2 bloom

BLOOM Magazine

຋§ºÒ¹ ³ »˜µµÒ¹Õ

º·ºÃóҸԡÒÃ

¡ÑºàÃ×èͧÃÒÇ´Õæ·ÕèàÂÕÂÇÂÒËÑÇã¨

Content

RY BLOOM STO

BLOOM WAY OF LIFE

“ คําวา Bloom (บลูม) หมายถึง เบงบาน ไมใช บูม (เสียงระเบิด) ”

3

6

8

OM CAL WISD BLOOM LO

BLOOM INSPIR ATION

12

14 IVE GROUP T A E R C M O BLO

*** ´Í¡ªºÒ (º¹Ë¹ŒÒ»¡) ¤×Í ´Í¡äÁŒ»ÃШӨѧËÇÑ´»˜µµÒ¹Õ

หลังจากหมอกแหงความขัดแยงคอยๆจางลงในพื้นที่สามจังหวัด ชายแดนภาคใต เผยใหเห็นเมล็ดพันธุใหมที่แตกหนอและเริ่มเบงบานออกมา ในจังหวัดปตตานี ไมวาจะเปนกิจกรรมที่ตองการขจัดความหวาดระแวง ระหวางคนไทยเชื้อสายจีนกับคนไทยเชื้อสายมาลายูของกลุม Saiburi looker การสรางพื้นที่สรางสรรคใหกับคนรุนใหมไดนําเสนอไอเดียของกลุม Melayu Living การเปดพื้นที่แสดงงานศิลปะ และเรื่องราวดีๆของจังหวัดปตตานี ในนามของ Patani Contemporary Arts Gallery และกิจกรรมอื่นๆที่กําลัง เบงบานอยูในพื้นที่จังหวัดปตตานีขณะนี้นั้น นับเปนฟาหลังฝนที่งดงาม ทําใหเราเขาใจไดเปนอยางดีวา หลังจากเหตุการณรายๆยอมมีเหตุการณดีๆ ตามมาเสมอ แตถาถามคนตางจังหวัดวารูจักจังหวัดปตตานีในแงมุมไหน? สวนใหญ ก็จะตอบเปนเสียงเดียวกันวา เปนจังหวัดทีน่ า กลัว มีแตระเบิด (บูม) เปนจังหวัด ที่เกิดเหตุการณความไมสงบอยูบอยครั้ง หรือถาคนปตตานีเดินทางไปตาง จังหวัดเขาก็จะถามกันเปนเรื่องสนุกวา “ พาระเบิดมาดวยหรือเปลา? ” ซึ่ง สําหรับเราแลว มันไมตลกเลย เพราะเปนการเหมารวมคนทั้งจังหวัดวาเปน ผูกอความไมสงบใหประเทศชาติ ในขณะที่ความจริงแลวผูกอความไมสงบมี เพียงนอยนิด และเปนใครมาจากไหนเราเองก็ไมสามารถตอบคําถามนี้ไดเลย นี่อาจเปนเพราะสื่อที่นําเสนอเรื่องราวของจังหวัดปตตานีในแงลบ เกือบรอยเปอรเซ็น ทําใหผูรับขาวสารติดภาพคนสามจังหวัดวาเปนผูกอการ ราย ในขณะที่ผูกอการดีมีจํานวนมากกวาไมรูเทาไหร แตสื่อกลับไมพูดถึง ไมเฉพาะเรื่องราวของสามจังหวัดเทานั้นที่สื่อนําเสนอในดานลบ ถาหากวา ลองสังเกตขาวที่ถูกนําเสนอในตอนเชา เราจะไดรับรูขาวในดานลบมากกวา ดานบวกอยูเสมอ เชน ซีเรียถูกถลมดวยอาวุธยุทโธปกรณลํ้าสมัยจนพลเรือน เสียชีวิตหลายแสนราย ชาวโรฮิงยาตองหนีตายหัวซุกหัวซุนจนไมมีแผนดิน จะอาศัย สถานการณในสามจังหวัดชายแดนใตยังคงคุกรุน การละเมิดสิทธิ มนุษยชนเกิดขึ้นทั่วทุกแหงหน การเสียชีวิตของมนุษยเกิดขึ้นทุกวี่วัน เพราะ สื่อนําเสนอแตเรื่องแยๆทําใหหัวใจของผูเสพขาวหดหู ในขณะที่เรื่องราวดีๆ ที่จะทําใหหัวใจของเราเบงบานไดบางกลับมีนอยเหลือเกิน ดวยเหตุนี้พวกเราจึงอยากนําเสนอมุมมองของปตตานีในรูปแบบที่ แตกตางออกไปจากกรอบความคิดเดิมๆ ไมไดตางแคเพียงภาพ แตใหได รับรูถึงความรูสึกที่เบงบาน มากกวาความรูสึกที่หดหู หรือหอเหี่ยวเหมือน ทุกๆครั้งที่ผานมา เพราะหัวใจของเราตองการการเยียวยา เมื่อใดที่มันถูก ทํารายจากเหตุการณแยๆ หรือเรื่องราวเลวรายตางๆที่ผานเขามาในชีวิต “การเยียวยาหัวใจ” จึงเปนคําตอบที่ดีที่สุด เพราะถาหัวใจของเรามีพลัง ที่จะลุกขึ้นมาใชชีวิตตอ ทรัพยสินหรือวัตถุมีคาตางๆ ถึงแมจะมากมาย ขนาดไหนก็ตาม ก็คงจะไมมีความหมาย... ·ÕÁâçàÃÕ¹ÍÒÁÒ¹ÐÈÑ¡´Ôì 1

he will live in our hearth eternally.

WE

LoVE

KING BHUMIBOL

àÃ×èͧÃÒǢͧ¾‹Í

㹤ÇÒÁ·Ã§¨Ó ·ÕèäÁ‹ÁÕǹ Ñ àÅ×͹ËÒÂ仨ҡ㨪ÒÇä·ÂÁØÊÅÔÁ Words : Nuttiya Graphic : Narissara Photographs : Sasa

B L O O M

4 MAGAZINE

WE LOVE

KING BHUMIBOL

พระองค์ทรงส่งเสริมการศึกษา แก่เยาวชนมุสลิม

แตเดิมเยาวชนชาวไทยมุสลิม โดยเฉพาะใน จังหวัดชายแดนภาคใตจะมีการศึกษาภาคสามัญ สูงสุดเพียงชั้นประถมศึกษาปที่ 4 ซึ่งเปนภาคบังคับ แลวเขาเรียนภาคศาสนาเนื่องดวยผูปกครองเกรงวา บุตรหลานของตนจะไมรูศาสนาไมสามารถปฏิบัติ ศาสนกิจได นักเรียนจึงตองไปอยูกับโตะครู และเรียน หนังสืออยางไมมีหลักสูตร ดวยเหตุผลนี้ชาวไทยมุสลิม สวนใหญจึงถนัดแตภาษาทองถิ่น ไมสามารถเขียน อาน และใชภาษาไทยในการติดตอกับราชการ พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวรัชกาลที่ 9 ทรงหวงใย เรื่องการศึกษาของชาวไทยมุสลิมเปนอยางมาก พระองค จึงมีพระราชกระแสรับสั่งใหกระทรวงศึกษาธิการ หาทาง สงเสริมและปรับปรุงการเรียนการสอนใหเปนระบบขึ้น

มุสลิมทุกคนที่อาศัยอยูบนผืนแผนดินไทยแหงนี้รักพระองค

ไมใชเพราะทรงเปนพระมหากษัตริยที่ครองราชยยาวนานที่สุดในโลก แตเปนความรักที่มาพรอมๆกับความสํานึกในพระมหากรุณาธิคุณ ที่ทรงมีตอพสกนิกรชาวไทย โดยมิไดแบงแยกหรือเลือกทีร่ กั มักทีช่ งั ทรงเปนเอกอัครศาสนูปถัมภก ซึ่งในสวนของอิสลามนั้น เราก็ไดรับ พระมหากรุณาธิคุณจากพระองคทานอยางมากมาย เรามีอัลกุรอาน ฉบับพระราชทานที่ตีพิมพเปนภาษาไทย เรามีพระเจาแผนดินที่เสด็จ เปนองคประธานในพิธีเปดงานเมาลิดกลางแหงประเทศไทย ตัง้ แต การจัดงานครัง้ แรกในป พ.ศ. 2504 เราลืมตาอาปากมีคณ ุ ภาพชีวติ ที่ดีขึ้นจากโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดําริที่เกิดขึ้นในจังหวัด ชายแดนใต ซึ่งเกิดจากการที่พระองคไดเสด็จพระราชดําเนินเพื่อ เยี่ยมเยือนพสกนิกรของพระองค เรามีโครงการแกลงดินที่ชวยแก ปญหาดินพรุในชายแดนใต เรามีเสรีภาพในการแตงกาย มีสิทธิ อันชอบธรรมในการปฏิบัติศาสนกิจตามหลักการศาสนา และเรามี ทีย่ นื อยางสงาภาคภูมบิ นผืนแผนดินไทย ก็ดว ยพระบารมีของพระองค พวกเราจึงขอนําเสนอเรื่องราวของพระมหากรุณาธิคุณอันหา ที่สุดมิได ที่พระองคทานมีตอพสกนิกรชาวไทยมุสลิม ในพื้นที่จังหวัด ชายแดนภาคใต ที่พวกเรามิอาจลืมเลือนไปจากใจ...ตลอดกาล Kita kasih Raya kita Dan Sentiasa Berada di dalam Hati

เรารักในหลวงของเรา และพระองค์จะสถิตอยู่ในใจตราบนิจนิรันดร์

ดวยการสงครูเขาไปสอนในภาคสามัญ ทั้งยังจัดศึกษา ดูงานดานการศึกษาในกรุงเทพฯ และจังหวัดใกลเคียง โรงเรียนปอเนาะตางๆ ก็เริ่มมีการปรับปรุงและพัฒนา ขึ้นเปนลำดับมีการคัดเลือกโรงเรียนที่มีการบริหาร การเรียนการสอนดีเดน เพื่อเขารับรางวัลพระราชทาน เปนประจำทุกปนับตั้งแตปพ.ศ. 2512 เปนตนมา ทรงมี พระราชประสงคที่จะใหมุสลิมทุกคนไดรับการสงเสริม ดานการศึกษาอยางแทจริง โดยมีพระราชปรารภกับ รัฐมนตรี หรือขาราชการระดับสูงของกระทรวงศึกษาธิการ และกระทรวงมหาดไทยอยูเสมอถึงผลดำเนินงานดาน การศึกษาของพสกนิกรชาวไทยมุสลิม ปจจุบันนักเรียน ปอเนาะในจังหวัดชายแดนภาคใตเปนนักเรียนที่มี คุณภาพ มีการศึกษาทั้งภาคสามัญและภาคศาสนา ควบคูกันไป จนสามารถเขาศึกษาตอระดับวิทยาลัย และมหาวิทยาลัยได จึงนับไดวาเปนพระราชกรณียกิจ ที่มีความสำคัญยิ่งตอลูกหลานชาวไทยมุสลิม

B L O O M

5 MAGAZINE

พระองค์ทรงส่งเสริมให้มีการสร้างมัสยิด มีมัสยิดอยูหลายแหง ที่มีความเกี่ยวพันกับพระบาทสมเด็จ พระเจาอยูหัวฯรัชกาลที่ 9 หนึ่งในนั้นคือ มัสยิดบูเก็ตตันหยง หรือ ที่ชาวบานในพื้นที่เรียกกันวา “ มัสยิดรายอ ” สมัยกอนมัสยิดแหงนี้ เปนเพียงมัสยิดเรือนไม แตหลังจากที่พระองคเสด็จมาสรางพระราชนิเวศน เมื่อปพ.ศ. 2515 ก็ไดพระราชทานเงินสวนพระองคจำนวน 300,000 บาท เพื่อสมทบทุนสรางอาคารมัสยิด และในทุกๆปที่พระองคเสด็จมาประทับ อยูที่นี่ ก็จะพระราชทานเงินสวนพระองคเพิ่มเติมทุกครั้ง ปละ 1-2 แสนบาท จนมัสยิดเสร็จสมบูรณจากงบประมาณสวนพระองค ทุกคนจึงพรอมใจ กันเรียกมัสยิดแหงนี้วา มัสยิดรายอ ซึ่งเปนคำที่ชาวไทยมุสลิม เรียก สรรพนามของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช นอกจากนี้ พระองคยังทรงพระราชทานพระราชดำรัสใหรัฐบาล จัดสรางมัสยิดกลางประจำจังหวัดตางๆ ใน 4 จังหวัด ชายแดนภาคใต ซึ่งมีการจัดสรางอยางประณีตสวยงาม เปนที่เชิดหนาชูตาแกประเทศ และทรงเสด็จพระราชดำเนินไปเปนองคประธานในพิธีเปดมัสยิดดวย พระองคเอง

โครงการแกล้งดิน คืนคุณค่าให้ผืนดินชายแดนใต้ เชื่อวาคนสวนใหญมักคุนเคยกับคำวา “แกมลิง” ซึ่งเปนโครงการในพระราชดำริของพระบาทสมเด็จ พระเจาอยูหัวฯ รัชกาลที่ 9 ที่วาดวยเรื่องการจัดการน้ำ แตสำหรับคนในสามจังหวัดชายแดนภาคใตแลว คำวา “แกลงดิน” เปนอีกหนึ่งคำที่ทำใหคนในพื้นที่รูสึกสำนึกใน พระมหากรุณาธิคุณของพระองค “แกมลิง” วาดวยเรื่อง การจัดการน้ำแต “แกลงดิน” คือ คืนความสมบูรณใหกับ ผืนดิน ชวยใหคนในสามจังหวัดชายแดนภาคใตที่ประสบ ปญหาดินพรุ กลับมาสรางเงิน สรางงาน สรางรายไดจาก ผืนดินของตน แนวพระราชดำริแกลงดินเกิดขึ้นหลังจาก

เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา ” ยุทธศาสตร เขาใจ เขาถึง พัฒนา ที่พระบาทสมเด็จพระ ปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช พระราชทานเปนยุทธศาสตรในการ แกไขปญหาความไมสงบในจังหวัดชายแดนภาคใต เมื่อป พ.ศ.2547 เหมือนเปนการตกผลึกแนวพระราชดำริทั้งหมดผานคำสั้นๆแค 3 คำ นับเปนพระมหากรุณาธิคุณที่มีตอทุกหนวยงานที่มีสวนเกี่ยวของใน การแกปญหาในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใตที่มีปญหายืดเยื้อยาว นานมากวา 12 ป และเปน 3 คำที่มีคุณอยางอเนกอนันตกับมุสลิม ในจังหวัดชายแดนใต

ที่พระองคทานไดเสด็จพระราชดำเนินแปรพระราชฐาน และทรงเยี่ยมเยืยนราษฎรในภาคใตอยางสม่ำเสมอ ตั้งแตป พ.ศ.2516 เรื่อยมา ทรงทราบวาราษฎรในพื้นที่ ภาคใต ประสบปญหาอยูมากมาย เชน ขาดแคลนพื้นที่ ทำกิน อันเปนสาเหตุสำคัญในการดำรงอาชีพ พื้นที่ดินพรุ ที่มีการระบายน้ำออกจะแปรสภาพเปนดินเปรี้ยวจัด เนื่องจากสารไพไรทที่มีอยูในดิน จึงมีพระราชดำริใหจัด ตั้งโครงการศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองอันเนื่องมา จากพระราชดำริขึ้น เพื่อศึกษาและปรับปรุงแกไขปญหา พื้นที่ดินพรุใหสามารถใชประโยชนทางการเกษตร และ ดานอื่นๆได ทาน คือ พอของคนไทยทุกคน พอ... ที่อยากจะทำสิ่งดีๆใหกบ ั ลูกๆ พอ...ที่ไมเคย บนวาเหนื่อย... ตลอดระยะเวลา 70 ป ที่ผานมา พอทำงานหนักทุกวัน ไมมีวน ั หยุด ไมมีวันลา ไมมีแมกระทั่งวันพักผอน ทานทำ ทุกๆอยางเพื่อลูกๆของทาน... ( บทสัมภาษณคนไทยคนหนึ่ง )

สามล้อเชื่อมใจ วิถีชีวิตบนความต่างของวัฒนธรรม Words : Nuttiya Graphic : Narissara Photographs : Sasa

ท

ามกลางกระแสขาวตามหนาสื่อตางๆ ที่นําเสนอเรื่องราวความรุนแรงของสามจังหวัด ชายแดนภาคใต บางครั้งก็ดูรุนแรงเกินกวาความ เปนจริง ทําใหคนตางจังหวัดตางเกิดความหวาดกลัว และไมกลาที่จะยางกาวเขามาในพื้นที่แหงนี้ ขณะที่ คนในพื้นที่เองก็ยังใชชีวิตตามปกติ ไปเรียนหนังสือ ไปทํางาน และอยูรวมกันไดอยางมีความสุขไมวา จะเปนคนพุทธ จีน หรือมุสลิม เพราะเหตุการณที่ เกิดขึ้นก็แคบางพื้นที่เทานั้นเอง ภาพหนึ่งที่สะทอนใหเห็นการอยูรวมกันไดเปน อยางดีของคนตางศาสนิกในจังหวัดปตตานี เคยโดงดัง ในหนาโซเชียลมีเดียเมื่อหลายปกอน คือภาพของคน มุสลิมที่ปนสามลอถีบ เพื่อพาพระรูปหนึ่งไปบิณฑบาต ในทุกๆเชา ซึ่งเปนวิถีชีวิตของคนที่นี่มาตั้งแตอดีตและ

...ทามกลางการเปลี่ยนแปลงของยุคสมัย เกิดขึ้นมาพรอมๆกับวิถีชีวิตความเปนอยู ขนบธรรมเนียม และประเพณีของบรรพบุรุษ ที่คอยๆเลือนหายไปจากพื้นที่ตามกาลเวลา...

ปจจุบันก็ยังคงมีใหเห็นอยู สะทอนใหเห็นถึงความรัก ความผูกพัน และความไวเนื้อเชื่อใจกันของคนตางศาสนิก ตางจากขาวคราวที่เราไดยินมาอยางสิ้นเชิง นายมะ แวหามะ หรือ เปาะจิมะ ชายอายุ 70 ป (เปาะจิเปนภาษามาลายูใชเรียกชายสูงอายุ) เปนคนไทย มุสลิมที่มีอาชีพปนสามลอถีบ เปนเวลาเกือบ 40 ปแลว ที่เปาะจิมะประกอบอาชีพนี้ ซึ่งในปจจุบันเราจะพบเห็น คนปนสามลอถีบนอยมาก เพราะรายไดที่ไดรับจากการ ปนสามลอถีบไมเพียงพอกับการดํารงชีวิต คนรุนใหมจึง ไมนิยมปนสามลอถีบกัน จะมีใหเห็นก็เฉพาะคนวัย 60-70 ป ที่ประกอบอาชีพนี้ เปาะจิมะ เลาวา “ ในอดีตกอนที่รถตุกตุก และรถมอเตอรไซครับจาง จะเขามาใหบริการ การเดินทางของชาวปตตานีสวนใหญ นิยมนั่งสามลอพวง จึงมีผูโดยสารทั้งวันทั้งคืน แตเดี๋ยวนี้ มีเฉพาะที่ตลาดเชาเทานั้น และผูโดยสารสวนใหญก็เปน ลูกคาประจํา พอคาแมคาในตลาดบาง ลูกคาประจําที่มา ซื้อหาอาหารบาง รวมทั้งหลวงพอวีระ(พระวีระ จิตตธัมโม) ดวย ”

B L O O M

7 MAGAZINE

ปจจุบันอาชีพนี้สรางรายไดใหไมมากนัก เพียง วันละประมาณ 100 - 200 บาท หากมีลูกคาขาจรมา ใหปนชมเมือง วันนั้นก็จะมีรายไดเพิ่มขึ้นหนอย การปน สามลอก็เหมือนกับเราไดออกกําลังกายไปดวย สุขภาพ เราก็จะแข็งแรง อีกทั้งเรายังไดมาพบปะพูดคุยกับเพื่อน สามลอดวยกัน พบปะพูดคุยกับผูโดยสารที่ใชบริการ กันมานานตั้งแตรุนหนุมสาว” เปาะจิมะเลาพรอมรอยยิ้ม หลังจากนั้นเราไดถามถึงภาพสุดแสนประทับใจ ที่ปรากฏตามหนาสื่อตางๆ ระหวางเปาะจิมะกับพระวีระ จิตตธัมโมหรือ หลวงตาวีระ วาเกิดขึ้นไดอยางไร ? เปาะจิมะเลาใหเราฟงวา “กอนหนานี้จะมีบังเซ็ง คนปน สามลอถีบอีกคนที่คอยรับสงหลวงตาวีระ จากวัดตานี นรสโมสร หรือวัดกลาง ออกบิณฑบาตในชุมชน และ ตลาดละแวกใกลเคียงอยูเปนประจําทุกวัน แตหลังๆมานี้ บังเซ็งแกปวย และอายุแกก็มากแลว รางกายไมคอยจะ แข็งแรง เลยปนสามลอตอไมไหว ตนเองจึงรับอาสา ทําหนาที่นี้แทน เพราะเห็นใจหลวงตาวีระ แกก็อายุมาก แลว เดินเหินไมคอยสะดวก” เปาะจิมะอธิบายตอวา

“เราทุกคนเปนคนไทยเหมือนกัน ตางกันก็ตรง แคการนับถือศาสนา อยาใหสงิ่ นีม้ าแบงแยกมิตรภาพ ความรูสึกดีๆที่มีใหแกกัน ในสมัยศาสดามูฮัมหมัด (ศาสดาของอิสลาม) เอง ทานก็สอนใหเราทําดีกับ ทุกคน ไมแบงแยกวาศาสนาไหน ขนาดคนทําไมดี กับทาน ทานยังทําดีตอบแทนกลับไป เราตองปฏิบัติ ตามคําสอนของทานใหสมบูรณ หากทุกคนปฏิบัติ ตามคําสอนของแตละศาสนาไดอยางถูกตองและ สมบูรณแลว โลกนี้ก็คงจะสงบสุขขึ้น อีกอยางหนึ่ง เมื่อคนไทยเกิดไปเสียชีวิตอยูตางประเทศ เขาก็จะ บอกวาเปนคนไทยที่เสียชีวิต ไมใชคนอิสลาม หรือคนพุทธ เพราะเราทุกคนคือคนไทยเหมือนกัน ตอนนี้ตนรูสึกวาสนิทและผูกพันกับหลวงตา วีระมาก เพราะหลวงตาเปนคนใจกวาง ชวยเหลือ เกื้อกูลตลอด แบงปนสิ่งของ และตอบแทนคา เหน็ดเหนื่อยจากการปนสามลอรับสง สวนใคร จะมองวาไมเหมาะสม มาชวยเหลือคนตางศาสนา โดยเฉพาะกับพระสงฆดวยนั้น เรามองวา ไมเกี่ยวกัน เราแคชวยเหลือเขา ปนสามลอรับสง ไมไดกราบไหวบูชา จึงไมไดขัดตอหลักการของ ศาสนาอิสลาม” นับเปนภาพความประทับใจที่เกิดขึ้นในพื้นที่ จังหวัดปตตานี ซึ่งขัดแยงกับขาวที่สื่อตางๆพากันนํา เสนอออกมา คนปตตานีทกุ คนรูส กึ ดีใจและภาคภูมใิ จ ที่ไดเห็นภาพดีๆแบบนี้ ความผูกพันที่เกิดขึ้น ไมใช เพียงแคเฉพาะสองคนนี้เทานั้น แตนับเปนการ สะทอนใหเห็นถึงเรื่องราวในอดีต ที่ทุกคนอยูรวม กันอยางสันติสุข ไมมีการแบงแยก หรือขัดแยงเพียง เพราะการนับถือศาสนาที่ตางกัน... ...เขาใจ เขาถึง พัฒนา คือ คำดำรัสของ ในหลวงทาน ถาทุกคนมีสิ่งนี้ ความสงบสุข ในพื้นที่จังหวัดปตตานีจะกลับคืนมาอีกครั้ง...

ปลากุเลาเค็มกางมุ้ง Words : Nuttiya Graphic : Narissara Photographs : Sasa

Organic Food and Save the Sea

จ

ากการที่ทองทะเลไทยเผชิญกับวิกฤตและปญหาปลาในทะเล ลดนอยถอยลงไป เนื่องจากการทําประมงที่ผิดกฎหมาย การทํา ประมงที่เกินขนาด และการใชเครื่องมือประมงแบบทําลายลาง เชน อวนรุน อวนลาก ซึ่งเปนสาเหตุของปญหาตางๆ เชน หนาดิน ใกลบริเวณชายฝงถูกทําลาย ปญหาแรงงานทาส และยังเปนตัวการ ทําลายระบบนิเวศทางทะเลมากที่สุดอีกดวย แตตอนนี้พูดไดวาปตตานีเปนจังหวัดที่มีทรัพยากรทาง ทะเลที่อุดมสมบูรณมาก สวนหนึ่งเปนเพราะไดรับพระมหา ...ปลากุเลาที่นี่เนื้อแนน สมบูรณมาก กรุณาธิคุณจากสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เปนทุนของชุมชน ชาวบานใชกุเลาเปน ในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช สื่อบอกเรื่องราวไปสูผูบริโภควา กินกุเลา พระราชทานโครงการพระราชดําริการทําปะการังเทียมมา ตัวหนึ่ง ไดบริจาคสวนหนึ่งมาชวยพี่นอง เราในการอนุรก ั ษทรัพยากร เราใหความ ชวย ประกอบกับความรวมมือของพี่นองชาวประมงและ สำคัญกับการไมใชสารเคมีและสารฟอกสี ผูหลักผูใหญในจังหวัดปตตานีไดเล็งเห็นถึงความสําคัญ ใชเกลือหวานปตตานีเปนสวนผสมหลัก เรื่องการอนุรักษฟนฟูทรัพยากรทางทะเล ซึ่งฮาลาลดวยตัวเอง ตองดูแลเหมือนลูก นายมะสุกรีกลาววา “ เรามีแหลงวัตถุดิบที่คอนขาง เอาออกผึ่งแดด เอามาผึ่งลม ใชทั้งสอง อุดมสมบูรณ พูดถึงปลากุเลา เรามักจะนึกถึงอําเภอตากใบ สวนผสมกัน กางมุงให ปลากุเลาตัวเล็ก แตที่จริงตากใบก็เอาวัตถุดิบจากเราไปแปรรูป 70 % ปลา ใชเวลาประมาณ 25 วัน ตัวใหญ 45 วัน ที่ตากใบ คือปลากุเลาจากบานเรา เลยมาคิดวาแลวทําไมเรา รับประกันไดวาเปนปลาอินทรียที่สะอาด ปราศจากสีและสิ่งปลอมปน... ไมเพิ่มมูลคาของเราเอง ประกอบกับสวนหนึ่งเรามีองคความรู ที่ไดจากงานวิจัย ทํางานวิจัยทองถิ่น ไปสืบคนไปเรียนรูวา

B L O O M

9 MAGAZINE

ในแตละชุมชนเขามีการแปรรูปสัตวนํ้าอะไรบาง และทําอยางไร ภูมิปญญาเหลานี้ชวยเพิ่มราคา สัตวนํ้าได อาหารทะเลสดที่ขึ้นชื่อของที่นี่คือ ปลา อินทรียสด ปลาอินทรียที่ไดจากเครื่องมือตกเบ็ด เครื่องมืออวนปลาอินทรีย และเบ็ดราว เรามีปลา อินทรีย ปลาเกา ชอนทะเล สากเหลือง อีโตมอญ ปลาโอ ปลากะพงขาว การที่เรารวมตัวลักษณะ แบบนี้ ทําธุรกิจตรงนี้ เพื่อพยายามสรางมาตรฐาน ราคาใหเปนธรรมกับชาวบาน เพราะอยางนอยที่สุด ชาวประมงพื้นบาน คือกลุมคนที่จับสัตวนํ้าอยาง รับผิดชอบ เขานาจะไดรับสิ่งดีๆจากสิ่งที่เขาทํา สิ่งที่เขาเคยถูกปลูกฝงการฟนฟูขึ้นมา เขานาจะได ผลตอบแทน อีกประการที่เราคิดทําตรงนี้ คือเรา ไมไดสงปลาอินทรีย หรือ ปลากุเลาไปอยางเดียว แตเราสงปลาไปพรอมกับเรื่องราว story ลูกคา สามารถบอกไดวาปลาอินทรียที่ปตตานีกวาจะได มานั้น ชาวประมงตองเรียนรูอะไรเกี่ยวกับปลา อินทรียบาง ตองเรียนรูนิสัยของปลาอินทรียวา เปนอยางไร การหากินของปลาอินทรียเปนเชนไร เครื่องมือที่ใชเพื่อที่จะจับปลาอินทรียใชเครื่องมือใด

ชาวประมงจับเฉพาะตัวใหญ ถาเปนตัวเล็กเขาจะ ปลอยไปเพื่อใหปลาโตขึ้นมา เขาทําประมงแบบ รับผิดชอบ เรื่องราวเหลานี้อยากจะสื่อสารใหกับ สังคมภายนอกไดรับรูดวย เขากินปลาเขาคิดถึงชาว ประมง ยามใดที่เราเจอปญหาเรื่องของประมงขึ้นมา เขาจะนึกถึงพวกเรา มีสวนรวมในการชวยเหลือเรา ในอนาคต ” ปจจุบันชาวบานรวมกลุมกันเปนเครือขาย ชุมชนประมงพื้นบานจํานวน 52 หมูบาน มีเรือกวา 2,900 ลํา ชาวประมงกวา 83,000 คน รองรับการ ประกอบวิสาหกิจชุมชน โดยไดรับความรวมมือจาก นักวิชาการทองถิ่นและภาครัฐในการยกระดับสินคา เพิ่มมูลคาพรอมสรางมาตรฐานในการผลิต โดยเฉพาะ ผลิตภัณฑประมงแปรรูป แตไมทิ้งภูมิปญญาทองถิ่น ดั้งเดิม คือเมื่อไดปลาสดๆ จากทะเล ก็จะแขวนปลา ใหสะเด็ดนํ้า นวดเนื้อปลาเพื่อความนุม ละเอียดเปน เนื้อเดียว ซึ่งกระบวนการเหลานี้ถูกบมเพาะทักษะ และความชํานาญจากรุนสูรุนจวบจนปจจุบัน...

B L O O M

10 M A G A Z I N E

จักสานย่านลิเภา Words : Nuttiya Graphic : Narissara Photographs : Sasa

น

างสมจิตร เพชรประวัติ ประธานกลุมผูผลิต และผูประกอบการในชุมชนแหงนี้ กลาววา “ การทํายานลิเภา มีมาตั้งแตป พ.ศ. 2537 จนถึงปจจุบันก็ประมาน 23 ปแลว คนที่นี่สานยานลิเภาเปนอาชีพเสริมรองจากการกรีดยาง และทํานา โดยมี ปาลั่น ชูศรี ผูริเริ่มสานยานลิเภาเปนคน ฝกสอน จุดประสงคที่กอตั้งกลุมจักสานยานลิเภานี้ขึ้นมา เพราะอยากใหชาวบานมีรายไดเพิ่มขึ้น โดยใชเวลาวาง หลังจากการทําสวนยาง” การจักสานยานลิเภาหากเปนชิ้นเล็ก จะใชระยะเวลา ในการทําประมาณ 1-2 วัน หากเปนชิ้นใหญประมาณเดือน กวาๆ เด็กๆที่ปาเคยสอนจะมีอายุประมาณ 7-12 ป ปาจะเริ่ม จากการสอนทําชิ้นเล็กๆกอนสําหรับคนที่พึ่งฝก เชน จานรอง แกว กําไล ถาเริ่มชํานาญแลวก็จะใหทําชิ้นใหญ เชน กระเปา ตะกรา หมวก ในการทํายานลิเภามี วัสดุอุปกรณเพียงแคมีด, แปน, กรรไกร, และเข็ม เทานั้นเอง ผลิตภัณฑของคนที่นี่สวนใหญจะมีออเดอรสั่งมาจาก บริษัททั้งในกรุงเทพฯ และตางประเทศ สวนมากเขาจะสั่งเปน กระเปา ถาด หมวก และตะกรา เพราะมีลวดลายที่เปน เอกลักษณไมเหมือนที่อื่น เราไดถามปาวา “ไมคิดจะเปดราน หรือบริษัทของตัวเองบางหรอคะ” ปาบอกกับเราวา “ อยากอยูแบบพอเพียงมากกวา มีแคไหนก็แคนั้นไมมีขอผูกมัด บางครั้งบริษัทสั่ง 50 ชิ้น แตเราจะสงใหเขาเทาที่มี บางเดือนก็สงใหเขา 5 ชิ้น

ถาเยอะหนอยก็ประมาณ 20-50 ชิ้น เพราะแตละชิ้นตองใช ระยะเวลาในการทําคอนขางนาน และปจจุบันมีคนทํากันอยู แค 2-3 คน ตางจากสมัยกอน ถาเปดเปนบริษัทก็คงตอง เหนื่อยมากขึ้น ตองหาคนทําเพิ่มขึ้น ตองเรียนรูการตลาด และอุปสรรคอีกหลายอยางที่ตองเจอ ปาอยากอยูแบบพออยู พอกินมากกวา ที่ยังทําอยูเพราะเปนสิ่งที่เรารัก เรามีความสุข กับมัน เลยไมอยากทิ้งมัน อยากอนุรักษภูมิปญญาของคนที่นี่ ใหยาวนานที่สุด” สุดทายนี้ปาอยากฝากอะไรถึงคนรุนใหมบางไหมคะ? “...ปาอยากฝากใหคนรุนใหมหันมาสนใจและใหความสําคัญ กับภูมิปญญาทองถิ่นของตนเองใหมากขึ้น เพราะแตละทองถิ่น จะมีของดีที่มีเอกลักษณแตกตางกันออกไป คนตางประเทศเอง ยังชืน่ ชมในภูมปิ ญ  ญาของคนไทย หากคนรุน ใหมสามารถประยุกต ใชกบั งานออกแบบสมัยใหม จะสามารถเพิม่ มูลคาของผลิตภัณฑ ไดมากยิ่งขึ้น แตถาหากไมสนใจที่จะอนุรักษหรือสืบสานตอ อีกไมนานภูมิปญญาของบรรพบุรุษของเราก็จะคอยๆจางหาย ไปตามกาลเวลา ซึ่งเปนเรื่องที่นาเสียดายอยางยิ่ง ”

Words : Nuttiya Graphic : Narissara Photographs : Sasa

B L O O M

11 M A G A Z I N E

หรือทางตานี หมายถึง เมืองปตตานี สวนลองจวนเปน การเจอกันระหวางชายผากับตัวผา ซึ่งนอกจากชื่อนี้ แลวยังมีชื่ออื่นที่ใชเรียกอีก เชน ผาลีมา ผาลองจวน ผายกตานี ” ผาจวนตานี เปนผาลายโบราณของตำบลทรายขาว อ.โคกโพธิ์ จ.ปตตานี ทอดวยไหม มีอตั ลักษณตรงเชิงผา ดานซายและดานขวา ลักษณะลวดลายมีหลากหลาย อาทิลายเข็มขัดทอง ลายปูกะ ลายตะเกียง และลาย ดวงดาว เปนผาพืน้ เมืองทีน่ ยิ มใชในชนชัน้ สูงซึง่ สืบทอด มากวา 200 ป

“ นุงจวนตานีสีตอง ยกเปนตะเกียงทองเฉิดฉาย พระนุงใหเฟอยเลื้อยลอยชาย คาดปนเหนงสายลายทองเรือง ” (คัดจากบทหนึ่งในเรื่องดาหลัง) จากพระราชนิพนธในสมเด็จพระพุทธยอดฟาจุฬาโลก

ความเจริญทางดานการคานำพาวัตถุดิบจากตางชาติ เขามา เชน ไหมจากเมืองจีน ดิ้นเงินทองจากอินเดีย สียอมผา นำเขา ตลอดจนชางฝมือแขนงตางๆที่เดินทางมาพักคางแรม ไปจนถึงยายมาตั้งถิ่นฐานในนครปตตานี เมื่อครั้งยังเปนเมือง ทาปลายดามขวาน ทำใหมีการแลกเปลี่ยนความรูซึ่งกันและกัน หนึ่งในนั้นคือ ความรูการทอผาที่ผสมผสานเทคนิคมัดหมี่เขากับ วิธีทอผาทองถิ่น จนกลายเปนผาไหมมัดหมี่ลายจวนตานี หรือ “ ผาจวนตานี ” ครูนัชฎาภรณ พรหมสุข ครูชางศิลปหัตถกรรมป พ.ศ. 2559 ประเภทเครื่องทอ (ผาจวนตานี) อธิบายถึงชื่อของผาจวนตานี ใหเราฟงวา “ คำวา จวน มาจาก จูวา ในภาษายาวี แปลวา รอง

“ สังเกตงายๆผาจวนตานีนี้จะใชสีตัดกัน ตัวผามัก เปนสีพน้ื มีชายสีแดงลักษณะเปนลายทางแนวตัง้ หลาย แนวแตละแนวจะใสลายตางกัน ซึง่ เปนลายทีจ่ นิ ตนาการ ขึน้ จากวิถชี วี ติ ทองถิน่ ” ครูนชั ฎาภรณ อธิบายวิธกี ารสังเกต ผาจวนใหเราฟง และยังไดกลาวอีกวา “เมือ่ กอนจวนตานี วูบไหวเหมือนแสงเทียนเลย ถาไมมีใครเอามือปองลมไว ก็คงดับ ” เมือ่ เดือนตุลาคม พ.ศ.2542 สมเด็จพระนางเจาสิรกิ ติ ์ิ พระบรมราชินนี าถ ในรัชกาลที่ 9 ก็ไดโปรยน้ำพระราชหฤทัย ลงสูหัตถศิลปของเมืองปตตานีชิ้นนี้ “ ผาไหมลีมาสวยงามมาก สมควรที่จะคนควาทดลอง ตอไป ” พระราชเสาวนียของพระองคทำใหผาจวนตานีที่ ในอดีตอาจเปนเพียงเทียนที่วูบไหวใกลดับแสง กลับมา สองสวางอีกครั้ง... ครูนัชฎาภรณ กลาววา “ ปจจุบันในกลุมทอผา ตำบลทรายขาวมีการสอนการทำผาจวนตานีใหกับ นักเรียนในพื้นที่ และเปดโอกาสใหกับผูที่สนใจไดศึกษา เรียนรู เพราะตองการใหงานหัตถศิลปที่เปนเอกลักษณ ของเมืองปตตานีชิ้นนี้คงอยูตอไป ” นับเปนอีกหนึ่งความภาคภูมิใจของคนใน จังหวัดปตตานี ที่มีมรดกทางงานหัตถศิลปที่งดงาม เชนนี้อยู หากคนในพื้นที่เองไมอนุรักษ และรักษา มรดกอันล้ำคาชิ้นนี้ไว อีกไมนานผาจวนตานีคงเปน เพียงเรื่องเลาขานใหคนรุนหลังฟง...

5 B L O O M

12 M A G A Z I N E

Places To

Get Inspired

...àÃÒÍÒ¨¨ÐµŒÍ§ÂÍÁÃѺ¤ÇÒÁ¨ÃÔ§·ÕèÇ‹Ò ºÒ§¤ÃÑé§ ºÒ§àÇÅÒ àÁ×èͤÇÒÁ¤Ô´¢Í§àÃÒà¡Ô´ µÕºµÑ¹¢Öé¹ÁÒ ¤Ô´ÍÐäÃäÁ‹ÍÍ¡ ¡ÒÃà»ÅÕè¹ʶҹ·Õè à»ÅÕè¹ÁØÁÁͧ à»ÅÕ蹺ÃÃÂÒ¡ÒÈ ¡çÊÒÁÒö ª‹ÇÂãËŒàÃÒ¤Ô´ÍÐäÃä´Œ§‹Ò¢Öé¹ àÃÒ¨Ö§ÍÂÒ¡¹ÓàʹÍʶҹ·ÕèÊÌҧáçºÑ¹´ÒÅã¨ãËŒ¡º Ñ ¤Ø³ ËÒ¡ÁÕ âÍ¡ÒÊà´Ô¹·Ò§áÇÐàÇÕ¹ÁҨѧËÇÑ´»˜µµÒ¹Õ àÁ×ͧ·ÕèàµçÁä»´ŒÇÂàʹ‹Ë áÅÐàÃ×èͧÃÒÇ ¡çÅͧÁÒÊÑÁ¼ÑÊ ¡Ñº 5 ʶҹ·ÕèÊÌҧáçºÑ¹´ÒÅ㨹Õé áŌǤس¨Ð¾ºÇ‹ÒäÍà´Õ´Õæà¡Ô´¢Öé¹ä´ŒäÁ‹ÂÒ¡àÅÂ

& fe’ Ca

1

In_ t_a f

ry Galle

In_t_af Cafe’& Gallery รานกาแฟแนวอินดี้ ที่ใช

ตึกเกาแนวชิโนโปตุกีส ตกแตงรานแบบ “วาบิ ซาบิ” นั่นคือ การโชวปูนเปลือยดิบๆ มองความไมสมบูรณของวัสดุเหลานั้น เปนความงาม ชั้นลางมีสวนที่มีหลังคาใหลูกคานั่งพื้น และ สวนที่เปดโลง ที่ลูกคาสามารถดื่มชากาแฟและชมวิวของ แมนํ้าปตตานีไปดวย สวนชั้นสองเปนหองละหมาด ที่นี่จะจัดแสดงงานศิลปะ ภาพถาย และมีกิจกรรม ที่จะจุดประกายไอเดียของคุณตลอดทั้งป ไมเชื่อ!ก็ลอง แวะมา Check in ดู 19/37 ถ.พูนสวัสด ตําบล อาเนาะรู อําเภอเมือง จังหวัดปตตานี

In_t_af Cafe’& Gallery

Patani Contempo rar yA r

y ller a G ts

Patani Contemporary Arts Gallery

เกิดขึ้นภายใตฐานคิดเพื่อเปนพื้นที่จัดนิทรรศการ แสดงผลงานศิลปะของศิลปนตางๆ ทั้งในและนอกพื้นที่ จัดงานเสวนา บรรยาย เวิรคช็อปเกี่ยวกับงานศิลปะ และ เปนที่วางหนังสือเกี่ยวกับงานศิลปะ ทั้งหนังสือวิชาการ หนังสือนิทรรศการ และศิลปนิพนธของนักศึกษา ทั้งนี้หวัง ใหเปนพื้นที่ศิลปะของจังหวัดชายแดนใต และเปนแหลง คนควาขอมูลของผูที่ตองการหาไอเดียใหมๆ Patani Contemporary Arts Gallery

91/21 ถ.หนองจิก ต.รูสะมิแล อ.เมือง จ.ปตตานี

2

B L O O M

Benjametha Ceramic ถาพูดถึงงานเซรามิกรวมสมัย

Benjame tha Ce ram ic

3

13 M A G A Z I N E

ที่มีเอกลักษณสะทอนถิ่นฐาน และกลิ่นอายของวัฒนธรรม ทองถิ่น ไมมีใครไมรูจัก “เบญจเมธาเซรามิก” จากคอนเซปต Nature & Peace สูงานออกแบบผลิตภัณฑหัตถกรรม รูปแบบใหมทป่ี ระยุกตศลิ ปะไทยและมาลายูทอ งถิน่ ไวดว ยกัน โรงงานเบญจเมธาเซรามิก ตั้งอยูบนพื้นที่ทามกลาง ธรรมชาติอันเงียบสงบ มีทุงนาเขียวขจี มีสวนของโรงงาน ฟารมและที่อยูอาศัย คุณสามารถแวะมาเยี่ยมชม และ ซึมซับแรงบันดาลใจใหมๆไดที่นี่

4

6/4 Moo 6, Tambon Khuan, Amphoe Panare, Pattani

Benjametha Ceramic

หอศิลปวัฒนธรรมภาคใต

Œ ¤ãµ Ò À

ËÍÈÅÔ » Dz Ñ ¹ ¸Ã ÃÁ

แหลงรวมขอมูลศิลปวัฒนธรรมในภาคใตจากอดีต จนถึงปจจุบัน ที่นี่จะแบงออกเปนหลายโซน โซนแสดงงาน ศิลปะรวมสมัย จะมีงานศิลปะแสดงหมุนเวียนไปทั้งป โซนแสดงงานจิตกรรมบนฝาผนัง โซนหอวัฒนธรรมภาคใต แหลงเรียนรูประวัติศาสตร วัฒนธรรม ประเพณี และ ภูมิปญญาของคนในสามจังหวัดชายแดนใต เปดใหเขาชมวันจันทร- วันศุกร 9:00 น.-16:00 น. ËÍÈÔÅ»ÇѲ¹¸ÃÃÁÀҤ㵌 สถาบันวัฒนธรรมศึกษา กัลยาณิวฒ ั นา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร จ.ปตตานี

u

Melayu Living คือชื่อของกลุมคนรุนใหมที่รวมตัวกัน

เพื่อสรางความเคลื่อนไหวอยางสรางสรรค โดยใชความ รวมมือของคนในพื้นที่ เรื่องราวทางประวัติศาสตร และการ นําเสนอวัฒนธรรมเฉพาะของทองถิ่น ประกอบรวมกันเพื่อ สรางบันทึกบทใหมใหกับพื้นที่สามจังหวัดชายแดนใต ลาสุดทางกลุมไดจัดกิจกรรม Walking Tour (เดินอารมณดี) เปนการเดินชม ยานเมืองเกา และเปดเวที เสวนา หัวขอ “ยาน: คุณคาจากอดีต และมุมมองตออนาคต” ติดตามกิจกรรมสรางสรรคดีๆแบบนี้ไดที่เพจ : Melayu Living Melayu Living

ต.อาเนาะรู อ.เมือง จ.ปตตานี

ing Liv

5

Me lay

การเบงบานของคนทำงานสรางสรรค ในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนใต Melayu Living ‘มลายู ลีฟวิ่ง’ (Melayu Living) คือ ชื่อของกลุมคน รุนใหมที่รวมตัวกันเพื่อสรางความเคลื่อนไหวอยางสรางสรรค โดยใชความรวมมือของคนในพื้นที่ เรื่องราวทางประวัติศาสตร และการนําเสนอวัฒนธรรมเฉพาะของทองถิ่น ประกอบรวมกัน เพื่อสรางบันทึกบทใหมใหกับพื้นที่สามจังหวัดชายแดนใต

Saiburi Looker ¹Ñ¡à½‡ÒÁͧáË‹§àÁ×ͧÊÒÂ

“ áÇŒ§·Õèá Ñ ”

: ¤ÇÒÁÃعáç à¡çºÃÑ¡ÉÒ¤ÇÒÁ§ÒÁ นิรันดร เลาะนะ หรือ ยี และ สุไลมาน เจะแม หรือ ลี คือ สองหนุมผูรักในอําเภอบานเกิด ที่พยายามนําเสนอความ สวยงามของแวง ทั้งในดานธรรมชาติ และวัฒนธรรม เพื่อใหคน ในชุมชนรูสึกวา ชีวิตยังมีดานสวยงามอยู เปนการใชธรรมชาติ และวัฒนธรรมที่สวยงามเปนตัวบําบัดความตึงเครียดจากความ รุนแรง โดยการนําเสนอผานทางหนังสั้น เรื่อง “แวงที่รัก” นอกจาก หนังสั้นแลว เขายังจัดคายสอนเยาวชนในพื้นที่ทําหนังสั้น ตั้งแต เขียนบท ถายทําและตัดตอ เพื่อใหเยาวชนในพื้นที่ไดแสดงถึง ความคิด ความรูสึกของตนเองออกมาผานงานหนัง

SAIBURI LOOKER สําหรับพวกเขามีความหมายวา “มุมมองของผูคนในการมองความเปนสายบุรี” เพื่อนําเสนอ ประเพณี วัฒนธรรม ความเชื่อ และวิถีชีวิตความเปนอยูของคน ในสายบุรี โดยสื่อออกมาทางภาพถาย ผานมุมมองของผูดูแล เพจทั้ง ๖ คน ไมจํากัดวาจะตองนําเสนอแตเรื่องราวที่เกี่ยวกับ ประวัติศาสตรหรือเรื่องราวเกาๆ ในอดีตเทานั้น แตจะนําเสนอ เหตุการณที่เกิดขึ้นในปจจุบันแตอาจถูกมองขามไป และเรื่องราว เหตุการณสําคัญ สถานที่สําคัญซึ่งถูกละเลยปลอยทิ้งไว ทางทีม งานสายบุรีลุกเกอรก็จะไปสืบเสาะศึกษาเรื่องราวเหลานั้น ถายทอดออกมาเปนภาพถาย พรอมคําบรรยายใตภาพ เพื่อให ผูที่เขามาชมไดเขาใจในมุมมองที่ชางภาพตองการที่จะสื่อออก มาได

Patani Contemporary Art Gallery Patani Contemporary Arts Gallery พิพิธภัณฑ ศิลปะกาวเล็กๆ ในปตตานี โดย ผศ.เจะอับดุลเลาะ เจะสอเหาะ อาจารยคณะศิลปกรรมศาสตร ม.อ.ปตตานี เพื่อเปนพื้นที่ กลางสําหรับงานศิลปะพื้นที่จังหวัดชายแดนใต ขับเนนให เห็นวาศิลปะเปนสิ่งสําคัญเพื่อการพัฒนาศักยภาพชีวิต ของมนุษย อาจไมมีประโยชนตอสังคมแตไมเคยทํารายใคร ดวยความหวังวาเยาวชนในวันหนาจะใชจิตใจในการพัฒนา สังคม บนฐานความดี ความงาม และความจริง

¡ÅØ‹Áª‹Ò§ÀÒ¾à¾×èÍÊѹµÔªÒÂᴹ㵌 (PPS)

คนรุนใหม ที่มีใจรักในการถายภาพ ไดรวมตัวกันสรางสรรคเรื่องราว ดีๆ หลากหลายมุมมองของจังหวัดปตตานี ยะลา และนราธิวาส ผาน ภาพถายสวยๆ และมีความหมาย จัดแสดงนิทรรศการหมุนเวียนไปใน สามจังหวัดชายแดนใต ภายใตชื่อกลุมชางภาพเพื่อสันติชายแดนใต PPS

B L O O M

15 M A G A Z I N E

“ ¤ÓÇ‹ÒÊÒÁ¨Ñ§ËÇÑ´Áѹ¶Ù¡¾Ø‹§ÁÒ·Õè¤ÇÒÁäÁ‹Ê§º ᵋʋǹµÑÇàÃÒäÁ‹àª×èÍÇ‹Ò໚¹ÃÐàºÔ´áºººÙÁ ᵋ¾×é¹·Õ軘µµÒ¹ÕÊÓËÃѺàÃÒ໚¹ºÅÙÁ (bloom) ·Õèá»ÅÇ‹Ò຋§ºÒ¹ à¾ÃÒÐÁÕ¤¹ÃØ‹¹ãËÁ‹·Õè¼ÅÑ¡´Ñ¹ ¢Í§´Õæ àÃÒÍÂÒ¡à»ÅÕ蹡ÒÃÃѺÃÙŒºÒ§Í‹ҧãˌ䴌 ” Melayu Living