FREE COPY / TAG BLADET MED HJEM Vรกr / spring 2012
ða re i Vi d un as nn
s.
fjø rð ur na Ár
na ví k ðu vík ví k
Ru
tu
Æ
Ri
2
tir
44
r du
Please check www.ssl.fo.
To f
re n St
H
Ku
Ka
F m ugl bs af d. j .
ng sf j. i ál Sk
Se
va
n H oy ar al ds
ni Fu n i ð
la
tra
O
yr
r lu da fj.
lla Ko
0 30
ni
Fu n
ík ív Kv
Bø
y so
ík av ur al D
oy
úv
Sk
H
ús
av
ík
ál Sk
ur
7
jin
1
70
m
Fa
700
Su
KRAMBATANGI
L P H Ø V ov ra m opr águ ork ví ba a er r k i
k a ri ví lb oy nd va vør H T
Sa
Ferry route number
56
G jó gv ng ur
ði Ei ík uv Tj ør n na tm an Ve s u Sø r rv á FL gur O G M VØ LL ið v U R Sa águ nd r av ág ur
es in yk M sansir.fo
in
nd
7
ík
tt
úl
sk Sa
500 Bus route number
ræ
un
op in
eg
M
All Strandfaraskip Landsins bus and ferry routes are included in the following map:
Fares on buses
N
ól
Fares on ferries Shorter routes
Suðuroy
Mykines
Adults Return ticket 10-trip-travelcard Monthly travelcard
45 380 500
90 765 1000
120
Children/Pensioners Return ticket 10-trip-travelcard Monthly travelcard Students
25 190 250 36
45 380 500 72
60
160 1.400
225 1.900
1.690 320 320 20 40
2.250 450 450 30 60
la
am
Sk
For further information call 34 30 30 or visit www.ssl.fo
rv
440
KLAKSVÍK
Return ticket
G
r
600
601
ja rk
tu
es
H
60
66
ta
90
Travel all over the islands by bus and boat. Buy the TravelCard at the airport or at the terminal in Torshavn. (Mykines not included).
410
101 60
at
TÓRSHAVN
H
480
y no
482
KOLLAFJ.TUNNILIN
Ki
400
í Sv
203
504
R ík LU irv A Le UD ður T r Ø jø G arf ld
OYRARBAKKI
58
SKÁLABOTNUR
500
Sø
36
1 48
100
506
yn O
201
202 200
ði
s d. ar ur ne dal ra ús la H yð la øl S ik Tr M fj. da
Domestic buses and ferries
Vehicles (incl. driver) Return ticket Car < 5m 10-trip-travelcard Monthly travelcard < 5m Car with trailer Car with caravan Bicycle Motorcycle
Please note that these prices are for guidance only. Please check www.ssl.fo before you travel.
96
Propellos.fo
Nýtt intranet? Brynja teg til framtíðina við einari loysn frá Elektron Tosa við okkum um, hvussu tit kunnu skapa tykkara egna sterka samskiftispall og skjalagoymslu við nýggjastu SharePoint tøknini. Les meira á www.elektron.fo
CONTENTS innihaldsyvirlit
08
16
22
30
38
48
barnasíða barnasíðan
08
Airbus 319 og longdur vøllur lyfta føroyska flúgving framá
16
Aðalstjórin hevur vitjað øll lond í Evropa
22
Maybe the Best Snapshot in Years
30
Skorastova - gaman og álvari undir Koppenni
ANANAS QUIZ
1. Veksur ananas á trøum? 2. Hvussu leingi heldur tú, tað tekur hjá eini ananas at vaksa? 7mðr ella 12mðr ella 23 mðr 3. Hvat merkir orðið ananas á karibiskum? mamma ella framúr góð frukt ella appilsin. svar niðast á síðuni
38
Rannvá Kunoy - Mín list skal vera ikonisk og tíðarleys
48 Barnasíða 50
Søgan um Atlantic Airways
52
Nyttig info
54
Facts about the Faroes
Hjálp bArbU At fINNA vegIN tIl A SUNA
lItIr
Hvørjir litir koma fram, tá vit blanda tveir og tveir?
finn fimm feilir ATLANTIC REVIEW is published by Atlantic Airways, Vaga Airport, FO 380 Sørvágur, tel. +298 34 10 00, fax. +298 34 10 01, e-mail: info@atlantic.fo. Layout and advertising: Sansir P/F, Dvørgastígur 7, Postbox 1099, FO 110 Tórshavn, tel. +298 355 355, fax. +298 355 350, e-mail: info@sansir.fo. Printed by Føroyaprent. Edited and coordinated by Sansir, in cooperation with Atlantic Airways. Responsibility: Magni Arge. This publication may only be reproduced in agreement with the publishers. Cover: Airbus.com/Sansir
NetbaNkiN sum app Við Netbankanum sum app kanst tú avgreiða tey mest vanligu bankaørindini, tá tú vilt, har tú ert, bara fartelefonin hevur samband við netið. eik app’in kann tað sama sum vanligi netbankin. Harafturat kanst tú t.d. finna sjálvtøkur ella rokna gjaldoyra – alt í einum lekrum og brúkaravinarligum sniði. app’in kann brúkast við iphone, ipod touch, ipad og android
Eik Banki Føroya P/F tel. 348 000 www.eik.fo
Next meetiNg iN the Nordic house
sansir.fo
- Get motivation, inspiration and new energy in our unique surroundings.
Skálin
Høllin
Klingran
Norðurlandahúsið í Føroyum 6
ATLANTIC REVIEW 01/2012
Norðurstova
Dansistovan
Café Borðkrókur
www.nlh.fo
ATLANTIC AIRWAYS
A new era in airline service to the Faroe Islands Airbus has signed several spectacular contracts during recent years but only few if any will have such a significant impact on a countryâ&#x20AC;&#x2122;s infrastructure as the one aircraft contract with Atlantic Airways - The National Carrier of Faroe Islands. Since our very first flight on 28 March 1988 we have operated four engined jet aircrafts from British Aerospace and they have served us well over the years. However, the extension of the only runway in Faroe Islands from 1.250 meters to 1.799 meters opened up for a new fleet strategy. From the various alternatives we evaluated, we selected the Airbus 319 aircraft as our future platform. And we have chosen the most powerful CFM engines for the aircraft to provide us with the optimal performance and range. We believe that Airbus single aisle product will serve us well for the next decades for many reasons. Airbus has delivered more than 7000 aircrafts of this type, so it is one of the worldâ&#x20AC;&#x2122;s
two most popular aircraft types. It is a modern aircraft with lower fuel burn and less maintenance cost and thus supports our need to reduce CO2 emission and reduces our cost per seat. As the very first airline in Europe we have invested in the most advanced navigational procedures called RNP AR 0.1 - Required Navigational Performance Authorisation Required. The International Civil Aviation Organization, a United Nations Agency, which sets the global safety standards for civil aviation, has advocated RNP AR as the leading edge technology to implement at airports with obstacle-rich terrain and limiting weather conditions, with the intend to raise safety levels and improve regularity. We have worked closely with Airbus, EU and Danish Aviation Authorities and our consultant Quovadis to develop and introduce RNP AR approaches and departures to and from Vagar Airport in the Faroe Islands. We believe this will enhance safety, improve regularity and modernise the infrastructure
between our remotely located islands and the continents. The new aircraft will also set a new standard for comfort for the passengers and give us the opportunity to offer new destinations and products. And with lower unit costs we can also further pursue our efforts to provide our travellers with lower fares while still keeping a high standard of service. We are proud to present this new aircraft on our main route on our 24th birthday the 28. March 2012. Welcome on board and enjoy the flight!
Magni Arge CEO
ATLANTIC REVIEW 01/2012
7
8
ATLANTIC REVIEW 01/2012
TEKSTUR uni arge MYNDIR Airbus.com, vága floghavn
Størri, bíligari og betri. So stutt kunnu fyri munirnir við nýggja Airbus 319-flogfar inum lýsast, nú tað verður sett í flúgving. Flogfarið tekur 55 ferðafólk fleiri enn British Aerospace-flogførini, er bíligari í rakstri og flýgur nógv longri. Við nýggjum flogfari, longdum flogvølli og skjótt eisini nýggjari farstøð í Vágum byrjar eitt nýtt tíðarskeið í føroyskari flogsøgu
ATLANTIC REVIEW 01/2012
9
Nógv vatn er runnið í ánni, síðan Atlantic
Avtala í 2008
Airways fleyg fyrsta túrin millum Føroyar og
Fyrireikingarnar at fáa Airbus-flogfarið í flotan hava verið í gongd
Keypmannahavn 28. mars í 1988 við nýggjum
í fleiri ár. Atlantic Airways boðaði longu 30. september í 2008 frá,
flogfari av slagnum Bristish Aerospace 146.
at felagið á samkomu í Toulouse í Fraklandi hevði undirskrivað
Vónirnar til nýggja flogfelagið vóru stórar,
sáttmála um at keypa eitt nýtt flogfar frá Airbus. Upplýst varð, at
men fleiri ivaðust eisini, tí spurningurin var,
talan var eitt flogfar av sama slag sum flogfarið, ið var í Vágum í
um føroyska flogfelagið fór at hóra undan í
oktober 2005, og at tað fór at nútímansgera føroyska flúgving.
kappingini við Mærsk Air, ið var nógv størri felag við drúgvum royndum á marknaðinum.
Nútímansgerðin gongur longu sjón fyri søgn. Við nýggja flogfar inum kann Atlantic Airways flúgva nógv longri út í eitt við
Nú 24 ár eru liðin síðan fyrsta túrin úr Vágum
ferðafólkum enn frammanundan, og frá 17. juni til 19. august fer
til Keypmannahavnar, flýgur bara eitt flog
felagið at flúgva úr Føroyum beinleiðis til Barcelona í Katalonia.
felag upp á Føroyar, Atlantic Airways. Øll
Áhugin fyri farleiðini er stórur, ikki minst tí so ómakaleyst verður
árini hevur felagið flogið við British Aerospace-
at ferðast suður ígjøgnum Evropa við nýggja flogfarinum.
flog førum, men í sambandi við 24 ára føðingardagin tekur felagið eitt stórt stig at
Airbus 319 tekur 144 ferðafólk og brúkar á leið tað sama í olju sum
flyta føroyska flúgving inn í eitt heilt nýtt
British Aerospace-flogførini. Hetta hevur við sær, at hvør setur
tíðarskeið. Airbus 319 eitur nýggjasti fuglurin
kilometur verður bíligari enn frammanundan, og Atlantic Airways
á føroyska himmalhválvinum, og hann fer at broyta flogferðsluna munandi.
"Samstundis sum Atlantic Airways setir nýggja flogfarið í flúgving, kann felagið fegnast um, at flogvøllurin í Vágum er longdur"
10
ATLANTIC REVIEW 01/2012
lækkar tí oljuavgjaldið 28. mars úr 280 kr. niður í 200 kr. Í februar varð eisini sett í verk ein nýggj prísskipan, sum økir um útboðið av bíligum ferðaseðlum og veksur um prísspennið. Atlantic Airways varð upprunaliga sett á stovn fyri at gera tað lættari hjá føroyingum at sleppa á flog. Eftir hesum høvuðssetningi arbeiðir felagið framvegis, og nýggja prísskipanin ger tað lættari hjá teimum, ið keypa ferðaseðlar tíðliga, at flúgva bíliga. Við nýggju prísskipan
partarnir fluttir á verksmiðju í Hamburg, har flogførini verða sett
ini ber eisini til at seta saman allar ferðaseðlar,
saman, og øll útgerð verður monterað og roynd.
so tað nú eisini er smidligari at flúgva við felagnum.
Soleiðis hevur mannagongdin eisini verið í sambandi við nýggja flogfarið hjá Atlantic Airways. Seint í 2011 kundi felagið boða frá,
Sett saman í Hamburg
at kjølurin á nýggja flogfarinum var strektur. Seinni kundi felagið
Airbus 319 er eitt av heimsins mest seldu flog
upplýsa, at veingirnir vóru festir á flogfarið, og soleiðis varð
førum, og hetta kemst ikki av ongum. Komfort
flogfarið sett saman, áðrenn tað varð royndarflogið og at enda
urin umborð er sera góður. Flogførini eru
kundi latast føroyska keyparanum at seta í flúgving.
rúmligari enn Bristish Aerospace-flogførini, og ljósviðurskiftini umborð eru betri. Sjónvarps
Atlantic Airways hevur fyrireikað seg væl til at taka ímóti Airbus
skíggjar gera tað møguligt at stytta sær um
319. Felagið setti niður ein fyrireikingarbólk longu í 2008, tá gjørt
stundir á ferðini, m.a. við at fylgja við, hvar
varð av at keypa flogfarið. Fyrireikingarnar hava m.a. snúð seg
flogfarið er statt. Eisini larmar flogfarið minni. Airbus-flogfør verða vanliga mett sum fronsk framleiðsla, men tá flogførini verða bygd, er talan í veruleikanum um evropeiskt samstarv, tí Airbus letur ymsu sektiónirnar byggja í ymsum londum og landspørtum á evropeiska megin landinum eins og í Bretlandi. Síðan verða allir
ATLANTIC REVIEW 01/2012
11
Arbeiðið á flogvøllinum fevndi um gera trygdarøki á sunnaru síðu av vøllinum, javna trygdarøkið á norðaru síðu, fylla upp við endarnar 350 metrar eystureftir og 200 metrar vestureftir um at taka støðu til tekniska, operativa, handisliga og
og gera nýggj trygdarøki á 150 metrar við endarnar á vøll
fíggjarliga grundarlagið undir virkseminum í framtíðini. Sum
inum. Arbeiðið fevndi eisini um at seta upp nýggj inn
vera man hava tær eisini snúð seg um at útbúgva fólk at taka
flúgvingarljós, gera nýggjan topp til tornið og taka niður
við nýggja flogfarinum.
gamlar bygningar.
Flogvøllurin útbygdur
Í løtuni verða nýggj farstøð og ein víðkan av plássinum
Samstundis sum Atlantic Airways setir nýggja flogfarið í
framman fyri farstøðina projekterað, og væntandi verður
flúgving, kann felagið fegnast um, at flogvøllurin í Vágum er
arbeiðið boðið út í summar. Føroyska samtakið Faerport
longdur. Farið varð undir at longja flogvøllin úr 1.250 metrum
stendur fyri heildarráðgevingini í sambandi við, at nýggja
upp í 1.799 metrar í mai 2010, og arbeiðið var liðugt 3.
farstøðin verður projekterað og boðin út. Í samtakinum eru
desember í 2011, tá hátíðarhald var á flogvøllinum. Føroyska
Árni Winther Arkitektar, Selmar Nielsen Arkitektur, Sofus M.
byggifyritøkan, J & K Petersen, stóð fyri at gera arbeiðið.
Jacobsen, Landsbyggifelagið og COWI Consult. Í uppskotinum hjá Faerport er dentur lagdur á, at nýggi terminalurin skal hóska væl inn í lendið við flogvøllin. Mið skeiðis í bygninginum er ein stór bogað konstruktión, ið verður nýggja fráfaringarhøllin í Vágum. Í uppskotinum er havt í huga, at bretar bygdu flogvøllin á sinni. Teir settu eftir seg nógvar barakkir, ið høvdu somu bogaðu konstruktión, sum farstøðin fær.
12
ATLANTIC REVIEW 01/2012
sansir.fo
Føroya arbeiðsgevaraFelag
Vit arbeiða fyri føroyska vinnulívið Vit tryggja støðug viðurskifti á arbeiðsmarknaðinum
Vit arbeiða fyri at ávirka allar lógir og reglugerðir, soleiðis at hesar tæna og ikki darva vinnuni
Vit vegleiða limum okkara um sáttmálaásetingar og setanarviðurskifti
Vit knýta bond millum leiðarar í privatu vinnuni
Vit kunna limir okkara um nýggjar lógir og ásetingar
Vinnuhúsið er miðdepilin fyri vinnuligum og vinnupolitiskum orðaskifti
Les meira um Føroya Arbeiðsgevarafelag og Vinnuhúsið á www.industry.fo
Your business partner in the Faroe Islands Audit
Bookkeeping
Corporation TAX and VAT International Shipping Taxatio
Wage Administration
Hydrocarbon Taxation
Corporate Finance sansir.fo
n
Personal TAX
Accounting Assistance
SPEKT løggildir grannskoðarar Sp/f. · Staravegur 17 · Postsmoga 3258 · 110 Tórshavn Faroe Islands · Tel 34 34 34 · Faks 34 34 35 · spekt@spekt.fo · www.spekt.fo ATLANTIC REVIEW 01/2012
13
SUMMARY
New Times in Faroese Aviation Bigger, cheaper and better! That pretty well sums up the advantages of Atlantic Airways’ new Airbus 319 airplane, which is set to undertake its maiden flight. The airplane seats 55 more passengers than the British Aerospace airplanes that the company has flown since its establishment in 1988. The Airbus is cheaper in operations and reaches farther destinations. The preparations for the introduction of the Airbus airplane into the fleet have been underway for many years. In 2008 Atlantic Airways announced that the airline intended to purchase the airplane. Airbus 319 is one of the world’s most sold airplanes. The airplane is more spacious than the British Aerospace airplanes; it is more comfortable and is quieter. Atlantic Airways will use the new airplane for direct flights from
The work to expand the runway from 1,250 metres to 1,799
the Faroe Islands to Barcelona this coming summer. The new air-
metres began in May of 2010, and work concluded on 3
plane will maintain regular flights between the Faroes and Den-
December 2011.
mark. A new era in Faroese aviation is being ushered in with a As Atlantic Airways is preparing to instate the new Airbus air-
new airplane, an expanded runway and soon a new termi-
plane into regular flights, the airline is pleased that the Vágar
nal as well.
runway has been expanded. 14
ATLANTIC REVIEW 01/2012
Fantastisk bilFígging Frá reyni service!
superlág renta
Útgjaldið er einans 25%
niservice.fo
sí meira á rey
vit byggja karmar til samanhald
Hjá Búsetri er fremsta mál okkara at byggja og skapa til endamálið. Uttan mun til, um tað er stovnur, virki, sethús ella ítróttarhallir, er mál okkara, at góðskan og handverkið skal vera framúr gott. At tað skal halda í nógv ár og skapa trivna fyri teirra, sum tað er skapt til. Set teg í samband við okkum, og saman kunnu vit eisini skapa tykkara dreymar.
Tel 355 830 | www.busetur.fo ATLANTIC REVIEW 01/2012
15
Aðalstjórin hevur vitjað øll lond í Evropa TEKSTUR uni arge MYNDIR fotostudio / finnur justinessen
Ert tú aðalstjóri, situr tú ikki bara við skrivaraborðið og starir inn í telduna. Tú fært tær íblástur úr øllum heiminum, og tú hevur vitjað øll lond í Evropa. Hetta er ið hvussu er galdandi fyri Atla Suna Leo, virkandi aðalstjóra í Fíggjarmálaráðnum. Hann hevur sæð meira enn tey flestu, og upplivingarnar hava verið bæði spennandi og øðrvísi Tá Petur Alberg Lamhauge fór frá sum aðalstjóri í
Summarið 1990 var hann í Senegal á vesturafrikonsku
Fíggjarmálaráðnum 1. mai í 2011, steig ein 41 ára gamal
strondini. Hetta var saman við føroyskum ferðalagi, sum
búskaparfrøðingur inn á skrivstovu hansara og tók við
var við til at byggja bústaðir har og gera miðstøð til
umsitingarligu ábyrgdini í Albert Hall. Maðurin var Atli
trúboðaravirksemi. Á heysti sama ár fór hann at lesa til
Suni Leo úr Havn. Frammanundan hevði hann starvast í
búskaparfrøðing í Keypmannahavn, haðani væl lá fyri at
Fíggjarmálaráðnum sum ráðgevi í 14 ár, men hetta var
vitja ymisk lond í Evropa. Í 1994 gekk hann eitt skifti í
ikki tað einasta, hann hevði gjørt. Hann hevði sæð stóran
skúla í USA, so longu tá upplivdi hann heimsins mátt
part av heiminum, og í fjør upprann eisini løtan, tá hann
miklasta land.
kundi erpa sær av at hava vitjað øll lond í Evropa. Fjakkaðu víða
16
Atli hevur havt stóran áhuga fyri at ferðast, síðan hann
Tá hann kom aftur til Danmarkar, hevði hann bara
var tannáringur. Í 1988 fór øll familjan við bili niður
høvuðsuppgávuna eftir at skriva, so kundi hann kalla seg
ígjøgnum Evropa til gamla Jugoslavia at halda frí, og um
búskaparfrøðing. Hann fekk ikki upp í lag at skriva upp
heystið hetta árið var Atli við flokkinum í Hoydølum í
gávuna akkurát tá, og á heysti 1996 flutti hann aftur til
Fraklandi. Hesar báðar ferðirnar vaktu av álvara hansara
Føroya. Tá fóru hann og systirin, Katrin, at fjakka. Leiðin
áhuga fyri at ferðast, og eftir vitjanirnar í Jugoslavia og
gekk til Suðurafrika. Á leiðini koyrdu tey ígjøgnum Zimbabwe,
Fraklandi fór hann at reika víða um heimin og er ikki
Sambia, Malavi, Tansania og Kenya. Eisini vóru tey á oynni
hildin uppat at reika enn.
Zanzibar.
ATLANTIC REVIEW 01/2012
ATLANTIC REVIEW 01/2012
17
“Eg brúki ikki hvønn dag á strondini, tá eg ferðist. Eg kann seta saman eina ferð soleiðis, at eg eri nakrar dagar á strondini, men eg leggi dent á at síggja landið, eg vitji.”
Men ferðin til Afrika var ikki nóg mikið. Úr Suðurafrika gekk
Fýra lond manglaðu
leiðin til India, haðani tey fóru til Nepal. Atli kleyv ikki upp
Hugskotið at vitja øll lond í Evropa fekk hann í 2006, tá hann
á Mount Everest, meðan hann var í Nepal, hóast hansara
eitt hálvt ár starvaðist hjá EFTA í Geneve í Sveis. Hetta
forvitni kundi fingið hann at farið hvar sum helst. Hann fór í
arbeiði hevði við sær fleiri túrar til evropeisk lond, og nú
staðin einsamallur víðari til Hong Kong, Macau, Thailands,
hann kortini ferðaðist so nógv, helt hann, at tað kundi verið
Malaysia og Singapore. Heimafturkomin skrivaði hann høvuðs
vert at vitjað øll londini í Evropa. Frá 2006 til 2009 var hann
uppgávuna í 1997.
í 16 evropeiskum londum, men framvegis hevði hann ikki verið í øllum. Hann manglaði fýra.
Suðuramerika hevur hann eisini upplivað. Hetta var í 1999, tá hann var í Venesuela. Í frumskógini vitjaði hann Angels-
Nú kom steðgur í, bæði tí londini, hann ikki hevði vitjað,
fossin, sum er heimsins hægsti fossur. Í 2001 var hann í
vóru so fjarskotin, og tí hann hevði hug at vitja onnur lond
Bhutan millum India og Kina og vitjaði systir sína, Katrin,
áðrenn. Á vári í 2010 var hann so langt burturi sum á Kuba.
sum starvaðist har fyri danska uttanríkisráðið. Í 2005 fór hann
Hetta summarið var hann eisini í Emiratunum og í Suður
so eisini ein túr við transsibirisku jarnbreytini millum
afrika, tá HM-kappingin í fótbólti varð spæld har. Kappingin
Moskva og Beijing. Hann vitjaði tá Mongolia og Kinesiska
var ikki meira enn av, so fór hann til Katar og Egyptalands,
Múrin.
har hann sum so mong onnur var hugtikin av pyramidunum. Málið at vitja øll lond í Evropa var framvegis ikki rokkið, men í 2011 tók hann dik á seg og fór avstað. Í apríl lendi hann í Georgia og Armenia, og í juli og august var hann í Kasakstan og Aserbadjan. Tá var málið rokkið. Aðalstjórin hevði verið í øllum Evropa og um stóran part av heiminum, og skuldi nakar funnist at honum fyri ikki at hava nóg stórt mentanarligt innlit, kann hann nú altíð hála passið úr skuffuni og vísa fólki øll stemplini. Vil uppliva støð Tá tú hevur vitjað so nógvar býir, sum Atli hevur, skerst ikki burtur, at summir býir hugtaka teg meira enn aðrir. Atli nevnir Prag, Sevilla, Talinn, Brügge og Dubrovnik sum hugnaligar og
18
ATLANTIC REVIEW 01/2012
SUMMARY
áhugaverdar býir, tí teir hava eina spennandi søgu. Býir, sum kanska ikki
Permanant Secretary has visited all
hava so nógv at bjóða á hesum øki, eru Sofia, Skopje og Kishinau.
the countries in Europe
“Eg brúki ikki hvønn dag á strondini, tá eg ferðist. Eg kann seta
If you are Permanent Secretary you do more than
saman eina ferð soleiðis, at eg eri nakrar dagar á strondini, men eg
just sit and stare at a computer monitor all day. You
leggi dent á at síggja landið, eg vitji. Eg royni at fyrireika meg uppá,
seek inspiration from all over the world and you
hvat eg vil uppliva í landinum. Eru uppløgd støð at vitja, so vitji eg
have visited all the countries in Europe. This is the
tey, eisini kirkjur og átrúnaðarligar bygningar. Eg vitji eisini ofta søvn
case with Atli Leo, Permanent Secretary of the Faro-
og vil uppliva stemningin á kaffistovum, matstovum og vertshúsum,”
ese Ministry of Finance.
sigur Atli. Atli Leo became Permanent Secretary of the MinisAv minniligum upplivingum kundi hann nevnt so mangar. Hann
try of Finance on 1 May in 2011. He had been with
nevnir m.a., at hann royndi bungyjumping við Victoria-fossarnar í
the Ministry before that as adviser for 14 years. His
Afrika í 1997. Í 1999 sást hann í fríum falli við fallskíggja í Florida, og
interest in travelling was sparked in 1988 when he
í 2008 var hann til Champions League-finaluna í Moskva. Tá hann
travelled with his family through Europe by car to
var til HM-finaluna í Johannesburg í 2010, ivaðust hann og hinir,
spend a holiday in former Yugoslavia. That au-
hann var saman við, ikki í, at teir vóru einastu føroyingar á staðnum.
tumn he travelled to France with his high school class and thus his travels around the world began.
“Vit fyrireikaðu okkum leingi at fara avstað. Tá vit spurdu okkum fyri hjá Fótbóltssambandi Føroya og á Facebook, um nakar annar
Among the countries that Atli Leo has visited are
føroyingur skuldi til HM-finaluna, visti ongin um nakran. Tá vit so
the United States, Senegal, South Africa, Zimba-
komu á vøllin, har 80.000 áskoðarar vóru staddir, skuldu nakrir í
bwe, Zambia, Malawi, Tanzania, Kenya, India, Ne-
ferðalagnum á ves, og hvat heldur tú hendi? Jú, har var sjálvandi ein
pal, Hong Kong, Macau, Thailand, Malaysia, the
føroyingur,” sigur Atli Suni Leo flennandi.
Emirates, Egypt, Qatar, Cuba, Singapore, VenezueATLANTIC REVIEW 01/2012
19
la, Russia and China in addition to all the countries of Europe. The idea to visit all the countries of Europe came to him in 2006 when he worked for EFTA in Genève for six months. This employment entailed plenty of European travels and since he was doing that much travelling anyway, he thought that it might be worth the effort to see all the countries of Europe. He visited a total of 16 countries between 2006 and 2009, but there were four European countries that he still had not visited. In 2011 he packed his bags and left again. In April he landed in Georgia and Armenia, and he spent July and August in Kazakhstan and Azerbaijan. He had now reached his goal. “I always try to prepare myself for the things that I want to experience in each country. Some places are obvious destinations, so I visit them. I often visit museums and buildings and try to capture the atmosphere in cafés, restaurants and bars. Some days I spend on the beach,” Atli Leo says.
HELDUR TÚ Ð I V A G EY ? I N U S L I HE KANNA HEILSUNA Á APOTEKINUM SMÁAR BROYTINGAR Í LIVIVANUM HAVA STÓRAN TÝDNING, UM BYRJAÐ VERÐUR RÆTTSTUNDIS. ER TÚ Í IVA UM HEILSUSTØÐUNA, KOM SO INN Á APOTEKIÐ OG HOYR MEIRA UM OKKARA HEILSUKANNING
Ring og bílegg tíð. Kostnaður 250,-
BLÓÐTRÝST KOLESTEROL BLÓÐSUKUR BMI PEAK FLOW
A bit more comfortable...
sansir.fo
Bakkastova
Gimbrastova in Luddastova Ljósá Gimbrastova is a brand new house in Ljósá – designed for several purposes and very suitable for families with children. What a nice foralong yourself The about size of the treat house with the or someone you love? architecture provides many opportuniOr how enjoying few days away ties forabout instance thea possibility of three from all the stress together with a group big families to accommodate comfortof friends or colleagues?
ably at the same time.
We can offer you excellent facilities where you can relax in comfortable Outside is a safe playground for and high quality surroundings.
the kids – altogether a fun and childWhy not try Luddastova in Leynar friendly environment. or Bakkastova in Ljósa?
www.ognir.fo
booking: lp@ognir.fo - tel +298 217300
22
ATLANTIC REVIEW 01/2012
Maybe the Best Snapshot in Years TEXT uni arge PHOTO jóannis sørensen
Jóannis Sørensen is 22 years old and lives in the village of Viðareiði on one of the northernmost islands in the Faroe Islands. He makes a living as a sailor and is an amateur photographer in his spare time.
ATLANTIC REVIEW 01/2012
23
Viðareiði is one of the most picturesque villages in the Faroe
One stormy day in January of 2012, Jóannis Sørensen was out
Islands. One of the Faroes’s best loved poets, Christian Matras,
walking with his camera in his home village, when heavy surf
a native of Viðareiði, has written many classical poems about
broke and almost covered the entire village in ocean spray.
this beautiful place.
24
ATLANTIC REVIEW 01/2012
ATLANTIC REVIEW 01/2012
25
He posted the picture to his page on Facebook where it spread like wildfire to thousands of Facebook users. Later the picture was also printed in the Faroese newspapers. Jóannis Sørensen has only been taking pictures for a year and a half, but there is no doubt that he possesses a talent. This is also clearly visible in the other pictures he has taken in Viðareiði and other majestic places on the Faroes.
26
ATLANTIC REVIEW 01/2012
ATLANTIC REVIEW 01/2012
27
His interest in photography began when he saw a picture taken by an American. He was awestruck that a camera could take such a beautiful picture. He has since taught himself the art of photography with his Canon 500D camera with two lenses, and he has learned especially much from watching pictures on YouTube.
28
ATLANTIC REVIEW 01/2012
Heildarloysnir frá Articon
Eitt trygt grundarlag Articon hevur serligan førleika innan jørð-, kloakk-, betongarbeiði, byggibúgving, vega- og havnagerð, fjarhita, timbur- og snikkaraarbeiði eins og ymisk apteringsarbeiði, tá skip verða bygd ella umvæld. Men vit kunnu standa fyri ella vera partur av so at siga øllum verkætlanum ella byggiarbeiði so sum skrivstovubygningar, verksmiðjubygningar, goymsluhallir, umvæling og umbygging. Articon P/f · á Hjalla 20 · 188 Hoyvík · Tel. 350 700 · www.articon.fo
from the north atlantic
Bakkafrost is the leading faroese producer and exporter of quality salmon. Bakkafrost is a reliable partner. We manage the entire production process from salmon roe to ready-packed products.
Bakkavegur 9 · fo-625 Glyvrar · faroe islands · tel +298 40 50 00 · fax +298 40 50 09 bakkafrost@bakkafrost.com · www.bakkafrost.com
www.sansir.fo
Quality salmon
30
ATLANTIC REVIEW 01/2012
Skorastova gaman og álvari undir Koppenni TEKSTUR Gunnar Skúvadal MYNDIR gunnar skúvadal, Randi Herup Jakobsen
Í Dalhaga í Norðurstreymoy liggur Skorastova 500 metrar yvir sjóvarmálanum. Síðan húsið varð bygt í 1989, hevur tað verið karmur um felagsskap hjá skoramonnum, harumonnum, reiðmonnum og føroyskum ferðafólkum. Vit fara á ferð at kanna, hvussu lívið kann vera í Skorastovu
ATLANTIC REVIEW 01/2012
31
Úti kavar av møkum. Hóast myrkrið hevur lagt seg, kastar kavaklædda líðin undir hægsta fjallatindinum á Streymoynni mánalýsið yvir allan dalin. Norðanfyri dagar Koppenni við sínum 790 metrum myrkt og trøllsligt móti luftini. Men hiðani sær ikki út til at vera langt niðaná. Vestanfyri er Torskorðarhorn, sum er góðar 100 metrar lægri. Hóast veturin er um at missa takið, og tað so smátt er farið at vára, kunnu næturnar framvegis vera sera kaldar so langt uppi í fjøllunum. Inni seta menn knyklar í brýr, meðan teir stara hugsunarsamir niður í borðið. Ikki tí teir hugsa um stóru kavaflykrurnar, sum leggja seg á tekjuna á húsunum. Heldur ikki tí teir hugsa um heimtúrin í morgin, sum kann gerast strævin, um kavi legst. Nei, her í stovuni, sum gamli petroleumsovnurin og gasslampan hava gjørt fjálga og hugnaliga, hugsa menn um tað, sum er á borðinum. Og kanska eisini um tað, sum nú er í pottinum og seinni í kvøld kemur á borðið. 32
ATLANTIC REVIEW 01/2012
hond, kundi tað væl taka meira enn ein sólarring at fáa seyðin heim. Neyvan var heldur altíð so tespiligt, tí ofta vóru líkindini ikki av teimum bestu, og menn kundu vera á kroppi, áðrenn teir nakrantíð komu í brattlendið. Nú er øðrvísi. Teir kunnu ganga hvíttklæddir innandura
“Vit gróvu út 5.august í 1989. Tríggjar vikur seinni varð lidna tilfarið flogið niðan við tyrlu, og so gekk bara ein vika aftrat, til húsið stóð liðugt"
heruppi í hæddini og hvíla seg ella gista, bæði áðrenn og aftaná sjálvan raksturin í skorunum hinumegin eggina ovast í líðini. Umleið 30 fermetrar í tveimum hæddum er húsið. Á loftinum fáa einir 20 mans ligið nátt. Tíðin kravdi tað Flestu árini síðan 1989, tá Skorastova varð bygd, hevur áhugin fyri at brúka húsið verið stórur. Og gestabøkurnar, sum øll árini hava ligið frammi, fortelja søgur um fólk, sum mett av náttúruupplivingum takka fyri seg, áðrenn leiðin gongur víðari. Umframt skoramenn hava reiðmenn og haru
Teir eru læknar, handilsmenn, lærarar og vinnulívsmenn
menn verið við í felagsskapinum frá fyrsta degi. Talv
sum allir hava tað í felag, at teir eru limir í Vestmanna
menninir eru komnir aftrat nakað seinni. Og so hópurin av
Talvfelag. Felagið hevur í nógv ár vitjað Skorastovu millum
føroyskum ferðafólkum.
páskir
og
hvítusunnu.
Á
skránni
er
Dalarkupp-
talvkappingin, og hugnin er í hásæti. Teir hava knossað
“Vit bygdu húsini, tí tað var so óhøgligt at røkja skorarnar.
proviant niðan úr Saksunardali niðan við Heljardalsá,
Tíðin kravdi meira, og vit sóu fyri okkum ein vanda, at
gjøgnum Heljardal og framvið steyrunum, sum standa sum
hesin siðurin at hava skoraseyð kundi fara at doyggja út,”
smáir vegvísarar allan vegin til húsini. Hetta er stytsta
sigur Petur Joensen, sum var ein av teimum 30 monnunum,
leiðin, hóast hon tekur minst tveir tímar hjá teimum flestu
sum í 1989 bygdu Skorastovu.
at ganga. “Vit gróvu út 5.august í 1989. Tríggjar vikur seinni varð Hægstu hús
lidna tilfarið flogið niðan við tyrlu, og so gekk bara ein vika
Skorastova liggur einar 500 metrar yvir sjóvarmálanum.
aftrat, til húsið stóð liðugt,” greiðir Petur frá.
Sum navnið sigur, vóru tað menn, ið høvdu áhuga í skor unum, sum bygdu húsið. Skorarnar í Vestmanna hava góðan
Hann minnist væl tíðina, áðrenn Skorastova kom. Mangan
seyð, men tær liggja langt burturi frá bygdini og hava tí
túrin trossaðu teir rennvátir veðurguðarnar, ið ikki gjørdu,
verið óhøgligar at røkja. Fyrr var neyðugt at fara úr bygdini
sum spátt varð, og onkuntíð vendu teir við, tí líkindini sóu
til gongu í bølamyrkri á miðjari nátt, og gekst ikki alt væl í
út til at fara at versna. ATLANTIC REVIEW 01/2012
33
34
ATLANTIC REVIEW 01/2012
“Tað var altíð ein satsing. Menn gjørdust ikki gamlir í hesum fakinum. Teir slitust skjótt,” minnist Petur. Veggjanna søga Hóast Skorastova ikki er nakað gamalt hús, høvdu veggirnir vitað frá nógvum at sagt. Um ampan, tá myrkur kom á, áðrenn allir vóru komnir uppaftur úr skorunum onkran vátan og kaldan heystardag, og um gleðina, tá so alt kortini spældi væl av, og menn mestsum í ovfarakæti fóru upp á gólv. Ella sum í kvøld, nú nakrar føroyingar í 21. øld hava
“Vit høvdu eina reglu um, at tá fólk gistu í Skorastovu, skuldi onkur av eigarunum vera við eisini, men hesum eru vit gingnir burtur frá, tí vit vilja hava, at húsið verður nógv brúkt"
tikið frí uppi millum fjøllini burturi í óbygdum, og hugnin og felagsskapurin seta dagsskránna. Fleiri av teimum, sum vóru við til at byggja húsið, vóru
brúkt. Har stendur altíð opið, men okkum dámar best, at
longu tá komnir væl upp í árini, og fleiri ár eru liðin, síðan
fólk, sum ætla sær í húsið, siga onkrum av eigarunum frá
summir av upprunamonnunum vóru sín seinasta túr í
áðrenn,” sigur Petur Joensen.
Skorastovu. Men teir flestu eru við enn. Hinvegin eru eisini fleiri yngri komnir uppí, og listin við brúkarum man vera
Tað tekur ein góðan hálvan tíma at ganga úr gamla
fleirfalt so langur sum listin við eigarum.
Dalhúsi í Skorastovu. Dalhúsið hevur Heðin Brú gjørt ódeyðiligt í stuttsøguni við sama navni. Tað hevði í
“Vit høvdu eina reglu um, at tá fólk gistu í Skorastovu,
gomlum døgum nøkulunda sama endamál, sum Skora
skuldi onkur av eigarunum vera við eisini, men hesum eru
stova hevur í dag, og tað er haðani, at siðurin altíð at lata
vit gingnir burtur frá, tí vit vilja hava, at húsið verður nógv
húsið standa opið stavar. Er nakar komin soleiðis fyri, at honum tørvar innivist so langt burturi frá øllum, skal hann ikki koma á læstar dyr.
ATLANTIC REVIEW 01/2012
35
Talvborðini eru ruddað burtur, og kjøtið er komið á borðið. Og ein øl ella tvær í part. Menn skemta og siga frá søgum. Úti kavar ikki meira. Onkur er farin útum at fáa sær ein royk undir tí spegilsklára himnahválvinum, har stjørnurnar glampa um kapp. Skýmligt er inni, og login í gasslampuni gevur næstan upp ond. Hann Metgott haruár
minnir teir á at gloppa einum vindeygað, so tann fríska
Eisini teir, sum skjóta harur í Dølum hava brúkt Skora
fjallaluftin sleppur innar. Liðið er ímóti dimmalættingini, tá teir
stovu, síðan hon varð bygd. Í hálva øld hevur sami felags
ein fyri og annar eftir krúpa sær gjøgnum trappurnar upp á
skapur av monnum hildið fast um henda siðin, hóast fleiri
loftið, hála sær ein soviposa niður av bitanum, finna eina
eru falnir frá, og nýggir eru komnir til.
madrassu úr dunganum og tørna inn.
“Vit hava fyri so vítt onki annað í felag enn, at vit skjóta harur
Í morgin er gongutúrurin í Saksunardal á skránni. Har bíða
saman eystanfyri í Dølum og gista í Skorastovu,” sigur Dánjal
bilarnir. Tað er onki, ein tílíkur túrur um fjøll og dalar ikki
Jákup Andreassen, sum hevur verið við í 30 ár. Teir eru
kann lekja.
burtur í fýra dagar og tríggjar nætur. “Ein dag brúka vit um at koma upp á pláss, vit skjóta í tveir dagar, og so rigga vit av í ein dag,” sigur hann. Seinasta haruárið var gott. Teir fingu 150 harur, sum er tvífalt tað vanliga. Dánjal Jákup viðgongur, at teir tey seinastu árini ofta hava brúkt tyrluna hjá Atlantsflogi at koma til og frá Skorastovu. Teinurin niðan gerst nakað drúgvur, serliga hjá teimum, sum eru komnir upp í árini, og tungt er at bera fongin heim. Nú hevur roykurin av røstum fylt hvønn krók í Skorastovu. 36
ATLANTIC REVIEW 01/2012
Setrið hevur hesar útbúgvingar at bjóða nýggjum lesandi: Sjúkrarøktarfrøði • Samfelagsvísindi • Søga • Lærari • Námsfrøði • Føroyskt • Lívfrøði • Náttúruvísindi (við denti á jarðfrøði ella á havfrøði) • KT-verkfrøði Umsóknarfreistin er mánadagin 2. juli 2012 Meira kunning á setur.fo
ATLANTIC REVIEW 01/2012
37
38
ATLANTIC REVIEW 01/2012
TEKSTUR Heini í Skorini MYNDIR RANNVÁ KUNOY
“Endamálið er at fanga bæði professaran í listfrøði og tann, sum ongantíð hevur verið á eini listaframsýning áður,” sigur Rannvá Kunoy, listakvinna í London um sína list. Her hugleiðir hon um smílið hjá Mona Lisu, erotiskar plakatir frá barndóminum og um sína egnu list, sum sveimar ímillum alt og onki
ATLANTIC REVIEW 01/2012
39
“Eg havi ikki stundir til at ganga og bíða eftir íblástri.
Eftir lokna útbúgving hevur Rannvá livað
Tú mást arbeiða teg fram ímóti einum úrsliti.”
av listini burturav. Hon hevur verið við á stórum listaframsýningum í t.d. Amsterdam,
Líka síðan tað gjørdist greitt, at bretski høvuðs
London og Keypmannahavn, og sum oftast
staðurin skuldi hýsa Olympisku Leikunum í
verða luftigu, sveimandi, gátuføru og hálv
summar, hava partar av Eysturlondon verið byggipláss
abstraktu verkini seld hugtiknum listasavn
burturav. Hálvlidnir bygningar, larmur, arbeiðsfólk,
arum. Men seinastu tíðina hevur gerandis
órudd og gulir kranar, sum hevja seg móti skýggj
dagurin snúð seg um arbeiðið á atelierinum
unum, hava sett dám á gerandisdagin. Hóast niður
í Eysturlondon.
teljingin til OL av álvara er byrjað, er Eysturlondon framvegis ein óruddiligur hurlivasi.
“Her inni upplivi eg bæði viðgongd og mót gongd. Tú sleppur ikki undan mót
Men inni í einum lítlum atelieri í Hackney Wick situr
gongd, tí list tekur tíð. Men nøgdsemi kemur,
ein føroysk listakvinna, sum ikki letur seg nerva av
tá tínar ætlanir og strembanir renna saman
larminum uttanfyri. Hon hevur eisini síni evstu
við tí fysiska úrslitinum á lørift inum.
mørk at hugsa um, men, sum hon sigur, “onki fer
Hetta er kjarnin í allari list,” stað festir
út haðani, fyrr enn eg eri hundrað prosent nøgd.”
Rannvá Kunoy.
Seinastu átta mánaðirnar hevur 36 ára gamla
Smílist Mona Lisa?
Rannvá Kunoy mestsum avbyrgt seg sjálva fyri at
Hennara navn varð ritað inn í føroyska
mála. Góð fimtan ár eru liðin, síðan hon stakk í
listasøgu í 1999, tá hon sum 24 ára gomul
sekkin og flutti úr Føroyum til yðjandi metropolin,
hevði eina serframsýning á Listasavni
sum eisini er eitt listarligt mekka. Her fór hon
Føroya við myndum, sum vóru eyðkendar
undir listfrøðiliga útbúgving og upplivdi m.a.
av innvortis menniskjakroppum, eitt nú
fyribrigdið YBA, The Young British Artists, ein
innvølum, blóði og beinagrind. Framsýn
bólkur av framfýsnum ungum bretskum lista
ingin gjørdist ein tann best vitjaða á Lista
fólkum, sum settu dagsskránna á tí globala, listar
savni Føroya nakrantíð, og ummælarar og
liga pallinum.
eygleiðarar vóru samd um, at her var okkurt øðrvísi. Okkurt nýtt. Dramatisku myndirnar viku frá teimum væl kendu, ekspressivu landslagsmyndunum, sum hava eyðkent føroyska myndlist so leingi.
40
ATLANTIC REVIEW 01/2012
Bootlickin
Pearl Milkshake
“Smílist Mona Lisa, el la smílist hon ikki? Eingin veit, og tí doyr verkið ikki. Tað er hesin dynamiski ambivalensurin, sum hugtekur meg”
ATLANTIC REVIEW 01/2012
41
Poe-Naw-Grah-Fee
Punch
“Myndirnar hjá mær sveima ímil um alt og onki. Tú sært eit skap, sum hvørvur og kemur aftur í einum nýggjum skapi”
42
ATLANTIC REVIEW 01/2012
Síðan heimliga gjøgnumbrotið í 1999 hevur Rannvá
Fotografisku myndirnar við teimum sera
verið við á føroyskum listaframsýningum av og á,
tunnu og fínu løgunum balansera við øðrum
m.a. á árligu heystframsýningini á Skipasmiðjuni,
orðum á eini knívsegg ímillum tað ítøkiliga
men tað gingu heili 11 ár, til hon aftur hevði eina
og figurativa øðrumegin og tað abstrakta og
serframsýning í Føroyum. Hesaferð fekk hon
óskiljandi hinumegin. Verkini vekja hugflog
Summarframsýningina í Norðurlanda húsinum í
og assosiatiónir, men søgan verður ongantíð
2010 fyri seg sjálva. Danska Weekendavísin skrivaði,
útgreinað ella avdúkað.
at Rannvá Kunoy eftir longri tíð í útlegd er “vendt tilbage som en fuldbefaren kunstner, hvis smukke
Listin skal út til fólkið
og anelsesfulde billeder vibrerer mellem abstraktion
Spurd, hvussu tað heila byrjaði, leitar Rannvá
og figuration.”
aftur í barndómin.
Og Kinna Poulsen, sum hevði ábyrgdina av fram
“Eg minnist, hvussu hugtikin eg var av
sýningini, gjørdi ein rættan Carl Jóhan, tá hon erpin
plakatunum, sum mamma bílegði við post
og ivaleys proklameraði í Degi og Viku, at “hetta er
inum úr útlondum. Hon hevði ein handil,
tann besta føroyska samtíðar listaframsýningin í
sum hon prýddi við endurprenti av stórum,
21. øld." Um hon nú sjálv skuldi siga tað.
kendum listaverkum. Mín fyrsta útbúgving kom uttan iva frá mammu. Her sá eg fyri
“Myndirnar hjá mær sveima ímillum alt og onki.
fyrstu ferð listina hjá eitt nú Andy Warhol
Tú sært eitt skap, sum hvørvur og kemur aftur í
og Roy Lichtenstein,” minnist Rannvá.
einum nýggjum skapi. Andlit, varrar og kroppar, sum hómast, hvørva aftur og smelta saman. Tú fært
Hon minnist serliga eina risastóra plakat
ongantíð eitt endaligt svar uppá, hvat tú sært, men
hjá kinesiska-amerikanska listamanninum,
hinvegin vil eg heldur ikki enda í reinari abstraktión.
Wallase Ting. Plakatin vísti eina hálvnakna
Verkini skulu skapa ein áhaldandi spenning og
kvinnu við lodrøttum beinum og sjónlig
ótryggleika, tí tú sært okkurt, sum tú so ikki sært
um kynslutum. Plakatin hekk á vegginum
kortini,” greiðir Rannvá Kunoy frá.
í handlinum, men tað var helst ikki uttan orsøk, at ein vasi stóð framman fyri og
“Smílist Mona Lisa, ella smílist hon ikki? Eingin
fjaldi partar av myndini. Kundarnir skuldu
veit, og tí doyr verkið ikki. Tað er hesin dynamiski
jú heldur ikki styggjast burtur.
ambivalensurin, sum hugtekur meg,” sigur Rannvá.
ATLANTIC REVIEW 01/2012
43
“Eg upplivdi longu tá, hvussu sterk listin kann
Tá verkið er fullgjørt
vera,” minnist Rannvá.
Eftir hart arbeiði í fleiri mánaðir er Rannvá nú farin at hugsa um sínar næstu fram
Sum smágenta teknaði hon uttan íhald. Hon gekk
sýningar. Hon hevur júst verið við á eini
til oljumáling á kvøldskúlanum, og hon sat undir
bólkaframsýning í Hollandi, og hon sam
liðini á Eyvindi Mohr, sála, og eygleiddi strokini.
skiftir við søvn bæði í og uttanfyri Bretland.
Plakatirnar í handlinum hjá mammuni spøkja enn, tí Rannvá hevur framvegis eitt soft spot fyri endurprenti
Og so er hon partur av eini ballett í New
ella endurgerð av dygdargóðari, klassiskari list.
York hjá kenda leikstjóranum, Stephen Petronio, sum hevur fingið nógva umrøðu í
“Okkurt spennandi hendir, tá ein málningur ella ein
Føroyum. Dansararnir framføra nevniliga
skulpturur verður tikin úr sínum upprunaliga
í føroysku pløggum frá Guðrun & Guðrun,
umhvørvi og endur fram leiddur. Hann fær sítt
og samstundis eru málningarnir hjá Rannvá
egna lív og verður eitt slag av einum boðbera ella
– umvegis eina digitala uppvørpu – ein inte
sendisveini hjá tí upprunaliga listaverkinum”.
greraður partur av hesi tvørlistarligu verk ætlan. Sambært Norðurlandahúsinum fáa
Tí valdi Rannvá í 2010 at lata ein av sínum málningum
føroyingar møguliga høvi at síggja hesa
prenta sum samanløgd plakat í V-blaðnum hjá miðla
ballettina seinni í ár.
fyritøkuni MESS, og plakatin varð borin út í hvørt heim í Føroyum. Umframt hetta tóku hon, Rógvi
“Endamálið er at fanga bæði professaran í
Róin og Bárður Eklund stig til ein stuttfilm, har
listfrøði og tann, sum ongantíð hevur verið
alskyns fólk hugleiddu stutt og greitt um, hvat tey
á eini listaframsýning áður. Eg vil hava
sóu á hennara myndum. Útleggingarnar vóru
fólk til at steðga á og lata seg draga inn í
ymiskar, men nøkur eyðkenni gingu aftur.
ein annan heim. Bæði tey, sum hava skund, og tey, sum hava alla tíðina í
“At endurprenta ein málning og hópframleiða hann
verðini. Mín list skal vera ikonisk og tíðarleys.
sum plakat er onkursvegna at demokratisera listina,
Tá hetta eydnast, er arbeiðið fullfíggjað.”
tí tá fáa øll høvi til at uppliva hana. Tað eru ikki øll, sum skoyta um hana, men øll skulu hava møgu leikan,” staðfestir Rannvá Kunoy.
44
ATLANTIC REVIEW 01/2012
“Okkurt spennandi hendir, tá ein málningur el la ein skulpturur verður tikin úr sínum upprunaliga umhvørvi og endur framleiddur” Hit
ATLANTIC REVIEW 01/2012
45
SUMMARY
My Aim is to Create Iconic and Timeless Art “I want to capture the attention of both the art professor and people who have never attended an art exhibition”. Fifteen years have gone since the Faroese artist Rannvá Kunoy left the Faroe Islands and headed for the Mecca of visual art, London. Today, she has established herself as a I n t rO d u c I n g H I d d e n F j O r d B r a n d P r e m I u m
professional painter with exhibitions in e.g. London, Am-
F a r m e d at l a n t I c S a l m O n .
sterdam and Copenhagen. She spends her working day in
Luna P/F proudly introduces HiddenFjord brand salmon. At the core of the HiddenFjord brand is our people, our location in the Faroe Islands and our unique philosophy. We are focused on growing superior, antibiotic-free, sustainable salmon for our customers who demand perfection. As industry leaders, competitors and customers alike look to us for the definition of premium quality. Our growth and stability stand as a testament to our corporate philosophy and integrity. We are confident that together with you, HiddenFjord premium Faroese salmon will increase your customer’s loyalty and make a positive difference in your business. Come visit us for a private tasting and discover your HiddenFjord. For additional information, visit us at HiddenFjord.com or contact Óli Hansen at +298 662100.
an atelier in East London, unaffected by the noisy building projects outside, preparing for the Olympics this summer. “My paintings are a teasing cross between everything and nothing. Biomorphic shapes slip and merge, hints of lips, bodies, head, yet never definite, suggesting something visceral and real by manipulating the paint and shapes, so that the viewer is faced with a surface that is almost photographic,” explains Kunoy. This vibrating cross between abstraction and concrete figuration is the essence of Kunoy´s artistic project. She is bal-
Copyright © 2012. HiddenFjord is a registered trademark of P/F Luna.
P/F luna, P.O. Box 29, FO-510 gøta, Faroe Islands • tel +298 662100 • www.hiddenfjord.com
ancing on a knife's edge, evoking associations and fantasy, yet never revealing the whole story.
Auditing – Accounting – Advisory – Tax
“Is Mona Lisa smiling or is she not? No one knows, which is why the work is never dying. And this dynamic ambivalence fascinates me”. She had her domestic breakthrough in 1999 with a dramatic exhibition picturing bowels and entrails of the human body. Critics and reviewers agreed that she represented something new and different, and when she – 11 years after her debut in 1999 – returned to the islands with a new solo exhibition, the curator bluntly told Faroese TV that “this is the best Faroese exhibition in the 21sth Century”. After hard work in the atelier for eight months, she is now preparing for new exhibitions inside and outside Britain. Our services include » Auditing and accounting » economic consultation » consultance related to establishment of business activities » Management consultance » Tax advising Hoyvíksvegur 5
P.O.Box 30 110 -Tórshavn Faroe islands Phone (+298) 351700 e-mail nota@nota.fo www.nota.fo
46
ATLANTIC REVIEW 01/2012
“My aim is to create iconic and timeless art. And I want people to stop without knowing why. When that happens, I consider my job fulfilled”.
If You Work In Marketing Or Advertising Kill Yourself
ATLANTIC REVIEW 01/2012
47
barnasíðan
ANANAS QUIZ
1. Veksur ananas á trøum? 2. Hvussu leingi heldur tú, tað tekur hjá eini ananas at vaksa? 7mðr ella 12mðr ella 23 mðr 3. Hvat merkir orðið ananas á karibiskum? mamma ella framúr góð frukt ella appilsin. svar niðast á síðuni
Hjálp bArbU At fINNA vegIN tIl ANANASUNA
lItIr Hvørjir litir koma fram, tá vit blanda tveir og tveir?
finn fimm feilir
48
AnAnAs veksur ikki á trøum. AnAnAs er í sær sjálvum ein pálmi, sum veksur í 23 mðr. AnAnAs merkir framúr góð frukt. LITIR: Reytt+gult = Appilsingult. Gult+blátt = Grønt. Blátt+reytt = Lilla. ATLANTIC REVIEW 01/2012
Hitapumpur Ketlar Ventilatión rør & fittings BaðirúmsmøBlar gosBað
www.demich.fo
www.grafikmaster.fo
Tann rætta orkusparandi loysnin við jarðhita frá Demich
Tórshavn
Okkara dygd – tín trygd!
Stiðjagøta 2 Tel. 200 300 ATLANTIC REVIEW 01/2012
49
ATLANTIC AIRWAYS
Søgan um Atlantic Airways Atlantic Airways fleyg sín fyrsta túr millum Føroyar og Danmark 28. mars í 1988. Felagið varð formliga sett á stovn 10. november í 1987 við tveimum eigarum, Føroya Landsstýri og Cimber Air. Men tað var ikki nøkur løtt uppgáva at loysa Atlantic Airways úr lagdi. Raksturin gav fyrstu árini hall, og tá búskaparkreppan í Føroy um av álvara fór at gera um seg í 1992, var eginognin hjá felagnum horvin. Cimber Air var tá farið úr felagnum, og landsstýrið mátti tí einsamalt taka um endan. Loysnin var, at Landsstýrið teknaði 75 milliónir krónur í nýggjum partapeningi, og við tí eydnaðist at geva føroyska flogfelagnum nýtt lív. Tey ringastu kreppuárini eydnaðist ikki at fáa Atlantic Airways at geva avlop, men gongdin skuldi sum fráleið venda. Í 1995 hevði felagið á fyrsta sinni avlop á rakstrinum. Hetta árið varð virksemið spakuliga víðkað til eisini at umfata flúgving til Íslands. Atlantic Airways átók sær at standa fyri hesi flúgving í samstarvi við Air Iceland. Árini eftir gekk tað skjótt hjá Atlantic Airways. Felagið fór at flúgva millum Ísland og Grønland og fleiri leigutúrar úr Keypmannahavn til Bosnia. Og í 1998 avgjørdi Atlantic Airways at leiga eitt flogfar aftrat. Við tveimum flogførum bar til at víðka flúgvingina uppaftur meira. Fyrst varð túratalið millum Føroyar og Danmark økt.
airbus
OY-RCC
TYPE Seats: Engines:
Airbus 319-115 144 2 x CFM 56 5B/7
Length: Wingspan: Min Speed: Max Range:
33,84 m 33,91 m 911 Km /t 5.984 Km
50
ATLANTIC REVIEW 01/2012
Type: Seats: Engines:
Í 1998 fór felagið at flúgva til Skotlands og í 1999 eisini til Noregs. Víðkaða flúgvingin fekk stóra undirtøku millum manna, og felagið fekk tí tørv á eini varandi loysn fyri flogfør. Farið varð til samráðingar um keyp av nýggjum flogfari í oktober 1999. Sáttmáli varð undir skrivaður í november, og 2. februar í 2000 stóð næsta flogfarið av slagnum British Aerospace 146-200 í Vágum. Síðan hevur Atlantic Airways víðkað nógv um talið á flogførum og fráferðum. Í dag eru fýra flogfør og tvær tyrlur í flotanum. Í januar 2008 undirskrivaði felagið sáttmála við Airbus um at keypa eitt nýtt flogfar av slagnum A 319. Ætlandi verður hetta flogfar sett í flúgving í 2012. Atlantic Airways varð í 2007 skrásett á íslendska virðisbrævamarknað inum, tá landsstýrið einskildi ein triðing av felagnum. Felagið er nú til próvtøku hvønn gerandisdag á altjóða fíggjarmarknaðinum, har partabrøvini verða keypt og seld.
SN: E3357
AVRO/RJ-100 97 4 STK Honywell LF507-1F Turbofan Lenght: 31,00 M Wingspan: 26,34 M Max Cruising Speed: 800 Km/T Min Speed: 170 Km/T Max Altitude: 10.668 M Max Flighttime: 4 Hours Max Range: 3.000 Km
OY-RCE Type: Seats: Engines:
SN: E2233
AVRO/RJ-85 95 4 STK Honywell LF507-1F Turbofan Lenght: 28,55 M Wingspan: 26,34 M Max Cruising Speed: 800 Km/T Min Speed: 170 Km/T Max Altitude: 10.500 M Max Flighttime: 4 Hours Max Range: 3.000 Km
ATLANTIC AIRWAYS
Reykjavík
Faroe Islands Bergen
4
1987 / Atlantic Airways stovnað
Aalborg
4 1988 / Fyrsti túrur millum Danmark og Føroyar 4 1992 / Cimber Air úr felagnum
Billund
4 1995 / Fyrsta yvirskotið
Copenhagen
4 1995 / Íslands-rutan stovnað 4 1998 / Grønlands-rutan stovnað
London
4 1998 / Nýtt flogfar leigað 4 1998 / Skotlands-rutan stovnað 4 1999 / Noregs-rutan stovnað 4 1999 / Nýtt flogfar til flotan 4 2007 / Skrásett á virðisbrævamarknaðinum 4 2008 / Sáttmáli við Airbus 4 2012 / Barcelona-rutan stovnað
Barcelona
4 2012 / Nýtt Airbus-flogfar til flotan
OY-RCD Type: Seats: Engines:
SN: E2235
AVRO/RJ-85 95 4 STK Honywell LF507-1F Turbofan Lenght: 28,55 M Wingspan: 26,34 M Max Cruising Speed: 800 Km/T Min Speed: 170 Km/T Max Altitude: 10.500 M Max Flighttime: 4 Hours Max z: 3.000 Km
OY-HSR
SN: 36133
OY-HSJ
Type:
BELL Helicopter Textron BELL 412EP/HP 2 STK Pratt & Whitney
Type:
Engines: PT6T-3D Lenght: Width: Main-rotor, diameter: Sling: Max Speed: Average Speed: Max Altitude: Max Flighttime: Max Range: Seats:
12,90 M 2,50 M 14,00 M 1300 KG 259 Km/T 231 Km/T 6000 FT 4 Hours 874 Km 10 (13)
SN: 36069
BELL Helicopter Textron BELL 412EP/HP Engines: 2 STK Pratt & Whitney PT6T-3D Lenght: 12,90 M Width: 2,50 M Main-rotor, diameter: 14,00 M Sling: 1300 KG Max Speed: 259 Km/T Average Speed: 231 Km/T Max Altitude: 6000 FT Max Flighttime: 4 Hours Max Range: 874 Km Seats: 10 (13)
ATLANTIC REVIEW 01/2012
51
ATLANTIC AIRWAYS
Nyttig information Af-isning Om vinteren kan man komme ud for, at flyet bliver oversprøjtet med en væske før start. Dette for at forhindre eller fjerne isdannelser på flyet, mens det er på jorden. Når flyet er i luften, holdes det isfrit af indbyggede afisningssystemer. Aircondition Alle moderne trafikfly er udstyret med trykkabine, der gør, at trykket i kabinen svarer til trykket i knap 3 km højde, selv om flyet befinder sig i 8 km højde. Elektronisk udstyr Alle apparater, der afgiver signaler, det vil sige mobiltelefoner, personsøgere, radiostyret legetøj, walkie-talkie og radiosendere af enhver art, skal være slukket om bord på flyet. Det er forbudt at bruge bærbar radio- og TV-modtagere, da disse også kan afgive signaler. Det er tilladt at bruge elektronik, der ikke afgiver signaler, f.eks. walkmen, CD-walkmen, videospil, videokameraer, lommeregnere og bærbare computere. Disse skal for en sikkerheds skyld være slukket under start og landing. Med hensyn til bærbare PC-ere skal det understreges, at der ikke må tilkobles printere, diskettedrev o.lign., da de i så fald afgiver signaler. Der må kun skrives ombord. Håndbagage Håndbagagen bringer du selv om bord i flyet. Den skal placeres under sædet foran eller i hattehylden over sæderne. Håndbagagen bør begrænses til enenkelt taske, og den må ikke være større end 45x35x20 cm. og ikke veje over 5 kg. I luften Som bekendt er sikkerhedskravene i forbindelse med ruteflyvning meget høje. Hvert døgn kontrolleres flyet grundigt af autoriserede mekanikere, og piloterne foretager før hver flyvning en omfattende kontrol af flyets instrumenter og tekniske systemer. Rygning Rygning er ikke tilladt. Sikkerhedsbæltet Sikkerhedsbæltet skal være fastspændt under start og landing, og når “Fasten Seat Belt” - skiltene lyser. Forøvrigt anbefaler vi, at du altid har bæltet fastspændt, når du sidder ned, således at du undgår ubehageligheder ved eventuelle uventede urolige luftforhold. Småbørn Af sikkerhedsgrunde skal småbørn i aldersgruppen 0-2 år holdes fast på skødet under flyveturen - ikke fastspændt sammen med den voksne i sikkerhedsbæltet. Babylifts, klapvogne og lignende skal så vidt muligt sendes som bagage, og vil blive lastet sidst og losset først. 52
ATLANTIC REVIEW 01/2012
“Unormale” lyde Måske vil du undervejs reagere på en del “unormale” lyde. Derfor vil vi her forklare årsagen til nogle af de mest almindelige på vort fly. Under udkørsel til start afprøves forskellige systemer, og flyets “flaps” - der er et hjælpemiddel til at øge vingens bæreevne ved lave hastigheder - sættes i position, og dette afgiver nogle karakteristiske lyde. Under starten kan man selvfølgelig høre og føle trykkraften fra flyets motorer, der i alt yder et tryk på 15 tons! Når flyet ved en hastighed af ca. 200 km/t er lettet, trækkes understellet op for at formindske luftmodstanden, og det giver ret kraftig støj efterfulgt af bump, når hjulene er oppe. Når flyet er nået op i en fart af ca. 400 km/t, trækkes “flaps” ind, og det giver også en karakteristisk lyd. Derefter er lydene forholdsvis ensartede, indtil ca. 10 min. før flyet skal lande. Først vil man kunne mærke luftbremsen, der giver lidt vibrationer i flyet. Dernæst kommer den lyd, der er mest karakteristisk for vort fly, det er når “flaps” sættes ud ved ca. 400 km/t. Her kan man høre en hvislende lyd, der fremkaldes af luften, der suser om de endnu ikke helt udfældede “flaps”. Denne lyd varer i ca. 30 sek. Dernæst høres lyden af hjulene, der går ud og låses fast i nedfældet position. Alt dette er lyde, der er normale og karakteristiske for hver flytype, og lyde som den rejsende efterhånden vænner sig til. Urolig luft Urolig luft forekommer især i skyer samt under start og landing i kraftig vind. Den kan endvidere forekomme i klar luft i stor højde, når kolde og varme luftmasser møder hinanden. Under start og landing i lufthavnen på Færøerne vil fjeldene bevirke, at der en gang imellem forekommer særdeles urolig luft. For den uvante kan den urolige luft virke meget ubehagelig, men heldigvis er man jo fastspændt i sædet. Man kan se at vingerne med motorer bevæger sig lidt op og ned, ligesom man måske kan høre bevægelserne i flyets skrog og interiør. Selv om det ikke er behageligt, kan man med sindsro slå sig til tåls med, at flyet er konstrueret til disse og langt kraftigere påvirkninger. Elasticiteten er netop udtryk for flyets enorme styrke over for lufthavets påvirkninger. Til trods for eventuelt ubehag kan du altså tænke: Flyet er konstrueret til det her, og Atlantic Airways BAe 146 er faktisk “skræddersyet” til de særlige forhold på Færøerne, idet det flyver ind med hastigheder, der er 10% lavere end sammenlignelige flytypers hastighed. Alt i alt De fleste mennesker er lidt nervøse første gang de skal flyve, og det er helt naturligt. Det store flertal vænner sig imidlertid hurtigt til det, og kun meget få bliver ved med at være nervøse. Positivt kan man sige, at jo oftere man flyver, desto mere naturligt bliver det for en. Og statistisk set er flyvning jo en af de sikreste transportformer der findes. God tur og velkommen igen på Atlantic Airways BAe 146.
Nordatlantens Brygge
Oplev Nordatlantens kunst og kultur i hjertet af København Kunstudstillinger, koncerter, film og foredrag fra Færøerne, Island og Grønland året rundt.
Se mere på www.bryggen.dk
krea
Strandgade 91 • Christianshavn • 1401 København K • 32833700
Easy to use - very useful! Could it be of some value to see a footage of what really happened during last haul? Could this tool inspire you to test new ideas? Have you wondered about something that only really seing it, could solve the riddle?
Learn more on: trawlcamera.com
ATLANTIC REVIEW 01/2012
53
ATLANTIC AIRWAYS
Facts about the Faroe Islands Hospitals There are three hospitals in the Faroe Islands, one in Tórshavn, Klaksvík and Tvøroyri, each with an accident and emergency department. There are also several doctors spread throughout the country. Information Offices Klaksvík, tel. 45 69 39 Fuglafjørður, tel. 44 48 60 Saltangará, tel. 44 94 49 Miðvágur, tel. 33 34 55 Vágar Airport, tel. 35 33 00 Tórshavn, tel. 31 57 88 Sandur, tel. 36 18 36 Tvøroyri, tel. 37 24 80 Vágur, tel. 37 43 42 Health Insurance The health insurance regulations for EU countries do not apply to the Faroe Islands; however, citizens of the Nordic countries and the UK are covered by their own national health insurance. Hospital, doctor or dental expenses should be reclaimed from your home municipalty. Chemists There are chemists in Tórshavn, Klaksvík, Rúnavík and Tvøroyri. It is possible to buy nonprescription medicines from larger shops in the towns and villages. Banks There are several banks throughout the country. Opening hours are: Monday - Friday 09.00 or 09.30 until 16.00. Thursday 09.00 or 09.30 until 18.00. Post office There are post offices in almost every town and village, although the smallest ones are only open for a few hours each day. The post office in Tórshavn is open: Monday, Tuesday, Wednesday and Friday 10.00 - 16.00 and 54
ATLANTIC REVIEW 01/2012
Capital
Tórshavn 62°00 N 06°47 W Official languages Faroese, Danish Ethnic groups 91.7% Faroese 5.8% Danish 0.4% Icelanders 0.2 % Norwegian 0.2% Poles Demonym Faroese Government Parliamentary democracy within a constitutional monarchy Monarch Margrethe II Prime Minister Kaj Leo Johannesen Autonomous province of the Kingdom of Denmark Home rule 1 April 1948 Area Total 1,399 km2 (180th) Water (%) 0.5 Population January 2009 48 778 (202nd) 2007 census 48,500 Density 34/km2 (176th) Currency Faroese króna (DKK) Internet TLD .fo Calling code 298 Source: Wikipedia
Thursday 10.00 - 18.00. Parcels can be collected from the post office at Óðinshædd 2 which is open Monday - Friday 09.00 - 17.00. Transport A well developed transport network makes it easy to travel around the islands. Timetables for the helicopter, buses and ferries can be found in all travel and tourist offices, as well as on board all ferries and in the hotels. Car hire It is possible to hire a car at the airport in Vágar, in Tórshavn and several other places around the islands. For more information, contact the tourist offices.
Mountain hiking Due to the changeable weather, it is advisable to take a map and warm clothes. Never go alone. Time difference The local time is GMT, which is one hour behind CET (Denmark - Norway - Sweden). Summer time is GMT + one hour and runs from April to October. Useful tel. numbers: In an emergency Tel. 112 Accident dep. Tel. 30 45 00 Police station Tel. 35 14 48
y So far awtaso close ... and ye
An hour’s drive from Tórshavn you will find complete tranquillity. A stay at Gjáargarður, the modern, cosy guesthouse situated in beautiful nature in Gjógv, is an experience unlike any other. Many visionary and strategic plans have been created in this inspiring environment; difficult negotiations run more smoothly here and the setting is perfect for company team-building or seminars. AQUADOR is pure natural mineral water of the highest quality – formed during the last ice age. AQUADOR is garnered in our underground source, which lies 160 meters below the Jutland heath, well protected against the impact of modern human life. The AQUADOR bottle is manufactured primarily from recycled plastic to minimize the amount of plastic.
GJÁARGARÐUR
sansir.fo
Guesthouse of Gjógv
Tel. (+298) 423171 Mob. (+298) 211590 info@gjaargardur.fo www.gjaargardur.fo
Faroe Law provides legal assistance to business enterprises with an emphasis on the commercial, practical and pragmatic objectives of the client. our areas of practice include: Mergers and acquisitions company law Project development and financing • restructuring and insolvency law • Building and construction law
Banking and financing law oil and gas law Maritime law • Tax law • international contracts
•
•
•
•
•
•
Faroe law is an independent Faroese law Firm with associated offices in copenhagen, aarhus, nuuk, Moscow and Kiev. We are result oriented and provide a personal tailored service to our clients.
sansir.fo
www.faroelaw.fo · faroelaw @ faroelaw.fo Faroe Islands Faroe law P/F Yviri við Strond 15 Postbox 158 Fo - 100 Tórshavn Tel. (+298) 66 99 00
Copenhagen Delacour Dania law Firm langebrogade 4 1411 København K Tel. (+45) 70 11 11 22
Aarhus Delacour Dania law Firm lille Torv 6 8000 aarhus c Tel. (+45) 70 11 11 22
Greenland nuna advokater a/S Qulilerfik 2, 6 Postbox 59 3900 nuuk/Godthaab Tel. (+45) 32 13 70
Russia Delacour Dania law int. aps M. Dmitrovka 23/15, ap. 3 127006 Moscow Tel. (+7) 495 589 1189
Ukraine Delacour Dania law int. aps 59, Zlylyans´ka Street Suite 107 Kiev 01033 Tel. (+38) 04 42 07 08 98
Vestmanna Tourist Centre SagaMuseum · Sightseeing boat-tours Restaurant · Sovenir shop tel (+298) 471500 · touristinfo@olivant.fo · www.visit-vestmanna.com ATLANTIC REVIEW 01/2012
55
Saman við okkum røkkur tú longri 56
www.banknordik.fo ATLANTIC REVIEW 01/2012