WIL & RUUD OOMEN

HIGHLIFE 30 JAAR: een geweldige prestatie De administratieplicht en de informatiebeschikking van de belastingdienst

Dit mooie blad bestaat nu al 30 jaar. Dat is een geweldige prestatie, mede omdat het blad een geweldige en professionele uitstraling heeft. Gefeliciteerd! Highlife Dertig jaar is een lange periode en ik wil een vergelijking in de tijd maken, maar 30 jaar geleden is te lang hiervoor. Ik houd het daarom op een periode van 10 jaar omdat 10 jaar geleden de informatiebeschikking is ingevoerd.

Een beroepsprocedure kan heel lang duren

Wij hebben nu al diverse jaren een column in Highlife en vaak hebben wij de nadruk gelegd op de verplichtingen die coffeeshops hebben ten aanzien van fiscale verplichtingen en DE problematiek rond vergunningen. Een van die verplichtingen is de administratieplicht en hier hebben veel coffeeshops het moeilijk mee. Dit komt mede door de illegaliteit van de achterdeur met als gevolg dat er geen facturen te krijgen zijn van de inkoop. Hierdoor zijn de administratieve verplichtingen zwaarder dan voor andere horeca-ondernemers. De belastingdienst en ook gemeenten maken hier handig gebruik van om aanslagen op te leggen of vergunningen in te trekken.

Verbetering?

Per 1 juli 2011 is de informatiebeschikking (artikel 52a AWR) ingevoerd. De bedoeling van deze nieuwe wet over de informatiebeschikking was rechtsbescherming voor belastingplichtigen ten aanzien van informatieverzoeken van de belastingdienst te verbeteren. Dit soort verzoeken van de belastingdienst zijn vanaf 1 juli 2011 toetsbaar door de rechter. Vóór 1 juli 2011 was dat niet zo en kon die rechterlijke toetsing alleen indien een belastingaanslag was opgelegd, en indien daaraan voorafgaande vragen waren gesteld die niet naar de zin van de belastingdienst waren beantwoord, of indien de administratie ernstige gebreken vertoonde. Dit kon leiden tot omkering en verzwaring van de bewijslast. Bij een informatiebeschikking ook, maar voordat deze omkering kan plaatsvinden krijgt een belastingplichtige conform de wet de mogelijkheid alsnog aan het verzoek van de belastingdienst gehoor te geven zonder omkering en verzwaring van de bewijslast, dan wel dit verzoek van de belastingdienst aan te vechten. Dat is een verbetering, althans dat zou het moeten zijn.

De illegale achterdeur zorgt er voor dat coffeeshops moeilijk aan de administratieplicht kunnen voldoen

Gevolgen

In de wet is verwoord dat de informatiebeschikking ook geldt als achteraf blijkt dat administratieplicht ernstige gebreken kent en verworpen moet worden. Dit was niet kenbaar gemaakt tijdens de ontwikkeling van deze nieuwe wet. Als de belastingdienst tijdens een boekenonderzoek meent dat de juiste winst niet is aangegeven, dat “zwart is gewerkt” en dat de informatieplicht (artikel 47 AWR) of administratieplicht (artikel 52 AWR) niet juist is uitgevoerd, dan moet eerst een informatiebeschikking worden afgegeven. Hiertegen kan in bezwaar en beroep worden gegaan. Pas als de informatiebeschikking onherroepelijk vast staat (dus volledig uitgeprocedeerd en akkoord bevonden door rechters), is sprake van omkering van de bewijslast en kunnen op grond daarvan aanslagen worden opgelegd. Dan begint het verhaal van bezwaar, beroep en hoger beroep (ook daarna eventueel in cassatie bij de Hoge Raad) opnieuw en wel tegen de belastingaanslagen.

Beroepsfase

Een volledige beroepsfase kan meer dan 5 jaar duren. Dus twee keer zo’n beroepsgang, de informatiebeschikking en de belastingaanslagen, duurt dan meestal minimaal 10 jaar, waarbij in ogenschouw moet worden genomen dat de belastingdienst achteraf controleert, dus in 2021 over de periode van 2016 t/m 2021. Dat betekent dus dat in 2032 nog een procedure kan lopen over de periode 2016 t/m 2021. Dat is niet wenselijk omdat dit een veel te lange periode is vóór de procesdatum. Wie kan nog goed oordelen en informatie verstrekken over een periode van 10 tot 15 jaar geleden? Belastingplichtigen hebben daar moeite mee, maar uiteraard ook de belastingdienst. De vraag is dan ook: hoe moet een rechter nu een juist oordeel geven over feiten die zo’n lange Conclusie

Een goede administratie is noodzakelijk voor een coffeeshop. Het is niet in het belang van een goede rechtsbescherming als een procedure naar aanleiding van een boekenonderzoek naar de juistheid van de administratie 10 jaar kan duren, voordat er duidelijkheid is over de standpunten van de belastingdienst n.a.v. zo’n boekenonderzoek. En ook niet dat 15 jaar na afloop van een procedure hierover nog geprocedeerd wordt, waarbij het moeilijk is de feiten te presenteren, zowel door de belastingdienst als door belastingplichtige, vanwege de lange duur van zo’n onderzoek, het gemis van facturen door de illegale achterdeur en de rechtsgevolgen van rechterlijke procedures.

Rechter

Omdat de praktijk uitwijst dat bij twijfel de belastingdienst vaak het voordeel van de twijfel krijgt, is de positie van een belastingplichtige niet verbeterd, en dat komt mede door de lange duur van de procedures en de lange duur van onzekerheid tijdens die procedures. Een informatiebeschikking verbetert de rechtspositie en daarmee de rechtsbescherming omdat de belastingdienst niet zomaar van alles kan vragen, maar de lange duur van de procedures verslechtert ook de positie van belanghebbende en daarmee de rechtsbescherming. Het is aan de rechter de balans in evenwicht te houden en dat zal niet makkelijk zijn. Als de belastingdienst vragen stelt of administratieve verplichtingen oplegt, of een informatiebeschikking afgeeft, is voorzichtigheid noodzaak.

Ruud & Wil Oomen oomen@fiscaalonderzoek.nl www.fiscaalonderzoek.nl