André Beckers

Onrechtmatig verkregen bewijs en toch veroordeeld?

De Hoge Raad heeft op 19 februari 2013 de mogelijkheden voor strafrechters om bewijs uit te sluiten in grote mate beperkt. Als bewijs tegen je onrechtmatig is verkregen, betekent dit dus niet meer dat je moet worden vrijgesproken. Deze rechtspraak heeft gevolgen voor het opsporen van henneptelers.

De opsporing van hennepteelt gaat in verreweg de meeste gevallen van start op basis

van anonieme informatie. Bij het meldpunt Meld Misdaad Anoniem komen veel telefoontjes binnen van klikspanen. Een klikker

De opsporing van hennepteelt gaat in de meeste gevallen van start op basis van anonieme informatie.

vertelt lekker anoniem het vermoeden te hebben dat iemand op een bepaald adres wiet kweekt. Dat kan heel eenvoudig. “Ik heb voor de woning van X duidelijk een geur geroken die overeenkomt met de geur op de hennep geurkaart die ik pas van de gemeente heb gekregen. Mij is ook opgevallen dat X flink geld uitgeeft. Volgens mij kweekt hij wiet”.

Niet toereikend

Tot voor kort realiseerde de politie zich dat dergelijke anonieme informatie niet toereikend is om een woning tegen de wil van de bewoner te betreden om daarin naar een hennepkwekerij te zoeken. De politie deed dat gewoonlijk ook niet, omdat zij wisten dat bij onrechtmatig bewijs de hennepkweker vrijuit zou gaan. Een zaak bewust stuk maken weerhield hen van onrechtmatig optreden. Het gaat immers om het eindresultaat en dat is een veroordeling. De afgelopen

jaren zagen we al dat de praktijk steeds soepeler werd voor de politie. Louter anonieme informatie werd door de strafrechter soms wel voldoende toereikend geacht als basis voor een verdenking en het betreden van een woning. Dit als de informatie “zeer gedetailleerd” was. Wat daaronder moet worden verstaan is mij nooit duidelijk geworden.

Warmtemeting

Anonieme informatie werd ook vaker aangevuld met een warmtemeting. Daarbij zag je al een hellend vlak. Na een tip ging de politie geregeld op pad met een medewerker van een stroombedrijf, die was uitgerust met een thermische camera. Deze maakte dan een warmtebeeld van twee woningen. Tegenover een politieagent beweerde hij dan “een opvallend hogere temperatuur” te hebben waargenomen in de verdachte woning. Dat was dan toereikend als extra onderbouwing van de verdenking. Ook als die opvallend hogere temperatuur maar een paar graden was. Als je de rechter dan erop wees dat sommige mensen een kamertemperatuur van 20 graden prettig vinden en anderen 25 graden deed de rechter daar vaak niets mee. Ook was het niet relevant of die camera goedgekeurd was en de bediener ervan behoorlijk opgeleid. Alleen op papier moest het er zorgvuldig uitzien. Kortom, goede bescherming van het huisrecht en de privacy van de bewoner werd een steeds minder belangrijk onderwerp voor strafrechters.

Helder signaal

Ook bij de oordelen van de Hoge Raad zien we dit nu overduidelijk terug. Het belang van de hennepkweker dat zijn strafbare teelt niet zou zijn ontdekt indien de politie zich bij de opsporing strikt aan de wet zou hebben gehouden, kan niet worden aangemerkt als een “rechtens te respecteren belang”.

Ik geef een voorbeeld uit de jurisprudentie. De politie opent onrechtmatig een kastdeur. Via deze kastdeur vinden ze een doorgang naar daarachter gelegen ruimten waar een hennepkwekerij wordt aangetroffen. Heeft het onrechtmatig openen van de kastdeur gevolgen voor de bruikbaarheid van het aangetroffen bewijs? Neen, zegt de Hoge Raad. Dit hoeft in de beschreven situatie niet te leiden tot bewijsuitsluiting. Er is geen belangrijk voorschrift of rechtsbeginsel in aanzienlijke mate geschonden. De schending van de privacy is maar beperkt en bovendien is het proces nog steeds “fair”, want de verdachte teler kan zich verweren tegen de beschuldiging.

Voor de politie is het signaal helder en duidelijk. Als je de wet wilt handhaven, hoef je daarbij zelf niet steeds strikt volgens de wet te handelen. De kreet “met boeven vang je boeven” wordt weer actueel.

Mr. Drs. André Beckers Advocaat te Sittard www.beckersbergmans.nl