FREE COPY / TAG BLADET MED HJEM HEYST / AUTUMN 2011
Innbúgv til fyritøkur og stovnar
Framkomnar fíggjarstýringsloysnir
KT-trygd og KT-rakstur
Telduútgerð sum riggar
Framkomnar KT-skipanir
Kostnaðargóðar kopiloysnir
Allir skrivstovulutir á einum stað
Umvæling og telduhjálp
Trygg hýsing
Postboks 109 | 110 Tórshavn | 347 347 | samband@nema.fo | www.nema.fo
tu
es
H
Vi ða re ið i
tt
ræ
un
op in
ík ík
ur jin
1
70
m
Fa
L P H Ø V ov ra m opr águ ork ví ba a er r k i
k a ri ví lb oy nd va ør Sa H Tv KRAMBATANGI
500 Bus route number 7
Ferry route number
d
Shorter routes
Suðuroy
Mykines
Adults Return ticket 10-trip-travelcard Monthly travelcard
45 380 500
90 765 1000
120 510
Children/Pensioners Return ticket 10-trip-travelcard Monthly travelcard Students
25 190 250 36
45 380 500 72
160 1.400
225 1.900
1.690 320 320 20 40
2.250 450 450 30 60
Vehicles (incl. driver) Return ticket Car < 5m 10-trip-travelcard Monthly travelcard < 5m Car with trailer Car with caravan Bicycle Motorcycle
Su
700
All Strandfaraskip Landsins bus and ferry routes are included in the following map:
Return ticket
al D
oy
úv
Sk
H
ús
av
ur
Sk
nd
ál
in
av
úl
sk Sa
For further information call 34 30 30 or visit www.ssl.fo
un as
la
am
Sk eg
M
7
Travel all over the islands by bus and boat. Buy the TravelCard at the airport or at the terminal in Torshavn. (Mykines not included).
fjø rð ur
Fares on ferries
G
r
600
601
nn
.
Please check www.ssl.fo.
60
66
na Ár
y ól
so
Fares on buses
N
90 101 60
H va
Ku
To f
tir
44
r du re n St
TÓRSHAVN
56
Ka
440
2
480
KLAKSVÍK
Ri na Æ tuv vík ðu ík ví k
i
ál Sk
Se
410
Ru
yr i
O
la
tra ð
r lu da fj.
F m ugl bs af d. j.
j. ni ng sf
Fu n
ík ív Kv Ko lla
0 30
n H oy ar al ds s
G jó gv ni ng ur Fu n
Ei ði ík uv Tj ør n na tm an Ve s Bø u Sø r rv á FL gur O G M VØ LL ið v U R Sa águ nd r av ág ur
es in yk M
482
KOLLAFJ.TUNNILIN
ík rv ta at H
400
oy ín
203
504
R ík LU irv A Le UD ður T r Ø jø G arf ld Sø
OYRARBAKKI
ja rk Ki
Sv
SKÁLABOTNUR
sansir.fo
500
58
1
48
36
506
yn O
201
202 200
100
. s ar ur ad ne dal ús ðr la H y la øl S ik Tr M fj. da
Domestic buses and ferries
Please note that these prices are for guidance only. Please check www.ssl.fo before you travel.
60 255
96
6
Celebrities in the Faroe Islands
12
30 dagar um árið í einum flogsetri Summary, page 18
20
Life and light at 62 degrees
30
Aarhus - har smílini hittast
38
Hansina Iversens gådefulde billedverden Summary, page 43
44 Barnasíða
Barnasíðan 46
Søgan um Atlantic Airways
48
Nyttig info
50
Facts about the Faroes
Put your money where your mouth is tað Artur, Barba ella Hákun, ið var framsíggin at taka regnskjólið við sær hendan heystardagin? pean main cities with populations count- One is to focus on an aggressive tourism This is a line that comes to my mindEt when strategy for five years and increase the following the recent debate in Faroe Is- ed in millions. budget to market he Faroe Islands as a lands on cost of international travel. Finn tvey eins bløð Mini Mini Sudoku Sudoku However, here are some proposals to tourism destination by 100% shared between the Government and the industry. I fully agree that the issue is a serious mat1 4lower the cost: ter and deserves a serious political debate 1 2 3 4 5 This will lead to a boost in travel, lower and sensible political decisionmaking3 to 1. Abandon travel tax. If we want cheaper unit costs, higher frequncy, more destinations and wider range of price levels and fares why do we tax it? improve the situation. The easy part is to 10 6 7 8 9 growth in the economy. demand lower fares, the more tricky part 2 is to provide the service at a lower cost 2. Minimize the cost of running the only available airport in Faroe Islands. What Another way is to introduce an Air Disthan the actual cost of providing interna11 12 13the runway 14 15 count Scheme like in Shetland. Every is the point of extending tional travel. and then limit the acces to use the air- shetlander is eligible for a considerable by raising the usercharges to a Eu- discount on air fares when traveling outThe current price level reflectsFakta indeed umthe regniðport í Føroyum side the islands. The discount is financed Í Føroyum mest í oktober,ropean meðan juni errecord turrastur. level? Onkustaðni regnar lítið - ógvuliga lítið. cost of providing the service. We as regnar an airÍ Føroyum regnar í miðal 1.300 mm um árið. Í Calama í Kili veit eingin um nakað regn nakrantíð. Mesta via the Scottish state. line do constantly strive to provide a safer Ein millimetur svarar til ein litur á hvønn fermetur. regn, ið er komið niður í eitt samdøgur, Til samanberingar regnar 12.800 mm á Hawaii, sum er var 1.870 mm. Hetta var í 1952 í Cilasoyggj í Indiahavi. 3. Less restrictions on tax free sales. Why and more efficient service. And we are tað vátasta landið. do we impose stricter rules in the Far- These are all initiatives that could lower heading towards new developments Kelda: Norðlýsiðwith oes then in Denmark, when higher in- the cost of international travel and at the a new larger aircraft shortly. come from tax free sales can substitute same time stimulate growth. a part of the airport charges? But large part of our costs are set by outOf course it has some cost to it, but where side factors that we can't change. Fuel prices, taxes, landing fees, passenger 4. Increase travelsubsidies to students but there is will there is a way. limit it to travel to the Faroe Islands only. fees, overflight cost, capital cost, wages, There is a subsidy already available but capital cost etcetera. This has an effect on no control if it is actually used for travel our cost base. to and from Faroe Islands. Secondly we are effected by the very small market we operate in. Our home- And there are other even more drastic iniMagni Arge market is around 50.000 people and can't tiatives that could be implemented. CEO be compared with travel between Euro2
1
4
3
3
4
1
2
4
3
1
2 1
4
2
3
Bløðini, ið eru eins, eru nr. 7 og nr. 15 Barba var hin hepna við regnskjólinum.
ATLANTIC REVIEW is published by Atlantic Airways, Vaga Airport, FO 380 Sørvágur, tel. +298 34 10 00, fax. +298 34 10 01, e-mail: info@atlantic.fo. Layout and advertising: Sansir P/F, Dvørgastígur 7, Postbox 1099, FO 110 Tórshavn, tel. +298 355 355, fax. +298 355 350, e-mail: info@sansir.fo. Printed by Føroyaprent. Edited and coordinated by Sansir, in cooperation with Atlantic Airways. Responsibility: Magni Arge. This publication may only be reproduced in agreement with the publishers. Cover: Kimberley Coole
TEXT UNI ARGE PHOTOS GETTYIMAGES
Celebrities IN THE FAROE ISLANDS
6
ATLANTIC REVIEW 03/2011
A great number of celebrities have visited the Faroe Islands these last years. The most significant visit was in 2007 when former US President Bill Clinton held a lecture in the islands. Al Gore visited the islands one year later and in addition to them, chess mater Garry Kasparov, musicians Elton John and Bryan Adams as well as footballers Thierry Henry, Ian Rush and Nemanja Vidic have all visited the Faroe Islands
ATLANTIC REVIEW 03/3011
7
mate change. He gave the lecture in the Nordic House in Tórshavn. The 800 listeners paid thousands of kroners to hear Bill Clinton present his opinions about what ought to be done about the consequences of climate change. Afterwards the citizens of Tórshavn were dumbstruck when the former US president strolled around the centre of town greeting people, high and low. President for eight years in the world’s only superpower and there he was walking around smiling. In Tórshavn. A year later the people of the Faroe Islands received another unusual visitor. Former US Vice-President Al Gore arrived to the FarWhen you live in a small island nation far from the great main-
oes to give his lecture "An Inconvenient Truth." As Bill Clinton
land there is a danger that only very few people in the world
before him, Al Gore flew Atlantic Airways to the Faroes, and the
know about your country. This is one of the key points high-
lecture he has given so many times all over the world was breath-
lighted by British expert in nation branding Simon Anholt in a
taking, because Al Gore is very skilled in communicating with
report that he prepared for the Faroese Ministry of Foreign Af-
people. Al Gore was not as hospitable to the media and the inhab-
fairs in 2009. He was asked to give his opinion regarding how
itants as Bill Clinton had been, but his visit lifted the endeavours
the Faroes can strengthen their identity globally. In the report,
of the Faroese Employers to a higher level. First they brought the
he noted that most people in the world only know about a
President and then his Vice-president. Now the Faroese would like
maximum of 30 countries. For most people, the other 160 coun-
to see Hillary Clinton in the islands.
tries in the world might as well not exist, despite the fact that many know the names of about 50-60 of them.
Legends arrive Former Russian chess master Garry Kasparov has also visited the
This report put a different perspective on the debate on Faroese
Faroes. This was in 2001. The Faroese chess association invited
tourism. As a tiny society with awe-inspiring natural surround-
him to the Faroes while on a chess conference in Iceland, and
ings, a unique culture and hospitable inhabitants, what do you
when he arrived he played chess against 25 Faroe islanders simul-
do when nobody knows about it? Is there any chance that any-
taneously. It was expected that Kasparov would win everything,
one will hear about you out in the big world, and is there any
and he almost did. He won 24 matches and lost one. A young man
possibility that the most famous people in the world will ever
from Kollafjørður, a village just outside of Tórshavn, was able to
drop by in your neighbourhood? The possibilities are slim, but
defeat the Russian legend, and Kasparov was less than pleased.
they are there, and in the last few years the Faroe islanders have
His spirits were higher later when he played against the Faroese
managed to put the Faroe Islands on the map with several im-
Minister of Education, who refused to accept Kasparov’s offer of
portant visits.
a draw. The minister subsequently lost.
Clinton and Gore
The Faroese music scene has evolved greatly these last 10 years.
The most famous visitor ever to have visited the Faroes is Bill
International music festivals are now taking place in Gøta and
Clinton. He arrived to the Faroes in 2007 because the Faroese
Klaksvík, and private promoters have also had an impact by invit-
Employers’ Organisation invited him to give a lecture on cli-
ing some of the biggest names in music to the Faroes. The biggest
If all the world’s citizens roofed their houses with turf as the Faroese have done for centuries, then the greenhouse effects would be a lot smaller! Bill Clinton 8
ATLANTIC REVIEW 03/2011
01 01 Kris Kristofferson 02 Fillipo Inzaghi 03 Ian Rush 04 Nemanja Vidic 05 Bill Clinton 06 Thierry Henry 07 Elton John
03
02
04
05
06
ATLANTIC REVIEW 03/3011
9
07
11
08 12 10 08 Bryan Adams 09 Garry Kasparov 10 Al Gore 11 Roger Hodgson 12 Shakin' Stevens
One of these stars was Roger Hodgson of the band Supertramp. Hodgson has won numerous song writing awards and excitement was great when it was announced that he was coming to the Faroes to perform at the Summer Festival in Klaksvík in 2006. Unfortunately the weather was so bad that the plane was unable to land in Vágar and the audience waited for the main event for ages and ages in the pouring rain. The plane finally managed to land in the middle
09
of the night and at 4.30 am, when the festival was scheduled to have been concluded, Roger Hodgson finally made it onto the stage in front of the tired audience and had one of the most remarkable performances that the Faroes have ever seen.
of these names played a concert in Tórshavn’s Tórvøllur stadion in 2010. 5.000 people attended to hear the legendary El-
All the other stars
ton John play all of his most famous songs in a 2-hour concert.
Other big names in music to have visited the Faroes include: Shakin’
As always Elton John was in great form, and he illustrated
Stevens, Scorpions, Kris Kristoffersen, Bobby Bare, Maggie Reilly,
beautifully, both as a singer and a piano-player, why he has
Europe, Travis, Uriah Heep, Sweet, Robin Gibb and Westlife. Some
been on the top in the music industry for the last 40 years. He
arrived well after their prime, but at least people had an opportu-
sang and played like a dream, and the Faroese summer weath-
nity to experience them. Several stars within sports have also visited
er behaved perfectly and gave everyone an unforgettable ex-
the Faroes, in particular since 1992, when the Faroese national foot-
perience.
ball team began playing its home matches in the Faroes. Big names like Ian Rush, Ryan Giggs, Mark Hughes, Filippo Inzaghi, Andrea
Adams and Hodgson
Pirlo, Tierry Henry, Patrice Evra, Patrick Berger and Nemanja Vidic
The previous year rock musician Bryan Adams also visited the
have all played on Faroese grass. In addition to a host of other world
Faroes and played a concert in the same venue. The experience
famous players.
was no less unique. The people of the Faroes enjoy Bryan Adam’s and Elton John’s music and for many, it was incredible
The Faroes may be small, but in recent years they have become in-
that they were suddenly playing their hit songs in the middle
creasingly more globalised. They have, however, managed to pre-
of the Faroese capital, because there is no escaping the fact
serve their charm as a small island nation with a unique culture and
that it costs money getting top names in music to play big
inhabitants that are renowned for their extraordinary hospitality. As
concerts. But where there is a will, there is a way, which has
Bill Clinton said when he visited the Faroes: If all the world’s citi-
also been the mind-set of the festival promoters in Gøta and
zens roofed their houses with turf as the Faroese have done for
Klaksvík ever since 2003. The Summer Festival and the G!
centuries, then the greenhouse effects would be a lot smaller! In this
festival are without comparison the biggest music events in
manner the former US president defined how the local can be of
the Faroes and international stars have also played at these
global use, while his very presence was an example of the local be-
events.
ing given a global feel.
10
ATLANTIC REVIEW 03/2011
Heildarloysnir frá Articon
Eitt trygt grundarlag Articon hevur serligan førleika innan jørð-, kloakk-, betongarbeiði, byggibúgving, vega- og havnagerð, fjarhita, timbur- og snikkaraarbeiði eins og ymisk apteringsarbeiði, tá skip verða bygd ella umvæld. Men vit kunnu standa fyri ella vera partur av so at siga øllum verkætlanum ella byggiarbeiði so sum skrivstovubygningar, verksmiðjubygningar, goymsluhallir, umvæling og umbygging. Articon P/f · á Hjalla 20 · 188 Hoyvík · Tel. 350 700 · www.articon.fo
ATLANTIC REVIEW 03/3011
11
12
ATLANTIC REVIEW 03/2011
TEKSTUR Uni Leitisstein Hansen MYNDIR Jóhan Pauli Johansen
30 dagar um árið í einum flogsetri "Eg veit ongantíð, nær boð eru eftir mær. Eg kann vænta at verða boðsendur at fara avstað aftur sama dag, sum eg eri komin heim aftur til Føroya." Johan Pauli Johansen hevur seinastu átta árini starvast hjá Mærsk, og talan er um eitt arbeiði, ið ger, at hann hevur allan heimin sum sítt arbeiðspláss, hóast hann er búsitandi í Kvívík "Handan skipanin við hýruvognum, sum koma eftir ferða-
Johan Pauli Johansen er ein av alsamt fleiri føroyingum,
fólkunum og koyra tey á flogvøllin, hevur verið mær ein
sum eru búsitandi í Føroyum, men hava allan heimin sum
ólukksáliga kærkomin hjálp," staðfestir Johan Pauli
sítt arbeiðspláss. Eitt vanligt ár ferðast Johan Pauli 20 - 30
Johansen brosandi.
ferðir aftur og fram millum Føroyar um umheimin.
Samanlagt 30 dagar um árið situr 39 ára gamli Johan Pauli
Altíð til reiðar
Johansen í einum flúgvarasetri, annaðhvørt ávegis út í
Johan Pauli Johansen er maskinistur og hevur seinastu
heim við kós móti eini arbeiðsuppgávu, ella á veg
átta árini verið í starvi hjá Mærsk Tankers. Hann er
heimaftur til Føroya frá einari arbeiðsuppgávu.
serkønur í at finna og loysa trupulleikar við ravmagns
ATLANTIC REVIEW 03/3011
13
Arbeiðsuppgávurnar kunnu vera so øgiliga ymiskar í vavi, og tískil veit eg ongantíð, hvat eg komi til, ei heldur hvussu leingi eg skal vera burtur
Skifti kontakt í Japan Tað kann ljóða eitt sindur ógvusligt, at Mærsk velur at senda boð eftir einum manni í Føroyum, ið skal ferðast kring helvtina av jørðini fyri at loysa ein trupulleika umborð á einum skipi. Men ein orsøk er til tess. "Rættiliga nógvir útlendingar eru umborð á donskum skipum, eitt nú indarar, filippinar, rumenar og aðrir, og teir hava slett ikki ta ravmangssútbúgving og tann kunnleika, sum vit hava í Norðurlondum. Tískil fáa teir ofta trupulleikar umborð." skipanum á skipum, og hann er allatíðina til reiðar at verða boðsendur. Fær eitt av tangaskipunum hjá Mærsk, ið Johan
Men hví ikki brúka lokala arbeiðsmegi í økinum, har skipið er
Pauli Johansen varðar av, trupulleikar við ravmagninum
statt?
umborð, eru boð eftir Johan Paula í Føroyum, sama hvar í verðini skipið er. Ofta koma boðini við sera stuttum skotbrái.
"Tað er avgerandi fyri Mærsk, at ábøturnar, ið skulu gerast, verða gjørdar skjótt og væl. Tískil velur reiðarríið heldur at
"Arbeiðsuppgávurnar kunnu vera so øgiliga ymiskar í vavi, og
senda eitt av sínum egnum fólkum enn at taka kjansir við
tískil veit eg ongantíð, hvat eg komi til, ei heldur hvussu leingi
lokalum handverkarum. Góð tænasta er avgerandi fyri raksturin
eg skal vera burtur. Í meðal eri eg helst burtur í tvær vikur
av skipunum."
hvørja ferð, tí tá eg komi umborð, hevur mannskapið ofta savnað saman eitt tyssi av trupulleikum, teir vilja hava meg at
Johan Pauli hevur eisini upplivað onkra eitt sindur sermerkta
loysa," greiðir Johan Pauli Johansen frá umvegis Skype úr
ferð hesi átta árini, hann hevur starvast hjá Mærsk.
Singapore. "Einaferð skuldi eg heilt til Nagoya í Japan, har Toyota hevur "Eg veit í grundini heldur ongantíð, nær boð eru eftir mær. Í
sína verksmiðju, tí ein bilferja hjá reiðarínum hevði trupulleikar
prinsippinum kann eg vænta at verða boðsendur aftur sama dag,
við bovtrusaranum, ið koplaði úr. Tað vísti seg, at tá eg læt eitt
sum eg eri lendur aftur í Føroyum. Mær dámar tað væl, tí mær
ravmagnsskáp upp og lenaði meg eitt sindur móti hurðini, sló
dámar væl at ferðast, men hinvegin ikki at noyðast at vera
ein kontakt frá. Tað tók tveir tímar at finna útav, hvat var galið,
burtur ov leingi í senn."
og loysa trupulleikan," greiðir Johan Pauli læandi frá.
14
ATLANTIC REVIEW 03/2011
Einaferð skuldi eg heilt til Nagoya í Japan, har Toyota hevur sína verksmiðju, tí ein bilferja hjá reiðarínum hevði trupulleikar
ATLANTIC REVIEW 03/3011
15
16
ATLANTIC REVIEW 03/2011
Vit føroyingar eru sera lagaligir at fáast við og fakliga ikki so snævurskygdir
"Mær dámar væl at ferðast og uppliva ting, tí eri eg altíð spentur, tá eg skal avstað, tí eg vóni at sleppa til okkurt áhugavert stað, eg ikki havi verið áður, eitt nú Karibia ella Avstralia. Men tað er altíð ein happadráttur, tá tú skalt umborð á eitt tangaskip at arbeiða, tí tú ánar ongantíð, hvar tú endar. Nógv farmaskip hjá Mærsk hava fastar farleiðir, men tað hava tangaskipini ikki. Tey verða beind hagar, lastin er, so tú kanst vera bæði heppin og óheppin," greiðir Johan Paulii brosandi frá. Føroyingar væl egnaðir
"Um skipið av einari ella aðrari orsøk er seinkað, havi eg ofta
Sambært Johan Paula Johansen eru føroyingar sera væl egnaðir
nakrar dagar at fara út og hyggja meg eitt sindur um. Men nógv
til júst hetta slagið av arbeiði, ið hann fæst við.
støð ganga aftur, eitt nú Rotterdam í Hollandi. Har havi eg verið so mikið ofta, at har tími eg næstan ikki longur. Vansin við at
"Vit føroyingar eru sera lagaligir at fáast við og fakliga ikki so
arbeiða umborð á tangaskipum er eisini, at tey ofta liggja við kei
snævurskygdir. Nógvir danir, eg starvist saman við, høvdu ikki
við ídnaðarøki, sum ofta liggur langt úti á bølandinum, har alt
droymt um at tikið hond í nakað, sum lá uttan fyri teirra fakøki.
bara snýr seg um olju. Tey økini eru sjáldan serliga spennandi."
Eg eri fullkomiliga líkaglaður fyri at vera heilt ærligur, tí tá eg allíkavæl eri umborð á einum skipi, royni eg bara at hjálpa alt
Yndisstaðið Singapore
tað, eg eri mentur, hóast onkrar av ábótunum, eg verði biðin um
Tá samrøðan verður gjørd, er Johan Pauli Johansen staddur í
at gera, ikki heilt eru mítt fakøki. Soleiðis eru vit føroyingar
Singapore, og býurin er vorðin eitt av hansara yndisstøðum,
skrúvaðir saman, og tískil eru vit eisini rættiliga væl dámdir sum
viðgongur hann.
arbeiðsmegi uttan fyri landoddarnar," hugleiðir føroyski maskinisturin úr Singapore.
"Mær dámar ótrúliga væl Singapore. Skipið, eg havi arbeitt umborð, hevur verið í dokk her í seks vikur. Her er alt. Her er
Altíð ein háppadráttur
heitt, her eru nógv lekkur støð, og so er tað ein býur, sum
Mong eru óivað tey, ið droyma um eitt arbeiðslív, har tey sleppa
ongantíð svevur. Annars dámar mær væl USA. Í fimm ár sigldi
at ferðast til fjarskotin støð í arbeiðsørindum, eins og Johan
eg upp á USA, og hóast sjómenn verða stak illa viðfarnir í USA,
Pauli Johansen sleppur tað. Og Johan Pauli viðgongur, at tað at
er landið sjálvt bara so ótrúliga stórt og stórsligið. USA hevur
uppliva spennandi støð og mentanir so avgjørt er ein av ágóð
bara nógv av øllum, fjøll nógvastaðni, skógir við Maine har
unum við arbeiðinum.
norðuri og tropur við Miami har suðuri," sigur Johan Pauli.
ATLANTIC REVIEW 03/3011
17
Men Jóhan Pauli Johansen ivast ikki, tá hann verður spurdur, um tað ber til at búgva í Føroyum og hava allan heimin sum sítt arbeiðspláss. Sampakkar illa við familjulívið
"Tað er einki í vegin fyri at búgva í Føroyum og hava allan
Alt er tó ikki bara ljósreytt við at hava heimin sum sítt arbeiðs
heimin sum títt arbeiðspláss. Eg havi verið rættiliga heppin við
pláss. Johan Pauli Johansen ásannar, at hansara arbeiðslív ikki
flúgvingini og bert havt onkran túr til Bergen, tá tað ikki hevur
sampakkar serliga væl við eitt vanligt familjulív.
verið lendandi í Vágum. Hetta er sjálvandi irriterandi, serliga tá tú hevur ferðast leingi, sum eg ofta geri. Hinvegin kenni eg meg
"Nú eri eg vorðin singul aftur, so í løtuni passar tað mær fínt at
rættiliga ofta takksaman fyri, at eg búgvi í Føroyum, tí eg síggi
arbeiða soleiðis. Men hevði eg konu og fleiri børn, hevði eg nokk
eisini ótrúligt fátækradømi í nógvum av teimum støðum, eg
valt eitt annað arbeiði, tí hetta arbeiðið ger, at gerandisdagurin
komi. Summi búgva undir ógvuliga primitivum umstøðum. Tí
er alt ov umskiftiligur. Tað er trupult at leggja langtíðarætlanir
havi eg eitt sindur ilt við at taka tað fyri fult, tá vit føroyingar
ella at fáa eina líkinda rútmu í gerandisdagin. Í einari familju
brokka okkum um smálutir, tí tað, eg havi upplivað, situr altíð í
skapar tað alt ov nógva óró."
bakhøvdinum. Vit vita ikki, hvussu gott vit hava tað."
SUMMARY
39-year-old Johan Pauli Johansen, resident of the village Kvívík,
or Australia. But it’s always a gamble,” Johan Pauli Johansen
spends a combined annual total of 30 days in an airplane seat,
explains smiling.
either headed out into the world on a work assignment or on his way back home having finished his task.
Johan Pauli Johansen is the first to admit that his working life does not go well together with a normal family life.
Johan Pauli Johansen is part of a growing number of Faroese people who live on the Faroes, but whose work place is the entire
“I’ve just become single again, so at the moment working like this
world.
suits me just fine. But if I were married with children, I would probably choose a different job, because there is no room for
Johan Pauli Johansen is an electrician and engineer and works
stable daily life with this job. Making long-term plans is difficult
for Mærsk Tankers. He is an expert in finding and solving
or to work up any sort of daily rhythm. It would not suit a family
problems in the electrical systems on board ships. Whenever one
life at all.”
of Mærsk’s tankers experiences electrical troubles they send for Johan Pauli Johansen on the Faroe Islands, no matter where in
Despite the fact that Johan Pauli Johansen likes traveling to exotic
the world the ship is situated. More often than not, he is given
locations, he is very grateful for living in the Faroes.
very short notice. “I see extreme poverty in many of the places I visit. That is why I “I like traveling and experiencing things, that is why I am always
have problems sympathising when we complain about petty
excited about heading out, because I expect to travel to some
matters, because the things I have experienced are always in the
place interesting that I have not visited before, like the Caribbean
back of my mind. We don’t know how lucky we are.”
18
ATLANTIC REVIEW 03/2011
the best meeting rooms in the city – in the center of tórshavn
For more information please call +298 35 87 87 or visit www.kaffihusid.fo.
from the north atlantic
Bakkafrost is the leading faroese producer and exporter of quality salmon. Bakkafrost is a reliable partner. We manage the entire production process
www.sansir.fo
Quality salmon from salmon roe to ready-packed products.
Bakkavegur 9 · fo-625 Glyvrar · faroe islands · tel +298 40 50 00 · fax +298 40 50 09 bakkafrost@bakkafrost.com · www.bakkafrost.com
ATLANTIC REVIEW 03/3011
19
LIFE AND LIGHT AT 62 DEGREES
The Faroes, a cluster of nordic gems cut over millenia from volcanic basalt, gathered and set in the tempestuous Atlantic. I travelled there with my camera as a guest of VisitFaroeIslands and fell into a dream encounter with Life and Light TEXT KIMBERLEY COOLE PHOTOS KIMBERLEY COOLE - www.coolephotography.co.uk
20
ATLANTIC REVIEW 03/2011
ATLANTIC REVIEW 03/3011
21
Natural beauty surrounds you from the moment you land on Vágar Island. Mountain ringed Gásadalur, its legendary waterfall cascading directly into the Atlantic, Bøur, its paintbox houses stepping down to a black sand beach; and Vestmannasund with its magnificent views over the rearing teeth of the Vágar and Streymoy Islands.
22
ATLANTIC REVIEW 03/2011
ATLANTIC REVIEW 03/3011
23
24
ATLANTIC REVIEW 03/2011
Mykines, jealously guarded by a violent ocean until the gentler summer tides permit access by boat is a wonderful experience, with puffins flying overhead at dizzying speeds, dramatic views over the cliffs and out across the seemingly endless Atlantic, friendly faces and unspoilt beauty at every turn.
ATLANTIC REVIEW 03/3011
25
Eysturoy Island was just as breathtaking as Vรกgar and Mykines, greeting visitors with beautiful traditional houses surrounded by long, vibrant green grass, stunning coastal scenery, majestic panoramas and gushing waterfalls - a photographers dream.
26
ATLANTIC REVIEW 03/2011
ATLANTIC REVIEW 03/3011
27
I knew early on that my trip should end by one of the many waterfalls which flowed and plummeted throughout my stay, and chose Bøsdalafossur, which returns the cool fresh water of Sørvágsvatn directly into the Atlantic Ocean below. It was 7pm by the time I reached the edge of the cliff and the light was soft and very beautiful, it seemed to be the perfect place to end my journey, I was alone, birds wheeled overhead and their cries and the crashing waterfall the only sounds. As I sat there watching the water flow past me , drawing my gaze out into the endless ocean, I felt suddenly lost and absorbed into the raw majesty of nature, a perfect end to a fabulous trip that I will never forget.
28
ATLANTIC REVIEW 03/2011
ATLANTIC REVIEW 03/3011
29
Aarhus - har smĂlini hittast
30
ATLANTIC REVIEW 03/2011
Næststørsti býurin í Danmark í hjartanum av Eysturjútlandi er gestablíður á allan hátt. Her finnast vøkur náttúra, spennandi mentanartilboð og lívligt býarlív og handilslív. Hugnaligi miðaldarkjarnin er karmur um ein fyrikomandi og snotiligan bý, ið bjóðar alt, ið tær tørvar TEKSTUR Kartin L. Hansen MYNDIR Visitaarhuus / VISITDENMARK
Oman úr dalinum rennur áin gjøgnum býin og endar við ósan, har hon rennur út á sjógv. Hiðani hevur býurin fingið sítt navn. Gamla danska orðið fyri áarósa er Aros, sum síðani er vorðið til Aarhus. Aarhus er elligamal býur. Mett verður, at býurin stóð í fagrasta blóma longu í 700-talinum. Funnar leivdir bera boð um eitt virkið bústaðarlív í víkingatíðini og
ATLANTIC REVIEW 03/3011
31
miðøldini. Nógv gøtunøvn bera enn boð um hetta, eitt nú Volden, Graven og Borgporten. Hesar gøtur liggja í gamla býarpartinum, sum verður kallaður Latínarøkið. Latínarøkið
Aarhus Katedralskúli liggur í hesum øki. Nú er tað studenta
Allir størri býir í Evropa hava eitt latínarøki. Tað kendasta er helst
skúli, men í miðøldini var hetta ein skúli fyri kirkjutænarar.
Quartier Latin í París. Hetta var økið tætt við lærda háskúlan, og her búðu tey lesandi, ið dugdu latín.
Smølu, steinsettu gøturnar við mongu handlunum, kaffi stovunum og matstovunum gera Latínarøkið til eitt natúrligt miðpunkt í Aarhus. Býurin er kendur fyri tær mongu kafeirnar, sum av álvara stungu seg upp í áttatiárunum. Ein tann best kenda er Café Casablanca, har tey, ið eru ella vilja vera nakað í Aarhus, hittast. Her plagdi Fríðrikur Krúnprinsur at hugna sær, meðan hann var í lestrarørindum í Aarhus. Er kaffitostin komin á teg, er Latínarøkið rætta staðið at vera. Far innar í Café Altura, ið eftir mínum tykki ger tann besta kaffikoppin í danska ríkinum. Royn teirra Café Latte, double shot.
32
ATLANTIC REVIEW 03/2011
Áin man vera ein tann størsta menningin fyri miðbýin í Aarhus í nýggjari tíð FAKTA: SMILETS BY
Aarhus verður kallaður Smilets by. Heitið stavar frá einum nevndarfundi í ferðavinnufelagnum í Aarhus í 1938. Her vóru fólk savnað fyri at fyrireika eitt átak fyri býin. Millum annað varð avrátt at senda 50.000 faldarar út við heitinum “Aarhus- Sommerens og Smilets By.” Ikki er greitt, um tað var formaðurin fyri ferðavinnufelagnum, Jens Torhausen, ferðavinnustjórin Jean Larsen ella journalistlærlingurin Ib Henrik Cavling, ið eiga heiðurin fyri heitið. Í fyrstani dámdi fólki einki heitið, tí tey hildu tað vera láturligt, men við tíðini hevur tað verið við til at gera Aarhus kendan. Aarhus kann stavast á tvinnar hættir – við Å ella Aa. Tann fyrri hevur verið brúktur í nýggjari tíð, men 1. januar í 2011 gjørdi býráðið av at at broyta navnið frá Århus til Aarhus fyri at hava ein meiri altjóða hátt at skriva navnið uppá. Kartin L. Hansen flutti til Aarhus í 1991 og hevur búð har á leið síðan. Hann arbeiðir sum menningarleiðari á Jyllands-Posten. Áður hevur hann m.a. arbeitt sum blaðmaður á Dimmalætting.
Nýggja oasan Frá stóra torginum byrjar gongugøtan, sum endar uppi við jarnbreytarstøðina. Clemensbrúgvin gleivar um Aarhusánna. Kagar tú av henni, sært tú niður á nýggju oasuna í Aarhus. Næstan alla tjúgundu øld var áin undir heilum. Men í áttatiárunum og nítiárunum vórðu stig tikin til at fáa ánna undan aftur. Í 2005 var arbeiðið liðugt. Latínarbýarparturin endar á stóra torginum, har dómkirkjan hevjar
Fram við ánni eru komnar ein ørgrynna av matstovum og
seg reyst upp í loft. Kirkjutornið, ið er 96 metrar, er framvegis eitt av
kafeum. Her fylkjast fólk góðveðursdagar at njóta veðrið,
hægstu bygningsverkum í Aarhus.
ein góðan bita og hvønn annan. Áin man vera ein tann størsta menningin fyri miðbýin í Aarhus í nýggjari tíð.
Beint aftan fyri kirkjuna trínur vælprýdda sjónleikarhúsið í Aarhus fram. Á hesum palli verða bæði nútímans sangleikir og klassiskir
Eg havi hoyrt, at Tórshavnar Býráð hevur leitað sær
sjónleikir framførdir. Føroyingar hava eisini gjørt um seg her. Eyðun
íblástur í Aarhus viðvíkjandi at lata Havnará uppaftur.
Johannesen var í nógv ár leikstjóri og sonurin Olaf Johannesen fastur
Spennandi, hvønn týdning tað hevði fingið fyri føroyska
sjónleikari.
høvuðsstaðin, um hetta kom í lag.
ATLANTIC REVIEW 03/3011
33
Musikkhúsið er eitt satt mekka fyri tónleik og pallfram førslu, um talan so er um opera ella rokk. Navnframi Den Grimme Ælling
Aarhus-borgarstjórin Thorkild Simonsen var íðin
Skamt frá jarnbreytarstøðini stendur ráðhúsið. Eg skal viðganga, at tá eg av
forsprákari at fáa Musikkhúsið bygt. Tað kom í 1982
fyrstan tíð kom til Aarhus, helt eg hetta vera ein tann ljótasta bygningin í
og hevur verið mentanarkarmur í Aarhus síðani.
býnum. Gráur og keðiligur. Men ikki er altíð gløgt ungdómsins eyga. Ráðhúsið er eins og den grimme ælling við tíðini vaksið í mínum eygum.
Støkk eisini inn á gólvið á listasavninum Aros, ið ikki er heilt ólíkt einum lokalum Guggenheim-
Arkitektururin er so sermerktur og fullkomin, at húsið er eitt av teimum heilt
listasavni. Her finst egið savn av donskum og útlendsk
fáu ráðhúsunum í Danmark, ið er vart. Tað er eisini við í mentanarkanonuni,
um verkum. Javnan eru høvuðssýningar við kendum
ið kom í 2006.
listafólki.
Tveir av kendastu donsku sniðgevarunum hava gjørt húsið. Heimskendi
Heimskendi danski-íslendski listamaðurin Olafur
arkitekturin Arne Jacobsen teknaði. Saman við líka so kenda Hans J. Wegner
Eliasson hevur prýtt húsið við einum ælaboga á
gjørdi hann eisini nærum alt innbúgvið. Av 60-metra høga torninum hevur
takinum. Runda listaverkið røkkur um heilan
tú framúrskarandi útsýni yvir Aarhus. Aftan fyri ráðhúsið liggja gomlu hernaðarbygningarnir Ridehuset og Officers bygningen, sum nú verða nýttir til mentanartiltøk. Ridehuset er karmur um nógv forvitnislig tiltøk – alt frá loppumarknaði til stórar konsertir. Á somu fløtu liggja Musikkhúsið og listasavnið Aros. 34
ATLANTIC REVIEW 03/2011
Síðsta vikuskiftið í august mánaði er Aarhus á hvørjum ári karmur um Aarhus Festviku
Síðsta vikuskiftið í august mánaði er Aarhus á hvørjum ári karmur um Aarhus Festviku. Hetta er ólavsøkan faldað við minst 10. Konsertir, sjónleikur, framsýningar, spælipláss fyri børn og onnur tiltøk í hópatali. Býurin er á tremur við tónleiki á nærum hvørjum horni. Aarhus er barnavinarligur býur. Strendurnar eru tætt við býin. Tivoli Friheden hevur alt at bjóða børnum og barnsligum sálum. Tær mongu viðalundirnar eru eisini góður karmur um spæl og ítriv, serliga Minde parkin beint við Marselisborg Slot, ið er summartilhald hjá Margrethu drotning. Vøkur náttúra Troyttast tú av býnum og vil koma út í náttúruna, nýtist tær ikki fara sólarring og gevur høvi at síggja tað mesta av Aarhus í
langan veg. Norðan fyri liggur Risskógin – so at siga mitt í býnum. Her
allar ættir og í øllum ælabogans litum.
ber til at ganga ella renna sær ein túr í vøkru skógini og leypa á bláman við Den Permanente-strondina.
Den Gamle By Ikki langt hiðani er forkunnuga fornminnissavnið Den Gamle By, ið helst er fremsta ferðavinnumál í Aarhus. Her eru savnað gomul hús allastaðni úr Danmark. Tey eru síðan sett upp í heilum líki fyri at vísa, hvussu danir búleikaðust í 17-1800 talinum og frameftir. Her ber til at spáka sær ein túr í gomlu gøtunum, vitja torgið og fara innar í húsini og síggja, hvussu fólk búðu tá í tíðini. Ein nýggjur býarpartur frá 1974 er eisini í gerð.
ATLANTIC REVIEW 03/3011
35
Aarhus er barnavinarligur býur. Strendurnar eru tætt við býin. Tivoli Friheden hevur alt at bjóða børnum og barnsligum sálum
Sunnan fyri liggur Moesgaard skóg, ið eisini er ein náttúrudýrgripur at ganga ella súkkla í. Og er kaffitostin aftur komin á ein, so er Den Gamle Mølle eitt must. Ein perla mitt í skógini. Sum navnið sigur, er talan um eina gamla kornmyllu, har tey framvegis mala korn. Tað er eisini her, vit finna jarðfrøðisavnið Moesgaard, har m.a. yvir tvey túsund ára gamla mosalíkið av Grauballemanden er at finna. Grauballe manden er eitt tað best varðveitta mosalíkið í
um Teitur ella Eivør eru á plakatuni. Á Train vitja ofta eisini eldri bólkar,
heiminum.
og er ein komin upp í árini, ber til at ferðast eftir memory lane við Toto, The Doors og øðrum.
Eftir at hava notið mentanartilboðini og náttúruna í Aarhus og kanska eisini fingið sær ein góðan bita við
Til ber ikki at tosa um Aarhus uttan at nevna, at hann er útbúgvingarbýur
ánna, hví ikki fara ein túr í býin? Kanska er hugurin
burturav. Her finnast alskyns hægri og lægri lærustovnar. Hetta sermerkir
til at fara á eina konsert við einum av teimum kendu
býin, sum er stúgvandi fullur av ungum lesandi. Eisini føroyingar í hópatali
donsku ella útlendsku nøvnunum? So eru tað spæli
leita sær til Århus at útbúgva seg, og her finst eitt virkið Føroyingafelag,
støðini Train ella Voxhall. Ongin skal gerast skakkur,
sum tekur broddin av heimlongslinum hjá teimum ungu lesandi.
36
ATLANTIC REVIEW 03/2011
ATLANTIC REVIEW 03/3011
37
38
ATLANTIC REVIEW 03/2011
Sig færøske malerier, og de fleste tænker på smukke landskabs billeder. Hansina Iversens billeder er dog en markant undtagelse. Hendes værker lader sig ikke umiddelbart forklare, de undviger fortolkning og er svære at sætte ord på, men samtidig er der antydninger af noget kendt og stemninger, der refererer til noget fra vores håndfaste virkelighed TEKST Inger Smærup Sørensen FOTO HANSINA IVERSEN
Et stort rødt felt, som ikke minder om nogen form, vi kender, tegner sig over et hvidt lærred, mens en påtrængende blålig farve bevæger sig ned på billedfladen, og en stærk, men også uendelig skrøbelig gul farve bevæger sig op på billedfladen. Det røde felt danner en slags grænse mellem det gule og det blå, men ikke en klart defineret grænse, nogle steder er den røde form så stærk, at den holder de andre farver tilbage med stor kraft, og nogle steder er den så tynd og fin, at den er ved at forsvinde, den bliver gennemsigtig og det hvide lærred anes.
ATLANTIC REVIEW 03/3011
39
Både verden og ånden og både naturen og mennesket er til stede i hendes værker, men kun som fjerne spor, hints eller antydninger
tion eller kritik, som kan tvinge os til nye erkendelser om vores tilværelse, rykke ved vores fastgroede værdier eller pådutte os en ny livsanskuelse. Der er heller ikke meget tilbage af den færøske maletradition, hvor sam Det røde, det blå, det gule og det hvide indgår i et
spillet mellem verden og ånden og mellem naturen og mennesket måske
samspil og en kamp med hinanden, de løber ud i
er det væsentligste tema.
hinanden, men er dog nøje adskilte, de har både afstand og nærhed, tyngde og lethed, klarhed og
Færøske kunstnere har i generationer søgt efter billeder, der kan illustrere
uklarhed. Ingen naturlov kan forklare deres forhold
de sindstilstande, stemninger og følelser, som naturen vækker i dem, og
til hinanden, vi ser, hvordan de forholder sig til
de har ledt efter former i naturen, som kan bruges til at udforske og
hinanden med vores egne øjne, men vi forstår ikke,
udtrykke deres egne indre kampe. Hansina Iversen, derimod, synes
hvordan det kan være sådan.
mindre drevet af dette behov for at udtrykke sig selv. Både verden og ånden og både naturen og mennesket er til stede i hendes værker, men
Smukke og gådefulde
kun som fjerne spor, hints eller antydninger.
Hansina Iversens kunst indeholder alt det, som er uforståeligt og uforklarligt. Alt det, som er ubestem-
For i Hansina Iversens kunst opnås intensiteten ikke primært igennem
meligt og uudgrundeligt. Der er noget dybt hemme-
kunstnerens udforskning af sig selv og sin relation til verden omkring sig,
lighedsfuldt over hendes værker, og de er på en gang
men måske hellere gennem en udforskning af det abstrakte. Ved at fjerne
uendelig smukke og uendelig gådefulde. For der er
de fleste spor af virkeligheden og adskille alt irrelevant fra billedet har hun
ingen motiver i værkerne og intet let aflæseligt
skabt et formkoncentrat, som tvinger os til at afvise ideen om kunst som
budskab, ikke nogen umiddelbar konflikt, provoka-
imitation og i stedet blive bevidste om rene æstetiske overvejelser.
40
ATLANTIC REVIEW 03/2011
Om Hansina Iversen Hansina Iversen er født i Tórshavn i 1966. Hun er uddannet i Island på Myndlista- og Handíðaskóli Íslands og i Finland på kunstakademiet i Helsinki. Udover at have haft soloudstillinger i både Finland, Danmark og Færøerne, har hun udført større udsmykningsopgaver, heriblandt lagtingshuset i Tórshavn og Hoyvík kirke. I år udkom Inger Smærup Sørensens bog om kunstneren: ”Hansina Iversen – Undurfullur ræðuleiki” .
For ligesom de store farveflader i Hansina Iversens værker giver en fornemmelse af noget uendeligt, uendelig storhed og uendelig tomhed, giver linjerne, som ikke stopper inden for lærredets rammer og tilsyneladende hverken har nogen begyndelse eller nogen afslutning, en fornemmelse af uendelig afstand. Vi fornemmer også det ubegrænsede, det uoverskuelige og det uanskuelige i rummet, som er opløst, dematerialiseret og overtræder fysiske grænser for at anskueliggøre det, som ikke kan anskueliggøres. Konfronterede med det grænseløse og det uendelige befinder vi os på usikker grund. Vi er i en uvirkelig verden, som vi ikke forstår noget af, og vi er tvungne til kun at forholde os til udefinerbare
Vi bliver bevidste om formens essens og liniens klarhed, og vi
former og til farver, som til tider fuldstændig
oplever farvens dybde. Vi ser vigtigheden af forholdet eller samspil-
mangler substans. Men netop det at undres er
let mellem linie og farve, og måske opdager vi, hvad formernes
vigtig for at nå dybere ind i Hansina Iversens
sande væsen og farvernes egentlige natur er. Måske endog, hvad
kunst. For hos hende er kunsten en måde at undres
skønhed er.
på, en måde at stille spørgsmål på, frem for at besvare dem. Det er en måde at søge på. Søge i
Men disse erkendelser ledsages af en dyb undren, for i Hansina
formen og i farven, søge i verden og i eksistensen,
Iversens billeder er det gådefulde altid til stede. Det er gådefuldt,
men altid uden at finde det endelige svar.
hvordan former på en gang kan være tunge og lette, hvordan linier kan eksistere uden grænser og retning, og hvordan farver både kan
Denne åbenhed skaber et net af dobbeltheder eller
være inderligt kraftfulde og betagende sarte. Det er gådefuldt at
flertydigheder i kunstnerens værker, den skaber
opleve det styrede, det tilfældige, det intense, det diskrete, det
kontraster mellem det sanselige og det intellektu-
øjeblikkelige og det levende, og det er gådefuldt at opleve det, som
elle, mellem krop og ånd, mellem det følte og det
er uendeligt.
tænkte og mellem det ophøjede og det jordnære.
ATLANTIC REVIEW 03/3011
41
Hansina Iversen arbejder i et modsætningsfyldt felt, hvor det konkrete hele tiden ledsages af det abstrakte
Dette spil med kontraster genkendes i hendes kunstsyn. På den ene side beskriver hun kunsten som et håndværk og som et arbejde på linie med alt andet arbejde, og på den anden side antyder hun igen og igen, at kunsten er i besiddelse af metafysiske eller spirituelle dimensioner. Det er måske her, i spændingen mellem to yderpunkter, at hendes kunst befinder sig, i et forsøg på at fange og fastholde det flygtige og gribe det uhåndgribelige. Hansina Iversens værker er tømt for motiver, og der ikke er noget let aflæseligt i dem. Men på trods af dette og på trods af, at hendes billedsprog ikke er så direkte afledt af landskabet, og hendes billedverden ikke er så forbundet til de vridninger i sjælen, naturen skaber, som vi ofte ser det i den Konkret og abstrakt
færøske maletradition, så er konfrontationen med
Hansina Iversen arbejder i et modsætningsfyldt felt, hvor det konkrete hele
hendes værker ikke mindre intens. Hun har bevist,
tiden ledsages af det abstrakte. Hendes værker lader sig ikke umiddelbart
at samspillet mellem linie og farve er lige så
forklare, de undviger fortolkning og er svære at sætte ord på, men samtidig
magtfuld, lige så enigmatisk og uendeligt som
er der antydninger af noget kendt og stemninger, der refererer til noget fra
samspillet mellem verden og ånden eller mellem
vores håndfaste virkelighed.
naturen og mennesket.
42
ATLANTIC REVIEW 03/2011
SUMMARY
Interplay between line and colour The interplay between the world and the spirit, between nature and mankind is perhaps the most prevalent theme in Faroese art. Faroese
Line and colour are the essential elements in the art of Hansina Iversen. The
painters have through generations sought images
artist has removed all traces of reality, she has separated everything irrelevant
that can portray the states of mind, the moods
from the image and instead created a distillation of form. By insisting on the
and the feelings that nature awakens in them
importance of the relationship or interplay between line and colour, she forces us
and they have sought forms in nature that can
to reject the idea of art as imitation and instead we become aware of pure
be used to explore and express their own inward
aesthetic considerations. We become aware of the essence of form, of the clarity
struggles.
of line and the depth of colour, and we experience â&#x20AC;&#x201C; all at the same time - the intense, the subtle, the immediate, the warm and the vivid.
The artist Hansina Iversen, however, seems less driven by this need for self-expression. Both the
So, although Hansina Iversenâ&#x20AC;&#x2122;s imagery may not derive as directly from the
world and the spirit, both nature and mankind
natural world as we generally see it in the Faroese tradition, and although her
are present in her paintings, but only as distant
pictorial world is not as connected to the inner workings of the soul as that of
traces, hints or suggestions. The intensity of her
her expressionist colleagues, the confrontation with her paintings is no less
art is not primarily generated by an exploration of
intense. Hansina Iversen has proved that the interplay between line and colour
herself and her relation to the world surrounding
is just as powerful, enigmatic and infinite as the interplay between the world
her, but rather by an exploration of the abstract.
and the spirit or between nature and mankind.
ATLANTIC REVIEW 03/3011
43
n a ð í s Barna
Et tað Artur, Barba ella Hákun, ið var framsíggin at taka regnskjólið við sær hendan heystardagin?
Mini Mini Sudoku Sudoku
1
Finn tvey eins bløð
4 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
3 2
14
15
Fakta um regnið í Føroyum Í Føroyum regnar mest í oktober, meðan juni er turrastur. Í Føroyum regnar í miðal 1.300 mm um árið. Ein millimetur svarar til ein litur á hvønn fermetur. Til samanberingar regnar 12.800 mm á Hawaii, sum er tað vátasta landið.
Onkustaðni regnar lítið - ógvuliga lítið. Í Calama í Kili veit eingin um nakað regn nakrantíð. Mesta regn, ið er komið niður í eitt samdøgur, var 1.870 mm. Hetta var í 1952 í Cilasoyggj í Indiahavi.
Kelda: Norðlýsið
2 4
3
3
4
1
2
4
3
1
2 1 4
2 3
Bløðini, ið eru eins, eru nr. 7 og nr. 15 Barba var hin hepna við regnskjólinum.
ATLANTIC REVIEW 03/2011
1
44
THOR OFFSHORE Ship owners THOR, based in the Faroe Islands, manage and operate: tug, standby, supply, chase/support, and guard vessels world wide. THOR also operates a ship agency in the Faroe Islands. We have years of experience and international expertise. For further information please refer to our website: www.thor.fo
Auditing – Accounting – Advisory – Tax
Our services include » Auditing and accounting » economic consultation » consultance related to establishment of business activities » Management consultance » Tax advising Hoyvíksvegur 5
Thor Ltd, Bryggjan 5, FO-420 Hosvik, tel: (+298) 422503, Fax (+298) 422383 www.thor.fo, www.thor-offshore.com
P.O.Box 30 110 -Tórshavn Faroe islands Phone (+298) 351700 e-mail nota@nota.fo www.nota.fo
ATLANTIC REVIEW 03/3011
45
Søgan um Atlantic Airways
REYKJAVÍK
FAROE ISLANDS BERGEN
AALBORG BILLUND
COPENHAGEN
LONDON
1987 / Atlantic Airways stovnað 1988 / Fyrsti túrur millum Danmark og Føroyar 1992 / Cimber Air úr felagnum 1995 / Fyrsta yvirskotið 1995 / Íslands-rutan stovnað 1998 / Grønlands-rutan stovnað 1998 / Nýtt flogfar leigað 1998 / Skotlands-rutan stovnað 1999 / Noregs-rutan stovnað 1999 / Nýtt flogfar til flotan 2007 / Skrásett á virðisbrævamarknaðinum
46
ATLANTIC REVIEW 03/2011
ATLANTIC AIRWAYS fleyg sín fyrsta túr millum Føroyar og Danmark 28. mars í 1988. Felagið varð formliga sett á stovn 10. november í 1987 við tveimum eigarum, Føroya Landsstýri og Cimber Air. Men tað var ikki nøkur løtt uppgáva at loysa Atlantic Airways úr lagdi. Raksturin gav fyrstu árini hall, og tá búskaparkreppan í Føroyum av álvara fór at gera um seg í 1992, var eginognin hjá felagnum horvin. Cimber Air var tá farið úr felagnum, og landsstýrið mátti tí einsamalt taka um endan. Loysnin var, at Landsstýrið teknaði 75 milliónir krónur í nýggjum partapeningi, og við tí eydnaðist at geva føroyska flogfelagnum nýtt lív. Tey ringastu kreppuárini eydnaðist ikki at fáa Atlantic Airways at geva avlop, men gongdin skuldi sum fráleið venda. Í 1995 hevði felagið á fyrsta sinni avlop á rakstrinum. Hetta árið varð virksemið spakuliga víðkað til eisini at umfata flúgving til Íslands. Atlantic Airways átók sær at standa fyri hesi flúgving í samstarvi við Air Iceland. Árini eftir gekk tað skjótt hjá Atlantic Airways. Felagið fór at flúgva millum Ísland og Grønland og fleiri leigutúrar úr Keyp mannahavn til Bosnia. Og í 1998 avgjørdi
Atlantic Airways at leiga eitt flogfar aftrat. Við tveimum flogførum bar til at víðka flúgvingina uppaftur meira. Fyrst varð túratalið millum Føroyar og Danmark økt. Í 1998 fór felagið at flúgva til Skotlands og í 1999 eisini til Noregs. Víðkaða flúgvingin fekk stóra undirtøku millum manna, og felagið fekk tí tørv á eini varandi loysn fyri flogfør. Farið varð til samráðingar um keyp av nýggjum flogfari í oktober 1999. Sáttmáli varð undirskrivaður í november, og 2. februar í 2000 stóð næsta flogfarið av slagnum British Aerospace 146-200 í Vágum. Síðan hevur Atlantic Airways víðkað nógv um talið á flogførum og fráferðum. Í dag eru fýra flogfør og tvær tyrlur í flotanum. Í januar 2008 undirskrivaði felagið sáttmála við Airbus um at keypa eitt nýtt flogfar av slagnum A 319. Ætlandi verður hetta flogfar sett í flúgving í 2012. Atlantic Airways varð í 2007 skrásett á íslendska virðisbrævamarknaðinum, tá landsstýrið einskildi ein triðing av felagnum. Felagið er nú til próvtøku hvønn gerandis dag á altjóða fíggjarmarknaðinum, har partabrøvini verða keypt og seld.
OY-RCC
SN: E3357
Type: Seats: Engines:
AVRO/RJ-100 97 4 STK Honywell LF507-1F Turbofan Lenght: 31,00 M Wingspan: 26,34 M Max Cruising Speed: 800 Km/T Min Speed: 170 Km/T Max Altitude: 10.668 M Max Flighttime: 4 Hours Max Range: 3.000 Km
OY-RCE Type: Seats: Engines:
AVRO/RJ-85 95 4 STK Honywell LF507-1F Turbofan Lenght: 28,55 M Wingspan: 26,34 M Max Cruising Speed: 800 Km/T Min Speed: 170 Km/T Max Altitude: 10.500 M Max Flighttime: 4 Hours Max Range: 3.000 Km
OY-HSR
SN: 36133
OY-HSJ
Type:
BELL Helicopter Textron BELL 412EP/HP 2 STK Pratt & Whitney
Type:
Engines: PT6T-3D Lenght: Width: Main-rotor, diameter: Sling: Max Speed: Average Speed: Max Altitude: Max Flighttime: Max Range: Seats:
12,90 M 2,50 M 14,00 M 1300 KG 259 Km/T 231 Km/T 6000 FT 4 Hours 874 Km 10 (13)
SN: E2233
OY-RCD
SN: E2235
Type: Seats: Engines:
AVRO/RJ-85 95 4 STK Honywell LF507-1F Turbofan Lenght: 28,55 M Wingspan: 26,34 M Max Cruising Speed: 800 Km/T Min Speed: 170 Km/T Max Altitude: 10.500 M Max Flighttime: 4 Hours Max z: 3.000 Km
SN: 36069
BELL Helicopter Textron BELL 412EP/HP Engines: 2 STK Pratt & Whitney PT6T-3D Lenght: 12,90 M Width: 2,50 M Main-rotor, diameter: 14,00 M Sling: 1300 KG Max Speed: 259 Km/T Average Speed: 231 Km/T Max Altitude: 6000 FT Max Flighttime: 4 Hours Max Range: 874 Km Seats: 10 (13)
G
G
T
W
G 01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14 15
16
17
G T
ATLANTIC REVIEW 03/3011
47
NYTTIG INFO
Af-isning Om vinteren kan man komme ud for, at flyet bliver oversprøjtet med en væske før start. Dette for at forhindre eller fjerne isdannelser på flyet, mens det er på jorden. Når flyet er i luften, holdes det isfrit af indbyggede afisningssystemer. Aircondition Alle moderne trafikfly er udstyret med trykkabine, der gør, at trykket i kabinen svarer til trykket i knap 3 km højde, selv om flyet befinder sig i 8 km højde. Elektronisk udstyr Alle apparater, der afgiver signaler, det vil sige mobiltelefoner, personsøgere, radiostyret legetøj, walkie-talkie og radiosendere af enhver art, skal være slukket om bord på flyet. Det er forbudt at bruge bærbar radio- og TV-modtagere, da disse også kan afgive signaler. Det er tilladt at bruge elektronik, der ikke afgiver signaler, f.eks. walkmen, CD-walkmen, videospil, videokameraer, lommeregnere og bærbare computere. Disse skal for en sikkerheds skyld være slukket under start og landing. Med hensyn til bærbare PC-ere skal det understreges, at der ikke må tilkobles printere, diskettedrev o.lign., da de i så fald afgiver signaler. Der må kun skrives ombord. Håndbagage Håndbagagen bringer du selv om bord i flyet. Den skal placeres under sædet foran eller i hattehylden over sæderne. Håndbagagen bør 48
ATLANTIC REVIEW 03/2011
begrænses til enenkelt taske, og den må ikke være større end 45x35x20 cm. og ikke veje over 5 kg. I luften Som bekendt er sikkerhedskravene i forbindelse med ruteflyvning meget høje. Hvert døgn kontrolleres flyet grundigt af autoriserede mekanikere, og piloterne foretager før hver flyvning en omfattende kontrol af flyets instrumenter og tekniske systemer. Rygning Rygning er ikke tilladt. Sikkerhedsbæltet Sikkerhedsbæltet skal være fastspændt under start og landing, og når “Fasten Seat Belt” - skiltene lyser. Forøvrigt anbefaler vi, at du altid har bæltet fastspændt, når du sidder ned, således at du undgår ubehageligheder ved eventuelle uventede urolige luftforhold. Småbørn Af sikkerhedsgrunde skal småbørn i aldersgruppen 0-2 år holdes fast på skødet under flyveturen - ikke fastspændt sammen med den voksne i sikkerhedsbæltet. Babylifts, klapvogne og lignende skal så vidt muligt sendes som bagage, og vil blive lastet sidst og losset først. “Unormale” lyde Måske vil du undervejs reagere på en del “unormale” lyde. Derfor vil vi her forklare årsagen til nogle af de mest almindelige på vort fly. Under udkørsel til start afprøves
forskellige systemer, og flyets “flaps” - der er et hjælpemiddel til at øge vingens bæreevne ved lave hastigheder - sættes i position, og dette afgiver nogle karakteristiske lyde. Under starten kan man selvfølgelig høre og føle trykkraften fra flyets motorer, der i alt yder et tryk på 15 tons! Når flyet ved en hastighed af ca. 200 km/t er lettet, trækkes understellet op for at formindske luftmodstanden, og det giver ret kraftig støj efterfulgt af bump, når hjulene er oppe. Når flyet er nået op i en fart af ca. 400 km/t, trækkes “flaps” ind, og det giver også en karakteristisk lyd. Derefter er lydene forholdsvis ensartede, indtil ca. 10 min. før flyet skal lande. Først vil man kunne mærke luftbremsen, der giver lidt vibrationer i flyet. Dernæst kommer den lyd, der er mest karakteristisk for vort fly, det er når “flaps” sættes ud ved ca. 400 km/t. Her kan man høre en hvislende lyd, der fremkaldes af luften, der suser om de endnu ikke helt udfældede “flaps”. Denne lyd varer i ca. 30 sek. Dernæst høres lyden af hjulene, der går ud og låses fast i nedfældet position. Alt dette er lyde, der er normale og karakteristiske for hver flytype, og lyde som den rejsende efterhånden vænner sig til. Urolig luft Urolig luft forekommer især i skyer samt under start og landing i kraftig vind. Den kan endvidere forekomme i klar luft i stor højde, når kolde og varme luftmasser møder hinanden. Under start og landing i lufthavnen på
Færøerne vil fjeldene bevirke, at der en gang imellem forekommer særdeles urolig luft. For den uvante kan den urolige luft virke meget ubehagelig, men heldigvis er man jo fastspændt i sædet. Man kan se at vingerne med motorer bevæger sig lidt op og ned, ligesom man måske kan høre bevægelserne i flyets skrog og interiør. Selv om det ikke er behageligt, kan man med sindsro slå sig til tåls med, at flyet er konstrueret til disse og langt kraftigere påvirkninger. Elasticiteten er netop udtryk for flyets enorme styrke over for lufthavets påvirkninger. Til trods for eventuelt ubehag kan du altså tænke: Flyet er konstrueret til det her, og Atlantic Airways BAe 146 er faktisk “skræddersyet” til de særlige forhold på Færøerne, idet det flyver ind med hastigheder, der er 10% lavere end sammenlignelige flytypers hastighed. Alt i alt De fleste mennesker er lidt nervøse første gang de skal flyve, og det er helt naturligt. Det store flertal vænner sig imidlertid hurtigt til det, og kun meget få bliver ved med at være nervøse. Positivt kan man sige, at jo oftere man flyver, desto mere naturligt bliver det for en. Og statistisk set er flyvning jo en af de sikreste transportformer der findes. God tur og velkommen igen på Atlantic Airways BAe 146.
y So far awtaso close ... and ye
An hour’s drive from Tórshavn you will find complete tranquillity. A stay at Gjáargarður, the modern, cosy guesthouse situated in beautiful nature in Gjógv, is an experience unlike any other. Many visionary and strategic plans have been created in this inspiring environment; difficult negotiations run more smoothly here and the setting is perfect for company team-building or seminars.
Tel. (+298) 423171 Mob. (+298) 211590 info@gjaargardur.fo www.gjaargardur.fo
GJÁARGARÐUR
sansir.fo
Guesthouse of Gjógv
Faroe Law provides legal assistance to business enterprises with an emphasis on the commercial, practical and pragmatic objectives of the client. our areas of practice include: Mergers and acquisitions company law Project development and financing • restructuring and insolvency law • Building and construction law
Banking and financing law oil and gas law Maritime law • Tax law • international contracts
•
•
•
•
•
•
Faroe law is an independent Faroese law Firm with associated offices in copenhagen, aarhus, nuuk, Moscow and Kiev. We are result oriented and provide a personal tailored service to our clients.
AQUADOR is pure natural mineral water of the highest quality – formed during the last ice age. AQUADOR is garnered in our underground source, which lies 160 meters below the Jutland heath, well protected against the impact of modern human life. The AQUADOR bottle is manufactured primarily from recycled plastic to minimize the amount of plastic.
sansir.fo
www.faroe-law.fo · faroe-law @ faroe-law.fo Faroe Islands Faroe law P/F Yviri við Strond 15 Postbox 158 Fo - 100 Tórshavn Tel. (+298) 66 99 00
Copenhagen Delacour Dania law Firm langebrogade 4 1411 København K Tel. (+45) 70 11 11 22
Aarhus Delacour Dania law Firm lille Torv 6 8000 aarhus c Tel. (+45) 70 11 11 22
Greenland nuna advokater a/S Qulilerfik 2, 6 Postbox 59 3900 nuuk/Godthaab Tel. (+45) 32 13 70
Russia Delacour Dania law int. aps M. Dmitrovka 23/15, ap. 3 127006 Moscow Tel. (+7) 495 589 1189
Ukraine Delacour Dania law int. aps 59, Zlylyans´ka Street Suite 107 Kiev 01033 Tel. (+38) 04 42 07 08 98
ATLANTIC REVIEW 03/3011
49
Facts about the Faroe Islands
Capital
Tórshavn 62°00 N 06°47 W Official languages Faroese, Danish Ethnic groups 91.7% Faroese 5.8% Danish 0.4% Icelanders 0.2 % Norwegian 0.2% Poles Demonym Faroese Government Parliamentary democracy within a constitutional monarchy Monarch Margrethe II Prime Minister Kaj Leo Johannesen Autonomous province of the Kingdom of Denmark Home rule 1 April 1948 Area Total 1,399 km2 (180th) Water (%) 0.5 Population January 2009 48 778 (202nd) 2007 census 48,500 Density 34/km2 (176th) Currency Faroese króna (DKK) Internet TLD .fo Calling code 298 Source: Wikipedia
Hospitals There are three hospitals in the Faroe Islands, one in Tórshavn, Klaksvík and Tvøroyri, each with an accident and emergency department. There are also several doctors spread throughout the country. Information Offices Klaksvík, tel. 45 69 39 Fuglafjørður, tel. 44 48 60 Saltangará, tel. 44 94 49 Miðvágur, tel. 33 34 55 Vágar Airport, tel. 35 33 00 Tórshavn, tel. 31 57 88 Sandur, tel. 36 18 36 Tvøroyri, tel. 37 24 80 Vágur, tel. 37 43 42 Health Insurance The health insurance regulations for EU countries do not apply to the Faroe Islands; however, citizens of the 50
ATLANTIC REVIEW 03/2011
Nordic countries and the UK are covered by their own national health insurance. Hospital, doctor or dental expenses should be reclaimed from your home municipalty. Chemists There are chemists in Tórshavn, Klaksvík, Rúnavík and Tvøroyri. It is possible to buy non-prescription medicines from larger shops in the towns and villages. Banks There are several banks throughout the country. Opening hours are: Monday - Friday 09.00 or 09.30 until 16.00. Thursday 09.00 or 09.30 until 18.00. Post office There are post offices in almost every town and
village, although the smallest ones are only open for a few hours each day. The post office in Tórshavn is open: Monday, Tuesday, Wednesday and Friday 10.00 - 16.00 and Thursday 10.00 - 18.00. Parcels can be collected from the post office at Óðinshædd 2 which is open Monday - Friday 09.00 - 17.00. Transport A well developed transport network makes it easy to travel around the islands. Timetables for the helicopter, buses and ferries can be found in all travel and tourist offices, as well as on board all ferries and in the hotels. Car hire It is possible to hire a car at the airport in Vágar, in Tórshavn and several other
places around the islands. For more information, contact the tourist offices. Mountain hiking Due to the changeable weather, it is advisable to take a map and warm clothes. Never go alone. Time difference The local time is GMT, which is one hour behind CET (Denmark - Norway - Sweden). Summer time is GMT + one hour and runs from April to October. Useful tel. numbers: In an emergency Tel. 112 Accident dep. Tel. 30 45 00 Police station Tel. 35 14 48
krea
Easy to use - very useful! Could it be of some value to see a footage of what really happened during last haul? Could this tool inspire you to test new ideas? Have you wondered about something that only really seing it, could solve the riddle?
Learn more on: trawlcamera.com
Atlantic Review
online at issuu.com
»GOOD LEGAL ADVICE IS VITAL« Business our core corebusinesses businesses Businesslaw lawisisone one of our
Search for 'Atlantic Review' on www.issuu.com for previous issues of the magazine.
ADVOKATFELAGIÐ VIÐ STROND 4 Leading lawfirm in the Faroe Islands – founded in 1928 YVIRI VIÐ STROND 4 · TEL 311260 · FAX 311261 · P.O. BOX 359 FO-110 TÓRSHAVN · FAROE ISLANDS LAWFIRM@LAWFIRM.FO · WWW.LAWFIRM.FO
TORMÓÐUR DJURHUUS · JÓGVAN PÁLL LASSEN · PETUR EVEN DJURHUUS JÓGVAN E. ELLEFSEN · ANNA DAM · INGI HØJGAARD GUNN ELLEFSEN · MIMI STEINTÓRSDÓTTIR
ATLANTIC REVIEW 03/3011
51
Ein føroyskur banki í Norðurlondum BankNordik er ein sterkur samstarvsfelagi við deildum og dóttirfeløgum í Føroyum, Danmark, Íslandi og Grønlandi. Samtakið hevur høvuðssæti í Føroyum.
www.banknordik.fo