Uruguay: 1 gram wiet 1 dollar

Legale cannabis voor 1 dollar per gram

Uruguay schrijft geschiedenis door als eerste land ter wereld de verkoop en teelt van cannabis te legaliseren. President José Mujica (78), voormalig guerillastrijder, is niet over één nacht ijs gegaan bij de invoering van deze historische wetswijziging. Een verslag van een vreedzame revolutie.

Tekst & foto's: Derrick Bergman / G0NZ0 Media

De Uruguayaanse president José "Pepe" Mujica Cordano is een fascinerende politcus. Zijn vader was een Bask, zijn moeder de dochter van straatarme Italiaanse immigranten. Mujica's vader stierf op zijn veertig-

ste, kort nadat zijn kleine boerenbedrijf failliet was gegaan; zijn zoon was toen pas vijf. In de vroege jaren zestig werd hij lid van de Tupamaros, een linkse stadsguerillagroep in de hoofdstad Montevideo. De Tupamaros waren geïnspireerd door de Cubaanse revolutie van Fidel Castro. Mujica betaalde een hoge prijs voor zijn strijd tegen de rechtse

dictatuur. Bij één van zijn arrestaties incasseerde hij zes politiekogels en hij zat veertien jaar vast als politiek gevangene. Twee van die veertien jaren bracht hij door op de bodem van een put, een gebruikelijke methode van het toenmalige regime.

Vrijheid

Na het herstel van de democratie in 1985 kreeg Mujica amnestie en begon zijn opmars in de politiek, bekroond met het pre-

sidentschap in 2010. Hij liet het presidentiele paleis links liggen en bleef wonen op de kleine boerderij van zijn vrouw, waar ze nog

Het systeem moet in het midden van 2014 zijn opgezet. “Dan is er genoeg tijd om te oogsten en te beginnen met de verkoop.”

steeds chrysanten kweken voor de verkoop. De veertigste president van Uruguay is atheist, rijdt in een oude Volkswagen kever en geeft negentig procent van zijn salaris aan goede doelen en kleine ondernemers. “Ik wordt de armste president ter wereld genoemd”, vertelde hij de BBC, 'maar ik voel me niet arm. Arm zijn de mensen die alleen maar werken om er een dure lifestyle op na te houden en altijd meer en meer willen. Dit

is een kwestie van vrijheid. Als je niet veel bezittingen hebt, hoef je niet je hele leven als een slaaf te werken om ze te onderhouden, zodat je meer tijd hebt voor jezelf. Ik lijk misschien een oude, excentrieke man... maar dat is een vrije keuze.”

Pragmatisch

Minister van binnenlandse zaken Eduardo Bonomi, medestrijder bij de Tupamaros, zei in oktober vorig jaar: “Wij hebben een progressieve traditie. Aan het begin van de twintigste eeuw maakte ons land een einde aan het verbod op alcohol, prostitutie en gokken. Onze benadering van cannabis is even pragmatisch. De negatieve effecten van de consumptie van cannabis zijn veel

minder schadelijk dan de uitbarsting van geweld die bij de zwarte markt hoort.” Op 1 augustus 2013 stemde het Lagerhuis over het historische wetsvoorstel. De uitslag was een dubbeltje op zijn kant: vijftig stemmen voor en 46 tegen. Omdat Mujica’s partij een meerderheid in de Senaat heeft, is de wet daarmee feitelijk door het parlement. De stemming in de Senaat wordt voor het einde van het jaar verwacht. Als de wet van kracht wordt zijn voortaan drie vormen van cannabisteelt wettelijk toegestaan in Uruguay:

*1 Volwassen burgers mogen maximaal zes planten telen voor eigen gebruik en tot 40 gram cannabis per maand aanschaffen bij de apotheek *2 Coöperaties van maximaal 45 leden mogen tot 99 planten per jaar telen *3 De staat verleent vergunningen aan bedrijven om op commerciële basis cannabis te telen

Markt wegkapen

Op een kritische vraag van een Spaanse cannabisactivist over de limiet van 40 gram per maand per persoon, antwoordde Calzada dat medicinale gebruikers in overleg met hun arts meer mogen aanschaffen, naar behoefte. De grens van veertig gram per maand voor recreatief gebruik is bedoeld om te voorkomen “dat de mensen alleen nog maar naar hun navel gaan liggen staren”. Een maand later haalde Calzada de wereldpers toen hij de

prijs van de gereguleerde cannabis bekend maakte: één Amerikaanse dollar per gram. In de Uruguayaanse krant El País zei Calzada: “De illegale markt is zeer riskant en biedt slechte kwaliteit. De prijs van cannabis uit Paraguay die hier op straat wordt verkocht ligt rond een dollar per gram, dus stellen we de prijs van door de regering gecontroleerde wiet op ongeveer datzelfde bedrag. We willen de markt wegkapen van de dealers.”

Toeristen worden uitgesloten: de nieuwe regels gelden alleen voor ingezetenen van Uruguay.

Debat

Bij het hervormen van de cannabiswet hoefde Mujica niet bij nul te beginnen: persoonlijk gebruik is in Uruguay nooit verboden geweest. Maar teelt, bezit en handel waren dat wel. Volgens de nationale drugscommissie gebruiken 120.000 van de 3,4 miljoen Uruguayanen minstens één keer per jaar cannabis. Daarvan steken er 75.000 wekelijks op en 20.000 dagelijks. Op 9 augustus 2012 presenteerde de regering haar wetsvoorstel om teelt, handel en consumptie van cannabis wettelijk te reguleren. Mujica besloot het voorstel niet meteen in stemming te brengen, maar eerst ruimte te geven voor een maatschappelijk en politiek debat. De Uruguayaanse regering nodigde een groot aantal deskundigen uit voor advies, onder wie de drijvende krachten achter de initiatieven voor legalisering in Washington State en Colorado, Alison Holcomb en Rick Ridder. Ook vertegenwoordigers van de Spaanse Cannabis Social Clubs, de Drug Policy Alliance, het Nederlandse Transnational Institute (TNI) en de Open Society Foundation van George Soros deelden in Montevideo hun kennis en ervaring.

Niet voor toeristen

Vooralsnog zal de staat de enige afnemer zijn van de commerciële telers uit de derde categorie. Via deze constructie zullen de apotheken in Uruguay met legale cannabis worden bevoorraad. Een doktersverklaring is niet nodig, registratie van persoonsgegevens wel, om de limiet van 40 gram te handhaven. Toeristen worden uitgesloten: de nieuwe regels gelden alleen voor ingezetenen van Uruguay. Tijdens de Expogrow cannabisbeurs in Irun, Baskenland in september was het hoofd van de nationale drugscommissie van Uruguay, Julio Calzada, één van de sprekers. In een panel met Arjen Roskam en Franco van Greenhouse, vertelde Calzada over de praktische uitvoering van de legalisering.

Haalbaar

Het systeem moet in het midden van 2014 zijn opgezet, verklaarde Calzada. “Dan is er genoeg tijd om te oogsten en te beginnen met de verkoop.” Volgens cannabis activist Juan Vaz is de prijs van één dollar zonder meer haalbaar. Vaz is voorzitter van de AECU, een organisatie die al jaren strijdt voor legalisering van cannabis. Vaz: “In werkelijkheid kost het in Uruguay maar ongeveer een halve dollar per gram om cannabis te produceren. Een vriend van me kocht gisteren in Colorado cannabis voor twaalf dollar per gram. Het verschil is dat cannabis daar in een open markt wordt verkocht, terwijl in Uruguay de prijs door de staat zal worden bepaald. Het is zoals met melk; de prijs van cannabis zal worden vastgesteld zoals de regering ook de prijs bepaalt die boeren voor hun melk krijgen en de prijzen in de rest van de keten, tot aan het pak melk in de supermarkt.”