Maatschappelijk verantwoord inkopen

Maatschappelijk Verantwoord Inkopen doet ertoe

Het werd hoog tijd voor een debat over maatschappelijk verantwoord ondernemen en inkopen. De opbrengst ervan is niet vrijblijvend, maar een oproep aan alle schoolbesturen om met hun partners bij te dragen aan een rechtvaardige verdeling van werk.

Peter Vos is projectleider bij de PO & VO-Raad met onder meer praktische ondersteuning ten aanzien van inclusief werkgeverschap en in het bijzonder de banenafspraak in portefeuille. Corinne Brouwer is HR Officer bij Koninklijke Ahrend – Presikhaaf Schoolmeubelen, Geert Looyschelder voormalig bestuurder van de Hilversumse scholengroep STIP en Joost van Loon ervaren bestuurder en interim directeur van Presikhaaf Schoolmeubelen. Joost schuift wat later aan bij het debat via Teams, omdat hij eerst nog even een rondje door de fabriek wilde maken, waar veel mensen werken die met wat extra aandacht en begeleiding prachtig vakmanschap laten zien. “Die virtuele aai over de bol is enorm belangrijk en dat geldt eigenlijk voor iedereen,” legt Joost uit. Het debat kan beginnen.

WAT IS DE ESSENTIE VAN MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD INKOPEN Joost: “Wij zijn er trots op dat we het onderwijs mogen helpen om toekomstbestendige leer- en werkomgevingen in te richten. Wij zijn als Presikhaaf Schoolmeubelen onderdeel van de Koninklijke Ahrend, die Maatschappelijk verantwoord ondernemen en daarmee ook inkopen hoog in het vaandel heeft staan. Het is ook eigenlijk een opdracht aan ons allemaal,

Via dit artikel nodigen wij schoolbesturen en leveranciers uit mee te werken aan een proeftuin (samen met De Normaalste Zaak) of hun kennis en samenwerking te willen delen. Voor meer informatie en deelname kijkt u op https://www. denormaalstezaak.nl/ initiatieven/proeftuinpartnerships-voormeer-banen/.

Joost van Loon

Peter Vos

Geert Looyschelder

zeker ook in deze pandemie, waarin de samenleving rond de feestdagen in een zware lockdown zat. De opdracht aan elke schoolleider, onderwijsinrichter of willekeurig welk bedrijf/ondernemer dan ook, is dat meedoen in onze maatschappij betekent dat je rekening houdt met mensen en meningen en elkaar de ruimte geeft. Daar hoort ook bij dat je zuinig om gaat met de beperkte hoeveelheid grondstoffen op deze planeet. “Als onderwijsinstelling is goed onderwijs geven belangrijk”, vult Geert aan; “maar je kunt meer betekenen. Dat kan door te kiezen voor een duurzame en circulaire inrichting, energieneutraal te bouwen of groene stroom in te kopen. Je wilt een inclusieve school zijn en dus ook actief bijdragen aan een inclusieve samenleving, waarin iedereen zijn eigen talenten kan ontwikkelen. Mensen met een arbeidsbeperking kunnen iets bijdragen aan de samenleving, net als kinderen in de school die wat meer aandacht nodig hebben. Het belang van de banenafspraak voor het onderwijs is tweeledig; je kunt zelf mensen in dienst nemen of samenwerken met bedrijven en organisaties die dat doen, zoals leveranciers die als sociaal ondernemer mensen in dienst hebben met een afstand tot de arbeidsmarkt.”

WAT HOUDT DE BANENAFSPRAAK IN? Corinne: “We zijn een onderneming die voor een groot deel mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst heeft. Op die manier dragen we bij

Corinne Brouwer

aan de banenafspraak, waarbij binnen het bedrijfsleven 100.000 banen voor deze groep wordt gecreëerd en binnen het onderwijs 25.000 banen. Wanneer scholen bij ons maatschappelijk verantwoord inkopen kunnen wij scholen helpen bij het voldoen van hun maatschappelijke verantwoording. Door nog meer werkgelegenheid te creëren en verder te kijken hoe we mensen kunnen betrekken doen we nog een stapje extra.” Joost legt uit: “Presikhaaf Schoolmeubelen is sinds vijf jaar onderdeel van Koninklijke Ahrend; dat was een bewuste keuze, omdat wij als groep maatschappelijk verantwoord willen ondernemen. Niet alleen als organisatie, maar ook in samenwerking met anderen. Vanuit onze circulaire ambitie halen we meubilair bij scholen terug, om in onze fabriek opnieuw in te zetten. Dat kunnen we natuurlijk prima doen met organisaties die lokaal betrokken zijn en daar minder makkelijk aan werk komen. Dan creëer je een ecosysteem van partijen die met elkaar samenwerken. Het zijn vaak hele praktische oplossingen. Overigens praten we liever niet over mensen met een beperking; die heeft namelijk iedereen. Sommige mensen moet je een beetje aandacht geven, maar ze zijn ook gewoon goed in hun vak.”

WAT HOUDT PARTNERSHIPS EN INKOOPKRACHT: BANENAFSPRAAK IN? Peter: “Er ligt een feitelijke afspraak tussen werkgevers en overheid om voor 2027 125.000 nieuwe banen te

“De grote verandering is niet dat zij zich aanpassen, maar dat wij ze net iets meer ruimte geven”

creëren voor mensen die niet in staat zijn om zonder ondersteuning het wettelijk minimumloon te verdienen. Dat is de groep waar we het over hebben, die tot de banenafspraak hoort. Een nog veel grotere groep werkzoekenden treffen we aan in de participatiewet of in de WIA of WW. De capaciteit en kwaliteit van veel mensen worden niet benut. Dat verbeteren is de inzet voor de komende jaren. De banen in het kader van de banenafspraak in het bijzonder. Aantallen markt en overheid waren eerst gesplitst, maar vormen nu één groep; het maakt niet uit waar deze groep werkzoekenden werken, áls ze maar werken. Als er via de inkoop aan deze doelstelling gewerkt wordt moeten leverancier en opdrachtgever onderling met elkaar inzichtelijk maken hoe dat is geregeld. Kort samengevat: je neemt iemand aan in loondienst of je koopt producten of diensten in en zorgt samen met die partner ervoor dat voldoende mensen met een afstand aan het werk zijn. Dat laatste noemen we maatschappelijk verantwoord inkopen.”

HOE KAN MVI VERBONDEN WORDEN MET ONDERWIJSVISIE EN -DOELEN? Joost: “Het gaat ook over de vraag hoe je je organisatie organiseert en of je het belangrijk vindt. Alleen maar zakelijk ondernemen is een keuze, net als de keuze om dat op een maatschappelijk verantwoorde wijze te doen. Wanneer het gaat om mensen met een zogenaamde afstand tot de arbeidsmarkt moet je daar wel goed mee om gaan. De grote verandering is niet dat zij zich aanpassen, maar dat wij ze net iets meer ruimte geven. Zo gaf een medewerker op de werkvloer mij het volgende mee: ‘Als de sterken geen tranen laten, worden de zwakken steeds zwakker’. Dat zet je als werkgever wel even aan het denken.” Geert knikt: “Je moet dus vooral kijken naar de mogelijkheden en juist het onderwijs zou zijn verantwoordelijkheid moeten nemen, zoals we dat ook met onze kinderen doen. Dat moet je vervolgens ook uitstralen en -dragen via sociale media en het jaarverslag, delen met de directeuren, de Raad van Toezicht en ouders. Dat doe je immers ook met je ambities rond het onderwijs, verduurzaming en een gezond binnenklimaat. Het verhaal vertellen en delen is belangrijk en dat maakt ook dat je als organisatie kunt groeien en bloeien. Het is dus belangrijk dat het onderdeel van je kernwaarden en missie en visie is. Dan wordt het ook een logisch onderdeel van je strategisch beleid en is het makkelijker om het in je organisatie in te laten dalen. Dan vindt iedereen het logisch.”

KAN MVI DAAROM VAN INVLOED ZIJN OP DE AANBESTEDING VAN BOUW- EN INRICHTINGSPROJECTEN? Geert: “Wij hebben bij de aanbesteding van onze schoonmaak als voorwaarde gesteld dat 30% van de mensen in dienst afkomstig zijn uit de banenafspraak. Recent hebben we met de huidige schoonmaakfirma teruggekeken en die hebben dat kunnen waarmaken. Dat maakt duidelijk dat je als schoolbestuur goed bezig bent en hetzelfde kun je doen met afspraken rond de catering, de groenvoorziening en verduurzaming. Je geeft het signaal af dat je er serieus mee bezig bent. Je moet alert zijn en bij grote aanbestedingen laat je je professioneel begeleiden, waarbij social return on investment (SROI) een voorwaarde is. Je moet sowieso naar partners zoeken die bij je passen. Bedrijven die daar geen oog voor hebben vallen in de race af. Daarom heb ik bepaalde werken ook wel eens onderhands aanbesteed, omdat ik wist dat het sociale ondernemers waren. Er zijn veel regels, maar als je het goed kunt uitleggen wordt het geaccepteerd. We moeten het ook weer niet te ingewikkeld maken.” Joost knikt: “Ook Koninklijke Ahrend moet blijven aanpassen om te kunnen innoveren. Deze pandemie zorgt voor omzetdaling in met name de kantorensector. Dat kost werkgelegenheid, maar wij hebben met elkaar afgesproken dat we geen aanpassingen doen binnen het sociaal ondernemen. Deze groep blijft aan het werk en al onze collega’s begrijpen dat ook. Als het moeilijk wordt zie je waar het commitment zit, dat is de essentie van partnership.”

Aangenaam.