Ειδική Εισαγωγή Πρωταγόρα

Page 1

Πλάτωνος «Πρωταγόρας»

1

ΕΙΔΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ Πλάτωνος «Πρωταγόρας» Ο «Πρωταγόρας» ανήκει στα πρώιμα - νεανικά έργα του Πλάτωνα Α. Η διάρθρωση του διαλόγου και τα πρόσωπα 1. Το μοντέλο παρουσίασης του φιλοσοφικού διαλόγου «Πρωταγόρας»: Αφήγηση του Σωκράτη (αφηγητής πρωταγωνιστής - ομοδιηγητικός). Ο Σωκράτης βγαίνοντας από το σπίτι του Καλλία αφηγείται τα γεγονότα σ' ένα φίλο του (του οποίου το όνομα δε μαθαίνουμε). Ίσως το όνομα αυτό να ήταν Εταίρος. Ο Πλάτωνας προτιμά τη ζωντανή διήγηση σ' ένα φιλικό πρόσωπο κι όχι τη μονότονη αφήγηση. Έτσι, το κείμενο κερδίζει σε ζωντάνια και αμεσότητα. Ίσως όμως χάνει σε πειστικότητα και ακρίβεια. Όμως το λογοτεχνικό ταλέντο του Πλάτωνα, η παραστατικότητα και η γλαφυρότητα της γραφής του, αναφορικά με τα λόγια του Σωκράτη, αποσοβούν τον παραπάνω κίνδυνο. 2. Πώς βρέθηκε ο Σωκράτης στο σπίτι του Καλλία;

Στο σπίτι του Καλλία φιλοξενείται ο διάσημος σοφιστής Πρωταγόρας. Ο Ιπποκράτης, ένας νεαρός φίλος του Σωκράτη, επιθυμεί να παρουσιαστεί στο μεγάλο σοφιστή. Ζητά τη βοήθεια του Σωκράτη. Εκείνος λοιπόν δέχεται να οδηγήσει το φιλομαθή νέο στο σοφιστή. Εισαγωγή στο θέμα: Ποια είναι η αξία της σοφιστικής; Μπορούν οι σοφιστές (ή άλλος) να διδάξουν στους νέους την αρετή;

3. Ποια τα πρόσωπα του διαλόγου; Παρουσίασή τους.

Τα πρόσωπα του φιλοσοφικού διαλόγου «Πρωταγόρας» είναι τα ακόλουθα: Σωκράτης, Πρωταγόρας, Πρόδικος, Ιππίας, Ιπποκράτης, Αλκιβιάδης, Κριτίας, Καλλίας (οικοδεσπότης). Παρουσίαση σοφιστών: Ο Πρόδικος παρουσιάζεται μανιακός με τους ορισμούς των εννοιών, ενώ ο Ιππίας μεγαλόστομος και ρητορικός. Και οι δύο πάντως είναι γελοιογραφικά σχεδιασμένοι, επιδεικτικά πολυμαθείς, ρηχοί και μεγαλομανείς. Ο Πρωταγόρας παρουσιάζεται μεν αλαζονικός και γεμάτος αυτοπεποίθηση, η θέση του όμως δεν υποβαθμίζεται και αντιμετωπίζεται ως άξιος σεβασμού από την πλατωνική κριτική.

4. Αρχή της συζήτησης. Είναι διδακτή η πολιτική αρετή;

Ο Πρωταγόρας υπόσχεται «εὐβουλία περί τῶν οἰκείων καί τῶν πραγμάτων τῆς πόλεως», να αποφασίζει δηλαδή ορθά κανείς για τις ιδιωτικές και δημόσιες υποθέσεις. Με άλλα λόγια ο Πρωταγόρας υπόσχεται να διδάξει την πολιτική αρετή, την οποία θεωρεί ότι μπορούν να κατακτήσουν οι άνθρωποι ανεξαρτήτως καταγωγής, κοινωνικής τάξης και οικονομικής κατάστασης. Ο Σωκράτης όμως διατηρεί έντονες αμφιβολίες. Με δύο παραδείγματα επιδιώκει να αντικρούσει τις θέσεις του Πρωταγόρα: α) το δικαίωμα που έχουν όλοι στην εκκλησία του δήμου να μιλήσουν για κάποιο πολιτικό ζήτημα ή ζήτημα καλής διοίκησης και β) η αδυναμία διδασκαλίας της πολιτικής αρετής από μεγάλους πολιτικούς άνδρες στα παιδιά τους (π.χ. ο Περικλής).

Αλέξανδρος Αλεξανδρίδης – ΠΕ02 Φιλόλογος


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.