SCIENCE ILLUSTRATED ΤΕΥΧΟΣ 73 • ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2011
10
www.scienceillustrated.gr € 5,90 ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ & ΚΥΠΡΟ
9771790309000
ΤΕΥΧΟΣ 73 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2011 ΤΙΜΗ € 5,90
(ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ & ΚΥΠΡΟ)
Eκτοξεύεται τον Νοέμβριο ο Phobos-Grunt
γ
εκοπυπόνιία κ ια βιβλ
ΕΙ Χ Ε Ι ΠΕΡτωτικάα
Το Science I llustrated για τους µικρούς αναγνώστες
NέOΣ ΚόΣΜΟΣ
Λεηλατημένοι Πολιτισμοί
• EΛΛΑΔΑ • ΑΙΓΥΠΤΟΣ • ΙΡΑΝ
Κείμενο: Αλίκη Γιαννάκη | Εικονογράφηση: Καίσαρας Βρεττός
χα ύ ο ρ τα έτες; ί τ α ι Γ ν ετικ έχου Με τα πρωτοβρόχια ο κ. Γιατίς αράζει στις ταράτσες και παρατηρεί τους περίεργους συννεφένιους σχηματισμούς στον ουρανό. Όταν όμως έχει λιακάδα, χαζεύει τις μπουγάδες! Τόσα σχέδια, τόσα χρώματα! Τα εξερευνητικά του μάτια εντοπίζουν κάτι κοινό:
S X X
100
%
*Για να ξέρουμε το μέγεθος και το υλικό τους. Είναι φτιαγμένα από βαμβάκι ή συνθετικό, μετάξι; Να ξέρουμε τι φοράμε τέλος πάντων!
ΚΙ
Α ΜΒ
ΒΑ
τε;
ίέ
χο
υν
-π
αρό
τι μ
ικρο
*Για να ξέρουμε πώς να τα φροντίζουμε ώστε να μην «μπαίνουν» και να μην ξεθωριάζουν. Τα σύμβολα μας δείχνουν πώς να τα πλένουμε (με κρύο ή ζεστό νερό, στο πλυντήριο, στο χέρι, στο καθαριστήριο), πώς να τα στεγνώνουμε (σε απλώστρα, κρεμάστρα, επίπεδη επιφάνεια, στο στεγνωτήριο), τι καθαριστικά να χρησιμοποιούμε (κοινά, λευκαντικά), αν επιτρέπεται το στύψιμο και το σιδέρωμα. ιατ .Γ
ες!
ΙΚ
ι λέ
δεν τα λ
ΗΝ
είς τ
ύλια
.Γ Οκ
ΚΑΤΑΣΚΕΥ ΗΣ
ΗΣ
ΕΛΛ
ό φρύδι... Εσ
*Για να ξέρουμε ποιος τα έφτιαξε και πού. Όχι ποιος ακριβώς, αλλά τι μάρκα είναι το ρούχο και από ποια χώρα. Μερικοί διάσημοι σχεδιαστές μόδας υπογράφουν με τo όνομά τους βέβαια!
ι
ίς τ α
ει ν ύ ξ
στερ ι ρ α το
Ακ
όμα
και
τα μ
ικροσ
κοπικά παι
δικά εσώρουχα
έχο
ικέ υν ετ
τα!
Κ
ου αι τ
κ
Ζώα & Φυτά Κείµενο: Νίκος Γαβαλάς
υ ζώου φέρνει τύχη. το ύ το αυ λο τα πέ το ς πω Λέγεται
ι; α ν ί ε ο ώ ζ ο ι ο Π
γο! ο λ ά ο τ ά κ ι σ υ φ Μα
ων. γ ό λ α η δ ί ε 50 3 υ ο π ί ρ ε π ουν χ ρ ά π υ α ρ ε Σήµ ας τορ
πιβή ο λέγεται ε ό ικ ν ογέννητ ε σ Το αρ νώ το νε ε , α δ ι ά ρ α γεννάε λυκό φο 1 . Η φοράδ και το θη ουλάρι φύγουν έγεται π λ ι κ ά γ ο αλ να απο άδυ για ρ β ο τ ς τη τα μικρά νους. ς τους υς κινδύ . Το ύψο α ι ν ό ρ διάφορο 5-30 χ το βάρος τους ξερίπου 2 ε π ν υ ο αζ τά, ενώ ς διαΤα άλογ 0 εκατοσ 8 ι α ώμα του κ ρ ο χ ρ ο τ Τ έ . μ 0 1 ι το σει τα 80 α φτάσε εί να φτά χόρτο αλλά ρ ο ο μπορεί ν π κ μ ι σ α έ κ ρ ά φ ιλ ο κ τ ι ό 350 υς αρέσε κινάει απ είδος. Το ο τ ε μ α άλογ βλο. φέρει αν ν σε στά 2 , όταν ζου εις τους. σ ά ό ρ ν φ α σ κ ε ο τ ς ι ι α τ κ νωνούν µε θούνια και τα μάτια τους νήµη ι ο κ ι π ε α γ καλή µ Τα άλο ύν τα αυτιά, τα ρου ς. Έχουν υ ο τ ιο ά τ ο α π μ Χρησιμο υναισθή α γίνουν ουν τα σ ται και θ σ ν ύ ώ ο λ μ η υ δ θ κ ς για να ε λά θα σα θείτε κα ρ ε φ ς υ κι αν το ς φίλοι. καλοί σα
1
ηλικία
μικρό σε πουλάρι=νι,τοπου μπορεί να γνω-
πό ν άλογο. Το λόγου, δε ο είδος α λ λ ά ι α ίν ε ι. ρίζετε, ο πουλάρ χέση με τ σ ία μ α τ κ ρ ι χό α έχε ξηραμένα ο π α 2 = ς ό ν
σα
Το δέντρο για το οποίο θα μιλήσουμε βρίσκεται σχεδόν παντού στην Ελλάδα. Είναι ένα από τα πιο
χαρακτηριστικά φυτά της χώρας μας. Δεν μπορεί λοιπόν να είναι άλλο από την ελιά! Το φυτό αυτό πρωτοεμφανίστηκε στην Ελλάδα πριν από 50.000 χρόνια και στην αρχαιότητα ήταν το σύμβολο της θεάς Αθηνάς.
Στην αρχαία Ελλάδα οι ολυμπιονίκες βραβεύονταν με ένα στεφάνι ελιάς.
Είναι φυτό αυτοφυές1 που μεγαλώνει χωρίς πολλή περιποίηση, ενώ δε χρειάζεται πολύ νερό. Επίσης, είναι δέντρο αειθαλές2. Τα φύλλα του έχουν σχήμα που θυμίζει λόγχη, δηλαδή μυτερή άκρη ακοντίου. Έχουν σκούρο πράσινο χρώμα στην επάνω πλευρά τους και ελαφρώς χρυσαφένιο στην κάτω. O καρπός του δέντρου είναι οι πολύ νόστιμες ελιές, που μπορούμε να τις μαζέψουμε στο τέλος του φθινοπώρου.
Το λάδι της είναι πολύ θρεπτικό και το χρησιμοποιούμε συχνά στο φαγητό και ειδικά στις σαλάτες.
Λόγω της ομορφιάς της, η ελιά φυτεύεται σε κήπους και μπαλκόνια.
αυτοφυές = φυτρώνει από μόνο του αειθαλές = διατηρεί το φύλλωμά του όλο τον χρόνο 1
2
2cm
Κείµενο: Ακριβή Κονιδάρη Εικονογράφηση: Γιώργος Πετρίδης
2cm
Παιδί σε άλλον τόπο
Αίγυπτος
Κείµενο: Μαρία Καζάντη | Εικονογράφηση: Καίσαρας Βρεττός
Χθες το βράδυ έκανε πολλή ζέστη. Με τον πατέρα κοιμηθήκαμε στην ταράτσα του σπιτιού κάτω από το ψάθινο κιόσκι, πάνω στα κόκκινα υφαντά που μας έστρωσε η μητέρα. Ο Ρα1, ο γάτος μου, με ξυπνά μόλις ο ήλιος ανατέλλει.
«Κάτω, χοντρούλη» τον διώχνει η αδελφή μου, που ανεβαίνει τη σκάλα κρατώντας μια κούπα γάλα και χουρμάδες για πρωινό, που ο Ρα το ζήλεψε. «Τεμπέλη, Ιµχοτέπ2» συνεχίζει. «Ξύπνα!» «Ώρα να φύγω» λέω βουλώνοντας με τα χέρια τα αυτιά μου, αφού αρπάζω τους χουρμάδες κι αφήνω γάλα για τον Ρα. Ο ιερέας στο ναό θα θυμώσει αν αργήσω για το μάθημα, παρ’ ότι είναι πατέρας του φίλου μου του Σέσωστρις. Μένουμε στην πόλη Χέτεπ Σέσωστρις. Σέσωστρις λένε και τον φαραώ3 μας, που για χάρη του κατασκευάζεται πυραμίδα. Όταν πεθάνει, θα ανέβει στον ουρανό πατώντας στις ακτίνες του ήλιου. Το σχήμα της πυραμίδας θα τον βοηθήσει και επιπλέον θα διατηρήσει το σώμα του και θα ζήσει αιώνια. Στην πόλη μας μένουν όλοι οι εργάτες που δουλεύουν στην πυραμίδα, όπως ο πατέρας μου. Παλιά στο χωριό είχαμε χωράφια, αλλά όταν ο Νείλος πλημμύριζε, κάλυπτε τη γη, έκανε τα σπίτια σαν νησιά και κανείς δε δούλευε. Περνούσα τέλεια. Θυμάμαι τις πάπιες. Έπαιζα ρίχνοντας σπόρους στον λαιμό τους και τις εκπαίδευα να κουνούν τα φτερά τους μόλις με έβλεπαν. Είχα και καλάμια ψαρέματος. Ο πατέρας είναι αρχιτεχνίτης στο συνεργείο των Ρωμαλέων. Μεταφέρουν γρανίτη και ασβεστόλιθο από τα λατομεία, λαξεύουν τις πέτρες και χτίζουν την πυραµίδα. Σκληρή δουλειά. Γίνονται ατυχήματα συνεχώς και η αμοιβή είναι χαμηλή. Προχθές έκαναν απεργία, έγιναν φασαρίες με τους επόπτες, μα τελικά πληρώθηκαν με αρκετά μέτρα λινό ύφασμα. Καλυτέρεψαν και το συσσίτιο δίνοντας μπόλικη μπίρα, κρεμμύδια και ψωμί.
«Μα τον Ρα θα πάω στον ναό να γίνω γραφέας!» Οχ! ο κολλητός μου φωνάζει και η κοτσίδα του κουνιέται χαριτωμένα. Έχουμε και οι δυο το κούρεμα της μόδας και φοράμε κοντές βράκες από λινό.
ηόα.
νει ό, !»
«Προχώρα, τεμπέλη» του φωνάζω.
υ, εείλη ια βει υου
Κατευθυνόμαστε προς την αγορά και μια πικάντικη μυρουδιά μάς συνεπαίρνει. «Μπίρα φτιάχνουμε, παλικάρια. Θα δοκιμάσετε;» «Ακόμα να πάτε στον ναό;» εμφανίζεται η μάνα του Σέσωστρις. «Άντε, κι αν είστε φρόνιμα, θα σας πάρω κρόταλα για την αυριανή γιορτή». Φτερά στα πόδια μάς έδωσε η υπόσχεση και φτάσαμε στον ναό στη στιγμή. Αλάνθαστους παπύρους4 παραδώσαμε στον έκπληκτο ιερέα, πατέρα του Σέσωστρις.
μίαν αι ζα ύν
Ονειρευόμασταν την αυριανή πομπή προς τιμή του θεού Μπες5 και της θεάς Ταουέρτ6. «Λέω να φτιάξω μάσκες να φορέσουμε να μας θαυμάσουν όλοι».
ετις ήα, τά κη
«Πού τρέχει το κα7 σου, Ιμχοτέπ;» ρωτά πονηρά ο δάσκαλος ιερέας. «Να συναντήσει τον µπα8, κύριε» απαντώ, εισπράττοντας ένα βλέμμα αποδοκιμασίας. Αχ, αυτοί οι μεγάλοι! Δε μας νιώθουν!
ΘΕΟΣ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ ΟΝΟΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑ ΠΟΥ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΕ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΠΥΡΑΜΙΔΑ (2.646 π.Χ.) 3 ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΤΗΣ ΑΙΓΥΠΤΟΥ, ΣΗΜΑΙΝΕΙ «ΜΕΓΑΛΟΣ ΟΙΚΟΣ» 4 ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΟ ΧΑΡΤΙ ΑΠΟ ΤΟ ΦΥΤΟ ΠΑΠΥΡΟ 5 ΘΕΟΣ ΜΕ ΚΕΦΑΛΙ ΛΙΟΝΤΑΡΙΟΥ 6 ΕΓΚΥΟΣ ΘΕΑ ΜΕ ΜΟΡΦΗ ΙΠΠΟΠΟΤΑΜΟΥ 7 ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΑΙΓΥΠΤΙΟΥΣ, Ο ΑΛΛΟΣ ΕΑΥΤΟΣ 8 ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΑΙΓΥΠΤΙΟΥΣ, ΜΙΑ ΨΥΧΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ 1 2
ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΜΕΤΡΑΕΙ… Κείµενο: Γιάννης Κοντογιάννης
ΤΑ ΠΕΦΤΑΣΤΕΡΙΑ
Το καλοκαίρι μπορεί να πέρασε, συνδυάστηκε όμως με ένα εντυπωσιακό φαινόμενο στον νυχτερινό ουρανό! Κάθε χρόνο το φαινόμενο αυτό ταράζει τη γαλήνη των «ακίνητων» αστεριών. Είναι η βροχή
µετεώρων που ονομάζονται Περσείδες. Τα γνωστά μας πεφταστέρια ή διάττοντες αστέρες, όπως αλλιώς λέγονται, εμφανίζονται στον νυχτερινό ουρανό όλο τον χρόνο. Είναι φωτεινές και πολλές φορές εντυπωσιακές γραμμές που φαίνονται για λίγο και φυσικά δεν είναι αστέρια που πέφτουν. Πρόκειται για σωµατίδια διαφόρων µεγεθών
που μπαίνουν στην ατμόσφαιρά μας και καίγονται αφήνοντας πίσω τους τα πανέμορφα χνάρια τους.
Είναι πολύ συχνότερα τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, ειδικά στις 12 µε 13 Αυγούστου που το φαινόµενο κορυφώνεται.
Γιατί όµως τα πεφταστέρια είναι τόσο συχνά τους καλοκαιρινούς µήνες;
Στο σκοτεινό διάστημα που ταξιδεύει η Γη μας το καλοκαίρι πέρασε κάποτε ένας κομήτης με την
εντυπωσιακή φωτεινή ουρά του αφήνοντας πίσω του σωματίδια σκόνης διαφόρων μεγεθών.
Κάθε φορά που η Γη μας περνάει από αυτό το σημείο της τροχιάς της, πολλά από αυτά τα σωματίδια «σαρώνονται» από την ατμόσφαιρα του πλανήτη μας κι έτσι εμείς τα βλέπουμε ως πεφταστέρια.
Την επ όμενη φορά λοιπόν θα γνω ρίζετε τι κρύ βεται π το αστέρ ίσω από
νετε την ι που κάευχή σα ς!
ΟΥΡΑΝΙΟ ΤΟΞΟ: ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΒΡΟΧΗΣ!
Κείµενο: Δρ. Βάλια Λύρατζη, Διδάκτωρ Αστροφυσικής Παν/µίου Αθηνών
Κείµενο: Δηµήτρης Κοιλάκος
Παλιά οι άνθρωποι πίστευαν ότι το ουράνιο τόξο ήταν κάτι µαγικό! Ένας µύθος έλεγε ότι οι θεοί το χρησιµοποιούσαν ως γέφυρα για να κατέβουν στη Γη. Σύµφωνα µε έναν άλλο, στην άκρη του ουράνιου τόξου βρισκόταν ένας χρυσός θησαυρός. Στην πραγµατικότητα, το ουράνιο τόξο σχηµατίζεται από το φως του ήλιου όταν αυτό περνά µέσα από τις σταγόνες της βροχής που βρίσκονται στην ατµόσφαιρα. Όταν το φως περνάει από ένα υλικό (π.χ. αέρα) σε κάποιο άλλο (π.χ. σταγόνα βροχής), τότε συµβαίνουν δύο φαινόµενα. Ένα µέρος του γυρίζει πίσω, σαν ένα µπαλάκι που πετάµε στον τοίχο (το φαινόµενο αυτό λέγεται ανάκλαση). Το άλλο µέρος συνεχίζει την πορεία του στο δεύτερο υλικό αλλάζοντας διαδροµή (το φαινόµενο αυτό λέγεται διάθλαση). Το φως του ήλιου φαίνεται λευκό. Στην πραγµατικότητα, όµως, περιέχει όλα τα χρώµατα. Όταν περνάει µέσα από τις σταγόνες της βροχής, τα χρώµατά του χωρίζονται επειδή, λόγω διάθλασης, κάθε χρώµα ακολουθεί διαφορετική πορεία. Έτσι στο ουράνιο τόξο τα βλέπουµε να ανοίγουν σαν βεντάλια, µε το κόκκινο χρώµα να είναι στη µια άκρη και το ιώδες (µοβ) στην άλλη.
Για να δούµε το ουράνιο τόξο, πρέπει να έχουµε την πλάτη µας στραµµένη στον ήλιο και µπροστά µας να βρέχει.
Μας ρωτάτε, σας απαντάµε Κείµενο: Νίκος Γαβαλάς
Γιατί τα φύλλα πέφτου ν το φθινόπωρο;
Το καλοκαίρι τα φύλλα των δέντρων εκτελούν μια φυσιολογική διαδικασία που λέγεται «φωτοσύνθεση». Με τη φωτοσύνθεση τα δέντρα χρησιμοποιούν το φως του ήλιου και ουσίες των φύλλων, όπως τη χλωροφύλλη, και παράγουν χρήσιμες ουσίες για την ανάπτυξή τους. Το φθινόπωρο το φως του ήλιου μειώνεται και η φωτοσύνθεση δεν είναι απαραίτητη. Το δέντρο παράγει ουσίες που διασπούν τη χλωροφύλλη και δημιουργείται ένα είδος κεριού που διαχωρίζει το φύλλο από το κλαδί. Μόλις φυσήξει το πρώτο αεράκι, τα φύλλα πέφτουν.
Γιατί υπ άρχ καταιγ ουν περισσότ ίδες το βράδυ; ερες Κατά τη διάρκεια της μέρας η θερμοκρασία είναι υψηλότερη και το έδαφος ζεσταίνεται. Έτσι απελευθερώνεται ατμός νερού που ανεβαίνει ψηλά μαζί με ηλεκτρικά φορτία. Όσο περνά ο χρόνος και η μέρα γίνεται νύχτα, η θερμοκρασία στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας γίνεται όλο και πιο χαμηλή. Εκεί, ο ατμός του νερού γίνεται σταγόνες νερού. Αυτές πέφτουν προς τα κάτω μαζί με ηλεκτρικά φορτία. Στα σημεία που συναντώνται τα ηλεκτρικά φορτία που ανεβαίνουν με τα ηλεκτρικά φορτία που κατεβαίνουν δημιουργούνται οι αστραπές που βλέπουμε στις καταιγίδες.
με υ ο ν ί λαβα αι νέο α τ α κ Πώς α ψάρι είν ο; αν έν ηλικιωμέν ή Τα ψάρια γεννιούνται, μεγαλώνουν και γερνούν όπως οι άνθρωποι. Το πώς καταλαβαίνουμε την ηλικία τους έχει να κάνει με το πόσο μεγαλώνει μια μικρή πέτρα από ασβεστόλιθο που βρίσκεται στο αυτί των ψαριών. Για κάθε μέρα που περνά ένα δαχτυλίδι ασβεστόλιθου σχηματίζεται στην πέτρα αυτή. Από τη στιγμή που γνωρίζουμε πότε πέθανε το ψάρι είναι δυνατό μετρώντας τους δακτυλίους αυτούς να υπολογίσουμε την ακριβή ηλικία του μέχρι και το πότε γεννήθηκε!
ροι ό κ οι σ θούν ν α ωγ καλυφ ; ρ τ Τι έ ιν ανα ούχα πρ τα ρ
Ο σκόρος υπάρχει εδώ και 300 εκατομμύρια χρόνια, πολύ πριν ανακαλυφθούν τα ρούχα! Υπάρχουν δύο είδη σκόρων, εκείνος που τρώει τρόφιμα και εκείνος που τρώει ίνες από ρούχα. Ο πρώτος καθαρίζει τις φωλιές από φτερά και πούπουλα (τα τρώει), ενώ καθαρίζει και τα αποφάγια των πουλιών. Ο δεύτερος, παλαιότερα αλλά και τώρα, τρεφόταν επίσης με μαλλί και δέρμα, τα οποία περιέχουν ίνες παρόμοιες με αυτές που υπάρχουν στα ρούχα μας.
Γιατί το χαρτί ην κιτρινίζει με τ ου; ρόν πάροδο του χ Η διαδικασία κιτρινίσματος του χαρτιού έχει να κάνει με τα υλικά από τα οποία αποτελείται το χαρτί. Το χαρτί παράγεται από ξύλο. Το ξύλο αποτελείται από 3 ουσίες που ονομάζονται «κυτταρίνη», «ημικυτταρίνη» και «λιγνίνη». Η ουσία που είναι υπεύθυνη για το κιτρίνισμα του χαρτιού είναι η λιγνίνη. Όσο περνά ο καιρός, ορισμένες χημικές ενώσεις της λιγνίνης αντιδρούν με το οξυγόνο της ατμόσφαιρας. Αυτή η διαδικασία σε συνδυασμό με την επίδραση των ακτίνων του ήλιου επιφέρει το κιτρίνισμα του χαρτιού.
Επιστήµη... σε δράση! Κείµενο: Λήδα Αρνέλλου
ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΕΥΓΕΝΙΔΟΥ
Ένα υγρό αλλιώτικο από τα άλλα!
Στο πείραµα αυτό θα µπορέσεις να φτιάξεις ένα υγρό µε εκπληκτικές ιδιότητες!
Θα χρειαστεοίςρν φλάουρ)
ραβοσίτου (κ 1 κουτί άνθος α νερό πλαστικής χρώμα ζαχαρο 1 κουτάλι 1 μικρό μπολ
εση λ έ τ κ ε ν η τ α ι γ Οδηγίες του πειράµατοβςοσίτου και 1 κούπα νερό.
υς αρα κούπες άνθο ,5 εφέ. 2 λ ο π μ στο πλαστικής για ο ρ χα ζα Τοποθέτησε α μ νες χρώ ενές ερικές σταγό ί ένα ομοιογ τε Πρόσθεσε μ σ τι α μ η χ σ υγρό. ργά μέχρι να παχύρρευστο Ανακάτεψε α ε μ ι ζε ιά ο μ πρέπει να τραπέζι, είγμα σου θα μ ο Τ . α μ το ρίξεις στο γ α εί ν , μ α ρ ο γ ή εις γρ το ανακατέψ ατηρείς; ρ α Δοκίμασε να π ι Τ ! ια ρ χέ τα ς με να το πλάσει
Τι συµβαίνει;
γά), ύεις πολύ αρ τε α κ α ν α το . υνάμεις (π.χ είς μικρές δ κ σ δρά α υ το ν ότα ήγορα), αντι ό ρ ρ γ γ υ ις ν ε α ψ σ ι τέ α ίας κ ετα της κατηγορ είς να το ανα συμπεριφέρ θ τά ς α ε σ π σ υ σ ε η ο γ ρ ρ ρ ύ π τα . Σ ιο ου δημ ρευστών. λύτερες (π.χ ι. Το μείγμα π νευτώνειων ις είναι μεγα η ε μ μ ν ά ν τω υ υς ασκούντα δ ία ι το ρ ο υ ο ν ο γ π τα τη ό ις α ε κ ώ μ ν ν ε νήκει στη πό τις δυνά ιούργησες α εξαρτάται α μ ι) η α δ ίν υ ε ο π τα ό σ ρ υ . Το υγ παχύρρε σαν στερεό νάμεις. όσο δηλαδή π ο (τ ς υ το ωτερικές δυ ς εξ ε δ ό π ώ α ιξ ι το τα αυτής, επηρεάζε το ιξώδες δεν τά περιφορά σ ευ ρ ) α τώνει αντίθετη συμ ς ευ ω (ν μ » ό ά ν ικ υ ν ο ζο ν «κα υ παρουσιά Αντίθετα, στα ενη άμμος! α ρευστά πο ει ν τώ ευ και η κινούμ ν ά η λ μ λ α τά π σ α ω σ ν γ Πολύ είναι το κέτ είγματός σου μ υ το ν τή υ από α
ΠΡΟΣΟΧΗ: ΠΕΤΑΞΕ ΤΟ ΜΕΙΓΜΑ ΣΤΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΤΟ ΝΕΡΟΧΥΤΗ Ή ΣΤΗΝ ΤΟΥΑΛΕΤΑ ΓΙΑΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΦΡΑΞΕΙ Ο ΑΠΟΧΕΤΕΥΤΙΚΟΣ ΣΩΛΗΝΑΣ!
Κείµενο: Σπήλιος Πετρόπουλος
α λ ά υ γ η τ σ ι ρ ά ψ ο τ Βάλτε ΥΛΙΚΑ
1 λευκό χοντρό χαρτί
ΕΡΓΑΛΕΙΑ
2 λαστιχάκια ή κορδονάκια
1 μεγάλη κούπα ή ποτήρι Ψαλίδι χειροτεχνίας Στιλό ή Μολύβι
Εργαλείο για να ανοίξουμε τρύπες στο χαρτί
A2 BHM
A1 BHM
νω κύκλο πά ν α ν έ ε μ υ Σχεδιάζο ε τη βοήθεια μ στο χαρτί . ς α της κούπ
BHMA 3
Κόβουμε με το ψαλίδι το περίγραμμα που έχουμε σχεδιάσει.
Ανοίγουμε 2 τρύπες στην αριστερή και στη δεξιά ου. άκρη του χάρτινου κύκλ
BHMA 5
BHMA 6
A4 BHM
Περνάμε τα λαστιχάκια από τις τρύπες και τα δένουμε.
η ψάρι στ ς ο τ ε μ υ α ίζο υμ Ζωγραφ ρά του κύκλο ες. υ ε ύ λ τρ π μία π τις δύο σ α σ ε ανάμ
Πιάνουμε τα λ περιστρέφο αστιχάκια και υμε μία φορ ά Σχεδιάζουμ ε τώρα τη γυ . άλα στην πίσω π λευρά.
ΜΕ ΤΑ ΔΥΟ ΧΕΡΙΑ ΠΕΡΙΣΤΡΕΦΟΥΜΕ ΚΑΙ… ΤΟ ΨΑΡΙ ΜΠΑΙΝΕΙ ΣΤΗ ΓΥΑΛΑ!
ΒΑΘΜΟΣ ΔΥΣΚΟΛΙΑΣ: ΕΥΚΟΛΟ
*** Εκτός από τα συγκεκριμένα σχέδια μπορείτε να δοκιμάσετε οποιουσδήποτε συνδυασμούς σχεδίων θέλετε όπως ένα λιοντάρι και ένα κλουβί.
X-MEN: Ποιoς τελικά είναι αυτός ο Γούλβεριν; Τους Χ-ΜΕΝ τους γνωρίζετε; Είναι μια σειρά κόμικς που έγιναν ταινίες κι εγώ είμαι ο πιο διάσημος ήρωάς τους. Είμαι ο Γούλβεριν· και είμαι μισός άνθρωπος και μισός λύκος. Το πραγματικ Γεννήθηκα στ ό όνομά μου ε ον Καναδά το ίν α ι Τζέιμς Χόου λίγο μεγαλύτε 19ο αιώνα. λ ε ρος από σας. τ, αλλά οι φίλ ο Γ ι μου με φων ια την ακρίβε και πολλά για ια, είμαι πάνω από 170 χ άζουν Λόγκαν. Είμαι τί κάποτε λόγ ρονών! Δε θυμ ω ενός πειρά άμαι όμως ματος έχασα τη μνήμη μου άλλαξ . ολόκλ αν. Έγινα έν Ύστερα ηρος α α πό δια ς μεταλλαγ από αυτό όλα μένος μάντι. . Τ Ο ο σ π κ Επίσης ι Είμα , έχω τ ο σκληρό υ ελετός μου ι γεν λ κ ην ικα ι δύνα ικά νότητα κό του πλα αλύφθηκε κουλ μη. ν ήτη της μόνος Το τ μου. Έ αυτοΐασης . Αυτό με κά και όπλο ύπος, α , τσι μέ να κ μου νω πά μπορώ δηλ νει ανίκητο είνα λλά γίνο όψο αδή να ντα νέ ! υν α ι ος. γιατρε κόμ τα μακ μαι… κα ύομαι α κα ρ ι σίδ ιά, αδα κό παιδ μ ί ερα ! Άνθ άντινα όταν π ο εα ρωπος νύχια αλεύω μο με υτός ή μου λύκος, υ, που μ τους κ . Είμ α π αι ο άνω απ πορούν κούς. Έ Γούλ ’ όλ χ ν βερι α είμ α τρυπή ω υπερ ν! αι σουν άνθρ τοίχ ωπη ους