Saxion Programma Excelleren
Saxion Programma Excelleren deel 1 opstartfase
februari 2011 www.saxion.nl
Kom verder. Saxion.
Sirius Programma: Excellentie in het hoger onderwijs Het Sirius Programma stelt hogescholen en universiteiten in staat de beste studenten uit te dagen het beste uit zichzelf te halen. Het doel is inzicht te verkrijgen in hoe excellentie het beste bereikt kan worden en welke belemmeringen hiervoor in de huidige situatie bestaan. Het grootste deel van het budget is beschikbaar voor het bachelortraject dat in 2008 van start is gegaan (€ 48,8 miljoen). Het mastertraject met een budget van € 12,2 miljoen start in 2010. Het Ministerie van OCW financiert het Sirius Programma, dat een onderdeel van het Platform Bèta Techniek is.
Sirius Programma, excellentie in het hoger onderwijs Lange Voorhout 20, 2514 EE Den Haag w: www.siriusprogramma.nl
Saxion Programma Excelleren M.H. Tromplaan 28 7513 AB Enschede t: 053 – 487 14 99 w: saxion.nl/excelleren/home
Buitengewoon Saxion Programma Excelleren Deel 1 opstartfase (Sirius)
Saxion Programma Excelleren
colofon
Saxion Programma Excelleren
0. Colofon
Colofon
Saxion Programmateam Excelleren Marike Lammers - programmamanager Trijntje van Dijk Marc van Kempen Raymond ter Woord - programmasecretaris Nanda Nijhuis (sinds 1 feb 2011) Dineke Steenkamp - managementassistente Joop Mengels (tot 1 sept 2010, initiator van Saxion Programma Excelleren) Stuurgroep Saxion Programma Excelleren: Hans Weusthof – voorzitter stuurgroep Dick Sweitser Jan Auwke Diepenhorst Wim Slingerland Adres: Saxion M.H. Tromplaan 28 7513 AB Enschede (053) - 487 14 99 Sirius Programma, excellentie in het hoger onderwijs Lange Voorhout 20 2514 EE Den Haag www.siriusprogramma.nl Auteurs: Marike Lammers, Trijntje van Dijk, Marc van Kempen, Raymond ter Woord Met bijdrages van o.a.: Ger Beukers (LED), Rene van den Driesche (MIM), Margreet Engelhart-Sjouw (AMM), Rik Enneking (AMA), Irma Fuchs (APO), Mirjam Koster (HBS), Nitie Mardjan (AGZ), Joop Mengels, Bas Olde Hampsink (ACT), Rolf Oostra (ABO), Oksana Popovych (KCL), Henk Willem Tiktak (Stichting ProjectKompassie), Jan de Vlaming (SHP), Benedicte de Vries (HBS), Johan Wempe (KCL), Hans Weusthof (ABO), Erik Wierstra (ABR), Symen van der Zee (APO)
II
Saxion Programma Excelleren - colofon
Saxion Programma Excelleren
Colofon
II
Voorwoord
5
1. Inleiding
7
1.1 Inleiding...............................................................................................7 1.2 Over deel 1 : opstartfase............................................................. 12
2. Doel en uitgangspunten Saxion Programma Excelleren 13 2.1 Doel van het programma............................................................ 13 2.2 Uitgangspunten............................................................................. 16 2.3 Eindprofiel Reflective professional.......................................... 18 2.4 De Saxion Honours Council....................................................... 19
3. Onderzoek, indicatoren en metingen
21
3.1 Onderzoeksplan............................................................................. 21 3.2 Indicatoren en (nul)metingen................................................... 24 3.3 Eerste nulmeting: studenttevredenheid............................... 26 3.4 Onderzoek werkveld.................................................................... 27 3.5 Onderzoeksresultaten werkveldonderzoek......................... 30
4. Wervingscampagne Buitengewoon
35
5. De Honours Programma (HP) concepten
39
5.1 De HP-concepten verkort........................................................... 40 5.2 De Honours Programmes meer in detail:.............................. 60
Saxion Programma Excelleren - inhoud
III
Inhoud
inhoud
Saxion Programma Excelleren
Inhoud
5.2.1 Honours Programme ABO / SKIO: Entrepreneurial Honours Programme ............................ 60 5.2.2 Honours Programme ABO: Natural talent for natural leadership ............................... 64 5.2.3 Honours Programme Academie Bestuur & Recht: ‘Sapere Aude! Durf te denken’ ......... 69 5.2.4 Honours Programme ‘De Twentsche School’: Academies ACT / Kenniscentrum ‘Design & Technology’ .............................................................. 74 5.2.5 Honours Programme Saxion Design, Academies ACT, ROB, LED, Saxion Next ......................... 76 5.2.6 Honours Programme AGZ - KCGW&T: Saxion I-space Care ............................................................... 78 5.2.7 Honours Programme Academie Mens en Arbeid, Excellent Peoplemanagement .......................................... 82 5.2.8 Honours Programme AMM - AGZ - KCGW&T: Saxion I-space Q ..................................................................... 87 5.2.9 Honours Programme LED ................................................. 91 5.2.10 Honours Programme Marketing & International Management (MIM) .......... 95 5.2.11 Het SHP-team: Het Saxion Honours Programme ................................... 98 5.2.12 Honours Programme Academie Bestuur & Recht, Kenniscentrum Leefomgeving: Factory of the Future ............................................................ 104 5.2.13 Honours Programme APO / lectoraat Vernieuwingsonderwijs, Academische Pabo ............... 111 5.2.14 Honours Programme AGZ - KCGW&T: Saxion I-space Social Work .................................................116
IV
Saxion Programma Excelleren - inhoud
Saxion Programma Excelleren
Voorwoord
Saxion is een hogeschool die op ontwikkeling is gericht. Dit geldt voor de hogeschool in zijn geheel en voor alle individuele medewerkers en studenten die er werken en studeren. Het beste uit je zelf halen, een topprofessional willen zijn en worden, dat is de ambitie van Saxion. In de strategische visie voor de periode 2008 – 2012 heeft Saxion vijf speerpunten geformuleerd. Professionaliseren en excelleren zijn twee van de speerpunten die heel nadrukkelijk bij de genoemde ambitie aanhaken. Professionaliseren richt zich in de uitwerking daarbij expliciet op de ontwikkeling van de medewerker en excelleren richt zich met name op de ontwikkeling van de student. Beide speerpunten zijn gericht op een cultuurverandering, op een cultuurverschuiving waar maatschappelijk om gevraagd wordt.
0
0. Voorwoord
Hans Weusthof
Saxion wil een ambitieuze studiecultuur creëren, wil af van de ‘zesjescultuur’ en daagt studenten en medewerkers uit ‘buitengewoon’ te willen zijn. Buitengewoon is volgens “van Dale” dat ‘wat van het gewone, van de regel afwijkt’ maar ook ‘boven het gewone, gemiddeld uitstekend, ongemeen en niet-alledaags’. Juist die laatste betekenis wil Saxion in haar excellentieprogramma benadrukken en een klimaat bewerkstellingen waarin ruimte is voor excellent onderwijs en excellent onderzoek. In 2007 is Saxion gestart met het Saxion Honours Programma, een driejarig programma met een wijsgerig-cultureel accent dat voor studenten van alle academies toegankelijk is. Daarnaast startten twee academies met een eigen Honours Programma en zijn er minoren ontwikkeld die aansluiten bij dit gedachtengoed. Om de cultuurverandering een grote impuls te geven heeft Saxion in 2009 een aanvraag ingediend in het kader van het Sirius Programma bij de Stichting Platform Bèta Techniek en deze aanvraag is positief gehonoreerd. Op 1 januari 2010 is het programmateam SPE (Saxion Programma Excelleren) van start gegaan. Het programmateam is er in geslaagd om het thema excelleren hoog op de agenda binnen alle Saxion-geledingen te krijgen en de twaalf academies voelen zich uitgedaagd om de talenten van hun studenten en medewerkers optimaal te ontwikkelen. De eerste resultaten van deze uitdaging staan beschreven in dit boekwerkje en laat zien dat Saxion echt werk gaat maken van talentontwikkeling.
Voorwoord
5
Saxion Programma Excelleren
Het Saxion Programma Excelleren heeft een eerste basis gelegd voor de cultuurverandering die Saxion nastreeft. De programma’s staan in de steigers en het is nu zaak om de studenten zover te krijgen dat ze daadwerkelijk kiezen voor excelleren. Het is onze maatschappelijke verantwoordelijkheid om een maximale bijdrage te leveren aan de ontplooiing van het beschikbare talent en wij gaan die verantwoordelijkheid niet uit de weg. Wij dagen studenten en medewerkers uit hun hoofd boven het maaiveld uit te steken en willen professionals leveren die excellent presteren in de maatschappij. Hans Weusthof Directeur Academie Bedrijfskunde & Ondernemen Voorzitter stuurgroep Saxion Programma Excelleren
programmateam ‘Saxion Excelleren’
6
Voorwoord
Saxion Programma Excelleren
1. Inleiding
1
1.1 Inleiding
Inleiding
Voor Saxion is excelleren sinds 2008 een van haar strategische kernpunten. Dit heeft geresulteerd in een Saxionbreed Honours Programma, dat nu al weer enige jaren aangeboden wordt. Saxion wilde echter meer: er werd een plan ontwikkeld om tot meer geschikte initiatieven te komen en de betrokkenheid bij dit onderwerp binnen de hogeschool te vergroten. Dit leidde tot deelname aan het landelijke Sirius Programma “Excellentie in het hoger onderwijs”, een programma onder regie van het Platform Bèta Techniek. Vanuit het Sirius Programma werd te kennen gegeven dat het Saxion Programmavoorstel “veelbelovend” was. Op basis daarvan is Saxion per 1 januari 2010 subsidie toegekend voor de periode 2010 - 2013. Dit vormde het startpunt voor het Saxion Programma Excelleren, dat we onder de naam Buitengewoon naar buiten brengen. Dit programma is erop gericht om academies en kenniscentra te laten experimenteren met Honours Programmes. Deze experimenten worden ondersteund door een onderzoeksprogramma. Doel is om samen te ontdekken welke aanpak succesvol is en welke juist niet: Hoe komen we uiteindelijk tot robuuste en toekomstbestendige Honours Programmes, die van betekenis zijn voor studenten, docenten en het beroepenveld. Met groot enthousiasme is een programmateam aan de slag gegaan. Deze publicatie, deel 1 in een reeks, over de opstartfase van Buitengewoon, geeft inzage in de ontwikkeling van Honours Programma’s binnen Saxion. Het geeft een beeld van de focus die we leggen en van de experimenten en onderzoeken die in de steigers gezet worden. Door al vroegtijdig de informatie te delen, zowel binnen Saxion als daar buiten, hopen we een snelle leercurve door te maken. Uiteindelijk willen we allemaal de sleutel tot succes zo snel mogelijk vinden en komen tot uitdagende trajecten, waarmee we de bovengemiddeld getalenteerde studenten én docenten prikkelen het beste uit zichzelf te halen en anderen stimuleren mee te klimmen.
Inleiding
7
Saxion Programma Excelleren
Programma-fasering Voor de uitvoering van het Saxion Programma Excelleren is gekozen voor de volgende fasering: 1. Periode januari 2010- augustus 2010: Voorbereidingen voor het informeren van alle academies en kenniscentra binnen Saxion over de doelstellingen en mogelijkheden van het Saxion Programma Excelleren. 2. Periode september 2010 – januari 2011: Opstarten van de experimenten (Honours Programmes van de academies en overkoepelende programma’s) en onderzoeksopzet. Werkveldonderzoek (kwantitatief en kwalitatief ) om eindprofiel (Reflective Professional) te koppelen aan behoefte van werkveld. 3. Periode februari 2011- augustus 2011: Uitwerken van de diverse Honours Programmes en werven van studenten. Parallel onderzoeken starten (o.l.v. lector Mark Gellevij) gericht op kennis verzamelen rond de 6 resultaatgebieden, installeren van Saxion Honours Council (werkveldvertegenwoordiging die de uitgangspunten en criteria van het programma aan een review onderwerpt en beoordeelt of de Honours Programmes bijdragen aan het afleveren van startende beroepsbeoefenaars met het profiel Reflective Professional). 4. Periode september 2011- augustus 2012: Starten van nieuwe (of aangepaste) Honours Programmes. In de loop van dit jaar onderzoek naar de eerste resultaten (vanuit het gezichtspunt van werkveld, medewerkers en studenten). Enkele nieuwe Honours Programma’s van nog ontbrekende academies worden ontwikkeld (lopen 1 jaar in fase achter). 5. Periode september 2012-augustus 2013: Op basis van eerste evaluaties worden programma’s aangepast en een nieuwe lichting start. In de loop van dit jaar onderzoek naar de resultaten (vanuit het gezichtspunt van werkveld, medewerkers en studenten). Conclusies verwerken door programma’s weer aan te passen. 6. Periode september 2013- december 2013: Het Saxion Programma Excelleren (Sirius) loopt eind december 2013 af. Er kan daarom geen onderzoek gedaan worden naar een cohort dat nominaal het totale nieuwe Honours Programme (3 jaar) doorloopt. Een aantal Honours Programmes is echter voor 1 januari 2010 al van start gegaan, en daarvan kan ook het laatste jaar meegenomen worden in de experimenten en onderzoeken. Tot slot wordt het programma overgedragen aan de staande organisatie.
8
Inleiding
Saxion Programma Excelleren
Goedkeuring en afwijzing In periode 6 worden de bevindingen uit de experimenten en de onderzoeken verwerkt tot aanbevelingen. Honours programma’s die uiteindelijk NIET voldoen aan de criteria die voor Saxion Honours Programma’s gelden, zullen worden afgewezen. Goedgekeurde Honours Programmes mogen studenten, die met goed gevolg het Honours Programma hebben doorlopen, een Saxion Honours Bul uitreiken. Communicatie Om het programma binnen Saxion uit te dragen wordt veel aandacht besteed aan communicatie op alle niveaus. Raad van Bestuur wordt regulier geïnformeerd en geconsulteerd door voorzitter stuurgroep en programmamanager (circa 6 keer per jaar en op ad hoc basis). Stuurgroep, bestaande uit vier academiedirecteuren en de directeur van de dienst Interne en Externe Betrekkingen, komt momenteel elke zes weken bij elkaar. Stuurgroepleden worden afzonderlijk elk kwartaal geïnformeerd en geconsulteerd door de programmamanager. Alle 12 academiedirecteuren worden via het Saxion Directeuren Overleg (SDO) twee tot drie keer per jaar geïnformeerd. Tevens wordt elke directeur in een persoonlijk gesprek twee per jaar over de voortgang geïnformeerd Elke academie heeft één contactpersoon voor het Saxion Programma Excelleren op managementniveau aangewezen. Via deze persoon wordt alle informatie ontsloten. Het Saxion Management Overleg (SMO), wordt jaarlijks geïnformeerd door de programmamanager. Elke academie heeft een ontwikkelteam geformeerd rond het opzetten van een Honours Programma. netwerkbijeenkomst
Inleiding
9
Saxion Programma Excelleren
Het programmateam organiseert vier keer per jaar netwerkbijeenkomsten voor de ontwikkelteams per academie. In dit netwerk wordt de informatie en kennis gedeeld. Onder de aanwezigen zijn contactpersonen, routeverantwoordelijken, ontwikkelaars en lectoren. Eén van de principe-afspraken binnen het Saxion Programma Excelleren is dat kennis gedeeld wordt en dat men dus ook deelneemt aan de netwerkbijeenkomsten. Deze bijeenkomsten kennen een informatief plenair deel waarin de uitgangspunten voor de resultaatgebieden van het project besproken en stand van zaken vanuit het programmateam gepresenteerd worden. Vervolgens zijn er in het tweede gedeelte van een netwerkbijeenkomst verschillende werkvormen om ervaringen uit te wisselen en kennis te delen volgens een speed date-formule. Tijdens de bijeenkomsten wordt ingegaan op het concept van de Reflective Professional, maar ook op werving, selectie, inhoud en werkvormen, uitwisseling en afstemming van programma-onderdelen, docentscholing, etc. De teamleiders van de diverse academies worden o.a. door een Masterclass Excelleren geïnformeerd en inhoudelijk betrokken bij het Saxion Programma Excelleren. Docenten zullen voornamelijk door hun eigen academiemanagement geïnformeerd worden. Binnen de personeelsbijeenkomsten van de academies, zal het programmateam de docenten informeren over de voorgenomen plannen rond Honours Programma’s. Studenten zullen worden geïnformeerd tijdens een twee weken durende wervingsactie in het voorjaar die het programmateam Saxion-breed ondersteunt. De informatie over de mogelijkheden rond het volgen van Honours Programma’s wordt via de website en flyers gebracht. Een belangrijke stakeholder is het werkveld/beroepenveld. In 2010 zijn A-relaties van alle academies geïnterviewd. Daarnaast zijn er meer dan 100 overige relaties van alle academies geënquêteerd. De conclusies geven input voor de te ontwikkelen Honours Programma’s. Een hoog percentage van het werkveld is zéér geïnteresseerd in studenten die toekomstige Honours Programma’s met goed gevolg doorlopen, en verwachten daarmee dat er gedreven, initiatiefrijke, creatieve, kritische jong afgestudeerden op de arbeidsmarkt komen.
10
Inleiding
Saxion Programma Excelleren
De Saxion Honours Council wordt in het voorjaar van 2011 geïnstalleerd. In de Council neemt een afvaardiging van het werkveld zitting. De Saxion Honours Council wordt gevraagd om de criteria aan de Honours Programma’s (in het bijzonder het profiel Reflective Professional) te beoordelen, en daarmee de kwaliteit die we nastreven te borgen. Andere hogescholen en universiteiten die deelnemen aan het Sirius programma zullen door Saxion geïnformeerd worden over onze leerervaringen. We willen jaarlijks een uitgave maken van onze onderzoeksresultaten en tussenevaluaties van de Honours Programma’s. Daarnaast zal Saxion een landelijk congres organiseren voor alle deelnemende hogescholen en universiteiten van Sirius. De voorlopige datum hiervoor is 19 januari 2012. Uiteraard neemt Saxion zelf ook deel aan het landelijke Sirius Programma en neemt zo een kijkje in de keuken bij andere deelnemers aan Sirius. Vertegenwoordigers van Saxion hebben deelgenomen aan: 1. Sirius Carrousel bij de universiteit Leiden (23 maart 2010) met als titel ‘Honours onderwijs, Alles draait om de student’.; 2. werkbezoek Programmateam en voorzitter stuurgroep Saxion Programma Excelleren aan de Hanzehogeschool Groningen (22 april 2010), ontmoeting met directie, projectleiding en docenten van de honours routes bij de Hanzehogeschool; 3. kennisdelen hogescholen met als gastheer Hogeschool Rotterdam (15 juni 2010), met onder meer bezoek aan het Innovation Lab ‘Rotterdam en haar Olympische ambities’; 4. Conferentie Excellence, Research & Development te Maarssen (23 september 2010), een platform waar onderzoekers rondom excellentie van gedachten en ideeën konden wisselen met onderwijsontwikkelaars; 5. Summit Meet the Future te Den Haag (18 november 2010), van alle programma’s van het Platform Bèta Techniek met ook aandacht voor excellentiebevordering en talentontwikkeling; 6. Hanze Stimulansen bij de Hanzehogeschool Groningen (10 februari 2011) met als titel “Create smart people”, docentenconferentie over talentontwikkeling.
deelname aan het landelijke sirius programma
lector Marca Wolfensberger, Hanze Hogeschool
Inleiding
11
Saxion Programma Excelleren
1.2 Over deel 1 : opstartfase In deze publicatie worden de eerste kennis en ervaringen rond de Saxion Honours Programmes met u gedeeld. In hoofdstuk 2 wordt in Doel Saxion Programma Excelleren en De 6 resultaatgebieden en de uitgangspunten uitgelegd dat het project op zes verschillende thema’s experimenteert en zich committeert aan producten binnen deze thema’s. Tevens wordt de inrichting van de Saxion Honours Council beschreven. Ter ondersteuning van de experimenten wordt onderzoek verricht. In hoofdstuk 3, Onderzoeksplan, komen het onderzoeksplan, de nulmeting, een vooruitblik inclusief kwantitatieve indicatoren, het werkveldonderzoek met de meer kwalitatieve indicatoren en de eerste resultaten aan de orde. Hoofdstuk 4, Werving Buitengewoon, presenteert hoe de werving is vormgegeven. In hoofdstuk 5, de Honours Programme-concepten, worden de deelnemende Saxion academies en kenniscentra aan u voorgesteld en presenteren zij beknopt de beoogde Honours Programme-concepten waarbinnen op de zes resultaatgebieden geëxperimenteerd wordt.
landelijke Caroussel bijeenkomst Leiden
12
Inleiding
Saxion Programma Excelleren
2
2. Doel en uitgangspunten Saxion Programma Excelleren
Hoofdstuk
2.1 Doel van het programma Commissie Veerman In april 2010 verscheen het rapport van de Commissie Veerman: ‘Differentiëren in drievoud’, een advies van de Commissie Toekomstbestendig Hoger Onderwijs Stelsel. De Minister van OCW heeft, mede namens de minister van LNV, de commissie gevraagd om ‘op basis van een vergelijking van het Nederlandse hoger onderwijsstelsel met toonaangevende hoger onderwijsstelsels elders in de wereld, een oordeel te geven over de toekomstbestendigheid van het Nederlandse stelsel op de langere termijn. Het advies van de commissie is agenderend. Het zal een belangrijke bouwsteen vormen voor de verdere gedachtevorming over een voor Nederland passend toekomstig stelsel van hoger onderwijs.’ Het met feiten goed onderbouwde rapport bevat ook conclusies die van belang zijn voor excelleren. Enkele relevante citaten: “ .... Studenten en afgestudeerden vinden het Nederlandse hoger onderwijs bovendien weinig prestigieus en niet veeleisend (v. d. Velden, 2009). Vooral getalenteerde studenten worden te weinig uitgedaagd (Waterreus, 2008). Ruim 5% van de studenten geeft aan ongemotiveerd te zijn en 20% presteert onder hun kunnen (Studentenmonitor, 2008). Daarnaast proberen Nederlandse studenten nauwelijks te excelleren met hoge cijfers en besteden zij, vergeleken met hun Europese collega’s, relatief weinig tijd aan hun studie (HIS, 2008).” [Commissie Veerman, blz. 17] “Hoewel de basiskwaliteit van het hoger onderwijs op orde is, moet dus ook worden geconcludeerd dat er nog veel verbeterd kan worden; Nederlandse studenten halen niet het beste uit zichzelf en het beschikbare talent wordt niet ten volle benut. Mogelijk zit de ‘doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’mentaliteit diep geworteld in onze volksaard. Maar dat daar ook een uitdaging ligt voor het hoger onderwijs zelf, is evident.” [Commissie Veerman, blz. 17]
Doel en uitgangspunten
13
Saxion Programma Excelleren
Werkgroep Concurrentiekracht Innovatieplatform Op 19 april 2010 verscheen bovendien de publicatie van de Werkgroep Concurrentiekracht van het Innovatieplatform 19 april 2010: ‘Nederland 2020: terug in de top 5. De economische agenda: Innovatief, Internationaal, Involverend.’ Deze werkgroep met daarin onder meer Alexander Rinnooy Kan en andere krachtpatsers komt tot een vergelijkbare conclusie als Veerman: “In het onderwijs wordt excellentie onvoldoende gestimuleerd: de best presterende Nederlandse leerlingen hebben een achterstand op hun Europese leeftijdsgenoten.” Volgens de werkgroep zou de top in Nederland achterlopen op de gebieden wiskunde, taal, begrijpend lezen en probleemoplossend vermogen. [Werkgroep Concurrentiekracht Innovatieplatform, blz. 36] Strategische visie 2008 - 2012 Buitengewoon (het Saxion Programma Excelleren) bouwt voort op de strategische visie van Saxion: “Binnen Saxion willen we het beste uit onze studenten halen, vanuit het besef dat studenten vaak op een hoger niveau kunnen en willen functioneren. Saxion wil excelleren in verschillende vormen mogelijk maken. Voor de ene student ligt een Honours Programme in de rede, voor anderen kan het de doorstroom naar een universitaire master zijn of een verzwaarde afstudeeropdracht. We investeren in een School of Excellence waarin we naast een Saxion Honours Programme (gericht op verbreding) ook meerdere Academie Honours Programmes aanbieden (gericht op verdieping). Excelleren heeft niet alleen betrekking op studenten maar ook op medewerkers. Excellerende medewerkers moeten hun hoofd boven het maaiveld uit durven steken en inzetten op bovengemiddeld functioneren. Vanzelfsprekend vragen we hen een bijdrage te leveren aan voorgenoemde Honours Programmes. Voor medewerkers zullen we excelleren stimuleren door huidige belonings- en ontwikkelingsmogelijkheden te benutten en nieuwe te onderzoeken. Daarnaast willen we ook andere talenten honoreren. We zullen de mogelijkheden om te starten als zelfstandig ondernemer vergroten. We besteden in alle studiejaren aandacht aan ondernemerschap en bieden ondersteuning aan startende ondernemers.”
14
Doel en uitgangspunten
Saxion Programma Excelleren
Doel De uitdaging voor ons allemaal is om (verder) te bouwen aan excellente trajecten, in de vorm van robuuste en toekomstbestendige honours programmes. Dat moet het voor onze studenten met bovengemiddeld talent mogelijk maken om inderdaad het beste uit zichzelf te halen. Wij hebben ons daarom tot doel gesteld: “Mobiliseren van meer beschikbare talenten, zodat deze zich ontwikkelen tot excellente startende beroepsbeoefenaren” mobiliseren: selecteren, motiveren, binden en succesvol laten afstuderen beschikbare talenten bij Saxion: bovengemiddelde getalenteerde leerlingen en studenten in de Saxion regio’s beroepsbeoefenaren: incl. de groep die uitstroomt naar een master en daarna een beroep gaat beoefenen
Resultaten Dit doel willen we bereiken door de volgende resultaten op te leveren aan het einde van de programmaperiode (eind 2013): 1. Startprofiel van Reflective Professional dat leidt tot instroom van bovengemiddelde talenten, in excellente studieprogramma’s. 2. Profiel medewerker resp. docent die excellente studenten kan begeleiden tot Reflective Professional. 3. Vakdidactiek en onderwijsvormen geschikt voor honours routes en programma’s. 4. Vakinhouden geschikt voor honours routes en programma’s. 5. Uitstroom van studenten, die voldoen aan het profiel van de startende Reflective Professional. 6. Inzicht in welk onderwijsklimaat bovengemiddelde getalenteerde studenten daadwerkelijk trekt, motiveert, bindt en uitdaagt en hoe dit bereikt kan worden.
Doel en uitgangspunten
15
Saxion Programma Excelleren
2.2 Uitgangspunten Voor de experimenten in de vorm van het aanbieden van Honours Programma’s en voor het onderzoek, hanteren we de volgende uitgangspunten, als uitwerking van het Programmavoorstel zoals dat bij het landelijke Sirius Programma is ingediend en als kader. Saxion is gericht op talentontwikkeling in algemene zin, maar binnen de kaders van het Programma Excelleren hebben we het over bovengemiddeld talent (én persoonlijke motivatie en inzet). Bij de definitie van talent (en dus ook bovengemiddeld talent) gaan we uit van een multidimensioneel model, waarbij verschillende categorieën op elkaar inwerken, zoals intelligentie, leervermogen, creativiteit en motivatie. En het vermogen dit te kunnen communiceren. Ze moeten allemaal aanwezig zijn, maar in welke mate en in welke verhouding is nog onderwerp van studie. Saxion biedt aan bovengemiddeld getalenteerde studenten routes en/of programma’s aan. Positieve afsluiting van zo’n route en/of programma leidt – mits afgesloten met een verzwaard afstuderen - tot de kwalificatie ‘excellent’ en de student ontvangt dan (als aanhangsel) bij het getuigschrift de Saxion Honours Bul. Routes en programma’s die leiden tot de Saxion Honours Bul worden bij voorkeur extern gevalideerd, bijv. door de Saxion Honours Council (bijv. 6-7 externen). De Saxion Honours Council of vergelijkbaar borgt de kwaliteit. Honours routes en programma’s, die leiden tot de kwalificatie With Honours, onderscheiden zich kwalitatief van de reguliere opleidingen en betreffen additionele trajecten van circa 800 studiebelastingsuren (“30 ECTS”), verspreid over drie studiejaren. Voor honourstrajecten in de vorm van 3 + 1-programma’s (versneld bachelorprogramma + aansluitende master) gelden op dit punt andere eisen. Het binnen deze context versnellen van een bachelortraject is een honourstraject als: er sprake is van een aantoonbaar onderscheidend en ander didactisch en organisatorisch concept voor de doelgroep; het programma aantoonbaar inhoudelijk zwaarder is dan de reguliere bachelor; additionele studielast is geen eis (mag wel, maar omdat de bachelorfase al in drie jaar vorm moet krijgen zal daar weinig ruimte voor zijn);
kennisdeeldag
16
Doel en uitgangspunten
Saxion Programma Excelleren
er wordt o.g.v. criteria geselecteerd aan de poort; Reflective Professional en verzwaard afstuderen zijn uitgangspunt en basis voor afstuderen with honours in bachelor-deel van deze 3+1 trajecten. Saxion is gericht op de ontwikkeling van professioneel talent en op professionele excellentie. Het kwalitatieve onderscheid met de reguliere opleidingen krijgt gestalte vanuit het concept ‘Reflective Professional’. De studenten die afstuderen als ‘bachelor with honours’ hebben de kenmerken van een Reflective Professional. Het profiel van de Reflective Professional wordt niet alleen gekenmerkt door specifieke competenties. Er worden ook eisen gesteld aan de persoonsvorming. Het concept wordt met de academies en het beroepenveld verder ingevuld. Honours Programmes hebben een format waarbinnen gevarieerd kan worden. De belangrijkste kenmerken van dat format zijn: dat een beoordeling plaatsvindt of studenten tot deze programma’s en routes kunnen worden toegelaten (1e toelatingsmoment). dat alle programma’s en routes worden afgesloten met een Final Course: een afstudeerjaar met verzwaard afstuderen dat gericht is op bijv. onderzoek en waarin het reguliere afstuderen is geïntegreerd. Een 2e toelatingsmoment - voor de Final Course – is hier essentieel. De drie HP-jaren hebben globaal een vaste structuur. Het 1e en 2e HP-jaar kunnen bijv. in het teken staan van domeinverdieping en/of domeinverbreding, wetenschapsfilosofie, methodische reflectie (kritisch denken), onderzoeksmethoden en het schrijven van een onderzoeksvoorstel. Het 3e HP-jaar (de Final Course) staat in het teken van verzwaard afstuderen. Concepten (zoals de ‘ Reflective Professional’) en de inhoud van de programma’s en routes worden systematisch getoetst aan de inzichten van (vertegenwoordigers van) het beroepenveld. Bij vormgeving en uitvoering van kwaliteitsbeleid zijn academies, docenten (medewerkers) en studenten betrokken. Bij het vormgeven en uitvoeren van Honours Programmes zijn efficiëntie en verduurzaming van belang naast kwaliteit en de aansluiting bij actualiteit (de programma’s moeten ook nog kunnen draaien na einde programmasubsidie). Bundeling van krachten en voldoende focus borgen de levensduur van initiatieven. Bij vergelijkbare
Doel en uitgangspunten
17
Saxion Programma Excelleren
initiatieven moet samenwerking worden gezocht. We willen opties voor een gemeenschappelijk kader verkennen. Externe sponsoring kan overwogen worden. Vorm geven aan het Saxion Excellentie Programma voor studenten is onlosmakelijk verbonden met gerichte deskundigheidsbevordering en professionalisering van edewerkers (docenten). De Saxionacademies zijn de kernen van waaruit excelleren gestalte krijgt. Participatie van en integratie met (de activiteiten) van de kenniscentra is van vitaal belang. Er is een doorgaande leer/studie/beroepslijn (van primair-, naar voortgezet- en hoger onderwijs, naar de beroepspraktijk). De honours trajecten moeten gecommuniceerd worden binnen én buiten Saxion.
2.3 Eindprofiel Reflective Professional Alle Saxion Honours Programmes moeten toewerken naar een eindprofiel Reflective Professional. Tijdens het Saxion Programma Excelleren wordt dit eindprofiel in detail uitgewerkt. Onderstaand figuur is het uitgangspunt. aspecten Reflective Professional
kennisdeeldag
18
Doel en uitgangspunten
Saxion Programma Excelleren
2.4 De Saxion Honours Council Doel Saxion Honours Council De Saxion Honours Council adviseert de Raad van Bestuur van Saxion en de stuurgroep van het Saxion Programma Excelleren over de (wenselijke) kwaliteit van de Honours Programmes. Daarmee wil Saxion borgen dat er - op overkoepelend niveau – voldoende aansluiting is tussen de inhoud van de programma’s en de behoefte aan excellente, startende beroepsbeoefenaren in het beroepen- en werkveld. Naast de Honours Council zijn op meer gedetailleerd niveau per opleiding werkveldadviescommissies (beroepenveldcommissies) bij de kwaliteitsbewaking betrokken. Gefaseerde ontwikkeling Honours Programmes Saxion ontwikkelt deze in de periode tot en met 2013. Deze fase noemen wij de experimenteerfase. Na deze fase zullen definitieve keuzes gemaakt worden over het Saxionaanbod van Honours Programmes. De eerste onderwijsprogramma’s zullen echter al in september 2011 – als onderdeel van het experiment - aan studenten worden aangeboden (studiejaar 2011/2012). De doelgroep bestaat uit bovengemiddeld getalenteerde studenten, die de hogeschool een extra uitdaging wil bieden zodat deze zich ontwikkelen tot excellente startende beroepsbeoefenaren. De studenten die ook de laatste fase van de programma’s – het verzwaarde afstuderen – met succes afronden, hebben bij het afronden van hun bacheloropleiding recht op de kwalificatie ‘With Honours’. De Honours Programmes worden ontwikkeld binnen het kader van het Saxion Programma Excelleren. Betrokkenheid Honours Council De Council is op twee manieren betrokken bij de borging van de kwaliteit van de programma’s: 1. In het kader van het vaststellen van het beoordelingskader Voordat een programma aan studenten mag worden aangeboden, vindt oplevering van het ontwerp plaats aan de stuurgroep van het Saxion Programma Excelleren, met als doel goedkeuring. De stuurgroep toetst hierbij aan het vastgestelde kwaliteitskader en –criteria van het Saxion Programma Excelleren. De Raad van Bestuur beslist uiteindelijk welke ontwerpen na de experimenteerfase definitief in de vorm van een Honours Programme mogen worden aangeboden.
Doel en uitgangspunten
19
Saxion Programma Excelleren
Er is al een kwaliteitskader vastgesteld, in de vorm van uitgangspunten en beoordelingscriteria. Bepalend is onder meer of het ontwerp zich daadwerkelijk onderscheidt van de bacheloropleiding en/of wordt voldaan aan de eisen van de Reflective Professional. De Saxion Honours Council wordt gevraagd om een review van dit kwaliteitskader. 2. Bij de beoordeling van het totaalaanbod van het Saxion Programma Excelleren: Deelvragen zijn hier: a. Welke toekomstige ontwikkelingen leiden tot welke behoefte aan toptalent (de leiders en voortrekkers van de toekomst)? b. Voldoet het totaalaanbod in dit opzicht en is het compleet? c. Legt het de juiste accenten?
De Saxion Honours Council wordt gevraagd deze deelvragen te beantwoorden. Samenstelling De Council telt op dit moment vijf leden en bestaat uit experts uit verschillende geledingen. De opleidingen en academies van Saxion zijn actief op de domeinen Zorg, Economie, Techniek, Onderwijs. Vanuit elk domein neemt een vertegenwoordiger van het betreffende beroepen- en/of werkveld zitting in de Council. Daarnaast is er plaats voor een lid met onderwijskundige expertise op het gebied van excelleren en Honours Programma’s. De volgende personen maken op dit moment deel uit van de Council: Drs. Arthur Burghouts, directeur van project- en adviesbureau Insights International, bestuurslid van de Technologie Kring Twente. Drs. Thomas R.A. Grosfeld, secretaris Innovatie en hoger onderwijs VNO-NCW – MKB-Nederland. Ir. Mirjam Luizink, technisch-commercieel directeur van het MESA+ Instituut voor Nanotechnologie van de Universiteit Twente, directeur van de High Tech Factory, en penvoerder van NanoLab NL. Prof. Dr. Peter Sleegers, hoogleraar aan de Universiteit Twente, vakgroep Onderwijsorganisatie en management. Peter Turpijn, voorzitter raad van bestuur van de GGZorganisatie Mediant.
Honours Council
20
Doel en uitgangspunten
Saxion Programma Excelleren
3. Onderzoek, indicatoren en metingen
Hoofdstuk
3
Om de zes programmaresultaten te behalen is inzicht in succes- en faalfactoren op elk van de betreffende resultaatsgebieden nodig. Dat inzicht komt uit kwalitatieve onderzoeken naar deelaspecten van excelleren, daarop gebaseerde conceptvorming en het uitproberen en uittesten van die concepten in experimenten (Honours Programma’s). Saxion laat het onderzoek zoveel mogelijk uitvoeren door eigen onderzoekers, verbonden aan een lectoraat of een van de Saxiondiensten. Soms aanvullend op dit onderzoek, soms om simpelweg een indicatie te krijgen van succes en voortgang van het Saxion Programma Excelleren, vinden ook kwantitatieve metingen plaats. Bij start van het programma betreft dit vooral nulmetingen, om de uitgangssituatie vast te leggen. De metingen zijn allemaal gekoppeld aan kwantitatieve prestatie-indicatoren, zoals die in dit stadium van het programma in ontwikkeling zijn.
3.1 Onderzoeksplan Een coördinerende rol is hier weggelegd voor de lector Innovatief en Effectief Onderwijs (Mark Gellevij). Hij draagt zorg voor het waarborgen van de onderzoekskwaliteit van alle in het kader van het Saxion Programma Excelleren uitgevoerde onderzoek, waarvoor namens de stuurgroep het programmateam opdrachtgever is. Met het borgen van de onderzoekskwaliteit wordt vooral bedoeld dat: De lector bevordert dat ontwerp en onderzoek hand in hand gaan, bijv. door met steun van het programmateam werkconferenties te organiseren met de ontwikkelende academies en kenniscentra. De lector de onderzoeksopzet en –aanpak van elk onderzoek toetst & de onderzoeksresultaten tussentijds en aan het eind aan een review onderwerpt ten aanzien van de wijze waarop deze tot stand zijn gekomen. Daarnaast zal aan het lectoraat Innovatief & Effectief Onderwijs een (docent-)onderzoeker worden verbonden voor de duur van het programma t/m 2013, die lid is van de kenniskring van dit lectoraat van Saxion en waar mogelijk samenwerkt met het lectoraat Excellentie in het hoger onderwijs van de Hanzehogeschool Groningen.
Onderzoek, indicatoren en metingen
21
Saxion Programma Excelleren
De tabel hieronder laat zien welke onderzoeken in het onderzoeksplan zijn opgenomen. Een gedetailleerde planning van het onderzoek is in de maak. 1. Instroomprofiel Reflective Professional
1 Ontwerpen van een protocol met scenario’s voor werving van studenten als onderdeel van een wervingscampagne gericht op studenten en docenten en deze testen en evalueren bij experimenten academies. 2 Bepalen waarop en hoe studenten bij toelating voor het eerste jaar resp. tweede kunnen worden geselecteerd, voor de verschillende type’s HP’s: analyseren en ontwerpen geschikte werkwijzes en instrumenten en deze testen en evalueren bij experimenten academies.
2. Profiel medewerker, resp. docent
1 Ontwikkelen van een profiel van een medewerker resp. docent die excellente studenten kan begeleiden tot Reflective Professional en dit profiel testen en evalueren in experimenten academies. 2 Advies deskundigheidsbevorderingstrajecten. 3 Opname profiel in gesprekscyclus Saxion voor medewerkers betrokken bij een honours prorgamma. 4 Een protocol evalueren en evaluatiemethode (naar kwaliteit docenten) uit te voeren onder studenten en docenten.
3. Vakdidactiek en onderwijsvormen
1 Verkennend onderzoek over effectieve en efficiënte vakdidactiek en onderwijsvormen, inclusief toetsvormen bij HP’s. 2 Een protocol evalueren en evaluatiemethode (naar kwaliteit onderwijs; onder meer: ‘uitdagend genoeg’) uit te voeren onder studenten en docenten. Tevens onderzoek naar uitval (ook vragenlijst).
kennisdeeldag
22
Onderzoek, indicatoren en metingen
Saxion Programma Excelleren
4. Vakinhouden
1 Onderzoek naar het theoretisch kader van de RP; benoemde literatuur verder uitwerken en vertalen. (RP: Vakinhoudelijke kwaliteit, Professionele kwaliteit, Persoonskenmerken, Methodologische kwaliteit en wetenschappelijke attitude, Reflexief vermogen, Gedifferentieerd profiel). 2 Competentieprofiel RP t.o.v. de bachelor uitwerken. (RP: Vakinhoudelijke kwaliteit, Professionele kwaliteit, Persoonskenmerken, Methodologische kwaliteit en wetenschappelijke attitude, Reflexief vermogen, Gedifferentieerd profiel). 3 Competentieprofiel specifiek per HP uitwerken, in het verlengde van het competentieprofiel van de RP. (RP: Vakinhoudelijke kwaliteit, Professionele kwaliteit, Persoonskenmerken, Methodologische kwaliteit en wetenschappelijke attitude, Reflexief vermogen, Gedifferentieerd profiel). 4 Analyse van RP aspecten resulterend in 3 best practices en 1 ‘blooper’ per RP aspect (RP: Vakinhoudelijke kwaliteit, Professionele kwaliteit, Persoonskenmerken, Methodologische kwaliteit en wetenschappelijke attitude, Reflexief vermogen, Gedifferentieerd profiel). 5 Beschrijven van de HP (doelstellingen en programma: onderwijsgids) NB 1. Het uitstroomprofiel op eindniveau RP moet eerst gedefinieerd worden, alvorens de 3 tussenniveaus inclusief vakinhoud gedefinieerd kunnen worden. NB 2. ad 1-3: Bij elk van deze elementen gaan we uit van 3 toetsmomenten. Te weten: 1. Selectie/instroomtoets, 2. Doorstroom toets van leerjaar 1 naar 2, 3. Toelatingstoets verzwaard afstuderen.
5. Uitstroomprofiel
1 Onderzoek naar het theoretisch kader van de eindniveau RP als startende beroepsbeoefenaar; benoemde literatuur verder uitwerken en vertalen en visie werkveld betrekken (zoals uit het al uitgevoerde werkveldonderzoek naar voren komt). 2 Competentieprofiel RP t.o.v. de bachelor uitwerken. 3 Competentieprofiel specifiek per HP uitwerken, in het verlengde van competentieprofiel van RP.
6. Inzicht in welk onderwijsklimaat de bovengemiddelde getalenteerde studenten daadwerkelijk trekt, motiveert, bindt en uitdaagt en hoe dit bereikt kan worden
1 Inventarisatie do’s en dont’s voor een succesvolle onderwijsomgeving, o.a. community, en communicatie met AHP ontwikkelaars. 2 Implementeren concept onderwijsklimaat als experiment bij de AHP’s. 3 Ontwerpen van metingen van factoren voor succesvol onderwijsomgevingen, en meetprotocol. 4 Uitvoeren van metingen van factoren voor succesvol onderwijsomgevingen. 5 Analyse en eindadvies.
Onderzoek, indicatoren en metingen
23
Saxion Programma Excelleren
3.2 Indicatoren en (nul)metingen De volgende tabel toont per programmaresultaat de belangrijkste indicatoren en metingen in het kader van het Saxion Programma Excelleren. Een aantal indicatoren is weggelaten, vandaar de ‘gaten’ in de nummering. De indicatoren en de metingen zijn nog “in bewerking”. De volgende indicatoren en bijbehorende metingen beschouwen we op dit moment als de meest wezenlijke: 1. aantallen studenten in Honours Programma’s / bachelor programma’s (1.2). 2. medewerkertevredenheid (2.3). 3. studenttevredenheid (3.2, 6.2). 4. inzicht in uitval, uitvalredenen en tegengaan uitval (3.3, 3.4). 5. werkveldtevredenheid (5.4). Interventie logica
OVI Objectieve verifieerbare indicator
SOV Source of Verification
RESULTATEN
Ambitie:
Startpunt 2010
2013 Eindmetingen
1 Startprofiel van Reflective Professional dat leidt tot instroom van bovengemiddelde talenten, in excellente studieprogramma’s
1.2 Ratio van aantal instro- 1.2 Studentenadministratie mende studenten met predicaat talent / totale instroom
1.2: 0%
1.2: 8%
1.3 Ratio aantal VWO-ers / totale instroom
1.3: 6,7% in 2008
1.3: 10%
2 Profiel medewerker resp. docent die excellente studenten kan begeleiden tot Reflective Professional
2.2 Programma- en perso2.2 Ratio van aantal excellentie medewerkers / totale neelsadministratie medewerkers
2.2: n.t.b. %
2.2: n.t.b. %
2.3 Medewerkertevredenheid
2.3 Saxion Medewerker-tevredenheidsonderzoek
2.3: n.t.b.
2.3: n.t.b.
3 Vakdidacktiek en onderwijsvormen geschikt voor honours routes en programma’s
3.2 Studenttevredenheid
3.2 Rapportage Studenttevredenheidsonderzoek
3.2: n.t.b.
3.2: n.t.b.
3.3 Ratio uitval regulier / uitval excellente studenten
3.3 Student- en programmaadministratie
3.3: Verloop > 40% tot soms > 90%
3.3: Verloop in hoofdfase < 30% in 2013
3.4 Document onderzoek uitval
3.4. Eindrapportage Saxion Programma Excelleren, onderzoek uitval
3.4: 0
3.4: 1
24
1.3 Studentenadministratie
Onderzoek, indicatoren en metingen
Saxion Programma Excelleren
Interventie logica
OVI Objectieve verifieerbare indicator
SOV Source of Verification
Ambitie:
RESULTATEN
Startpunt 2010
2013 Eindmetingen
4 Vakinhouden geschikt voor honours routes en programma’s
4.4 Aantal curricula en studieprogramma’s (honoursroutes en programma’s) die voldoen aan compentieprofiel Reflective Professional
4.4 Eindrapportage Saxion Programma Excelleren
5 5. Uitstroom van studenten, die voldoen aan het profiel van de startende Reflective Professional
5.3 Ratio uitstromende honours studenten met profiel Reflective Professional / uitstroom reguliere studenten
5.3 Studentenadministratie
5.3: 0%
5.3: 8%
5.4 Werkveldtevredenheid
5.4 Rapportage Werkveldtevredenheidsonderzoek
5.4: 0
5.4: n.t.b.
5.5 Ratio startende ondernemers / totale uitstroom excellente studenten
5.5 Programma-administratie
5.5: 0%
5.5: 5 % (15 studenten)
6.2 Studenttevredenheid
6.2 Rapportage Studenttevredenheidsonderzoek
6.2: n.t.b.
6.2: n.t.b.
6 Inzicht in welk onderwijsklimaat bovengemiddelde getalenteerde studenten daadwerkelijk trekt, motiveert, bindt en uitdaagt en hoe dit bereikt kan worden
In 2010 zijn er al 3 Honours Programma’s; deze zijn echter nog niet geoetst aan het te ontwikkelen competentieprofiel Reflective Professional.
Onderzoek, indicatoren en metingen
25
Saxion Programma Excelleren
3.3 Eerste nulmeting: studenttevredenheid In de huidige (opstart)fase van het Saxion Programma Excelleren zijn de meeste programma’s nog in ontwikkeling. Er zijn nog maar weinig studenten geselecteerd en ingestroomd. Daarom is het nog niet goed mogelijk om hun tevredenheid te meten én kwantitatief weer te geven. Daarom is als alternatieve nulmeting de NSE 2010 genomen, die betrekking heeft op de gehele studentenpopulatie. Uit de vragenset zijn die vragen geselecteerd, die relevant zijn voor Honours Programma’s en die een relatie hebben met het uitdagende karakter daarvan. De volgende tabel geeft deze vragen en de scores (op een 5-puntsschaal) voor geheel Saxion weer. De bedoeling is om in de NSE 2011 Saxionstudenten te vragen of zij deelnemen aan een Honours Programma en dit als kenmerk vast te leggen, zodat de vragen en de scores ook uitsluitend voor deze groep kunnen worden weergegeven. Vragen en data uit NSE 2010
Saxion Voltijd
Deeltijd
Duaal
Eerstejaars
Ouderejaars
6.671
840
65
2.749
4.827
7.576
Niveau opleiding
3,5
3,8
3,5
3,7
3,5
3,6
Opleiding stimulerend
3,3
3,7
3,2
3,5
3,3
3,4
Aansluiting inhoud actuele ontwikkelingen
3,6
3,7
3,7
3,7
3,6
3,6
Deskundigheid docenten
3,7
3,9
3,8
3,8
3,7
3,7
Didactiek docenten
3,4
3,6
3,6
3,6
3,4
3,4
Bereikbaarheid docenten
3,4
3,6
3,9
3,6
3,3
3,4
Betrokkenheid docenten
3,5
3,8
4,0
3,7
3,5
3,6
Begeleiding docenten
3,5
3,7
3,6
3,6
3,4
3,5
Feedback docenten
3,4
3,6
3,6
3,6
3,4
3,4
Docenten inspirerend
3,2
3,6
3,6
3,4
3,2
3,3
Kennis beroepspraktijk docenten
3,8
3,9
3,8
3,9
3,7
3,8
Aantal uur per week dat besteed wordt aan studie
29,8
22,7
24,2
28,9
29,0
28,9
Aantal respondenten
26
Onderzoek, indicatoren en metingen
Totaal
Saxion Programma Excelleren
3.4 Onderzoek werkveld In opdracht van het programmateam van het Saxion Programma Excelleren - verantwoordelijk voor het ontwikkelen van nieuwe excellentieprogramma’s - is er tussen september 2010 en januari 2011 marktonderzoek verricht met betrekking tot deze excellentieprogramma’s. Saxion ziet als een van de 6 resultaten van het programma nadrukkelijk het ontwikkelen van Honours Programmes samen met en voor het werkveld, zodat bedrijven, instellingen en organisaties toegevoegde waarde ervaren als de excellente studenten starten op de arbeidsmarkt. In het onderzoek is deskresearch en fieldresearch gedaan. Voor het deskresearch is er achtereenvolgens onderzoek gedaan naar de inhoud van de notitie Veerman, de Nationale StudentenEnquête 2010 en heeft benchmarking onder andere Siriusinstellingen plaatsgevonden. Uit de notitie van Veerman volgt dat de Nederlandse kenniseconomie gevaar loopt en dat er dringend behoefte is aan innovatie en hoogopgeleide mensen. In de uitkomsten van de nationale studentenenquête is gekeken naar het niveau en de inhoud van alle hbo-opleidingen. De uitkomsten van de nationale studentenquête geven een totaal ander beeld dan de notitie Veerman. Op een schaal van 1 tot 10 wordt er gemiddeld een 7 gegeven voor het niveau en onderwijsinhoud. Studenten vinden blijkbaar het niveau en onderwijsinhoud ruim voldoende, waardoor gesteld kan worden dat hbo-studenten vanuit deze motieven hoogstwaarschijnlijk niet of nauwelijks behoefte hebben aan een excellentieroute. Voorts is onderzocht of andere onderwijsinstellingen die deelnemen aan het Sirius Programma specifiek onderzoek hebben verricht onder het werkveld. Hiervoor zijn alle gehonoreerde Sirius-aanvragen met elkaar vergeleken. Na benchmarking kunnen we stellen dat een onderbouwde conclusie uit de aanvragen niet getrokken kan worden. Wel valt op dat Saxion de enige hogeschool is die nadrukkelijk een breed werkveldonderzoek heeft uitgevoerd.
Onderzoek, indicatoren en metingen
27
Saxion Programma Excelleren
Voor fieldresearch is er kwalitatief en kwantitatief onderzoek verricht. In het kwalitatieve deel zijn er in totaal 10 face-toface interviews afgenomen in samenwerking met leden van het programmateam met belangrijke werkveldrelaties van de academies binnen Saxion. Voor het kwantitatief deel is er een digitale enquête opgesteld met 25 vragen. De enquête is uitgezet onder de 25 belangrijkste relaties van elke academie van Saxion. Er is een duidelijke hiërarchie gemaakt in deze relaties, om kleinere bedrijven met een niet-structurele relatie met Saxion te vermijden. Uiteindelijk is er een respons van 56,7% (138) behaald, zodat er met behulp van grafieken en tabellen een heel duidelijk beeld van de visie van het werkveld op excellentieprogramma’s naar voren is gekomen. De meest van belang zijnde grafieken en tabellen zijn te vinden in 3.5. De centrale onderzoeksvraag voor het marktonderzoek luidde: “Wat is de visie vanuit het beroepenveld van de opleidingen van Saxion op inhoud en meerwaarde van excellentieroutes bij Saxion?” Deelvragen waren: 1. Wat kenmerkt in de ogen van het beroepenveld een high potential? 2. Hoe identificeert het beroepenveld high potentials? 3. Waarvoor en waarom hebben high potentials voor het beroepenveld een meerwaarde? 4. Waarom zou het voor een student aantrekkelijk zijn om als high potential bij uw bedrijf of instelling werkzaam te zijn? 5. In welke mate is het beroepenveld bekend met het begrip excellentie en/of programma’s voor hooggetalenteerde studenten en met excellentieroutes van Saxion? 6. Via welke routes kan volgens het beroepenveld het meest doelmatig en effectief het talent van deze studenten verder tot ontwikkeling worden gebracht? 7. Welke rol kan en wil het beroepenveld hier (d.w.z. binnen de opleidingstrajecten voor high potentials) zelf in spelen? 8. Welke routes en afspraken kunnen we met het beroepenveld maken om high potentials tijdens of na de studie een vliegende start te bieden in een voor hen uitdagend beroep en functie?
28
Onderzoek, indicatoren en metingen
Saxion Programma Excelleren
9. Steunt het beroepenveld het bestaan van een Saxion Honours Council, samengesteld vanuit het beroepenveld, met als voornaamste taak onafhankelijk toezicht op de kwaliteit van routes die tot excellentie moeten leiden. 10. Wat moet er volgens het beroepenveld gebeuren om de verklaring bij het bachelor- of mastergetuigschrift (de Saxion Honours Bul) een zodanige maatschappelijke status te geven, dat er een civiel effect optreedt. Dit betekent: a. de Honours Bul wordt door werkgevers positief geassocieerd, met topkwaliteit, waardoor studenten die in het bezit daarvan zijn toegang krijgen tot passende startersfuncties op niveau; b. de Honours Bul wordt door (aankomende) studenten, die horen tot de doelgroep van excellentie, positief geassocieerd: met topkwaliteit en met toegang tot passende startersfuncties op niveau.
11. Op welke manier is het beroepenveld bereid en in staat een bijdrage te leveren aan het bereiken van dit civiele effect? onderzoek werkveld
Onderzoek, indicatoren en metingen
29
Saxion Programma Excelleren
3.5â&#x20AC;&#x192; Onderzoeksresultaten werkveldonderzoek Algemene conclusies en aanbevelingen Het beroepenveld kijkt verschillend naar de mogelijkheden die excellentieroutes bieden. Relaties van academies met opleidingen die vallen onder de clusters Zorg & Welzijn en Onderwijs hebben overwegend positief gereageerd, terwijl vanuit cluster Techniek de helft van de relaties positief reageert en de relaties vanuit het cluster Economie nog niet overtuigd zijn van de meerwaarde van excellentieroutes. Het algemene beeld van het werkveld is dat men het belangrijk vindt dat een excellente student op meerdere posities inzetbaar moet zijn en zichzelf blijft ontwikkelen. Daarnaast moet een student ambitieus en communicatief vaardig zijn. Onderzoeksresultaten face-to-face-interviews Uit de antwoorden van bedrijven, instellingen en organisaties blijkt dat ze van een high potential/excellente student verwachten dat hij of zij ambitieus, luisterend, leergierig, analytisch en gedreven is. Anderzijds accepteert men van een high potential/excellente student zeker niet dat deze onopvallend, gemakzuchtig of arrogant is. Hans Gringhuis, Fellow bij Luminius Vakmensen met liefde voor het vak, met drive, ambitie, met een stuk ondernemerschap, die zich willen inleven in hun omgeving en empathisch vermogen hebben.
Charles de Leeuw, Director Radar Engineering, Thales Iemand die heel veel initiatief kan nemen, toont dat hij wat wil, kennis van zaken heeft, weet waar hij het over heeft, in staat is de kennis om te zetten in de praktijk en daarbij doorzettingsvermogen en vasthoudenheid (ook bij tegenslagen) bezit, en buiten gebaande paden kan treden. Hij roept bij anderen gedrag op om mee te doen, kan anderen motiveren, en weet ze betrokken te krijgen. Iemand die meer ontwikkelingsmogelijkheden in zich heeft naar de toekomst toe, en andere functies zou kan gaan bekleden, een brede interesse heeft. Key is dat hij initiatiefrijk is en de ambitie heeft om boven anderen te willen uitstijgen.
30
Onderzoek, indicatoren en metingen
Saxion Programma Excelleren
Kees Smelt, maatschapslid de Haere Het is iemand die iets durft, zijn/haar kop boven het maaiveld uitsteekt, zelfkritisch is, goed is in kennis, betrouwbaar, die wat van zijn/haar leven wil maken. Hij/zij moet passen binnen het vak fysiotherapie, met mensen en collega’s om kunnen gaan, verder zicht hebben dan standaard, zicht hebben op wat er op ons pad als fysiotherapeut komt.
Marc Woesthuis, directeur/eigenaar TriMM interactieve media Ze zijn net als topsporters; gedreven om een stapje extra te doen, boven anderen uit willen stijgen, niet alleen binnen de studie maar ook in de zaken die ze daarnaast willen bereiken, op hoogste niveau willen acteren tijdens studie en in het bedrijf.
Marcel Meijs, Gemeentesecretaris gemeente Enschede Van een excellente opleiding verwacht ik dat studenten in multidisciplinaire teams werken aan maatschappelijke opgaven die zo uit de real world gegrepen zijn en die dan gezamenlijk vanuit grensoverschrijdende expertises tot een resultaat komen wat maatschappelijk ook toepasbaar is.
Onderzoeksresultaten digitale enquête In totaal zijn er 307 organisaties die een structurele relatie met Saxion onderhouden benaderd om een digitale enquête in te vullen, en na aftrek van niet meer actuele relatiegegevens is zoals in 3.3 is aangegeven een respons bereikt van 56,7% (138). Hieronder volgen de belangrijkste en opvallendste uitkomsten van de enquête. Op de vraag wat de meerwaarde van een excellente student/ high potential is ten opzichte van een reguliere bachelorstudent of afgestudeerde waren de meest voorkomende antwoorden dat deze: complexer probleemgericht kan werken; een grotere creativiteit en complexiteit in zijn handelen heeft; beter in staat is methodisch en reflectief te denken en handelen.
Onderzoek, indicatoren en metingen
meerwaarde excellente student / high potential
31
Saxion Programma Excelleren
Vrijwel de helft van de respondenten geeft aan mee te willen werken aan het ontwikkelen van een excellentieroute. Deze respondenten willen ook hun medewerking verlenen aan een vervolgonderzoek. Op de vraag welke bijdrage het werkveld kan leveren aan een excellentieroute waren de meest voorkomende antwoorden: het geven van persoonlijke begeleiding; het bieden van een plek waar verzwaard kan worden afgestudeerd; het bieden van traineeships; het geven van workshops en gastlezingen. Opvallend is dat geen van de respondenten een financiële bijdrage wil leveren aan excellentieroutes. bereidheid om mee te werken aan ontwikkeling van een “excellentieprogramma”
bereidheid om mee te werken aan vervolgonderzoek van het “excellentieprogramma”
32
Onderzoek, indicatoren en metingen
Saxion Programma Excelleren
Wat kan de meerwaarde zijn van een excellente student? (high potential)
Op welke wijze wil men bijdragen aan HP-routes?
Onderzoek, indicatoren en metingen
33
Saxion Programma Excelleren
kennisdeeldag
34
Onderzoek, indicatoren en metingen
Saxion Programma Excelleren
4. Wervingscampagne Buitengewoon
Hoofdstuk
4
Om de bovengemiddeld getalenteerde studenten van Saxion te informeren over de Honours Programma’s en om ze te stimuleren aan een programma te gaan deelnemen, zullen de studieloopbaanbegeleiders bij de academies een informatiepakket ontvangen in april. Ook is er vanuit het Programmateam een briefing voor academies tijdens personeelsvergaderingen in de periode februari en maart. Daarnaast is het belangrijk om een wervingscampagne te lanceren, zodat de werving een boost krijgt. Hieronder is de voorgenomen wervingscampagne in hoofdlijnen beschreven. In een brainstormsessie in november is een aantal persoonskenmerken van excellente studenten benoemd en is getracht deze studenten te labellen. Deze termen kwamen het meest naar voren: ambitieus / leergierig / kritisch / onderzoekend / ‘buitengewoon’. De kreet Buitengewoon is vervolgens in december voorgelegd aan studenten, docenten, ontwikkelaars van Honours Programma’s en het Programmateam en de Stuurgroep van het Saxion Programma Excelleren en de Raad van Bestuur. Deze term riep overwegend positieve associaties op. In de eerder genoemde brainstormsessie is ook nagedacht over de visualisatie van Buitengewoon en hoe de Reflective Professional tot uitdrukking te laten komen. Concept - Excelleren bekendmaken naar studenten in stappen De communicatie naar de studenten wordt stapsgewijs aangepakt. Eerst nieuwsgierigheid creëren waardoor de opvolgende informatie goed bekeken wordt. Stap 1: Week 1 (week 9 mei 2011) Op 2 Saxion-locaties (Deventer en Enschede) wordt een grote spiegel geplaatst, ongeveer ter grootte van een banier. Deze spiegel is gemakkelijk te verplaatsen bijv. d.m.v. wieltjes en zal dus niet in de weg staan. Het is dan ook de bedoeling dat deze spiegel, voor in ieder geval 1 week, elke dag op een andere (drukke) plek staat. Dus in de bibliotheek, in een studieruimte, etc.
Wervingscampagne Buitengewoon
35
Saxion Programma Excelleren
De spiegel wordt beletterd in Saxion-huisstijl met daarbij de eerste, straks herkenbare, campagne-uiting erbij; de eenvoudige en duidelijke denkwolk met de vraag: ‘Ben ik buitengewoon?’ Als een student dit leest, stelt hij/zij dus al zichzelf deze vraag. Daarbij ligt er een grote stip op de grond met een pijl richting de spiegel. Een spiegel wekt uit zichzelf al het gevoel op om er even in te kijken en deze stip zal dit nog versterken. De meeste studenten zullen deze stip ook herkennen. Niet alleen omdat het een bekend icoontje is; een pijl, een route, play/start, maar ook omdat ze deze al meer hebben gezien in en rondom het pand. Deze stippen (vloerstickers/matten) zullen als een soort routing (richting spiegel) in het pand komen en voor de ingang. Deze stippen zullen strategisch geplaatst worden, op een drukke route en op plekken waar veel studenten langskomen. Door de groene kleur valt de stip op. Omdat er op of bij de spiegel verder niets wordt vermeld, dus ook geen verwijzing naar een website, zal de vraag ontstaan onder de studenten wat het voorstelt. Wat de studenten niet weten, is dat er een camera in de spiegel zit. Deze maakt opnames van elke dag dat de spiegel op een andere plek staat.
www.saxion.nl/buitengewoon
36
Stap 2: Week 2 (week 16 mei 2011) Na een week deze spiegel in het pand te hebben gehad, worden er visitekaartjes/flyers/ansichtkaarten uitgedeeld. Deze zijn qua vormgeving in lijn met de spiegel, doordat gebruik wordt gemaakt van zilverfolie/papier wordt het kaartje ook een ‘spiegel’ en zien ze zichzelf ook weer in het kaartje met de inmiddels herkenbare vraag: ‘Ben ik buitengewoon?’ Op het kaartje staat nu wel een website: saxion.nl/buitengewoon en op de achterzijde wordt de vraag in een tekstballon van buitenaf gesteld: ‘Ben jij buitengewoon?’ Hieronder staan een aantal vragen waaruit de student kan opmaken dat hij/ zij inderdaad buitengewoon is en dus geschikt om aan het programma mee te doen. Om daar achter te komen, zullen studenten naar een website moeten gaan. Ook kunnen er nog extra uitingen ingezet worden om een soort van onthulling te creëren om nog meer studenten naar de site te krijgen. Bijvoorbeeld door een aantal hele grote zwart/witte (concept letterlijk genomen) ‘tekstballonnen’ los te laten en in de aula/restaurant/welkomsthal te hangen met daarop wederom de herkenbare vraag en de website: www.saxion.nl/buitengewoon, de studenten gaan daar een kijkje nemen.
Wervingscampagne Buitengewoon
Saxion Programma Excelleren
De website zal worden ontwikkeld door studenten van de academie ACT. Op de site zien studenten allerlei filmpjes (youtube/geenstijl maar dan in Saxion-stijl). Als ze op play drukken (het bekende icoon van de stip voor de spiegel) dan zien ze beelden van hun eigen school met medestudenten/ vrienden of misschien zichzelf voorbij komen. Dan valt het kwartje. De spiegel neemt op wie er voorbij komt en zo kan men terugkijken naar de personen die naar zichzelf hebben gekeken en zich hebben afgevraagd of ze buitengewoon zijn. Nu kunnen ze zichzelf en anderen bekijken en beoordelen of ze ook echt ‘buitengewoon’ zijn. Ook de filmpjes worden door studenten van academie ACT geknipt en gemonteerd zodat de leukste beelden blijven en de rustige beelden wegvallen. De filmpjes zullen op de site komen met de benaming van de week, datum, dag en plaats van de spiegel. Zo kan een student die zich herinnert wanneer hij/zij voor de spiegel stond, zichzelf makkelijker terugvinden. Op de site zijn filmpjes te bekijken maar ook kan men verder klikken naar de check met de vragen die naar een antwoord zullen leiden. Er staat informatie op de site over het Saxion Programma Excelleren en over de academies die hierin participeren. Op deze manier worden studenten gestimuleerd naar de website te gaan. Het is verrassend, uitnodigend, wekt nieuwsgierigheid op en door op die manier de informatie te verwerken, wordt deze ook gelezen. De site zal openen met de filmpjes, maar er zal een menu komen waarin de algemene informatie ook verwerkt wordt. In Week 2 blijft de spiegel nog staan. Hierop wordt de website nog met stickers toegevoegd. Nu veel studenten weten hoe het werkt zal er nog meer ‘actie’ rondom de spiegel zijn en dus ook op de website. Naast de filmpjes op de website kan er ook een live stream via de website en eventueel de tv’s/schermen, die binnen Saxion hangen, uitgezonden worden. In de week van 16 mei zal Sax Events, het evenementenbureau dat bezet wordt door studenten van de academie HBS, op beide Saxionlocaties een evenement organiseren om extra aandacht te vragen voor de programma’s.
Wervingscampagne Buitengewoon
37
Saxion Programma Excelleren
Er zullen workshops zijn vanuit de verschillende Honours Programmaâ&#x20AC;&#x2122;s, er zal informatie zijn over de programmaâ&#x20AC;&#x2122;s en mensen met een bijzonder talent (bijvoorbeeld excellente ondernemers of leidinggevenden uit grote en innovatieve organisaties) zullen inspirerende lezingen houden. Ook zullen bedrijven worden uitgenodigd die presenteren hoe zij ruimte bieden aan getalenteerde startende werknemers. Dit plan wordt verder uitgewerkt en mogelijk aangepast aan nieuwe inzichten.
38
Wervingscampagne Buitengewoon
Saxion Programma Excelleren
5. De Honours Programma (HP) concepten
Hoofdstuk
5 2
Er zijn door samenwerkingsverbanden van academies en lectoraten HP-concepten ontwikkeld. Hierna worden de particpanten benoemd, gevolgd door een overzicht van de concepten in tabelvorm (in paragraaf 5.1) en een meer gedetailleerde beschrijving van de HP’s in ontwikkeling (in paragraaf 5.2). Twee academies (FEM en ROB) zullen op een later moment met de ontwikkeling starten, vandaar dat er over hun plannen in deze uitgave nog geen informatie opgenomen is. Naast de initiatieven die al in ontwikkeling zijn, start een verkenning naar de mogelijkheden om met de kenniscentra een individuele onderzoeksroute mogelijk te maken. Die route is dan bedoeld voor studenten met affiniteit met praktijkgericht onderzoek en zou de vorm kunnen krijgen van een individueel onderzoek bij een lectoraat met verzwaard afstuderen (bijv. elke honours student wordt 1 dag per week studentassistent en draagt bij aan onderzoek). Overzicht academies van Saxion (met in totaal 65 bacheloropleidingen): ABO ABR ACT AGZ AMA AMM APO FEM HBS LED MIM ROB
Academie Bedrijfskunde & Ondernemen Academie Bestuur en Recht Academie Creatieve Technologie Academie Gezondheidszorg Academie Mens & Arbeid Academie Mens & maatschappij Academie Pedagogiek & Onderwijs Academie Financiën, Economie & Management Hospitality Business School Academie Life Science, Engineering & Design Academie Marketing & International Management Academie Ruimtelijke Ontwikkeling & Bouw
Overzicht kenniscentra: Kenniscentrum Gezondheid, Welzijn en Technologie (KC GWT) Kenniscentrum Leefomgeving (KCL) Kenniscentrum Design en Technologie (KC D en T) Kenniscentrum Innovatie en Ondernemerschap (SKIO) Kenniscentrum Onderwijsinnovatie (KCOI) Kenniscentrum Business Development & Hospitality (KC BDH)
de Honours Programma (HP) concepten
39
Saxion Programma Excelleren
5.1 De HP-concepten meer in detail Uit de contacten met de collega-instellingen die ook in het landelijke Excellentieprogramma participeren (Sirius) blijkt dat een optimum aan indicatieve studielast voor de studenten 30 ects over gemiddeld 3 jaar bedraagt, bovenop de reguliere bachelor. Ook wordt louter versnellen niet als excelleren gezien. De hierna genoemde varianten zijn denkbaar: 3 jarige studieprogramma voor een groep studenten met verzwaard afstuderen (Saxion Honours Programme, Academie Honours Programmes) Verdiepen, verbreden Gericht op: ondernemerschap, innovatie, leiderschap, strategie, toegespitst op een bepaald domein (zie figuur 2 Mogelijke verbinding honours routes) Individuele routes: Individueel onderzoek bij lectoraat met verzwaard afstuderen (bijv. elke honours student wordt 1 dag per week studentassistent en draagt bij aan onderzoek) Individueel meester-gezeltraject met externe partner als meester; verzwaard afstuderen 3 +1 (3 jaar bachelor inclusief premaster en verzwaard afstuderen, naadloos aansluitend op 1 jarig HBO-master of WO-master) Route tot HBO-bachelor (inclusief premaster) of WObachelor met verzwaard afstuderen Een andere route, die studenten de mogelijkheid geeft om af te studeren als ‘bachelor with honours’, een kwalificatie die een gevalideerd afstudeerniveau garandeert Studenten kunnen ook op basis van specifieke routes toegelaten worden tot de Final Course. Hieronder enkele voorbeelden, maar er kunnen ook andere varianten ontstaan. Een student kan zich tijdens de reguliere bacheloropleiding (gaan) kwalificeren voor een universitaire masteropleiding. De behaalde ‘credits’ kunnen deel uitmaken van de toelating tot de Final Course. Een student kan naast de reguliere bacheloropleiding als studentassistent of anderszins actief zijn bij één van de kenniscentra van Saxion. Dit kan eveneens ‘credits’ opleveren voor toelating tot de Final Course. Bij de academies worden additionele of verzwaarde programma’s aangeboden (met wisselende omvang en ‘zwaarte’). Ook deze programma’s of courses kunnen ‘credits’ opleveren voor toelating tot de Final Course. 40
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren
Elke variant moet aansluiten bij de uitgangspunten van het Saxion Programma Excelleren. De onderstaande schema’s laten de structuur van resp. mogelijke verbinding tussen mogelijke routes zien.
De Honours Programmes hebben een identieke structuur. Het is een driejarig traject, bestaande uit een Basic Course van twee jaar en een Final Course van één jaar. Als een student aan de eisen van de Basic Course heeft voldaan, volgt een procedure om toegelaten te worden tot de afstudeerfase: de Final Course.
Structuur mogelijke honours routes (bron: Programmavoorstel Sirius, blz. 39)
Een student kan er ook voor kiezen om zich te (gaan) kwalificeren voor een universitaire masteropleiding. Daarvoor moet hij/zij een premastertraject doorlopen, waarvan de lengte afhankelijk is van de gekozen doelopleiding. Met de Universiteit Twente is een goede doorstroomafspraak gemaakt. Voor het premastertraject kan de student de minorruimte benutten en in zo’n geval spreken we over een doorstroomminor. In een doorstroomminor zitten doorgaans 20 ects onderzoeksvakken. Een student kan dit pakket aanvullen om toegelaten te worden tot de Final Course. De omvang en invulling van dit additionele programma is variabel, afhankelijk van wat de student kan overleggen aan relevant materiaal.
de HP-concepten
41
Saxion Programma Excelleren
Een student kan er ook voor kiezen om naast de reguliere opleiding te soliciteren naar een studentassistentschap bij een kenniscentrum van Saxion. Afhankelijk van de omvang hiervan wordt bepaald wat het additionele programma is om toegelaten te worden tot de Final Course. Bij de academies worden allerlei additionele programma’s aangeboden. We houden de mogelijkheid open dat een student een relevant pakket aan ‘additionalia’ samenstelt en op grond daarvan solliciteert voor toelating tot de Final Course. Eventueel kunnen ook onderdelen uit of van een andere opleiding voorgelegd worden. Mogelijke verbinding Honours routes
42
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren
Buitengewoon
1 Academie
2 Titel HP
3 Korte omschrijving
1
ABO Academie Bedrijfskunde en Ondernemen
Saxion Entrepreneurial Programme (Ondernemen is Excelleren) (voor studenten van alle studierichtingen)
• Studenten vanuit heel Saxion krijgen aanvullende kennis,
2
ABO i.s.m. Stichting ProjectKompassie
Natural talents for natural leadership
• Door in multidisciplinaire teams meerdere projecten te
3
ABR Academie Bestuur & Recht
Sapere Aude! Durf te denken!
4
5
6
vaardigheden en gedrag aangeleerd, wat ze helpt om daadwerkelijk over een periode van 3 jaar een succesvolle onderneming te starten.
4 Start • Het programma is afhankelijk van de opleiding die de
September 2011
student doet en sluit zoveel mogelijk aan bij het domein waarin de opleiding van de student zich bevindt. September 2011
doen en m.b.v. het leerling_gezel_meester principe continu uitgedaagd te worden inzicht te krijgen in je eigen drijfveren, talenten, passie en kwaliteiten en die vervolgens excellererend tot ontwikkeling brengen
• Het programma van de Academie Bestuur & recht richt
zich op maatschappelijk relevante vraagstukken, waarbij de integratie van financieel-economische en juridische aspecten centraal staat.
• Ontwikkeling tot uitmuntende professional. We kijken •
Reeds gestart
vanuit verschillende invalshoeken naar maatschappelijkrelevante vraagstukken. Participeren in toegepast onderzoek bij de onderzoekslijnen van 1 van de betrokken lectoraten.Ontwikkeling als individu tot verantwoordelijkheidnemende wereldburger.
• Drie betrokken partijen opdrachtgegever, mediabedrijf en • Mediabedrijf heeft zelf de capaciteit niet in huis; de
September 2011
ACT Academie voor Creatieve Technologie
Gilde, Twentse school, Media Innovator
ACT, ROB, LED, NEXT
Saxion Design (voor studenten met design achtergrond)
• Om vanuit het eigen ambacht (de bachelor) design te
I-space C (health Care)
I-space Gezondheid en Welzijn - een broedplaats van talent: • Innovatieve gemeenschap voor studenten, bedrijfsleven, werkveld, lectoraten en docenten met inhoudelijke mindset als kader, beginnend met een oriëntatie in het beroepenveld. • Het traject biedt 30 ec. additioneel met 70 ec. vanuit de bacheloropleidingen verpleegkunde, fysiotherapie, podotherapie, management in zorg of gezondheid en technologie.
• Gebruik wordt gemaakt van virtuele (social media) en
• Inzicht in excellent gedrag van individuen, groepen en
• Geen lessen, maar ervaringsleren.
September 2011
I-space Gezondheid en Welzijn - een broedplaats van talent: • Innovatieve gemeenschap voor studenten, bedrijfsleven, werkveld, lectoraten en docenten met inhoudelijke mindset als kader, beginnend met een oriëntatie in het beroepenveld. • Het traject biedt 30 ec. additioneel met 70 ec. vanuit de bacheloropleidingen verpleegkunde, fysiotherapie, podotherapie, management in zorg of gezondheid en technologie.
• Gebruik wordt gemaakt van virtuele (social media) en
September 2012 aanloop 2011
AGZ Academie Gezondheidszorg
7
AMA Academie Mens en Arbeid
Excellent Peoplemanagement
8
AMM Academie voor Mens en Maatschappij
I-space-S (Social work)
•
hei instituut. Opdracht van mediabedrijf wordt samen met student en instituut uitgevoerd.
benaderen, door maatschappelijk relevante opdrachten te tackelen.
organisaties en hoe dit te managen, ook bij jezelf, is de opbrengst van Excellent Peoplemanagement, waarbij we je uitdagen op kennisvergroting, onderzoeksvaardigheid en persoonlijke ontwikkeling met een hoge mate van zelfsturing en keuzevrijheid met individuele begeleiding.
• •
opdracht is grensverleggend voor bedrijf, student en instituut. Momenteel social media, internationaal, intercultureel. Spinn off naar andere opdrachten (past op alle delen van de mindsets) 1ste en 2de jr van het SHP volgen.
• Dit betekent dat domeinoverschrijding zal plaatsvinden •
•
•
•
•
September 2011
en dat gewerkt gaat worden in een multidisciplinair team. Wat maatschappelijk relevant is resulteert uiteindelijk in een uniek designproduct inclusief een succesvol business model. gezamenlijke ruimte voor 1 dag per week. I-space staat open voor excellente studenten vanuit alle opleidingen binnen de domeinen zorg en welzijn (AMM/AGZ) om vanuit de verschillende excellentietrajecten te komen tot verdieping en verbreding binnen het beroepenlandschap. Vanuit de I-space gemeenschap worden individuele trajecten uitgezet.
gezamenlijke ruimte voor 1 dag per week. I-space staat open voor excellente studenten vanuit alle opleidingen binnen de domeinen zorg en welzijn (AMM/ AGZ) om vanuit de verschillende excellentietrajecten te komen tot verdieping en verbreding binnen het beroepenlandschap. Vanuit de I-space gemeenschap worden individuele trajecten uitgezet. de HP-concepten
September 2012 aanloop 2011
43
Buitengewoon
Saxion Programma Excelleren
1 Academie
2 Titel HP
3 Korte omschrijving
4 Start
LED - Life Science, Engineering & Design
Honours Programme LED
• Er wordt een adviesbureau ingericht dat voorziet in pro-
September 2011
MIM Marketing & International Management
Honours Programme MIM
11
Saxion
Saxion Honours Programme (SHP) (voor studenten van alle studierichtingen)
• Een wijsgerig historisch en cultureel programma met
12
ABR Lectoraat Governance Academie Bestuur en Recht
Factory of the Future; Programma van één jaar in eindfase studie.
• Fase 1: Half jaar, studenten uit alle opleidingen toegela-
9 10
jecten in een internationale, uitdagende omgeving op het gebied van water en/of energie.
• Doel van het Honours Programme MIM is ‘to support and •
guide our excellent students in their ambition th obtain (management)positions in global organisations’; MIM doet dit aan de hand van vier thema’s:
1 Good to Great 2 New Product Development and New Concept Development 3 Identity Marketing 4 Globalization
Reeds gestart
aandacht voor de persoonlijke, de professionele en maatschappelijke kant van de student.
• •
ten, extra curriculair, 1 dag per week, mogelijkheid uit te breiden tot minor of stage. Fase 2: Ondersteuningstraject van half jaar, gekoppeld aan verzwaard afstuderen binnen eigen opleiding. Aansluiting op onderzoekslijn lectoraat Governance.
• Saxion, Universiteit Utrecht, consortium van bedrijven. • Cradle to cradle concept, toepassing in het bedrijfsleven • •
APO (3+1) Academie Pedagogiek en Onderwijs
Academische Pabo (3+1 Bachelor) (3 jarige Bachelor)
• 3 jarige bachelor en voorbereiding master (Onderwijs-
14
AMM - AGZ - KCGW&T (3+1)
I-space-Q (Quick) (3 jarige Bachelor)
I-space Gezondheid en Welzijn - een broedplaats van talent: • Een programma (3+1/3+2) gericht op de bachelors binnen de domeinen zorg en welzijn. • De bachelorcurricula worden hiervoor herordend, minoren en ander onderwijs geintegreerd wat leidt tot korting op de masterstudie en het inweven van 30 ec additioneel onderwijs in 3 studiejaren. • Het vierde jaar wordt ingevuld met een master. • Het totale traject is aangesloten bij de innovatieve gemeenschap I-space voor studenten, bedrijfsleven, werkveld, lectoraten en docenten met inhoudelijke mindset als kader, beginnend met een veldtrek.
• Het traject biedt 30 ec. additioneel met 70 ec. vanuit de
• HBS werkt gedurende het schooljaar ‘10-’11 aan het
• Binnen deze 3 jaren wordt er een aparte minor met
HBS Hospitality Business School (3+1)
(3 jarige Bachelor)
de HP-concepten
Reeds gestart
kunde UT of SEN Saxion)
•
•
44
Februari 2011
met technische, organisatorische en financieel/economische aspecten. Onderzoek naar verduurzamingslag bij deelnemende bedrijven. Onderzoek uitgevoerd door studenten en medewerker bedrijf.”
13
15
Reeds gestart
ontwerp van een zogenaamde ‘3+1 constructie’ op het gebied van Hospitality Business. Het concept is een 3-jarige verzwaarde Engelstalige bacheloropleiding in Hospitality Business (BBA) van 240 credits inclusief pre-master vakken ter voorbereiding op het afsluitende 1-jarige Mastertraject met een MA of MSc. titel voor VWO-ers. Binnen het BBA programma ligt de nadruk op bedrijfskundige en vakinhoudelijke kennis en op de competentie Hospitality Performance.
•
•
•
Reeds gestart
bachelor. Gebruik wordt gemaakt van virtuele (social media) en gezamenlijke ruimte voor 1 dag per week. I-space staat open voor excellente studenten vanuit alle opleidingen binnen zorg en welzijn (AMM/ AGZ) om vanuit de verschillende excellentietrajecten te komen tot verdieping en verbreding binnen het beroepenlandschap. Vanuit de I-space gemeenschap worden individuele trajecten uitgezet..
pre-master vakken aangeboden, deze vakken hebben een sterke oriëntatie op onderzoeksmethodologie. Dit alles wordt samen de basis voor een houding die past bij een Reflective Professional zoals beschreven binnen het Siriusproject. Aan het eind van het schooljaar ‘10-’11 ligt er een advies aan het MT van HBS over de wijze waarop en met welke partners dit onderwijsconcept ontwikkeld kan worden.
mogelijke start september 2012
Saxion Programma Excelleren
1 ABO - Academie Bedrijfskunde en Ondernemen 1 Academie
ABO
2 Titel HP
Saxion Entrepreneurial Programme (Ondernemen is Excelleren)
3 Korte omschrijving
Studenten vanuit heel Saxion krijgen aanvullende kennis, vaardigheden en gedrag aangeleerd, wat ze helpt om daadwerkelijk over een periode van 3 jaar een succesvolle onderneming te starten. Het programma is afhankelijk van de opleiding die de student doet en sluit zoveel mogelijk aan bij het domein waarin de opleiding van de student zich bevindt.
4 USP: Unique Selling Point
Leidt tot (een concept voor) een levensvatbare onderneming, waarbij er enerzijds solide onderzoek aan ten grondslag ligt en het anderzijds getoetst wordt aan ondernemers, de praktijkdeskundigen.
5 Voor wie staat het open?
In principe voor alle studenten van Saxion.
6 Betrokken werkveld
Erg breed vanwege de mogelijkheid in te steken vanuit verschillende domeinen. Overheid, semi-overheid en bedrijfsleven
7 Betrokken lectoren
SKIO: Kaj Morel, Han van der Meer en Erik Wierstra KL: Paul Bijleveld KD&T: Bart Meijer KBD: Thomas Thijsen
8 Multidisciplinaire samenwerking in projecten met andere HPâ&#x20AC;&#x2122;s
Het programma is er voor studenten van alle Saxion-academies en koppelt daarmee opleidingen van de academies aan ondernemerschap.
9 Aansluiten bij andere HPâ&#x20AC;&#x2122;s
Aansluiting bij Onderzoeksmethodologie van het SHP is een optie.
10 Internationaal
Ondernemerschap vindt plaats in een internationale context met internationale (Engelstalige) literatuur, en bestrijkt in ieder geval de Euregio.
11 Start
September 2011
de HP-concepten
45
Saxion Programma Excelleren
2 ABO - Academie Bedrijfskunde en Ondernemen 1 Academie
ABO i.s.m. Stichting ProjectKompassie
2 Titel HP
Natural talents for natural leadership
3 Korte omschrijving
Door in multidisciplinaire teams meerdere projecten te doen en m.b.v. het leerling_gezel_meester principe continu uitgedaagd te worden inzicht te krijgen in je eigen drijfveren, talenten, passie en kwaliteiten en die vervolgens excellererend tot ontwikkeling brengen
4 USP: Unique Selling Point
Individuele aandacht door het leerling_gezel_meester principe (netwerken en tribing) Uitdagende multidisciplinaire opdrachten Action learning Ik kan het verschil maken
5 Voor wie staat het open?
Studenten van alle studie richtingen van alle hogescholen en universiteiten die in multidisciplinaire teams willen werken
6 Betrokken werkveld
Organisaties die hun verantwoordelijkheid nemen voor het ontwikkelen van jong talent
7 Betrokken lectoren
Afhankelijk van de inhoud van de projecten
8 Multidisciplinaire samenwerking in projecten met andere HPâ&#x20AC;&#x2122;s
Zeer goed mogelijk door het begeleiden/leveren van de projectleider van hun projecten
9 Aansluiten bij andere HPâ&#x20AC;&#x2122;s
Niet van toepassing
10 Internationaal
Past in onze toekomstvisie.
11 Start
September 2011
46
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren
3 ABR - Academie Bestuur en Recht 1 Academie
ABR
2 Titel HP
Sapere Aude! Durf te denken!
3 Korte omschrijving
Het programma van de Academie Bestuur & recht richt zich op maatschappelijk relevante vraagstukken, waarbij de integratie van financieel-economische en juridische aspecten centraal staat. Ontwikkeling tot uitmuntende professional. We kijken vanuit verschillende invalshoeken naar maatschappelijkrelevante vraagstukken. Participeren in toegepast onderzoek bij de onderzoekslijnen van 1 van de betrokken lectoraten.Ontwikkeling als individu tot verantwoordelijkheidnemende wereldburger..
4 USP: Unique Selling Point
Buitengewoon. Kritisch meedenken over actuele maatschappelijke vraagstukken. Jouw talenten ontdekken én verder ontwikkelen. Euregionale of internationale ervaring is een meerwaarde voor je loopbaanontwikkeling.
5 Voor wie staat het open?
Met name voor studenten vanuit de ABR. Maatwerk mogelijk voor studenten van andere Academies en met andere Honours programma´s (m.n. SHP).
6 Betrokken werkveld
Erg breed vanwege de vele verschillende lectoraten. Gemeenten, regionale overheden en ondernemers.
7 Betrokken lectoren
1 Gebiedsontwikkeling en Recht: John vd Hof 2 Regionale Ontwikkeling: Paul Bijleveld 3 Governance: Johan Wempe 4 Safety Management: Wilbert Rodenhuis 5 Kennisinnovatief ondernemerschap: Han van der Meer en Erik Wierstra 6 Strategisch HRM: Maarten van Riemsdijk
8 Multidisciplinaire samenwerking in projecten met andere HP’s
Het voorgestelde ABR HP kan op zichzelf staan. Niet noodzakelijkerwijs samenwerking met HPs van andere Academies. Maatwerk is echter mogelijk. Vanuit het ABR HP bieden we juridische, bestuurskundige en bedrijfskundige disciplines. Andersom, bij onze projecten zien we mogelijke samenwerking met ruimtelijke ordening, planologen en HRM.
9 Aansluiten bij andere HP’s
Wetenschapsfilosofie en Onderzoeksmethodologie van het SHP. Heel fundamenteel om bewust je onderzoeksmethodologie te kiezen. Voorbereiding op afstudeerfase. De bemensing en organisatie is nog een vraagstuk.
10 Internationaal
Een internationale omgeving is een meerwaarde voor stage of afstuderen en voor de loopbaanontwikkeling.
11 Start
Reeds gestart
de HP-concepten
47
Saxion Programma Excelleren
4 ACT - Academie voor Creatieve Technologie 1 Academie
ACT
2 Titel HP
Gilde, Twentse school, Media Innovator
3 Korte omschrijving
Drie betrokken partijen opdrachtgegever, mediabedrijf en hei instituut. Opdracht van mediabedrijf wordt samen met student en instituut uitgevoerd. Mediabedrijf heeft zelf de capaciteit niet in huis; de opdracht is grensverleggend voor bedrijf, student en instituut. Momenteel social media, internationaal, intercultureel. Spinn off naar andere opdrachten. (past op alle delen van de mindsets) 1ste en 2de jr van het SHP volgen.
4 USP: Unique Selling Point
Maatschappelijk-, branch- en globaal belang. Constructie met meerdere mediabedrijven van waaruit je werkt, met name tijdens het afstuderen.
5 Voor wie staat het open?
Studenten uit ACT, studenten met affiniteit met Art&Technology, Communication, Engineering, ICT, creatieve industrie.
6 Betrokken werkveld
CTRIM, Present Media, XP
7 Betrokken lectoren
Theo Huibers, multi media Henk van Leeuwen, creatieve technologie Ger Brinks Wouter Teeuw, creatieve technologie Betrokken docenten uit de kenniskringen
8 Multidisciplinaire samenwerking in projecten met andere HPâ&#x20AC;&#x2122;s
Saxion Design SHP
9 Aansluiten bij andere HPâ&#x20AC;&#x2122;s
SHP; in elk geval 2 studenten
10 Internationaal
Geen
11 Start
September 2011
48
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren
5 ACT, ROB, LED, NEXT 1 Academie
ACT, ROB, LED, NEXT
2 Titel HP
Saxion Design
3 Korte omschrijving
Om vanuit het eigen ambacht (de bachelor) design te benaderen, door maatschappelijk relevante opdrachten te tackelen. Dit betekent dat domein overschrijding zal plaatsvinden en dat gewerkt gaat worden in een multidisciplinair team. Wat maatschappelijk relevant is resulteert uiteindelijk in een uniek designproduct inclusief een succesvol business model.
4 USP: Unique Selling Point
Design wordt benaderd vanuit een domein (bachelor). Daardoor wordt de ambacht niet verlaten, maar juist versterkt. Op Design gebied samenwerking vanuit verschillende domeinen (grensoverschrijdend). Het uiteindelijk resultaat moet wel nuttig zijn, wat inhoudt dat er een succesvol businessmodel moet worden geproduceerd.
5 Voor wie staat het open?
Studenten van de volgende opleidingen: • IPO (Industrieel Produkt Ontwerpen) • K&T (Kunst & Techniek) • MIC (Media, Informatie & Communicatie) • HIDS (Human Information Design & Strategy) • CPD (Concept & Product Devolpment) • Stedebouwkundig Ontwerpen • Lifestyle
6 Betrokken werkveld
• IAA architekten • TNO-ICT • D’andrea & Evers
7 Betrokken lectoren
Theo Huibers, social media Henk van Leeuwen, creatieve technologie ICT Betrokken docenten uit de kenniskringen
8 Multidisciplinaire samenwerking in projecten met andere HP’s
Geen
9 Aansluiten bij andere HP’s
Geen
10 Internationaal
Ja, is een vereiste
11 Start
September 2011
de HP-concepten
49
Saxion Programma Excelleren
6 AGZ - Academie Gezondheidszorg 1 Academie
AGZ - AMM
2 Titel HP
I-space C (health Care)
3 Korte omschrijving
I-space Gezondheid en Welzijn een broedplaats van talent:: Innovatieve gemeenschap voor studenten, bedrijfsleven, werkveld, lectoraten en docenten met inhoudelijke mindset als kader, beginnend met een oriëntatie in het beroepenveld. Het traject biedt 30 ec. additioneel met 70 ec. vanuit de bacheloropleidingen verpleegkunde, fysiotherapie, podotherapie, management in zorg of gezondheid en technologie. Gebruik wordt gemaakt van virtuele (social media) en gezamenlijke ruimte voor 1 dag per week. I-space staat open voor excellente studenten vanuit alle opleidingen binnen de domeinen zorg en welzijn (AMM/AGZ) om vanuit de verschillende excellentietrajecten te komen tot verdieping en verbreding binnen het beroepenlandschap. Vanuit de I-space gemeenschap worden individuele trajecten uitgezet.
4 USP: Unique Selling Point
• Gemeenschap docenten en studenten en beroepenveld.
• Multidisciplinair • Gericht op innovatiethema’s vanuit het beroepenveld • Domein overschrijdend • Zowel gericht op cliëntenzorg, beleidsmatige thema’s als onderzoek
• Incubatie (ruimte voor talent en ideeën) • Innovatief • Individueel (vanuit een gemeenschap individuele prestaties leveren)
5 Voor wie staat het open?
Deelname op basis van uitnodiging uit Zorg en Welzijn
6 Betrokken werkveld
Fysiotherapie 1ste lijn, 2de lijn; ziekenhuizen; GGZ; thuiszorg; overige instellingen; podotherapie; ondernemingen in de technologie sector
7 Betrokken lectoren
Oosterveld, Van der Werf, Goossens, Willems, Notter, Holsbrink
8 Multidisciplinaire samenwerking in projecten met andere HP’s
Cross-overs binnen domeinen Zorg en Welzijn. Andere samenwerkingsmogelijkheden worden verkend.
9 Aansluiten bij andere HP’s
Wordt verkend – momenteel geen prioriteit. Dat wat binnen SHP bestaat wordt benut.
10 Internationaal
Veel mogelijkheden binnen zorg en welzijn; o.a. integratie final year, intensive rotation program, international class, stages bieden mogelijkheden.
11 Start
September 2012 - aanloop 2011
50
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren
7 AMA - Academie Mens en Arbeid 1 Academie
AMA
2 Titel HP
Excellent Peoplemanagement
3 Korte omschrijving
Inzicht in excellent gedrag van individuen, groepen en organisaties en hoe dit te managen, ook bij jezelf, is de opbrengst van Excellent Peoplemanagement, waarbij we je uitdagen op kennisvergroting, onderzoeksvaardigheid en persoonlijke ontwikkeling met een hoge mate van zelfsturing en keuzevrijheid met individuele begeleiding. Geen lessen, maar ervaringsleren.
4 USP: Unique Selling Point
Weten hoe menselijk gedrag in elkaar zit, dit kunnen sturen en ontwikkelen in organisaties en bij jezelf, met excellente prestaties tot gevolg.
5 Voor wie staat het open?
Primair AMA-studenten en Saxion-studenten. De AMA onderzoekt of het mogelijk is ook buitenlandse studenten te werven voor (onderdelen van) het HP en of de hier eerder aangehaalde eigen studieroute in het buitenland gevolgd kan worden; bijvoorbeeld binnen het internationale netwerk van samenwerkende hogescholen van de AMA en Saxion.
6 Betrokken werkveld
Organisaties en individuen binnen het brede gedragswetenschappelijke kennis- en praktijkdomein van de AMA.
7 Betrokken lectoren
dr. Maarten van Riemsdijk, lector Strategisch Human Resource Management (SKIO).
8 Multidisciplinaire samenwerking in projecten met andere HP’s
Zie hierna.
9 Aansluiten bij andere HP’s
De aansluiting bij andere HP’s is met name te realiseren in het bieden van inzicht en ervaring in wat gedrag doet bij de mens, jezelf en in arbeidsorganisaties.
10 Internationaal
Ja
11 Start
September 2011
de HP-concepten
51
Saxion Programma Excelleren
8 AMM - Academie voor Mens en Maatschappij 1 Academie
AMM
2 Titel HP
I-space-S (Social work)
3 Korte omschrijving
I-space Gezondheid en Welzijn een broedplaats van talent: Innovatieve gemeenschap voor studenten, bedrijfsleven, werkveld, lectoraten en docenten met inhoudelijke mindset als kader, beginnend met een oriëntatie in het beroepenveld. Het traject biedt 30 ec. additioneel met 70 ec. vanuit de bacheloropleidingen verpleegkunde, fysiotherapie, podotherapie, management in zorg of gezondheid en technologie. Gebruik wordt gemaakt van virtuele (social media) en gezamenlijke ruimte voor 1 dag per week. I-space staat open voor excellente studenten vanuit alle opleidingen binnen de domeinen zorg en welzijn (AMM/ AGZ) om vanuit de verschillende excellentietrajecten te komen tot verdieping en verbreding binnen het beroepenlandschap. Vanuit de I-space gemeenschap worden individuele trajecten uitgezet.
4 USP: Unique Selling Point
• Gemeenschap docenten en studenten en beroepenveld. • Multidisciplinair • Gericht op innovatiethema’s vanuit het beroepenvel • Domein overschrijdend • Zowel gericht op cliëntenzorg, beleidsmatige thema’s als onderzoek
• Incubatie (ruimte voor talent en ideeën) • Innovatief • Individueel (vanuit een gemeenschap individuele prestaties leveren)
5 Voor wie staat het open?
Deelname op basis van uitnodiging uit Zorg en Welzijn
6 Betrokken werkveld
Bureau Jeugdzorg. Verdere zorg en welzijnsinstellingen nog i.o.
7 Betrokken lectoren
Oosterveld, Van der Werf, Goossens, Willems, Notter, Holsbrink
8 Multidisciplinaire samenwerking in projecten met andere HP’s
Cross-overs binnen domeinen Zorg en Welzijn. Andere samenwerkingsmogelijkheden worden verkend.
9 Aansluiten bij andere HP’s
Wordt verkend – momenteel geen prioriteit. Dat wat binnen SHP bestaat wordt benut.
10 Internationaal
Veel mogelijkheden binnen zorg en welzijn; o.a. integratie final year, intensive rotation program, international class, stages bieden mogelijkheden.
11 Start
September 2012 - aanloop 2011
52
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren
9 LED - Life Science, Engineering & Design 1 Academie
LED
2 Titel HP
Honours Programme LED
3 Korte omschrijving
Er wordt een adviesbureau ingericht dat voorziet in projecten in een internationale, uitdagende omgeving op het gebied van water en/of energie.
4 USP: Unique Selling Point
De student bovengemiddeld ervaring laten op doen in andere culturen en zeer innovatief. Internationaal. Multidisciplinair.
5 Voor wie staat het open?
Alle LED studenten die de P in 1 jaar behaald hebben en een positieve beoordeling van de SLBer. Ook TB, BK en andere studenten die affiniteit denken te hebben met het onderwerp zijn welkom voor een gesprek.
6 Betrokken werkveld
Norit, wordt uitgebreid
7 Betrokken lectoren
Jan de Wit Harry Futselaar
8 Multidisciplinaire samenwerking in projecten met andere HPâ&#x20AC;&#x2122;s
Is mogelijk, maar is nog niet onderzocht.
9 Aansluiten bij andere HPâ&#x20AC;&#x2122;s
Is mogelijk, in vorm van samenwerking.
10 Internationaal
Internationale opdrachten en culturen
11 Start
September 2011
de HP-concepten
53
Saxion Programma Excelleren
10 MIM - Marketing & International Management 1 Academie
MIM
2 Titel HP
Honours Programme MIM
3 Korte omschrijving
Doel van het Honours Programme MIM is ‘to support and guide our excellent students in their ambition th obtain (management)positions in global organisations’, MIM doet dit aan de hand van vier thema’s: 1 Good to Great 2 New Product Development and New Concept Development 3 Identity Marketing 4 Globalization
4 USP: Unique Selling Point
Het Honours Programme MIM is een Engelstalig programma dat de vier thema’s aanbiedt in een combinatie van excellente guest lectures, cases, bedrijfsbezoeken en rollenspelen gebaseerd op een thema
5 Voor wie staat het open?
Het programma staat open voor tweedejaarsstudenten CE, IBMS en IBL die voldoende studiepunten hebben in de propedeuse (minimaal 54), een gemiddeld cijfer hoger dan 7 voor Engels en die voldoen aan de criteria: communicatieve vaardigheden, creativiteit, ambitie, visie, passie, overtuigingskracht, zelfkennis
6 Betrokken werkveld
Raad van Advies Honours Programme MIM Nedap, Politie Twente, AKG Vroomshoop, Ministerie van Buitenlandse Zaken, VNO NCW, Koninklijke Ten Cate, Universiteit Tilburg, Rotor, d’Andrea & Evers
7 Betrokken lectoren
Geen
8 Multidisciplinaire samenwerking in projecten met andere HP’s
Wordt verkend.
9 Aansluiten bij andere HP’s
Geen
10 Internationaal
Het Honours Programme is 100% internationaal georiënteerd.
11 Start
Reeds gestart
54
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren
11 Saxion - alle studenten 1 Academie
Saxion (breed)
2 Titel HP
Saxion Honours Programme (SHP).
3 Korte omschrijving
Een wijsgerig historisch en cultureel programma met aandacht voor de persoonlijke, de professionele en maatschappelijke kant van de student.
4 USP: Unique Selling Point
Bildung.
5 Voor wie staat het open?
Voor studenten uit alle studierichtingen.
6 Betrokken werkveld
Afhankelijk van studierichting van de student.
7 Betrokken lectoren
Afhankelijk van studierichting en differentiatie bij het Verzwaard Afstuderen (VA). Erik Wierstra i.v.m. samenwerking AHP van ABR. Buiten Saxion: Marca Wolfensberger (HHG)
8 Multidisciplinaire samenwerking in projecten met andere HP’s
Courses worden in overleg gevolgd door AHP’s (ABR, ACT).
9 Aansluiten bij andere HP’s
Tot op heden AHP van (ABR, ACT) binnen Saxion. Aansluiting bij andere AHP’s behoort tot de mogelijkheden. Buiten Saxion aansluiting met de HP’s van UT en ArtEZ.
10 Internationaal
Engelse en Duitstalige literatuur naast Nederlandse vertalingen vanuit andere talen.
11 Start
Reeds gestart
de HP-concepten
55
Saxion Programma Excelleren
12 ABR - Academie Bestuur en Recht Kenniscentrum Leefomgeving, Lectoraat Governance 1 Academie
ABR - Lectoraat Governance
2 Titel HP
Factory of the Future; Programma van één jaar in eindfase studie. Fase 1: Half jaar, studenten uit alle opleidingen toegelaten, extra curriculair, 1 dag per week, mogelijkheid uit te breiden tot minor of stage. Fase 2: Ondersteuningstraject van half jaar, gekoppeld aan verzwaard afstuderen binnen eigen opleiding. Aansluiting op onderzoekslijn lectoraat Governance.
3 Korte omschrijving
Saxion, Universiteit Utrecht, consortium van bedrijven. Cradle to cradle concept, toepassing in het bedrijfsleven met technische, organisatorische en financieel/economische aspecten. Onderzoek naar verduurzamingslag bij deelnemende bedrijven. Onderzoek uitgevoerd door studenten en medewerker bedrijf."
4 USP: Unique Selling Point
Ontwikkelen innovatieve duurzaamheidsconcepten; interdisciplinair, samenwerking tussen bedrijf en onderwijs, samenwerking studenten hogeschool en universiteit. Gebruik nieuwe communicatietechnologie.
5 Voor wie staat het open?
Open voor alle academies. Geen beperkingen. Prioriteit momenteel bij ABR, ABO, ROB, LED, MIM, HBS. Bij nieuwe disciplines wordt gezocht naar bijpassende bedrijfssituaties."
6 Betrokken werkveld
Consortium van bedrijven: AkzoNobel, DSM, Royal Cosun, Witteveen en Bos, BECO, DPI Value Centre, Search en IPEA
7 Betrokken lectoren
Johan Wempe, Governance John van den Hoff, Gebiedsontwikkeling en Recht
8 Multidisciplinaire samenwerking in projecten met andere HP’s
Studenten vanuit diverse academies ABR HP. Ook als combinatie met andere HP’s en minoren.
9 Aansluiten bij andere HP’s
Bouwt voor op andere HP’s, o.a. HP ABR in jaar 2 en het te ontwikkelen HP in jaar 3.
10 Internationaal
Nederlandse bedrijven waarvan enkele multinationals. Onderzoek is internationaal. Verder onderzoek naar literatuur in het Engels en stage en afstuderen in het buitenland.
11 Start
Februari 2011
56
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren
13 (3+1)
APO - Academie Pedagogiek en onderwijs
1 Academie
APO
2 Titel HP
Academische Pabo (3+1 Bachelor)
3 Korte omschrijving
3 jarige bachelor en voorbereiding master (Onderwijskunde UT of SEN Saxion)
4 USP: Unique Selling Point
Enkele unieke kenmerken van de opleiding: • de duur van het programma (3 jarige bachelor) • excellente onderwijsbevoegdheid • inzicht in onderwijsorganisatie en beleid • verwetenschappelijking van de didactiek en pedagogiek (evidence based, data-driven) • wisselwerking theorie en praktijk • onderzoek op de werkplek • doorstroom naar twee mastervarianten
5 Voor wie staat het open?
Voor studenten met vwo-achtergrond en voor goede havisten
6 Betrokken werkveld
Opleidingsscholen uit de regio
7 Betrokken lectoren
Dr. Mark Gellevij, lector Dr. Irene Visscher, dir Onderwijskunde UT Dr. Patrick Sins, lector)
8 Multidisciplinaire samenwerking in projecten met andere HP’s
Niet van toepassing
9 Aansluiten bij andere HP’s
Niet van toepassing
10 Internationaal
Internationale literatuur in de opleiding en minimaal 1 bezoek aan het buitenland ivm een onderwijsgerelateerde conferentie en het onderzoeken van een onderwijssysteem.
11 Start
Reeds gestart
de HP-concepten
57
Saxion Programma Excelleren
14 (3+1)
AMM - AGZ - KCGW&T
1 Academie
AMM - AGZ - KCGW&T
2 Titel HP
I-space-Q (Quick)
3 Korte omschrijving
I-space Gezondheid en Welzijn - een broedplaats van talent : Een programma (3+1/3+2) gericht op de bachelors binnen de domeinen zorg en welzijn. De bachelorcurricula worden hiervoor herordend, minoren en ander onderwijs geintegreerd wat leidt tot korting op de masterstudie en het inweven van 30 ec additioneel onderwijs in 3 studiejaren. Het vierde jaar wordt ingevuld met een master. Het totale traject is aangesloten bij de innovatieve gemeenschap I-space voor studenten, bedrijfsleven, werkveld, lectoraten en docenten met inhoudelijke mindset als kader, beginnend met een veldtrek. Het traject biedt 30 ec. additioneel met 70 ec. vanuit de bachelor. Gebruik wordt gemaakt van virtuele (social media) en gezamenlijke ruimte voor 1 dag per week. I-space staat open voor excellente studenten vanuit alle opleidingen binnen zorg en welzijn (AMM/ AGZ) om vanuit de verschillende excellentietrajecten te komen tot verdieping en verbreding binnen het beroepenlandschap. Vanuit de I-space gemeenschap worden individuele trajecten uitgezet..
4 USP: Unique Selling Point
• Gemeenschap docenten en studenten en beroepenveld. • Multidisciplinair • Gericht op innovatiethema’s vanuit het beroepenvel • Domein overschrijdend • Zowel gericht op cliëntenzorg, beleidsmatige thema’s als onderzoek
• Incubatie (ruimte voor talent en ideeën) • Innovatief • Individueel (vanuit een gemeenschap individuele prestaties leveren)
5 Voor wie staat het open?
Deelname op basis van uitnodiging uit Zorg en Welzijn
6 Betrokken werkveld
Kees Smelt, de Haere, Hardenberg eo. Mediant, Carint, Deventer Ziekenhuis, Gelre ziekenhuizen Bureau Jeugdzorg, Zorg en Welzijnsinstellingen nog i.o.
7 Betrokken lectoren
Oosterveld, Van der Werf, Goossens, Willems, Notter, Holsbrink
8 Multidisciplinaire samenwerking in projecten met andere HP’s
Cross-overs binnen domeinen Zorg en Welzijn. Andere samenwerkingsmogelijkheden worden verkend.
9 Aansluiten bij andere HP’s
Wordt verkend
10 Internationaal
Veel mogelijkheden binnen zorg en welzijn; o.a. integratie final year, intensive rotation program, international class, stages bieden mogelijkheden.
11 Start
Februari 2012
58
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren
15 (3+1)
HBS - Hospitality Business School
1 Academie
HBS
2 Titel HP
Honours Programme
3 Korte omschrijving
HBS werkt gedurende het schooljaar ‘10-’11 aan het ontwerp van een zogenaamde ‘3+1 constructie’ op het gebied van Hospitality Business. Het concept is een 3-jarige verzwaarde Engelstalige bacheloropleiding in Hospitality Business (BBA) van 240 credits inclusief pre-master vakken ter voorbereiding op het afsluitende 1-jarige Mastertraject met een MA of MSc. titel voor VWO-ers. Binnen het BBA programma ligt de nadruk op bedrijfskundige en vakinhoudelijke kennis en op de competentie Hospitality Performance. Binnen deze 3 jaren wordt er een aparte minor met pre-master vakken aangeboden, deze vakken hebben een sterke oriëntatie op onderzoeksmethodologie. Dit alles wordt samen de basis voor een houding die past bij een Reflective Professional zoals beschreven binnen het Siriusproject. Aan het eind van het schooljaar ‘10-’11 ligt er een advies aan het MT van HBS over de wijze waarop en met welke partners dit onderwijsconcept ontwikkeld kan worden.
4 USP: Unique Selling Point 5 Voor wie staat het open? 6 Betrokken werkveld 7 Betrokken lectoren 8 Multidisciplinaire samenwerking in projecten met andere HP’s 9 Aansluiten bij andere HP’s 10 Internationaal 11 Start
mogelijke start september 2012
de HP-concepten
59
Saxion Programma Excelleren
ABO / SKIO: ‘Entrepreneurial Honours Programme’
1
5.2 De Programma’s meer in detail: 5.2.1 Honours Programme ABO / SKIO: Entrepreneurial Honours Programme 1. De kern van het Honours Programme.
auteurs:
De criteria van ‘Reflective Professional’ zijn de rode draad in het programma. Op basis van ervaringen met o.a. de huidige minor (Ondernemen, je eigen zaak!), de opleiding Small Business & Retail Management en het ‘High Tech, High Growth’ programma VentureLab, weten we dat de verhoogde competenties van de Reflective Professional grote overlap vertonen met die van een succesvol ondernemer.
Rolf Oostra Marc van Kempen
Door het aan te bieden programma proberen we excellerende professionals een onderneming te laten starten. Studenten krijgen aanvullende kennis, vaardigheden en gedrag aangeleerd, wat startende ondernemers helpt om zo optimaal mogelijk de onderneming te starten. Het programma is afhankelijk van de opleiding die de student doet en sluit zoveel mogelijk aan bij het domein waarin de opleiding zich bevindt. Voorlopig gaan we uit van de invalshoeken zorg en welzijn, economie en techniek. E.e.a. is afhankelijk van het resultaat van de persoonlijke intake. Elementen die in het programma voorkomen zijn: Eerste jaar, jaar 2 hoofdfase (basis en bijzondere ideevorming)
Bedrijfskundige competenties als basis voor een gezonde bedrijfsvoering
Kennis van ondernemerschap en ondernemersvaardigheden Methodologie en toegepast onderzoek Analyseren benodigde competenties en boegbeelden, analy-
seren eigen competenties, analyseren Goeroes, reflectie op de analyse en bepalen van de GAP Vraagsturing en flexibiliteit; inzetten persoonlijke leerweg (koppeling aan lectoraten) Tweede jaar, jaar 3 hoofdfase (uitwerking onderscheidend concept) Komen tot een ondernemersplan Bewustwording randvoorwaarden start onderneming Bewustwording randvoorwaarden groei Bewustwording maatschappelijke context (maatschappelijk verantwoord ondernemen, verduurzaming) Strategisch Innovatief Ondernemerschap
60
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren Derde jaar. Jaar 4 hoofdfase (vooronderzoek 1e semester, verzwaard afstuderen 2e semester) Special track: Uitwerken ondernemersidee Special track: Familiebedrijven Special track: Vinden van een ondernemersidee Special track: Hoge ambitie (‘High Growth’, > 100 medewerkers)
2. De beoogde doelen van het Honours Programme Het doel van het programma is de student langdurig en iteratief te begeleiden naar het daadwerkelijke ondernemerschap, waarbij een onderneming liefst nog tijdens de opleiding start en in de (eu)regio plaatsvindt. Voor de studenten betekent dat een zachte start in die voor hun nieuwe wereld. Het afstuderen zal worden beoordeeld door de aan het programma gekoppelde kenniscentra: SKIO: Kaj Morel, Han van der Meer en Erik Wierstra KL: Paul Bijleveld KD&T: Bart Meijer KBD: Thomas Thijsen
3. Bijdrage van het experiment aan de programmaresultaten. 3.1 Startprofiel van Reflective Professional dat leidt tot instroom van bovengemiddelde talenten, in excellente studieprogramma’s. Het Entrepreneurial HP is in principe toegankelijk voor alle Saxion studenten die de propedeuse in 1 jaar hebben afgerond. De student schrijft een motivatiebrief en geeft tijdens het intakegesprek blijk van zijn/haar intrinsieke motivatie. Gelet wordt daarbij op de intensiteit van de droom (passie) en de aanwezigheid van (al dan niet ontwikkelde) talenten op de ondernemerscompetenties. De Studieloopbaanbegeleider van de student moet de sollicitatie ondersteunen door aan te geven dat zijn student over de juiste kennis, vaardigheden en attitude beschikt. 3.2 Profiel medewerker resp. docent die excellente studenten kan begeleiden tot Reflective Professional 3.2.1. Scholing van de excellente medewerker Gezien het feit dat het gaat om excellente studenten gaan we uit van academisch geschoolde docenten (docent 1 of hoofddocent), docenten die verbonden zijn aan een kenniskring en lectoren.
de HP-concepten
61
Saxion Programma Excelleren 3.2.2.
Vaardigheden van de excellente medewerker
Rol als coach: Van de docenten in de rol als coach wordt meer verwacht dan procesbegeleiding, de coach moet een sparring partner zijn die kan brainstormen met de studenten ideeën kan genereren. De coach is in staat de student te helpen bij zijn competentieontwikkeling. Rol als didacticus: De docent gaat niet uit van klassieke overdrachtsvormen, maar is in staat actueel onderwijs te verzorgen met inzet van eigentijdse middelen om zodoende de studenten te boeien. Daarnaast roept de docent de student op om hetgeen hij onderzocht heeft anderen aan te reiken. Zo wordt de student docent/kennisdrager. 3.3 Vakdidactiek en onderwijsvormen geschikt voor honours routes en programma’s Uitgangspunt van het onderwijs zal zijn deels vraaggestuurd te kunnen werken (domeinspecifiek), deels modulair (thematisch) onderwijs, daarnaast betekent het realiseren van een business-idee ook learning bij doing; ook zijn er kennistoevoegende colleges (ook van erkende praktijkdeskundigen). Er zijn thematische modules (colleges) Er zijn workshops, gastlezingen vanuit lectoraten en bedrijven, meedraaien met ondernemer De student kunnen hun ideeën toetsen aan VentureLab, hiermee is ook geborgd dat de onderneming wordt opgestart vanuit gedegen toegepast onderzoek. Er zijn brainstormsessies, panelinterviews, presentaties, bedrijfsbezoeken en peer-to-peerbijeenkomsten. 3.4 Vakinhouden geschikt voor honours routes en programma’s Voor succesvol ondernemerschap zijn kennis, vaardigheden en attitude van belang. De excellerende studenten zijn door de aangereikte vakinhouden in staat snel te schakelen, analyseren en beslissen, kunnen creatief problemen oplossen en out of the box denken. Studenten worden in workshops, brainstormsessies en panelinterviews getraind. Daarnaast is er specifieke domeinspecifieke vakinhoud die de student in staat stelt de onderneming te koppelen aan de reguliere bachelor. Het verzwaard afstuderen is gekoppeld aan lectoraten. Er vindt toegepast onderzoek plaats, zodat ondernemingen niet worden gestart op basis van onderbuikgevoel, maar dat er een solide fundament ligt onder de onderneming.
62
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren 3.5 Uitstroom van studenten, die voldoen aan het profiel van de startende Reflective Professional In het eerste semester van het derde jaar van het HP, het vierde jaar van de bachelor, wordt de student voorbereid op het verzwaard afstuderen door de special track die de student doet, dit zal helpen bij het vooronderzoek. Het verder uitwerken van het ondernemerschapidee moet leiden tot een levensvatbare onderneming die vermarktbaar is, financieel en organisatorisch voldoende onderbouwd is en die kan worden verduurzaamd. Hiermee toont de student aan dat deze een startbekwame Reflective Entrepreneur is. De instrumenten voor het ondernemerschapidee moeten echter al in de eerste twee jaren van het HP worden aangereikt. 3.6 Inzicht in welk onderwijsklimaat bovengemiddelde getalenteerde studenten daadwerkelijk trekt, motiveert, bindt en uitdaagt en hoe dit bereikt kan worden Het Entrepreneurial HP is toegankelijk voor heel Saxion en moet hierdoor een verbindende schakel worden tussen academies (studenten en docenten) en kenniscentra en hiermee bijdragen tot communityvorming. Doordat de studenten in het programma de kans krijgen hun zelfstartend vermogen te ontwikkelen, hun eigen inzichten in kunnen brengen en gestimuleerd worden in een gelijkwaardige relatie te komen tot docenten, verwachten we het juiste onderwijsklimaat te creĂŤren.
de HP-concepten
63
Saxion Programma Excelleren
ABO: ‘Natural talent for natural leadership’
2
5.2.2 ABO: Honours Programme Natural talent for natural leadership auteurs:
1. De kern van het Honours Programme.
Karin de Bruin Sjang van Daal Laurens Verhulst Adrienne van den Bos Henk Willem Tiktak (Stichting ProjectKompassie)
Wat leren de studenten en hoe leren zij? Studenten volgen een programma waarbij zij hun eigen unieke drijfveren, talenten en kwaliteiten ontdekken en verder ontwikkelen. Het programma brengt studenten zowel op persoonlijk als op professioneel vlak naar het niveau van een ‘reflective professional’. Bovendien worden studenten gestimuleerd en uitgedaagd om vanuit hun intrinsieke motivatie verantwoordelijkheid te nemen en hun talenten in te zetten om een waardevolle en innovatieve bijdrage aan de maatschappij te leveren. Dit wordt als volgt gerealiseerd:
studenten werken in multidisciplinaire teams samen aan het rea-
liseren van concrete diensten en producten voor opdrachtgevers in het werkveld; aan de studenten wordt continue vakinhoudelijke én persoonlijke coaching gegeven door ervaren professionals, volgens het leerling, gezel, meester-principe; studenten worden uitgedaagd door middel van geselecteerde opdrachten en stages, welke aansluiten op de drijfveren, talenten en kwaliteiten van de student. Door opdrachten in meerdere werkvelden te verrichten en met verschillende professionals in aanraking te komen (netwerken en tribing) wordt de studenten en gerichte zoektocht geboden naar hun passie.
2. De beoogde doelen van het Honours Programme. Het Honours Programme levert studenten af die zich bewust zijn van hun natuurlijk leiderschap en hun talenten en kwaliteiten durven in te zetten en te tonen. De studenten zijn in staat een voorbeeldfunctie te vervullen binnen een sterk veranderende samenleving en kunnen hier een eigenzinnige bijdrage aan leveren. Bovendien hebben ze door het leren netwerken ervaren hoe ze snel kennis en ervaring om zich heen kunnen verzamelen om hun opdrachten een meerwaarde te geven. Met het programma onderscheiden de studenten zich van de gemiddelde HBO student en krijgen ze de mogelijkheid te excelleren in dat waar ze goed in zijn.
64
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren
3. Bijdrage van het experiment aan de programmaresultaten. Beschrijf per resultaat a. Wat met het oog op het resultaat vanuit het eigen Honours Programme het uitgangspunt is, de onderliggende aanname en/of het leidende concept. Uitgangspunt:
uit meerdere studierichtingen voldoende studenten, die het Honours Programme waardig zijn;
voldoende organisaties met de juiste uitdagende opdrachten gekwalificeerde gezellen en meesters een solide businesscase. Aannames. De verscheidenheid in roosters van de verschillende studierichtingen en het excellentieprogramma levert geen onoverkomelijke problemen op. Leidende concept. Het leidende concept is het leerling-gezel-meester principe dat de student continue uitdaagt het beste uit zichzelf te halen. Het concept omvat ook het leveren van maatwerk voor het individuele leertraject en een koppeling met serieuze, ambitieuze opdrachten binnen organisaties. b. Wat met het oog op het resultaat vanuit het eigen Honours Programme de te beantwoorden onderzoeksvraag is: Welk inzicht levert het Honours Programme op? Het Honours Programma levert een onderwijsstrategie op die past bij de huidige studentenpopulatie, de (WH)Y-generatie, de huidige maatschappelijke ontwikkelingen en de noodzakelijke innovatie binnen het hoger onderwijs. Door wederzijdse (iedereen die werkzaam is in het programma) persoonlijke aandacht worden talenten uitgedaagd om boven kaders en bestaande structuren uit te stijgen. c. Hoe (wat, wie, wanneer) vanuit het eigen Honours Programme evaluatie plaatsvindt met betrekking tot het bereiken van het resultaat: hoe meet je de succes- en faalfactoren?]
De opdrachtgevers in het werkveld zijn verrast door het resultaat
van de projecten. Via waardebepaling achteraf (en tussentijds) worden de projecten keer op keer boven verwachting beoordeeld De student is aantoonbaar persoonlijk en professioneel gegroeid (wordt gemeten door o.a. regelmatige 360 graden feedback). Het aantal aanvragen door vervolg-opdrachtgevers Het aantal studenten dat zich aanmeldt. (mond op mond reclame) de HP-concepten
65
Saxion Programma Excelleren 3.1 Startprofiel van Reflective Professional dat leidt tot instroom van bovengemiddelde talenten, in excellente studieprogramma’s. Uitgangspunt
Het programma richt zich op tweedejaars studenten en ouder, die willen investeren in zichzelf en anderen om het beste uit zichzelf te halen.
En de studenten:
tonen grote interesse in het Honours Programme; kunnen gemotiveerd (brief, presentatie, film) aangeven waarom zij het programma willen volgen;
zijn coachbaar op persoonlijke thema’s en tonen zich leergierig; willen in meerdere werkvelden ervaringen opdoen (zwerven) om het eigen talent te ontwikkelen;
zijn initiatiefrijk en zoeken een werk- en leeromgeving vanuit
gelijkwaardigheid (gaan pro-actief op zoek naar wat ze nodig hebben); durven buiten hun comfortzone te experimenteren (houding en gedrag); hebben een opvallende talentscan. Aannames De studenten zijn zelf al bezig met het nadenken over hun werktoekomst, willen zichzelf op persoonlijk gebied verder ontwikkelen en staan open voor nieuwe ervaringen en inzichten. Leidend concept Excellentie zit niet alleen in hoge cijfers. Het Programme biedt studenten die ergens goed in zijn de kans om hun talent te ontdekken en ook daadwerkelijk verder te ontwikkelen. Door coaching van professionals krijgen de studenten nieuwe inspiratie, inzichten en energie waardoor zij kunnen excelleren in dat waar zij goed in zijn 3.2 Profiel medewerker resp. docent die excellente studenten kan begeleiden tot Reflective Professional Voor alle medewerkers geldt dat zij:
zijn doordrongen van het programma en het eens zijn met de manier waarop wij het programma uitvoeren en hoe wij met elkaar omgaan; in staat zijn feedback te geven en te ontvangen; zich willen ontwikkelen om het beste uit zichzelf halen.
66
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren De Gezel:
is een afgestudeerde excellente student en in dienst van de stichting ProjectKomPassie;
is naast zijn vakgebied gecertificeerd op projectmanagementskills (bijvoorbeeld Prince2 en IPMA);
is aantoonbaar competent in het begeleiden en coachen van studenten.
De Meester:
is een ervaren vakman, heeft meer dan 10 jaar ervaring in het zelfstandig uitvoeren van projecten in het werkveld;
heeft in meerdere bedrijven resultaten geleverd in zijn of haar vakgebied;
voelt zich verantwoordelijk om jonge talenten op te leiden en kennis en ervaring door te geven;
is empathisch en bezit inhoudelijk leiderschap. De Coach:
is in staat de juiste vragen te stellen; is in staat drijfveren te achterhalen; is in staat studenten te confronteren en te ondersteunen. De Trainer:
heeft meer dan 10 jaar ervaring in het trainen van groepen mensen en organisaties.
De Opdrachtgevers en zijn of haar projectmedewerkers: willen jonge mensen de ruimte geven om zich te ontwikkelen; geloven in de meerwaarde van de samenwerking; zijn betrokken; durven zich kwetsbaar op te stellen.
3.3 Vakdidactiek en onderwijsvormen geschikt voor honours routes en programma’s Uitgangspunt: ervaringsgericht onderwijs, learning by doing, doing by learning; gericht op individuele ontwikkeling; just-in-time onderwijs; korte periodes van overbrengen van kennis en vaardigheden om vervolgens toe te passen en feedback te krijgen; vraaggestuurd onderwijs; creatieve werkvormen; het ‘nieuwe werken’.
Leidend concept: Creatiespiraal, IPMA, elektronische leeromgeving, inzetten social media, student-volg-systeem, matchingsysteem voor koppelen studenten/profiel aan opdrachten.
de HP-concepten
67
Saxion Programma Excelleren 3.4 Vakinhouden geschikt voor honours routes en programma’s Alle studierichtingen van alle hogescholen en universiteiten, die zich lenen voor werken in mulitidisciplinaire omgevingen. 3.5 Uitstroom van studenten, die voldoen aan het profiel van de startende Reflective Professional De student heeft een personal branding opgebouwd waarin zijn groei zichtbaar is gemaakt en waar zijn sterke en minder sterke liggen (opgebouwd door de 360 graden feedback). Hierin wordt zichtbaar of het instroomprofiel zich ontwikkeld en bewezen heeft. 3.6 Inzicht in welk onderwijsklimaat bovengemiddelde getalenteerde studenten daadwerkelijk trekt, motiveert, bindt en uitdaagt en hoe dit bereikt kan worden Uitgangspunt is: persoonlijke aandacht; echte uitdagingen; netwerken en Tribing; zich onderscheiden van andere studenten; het ‘nieuwe werken’; doen waar je goed in bent en daar beter in worden; groepsopdrachten met een zinvolle uitkomst voor alle betrokkenen.
68
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren
auteurs:
Studenten ontwikkelen zich gedurende een driejarig programma tot Reflective Professionals. Binnen het Honours Programme van de ABR uit zich dit in kritische, grensoverschrijdende denkers en doeners. De studenten krijgen een hoge mate van autonomie. Van meet af aan zijn zij student af en worden zij in de rol van Young Professional geplaatst. Het ABR HP kenmerkt zich door uitdaging, zelfsturing, multidisciplinair, kritisch en onderzoekend zonder ingekaderd te zijn.
Erik Wierstra Jan-Willem Bouwmeester
2. De beoogde doelen van het Honours Programme. Het doel van het ABR Honours Programme is om allereerst excellente studenten af te leveren. Studenten die buiten de bestaande kaders kunnen denken, multidisciplinair werken, kritisch denken en vanuit verschillende invalshoeken naar complexe vraagstukken leren kijken. Eveneens is het doel om de capaciteiten van de student volledig te benutten aangesloten op de ontwikkelbehoefte van de individuele student. De HP studenten worden gezien als de top onder de huidige populatie, maar eveneens de top voor morgen. Zij zullen de toekomstige leiders, managers en ondernemers worden. Vanuit deze ambitie draagt het ABR Honours Programme een bepaalde verantwoordelijkheid deze studenten niet alleen op te leiden tot excellente Young Professionals, maar eveneens tot maatschappelijk verantwoorde wereldburgers.
3. Bijdrage van het experiment aan de programmaresultaten. kern van het Honours Programme
de HP-concepten
69
ABR: ‘Sapere Aude! - Durf te denken’
1. De kern van het Honours Programme.
3
5.2.3 Honours Programme Academie Bestuur & Recht: ‘Sapere Aude! Durf te denken’
Saxion Programma Excelleren De uitgangspunten van het ABR HP zijn als volgt gedefinieerd:
Het moet leiden tot additionele inzet en tot presteren op een
hoger niveau, terwijl er aansluiting wordt gezocht in de ruimte in het reguliere curriculum (stage, minor en afstuderen). Het is een drie jaar durend en doorlopend programma. (zie figuur op linker pagina). Ieder jaar wordt de voortgang van de student getoetst aan de hand van een portfolio en assessment. Dit bepaalt mede de doorstroom Studenten worden in het eerste HP jaar getraind in creatief en systeem denken en debatvaardigheden. Het eerste jaar is mede een oriëntatie op trends en de rol die wij zelf daarin spelen. Dit in relatie tot de onderzoekslijnen binnen de lectoraten. De student is gemotiveerd om intellectueel grenzen te verleggen en staat daarbij open voor de mening van anderen. Om afstuderen op een hoog niveau te krijgen worden de studenten in het 2e HP-jaar mede getraind in wetenschapsfilosofie en onderzoeksmethodologie. In de laatste fase gaat het dus om een (aaneengesloten) volledig jaar waarin de student(en) in een vernieuwende en onderzoeksomgeving aan het werk gaat. Het onderzoek van de student draagt bij aan de onderzoekslijnen van de kenniscentra. Dit afstudeeronderzoek kan zowel intern als extern worden uitgevoerd. Voor deze laatste fase dient de student zich voor de 2e keer te kwalificeren. Dit kan naast de minor, maar ook aansluitend.
3.1 Startprofiel van Reflective Professional dat leidt tot instroom van bovengemiddelde talenten, in excellente studieprogramma’s. De studenten die bij het ABR HP worden betrokken zijn studenten die er blijk van geven meer te kunnen én willen halen uit hun studie. Ze zijn bereid om in hun persoonlijke ontwikkeling te investeren. Er moet sprake zijn van een zekere intrinsieke motivatie. Daarnaast moet een student de intellectuele capaciteiten hebben om te kunnen excelleren. Er moet immers groei mogelijk zijn. Essentiele eigenschappen die een student dient te zijn een pro-actieve houding en intellectuele nieuwsgierigheid. Studenten die tijdens hun propedeuse ≥ 54 ECTS met een 7 gemiddeld hebben afgerond komen in aanmerking voor het ABR HP. Op basis van deze groep worden SLB’ers gevraagd die studenten te selecteren die pro-actief gedrag laten zien en intellectuele nieuwsgierigheid. De SLB’er is actief betrokken bij deze procedure. Hij zal tidjens het eindgesprek de mogelijkheden van het HP programma aan de student voorleggen. Wanneer de student interesse toont worden zij vervolgens persoonlijk aangeschreven en uitgenodigd tot een oriënterend gesprek. De cyclus is vergelijkbaar met een sol70
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren licitatie. De student mag weten dat er strenge eisen aan de toelating zitten. De student moet trots zijn wanneer hij wordt toegelaten tot het Honours Programme 3.2 Profiel medewerker resp. docent die excellente studenten kan begeleiden tot Reflective Professional Wij verwachten van studenten in potentie te kunnen excelleren. Ons inziens is dit onmogelijk zonder de inzet van excellente docenten. Gezien het doel onze studenten op te leiden tot excellente Reflective Professionals, stellen wij eenzelfde soort eis aan de betrokken docenten. Allereerst dienen docenten academisch geschoold te zijn. Dit is het denk en werkniveau dat een docent dient te bezitten om excellente studenten te kunnen begeleiden. Van de betrokken docenten wordt, vanwege het afwijkende onderwijskundige aspect van het ABR HP, verwacht dat zij invulling kunnen geven aan dat concept. Bovendien gaat de voorkeur uit naar docenten die tevens een taak als onderzoeker hebben bij een kenniscentrum. Dit zal de overgang van het eerste jaar naar de laatste twee jaar van het ABR HP stroomlijnen. In de kern dient de docent een reflectieve professional te zijn die zichzelf en zijn omgeving continue herevalueert. Hierin beoordeelt hij wat de consequenties van zijn keuzes and gedrag zijn voor de studenten en collega’s. Hij daagt studenten uit en motiveert hen om grensoverschrijdend te denken. Het gehanteerde competentieprofiel gaat in op: vakinhoudelijke kwaliteit; professionele kwaliteit; persoonskenmerken; wetenschappelijke attitude en methodologische kwaliteit; reflectief vermogen; gedifferentieerd profiel; communicatie. Wij zijn ons ervan bewust dat het profiel van de Reflective Professional een iteratief ontwikkelingsproces is dat nog getoetst wordt door het lectoraat Human Resource Management. Belangrijk om te benoemen is dat er een HP SLB’er voor de studenten komt. Deze SLB’er kan beter gezien worden als een personal coach maar met een beslissingsbevoegdheid. Zoals jonge werknemers vaak een oudere werknemer als mentor krijgen om hen te coachen, zo kan de rolverhouding tussen student en HP SLB’er ook worden gezien. Met uitzondering van het beoordelingsmoment aan het einde van ieder jaar is er niet zozeer sprake van een hiërarchie.
de HP-concepten
71
Saxion Programma Excelleren 3.3 Vakdidactiek en onderwijsvormen geschikt voor honours routes en programma’s De essentie van het curriculum zal gebaseerd worden op de principes van research-based learning. De veronderstelling hierbij is dat onderwijs en onderzoek gestroomlijnd worden en elkaar complementeren. Studenten worden niet enkel specifieke kennis en vaardigheden behorend bij dat van een Reflective Professional bijgebracht, maar eveneens hoe kennis tot stand komt en vervolgens wordt toegepast in de praktijk. Vanuit deze filosofie zal binnen het ABR Honours Programme specifieke aandacht zijn voor een aantal vormende cursussen en toegepast onderzoek binnen kenniscentra. 3.4 Vakinhouden geschikt voor honours routes en programma’s Vakinhoudelijk worden studenten getraind om op hoog niveau te kunnen denken en beslissen. Het eerste jaar staat in het tegen van paradigm shifts. Zij leren buiten bestaande kaders te denken en met complexe problemen om te gaan. Zij worden betrokken bij actueel onderzoek binnen lectoraten met een multidisciplinair karakter. Er is ruime aandacht voor een aantal vaardigheidstrainingen. In tegenstelling tot het reguliere curriculum hebben deze cursussen meer het karakter van een workshop dat een college. In essentie wordt hen hier geleerd om bestaande kaders en paradigma’s te doorbreken, maar eveneens kritisch over de ideeën na te denken en te reflecteren. De studenten studeren uiteindelijk af binnen een van de onderzoekslijnen van een lectoraat. Totaal zijn er zes lectoraten vanuit de kenniscentra Leefomgeving en Innovatie en Ondernemerschap bij het ABR Honoursprogramma betrokken. John van den Hof - Gebiedsontwikkeling & Recht Johan Wempe - Governance Wilbert Rodenhuis - Risicobeheersing Paul Bijleveld - Regionale ontwikkeling Erik Wierstra - Ondernemerschap & Familiebedrijven Maarten van Riemsdijk - Strategisch Human Resource Management 3.5 Uitstroom van studenten, die voldoen aan het profiel van de startende Reflective Professional Het laatste jaar (final course) staat in het teken van de minor en verzwaard afstuderen. De student kan kiezen voor een verbredende of verdiepende module. Wanneer de student al een helder idee heeft over zijn afstudeer onderwerp dan zij hij ervoor kunnen kiezen een verdiepende minor te volgen. De student kan er ook voor kiezen om een doorstroom minor te volgen. Tijdens de minor dient de student zich voor te bereiden op het verzwaarde afstuderen. Deze periode staat in het teken van het schrijven van een onderzoeksvoorstel en vooronderzoek. Dit heeft als doel dat de student zodra hij gaat afstuderen direct met het onderzoek kan starten en zodoende 72
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren de benodigde verdieping behaald. De afstudeerbegeleider is per definitie de lector of lid van de kenniskring van de onderzoekslijn waar de student voor heeft gekozen. Daarnaast wordt van de student verwacht dat hij een gemotiveerde keuze beschrijft voor het onderzoek. Wat betreft thematiek moet er eveneens een directe relatie met het werkveld zijn. De lector speelt eveneens een rol in deze verbinding. 3.6 Inzicht in welk onderwijsklimaat bovengemiddelde getalenteerde studenten daadwerkelijk trekt, motiveert, bindt en uitdaagt en hoe dit bereikt kan worden Het onderwijsklimaat kenmerkt zich door een grote mate van autonomie en zelfsturing. De student is regisseur van zijn eigen ontwikkeling. Van collectief in het eerste jaar naar meer individualistisch tijdens het afstuderen. Het eerste jaar heeft een duidelijk multi-disciplinair karakter. Gezien het doel de studenten in een professionele setting te laten opereren waarbij het schoolse klimaat vermeden wordt, is gekozen voor een klimaatomschrijving op basis van de cultuurdimensies van Geert Hofstede. Hofstede (2001) onderscheidt een vijftal dimensies, te weten: machtsafstand, individualisme, masculiniteit, onzekerheidsvermijding en korte versus lange termijn denken.
de HP-concepten
73
Saxion Programma Excelleren
ACT - KCD&T : ‘De Twentsche School’
4
5.2.4 Honours Programme ‘De Twentsche School’: ACT / Kenniscentrum ‘Design & Technology’ auteurs:
1. De kern van het Honours Programme.
Bas Olde Hampsink
Studenten werken aan een opdracht (media en/of IT gere-
lateerd) die boven het bachelor-niveau uitgaat qua inhoud, omvang, begeleiding en resultaat. De omgeving die hiervoor geschapen is, is een unieke waarbij geselecteerde bedrijven (inclusief de begeleiders), inspirerende werkplekken bieden. De opdracht (van opdrachtgevers) heeft een internationale en culturele context. Samen te werken over domeininhoudelijke grenzen heen. Oordeelsvorming (achtergrond opdracht, verbanden zien waarom bestaande oplossingen wel / niet werken). Met daadwerkelijk vernieuwende resultaten en een innovatieve aanpak te komen. Voor studenten levert dit op:
dat ze leren denken en werken in een inspirerende omgeving aan een inspirerende opdracht;
het uitdenken en uitwerken van unieke oplossingen voor
werkelijke vraagstukken daagt uit tot het inzetten van de eigen kwaliteiten, waarbij de studenten tot het uiterste van hun kunnen moeten gaan; een groot beroep op combineren van ambacht (beheersen eigen vakgebied) en creativiteit in de zin van out-of-the-box-denken.
2. De beoogde doelen van het Honours Programme. Studenten dragen oplossingen aan voor zeer uitdagende vraagstukken van bedrijven in een inspirerende omgeving. Indien geslaagd, dan worden studenten lid van ‘de Twentsche School’. Lid zijn van ‘de Twentsche School’ betekent dat je excellent hebt gepresteerd in een ‘excellente’ omgeving. We zien als kans dat door dit programma Saxion vanuit de media en IT een bijdrage kan leveren aan het oplossen van vraagstukken in de maatschappelijke omgeving van de hogeschool, die om een multidisciplinaire aanpak vragen. Studenten die op de beoogde manier zich de competenties verwerven betekenen ook een impuls voor de creatieve industrie in de Saxionregio’s. Bovendien krijgt Saxion zo de kans zich meer te profileren, i.c. op het gebied ‘van media en IT’.
74
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren
3. Bijdrage van het experiment aan de programmaresultaten. 3.1 Startprofiel van Reflective Professional dat leidt tot instroom van bovengemiddelde talenten, in excellente studieprogrammaâ&#x20AC;&#x2122;s. Belangstelling, motivatie en affiniteit met ontwerp, over grenzen heen durven kijken, met onzekerheden om kunnen gaan, out-ofthe-box-denken, samenwerking, nieuwsgierigheid. 3.2 Profiel medewerker resp. docent die excellente studenten kan begeleiden tot Reflective Professional Beheersen van Media en/of IT competenties op niveau, kunnen coachen, zie kwaliteiten studenten, meester voor zijn gezellen: uitdaging vinden om studenten zich ook te laten ontwikkelen tot meester, inspirator, multidisciplinair kunnen werken en coachen. Goed kunnen samenwerken met gastdocenten. 3.3 Vakdidactiek en onderwijsvormen geschikt voor honours routes en programmaâ&#x20AC;&#x2122;s Werkschouw (peer review), trial and error methoden, Pitchen en presentaties, op de betrokken terreinen staan centraal. 3.4 Vakinhouden geschikt voor honours routes en programmaâ&#x20AC;&#x2122;s De laatste stand op het gebied van Media en/of IT ontwerpen, culturele aspecten, ethiek, creativiteitstechnieken, acceptatie door gebruikers, waarnemen trends. 3.5 Uitstroom van studenten, die voldoen aan het profiel van de startende Reflective Professional Toetsen aan competenties cq vakinhouden zoals beschreven bij 3.4. 3.6 Inzicht in welk onderwijsklimaat bovengemiddelde getalenteerde studenten daadwerkelijk trekt, motiveert, bindt en uitdaagt en hoe dit bereikt kan worden Een werkplaats bij een Media en/of IT bedrijf die uitdaagt tot grensverleggende oplossingen, door middel van brainstormen, ontmoeten en samenwerken met vakgenoten.
de HP-concepten
75
Saxion Programma Excelleren
ACT, ROB, LED, Saxion Next: ‘Saxion Design’
5
5.2.5 Honours Programme Saxion Design, ACT, ROB, LED, Saxion Next auteurs:
1. De kern van het Honours Programme.
Bas Olde Hampsink
Designcompetenties toevoegen aan eigen bachelor van de student, waarbij er een duidelijke en ook vereiste link is met deze bachelor. De studenten leren: om vanuit het eigen ambacht (de bachelor) design te benaderen, door maatschappelijk relevante opdrachten te tackelen. Wat maatschappelijk relevant is blijkt uit een business model; samen te werken over domeininhoudelijke grenzen heen; oordeelsvorming (achtergrond opdracht, verbanden en zien waarom bestaande oplossingen wel / niet werken); met daadwerkelijk nieuwe ontwerpen en een innovatieve aanpak te komen en in dit kader met onzekerheden om te gaan, paradigma shift tot stand te brengen. Voor studenten levert dit op:
dat ze multidisciplinair leren denken en werken; het uitdenken en uitwerken van unieke oplossingen voor
werkelijke vraagstukken daagt uit tot het inzetten van de eigen kwaiteiten, waarbij de studenten tot het uiterste van hun kunnen moeten gaan; een groot beroep op combineren van ambacht (beheersen eigen vakgebied) en creativiteit in de zin van out-of-the-boxdenken.
2. De beoogde doelen van het Honours Programme. We zien als kans dat door dit programma Saxion vanuit design een bijdrage kan leveren aan het oplossen van vraagstukken in de maatschappelijke omgeving van de hogeschool, die om een multidisciplinaire aanpak vragen. Studenten die op de beoogde manier zich designcompetenties verwerven, vanuit hun eigen ambacht (bacheloropleiding), betekenen ook een impuls voor de creatieve industrie in de Saxionregio’s. Bovendien krijgt Saxion zo de kans zich meer te profileren, i.c. op het gebied ‘van ambacht naar design’.
3. Bijdrage van het experiment aan de programmaresultaten. 3.1 Startprofiel van Reflective Professional dat leidt tot instroom van bovengemiddelde talenten, in excellente studieprogramma’s. Belangstelling, motivatie en affiniteit met ontwerp, over grenzen heen durven kijken, met onzekerheden om kunnen gaan, out-ofthe-box-denken, samenwerking, nieuwsgierigheid.
76
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren 3.2 Profiel medewerker resp. docent die excellente studenten kan begeleiden tot Reflective Professional Ambacht beheersen, kunnen coachen, zie kwaliteiten studenten, meester voor zijn gezellen: uitdaging vinden om studenten zich ook te laten ontwikkelen tot meester, inspirator, multidisciplinair kunnen werken en coachen. Goed kunnen samenwerken met gastdocenten 3.3 Vakdidactiek en onderwijsvormen geschikt voor honours routes en programmaâ&#x20AC;&#x2122;s Werkschouw (peer review), trial and error, gastdocenten met ervaring op de betrokken terreinen staan centraal. 3.4 Vakinhouden geschikt voor honours routes en programmaâ&#x20AC;&#x2122;s Geschiedenis en begrippen design, esthetiek, ethiek, creativiteitstechnieken, vormleer, acceptatie door gebruikers, waarnemen trends. 3.5 Uitstroom van studenten, die voldoen aan het profiel van de startende Reflective Professional Toetsen aan designcompetenties. 3.6 Inzicht in welk onderwijsklimaat bovengemiddelde getalenteerde studenten daadwerkelijk trekt, motiveert, bindt en uitdaagt en hoe dit bereikt kan worden Atelier als inspiratiekamer.
de HP-concepten
77
Saxion Programma Excelleren
AGZ - KCGW&T: ‘Saxion I-space Care’
6
5.2.6 Honours Programme AGZ - KCGW&T: Saxion I-space Care auteurs:
1. De kern van het Honours Programme.
Margreet Engelhart-Sjouw Nitie Mardjan
Studenten, docenten en derden vormen een gemeenschap die zowel virtuele als fysieke karakteristieken heeft. Deze I-space gemeenschap richt zich op innovatie en ondernemen door verdieping en verbreding, waardoor het voor de buitengewone student en de ambiteuze docent aantrekkelijk wordt om er deel van uit te maken.
2. De beoogde doelen van het Honours Programme. Het AGZ/AMM/GW&T-excelleerbeleid richt zich op de talentvolle top van haar studenten- en alumnigemeenschap om daarmee professioneel leiderschap nadrukkelijk te stimuleren. Deze top zal deel uitmaken van een voorhoede van beroepsbeoefenaren als leiders in het veld. Zij kenmerken zich doordat zij vanuit een kritisch, maatschappelijk engagement weten te anticiperen op ontwikkelingen die effect hebben op het beroep; door ondernemend innovatieve veranderingen te realiseren. Kennis krijgt op die manier (nieuwe) waarde.
Programme I-space C Doelgroep: Getalenteerde en gemotiveerde bachelorstudenten (selectie gedurende het eerste studiejaar). Selectie op basis van excellent toetsing of voordracht door studieloopbaan begeleider. Doel: Verdieping en verbreding. Faciliteren van in potentie excellente studenten in het ontwikkelen tot reflective professional. Inhoud: Een verzwaard traject waarin een brede range aan verdiepende en verbredende onderdelen wordt aangeboden welke in de verhouding tussen beroepsspecifieke en beroeps- of domeinoverstijgende onderdelen kunnen variëren. Een deel van dit traject is geïntegreerd in het reguliere programma (o.m. minor, afstudeerproject, stage). Overwogen kan worden om aan deze geïntegreerde onderdelen specifiek aanvullende eisen te stellen (t.a.v. bv. cesuur, gerichtheid op onderzoek, diepgang, thematische gerichtheid etc.). De inhoud en de titel (Bhon) geeft het traject een civiele waarde. Met werkgevers worden afspraken gemaakt over faciliteiten voor en na afstuderen. Studenten vanuit de zorg (C) en welzijn (S) vormen samen met hun docenten en derden uit het werkveld I-space. Studenten in het versnellingstraject (Q) dat in 3+1 of 3+2 jaren leidt tot een professional master degree. Het onderscheid in de trajecten die studenten in I-space volgen bestaat daaruit dat de eigen bachelor opleiding voor een deel het traject bepaalt dat studenten volgen. Specifieke domeinkarakteristieken zijn bepalend voor de inhoudelijke aard en context van de projecten die studenten doen.
78
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren
3. Bijdrage van het experiment aan de programmaresultaten. Onderwijsprogramma: Er is geen sprake van een sterk vooraf gedefinieerd onderwijsprogramma. Voor zover van een programma gesproken kan worden zijn er thema’s, activiteiten, werkvormen en opdrachten en bijeenkomsten geformuleerd die als ingrediënten dienen voor de vulling van het excellent traject binnen I-space . Vanuit de reguliere curricula definiëren we excellent toetscriteria. Als een student voor deelname in de I-space gemeenschap wordt uitgenodigd maakt hij deel uit van een geselecteerde exclusieve groep met eigen onderwijskarakteristieken en een eigen cultuur. Er bestaan belangrijke verbindingen met de reguliere curricula. De I-space student in blijft deel uitmaken van de onderwijsgroep in het reguliere programma maar maakt tegelijkertijd deel uit van de ‘excellent community’. Het is (impliciet) onderdeel van zijn opdracht om deze werelden met elkaar te verbinden (bv. door het leiden van een projectgroep van studenten, door een college te verzorgen voor collega studenten of door een workshop te verzorgen in een zorg/welzijnsbedrijf ). Belangrijk uitgangspunt is dat de student binnen het reguliere programma keuzes maakt om stage- en praktijkuren in te zetten binnen I-space in afstemming met (een deel) van het onderwijsprogramma en de beroepspraktijk. Studenten zetten dus binnen de aangegeven kaders een eigen studietraject uit met deels een alternatieve toetsing die wordt vastgelegd in een studiecontract en goedgekeurd door de examencommissie. Voor de student zal deelname in I-space alleen aantrekkelijk zijn als hij directe betekenis aan zijn leren kan geven in de beroepspraktijk. Een krachtige verbinding met die beroepspraktijk is dus vitaal. Hij heeft de kans een relatienetwerk op te bouwen en hij neemt een voorsprong bij de start van zijn carrière: hij vindt een interessante positie waarin hij zijn leiderschap kan betonen of de start zijn eigen bedrijf. Daarnaast wordt gesproken over de mogelijkheden om een additioneel certificaat bij het diploma te voegen. Er worden vooraf eisen opgesteld om de individuele voortgang van studenten te beoordelen. Wanneer een student niet voldoet aan de criteria, wordt zijn lidmaatschap beëindigd. Deze evaluatie vindt jaarlijks plaats. Overstap naar de reguliere opleiding moet daarom te allen tijde haalbaar blijven zonder studietijd te verliezen door deelname aan I-space . De eisen zijn deels anders dan gebruikelijk: inspanningsverplichting is - anders dan in de reguliere bachelors belangrijk.
de HP-concepten
79
Saxion Programma Excelleren 3.1 Startprofiel van Reflective Professional dat leidt tot instroom van bovengemiddelde talenten, in excellente studieprogramma’s. Onderscheid wordt gemaakt tussen twee typen (potentieel) excellente studenten. Enerzijds de academicus (VWO-achtergrond) voor wie de beroepspraktijk interessant is, die gemakkelijk en snel studeert en anderzijds de geavanceerd practicus (MBO+ en HAVO+ achtergrond) die met hard werken en een hoog motivatieniveau tot excellente prestaties komt. Voor beide doelgroepen worden separate trajecten aangeboden Dit programma wordt uitgewerkt primair voor deze laatste doelgroep. De student –zo zegt hij– wil intellectueel uitgedaagd worden (intrinsieke motivatie) en hij wil graag een civiel gevalideerde stap kunnen maken naar een ‘advanced practice status’ (extrinsieke motivatie). Dat laatste kan door afspraken te maken met werkgevers voor hi-potential trajecten die over het afstuderen heen lopen en/of door de student de gelegenheid te geven tijdens zijn Ba-studie korting te verwerven op een Ma-vervolg. Het gaat dus om een combinatie van intellectueel-praktische aantrekkelijkheid en civiele waardering. 3.2 Profiel medewerker resp. docent die excellente studenten kan begeleiden tot Reflective Professional De docent varieert gemakkelijk tussen de rollen van docent, ondernemer en academicus. Hij is sensitief voor veranderingen in de maatschappelijke en beroeps-context en heeft voeling met het werkveld (ondernemerschap). Hij is inspirerend en daagt studenten uit; varieert werkvormen en brengt de individuele prestaties tot grotere hoogte door het collectief te benutten (docentschap). Hij is expert in zijn vakgebied en weet actuele ontwikkelingen te duiden (academicus). Het collectieve corps van de academies AGZ en AMM en het KC GW&T heeft een selecte pool van talentvolle docenten die een complementaire mix vormen waarin de genoemde bekwaamheden aanwezig zijn. Daarin zijn zowel senior- als junior docenten vertegenwoordigd. Daarnaast beschikken we met ons gezamenlijk relatienetwerk over de mogelijkheid om deze complementaire mix aan te vullen. 3.3 Vakdidactiek en onderwijsvormen geschikt voor honours routes en programma’s Het didactisch model wijkt af van het gangbare: het begrip space betekent zowel in fysieke als in figuurlijke zin ruimte. Deze gemeenschap van studenten en docenten heeft een eigen plek waar men elkaar ontmoet, waar men werkt, leert. Deze ruimte is van henzelf. De inrichting en functionaliteit wordt door de leden zelf bepaald. De gemeenschap bestaat uit de getalenteerde en gemotiveerde top van de AGZ- en AMM-studenten populaties (bachelor), lectoren en excellente docenten. De individuele leden van de gemeenschap 80
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren hebben een intensief relatienetwerk met relevante derden intern en extern Saxion. I-space studenten en docenten begrijpen de waarde en de noodzaak van verbinding met de buitenwereld. Meer dan in de traditionele onderwijsomgeving van het reguliere programma wordt van studenten inspanningsverplichting geëist: presentie is een factor, actieve communicatie is vereist en initiatief is een must. 3.4 Vakinhouden geschikt voor honours routes en programma’s Activiteiten, onderwijsvormen en bijeenkomsten zoals lezingen, trainingen, excursies, opdrachten, projecten etc. gericht op het reflectief vermogen, loopbaanontwikkeling, beroepsontwikkeling, persoonsvorming, leiderschapsontwikkeling. 3.5 Uitstroom van studenten, die voldoen aan het profiel van de startende Reflective Professional De reflective professional in het domein van zorg en welzijn wordt een professioneel leider die op basis van overzicht en distantie waarde creëert (economisch, maatschappelijk, professioneel). 3.6 Inzicht in welk onderwijsklimaat bovengemiddelde getalenteerde studenten daadwerkelijk trekt, motiveert, bindt en uitdaagt en hoe dit bereikt kan worden De I in I-space staat voor Innovatie, Incubator en Individueel. De space in I-space staat voor werk- en leerplek, ruimte ervaren, gemeenschap, eenheid. Innovatie is een belangrijke competentie voor de excellente student. Innovatie is een belangrijke kern van de Saxion I-space Er worden nieuwe ideeën geboren, uitgewerkt en tot toepassing gebracht. Er is ruimte voor onconventioneel denken en werken. Er wordt geleerd en gewerkt door alle betrokkenen. Incubator is een gangbare term in de wereld van het hoger onderwijs en staat voor een omgeving waarin gebroed wordt en waarin talenten kunnen ontspruiten en opbloeien. Individueel is aantrekkelijk: men kan elkaar opzoeken en elkaars kennis en ideeën gebruiken, maar je hoeft nu eens niet alles samen te doen.
de HP-concepten
81
Saxion Programma Excelleren
AMA: ‘Excellent Peoplemanagement’
7
5.2.7 Honours Programme Academie Mens en Arbeid, Excellent Peoplemanagement auteurs:
1. De kern van het Honours Programme.
Rik Enneking
In aansluiting op het Saxion Excellentie Programma 2010-2013 is de kern van Excellent Peoplemanagement: Inzicht in excellent gedrag van individuen, groepen en organisaties en hoe dit te managen, ook bij jezelf, is de opbrengst van Excellent Peoplemanagement, waarbij we je uitdagen op kennisvergroting, onderzoeksvaardigheid en persoonlijke ontwikkeling met een hoge mate van zelfsturing en keuzevrijheid met individuele begeleiding. Geen lessen, maar ervaringsleren.
Kleinschalig onderwijs (maximale groepsgrootte 20 studenten) en
82
intensief contact tussen student en docent en tussen studenten onderling in zowel groepsonderwijs als individuele zelfstudie. Binnen het AMA Excellentieprogramma is – binnen zekere grenzen - maximaal ruimte voor studenten bij het inrichten van hun studietraject voor zelfregie en vraaggestuurd onderwijs. Eigen initiatief van studenten bij het opzetten van onderwijs, toegepast onderzoek, praktijkopdrachten of andere initiatieven die de algemene ontwikkeling stimuleren en tevens gericht zijn op verdieping van kennis en ervaring. Internationale oriëntatie in het onderwijs en in activiteiten van studenten. Individuele begeleiding en coaching door een coach die het niveau en de focus van elk individueel traject borgt en de student inspireert en aanzet tot het behalen van een maximale leeropbrengst en een zelfstandige, ontwikkelingsgerichte studie- en beroepshouding. Bij het onderwijs passende selectie gaat vrijblijvendheid tegen. Dit geldt zowel voor laatbloeiers als voor al tot het HP toegelaten studenten. Laatbloeiers krijgen de mogelijkheid tot tussentijds instappen via een speciale, individueel gerichte instaproute, in overeenstemming met de afstand van de student tot de reguliere groep en eveneens afhankelijk van de beschikbare ruimte binnen het HP. Aan het HP deelnemende studenten zullen we continu blijven toetsen aan excellentiecriteria, waarbij studievoortgang en prestaties onderdelen zijn van het beoordelen of voortgezette deelname mogelijk is, dan wel dat studenten tussentijds uitstromen uit het HP. Externe en interne partners, werkveld, lectoraten en (kennis en praktijk) experts leveren bijdragen aan het AMA HP. Drie elkaar onderling versterkende lijnen: cognitie en analytisch vermogen (kennislijn), praktijkgericht onderzoek (onderzoekslijn) en beroepsvorming (persoonlijke ontwikkelingslijn). Koppeling kenniskringonderzoek SKIO binnen het gezamenlijke, gedragswetenschappelijke kennisdomein van human resource management en toegepaste psychologie.
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren
2. De beoogde doelen van het Honours Programme. Met de invoering van het AMA HP per september 2011 wil de AMA in de projectperiode (september 2011- september 2014) de volgende concrete resultaten boeken: 1. Deelname van minstens 10% van de huidige eerstejaars AMAbrede instroom tot een maximum aantal van 20 studenten (cohort september 2010-september 2011). 2. Een aantoonbare stijging van het niveau van de studieprestatie van excellente studenten. 3. Een grotere tevredenheid van studenten en docenten met zowel de inrichting als de resultaten van (onderdelen) AMA HP dan die van studenten en docenten in het reguliere bacheloronderwijs. 4. Een toegenomen internationale oriĂŤntatie van studenten in het AMA HP. Voor het monitoren van de voortgang zijn prestatie-indicatoren met een begin- en een streefwaarde benoemd. Zo is vanaf de uitvoering periodieke bijsturing mogelijk en kan aan het einde van de projectperiode de AMA bepalen of en in welke mate de resultaten zijn bereikt. De indicatoren worden, voor zover van toepassing, gepeild op de cohorten die het AMA HP volgen en geijkt op een nulmeting, bij voorkeur op basis van de selectie aan het einde van het eerste jaar. Bronnen voor de monitoring zijn de kwantitatieve gegevens over studierendement en studieresultaten. Daarnaast worden kwaliteitsgerichte instrumenten als evaluaties, (integratieve) feedback en tevredenheidenquĂŞtes ingezet. De gehele monitoring van onderstaande onderdelen van het honours programme brengt de AMA op deze wijze in kaart. Wij bespreken deze derhalve niet nog afzonderlijk in onderstaande uiteenzetting.
3. Bijdrage van het experiment aan de programmaresultaten. De doelstellingen van het AMA Excellentieprogramma weerspiegelen de algemene doelen van Saxion School of Excellence: zij zijn erop gericht een selecte groep excellente studenten met een brede, internationale interesse de gelegenheid te bieden om zich te verdiepen en te verbreden binnen het studiedomein van hun keuze. Zij doen dit in een lerende en ontwikkelingsgerichte omgeving van ambitieuze en gemotiveerde studenten en gedreven docenten. Het AMA HP biedt een opstap naar (wetenschappelijke) masteropleidingen en een goede startpositie op de arbeidsmarkt. Zij doen persoonlijke vaardigheden op die hen helpen goede keuzes te maken in hun persoonlijk en professioneel bestaan.
de HP-concepten
83
Saxion Programma Excelleren 3.1 Startprofiel van Reflective Professional dat leidt tot instroom van bovengemiddelde talenten, in excellente studieprogramma’s. De AMA ziet toe op de aantoonbare motivatie voor de studie en het kunnen en willen volgen van extra (onderwijs)activiteiten tijdens het HP. De beoogde deelnemer formuleert zijn motivatie en ambitie tot deelname in een zogeheten Persoonlijk Missie Document (hierna: PMD). Dit document zal gedurende de deelname in het AMA HP een drager zijn van de persoonlijke ontwikkeling. Hiermee beoogt de AMA een doorlopende lijn te creëren tussen de periode voor deelname, tijdens deelname en bij beëindiging van deelname. 3.2 Profiel medewerker resp. docent die excellente studenten kan begeleiden tot Reflective Professional De (gast)docenten van het AMA HP selecteren we op basis van bewezen onderwijs- en onderzoekskwaliteiten, affiniteit met excellent onderwijs, coachingsvaardigheden en werkveldexpertise. De vaardigheden waaraan docenten moeten voldoen nemen we op in een daartoe geëigende databank, waarmee een overzicht ontstaat van beschikbare, noodzakelijke en te ontwikkelen competenties van (gast)docenten. 3.3 Vakdidactiek en onderwijsvormen geschikt voor honours routes en programma’s De didactische inrichting is gestoeld op afnemende sturing van en toenemende zelfsturing door de student. Vooraanstaande docenten en vakdidactici verzorgen de verdieping in kennis en onderzoeksmethoden en –technieken. Dit gaat hand in hand en vindt geïntegreerd plaats met de kennisthema’s en kent een toenemende complexiteit in zowel onderzoeksmethoden en –technieken als in inhoudelijke kennis (van algemeen inleidend naar specialistisch). De onderzoekslijn – die nauw verbonden is met de kennislijn – kenmerkt zich door: transdisciplinaire netwerken in een diversiteit van organisatorische kaders (binnen/buiten de academie, nationaal en internationaal, in organisaties van uiteenlopende grootte en sector, etc.); een diversiteit van betrouwbare en valide methodologische benaderingen (inclusief de wetenschappelijke standaard) afhankelijk van onderzoeksdoel, waarbij studenten in grote mate het onderzoeksdoel zelf bepalen in afstemming met de beroepspraktijk en AMA; de rol van de praktijk; deze is direct betrokken in het programma en het onderzoek; de wijze van validatie; deze is gericht op werkt de kennis in de praktijk, wat is de praktische opbrengst en toepassing; de wijze van disseminatie: verspreiding in het netwerk, informele kanalen, gebruikmakend van hedendaagse media. 84
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren Het beroepsvormende deel kenmerkt zich door persoonlijke ontwikkeling binnen het HP. Hier gebruiken we de term ervaringsleren voor. Gedurende het programma plaatst de student zich in situaties waarin leren en ervaren in samenspel met de persoonlijke ontwikkeling plaatsvindt. Dat vraagt om een persoonlijk gerichte begeleiding waarin de uit diverse bronnen verkregen feedback over opstelling en gedrag door de student worden verwerkt (reflectieve integratie), zodat het leren en ervaren een verdieping krijgen in beroepsvormend gedrag. Vanuit deze zelfverwerking ontstaan dan weer leeren ontwikkelingsvraagstukken waar de student in samenspel met zijn coach het antwoord vindt in de door hem zelf vorm te geven route binnen het programma. Hier krijgt het begrip zelfsturing zijn inhoud en betekenis. 3.4 Vakinhouden geschikt voor honours routes en programmaâ&#x20AC;&#x2122;s Onderstaande figuur toont de gedragswetenschappelijke inhoud van het AMA HP geschikt voor excellente AMA-studenten, HP Saxionstudenten en HP gaststudenten.
de HP-concepten
gedragswetenschappelijke inhoud van het AMA HP
85
Saxion Programma Excelleren 3.5 Uitstroom van studenten, die voldoen aan het profiel van de startende Reflective Professional Het AMA HP bereidt studenten voor op een loopbaan waarin zij als reflective practitioner het onderscheid zullen maken. Dit doen zij op grond van de combinatie van hun cognitieve en analytische capaciteiten, interdisciplinaire manier van denken en persoonlijke vaardigheden en beroepshouding. De AMA biedt in dit programma een evenwichtige benadering van ervaringsleren, toegepast onderzoek en persoonlijke en professionele ontwikkeling aan, die toepasbaar is binnen een vervolgstudie en/of de beroepspraktijk. De meetbare output van het HP is pas over een langere periode te meten. Centraal in het AMA-beleid is de opbouw van een goed netwerk van alumni om zo contact te houden met een groep bijzondere afgestudeerden en hen te steunen in hun loopbaan. 3.6 Inzicht in welk onderwijsklimaat bovengemiddelde getalenteerde studenten daadwerkelijk trekt, motiveert, bindt en uitdaagt en hoe dit bereikt kan worden Uit kenniskringonderzoek (SKIO: lectoraat strategisch HRM) naar Career Development, doelgroep jongeren, is ondermeer gebleken dat het benaderen van jonge studenten op een geheel andere wijze dient te geschieden dan tot voor kort gebruikelijk. Zij wensen anders aangesproken te worden en zullen zichzelf ook niet snel als excellent betitelen. Zij tonen zich veel meer met een brede interesse en doorgaans meer dan gemiddelde studieresultaten zonder veel extra inspanning. De kennis en ervaring opgedaan uit dit onderzoek zal de basis vormen voor de aanpak van de rekrutering van studenten voor het AMA HP. Wellicht ten overvloede wijzen wij nogmaals op het zelfsturende karakter van het AMA Honours Programme van studenten, waarbij deze in toenemende mate zelf sturing geven aan hun ontwikkeling met het kiezen voor inhoudelijke verdieping binnen een praktijkcontext. Uitgangspunt in dit programma blijft uiteraard uitwisseling met andere lectoraten, kennispartners en werkveldparticipatie. Daarom streven wij vooral niet naar een gestandaardiseerd programma, maar bieden individueel maatwerk aan de student als verantwoordelijke van de eigen studieloopbaan. Zodra een kennisbasis is aangebracht laten wij studenten in toenemende mate zelf de studieloopbaan binnen het HP sturen, zowel in hun themakeuze als in de wijze waarop zij deze zichtbaar maken in de praktijk en aan de buitenwereld. Juist in de spanning tussen voldoen aan excellentiecriteria en eigen keuzevrijheid en verantwoordelijkheid ontstaat ruimte voor de eigen persoonlijke ontwikkeling en bovengemiddelde prestaties.
86
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren
auteurs:
Studenten, docenten en derden vormen een gemeenschap die zowel virtuele als fysieke karakteristieken heeft. Deze I-space gemeenschap richt zich op innovatie en ondernemen door verdieping en verbreding, waardoor het voor de buitengewone student en de ambiteuze docent aantrekkelijk wordt om er deel van uit te maken.
Margreet Engelhart-Sjouw Nitie Mardjan
2. De beoogde doelen van het Honours Programme. Het AGZ/AMM/GW&T-excelleerbeleid richt zich op de talentvolle top van haar studenten- en alumnigemeenschap om daarmee professioneel leiderschap nadrukkelijk te stimuleren. Deze top zal deel uitmaken van een voorhoede van beroepsbeoefenaren als leiders in het veld. Zij kenmerken zich doordat zij vanuit een kritisch, maatschappelijk engagement weten te anticiperen op ontwikkelingen die effect hebben op het beroep; door ondernemend innovatieve veranderingen te realiseren. Kennis krijgt op die manier (nieuwe) waarde.
Programme I-space S Doelgroep: Getalenteerde en gemotiveerde bachelorstudenten (selectie gedurende het eerste studiejaar). Selectie op basis van excellent toetsing of voordracht door studieloopbaan begeleider. Doel: Verdieping en verbreding. Faciliteren van in potentie excellente studenten in het ontwikkelen tot reflective professional. Inhoud: Een verzwaard traject waarin een brede range aan verdiepende en verbredende onderdelen wordt aangeboden welke in de verhouding tussen beroepsspecifieke en beroeps- of domeinoverstijgende onderdelen kunnen variëren. Een deel van dit traject is geïntegreerd in het reguliere programma (o.m. minor, afstudeerproject, stage). Overwogen kan worden om aan deze geïntegreerde onderdelen specifiek aanvullende eisen te stellen (t.a.v. bv. cesuur, gerichtheid op onderzoek, diepgang, thematische gerichtheid etc.). De inhoud en de titel (Bhon) geeft het traject een civiele waarde. Met werkgevers worden afspraken gemaakt over faciliteiten voor en na afstuderen. Studenten vanuit de zorg (C) en welzijn (S) vormen samen met hun docenten en derden uit het werkveld I-space. Studenten in het versnellingstraject (Q) dat in 3+1 of 3+2 jaren leidt tot een professional master degree. Het onderscheid in de trajecten die studenten in I-space volgen bestaat daaruit dat de eigen bachelor opleiding voor een deel het traject bepaalt dat studenten volgen. Specifieke domeinkarakteristieken zijn bepalend voor de inhoudelijke aard en context van de projecten die studenten doen.
de HP-concepten
87
AGZ - KCGW&T: ‘Saxion I-space Social Work’
1. De kern van het Honours Programme.
8
5.2.8 Honours Programme AGZ - KCGW&T Saxion I-space Social Work
Saxion Programma Excelleren
3. Bijdrage van het experiment aan de programmaresultaten. Onderwijsprogramma: Er is geen sprake van een sterk vooraf gedefinieerd onderwijsprogramma. Voor zover van een programma gesproken kan worden zijn er thema’s, activiteiten, werkvormen en opdrachten en bijeenkomsten geformuleerd die als ingrediënten dienen voor de vulling van het excellent traject binnen I-space. Vanuit de reguliere curricula definiëren we excellent toetscriteria. Als een student voor deelname in de I-space gemeenschap wordt uitgenodigd maakt hij deel uit van een geselecteerde exclusieve groep met eigen onderwijskarakteristieken en een eigen cultuur. Er bestaan belangrijke verbindingen met de reguliere curricula. De I-space student in blijft deel uitmaken van de onderwijsgroep in het reguliere programma maar maakt tegelijkertijd deel uit van de ‘excellent community’. Het is (impliciet) onderdeel van zijn opdracht om deze werelden met elkaar te verbinden (bv. door het leiden van een projectgroep van studenten, door een college te verzorgen voor collega studenten of door een workshop te verzorgen in een zorg/welzijnsbedrijf ). Belangrijk uitgangspunt is dat de student binnen het reguliere programma keuzes maakt om stage- en praktijkuren in te zetten binnen I-space in afstemming met (een deel) van het onderwijsprogramma en de beroepspraktijk. Studenten zetten dus binnen de aangegeven kaders een eigen studietraject uit met deels een alternatieve toetsing die wordt vastgelegd in een studiecontract en goedgekeurd door de examencommissie. Voor de student zal deelname in I-space alleen aantrekkelijk zijn als hij directe betekenis aan zijn leren kan geven in de beroepspraktijk. Een krachtige verbinding met die beroepspraktijk is dus vitaal. Hij heeft de kans een relatienetwerk op te bouwen en hij neemt een voorsprong bij de start van zijn carrière: hij vindt een interessante positie waarin hij zijn leiderschap kan betonen of de start zijn eigen bedrijf. Daarnaast wordt gesproken over de mogelijkheden om een additioneel certificaat bij het diploma te voegen. Er worden vooraf eisen opgesteld om de individuele voortgang van studenten te beoordelen. Wanneer een student niet voldoet aan de criteria, wordt zijn lidmaatschap beëindigd. Deze evaluatie vindt jaarlijks plaats. Overstap naar de reguliere opleiding moet daarom te allen tijde haalbaar blijven zonder studietijd te verliezen door deelname aan I-space. De eisen zijn deels anders dan gebruikelijk: inspanningsverplichting is - anders dan in de reguliere bachelors belangrijk.
88
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren 3.1 Startprofiel van Reflective Professional dat leidt tot instroom van bovengemiddelde talenten, in excellente studieprogramma’s. Onderscheid wordt gemaakt tussen twee typen (potentieel) excellente studenten. Enerzijds de academicus (VWO-achtergrond) voor wie de beroepspraktijk interessant is, die gemakkelijk en snel studeert en anderzijds de geavanceerd practicus (MBO+ en HAVO+ achtergrond) die met hard werken en een hoog motivatieniveau tot excellente prestaties komt. Voor beide doelgroepen worden separate trajecten aangeboden Dit programma wordt uitgewerkt primair voor deze laatste doelgroep. De student –zo zegt hij– wil intellectueel uitgedaagd worden (intrinsieke motivatie) en hij wil graag een civiel gevalideerde stap kunnen maken naar een ‘advanced practice status’ (extrinsieke motivatie). Dat laatste kan door afspraken te maken met werkgevers voor hi-potential trajecten die over het afstuderen heen lopen en/of door de student de gelegenheid te geven tijdens zijn Ba-studie korting te verwerven op een Ma-vervolg. Het gaat dus om een combinatie van intellectueel-praktische aantrekkelijkheid en civiele waardering. 3.2 Profiel medewerker resp. docent die excellente studenten kan begeleiden tot Reflective Professional De docent varieert gemakkelijk tussen de rollen van docent, ondernemer en academicus. Hij is sensitief voor veranderingen in de maatschappelijke en beroeps-context en heeft voeling met het werkveld (ondernemerschap). Hij is inspirerend en daagt studenten uit; varieert werkvormen en brengt de individuele prestaties tot grotere hoogte door het collectief te benutten (docentschap). Hij is expert in zijn vakgebied en weet actuele ontwikkelingen te duiden (academicus). Het collectieve corps van de academies AGZ en AMM en het KC GW&T heeft een selecte pool van talentvolle docenten die een complementaire mix vormen waarin de genoemde bekwaamheden aanwezig zijn. Daarin zijn zowel senior- als junior docenten vertegenwoordigd. Daarnaast beschikken we met ons gezamenlijk relatienetwerk over de mogelijkheid om deze complemente mix aan te vullen. 3.3 Vakdidactiek en onderwijsvormen geschikt voor honours routes en programma’s Het didactisch model wijkt af van het gangbare: het begrip space betekent zowel in fysieke als in figuurlijke zin ruimte. Deze gemeenschap van studenten en docenten heeft een eigen plek waar men elkaar ontmoet, waar men werkt, leert. Deze ruimte is van henzelf. De inrichting en functionaliteit wordt door de leden zelf bepaald. De gemeenschap bestaat uit de getalenteerde en gemotiveerde top van de AGZ- en AMM-studenten populaties (bachelor), lectoren en excellente docenten. De individuele leden van de gemeenschap de HP-concepten
89
Saxion Programma Excelleren hebben een intensief relatienetwerk met relevante derden intern en extern Saxion. I-space studenten en docenten begrijpen de waarde en de noodzaak van verbinding met de buitenwereld. Meer dan in de traditionele onderwijsomgeving van het reguliere programma wordt van studenten inspanningsverplichting geëist: presentie is een factor, actieve communicatie is vereist en initiatief is een must. 3.4 Vakinhouden geschikt voor honours routes en programma’s Activiteiten, onderwijsvormen en bijeenkomsten zoals lezingen, trainingen, excursies, opdrachten, projecten etc. gericht op het reflectief vermogen, loopbaanontwikkeling, beroepsontwikkeling, persoonsvorming, leiderschapsontwikkeling. 3.5 Uitstroom van studenten, die voldoen aan het profiel van de startende Reflective Professional De reflective professional in het domein van zorg en welzijn wordt een professioneel leider die op basis van overzicht en distantie waarde creëert (economisch, maatschappelijk, professioneel). 3.6 Inzicht in welk onderwijsklimaat bovengemiddelde getalenteerde studenten daadwerkelijk trekt, motiveert, bindt en uitdaagt en hoe dit bereikt kan worden De I in I-space staat voor Innovatie, Incubator en Individueel. De space in I-space staat voor werk- en leerplek, ruimte ervaren, gemeenschap, eenheid. Innovatie is een belangrijke competentie voor de excellente student. Innovatie is een belangrijke kern van de Saxion I-space Er worden nieuwe ideeën geboren, uitgewerkt en tot toepassing gebracht. Er is ruimte voor onconventioneel denken en werken. Er wordt geleerd en gewerkt door alle betrokkenen. Incubator is een gangbare term in de wereld van het hoger onderwijs en staat voor een omgeving waarin gebroed wordt en waarin talenten kunnen ontspruiten en opbloeien. Individueel is aantrekkelijk: men kan elkaar opzoeken en elkaars kennis en ideeën gebruiken, maar je hoeft nu eens niet alles samen te doen.
90
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren
5.2.9 Honours Programme LED 1. De kern van het Honours Programme. Het honours traject van LED is gebouwd rondom een adviesbureau waarin de studenten die aan het traject deelnemen projecten uitvoeren op het gebied van water en of energie. Deze projecten moeten aan twee belangrijke criteria voldoen, namelijk: De projecten moeten gebeuren in een internationale context en de context moet ook een uitdagende omgeving voor de student bieden in de zin van roeien met de riemen die je hebt. Een poor environment kan zo’n omgeving zijn. Voorafgaand aan het daadwerkelijk uitvoeren van het project zijn er colleges en workshop’s cultuur.
LED: ‘Honours Programme’
Ger Beukers
Dit betekent dat de student kennis maakt met andere culturen, leert te onderhandelen en rekening leert houden met andere regels (geschreven en ongeschreven) en gewoonten. In combinatie met de poor environment doet dat een bijzonder beroep op innovativiteit en creativiteit. Na het doorlopen van dit traject heeft de student zich in elk geval de volgende skills eigen gemaakt: 1. heeft laten zien dat hij in een internationale omgeving kan werken; 2. heeft een netwerk opgebouwd; 3. heeft leren improviseren, creatief oplossingen bedenken; 4. heeft kennis gemaakt met andere culturen; 5. heeft zelfstandig een project gerund; 6. kan zelfstandig kennis verwerven Het zijn juist deze skills die de student aantrekkelijk maken voor de arbeidsmarkt, dit is de meerwaarde ten opzichte van een gewone bachelor. De student wordt in dit traject begeleid door docenten van de academie. In dit traject wordt een portfolio opgebouwd wat op een aantal momenten wordt geassessd. Hierin toont de student aan op de zes hierboven genoemde punten wat zijn vorderingen zijn. Opmerking: Een poor environment biedt een omgeving waarin de skills zoals hierboven genoemd ontwikkeld kunnen worden. Er zijn echter andere omgevingen denkbaar waarin in dit ook het geval is. Hiernaar moet nog nader onderzoek worden gedaan.
2. De beoogde doelen van het Honours Programme. Het doel van het programma is een meerwaarde ten opzichte van de bachelor te bieden in een aantal bijzondere skills. Zie hiervoor ook punt 1.
de HP-concepten
9
auteurs:
91
Saxion Programma Excelleren
3. Bijdrage van het experiment aan de programmaresultaten. 3.1 Startprofiel van Reflective Professional dat leidt tot instroom van bovengemiddelde talenten, in excellente studieprogrammaâ&#x20AC;&#x2122;s. Uitganspunt is dat er makkelijk kennis kan worden opgenomen en dat de bereidheid er is om die extra skills te verwerven. De kenniscomponent wordt afgedekt door het feit dat de propedeuse in 1 jaar behaald moet zijn. De student heeft hier dan laten zien dat hij makkelijk kennis tot zich kan nemen. Het tweede punt, de bereidheid en de geschiktheid wordt op twee manieren geborgd. Ten eerste door het advies van de SLB-er, hij kent de student het beste. Een persoonlijkheid test kan hiervoor een handig hulpmiddel zijn, bij de Life Science wordt dit reeds gedaan. Het tweede moment ligt na het theorie gedeelte (cultuur). Zowel bij de student als bij de SLB-er ligt hier nog een GO/NOGO moment. Monitoring van resultaten kunnen pas op een later tijdstip plaatsvinden, er zijn nog geen ervaringen. Na de start in september zal echter van elke student (die het traject in wil) een zgn. track worden bijgehouden. Dit levert informatie op over de selectie en of er al dan niet aangepaste instroom criteria moeten komen. 3.2 Profiel medewerker resp. docent die excellente studenten kan begeleiden tot Reflective Professional Van de docent wordt verwacht dat hij ervaring heeft met het begeleiden van studenten in projecten. Dit is het geval met de meeste collegaâ&#x20AC;&#x2122;s van LED. Wel moet er enthousiasme zijn voor het traject. Evaluatie kan ook pas op een later tijdstip plaatsvinden. 3.3 Vakdidactiek en onderwijsvormen geschikt voor honours routes en programmaâ&#x20AC;&#x2122;s De begeleiding van de student vindt door middel van coaching plaats. In een portfolio houdt de student zijn ontwikkeling bij. Hij geeft hierin zijn ontwikkelpunten aan en hoe hij die denkt te realiseren. Dit kan ook te verwerven kennis bevatten. Dit portfolio is op regelmatige basis gespreksonderwerp met de coach, die hiervan ook een track bijhoudt. De bal ligt dus steeds bij de student, er wordt een grote mate van zelfstandigheid van hem verwacht. De meerwaarde van deze werkvorm is dat het vooral de student is die zijn traject vormgeeft. Eigenlijk voorziet het traject alleen in een uitdagende omgeving. Deze manier van werken geeft een belangrijk inzicht in het experiment. Deze track wordt gebruikt om zowel de student te evalueren alsook het traject zelf. Het verschaft informatie over de waarde van de instroomcriteria, als ook of deze manier van begeleiden volstaat. 92
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren 3.4 Vakinhouden geschikt voor honours routes en programma’s Er is met nadruk niet gekozen voor een verdieping van de inhoud. Juist het aanzetten van de extra skills en de vraag daarna ook meer gewild zijn op de arbeidsmarkt is een belangrijke bijdrage aan het experiment. Overigens is / wordt deze vraag op voorhand aan het werkveld voorgelegd. De reacties tot op dit moment zijn positief. Wel zal dit traject met de bijzonderheden hiervan nog extra onder de aandacht van het werkveld gebracht worden. De monitoring en vastlegging hiervan liggen aan het einde van het traject. De alumni’s worden gevolgd. 3.5 Uitstroom van studenten, die voldoen aan het profiel van de startende Reflective Professional De studenten die het traject met goed gevolg hebben doorlopen voldoen aan dit profiel, in het kort wat bijzondere punten: Vakinhoudelijke kwaliteit Hij zal vooral uitblinken in het creatief combineren van kennis. Het gaat in dit traject vooral om het toepassen van die kennis in een uitdagende omgeving. Hij heeft dan tevens laten zien zelf ook benodigde kennis te definieren (waar ontbreekt het mij aan) en die kennis ook daadwerkelijk te verwerven. Professionele kwaliteit Die kwaliteit is vooral aanwezig in het out of the box denken wat absoluut noodzakelijk is voor het succesvol zijn in dit traject. Hij heeft geleerd rekening te houden met belangen en die op juiste waarde in te schatten. Persoonskenmerken Het zelfsturend vermogen moet hoog zijn, hij heeft zijn traject immers zelf vormgegeven en resultaat geboekt. Uit de bijzondere internationale omgeving blijkt de interesse en de passie voor andere culturen, hij heeft een zeer brede kijk op de wereld. Zaken als verantwoordelijkheid, samenwerken met meer disciplines zijn absoluut zaken die in dit traject ingebakken zijn. Methodologische kwaliteit en wetenschappelijke attitude Hij heeft geleerd een afweging in strategieën te maken en die te koppelen aan de belangen van de opdrachtgevers en gebruikers, en de beschikbaarheid van lokale middelen. Reflexief vermogen De student refelecteert op zijn eigen handelen door middel van het portfolio wat hij aanlegt. Dit levert in eerste instantie de student zelf de benodigde evaluatieresultaten op. Aan het einde van het traject is dit als het ware zijn tweede natuur geworden. de HP-concepten
93
Saxion Programma Excelleren De meerwaarde voor dit experiment is gelegen in het feit dat het portfolio (met een nog te ontwikkelen sjabloon hiervoor) een goed instrument is om aan het RP profiel te voldoen. De evaluatie vindt gedurende het traject plaats. 3.6 Inzicht in welk onderwijsklimaat bovengemiddelde getalenteerde studenten daadwerkelijk trekt, motiveert, bindt en uitdaagt en hoe dit bereikt kan worden Er is voorzien in een wervingssymposium, medio mei. Hier kunnen belangstellende studenten informatie krijgen over het traject, en over welke projecten en waar beschikbaar zijn. Dan zal blijken hoe attractief dit traject voor studenten is. De eerste signalen zijn gunstig, hoewel nog zeer beperkt reclame is gemaakt zijn er al gesprekken met studenten gevoerd die zonder uitzondering gecharmeerd waren van dit traject.
94
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren
auteurs: Rene van den Driesche
Doel van het Honours Programme MIM is ‘to support and guide our excellent students in their ambition to obtain (management) positions in global organisations’. Hiervan afgeleid zijn vier thema’s waaraan tijdens het programma achtereenvolgens aandacht wordt besteed, te weten: Good to Great, New Product Development and New Concept Development’, Identity Marketing en Globalization. Tijdens deze thema’s leren de studenten op basis van wetenschappelijke, uitdagende literatuur actuele kennis op te doen, over deze kennis te discussiëren en te debatteren, over het onderwerp prikkelende essays te schrijven en te presenteren. Op deze gevarieerde wijze komen studenten tot het inzicht in hoeverre zij voldoen aan de criteria voor een toptalent en waar zij met name in de praktijk nog aan moeten werken.
3. Bijdrage van het experiment aan de programmaresultaten. Het uitgangspunt van het Honours Programme is de formulering van de criteria van een toptalent. In samenspraak met de Raad van Advies zijn criteria opgesteld die gelden voor een manager in een internationale context. Deze criteria vormen de basis van het Honours programme MIM, op deze criteria worden studenten geselecteerd, geobserveerd en beoordeeld. Het experiment bestaat eruit dat onderzocht wordt of deze criteria volstaan voor het selectieproces en beoordeling van toptalent, of dat de criteria bijgesteld moeten worden. De evaluatie vindt nu nog plaats door een combinatie betrokken docenten en leden van de Raad van Advies, de evaluatie moet eigenlijk plaatsvinden door onafhankelijke beoordelaars van toptalent. 3.1 Startprofiel van Reflective Professional dat leidt tot instroom van bovengemiddelde talenten, in excellente studieprogramma’s. Uitgangspunt voor selectie en beoordeling van de Honoursstudenten zijn de volgende criteria: communicatieve vaardigheden; ambitie/drive/passie; vasthoudendheid aan eigen visie; overtuigingskracht; brede interesse (openstaan voor de wereld); initiatiefrijk/creatief; visie gekoppeld aan bedrijf; zelfreflectie/relativeringsvermogen. Deze criteria vormen het leidende concept van het Honours Programme MIM.
de HP-concepten
95
MIM: ‘Honours Programme’
1. De kern van het Honours Programme. 2. De beoogde doelen van het Honours Programme.
10
5.2.10 Honours Programme Marketing & International Management (MIM)
Saxion Programma Excelleren De succes- en faalfactoren worden gemeten door: 1. een jaar lang observatie; 2. een verdediging van een essay over een zelfgekozen bedrijf; 3. tussentijdse evaluaties met de Honoursstudenten (individueel), vier keer per jaar. 3.2 Profiel medewerker resp. docent die excellente studenten kan begeleiden tot Reflective Professional Er is geen profiel voor docenten die mee kunnen werken aan het Honours Programme. Wel is uit de vier jaar ervaring duidelijk geworden wat het profiel voor betrokken docenten moet zijn: inhoudelijk een gedegen kennis van zaken; enthousiasme/prikkelend; kritisch; uitdagend; kennis van de theorie; communicatieve vaardigheden; netwerker. Gebleken is dat in de loop der tijd geschikte docenten zichzelf selecteren, met andere woorden, de docenten die bij het programma betrokken blijven, voldoen in hoge mate aan bovenstaand profiel. Een bijkomend aspect van selectie van geschikt docenten is uiteraard het aanbod van excellente docenten in een Hbo-omgeving. 3.3 Vakdidactiek en onderwijsvormen geschikt voor honours routes en programma’s Uitgangspunt van het Honours Programme MIM is dat er een gevarieerd aanbod van werkvormen moet worden geboden waarin de studenten erg uitgedaagd worden. De werkvormen die MIM aanbiedt: gastcolleges van excellente sprekers/deskundigen, uitdagende literatuur, aanbieden van uitdagende cases uit de praktijk die vaak met en binnen bedrijven uitgevoerd worden, en veel training in communicatieve vaardigheden: presenteren, schrijven van essays, debatteren en discussiëren. Op basis van het aanbod moeten de studenten aan kunnen tonen te voldoen aan de selectiecriteria. Op basis van veelvuldige evaluaties is gebleken dat de studenten zeer tevreden zijn over de aangeboden werkvormen. 3.4 Vakinhouden geschikt voor honours routes en programma’s Vakinhouden geschikt voor honours routes en programma’s Bij het Honours Programme bestaat de vakinhoud uit kennis- en vaardigheidsaanbod dat aansluit bij het gestelde doel (zie boven). Uit ervaring is gebleken dat generale onderwerpen die bijdragen aan het voldoen aan de selectiecriteria het beste werken, specifieke onderwerpen hebben niet altijd de belangstelling van alle studenten. Bovendien geeft het aanbieden van generale onderwerpen het voordeel dat binnen het generale aanbod gespecificeerd kan worden. Ook zorgt een generaal aanbod voor verbreding van de visie van de Honoursstudent. 96
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren 3.5 Uitstroom van studenten, die voldoen aan het profiel van de startende Reflective Professional Uitgangspunt van het Honours Programme MIM is dat studenten die het programma gevolgd hebben, bovengemiddeld presteren in de praktijk, d.w.z beter, zeker wat communicatieve vaardigheden betreft, dan niet-honoursstudenten. Het is zeker de moeite waard om te registreren wat de Honourssstudenten na hun studie gaan doen en hoe ze binnen een (internationale) werksituatie functioneren, kortom, het zou interessant zijn de afgestudeerden te blijven volgen gedurende een tiental jaren. 3.6 Inzicht in welk onderwijsklimaat bovengemiddelde getalenteerde studenten daadwerkelijk trekt, motiveert, bindt en uitdaagt en hoe dit bereikt kan worden Onderwijsklimaat Uitgangspunt is dat een sterk aan de praktijk gelieerd programma het meeste stimuleert. Daarom werkt MIM altijd samen met bedrijven, c.q. managers die door het aanbod van cases en bedrijfsbezoeken de student goed in staat stelt de theorie te toetsen aan de praktijk. Een programma alleen binnen het onderwijsinstituut is zeker niet aan te raden voor dit type student. Uit jarenlange evaluaties is reeds gebleken dat dit een optimaal onderwijsklimaat schept.
de HP-concepten
97
Saxion Programma Excelleren
Het SHP-team: ‘Saxion Honours Programme’
11
5.2.11 Het SHP-team: Het Saxion Honours Programme auteurs:
1. De kern van het Honours Programme.
Jan de Vlaming SHP team
De kern van de SHP-visie is het leiden en begeleiden van bovengemiddeld getalenteerde studenten naar een Reflective Professional (RP), die als persoon, professional en maatschappelijke participant (3P-model) op excellente en evenwichtige wijze kan gaan deelnemen aan een beroepspraktijk en een samenleving in beweging. Hierbij speelt Bildung, als vorm van persoonsontwikkeling, een onmisbare rol. Hij/zij is d.m.v. reflectie een ‘gebildete’ persoon geworden, met een eigen professionele en sociale oriëntatie. Het denken van de filosoof Peter Bieri over Bildung is in dit verband uitgangspunt bij de ontwikkeling van het programma.
2. De beoogde doelen van het Honours Programme. De beoogde (sub)doelen zijn vervat in de opvolging van de courses en van de Bildungs-coaching daarbij. De courses lopen over de 1e twee jaar en omvatten opvolgend: (1) denken over denken: denken in historisch, wijsgerig en cultureel perspectief, (2) kritisch & creatief denken: kritisch, creatief en kunstzinnig-creatief denken, (3) strategisch & wetenschappelijk denken: methodologie en wetenschapsfilosofie. Het kritisch, creatief en onderzoekend kunnen denken speelt van meet af aan een rol en wordt in de opvolgende courses gethematiseerd (focussing). De ernaast lopende Bildungscoaching doorloopt de fasen van: (1) wereldoriëntatie (oriëntatie, ontwikkeling kritische kijk en oog krijgen voor historische en culturele relativiteit en de eigen positie daarin), (2) zelfontdekking en –ontplooiing (articulatie, ontwikkelen zelfkennis en waarde toekennen i.v.m. zelfbepaling) en (3) het zichzelf in de wereld positioneren. De inhoud van de courses en van de Bildung wordt zodanig ingevuld dat deze onderling een dialoog aangaan.
Jan de Vlaming
3. Bijdrage van het experiment aan de programmaresultaten. 3.1 Startprofiel van Reflective Professional dat leidt tot instroom van bovengemiddelde talenten, in excellente studieprogramma’s. We zoeken studenten, die naast interesse in het eigen domein en zijn omgeving een brede interesse hebben voor vele facetten van de verdere wereld (cultuur, geschiedenis, filosofie, wetenschap etc.). Er wordt van hen een houding en motivatie verwacht om deze interesse uit te werken in de verschillende courses, opdrachten en proeven. Daarbij wordt initiatief gestimuleerd. De student neemt de eigen ontwikkeling ter hand. Wij zien studenten vanuit een voortdurende nieuwsgierigheid zich in dialoog met medestudenten en
98
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren docenten van het SHP (en daarbuiten) ontwikkelen tot mensen met een passie voor de ontwikkeling van zichzelf en anderen op het gebied van zelf denken (reflectie), willen, ervaren en handelen binnen hun eigen plaats in de wereld. Bieri’s opvolging van facetten uit zijn ‘Wie wäre es gebildet zu sein?” (2005; ook in vertaling) dient daarbij als leidraad. Het gaat om de uitbouw, ontwikkeling, verheldering en verfijning van de uitgangspunten van de SHP-visie. M.b.t. de werving en toelating van studenten gaat het om de verdere ontwikkeling van de ingezette instrumenten. M.b.t. de uitwerking / uitvoering van het achterliggende Bildungsconcept en de courseopvolging om de verfijning en verdere ontwikkeling van de bereikte resultaten. Ons programma volgt van meet af aan het herhalende concentrisch patroon van visie-ontwerp-uitvoering (ervaring)-evaluatie. Er is sprake van voortdurende evaluatie met de studenten en intervisie onder de (vaste) docenten. Daarnaast eindigt iedere course met een eindpresentatie en een -evaluatie, die ook meegenomen wordt in het zelfreflectiedocument. Dit document is een onderdeel van hun portfolio. Bij de evaluatie wordt door de student ook zijn eigen inbreng en participatie ingebracht. De docenten evalueren zichzelf en elkaar in een intercollegiale toetsing. Het door de studenten ervaren evenwicht tussen de coherentie van het programma en de voldoende differentiatie erbinnen is een criterium voor succes. 3.2 Profiel medewerker resp. docent die excellente studenten kan begeleiden tot Reflective Professional Uitgangspunten vanuit de visie van het SHP De docenten moeten zelf ook excellent zijn en daarnaast ook boven hun vak staan. Zij moeten in ieder geval over een academisch denk- en werkniveau beschikken vergelijkbaar met de docent 1 functie binnen het Saxion functiegebouw en voldoende thuis zijn in filosofie, cultuur en geschiedenis en op de hoogte van de actualiteit. Daarnaast moet ze matchen met hun course(s), over voldoende flexibiliteit beschikken, initiatief tonen, het vermogen hebben mee te denken over de voortgang van het HP. Zij moeten ten slotte affiniteit hebben met de uitgangspunten van de binnen het SHP geformuleerde visie op het HP-onderwijs. De dialogische onderwijsvorm maakt dat de docenten en studenten op voet van gelijkheid participeren aan het doel van de bijeenkomsten. De docent is tevens coach en heeft ook een voorbeeldrol in de omgang met de stof. Hij stimuleert en daagt uit. Verkregen inzicht vanuit en evaluatie van het resultaat van het SHP. Van de docenten wordt verwacht dat zij het maximale uit zichzelf halen. De docenten houden voortdurend zelfevaluaties en onderlinge evaluaties in een intercollegiale toetsing. Zij voelen zich uitgedaagd om meer uit zichzelf te halen. de HP-concepten
99
Saxion Programma Excelleren 3.3 Vakdidactiek en onderwijsvormen geschikt voor honours routes en programma’s Uitgangspunten vanuit de visie van het SHP Het SHP werkt vanuit een dialogische onderwijsvorm en neemt ook steeds daarbij de vormende waarde van Bildung mee. De inhoudelijke lijn wordt gevormd door de ontwikkeling binnen de opvolgende courses: van een vanuit de student vertrekkende wereldverkenning; via de uitbreiding van zijn kritische, creatieve en onderzoekende vermogens; naar de breed georiënteerde onderzoeker van het Verzwaard Afstuderen (VA). De lijn van de Bildungscoaching loopt daarmee parallel:
van opdrachten over de eigen interesse en verhouding tot de wereld;
via een loopbaan-levenslooptraject (LL); naar het VA als een uitdaging aan de eigen gebildete attitude
om de ontwikkelde interesses t.a.v. het gekozen en overeengekomen onderzoeksobject te realiseren en de complexiteit van de voorliggende onderzoeksproblematiek te lijf te kunnen gaan.
Uitgangspunt van het SHP is ook dat er samenhang bestaat binnen de verschillende onderdelen en aspecten van het gehele curriculum. Nieuwe ideeën en ontwikkelingen worden als verdere differentiaties geïntegreerd in het bestaande SHP-curriculum. Dit integratief model (differentiatie-integratie) matcht op leerniveau ook heel goed met de gekozen concentrisch-progressieve les- en courseopbouw. Vaste elementen van onze onderwijsinrichting en -strategie zijn: Reflectie (in een fenomenologisch-hermeneutische oriëntatie) De dialogische werkvorm: studenten en docenten gaan op voet van gelijkheid met elkaar in gesprek, met een gezamenlijke verantwoording voor proces en resultaat. De verschillen in rol (student en docent) blijven daarbij bewaard. Het portfolio en het zelfreflectiedocument: de proeven, de opdrachten en het daarbij gevonden en geproduceerde materiaal en de eindevaluaties worden door de student in een portfolio bewaard. In het portfolio komt ook het zelfreflectiedocument [ZRD] als product van de Bildungscoaching, dat over het hele programma meeloopt. De concentrisch-progressieve opbouw binnen en over de courses heen: stof komt in steeds wisselende gedaante terug, waardoor deze geoefend wordt en kan consolideren (inslijten).
100
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren De achterliggende principes van wat we doen moeten aan de studenten steeds duidelijk zijn (terugkoppeling). Binnen het SHP hanteren we een brede variëteit aan onderwijsvormen, zoals individuele en groepspresentaties, referaten (en coreferaten), (deel) groepsbespreking, discussie / debat, socratisch gesprek, colleges. Spel, (zelf )reflectiedocumenten, portfolio, opdrachten (schrijf-, spreek en lees-), proeve (opdracht ter afronding van een course), werkstuk, essay, artikel …, dagboekaantekening, brief, … et cetera. Verkregen inzicht vanuit en evaluatie van het resultaat van het SHP. Het SHP-team verkrijgt dit inzicht door het bestaande programma steeds op zijn coherentie en differentiatie (differentiatie-integratiemodel) en aan de receptie onder de studenten te toetsen en het gevondene dan verder uit te werken door het programma op onderdelen te vernieuwen (dynamische, innovatieve component). Toetsing binnen het programma vindt plaats aan de realisatie van de beoogde uitgangspunten en doelstellingen met als criteria o.m. cohesie en diversiteit, diepgang en breedte van inhoud, voortgang vanuit Bildung en inhoudelijke progressie. Studenten- en docentenevaluaties worden daarbij meegenomen. Uit het portfolio en het zelfreflectiedocument valt ook de beoogde ontwikkeling af te leiden. 3.4 Vakinhouden geschikt voor honours routes en programma’s Vanuit het onder onze visie vallende concept van de gebildete RP kent het SHP een aantal geschikte, want binnen de geïntegreerde visie passende vakinhouden, t.w. historische, culturele en wijsgerige oriëntatie (incl. relatie tot de actualiteit), kritisch denken, creatief denken, kunstzinnig-creatief denken, methodologie van onderzoek en wetenschapsfilosofie. Een belangrijke plaats nemen verder verbreding en verdieping in. Verbreding: het gezichtsveld van de student wordt met verschillende buiten het directe domein van de afstudeerrichting en academie gelegen gebieden verrijkt, waardoor naast een groter overzicht ook een beter zicht op de plaats van het eigen domein bereikt wordt. Verdieping: de student leert in zijn reflectie door te vragen op het terrein, waarmee hij zich op dat moment bezighoudt en verbanden te leggen tussen de verschillende gebieden, die hij binnen en buiten het SHP heeft verkend. Deze verdieping, die niet onmiddellijk domeingeoriënteerd is, kan toch een enorme bijdrage leveren aan de verdieping van dat domein. Het Bildungscoachingstraject ondersteunt dit. De inhoudelijke SHP-aanpak leidt i.s.m. de Bildung tot een zelfstandige RP, die verbredend en verdiepend reflecteert en o.m. in staat is (onverwachte) linken te leggen tussen de relevante verschillende terreinen, waarmee hij geconfronteerd wordt, overzicht te krijgen en ermee een bijdrage te leveren aan het werk binnen zijn vakgebied. de HP-concepten
101
Saxion Programma Excelleren Tijdens het programma kan de student ook al de relatie leggen van het verbredende-verdiepende karakter van het SHP met zijn eigen domein. In het laatste (3e SHP)jaar, waarin het Verzwaard Afstuderen (VA, waarbij Academie, Kennis Centrum en SHP en een opdrachtgever betrokken zijn) plaatsvindt, krijgt hij/zij de gelegenheid zijn/haar binnen het SHP opgebouwde attitude, kennis, inzichten en vaardigheden in praktijk te brengen en te toetsen.Dit gebeurt tijdens en aan het eind van de genoemde courses en aan de hand van de progressie in het zelfreflectiedocument. De scriptie en het voorafgaande onderzoek zijn ook een ijkpunt. We verwachten van de student dat hij als beginnend RP het zich verdiepen en verbreden ook na de opleiding zal voortzetten in een door hem en de situatie gewenste richting. 3.5 Uitstroom van studenten, die voldoen aan het profiel van de startende Reflective Professional Uitgangspunten vanuit de visie van het SHP Het SHP begeleidt studenten vanuit de 3P-oriëntatie op de weg naar het worden tot een gebildete Reflective Professional. Deze is in staat om voortdurend het evenwicht te zoeken en te (her)vinden in zijn aspiraties op het gebied van zijn professionele, persoonlijke en maatschappelijke (participatie) leven (weerbaarheid). Het dialogische en het differentiatie-integratieprincipe ondersteunen hierbij. Verkregen inzicht vanuit en evaluatie van het resultaat van het SHP. Het SHP wil met de 3P-oriëntatie, de breedte en de diepgang van het inhoudelijke programma (courses) en de Bildung evenwichtige, weerbare RP ’s afleveren. Vanuit die oriëntatie etc. zullen zij in staat zijn tot persoonlijke invulling en stellingname, maatschappelijke participatie in allerlei sociale verbanden ((wereld)burgerschap, netwerker, lid van verenigingen etc.) en tot professionele vormgeving van de eigen loopbaan op de door hem/haar verkozen wijze (leadership, adviserend etc.). We kijken met de student in zijn laatste jaar naar zijn/haar omgang met opdrachten, opdrachtgevers, leden van het KC en de Academie. We hebben vorig jaar de eerste afstudeerders gehad en zijn begonnen met de invulling van een alumnibeleid. We willen daarbij o.m. contact met hen houden, hun loopbaan en verdere ontwikkeling volgen en hen met hun ervaring(en) inzetten in het programma. werkgroep SHP
102
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren 3.6 Inzicht in welk onderwijsklimaat bovengemiddelde getalenteerde studenten daadwerkelijk trekt, motiveert, bindt en uitdaagt en hoe dit bereikt kan worden Uitgangspunten vanuit de visie van het SHP De karakterisering van de bovengemiddeld getalenteerde student, die wij op het oog hebben levert de volgende opsomming, hij/ zij: leert gemakkelijk en graag, is een doorzetter, is nieuwsgierig, is veelzijdig en in veel gebieden van de werkelijkheid geĂŻnteresseerd, kan gemakkelijk van perspectief wisselen (denklenigheid), heeft in aanleg een kritisch vermogen en is in aanleg creatief. In verband hiermee moet deze student geplaatst worden in een open en flexibel leerklimaat, waarin veel ruimte voor initiatief is en zijn ideeĂŤn, wensen er toedoen. De student moet uitgedaagd worden, niet geplaatst worden in een gemakkelijke en gemakzucht bevorderende omgeving, progressie kunnen maken en er de zin van inzien en geconfronteerd worden met hem/haar onbekende terreinen en perspectieven. Docenten moeten niet denken vanuit commoditeit, maar de student uitdagen zich een stapje of sprong verder te wagen. De docent moet steeds net een beetje boven het geschatte niveau van de student gaan zitten. Verkregen inzicht vanuit en evaluatie van het resultaat van het SHP. We creĂŤren een SHP-community met een eigen met onze visie overeenkomend karakter, waar de bovengemiddeld talentvolle student zich thuis voelt en daardoor zijn individualiteit in een sociale context van gelijkgestemde, maar niet eendere medestudenten en docenten, verder kan ontwikkelen en tot bloei kan brengen. An unity in diversity. We proberen binnen het SHP voortdurend de beschreven eigen cultuur en sfeer te bevorderen en te bewaken. Tijdens het teamoverleg is het een sterk terugkerend thema.
werkgroep SHP
de HP-concepten
103
Saxion Programma Excelleren
ABR - Kenniscentrum Leefomgeving: ‘Factory of the Future’
12
5.2.12 Honours Programme Academie Bestuur & Recht, Kenniscentrum Leefomgeving: Factory of the Future auteurs:
1. De kern van het Honours Programme.
Oksana Popovych Johan Wempe
is probleemgericht onderwijs, dat wil zeggen er wordt geleerd
Het Factory of the Future programma:
op basis van de vraagstukken uit de praktijk;
is gericht op het werken in multidisciplinaire teams; op het leren samenwerken tussen HBO en universitaire studen-
ten en op het samenwerken met jonge medewerkers uit bedrijven en organisaties..
Door het Factory of the Future honoursprogramma te volgen, krijgen studenten op een zeer intensieve manier inzicht in de fundamentele maatschappelijke vraagstukken waar de productiebedrijven de komende decennia mee worstelen en in het verlengde hiervan de bedrijven en organisaties in de keten, die hiermee van doen hebben. De studenten ontwikkelen zelf samen met medewerkers van de participerende bedrijven, radicaal vernieuwende concepten om die vraagstukken aan te kunnen pakken. Het eerste half jaar doen studenten in multidisciplinaire teams dit onderzoek naar een verduurzamingslag binnen de betrokkene bedrijven. In dit half jaar volgen zij een intensief programma gericht op het verwerven van kennis op het gebied van duurzaamheid en C2C en het ontwikkelen van de benodigde onderzoeksvaardigheden. Zij ontdekken de verschillende kanten van duurzaamheid en innovatie door het Cradle2Cradle concept toepassen op technische, economische, maatschappelijke en andere aspecten van het bedrijfsleven. Er wordt veel aandacht geschonken aan de economische aspecten van de problematiek. Dit gebeurt door het projectidee te begrijpen als een nieuwe onderneming, een start up. In het kader van het programma worden de studenten ook gestimuleerd te reflecteren op de eigen rol binnen het team en de samenleving en de keuzes die hierbij gemaakt worden. Tijdens het tweede half jaar maken de studenten een keuze uit de mogelijkheden die tijdens het eerste half jaar zijn ontwikkeld om hier op af te studeren. Middels maandelijkse bijeenkomsten wordt kennis en ervaring uitgewisseld en wordt waar mogelijk samengewerkt.
2. De beoogde doelen van het Honours Programme. Het FoF honours programma richt zich op gemotiveerde, getalenteerde en geëngageerde studenten. Het doel is kritische en creatieve burgers op te leiden die bereid zijn een positief verschil te maken binnen de samenleving.
104
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren De gestimuleerde talenten zijn het interdisciplinaire werken, over grenzen van het vakgebied heenkijken, reflecteren op de eigen discipline, academische vaardigheden en maatschappelijke en morele vorming. Het concept ‘Factory of the Future’ is ontwikkeld door het consortium van bedrijven, bestaande uit AkzoNobel, DSM, Witteveen+Bos, Cosun, BECO, DPI Value Centre en Search. Het gaat hierbij om het realiseren van een fabriek die geheel volgens de C2C-principes werkt en op een radicale wijze verduurzaamt. Het doel van het te organiseren ‘Honours Programma’ is dat studenten en jonge medewerkers uit bedrijven samenwerken aan het vertalen van het concept ‘Factory of the Future’ naar concrete initiatieven binnen bedrijven. In de eerste fase van het honoursprogramma, volgen studenten samen met bedrijfsmedewerkers colleges om de cruciale begrippen van het programma te leren kennen. Het betreft o.a. C2C en de noodzakelijke achtergrondkennis op het gebied van innovatie, organisatiekunde, marketing en financiering in relatie tot duurzaamheid, het concept “Factory of the Future” en introductie op de technische aspecten van dit concept. Tijdens deze fase werken de studenten samen met de medewerker van het betreffende bedrijf al aan een concreet project. De kennis sluit aan op het probleem dat aangepakt wordt. In de tweede fase van het honoursprogramma, doen studenten praktisch onderzoek binnen de betrokkene bedrijven. De radicale duurzaamheidslag die bedrijven moeten maken om op de lange termijn te kunnen bestaan staat centraal. Het gaat hierbij om duurzaamheid in brede zin. Er is onder andere ook aandacht voor de gezondheidseffecten op medewerkers en omwonenden, het ruimtebeslag, samenwerking met toeleveranciers van grondstoffen en afnemers en de financieel-economische aspecten. In het kader van het Honours Programma worden mogelijkheden verkend om nieuwe ondernemingen te starten die bijdragen aan het sluiten van de kringloop. Het ontwikkelen van geëigende business modellen voor deze radicale duurzaamheidslagen vormt een belangrijk onderdeel van het programma.
3. Bijdrage van het experiment aan de programmaresultaten. De leidende visie achter de Honours Class Factory of the Future betreft de probleem gerichtheid en interdisciplinariteit van het programma. Complexe wetenschappelijke, praktische en maatschappelijke vraagstukken vragen om interdisciplinaire en probleemgerichte aanpak. Interdisciplinariteit leidt tot meer gevoel voor ethische vraagstukken, meer creatief en onconventioneel denkvermogen. De arbeidsmarkt vraagt steeds meer naar mensen met brede opleidingen. Bèta en technisch opgeleiden zullen meer te maken krijgen met vragen die kennis uit humaniora vereisen.
de HP-concepten
105
Saxion Programma Excelleren Een tweede leidende gedachte achter de Honours Class Factory of the Future betreft het slechten van de scheiding tussen onderwijs en praktijk. Het onderwijs moet dichter op de praktijk vorm krijgen. Op deze manier kunnen studenten zich verdiepen in de vraagstukken van morgen. Anderzijds stopt het leerproces niet wanneer studenten de onderwijsinstelling verlaten. De Honours Class Factory of the Future behelst drie experimenten die onderling samenhangen: probleemgericht onderwijs in interdisciplinaire teams; samenwerking tussen studenten van meerder universiteiten en hogescholen; samenwerking tussen studenten en werknemers van bedrijven. Het Honours Programma Factory of the Future laat zien dat de grote maatschappelijke vraagstukken van dit moment in het onderwijs een plek kunnen krijgen dankzij de drie heirvoor geschetste manieren van werken (experimenten). De volgende resultaten worden verwacht:
inzicht bij de deelnemende studenten en jonge medewerkers
met betrekking tot de maatschappelijke waarde van hun studie; dit wordt zichtbaar in de afstudeerscripties van de deelnemende studenten en wordt onderzocht middels een evaluatie van de cursus; studenten die afstuderen bij de deelnemende bedrijven op levensvatbare en maatschappelijk waardevolle projecten; dit wordt zichtbaar doordat bedrijven en een op te richten Groen Investeringsfonds bereid zijn in de projectideeën te investeren. 3.1 Startprofiel van Reflective Professional dat leidt tot instroom van bovengemiddelde talenten, in excellente studieprogramma’s. Toelating van de studenten vindt plaats op basis van vooropleiding, achtergrond, motivatie en ambities die sluiten aan bij de missie van de Honours Class factory of the Future. De criteria zijn: een brede academische interesse; een meer dan gemiddelde interesse in duurzaamheid; de potentie te kunnen werken op hoog onderzoeksniveau; het vermogen om concepten te ontwikkelen voor het oplossen van complexe problemen; bereidheid hard te werken en het beste uit zichzelf willen halen, niet voor de puntjes gaan, maar voor het onderwerp; bereidheid een actieve bijdrage te leveren aan het teamwerk; cijfers spelen op zich geen rol, wel is het van belang dat het extra werk voor de HC Factory of the Future niet onder druk komt te staan door het reguliere onderwijs.
106
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren In de loop van het Honours Programma zullen de instroom- en uitstroom-, succes en faalfactoren geanalyseerd en worden de toelatingscriteria aangepast aan de eisen van het honoursprogramma. Succesfactor: aantal studenten dat op het onderwerp FoF afstudeert; hoog percentage van op tijd afgestudeerde studenten; minimal aantal van de uitvallers van het programma; aantal studenten dat in het veld (duurzaamheid/C2C) zijn/haar werk vindt.
3.2 Profiel medewerker resp. docent die excellente studenten kan begeleiden tot Reflective Professional Het Honours Programma Factory of the Future mikt op bovengemiddelde studenten en op dezelfde manier op bovengemiddelde docenten. Docenten worden uitgenodigd om FoF honoursonderwijs te geven op basis van hun inhoudelijke expertise (bij voorkeur onderzoekskwaliteiten) en didactische kwaliteiten. De docentkwaliteit wordt opgevat als een complexe en multidimensionele kwaliteit. Naast vakkennis spelen andere factoren tegelijkertijd een rol, o.a. de enthousiasmerende wijze waarop de docent de inhoud aanbiedt, in hoeverre hij/zij erin slaagt studenten aan het denken te zetten en te stimuleren tot leren. Belangrijk zijn de relatie met studenten, respect, interesse en de flexibiliteit om rekening te houden met de individuele voorkeuren en mogelijkheden van studenten. Bij het vakontwerp en de planning is het belangrijk dat de werkvormen zijn gericht op het actief betrekken van studenten, en dat de toetsing en feedback een integraal deel uitmaken van het leerproces. Van docenten wordt verwacht dat ze flexibel zijn in het vinden van een balans tussen verplichte leerdoelen en het waarderen van individuele interesses. Docenten hebben niet direct een beoordelende rol, maar zijn er meer op uit samen te werken en te ondersteunen. Inhoudelijk worden uitgenodigd docent-onderzoekers die naast specifieke deskundigheid ‘out of the box’ kunnen denken en interessante en vernieuwende inzichten van duurzaamheid met studenten willen delen. Het is wenselijk om docenten te hebben die betrokken zijn bij het ontwikkelen van het concept ‘Factory of the Future’. Deskundigen van het UU Centre for Entrepeneurship worden als inleiders uitgenodigd. Voorts worden een groot aantal specialisten uitgenodigd om deel te nemen als inleider of als panellid. Verschillende lectoren en docenten hebben hun interesse laten blijken. Ook is er veel interesse vanuit bedrijven om in het programma te participeren. Door het betrekken van werknemers van bedrijven en organisaties wordt verzekerd dat er werkelijk inzicht ontstaat in de problemen waar de beroepsbeoefenaren van nu meer worstelen.
de HP-concepten
107
Saxion Programma Excelleren Samen met de deelnemende bedrijven en organisaties en de docenten zal het programma en de kennis van de docenten verder kunnen ontwikkelen. Het betreft vooral de kennis van de verschillende processen die tot duurzame ontwikkelingen leiden binnen het bedrijfsleven. Het is vooral van belang dat na ieder programma de resultaten in de vorm van een publicatie vastgelegd worden zodat studenten en docenten op basis van die inzichten de nieuwe cursus kunnen invullen. Succesfactoren: Docent/onderzoekers die participeren begeleiden de studenten die binnen het kader van de Factory of the Future afstuderen daadwerkelijk bij hun afstuderen. De begeleiding wordt vorm gegeven in deelname van de docenten aan de maandelijkse overleggen van studenten en docenten. De deelnemende docent/onderzoekers weten de resultaten te vertalen in hun onderzoek/onderwijs in de reguliere programmaâ&#x20AC;&#x2122;s. Dit blijkt onder andere uit de publicatie die na afloop van het programma ontwikkeld wordt en die verder gebruikt wordt in het honoursonderwijs. 3.3 Vakdidactiek en onderwijsvormen geschikt voor honours routes en programmaâ&#x20AC;&#x2122;s Gedurende eerste fase leren studenten theoretische aspecten en cruciale begrippen van het FotF programma. Zij volgen een half jaar lang fase 1 van de honours class, die de ruggegraat van het programma vormt. Alle honours studenten en deelnemende bedrijfsmedewerkers komen hiervoor een keer per twee weken bij elkaar. In het kader van fase 1 van de honours class worden teams gevormd rond de onderzoeksprojecten. De colleges gedurende die bijeenkomsten bieden ondersteuning aan het onderzoek. De reeks bijeenkomsten is gericht op een integratie tussen academische groei (inhoud, onderzoek en vaardigheden), persoonlijke ontwikkeling en professionele ambitie, waarbij verantwoordelijkheid en leiderschap essentiĂŤle leerdoelen zijn. Naast vakkennis leren studenten onderzoek te doen, het werken in de teams, het schrijven van rapporten, presentaties voorbereiden en presenteren hun resultaten op de conferentie. Daarvoor krijgen ze een specifieke cursus. Onderzoeksvaardigheden behelzen 20% van het curriculum (opzet en concepten, methode en technieken, analyse, theorievorming, dataverzameling, rapportage en publiceren). Interdisciplinaire werken en integraal leren denken vult bijna 40% van het programma.
108
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren Ten behoeve van fase 2 worden kennisteams gevormd die de concrete feasibility studies binnen de bedrijven ondersteunen. Een interdisciplinair onderzoek rondom een maatschappelijk relevant project wordt gedaan door een interdisciplinair samengestelde groep honours studenten en deelnemende bedrijfsmedewerkers. De kennisteams bestaan uit de personen die betrokken zijn geweest bij het ontwikkelen van het concept “Factory of the Future”, deskundigen op de relevante gebieden en gespecialiseerde docent-onderzoekers van Saxion en van de Universiteit Utrecht. Op basis van de opgebouwde kennis, verdiepen studenten zich in mogelijke verduurzamingslagen. Elk team krijgt een docent die haar begeleid tijdens het onderzoek. Elk jaar wordt afgesloten met een honoursbundel en honoursconferentie, waarin de resultaten van het onderzoek en feasibility studies worden bekend gemaakt. Studenten sluiten hun honourscarriere af met hun honoursspeech (presentatie) op de conferentie. Zij ontvangen dan naast hun bul, het honourstestimonium. 3.4 Vakinhouden geschikt voor honours routes en programma’s Doordat de interdisciplinaire problemen centraal staan in het project, zijn er docenten vanuit verschillende disciplines uitgenodigd om mee te doen. De variëteit van werkvormen (o.a. groepsopdrachten, trainingen, simulaties, onderzoeksprojecten) stimuleert het ontwikkelen van vershillende leer- en werkstrategieën bij studenten en brengt afwisseling in het curriculum. Door de grotere inzet en bereidheid iets nieuws aan te pakken en de ruimte die honoursdocenten krijgen om te experimenteren, ontwikkelen ze nieuwe inhouden en nieuwe werkvormen in het onderwijs. Vakliteratuur wordt op professionele wijze gehanteerd. Er wordt Nederlands- en Engelstalig literatuur gebruikt. 3.5 Uitstroom van studenten, die voldoen aan het profiel van de startende Reflective Professional Studenten die het Honours Programma Factory of the Future hebben gevolgd hebben zo’n schat aan ervaring opgedaan in de praktijk en hebben op hoog niveau binnen bedrijven en organisaties met managers en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties contact gehad. Ze hebben geleerd hierin hun eigen weg te vinden en maatschappelijk verantwoorde keuzes te maken. Een aantal studenten zal ook zijn werkplek vinden binnen het veld van duurzaamheid. Verwacht wordt dat een aantal studenten met de ontwikkelde ideeën zelf aan de slag gaan, mogelijk zelfs door het opzetten van een eigen bedrijf.
de HP-concepten
109
Saxion Programma Excelleren 3.6 Inzicht in welk onderwijsklimaat bovengemiddelde getalenteerde studenten daadwerkelijk trekt, motiveert, bindt en uitdaagt en hoe dit bereikt kan worden Het Honours Programma nodigt studenten uit om onderwijs mee vorm te geven. Actieve deelname tijdens colleges, naast het stimuleren van de zelfwerkzaamheid van studenten, zijn een voorwaarde. Studenten participeren actief in het onderwijs door middel van discussies en presentaties van hun project. Voorts worden diverse panel debatten met specialisten uit het veld georganiseerd. De studenten gaan met deze specialisten in debat. Tal van onderwijskundige noviteiten zijn te vinden in het Factory of the Future programma: het werken met nieuwe communicatietechnologieĂŤn, zoals groepsvergaderen, gedeelde bestanden, de inzet van sociale media, het werken in teams, het zelf organiseren van een slotconferentie, het zelf verzorgen van een publicatie. Docenten, studenten, medewerkers van bedrijven en beleidsmakers vormen samen een kennisnetwerk en ontwikkelen zo een community rond het onderwerp Factory of the Future. De multidisciplinairiteit van het FotF Honours Programma is een motor van innovatie. Het gaat hierbij zowel om ontwikkelingen in de samenleving als om onderwijsvernieuwing.
110
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren
auteurs:
De studenten ontwikkelen zich tot excellente leerkrachten door in drie jaar een bachelor leerkracht basisonderwijs te behalen met aansluiting op een eenjarig mastertraject Onderwijskunde aan de Universiteit van Twente of de master Special Educational Needs (SEN) aan het Saxion.
Symen van der Zee Irma Fuchs
De bachelor verschilt zowel qua aard en inhoud van de reguliere bachelor. Er is sprake van versnelling, (wetenschappelijke) verdieping en verbreding.
2. De beoogde doelen van het Honours Programme. Het Honours Programma beoogt de studenten op te leiden tot excellente leerkrachten en voor te bereiden op een wetenschappelijke vervolgstudie.
3. Bijdrage van het experiment aan de programmaresultaten. Verschillende experimenten worden uitgevoerd ten behoeve van het optimaliseren van de inhoud, didactiek en organisatie van het programma. De experimenten, doelen en onderzoeksvragen worden kort belicht. Daarna volgt per resultaatgebied een korte toelichting en wordt uitgewerkt hoe de experimenten zich hier tot verhouden. Experiment 1: Docentprofessionalisering De docenten die een substantieel deel van het programma op zich nemen, maken deel uit van het team academische pabo. Dit team wordt onder leiding van een onderwijskundige geschoold in het onderwijzen en begeleiden van de studenten. De scholing is enerzijds gericht op het verbeteren van de didactische kwaliteit van de docenten en anderzijds op het delen van ‘good practices’. De aanname is dat een dergelijke scholing leidt tot verbetering van de inhoud, didactiek en organisatie van de vakken. De bijbehorende onderzoeksvraag is de volgende: ‘In welke mate draagt de scholing van docenten bij aan het succes van het programma’. De evaluatie van het experiment vindt op twee manieren plaats. Allereerst wordt aan de docenten gevraagd of het deel uitmaken van het team bij heeft gedragen aan de kwaliteit van hun onderwijs. Hierbij wordt specifiek ingegaan op de succesvolle en minder succesvolle ondernemingen van het team. Daarnaast wordt er gekeken naar de mening/opvatting van studenten over het onderwijs. Uit resonansgesprekken en schriftelijke enquêtes wordt inzicht verkregen in de bijdrage van de docentprofessionalisering aan de tevredenheid van
de HP-concepten
111
APO / lectoraat Vernieuwingsonderwijs: ‘Honours Programme’
1. De kern van het Honours Programme.
13
5.2.13 Honours Programme APO / lectoraat Vernieuwingsonderwijs, Academische Pabo
Saxion Programma Excelleren de student. Het experiment biedt aldus inzicht in de waarde van de docentprofessionalisering voor de kwaliteit van het onderwijs en het brengt de activiteiten voor het voetlicht die succesvol zijn in zulk een professionaliseringstraject. Experiment 2: Internationalisering Binnen het studieprogramma worden studenten constant uitgedaagd en uitgenodigd om over de landsgrenzen te kijken. Dit krijgt vorm binnen de vakgebieden, bijvoorbeeld door internationale literatuur te gebruiken, alsook door daadwerkelijk over de eigen landsgrenzen heen te gaan. De aanname is dat een internationale kijk een vollediger beeld geeft van het praktijkdomein en mogelijkheden biedt om de lokale situatie te relativeren, bevragen en hierbinnen te innoveren. Om deze redenen wordt een internationaliseringprogramma opgesteld. Doel hiervan is de studenten tenminste eenmaal in hun studie kennis te laten nemen van de praktijk in een ander land. De onderzoeksvraag die hierbij wordt gesteld: ‘In welke mate ervaren de studenten het internationale karakter van de studie als een verrijking van hun kennis en kunde’. Door middel van resonansgesprekken en kwalitatieve interviews worden de bevindingen in kaart gebracht. Het experiment zal inzicht bieden in de waarde van het kijken over de landsgrenzen. Daarnaast brengt het de factoren boven tafel waarmee rekening gehouden kan worden in het opzetten en uitvoeren van een dergelijk traject. Experiment 3: Eisen voor onderzoek Het programma legt sterk de nadruk op onderzoek. Drie doelen/ activiteiten zijn met dit thema verbonden: 1) het leren lezen, interpreteren en analyseren van verschillende typen onderzoeken, 2) de praktijkbenutting van onderzoek, en 3) het doen van onderzoek op de werkplek. Het doen van onderzoek op de werkplek is de focus van het derde experiment. De aanname is dat het leren doen van (goed) onderzoek alleen verwezenlijkt kan worden wanneer de opleiding doordrenkt is van onderzoek en er een duidelijke onderzoekslijn is die uitmondt in een afstudeeronderzoek. Het ontbreekt vooralsnog aan een duidelijk kader voor de beoordeling van het afstudeeronderzoek en ook de onderzoekslijn in het curriculum is nog niet volledig uitgekristalliseerd. Om de onderzoekslijn te verbeteren wordt gestart bij het afstudeeronderzoek. Hier zullen kaders voor worden ontwikkeld die de vorm van het onderzoek beschrijven en tevens de kwaliteitseisen weergeven. De onderzoeksvraag die hierbij hoort: ‘Wat zijn de kwaliteitseisen die gesteld mogen worden aan het afstudeeronderzoek van studenten in het honoursprogramma?’ Het experiment levert een beoordelingskader op voor praktijkonderzoek en suggesties voor de vormgeving van een onderzoekslijn. Experiment 4: Sturing en monitoring Het vierde experiment betreft sturing en monitoring. Aan wordt genomen dat een succesvolle opleiding contante sturing en moni112
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren toring van studenten, docenten en managers behoeft. Nieuwe opleidingen worden doorlopend geconfronteerd met onvoorziene vraagstukken en praktische problemen. Door een regiegroep in het leven te roepen die dergelijke vraagstukken voor rekening neemt en tevens nadenkt over hoe de opleiding te verbeteren, wordt de opleiding inhoudelijk, didactisch en organisatorisch steviger. De volgende onderzoeksvraag vloeit hieruit voort: ‘Wat zijn de succesen faalfactoren bij het opstarten van een nieuwe opleiding?’ De resultaten worden in kaart gebracht door middel van kwalitatieve interviews met de leden van de regiegroep. Het experiment zal enerzijds inzicht bieden in de waarde van een regiegroep, anderzijds worden de factoren voor het voetlicht gebracht waarmee rekening moet worden gehouden bij het starten van een dergelijk traject. 3.1 Startprofiel van Reflective Professional dat leidt tot instroom van bovengemiddelde talenten, in excellente studieprogramma’s. In het honoursprogramma is sprake van selectie aan de poort. Studenten met een VWO-achtergrond en excellente havisten worden toegelaten tot het programma. Studenten worden gevolgd tijdens de studie door middel van resonansgesprekken en schriftelijke enquêtes. Hieruit wordt afgeleid in welke mate de selectie aan poort wenselijk en noodzakelijk is. 3.2 Profiel medewerker resp. docent die excellente studenten kan begeleiden tot Reflective Professional De docenten die taken vervullen binnen het honoursprogramma zijn geselecteerd op basis van (wetenschappelijke) kennis van hun vakgebied en didactische competenties. Er wordt aangenomen dat excellente docenten de studenten beter kunnen inleiden en ondersteunen in de wording van een Reflective Professional. Deze docenten worden hierin ondersteund door middel van de docentprofessionalisering (experiment 1). Succes- en verbeterfactoren worden in kaart gebracht zoals beschreven is bij experiment 1. 3.3 Vakdidactiek en onderwijsvormen geschikt voor honours routes en programma’s In de academische pabo wordt ingezet op betekenisvol leren en toetsen. Dit houdt ondermeer in dat memoriseren slechts ten dienste staat van de hogere cognitieve processen. Zowel tijdens de colleges als de zelfstudie wordt aangestuurd op het organiseren, elaboreren en verbeelden van kennis, om van daaruit kritisch en creatief met praktische en theoretische vraagstukken om te kunnen gaan. De toetsing in de opleiding is vooral hierop gericht. Feitenkennis wordt gezien als noodzakelijke voorwaarde voor het oplossen van problemen en het kritisch en creatief denken. Feitenkennis de HP-concepten
113
Saxion Programma Excelleren wordt uitsluitend los getoetst van de hogere doeleinden, wanneer hier stevige inhoudelijke en/of vakdidactische argumenten voor zijn. Tijdens de docentprofessionalisering zal hier ruimschoots aandacht voor zijn (zie experiment 1). Inzetten op betekenisvol leren houdt ook in dat het kennisnemen en doen van onderzoek van meet af aan deel uitmaakt van de opleiding. Studenten worden bijvoorbeeld vanaf jaar 1 uitgenodigd onderzoek uit te voeren in de praktijk en het bestuderen en analyseren van empirisch en theoretisch onderzoek is onderdeel van iedere leereenheid. De onderzoeken die de studenten doen, nemen in de loop der jaren toe qua omvang en complexiteit (zie experiment 3). De kwaliteit van de vakdidactiek en gehanteerde onderwijsvormen maken deel uit van de resonansgesprekken en schriftelijke enquĂŞtes. Hieruit wordt afgeleid in welke mate de didactiek aansluit bij de leermogelijkheden en wensen van de studenten. Dit is een continu proces. De regiegroep houdt hier toezicht op (zie experiment 4). 3.4 Vakinhouden geschikt voor honours routes en programmaâ&#x20AC;&#x2122;s Aan de vakinhouden zijn twee eisen verbonden. De inhouden dienen in de eerste plaats een internationaal karakter te hebben. Dit houdt in dat anderstalige literatuur, bijvoorbeeld Engels, deel uitmaakt van het curriculum en de inhoud deels ook voortkomt uit internationale ervaringen (zie experiment 2). De tweede eis heeft te maken met de aard van de inhoud. De inhoud dient diepgaand te zijn. Hiermee wordt bedoeld dat het voorzien is van een stevige theoretische/empirische onderbouwing. Het vinden en selecteren van de dergelijke literatuur voor de leereenheden maakt deel uit van de docentprofessionalisering en wordt gecontroleerd door de regiegroep (zie experiment 1 & 4). De regiegroep houdt toezicht op zowel de wetenschappelijke kwaliteit als het internationale karakter van de literatuur (zie experiment 4). 3.5 Uitstroom van studenten, die voldoen aan het profiel van de startende Reflective Professional De studenten die uitstromen blinken uit door hun wetenschappelijke manier van denken en werken en hun kennis van het vakgebied. Na afronding van de studie kan de student een eenjarig mastertraject volgen. De specifieke eisen die worden gesteld aan de student zijn opgetekend in het competentieprofiel van de opleiding (zie bijlage 1). Alle genoemde experimenten dragen bij aan de wording van de reflective professional (zie experiment 1 t/m 4).
114
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren 3.6 Inzicht in welk onderwijsklimaat bovengemiddelde getalenteerde studenten daadwerkelijk trekt, motiveert, bindt en uitdaagt en hoe dit bereikt kan worden De genoemde experimenten dragen o.i. bij aan het doen ontstaan van een onderwijsklimaat dat de studenten uitdaagt, motiveert, trekt en bindt. Op basis van alle vier de genoemde experimenten wordt nagegaan of dit ook daadwerkelijk het geval is (zie experiment 1 t/m 4).
de HP-concepten
115
Saxion Programma Excelleren
AGZ - KCGW&T: ‘Saxion I-space Q’
14
5.2.14 Honours Programme AMM - AGZ - KCGW&T, Saxion I-space Q auteurs:
1. De kern van het Honours Programme.
Margreet Engelhart-Sjouw Nitie Mardjan
Studenten, docenten en derden vormen een gemeenschap die zowel virtuele als fysieke karakteristieken heeft. Deze I-space gemeenschap richt zich op innovatie en ondernemen door verdieping en verbreding, waardoor het voor de buitengewone student en de ambiteuze docent aantrekkelijk wordt om er deel van uit te maken.
2. De beoogde doelen van het Honours Programme. Het AGZ/AMM/GW&T-excelleerbeleid richt zich op de talentvolle top van haar studenten- en alumnigemeenschap om daarmee professioneel leiderschap nadrukkelijk te stimuleren. Deze top zal deel uitmaken van een voorhoede van beroepsbeoefenaren als leiders in het veld. Zij kenmerken zich doordat zij vanuit een kritisch, maatschappelijk engagement weten te anticiperen op ontwikkelingen die effect hebben op het beroep; door ondernemend innovatieve veranderingen te realiseren. Kennis krijgt op die manier (nieuwe) waarde.
Doelgroep: VWO instroom en eventueel getalenteerde Havisten (of een equivalent hiervan voor de Duitse studenten). Gericht wordt op de instroom van alle bestaande opleidingen: FT, Podo, VPK, G&T, SPH, SP en MWD. Doel: Verbreden, verdiepen en versnellen wordt in dit programma gecombineerd. De student voltooit in dit programma binnen vier studiejaren de Bachelor with honours en aansluitend de prof. master. Het motief is het aandeel VWO’ers te laten groeien op grond van de verwachting dat de mogelijkheid om een prof. master in vier studiejaren te kunnen afronden een aantrekkelijke route is voor deze groep. Inhoud: Een 3 + 1 programma (versneld bachelorprogramma + master). Dit traject start in het eerste studiejaar op basis van instroomcriteria. Uitgangspunt voor het traject is versnelling en daarnaast verdieping en verbreding. Voor AMM geldt bovendien een combinatie met het internationaal georiënteerde Final Year en opdrachten in overleg met de beroepspraktijk. Resultaat: Diploma bachelor (Bhon) en diploma professional master HC&SW, ANP, MMS of externe master met civiele waarde.
116
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren
3. Bijdrage van het experiment aan de programmaresultaten. Naast het versnelde bachelorprogramma (3 studiejaren in plaats van 4) is er in I-space geen sprake van een sterk vooraf gedefinieerd onderwijsprogramma. Voor zover van een programma gesproken kan worden zijn er thema’s, activiteiten, werkvormen en opdrachten en bijeenkomsten geformuleerd die als ingrediënten dienen voor de vulling van het excellent traject binnen I-space. Vanuit de reguliere curricula definiëren we excellent toetscriteria. Als een student voor deelname in de I-space gemeenschap wordt uitgenodigd maakt hij deel uit van een geselecteerde exclusieve groep met eigen onderwijskarakteristieken en een eigen cultuur. Er bestaan belangrijke verbindingen met de reguliere curricula. De I-space student in blijft deel uitmaken van de onderwijsgroep in het reguliere programma maar maakt tegelijkertijd deel uit van de ‘excellent community’. Het is (impliciet) onderdeel van zijn opdracht om deze werelden met elkaar te verbinden (bv. door het leiden van een projectgroep van studenten, door een college te verzorgen voor collega studenten of door een workshop te verzorgen in een zorg/welzijnsbedrijf ). Belangrijk uitgangspunt is dat de student binnen het reguliere programma keuzes maakt om stage- en praktijkuren in te zetten binnen I-space in afstemming met (een deel) van het onderwijsprogramma en de beroepspraktijk. Studenten zetten dus binnen de aangegeven kaders een eigen studietraject uit met deels een alternatieve toetsing die wordt vastgelegd in een studiecontract en goedgekeurd door de examencommissie. Voor de student zal deelname in I-space alleen aantrekkelijk zijn als hij directe betekenis aan zijn leren kan geven in de beroepspraktijk. Een krachtige verbinding met die beroepspraktijk is dus vitaal. Hij heeft de kans een relatienetwerk op te bouwen en hij neemt een voorsprong bij de start van zijn carrière: hij vindt een interessante positie waarin hij zijn leiderschap kan betonen of de start zijn eigen bedrijf. Daarnaast wordt gesproken over de mogelijkheden om een additioneel certificaat bij het diploma te voegen. Er worden vooraf eisen opgesteld om de individuele voortgang van studenten te beoordelen. Wanneer een student niet voldoet aan de criteria, wordt zijn lidmaatschap beëindigd. Deze evaluatie vindt jaarlijks plaats. Overstap naar de reguliere opleiding moet daarom te allen tijde haalbaar blijven zonder studietijd te verliezen door deelname aan I-space. De eisen zijn deels anders dan gebruikelijk: inspanningsverplichting is –anders dan in de reguliere bachelors– belangrijk.
de HP-concepten
117
Saxion Programma Excelleren 3.1 Startprofiel van Reflective Professional dat leidt tot instroom van bovengemiddelde talenten, in excellente studieprogramma’s. Uitgangspunt is dat de student intellectueel uitgedaagd wil worden (intrinsieke motivatie) en hij wil graag een civiel gevalideerde stap kunnen maken naar een ‘advanced practice status’ (extrinsieke motivatie). Dat laatste kan door afspraken te maken met werkgevers voor hi-potential trajecten die over het afstuderen heen lopen en/ of door de student de gelegenheid te geven tijdens zijn Ba-studie korting te verwerven op een Ma-vervolg. Het gaat dus om een combinatie van intellectueel-praktische aantrekkelijkheid en civiele waardering. 3.2 Profiel medewerker resp. docent die excellente studenten kan begeleiden tot Reflective Professional De docent varieert gemakkelijk tussen de rollen van docent, ondernemer en academicus. Hij is sensitief voor veranderingen in de maatschappelijke en beroeps-context en heeft voeling met het werkveld (ondernemerschap). Hij is inspirerend en daagt studenten uit; varieert werkvormen en brengt de individuele prestaties tot grotere hoogte door het collectief te benutten (docentschap). Hij is expert in zijn vakgebied en weet actuele ontwikkelingen te duiden (academicus). Het collectieve corps van de academies AGZ en AMM en het KC GW&T heeft een selecte pool van talentvolle docenten die een complementaire mix vormen waarin de genoemde bekwaamheden aanwezig zijn. Daarin zijn zowel senior- als junior docenten vertegenwoordigd. Daarnaast beschikken we met ons gezamenlijk relatienetwerk over de mogelijkheid om deze complementaire mix aan te vullen. 3.3 Vakdidactiek en onderwijsvormen geschikt voor honours routes en programma’s Het didactisch model wijkt af van het gangbare: het begrip space betekent zowel in fysieke als in figuurlijke zin ruimte. Deze gemeenschap van studenten en docenten heeft een eigen plek waar men elkaar ontmoet, waar men werkt, leert. Deze ruimte is van henzelf. De inrichting en functionaliteit wordt door de leden zelf bepaald. De gemeenschap bestaat uit de getalenteerde en gemotiveerde top van de AGZ- en AMM-studenten populaties (bachelor), lectoren en excellente docenten. De individuele leden van de gemeenschap hebben een intensief relatienetwerk met relevante derden intern en extern Saxion. I-space studenten en docenten begrijpen de waarde en de noodzaak van verbinding met de buitenwereld. Meer dan in de traditionele onderwijsomgeving van het reguliere programma wordt van studenten inspanningsverplichting geëist: presentie is een factor, actieve communicatie is vereist en initiatief is een must.
118
de HP-concepten
Saxion Programma Excelleren 3.4 Vakinhouden geschikt voor honours routes en programma’s Activiteiten, onderwijsvormen en bijeenkomsten zoals lezingen, trainingen, excursies, opdrachten, projecten etc. gericht op het reflectief vermogen, loopbaanontwikkeling, beroepsontwikkeling, Persoonsvorming, leiderschapsontwikkeling. 3.5 Uitstroom van studenten, die voldoen aan het profiel van de startende Reflective Professional De reflective professional in het domein van zorg en welzijn wordt een professioneel leider die op basis van overzicht en distantie waarde creëert (economisch, maatschappelijk, professioneel). 3.6 Inzicht in welk onderwijsklimaat bovengemiddelde getalenteerde studenten daadwerkelijk trekt, motiveert, bindt en uitdaagt en hoe dit bereikt kan worden De I in I-space staat voor Innovatie, Incubator en Individueel. De space in I-space staat voor werk- en leerplek, ruimte ervaren, gemeenschap, eenheid. Innovatie is een belangrijke competentie voor de excellente student. Innovatie is een belangrijke kern van de Saxion I-space. Er worden nieuwe ideeën geboren, uitgewerkt en tot toepassing gebracht. Er is ruimte voor onconventioneel denken en werken. Er wordt geleerd en gewerkt door alle betrokkenen. Incubator is een gangbare term in de wereld van het hoger onderwijs en staat voor een omgeving waarin gebroed wordt en waarin talenten kunnen ontspruiten en opbloeien. Individueel is aantrekkelijk: men kan elkaar opzoeken en elkaars kennis en ideeën gebruiken, maar je hoeft nu eens niet alles samen te doen.
de HP-concepten
119
Saxion Programma Excelleren
Stuurgroep Saxion Programma Excelleren In opdracht van: Drs. J.W. (Wim ) Boomkamp Voorzitter Raad van Bestuur Saxion Drs. G.J.L. (Hans) Weusthof voorzitter stuurgroep e: g.j.l.weusthof@saxion.nl Mr. D.J. (Dick) Sweitser lid stuurgroep e: d.j.sweitser@saxion.nl Drs. J.A. (Jan Auwke) Diepenhorst lid stuurgroep e: j.a.diepenhorst@saxion.nl W.L. (Wim) Slingerland lid stuurgroep e: w.l.slingerland@saxion.nl versie 1.2 Saxion Programma Excelleren
Saxion Programma Excelleren
Contactgegevens: Saxion Programma Excelleren Marike Lammers, programmamanager, Ir. M.T. Lammers, e: m.t.lammers@saxion.nl
Trijntje van Dijk, lid programmateam, Drs. T. van Dijk, e: t.vandijk@saxion.nl
Marc van Kempen, lid programmateam, Drs. M.G.J.M. van Kempen, e: m.g.j.m.vankempen@saxion.nl
Raymond ter Woord, programmasecretaris Mr. R.J.C. ter Woord, e: r.j.c.terwoord@saxion.nl
Nanda Nijhuis, lid programmateam, N.G. Nijhuis-Toevank, e: n.g.nijhuis@saxion.nl
Dineke Steenkamp, managementassistente, G.A. Steenkamp, e: g.a.steenkamp@saxion.nl
Buitengewoon