuõMkxÙk hLk íkhefu xe{Lkk Mfkuh{kt W{uhðk. 16 ykuøkMx, 2010: ¼khík-©e÷tfk {u[: 35{e ykuðh: Mknuðkøk-ÄkuLke çku®xøk{kt Au yLku ©e÷tfLk MÃkeLkh Mkqhs hýrËð 35{e ykuðh þY fhu Au. yMk{kLk WAk¤ðk¤k Ãknu÷k s çkku÷u Mknuðkøk yLku rðfuxrfÃkh Mktøkkfkhk, çktLku çkex Úkíkk çkku÷ çkúkWLze çknkh. çkkÞLkk [kh hLk. Mfkuh ÷uð÷. ÃkAeLkku çkku÷ ¾k÷e òÞ Au. ºkeò çkku÷u yBÃkkÞhLkk {kuZuÚke Lkkuçkku÷Lkku fku÷ Mkkt¼¤e Mknuðkøk A{fËkh Aøøkku Vxfkhu Au. ¼khík rðsÞ yLku Mknuðkøk MkËeÚke ðtr[ík! yhu ¼kE ykðwt fuðe heíku? {u[ Mfkuhhu ¼khíkLkk hLk{kt 6 hLk W{uÞko, Ãký Lkkuçkku÷Lkk fkhýu MknuðkøkLku 99 hLk hkÏÞku. yk íkku MkhkMkh øk÷ík yLku çkuðfq¾e¼ÞwO Au. ykEMkeMkeLkk rLkÞ{{kt MÃkü ÷¾kÞwt Au fu Lkkuçkku÷Lkku yuf yufMxÙk hLk çku®xøk fhíke xe{Lku {¤u yLku òu çkuxTMk{uLkLkk çkuxLku yzfeLku fkuE hLk ÚkkÞ íkku yu hLk íkuLkk ¾kíkk{kt s{k ÚkkÞ. yux÷u rLkÞ{ «{kýu íkku MknuðkøkLkku Mfkuh ÚkkÞ 105 hLk Lkkux ykWx ÚkkÞ. çkeò rËðMkLke nuz÷kELk çkLku ‘Sehwag slams Century’, Ãký íkuLke søÞkyu {erzÞkyu Ãký ÄwÃÃk÷ [÷kðu hkÏÞwt. nsw Açkhzku ykx÷uÚke yxfíkku LkÚke. rLkÞ{ «{kýu òu Lkkuçkku÷ ònuh ÚkkÞ íkku íkuLkk çkË÷k{kt yuf yuõMxÙk çkku÷ Lkk¾ðku Ãkzu, (¼÷u ykiÃk[krhfíkk ¾kíkh, Ãký Lkk¾ðku sYh Ãkzu) fkhý fu çkku÷ zuz íÞkhu s økýkÞ yLku {u[ Mk{kÃík ÚkkÞ. ¼khík-©e÷tfkLke yu {u[{kt íkku çkku÷ zuz s Lknkuíkku ÚkÞku. çkku÷ Ãkqhku Lk ÚkkÞ íkku ¼khíku Sík {u¤ðe yu Ãký ður÷z fuðe heíku økýkÞ? yux÷u {u[ ¾hu¾h íkku 34.2 ykuðhu çkhkçkhe Ãkh ‘MÚkrøkík’ ÚkE fnuðkÞ! øk÷e-{nkuÕ÷kLke r¢fux Lknª ykEMkeMkeLke ELxhLkuþLk÷ ðLk-zu {kt Mkkð ykðwt ÄwÃÃk÷ [k÷e økÞwt! ynku ykùÞo{T! fku{uLxuxh, {u[ huVhe fu Ãkuður÷ÞLk{kt çkuXu÷k fkuE ¾u÷kzeLku Ãký ykðwt MkeÄwt MkkËwt ÷kursf Lkk MkqÍTÞwt? ynku ykùÞo{T!

íkksuíkh{kt rçkúrxþ ðzk«ÄkLku ðÄw yuf ðkh fkurnLkqh nehku ykÃkðkLkku Lk^Vx ELfkh fhe ËeÄku yLku ykÃkýu ðÄw yuf ðkh níkkþ ÚkÞk. òufu yuf rçkúrxþ yuðku Au su yk fkurnLkqhLkk nehkLkku ¾hku ðkhMkËkh Mkkrçkík ÚkE þfu íku{ Au yLku òu íkuLkku Ëkðku Mkk[ku Ãkzâku íkku fkurnLkqh Mkhðk¤u íkku ¼khíkLkku s ÚkÞku økýkþu. fE heíku? ðkt[ku....

fhe ËeÄk. íÞkt Mkíkík rçkúrxþ MknðkMk yLku ytøkúru sÞík WAuh nuX¤ Ëwr÷Ãk®Mknu ÞwðkLke{kt Ãkøk {qfíkktLke MkkÚku r¾úMíke Ä{o yÃkLkkðe ÷eÄku. Ãkkfx ðÞu ÃknkUåÞk ÃkAe MðÞt Ëwr÷Ãk®Mkn ytøkúò u Lu ke yk [k÷ Mk{S [qõÞk níkk,, Ãkhtíkw íÞkt MkwÄe{kt íku{Lkk nkÚk{ktÚke Mkhe økÞu÷tw {nkLk Mkk{úkßÞ nðu økýeøkktXe çk[ík yLku ytøkúò u Lu ke {nuhçkkLkeÚke {¤íkkt Mkkr÷Þkýkt{kt rMk{eík ÚkE [qõÞwt níkw.t íku{ýu ÃkwLk: ¼khík ykðeLku rMk¾ «òLku yufºk fheLku çk¤ðku fhðkLkkt

fkurnLkqh ykÃkýku s Au!

hkuþLkeLkuÞ rV¬e fhe Ëuíkk nehkLkk [¤fkxLku ½ze¼h {wøÄ ykÞkusLkku Ãký fÞkO, Ãkhtíkw Mkíkík [kifLLkk ytøkúò u y u u íku{Lkku Lkshu òuÞk fÞkuo yLku ÃkAe n¤ðu nkÚku nehku WÃkkzeLku ÃkkuíkkLkk yuf Ãký {LkMkqçkku Ãkkh Ãkzðk Lk ËeÄku yLku íku{Lkk Vhíkku yuðku íkks{kt økkuXÔÞku. yu fkurnLkqhLkwt fk{ý níkw.t szçkuMk÷kf [kufeÃknuhku çkuMkkzâku fu yuf yuf ÃkkE {kxu {nkLk {nkhkòLkk yk ðkhMkËkhLku ytøkúò u Lu ke {kuníkkS ‘yuðe heíku òu y{u çkÄkLke {ktøkýe Mktíkku»kðk sEyu íkku fhðe Ãkzíke. ¼khík {kxu Mkíkík Íqhíkk Ëwr÷Ãk®Mkn 1893{kt xkðh ykuV ÷tzLkLkku rçkúrxþ þkne ¾òLkku ÍzÃk¼uh ¾k÷e {]íÞw ÃkkBÞk íÞkhu ¼khík{kt íku{Lke ytíÞurü fhðkLke íku{Lke ÚkE òÞ. ytrík{ RåAk yðøkýeLku ytøkúò u y u u íku{Lku ÃkurhMk{kt fkuE çkku÷LkkhLkwt Lkk{ zurðz fu{Yu Lk. rçkúrxþ ðzk«ÄkLkLke yòýe søÞkyu ËVLkkðe ËeÄk níkk. {nkLk hkßÞLkk nurMkÞíkÚke íkksuíkh{kt íku{Lke ¼khíkÞkºkk ð¾íku fkurnLkqh rðþu ðkhMkËkh íkhefu sL{eLku yíÞtík çkËnk÷ nk÷ík{kt {kuíkLku ÃkwAkÞu÷k «&™Lku íku{ýu rMkVíkÃkqðof Lkfkhe ËeÄku. ¼ux÷u k Ëwr÷Ãk®Mk½Lku çku ÃkíLke Úkfe ºký Ëefhk yLku Ãkkt[ fkrXÞkðkz{kt r¼¾kheLkuÞ ‘{kV fhku’ fneLku Lkh{kþ yLku Ëefhe níke. yu Ãkife {kuxku Ëefhku rðõxhrMkt½ rçkúrxþ çkuLfLkku MkL{kLkÃkqðof LkfkhðkLkku rhðks Au íÞkhu rçkúrxþ ËuýËkh çkLÞku yLku ¼køkuzw økwLkuøkkh íkhefu ËhçkËh Xkufhku ðzk«ÄkLkLkk Lkfkh{kt íkku Lkhe íkkuAzkE níke, ÷qxt khkykuLku ¾kELku yíÞtík ftøkk¤ nk÷ík{kt VqxÃkkÚk Ãkh s {]ík nk÷ík{kt Mkns nkuÞ íkuðe íkkuAzkE. íkksuíkh{kt fuLÿ Mkhfkhu Ãký {¤e ykÔÞku. íkuLkk yuf{kºk Ëefhkyu rfþkuhðÞu ykí{níÞk fkurnLkqh Ãkhík {u¤ððkLkk «ÞkMkku fËe fkr{Þkçk Lk sE þfu fhe ÷eÄe. Ëwr÷Ãk®Mk½Lkk çkeò Ëefhk £uzrhfu ÷øLk fÞkO Lk íku{ MðefkheLku nkÚk ¾t¾hu e ÷eÄk Au, fkhý fu ÞwØfkr÷Lk níkkt yLku Ëwr÷Ãk®Mk½Lke Ãkkt[Þu Ãkwºkeyku Ãkife fkuELku Ãký MktíkkLk {knku÷{kt [k÷íke y{ÞkoË ÷qxt VkxLku ÷eÄu Ãkhkrsík ËuþkuLkku Lk níkw.t yu rnMkkçku fkurnLkqhLkku ¾hku ðkhMkËkh yksu fkuE yý{ku÷ ðkhMkku çkeò Ëuþ{kt Ãkøk fhe òÞ LkÚke. y÷çk¥k, Ëwr÷Ãk®Mk½Lkk fkuE MkeÄk rðM{Þ íÞkhu yuðe [eòuLku {q¤ Ëuþ{kt Ãkhík fhðkLkk ðkhMkËkh Lk nkuÞ íkku Mk{økú ¼khíkeÞ «ò MktÞõw ík hk»xÙMkt½Lkk r÷Mx{kt fkurnLkqh nehku íkhefu ykÃkýu ðkhMkËkh ÚkE sE yu{ Ãký Äiðík rºkðuËe õÞktÞ LkÚke. ðkMíkð{kt yu fkÞËku ½zLkkhk {kLke ÷uðkÞ íkuðtw LkÚke. Ëuþku{kt rçkúxLk {wÏÞ Au yLku yu fkÞËkyu «Úk{ rðïÞwØ yV½krLkMíkkLkLke ÃknkzeykuÚke øktøkk-s{wLkkLkkt {uËkLkku yLku yu ÃkAeLke xkE{÷kELk s Mðefkhe Au. {kxu yu Ãkqðou MkwÄe suLke yký «ðíkoíke níke yLku 116 hkòyku suLkk ÚkÞu÷e ÷qxt Vkx{kt ykÃkýu íkku s¾ {kheLku Lke[e {qzt e hk¾eLku Ëhçkkh{kt fwhrLkþ çkòðíkk níkk yu {nkhkò fçkòu çk¤ðkLk økýe ÷uðkLkku Au. Ãký yu{ AíkktÞ ykÃkýu hýrsík®Mk½Lkk Mk{q¤k ðtþLkwt LkÏ¾kuË økÞwt yu ÃkAe ð»ko fkurnLkqhLku ¼q÷e þfíkk LkÚke. fËk[ íkuLkwt fkhý yu Au fu 1989{kt yuf yuðe ½xLkk çkLke fu suLkkÚke ytøkúò u Lu ku íku{Lke fkurnLkqhLkk AuÕ÷k ¼khíkeÞ {kr÷f {nkhkò hýrsíkrMkt½ s [k÷kfe íku{Lke s ¼k»kk{kt ¼khu ÃkzðkLkkt yuÄt ký ðíkkoÞkt. yLku íku{Lkk Ëefhk Ëwr÷Ãk®Mk½Lke fÚkLke ykÃkýu Mkkð ¼q÷e çkLÞwt yuðtw fu, ø÷kMkøkku þnuh{kt Lkkufhe fhíkk çkkuçk økkuzkzo økÞk Aeyu. Lkk{Lkk Mkhfkhe yrÄfkheyu Ãkkuíku Ëwr÷Ãk®Mk½Lkk MkeÄk ÔÞqnçkkS{kt rLk»ýkík, hýLkerík{kt çkuòuz yLku ðkhMkËkh nkuðkLkwt ònuh fheLku fkurnLkqh nehkLkku fçkòu hksh{ík{kt {knuh {nkhkò hýrsík®Mk½Lku ykX Ëefhk {ktøÞku. økkuzkzoLkk fnuðk «{kýu íkuLkk ËkËkLke {k yuf níkk. yu Ãkife çku çkk¤fku rfþkuhðÞu {]íÞw ÃkkBÞkt. MkkiÚke {kuxk hksfw{khLke Lkkufhkýe níke yLku yu hksfw{kh Úkfe íku Ëefhk ¾zøk®Mk½Lkwt {]íÞw ¼hÞwðkLkðÞu Mkík÷s LkËe{kt zqçke øk¼oðíke çkLke yLku íkuýu su ËefhkLku sL{ ykÃÞku yu çkkuçk sðkÚke ÚkÞw.t suLkk{kt {nkLk rMk¾ Mkk{úkßÞLku Mkk[ððkLke økkuzkzoLkk ËkËk Ãkkuíku yLku yu hksfw{kh yux÷u Ëwr÷Ãk®Mk½Lkku fwþ¤íkk níke yuðk ðkhMkËkhLkk {kuíkÚke hýrsíkrMkt½Lku çkeò LktçkhLkku Ëefhku £uzrhf®Mk½. {nkLk rMk¾ Mkk{úkßÞ yux÷ku «[tz yk½kík ÷køÞku fu 1840{kt yuf Mkktsu Ëefhk MkkÚku ÃkkuíkkLkku ÷kuneLkku MktçktÄ Mkkrçkík fhðk {kxu økkuzkzo ¾zf®Mk½Lku íkuyku øk{økeLkÃkýu Mkt¼khe hÌkk níkk yLku yMktÏÞ ð¾ík zeyuLkyu xuMx fhkððkLke íkiÞkhe çkíkkðe y[kLkf íku{ýu Ëun Akuze ËeÄku. çku s ð»ko ÃkAe, hýrsík®Mk½ [qõÞku Au, Ãkhtíkw íkuLkk Ëkðk{kt yux÷wt {sçkqík íkÚÞ sýkÞ Au ÃkAe økkËeyu ykðu÷k þuh®Mk½Lku Íuhe MkÃko fhze økÞku yLku fu rçkúrxþ MkhfkhLku ÃkhMkuðku ð¤u Au. nsw økÞk ð»kuo çkkuçk íku{LkwtÞ {kuík rLkÃkßÞwt. hýrsík®Mk½u íku{Lkkt ½ýkt¾hk økkuzkzuo 1943Lkk rçkúrxþ fkLkqLkLku xktfeLku yðiÄ MktíkkLk íkhefu ËefhkykuLkkt Lkk{ Ãkkuíku Síku÷kt LkøkhkuLkkt Lkk{ ÃkhÚke hkÏÞkt Ãký ÃkkuíkkLkku ðkhMkkE nf {u¤ððkLkku fuMk Ëk¾÷ fÞkuo Au. níkkt. 1839{kt ¾zf®Mk½, 1840{kt MðÞt hýrsík®Mk½, yu rnMkkçku fkurnLkqh nehku ¼khíkLku Ãkhík {¤u íku {kxu 1842{kt þuh®Mk½ ÃkAe 1844{kt fkÂ~{hkrMkt½, 1845{kt ðktrÍÞk Ä{ÃkAkzk fhðkLku çkË÷u ykÃkýu çkkuçk økkuzkzoLkk ÃkuþkðhrMkt½, 1846{kt {wÕíkkLkkrMkt½ ¼uËe yÚkðk íkku yfk¤ ËkðkLku Mk{ÚkoLk {¤u yu {kxu «kÚkoLkk fhðe òuEyu. ÃkqAku fu{? yLku ykfÂM{f {kuíkLku ¼uxâk. {kºk Mkkík ð»ko{kt þkne fkhý fu çkkuçk økkuzkzoLke ÃkíLkeLkwt Lkk{ yuLsu÷e Au yLku ÷øLk ÃkrhðkhLkk yk A fktÄkuíkhLke yhÚke QXe økÞk ÃkAe MkkiÚke ÃkqðLou kwt íkuLkwt Ãkqhtw Lkk{ Au fw{khe ytsr÷ MkíÞuLÿLkkÚk rMktnk. yu LkkLkk Ëwr÷Ãk®Mk½Lkwt hksøkkËeyu ykhkuný ÚkÞw.t ÷qå[k ytøkúò u u {q¤ rçknkhLke Au. ytsr÷ yLku çkkuçkLkku Ëefhku r{f økkuzkzo {kxu nðu {kuøk÷ Mkk{úkßÞ ÃkAe rMk¾kuLkwt rðhkx hkßÞ Ãkzkðe MxkLzzo [kxozo çkuLfLkk ErLzÞLk [uÃxhLkk ðkEMk «urMkzuLx ÷uðkLkku yk yý{ku÷ {kufku níkku yLku íku{ýu yu fÞwO su íkuyku íkhefu nk÷ rËÕne{kt Vhs çkòðu Au. fnuðkÞ Au fu rLkÞríkLke nt{þ u kt fhíkk ykÔÞk níkk. rMk¾ Mkk{úkßÞ Ãkh fçkòu {u¤ðeLku [k÷ çkze þkríkh nkuÞ Au, ykÃkýu Mk{S s Lk þfeyu. çkx íku{ýu VheÚke fËe yk ÷zkÞf «ò yufºk ÚkE Lk þfu íku ðu÷, rLkÞríkLke økrík nkuÞ Au íkku [¢kfkh s. ßÞktÚke þY nuíkwÚke Mkk{úkßÞLkk «íkef Mk{k çkk¤khkòLku #ø÷uLz ¼u¤k ÚkkÞ íÞkt yuf ðkh íkku ykðu s Au!

{kELkMk rzøkúe íkkÃk{kLk{kt þheh Xtzwtøkkh ÚkE hÌkwt nkuÞ fu 49 rzøkúe xuBÃkhu[h{kt [k{ze r÷xh÷e çk¤íke nkuÞ... MkwrVÞkLk yxõÞku LkÚke. f÷kfkuLkk f÷kfku ËrhÞk yLku íkuLkk ¾íkhkyku Mkk{u ÷zíkk hnu÷k ¼khíkLkk yk ÷kuLøk rzMxLMk ÂMð{hu yíÞkh MkwÄe rðïLkk 9 ËrhÞk{kt ¼khíkeÞ æðs VhfkÔÞku Au. yk 29{e ykuøkMxu hk»xÙÃkríkLkk nkÚku íkuLÍªøk yuðkuzoÚke MkL{krLkík ÚkLkkhk ðå[uLke ËrhÞkE Ãkèe) Ãkkh fhe yux÷u MkkiÚke LkkLkku níkku. ÂMðr{tøk Ëhr{ÞkLk MkwrVÞkLk MkkÚku íkuLke MkknMkkuLke MkwrVÞkLk hkíkkuhkík òýeíkku ÚkE økÞku, Ãký LkkLkfzk yk ÂMð{hLku su÷e rVþu zt¾ ËwrLkÞk{kt Úkkuze zqçkfeyku... MkV¤íkk ftE hkíkkuhkík Lknkuíke {¤e. {khe {kheLku íkuLkwt þheh ÷kune÷wnký fhe

ðkuxh ðLzh: MkwrVÞkLk

Mk{wt Äkuhý. ÃkexeLkk rÃkrhÞz{kt Ë Vqxçkku÷Lke {u[. çkÄk ¾u÷kzeyku ðå[u yuf ¾u÷kze MkwrVÞkLk Ãký níkku. {u[ hMkkfMke Ãkh níke íkuðk{kt s MkwrVÞkLkLku yuf AkufhkLke rff ðkøke. yu s{eLk Ãkh ÃkxfkÞku yLku s{ýk ½qtxýLke nœe çknkh ykðe økE. Mkðoºk MkkuÃkku. MkwrV (MkwrVÞkLkLku íkuLke {B{e ÷kzÚke MkwrV fnu Au) ftE Mkk{kLÞ çkk¤f Lk níkku. yuf [uÂBÃkÞLk ÂMð{h níkku yLku [kh-Ãkkt[ {rnLkk{kt s yu EÂø÷þ [uLk÷ Ãkkh fhðk sðkLkku níkku. òufu MkwrVÞkLku øksçkLke MðMÚkíkk Ëu¾kze. íkqxu÷k ½qtxýLku nkÚkuÚke MkeÄku fhe ÷tøkzkíkk ÷tøkzkíkk òíku s yuBçÞw÷LMk{kt çkuXku. ½qtxýLke {kE¢ku Mksohe ÚkE. zkuõxhkuLke MÃkü Mkq[Lkk níke fu yuf ð»ko MkwÄe ÂMð®{øk çktÄ. Ãký Mkíkík ykhk{Úke MkwrV ftxkéÞku níkku. íkuýu {B{eÃkÃÃkk ykøk¤ ÂMð®{øk {kxu sðk SË fhe. MkwrVÞkLkLke SË Mkk{u íku{Lke ykLkkfkLke Lkk [k÷e. Úkkuzk Mk{Þ Ãkkýe{kt {kºk Q¼k hnuðkLke þhíku ÂMð®{øk Ãkq÷{kt Wíkhu÷ku MkwrV íkku Úkkuze r{rLkxku{kt s íkhðk ÷køÞku. {B{e-ÃkÃÃkk Mkrník íkuLkk fku[ Ãký ykùÞoÚke íkuLku òuíkk hÌkk. yk heíku Mkíkík ºký {rnLkkLke «uÂõxMk çkkË MkwrVÞkLk íkiÞkh níkku rðïLkk fux÷kf ¾íkhLkkf ËrhÞkE Ãkzfkhku{ktLke yuf $Âø÷þ [uLk÷ Ãkkh fhðk {kxu. 22 sw÷kE, 2006Lkk hkus 16 rzøkúe íkkÃk{kLk{kt ËrhÞkE {kuòtykuLke ÚkÃkkxku ¾kíkk ¾kíkk íkuýu 33.7 rf{e.Lkwt ytíkh Ãkkh fhe çkíkkÔÞwt. yk {kxuLkku rLkÄkorhík Mk{Þ íkku 18 f÷kf níkku, Ãký MkwrVÞkLku {kºk 12 f÷kf{kt s yk rMkÂØ ÃkkuíkkLku Lkk{u fhe ËeÄe. $Âø÷þ [uLk÷ (£ktMk yLku #ø÷uLz

yíÞkhu 20 ð»koLkk MkwrVyu ºký ð»koLke LkkÏÞwt níkwt yLku ËrhÞkLkwt ¾khwt Ãkkýe ô{hÚke ykLke þYykík fhe níke. Ãkezk{kt ðÄkhku fhe hÌkwt níkwt. 38 rf{e.Lke MkwrVÞkLk fnu Au, ‘LkkLkku níkku íÞkhÚke yk MkVh{kt yu 30 rf{e. Ãkkh fhe yxfe Ëhhkus Mkðkhu 4 ðkøÞu QXeLku 4.30 økÞku. fkuÂBÃkrxþLk íkku Lk SíÞku Ãký íkuLke ðkøÞu ÂMðr{øk {kxu ÃknkU[e síkku. 7.30 yk rMkrØ çkË÷ LkkLkw¼kE Mkwhíke MkwÄe ÂMð®{øk «uÂõxMk yuðkuzoÚke yu LkðkòÞku. çkkË Mfq÷u. ð[{kt økkze{kt çkkË{t 2004{kt MkwrVÞkLku çkux÷ økúkWLz yk MÃkÄko Ãký Ãkkh fhe s LkkMíkku fhíkku. Mfq÷uÚke ykðeLku s{íkkt s{íkkt çkíkkðe. rLkfwts {kLkð xeðe òuðk {¤íkwt. 2 Úke 3 yk Ãknu÷kt 2000Lke ðkøÞk Ëhr{ÞkLk {B{eLke MxÙeõx Mkk÷{kt MkwrVyu íkuLke ®sËøkeLke yuf fÃkhe Mkq[LkkÚke MkqE síkku. yuf f÷kf xâwþLk Ãký hku{kt[f MkVh íkÞ fhe. ð»koLkku {kuxku çkkË Vhe Mkktsu ÂMð®{øk yLku ¼køk ßÞkt çkhV Ãkzu Au íkuðk yuõMkhMkkEÍ. Mkkzk Mkkíku ½hu ÃkkAk ykðe ÂMðxTÍh÷uLz{kt {kELkMk rzøkúe xuBÃkhu[h Mfq÷ nku{ðfo Ãkíkkðíkku yLku hkºku fu su{kt nkÚk Lkk¾ðkLke Ãký ®n{ík Lk ÚkkÞ VhrsÞkík 10 ðkøÞu MkqE síkku.’ íkuðk Ãkkýe{kt W½kzk çkkÃk hu... yufË{ ÷~fhe xkE{xuçk÷. þhehu 26.5 rf{e.Lkwt [uÂBÃkÞLk çkLkðk fuxfux÷wt ÃkkA¤ Akuzðwt ytíkh {kºk 9.5 Ãkzu Au! òufu yk [uÂBÃkÞLkLku fkuE ðMkðMkku f÷kf{kt Ãkkh LkÚke. ‘{U su økw{kÔÞwt íkuLkk fhíkkt su {u¤ÔÞwt fÞwO. yu Au íku {khu {kxu ½ýwt {n¥ðLkwt Au. nwt ßÞkt ð¾íku íkuLke Ãký økÞku Awt íÞkt íÞkt ¼khík {kLkwt Lkk{ ô{h níke hkuþLk fÞwO Au. ykLkkÚke ðÄkhu þwt {kºk òuEyu.’ nk÷{kt Ãký MkwrVÞkLk fkuE Ãkkxeo þkxeo fu rzMfku{kt LkÚke síkku fu LkÚke íkuLke fkuE øk÷o£uLz. íku fnu Au, ‘yhu, yk çkÄk {kxu xkE{ s õÞkt Au’. MkwrVÞkLk Ãknu÷uÚke ÷kUøk rzMxLMk ÂMð{h Lk níkku, yu íkku íkuLkk fku[ f{÷uþ LkkýkðxeLke Ãkkh¾wt Lkshu íkuLku yk {kxu «urhík fÞkuo. íkuLkwt Ãknu÷wt ÷kUøk rzMxLMk ÂMð®{øk MkknMk níkwt [kuhðkzÚke ðuhkð¤Lkku 38 rf{e. ËrhÞk{køko. 1999{kt {kºk Lkð ð»koLke ô{hu MkwrVÞkLku yk MÃkÄko{kt ¼køk ÷eÄku níkku. çkÄk s ÂMð{hku{kt yu

CMYK

10 ð»ko. MkwrVÞkLk yíÞkh MkwÄe rðïLkk Lkð ËrhÞk Ãkkh fhe þõÞku Au, su{kt yu÷fxÙkÍ{kt ËrhÞkE ®MknkuLkk ¾íkhk ðå[u ÃkuMkurVf ykuþLk, yux÷kÂLxf ykuþLk, ¢kuuyurþÞkLkku yuzÙeÞkxef ykuþLk, MÃkuLkLkk ¼q{æÞ Mk{wÿLke MkkÚku MkkÚku [k{ze çkk¤e Lkk¾íkkt 49 rzøkúe íkkÃk{kLk ðå[u ELzkuLkurþÞkLkk EÂLzÞLk ykuþLkLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. íkuLke yk rMkrØLku r÷{fk çkwf ykuV hufkuzoMk{kt Ãký MÚkkLk {éÞwt Au. ykðe ßð÷tík rMkrØ ÃkkA¤ MkwrVÞkLk yuf÷ku sðkçkËkh LkÚke. íkuLkkt {B{eÃkÃÃkkLke {nuLkík Ãký yux÷e s Au. íkuLke {B{e, f{h þu¾ fhk[eLkk {wÂM÷{ ÃkrhðkhLke Au. LkkLkÃkýÚke s íku{Lku ÂMð®{øk þe¾ðkLke RåAk níke, Ãký ÃkkhtÃkkrhf YrZLke çkuzeyku íku{Lkk Ãkøk{kt níke. Ãký ÷øLk çkkË íku{ýu Ëefhk{kt íku{Lkk çkk¤ÃkýLkk MkÃkLkkLkwt ®Mk[Lk fÞwO. MkwrVLkk Ëhuf MkknMk{kt íkuLke {B{e MkkÚku hne Au. Ëefhku Mkíkík 10-12 f÷kf íkhíkku nkuÞ íÞkhu LkkLkfze yuf Lkkð{kt ÷kEV økkzo yLku ykuçÍðoh MkkÚku íkuLke {B{e íkuLkku WíMkkn çk{ýku fhíke íkuLke Lksh Mkk{u s nkuÞ. MkwrVÞkLkLkk rÃkíkk {kunMkeLk þu¾ ¾wË òýeíkk r[ºkfkh Au. íkuyku MkwrVÞkLkLkk {uLxh hÌkk Au. ËefhkLku ykøk¤ ðÄðk fkuE yz[ý Lk ykðu yu ðkík íku{ýu MkwrLkrùík fhe Au. yk 29{e ykuøkMxu hk»xÙÃkríkLkk nkÚku MkwrVÞkLk íkuLÍªøk yuðkuzo {u¤ðþu. 1953{kt yuz{Lz rn÷uhe MkkÚku Mkki «Úk{ ðkh yuðhuMxLke Ÿ[kE Mkh fhLkkh íkuLÍªøk LkkuøkuLo kk {kLk{kt yÃkkíkku yk yuðkuzo yswLo k yuðkuzLo ke Mk{fûk økýkÞ Au. ykx÷e LkkLke ô{h{kt ykxykx÷kt MkknMk yLku MkL{kLk, MkwrVÞkLk þwt rð[khu Au? ‘Ëuþ {kxu Lkk{ fhðk çkË÷ [ku¬Mk {Lku økðo Au. {khe yk ykx÷e LkkLkfze ®sËøke{kt 3 ðkík þeÏÞku Awt. yÕ÷knLke çktËøke, {k-çkkÃkLkk ykþeðkoË yLku økwhwLke rþûkkÚke fkuE Ãký Mkk{kLÞ ÔÞÂõík Äkhu yu yMkk{kLÞ fk{ Ãkkh Ãkkze þfu Au. {ÄËrhÞu ßÞkhu Ãký nwt zkWLk rVÕz fhíkku nkuô nwt EïhLkk Mknkhu {khe òíkLku AkuzeLku ykøk¤ ðÄíkku nkuô Awt.’ MkwrVÞkLkLkwt LkuõMx xkøkuox þwt Au? ‘ËwrLkÞk{kt nsw íkku ½ýkt ËrhÞk Ãkkh fhðkLkk çkkfe Au, Ãký nk÷{kt nwt ykur÷ÂBÃkf{kt ¼køk ÷E ¼khík {kxu {uz÷ Síkðk {ktøkwt Awt. yk {kxu s Úkkuzk Mk{Þ{kt nwt fuLkuzk sE íkk÷e{ ÷uðkLkku Awt.’ ELþkyÕ÷kn MkwrV yuLkkt MkÃkLkkt Mkkfkh fhu yLku ¼khíkLkwt Lkk{ hkuþLk ÚkkÞ!

ABSR

ykËíkkuLkwt {w¾zwt, ykí{kLkwt ytíkhwt! Ex÷ ðkt[eLku rð[kh{kt Ãkze økÞk fu þuLke ðkík ÚkE hne Au? ykufu, ykufu ‘íkk÷’ AkuzeLku zkÞhuõx ‘Mk{’ Ãkh ykðeyu! ABSR yux÷u y{ËkðkË, çkhkuzk (nðu ðzkuËhk!), Mkwhík yLku hksfkux. {kfuo®xøk yLku Ãke.ykh.Lkk çktËkyku ÃkkuíkkLke òøkoLk{kt økwshkíkLkkt yk [kh þnuhLku ABSR íkhefu yku¤¾u Au. yksu yk ABSR Lke ytíkhtøk ðkíkku fhðe Au! [k÷ku Äwçkkfku {kheyu! A. y{ËkðkË : LkkuLk-økwshkíkeyku {kxu íkkhf {nuíkk fk W÷xkt [~{ktLke ËÞkLkk {kuZu Lkef¤íkwt ‘yBB{ËkðkË’ yLku çkkfeLkkyku {kxu ‘Mkkçkh{íkeLkwt Ãkkýe’ yLku ÞtrøkMíkkLk çkeS hwr[ ¼tøk fhu ¼krðLk yæÞkhw yuðe Ãku÷e fnuðík. n{ýkt s 500{ku sL{rËLk økÞku nkuE çknw ÷¾kÞwt Au. y{ËkðkË rðþu Ãký sux÷wt ÷¾ku yux÷wt ykuAwt! ‘MkeMkeze’{kt çkuMkíkwt ÞtrøkMíkkLk hrððkhLke Mkkts u{kU½ðkhe yLku õðkur÷xeLkk ¼kuøku Ãký çknkhLkwt s ¾kðkLkku ykøkún hk¾íkk y{ËkðkËeyku yLku ºký Ëhðksu hkus-çkhkusLke ðMíkwyku ðu[íkku VurhÞku yLku yu.yu{.xe.yuMk.Lke çkMk{kt Vhíkku {æÞ{ðøkeo y{ËkðkËe çkÄk s y÷øk y÷øk yuõMxÙeBMk Au. ynªÞkt {fkLkLke MktÏÞk fhíkkt çkúkufMkoLke MktÏÞk ðÄw Au! ¾kzeÞk ÃkuÃkh {kfuox (ÃkuÃkh), VLkkoÂLzMk rçkús (ÃkkXâÃkwMíkfku), htøkkxe çkòh (fÃkzktLkwt htøkfk{), çke.S. xkðh (Ã÷kÂMxf {kfuox), økkuíkk ({kçko÷ xkEÕMk) yu{ Ëhuf ðMíkwykuLkkt MÃkurþÞ÷kEÍTz çkòhku Au! ÃkuZeykuÚke hnuíkk y{ËkðkËeykuyu y{ËkðkË çkË÷kíkwt òuÞwt Au, y{ËkðkË Ëtøkkyku{kt Ãký ykøk¤ yLku íknuðkhkuLke Wsðýeyku{kt Ãký ykøk¤, Wå[ rþûký nkuÞ fu hkusøkkhe, yk þnuh çkÄkLku Mk{kðe ÷u, òýu yuf {wtçkE! nk, Ëhuf ðMíkw{kt økýíkhe yLku «uÂõxf÷ Mð¼kð ¾hku Ãký Mkðkhu ðnu÷e ¾q÷íke ËwfkLkku-ykurVMkku Mkktsu Ãký 8 ðkøÞk MkwÄe{kt çkÄwt s ‘Äçkzf’ ÚkE òÞ! EMfkuLk ÃkkMku çknkhøkk{ sðkLke çkMk {kxuu Q¼k hnuíkk y{ËkðkËLke çknkhLkk økwshkíkeyku nt{uþkt íÞktLkk ykMkÃkkMkLkk ÚkkufçktÄ {kì÷ Mkk{u Lksh fhu, Mku÷ ð¾íku {ŠMkzeMk{ktÚke Qíkhíkku y{ËkðkËe AkÃkkLke ÃkMíke yuf rf÷kuLkk 25 YrÃkÞkLkk ¼kðu ykÃku yLku çkË÷k{kt [kh økýwt ¾heËðkLke ykuVh{kt ¼køk ÷u, øk{u íkuðku ÄLkkZâ y{ËkðkËe nþu. yu AkÃkkLke fwÃkLk fkÃkþu s, yLku íkkÃk{kt ÷kELk{kt Q¼k hne çkk÷Ëe yLku Mkkçkw suðe røk^xMk ÷uþu s! yuf s nkEðu Ãkh Ãkkt[ {kuxkt {ÂÕxÃ÷uõMk nkuðk Aíkkt þrLk-hrð{kt Mkkhe rVÕ{kuLke rxrfx yuzðkLMk{kt s ÷uðe Ãkzu! swðkrLkÞkyku ynª økwshkíke nkuðk Aíkkt rnLËe{kt s çkku÷ðkLkwt ÃkMktË fhu! ík{u òu fkXeÞkðkze nkuð íkku yuf s Mkuftz{kt ík{khku çkku÷ðkLkku ÷nufku yku¤¾e ík{Lku fnuþu, ‘ík{u Mkkihk»xÙLkk Aku?’ yLku fkXeÞkðkzeyku rðþu Mkkt¼¤u÷e Mkk[e¾kuxe ðkíkku ík{Lku fnuþu! y{ËkðkË yux÷u òýu Mkkihk»xÙ, W¥kh økwshkík yLku Ërûký økwshkíkLku òuzíke yuf 1839 fze! [kh Y{Lkk ½hLkku ¼kð 70Úke 80 ÷k¾Lke ykswçkksw Au yksu! fkuE EfkuLkkur{õMk yk{kt ÷køkw Lk Ãkkze þfkÞ! {kÚku ËwÃkèku çkktÄe Vhíke Akufheyku, Ãkhkýu nuÕ{ux Ãknuhíkwt Lkøkh, ÃkiMkk [qfðíke ð¾íku Lkkuxku nkÚk{kt 2 ðkh ½MkeLku ykÃkíkwt þnuh!, økku÷kLku økku¤k, Ãkkô¼kSLku ¼kSÃkkô, ÃkkýeÃkwheLku Ãkfkuze íkhefu yku¤¾íkwt þnuh, Ëhuf y{ËkðkËe ÃkkuíkkLkk VkÞLkkÂLMkÞ÷ Ã÷k®Lkøk{kt yufË{ Mkòøk! Mkkihk»xÙLke su{ Ëhuf ðkík{kt ykøkún Lk fhðkLke Lk^VxkE õÞkhuf ðÄw ÷kursf÷ ÷køku! yLkw ÃkkLkk Lkt: 4