NΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ - Νο 5

ΕΙΔΙΚΗ ΤΙΜΗ

€4,90

SCIENCE ILLUSTRATED ΤΕΥΧΟΣ 76 • ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΟΡΤΩΝ

01

www.scienceillustrated.gr € 5,90 ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ & ΚΥΠΡΟ

9771790309000

ΤΕΥΧΟΣ 76 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012 ΤΙΜΗ € 4,90

(ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ & ΚΥΠΡΟ)

ΤΟΡΑ ΒΙΒΛΟΣ ΚΟΡΑΝΙΟ

ΕΞΕΡΕΎΝΗΣΗ Διασχίζοντας την Ανταρκτική

ΠΟΤΑΜΟΣ ΜΕΚΟΝΓΚ Η κιβωτός της φύσης

ΚΙΝΗΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ Τα προβλήματά τους και πώς λύνονται

Δηλητήριο φιδιών

Φαρμάκι που σώζει ζωές

Γεια σας, φίλοι μας! Ο Νέος Κόσμος που κρατάτε στα χέρια σας είναι εορταστικός! Ο κύριος Γιατίς έγραψε ήδη το γράμμα του στον Aϊ-Βασίλη. Εσείς τι θα του ζητήσετε φέτος; Ελάτε να δούμε μαζί το χριστουγεννιάτικο δέντρο μας με άλλο μάτι, να μάθουμε τι είναι το αστέρι των Χριστουγέννων και να ανακαλύψουμε πολλά μυστικά. Ελάτε να πειραματιστούμε και να φτιάξουμε το δικό μας «σπιτικό» χιόνι αλλά κι έναν καλτσοχιονάνθρωπο! Στην παρέα μας θα έχουμε τον Άγιο Βασίλη, ένα ελαφάκι, τον μικρό Δαβίδ από τη Βηθλεέμ, τον Σκρουτζ και πολλούς ακόμα φίλους! Γιατί είμαστε μία παρέα. Εσείς μας ρωτάτε και εμείς σας απαντάμε. Μαζί παίζουμε. Μαζί ανακαλύπτουμε. Περιμένουμε τις ερωτήσεις, τις απορίες και τα σχόλιά σας για ό,τι σας αρέσει και όχι μόνο!

Επικοινωνήστε μαζί μας και στείλτε μας φωτογραφίες από τα πειράματα και τις κατασκευές μας για να δούμε αν σας πέτυχαν ή όχι στη διεύθυνση neoskosmos@scienceillustrated.gr ή, αν θέλετε, ανεβάστε τα στην ιστοσελίδα μας στο facebook (http://facebook. com/scienceillustratedgr)

Μπέη Δάφνη - bei.daphne@gmail.com

Αρχισυντάκτρια: Έλλη Θεοχάρη Art Director: Δάφνη Μπέη Συνεργάτες: Λήδα Αρνέλλου, Υπ. Διδάκτωρ Επικοινωνίας της Επιστήμης Νίκος Γαβαλάς, Βιολόγος Αλίκη Γιαννάκη, Υπ. Διδάκτωρ Επικοινωνίας ΜΜΕ και Πολιτισμού Μαρία Καζάντη, Εκπαιδευτικός Ακριβή Κονιδάρη, Παιδοψυχολόγος Γιάννης Κοντογιάννης, Υπ. Διδάκτωρ Aστροφυσικής Βάλια Λύρατζη, Διδάκτωρ Αστροφυσικής Σπήλιος Πετρόπουλος, Φυσικός Μαρία Τσίπη, Βιολόγος Εικονογράφηση: Καίσαρας Βρεττός, Γιώργος Πετρίδης Επιμέλεια κειμένων: Μαρία Αλεξοπούλου, Αθηνά Καρατζογιάννη

Του κυρίου Γιατί του αρέσουν πολύ τα Χριστούγεννα! «Είναι ωραία» σκέφτεται «να νιώθει κανείσ πάλι παιδί [στην περίπτωσή του, ψιψινάκι] και να κάνει σκανδαλιέσ.

Nα κυνηγάει τισ γιρλάντεσ, να παίζει µε τα φωτάκια, να κρεµιέται από τα στολίδια!». Ο Μιάου Βασίλησ αγαπάει όλα τα γατάκια εξάλλου, ασ είναι λιγάκι άτακτα. Ο Γουφ Βασίλησ όλα τα κουτάβια, κ.ο.κ.

χει

Κείμενο: Αλίκη Γιαννάκη Εικονογράφηση: Καίσαρας Βρεττός

ησ λ ί Ά γ ι ο ο σ σ α ω σ Β µ ό ί τ Για

ολλά ονόµατα π ο ; τόσ

έ

Ο χαµογελαστόσ παππούλησ µε τη λευκή γενειάδα και το σάκο γεµάτο δώρα ονοµάζεται διαφορετικά σε κάθε χώρα έτσι ώστε το όνοµά του να ταιριάζει στη γλώσσα και τισ παραδόσεισ κάθε λαού. (Προφανώσ έχει και αντίστοιχο αριθµό διαβατηρίων για να διασχίζει τα σύνορα χαλαρά σε όλο τον κόσµο!)

Για παράδειγµα, στη Σουηδία, σύµφωνα µε τα παραµύθια, λέγεται «jultomte» (γιουλτόµτε), δηλαδή ξωτικό των Χριστουγέννων.

Στη Ρωσία ονοµάζεται «Ded Moroz» (Ντεντ Μόροουζ), που σηµαίνει ο παππούσ από τουσ πάγουσ, µάλλον γιατί εκεί έχει πολλά χιόνια.

Σε διάφορεσ χώρεσ είναι άγιοσ, αλλά όχι ο Βασίλειοσ, ο Νικόλαοσ.

Εσύ έγραψεσ φέτοσ γράµµα στον Άγιο Βασίλη ή µήπωσ µεγάλωσεσ πια;

Ζώα & Φυτά

Κείμενο: Νίκος Γαβαλάς

ερο είναι το ελαμαστε περισσότ μό θυ υ πο ι άκ τούγεννα το ζω ή κοντά στα Χρισ σώμα και κοντό, Κάθε τέτοια εποχ ο ζώο με λεπτό φ ορ όμ ι να Εί . α* στα μηρυκαστικά ζώ ει ήκ αν ι άφ ελ τα πόδια που To ι. άκ φ και λεπτά ευκίνη ι άλ φ κε ό κρ μι μα. Έχει υ με καστανό χρώ γάλα κέρατα πο μαλακό τρίχωμα χωρίζει από τα με ξε ι άφ ελ κό νι α. Το αρσε έχει πιο γρήγορ πλατιά φύλλα το βοηθούν να τρ χρόνο και μοιάζουν με του. έχει στο κεφάλι

νται κάθε Τα κέρατα ανανεώνο

ούς δέντρων. μαλακούς κορμ με ι κα λα ύλ φ έφεται με χόρτα, σει τα 100 του αρέσει να τρ ι κα α δι πά κο υ μπορεί να φτά σε το ς Ζει ρο βά το ι τά κα ο και 30 εκατοσ ι μέχρι το 1 μέτρ νε τά τρα! Στην Ελλάδα φ υ το ος Το ύψ φτάνουν τα 8 μέ υ πο τα μα άλ ι κα τητά του κάνει τη μεγάλη ταχύ κιλά. Εκτός από Μακεδονία. Ήπειρο και στη ς. Επίσης, μην ξεμη τε Άρ ζει κυρίως στην άς θε ς τη ο το αγαπημένο ζώ τα δώρα τα θολογία μας ήταν μυ η στ ι άφ που μας φέρνει ελ , Το λη σί Βα υ ιο ένα ζώα του Άγ ι και τα αγαπημ να εί ια άφ ελ τα χνάτε,

δένδρων.

Χριστούγεννα!

*Μηρυκαστικά

ή τους.

μασάνε την τροφ

να ζώα= είναι αυτά που ξα

λεξανδρινό

Σας αρέσουν τα κόκκινα λουλούδια;

Σας αρέσουν τα Χριστούγεννα; Τότε σίγουρα θα ξέρετε εκείνο το κόκκινο λουλούδι που σε όλο τον κόσμο σημαίνει Χριστούγεννα και γιορτές. Λέγεται

«αλεξανδρινό» ή «Αστέρι της Βηθλεέμ». Το αλεξανδρινό είναι ένα

μικρό δέντρο. Το ύψος του μπορεί να φτάσει από μισό μέχρι 4 μέτρα. Έχει μεγάλα πράσινα φύλλα τα οποία, λόγω της κατασκευής τους, δεν τα επισκέπτονται μέλισσες ή άλλα έντομα που μεταφέρουν γύρη. Κάποια από τα φύλλα αλλάζουν χρώμα και γίνονται κόκκινα λόγω του φωτοπεριοδισμού*. Χρειάζεται να μεγαλώσει σε σκιά επί

πέντε μέρες περίπου για να αλλάξουν χρώμα τα φύλλα του. Μεγαλώνει σε περιοχές της Αμερικής κυρίως αλλά και στην Ελλάδα. Αναπτύσσεται καλύτερα σε εσωτερικό περιβάλλον και προτιμάει πιο πολύ τον ήλιο το πρωΐ και τη σκιά όταν ανεβαίνει η θερμοκρασία. Χρησιμοποιείται για το στολισμό σε γιορτές. Ιδιαίτερα στην Αμερική χρησιμοποιείται από πολύ παλιά, από την εποχή των Αζτέκων**. Στο Μεξικό το ονομάζουν «Παραμονή Χριστουγέννων». Τα κόκκινα φύλλα του έχουν σχήμα παρόμοιο με το σχήμα των αστεριών και θεωρείται ότι συμβολίζει το Άστρο των Χριστουγέννων.

*Φωτοπεριοδισμός= η αντίδραση ενός οργανισμού στο φως και στη διάρκεια της μέρας.

**Αζτέκοι= φυλή ανθρώπων που ζούσε στο Μεξικό.

Κείμενο: Ακριβή Κονιδάρη Εικονογράφηση: Γιώργος Πετρίδης

ΠΑΙΔΙ ΑΠΟ ΑΛΛΟN ΤΟΠΟ

Κείμενο: Μαρία Καζάντη / Εικονογράφηση: Καίσαρας Βρεττός

Είναι ακόμα νύχτα, σκοτάδι πυκνό, μα ξυπνώ από τους γλυκούς ήχους της φλογέρας του πατέρα μου. Σφίγγω τη χοντρή κάπα πάνω μου και ισιάζω στο κεφάλι μου το μαυρόασπρο καρό μαντίλι μου. Κάνει κρύο απόψε. Είναι όμως νύχτα φωτεινή! Aν απλώσω το χέρι μου, θ’ αγγίξω τ’ αστέρια! «Δαβίδ, πεινάς, αγόρι μου;» ρωτάει ο πατέρας και μου δίνει μερικά ξερά σύκα. Γλυκά που είναι τα σύκα της αυλής μας! Νοστάλγησα το χωριό, τη μητέρα, το χωραφάκι μας που σπέρναμε σιτάρι και είχαμε αλεύρι όλη τη χρονιά! Βηθλεέμ λένε το χωριό μας, που πάει να πει «το σπίτι του ψωμιού». Με τον πατέρα κοιμόμαστε καιρό στο ύπαιθρο. Βόσκουμε τα κοπάδια ενός πλούσιου αγρότη. Δε γινόταν αλλιώς. Μας έπνιγαν τα χρέη. Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Ηρώδης επέβαλε κι άλλους φόρους. Οι τελώνηδες1 που τους μαζεύουν βάζουν και κάτι παραπάνω για να πάρουν το μερτικό τους. Πολλοί έτσι έχασαν ό,τι είχαν και δεν είχαν κι επαναστάτησαν εναντίον του ξένου δυνάστη, μα πού να βρουν το δίκιο τους. Τιμωρήθηκαν παραδειγματικά! Τα πράγματα, λέει ο πατέρας μου, είναι χειρότερα στην Ιερουσαλήμ, τη μεγάλη πόλη. Πήγε πέρσι να προσκυνήσει στο ναό2. Ήτανε πράγματι θαυμαστός, σαν ένα κομμάτι ουρανού που ακουμπάει στη γη! Τύμπανα ακούγονταν υποβλητικά και οι πιστοί ήταν ξυπόλητοι και ντυμένοι στα λευκά. Στους βωμούς θυσιάζονταν ζώα, που αργότερα τα έτρωγαν οι πιστοί, πίνοντας ευωδιαστό κρασί. Ο πατέρας εξομολογήθηκε στους ιερείς τα βάσανά του, ανακουφίστηκε, μα δε σωθήκαμε απ’ τη φτώχεια.

Φοροεισπράκτορες. Ονομαστός ιουδαϊκός ναός των Ιεροσολύμων.

3 Πλούσιος θρησκευόμενος Ιουδαίος.

4 Οι τρεις μάγοι, Μελχιόρ, Γάσπαρ, Βαλτάσαρ.

5 Αρωματικό ρετσίνι από δέντρο της ερήμου.

1 2

Στην Ιερουσαλήμ σε κάθε γωνιά κάποιος δύστυχος ζητιανεύει. Από δίπλα κάποιος Φαρισαίος3 κάνει τάχα πως τον συμπονεί και του δίνει ένα ξεροκόμματο. Μα τα χρυσά δαχτυλίδια του που λαμπυρίζουν μαρτυρούν την υποκρισία του. Άραγε, θα νιώσουν ποτέ οι πλούσιοι το χάσμα που μας χωρίζει;» αναρωτιόταν o πατέρας, και σαν να βούρκωσε κιόλας. Πήγαμε για λίγο καιρό στο σπίτι του αδελφού του, του θείου Συμεών. Μένει κοντά στη λίμνη Γενησαρέτ και είναι ψαράς. Μαζί του ρίχναμε τα δίχτυα, που γέμιζαν ψάρια. Γαλήνεψε η ψυχή μου! Η λίμνη θρέφει πολύ κόσμο. Η μητέρα πάστωσε όσα ψάρια δεν πουλούσαμε για τις δύσκολες μέρες του χειμώνα. Όπως τώρα που κρυώνω στο σκοτάδι. Μα, για δες! Ένα αστέρι φωτεινό! Ακούω αλήθεια τα κουδούνια των προβάτων να βγάζουν μελωδική μουσική; Βλέπουμε με τον πατέρα το αστέρι που κινείται αργά στην αστροφεγγιά. Ο Λεβί, ο γεροβοσκός, μας πλησιάζει: «Εδώ παραπάνω, σε μια σπηλιά, γεννήθηκε ένα αγόρι με πρόσωπο που λάμπει. Πάμε να το δούμε». Στη σπηλιά τα ζώα ζεσταίνουν με τα χνώτα τους το βρέφος δύο ταπεινών γονιών. Τρεις άντρες4 αρχοντικά ντυμένοι ακουμπούν με σεβασμό τα δώρα τους, σμύρνα5, χρυσό και λιβάνι. Νιώθω άσχημα. Δεν έχω ούτε ένα προβατάκι να προσφέρω. Ο γερο-Λεβί με χαϊδεύει: «Άκουσα πως το βρέφος θα φέρει αγάπη, δικαιοσύνη και ισότητα στον κόσμο. Αγωνίσου γι’ αυτά. Να το πολύτιμο δώρο σου».

ΜΑΣ ΡΩΤΑΤΕ, ΣΑΣ ΑΠΑΝΤΑΜΕ Κείμενο: Νίκος Γαβαλάς

παντικό υ ρ ρ ο π α Πώς το ους λεκέδες; αφαιρεί τ Πώς θα

ούχο σας. λεκέ στο ρ ν α ν έ βεβαίως! ε τ α ν υπαντικό, ρ ρ Μόλις κά ο π α ε Μ μόρια που ίσετε; λείται από ε τον καθαρ τ ο π α ό ικ με βρέξει παντ Όταν έχου . έ Το απορρυ κ ε λ ν το ό, τα μόριά νω σ δρουν επά λουμε απορρυπαντικ ή επιφάνεια αι βά ιαχωριστικ δ τον λεκέ κ ύ η τ σ ι τα νεια μεταξ ετούν στην επιφά , του τοποθ ύ ύ ξ ο ρ τα ε ε ν μ ι α νεια ους κ στην επιφά ι μεταξύ λίπ α α μ κ σ ς ε λ το έ α τ απο υφάσμ τό έχει ως υ νερού και Α το . ι ς α κ το α υ μ υφάσ το βάθος το λίπους και σμα σε όλο α φ ύ ες μέσα στο το ί ε αν σταγόν σ να βραχ ί ε θ εκές. ν υ ρ κ πομα ι τελικά ο λ τα ε ν ύ ρ κ λίπος να α α ομ ένοντας απ νερό. Ξεπλ

Πώς επέρχεται η αναπνοή στα νεογέννητα; Οι ιατροί σήμερα δε γνωρίζουν με σιγουριά πότε ακριβώς αρχίζει ένα μωρό να αναπνέει. Αυτό που γνωρίζουν σίγουρα όμως είναι ότι το μωρό πραγματοποιεί αναπνευστικές κινήσεις (κάτι σαν προπόνηση δηλαδή για αναπνοή) από όταν είναι στην κοιλιά της μαμάς του. Όσο για το τι κάνει τα μωρά να αναπνέουν αμέσως μόλις γεννηθούν, αυτό εξαρτάται από διάφορα γεγονότα. Η έλλειψη αρκετού οξυγόνου στο αίμα του αλλά και η επίδραση ειδικών χημικών ουσιών φαίνεται να δίνουν σήμα στον εγκέφαλο του μωρού για να αναπνεύσει. Γι’ αυτό και τα μωρά κλαίνε όταν γεννιούνται, ακριβώς διότι έρχονται σε επαφή με το οξυγόνο.

Τι προκαλεί την εμφάνισ η των κυκλώνων; Ο κυκλώνας είναι μια πολύ δυνατή θύελλα που παρουσιάζει μεγάλη δύναμη του ανέμου και θαλασσοταραχή. Για να δημιουργηθεί, χρειάζεται ζεστός και υγρός αέρας. Ο αέρας που βρίσκεται στην επιφάνεια της θάλασσας θερμαίνεται από τον ήλιο και παράλληλα υγραίνεται από το νερό. Ο αέρας αυτός ανεβαίνει πιο ψηλά στην ατμόσφαιρα και καθώς ανεβαίνει ψύχεται περισσότερο, φτάνοντας σε μια θερμοκρασία που λέγεται «σημείο συμπύκνωσης». Τότε σχηματίζονται σύννεφα. Όσο μεγαλύτερη είναι η διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ χαμηλού και υψηλού υψόμετρου, τόσο ο αέρας είναι πιο ασταθής και δημιουργεί βίαιες θύελλες, τους κυκλώνες. Τα σύννεφα που αναπτύσσονται κατακόρυφα δημιουργούν το κέντρο του κυκλώνα, που λέγεται και «μάτι του κυκλώνα».

Πώς επικοινωνούν τα φυτά μεταξύ τους; Τα φυτά μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους και να ανταλλάσσουν μηνύματα όπως και οι υπόλοιποι ζωντανοί οργανισμοί. Για «να μιλήσουν», τα φυτά ανταλλάσσουν κάποιες χημικές ουσίες, συνήθως αέριες. Τέτοιο παράδειγμα παρατηρούμε στα δέντρα της ακακίας που φυτρώνουν στην Αφρική. Τα φύλλα της αποτελούν νόστιμη λιχουδιά για τις αντιλόπες. Όταν αρχίζουν να μασούν τα φύλλα, η ακακία απελευθερώνει μια χημική ουσία, το αιθυλένιο, που βοηθάει στην παραγωγή μια άλλης χημικής ουσίας, της τανίνης. Το αιθυλένιο μεταδίδεται σε άλλα δένδρα ακακίας σε απόσταση μέχρι και 6 μέτρων, τα οποία έτσι παράγουν τανίνη. Η τανίνη κάνει τα φύλλα να μην τρώγονται από τις αντιλόπες κι έτσι τα δέντρα της ακακίας προστατεύονται από τους εχθρούς τους!

χόμαστε Όταν βρέχει, βρε όταν περισσότερο τρέχουμε ή όταν περπατάμε; Προτού απαντήσουμε σε αυτή την ερώτηση θα πρέπει να σκεφτούμε τόσο τις καιρικές συνθήκες, όπως είναι ένταση της νεροποντής, η ταχύτητα και η κατεύθυνση του ανέμου, όσο και την απόσταση που θα πρέπει να διανύσουμε. Όταν έχουμε να μετακινηθούμε σε μία συγκεκριμένη απόσταση μέσα στη βροχή, βρεχόμαστε λιγότερο όταν τρέχουμε από ό,τι όταν περπατάμε. Αν φυσάει δυνατά μπροστά μας, θα πρέπει να τρέξουμε όσο το δυνατό πιο γρήγορα για να βραχούμε λιγότερο. Αν φυσάει από πίσω μας, θα πρέπει να τρέξουμε ακριβώς με την ταχύτητα του ανέμου για να βραχούμε λιγότερο. Άρα, θα βραχούμε λιγότερο αν τρέχουμε και αφού σκεφτούμε πάντα την κατεύθυνση και την ταχύτητα του ανέμου.

ΑΣΤΡΟΦΥΣΙΚΗ

Κείμενο: Γιάννης Αλεξόπουλος

Το αστέρι της Βηθλεέμ Μία από τις ομορφότερες ιστορίες των Χριστουγέννων είναι αυτή του άστρου της Βηθλεέμ.

Τρεις μάγοι από τα βάθη της ανατολής είδαν στον ουρανό ένα πολύ λαμπρό και εντυπωσιακό αστέρι! Μόνο η γέννηση ενός βασιλιά ή πολύ σημαντικού ανθρώπου θα μπορούσε να έχει σχέση με ένα τόσο σημαντικό αστρονομικό φαινόμενο. Γι’ αυτό αποφάσισαν να το ακολουθήσουν ! Από τότε πολλοί έχουν προσπαθήσει να εξηγήσουν τι μπορεί να ήταν το αστέρι των Χριστουγέννων. Θα μπορούσε να είναι ένας εντυπωσιακός κομήτης, δηλαδή ένας ταξιδιώτης του διαστήματος, με την εντυπωσιακή ουρά του. Τέτοιοι κομήτες περνούν συχνά από τη γειτονιά της Γης μας, όπως ο κομήτης του Χάλεϊ. Ίσως ήταν ένας πολύ λαμπρός υπερκαινοφανής, ένα αστέρι δηλαδή που εξερράγη και η έκρηξη αυτή φάνηκε από τη Γη. Ίσως ήταν μια σύνοδος πλανητών, δηλαδή κάποιοι πλανήτες που ευθυγραμμίστηκαν και στον νυχτερινό ουρανό φαίνονταν περίπου στο ίδιο σημείο.

Για κανένα από τα παραπάνω σενάρια δεν υπάρχουν επαρκείς αποδείξεις. Ό,τι όμως και να ήταν το αστέρι της Βηθλεέμ, εμείς σήμερα κρατάμε λίγη από τη μαγεία του νυχτερινού ουρανού και του παραμυθιού για να γιορτάσουμε μία από τις σημαντικότερες γιορτές του χρόνου.

Καλά Χριστούγεννα λοιπόν και καλή Πρωτοχρονιά!

ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΓΗ Κείμενο: Μαρία Τσίπη

Κοιτώντας τα χριστουγεννιάτικα δέντρα με άλλο μάτι! Πλησιάζουν τα Χριστούγεννα! Μαζί με τα δώρα

δικασία αυτή ονομάζεται «φωτοσύνθεση».

και τα γλυκά θα κάνουν την εμφάνισή τους

Η φωτοσύνθεση είναι ιδιαίτερα σημα-

και τα χριστουγεννιάτικα δέντρα. Όπως τα

ντική για τον πλανήτη μας διότι κατά

έλατα στολίζουν τα σπίτια μας έτσι και όλα

τη διάρκειά της παράγεται οξυγόνο,

τα φυτά αποτελούν στολίδι για ολόκλη-

απαραίτητο για τα ζώα και τους αν-

ρο τον πλανήτη μας! Τι είναι όμως αυτό

θρώπους. Η φωτοσύνθεση είναι μια

που τα κάνει τόσο ξεχωριστά;

πολύπλοκη διαδικασία που πραγ-

Τα φυτά, σε αντίθεση με τα ζώα και

ματοποιείται στα πράσινα μέρη

τους ανθρώπους, μπορούν και

του φυτού, δηλαδή στα φύλλα και

φτιάχνουν μόνα την τροφή τους!

στον βλαστό. Σε αυτά υπάρχει

Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποι-

μια χρωστική που απορροφά

ούν το νερό που απορροφούν

το φως του ήλιου, η χλωρο-

οι ρίζες τους από το χώμα.

φύλλη, στην οποία οφείλε-

Επίσης, χρησιμοποιούν ένα

ται το πράσινο χρώμα των

αέριο που υπάρχει στον

φυτών. Η φωτοσύνθεση

αέρα, το διοξείδιο του

είναι λοιπόν ένας ακόμα

άνθρακα. Με το νερό, το

λόγος για να θαυμά-

διοξείδιο του άνθρακα

ζουμε όχι μόνο το χρι-

και τη βοήθεια του

στουγεννιάτικο

δέ-

ήλιου συνθέτουν

ντρο μας αλλά και

την τροφή τους,

όλα τα φυτά του

τη γλυκόζη. Η δια-

κόσμου!

ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΕΥΓΕΝΙΔΟΥ

ΕΠΙΣΤΗΜΗ… ΣΕ ΔΡΑΣΗ! Κείμενο: Μαρία Τσίπη

Δε χιονίζει τα Χριστούγεννα; Φτιάξε «σπιτικό» χιόνι!

Μπορείς να φτιάξ και ευχάριστο πεί εις το δικό σου χιόνι κάνοντας ένα πολύ εύ ραμα!

Θα χρειαστείς:

κολο

• Μία πάνα μω ρού • Ένα ψαλί

δι • Ένα κουτά

λι • Ένα μπολ •Μ

πόλικο νερό

Οδηγίες για την εκτέλεση του πειράματος:

α. Στο εσωτερικό της, εκτός Αρχικά κόψε με ένα ψαλίδι την πάν σκόνη. Συγκέντρωσε με ένα από το βαμβάκι υπάρχει και άσπρη μπολ. Στη συνέχεια πρόσθεκουτάλι την άσπρη σκόνη μέσα στο κατεύοντας. Όσο προσθέσε σιγά σιγά νερό μέσα στο μπολ ανα ιουργείται! τεις νερό, τόσο πιο πολύ χιόνι θα δημ

Τι συμβαίνει;

Η άσπρη σκόνη που υπ άρχει μέσα στην πάνα ον ομάζεται «πολυακρυλικό νάτριο». Μπορ εί να απορροφήσει πολύ μεγάλη ποσότητα νερού και να φουσκώσε ι! Γι’ αυτόν το λόγο τη χρ ησιμοποιούν στις πάνες. Επιπλέον, όπως θα διαπιστώσεις κι εσύ, μπ ορούμε με αυτήν τη σκόνη να φτιάξουμε τεχνητό χιόνι το οποίο είν αι τόσο κρύο όσο και το νερό που του προσ θέσαμε!

ΠΡΟΣΟΧΗ! ΟΛΕΣ ΟΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΕΝΟΣ ΕΝΗΛΙΚΑ

Κείμενο: Σπήλιος Πετρόπουλος

ιονάνθρ χ ο σ τ λ α κ ν α ν έ Φτιάξτε

ωπο!

ΥΛΙΚΆ

1 κοντή λευκή κάλτσα (σοσόνι),

αν δεν έχουμε, μπορούμε να κόψουμε μια μακριά στο σημείο του αστράγαλου

Χαρτί υγείας ή βαμβάκι 1 τριγωνικό κομμάτι χαρτιού ή υφάσματος 1 ύφασμα Σπάγγο

A1 BHM

ΕΡΓΆΛΕΙΆ ΙΆ

Ψαλίδι χειροτεχνίας Κόλλα Μαρκαδόρους

BHMA 3

A2 BHM

ρτί υγείας, λες από χα τερη. Τις ά π μ ο ύ δ ε ό Φτιάχνουμ και μία ελαφρά μικρ άζοντας η αβ μία μεγάλ ε μέσα στην κάλτσ ύμ τοποθετο γαλύτερη. με πρώτη τη

A4 BHM

μέρος της κάλτσας, Γυρίζουμε το πάνω από το δέσιμο, νω που περισσεύει πά δημιουργήσουμε να για τω κά τα ος πρ έναν σκούφο.

Δένουμε με τον σπάγγο δύο κόμπους αρκετά σφιχτά. Έναν ανάμεσα στις δύο μπάλες και έναν στην κορυφή.

BHMA 5

Ζωγραφίζουμε τα μάτια με το αγαπημένο μας χρώμα.

ιού Κόβουμε ένα πορτοκαλί κομμάτι χαρτ με, έχου δεν Αν . μύτη για και το κολλάμε μπορούμε να ζωγραφίσουμε ένα.

BHMA 6

Περνάμε το ύφ ασμα γύρω απ λαιμό, σαν κα ό τον σκ κόμπο και το όλ, κρύβοντας έτσι τον στερεώνουμε με κόλλα.

Ο καλτσοχιονάνθρωπος είναι έτοιμος για τον χειμώνα!

ΒΑΘΜΌΣ ΔΥΣΚΌ ΔΥΣΚΌΛΊΑΣ: ΜΕΤΡΙΟ

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΡΟΥΤΖ;

ν. Σκυμ υγέννω του ο ο τ ισ ρ νή Χ φείο Παραμο ω από το γρα ταν ά λευε ασ νιά. π ύ μένος υτζ δο ω ο γ ρ α κ π Σ ερ ανε Εμπενίζ το δωμάτιο έκ σόμπα .Σ τη μάτητα ά κάρβουνα σ ου τ σ χι πως τ σει ο Ό ιγ . λ ά τ ε Τα κ ρ α ο αγ ρά αιναν α για να ά, ήταν τ δε ζέστ α μ ή ρ τα χ . Απλ έλειπαν ρα κάρβουνα ε ς! τ ό ν σ ύ ιγκο η περισ ερός τσ β ο φ ς ένα

Είμαι τόσο διάσημος που από εμένα πήρε το όνομά του ο Σκρουτζ Μακ Ντακ ή Θείος Σκρουτζ, ο φανταστικός χαρακτήρας κινουμένων σχεδίων της Ντίσνεϋ, που λατρεύει να μετράει τα... αμέτρητα πλούτη του!

! ύ ’ όνομα υτζ με τ ες του κλασικο ο ρ κ Σ Ο ν. ίδ ε λ ώ γ ε γ υ ίμαι ε ρισ το ό τις σ Αυτός ε ρετε μέσα απ λου Ντίκενς Χ πο και ξέ ρό ρο Όλοι με ήματος του Κα ύπλουτο, ιδιότ ινείται θ ρ γκ α ο υ τ β σ ν υ δε ς το μυθισ ς τορία ω ο άνθρωπο πο . Ξέρετε επίση Ισ η ικ τ ρ α νιά υ μ , γ ή ια ρ ό το χρ φτώχε ά φιλά τρομερ άλλο εκτός απ οφική ζωή, τη νή ρ α ό συγγε τ τ με τίπο άνομαι τη συν αι τον μοναδικ κ χθ ότι απε ύγεννα, ακόμα εντ. ρ ο Φ τ ν ισ ο ου τ τα Χρ νιψιό μ α ν ο τ , μου

καλά ότι ύστερα Όμως, μικροί μου φίλοι, εσείς ξέρετε Χριστουγέναπό εκείνη την παγωμένη Παραμονή παρελθόν, το νων όλα άλλαξαν. Μία νεράιδα από α από το τασμ φάν ένα πνεύμα από το παρόν, ένα θειες που αλή σαν έρω φαν μέλλον κι ένα όνειρο μου δος και καρ ηρό σκλ ο , Εγώ . χτώ φοβόμουν να παραδε έλους τα μάτια αρχιτσιγκούνης Σκρουτζ, άνοιξα επιτ ακόμα και όλα μου και την καρδιά μου και είδα ότι, ς τίποτα χωρίς τα λεφτά του κόσμου να έχεις, δεν έχει τούγεννα, Χρισ ά αγάπη, οικογένεια και φίλους. Καλ λοιπόν, μικροί μου φίλοι!

Σε Δίνω Στεγνά

της συγγραφέα-δημοσιογράφου Στελίνας Μαργαριτίδου. «Γιατί άραγε η Ελλάδα με κάτι λιγότερο από 11 εκατομμύρια κατοίκους διαθέτει πάνω από 150 φαρμακαποθήκες και συνεταιρισμούς φαρμακοποιών, όταν η Γαλλία των 63,7 εκατομμυρίων κατοίκων διαθέτει μόλις 9 και η Γερμανία των 82,5 εκατομμυρίων μόνο 16;» Όλα τα γεγονότα που περιγράφονται είναι εντελώς φανταστικά.

Kάθε ομοιότητα με την πραγματικότητα είναι εντελώς συμπτωματική.

Tα στοιχεία που περιλαμβάνονται αποτελούν μέρος μιας μυθοπλασίας. Όπως και η ίδια η ζωή άλλωστε…

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΆΝΘΡΩΠΟΣ ΚΆΙ ΦΎΣΗ

Η

συγκεκριμένη μελέτη καταπιάνεται με το πρόβλημα της ανθρωπότητας, τη σχέση ανθρώπου και φύσης, το οποίο είναι και το μέγιστο πρόβλημα της φιλοσοφίας, όπως αναγνωρίζουν οι ίδιοι οι φιλόσοφοι. Φιλοδοξία του συγγραφέα δεν είναι να υποκαταστήσει τους τελευταίους, αλλά να αναδείξει μέσα από τα έργα τους και την ανθρώπινη πρακτική και ιστορία αυτή την κεφαλαιώδη σχέση, η οποία στις μέρες μας, μετατρεπόμενη σε προσπάθεια κυριαρχίας του ανθρώπου

στη φύση με την ανάπτυξη του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής, οδηγεί την οικολογική ισορροπία σε πλήρη αποσταθεροποίηση και την ανθρωπότητα στην καταστροφή ή την εκβαρβάρωση. Στόχος του συγγραφέα είναι να αποδειχτεί ότι η προσπάθεια κυριαρχίας του ανθρώπου στη φύση είναι μια επιδίωξη της νεοτερικής ιδεαλιστικής αλαζονείας, που θεωρεί τη φύση δημιούργημα υποδεέστερο του πνεύματος και αντικείμενο προς στυγνή εκμετάλλευση.