Urban08 | PRES_ Urban Area Analysis / Ακ. Πλάτωνος

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΙΙ: ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ 8 / ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Γ’: Σχεδιασμός και Βιώσιμη Ανάπτυξη στην Πόλη και την “Περιφέρειά” της ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: Ε. Παναγιωτάτου, Ε. Κλαμπατσέα / ΣΠΟΥΔΑΣΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: Ε. Σαράτσης, Α. Τσιλιγιάννης / ΙΟΥΝΙΟΣ 2010

εξευγενισμού ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ

ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ

ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ

ΣΤΗΝ

ΑΚΑΔΗΜΙΑ

ΠΛΑΤΩΝΟΣ

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία Πλάτωνος

περιεχόμενα ΔΟΜΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

01

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

02

ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ

03

ΧΩΡΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ

09

ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ / ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ

19

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

24

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

26

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία Πλάτωνος

δομή εργασίας

Η υπόθεση εργασίας μας αναλύει τα θραύσματα από τα οποία αποτελείται η περιοχή και τα νήματα τα οποία τα συνδέουν. Στα πλαίσια της ανάλυσης αυτής, γίνεται μελέτη και παρουσίαση των ποσοτικών αλλά και των ποιοτικών δεικτών της περιοχής. Αρχικά, ασχολούμαστε με την πολεοδομική γεωγραφία της περιοχής, καταπιανόμενοι με πολεοδομικά ζητήματα της περιοχής τα οποία ποσοτικοποιούνται όπως οι υποδομές (βασικές και αιχμής) αλλά και η πυκνότητα των κατοίκων στις κατοικημένες περιοχές.

παρατήρηση

“

Ο χώρος είναι θραυσματικός.

υπόθεση εργασίας

Τα θραύσματα χώρου διασυνδέονται με νήματα, στον πυρήνα των οποίων βρίσκονται μεγάλες χωροκοινωνικές μεταβολές σε περίοδο κρίσης.

Εν συνεχεία, ασχολούμαστε με την χωροκοινωνική γεωγραφία, την οποία θεωρούμε και πιο σημαντική, μιας και δείχνει τη δυναμική αλλά και τις σχέσεις μεταξύ διαφορετικών παραγόντων, που τελικά ορίζουν την περιοχή. Τέτοιοι παράγοντες είναι οι λειτουργίες που λαμβάνουν χώρα στην περιοχή, τα εισοδήματα, οι δείκτες και το είδος της απασχόλησης των κατοίκων, οι μετανάστες και η σχέση τους με την κοινωνία, και τέλος η ποιότητα του κτηριακού αποθέματος. Και αυτοί οι παράγοντες ποσοτικοποιούνται έως ένα βαθμό, αλλά η ποιοτική τους διάσταση είναι αυτή που ενδιαφέρει περισσότερο, αφού χάρη σε αυτή μπορούμε να ερμηνεύσουμε καλύτερα τα χωροκοινωνικά φαινόμενα. Τέλος, επικεντρωνόμαστε στις προθέσεις και τις κατευθύνσεις της Πολιτείας και του ιδιωτικού τομέα, όπως εκφράζονται μέσω σχεδίων αλλά και μέσα στον χώρο ως κτισμένα αποτελέσματα. Ερμηνεύουμε σκοπούς και προθέσεις και προσπαθούμε να συνδέσουμε με μια κριτική ματιά φαινομενικά άσχετα φαινόμενα που λαμβάνουν χώρα στην περιοχή. Κλείνουμε με μια προσωπική θέση σχετικά με το πώς πιστεύουμε ότι θα έπρεπε να προσεγγιστεί το θέμα, ιδίως σε καιρούς οικονομικής κρίσης, και επικεντρωνόμενοι στα ζητήματα που αφορούν τους άμεσους αποδέκτες, δηλαδή τους κατοίκους.

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία Πλάτωνος

εισαγωγικά στοιχεία Η περιοχή μελέτης μας βρίσκεται στο Λεκανοπέδιο Αττικής, στο βορειοδυτικό τμήμα της πόλης των Αθηνών. Έχει έκταση 1,5 τετραγωνικού χιλιομέτρου και πληθυσμό άνω των 17000 κατοίκων. Η περιοχή μας ορίζεται από ισχυρά όρια τα οποία είναι μεγάλοι συγκοινωνιακοί άξονες. Θεωρούμε ότι αυτοί οι άξονες λειτουργούν σαν ποταμοί ή τείχη, με μεγάλη ροή και δυνατότητα μεταφοράς επί αυτών αλλά απομόνωση και αδυναμία σύνδεσης εκατέρωθέν τους. Στο νότο η Λεωφόρος Αθηνών, χωρίζει την περιοχή από τον Ελαιώνα και το Βοτανικό. Στην ανατολή η Οδός Κωνσταντινουπόλεως και η σιδηροδρομική γραμμή Αθηνών-Πειραιώς, την χωρίζουν από το Μεταξουργείο και το κέντρο της πόλης. Στο βορρά η Οδός Λένορμαν λειτουργεί ως όριο με τον Κολωνό, την Κολοκυνθού και τα Σεπόλια. Τέλος, στη δύση η Λεωφόρος Κηφισού λειτουργεί ως σύνορο με το Περιστέρι και τα Δυτικά Προάστια. Το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής καταλαμβάνεται από τη συνοικία της Ακαδημίας Πλάτωνος, ενώ άλλα μικρότερα τμήματά της ανήκουν διοικητικά στις συνοικίες του Κολωνού και του Βοτανικού και στο Δήμο Περιστερίου. Το μεγαλύτερο μέρος της ανήκει διοικητικά στο Δ’ Δημοτικό Διαμέρισμα, το οποίο έχει τη μεγαλύτερη εποπτεία στον χώρο. Παρατηρείται θραυσματικότητα της περιοχής λόγω αυτής της διοικητικής διαίρεσης η οποία πολλές φορές αγνοεί τα παραπάνω ισχυρά όρια. Η προβληματική αυτή αντιμετώπιση του χώρου από το δημόσιο, με την εμπλοκή αρμοδιοτήτων διαφόρων φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης, ενισχύει το επιχείρημά μας ότι η περιοχή είναι αποτέλεσμα σύζευξης μικρών και ασύνδετων τμημάτων άλλων περιοχών, με κέντρο αναφοράς πάντα την Ακαδημία Πλάτωνος.

Η αστική και βιομηχανική ανάπτυξη της Ακαδημίας Πλάτωνος ξεκίνησε στις αρχές του 20ού αιώνα, με μεγαλύτερη ένταση την περίοδο μετά το τέλος του Β' Παγκόσμιου και του Εμφύλιου πολέμου. Βλέπουμε δηλαδή ότι κατά τα νεώτερα χρόνια η Ακαδημία Πλάτωνος είχε κοινή μοίρα με τις περισσότερες συνοικίες του Δήμου Αθηναίων. Η κοινή αυτή πορεία συνεχίζει και στις μέρες μας ακόμα, ακολουθώντας την εγκατάσταση μεταναστών αλλά και τα μοντέλα εξευγενισμού, όπως συμβαίνει και σε πλήθος άλλων περιοχών της Αθήνας. Το πιο ενδιαφέρον και ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της περιοχής είναι η ύπαρξη του αρχαιολογικού χώρου – πάρκου της Ακαδημίας Πλάτωνος. Η περιοχή στέγαζε στα αρχαία χρόνια την Ακαδημία του Πλάτωνα και ενωνόταν με την Πύλη του κεραμικού μέσω ενός δρόμου πλάτους 10μ. που ονομαζόταν «Δημόσιο Σήμα». Αυτός ο χώρος, σε συνδυασμό με το σταθμό ΚΤΕΛ, που βρίσκεται στην περιοχή, είναι τα στοιχεία που κάνουν την περιοχή μας ευρύτερα γνωστή, μιας και πρόκειται περί υπερτοπικών πόλων.

Ελκυόμενοι από την έντονη θραυσματικότητα του χώρου, διοικητική και χωροκοινωνική, αποφασίσαμε να επιλέξουμε τη συγκεκριμένη περιοχή ως περιοχή όπου θα γινόταν η υπόθεση εργασίας μας. Με τις επιτόπου επισκέψεις μας, αλλά και με τη συλλογή στοιχείων από διάφορες πηγές και οργανισμούς, δομήσαμε τη σκέψη και τις παρατηρήσεις μας γύρω από την περιοχή.

Θραύσματα Παρελθόντος Η αρχαιολογική ανασκαφή η οποία έδωσε το όνομά της στην ευρύτερη περιοχή φιλοξενεί σημαντικά ευρήματα - διάσπαρτα στο χώρο. (Πηγή: Προσωπικό Φωτογραφικό Αρχείο)

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία Πλάτωνος

πολεοδομική γεωγραφία ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ

Η περιοχή μας ορίζεται από συγκοινωνιακούς άξονες τεραστίων φόρτων με υπερτοπική και μητροπολιτικού χαρακτήρα κίνηση. Η Λεωφόρος Αθηνών αποτελεί το συγκοινωνιακό άξονα που ενώνει την Αθήνα με τα δυτικά προάστιά της και την Δυτική Αττική. Σε εθνικό επίπεδο ενώνει την Πρωτεύουσα με την Πελοπόννησο αλλά και την υπόλοιπη Δυτική Ελλάδα. Έχει τεράστιο φόρτο οχημάτων παντός τύπου, κυρίως επιβατικού αλλά και εμπορευματικού τύπου. Επάνω της κινούνται οι λεωφορειακές γραμμές εξπρές που προσφέρουν σύνδεση του Κέντρου με τα Δυτικά Προάστια. Εκατέρωθέν της παρατηρείται ραγδαίος εξευγενισμός προωθούμενος από κράτος και ιδιώτες ταυτοχρόνως, με κτήρια γραφείων, κεντρικά εταιρειών και δημόσιες υπηρεσίες καθώς και ΔΕΚΟ να έχουν αντικαταστήσει κενά ή προηγουμένως βιομηχανικά και σε κακή κατάσταση γήπεδα. Λειτουργεί σαν φράγμα και τείχος που αποκλείει την επικοινωνία των περιοχών απ’ όπου περνάει. Είναι προφανές ότι ο φόρτος και ο όγκος κίνησης αυτού του άξονα τον κάνει να έλκει τόσο πολύ το επενδυτικό ενδιαφέρον. Όλα αυτά καθιστούν τη λεωφόρο αυτή υπερτοπικό κέντρο. Η Λεωφόρος Κηφισού ακολουθεί την πορεία ενός άλλου ορίου, του ποταμού Κηφισού, ο οποίος βρίσκεται εγκιβωτισμένος από κάτω της. Αποτελεί το συγκοινωνιακό άξονα που ενώνει Βόρεια με Νότια Προάστια και Πειραιά, ενώ σε εθνικό επίπεδο την Αθήνα με τη Θεσσαλονίκη. Ο φόρτος της σε οχήματα είναι ο μεγαλύτερος σε όλο το Λεκανοπέδιο και εκατέρωθέν της έχει χρήσεις σχετικές με τις μεταφορές και την αγορά και συντήρηση οχημάτων. Επάνω της δεν κινούνται παρά μόνο δύο λεωφορειακές γραμμές σύνδεσης του Πειραιά και του ΚΤΕΛ με το Αεροδρόμιο. Όπως και ο ποταμός Κηφισός, έτσι και αυτή η λεωφόρος αποκλείει την επικοινωνία μεταξύ των δύο «οχθών» του. Σήμερα βρίσκεται και αυτός ο άξονας σε φάση εξευγενισμού, μικρότερου πάντως από αυτόν στη Λεωφόρο Αθηνών, μιας και εκεί υπήρχε ήδη διαμορφωμένη η ύπαρξη υπερτοπικών δραστηριοτήτων. Η Οδός Λένορμαν είναι ο κύριος δρόμος επικοινωνίας μεταξύ Κέντρου και Περιστερίου. Είναι δρόμος που και χωρίζει αλλά και ενώνει. Ενώνει το Κέντρο με τα Δυτικά Προάστια, μέσω και των γραμμών λεωφορείων εξπρές και τρόλεϊ που κινούνται σε αυτήν, αλλά χωρίζει την περιοχή μας από τον Κολωνό και την Κολοκυνθού. Οι δραστηριότητες εκατέρωθέν της δίνουν την αίσθηση ενός θραυσματικού χώρου και συνήθως απασχολούν ετεροαπασχολούμενους και μη κατοίκους της περιοχής. Στα πλαίσια αναβάθμισής της, είχε εκφραστεί η πρόθεση να φαρδύνουν τα πεζοδρόμιά της και να αντικατασταθεί η γραμμή τρόλεϊ από αντίστοιχη τραμ ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση, ωστόσο η κρίση έχει μεταθέσει αυτά τα σχέδια για το μέλλον.

Η Οδός Κωνσταντινουπόλεως ουσιαστικά κινείται παράλληλα με τις σιδηροδρομικές γραμμές του ΟΣΕ. Αν και η οδός με το μικρότερο φόρτο από τις τέσσερεις, αποτελεί το πιο ισχυρό όριο της περιοχής. Τη διαχωρίζει από το κέντρο της Αθήνας και λειτουργεί ως τείχος. Παρά το γεγονός ότι το οδικό τμήμα λειτουργεί επικουρικά σε άλλους μεγάλους άξονες, χωρίς μεγάλους φόρτους οχημάτων, το σιδηροδρομικό σκέλος της σηκώνει όλη την επιβατική και εμπορευματική κίνηση Πειραιά-Αθήνας-λοιπής Ελλάδας. Επίσης μέσω του Προαστιακού, λειτουργεί ως άλλη μία γραμμή μετρό. Έχουν γίνει επανειλημμένα προτάσεις υπογειοποίησης της σιδηροδρομικής γραμμής μέχρι και το Μοσχάτο, ώστε να αυξηθεί η προσβασιμότητα από και προς το κέντρο. Λόγω τεχνικών δυσκολιών και κρίσης, και παρά τις διαμαρτυρίες των κατοίκων και των τοπικών επιτροπών, τελικά η υπογειοποίηση έχει παραμείνει σχέδιο στα χαρτιά. Ο Σταθμός Υπεραστικών Λεωφορείων Πελοποννήσου και Μακεδονίας των ΚΤΕΛ, προσφέρει λεωφορειακή σύνδεση με πάνω από τη μισή Ελλάδα, καθιστώντας τον έναν απ’ τους σημαντικότερους συγκοινωνιακούς κόμβους. Τα ΚΤΕΛ απασχολούν άμεσα (ως εργαζομένους τους) και έμμεσα (ως εργαζομένους σε εξαρτώμενα προς αυτά επαγγέλματα) πολλούς από τους κατοίκους της περιοχής. Αν και διοικητικά ανήκουν στο Δήμο Περιστερίου, ουσιαστικά είναι αλληλένδετα με την Ακαδημία Πλάτωνος και στηρίζουν σε μεγάλο βαθμό τη μικροοικονομία της και τη μικροκοινωνία της. Ο Σταθμός των ΚΤΕΛ πρόκειται να μεταφερθεί νοτιότερα, στον Ελαιώνα, δίπλα στον ομώνυμο σταθμό του μετρό. Αυτό σημαίνει την απώλεια των θέσεων εργασίας που οφείλονται στην παρουσία του στην περιοχή. Η αστική λεωφορειακή γραμμή 051 της ΕΘΕΛ, είναι αυτή που συνδέει το Κέντρο (Ομόνοια) με το σταθμό των ΚΤΕΛ. Η γραμμή δημιουργήθηκε αρχικά για την εξυπηρέτηση όσων ταξιδεύουν με το ΚΤΕΛ, αλλά όντας η μόνη γραμμή που διαπερνά την περιοχή από το τοπικό κέντρο της, σύντομα αναπτύχθηκε σε μέσο μεταφοράς και επικοινωνίας της περιοχής με την υπόλοιπη πόλη, και κυρίως το Κέντρο. Κατά μήκος της διαδρομής της αναπτύσσονται τοπικές και εμπορευματικές χρήσεις. Το κέντρο της περιοχής βρίσκεται εδώ, γραμμικά ακολουθώντας σε πολλά σημεία τη διαδρομή του λεωφορείου, ενώ τα εισοδήματα αλλά και η κατάσταση του χώρου είναι σαφώς καλύτερη εδώ. Η γραμμή συνεχίζει διασχίζοντας και το Πάρκο της Ακαδημίας στη μέση με στάσεις και στις δύο κατευθύνσεις, ενώ μετά από ένα βραχύ πέρασμα μέσα από μια ζώνη βιομηχανιών, καταλήγει στα ΚΤΕΛ.

Λεωφορεία Κ.Τ.Ε.Λ. Το υπερτοπικό συγκοινωνιακό κέντρο λίγο σχετίζεται με το εσωτερικό της περιοχής μελέτης. Αστικό Λεωφορείο 051 Η πορεία του στο εσωτερικό της περιοχής μελέτης αποτελεί το μόναδικό συγκοινωνιακό νήμα - δίχως, όμως να ορίζει οργανωμένες κεντρικότητες. Ταξί στο Σταθμό Κ.Τ.Ε.Λ. Λίγα είναι τα οχήματα που θα διέλθουν από την Ακαδημία Πλάτωνος, καθώς τα περισσότερα χρησιμοποιούν τους περιμετρικούς άξονες. (Πηγή: Προσωπικό Φωτογραφικό Αρχείο)

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία Πλάτωνος

ΟΔ. ΛΕΝΟ

ΡΜΑΝ

Σταθμός Λαρίσης 012

ΟΔ. ΑΛΑ

ΙΠΟ ΛΕ

ΩΣ

ΜΑΝΑΣ

ΓΡΑΜΜΗ 2

A13 B13 ΥΡΟ ΙΔΑ . ΕΠ

ΙΔΙΟ

Υ

ΟΔ

051

.Π

ΛΑ

ΤΩ

ΟΔ.

ΟΔ

ΠΑΛ

ΑΜ

Σταθμός Κ.Τ.Ε.Λ ΝΟ

ΝΗΣ

Σ

ΟΔ. ΑΝΤΙΓΟ

Λ. Κ

ΗΦΙ

ΣΟΥ

ΟΔ

. ΜΥ

ΛΩΝ

Υ

ΟΔ

. ΤΡ

420 X93

Λ. ΑΘΗΝΩΝ

025

A15, A16 B15, B16 E15, E16

ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΑΣΤΙΚΑ ΛΕΩΦΟΡΕΙΑ / ΤΟΠΙΚΑ (Ε.Θ.Ε.Λ.) ΑΣΤΙΚΑ ΛΕΩΦΟΡΕΙΑ / ΥΠΕΡΤΟΠΙΚΑ (Ε.Θ.Ε.Λ.)

ΠΗΓΗ: Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων [Υ.Υ.Μ.Δ.] ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: 06.2010

ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΤΑ ΛΕΩΦΟΡΕΙΑ (Η.Λ.Π.Α.Π.) ΥΠΕΡΑΣΤΙΚΑ ΛΕΩΦΟΡΕΙΑ (Κ.Τ.Ε.Λ.) ΕΠΙΓΕΙΟΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΣ (Ο.Σ.Ε.) ΥΠΟΓΕΙΟΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΣ (ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ)

[m]

50

0

100

'-&-'!$ /4#$%6/&.&*"% .(-/+%"% '-&-'!$ 0$.(3$( '-&-'!$ */0/.&$4"4/% ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ!&/5'&.&%" ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ 6(%&*,+ -$.,+

!"#$%&%!'()$%* (' !"#$%&%!'()$%* 5.4 94.3 7.6 91.7 30.3 68.3 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση 12.8 67.7 !"#$%&%!'()$%* 20.1 17.1 24.6 17.6

'&*$+/ /%4&*$( 5,.$( -$&$4"4/ $!&*$( !&*4($( -$&$4"4/ !"#$%&,+ 5,.,+ -$&$4"4/ /%4&*$( '7$-1&%#$(

+,/+#

στην Ακαδημία

0.3 0.7 1.4 Πλάτωνος 19.5

(' !"#$%&%!'()$%* +,/+# 64.1 15.8 79.3 3.6 Διαπιστώνουμε και από την παρατήρηση της περιοχής, αλλά 70.1 5.3 και από την ίδια την γνώμη των κατοίκων, ότι η περιοχή 67.7 14.7

ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΑΙΧΜΗΣ

Το δίκτυο φυσικού αερίου και οι ΒΑΣΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ *-(./$/ ευρυζωνικές συνδέσεις, αποτελούν “$8 9:;8<<=>:;?8 @AB;C9?8 :DAE8 /F8=98<>?8” 12.3 Οι βασικές υποδομές “" 9E;?G<DE #:>EAE<>HA CI:J:D >KAπου -=JK” 41.6 υποδομές αιχμής που δείχνουν δυναμική “" -=JK LE>E9?J:MN >KA *J8ME>8LO /JJEPO” 33.0 πρέπει να παρέχει ένα κράτος “4E 48M?J=P8E >CA !.'.*.$. :DAE8 $8L?A?M8LN” 15.2 ανάπτυξης. Χάρη σε αυτές τις υποδομές “%: 9QA>: 5;=A8E K RCO BE :DAE8 *EJS>:;K” 33.6 στους κατοίκους οποιασδήποτε μία περιοχή μπορεί να θεωρηθεί πως περιοχής του, θεωρούνται οι έχει ό,τι χρειάζεται για να στεγάσει !"#$%&"'(%&%)$ )*)+,)"(+ -"(.(+ συγκοινωνιακές, οι υπηρεσίες σύγχρονες λειτουργίες. Ο σχεδιασμός Υποδομές όπως οι υπηρεσίες υγείας - πρόνοιας και εκπαίυγείας και εκπαίδευσης και αυτών των δικτύων αιχμής, δείχνει !"#$% &'()*)* δευσης, που θεωρούνται ο σημαντικότερος %/&0$+$%)-50$* παράγων για -) %/&0$+$%)-50$* τέλος, οι υποδομές εκείνες που την ευημερία μιας οικογένειας, αξιολογούνται από τους ξεκάθαρα τις προθέσεις του κράτους να 31/3&φαίνεται κατοίκους από αρκετά έως πολύ χαμηλά. Οι κάτοικοι !"#$% +$(%,%*-$. εξασφαλίζουν τη διατήρηση του εκσυγχρονίσει ή να αναπτύξει μια περιοχή να πιστεύουν πως είναι αφημένοι στο έλεος της μοίρας τους, περιβάλλοντος σε υγιεινά και αλλά και τα στοιχεία δείχνουν ότι δεν έχει γίνει σημαντική και σε αντίθεση ο αποκλεισμός μιας άλλης /%0)-&,$1#&2$% αναβάθμιση των υποδομών στους συγκεκριμένους τομείς τα ανεκτά επίπεδα. δείχνει την αδιαφορία ή την εσκεμμένη τελευταία χρόνια, είτε από την κεντρική εξουσία, είτε από τη 3)-$*%& +#$*4&*) *,$ 3%&3%/,.$ τοπική αυτοδιοίκηση. υποβάθμισή της.

0

25

0

25

5./&%#%5* &+&*!$()*)* 5+%+53$ /5(.2"0 /&,$%/%&* &+$,5(5*-&,%/$,),& 3%$%/)*)* 50*"-&,"*) -5,&0&*,"0

βρίσκεται πολύ πίσω στο τομέα των βασικών υποδομών. Οι +!#./$/ κάτοικοι δε μπορούν+,/+# να απολαύσουν και να εξυπηρετηθούν 85.2 2.5 από υποδομές που αλλού θεωρούνται όχι μόνο κεκτημένες 55.2 3.2 και βασικές, Οι μόνες υποδομές που 66.0αλλά και αυτονόητες.

1.0 82.0 2.8 χαίρουν κάποιας εκτίμησης είναι οι συγκοινωνιακές, αυτό 51.3 15.1 όμως εξηγείται εύκολα, λόγω του στρατηγικού σημείου της περιοχής ανάμεσα σε μεγάλους συγκοινωνιακούς άξονες, αλλά και λόγω των ΚΤΕΛ.

50 με τους χαμηλότερους 75 Τέλος, δείκτες100αξιολογείται η όποια προσπάθεια για αναβάθμιση του περιβάλλοντος. Για τους Παρατηρούμε ότι πολύ ορθά το δίκτυο υψηλής παροχής κατοίκους, αλλά και για κάποιον που απλά επισκέπτεται φυσικού αερίου τρέχει κατά μήκος της Αθηνών και της /('.0.'/# 1&%&2#%# την περιοχή, είναι πασιφανής η πλήρης εγκατάλειψη του Λένορμαν, ενώ ένα δευτερεύον δίκτυο διατρέχει κάθετα περιβάλλοντος και το χαμηλό επίπεδο των ελεύθερων χώρων την περιοχή στο δυτικό όριο του Πάρκου της Ακαδημίας. Το (με εξαίρεση το Πάρκο της Ακαδημίας). Σε αυτό συντελούν δευτερεύον αυτό δίκτυο διακλαδίζεται σε πολλά μικρότερα οι βιομηχανικές/βιοτεχνικές μονάδες και οι πολλές μάντρες. τα οποία εξυπηρετούν όλη την κατοικημένη περιοχή. Έτσι Το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης ωστόσο, ανήκει στους %/&0$+$%)-50$* εξυπηρετούνται εν δυνάμει όλες οι κατοικίες της περιοχής. δημόσιους φορείς που αδιαφορούν. Είναι γεγονός ότι το -) %/&0$+$%)-50$* Κράτος απουσιάζει από οποιαδήποτε προσπάθεια31/3& βελτίωσης Όμως, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι παράλληλα στην του επιπέδου του περιβάλλοντος, αφού τέτοιες υποδομές και Κηφισού, στο δυτικό άκρο της περιοχής, τρέχει άλλο ένα δίκτυο τέτοιες προσπάθειες είναι απλά ανύπαρκτες. υψηλής παροχής παρά την έλλειψη κατοικιών. Αυτό ασφαλώς, μπορεί να αποδοθεί στο ότι έχουν ήδη εγκατασταθεί πολλές σύγχρονες εγκαταστάσεις οι οποίες πρέπει να εξυπηρετηθούν 50 75 100 και επίσης στο γεγονός ότι η περιοχή προορίζεται να γίνει μεγάλο κέντρο μετά την εξυγίανσή της.

3#$'/)$ +4(!(2)$

Παρόμοια είναι η κατάσταση και με τη διείσδυση του δικτύου ευρυ-ζωνικότητας στην περιοχή. Η κεντρική περιοχή έχει πολύ υψηλές ταχύτητες και διαθέτει ακόμα και κέντρο wifi %/&0$+$%)-50$* ασύρματου internet, ενώ η περιοχή δυτικά του Πάρκου της -) %/&0$+$%)-50$* Ακαδημίας, έχει μέσες ή πολύ χαμηλές ταχύτητες.

3)-$*%5* *.1/$%0"0%5* .+)#5*%5* 5/+&%35.*)*

31/3&

.+)#5*%5* +5#%'&(6)* 5+%+53$ +5#%4&(($0,$* 0

ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΜΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ 5%/$0& &*,%/$. !"#$. ΔΓ/ΔΑ +$%$,),& $3%/$. 3%/,.$. +$%$,),& 3)-$*%"0 !"#"0

25

50

75

100

#$%'/($ -0"($ Διενεργών Φορέας: Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ) / Eurostat Αντιπροσωπευτικό Δείγμα: 150 Κάτοικοι Δ’ Διαμερίσματος Δήμου Αθηναίων Περίοδος Διενέργειας: Σεπτέμβριος 2006 - Μάρτιος 2008

Ωστόσο, εξαίρεση αποτελούν και εδώ η περιοχή της Λεωφόρου Αθηνών και της Λεωφόρου Κηφισού όπου έχουν γίνει πολλές επενδύσεις και προορίζονται ακόμα περισσότερες. Θεωρούμε πολύ σημαντικές αυτές τις παρατηρήσεις και νομίζουμε ότι ίσως είναι ο πιο ξεκάθαρος τρόπος να αναγνώσουμε στον χώρο την πρόθεση του κράτους να πριμοδοτήσει τις ιδιωτικές επενδύσεις επί της ΑθηνώνΚηφισού αλλά και να θέσει τις υποδομές για την επέκτασή τους στην περιοχή.

%/&0$+$%)-50$* -) %/&0$+$%)-50$* 31/3&

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία Πλάτωνος

ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΑΙΧΜΗΣ ΧΑΜΗΛΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΡΟΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΜΕΣΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΡΟΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΥΨΗΛΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΡΟΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ

ΠΗΓΗ: Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων [Ε.Ε.Τ.Τ.], Δημόσια Επιχείρηση Αερίου [Δ.ΕΠ.Α.] ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: 06.2010

ΧΑΜΗΛΗ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΜΕΣΗ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΥΨΗΛΗ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑΣ

[m]

50

0

100

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία Πλάτωνος

ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ

Βλέποντας τον χάρτη πυκνοτήτων της περιοχής είναι φανερό ότι το ανατολικό και το βόρειο κομμάτι είναι σαφώς πιο πυκνοκατοικημένα, ενώ δυτικά του Πάρκου της Ακαδημίας οι πυκνότητες κατοίκων είναι ελάχιστες. Όλα αυτά είναι λογικά μιας και οι ζώνες κατοικίας εντοπίζονται όλες ανατολικά και βόρεια του Πάρκου της Ακαδημίας, ενώ δυτικά του βρίσκονται μόνο λιγοστοί εξαθλιωμένοι μετανάστες, μιας και η περιοχή στεγάζει κυρίως βιομηχανικές μονάδες και μάντρες. Τα συμπεράσματα που βγαίνουν για την περιοχή, είναι αφενός ότι η οικιστική ανάπτυξη ακολούθησε τον αστικό ιστό του υπόλοιπου Δήμου της Αθήνας και αναπτύχθηκε σε συνέχεια των γειτονικών της περιοχών του Βοτανικού και του Κολωνού. Από την άλλη, αφέθηκε χωρίς οικιστική αλλά με βιοτεχνική ανάπτυξη το δυτικό της κομμάτι, όπως συμβαίνει και στον γειτονικό Ελαιώνα. Αφετέρου, συμπεραίνουμε ότι το ανατολικό και οικιστικά ανεπτυγμένο τμήμα είναι αυτό όπου μπορεί κανείς να παρέμβει λιγότερο, μιας και όπως σε κάθε κατοικημένη περιοχή της Ελλάδας, υπάρχουν πολλές και μικρές ιδιοκτησίες και οι αποφάσεις μεγάλης κλίμακας συναντούν ισχυρές αντιδράσεις. Από την άλλη, στο δυτικό και πιο «χαλαρό» τμήμα, όπου οι κατοικίες είναι ελάχιστες, μπορεί κανείς να επέμβει δραστικά, να απομακρύνει δραστηριότητες και να αλλάξει ριζικά το τοπίο, πράγμα που γίνεται και σήμερα.

Τυπικά Κελύφη Κατοικίας Η πυκνοκατοικημένη ζώνη της περιοχής μελέτης δεν διαφέρει σε τίποτα από το σύνηθες αθηναϊκό αστικό περιβάλλον. (Πηγή: Προσωπικό Φωτογραφικό Αρχείο)

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία Πλάτωνος

ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΚΑΤΟΙΚΗΣΗΣ (Άτομα/Ha) 1 - 150 150 - 250

ΠΗΓΗ: Σύνθεση Στοιχείων Ελληνικής Στατιστικής Αρχής [ΕΛΛ.ΣΤΑΤ.] ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: 03.2008

250 - 500 500 - 1000 ΜΗ ΚΑΤΟΙΚΗΜΕΝΕΣ ΖΩΝΕΣ ΕΚΤΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

[m]

50

0

100

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία Πλάτωνος

χωροκοινωνική γεωγραφία ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΧΩΡΟΥ

ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ: Ανατολικά του Πάρκου της Ακαδημίας οι παραδοσιακές δραστηριότητες της περιοχής είναι οι βιοτεχνικές-βιομηχανικές Η άτακτη διασπορά λειτουργιών στο χώρο, !"#$%&%!'()$%* (' !"#$%&%!'()$%* +,/+# μονάδες, αν και σήμερα παρατηρείται αποβιομηχανοποίηση της !"#$%&'% %()*$&+,+&'% 60.2 30.2 9.6 περιοχής και οι11.1 μονάδες αυτές είτε κλείνουν είτε μεταφέρονται ιδιαίτερα στη δυτική πλευρά της περιοχής (-".'%&'% '*-/&!'(%"% 35.9 53.0 (-".'%&'% -'.&0/12"% 42.4 51.1αλλού.

6.5

μελέτης, δημιουργεί ένα ενδιαφέρον31.9μωσαϊκό '-&-'!$ -'.&3/11$+4$% 67.7 0.4 χωρικών ποιοτήτων. ΕΜΠΟΡΙΟ / ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ: Στη συμβολή Κηφισού και Λένορμαν και επί !"#$%&%!'()$%* (' !"#$%&%!'()$%* +,/+# 5,.$& /01"%"% 5,.$& -$1&4&%#$( *&+"#/4$)./6$& ΚΑΤΟΙΚΙΑ: Στο ανατολικό και !"#$%&/ -.$%3/%" %4$ !&/!&*4($

βόρειο τμήμα της,

53.5 43.2 65.3 σε συνέχεια 11.9

του

34.9της Λεωφόρου 46.1περιοχή.

13.7 34.9

Αθηνών, αποτελεί νέου είδους δραστηριότητα για την 11.6 10.7 21.0 53.2

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ: Βρίσκονται διάσπαρτες και αναλογικά !"#$%&%!'()$%* (' !"#$%&%!'()$%* τοποθετημένες +,/+# σε όλη την περιοχή, αν και δεν είναι αντίστοιχες του '(*/&.&'% /-/%5$1"%"% 27.9 4.6 ΤΟΠΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ: Στην κεντρική Πλατεία της Ακαδημίας Πλάτωνος, 67.5πληθυσμού. Οι δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου που θεωρητικά '-&-'!$ *'1(6,+ */4$&*&/% 25.4 64.9 9.7 με πολλά τοπικά καταστήματα, στην Οδό Λένορμαν, στην Πλατεία παρέχονται από το δημόσιο, όπως εγκαταστάσεις πολιτισμού και /-$4'1'%#/4&*$4"4/ !&$&*"%"% 39.3 54.8 5.9 Σωτ. Πετρούλα, με τράπεζες και δημόσιες υπηρεσίες35.7 και τέλος, στη 53.2αθλητισμού κρίνονται ως ανεπαρκείς και υποβαθμισμένες. Μόνο οι '+%,#/4,%" #'4/+/%4,+ 11.1 συμβολή Κηφισού-Λένορμαν. κινηματογράφοι και οι εγκαταστάσεις αθλητισμού που ανήκουν σε !"#$%&%!'()$%* (' !"#$%&%!'()$%* ιδιώτες +,/+# ή συλλόγους, αποσπούν θετική κριτική από τους κατοίκους.

'-&-'!$ /4#$%6/&.&*"% .(-/+%"% 5.4 94.3 0.3 ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΗΣ: Το Χρηματιστήριο και τα κεντρικά γραφεία των '-&-'!$ 0$.(3$( 7.6 91.7 0.7 '-&-'!$ 30.3 1.4 εταιριών επί */0/.&$4"4/% της Αθηνών που έκαναν δυναμικά την είσοδό τους στην 68.3ΠΡΑΣΙΝΟ: Υπάρχουν ορισμένοι χώροι οργανωμένου πρασίνου, περάν !&/5'&.&%" 6(%&*,+ -$.,+ 12.8 παραγωγικές 67.7 19.5 περιοχή κι έρχονται να εκτοπίσουν τις παραδοσιακές της αυτού του Πάρκου της Ακαδημίας, αλλά οι περισσότεροι βρίσκονται της δραστηριότητες, επιτελούν κεντρικές !"#$%&%!'()$%* ανάγκες της πόλης. σε άσχημη κατάσταση και είναι τόπος ξεκούρασης των μεταναστών ή (' !"#$%&%!'()$%* +,/+# '&*$+/ /%4&*$( 5,.$( 20.1 64.1τόπος συνάντησης 15.8και χρήσης των τοξικομανών. Το αξιοσημείωτο είναι -$&$4"4/ $!&*$( !&*4($( ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ: η παρουσία του ΚΤΕΛ στο δυτικό της 17.1 τμήμα ευνόησε 79.3ότι στα δυτικά της3.6 περιοχής που βρίσκονται οι μάντρες και οι βιοτεχνίες, -$&$4"4/ !"#$%&,+ 5,.,+ 24.6 70.1 5.3 τις μεταφορές οι οποίες με μορφή μαντρών και αποθηκών βρίσκονται επειδή υπάρχουν πολλοί άκτιστοι και ελεύθεροι χώροι, η χλωρίδα έχει -$&$4"4/ /%4&*$( '7$-1&%#$( 17.6 67.7 14.7 διάσπαρτες ανάμεσα στις μονάδες μεταποίησης. Και αυτές καταφέρει να προσαρμοστεί και να υπάρχουν πράσινοι χώροι ακόμα +!#./$/ αντιμετωπίζουν το φάσμα της μεταφοράς ή *-(./$/ της εγκατάλειψης λόγω και στα +,/+# πιο απίθανα σημεία. Ωστόσο, οι χώροι πρασίνου στην περιοχή “$8 9:;8<<=>:;?8 @AB;C9?8 :DAE8 /F8=98<>?8” της αποβιομηχανοποίησης της ευρύτερης περιοχής και12.3 της επικείμενης 85.2γενικότερα, είναι2.5 οι πλέον παρατημένοι και υποβαθμισμένοι, σε σημείο “" 9E;?G<DE #:>EAE<>HA CI:J:D >KA -=JK” 41.6 55.2 3.2 μεταφοράς των ΚΤΕΛ. μόλυνσης. “" -=JK LE>E9?J:MN >KA *J8ME>8LO /JJEPO” 33.0 66.0να αποτελούν εστίες 1.0 υπόλοιπου αστικού ιστού

“4E 48M?J=P8E >CA !.'.*.$. :DAE8 $8L?A?M8LN” “%: 9QA>: 5;=A8E K RCO BE :DAE8 *EJS>:;K”

15.2 33.6

82.0 51.3

2.8 15.1

!"#$%&"'(%&%)$ )*)+,)"(+ -"(.(+ Ο βαθμός ικανοποίησης των κατοίκων %/&0$+$%)-50$* είναι σχετικά χαμηλός όταν αναφέρονται -) %/&0$+$%)-50$* σε χώρους πολιτισμού και στο ζήτημα 31/3& της δημόσιας πρόσβασης στο διαδίκτυο. Στην περίπτωση των χώρων άθλησης και των κινηματογράφων οι θετικές κρίσεις αυξάνονται, καθώς πρόκειται για λειτουργίες που αναπτύσσονται από τον κραταιό ιδιωτικό τομέα.

!"#$% &'()*)* !"#$% +$(%,%*-$. /%0)-&,$1#&2$% 3)-$*%& +#$*4&*) *,$ 3%&3%/,.$ 0

25

50

/('.0.'/# 1&%&2#%# Διενεργών Φορέας: Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ) / Eurostat Αντιπροσωπευτικό Δείγμα:&+&*!$()*)* 150 Κάτοικοι Δ’ Διαμερίσματος Δήμου Αθηναίων 5./&%#%5* Περίοδος Διενέργειας: Σεπτέμβριος 2006 - Μάρτιος 2008

5+%+53$ /5(.2"0 /&,$%/%&*

75

100

ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΜΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΔΓ/ΔΑ

%/&0$+$%)-50$* -) %/&0$+$%)-50$*

Τοπικό Μανάβικο και Αλυσίδα Super Market Η οικονομική κρίση γίνεται σαφής όταν προσεγγίζουμε το τοπικό κέντρο. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις κλείνουν με ταχείς ρυθμούς και αντικαθίστανται από οργανωμένα πολυκαταστήματα. Η μεταβολή αυτή, η οποία έχει βαθιές χωροκοινωνικές προεκτάσεις, θα μπορούσε να οδηγήσει σε συνθήκες ανεργείας και κοινωνικής αποξένωσης. Τα “συμφέροντα” είναι, βέβαια, αμείλικτα. (Πηγή: Προσωπικό Φωτογραφικό Αρχείο)

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία Πλάτωνος

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΧΩΡΟΥ

ΠΗΓΗ: Σύνθεση Στοιχείων Δήμου Αθηναίων [Δ.Α.]

ΚΑΤΟΙΚΙΑ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ

ΤΟΠΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

ΠΡΑΣΙΝΟ - ΕΛ. ΧΩΡΟΙ

ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΗΣ

ΕΚΤΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: 02.2009

ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ ΕΜΠΟΡΙΟ - ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

[m]

50

0

100

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία Πλάτωνος

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ

Η περιοχή αυτή των Αθηνών οφείλει την ονομασία της στον επώνυμο ήρωα Ακάδημο ή Εκάδημο, αλλά έμεινε στην ιστορία εξ αιτίας της περίφημης φιλοσοφικής σχολής, που ίδρυσε στην περιοχή ο Πλάτων. Κατοικήθηκε από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι τον 6ο μ.Χ. αιώνα, για να ξανακατοικηθεί στα τέλη του 19ου αιώνα. Στις αρχές του 20ου αιώνα ήρθε στην επιφάνεια ο αρχαιολογικός χώρος της Ακαδημίας Πλάτωνος έπειτα από τις ανασκαφές του Π. Αριστόφρονα, μετά από πρωτοβουλία, επιμέλεια και δαπάνη του ως το 1940. Συνεχίστηκαν από τον Φ. Σταυρόπουλο από το έτος 1955 έως το 1963 με δαπάνη της Αρχαιολογικής Εταιρείας. Έκτοτε πραγματοποιούνται ανασκαφές από την Γ’ Εφορεία Αρχαιοτήτων, οι οποίες όμως έχουν αναβληθεί μετά το 2007

επ’ αόριστον. Τα σημαντικά μνημεία της Ακαδημίας Πλάτωνα είναι η Ιερά Οικία των Γεωμετρικών Χρόνων, Το Γυμνάσιο (1ος π.Χ. - 1ος μ.Χ. αιώνας), η Πρωτοελλαδική Αψιδωτή Οικία που θεωρήθηκε ως η προϊστορική οικία του ήρωα Ακάδημου και το Περίστυλο Κτήριο (4ος π.Χ. αιώνας), ένα μεγάλο τετράγωνο κτήριο με το εσωτερικό περιστύλιο που άλλοι το θεωρούν Παλαίστρα και άλλοι παράρτημα του Γυμνασίου. Η περιοχή αποτελεί μια από τις 6 περιοχές (το Ολυμπιείο, η Ακρόπολη, του Φιλόπαππου, η Αρχαία και η Ρωμαϊκή Αγορά, ο Κεραμικός και η Ακαδημία Πλάτωνος) του Μεγάλου Περιπάτου που δρομολογούνται προς ανάπλαση βάσει του Προγράμματος της Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων. Εκεί βέβαια, ο στόχος είναι κυρίως η ανάδειξη της ιστορικής φυσιογνωμίας της περιοχής. Παράλληλα όμως, επιτυγχάνεται και γενικότερη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της εικόνας της πόλης. Με τη σημερινή εικόνα της περιοχής χρειάζεται κανείς πολύ φαντασία και γνώση για να συνειδητοποιήσει ότι εκεί λειτούργησε η Ακαδημία του Πλάτωνα. Σε οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα η επίσκεψη στον τόπο που δίδαξε ο Πλάτωνας θα ήταν αυτονόητη τόσο όσον αφορά επισκέπτες γενικού

ενδιαφέροντος όσο και ειδικό κοινό. Η δημιουργία ενός Υπερτοπικού Πόλου Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων στην Ακαδημία Πλάτωνος αποτελεί μια «ποιοτική παρέμβαση μεγάλης κλίμακας» που συνάδει και με τους στόχους του Ρυθμιστικού Σχεδίου και φιλοδοξεί να αξιοποιήσει σε παγκόσμια κλίμακα την αίγλη της ομώνυμης σχολής. Τα 135 στρέμματα του αρχαιολογικού πάρκου στα πλαίσια μιας συνολικής παρέμβασης στην περιοχή με αναπλάσεις και ανάπτυξη δράσεων, περιλαμβάνουν και ανέγερση Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών. Οι υποδομές αυτές θεωρητικά μπορούν να προσελκύσουν τα φώτα της δημοσιότητας διεθνώς και εικάζεται ότι θα προσελκύσουν τουρίστες και θα αποφέρουν εισόδημα στην περιοχή. Λανθάνον Δυναμικό Τα αρχαιολογικά ευρήματα, συνιστούν σίγουρα έναν “αναξιοποίητο θησαυρό” για την περιοχή. Το ζήτημα είναι προς ποιά κατεύθυνση θα “αξιοποιηθούν”: θα αποδοθούν στην κοινωνία ή θα αποτελέσουν επικοινωνιακό κόλπο για προσέλκυση επενδύσεων; (Πηγή: Προσωπικό Φωτογραφικό Αρχείο)

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία Πλάτωνος

ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ / ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ

Κατά τη Μεταπολίτευση θεωρήθηκε ότι οι βιομηχανίες και οι βιοτεχνίες έπρεπε να απομακρυνθούν από την περιοχή της δυτικής Αθήνας και του Ελαιώνα. Η δικαιολογία ήταν η ποιοτική και περιβαλλοντική αναβάθμιση. Δοθήκανε διαχρονικά, κίνητρα για το κλείσιμο των εκεί μονάδων και τη μεταφορά τους στο Θριάσιο και την Οινόη, στα πλαίσια της αποκέντρωσης των βαρέων χρήσεων. Παρατηρείται τα τελευταία χρόνια έντονη αποβιομηχανοποίηση εξαιτίας αυτής της πολιτικής. Η περιοχή μας χαρακτηριζόταν από τις βιοτεχνικές και βιομηχανικές εγκαταστάσεις που διέθετε, καθώς και από τα πολλά πρακτορεία μεταφορών. Πολλές μονάδες όμως, έχουν υποχρεωτικά μεταφερθεί αλλού ή έχουν κλείσει, μην αντέχοντας το κόστος μεταφοράς. Τέλος έχει ανακοινωθεί η μεταφορά του ΚΤΕΛ στο γειτονικό Ελαιώνα, πράγμα που ισοδυναμεί και με απομάκρυνση όλων των μεταφορικών εταιρειών και εταιρειών εμπορίας και επιδιόρθωσης μηχανικών εξαρτημάτων που εξαρτώνται από αυτό. Οι εναπομένουσες μονάδες βρίσκονται στη μεταβατική φάση πριν το κλείσιμο ή τη μεταφορά τους. Ελάχιστες πληρούν τα κριτήρια τα οποία θα τους επέτρεπαν να παραμείνουν ενεργές στην περιοχή. Εξαιτίας αυτού, κυριαρχούν σε πολλές περιοχές τα εγκαταλελειμμένα και σε κακή κατάσταση βιομηχανικά κελύφη που υποβαθμίζουν την περιοχή. Τις βιομηχανικές μονάδες σιγά σιγά αντικαθιστούν κτήρια γραφείων και υπηρεσίες αποθήκευσηςμεταφορών διαφόρων εταιρειών. Οι περισσότεροι κάτοικοι της περιοχής απασχολούνταν έως και σήμερα σε αυτές τις μονάδες και όλη αυτή η διαδικασία έχει ως αποτέλεσμα είτε την απώλεια θέσεων εργασίας είτε την ετεροαπασχόλησή τους. Επίσης, όσοι εξακολουθούν να δουλεύουν στην περιοχή βρίσκονται σε κλίμα ανασφάλειας και αβεβαιότητας σχετικά με το εργασιακό τους μέλλον. Οι παραπάνω εργαζόμενοι είναι κυρίως εργάτες βιομηχανίας ή ανειδίκευτοι εργάτες και μετανάστες, που ανήκουν στη χαμηλή τάξη, και αποτελούν μεγάλο τμήμα του πληθυσμού. Αυτοί είναι που αντιμετωπίζουν περισσότερο το φάσμα της ανεργίας που έχει εκτιναχθεί κατά τη τελευταία 3ετία. Και η ανώτερη τάξη όμως, πλήττεται κι αυτή, με τους λογιστές και τα μεσαία στελέχη των μονάδων είτε να χάνουν τη δουλειά τους, είτε να εξωθούνται

στην ετεροαπασχόληση. Από την άλλη, οι εργαζόμενοι στις νεοεγκατασταθείσες γραφειακές εγκαταστάσεις της περιοχής, είναι ως επί το πλείστον ετεροαπασχολούμενοι που κατοικούν σε άλλες περιοχές και συνεπώς, μετά το πέρας της εργασίας τους κάθε μέρα, φεύγουν για τις κατοικίες τους. Οι λιγοστοί που διαμένουν στην περιοχή, ανήκουν μαζί με τους ελεύθερους επαγγελματίες και τα μεσαία στελέχη στην ανώτερη τάξη εισοδημάτων. Δημιουργούνται έτσι, στρεβλώσεις στην ισορροπία που υπήρχε όσον αφορά στο βαθμό και στην προέλευση της απασχόλησης στην περιοχή. Η δήθεν βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων ισοδυναμεί, με αυτές τις πρακτικές, σε εκμηδενισμό της παραγωγικής βάσης και σε απώλεια θέσεων εργασίας. Επίσης, στρώνει το δρόμο στην ετεροαπασχόληση μεγάλης κλίμακας πλέον. Αυτό με τη σειρά του επηρεάζει και τα εισοδήματα τις περιοχής και εντείνει τις κοινωνικές ανισότητες. Και οι μετανάστες πλήττονται από τα ίδια προβλήματα, και μάλιστα σε μεγαλύτερο βαθμό, μιας και οι περισσότεροι είναι ανειδίκευτοι εργάτες. Οι μόνοι κλάδοι απασχόλησης που φαίνεται να είναι ανεπηρέαστοι είναι αυτοί των αυτοαπασχολούμενων καταστηματαρχών και των υπαλλήλων, δημοσίων και ιδιωτικών. Αυτοί είναι σε μεγαλύτερο βαθμό ανεξάρτητοι από την αποβιομηχάνιση της περιοχής. Η άνοδος της ανεργίας όμως και η πτώση των εισοδημάτων έχει πλήξει και την κατανάλωση, άρα και τα έσοδα των καταστημάτων. Οι ιδιωτικοί υπάλληλοι είναι οι πρώτοι αποδέκτες του χαμηλού τζίρου των μαγαζιών, με μειώσεις απολαβών ή και απολύσεις, τη στιγμή που οι ιδιοκτήτες αντιμετωπίζουν ακόμα και την χρεωκοπία. Η ελπίδα βρισκόταν στην ανάπλαση της ΕΑΧΑ, και στην ενδεχόμενη τουριστική κίνηση που αυτή θα έφερνε, η κρίση όμως σταμάτησε τα φιλόδοξα αυτά σχέδια, λόγω έλλειψης πόρων. Το μέλλον των αναπλάσεων είναι αβέβαιο. Όπως αβέβαιη είναι και η μεταφορά των ΚΤΕΛ, τα οποία μπορεί να παραμείνουν στην περιοχή, ενώ η αποβιομηχάνιση και η εξυγίανση συντελείται με πολύ βραδύτερους ρυθμούς λόγω μειωμένου επενδυτικού ενδιαφέροντος. Ενδεχομένως, η κρίση να διατηρήσει κάποιες παραδοσιακά υπαρκτές χρήσεις στην περιοχή, κυρίως τις βιομηχανικές. Τα καταστήματα τότε, ίσως ανακάμψουν από τον πεσμένο τζίρο από τους ίδιους τους κατοίκους και όχι από τους επισκέπτες που μάλλον θα αργήσουν να έρθουν. Η κρίση μπορεί να αναχαιτίσει τις κοινωνικές ανισότητες και στρεβλώσεις που σήμερα παρατηρούνται θραυσματικά στην περιοχή.

Παύση Οικοδομικής Δραστηριότητας και Ανέχεια Η οικοδομή, η οποία συχνά χαρακτηρίζεται ως “ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας” έχει σταματήσει να “κινείται”. Οι συνέπειες της παύσης αυτής, είναι ήδη ορατές στους δρόμους της πόλης. Πολλοί άνθρωποι βρίσκονται στα όρια της απόλυτης ανέχειας. Ψάχνουν φαγητό και ρούχα στα σκουπίδια, έξω από τα νέα γραφειακά συγκροτήματα μεγάλων εταιρειών/ Σε περιοχές όπως η Ακαδημία Πλάτωνος τέτοιες αντιθέσεις σκιαγραφούνται έντονα. (Πηγή: Προσωπικό Φωτογραφικό Αρχείο)

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία Πλάτωνος

ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΧΑΜΗΛΑ ΜΕΣΑ ΧΑΜΗΛΑ

ΠΗΓΗ: Σύνθεση Στοιχείων Ελληνικής Στατιστικής Αρχής [ΕΛΛ.ΣΤΑΤ.] ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: 04.2009

ΜΕΣΑ ΥΨΗΛΑ ΥΨΗΛΑ ΜΗ ΚΑΤΟΙΚΗΜΕΝΕΣ ΖΩΝΕΣ ΕΚΤΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

[m]

50

0

100

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία Πλάτωνος

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Στο δυτικό τμήμα του Δήμου Αθηναίων, παρατηρείται συσσώρευση νομίμων και παρανόμων μεταναστών κατά τη τελευταία 15ετία. Οι περιοχές των Κάτω Πατησίων, Μεταξουργείου, Κεραμικού, Ομονοίας, Ψυρρή, έγιναν οι άτυποι υποδοχείς των μεταναστών που εγκαθίσταντο στην Αθήνα. Στην περιοχή μελέτης μας το φαινόμενο αυτό εμφανίστηκε αργότερα σε σχέση με τις γειτονικές της συνοικίες. Οι μετανάστες είναι γι’ αυτό το λόγο εγκατεστημένοι πιο κοντά στις περιοχές του κέντρου με υψηλή συγκέντρωση μεταναστών, σε συνέχεια δηλαδή με τις περιοχές του Μεταξουργείου και του Βοτανικού, αλλά και της Κολοκυνθούς. Οι μετανάστες, αρχικά, εγκαταστάθηκαν εδώ προκειμένου να αποφύγουν το κλίμα γκετοποίησης αλλά και συμφόρησης που παρατηρείται αλλού. Ωστόσο, τελευταία η κατάσταση ακολουθούσε το δρόμο της υπόλοιπης δυτικής Αθήνας, και το ποσοστό των κατοικούντων μεταναστών αυξανόταν ραγδαία. Μέχρι τώρα, λόγω μικρού σχετικά αριθμού τους, συνυπήρχαν ειρηνικά με τους κατοίκους. Οι περισσότεροι από αυτούς δε, απασχολούνταν από επιχειρήσεις της περιοχής.

Σήμερα όμως, έχουν αρχίσει και κάνουν την εμφάνισή τους τα ξενοφοβικά επεισόδια, τα οποία βρίσκουν ολοένα και περισσότερη υποστήριξη στον πληθυσμό, λόγω της έκρυθμης κατάστασης που επικρατεί. Θα μπορούσε η παρουσία των μεταναστών να χρησιμοποιείται ως παράγων τεχνητής υποβάθμισης μιας περιοχής, ώστε να υπάρξει γαιωπρόσοδος των ακινήτων μετά από μια μελλοντική αναβάθμισή της. Το ίδιο, όπως φαίνεται, έχει γίνει σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό στις γειτονικές περιοχές του Κεραμικού και του Ψυρρή, οι οποίες έχουν βιώσει καθεμία εξευγενισμό, μετά από την υποβάθμισή τους που ακολούθησε την εγκατάσταση μεταναστών. Οι περισσότεροι είναι ανειδίκευτοι εργάτες σε βιομηχανίες ή μεταφορικές και η αποβιομηχανοποίηση, αλλά και η κρίση, τους έχει οδηγήσει στην ανεργία. Η εγκατάσταση των μεταναστών στην περιοχή ενδεχομένως να μειωθεί λόγω κρίσης, μιας και δεν βρίσκουν όχι μόνο δουλειά, αλλά ούτε και κατάλυμα. Μεγάλος

τους αριθμός έχει οδηγηθεί στην εξαθλίωση, συλλέγοντας ρούχα και τρόφιμα από τα σκουπίδια, ενώ διαμένουν σε αυτοσχέδια καταλύματα και ερειπωμένα κτίσματα, ανάμεσα στις βιοτεχνικές μονάδες και τις μάντρες. Οι μετανάστες μετά από μιάμιση δεκαετία ισχυρής παρουσίας στην αττική γη, έχουν αναπτύξει το κριτήριο της επιλογής σχετικά με το που θα εγκατασταθούν, και πλέον κρίνεται δύσκολη η περαιτέρω αύξηση της παρουσίας των μεταναστών στην περιοχή, δεδομένων των συνθηκών που επικρατούν. Αποτελούν την πιο απροστάτευτη κοινωνική ομάδα της περιοχής.

Ανειδίκευτη Εργασία Η καθημερινότητα είναι δύσκολη και οι προσφερόμενες θέσεις εργασίας λιγοστές. Όσο οι θέσεις ανειδίκευτης εργασίας θα ελαττώνονται με την απομάκρυνση των βιοτεχνικών κελυφών, τόσο η ανέχεια θα διογκώνεται - ειδικά στην κοινότητα των μεταναστών

.

(Πηγή: Προσωπικό Φωτογραφικό Αρχείο)

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία Πλάτωνος

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΧΑΜΗΛΗ

ΠΗΓΗ: Σύνθεση Στοιχείων Δήμου Αθηναίων [Δ.Α.] ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: 04.2009

ΜΕΣΗ ΧΑΜΗΛΗ ΜΕΣΗ ΥΨΗΛΗ ΥΨΗΛΗ ΜΗ ΚΑΤΟΙΚΗΜΕΝΕΣ ΖΩΝΕΣ ΕΚΤΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

[m]

50

0

100

“%: 9QA>: 5;=A8E K RCO BE :DAE8 *EJS>:;K”

33.6

51.3

15.1

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία Πλάτωνος !"#$%&"'(%&%)$ )*)+,)"(+ -"(.(+

%/&0$+$%)-50$* -)Πρόκειται %/&0$+$%)-50$* πωληθούν κατά πολύ ακριβότερα. περί τυπικής 31/3& εξευγενιζόμενης περιοχής.

!"#$% &'()*)*

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΤΗΡΙΑΚΟΥ ΑΠΟΘΕΜΑΤΟΣ

περίπτωσης

!"#$% +$(%,%*-$. Η περιοχή της Ακαδημίας Πλάτωνος είναι Οι θύλακες αυτοί εξαπλώνονται και στο υπόλοιπο της συγκεκριμένης μια ιδιαίτερα υποβαθμισμένη περιοχή που /%0)-&,$1#&2$% περιοχής και σύντομα θα αναβαθμιστεί στο σύνολό της, υποβαθμίζοντας αντιμετωπίζει σοβαρότατα προβλήματα παράλληλα το κεντρικό και ανατολικό τμήμα της περιοχής, το οποίο 3)-$*%& +#$*4&*) *,$ 3%&3%/,.$ παραμένει σε μια λιμνάζουσα κατάσταση. πρόσβασης, υποδομών και διαχείρισης/ καθορισμού λειτουργιών. Όλα αυτά τα 0 25 50 75 100 Στα συγκεκριμένα τμήματα του κέντρου το κτηριακό απόθεμα είναι ανεκτό και απαρτίζεται από μετρίου κατάστασης κατασκευές του ’50 προβλήματα αποτυπώνονται και στο χώρο, /('.0.'/# 1&%&2#%# έως ’70. Οι μετανάστες έχουν κάνει τη δυναμική εμφάνισή τους, ιδίως δομημένο και αδόμητο, επηρεάζοντας την στο τμήμα που εφάπτεται της Οδού Κωνσταντινουπόλεως. Μέχρι ποιότητά του. σήμερα η κατάσταση βρισκόταν σε μια δυναμική ισορροπία, δίχως 5./&%#%5* &+&*!$()*)* 5+%+53$ /5(.2"0 /&,$%/%&*

Παρατηρούμε πολύ κακή ποιότητα χώρου γύρω από το ΚΤΕΛ και το Πάρκο της Ακαδημίας. Πρόκειται περί μιας ζώνης όπου οι λειτουργίες &+$,5(5*-&,%/$,),& 3%$%/)*)* ποικίλουν και υπάρχουν χωρίς καθορισμένο πλαίσιο. Μεταφορικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις κακής ποιότητας, πλάι σε εγκαταλελειμμένα βιομηχανικά κελύφη και αυτοσχέδιες χωματερές, ενώ μερικές 50*"-&,"*) -5,&0&*,"0 εκατοντάδες μέτρα μακριά βλέπει κανείς πολυτελείς πολυκατοικίες, 0 25 50 περιποιημένους χώρους πρασίνου και κτήρια γραφείων.

θεαματικές αλλαγές στην κατάστασή της. Κατά τη τελευταία 3ετία ωστόσο, η ραγδαία είσοδος των μεταναστών στον χώρο, όπου σήμερα παρατηρούνται μεγάλες πυκνότητες, και το κλείσιμο ορισμένων %/&0$+$%)-50$* μικροκαταστημάτων που ακολούθησαν οι χωρίς δραστηριότητα χώροι, -) %/&0$+$%)-50$* οδηγούν το τμήμα αυτό σε υποβάθμιση.

31/3&

Δε φαίνεται να υπάρχει άμεση βελτίωση της κατάστασης στον ορίζοντα, αφού άλλωστε μιλάμε και για τα πιο πυκνοκατοικημένα 75 της περιοχής.100 τμήματα Πολλοί κάτοικοι που ετεροαπασχολούνται ή έχασαν τη δουλειά τους, έψαξαν για αλλού κατοικία και εργασία, ενώ Το πιο ενδιαφέρον φαινόμενο στην περιοχή των ΚΤΕΛ 3#$'/)$ και του +4(!(2)$ πάρκου οι μετανάστες και οι συνταξιούχοι δε μπορούν να διαμορφώσουν από είναι ότι ξεφυτρώνουν θύλακες με νεόδμητο κτηριακό απόθεμα σε μόνοι τους το μέλλον της περιοχής, όταν υπάρχει τέτοια υποβάθμιση καλή κατάσταση, το οποίο έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την πρότερη του εμπορίου στην περιοχή.

3)-$*%5* *.1/$%0"0%5* και γενικότερη κατάσταση. Εκμεταλλευόμενοι τις υποδομές της περιοχής και την ύπαρξη του πάρκου, κατασκευάζονται ολοκαίνουρια Η πραγματική λύση ίσως να ήταν η τόνωση του εμπορικού τζίρου αλλά %/&0$+$%)-50$* 5/+&%35.*)*και κλίμακας σε σχέση με ό,τι υπήρχε έως κτήρια .+)#5*%5* εκτός σύγκρισης και η απασχόληση σε όλη την περιοχή ώστε να ανέβει η κατανάλωση. Οι -) %/&0$+$%)-50$* σήμερα. Επίσης, γίνονται επενδύσεις κατά μήκος των αξόνων Αθηνών μικρομεσαίες επιχειρήσεις όχι μόνο συντηρούν οικονομικά οικογένειες 31/3& των κοινωνικών σχέσεων. Η και Κηφισού. Οι καλές τιμές λόγω του υποβαθμισμένου χαρακτήρα της .+)#5*%5* +5#%'&(6)* - αποτελούν και παράγοντα σύσφιξης περιοχής, εξασφαλίζουν σίγουρη γαιωπρόσοδο των ακινήτων όταν θα λειτουργία τους αυτή θα τους καθιστούσε πρόσθετα ωφέλιμους.

5+%+53$ +5#%4&(($0,$* 0

25

50

75

100

#$%'/($ -0"($ Η άποψη των κατοίκων για το δημόσιο χώρο είναι πολύ κακή –και όχι άδικα. Η ποιότητα του οδικού δικτύου κρίνεται ως πολύ κακή, πράγμα λογικό μιας και οι μισοί δρόμοι %/&0$+$%)-50$* βρίσκονται σε άσχημη κατάσταση ή δεν -)έχουν %/&0$+$%)-50$* διανοιχθεί ακόμα. Ως κακή κρίνεται 31/3& και η εικόνα των δημόσιων χώρων και του αστικού εξοπλισμού τους, πράγμα που αντικατοπτρίζει την αδιαφορία της πολιτείας να μεριμνήσει για αυτούς.

5%/$0& &*,%/$. !"#$. +$%$,),& $3%/$. 3%/,.$. +$%$,),& 3)-$*%"0 !"#"0 +$%$,),& &*,%/$. 57$+(%*-$.

0

25

50

75

100

ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ Διενεργών Φορέας: Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ) / Eurostat Αντιπροσωπευτικό Δείγμα: 150 Κάτοικοι Δ’ Διαμερίσματος Δήμου Αθηναίων Περίοδος Διενέργειας: Σεπτέμβριος 2006 - Μάρτιος 2008

ΜΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΔΓ/ΔΑ

Κέλυφος Κατοικίας σε Κακή Κατάσταση Συχνότατα παρατηρούνται κακοδιατηρημένα κτήρια, ιδιαίτερα στην ανατολική ζώνη της περιοχής μελέτης. Χαρακτηρίζονται από συνεχείς προσθήκες και προσφέρουν χαμηλής ποιότητας συνθήκες στέγασης. Κατοικούνται κυρίως από οικογένειες μεταναστών. Νέο Κτήριο Γραφείων και Παλιά Βιοτεχνία Ο εξευγενισμός “καλπάζει” στην περιοχή των ΚΤΕΛ. Τα νέα κελύφη διαταράσσουν την εικόνα του αστικού χώρου, γεννώντας αναπόφευκτα έντονες αντιφάσεις. (Πηγή: Προσωπικό Φωτογραφικό Αρχείο)

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία

5,.$& /01"%"% Πλάτωνος 5,.$& -$1&4&%#$( *&+"#/4$)./6$& !"#$%&/ -.$%3/%" %4$ !&/!&*4($

!"#$%&%!'()$%* 53.5 43.2 65.3 11.9

(' !"#$%&%!'()$%* 34.9 46.1 13.7 34.9

+,/+#

'(*/&.&'% /-/%5$1"%"% '-&-'!$ *'1(6,+ */4$&*&/% /-$4'1'%#/4&*$4"4/ !&$&*"%"% '+%,#/4,%" #'4/+/%4,+

!"#$%&%!'()$%* 27.9 25.4 39.3 35.7

(' !"#$%&%!'()$%* 67.5 64.9 54.8 53.2

+,/+#

'-&-'!$ /4#$%6/&.&*"% .(-/+%"% '-&-'!$ 0$.(3$( '-&-'!$ */0/.&$4"4/% !&/5'&.&%" 6(%&*,+ -$.,+

!"#$%&%!'()$%* 5.4 7.6 30.3 12.8

(' !"#$%&%!'()$%* 94.3 91.7 68.3 67.7

+,/+#

'&*$+/ /%4&*$( 5,.$( -$&$4"4/ $!&*$( !&*4($( -$&$4"4/ !"#$%&,+ 5,.,+ -$&$4"4/ /%4&*$( '7$-1&%#$(

!"#$%&%!'()$%* 20.1 17.1 24.6 17.6

(' !"#$%&%!'()$%* 64.1 79.3 70.1 67.7

+,/+#

“$8 9:;8<<=>:;?8 @AB;C9?8 :DAE8 /F8=98<>?8” “" 9E;?G<DE #:>EAE<>HA CI:J:D >KA -=JK” “" -=JK LE>E9?J:MN >KA *J8ME>8LO /JJEPO” “4E 48M?J=P8E >CA !.'.*.$. :DAE8 $8L?A?M8LN” “%: 9QA>: 5;=A8E K RCO BE :DAE8 *EJS>:;K”

*-(./$/

12.3 41.6 33.0 15.2 33.6

+!#./$/

85.2 55.2 66.0 82.0 51.3

+,/+#

11.6 10.7 21.0 53.2

4.6 9.7 5.9 11.1

0.3 0.7 1.4 19.5

15.8 3.6 5.3 14.7

2.5 3.2 1.0 2.8 15.1

!"#$%&"'(%&%)$ )*)+,)"(+ -"(.(+

%/&0$+$%)-5 -) %/&0$+$% 31/3&

!"#$% &'()*)* !"#$% +$(%,%*-$.

“

Ασφαλώς, η υποβάθμιση των ιδιωτικών χώρων επιφέρει και υποβάθμιση των δημοσίων, με φαινόμενα ναρκωτικών και άλλων εγκλημάτων να κάνουν την εμφάνισή τους, γκετοποιώντας και υποβαθμίζοντας ακόμα παραπάνω την περιοχή. Ως λύση προτείνεται η ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων και οι πολεοδομικές αναπλάσεις που θα γίνουν επ’ αφορμής της. Όμως όλα αυτά παραμένουν στα σχέδια.

/%0)-&,$1#&2$% 3)-$*%& +#$*4&*) *,$ 3%&3%/,.$ 0

25

50

75

100

/('.0.'/# 1&%&2#%# 5./&%#%5* &+&*!$()*)* 5+%+53$ /5(.2"0 /&,$%/%&*

%/&0$+$%)-) %/&0$+$ 31/3&

&+$,5(5*-&,%/$,),& 3%$%/)*)* 50*"-&,"*) -5,&0&*,"0 0

25

50

3#$'/)$ +4(!(2)$ Διενεργών Φορέας: Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ) / Eurostat Αντιπροσωπευτικό Δείγμα: 150 Κάτοικοι Δ’ Διαμερίσματος Δήμου Αθηναίων 3)-$*%5* *.1/$%0"0%5* Περίοδος Διενέργειας: Σεπτέμβριος 2006 - Μάρτιος 2008

.+)#5*%5* 5/+&%35.*)* .+)#5*%5* +5#%'&(6)* 5+%+53$ +5#%4&(($0,$*

75

100

ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΜΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΔΓ/ΔΑ

%/&0$+$%)-) %/&0$+$ 31/3&

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία Πλάτωνος

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΤΙΡΙΑΚΟΥ ΑΠΟΘΕΜΑΤΟΣ ΚΑΚΗ

ΠΗΓΗ: Σύνθεση Στοιχείων Δήμου Αθηναίων [Δ.Α.] ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: 04.2009

ΜΕΤΡΙΑ ΚΑΛΗ ΠΟΛΥ ΚΑΛΗ ΜΗ ΚΑΤΟΙΚΗΜΕΝΕΣ ΖΩΝΕΣ ΕΚΤΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

[m]

50

0

100

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία Πλάτωνος

προθέσεις / κατευθύνσεις

.06

ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ

Στα πλαίσια του έργου της Ενοποίησης των Αρχαιολογικών Χώρων της Αθήνας, προβλέπεται η διασύνδεση των κυριότερων αρχαιολογικών χώρων της με πεζοδρόμους που αρχίζοντας από το Παναθηναϊκό Στάδιο, φθάνουν μέχρι το Γκάζι, και προχωρούν στο πρώτο τμήμα της Ιεράς Οδού, ενοποιώντας σε ένα ενιαίο πλέγμα 6 ενότητες αρχαιολογικών χώρων: .01 .02 .03 .04 .05 .06

Αρδηττός, Στάδιο, Μετς, Ολυμπιείο Μακρυγιάννη, Ακρόπολη, Φιλοπάππου, Αρχαία / Ρωμαϊκή Αγορά, Βιβλιοθήκη Αδριανού, Πλάκα Θησείο, Κεραμεικός, Γκάζι Ψυρρή, Μεταξουργείο, Ακαδημία Πλάτωνος Εμπορικό Τρίγωνο, Μοναστηράκι

Η δημιουργία του ενιαίου Αρχαιολογικού Πάρκου, υπήρξε το αντικείμενο προτάσεων ήδη πριν από τον πόλεμο, μετά όμως το 1983 εντάχθηκε στο πλαίσιο του Ρυθμιστικού Σχεδίου της Αθήνας. Από τις έξι μελέτες που είχαν ανατεθεί πριν από το 2004 για ισάριθμα τμήματα του συνολικού Αρχαιολογικού Χώρου, έχει πραγματοποιηθεί η κατασκευή μεγάλου τμήματος αυτής της διαδρομής, όπως η Διονυσίου Αρεοπαγίτου, η Αποστόλου Παύλου, η Ερμού, η Αδριανού. Εκκρεμούν ωστόσο, τα υπόλοιπα τμήματα. Πρόσφατα ανακοινώθηκαν σχέδια για τις πεζοδρομήσεις της Αθηνάς και της Βασιλίσσης Όλγας και παρουσιάστηκαν μελέτες. Είναι προφανής η σημασία αυτού του σχεδίου που όταν ολοκληρωθεί, θα αναδείξει μεγάλο μέρος της Ιστορικής Πόλης, καθώς και τις σχέσεις του ιστορικού και του σύγχρονου πολεοδομικού ιστού. Δεν πρόκειται απλά περί πεζοδρομήσεων σε κάποιους άξονες, αλλά για συνολικό πρόγραμμα αναπλάσεων στις περιοχές που αφορά. Στην Ακαδημία Πλάτωνος, για παράδειγμα, η πεζοδρόμηση της Οδού Πλάτωνος στα πλαίσια των σχεδίων της ΕΑΧΑ, πρόκειται να συνοδευτεί και από κατασκευή του Μουσείου της Ιστορίας της Πόλης των Αθηνών.

.01

.03

.02

.03

.04

.05

.02

.01

Η πεζοδρόμηση της Οδού Πλάτωνος θα επιτρέψει την ουσιαστική επικοινωνία με τις γειτονικές περιοχές του Μεταξουργείου και του Κεραμικού αλλά και με το Κέντρο, στα πλαίσια του Μεγάλου Περιπάτου. Η πεζοδρόμηση αυτή πιστεύεται ότι εκτός των άλλων θα αναζωογονήσει το τοπικό κέντρο της περιοχής και την αγορά της με τα τοπικά καταστήματα. Επόμενη θα είναι και η ανακίνηση του ενδιαφέροντος για την αγορά κατοικίας, εκτινάσσοντας την οικοδομική δραστηριότητα και την ανακαίνιση παλαιών κτηρίων –αλλά και τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων και τα ενοίκια. Από το πρόγραμμα της ΕΑΧΑ βγαίνει το συμπέρασμα ότι η περιοχή της Ακαδημίας Πλάτωνος, μια περιοχή με έντονο ιστορικό και αρχαιολογικό ενδιαφέρον, μια περιοχή που απέχει μόλις 1,5 χιλιόμετρο από την Ομόνοια και το Κέντρο, μια περιοχή όπου κανείς μπορεί να έχει απευθείας θέα προς το Λυκαβηττό και την Ακρόπολη, πρέπει να ενταχθεί σε αυτές προς ανάπλαση. Μια πρόταση ανάπλασης που αποτελεί ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα κρατικά οδηγούμενου εξευγενισμού.

.04

.05

.06

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία Πλάτωνος

Σε μια “Μελέτη Πολεοδομικού Ανασχεδιασμού της γειτονιάς Ακαδημίας Πλάτωνος και της περιοχής που περιβάλλει τη γειτονιά και το Αρχαιολογικό Άλσος”, την οποία διενήργησε το Τμήμα Πολεοδομικών Μελετών του Δήμου Αθηναίων, διαφαίνονται ξεκάθαρες προθέσεις για την περιοχή. Μεταξύ άλλων, παρατίθεται ένας νέος χάρτης συντελεστών δόμησης και μια πρόταση μεταβολής των λειτουργιών του χώρου.

(

Η Μελέτη αυτή εντάσσεται στα πλαίσια του Νέου Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου, το οποίο βρίσκεται σε φάση αναθεώρησης από τον Οκτώβριο του 2009.

)

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΔΟΜΗΣΗΣ (Σ.Δ.)

1.60 2.10 2.40 3.00 ΕΚΤΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΕΚΤΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Στην περιοχή μελέτης μας παρατηρούμε ότι ισχύει ενιαίος συντελεστής δόμησης 3. Στον νέο ΓΠΣ η ενιαιότητα του συντελεστή δόμησης σπάει και αντικαθίσταται με ζώνη χαμηλότερου συντελεστή που αρχίζει από 2,40 στα όρια της περιοχής, ακολουθείται από συντελεστή 2,10 πλησιάζοντας προς το Πάρκο της Ακαδημίας και μειώνεται σε συντελεστή 1,60 στις άκρως γειτονικές περιοχές με αυτό. Είναι γνωστό ότι με μικρότερους συντελεστές δόμησης αυξάνεται αυτομάτως η αξία της γης –αφού μπορεί να κτιστεί μικρότερη επιφάνεια κτηρίου. Είναι επίσης γνωστό ότι οι χαμηλοί συντελεστές δόμησης ευνοούν κτήρια γραφείων και χαμηλότερου ύψους πολυκατοικίες ή μεζονέτες, ενώ αποτρέπουν βιομηχανικές μονάδες και πολυώροφες πολυκατοικίες που απαιτούν μεγάλους συντελεστές.

Κοιτάζοντας μόνο αυτό το χάρτη λοιπόν, κανείς μπορεί να συμπεράνει ότι η Δυτική πλευρά της περιοχής προορίζεται να εξευγενιστεί και να αυξηθεί η αξία της, ενώ όσο πιο κοντά πλησιάζουμε στον αρχαιολογικό χώρο, τόσο πιο πολύ μειώνεται, με πρόσχημα τις αρχαιότητες, ο συντελεστής δόμησης, ώστε να δοθεί κίνητρο για ανέγερση μονοκατοικιών.

ισχύουσα κατάσταση

προτεινόμενη κατάσταση

Στο μόνο τμήμα που ο συντελεστής παραμένει 3,00 είναι επί της Οδού Λένορμαν, η οποία ήδη στεγάζει κτήρια γραφείων και εμπορευματικές εταιρίες.

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία Πλάτωνος

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΧΩΡΟΥ

ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΤΟΠΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ ΠΡΑΣΙΝΟ - ΕΛ. ΧΩΡΟΙ ΕΚΤΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΕΚΤΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΕΜΠΟΡΙΟ - ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ

ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ 1 ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ 2 ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ 3

ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ 1

βιομηχανικές εγκαταστάσεις χαμηλής / μέσης όχλησης βιοτεχνικές εγκαταστάσεις χαμηλής / μέσης όχλησης επαγγελματικά εργαστήρια χαμηλής / μέσης όχλησης κτήρια, γήπεδα στάθμευσης κτήρια, γήπεδα αποθήκευσης πρατήρια βενζίνης / υγραερίου κατοικία για προσωπικό ασφαλείας γραφεία εστιατόρια / αναψυκτήρια χώροι συνάθροισης κοινού κτήρια κοινωνικής πρόνοιας γήπεδα / αθλητικές εγκαταστάσεις εγκαταστάσεις εμπορικών εκθέσεων εγκαταστάσεις μέσων μαζικής μεταφοράς

ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ 2

“βιοτεχνικό πάρκο Αθηνών” κτήρια προτεινόμενα για διατήρηση και προστασία βιομηχανικά κελύφη Λαναρά / Μουζάκη

ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ 3

ισχύουσα κατάσταση

προτεινόμενη κατάσταση

“απαγορεύονται μάντρες & ακάλυπτες δραστηριότητες” “καθορίζονται οι βιοτεχνικές λειτουργίες” επαγγελματικά εργαστήρια χαμηλής / μέσης όχλησης κατοικία κατ’ εξαίρεση γραφεία εστιατόρια / αναψυκτήρια (ως μέρος άλλων κελυφών) χώροι συνάθροισης κοινού κτήρια κοινωνικής πρόνοιας γήπεδα / αθλητικές εγκαταστάσεις εγκαταστάσεις εμπορικών εκθέσεων

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία Πλάτωνος

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΧΩΡΟΥ

Είναι προφανής η πρόθεση εξευγενισμού του νέου ΓΠΣ που εκπόνησε ο Δήμος, όχι μόνο λόγω των λειτουργιών που επιτρέπει ή απαγορεύει, αλλά και λόγω της πλήρους ενασχόλησής του με το δυτικό και σχετικά ελεύθερο τμήμα της περιοχής. Σε αντιδιαστολή με αυτό, δεν γίνεται καμία νύξη και δεν υπάρχει καμία μέριμνα για το ήδη διαμορφωμένο και πυκνοκατοικημένο ανατολικό τμήμα της περιοχής.

Αφενός διότι βλέπουμε αυστηρά καθορισμένες λειτουργίες χαμηλής και μέσης όχλησης, εγκαταστάσεις γραφείων, εταιριών και security, εμπορικές εκθέσεις και κατοικίες (προφανώς υψηλών εισοδημάτων) κατ’ εξαίρεση . Πράγμα που σημαίνει ότι πλέον καμία θέση δεν θα έχουν οι μικροβιομηχανίες, οι βιοτεχνίες και οι μάντρες μεταφορών που βρίσκονται στην περιοχή. Αφετέρου, διότι δεν πρόκειται περί πάρκου. Πρόκειται περί μιας συντονισμένης προσπάθειας του νέου Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου να στρώσει το δρόμο στον ιδιωτικό τομέα, ώστε να τριτογενοποιηθεί η παραγωγή και να εξυγιανθεί η περιοχή.

Είναι πλέον προφανές από τα παραπάνω ότι μια περιοχή σα την Ακαδημία Πλάτωνος θα μπορούσε και είναι στόχος εξυγίανσης. Άλλωστε, πληροί όλα τα κριτήρια που το επιτρέπουν αυτό.

Ο χαρακτηρισμός των 3 νέων ζωνών στα νότια και δυτικά της περιοχής ως Βιοτεχνικών Πάρκων, είναι από μόνος του αντιφατικός.

Στις υπόλοιπες περιοχές του δυτικού τμήματος βλέπουμε μια ορθολογική επέκταση της κατοικίας η οποία πλέον ενώνει τις ήδη υπάρχουσες περιοχές κατοικίας στο ανατολικό τμήμα με τα νέα βιοτεχνικά πάρκα. Οι κατοικίες αυτές γειτνιάζουν άμεσα με το Πάρκο της Ακαδημίας και έρχονται να αξιοποιήσουν πλήρως τις ήδη υπάρχουσες κοινωνικές υποδομές. Τέλος, φροντίζεται η ενίσχυση της σημασίας της Οδού Λένορμαν με τη δημιουργία 2 νέων τοπικών κέντρων επί αυτής, τα οποία θα εξυπηρετούν τις ανάγκες των νέων ζωνών κατοικίας.

Η αποβιομηχανοποίηση και η απόσυρση ή το κλείσιμο αμφιβόλου ποιότητας βιομηχανικών και βιοτεχνικών μονάδων. Το πλήθος μαντρών και αποθηκών μεταφορικών επιχειρήσεων. Τα εγκαταλελειμμένα παλιά κελύφη κατοικιών και βιοτεχνιών. Οι τυπικές αθηναϊκές πολυκατοικίες της περιόδου ’50-’70. Η δυναμική είσοδος των μεταναστών στην περιοχή και τα ξενοφοβικά επεισόδια. Σε συνδυασμό με την πλήρη εγκατάλειψη και απουσία βελτίωσης του δημόσιου αστικού χώρου, όλα αυτά συνθέτουν ένα σκηνικό απαξίωσης και υποβάθμισης του χαρακτήρα της περιοχής. Το σκηνικό της απαξίωσης έρχεται να εκμεταλλευθεί και να επικαλεστεί ο δημόσιος σχεδιασμός αλλά και η ιδιωτική πρωτοβουλία, στο όνομα της προόδου και του εκσυγχρονισμού. Το δημόσιο με πρόσχημα το ιστορικό και αρχαιολογικό ενδιαφέρον της περιοχής, ενώ ο ιδιωτικός τομέας προβάλλοντας τη στρατηγική θέση της περιοχής δίπλα σε συγκοινωνιακούς άξονες αλλά και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

Η πραγματικότητα όμως, φαίνεται να είναι άλλη. Η περιοχή αποτελεί ένα πραγματικό «φιλέτο». Άριστη συγκοινωνιακή σύνδεση, καλή τοποθεσία δίπλα σε μεγάλους συγκοινωνιακούς άξονες αλλά και σε εγγύτητα με το Κέντρο, χαμηλές τιμές γης, απρόσκοπτη θεά προς το Λυκαβηττό και την Ακρόπολη και τέλος, ένα μεγάλο αρχαιολογικό πάρκο στο κέντρο της. Τα παιχνίδια real estate και οι επιθετικές κινήσεις του ιδιωτικού τομέα, του οποίου το δρόμο στρώνουν τα σχέδια της ΕΑΧΑ και το νέο ΓΠΣ, έχουν βρει απέναντί τους ιστολόγια και κινήσεις πολιτών με μαζικές διαμαρτυρίες. Ο σημαντικότερος παράγων επιβράδυνσης των σχεδίων εξυγίανσης της περιοχής και τριτογενοποίησης της παραγωγής, όμως, είναι η οικονομική κρίση. Η οικονομική κρίση έχει σταθεί εμπόδιο στα σχέδια αυτά, τα οποία μπορούν να αναγνωστούν, αλλά μόνο σαν προθέσεις ή στην πρώιμη φάση της υλοποίησής τους. Δε θα μπούμε στη λογική των προβλέψεων. Τα θραύσματα που συνθέτουν την περιοχή και που συνδέονται με ισχυρά νήματα, βρίσκονται σε διαρκή κίνηση και ένταση, καθιστώντας πολύ δύσκολο κανείς να ξέρει τι πρόκειται να γίνει. Μπορούμε να πούμε μόνο με σιγουριά ότι όποιες και να ήταν οι προθέσεις για την περιοχή και για το μέλλον των κατοίκων της, αυτές έχουν ανασταλεί λόγω της κρίσης. Βεβαίως η κρίση πλήττει τους κατοίκους της περιοχής ακόμα κι έτσι, δίχως επιθετικού χαρακτήρα ανάπτυξη. Οι παραδοσιακές παραγωγικές μονάδες και καταστήματα της περιοχής πλήττονται ούτως ή άλλως και οι κάτοικοι μετά βίας βλέπουν ένα καλύτερο μέλλον στην περιοχή.

Νέα Κτήρια Γραφείων Η ιδιωτική πρωτοβουλία επεκτείνεται από το όριο της λεωφόρου Αθηνών και προς Βορρά. Τέτοιες προθέσεις εξυπηρετούνται από το αναθεωρημένο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο - πρόκειται για την περιοχή του “Βιοτεχνικού Πάρκου 1” (Πηγή: Προσωπικό Φωτογραφικό Αρχείο)

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία Πλάτωνος

ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ

ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ

ΜΕΤΩΠΟ Λ. ΑΘΗΝΩΝ

Χαρακτηρισμός περιοχής ως ΒΙΟΠΑ 1 σύμφωνα με το νέο ΓΠΣ, Κεντρική Διεύθυνση Εγκληματολογικού Αττικής, Παράρτημα Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

Χρηματιστήριο, Κεντρικά γραφεία Wind/ Karelia/ Allianz Ασφαλιστική/ εφημερίδας «Η Άποψη»/ «Πυθαγόρας Σαμαράς» ΑΕΒΕ, Αντιπροσωπείες και service οχημάτων Hyundai/ Mazda/ Ford/MAN, Υποκαταστήματα τραπεζών Πειραιώς/Κύπρου/Alpha Bank/Emporiki Bank, Βενζινάδικα BP/Ετέκα, Αποθήκες «Σπυρίδης»

ΜΕΤΩΠΟ Λ. ΚΗΦΙΣΟΥ

Χαρακτηρισμός περιοχής ως ΒΙΟΠΑ 2 σύμφωνα με το νέο ΓΠΣ – Κήρυξη ως διατηρητέων των βιομηχανικών συγκροτημάτων «Λαναρά»-«Μουζάκη» και επανάχρησή τους με λειτουργίες πολιτισμού και αναψυχής

Σταθμός Υπεραστικών Λεωφορείων Πελοποννήσου και Μακεδονίας των ΚΤΕΛ, Αποθήκες Γιώτης παιδικών τροφών /«Κυριακάκης» ΑΕΕ/ΤΟΤΕΜ ΑΕ, Γραφεία ARCAT/MISKO/Thermo King, Αντιπροσωπείες και service οχημάτων Mercedes/Ευσταθιάδης Group

ΘΥΛΑΚΑΣ ΠΑΡΚΟΥ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ

Ένταξη του αρχαιολογικού χώρου στο πρόγραμμα της ΕΑΧΑ, Ανέγερση Μουσείου Ιστορίας της Πόλης των Αθηνών, Χαρακτηρισμός του νότιου τμήματος ως ΒΙΟΠΑ 3 και μείωση του συντελεστή δόμησης για τις ζώνες γενικής κατοικίας γύρω από το πάρκο σύμφωνα με το νέο ΓΠΣ

Ανέγερση πολυτελών κατοικιών

ΟΔ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ

Υπογειοποίηση της σιδηροδρομικής γραμμής από το Σταθμό Πελοποννήσου μέχρι και το Σταθμό Ρουφ και ανάπλαση του χώρου που καταλαμβάνουν σήμερα οι σιδηροτροχιές

Περιορισμενη “κινητικότητα”

ΟΔ. ΛΕΝΟΡΜΑΝ

Αντικατάσταση της γραμμής 12 του τρόλεϊ και με γραμμή τραμ ΣύνταγμαΟμόνοια-Άγιος Αντώνιος-Περιστέρι, Διαπλάτυνση των πεζοδρομίων και στένεμα του δρόμου, Ανάπλαση Πλατείας Σωτ. Πετρούλα, Υπηρεσία ΙΚΑ και γραφεία Δ’ Δημοτικού Διαμερίσματος

Κεντρικά γραφεία ΑΛΚΟΛΟΡ ΕΠΕ/APOLLO AE/εφημερίδας «Ναυτεμπορική»/Ηλιομηχανική ΑΕ/«Διακουμάκος», Αποθήκες και χονδρική διανομή DELMAC INSTRUMENTS/ΓΑΛΑΞΙΑΣ/ΥΦΑΝΤΗΣ, Υποκαταστήματα τραπεζών ΕΤΕ/ΑΤΕ/EFG Eurobank/Emporiki Bank/Alpha Bank

ΟΔ. ΠΛΑΤΩΝΟΣ

Πεζοδρόμησή της στα πλαίσια της ΕΑΧΑ και ανάπλαση της Πλατείας Ακαδημίας Πλάτωνος και της Πλατείας Ραμνές

Supermarkets Βερόπουλος/DIA

“

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία Πλάτωνος

παρατηρήσεις Όταν μία περιοχή θεωρείται υποβαθμισμένη, γκετοποιημένη, απωθητική, τότε σαν μάννα εξ ουρανού, προβάλλει ως λύση η εξυγίανσή της. Τα τελευταία χρόνια ως εξυγίανση θεωρείται η αποβιομηχανοποίηση, η τριτογενοποίηση της παραγωγής, η ανάπλαση δρόμων με πεζοδρομήσεις, η επανάχρηση ιστορικών κτηρίων και η υψηλού επιπέδου κατοικία. Πλήθος πολεοδόμων και οικονομολόγων θα συντάξουν λύσεις για τη «βιώσιμη ανάπτυξή της». Πολλοί θα είναι οι ειδικοί, κοινωνιολόγοι, ανθρωπολόγοι, διοικητικοί, οι οποίοι θα υποστηρίξουν δημοσίως αυτά τα μοντέλα. Τέλος, το ίδιο το κράτος ενδεχομένως θα τα υιοθετήσει και οι ιδιώτες θα εμφανιστούν στην περιοχή, αν δεν έχουν εμφανιστεί ήδη, ώστε να εξαντλήσουν τις δυνατότητες που τους προσφέρουν τα μοντέλα αυτά. Οποιαδήποτε μελέτη, θα πρέπει να λάβει πρωτίστως υπόψη της τις ανάγκες και τις επιθυμίες των κατοίκων. Θα πρέπει να αναγιγνώσκει τις πιέσεις και τις εντάσεις ή τη δυναμική ισορροπία όλων των παραγόντων σε μία περιοχή. Τέλος, οφείλει να δίνει τις κατευθύνσεις εκείνες που αρμόζουν και ταιριάζουν στην κάθε περιοχή. Η μελέτη των στοιχείων, των στατιστικών, των αριθμών και ων πηγών είναι αναγκαία. Η επιρροή από πολεοδομικά μοντέλα μελέτης αλλά

Ο χώρος όμως, δεν είναι απλά αντικειμενικές αξίες και γαιωπρόσοδος. Ο χώρος, οι συνοικίες, οι περιοχές τις οποίες μελετάμε, είναι πάνω απ’ όλα οι άνθρωποι που τις κατοικούν και οι τρόποι με τους οποίους αλληλεπιδρούν και απασχολούνται.

άποψη και εφαρμογής είναι επίσης θεμιτή. Επιβεβλημένη ωστόσο, είναι η επιτόπου αυτοψία, η επίσκεψη στην περιοχή μελέτης, η συνομιλία με τους κατοίκους, η επαφή με τα προβλήματα και τις ανησυχίες τους. Στην περιοχή μελέτης μας συντελείται, σε επιβράδυνση λόγω της οικονομικής κρίσης, εξυγίανση. Εξυγίανση κατευθυνόμενη και από το δημόσιο αλλά και από τον ιδιωτικό τομέα. Όλα τα στοιχεία που την υποβαθμίζουν δαιμονοποιούνται και προτείνονται δραστικές νέες λύσεις που δεν υπολογίζουν τον ιδιαίτερο και θραυσματικό χαρακτήρα της περιοχής. Η περιοχή σαρώνεται κυριολεκτικά και πολτοποιείται. Ο νέος της χαρακτήρας γίνεται ενιαίος, συνεπώς και καλύτερα ελεγχόμενος. Οι κάτοικοι όμως έχουν ζωές με ιδιαιτερότητες η καθεμία, οικογένειες, νοικοκυριά. Άρα και ανησυχίες. Η απώλεια θέσεων εργασίας, η αδυναμία εξόφλησης των οικιακών λογαριασμών, η ολοένα και αυξανόμενη ξενοφοβία, αλλά και η γενικότερη έλλειψη εμπιστοσύνης προς τους συνανθρώπους, είναι ποιοτικοί δείκτες που φανερώνουν ότι η κατάσταση για τους ανθρώπους της περιοχής ολοένα και δυσκολεύει. Είτε οφείλεται στην αποβιομηχάνιση, στην εξυγίανση ή στην οικονομική κρίση, οι κάτοικοι βλέπουν ένα πράγμα. Ότι όλη αυτή η κατάσταση απαξίωσης της περιοχής, της εργασίας και του τρόπου ζωής τους, επιδρά τελικά στον ψυχισμό τους και στην αντιμετώπισή τους για τη ζωή. Εμείς οφείλουμε να λάβουμε υπόψη μας ό,τι συντελείται στην περιοχή. Να μελετήσουμε τους ποσοτικούς και τους ποιοτικούς δείκτες. Να αφουγκραστούμε τους κατοίκους, αλλά και να διαβάσουμε πίσω από τα παχιά λόγια και τους μεγαλεπήβολους σχεδιασμούς. Να αναρωτηθούμε ποιος σχεδιάζει και για ποιόν σχεδιάζει. Για την ώρα, το μέλλον προβλέπεται δυσοίωνο.

Σε πέντε χρόνια από σήμερα, η κατάσταση θα είναι καλύτερη.

ΣΥΜΦΩΝΩ ΔΙΑΦΩΝΩ ΔΓ/ΔΑ

15% 34%

51%

Διενεργών Φορέας: Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ) / Eurostat Αντιπροσωπευτικό Δείγμα: 150 Κάτοικοι Δ’ Διαμ. Δ. Αθηναίων Περίοδος Διενέργειας: Σεπτέμβριος 2006 - Μάρτιος 2008

Μετανάστες στο Αρχαιολογικό Πάρκο Το μέλλον δεν προβλέπεται ευοίωνο όσο οι προτεινόμενες μελέτες και σχέδια δεν εστιάζουν στον άνθρωπο. (Πηγή: Προσωπικό Φωτογραφικό Αρχείο)

5./&%#%5* 5./&%#%5* &+&*!$()*)* &+&*!$()*)*

3)-$*%5* *.1/$%0"0%5*

3)-$*%5* *.1/$%0"0%5*

.+)#5*%5* 5/+&%35.*)*

.+)#5*%5* 5/+&%35.*)* %/&0$+$%)-50$* %/&0$+$%)-50$*

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία Πλάτωνος

5+%+53$ 5+%+53$ /5(.2"0 /5(.2"0 /&,$%/%&* /&,$%/%&* &+$,5(5*-&,%/$,),& &+$,5(5*-&,%/$,),& 3%$%/)*)* 3%$%/)*)*

0

-) -) %/&0$+$%)-50$* %/&0$+$%)-50$* 31/3& 31/3& .+)#5*%5* +5#%'&(6)*

.+)#5*%5* +5#%'&(6)*

50*"-&,"*) 50*"-&,"*) -5,&0&*,"0 -5,&0&*,"0

5+%+53$ +5#%4&(($0,$*

5+%+53$ +5#%4&(($0,$* 0

25

25

0

50

50

25

75

3#$'/)$ 3#$'/)$ +4(!(2)$ +4(!(2)$

75

50

100 100

+$%$,),& $3%/$. 3%/,.$.

.+)#5*%5* .+)#5*%5* +5#%'&(6)* +5#%'&(6)*

+$%$,),& 3)-$*%"0 !"#"0

+$%$,),& 3)-$*%"0 !"#"0

5+%+53$ 5+%+53$ +5#%4&(($0,$* +5#%4&(($0,$* +$%$,),& &*,%/$. 57$+(%*-$.

+$%$,),& &*,%/$. 57$+(%*-$.

25

25

50

75

#$%'/($ -0"($

.+)#5*%5* .+)#5*%5* 5/+&%35.*)* 5/+&%35.*)*

25

100

#$%'/($ -0"($

5%/$0& &*,%/$. !"#$.

0

0

75

3)-$*%5* 3)-$*%5* *.1/$%0"0%5* *.1/$%0"0%5*

0

%/&0$+$%)-50$* -) %/&0$+$%)-50$* 31/3&

5%/$0& &*,%/$. !"#$.

%/&0$+$%)-50$* %/&0$+$%)-50$* +$%$,),& $3%/$. 3%/,.$.

%/&0$+$%)-50$* -) %/&0$+$%)-50$* 31/3&

-) -) %/&0$+$%)-50$* %/&0$+$%)-50$* 31/3& 31/3&

0

50

50

25

75

75

50

100 100

75

0

100

25

50

75

#$%'/($ #$%'/($ -0"($ -0"($ 5%/$0& 5%/$0& &*,%/$. &*,%/$. !"#$. !"#$.

%/&0$+$%)-50$* %/&0$+$%)-50$* -) -) %/&0$+$%)-50$* %/&0$+$%)-50$* 31/3& 31/3&

+$%$,),& +$%$,),& $3%/$. $3%/$.

3%/,.$.

3%/,.$. Η Κρίση “εμποτίζει” τον Κοινωνικό Ψυχισμό

+$%$,),& +$%$,),& 3)-$*%"0 !"#"0 Τα3)-$*%"0 αδιέξοδα, η !"#"0 ανεργεία και το αίσθημα αδικίας

έχει εμπεδωθεί από την πλειοψηφία του κοινωνικού συνόλου. Η οργή μετατρέπεται σε συνθήματα στους τοίχους, ενώ 57$+(%*-$. στις απόψεις αποτυπώνονται ξεκάθαρα +$%$,),& +$%$,),& &*,%/$. &*,%/$.

57$+(%*-$. κοινωνικές φοβίες και οικονομικές δυσκολίες. (Πηγή: Προσωπικό Φωτογραφικό Αρχείο) 0 0

.01

25

.02

25

50

.03

50

75

75

100 100

.04

απόψεις .01 .02 .03 .04

Οι περισσότεροι Άνθρωποι είναι Αξιόπιστοι. Η παρουσία Μεταναστών ωφελεί την Πόλη.

Η Πόλη καταπολεμά την Κλιματική Αλλαγή.

Τα Τιμολόγια των Δ.Ε.Κ.Ο. είναι Οικονομικά.

“ ΣΥΜΦΩΝΩ ΔΙΑΦΩΝΩ ΔΓ/ΔΑ

Διενεργών Φορέας: Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ) / Eurostat Αντιπροσωπευτικό Δείγμα: 150 Κάτοικοι Δ’ Διαμερίσματος Δήμου Αθηναίων Περίοδος Διενέργειας: Σεπτέμβριος 2006 - Μάρτιος 2008

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ: Αναπτυξιακή Χαρτογράφηση στην Ακαδημία Πλάτωνος

βιβλιογραφία ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ • • • • • • • • • • •

Υπουργείο Πολιτισμού: http://www.culture.gr/h/3/gh351.jsp?obj_id=2407 Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής: http://www.econews.gr/2010/03/24/environment-ministry-akadimia-platonos/ Δήμος Αθηναίων – Χάρτες της Αθήνας: http://www.cityofathens.gr/el/node/9893 Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Αθήνας (ΕΑΧΑ): http://www.astynet.gr/projects.php?c=17&p=49 ΔΕΠΑ Α.Ε.: http://www.depa.gr/ Real Estate Development & Services (Κατασκευαστική-Κτηματομεσιτική Εταιρία, μέλος του Ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ ΑΕ): http://media.feed.gr/pegasus/Multimedia/pdf/ Ιστολόγιο Κατοίκων Ακαδημίας Πλάτωνος: http://akadimia-platonos.blogspot.com/2010/04/blog-post_19.html Εφημερίδα «Η ΑΥΓΗ»: http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=535456 Βικιπαίδεια: http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BA%CE%B1%CE%B4%CE%B7%CE%BC EUROSTAT - Statistics: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/statistics/themes HELLASTAT (ΕΛ.ΣΤΑΤ. – πρώην ΕΣΥΕ): http://www.hellastat.com/athstats.html

ΕΝΤΥΠΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ • • • • • • • • • •

Δ.Κ. Μέλισσας, “Οι Χρήσεις Γης στο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο” (Α’ Έκδοση), εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα 2007. Δ.Ν. Καρύδης, “Τα Επτά Βιβλία της Πολεοδομίας” (Β’ Έκδοση), εκδ. Παπασωτηρίου, Αθήνα 2008. Α. Γοσποδίνη, Η. Μπεριάτος, “Τα Νέα Αστικά Τοπία και η Ελληνική Πόλη” (Α’ Έκδοση), εκδ. Κριτική, Αθήνα 2006. Α. Αραβαντινός, “Πολεοδομικός Σχεδιασμός: Για μια Βιώσιμη Ανάπτυξη του Αστικού Χώρου” (Β’ Έκδοση), εκδ. Συμμετρία, Αθήνα 2007. Γ. Καυκαλάς, “Ζητήματα Χωρικής Ανάπτυξης: Θεωρητικές Προσεγγίσεις και Πολιτικές” (Α’ Έκδοση), εκδ. Κριτική, Αθήνα 2004. Μ. Αγγελίδης, “Χωροταξικός Σχεδιασμός και Βιώσιμη Ανάπτυξη” (Α’ Έκδοση), εκδ. Συμμετρία, Αθήνα 2000. Γ.Μ. Σαρηγιάννης, ΑΘΗΝΑ 1830-2000, Εξέλιξη-Πολεοδομία-Μεταφορές, εκδ. Συμμετρία, Αθήνα 2000. Ι. Τραυλός, Πολεοδομική Εξέλιξις των Αθηνών, Εκδόσεις Καπόν (Γ’ Έκδοση), Αθήνα 2005. Δ.Α. Ζήβας, Τα Μνημεία και η Πόλη, Εκδόσεις LIBRO (Β’ Έκδοση), Αθήνα 1997 [1991].

Alex Lehnerer, Grand Urban Rules, 010 Publishers, Rotterdam 2009.