BAS BONS:
‘IK BEN GEEN HEILIGE, MAAR IK PROBEER WEL EEN ENGEL TE ZIJN’ KINDERBOERDERIJ DE GLIPHOEVE:
‘IK KAN WEER IETS BETEKENEN VOOR DE WERELD’
60 jaar
mede [-] winter 2017 - 2018
mede [-] w i n t e r
2 0 1 7
-
2 0 1 8
ENGELENACTIES Een nog brandend fietslampje uitdoen op de geparkeerde fiets van een vreemde. Een oudere helpen met het sjouwen van een zware tas. Of een vermoeide moeder voorrang geven bij de kassa. Het zijn schijnbaar onbelangrijke gebaren. Maar ze hebben een enorme impact. Eigenlijk zeggen ze: je staat er niet alleen voor. ‘Engelenacties’ zijn dat volgens onze columnist voor deze Mede, muzikant Bas Bons. Ze begonnen hem op te vallen toen hij door zijn eigen engelen uit een diepe crisis werd getild. Vrienden maakten maaltijden voor hem, namen hem op sleeptouw. Ze gaven voelbaar om hem. Dat inspireerde hem, en sindsdien probeert hij de wereld elke dag een beetje mooier te maken. Een goede daad werkt dus aanstekelijk. Waarom niet even iets oprapen, de deur openhouden of opstaan in de bus? Of, zoals de vrijwilliger op pagina 9, de handen uit de mouwen steken voor autistische kinderen? Groot of klein, de kracht van het gebaar is hetzelfde: anderen laten weten dat ze de moeite waard zijn. Het zijn kleine sprankjes hoop in een soms te donkere wereld. Samen kunnen we de wereld iets lichter maken. Doet u mee? Henriëtte Hulsebosch, directeur Kansfonds
Inhoud [dossier]
3
Ogenschijnlijk draait het bij kinderboerderij De Gliphoeve om de zwijntjes en konijntjes. Maar er gebeurt meer in de groene oase midden in de Bijlmer. Coaching voor mensen met een beperking of een afstand tot de arbeidsmarkt bijvoorbeeld. [dossier]
12
Inloophuizen bieden over het algemeen opvang, een luisterend oor, lotgenoten en een kopje koffie. De inloophuizen van IDO Lelystad gaan nog een stapje verder. Ze bieden ook snel toegang tot verdere hulp, zoals schuldhulpverlening of de voedselbank. [en verder]
8 9 10 17 18 19
Wij geven De vrijwilliger: De TechniekFabriek fotoreportage: vrachtschip De Tukker column: Bas Bons Mededelingen Artikel: Kamers met Kansen
Volg Ka n s fo n d s o p Fa c e b o o k Tekst & concept Sc h r ijf- Sc h r i j f , U t re c h t
me de | v i erd e j aargang | num m er 1 5 | w i n t e r 2 0 1 7 - 2 0 1 8 m ede is het kwartaalblad van Kansfonds. Kansfonds werkt aan een samenleving waarin mensen omzien naar elkaar, zodat kwetsbare mensen niet buitengesloten raken. Jaarlijks steunt het fonds zo’n 500 projecten van betrokken mensen die zich daarvoor inzetten. Het werk van Kansfonds wordt mede mogelijk gemaakt door de bijdragen van particulieren, organisaties, de Nederlandse Loterij en de Nationale Postcode Loterij. Gratis abonnee van me d e worden? Of wilt u zich juist uitschrijven? Stuur een e-mail met uw naam en adres naar mede@kansfonds.nl.
Ontwerp & vormgeving Abel D er k s Fotografie
Ma r tijn va n d e Gr i e n d t
Jeroen D iet z Timon Ja c o b Drukwerk
Jet va n G a a l e n M a a i ke H e k Altijddr u k we r k
Een veilige haven Zo op het oog is De Gliphoeve een gewone kinderboerderij, waar buurtbewoners even met een konijntje of zwijntje kunnen knuffelen. Wie verder kijkt, ziet een sociale oase, midden in de Amsterdamse Bijlmer. Buurtbewoners komen elkaar tegen, kinderen leren omgaan met dieren en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt vinden er coaching of een leer-werkplek. ‘Jong, oud, ziek, verslaafd of vluchteling: niemand mag buitengesloten worden.’ kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 3]
DOSSIER
‘We hebben voor iedereen een plek’ ‘Alsjeblieft, voor de dieren!’ Een buurtbewoner biedt trots een volle plastic tas aan. Een beheerder van De Gliphoeve neemt de tas met een knikje in ontvangst en inspecteert de inhoud. Wit brood. Dat mogen de dieren niet, maar dat hoeft deze man niet te weten. Zijn gulle gebaar wordt toch gewaardeerd. Het tafereel illustreert de sociale functie die de kinderboerderij inneemt in de wijk. ‘Iedereen is hier welkom. Jong of oud, verstandelijk beperkt of hoogbegaafd, zwart of wit’, vertelt Birgit Radelaar, de ‘boerin’ van De Gliphoeve. ‘Ik heb de leukste baan ter wereld. Iedereen in de buurt kent ons, en wij kennen bijna iedereen. Het is een levendige plek, waar mensen elkaar ontmoeten of stoppen voor een praatje. Kinderen komen vaak even kijken naar hun lievelingsdier. We zijn een veilige haven, zoals veel buurtbewoners het noemen. En daar voelen ze zich bij betrokken.’
‘Soms hebben mensen alleen even een zetje nodig’
De Gliphoeve ontstond veertig jaar geleden met twee kippen, die tegelzetter Floor Döll aantrof tijdens zijn werkzaamheden bij de omliggende flatgebouwen. Hij bouwde een omheining op het grasveld voor de flats en gaf de beestjes eten en onderdak. Er kwamen al snel meer dieren bij. Toen al had de kinderboerderij een belangrijke sociale rol. Buurtkinderen kwamen voor en na school langs om te helpen met de verzorging. Als ze niet hadden gegeten, kregen ze een boterham van boer Floor en zijn vrouw.
Inmiddels draait het op De Gliphoeve om veel meer dan alleen jongeren met een licht verstandelijke beperking. ‘We focussen ons op het voorkomen van sociale uitsluiting in het algemeen. We willen dat iedereen mee kan doen in deze samenleving’, vertelt Jeanine. ‘Soms hebben mensen alleen even een zetje nodig om in het arbeidsproces te komen. Bijvoorbeeld jongeren die voortijdig van school zijn gegaan, of een taakstraf hebben. Ze helpen ons met de dierverzorging, het groenonderhoud en het timmeren van hokken. Zo brengen we ze sociale vaardigheden en discipline bij, én doen ze werkervaring op. Maar denk bijvoorbeeld ook aan statushouders die de taal nog moeten leren en niet thuis willen zitten. Of aan die groep mensen die wel tijd en zin heeft om de handen uit de mouwen te steken, maar niet terechtkan op de reguliere arbeidsmarkt vanwege een beperking of een verslavingsprobleem. En vergeet de buurtkinderen niet, die na school vaak nog even komen helpen op de boerderij of meedoen aan onze dierenlesjes. Het maakt ons niet uit: we hebben voor iedereen een plek.’
Toen Döll in 2009 naar Duitsland verhuisde, was het even spannend of de kinderboerderij kon blijven bestaan. Gelukkig was er Stichting WerkWijs, die De Gliphoeve onder haar hoede nam. Projectmanager bij Stichting WerkWijs Jeanine Hetterschij: ‘Het doel van de stichting is om jongeren met een licht verstandelijke beperking mee te laten doen in de maatschappij en op de arbeidsmarkt. De Gliphoeve heeft daarvoor de ideale locatie: midden in het leven, maar toch beschut. Op het erf zijn bovendien volop werkervaringsmogelijkheden. Dat maakt deze plek heel waardevol voor ons.’
Birgit vult haar aan: ‘Het werk hier is toegankelijk en heilzaam. Veel mensen ervaren de aanwezigheid van de dieren als troostend. Dieren oordelen niet en hebben hun verzorgers echt nodig. Dat gevoel hebben sommige mensen lang gemist.’ Die zorg en toewijding zorgen voor vrolijke, aandachtige dieren waar de bezoekers heel blij van worden. ‘Zelfs de drukste kinderen worden rustig als ze omgaan met dieren, dat is heel bijzonder om te zien. Ja, er loopt hier van alles over het erf. Dit is geen schattig hertenkampje ergens in Laren. Dit is het echte leven.’
[ 4]]
wa taalblad van van Ka Kan s fo nds kkw a rrtaalblad nsfo nd s
DOSSIER
Meer weten over het verleden van De Gliphoeve als wijk en kinderboerderij? Op www.vpro.nl is een webdocumentaire te vinden. Compleet met foto’s en achtergrondmateriaal.
[kans]
‘Het werk hier is toegankelijk en heilzaam’
kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 5]
DOSSIER
‘De konijnen geven mijn leven betekenis’ ‘In de jaren ’80 verhuisde ik naar de hoge flat naast De Gliphoeve. Het stukje tussen het flatgebouw en het winkelcentrum was in die tijd een gedoogzone. In het winkelcentrum werd heroïne gedeald en rondom de flats werd volop gebruikt. In dat opzicht was het hier geen prettige plek. Ik studeerde op het conservatorium. Na jaren studeren stopte ik daarmee. Ik wilde carrière maken. Jarenlang zat ik binnen muziek te maken. Met al die heroïne om me heen, was het makkelijk om te ontsporen. Daardoor raakte ik mijn netwerk kwijt en kwam er van die muziekcarrière weinig terecht.’ ‘Ik gebruik nog steeds, maar inmiddels krijg ik onderhoudsdoses van de GGD. Dat maakt het in elk geval mogelijk om weer een redelijk normaal leven te leiden. Werken kan ik niet. Wie neemt me aan? Maar de hele dag niks doen, dat is ook geen optie. De Gliphoeve heeft me gered. Ik ben er elke dag, om de konijnen te verzorgen. Ik geef ze te eten en te drinken, maak het hok schoon, ga met ze naar de dierenarts als dat nodig is. Ook vertel ik de kinderen over hun belevenissen en hoe ze het beste met de konijnen kunnen omgaan. Door mijn dagbesteding bij De Gliphoeve kan ik toch iets voor de wereld betekenen. En dat geeft me zelfvertrouwen om meer te doen. Ik ben weer begonnen met muziek maken. En ik zorg beter voor mezelf. Allemaal dankzij de konijnen.’ ‘Boer Konijn’ Daniël (52)
[ 6]
k w a r t aalblad van Ka nsfo nd s
‘We lezen samen hardop’ Twee jaar geleden vluchtte Yasmin met haar familie van Syrië naar Nederland. Om beter Nederlands te leren spreken, komt ze naar De Gliphoeve. ‘Op mijn inburgeringscursus vroegen ze me of ik vrijwilligerswerk wilde doen. Die kans heb ik meteen gepakt’, vertelt Yasmin. Nu verzorgt ze een keer in de week een paar uur de dieren. Daarna oefent ze met ‘boerin tante’ Gérardine de Nederlandse taal. ‘Dit is de enige plek waar ik de taal kan leren spreken, want ik heb geen Nederlandse vrienden.’ In haar thuisland werkte Yasmin als schoonheidsspecialiste, maar om dat in Nederland te kunnen doen, moet ze eerst hier een diploma halen. En dat lukt niet zonder spreekvaardigheid. ‘Lezen en schrijven gaat me al beter af. Ik krijg steeds meer vertrouwen in de toekomst.’ In de tussentijd genieten ze bij De Gliphoeve erg van de aanwezigheid van Yasmin. ‘Ze is heel gezellig en kan ook nog eens lekker koken’, vertelt Gérardine. ‘Haar Syrische gehaktballetjes zijn heerlijk. Ze heeft ze laatst als verrassing voor me gemaakt. Zo lief en leuk!’ Om haar pupil de taal te leren, maakt Gérardine gebruik van kinderboekjes. ‘Die lezen we samen hardop. Of we lopen naar de winkel en gaan daar oefenen met producten bijvoorbeeld.’ Voorlopig staat het wekelijkse bezoekje aan De Gliphoeve met een uitroepteken in Yasmins agenda. ‘Ik vind het heel leuk hier, de mensen zijn zo aardig. En ik hou enorm van de dieren. Hoewel ik hoop dat ik snel weer echt aan het werk kan als schoonheidsspecialiste, geniet ik nog volop van deze bezigheid.’ Yasmin (36) en ‘boerin tante’, vrijwilligster Gérardine (71)
kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 7]
Wij geven Onze steun aan kansrijke projecten voor kwetsbare mensen is alleen mogelijk dankzij hulp van medestanders. Mensen die tijd, ideeën of geld geven om de wereld mooier te maken. Waarom geven zij aan Kansfonds? Deze keer: Karin Mul. Zij en haar man Dion collecteerden tijdens hun bruiloft voor Kansfonds.
‘Je krijgt al zoveel op je trouwdag. Liefde, aandacht, cadeaus. Het is fijn om anderen te laten delen in die weelde.’
‘Onze gift gaat naar een sportproject dat kwetsbare jongeren letterlijk en figuurlijk in beweging brengt. Die kans gunnen we ze.’ ‘Volwassenen zitten vaak vast in patronen. Bij jongeren kun je nog een verschil maken, zij hebben hun hele leven nog voor zich.’
‘Dat projecten van Kansfonds door de mensen zelf gedragen worden, is voor ons heel belangrijk. Dat maakt ze succesvol.’ Ook donateur van Kansfonds worden? Kijk op www.kansfonds.nl/geven [ 8]
k wa r taalblad van Kan s fo nds
DE VRIJWILLIGER WE GEVEN NOG MEER CADEAUS WEG Kent u ook een vrijwilliger die in het zonnetje gezet mag worden? Kansfonds geeft de komende tijd nog meer cadeaus weg aan mensen die zich inzetten voor kwetsbare mensen. Wat maakt ‘uw’ vrijwilliger zo bijzonder? En waarom draagt u hem of haar voor? Stuur uw verhaal naar mede@kansfonds.nl.
Ze worden ook wel ‘het cement van de samenleving’ genoemd: vrijwilligers. Ook de projecten die Kansfonds steunt, kunnen niet zonder. Daarom willen we voor ons 60-jarige bestaan 60 vrijwilligers in het zonnetje zetten. Met aandacht en een presentje van een van onze projectpartners. NAAM: Ronald Verbeek ROL: vroeger begeleider, nu bestuurslid PROJECT: bij De TechniekFabriek kunnen kinderen – met of zonder een vorm van autisme – hun technische talent ontdekken en ontwikkelen. SINDS: 2014 GERANIUMS ‘Nadat ik mijn carrière bij Defensie had afgesloten, kon ik twee dingen doen: achter de geraniums zitten of me ergens voor inzetten. Techniek is een van mijn liefhebberijen, dus toen ik een advertentie van De TechniekFabriek zag, was mijn besluit snel genomen. Ervaring met autistische kinderen had ik niet toen ik begon. Maar als je duidelijk bent, ze in hun waarde laat, en de tijd geeft om aan de slag te gaan dan gaat dat prima. Je ziet ze gewoon groeien. Ik vind het bijzondere kinderen. Normaal benauwt alles ze. Ze blinken niet snel uit. Hier krijgen ze een podium.’ TIJD ‘Onlangs moest De TechniekFabriek naar een nieuwe locatie verhuizen. Met alle vrijwilligers hebben we het nieuwe pand grondig opgeknapt. We hebben samen, denk ik, wel duizend uur werk verzet, en het resultaat mag er zeker zijn.’ BAND ‘Bij De TechniekFabriek bouw ik een heel speciale band op met de kinderen. Je gaat je toch een beetje aan elkaar hechten. Laatst kwam ik na een lange tijd weer kijken bij een groep en één van de kinderen sprong me direct om m’n nek. Zoiets doet me wel wat, hoor.’
‘Je ziet de kinderen groeien’
GENOMINEERD DOOR: Annemarie van Grunsven OMDAT: ‘Ronald werkte keihard aan het vinden en verbouwen van onze nieuwe locatie. Een megaklus die soms moeizaam verliep, maar hij deed het met een glimlach op zijn gezicht. Hij wist de vrijwilligers te enthousiasmeren en samen hebben ze enorm veel werk verzet. We zetten hem graag in het zonnetje. Dat heeft hij echt verdiend.’
kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 9]
OP KOERS BLIJVEN,
ZONDER DRANK EN DRUGS
WAT: varen met ‘Zeilschip de Tukker’ WAAR: Deventer
[ 10]
k wa r taalblad van Kan s fonds
Schotland. Noorwegen. Twee bestemmingen waar voormalig vrachtschip De Tukker sinds 1978 naartoe vaart. Aan boord: jongeren bij wie lichtere vormen van hulpverlening niet helpen en die een risico voor zichzelf of hun omgeving zijn, of jongeren die met justitie in aanraking zijn gekomen. De ervaren vaste bemanning met een achtergrond in de zeevaart en hulpverlening begeleidt de jongeren tijdens het activeringsproject. ‘De snelkookpan van zo’n schip is heel effectief’, vertelt projectleider Jelle Stegenga van Stichting Varen met Zeilschip De Tukker. ‘Je wordt op zee gedwongen je verantwoordelijkheid te nemen. Je móét wel samenwerken. Zo is het voor jongeren met problemen de ideale plek om te leren herkennen wat ze willen en waar ze goed in zijn. Zonder afleiding van drank en drugs.’ Via andere projecten knappen jongeren het schip op, of maken ze kennis met multimedia. Een aantal jongeren in het multimediateam besloot daardoor een multimediaopleiding te gaan volgen. Op dit moment huurt Stegenga De Tukker, maar hij zet alles in het werk om het zeilschip te kopen en de projecten te bestendigen. Daarbij krijgt hij financiële hulp van onder andere Kansfonds. Op dit moment ligt De Tukker aan wal, waar jongeren het schip opknappen. Om daarna zo snel mogelijk terug te gaan naar zee.
kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 11]
AANDACHT
Hier zijn ze geen probleemgeval. Geen cliënt. Niet zielig. Maar gewoon John, Marga en Joop. Als het even kan, komen ze elke dag. Want bij IDO wordt naar ze geluisterd.
John (64) ‘Bij IDO kan ik voor anderen koken. Dat is mijn passie.’
[ 12]
k wa r taalblad van Kan s fonds
Marga (72) ‘Al 25 jaar kom ik hier. En ik blijf komen, tot ik erbij neerval.’
DOSSIER
Joop (64) ‘Schaken, eten en gezelligheid. En dat praktisch elke dag.’
kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 13]
DOSSIER
Alleenstaande moeders met grote schulden. Ouderen die alleen nog sporadisch bezoek krijgen van hun drukbezette kinderen. Vluchtelingen die hun weg in Nederland niet kunnen vinden. Gezinnen die verstrikt geraakt zijn in de bureaucratie. Mensen die buiten de boot vallen en nergens meer terechtkunnen. Ze worden met open armen ontvangen door stichting IDO in Lelystad. ‘Wij helpen de mensen die geen helper hebben’, vat directeur Veerle Rooze het werk van IDO samen. Contact verloren Van creatieve middagen en taalles tot inloopspreekuren en een voedselbank: het aanbod van de stichting is breed. In feite dienen die activiteiten slechts één doel: in contact komen met mensen die het contact met iedereen zijn verloren. ‘Je zou ons expert kunnen noemen in het toegang krijgen tot mensen. Met onze inloophuizen als ontmoetingsplek. We proberen er mensen binnen te halen met allerlei projecten en diensten. Onze kringloopwinkel is populair. Net als de gratis fietsenmaker en kledingreparatie. En ook voor een kop koffie of warme maaltijd voor 2 euro lopen veel mensen binnen.’ Geen haast En daar is het IDO om te doen. ‘Eenmaal binnen, kunnen we beginnen met het opbouwen van een relatie. Onze vrijwilligers en sociaal werkers proberen met iedereen een gesprekje aan te knopen. Dat is niet altijd even makkelijk. Veel mensen kijken eerst de kat uit de boom. Ze zitten schuw aan tafel – af en toe om zich heen kijkend. Alleen al een kopje koffie komen drinken is een hoge drempel. Bij hen schuiven we even aan. Een paar woorden, meer is niet nodig voor het eerste contact. We hebben geen haast.’ Na een tijdje staan mensen vaak ’s ochtends al op de stoep. Eindelijk hebben ze een plek gevonden waar iemand naar ze luistert. Stoom uit de oren Sommige bezoekers hebben genoeg aan koffie en gezelschap. Bij anderen komt na verloop van tijd een volgende vraag aan het
In de gloednieuwe wijken van Lelystad vestigden zich vijftig jaar geleden veel mensen uit Amsterdam. Zij namen grootstedelijke problematiek als schulden en sociaal isolement met zich mee. Toen Stichting IDO (Interkerkelijk Diaconaal Overleg) haar eerste inloophuis opende, stond men te wachten op de stoep. Inmiddels kunnen mensen terecht bij twee inloophuizen, een voedselbank en schuldhulpverlening. IDO werkt namens negen lidkerken, met zo’n tweehonderd vrijwilligers en drie sociaal werkers.
[ 14]
k wa r taalblad van Kan s fonds
‘In onze participatiemaatschappij zijn we gewend dat iedereen een bijdrage moet leveren. Maar van sommige mensen kunnen we dat helemaal niet verwachten. Dat zijn de mensen die aan de rand van de samenleving staan – bijvoorbeeld door psychische problemen, sociaal isolement of armoede. In de Nederlandse inloophuizen kunnen zij terecht voor onvoorwaardelijke steun. Ze vinden er vrijwilligers die hen onbevangen tegemoettreden en openstaan voor hun verhaal. Zulke aandacht is van onschatbare waarde. De inloophuizen bouwen eerst vertrouwen op, signaleren problemen en maken vervolgens de aansluiting met professionele zorg en welzijn.’ Jan van Opstal Voorzitter van DAK, landelijk netwerk voor inloophuizen, buurtpastoraat en drugs- en straatpastoraat.
licht. Rooze: ‘Dan blijken thuis bijvoorbeeld talloze problemen te spelen. Maar bij de reguliere hulpverlening kloppen ze niet meer aan. Vanwege diep wantrouwen, of omdat ze niet meer welkom zijn. Heel wat bezoekers zijn uit de officiële schuldhulpverlening gezet, omdat ze misbaar maakten aan de balie. Als ik hun verhalen hoor, begrijp ik de frustratie. Die enorme machteloosheid, als je verstrikt raakt in de bureaucratie. En dan niemand hebben om die frustratie mee te delen. Best logisch toch, dat de stoom dan een keer uit je oren komt?’ Weer slapen Met inloopspreekuren en schuldhulpverlening biedt IDO een alternatief voor de reguliere instanties. IDO doet niet aan uitsluiting, en ook niet aan tweede kansen – mensen krijgen er keer op keer een nieuwe kans. Ook diagnoses, kortetermijndoelen en effectiviteitsprogramma’s zijn niet aan de orde. ‘Iemand schuldenvrij maken is niet ons voornaamste doel. Wij willen dat iemand ’s nachts weer kan slapen. Dat is het enige meetbare effect dat er bij ons toe doet. Misschien niet zo trendy op het ogenblik. Maar waarschijnlijk wel de reden waarom onze schuldhulpverlening zo succesvol is. En dat danken we vooral aan al die fantastische vrijwilligers.’ Eindeloos geduld Met maar liefst tweehonderd zijn ze, de vrijwilligers van IDO. Sommigen draaien al dertig jaar mee en zijn al in de tachtig. Voor nieuwe vrijwilligers wacht steevast de cultuurshock, merkt Rooze. ‘Ze denken Lelystad te kennen. Maar bij ons komen ze plots de enorme problematiek tegen. Een verborgen wereld waarin de schaamte groot is. Mensen die een eenzame strijd vechten, om het hoofd boven water te houden. Tot ze onze vrijwilligers ontmoeten, die met eindeloos geduld naar ze luisteren. Hun trouw en betrokkenheid ontroeren me keer op keer.’
‘Een reden om ergens naartoe te gaan’ ‘Elke ochtend sta ik hier op de stoep te wachten tot de deur opengaat. En dat al vier jaar lang, sinds die keer dat m’n schoondochter – inmiddels ex-schoondochter – me meenam hiernaartoe. Thuis zat ik maar weg te kwijnen, sinds mijn operatie vanwege kanker. Ja, de tv stond wel aan. Ik deed boodschappen, en rommelde een beetje in huis. Soms kwamen mijn zoons op bezoek, met de kleinkinderen. Maar toch, je zit toch de hele dag tussen vier muren.’ ‘Dat is nu wel anders. Hier is het echt gezellig. Bakkie koffie drinken, spelletje doen – een soort thuis, eigenlijk. Maar dan wel een thuis waar ik me niet zo alleen voel. Ik ken hier zo’n beetje iedereen. En ik werk hier nu ook als gastvrouw. Nieuwe bezoekers leg ik uit hoe het werkt, ik registreer wie komt eten, ik schenk koffie, maak tosti’s. Ik heb een doel hier. Een reden om ergens naartoe te gaan.’ Dien Westerhoven (71)
[kans]
In dit jubileumjaar introduceert Kansfonds een speciaal fonds op naam: Fonds Franciscus. Het fonds zet zich extra in voor de allerkwetsbaarsten. In eerste instantie via inloophuizen. Wilt u op de hoogte blijven van de ontwikkelingen rond het fonds? Op de site van Kansfonds kunt u zich inschrijven voor de nieuwsbrief. www.fondsfranciscus.nl
kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 15]
Kans
15
Je hebt het recht... Louis een sociaal leven te geven Overal liggen kansen om kwetsbaren weer onderdeel te laten zijn van de samenleving. Je moet ze soms alleen even zien. Met de campagne ‘Je hebt het recht…’ maakt Kansfonds die kansen zichtbaar en concreet. In Mede én op de site.
DE KANS
DE IMPACT
Provincie: altijd en overal Tijdsduur: een paar uurtjes Type kans: doen
‘In Syrië zag ik dingen die ik nooit meer zal vergeten. Vreselijk. Ik kreeg het posttraumatisch stresssyndroom, waardoor ik vaak alleen thuis was. Sociale contacten leggen vond ik moeilijk. Maar toen de taallessen op mijn pad kwamen, besloot ik mee te doen. De combinatie van taallessen en informatie over het zorgstelsel sprak me aan. Het bleek een beslissing te zijn die mijn leven veranderde. Als enige man tussen zestien vrouwen was het in het begin wat onwennig. Maar dat veranderde snel. We hebben namelijk één ding gemeen: we hebben allemaal huis en haard achtergelaten om in Nederland een nieuw leven op te bouwen. Dat schept een band. We begrijpen elkaar. De lessen bieden bovendien een veilige, vertrouwde omgeving waarin we vrij kunnen praten. Soms met een traan, meestal met een lach. We doorbreken schaamte en bespreken gezondheidskwesties die in onze culturen taboe zijn, zoals borstkanker. Ook leren we praktische dingen, zoals een gesprek voeren met de huisarts. Die is in Nederland vaak iets directer dan we gewend zijn.’
Voor veel vluchtelingen is het leggen van sociale contacten moeilijk. Ook voor Louis Biram. Daardoor raakte hij in een sociaal isolement. Dankzij vrijwilligers als Florence Monbredau van stichting Taal Doet Meer vond Louis nieuwe vrienden en kan hij zijn artsen beter te woord staan. Ook jij hebt het recht om mensen als Louis Biram te helpen. Net als de vrijwilligers van stichting Taal Doet Meer. Zij combineren taalcoaching met informatie over gezondheid. Zo leren deelnemers Nederlands, raken ze tegelijkertijd bekend met het Nederlandse zorgstelsel, en denken ze na over hun eigen gezondheid. Een belangrijke bijkomstigheid: ze bouwen een sociaal netwerk op.
Louis Biram (52)
Ook zin om een kans te pakken? Kijk dan op kansfonds.nl/kansen [ 16]
k wa r taalblad van Kan s fonds
COLUMN
Engelenacties ‘Ik had mijn leven lekker op de rit, vond ik. Net twee jaar bezig op het conservatorium – mijn droomstudie. Met een lieve vriendin en een leuk huis. Tot mijn grote liefde zei dat ze me ging verlaten. Mijn wereld stortte in. Ik zag het totaal niet aankomen. Ik kwam terecht op een piepklein kamertje, met niet veel meer dan een piano en een magnetron. Ik was doodongelukkig. Om de pijn te vergeten ging ik drinken. Veel. Soms ging ik eerder weg van college, om te drinken. Normaal eten deed ik nauwelijks. Het kostte me erg veel moeite om goed voor mezelf te zorgen. Naast school was er nog maar één activiteit waaraan ik deelnam: een improvisatiegroep. Daar stilde ik mijn honger vaak met de aanwezige koekjes. Dat bleef niet onopgemerkt. Ik moest toegeven dat ik vaak met honger naar de repetitie kwam. Vanaf dat moment brachten de groepsleden beurtelings eten mee. Dat trof me diep. Blijkbaar vonden ze mij die moeite waard. Dat er mensen zijn die zich belangeloos inzetten voor hun medemens, viel me vanaf dat moment vaker op. Mandjes uitdelen bij de supermarkt bijvoorbeeld, of fietslampjes uitzetten. Engelenacties ben ik ze gaan noemen. Ik nam me voor dat ook te doen. Soms door iets kleins: iets oprapen voor iemand, de deur openhouden. Maar ook door mijn naasten in de gaten te houden: Gaat het goed? Hebben ze iets nodig? Ik heb geleerd dat mensen die het echt moeilijk hebben, zelden om hulp vragen. Op een dag zag ik een man uit een vuilnisbak eten. “Kom,” zei ik, “ik neem je mee voor een maaltijd.” Tijdens het eten vertelde hij me dat zijn vrouw hem had verlaten. Sindsdien ging het bergafwaarts. Baan verloren, huis kwijt en aan de drugs geraakt. Ik stond oog in oog met degene die ik was geworden, als ik mijn engelen niet had gehad. Dankzij hen was dit lot me bespaard gebleven.
Bas Bons (1984) is muzikant, liedschrijver en verhalenverteller. Hij vertaalt veel van zijn persoonlijke leven naar zijn muziek en theater. In maart 2017 verscheen zijn debuutalbum ‘Wakker’. Van aalmoes tot ziekenbezoek Het ‘katholiek sociaal denken’ is de bril waarmee Kansfonds naar de samenleving kijkt. Het is een manier van denken – maar vooral van doen – om problemen in de maatschappij vanuit menselijk perspectief op te lossen. Respectvol, vanuit de gemeenschap, en uitgaande van mogelijkheden in plaats van beperkingen. In deze column komen mensen aan het woord die dit gedachtegoed in de praktijk brengen.
De grootste engel, mijn ex, kwam kort daarna weer in mijn leven. Inmiddels is ze mijn vrouw, en verwachten we ons tweede kind. Nog steeds probeer ik de wereld dagelijks mooier te maken. Ik ben geen heilige, maar probeer wel een engel te zijn voor mensen die het nodig hebben.’
kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 17]
mede [delingen] Armband met korting Mooi nieuws voor deelnemers van de Nationale Postcode Loterij. Ieder jaar krijgen zij de prachtige Voordeelagenda en ook dit jaar staat er weer een aanbieding van Kansfonds in. Dit keer in samenwerking met Kompas Mengelmoes. De werknemers van de Creatieve Werkvloer van Kompas Mengelmoes maken prachtige accessoires. Om uiteenlopende redenen is het voor hen lastig om aan de slag te gaan in een reguliere baan. Bij Kompas Mengelmoes ontvangen zij begeleiding op maat. Met de coupon uit de agenda kunnen loterijdeelnemers met korting een handgemaakt, lederen setje van een armbandje en een sleutelhanger bestellen. Wacht niet te lang!
Op zoek naar kansen met Roderick Vonhögen Negen weken lang ging KRO-presentator en mediapriester Roderick Vonhögen op onderzoek uit, gevolgd door een camera. In opdracht van Kansfonds zocht hij naar mooie kansen om kwetsbare mensen weer deel uit te laten maken van de samenleving. En hij vond ze. Bij Emmaus Perspectief, Dress for Succes, Hosterpark en de Voorleesexpress bijvoorbeeld. Allemaal initiatieven die een steentje bijdragen aan een samenleving waar niemand buitengesloten raakt. De afleveringen zijn kort, met een krachtige boodschap. Kijk ze allemaal op kansfonds.nl/roderickzoektkansen
Klooster! Goed nieuws voor de fans van de eenmalige kloosterglossy Klooster! Het magazine was zo’n groot succes dat Klooster! nu een kwartaalblad wordt. Vier keer per jaar inspirerende verhalen van kloosterlingen en concrete voorbeelden van mensen die zich dienstbaar willen maken aan de samenleving. Zo vertelt een kinderarts hoe de regel van Benedictus hem helpt bij zijn roeping om jonge mensen te genezen, is er het verhaal van Kansfonds-projectpartner het Toverbaltheater dat laat zien hoe ieder mens van betekenis kan zijn in het leven. En zijn er prachtige reportages over het licht in de duisternis van december. Onder de lezers van Mede verloten we drie exemplaren van de nieuwe Klooster! Wilt u kans maken, stuur dan een e-mail met uw naam en adresgegevens met als onderwerp Klooster! aan mede@kansfonds.nl.
[ 18]
k wa r taalblad van Kan s fonds
mede [mens] ALLEEN ‘Kort nadat ik zwanger werd, belandde Nahshon in de gevangenis. Ineens stond ik er alleen voor. Ik wist niet waar ik heen moest. Vaak sliep ik bij mijn zus. Maar bij haar intrekken met mijn dochtertje, dat kon niet. Via haar leerde ik Meta van Kamers met Kansen kennen, en zij regelde ter overbrugging onderdak voor ons. Op het moment dat Nahshon vrijkwam, zijn we naar Aruba gegaan. Een nieuwe start leek een goed idee. Maar heimwee dreef ons na een jaar alweer terug. Eenmaal in Nederland werd Nahshon weer vastgezet. Pas toen leerden we dat je niet mag reizen als je voorwaardelijk vrij bent. Ik stond er weer alleen voor. Ook toen schoot Meta te hulp. Dankzij haar kon ik doorstromen naar het moederproject van Kamers met Kansen. Nu Nahshon weer vrij is, kunnen we dankzij haar samen onze dochter opvoeden. Ik zou niet weten wat we zonder Meta moesten.’ Ady Lejuez (27), deelnemer aan het project Kamers met Kansen
DROOM ‘Ady en Nasheylie zijn mijn wereld. Ik ben heel blij dat we nu samenwonen, en dat ik er kan zijn voor ze. We leren nu hoe we zelfstandig kunnen worden. Ik volg een vaderstraining, we leren praktische dingen – zoals omgaan met rekeningen –, en maken een ouderschapsplan met onze gezinscoach. Waarin bijvoorbeeld staat wie Nasheylie ‘s ochtends naar de opvang brengt, of met haar naar de kapper gaat. We zijn goed op weg. Ik heb werk, en Ady studeert. We doen er alles aan om een stabiel gezin te vormen, zodat we straks zelfstandig in een eigen huis kunnen wonen. Dat is mijn droom. En dankzij Kamers met Kansen kan die droom uitkomen.’ Nahshon Smith (27), deelnemer project Kamers met Kansen
DROMEN VAN EEN GEZIN Een stabiele opvoeding begint bij een moeder én vader. Liefst samen onder één dak. Jonge gezinnen die door hun omstandigheden niet kunnen samenwonen, krijgen via Kamers met Kansen toch die kans. ‘Met zijn tweeën sta je veel sterker.’
STERKER ‘Voor jonge moeders met een hulpvraag zijn er veel projecten. Maar wat als de vader ook graag deel wil uitmaken van het gezin? En zijn geen opvanghuizen, projecten of organisaties die het toestaan dat de vader bij moeder en kind intrekt. Terwijl een aanwezige vader belangrijk is voor een stabiele gezinssituatie. Niet alleen voor het kind, maar ook voor de moeder. Met zijn tweeën sta je immers veel sterker. Daarom zijn we in 2016 een speciaal project gestart voor jonge gezinnen die door omstandigheden wel willen, maar niet kunnen samenwonen. Ady en Nahshon doen het heel goed. Ze zetten zich volledig in voor de toekomst van hun gezin, vullen elkaar aan en zijn echt een voorbeeld voor de andere gezinnen. Ik ben echt enorm trots op hen.’ Meta Nijstad (36), jongerencoach Kamers met Kansen
kwa r t a a l bl a d va n K a n s fo n d s
[ 19]
‘Dankzij Kamers met Kansen kunnen we samen onze dochter opvoeden.’ Ady Lejuez (27)en Nahshon Smith (27), bieden hun dochtertje Nahsheli (4) een stabiel gezinsleven dankzij Kamers met Kansen z i e pa gi na
[19]