Waterbedeffect door wietpas

Wietpas in Dordrecht zorgt voor problemen in Zwijndrecht

Vrees voor waterbedeffect leidt tot waterbedeffect

De gemeente Dordrecht (Zuid-Holland) voerde onder aanvoering van VVD-burgemeester Arno Brok op 1 juli de wietpas al in, uit angst voor een invasie van Belgische en Franse drugstoeristen, omdat deze niet meer in de drie zuidelijke provincies aan hun trekken konden komen. De gevolgen liegen er niet om. De Dordtse coffeeshops lopen leeg en een deel van de handel verplaatst zich naar de straat en de nabijgelegen steden Rotterdam en Zwijndrecht

Het ‘waterbedeffect’ is een van de grappige maar niet altijd even waterdichte begrippen, die regelmatig aan het steeds minder tolerante Nederlandse coffeeshopbeleid worden gekoppeld. Het begrip is dan wel grappig, de uitwerking van het waterbedeffect is dat allerminst. Het is onhandig, onwenselijk en voorspelbaar. Sluit een coffeeshop, en de andere coffeeshops in de buurt zullen een deel van de door de sluiting ‘vrijkomende’ klanten in hun zaak zien komen.

‘Het Vrije Noorden’

Met de invoering van de wietpas in ZuidNederland gaat het niet meer om de sluiting van één coffeeshop, maar van een groot aantal shops tegelijk. Een aanzienlijk

deel van de coffeeshopbezoekers uit het zuiden wil niet aan de wietpas, en zoekt alternatieven. Veel shops in het zuiden bieden een lege aanblik. Een migratie van al dan niet buitenlandse coffeeshopbezoekers vanuit het zuiden naar ‘Het Vrije Noorden’ ,zoals een ondernemer uit Breda het strijdlustig omschrijft, dreigt. En dat leidt ertoe dat sommige gemeenten vreemde sprongen maken. Neem nou Dordrecht. Deze Zuid-Hollandse gemeente zou pas per 1 januari 2013 een wietpas hoeven invoeren. Maar de Dordtse politiek werd voor 1 mei ’s nachts zwetend van angst wakker met nachtmerries over duizenden auto’s met Belgische en Franse nummerplaten, waaruit opgeschoten jongelieden met baseballpetjes zouden stappen, om tegen de verkeerslichten van de gemeente hun opgezwollen blazen te legen. Om vervolgens een oud omaatje achter een rollator aan te schieten met een sissend: “Ou est le coffeeshop?” Ze moesten er niet aan denken daar in Dordrecht. De stad was zo bang voor een golf van Fransen en Belgen, die voor dichte coffeeshopdeuren in Breda, Tilburg en wellicht nog wat andere Brabantse gemeenten zouden staan,

dat ze de de wietpas al op 1 juli 2012 invoerden. Een typisch gevalletje van waterbedeffect-vrees.

Door: Michiel Panhuysen

Zwijndrecht

Een waterbed klotst regelmatig een tijdje de door beweging ontstane golven door. Een soort domino effect. De invoering van de wietpas heeft ook voor het nabijgele-

gen Zwijndrecht gevolgen. Zwijndrecht heeft één coffeeshop, Xpresso. Xpresso is een niet-commerciële coffeeshop, die nauw samenwerkt met de gemeente. Zaakvoerder Wouter van Egmond doet met zijn medewerkers zijn best om de blowers in Zwijndrecht een plek te geven waar zij in een veilige omgeving hun

Na invoering van de wietpas lopen de Dordtse coffeeshops leeg. Een deel van de handel verplaatst zich naar de straat en de nabijgelegen steden Rotterdam en Zwijndrecht.

Gevolgen voorspelbaar

baar: Er kwamen geen Fransen en Belgen meer in de shops, maar ook heel wat minder Nederlanders. Uit recent onderzoek, en inmiddels blijkt dat ook uit de praktijk, zien veel Nederlandse blowers het niet zitten om zich te laten registreren. De Rotterdamse advocate Ilonka Kamans, die de coffeeshops in Dordrecht vertegenwoordigt, legt uit naam van de ondernemers uit dat de situatie in de stad misschien dan nog niet vergelijkbaar is met Maastricht, maar dat de wietpas er toch stevig inhakt: “Veel coffeeshopbezoekers hebben sterke weerstand tegen een registratie als blower en wijken daarom uit naar Rotterdam of het zeer nabijgelegen Zwijndrecht. En er is in de achterstandswijken ook een merkbare toename van straathandel.”

wiet kunnen kopen en roken. Van Egmond weet wat voor vlees hij in de kuip heeft, hij heeft een aardig zicht op wie bij hem in de shop komen. So far alles onder controle.

Niet blij

De invoering van de wietpas in Dordrecht deze zomer heeft ook in Zwijndrecht voor problemen gezorgd. “Het is een stuk drukker geworden in de zaak”, vat Van Egmond het bondig samen. “We hebben tot wel 40% meer bezoekers de laatste weken. We proberen iedereen te ontvangen en onze gebruikelijke service te verlenen aan al die mensen, maar de wietpas in Dordrecht zet alles behoorlijk onder druk hier. Ik hoop dat we de goede sfeer in onze shop kunnen bewaren. Mensen de toegang weigeren omdat ze niet uit Zwijndrecht komen, zie ik niet zitten. In principe heeft iedereen boven de achttien jaar recht om hier binnen te komen. Ik ben best bezorgd om wat er staat te gebeuren. De gemeente is ook niet blij. Het ging tot nog toe altijd helemaal goed hier in Zwijndrecht, de situatie was redelijk in balans. Ik ben momenteel in gesprek met

de gemeente. Het is natuurlijk afwachten wat er met de landelijke wietpasinvoering gaat gebeuren, maar hier in Zwijndrecht is in ieder geval al de wens uitgesproken om te proberen de negatieve gevolgen van de wietpas zo beperkt mogelijk te houden, door de wietpas zoveel mogelijk uit te kleden. Liefst voeren we de wietpas natuurlijk helemaal niet in. We zien allemaal wat er gebeurt met die wietpas. Veel blowers zien het niet zitten om zich te laten registreren. Ze zoeken naar alternatieven voor de coffeeshop. De handel gaat de straat op, waardoor het illegale circuit floreert zoals in de tijd dat er nog geen coffeeshops waren. Voor veel coffeeshops is dat triest, maar voor jongeren zal het een stuk makkelijker worden om aan hun wiet te komen. Er is op straat totaal geen controle op wie wat aan wie verkoopt. In Zwijndrecht zijn ook al de eerste straatdealers gesignaleerd, sinds 1 juli.’ Verschillende politieke partijen hebben inmiddels vragen gesteld over de negatieve gevolgen van de vervroegde invoering van de wietpas in Dordrecht. Onder hen Jacqueline van Dongen (Beter Voor Dordt): "Door onzekerheden over de mogelijke gevolgen van registratie wordt de coffeeshop gemeden en zien de coffeeshophouders hun omzetten enorm kelderen.” Maar burgemeester Arno Brok (VVD) vindt dat het nog te vroeg is om over een mislukking te spreken. “Geef het nog even tijd. Later dit jaar komen we met een onderzoek en evalueren we de zaken.”

De handel gaat de straat op, waardoor het illegale circuit floreert zoals in de tijd dat er nog geen coffeeshops waren.

Bizar

De situatie in Zwijndrecht is bizar. In samenspraak en op uitdrukkelijk verzoek van de gemeente Zwijndrecht realiseerde de ‘Stedelijke Instelling Welzijnswerk Zwijndrecht’ (SIWZ – later SALZA) in 2002 coffeeshop Xpresso. SALZA bestaat sinds 2008 niet meer, en sinds die tijd beheert stichting Het Dilemma deze tweede nietcommerciële coffeeshop van Nederland. Xpresso is een goed functionerende coffeeshop die optimaal samenwerkt met de gemeente, welzijnswerkers en de wijkpolitie. De shop in Zwijndrecht is een van de best denkbare niet-commerciële oplossingen om te voorzien in de lokale wietbehoefte. Blowers in Zwijndrecht veroorzaken geen enkele overlast en iedereen is tevreden met de situatie. Er zijn geen Fransen en Belgen die naar Zwijndrecht rijden voor hun cannabis. Zelfs nu niet, want buitenlanders die in Brabant of Dordrecht niet meer terecht kunnen in coffeeshops, rijden net zo lief even door naar Rotterdam, met een veel ruimer aanbod aan shops en uitgaansgelegenheden dan in Zwijndrecht. De invoering van de wietpas in Dordrecht veroorzaakt een instabiele situatie en mogelijk ook overlast, als de coffeeshop de toevloed uit Dordrecht niet meer aankan. Verder biedt het samen met de ‘casus Zuid-Nederkand’ een mooi inzicht in de situatie die komen gaat als de wietpas daadwerkelijk gaat worden ingevoerd in heel Nederland. De vervroegde invoering van de pas in Dordrecht toont aan dat de waarschuwingen van politie-experts en wetenschappers voor de negatieve gevolgen bewaarheid zullen worden, als dit vreemde en ondoordachte beleid wordt doorgezet.