Zundert, Schatkist van het Zuiden Cocreatie Sessie met Ondernemers van het PRET Nota Cultuur, Recreatie & Toerisme 2011-2015 De kracht van Zundert Mei 2012
Inhoudsopgave
1
Aanleiding........................................................................................................... 3
1.1 De context .......................................................................................................... 3 1.2 De opdracht........................................................................................................ 3 1.3 De aanpak .......................................................................................................... 3
2
De Resultaten..................................................................................................... 4
2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6
De voorbereiding ................................................................................................ 4 Vogelrevalidatiecentrum à la Pieterburen........................................................... 5 Streekproducten (incl Trappistenbier) ................................................................ 7 De boom van Vincent ......................................................................................... 9 Fiets- en wandelroutes ..................................................................................... 11 Effectieve website ............................................................................................ 13
3
Tot slot.............................................................................................................. 15
Toelichting titel rapport: De creatieve sessie werd afgesloten met de vraag: 'Maak deze zin af: Zundert, …….' “Zundert, de schatkist van het zuiden” werd als winnende slogan uitgekozen. 2
1
Aanleiding
1.1
De context 1
De gemeente Zundert wil uitvoering geven aan 'De kracht van Zundert' . De gemeente streeft naar een optimale integratie van cultuur, recreatie en toerisme. Deze elementen vormen samen een unieke waardepropositie voor Zundert; een uniek onderscheidend product waarmee de gemeente zich sterk kan profileren. Nationaal én internationaal.
Zundert heeft bezoekers veel te bieden op het gebied van natuur, cultuur en erfgoed. De verbondenheid met Vincent van Gogh versterkt de internationale aantrekkingskracht van Zundert .
Een succesvol toeristisch product is echter enkel te realiseren met voldoende draagvlak. Binnen de gemeente, inwoners en vooral ondernemers. De betrokkenheid van ondernemers is cruciaal voor een succesvolle implementatie van het gemeentelijk beleid. In Zundert zijn ondernemers uit de cultuur- recreatie- en toeristische sector vertegenwoordigd in het Platform Recreatie en Toerisme (PRET). Dit geeft ondernemers de mogelijkheid direct te communiceren met de gemeente. Tijdens een bijeenkomst op 21 maart jl. presenteerde de gemeente haar plannen en de Kamer van Koophandel Zuidwest-Nederland heeft een creatieve denksessie, een brainstorm, begeleid. Deze sessie leverde 512 ideeën op. 1.2
De opdracht
De gemeente Zundert geeft graag vervolg aan de weg die ingeslagen is op 21 maart. Om die reden is een tweede sessie gepland om de beste ideeën uit te werken tot een uitvoeringsagenda, oftewel actieplan.
Doel van de sessie: consensus over de beste ideeën en een gezamenlijke visie over de uitvoering.
Door de gemeente is gekozen om een onafhankelijke partij aan te wijzen om het proces van convergentie en uitwerking te begeleiden. De Kamer van Koophandel Zuidwest-Nederland heeft deze taak opgepakt door een cocreatie sessie te begeleiden. 1.3
De aanpak
De doelstelling van de tweede sessie in Zundert, het convergeren en verrijken van ideeën, kon het best behaald worden door een cocreatiesessie. In een dergelijke sessie wordt gebruik gemaakt van de kennis en ervaring van alle deelnemers om de ideeën te verrijken. Om de (economische) belangen van de verschillende (groepen) deelnemers boven tafel te krijgen is gebruik gemaakt van het business model canvas. Zodoende was de aanpak op 2 mei als volgt: 1. Consensus over de gekozen ideeën; 2. Stemmen op de ideeën om er circa 6 over te houden; 3. Verrijken en uitwerken van de ideeën met behulp van het business model canvas: a. Wat verstaan we onder het idee? b. Is het iets voor uw gasten? c. Kunt u er samen met anderen iets mee doen? 4. Afsluiting
1
“De kracht van Zundert” is de nota cultuur, recreatie en toerisme 2011-2015. 3
2
De Resultaten
2.1
De voorbereiding
Ter voorbereiding op deze bijeenkomst heeft de gemeente Zundert 10 ideeën uitgekozen uit de ideeën die eerder zijn aangedragen en die binnen de doelstellingen van de nota cultuur, recreatie en toerisme passen. Voor de uitwerking van de ideeën is gekozen voor een methode die dicht bij het ondernemerschap staat en als leidraad voor discussies kan leiden. Essentie van deze methode, het business model canvas, is de samenhang tussen verschillende elementen als het onderscheidend vermogen, doelgroepen en onderlinge samenwerking. De geselecteerde ideeën waren aanleiding voor veel discussie. Algemeen gevoel was dat er al zoveel in Zundert is, dat het meer zaak is deze te verbeteren dan weer nieuwe dingen te verzinnen. Omdat er veel behoefte bleek te zijn aan de verdieping en mogelijkheden van samenwerking, vertoont de uiteindelijke lijst met geselecteerde ideeën veel verschillen met de oorspronkelijke selectie. Belangrijk is wel dat dit is uitgesproken en er naar elkaar geluisterd is. Dit zal verdere samenwerking ten goede kunnen komen. Mede hierdoor is de focus van de sessie aangescherpt. Focus: Vanuit individuele ondernemersbelangen komen tot een gedragen gezamenlijk belang.
De lijst met ideeën zag er als volgt uit: Ideeën geselecteerd door de gemeente: 1. Verkiezing van de Grootste Aardbei 2. Zonnebloemen als landmark 3. Masterchef Zundert 4. Met paarden door dahliavelden 5. Effectieve website 6. Streekproductenfestival 7. De boom van Vincent 8. Zundert, … 9. Klompenrace 10. Uitkalender
Ideeën geselecteerd door de deelnemers: 1. Vogelrevalidatiecentrum à la Pieterburen 2. Streekproducten (incl. Trappistenbier) 3. De boom van Vincent 4. Fiets- en wandelroutes 5. Effectieve website
Uiteindelijk was er consensus over de lijst met ideeën. Deze vormden de basis voor verdere uitwerking. Om uiteindelijk een business model canvas te kunnen vormen zijn bij ieder idee een drietal vragen gesteld: 1. Wat verstaan we onder het idee? Zijn we het eens wat we bedoelen met dit idee? Moet het aangevuld worden, moet er iets wijzigen? 2. Is het iets voor uw gasten? Is het iets voor de gasten van uw buurman? Wie zijn uw gasten? Wilt u nieuwe gasten? Wilt u de gasten die bij uw buurman komen dat ze ook bij u komen? Kunt u iets aan het idee veranderen dat de gasten wel naar u toe komen? 3. Kunt u er samen met anderen iets mee doen? Kunt u het idee nog mooier maken door samen te werken? Indien deze vragen lastig te beantwoorden bleken waren er een aantal vragen achter de hand om de creativiteit te stimuleren, zoals: is het te combineren met een ander idee of activiteit, zijn er al activiteiten die hierbij passen, zijn er pluspunten of minpunten, wat zijn de mogelijkheden/kansen/risico's, is het idee om te buigen, te vergroten of te verkleinen om tot een beter idee te komen? De vijf ideeën zijn verder besproken en de eerste aanzet voor een businessmodel is voor elk idee gegeven. 4
2.2
Vogelrevalidatiecentrum à la Pieterburen
Pieterburen is beroemd geworden door de zeehondenopvang van Lenie ’t Hart. Waarom zou Zundert niet hetzelfde kunnen doen met het unieke Vogelrevalidatiecentrum?
Hoe ziet het idee eruit: Vogelrevalidatiecentrum in Zundert Het vogelrevalidatiecentrum kan nóg verder uitgebouwd worden naar een natuur- educatiecentrum dat hét startpunt is voor diverse wandel- en fietsroutes in de buurt. Hiervoor kan het product (het vogelrevalidatiecentrum) nog verder worden aangepast, maar het is juist ook de omgeving die het idee kan versterken. Dit kan door middel van vogelhuisjes in de gemeente, fietsroutes die langs het centrum voeren en horecagelegenheden die hun product hierop aanpassen. Bijvoorbeeld door informatie op de menukaart te plaatsen, gerechten passend bij het natuur (vogel) concept.
4
5
1
6
3
2
3
7
8
Stappenplan 1. Het idee verder verfijnen en uitdragen. Hiermee wordt het idee getoetst en steeds concreter. Het draagvlak wordt hiermee ook steeds groter; 2. De doelgroep moet zich aangetrokken voelen tot het vogelrevalidatiecentrum, de behoefte van hen zal dus onderzocht moeten worden. In Pieterburen zijn de zeehondjes de grote trekker: de schattige, knuffelachtige uitstraling van zeehonden spreekt een breed publiek aan. Bij vogels ligt dat anders. De bedoeling is natuurlijk dat een breed publiek zich aangetrokken voelt door het vogelrevalidatiecentrum. Er zal dus aansluiting gezocht moeten worden bij de actualiteit (milieurampen, tuinvogeltellingen, etc.) of bij trends in de samenleving (twitter, Angry Birds, etc.) 3. Hoe worden (potentiële) bezoekers geïnformeerd over, of zelfs betrokken bij, het idee? 4. Zoeken van samenwerkingspartners: wie hebben er voordeel bij het idee en wat kunnen zij bijdragen? 5
5. 6. 7. 8.
Wat moet er gedaan worden om het idee uit te voeren? Wat is er voor nodig om dit idee uit te kunnen voeren? Welke kosten moeten er gemaakt worden? Zijn er (uiteindelijk) ook inkomsten voor het idee? Met andere woorden; zit er een verdienmodel achter?
Ter illustratie een voorbeeld van een uitwerking van het idee, waarin diverse elementen van het merk Zundert een plaats kunnen krijgen:
In de game “Angry Birds Zundert” (of “Zundert Birds”) kan de speler met de inheemse vogels uit het revalidatiecentrum jacht maken op de vijand, “de Aardappeleters”. De achtergrond is de omgeving van Zundert (bomen, Van Gogh schilderijen, corso-praalwagens).
Werkgroep Edwin Mathijsen Eva Geene
6
2.3
Streekproducten (incl Trappistenbier)
Uit de gemeente Zundert is een verscheidenheid aan streekproducten afkomstig. Zou het niet mooi zijn om dit op zo’n manier te positioneren dat de economische impact wordt geoptimaliseerd?
Hoe ziet het idee eruit: sterk in streekproducten Van aardbeien tot trappistbier en van wijn tot led-verlichting. De producten met een Zundertse herkomst zijn zeer divers. Deze lokale producten versterken het imago en de beleving, aangezien deze ambachtelijk geproduceerd zijn, en de herkomst bekend is. Deze producten kunnen samen het merk Zundert versterken wanneer deze als geheel en door iedereen worden gepromoot. Hierbij kan gedacht worden aan de verkoop op diverse locaties, evenementen of activiteiten. Ideeën die hierbij passen zijn een streekproductenmarkt, verkiezeng streekproduct van het jaar, een virtuele etalage en verkooppunten langs de weg van Breda naar Zundert.
4
5
1
3
2
6
8 7
Stappenplan 1. Het idee verder verfijnen en uitdragen. Hiermee wordt het idee getoetst en steeds concreter. Het draagvlak wordt hiermee ook steeds groter; 2. De doelgroep moet zich aangetrokken voelen tot streekproducten, de behoefte van hen zal dus onderzocht moeten worden. Tijdens de discussie kwamen 2 verschillende soorten bezoekers ter sprake: de lokale bezoekers (Zundert/Breda en omgeving) en de in cultuur-geïnteresseerde bezoeker (aangetrokken door Van Gogh). Streekproducten dienen dus bij deze verschillende behoeften te passen: voor de één is het de reden van bezoek, voor de ander slechts een bijproduct. In het laatste geval zou de relatie met Van Gogh kunnen worden benadrukt: Van Gogh wijn, palet koekjes, zonnebloem-honing, etc. 3. Hoe worden (potentiële) bezoekers geïnformeerd over, of zelfs betrokken bij, het idee? 7
4. Zoeken van samenwerkingspartners: wie hebben er voordeel bij het idee en wat kunnen zij bijdragen? 5. Wat moet er gedaan worden om het idee uit te voeren? 6. Wat is er voor nodig om dit idee uit te kunnen voeren? 7. Welke kosten moeten er gemaakt worden? 8. Zijn er (uiteindelijk) ook inkomsten voor het idee? Met andere woorden; zit er een verdienmodel achter? Ter illustratie een voorbeeld van een uitwerking van het idee:
Voor een gedeelte van de bezoekers zijn streekproducten slechts een bijproduct: ze komen voor Van Gogh, naar het Van Gogh huis, en ondersteunend aan hun bezoek kopen zij souvenir-streekproducten die deze herinnering levendig houden. De producten moeten deze relatie dan wel aantonen. Als streekproducten dĂŠ trekker moeten worden voor alle andere elementen uit het merk Zundert, moet er groots gedacht worden: Zundert als bestemming voor puur en maatschappelijk verantwoord verblijf. Hierbij kan ook de aardbeienpluk een plek krijgen (voor werklozen, ouderen of andere vrijwilligers).
Werkgroep Jack Roelands Ralph Bogers Dhr. Reijters
8
2.4
De boom van Vincent Wat soms begint met een grapje, resulteert in een mooi idee. Het concept “De Boom van Vincent” omvat twee unieke kanten van Zundert: cultuur (Van Gogh) en natuur (boomteelt).
Hoe ziet het idee eruit: De Boom van Vincent Mensen zijn op zoek naar een beleving, een ervaring. Soms kan een verhaal genoeg zijn. Van Gogh en Zundert zijn historisch aan elkaar verbonden. Een beeld als “de boom van Zundert” kan deze verbintenis versterken. Dit kan letterlijk een boom zijn (stek van de bomen van zijn schilderijen) of iets anders van toen: iets wat er toen was en nu nog steeds. Zelfs een virtuele omgeving van de tijd van Van Gogh is als mogelijkheid genoemd.
4
5
1
3
2
6
7
8
Stappenplan: 1. Het idee verder verfijnen en uitdragen. Hiermee wordt het idee getoetst en steeds concreter. Het draagvlak wordt hiermee ook steeds groter; 2. De doelgroep moet zich aangetrokken voelen tot het idee van De boom van Vincent, de behoefte van hen zal dus onderzocht moeten worden. 3. Hoe worden (potentiële) bezoekers geïnformeerd over, of zelfs betrokken bij, het idee? 4. Zoeken van samenwerkingspartners: wie hebben er voordeel bij het idee en wat kunnen zij bijdragen? 5. Wat moet er gedaan worden om het idee uit te voeren? 6. Wat is er voor nodig om dit idee uit te kunnen voeren? 7. Welke kosten moeten er gemaakt worden? 8. Zijn er (uiteindelijk) ook inkomsten voor het idee? Met andere woorden; zit er een verdienmodel achter? 9
Ter illustratie een voorbeeld van een uitwerking van het idee:
Op zoek naar iets wat er in de tijd van Vincent was en nu nog steeds is. Een mogelijkheid is dat dit een virtuele werkelijkheid is. Met behulp van qr-codes, 3D-modellen en/of layars kunnen de digitale en fysieke wereld samengaan. Dit staat gelijk aan het samengaan van historie en het heden.
Werkgroep Petra Nous Jack Roelands
10
2.5
Fiets- en wandelroutes
De provincie Brabant wil zich positioneren als dé fietsprovincie. Dat kan ook in Zundert. Op basis van het knooppuntensysteem kunnen diverse routes samengesteld worden. Hoe ziet het idee eruit: Fietsen en wandelen in Zundert Routes zijn ideaal om de hoogtepunten van Zundert aan elkaar te verbinden. Al fietsend of wandelend kan men kennismaken met kunst, natuur en streekproducten. Routes kunnen de highlights van Zundert ondersteunen en versterken.
4
5
1
3
2
6
7
8
Stappenplan: 1. Het idee verder verfijnen en uitdragen. Hiermee wordt het idee getoetst en steedsconcreter. Het draagvlak wordt hiermee ook steeds groter; 2. De doelgroep moet zich aangetrokken voelen tot fiets- en wandelroutes, de behoefte van hen zal dus onderzocht moeten worden. 3. Hoe worden (potentiële) bezoekers geïnformeerd over, of zelfs betrokken bij, het idee? 4. Zoeken van samenwerkingspartners: wie hebben er voordeel bij het idee en wat kunnen zij bijdragen? 5. Wat moet er gedaan worden om het idee uit te voeren? 6. Wat is er voor nodig om dit idee uit te kunnen voeren? 7. Welke kosten moeten er gemaakt worden? 8. Zijn er (uiteindelijk) ook inkomsten voor het idee? Met andere woorden; zit er een verdienmodel achter? 11
Ter illustratie een voorbeeld van een uitwerking van het idee:
Fiets- en wandelroutes zijn uitstekende middelen om de highlights van Zundert (en omgeving) aan elkaar te rijgen. Hierbij moet extra aandacht besteed worden aan het economisch impact: de route moet mogelijkheden bieden om geld uit te geven: terrasjes, streekproducten, entreegelden, etc. Als de routes dé trekker van het merk Zundert moeten worden, dan moet groter gedacht worden. Hierbij zou Zundert een doelgroep kunnen aantrekken die graag wil afvallen. De themaroutes kunnen dan als caloriënkillers worden neergezet: met welke route worden de meeste caloriën verbrand. Ook de horeca kan hier volop in participeren.
Werkgroep Edwin Mathijsen Mevr. Buzion
12
2.6
Effectieve website
Wanneer het (toeristische) product op orde is, is het van belang dat dit ook goed verkocht kan worden. Daar hoort een goede informatievoorziening bij.
Hoe ziet het idee eruit: Zundert Online Eén site waar met 1 druk op de knop alles zichtbaar wordt wat Zundert te bieden heeft. Dit zou moeten
passen bij de huidige tijd: interactief, snel en compleet. Mogelijk kan met social media en andere digitale tools het “dorpse” karakter (combinatie tussen gemoedelijkheid, cultuur en natuur) worden versterkt.
4
5
1
3
2
6
7
8
Stappenplan: 1. Het idee verder verfijnen en uitdragen. Hiermee wordt het idee getoetst en steeds concreter. Het draagvlak wordt hiermee ook steeds groter. Hierbij is het essentieel te starten vanuit de positionering van (het merk) Zundert. Elementen die bijdragen aan de gezamenlijk gekozen concepten binnen het merk (zoals routes, streekproducten, etc.) kunnen hieraan gekoppeld worden. 2. De doelgroep moet zich aangetrokken voelen tot de website, de behoefte en het zoekgedrag van hen zal dus onderzocht moeten worden. 3. Hoe worden (potentiële) bezoekers geïnformeerd over, of zelfs betrokken bij, het idee? 4. Zoeken van samenwerkingspartners: wie hebben er voordeel bij het idee en wat kunnen zij bijdragen? 5. Wat moet er gedaan worden om het idee uit te voeren? 6. Wat is er voor nodig om dit idee uit te kunnen voeren? 7. Welke kosten moeten er gemaakt worden? 8. Zijn er (uiteindelijk) ook inkomsten voor het idee? Met andere woorden; zit er een verdienmodel achter? 13
Ter illustratie een voorbeeld van een uitwerking van het idee:
Een website moet alle info bieden over de gemeente Zundert en wat daar te beleven is. Hierbij is het van belang dat deze website al direct uitstraalt wat Zundert is. De beleving die in de gemeente te vinden is, moet voor de bezoeker al voor zijn/haar bezoek beginnen, dit moet dan worden opgehangen aan de centrale trekkers. Op de website.
Werkgroep Dhr. Joosen Eva Geene
14
3
Tot slot Aan het einde van de sessie op 2 mei zijn diverse werkgroepen gevormd. Deze zullen aan de slag moeten om de projecten verder uit te werken. De terugkoppeling hiervan zal een vaste plaats moeten hebben binnen het PRET-overleg. Hierbij is het belangrijk dat iedereen de verantwoordelijkheid voelt voor zijn/haar eigen project. Ook is geconcludeerd dat het handig is als alle werkgroepen hun ideeĂŤn op dezelfde manier uitwerken. Dit geeft de gemeente een goede basis om projecten te beoordelen en om deze (eventueel) ook te faciliteren. De gemeente Zundert en PRET hebben hiermee een goede basis voor de toekomst gelegd. De vervolgstappen zullen zeker nog een uitdaging vormen, maar wel bijdragen aan een resultaat waaraan in gezamenlijkheid is gewerkt. Projecten die in cocreatie tussen gemeente en ondernemers zijn ontstaan zullen de duurzaamheid van het succes stimuleren. Mochten er nog onduidelijkheden zijn over het proces of dit rapport, dan kan altijd een beroep worden gedaan op de Kamer van Koophandel Zuidwest-Nederland.
Ada Krowinkel Sandra Leenders Mathanja Walinga
15