Van bedrijfspand tot moderne leerwerkomgeving

TRANSFORMATIE GEBOUW HOORNBEECK COLLEGE GOUDA Van bedrijfspand tot moderne leer-werkomgeving

Hoe een voormalig bedrijfspand van Leaseplan succesvol werd getransformeerd tot een onderwijslocatie voor het Hoornbeeck College. Locatiedirecteur Gert van Veldhuizen: “Het is voor bijna 900 studenten een hele mooie leer- en werkomgeving geworden.”

Locatiedirecteur Gert van Veldhuizen van het Hoornbeeck College in Gouda en architect Henk de Gelder van RoosRos Architecten vertellen over de succesvolle transformatie van het voormalige Leaseplan gebouw in Gouda tot een school voor MBO, waar studenten dienstverlening, gezondheidszorg, economie, technologie en welzijn onderdak vinden. Gert: “We zijn in 2015 als een nieuwe Hoornbeecklocatie in Gouda in een gehuurd bedrijfspand gestart, met ruimte voor zo’n 400-500 studenten. We merkten bij ouders dat er veel poten tieel was, met als gevolg dat we al na een jaar in dit voormalige Leaseplangebouw een paar vleugels zijn gaan huren. Het aantal studenten nam snel verder

toe en we besloten een meer permanente oplossing te zoeken. Nieuwbouw bij het station was niet mogelijk en bovendien waren de kavels te klein. Ook bedachten we dat het met flink wat leegstand in kantoorpanden in Gouda maatschappelijk verantwoord was om eerst naar bestaande panden te kijken. In de fase van haalbaarheid hebben we Henk de Gelder van RoosRos Architecten gevraagd om ons te adviseren met de vraag of het mogelijk was om dit kantoorpand aan het Noordelijk Halfrond te transformeren naar een gebouw waar onze onderwijsvisie in past. Henk was meteen enthousiast omdat dit gebouw bij de visie van RoosRos past: gezonde en toekomstgerichte gebouwen ontwerpen. Dit is een omarmend gebouw, met een monumentale trap en een terras dat naar het atrium voert met aan weerszijden de vleugels. Loop je binnen dan meander je binnen de vleugels van gebied naar gebied. Je hebt hier geen centrale aula, maar ik wilde wel het gemeenschapsgevoel behouden, met een goede samenhang tussen lokalen en werkplekken op de gang. We kwamen uit een pand met vooral veel klaslokalen en ik wilde per se geen gangenschool. Wij zijn natuurlijk een school waarin de docent een centrale rol heeft in de vormgeving van het onderwijs, maar vanuit die basis zijn veel variaties mogelijk.” RUIMTELIJKE UITSTRALING Henk: “Het is een hoog en imposant kantoorgebouw in zes verdiepingen met op de vier gesloten lagen een cellenstructuur. Een gebouw met lange gangen met kamers met werkplekken afgewisseld met kantoortuinen. Bijkomend aandachtspunt was dat het gebouw vlak bij het spoor ligt. Dat brengt het risico van explosie- en plasbrandgevaar mee. We moesten alle ramen vervangen met folies en ze ook geluidwerend

maken. Verder hebben we zoveel mogelijk bestaande materialen, zoals systeemwanden hergebruikt. Vooral bij nieuwbouw maak je een generieke structuur die adaptief is, los van de onderwijsvisie. Hier hadden we een onderwijsvisie en kregen we een bestaand gebouw. We hebben eerst overwogen om een centraal hart buiten de entree te maken, maar toen we eenmaal de doorsnede goed hadden wisten we hoe we het moesten doen. De structuur van het gebouw is die van een kern met hoogstijgpunten in het midden, met op de koppen de noodtrappenhuizen. In feite losse verdiepingen die verticaal in de kern verbonden zijn, met weinig verbinding tussen de lagen. De capaciteit van de trappen was niet voldoende om de loopstromen te regelen. Halverwege de vleugels hebben we vides met grote ramen gemaakt, waardoor er meer zicht en verbinding tussen de verdiepingen is ontstaan en er nieuwe plekken zijn ontstaan voor

“Bij nieuwbouw maak je vaak een generieke structuur die adaptief is, los van de onderwijsvisie, hier hadden we een onderwijsvisie en kregen we er een bestaand gebouw bij”

vormen van leren en werken. Op elke verdieping zijn

op knooppunten vloeren weggehaald waardoor vides tussen de verdiepingen zijn ontstaan. Op die punten hebben we trappen gemaakt. De verschillende sectoren op de verdiepingen zijn nu visueel verbonden, waardoor de functie van onderwijsgebouw versterkt wordt en studenten elkaar ook echt ontmoeten en kennis kunnen delen. Daarnaast hebben

PROJECTINFORMATIE

Project Transformatie bestaand kantoorgebouw tot onderwijsgebouw voor MBO Opdrachtgever Hoornbeeck College Architect

RoosRos Architecten, projectarchitecten Henk de Gelder en Nathalie Rabouille

Coördinator intern

HEVO (onderwijskundig programma van eisen) BVO

Middelwatering bouw Rotterdam Stichtingskosten Aanschaf 2.9 mio/ verbouwd 5,5 mio incl. btw

Ingebruikname September 2019

we ontwerptechnisch een grote ingreep in de aula gedaan. Die was 2.80 meter hoog en er konden 400 mensen is. Ook daar hebben we een deel van de vloer weggehaald zodat een dubbele hoogte ontstaat. Het is een rustige, lichte en intieme plek geworden, met een hele mooie ruimtelijke uitstraling.”

COACHENDE ROL Henk verder: “Het gebouw kent van raam tot raam een overspanning van 14 meter. We hebben niet gekozen voor lokalen aan weerszijden met een smalle gang in het midden, maar voor lokalen aan de buitenring en aan de binnenring leerplaatsen voor zelfstandige studieplekken en plekken waar studenten in groepen kunnen leren en samenwerken.” Gert knikt: “Je ziet in een gebouw met veel gangzones dat het onderwijs anders wordt en de docent meer een coachende rol krijgt. Studenten gaan met opdrachten de gang op, waardoor er meer een kantoortuingevoel ontstaat. Eigenlijk draagt het gebouw bij aan het ontstaan van een actieve leer-werkomgeving; ik zie studenten die langer blijven hangen op de school omdat ze de mogelijkheid hebben. Dat verbetert de kwaliteit van het onderwijs enorm. Corona heeft ons ook geleerd dat veel studenten actief via teams met thuisonderwijs bezig waren. Toch wilden veel studenten graag naar school komen om hun werk te doen en elkaar te ontmoeten. Dit gebouw is daarvoor erg geschikt met zijn vele goed ingerichte zones. Juist de behoefte aan werkplekken neemt toe. Soms klassikaal via teams en soms door fysiek op een rustige werkplek samen te werken. Eigenlijk perfect voor het 1,5 meter onderwijs. Het concept leent zich er ook voor dat het bedrijfsleven hier komt, zodat studen-

ten in een ‘echte’ omgeving hun opdracht kunnen presenteren en met elkaar kunnen samenwerken. We merken dat er door die bedrijfsmatige uitstraling een professioneel klimaat ontstaat, waarin het ownership van studenten toeneemt. Op de 5 e verdieping hebben we vergaderruimten ingericht, die ook aan externe partijen kunnen worden verhuurd. Op de 6 e verdieping hebben we een kleine gymzaal gemaakt voor agressietraining en de opleiding beveiliging. Het concept Hoornbeeck Business gaat uit van echte opdrachten van bedrijven die we intanken in het onderwijscurriculum. We halen uren weg bij het onderwijs en zetten die om in opdrachten vanuit het bedrijfsleven. Die dynamiek kun je niet in een school met alleen klaslokalen hebben. Daar moet je een omgeving voor maken met een diversiteit aan leeren werkplekken en dat is voor mij de school voor de toekomst. Een hybride leeromgeving, motiverend voor docenten, studenten en bedrijfsleven. Docenten zijn bang voor kennisachterstand; door bedrijven binnen te halen wordt het ook voor hen leuker. En we merken regelmatig dat studenten hier ook nog ’s avonds aan het werk zijn.”

WELKOMSTCULTUUR Gert: “Vertrouwen in elkaar ligt aan de basis van onze visie. Dat gevoel creëer je ook door openheid in het gebouw. Dat is door die vides heel goed gelukt. Hier gaat geen deur op slot en ons motto is dat we hier geen kluisjes nodig hebben. Alles is hier open en toegankelijk, midden in de randstad in Gouda, het kan gewoon. Elke ochtend staat een aantal opleidingsmanagers binnenkomende studenten op te vangen. We werken aan een welkomstcultuur, als een student op school komt, moet hij zich welkom voelen. Je bent hier nooit te laat, maar altijd op tijd voor het tweede uur. Dan kom je de volgende dag vanzelf op tijd.”