Rafael Highraff: In hoger sferen

Rafael Highraff (Brazilië)

De Braziliaanse kunstenaar Rafael Highraff laat zich uitbundig inspireren door de natuur met zijn bonte fantasielandschappen. Hij schildert op buiten- en binnenmuren en canvasdoeken. Ook maakt hij 3D-sculpturen.

Rafael vertoeft tegenwoordig, vergezeld van zijn honden, op het platteland. Drie decennia woonde en werkte hij in de miljoenenstad São Paulo. Genoeg van de drukte besloot hij de natuur op te zoeken. “Ik ben een jaar geleden naar deze boerderij verhuisd,” vertelt hij, “midden in het bos. Het is met de auto een half uur rijden naar de stad. Hier is frisse lucht, goed water, geen lawaai, geen stress: een betere kwaliteit van leven. Mijn studio ligt op een hele mooie plek in de bergen. Ik krijg goede inspiratie van de natuur.”

Door: Peter van Sparrentak

Treinen

Als kind was hij al dol op tekenen, met krijt en kleurpotloden. Hij volgde zijn passie en ging in 1997 studeren als grafisch ontwerper. Tegelijkertijd begon hij met graffiti. Rafael: “Ik ben op straat begonnen met tags, pieces en throw-ups. Ik gebruikte verschillende namen en spoot soms woorden die op die dag zelf in me opkwamen. Zo experimenteerde ik met letters en typografie. Het

was een wilde tijd met veel feesten en high worden. Ik schilderde veel pieces met letters en comicfiguren in een funky stijl. Met één oog beneden en één bovenin, etcetera. Ik ben ook op treinen gaan schilderen. Dat is hier veel moeilijker dan in Europa, omdat nachtleven en de cultuur. Er is een grote hall of fame, een straat vol met graffiti.” Tegenwoordig doet hij veel verschillende dingen: tekenen, schilderen op canvas, houten sculpturen en grafisch ontwerpen met de computer. Rafael: “Ik heb drie jaar wiet. De meeste wiet hier komt uit Paraguay. Dat komt samengeperst in blokken. Als je cannabis samenperst, kan het soms ammonia uitscheiden. Dus geen goede verse toppen, maar erg sterk spul met een aardesmaak. Je blijft erg stoned, maar niet

De meeste wiet hier komt uit Paraguay. Dat komt samengeperst in blokken.

we hier maar enkele spoorlijnen hebben, die goed bewaakt worden.”

Trippy

Het schilderen op illegale plekken leverde hem de nodige problemen met de politie op, zoals een boete of een paar uur in de cel. Dat wilde hij op een gegeven moment niet meer, daarom besloot zich te richten op meer artistieke muurschilderingen. Hij ontwikkelde een eigen stijl met trippy fantasielandschappen, geïnspireerd op de natuur; van planten en dieren tot delen binnen het lichaam, zoals moleculen en organen. De schilderingen doen denken aan de psychedelische kunst uit de jaren zestig en zeventig. Dat is zeker een invloed, maar hij noemt zijn stijl liever ‘organisch’.

Hall of fame

“Als ik op reis ga, probeer ik altijd iets achter te laten in de stad,” vertelt hij. “São Paulo is zo groot, dat elke kunstenaar een beetje zijn eigen gebied heeft. Mijn buurt is Vila Madalena. Dat is een hele kunstzinnige wijk met veel bars, restaurants en galeries. Veel toeristen komen hier naar toe voor het bij ontwerpbureaus gewerkt. Maar ik kon moeilijk omgaan met de routine. Elke dag heel vroeg opstaan, op tijd zijn en doen wat de baas zegt. Dat is niet iets voor mij. Ik ben me gaan focussen op mijn eigen kunst. Daarnaast heb ik graffitiworkshops gegeven aan arme kinderen uit de buurt.”

Hij doet nu van alles wat. Grafische ontwerpopdrachten, canvasschilderijen, illustraties, sculpturen. “Dat is hoe ik mijn rekeningen betaal, als ik ze kan betalen. Het is niet makkelijk om als kunstenaar te kunnen bestaan. Als je verschillende dingen kunt doen, heb je meer mogelijkheden om te werken.” Hij is verder gegaan onder het pseudoniem Highraff. “Dat is een mix van high, graphics en graffiti. Dus met drie betekenissen. En dan bedoel ik high van het roken van wiet, maar ook van een hoger bewustzijn door spiritualiteit.”

Wiet uit Paraguay

“Of het makkelijk is om in São Paulo aan wiet te komen? Ja, maar het is niet legaal. Je koopt van dealers, maar die verkopen niet zulk goed spul. Niet zoals Nederlandse high.” Nu is hij sinds twee jaar praktisch gestopt. Alleen bij uitzondering rookt hij nog een jointje. Rafael: “Ik gebruikte in het verleden zó veel. Dus ik probeerde het zonder te doen, om te zien hoe het is. Mijn hoofd werd weer helder, ik begon beter te werken, was niet meer moe, en kwam op tijd mijn afspraken na. Alles kwam weer in de flow. De drugs zijn slechts instrumenten om je geestelijk inzicht op te wekken. Maar dat kan ook met bijvoorbeeld mediteren, yoga en gezond eten.”

Amsterdam

De grootste muurschildering tot nu toe maakte hij in Amsterdam. Twee jaar geleden werd hij met zes andere Braziliaanse kunstenaars uitgenodigd voor het kunstproject Reflexo on Urban Art. Ze hebben elk op een pand in de stad een enorme muurschildering gemaakt. Deze zijn er nog steeds. Rafael beschilderde een muur aan de Schipluidenlaan, die goed te zien is vanuit het station Lelylaan. Hij maakte een voorstelling van geometrische figuren en kronkelende planten of onderwaterdieren. Die geometrische figuren zijn een nieuw element in zijn werk. Het zijn gelijkmatige vormen, die ook in

Ik ben op straat begonnen met tags, pieces en throw-ups.

de natuur voorkomen. Ze hebben voor hem een spirituele betekenis. Rafael: “Ik gebruik die figuren om de bouw van het universum mee uit te drukken.”

Hij werkt ook in zwart-wit, maar als hij kleuren gebruikt, zijn dat meteen veel soorten. Rafael: “Ik hou van verschillende kleurencombinaties. Elke keer als ik een kleur kies, probeer ik daarvan verschillende tinten gebruiken. Bijvoorbeeld een medium kleur, eentje voor de lichte kant en eentje voor de schaduwkant.” Gewoonlijk werkt hij zonder schetsen. Hij heeft soms een idee in zijn hoofd, maar de voorstelling op de muur creëert hij ter plekke.

Denver International Airport

Een andere bijzondere schildering maakte hij op Denver International Airport in Colorado, een vliegveld dat bekend staat om de vele kunst. Hij werkte er aan grote panelen, die de komende jaren nog bij werkzaamheden te zien zijn. Hij schilderde samen met twee Amerikaanse kunstenaars die hij bewondert: David Choe en Sam Flores. Daarnaast beschildert hij soms in opdracht binnenmuren bij mensen thuis of in bedrijfsruimtes. Als hij een expositie heeft, laat hij ook zijn houtsculpturen zien. “Ik wilde mijn schilderingen in 3D brengen,” vertelt hij. “Toen ben ik eerst op houten panelen gaan schilderen. Daarna heb ik die samengevoegd in een soort mobiles, die op de grond staan.”

WK Voetbal

Over het WK Voetbal in Brazilië heeft hij zo zijn eigen ideeën. “Ik ben niet, zoals de meeste Brazilianen, verslaafd aan voetbal. Er is veel protest, maar de overheid probeert dat zo veel mogelijk tegen te gaan. Er speelt van alles achter de schermen. Brazilië heeft veel problemen, het is een derdewereldland. Er is geen geld voor goede ziekenhuizen of goed onderwijs, maar er wordt heel veel geïnvesteerd in stadions. Dus daarom komen de mensen in opstand.”

https://pt-br.facebook.com/highraff www.flickr.com/photos/highraff