Atlantic Review 2011 Blað 1

FREE COPY / TAG BLADET MED HJEM Vรกr / spring 2011

breitt

Okkara samstarv við vinnulívið er

Føroya Tele gongur altíð á odda við vinnuligum kt-tænastum, sum geva tínari fyritøku møguleika at vinna.

Við okkara kt-tænastum fært tú tína egnu kt-deild. So at siga. Tað merkir, at tínar dátur og tíni samskiftisamboð eru í tryggum hondum, og at okkara fakfólk tryggja, viðlíkahalda, dagføra og tæna tínari fyritøku alt samdøgrið. Alt árið.

Tað merkir eisini, at tú fært stundir at hugsa um tína egnu fyritøku.

Vilt tú vita meira um møguleikarnar, sum okkara kt-tænastur kunnu geva tær, set teg so í samband við tín vinnuráðgeva á 30 33 70.

Les eisini um okkara vinnuloysnir á ft.fo/vinna.

Propellos.fo

Rokningadepilin Send og móttak talgildar rokningar fyri 0 krónur...

Vit hava nú gjørt tað ókeypis at senda og móttaka talgildar rokningar millum virkir og stovnar í Føroyum.

Hetta kanst tú gera við at knýta tína bókhaldskipan til Rokningadepilin ella senda og móttaka rokningar beinleiðis á netinum.

Les meira á www.elektron.fo

6

Sólarmyrking í Føroyum 20. mars í 2015

14

Tónleikur er føði fyri sálina

24

Faroe Islands floating on water

34

Gullnám í føroyskum æðrum

44

Atlantic Airways sætter Færøerne i fokus

Summary, page 12 Summary, page 22

Summary, page 41

48 Barnasíða 50

Søgan um Atlantic Airways

52

Nyttig info

54

Facts about the Faroes

Good result and new challenges Atlantic Airways has returned to profit in 2010 and is likely to remain profitable in 2011. A turnaround from a loss of DKK 8.1 million to DKK 15.1 million in profit before tax is a satisfactory achievement taking into account the difficult outlook at the end of year 2009, as well as the extraordinary challenges the airline faced during the airspace closure in April and May. The entire organization from ground floor to the board has contributed with hard work and difficult decisions in order to achieve this result. Through our turnaround efforts we have focused on improving yield and utilization as well as on driving down costs by reducing the fleet and the workforce to a level in balance with the production we currently have.

However, Atlantic Airways cannot and will not rest on the result achieved last year. Ahead of us lie new adventures and challenges. Both management and staff will dedicate 2011 to improve our service to customers in every aspect of our operation.

In order to remain competitive in all segments, Atlantic Airways will consistently focus on driving down unit cost by improving efficiency, increasing output and investing in more efficient equipment. The preparation to phase in a new Airbus aircraft in March 2012 will therefore have a high priority in 2011.

travel charges and taxes as these induce a negative effect on travel.

Our focus on attracting a growing number of tourist passengers, both as visitors to the Faroe Islands as a single destination but also in combination with Iceland as a destination, will remain strong. A successful development of tourism supports the economy as a whole and provides a platform for more competitive travel opportunities to the Faroese public.

Welcome on board!

Our company was established to service the Faroe Islands and we wish to provide our people with further opportunities to travel the world – and we will therefore fight all unreasonable

ATLANTIC REVIEW is published by Atlantic Airways, Vaga Airport, FO 380 Sørvágur, tel. +298 34 10 00, fax. +298 34 10 01, e-mail: info@atlantic.fo. Layout and advertising: Sansir P/F, Dvørgastígur 7, Postbox 1099, FO 110 Tórshavn, tel. +298 355 355, fax. +298 355 350, e-mail: info@sansir.fo. Printed by Føroyaprent. Edited and coordinated by Sansir, in cooperation with Atlantic Airways. Responsibility: Magni Arge. This publication may only be reproduced in agreement with the publishers. Cover: Atlantic Airways

Magni Arge CEO

Ri

Ru na ví t u Æ k v 2 ðu ík ví k

KLAKSVÍK

44

du

r

440

St

To f

re n

Ku n H oy ar al ds s. Ár H Vi v na ða an fjø re na ið rð su i ur nd

410

y ól

so

Fares on buses

N

90

Please check www.ssl.fo.

101

tu

es

H

sansir.fo

56

ng sf j.

Fu nn i

Se i la tra Sk ð ál i

yr

da lu r

Ko l

0 30

TÓRSHAVN

504

tir

k ví Kv í

la fj.

O

480

Ka Fu m gl bs af d. j.

G Fu jó nn gv in gu r

ði Ei nu ví k ør Tj an na Ve st m u Sø r rv á FL gur O G M VØ LL ið v U R Sa águ nd r av ág ur

Bø

in es yk M

482

KOLLAFJ.TUNNILIN

Fares on ferries

la

am

G

r

60

un

in

in

Sa

úl

sk

av ála ík vík

eg

M

op

tt

ræ

Sk

60

600

ús ur al D

oy

úv

Sk

H

ur

Sk

nd 601 66

7

Sa 1 70

jin

Lo Vá Po H Ø ov ra pr gu rk ví a er r k i

KRAMBATANGI

m Fa

For further information call 34 30 30 or visit www.ssl.fo

k a ri ví lb oy nd va vør H T

Travel all over the islands by bus and boat. Buy the TravelCard at the airport or at the terminal in Torshavn (Mykines not included).

700

500 Bus route number 7

Ferry route number

Return ticket

Shorter routes

Suðuroy

Mykines

Adults Return ticket 10-trip-travelcard Monthly travelcard

45 380 500

90 765 1000

120 510

Children/Pensioners Return ticket 10-trip-travelcard Monthly travelcard Students

25 190 250 36

45 380 500 72

60 510

160 1.400

225 1.900

1.690 320 320 20 40

2.250 450 450 30 60

Vehicles (incl. driver) Return ticket Car < 5m 10-trip-travelcard Monthly travelcard < 5m Car with trailer Car with caravan Bicycle Motorcycle

Su

m

ba

All Strandfaraskip Landsins bus and ferry routes are included in the following map:

ík rv ta at

400

ja rk Ki

203

H

OYRARBAKKI

oy ín Sv

SKÁLABOTNUR

500

R ík LU irv A Le UD ður T r Ø jø G arf ld Sø

36

1

100

48

201

202 200

506

58

r s d. ur sa ne al ra ú d la H yð la øl S k i Tr M fj. da yn O

Domestic buses and ferries

Please note that these prices are for guidance only.

Please check www.ssl.fo before you travel.

96

Sólarmyrking í Føroyum 20. mars í 2015 Um fýra ár kunnu øll, ið eru stødd í Føroyum, uppliva eitt sjáldsamt fyribrigdi. Tá fer mánin at standa fyri sólini, og myrkt verður í tveir minuttir frá kl. 9.41 til 9.43. Ikki síðan 30. juni í 1954 hevur full sólarmyrking verið í Føroyum.

Tá gjørdust hønurnar so ørkymlaðar, at tær fóru at leggja seg TEKSTUR Uni Arge MYNDIR istockPHOTOS, SCANPIX, SANSIR

Skuggin frá mánanum í sambandi við fulla sólarmyrking er einans nakrar 100 kilometrar breiður. Hetta var atvoldin til, at summi sóu sólina skína langt úti í sjónarringinum, tá sólarmyrkingin var í 1999

Ímynda tær, at tú ert farin á føtur, og alt er, sum tað plagar.

Stórsligin uppliving

Sólin sær, dagurin er byrjaður, og ikki fyrr enn seint seinna­

Sama dag var stjørnukøni ritstjórin á Føroya Skúlabóka­

partin eigur at fara at skýma aftur. Brádliga klokkan 20

grunni, Pól Jespersen, staddur í Ungarn. Har var sólar­

minuttir í tíggju verður ógvuliga skýmligt. Ja, næstan sum

myrkingin 100 prosent. Upplivingin var stórsligin, minnist

á nátt.

hann.

Soleiðis verður sólarmyrkingin 20. mars í 2015. Av tí, at

"Eg og konan vóru í Ungarn við einum donskum ferðalagi.

mánin kemur ímillum sólina og jørðina og varpar ein

Tað var sera forkunnugt at uppliva. Ótti var ongin, bara

stóran skugga á Føroyar, hvørvur sólarljósið. Um klárt er í

eyðmýkt. Týðiligt var, at hendingin ávirkaði summi fólk

veðrinum, fer at bera til at síggja lofthavið um sólina og

nógv. Fleiri vóru ógvuliga rørd, tí menniskjan og manna­

víðagitna diamantringin, ið skapast av seinasta ljósgeislan­

lívið vórðu sett í perspektiv, meðan hesin kosmiski sjón­

um, tá sólin fer aftur undir mánan, og somuleiðis av fyrsta

leikurin fór fram. Minnist eisini, at beint áðrenn hendan

ljósgeislanum, tá ið hon kemur undan aftur.

myrkingin gjørdist full, vóru nógvir fuglar at síggja, og teir settust allir. Helst gjørdu teir bara, sum teir plagdu, í myrkri,"

Sólarmyrkingar eru væl umtóktar um allan heim. Ein nógv

sigur Pól Jespersen.

umrødd sólarmyrking var 11. august í 1999 í fleiri evropeiskum londum. Mong upplivdu hana. Var sjálvur

Upplivingin minti hann á hendingina 30. juni í 1954, tá full

staddur í Brússel í Belgia hendan dagin. Brádliga gjørdist

sólarmyrking var seinast í Føroyum. Mong minnast enn ta

ógvuliga skýmligt í miðbýnum. Fólk mestsum suffaðu av

løtuna. Pól Jespersen var 6 ára gamal. Pápin kom heim í

undran og klappaðu. Sólarmyrkingin har var 98 prosent.

døgurðatímanum við eini fiskateggju, sum hann hevði keypt í Vágsbotni á veg heim. So legðist myrkur um Havnina.

Tað, sum Pól Jespersen og flestu onnur minnast best frá

8

ATLANTIC REVIEW 01/2011

atlantic.fo

we tie the North Atlantic TOGETHER

Our various routes connect the countries surrounding the North Atlantic Ocean.

Reykjavik

Faroe Islands Bergen

Aalborg Billund

Copenhagen

London

TOGETHER

by ATLANTIC REVIEW 01/2011

9

Í Føroyum hava sólarmyrkingar við vissu verið í 1424, 1440, 1536, 1612, 1793 og 1954 hesi hending, var atburðurin hjá hønun­

Roknar alt út

um. Tær runnu allar inn í hønuhúsið upp

Pól Jespersen hevur á síni teldu eitt forrit, sum gjølla roknar út, nær sólar­

á vaglið at sita.

myrkingar hava verið og verða kring knøttin. Hugtakandi er at fylgja við, tá hann á telduni vísir, hvussu rúmdarinnar stóru loyndarmál kortini ikki altíð

"Tá vit sóu fuglarnar seta seg í Ungarn í

eru so ógvuliga duldarfull. Jarðarknøtturin er nú einaferð tann, hann er, og

1999, rann mær til hugs atburðurin hjá

millum hann og sólina hongur so mánin, ið viðhvørt kemur fyri sólina. Men

hønunum í 1954. Fuglarnir og hønurnar

eitt er løgið kortini:

kendu óivað á sær, at dagurin var av.

Rættiliga fátæksligt var í mongum húsum

”Sólin er umleið 400 ferðir so langt burturi frá jørðini sum mánin, og tilvildin

í 50'unum, og mong høvdu hønur. Tey

vil, at hon eisini er 400 ferðir so stór sum mánin. Tí megnar mánin júst at

flestu minnast tí akkurát atburðin hjá

fjala sóleygað, tá hann er í hóskandi frástøðu. Er mánin longst frá jørðini,

hønunum," sigur Pól Jespersen.

megnar hann ikki at fjala alt sóleygað, og tá verður myrkingin ringmyrking,” greiðir Pól Jespersen frá.

Hann veit um ein, sum var saman við abba sínum á floti í 1954, tá sólarmyrkingin

Skuggin frá mánanum í sambandi við fulla sólarmyrking er einans nakrar

var. Teir vistu av ongum, tá myrkrið kom

100 kilometrar breiður. Hetta var atvoldin til, at summi sóu sólina skína

á teir, tí teir høvdu onki lisið um fyribrigdið.

langt úti í sjónarringinum, tá sólarmyrkingin var í 1999. Rættiliga óvanligt

Abbin gjørdist so skakkur, at hann gav boð

er, at sólarmyrkingar eru á júst sama stað, men ert tú til reiðar at ferðast

um at rógva til lands í stundini. Óhugsandi

hagar, sum tær eru, er talan ikki um nakra óvanliga hending. Tær koma fyri

er ikki, at seinastu leivdirnar av miðaldar­

av og á kring heimin.

kendum ótta fyri náttúru­fyribrigdum enn hava livað í Føroyum í 1954.

10

ATLANTIC REVIEW 01/2011

Ring bíliga heim Við Vodafone Passport kanst tú ringja heim fyri einans kr. 1,50 um minuttin, tá ið tú arbeiðir, ferðast ella siglir í Evropa (umframt byrjunargjald á kr. 7,50) vodafone.fo

Eg havi fingið mær Vodafone Passport og spari umleið 60 % í mun til frammanundan Andrias Johannesen, skipari

Spar up

pí

70%

í minut

tgjaldi

Vodafone Passport er kollveltandi tænasta, har føroyskir kundar hjá Vodafone ringja fyri heimaprís, tá ið teir ferðast í Evropa. Tænastan er galdandi í 32 evropeiskum londum, ið umboða úti við 85% av øllm føroyskum fartelefonsamrøðum uttanlands. Tænastan er galdandi í tí landi, har kundin er staddur, og fyri samrøður til Føroya. Tænastan kann bíleggjast á vodafone.fo ella við at ringja á tel. 202020. Eisini ber til at bíleggja tænastuna á einum av sølustøðum okkara. Les meira um Vodafone Passport á vodafone.fo

Passport-AR-180x128.indd 1

3/21/2011 12:43:16 PM

liv.fo

Fá eitt ríkt lív

Lív hjálpir tær at fáa tað fíggjarliga í trygga legu

Hvør eftirløn hóskar best til tín?

Lív bjóðar sær at laga tína eftirløn til tað lívið, tú vilt liva, og ta framtíð, tú hevur útlit til.

Kom inn á liv.fo og fá innlit í, hvør eftirløn hóskar best til tín.

Trygg eftirløn

Marknaðareftirløn

Samansett eftirløn

Eftirlønin mennist javnt og støðugt, og tú fært trygd fyri fastari veiting.

Íløgan fylgir marknaðinum, og gevur møguleika fyri ávirkan og størri avkasti.

Tað besta úr báðum: tú fært tryggleika, umframt møguleika fyri størri avkasti.

Innlit í útlit

ATLANTIC REVIEW 01/2011

11

Óttafullir brøður Í Føroyum hava fullar sólarmyrkingar við vissu verið í 1424, 1440, 1536, 1612, 1793 og

Verður ikki roknað við summartíð, hevur

1954. Í 1733 var ein myrking, sum var næstan full. Hvussu fólk hava upplivað sólar­

hetta verið kl. 10.25. Sólin hevur staðið í ein

myrkingarnar í gamlari tíð, er ilt at siga, men eina ábending um hetta fáa vit í eini føroyskari

landsynning, og brøðurnir hava sæð Venus í

søgn um Hargarbrøðurnir í Sumba. Teir vóru fýra í tali. Reystir vóru teir allir, men

ein eystan, meðan myrkt var, um klárt

samdust so illa, at teir viðhvørt hóttu hvønn annan eftir lívinum. So ein dagin vóru teir

annars var í veðrinum,” sigur Pól Jespersen.

allir og róku seyð. Í søgnini, sum Jacob Jacobsen skrivaði upp, verður sagt: Hann vísir á, at eftir søgnini hevur hetta ”Tá kom so snøggliga eitt myrkur niður yvir teir. Angist kom á teir, og teir lovaðu nú

verið áseyðaroyting, sum brøðurnir hava

øðrvísi enn fyrr, at, læt Várharra teir sleppa við lívinum, skuldu teir vera betri menniskjur.

fingist við, og hóast altíð varð rikið tvær ferðir

Tá lýsti í myrkrið aftur; teir hálvfevndust og lovaðu, at onki stríð skuldi vera teirra millum

í áseyðaroyting í gomlum døgum, tá ull var

aftur. Síðan sótu teir so væl um sátt, at teir býttu ikki í pottin; alt var í felagi.”

Føroya gull, kann 30. mai tykjast í so tíðliga, men veðrið kann hava verið øðrvísi tá í tíðini.

Pól Jespersen hevur grundað yvir, hvat Hargarbrøðurnir mundu uppliva hendan dagin.

Neyvan var tað eitt grovt æl. Heldur man tað hava verið full sólarmyrking. Ein kona

Ið hvussu er bendir mangt á, at ein sólar­

nevnd Sterka Marjun var mamma brøðurnar. Eftir tí ber til at rokna seg fram til, at

myrking í 1612 sissaði fýra brøður í Sumba

brøðurnir hava livað um ár 1600.

so nógv, at teir lovaðu at vera góð menniskju restina av lívinum. Um sólar­myrkingin 20.

”Talan kann sjálvandi vera um eina hending, sum í fólkamunni er flutt fram í tíð, men hava

mars í 2015 fer at hava somu ávirkan á

vit álit á søgnini, kunnu vit við ávísum fyrivarni tíðarfesta hendingina til 30. mai í 1612.

okkum øll, fæst at síggja.

kl. 9.41 – 9.43 Summary - Total Solar Eclipse in the Faroe Islands A total solar eclipse will occur in the Faroe Islands on March 20 in

This total solar eclipse was in Hungary. Flocks of birds interrupted

2015. The solar eclipse will take place between 9.41 am and 9.43

their flight and settled on the ground when the sun disappeared

am on this day, and a great number of foreign tourists, wanting to

behind the moon. This was an awe-inspiring experience, he

experience the solar eclipse first hand, have already booked rooms

recollects.

in the Faroese hotels.

Several solar eclipses have occurred in the Faroe Islands in histori­ The last time a total solar eclipse was experienced in the Faroe

cal times, for instance in 1612. Pól Jespersen believes that an old

Islands was on June 30 in 1954. A lot of people still remember this

Faroese legend about four brothers from the village of Sumba has a

solar eclipse. Darkness suddenly fell and the hens retired to the hen

reference to this solar eclipse.

houses. They thought that the lack of sunlight meant that night had fallen.

According to the legend, the brothers quarrelled constantly about everything, but one day while walking in the outfields, they

Pól Jespersen, an editor at Føroya Skúlabókagrunnur, has written

suddenly experienced the sunlight disappearing. They were so

extensively on the great mysteries of the skies. He experienced the

shaken by the experience that they promised never to quarrel again.

1954 solar eclipse first hand and also experienced an eclipse on

A promise they kept until their dying day.

August 11 in 1999.

12

ATLANTIC REVIEW 01/2011

ATLANTIC REVIEW 01/2011

13

tekstur Heini í Skorini

myndir © Kjartan Madsen, Álvur Haraldsen (sosialurin), Norðurlandahúsið

Tónleikur er føði fyri sálina Føroya Symfoniorkestur og klassiskur tónleikur í Føroyum hava tikið seg nógv fram seinastu árini. Men vantandi fíggjarliga orkan hevur við sær, at menningin kann steðga. Tí standa vit á einum vegamóti, sigur Bernharður Wilkinson, sum seinastu fimm árini hevur stjórnað Føroya Symfoniorkestri

14

ATLANTIC REVIEW 01/2011

ATLANTIC REVIEW 01/2011

15

16

ATLANTIC REVIEW 01/2011

Sambært bretska orkesturleiðaranum er Føroya Symfoniorkestur, sum varð stovnað í 1983, loko­motivið í føroyskum tónleikalívi

Frá Carnegie Hall í New York til Operahúsið

Bernharður Wilkinson hevur skonkt sær kaffi upp í

í Sydney til Westminster Abbey í London

koppin á eini kafe í miðbýnum í Havn. Hann tosar

hevur maðurin við svarta hárinum og

føroyskt, men skiftir yvir til enskt, tá hann leitar eftir

flákrandi dirigent­pinninum roynt tað mesta

orðum. Hann hevur orðið í síni makt og tosar við

av tí, sum klassiskir tónleikarar einans

eldhuga. Og um tað finst eitt orð, sum lýsir tað

droyma um at royna. Fyrst sum professionellur

mótsetta av at vera sjálvhátíðarligur, so er hann eisini

floytuspælari við útbúgving frá Royal

tað. Ósjálvhátíðarligur.

Northern College of Music í Bretlandi og síðan sum orkesturleiðari.

Framgongd "Tá eg gjørdist orkesturleiðari í Føroya Symfoni­

"Tónleikurin hevur givið mær lívsgóðsku og

orkestri, setti eg mær sum mál, at vit skuldu hava fleiri

lívs­virði. Tónleikurin er føði fyri sálina,"

konsertir, framføra meiri fjølbroyttan tónleik og ikki

staðfestir 59 ára gamli bretin, Bernharður

minst hava fleiri barnakonsertir. Tað hevur lutvíst

Wilkinson, sum seinastu fimm árini hevur

eydnast, og eg gleðist um framgongdina," sigur Bernharður

stjórnað Føroya Symfoniorkestri. Hann flutti til

Wilkinson, tá hann verður biðin um at taka saman um

Føroya í 2004 eftir góð 30 ár sum yrkistón–

seinastu fimm árini.

leikari í Íslandi. Seinastu árini í Íslandi virkaði hann eisini av og á sum orkesturleiðari í

Sambært bretska orkesturleiðaranum er Føroya

íslendska symfoniorkestrinum, sum er eitt

Symfoniorkestur, sum varð stovnað í 1983, loko­motivið

flaggskip á íslendska tónleikapallinum.

í føroyskum tónleikalívi. Og tað er í grundini undrunar­ vert, at eitt samfelag við 50.000 íbúgvum yvirhøvur hevur eitt so umfatandi symfoniorkestur við umleið 60 tónleikarum.

"Vit vóru á konsertferð í Danmark fyri nøkrum árum síðan, og vit fingu sama spurningin aftur og aftur: Hvussu ber tað til, at eitt so lítið samfelag hevur eitt symfoniorkestur við slíkari dygd? Slíkar afturmeldingar vátta mína fatan av, at tað ikki trýtur við tónlistarligum evnum," sigur orkestur­leiðarin við einum smíli.

Klekingardepil og lopfjøl Bernharður Wilkinson er føddur beint uttan fyri London og hevur føroyska móðir, og tí hevur hann altíð havt eitt ávíst tilknýti til Føroya. Tað var kortini av tilvild, at hann gjørdist fastbúgvandi í Føroyum.

ATLANTIC REVIEW 01/2011

17

Eftir at hann flutti til Íslands í sjeytiár­unum, kom hann

Føroya Symfoniorkestur er sostatt ein klekingardepil og

spakuliga í samband við lykla­persónar á føroyska

lopfjøl hjá ungum føroyskum tónleikarum.

tónleikapallinum, eitt nú Kristian Blak og Sunleif Rasmussen. Í áttatiárunum spældi hann nakrar ferðir í

Vegamót

Føroyum við The Reykjavik Wind Quintet, ein bólkur

Men alt er ikki bara ljósareytt. Tronga fíggjarstøðan í

við fimm íslendskum tónleikarum, sum hava ferðast

almenna landshúsarhaldinum rakar eisini Føroya

kring allan heimin og eitt nú spælt í Carnegie Hall.

Symfoniorkestur, sum Mentamálaráðið, Norðurlanda­ húsið og Tórshavnar Kommuna fíggja. Hóast játtanin

Bernharður var eisini gestur á Summartónum hjá

ikki er skerd, so er dýrari og dýrari at reka eitt symfoni­

Kristiani Blak, og tvær ferðir stjórnaði hann Føroya

orkestur. Og á heimasíðuni hjá orkestrinum eru

Symfoniorkestri í nítiárunum. Hann fann sær maka í

fráboðanir um, at árligar barnakonsertir eru avlýstar

Føroyum og undirvísir nú á Musikkskúlanum í Havn,

orsakað av vantandi fígging.

men hevur framvegis uppgávur á íslendska tónleika­ pallinum og skal m.a. stjórna einari symfoniskari konsert

"Klassiskur tónleikur í Føroyum er á einum vega­­­móti,

í spildurnýggja konserthús­inum í Reykjavík, sum verður

tí eftir fimm ár við sjónligari framgongd hava vit nú

tikið í nýtslu í næstum.

rent okkum í ein múr, fyrst og fremst orsakað av fíggjarligu støðuni. Og nú er vandi fyri, at menn­

"Føroya Symfoniorkestur er ein lívsneyðugur pallur hjá

ingin steðgar," sigur Bernharður álvarsamur.

føroyskum solistum og kórum og ein lopfjøl hjá teimum, sum vilja víðari. Fleiri og fleiri ungir føroyingar nema

Um meiri peningur var tøkur, hevði hann oftari

sær tónlistarliga útbúgving uttanlands, og okkara mál er

keypt føroyskar tónleikarar uttanlands og útlendskar

at bíleggja nýggj verk frá føroyskum tónaskøldum og

tónleikarar heim at spæla. Hann hevði bílagt

harvið skjalprógva og ríka um føroyska tónleikamentan,"

fleiri verk hjá føroyskum tóna­skøldum. Hann

sigur Bernharður Wilkinson.

hevði havt fleiri konsertir og fleiri venjingar, men alt kostar, tí teir umleið 60 tónleikararnir

"Orkestrið gevur eisini tónleikalærarum og teimum

skulu hava tímaløn fyri tíðina saman við

dugnaligu næmingunum á Musikkskúlanum ein møgu­

Bernharði Wilkinson.

leika at framføra á yrkislistarligum støði. Og tí er Føroya Symfoniorkestur ein høvuðsorsøk til, at alsamt fleiri

Í eini sjónvarpssamrøðu fyri nøkrum árum

føroyingar hava fullført ella eru í gongd við útbúgving á

síðani varð tónleikarin Ólavur Olsen spurdur,

tónleikakonservatorium uttanlands," sigur Bernharður

hvat meiri kundi gerast fyri at menna

Wilkinson.

symfoniorkestrið undir verandi umstøðum. Ólavur svaraði “einki”. Orkestrið hevði

Í løtuni eru umleið 20 føroyingar í gongd við tónlistarligar

sambært Ólavi toygt seg til sítt evsta mark

yrkisútbúgvingar uttanlands. Harumframt eru eini 13

innan fyri verandi karmar, og uttan vælvild

klassiskir yrkistónleikarar búsitandi í øðrum londum.

frá sjálvbodnari arbeiðsmegi hevði als ikki

Orkestrið gevur eisini tónleikalærarum og teimum dugnaligu næmingunum á Musikkskúlanum ein møguleika at framføra á yrkislistarligum støði 18

ATLANTIC REVIEW 01/2011

ATLANTIC REVIEW 01/2011

19

Vit mugu vera ambitiøs og útbyggja hendan pallin, so okkara tónleikarar uttan­­lands hava okkurt at koma heimaftur til verið gjørligt at framført so nógvar konsertir og á tí støði, sum orkestrið ger í dag.

"Musikkskúlaskipanin virkar sera væl og verður ment alla tíðina. Bíðirøðirnar til frálæru eru drúgvar, og tað er eitt tekin um stóran áhuga fyri tónleiki og frálæru. Úrslitini eru góð, og lærararnir hava góðar førleikar og royndir. Men so steðgar gongdin og menningin. Ovasta liðið í pyramiduni virkar als ikki, sum tað eigur," skrivar Bernharður sjálvur á heimasíðuni hjá Føroya Symfoniorkestri.

"Tað snýr seg um at skapa kontinuitet og stimbra tær sjónligu gávurnar, sum finnast í hesum landinum. Listin er sálin í sam­ felagnum, og politikararnir hava alla orsøk til at gera íløgur í symfoniorkestrið, tí vit hava langt síðani prógvað okkara virði. Eg eri takksamur fyri hvørja krónu, men samanborið við symfoni­ orkestrið í Íslandi er upp­hæddin til føroyska symfoniorkestrið ógvuliga lítil," sigur Bernharður Wilkinson avgjørdur.

Bjartskygdur Umframt at hækka tónlistarliga støðið er málið at hava eina konsert annað hvønn mánað, eisini til børn, og at framføra oftari uttan fyri Havnina, so orkestrið kann liva upp til sítt heiti sum Føroya Symfoni­ orkestur. Bernharður hugsar eisini nógv um, hvussu vit fáa føroyskar tónleik­arar uttanlands heimaftur, í øllum førum av og á.

"Altso, tað er í grundini flott, at vit hava eitt so gott symfoniorkestur í einum so lítlum landi, men tað má ikki gerast ein sovipúta. Vit mugu vera ambitiøs og útbyggja hendan pallin, so okkara tónleikarar uttan­­ lands hava okkurt at koma heimaftur til. Annars steðga vit upp," sigur Bernharður.

Men ert tú bjartskygdur ella dapurskygdur viðvíkjandi framtíðini?

"Grundleggjandi eri eg bjartskygdur, tí eg seti mítt álit á, at avvarðandi myndugleikar síggja virðið í hesum orkestri­num, bæði fyri børn og vaksin í Føroyum. Eg eri glaður, stoltur og takksamur fyri tíðina higartil í Føroyum, og eg ætli mær so absolutt ikki, at menningin skal steðga her. Men tað krevur, at vit raðfesta rætt," sigur Bernharður Wilkinson at enda.

20

ATLANTIC REVIEW 01/2011

veitslu- og fundarhølir við eyðsýndum fyrimunum – mitt í býnum Ring og hoyr meira á 35 87 87 ella far inn á www.kaffihusid.fo.

BRUNCH

Hvønn morgun til kl. 11.00

English Breakfast 40,Brunch 59,-

Frá apríl eru vit eisini á flogvøllinum

SMS shoping center - Airport

ATLANTIC REVIEW 01/2011

21

Summary

Music is Nourishment for the Soul From Carnegie Hall in New York to the Sydney Opera House to Westminster Abbey in London. Bernharður Wilkinson has had a long career as a professional musician, first as a flute player educated at the Royal Northern College of Music in Great Britain, and then as a conductor. After thirty years as a professional musician in Iceland, he has conducted the Faroese Symphony Orchestra for the last five years.

"I regard the Faroese Symphonic

develop a symphonic orchestra is more and

Orcestra as a locomotive on the

more expensive, and financial restrictions

Faroese musical stage, a springboard

are now threatening further progress," says

for ambitious young talents and an

Bernharður Wilkinson.

attraction for Faroese musicians abroad," says Bernharður Wilkinson.

According to Wilkinson, the budget has not followed the rising expenditures. Concerts

According to the British conductor, the

are now being canceled, fewer Faroese

Faroese Symphony Orchestra and

music pieces are ordered and fewer

classical music in the Faroe Islands in gen­

international musicians are performing on

eral has improved substantially for the last

the islands. And we need to break that

few years. And it is quite amazing that a

circle.

community of 50.000 people has such a comprehensive symphonic orchestra. But

"But I remain optimistic and hope that the

huge challenges are still ahead.

authorities acknowledge the importance of this orchestra, which has contributed to

22

ATLANTIC REVIEW 01/2011

"I am delighted with the progress, but I am

and recruited so many Faroese musicians,"

also worried for the future. To run and

says Bernharður Wilkinson.

www.renovent.fo

Reno-Vent loysir størri og smærri HVS uppgávur Reno-Vent leggur stóran dent á grønar orkuloysnir.

Felagið hevur eisini umboða og selt hitapumpur síðan 2005 og er harvið fyrsta felagi við hitapumpuloysnum í Føroyum Onnur øki: Ný- og umbygging (skúlar, stovnar o.a.). Vanligt rør og blikkarbeiði.

Søla av HVS tilfari. Termografering. Slangukagi – Rørinspektión v/ kamera.Viðlíkahald av ventilatión

Reno-Vent Sp/f // Bryggjan 1 // 420 Hósvík // Tel 66 11 00 // Fax 66 11 01 renovenT@renovenT.Fo // www.renovenT.Fo

ATLANTIC REVIEW 01/2011

23

Water is much more than a liquid with the chemical definition of H2O in The Faroe Islands. The islands are floating on water, and rain is frequently pouring down on the beautiful islands, which are situated in the cleanest environment in the world.

Water is also a rich metaphor infiltrating the language and culture of the Faroe Islands TEXT firouz gaini PHOTO ATLANTIC AIRWAYS, ISTOCKPHOTOS, sansir

24

ATLANTIC REVIEW 01/2011

ATLANTIC REVIEW 01/2011

25

Tekst ind

W

herever you go in the Faroe Islands, the ocean is never more than four to five kilometres

away. The salty ocean breeze caresses your skin as soon as you step out of a house. And it is mere luck – or bad luck – if you spend a whole day under the open the skies without registering a single drop of rain.

The water comes from all directions, carried by wild winds, making conventional umbrellas completely useless. It is like living at the bottom of the ocean, says Guðrún Minervudóttir, an Icelandic poet visiting the islands. Even daily speech, she observes, is low and soft, almost like an undersea language.

The water also hides in the fog that can be so thick that you can hardly see one metre in front of your nose. The fog fools your eyes – making a lamb look like a horse – and your ears – making a shout sound like murmur. Indeed, water is inescapable.

A witness to history In one way we can agree that most of the Faroe Islands are underwater. The green visible part of the islands looks like peaks of huge pyramidal moun­ tains; the rest belongs to the fish and whales. And

26

ATLANTIC REVIEW 01/2011

The ocean is the witness of a thousand years history.

»Sing now« writes the beloved poet H.A. Djurhuus, 1883-1951, about the sea

ATLANTIC REVIEW 01/2011

27

»The ocean sang over me a lullaby, the surf put me to sleep« says Jákup Dahl, 1878-1944, in a romantic song of a man's lifelong relation to the ocean.

the Faroese weather is in the hands of uncontrollable oceanic

memories for most villagers in the

powers. Only a fool does not fear the ocean, says the proverb.

Faroe Islands. The sea is also a

How many men did not disappear on sea while fishing? How

powerful symbol of freedom of and

many widows did not wait in vain for their men at the seashore?

openness, explaining why many old mariners long for the salty sea as soon

The ocean is dangerous, but at the same time unavoidable for

as they step up on dry land.

islanders. When Faroe Islanders express strong emotions in

The ocean is the witness of a thou­

poetic manners, the currents and waves of the ocean often

sand years history. “Sing now,” writes

appear as key symbols. “The ocean sang over me a lullaby, the

the beloved poet H.A. Djurhuus,

surf put me to sleep”, says Jákup Dahl, 1878-1944, in a romantic

1883-1951, about the sea, “sing a

song of a man's lifelong relation to the ocean.

beautiful song tonight, and sing about struggle and risky venture.” The

The homely river purl and surf noise is part of sweet childhood

28

ATLANTIC REVIEW 01/2011

destiny of men and women is attached

Your business partner in the Faroe Islands Audit

Bookkeeping

Corporation TAX and VAT International Shipping Taxatio

Personal TAX Wage Administration

Hydrocarbon Taxation Corporate Finance sansir.fo

n

Accounting Assistance

SPEKT løggildir grannskoðarar Sp/f. · Staravegur 17 · Postsmoga 3258 · 110 Tórshavn Faroe Islands · Tel 34 34 34 · Faks 34 34 35 · spekt@spekt.fo · www.spekt.fo

from the north atlantic

Bakkafrost is the leading faroese producer and exporter of quality salmon.

Bakkafrost is a reliable partner. We manage the entire production process

www.sansir.fo

Quality salmon from salmon roe to ready-packed products.

Bakkavegur 9 · fo-625 Glyvrar · faroe islands · tel +298 40 50 00 · fax +298 40 50 09 bakkafrost@bakkafrost.com · www.bakkafrost.com

ATLANTIC REVIEW 01/2011

29

to the sea and nature that in the old days enjoyed respect as sacred deities.

“In our breast we have the great strength of the ocean,” says the poet.

And the ocean surrounding the islands is much more than a large pool of ill-tempered liquids. It is also a landscape full of contrasts. Where do you find the schools of fish? Where are whirlpools hiding? Where are the invisible sunken rocks that can easily destroy a big boat? And, not to forget, where are the strongest sea currents between the islands?

Only the one with experience and deep knowledge on such issues can travel the sea and get safely to his destina­ tion. He knows the old paths on the sea. “But what is never lifted to the surface”, writes Sigurð Joensen, 1911-1993, “is the best half of Faroe Land”. The one who successfully finds and positions small fishing banks in the ocean demonstrates that he knows the best half of the Faroe Islands.

A classical element Water – probably the most vital resource on Earth – covers 71 percent of our blue planet. Only 0.02 percent of it is found in rivers, waterfalls and lakes. Even our bodies are 60-80 percent water. The ancient philoso­ pher Empedocles considered water as one of the four classical elements.

30

ATLANTIC REVIEW 01/2011

Water is also a part of religious rituals and myths around the globe.

In Islam water not only only gives life; life itself stems from water. Water has also become an international political issue closely linked to discussions on

THOR OFFSHORE Ship owners THOR, based in the Faroe Islands, manage and operate: tug, standby, supply, chase/support, and guard vessels world wide.

climate change and pollution.

THOR also operates a ship agency in the Faroe Islands.

Shortage of clean drinking water is a

We have years of experience and international expertise.

For further information please refer to our website: www.thor.fo

huge problem in many underdevel­ oped countries in Asia and Africa today.

In the Faroe Islands water abounds.

Small zigzagging rivers run down the valleys and cliffs. Picturesque lakes with trout and birdlife are also spread around the country like giants' heavy footsteps. The urban traveller arriving to the islands in the North for the first time gets easily dizzy of the unusually

Sigurð Joensen, 1911-1993, writes:

»But what is never lifted to the surface”, is the best half of Faroe Land« Thor Ltd, Bryggjan 5, FO-420 Hosvik, tel: (+298) 422503, Fax (+298) 422383 www.thor.fo, www.thor-offshore.com

ATLANTIC REVIEW 01/2011

31

fresh air with a humid salty taste of the ocean. This air is also the magic ingridient giving traditional wind-dried meat its unique taste.

In the Faroe Islands water can appear in all its costumes: as showers, rain, rainstorm, rizzle, hail, mist, fog, snow and blizzard. No wonder people use a lot of time talking about the weather!

It changes constantly. An Englishman tried to explain to his friends where he had been travelling. They had – rather strangely – never heard of the Faroe Islands.

"It is where all the storms come from,” the traveller told, hoping that his friends at least listened to radio weather forecasts. Positioned 62°N and 7°W in the North Atlantic, the archipelago is indeed a meeting point

32

ATLANTIC REVIEW 01/2011

for warm and cold ocean currents from different regions, as well as winds of storm and hurricane strength.

“The salmon, and the Fraser River, define who we are”, says a Canadian Inuit. For Faroe Islanders, the mountains and the surrounding ocean define who they are. A global friend of water, the French scientist Jacques Cousteau, 1910-1997, gets the final words in this story: “We forget that the water cycle and the life cycle are one.”

A global friend of water, the French scientist Jacques Cousteau, 1910-1997, gets the final words in this story:

»We forget that the water cycle and the life cycle are one«

Heildarloysnir frá Articon

sansir.fo

Eitt trygt grundarlag Articon hevur serligan førleika innan jørð-, kloakk-, betongarbeiði, byggibúgving, vega- og havnagerð, fjarhita, timbur- og snikkaraarbeiði eins og ymisk apteringsarbeiði, tá skip verða bygd ella umvæld.

Men vit kunnu standa fyri ella vera partur av so at siga øllum verkætlanum ella byggiarbeiði so sum skrivstovubygningar, verksmiðjubygningar, goymsluhallir, umvæling og umbygging.

A r t i c o n P/ f · á H j a ll a 2 0 · 18 8 H o y v í k · Te l . 3 5 0 7 0 0 · w w w. a r t i c o n .f o

ATLANTIC REVIEW 01/2011

33

34

ATLANTIC REVIEW 01/2011

Panikkangist, skisofreni, psoriasis, autisma, sklerosa, epilepsi, CTD og Parkinson.

Hetta eru nakrar av teimum mongu sjúkunum, sum granskarar leita eftir í føroyskum ílegum. Homogena føroyska fólkameingið er eitt gullnám av vitan, sum altjóða ílegugranskarar hungra eftir. Men føroysku ílegurnar hava eisini eina skuggasíðu, tí øldir við avbyrging, inngiftan og innannøring hava við sær fleiri arvaligar sjúkur

Gullnám í føroyskum æðrum

TEKSTUR rigmor dam MYNDIR istockPHOTOS, Ólavur Frederiksen (FAROEPHOTO.COM) ATLANTIC REVIEW 01/2011

35

Fyri umleið 1200 árum síðan stigu nakrir norðmenn á land í Føroyum.

Hesir fyrstu føroyingarnir rýmdu undan skattatrýstinum í heimlandinum, summir beinleiðis úr Noregi til Føroya og aðrir umvegis bretsku oyggjarnar.

Vit kunnu ímynda okkum hesar stóru víkingabátarnar, fermdir við monnum og nøkrum fáum konum, fenaði, frækorni, amboðum og útgerð, ið alt samalt kravdist fyri at seta búgv í harðbalna landinum vesturi í havi. Í dag hýsir fjarskotna oyggjalandið umleið 48.500 íbúgvum. Meginparturin av ílegunum hjá monnunum stavar júst frá fyrstu landnámsfólkunum úr 9. øld, meðan kvinnurnar fyri tað mesta eru av keltiskum uppruna, helst tí flestu teirra komu av bretsku oyggjunum.

Av tí, at landið nærum hevur verið avbyrgt frá umheiminum í øldir, er føroyska fólkið enn ein sjáldsama homogenur skari við lutfalsliga eins­ háttaðum arvaeginleikum. Hetta ger føroysku ílegurnar til eitt sera væl egnað rannsóknarevni hjá granskarum, ið vilja finna útav, hvussu arvaligar sjúkur kunnu verða staðfestar, fyribyrgdar og viðgjørdar.

Arvaliga ræðusøgan Seinastu trý árini hevur hvør einasti føroyingur upplivað avleiðingarnar av at vera partur av einum so genetiskt einsháttaðum fólkabólki. fram nakrar sjúkur, sum høvdu verið sjáldsamar í Eftir at tvey ungfólk við stuttum millumbili brádliga doyðu av hjarta­

einum vanligum, mobilum fólkahópi.

tilburði, varð deyðsorsøkin staðfest at vera hin sjáldsama og lívshættisliga sjúkan CTD, Carnitine Transporter Defekt. Sjúkan ger, at kyknurnar í

Miðallivialdurin í Føroyum er á leið tann sami sum í

kroppinum kunnu ikki gera feitt um til orku. Tí verður hjartað somikið

hinum Norðurlondunum, so føroyingar eru ikki sjúkari

ovbyrjað, at sjúklingurin ofta doyr á heilt ungum árum.

enn onnur fólk. Men ávísar arvaligar sjúkur koma oftari fyri í Føroyum enn aðrastaðni. Av hesum eru

Eftir at familjurnar hjá teimum sjúku vóru kannaðar, vórðu fleiri tilburðir

nakrar álvarsligar og lívshættisligar, eitt nú sonevnda

staðfestir. Sum fráleið gjørdist greitt, at lívshættisliga sjúkan, sum nærum

Føroyasjúkan, sum hevur við sær, at børn verða fødd

er ókend aðrastaðni, er so mikið vanlig millum føroyingar, at heilsumyndug­

við umfatandi fjølbreki.

leik­arnir settu eina landsumfatandi kanning av øllum íbúgvum í Føroyum í verk. Eisini fingu teir umleið 20.000 føroyingarnir í Danmark og føroyingar

Tí verður ofta sagt, kanska mest í spølni, men kortini

aðrastaðni tilboð um at lata seg kanna.

við einum dismi av sannleika, at vit áttu at innflutt ein hóp av útlendingum, sum kundu tynt degenereraða

Nú fleiri enn 28.000 fólk hava latið eina blóðroynd, eru umleið 130 sjúk­ling­ar

føroyska blóðið.

komnir undan kavi í Føroyum, í flestu førum ung og frísk fólk, sum óvitandi hava borið duldu dreparasjúkuna, sum hon hevur verið nevnd. Nú tey eru

Rætturin til ílegurnar

sett í viðgerð við evninum carnitin, eru tey tíbetur uttan fyri lívsvanda.

Sjálvsagt kundu altjóða ílegugranskarar hugsað sær at fingið atgongd til hetta forkunnuga vitanartilfeingið, tí

Ræðusøgan um CTD hevur eisini givið fólki svar upp á fleiri eldri, løgnar

gjøgnum ílegukanningar ber til at finna sjúkuelvandi

deyðstilburðir millum børn og ung í Føroyum.

ílegur og skilja, hvussu tær bera seg at.

Nýtt blóð altíð vælkomið

Altjóða heilivágsvinnan er millum heimsins størstu

Søgan um CTD er serstøk. Eisini í føroyskum høpi. Men ein sannroynd er tað,

vinnu­greinir. Hesin ídnaður mennist støðugt og er altíð

at við innan­nøring og inngiftan hava teir lutfalsliga fáu føroyingarnir alið

altráur eftir nýggjari vitan. Seinastu 10 árini hevur

36

ATLANTIC REVIEW 01/2011

Seinastu trý árini hevur hvør einasti føroyingur upplivað avleiðingarnar av at vera partur av einum so genetiskt einsháttaðum fólkabólki

ATLANTIC REVIEW 01/2011

37

Síðan 2007 hevur Landsskjalasavnið saman við Ílegusavninum arbeitt við eini sonevndari ættarbandsskrá, har allar ættarbandsupplýsingar um føroyingar verða skrásettar

kjakið um rættin til føroysku ílegurnar javnan stungið seg upp í

Síðan 2007 hevur Landsskjalasavnið saman við Ílegusavn­inum

føroyskum miðlum. Risastóra íslendska fyritøkan DeCode royndi í

arbeitt við eini sonevndari ættarbandsskrá, har allar ættarbands­

1999 at fáa atgongd til føroysku ílegurnar, og danskar fyritøkur og

upplýsingar um føroyingar verða skrásettar. Hetta arbeiðið er nú

heilsustovnar hava eisini ligið framvið.

komið so væl áleiðis, at tað er um at koma undir land. Ongin ivi er um, at var skráin alment atkomilig, hevði hon verið ein sannur

Men føroyingar hava avgjørt, at almenna heilsuverkið skal

gloypibiti hjá teimum mongu føroyingunum, sum hava áhuga fyri

samskipa atgongdina til føroysku ílegurnar, og fyri at skapa

slekt og ættar­bondum. Endamálið er tó ikki at nøkta fólksliga

neyðugu fortreytirnar fyri gransking í Føroyum varð føroyska Ílegu­

forvitnið, men at byggja upp ein fullfíggjaðan grunn við neyvum

savnið sett á stovn í 2006. Táverandi lands­stýrismaðurin í heilsu­

upplýsingum, sum eitt nú kunnu gagna ílegu­granskingini.

málum, Hans Pauli Strøm, átti lógar­uppskotið, sum ásetti, at umframt at samskipa alla ílegugransking í Føroyum skal savnið

Næsta skráin er sonevnda diagnosuskráin. Hon er eitt yvirlit yvir

uppbyggja neyðugar skráir, gera møguligar forkanningar og viðgera

diagnosur, sum heilsuverkið longu hevur sett. Skráin verður tengd

umsóknir til at granska í upplýsingunum.

at ávísum verkætlanum og hýsir ikki fleiri diagnosum ella upplýsingum enn neyðugt.

Fólk í trimum skráum Ílegusavnið samskipar tríggjar ymsar skráir, eina ættar­bandsskrá,

Triðja skráin er vevnaðarskráin, sum eisini verður tengd at einstøkum

eina diagnosuskrá og eina vevnaðarskrá. Við at samanbera upp­

verkætlanum, og er til vevnaðarroyndir frá fólkum, sum vilja lata

lýsingarnar í hesum skráum ber til at finna sambandið millum arv,

tær til framtíðar granskingarendamál. Her kann bæði vera talan um

umhvørvi og sjúku. Roknað verður við, at síðan 1650 hava eini

nýtiknar blóðroyndir ella vevnað, sum longu er til skjals í savninum

180.000 fólk livað í Føroyum. Hesi fólk eru rættiliga væl skrásett í

hjá heilsuverkinum.

kirkjubókum, fólka­teljingum og í øðrum almennum skjølum.

38

ATLANTIC REVIEW 01/2011

Lokkandi framtíð Longu nú eru 24 verkætlanir í gongd á Ílegusavninum, har kannað verður fyri sjúkur av alskyns slag, líka frá panik­k­ angist til skisofreni, psoriasis, autismu, sklerosu, epilepsi, CTD og Parkinson.

Enn er ilt at spáa um, hvørjar fíggjarligar ágóðar ella sam­ felagsligar avleiðingar ílegugransking fer at hava í framtíðini í Føroyum. Men politiski viljin til íløgur á økinum bendir á, at vónirnar eru stórar. Nýsetti stjórin fyri Ílegusavnið, Guðrið Andorsdóttir, sigur tó, at Ílegusavnið longu er so frammarliga, at savnið er ein áhugaverdur samstarvspartnari hjá universitetum og øðrum stovnum.

"Komandi árini verður okkara stóra avbjóðing at bjóða vevnaðar-, diagnosu- og ættarbandsskráirnar fram til gransk­arar at granska í. Bera vit okkum rætt at, kunnu vit vinna okkum vitan um sjúkur, so vit á tann hátt fáa eitt ríkari samfelag," sigur hon. Í lógarverkinum um rættin til føroysku ílegurnar verður stórur dentur lagdur á at verja tey, sum lata vevnað til gransking. Hetta verður tryggjað við at krevja góðkenning til granskingarverkætlanir frá Ílegusavninum, Vísindasið­ seminevndini og Dátueftirlitinum. Harumframt skal ein kliniskur ábyrgdarhavari verða knýttur at verkætlanini.

Hesin persónur skal arbeiða í føroyska heilsuverkinum og er tann einasti, ið fær loyvi at samskifta við einstaklingar, hvørs vevnaður verður nýttur.

Hitan av hondum Lítið vistu landnámsfólkini úr 9. øld um ílegur og arv. Og sjálvandi vistu tey heldur ikki, at í viðførinum til fjarskotna, nýggja heimlandið lá ein dýrgripur væl vardur innast í kyknunum á hvørjum einstøkum teirra. Ein gáva frá fortíðini, sum nýmótans føroyingurin við varni og virðing nú kann troyta í strembanini eftir menning, nýggjari vitan og inntøk­ um til landið.

Alt hetta hendir í einum siðbundnum útjaðarasamfelag,

seafood, international dishes, variations of faroese specialities The service is top-notch and the menu has always something exiting to offer.

her fiskivinnan er alráðandi, og her fólkatalið hevur ilt við at vaksa, tí ov mong fara uttanlands árliga og koma ikki aftur.

Skal gongdin vendast, er alneyðugt at ganga krøvunum, ið verða sett einum framkomnum vitanarsamfelagi, á møti við gransking, útbúgving og nýggjum vinnuvegum.

Serføroysku ílegurnar tykjast ganga hesum krøvum á møti, og tí kunnu vit av sonnum siga, sum Heðin Brú tók til í yrkingini "Fedranna Talu":

in the heart of Tórshavn hotel hafnia / áarvegur 4-10 / fo-100 tórshavn tel. +298 31 32 33 / www.hafnia.fo

"Gott er at kenna hitan av hondum, ið sleptu."

ATLANTIC REVIEW 01/2011

39

40

ATLANTIC REVIEW 01/2011

Summary

Faroese Blood a Gold Mine About 1200 years ago a band of Norse Vikings landed on the Faroe Islands. These first Faroemen fled increasing taxation in their homeland, some came straight from Norway to the Faroes and others came by way of the British Isles.

Today the remote island nation is home to some 48,500 inhabit足 ants. The majority of the men's gene pool stems from those first settlers, while the women are mainly of Celtic origin, probably because most of them came from the British Isles.

Because the country has been practically isolated from the world for centuries, the Faroese people is a rare homogenous crowd with relatively uniform genes. Consequently, Faroese genes are well suited for laboratory work for those scientists, who want to examine how to determine, prevent and treat hereditary diseases.

The Faroese public health authority is organising access to Faroese genes through The Genetic Biobank established in 2006.

The Biobank creates registers, conducts possible pre-examina足 tions and considers research applictions for the material. The Biobank deals with three registers, a kinship register, a diagnosis register and a tissue register.

It is estimated that some 180,000 people have lived on the Faroes since 1650. These people have been fairly well recorded in Church registers and censuses. This information is recorded in the kinship register. The diagnosis register contains an overview of diagnoses, set by the health authorities, and the tissue register contains fresh blood samples and other tissue samples available to the health authorities.

Current research subjects are: Panic disorder, schizophrenia, psoriasis, autism, sclerosis, epilepsy, Parkinson, and the disease Carnitin Transporter Defect, CTD. This deadly disease is so common among the people of the Faroes that the health authori足 ties have offered every person the opportunity to be screened for the disease.

More than 28,000 people have had their blood screened and 130 people have been found to be suffering from CTD. These people have now been put in treatment with Carnitin and are out of mortal danger. CTD is often referred to as the silent killer disease, and its emergency has provided several elderly people with an answer to various unexplained deaths in the past.

ATLANTIC REVIEW 01/2011

41

Atlantic Airways sætter Færøerne i fokus I foråret 2011 har Atlantic Airways med en omfattende reklame­ kampagne rettet danskernes opmærksomhed mod Færøerne som rejsemål. Det færøske flyselskab har sammen med reklamebureauet Umwelt forenklet budskabet til at handle om at være sammen. Færøerne er med sin spektakulære natur og gæstfrie befolkning det ideelle sted at komme hinanden ved.

TEKST ATLANTIC AIRWAYS FOTO ATLANTIC AIRWAYS, UMWELT

42

ATLANTIC REVIEW 01/2011

ATLANTIC REVIEW 01/2011

43

I TOGETHER-kampagnen er der lagt vægt på det visuelle udtryk, og al kommunikation i både TV-reklamer og bladannoncer fokuserer på mennesker, der er sammen

I kampagnen, der blev lanceret i danske medier i februar 2011, går det engelske ord TOGETHER igen overalt. Ordet signalerar, at Atlantic Airways bringer mennesker sammen, der har brug for det, både danske

Sammenholdet visualiseres ved en grafisk

turister, der vil være sammen i unikke omgivelser, færinger

jetstrøm. Udtrykket i billederne er nærvæ­

udenlands, der ønsker at komme hjem, og færinger, der vil

rende, belyst med fokus på personerne og

mødes med venner og familie udenlands.

viser mennesker i færøsk natur. Tonen er varm og poetisk.

"I det daglige ræs har vi nogle gange en tendens til at glemme hinanden, og for alle dem, der vil rette deres

"Færøerne konkurrerer med mange andre

opmærksomhed mere mod deres nærmeste, er Færøerne

spektakulære rejsemål. Vi kan godt nok

et ideelt sted at besøge. Her er oplevelserne ægte og

ikke tilbyde blå laguner, isbjerge eller store

uforstyrrede, og her har alle en mulighed for at fokusere

norske fjelde, men vi har et meget smukt

indad," siger Jákup Sverri Kass, salgs- og marketings­

land, der i National Geographic Traveler

chef hos Atlantic Airways.

blev kåret til det mest spændende rejsemål i hele verden i 2007. Vores natur, kultur og

I TOGETHER-kampagnen er der lagt vægt på det visuelle

folkelige ånd er perfekte rammer for

udtryk, og al kommunikation i både TV-reklamer og

mennesker, der ønsker at komme hinanden

bladannoncer fokuserer på mennesker, der er sammen.

ved," siger Jákup Sverri Kass.

44

ATLANTIC REVIEW 01/2011

ATLANTIC REVIEW 01/2011

45

Udtrykket i billederne er nærværende, belyst med fokus på personerne og viser mennesker i færøsk natur. Tonen er varm og poetisk.

Billeder fra Together TV-reklamen. Filmen kan ses på www.atlantic.fo.

Administrerende direktør i Atlantic Airways, Magni

"Vi har solgt en hel del flere billetter,

Arge, påpeger, at selskabet med TOGETHER-kampag­

end vi plejer på denne tid af året.

nen bevidst sætter hele Færøerne og ikke kun Atlantic

Der er slet ingen tvivl om, at vores

Airways i fokus.

kampagne har medvirket til fremgangen. Det glæder os meget, at

"Vi har gennem årene sat Færøerne i centrum i flere

budskabet om Færøerne som det

forskellige lande, bl.a. Danmark, Island, Grønland,

perfekte sted at være sammen bliver

Norge og England. Som nationalt flyselskab føler vi det

godt modtaget i Danmark," siger

som vores pligt at brande Færøerne i nabolandene og

Magni Arge.

dermed medvirke til forøget aktivitet i den færøske turistindustri," fortæller han.

TOGETHER -kampagnen har allerede haft den ønskede effekt i Danmark, konstaterer direktøren.

46

ATLANTIC REVIEW 01/2011

ÆVINTÝRIÐ BYRJAR HER tann nýggi volvo xc60 open air

Títt nýggja panorama-sóltak bjóðar várluftini inn, meðan tú lætt og yndisliga kemur fram í náttúrunar skiftandi lendi ella býarinnar rokaligu ferðslu. Við fimm sylindarum og heili 163 hestakreftum kemur tú trygt fram allastaðni. Samstundis ert tú tryggjað eina luksuskenda koyriuppliving í heimsins allarhelst mest makligu leðursetrum, sum fáa teg at leingjast eftir at koyra - bæði dag og nátt. Sama um tað er tann milda vársólin ella tær framúrskarandi Dual Xenon-forlyktirnar, ið vísa vegin, so er bara um at fara avstað - tí ævintýrið byrjar her.

VolVo XC60 D3 open Air Aut. gear, 5 syl. 163 hk. Við elektriskum panorama sóltaki, leðuráklæði, aktivum Xenon-forlyktum. High Performance ljóðanlegg við 5” litskermi, 4x40W og 8 hátalarum, single CD, aux-stikki og Bluetooth.

KAmpAnjuprísur

KR. 498.000

VolVo XC60 open Air er m.A. útgjørDur Við: Alarmi við rørslusensori Kabinuhitara AQS, air quality system Klimaanleggi, ECC 2 zonur City Safety system II Roll Stability Control DSTC (ESC) við Advanced Stability Control Roof rails, svørtum WHIPS framman, Whiplash protection system Elektriskari parkeringsbremsu Ferðstýrara Leðurratti Home Safe-ljósi IDIS, Intelligent Driver Information System

ORKUBÓLKUR

Bilurin er her vístur við R-design útgerð. Brennievnisnýtsla úr 14,7 km/l. CO2 útlát úr 179 g/km. Prísurin er uttan leveringsútreiðslur.

Les meira á volvocars.dk. Kampanjutilboðið er galdandi so leingi goymslan røkkur.

P/F WENZEL

Akranesgøta 5 · FO-100 Tórshavn · tel 35 45 00 fordpost@wenzel.fo · www.wenzel.fo

úrVAlt VolVo XC60 tilhoyr: Leðurratt, R-design kr. 4.176 Gearknøttur úr leðri, R-design kr. 1.083 Sportspedalir úr bustaðum alu. kr. 1.083 Parkeringshjálp, aftan kr. 8.492 Parkeringshjálp, framman kr. 7.199 (bara saman við p-hjálp aftan) Prísirnir eru íroknaðir mvg og montering

Hvussu nógvir trýhyrningar eru? (Tað kunnu fara ein ella tvær linjur ígjøgnum tríhyrningin.)

48

ATLANTIC REVIEW 01/2011

krea

Til tín, sum setir krøv til tað, tú lesur.

Meira enn annarhvør føroyingur lesur Dimmalætting Kelda: Gallup Føroyar apríl 2010

Easy to use - very useful!

Could it be of some value to see a footage of what really happened during last haul?

Could this tool inspire you to test new ideas?

Have you wondered about something that only really seing it, could solve the riddle?

Learn more on: trawlcamera.com

Atlantic Review

online at issuu.com Search for 'Atlantic Review' on www.issuu.com for previous issues of the magazine.

Vestmanna Tourist Centre SagaMuseum · Sightseeing boat-tours Restaurant · Sovenir shop tel (+298) 471500 · touristinfo@olivant.fo · www.visit-vestmanna.com

ATLANTIC REVIEW 01/2011

49

Søgan um Atlantic Airways

REYKJAVÍK

FAROE ISLANDS BERGEN

AALBORG BILLUND

COPENHAGEN

LONDON

1987 / Atlantic Airways stovnað 1988 / Fyrsti túrur millum Danmark og Føroyar 1992 / Cimber Air úr felagnum 1995 / Fyrsta yvirskotið 1995 / Íslands-rutan stovnað 1998 / Grønlands-rutan stovnað 1998 / Nýtt flogfar leigað 1998 / Skotlands-rutan stovnað 1999 / Noregs-rutan stovnað 1999 / Nýtt flogfar til flotan 2007 / Skrásett á virðisbrævamarknaðinum

50

ATLANTIC REVIEW 01/2011

ATLANTIC AIRWAYS fleyg sín fyrsta túr millum Føroyar og Danmark 28. mars í 1988. Felagið varð formliga sett á stovn 10. november í 1987 við tveimum eigarum, Føroya Landsstýri og Cimber Air. Men tað var ikki nøkur løtt uppgáva at loysa Atlantic Airways úr lagdi. Raksturin gav fyrstu árini hall, og tá búskaparkreppan í Føroyum av álvara fór at gera um seg í 1992, var eginognin hjá felagnum horvin. Cimber Air var tá farið úr felagnum, og landsstýrið mátti tí einsamalt taka um endan. Loysnin var, at Landsstýrið teknaði 75 milliónir krónur í nýggjum partapeningi, og við tí eydnaðist at geva føroyska flogfelagnum nýtt lív.

Tey ringastu kreppuárini eydnaðist ikki at fáa Atlantic Airways at geva avlop, men gongdin skuldi sum fráleið venda. Í 1995 hevði felagið á fyrsta sinni avlop á rakstrinum. Hetta árið varð virksemið spakuliga víðkað til eisini at umfata flúgving til Íslands. Atlantic Airways átók sær at standa fyri hesi flúgving í samstarvi við Air Iceland. Árini eftir gekk tað skjótt hjá Atlantic Airways. Felagið fór at flúgva millum Ísland og Grønland og fleiri leigutúrar úr Keyp­ mannahavn til Bosnia. Og í 1998 avgjørdi

Atlantic Airways at leiga eitt flogfar aftrat.

Við tveimum flogførum bar til at víðka flúgvingina uppaftur meira. Fyrst varð túratalið millum Føroyar og Danmark økt. Í 1998 fór felagið at flúgva til Skotlands og í 1999 eisini til Noregs. Víðkaða flúgvingin fekk stóra undirtøku millum manna, og felagið fekk tí tørv á eini varandi loysn fyri flogfør.

Farið varð til samráðingar um keyp av nýggjum flogfari í oktober 1999. Sáttmáli varð undirskrivaður í november, og 2. februar í 2000 stóð næsta flogfarið av slagnum British Aerospace 146-200 í Vágum.

Síðan hevur Atlantic Airways víðkað nógv um talið á flogførum og fráferðum. Í dag eru fýra flogfør og tvær tyrlur í flotanum. Í januar 2008 undirskrivaði felagið sáttmála við Airbus um at keypa eitt nýtt flogfar av slagnum A 319. Ætlandi verður hetta flogfar sett í flúgving í 2012.

Atlantic Airways varð í 2007 skrásett á íslendska virðisbrævamarknaðinum, tá lands­stýrið einskildi ein triðing av felagnum.

Felagið er nú til próvtøku hvønn gerandis­ dag á altjóða fíggjarmarknaðinum, har parta­brøvini verða keypt og seld.

OY-RCC

SN: E3357

Type: Seats: Engines:

AVRO/RJ-100 97 4 STK Honywell LF507-1F Turbofan Lenght: 31,00 M Wingspan: 26,34 M Max Cruisingspeed: 800 Km/T Min Speed: 170 Km/T Max Altitude: 10.668 M Max Flighttime: 4 Hours Max Range: 3.000 Km

OY-RCE Type: Seats: Engines:

AVRO/RJ-85 95 4 STK Honywell LF507-1F Turbofan Lenght: 28,55 M Wingspan: 26,34 M Max Cruisingspeed: 800 Km/T Min Speed: 170 Km/T Max Altitude: 10.500 M Max Flighttime: 4 Hours Max Range: 3.000 Km

OY-HSR

SN: 36133

OY-HSJ

Type:

BELL Helicopter Textron BELL 412EP/HP 2 STK Pratt & Whitney

Type:

Engines: PT6T-3D Lenght: Width: Main-rotor, diameter: Sling: Max Speed: Average Speed: Max Altitude: Max Flighttime: Max Range: Seats:

12,90 M 2,50 M 14,00 M 1300 KG 259 Km/T 231 Km/T 6000 FT 4 Hours 874 Km 10 (13)

SN: E2233

OY-RCD

SN: E2235

Type: Seats: Engines:

AVRO/RJ-85 95 4 STK Honywell LF507-1F Turbofan Lenght: 28,55 M Wingspan: 26,34 M Max Cruisingspeed: 800 Km/T Min Speed: 170 Km/T Max Altitude: 10.500 M Max Flighttime: 4 Hours Max Range: 3.000 Km

SN: 36069

BELL Helicopter Textron BELL 412EP/HP Engines: 2 STK Pratt & Whitney PT6T-3D Lenght: 12,90 M Width: 2,50 M Main-rotor, diameter: 14,00 M Sling: 1300 KG Max Speed: 259 Km/T Average Speed: 231 Km/T Max Altitude: 6000 FT Max Flighttime: 4 Hours Max Range: 874 Km Seats: 10 (13)

G

G

T

W

G 01

02

03

04

05

06

07

08

09

10

11

12

13

14 15

16

17

G T

ATLANTIC REVIEW 01/2011

51

NYTTIG INFO

Af-isning Om vinteren kan man komme ud for, at flyet bliver oversprøj­ tet med en væske før start.

Dette for at forhindre eller fjerne isdannelser på flyet, mens det er på jorden. Når flyet er i luften, holdes det isfrit af indbyggede afisnings­ systemer.

Aircondition Alle moderne trafikfly er udstyret med trykkabine, der gør, at trykket i kabinen svarer til trykket i knap 3 km højde, selv om flyet befinder sig i 8 km højde.

Elektronisk udstyr Alle apparater, der afgiver signaler, det vil sige mobiltele­ foner, personsøgere, radiosty­ ret legetøj, walkie-talkie og radiosendere af enhver art, skal være slukket om bord på flyet. Det er forbudt at bruge bærbar radio- og TV-modtage­ re, da disse også kan afgive signaler. Det er tilladt at bruge elektronik, der ikke afgiver signaler, f.eks. walkmen, CD-walkmen, videospil, videokameraer, lommeregnere og bærbare computere. Disse skal for en sikkerheds skyld være slukket under start og landing. Med hensyn til bærbare PC-ere skal det understreges, at der ikke må tilkobles printere, diskettedrev o.lign., da de i så fald afgiver signaler. Der må kun skrives ombord.

Håndbagage Håndbagagen bringer du selv om bord i flyet. Den skal placeres under sædet foran eller i hattehylden over sæderne. Håndbagagen bør 52

ATLANTIC REVIEW 01/2011

begrænses til enenkelt taske, og den må ikke være større end 45x35x20 cm. og ikke veje over 5 kg.

I luften Som bekendt er sikkerhedskra­ vene i forbindelse med ruteflyvning meget høje. Hvert døgn kontrolleres flyet grundigt af autoriserede mekanikere, og piloterne foretager før hver flyvning en omfattende kontrol af flyets instrumenter og tekniske systemer.

Rygning Rygning er ikke tilladt.

Sikkerhedsbæltet Sikkerhedsbæltet skal være fastspændt under start og landing, og når “Fasten Seat Belt” - skiltene lyser. Forøvrigt anbefaler vi, at du altid har bæltet fastspændt, når du sidder ned, således at du undgår ubehageligheder ved eventuelle uventede urolige luftforhold.

Småbørn Af sikkerhedsgrunde skal småbørn i aldersgruppen 0-2 år holdes fast på skødet under flyveturen - ikke fastspændt sammen med den voksne i sikkerhedsbæltet. Babylifts, klapvogne og lignende skal så vidt muligt sendes som bagage, og vil blive lastet sidst og losset først.

“Unormale” lyde Måske vil du undervejs reagere på en del “unormale” lyde. Derfor vil vi her forklare årsagen til nogle af de mest almindelige på vort fly. Under udkørsel til start afprøves

forskellige systemer, og flyets “flaps” - der er et hjælpemid­ del til at øge vingens bæreevne ved lave hastigheder - sættes i position, og dette afgiver nogle karakteristiske lyde. Under starten kan man selvfølgelig høre og føle trykkraften fra flyets motorer, der i alt yder et tryk på 15 tons! Når flyet ved en hastighed af ca. 200 km/t er lettet, trækkes understellet op for at formindske luftmod­ standen, og det giver ret kraftig støj efterfulgt af bump, når hjulene er oppe. Når flyet er nået op i en fart af ca. 400 km/t, trækkes “flaps” ind, og det giver også en karakteri­ stisk lyd. Derefter er lydene forholdsvis ensartede, indtil ca. 10 min. før flyet skal lande.

Først vil man kunne mærke luftbremsen, der giver lidt vibrationer i flyet. Dernæst kommer den lyd, der er mest karakteristisk for vort fly, det er når “flaps” sættes ud ved ca. 400 km/t. Her kan man høre en hvislende lyd, der fremkaldes af luften, der suser om de endnu ikke helt udfældede “flaps”. Denne lyd varer i ca. 30 sek. Dernæst høres lyden af hjulene, der går ud og låses fast i nedfældet position. Alt dette er lyde, der er normale og karakteristiske for hver flytype, og lyde som den rejsende efterhånden væn­ ner sig til.

Urolig luft Urolig luft forekommer især i skyer samt under start og landing i kraftig vind. Den kan endvidere forekomme i klar luft i stor højde, når kolde og varme luftmasser møder hinanden. Under start og landing i lufthavnen på

Færøerne vil fjeldene bevirke, at der en gang imellem forekommer særdeles urolig luft. For den uvante kan den urolige luft virke meget ubehagelig, men heldigvis er man jo fastspændt i sædet.

Man kan se at vingerne med motorer bevæger sig lidt op og ned, ligesom man måske kan høre bevægelserne i flyets skrog og interiør. Selv om det ikke er behageligt, kan man med sindsro slå sig til tåls med, at flyet er konstrueret til disse og langt kraftigere påvirkninger. Elasticiteten er netop udtryk for flyets enorme styrke over for lufthavets påvirkninger. Til trods for eventuelt ubehag kan du altså tænke: Flyet er konstrueret til det her, og Atlantic Airways BAe 146 er faktisk “skrædder­ syet” til de særlige forhold på Færøerne, idet det flyver ind med hastigheder, der er 10% lavere end sammenlignelige flytypers hastighed.

Alt i alt De fleste mennesker er lidt nervøse første gang de skal flyve, og det er helt naturligt.

Det store flertal vænner sig imidlertid hurtigt til det, og kun meget få bliver ved med at være nervøse. Positivt kan man sige, at jo oftere man flyver, desto mere naturligt bliver det for en. Og statistisk set er flyvning jo en af de sikreste transportformer der findes.

God tur og velkommen igen på Atlantic Airways BAe 146.

y So far awtaso close ... and ye

An hour’s drive from Tórshavn you will find complete tranquillity. A stay at Gjáargarður, the modern, cosy guesthouse situated in beautiful nature in Gjógv, is an experience unlike any other.

Many visionary and strategic plans have been created in this inspiring environment; difficult negotiations run more smoothly here and the setting is perfect for company team-building or seminars.

Tel. (+298) 423171 Mob. (+298) 211590 info@gjaargardur.fo www.gjaargardur.fo

GJÁARGARÐUR

sansir.fo

Guesthouse of Gjógv

Faroe Law provides legal assistance to business enterprises with an emphasis on the commercial, practical and pragmatic objectives of the client. our areas of practice include: Mergers and acquisitions company law Project development and financing • restructuring and insolvency law • Building and construction law

Banking and financing law oil and gas law Maritime law • Tax law • international contracts

•

•

•

•

•

•

Faroe law is an independent Faroese law Firm with associated offices in copenhagen, aarhus, nuuk, Moscow and Kiev. We are result oriented and provide a personal tailored service to our clients.

AQUADOR is pure natural mineral water of the highest quality – formed during the last ice age. AQUADOR is garnered in our underground source, which lies 160 meters below the Jutland heath, well protected against the impact of modern human life. The AQUADOR bottle is manufactured primarily from recycled plastic to minimize the amount of plastic.

sansir.fo

www.faroe-law.fo · faroe-law @ faroe-law.fo Faroe Islands Faroe law P/F Yviri við Strond 15 Postbox 158 Fo - 100 Tórshavn Tel. (+298) 66 99 00

Copenhagen Delacour Dania law Firm langebrogade 4 1411 København K Tel. (+45) 70 11 11 22

Aarhus Delacour Dania law Firm lille Torv 6 8000 aarhus c Tel. (+45) 70 11 11 22

Greenland nuna advokater a/S Qulilerfik 2, 6 Postbox 59 3900 nuuk/Godthaab Tel. (+45) 32 13 70

Russia Delacour Dania law int. aps M. Dmitrovka 23/15, ap. 3 127006 Moscow Tel. (+7) 495 589 1189

Ukraine Delacour Dania law int. aps 59, Zlylyans´ka Street Suite 107 Kiev 01033 Tel. (+38) 04 42 07 08 98

ATLANTIC REVIEW 01/2011

53

Facts about the Faroe Islands

Capital

Tórshavn 62°00 N 06°47 W Official languages Faroese, Danish Ethnic groups 91.7% Faroese 5.8% Danish 0.4% Icelanders 0.2 % Norwegian 0.2% Poles Demonym Faroese Government Parliamentary democracy within a constitutional monarchy Monarch Margrethe II Prime Minister Kaj Leo Johannesen Autonomous province of the Kingdom of Denmark Home rule 1 April 1948 Area Total 1,399 km2 (180th) Water (%) 0.5 Population January 2009 48 778 (202nd) 2007 census 48,500 Density 34/km2 (176th) Currency Faroese króna (DKK) Internet TLD .fo Calling code 298 Source: Wikipedia

Hospitals There are three hospitals in the Faroe Islands, one in Tórshavn, Klaksvík and Tvøroyri, each with an accident and emergency department. There are also several doctors spread throughout the country.

Information Offices Klaksvík, tel. 45 69 39 Fuglafjørður, tel. 44 48 60 Saltangará, tel. 44 94 49 Miðvágur, tel. 33 34 55 Vágar Airport, tel. 35 33 00 Tórshavn, tel. 31 57 88 Sandur, tel. 36 18 36 Tvøroyri, tel. 37 24 80 Vágur, tel. 37 43 42 Health Insurance The health insurance regula­ tions for EU countries do not apply to the Faroe Islands; however, citizens of the 54

ATLANTIC REVIEW 01/2011

Nordic countries and the UK are covered by their own national health insurance.

Hospital, doctor or dental expenses should be reclaimed from your home municipalty.

Chemists There are chemists in Tórshavn, Klaksvík, Rúnavík and Tvøroyri. It is possible to buy non-prescription medi­ cines from larger shops in the towns and villages.

Banks There are several banks throughout the country.

Opening hours are: Monday - Friday 09.00 or 09.30 until 16.00. Thursday 09.00 or 09.30 until 18.00.

Post office There are post offices in almost every town and

village, although the smallest ones are only open for a few hours each day. The post office in Tórshavn is open: Monday, Tuesday, Wednesday and Friday 10.00 - 16.00 and Thursday 10.00 - 18.00.

Parcels can be collected from the post office at Óðinshædd 2 which is open Monday - Fri­ day 09.00 - 17.00.

Transport A well developed transport network makes it easy to travel around the islands.

Timetables for the helicopter, buses and ferries can be found in all travel and tourist offices, as well as on board all ferries and in the hotels.

Car hire It is possible to hire a car at the airport in Vágar, in Tórshavn and several other

places around the islands. For more information, contact the tourist offices.

Mountain hiking Due to the changeable weather, it is advisable to take a map and warm clothes.

Never go alone.

Time difference The local time is GMT, which is one hour behind CET (Denmark - Norway - Swe­ den). Summer time is GMT + one hour and runs from April to October.

Useful tel. numbers: In an emergency Tel. 112 Accident dep. Tel. 30 45 00 Police station Tel. 35 14 48

N. Finsensgøta 18, tlf. 318038, 310940

Auditing – Accounting – Advisory – Tax

»GOOD LEGAL ADVICE IS VITAL« Business our core corebusinesses businesses Businesslaw lawisisone one of our

ADVOKATFELAGIÐ VIÐ STROND 4 Leading lawfirm in the Faroe Islands – founded in 1928

Our services include YVIRI VIÐ STROND 4 · TEL 311260 · FAX 311261 · P.O. BOX 359 FO-110 TÓRSHAVN · FAROE ISLANDS LAWFIRM@LAWFIRM.FO · WWW.LAWFIRM.FO

TORMÓÐUR DJURHUUS · JÓGVAN PÁLL LASSEN · PETUR EVEN DJURHUUS JÓGVAN E. ELLEFSEN · ANNA DAM · INGI HØJGAARD GUNN ELLEFSEN · MIMI STEINTÓRSDÓTTIR

» Auditing and accounting » economic consultation » consultance related to establishment of business activities » Management consultance » Tax advising Hoyvíksvegur 5 P.O.Box 30 110 -Tórshavn Faroe islands Phone (+298) 351700 e-mail nota@nota.fo www.nota.fo

ATLANTIC REVIEW 01/2011

55

Ein føroyskur banki í Norðurlondum BankNordik er ein sterkur samstarvsfelagi við deildum og dóttirfeløgum í Føroyum, Danmark, Íslandi og Grønlandi.

Samtakið hevur høvuðssæti í Føroyum.

www.banknordik.fo

56

ATLANTIC REVIEW 01/2011