Holland in Congres nr.1 2009 by Scripta Communicatie B.V.

jaarrgang 5 | nummerr 1 | 2009

IN CONGRES EXPERTS AAN HET WOORD GOUDEN CONGRESTIPS CRISISWAARSCHUWINGEN

ROTTERDAM IS VASTBERADEN DIT GAAT DE STAD DOEN (PAGINA 15)

DE STUNT VAN MAASTRICHT LIVE-OPERATIES IN HET MECC

EEN VAKBLAD OVER INTERNATIONALE MEETINGS EN CONGRESSEN IN NEDERLAND

HOLLAND

Nieuw Amsterdams Peil Initiatief

Kennismaken Het Nieuw Amsterdams Peil Initiatief is vernoemd naar één van de belangrijkste waterbeheerssystemen dat in 1672 in Amsterdam werd geïntroduceerd door Johannes van Waveren Hudde (1628 - 1704), befaamd wiskundige, burgemeester van Amsterdam en bewindhebber van de VOC.

Kennisplatform Het Nieuw Amsterdams Peil Initiatief is een netwerkplatform met als doel Nederland op de kaart te zetten als kennisland. Met goed aangeschreven universiteiten en academisch medische centra is Nederland en Amsterdam in het bijzonder uitgegroeid tot een volwaardig kenniscentrum voor belangrijke ontwikkelingen op het gebied van wetenschap en onderzoek.

Kennisdelen Congressen zijn een uitstekend medium om kennis te delen. Het Nieuw Amsterdams Peil Initiatief organiseert exclusieve kleinschalige bijeenkomsten waarbij vertegenwoordigers van kenniscentra, zoals universiteiten, onderzoeksinstituten, bedrijfsleven en overheid elkaar kunnen ontmoeten. Om kennis te delen en gedachten uit te wisselen met mede-initiatiefnemers van (wetenschappelijke) congressen in ons land.

Kennisvergaren Nieuw Amsterdams Peil Initiatief Postbus 3901 1001 AS Amsterdam tel.: 020 - 551 2570 fax: 020 - 551 2575 e-mail: napi@nap-initiatief.nl www.nap-initiatief.nl

NIEUW AMSTERDAMS PEIL I N I T I AT I E F

140 135 130 125 120 115 110 105

Het Nieuw Amsterdams Peil Initiatief wordt gevormd door: 쮿 Amsterdam RAI 쮿 Amsterdam Toerisme & Congres Bureau 쮿 Congrex Holland 쮿 De congresorganisatie van het AMC 쮿 Eurocongres Conference Management 쮿 ICS International Conference Services 쮿 Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen

advertenties_HIC.indd 2

K E N N I S P L AT F O R M

07-05-2009 10:22:46

NEW ROOMS TOMEET YOUR DREAMS

’S-GRAVESANDESTRAAT 51 1092 AA AMSTERDAM TEL: 020-8502400 INFO@HOTELARENA.NL WWW.HOTELARENA.NL

advertenties_HIC.indd 3

07-05-2009 10:23:02

INHOUD

HOLLAND IN CONGRES

NIEUWS

TIPS EN WAARSCHUWINGEN Stel: een congres organiseren zou voor u de beste optie zijn in 2009 om kennis te delen of een product beter in de markt te zetten. Maar hoe doet u dat? Welke kansen liggen er te wachten? En in welke valkuilen moet u zeker niet trappen? Vier experts aan het woord.

ZO HAALT U MEER UIT EEN CONGRES!

ACHTERGROND

010

033

Om van ons land weer een geduchte internationale concurrent te maken, is het Innovatieplatform in het leven geroepen. Wiebe Draijer, een van de voormannen van het platform, vertelt hoe de congresbranche kan profiteren.

006

De wereld innoveert onafgebroken en de congresbranche gaat daarin volledig mee. In deze editie: drie technische hoogstandjes die congresbezoekers helpen om meer uit een congres te halen: Sossoon, Marathon Multimedia en Spotme.

YOUNG SCIENTIST AWARD Uitstekende congresfaciliteiten gecombineerd met een wetenschappelijke voortrekkersrol. Die ingrediënten brachten het prestigieuze jaarcongres van de Human Proteome Organisation naar Nederland. Professor doctor A.J.R. van Heck, verbonden aan de Universiteit van Utrecht en tevens congresvoorzitter, vertelt over de Young Scientist Award.

NIEUWS & PARTNERS Congresnieuws en een overzicht van de partners van het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen.

HOLLAND IN CONGRES

Iedere stad in Nederland heeft een zakelijk profiel waar de congresmarkt op aansluit. De Food & Health valley, dat is waar de regio Arnhem-Nijmegen voor staat. Jurriaan de Mol, directeur van het Convention Bureau Arnhem-Nijmegen, vertelt over de kansen.

PROFIEL II De recessie is niet per definitie een ramp, aldus Charlotte Kamermans, manager van het Convention Bureau Den Haag. Hoe Hawaï, de Noordzee en gerestaureerd industrieel erfgoed aan de Haagse congresmarkt een frisse impuls geven aan de congresmarkt.

HIC 004 Inhoud/voorwoord (2).indd 4

De ingrijpende modernisering van Sportpaleis Ahoy, de komst en herinrichting van SS Rotterdam, een 5-sterrenhotel aan De Boompjes. Rotterdam is in opmars als congressen- en evenementenstad. Dat moet ook wel: de ambitie van de stad is torenhoog.

037

016 039

RUBRIEKEN

PROFIEL I

004 HOLLAND IN CONGRES

HOLLAND OP Z’N BEST

013

FRESH DUTCH VIEWS Een lamp met 85 peertjes die aanbeden wordt, maar ook een stoel opgebouwd uit vodden en een immens populaire ladekast van 15.000 euro die nauwelijks is aan te slepen. Droog Design – ontdekt op een meubelbeurs in Italië – blijft ongrijpbaar. Een stukje Hollandse magie.

023 IN THE SPOTLIGHT

030

Maastricht trok het European Vascular Course naar zich toe en prompt werden alle records gebroken. In het MECC verbaasde de hele wereld zich over het technische vernuft. Een live-operatie met honderden collega’s volgen op een beamer, dat hadden de deelnemers nog nooit gedaan.

026

07-05-09 11:17

VOORWOORD

CO-CREATIE: DE ESSENTIE VAN EEN DESTINATIETEAM Afgelopen maand was het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC) betrokken bij een kandidaatstelling voor een internationaal congres dat in 2014 in ons land zou kunnen plaatsvinden. Ik benadruk de keuzemogelijkheid in deze zin, want op het moment van het ter perse gaan van dit nummer is nog niet besloten welk land dit congres mag organiseren. Een vertegenwoordiger van de betreffende federatie gaf in een interview in de vakpers aan dat hij vooral op zoek was naar kandidaatstellingen die echte inhoud beloven in plaats van loze beloftes en vage ondersteuningsbrieven. Hij zocht naar kandidaatstellingen waarin samenwerking is gezocht met alle betrokken partijen. U, als (potentieel) initiatiefnemer van een congres bent onderdeel van een zogenaamd destinatieteam. Tenminste, als u plannen heeft om een Europees of Internationaal congres op uw vakgebied naar Nederland te halen. Het team bestaat idealiter uit: uzelf en wellicht nog een vakgenoot van uw branchevereniging of associatie en vertegenwoordigers van het lokale congresbureau, een professionele congresorganisator, de beoogde locatie van het congres en een afvaardiging van het NBTC. De gebundelde kennis van een dergelijk destinatieteam leiden tot een afgewogen kandidaatstelling met zowel vakinhoudelijke kennis als de toegespitste informatie over Nederland, de beoogde stad, de accommodatie en andere dienstverlening. Alle partijen in een destinatieteam zijn experts als het gaat om de bijdrage die zij leveren. Met een mooi woord: een destinatieteam maakt co-creatie mogelijk. Maak gebruik van die kennis en creativiteit. Het NBTC heeft het netwerk voor u klaarliggen en is de beste start voor Nederlandse verenigingen met ambities voor de organisatie van een Europees of Internationaal congres in ons land!

COLOFON

jaargang 5 - nummer 1 - 2009

Vlietweg 15, 2266 KA Leidschendam, postbus 458, | REDACTIEADRES REDACTIE Eric Bakermans, Jan Bakker, Cariene Joosten, | Peter van Vuuren | CONCEPT & REALISATIE Scripta Media bv, Amsterdam, telefoon: 020-750 74 00 | ADVERTENTIE-ACQUISITIE Bureau Van Vliet, 023-571 47 45 | ARTDIRECTION & VORMGEVING Pier 3 Creatie, Lelystad (Manon Jansen) | MEDEWERKERS Marleen Bakker, Corbis, Irma Dorenstouter, Lex Draijer, Linda Huijsmans, Hollandse Hoogte, Peter Smith, Janneke Staats, Paula Vos | FREQUENTIE 2x per jaar | OPLAGE 5000 exemplaren | ABONNEMENTEN gratis, controlled circulation HOLLAND IN CONGRES IS EEN UITGAVE VAN: Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC)

2260 MG Leidschendam, telefoon: 070-370 53 40, fax: 070-370 54 66, info@holland.com, www.holland.com

HIC 004 Inhoud/voorwoord (2).indd 5

HOLLAND IN CONGRES 005

ERIC BAKERMANS MARKETING MANAGER MEETINGS & CONVENTIONS NEDERLANDS BUREAU VOOR TOERISME & CONGRESSEN

07-05-09 11:18

ACHTERGROND

â&#x20AC;&#x2DC;Nederrland behoorrt tot de meesst welvarrende landen terr werreld, maarr we zijn zichtbaarr terrrrein aan het verrliezen'

006 HOLLAND IN CONGRES

Wiebe Draijer

HIC 006 Innovatieplatform (3).indd 06

07-05-09 11:19

ACHTERGROND

INNOVATIE PLATFORM HOLLAND IN CONGRES

'Omdat we niet in de middenmoot mogen wegzakken' Een eiland voor de Nederlandse kust in de vorm van een tulp. Dat is een van de opvallendste ideeën die het Innovatieplatform tot nu toe heeft gelanceerd. De leden van het platform praten en denken over hoe Nederland ook in de toekomst vernieuwend en daadkrachtig kan blijven. ‘Daar is de congresmarkt zeker bij gebaat’, stelt Wiebe Draijer, managing partner bij McKinsey. TEKST LINDA HUIJSMANS FOTOGRAFIE HOLLANDSE HOOGTE, INNOVATIEPLATFORM

e top 5 van meest concurrerende kenniseconomieën ter wereld, daar moet Nederland in 2016 bijhoren. Het gaat nog wel goed met ons land, maar steeds ietsje minder goed en als er niets gebeurt zakken we weg in de grijze middenmoot. Dat is de reden dat in 2003 het Innovatieplatform in het leven werd geroepen. Premier Jan Peter Balkenende persoonlijk is voorzitter en ook de ministers van Economische Zaken en die van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap zijn lid. Het geeft aan hoe serieus het kabinet het onderwerp innovatie neemt.

HIC 006 Innovatieplatform (3).indd 07

Ook Water is een sleutelgebied. Die keuze behoeft weinig uitleg, hoewel Draijer erop wijst dat bij de benoeming van een sleutelgebied niet alleen gekeken wordt naar waar Nederland van oudsher goed in is, maar ook naar hoe goed er nu wordt samengewerkt en welke initiatieven er worden ontplooid. Het doel voor 2016 is dat de Nederlandse watersector over de hele wereld baggert, dijken bouwt en tulpvormige en andere nieuwe eilanden aanlegt. Daarbij wordt gebruikgemaakt van nieuwe vindingen op het terrein van de bio- en nanotechnologie die waterkeringen en de ondergrond waarop ze staan versterken. Inspiratie in overvloed voor een congres op niveau. Hightech en creatieve industrie Bedrijven uit het derde sleutelgebied, dat van de Hightech Systemen en Materialen, hebben tegen die tijd producten ontwikkeld die goed gerecycled kunnen worden en gebruiken duurzame materialen. De bedrijvigheid in dit sleutelgebied concentreert zich in Nederland voor een groot deel op de hightechcampus in Eindhoven. ‘Dat vind ik een mooi voorbeeld van hoe een sleutelgebied optimaal kan functioneren’, zegt Wiebe Draijer. ‘In het kielzog van toonaangevende bedrijven als Philips en ASML ontstaan vele kleinere bedrijven. Omgekeerd werkt het ook: doordat deze sector als sleutelgebied is aangewezen, werken ze meer samen, waardoor de sector als geheel sterker wordt.’ >

HOLLAND IN CONGRES 007

Welvarend land Wiebe Draijer maakt sinds twee jaar ook deel uit van het Innovatieplatform. In het dagelijks leven is hij managing partner bij McKinsey en ook daar houdt hij zich bezig met innovatie: ‘Nederland behoort tot de meest welvarende landen ter wereld, maar we zijn zichtbaar terrein aan het verliezen. Het bedrijfsleven is niet innovatief genoeg en groeit minder hard dan bij onze buren. Er komen te weinig nieuwe ondernemingen bij, de arbeidsmarkt is niet flexibel en te vaak staat starre regelgeving belangrijke vernieuwingen in de weg. Ja, dat raakt ook de congresmarkt. Reden genoeg dus om het Innovatieplatform in het leven te roepen.’ Om van Nederland weer een geduchte concurrent te maken, heeft het platform onder andere gekeken naar sectoren in het bedrijfsleven en de wetenschap waarin ons land al sterk is. Daar liggen de meeste kansen om te excelleren, zo is de redenering. Tussen 2004 en 2006 werden zes zogenaamde sleutelgebieden aangewezen en Wiebe Draijer houdt zich daar expliciet mee bezig. ‘Heel belangrijk is het sleutelgebied Flowers & Food. Nederland is natuurlijk wereldberoemd om zijn bloemen en bollen. De sector levert een relatief grote bijdrage aan onze export en banengroei en innovatie speelt er tra-

ditioneel een grote rol. Het biedt dus alle kansen om te excelleren.’ De innovatie binnen deze sector vindt bijvoorbeeld plaats in de zaadveredeling, sierteelt en voedingsindustrie waaronder Unilever en Heineken. Ook de Universiteit van Wageningen is belangrijk binnen deze sector. In 2016 moeten de Nederlandse voedingsbedrijven vooroplopen met gezond en duurzaam verbouwd voedsel.

07-05-09 11:19

NOVOTEL AMSTERDAM CITY ONDERGAAT EEN METAMORFOSE. • • • • •

Congrescentrum van 1.300 m2 1000 gasten in theateropstelling 3 restaurants en een terras Live Cooking TV Dining

Per december 2009 is Novotel Amsterdam City het enige 4 sterren hotel in de Randstad, dat voor 450 gasten overnachtings-, vergaderen restaurantfaciliteiten op één locatie aanbiedt.

novotelamsterdamcity.com novotel.com

advertenties_HIC.indd 8

Novotel Amsterdam City Europaboulevard 10 1083 AD Amsterdam The Netherlands Tel.: 020 541 11 23 E-mail: h0515@accor.com

Designed for natural living

07-05-2009 10:23:09

Een van de plannen van het Innovatieplatform: een tulpvormig energie-eiland in de Noordzee.

> De jongste maar snelst groeiende sector die als sleutelgebied is aangewezen, is de Creatieve Industrie. Nederlandse bedrijven zijn toonaangevend in de creatieve sector, maar het ontbreekt nog te veel aan uitwisseling van informatie, kennis en contacten, vindt het Innovatieplatform. Congressen zouden hierin een belangrijke rol kunnen spelen. Deze zogenaamde creatieve bedrijven zijn voor een belangrijk deel in de regio Amsterdam te vinden en een aantal ervan spant zich in om van Amsterdam dé Europese vestigingsplaats te maken voor de content-industrie, zowel voor entertainment, zoals computergames, als voor ‘social software’ voor bijvoorbeeld virtuele gemeenschappen. Het internationale congres in Amsterdam, PICNIC, is hier een goed voorbeeld van.

50 buitenlandse bedrijven Het Innovatieplatform kiest voor een integrale aanpak van de sleutelgebieden. Dat betekent dat er binnen alle gebieden wordt gekeken naar factoren die van belang zijn voor innovatie. Niet alleen de technische hoogstandjes binnen R&D-projecten horen daarbij maar ook de samenwerking tussen het MKB en de grote bedrijven, aandacht voor opleiding en ontwikkeling van hoogwaardig personeel, soepeler en simpeler regelgeving, internationale samenwerking en

HIC 006 Innovatieplatform (3).indd 09

‘Wij zijn een denktank’, benadrukt Draijer. ‘Er zijn nu zeventien leden die hun kennis en ervaring in wetenschap, politiek en bedrijfsleven met elkaar delen, discussiëren en hun kennis en netwerk beschikbaar stellen. Wij bedenken concepten en formuleren perspectieven en prioriteiten, maar de uitvoering moet gebeuren door de bedrijven en sectoren zelf. Daarvoor zijn innovatiegelden beschikbaar bij het ministerie van Economische Zaken, maar het doel is ook dat de bedrijven binnen een sleutelgebied gezamenlijk meer activiteiten gaan ontplooien, waardoor ze uiteindelijk ook meer geld gaan verdienen.’ Meerdaagse congressen met ruimte voor discussie en naderhand een digitaal vervolg van de kennisdeling sluit naadloos aan op deze ambitie.

'Wij zijn een denktank. (...) De uitvoerring moet gebeurren doorr de bedrrijven en sectorren zelf' De conclusies die de commissie-Scheepbouwer begin dit jaar over de huidige zes sleutelgebieden presenteerde, waren behoorlijk positief. ‘Scheepbouwer is iemand die recht voor zijn raap is en zegt wat hij denkt. Daarom ben ik blij met zijn rapport’, zegt Draijer. Over een jaar of twee worden de sleutelgebieden opnieuw getoetst, er kunnen er een paar afvallen maar ook bijkomen. Op de lijst van potentiële sectoren staan onder andere duurzame energie, en de life sciences. ‘Maar, let wel, de kwalificatie “sleutelgebied” is geen garantie. De commissie-Scheepbouwer heeft de creatieve industrie een gele kaart gegeven omdat er nog onvoldoende wordt samengewerkt. Als dat niet verandert gaat dat op den duur ten koste van de innovatie en zal de hoge vlucht die de branche tot nu toe heeft genomen tot stilstand komen. Daar moeten ze dus aan gaan werken.’ Het doel van het Innovatieplatform is innovatie. ‘En dat blijven we te allen tijde serieus nemen’, aldus Wiebe Draijer. Of het nu gaat om een tulp voor de kust van Nederland, of het ontwikkelen van een computergame. •

HOLLAND IN CONGRES 009

Het vijfde en zesde sleutelgebied zijn de Chemie en die van Pensioenen en Sociale Verzekeringen, maar die zwaartepunten worden steeds opnieuw vastgesteld, zegt Wiebe Draijer. Zo heeft een commissie onder leiding van voormalig KPN-topman Ad Scheepbouwer de huidige sleutelgebieden tegen het licht gehouden en suggesties gedaan voor mogelijke toekomstige sectoren die extra aandacht verdienen. ‘Duurzame energie is er een van, maar we kijken ook met interesse naar de ontwikkelingen binnen de life sciences’, aldus Draijer.

ACHTERGROND

aantrekken van buitenlandse investeerders. ‘We willen meer toptalent aantrekken en Nederland in het buitenland nog beter promoten als aantrekkelijke vestigingsplaats. Als Innovatieplatform hebben wij ons daarbij expliciet ten doel gesteld om over twee jaar vijftig significante buitenlandse bedrijven hiernaartoe te halen’, zegt Wiebe Draijer daarover. ‘Daarbij kijken we met nadruk naar de sleutelgebieden.’ Concrete acties van het Innovatieplatform om de innovatie te bevorderen zijn onder meer de introductie van innovatievouchers voor MKB-bedrijven, die de drempel naar kennisinstellingen voor ze kunnen verlagen. Er wordt gewerkt aan maatregelen waardoor buitenlandse kenniswerkers sneller toestemming krijgen om hier te komen studeren en werken. Binnen de creatieve industrie worden regionale broedplaatsen gecreëerd waar onderwijs, onderzoek en bedrijfsleven elkaar kunnen ontmoeten. Ook hier zijn kennisvouchers een serieuze optie om bijvoorbeeld MKB-bedrijven en kunstvakopleidingen met elkaar in contact te brengen. Ideeën genoeg dus, en daar gaat het bij het Innovatieplatform in de eerste plaats om.

07-05-09 11:20

Tipss van prrofessssionalss

010 HOLLAND IN CONGRES

HIJS DE

HIC 010 Tips (2).indd 010

ZEILEN! De economische wind waait uit een andere hoek. Maar dat is geen reden

voor congresorganisatoren om voor anker te gaan en de storm af te wachten. Integendeel. Die woelige baren bieden ook nieuwe kansen. Vier autoriteiten in de congresbranche geven gouden tips. 'Ga er niet van uit dat het zomaar goed komt.' TEKST IRMA DORENSTOUTER FOTOGRAFIE CORBIS

07-05-09 11:20

ROB ZIKKENHEIMER

van Congress Care, erkend congresbureau voor medische congressen en symposia:

MARIËTTE HELMANN

van Eurocongress International, PCO en VNCerkend congresbureau voor de associatiemarkt:

JARNO DE BOER

van congresorganisatiebureau Congrex voor de corporate, associatie- en overheidsmarkt:

JERRY GASPERSZ

van MCI Amsterdam Office, PCO en gespecialiseerd in wetenschappelijke en overheidscongressen:

Vissie

‘Medische congressen zijn minder conjunctuurgevoelig, want medici scholen zich via congressen na om hun accreditatiepunten te behalen voor hun medische bevoegdheid. De deelnemers zijn dan ook sterk gericht op de inhoud van het congres. Ze willen exact weten waar ze hun tijd aan besteden en of ze hetgeen ze leren direct in de praktijk kunnen brengen. Zo weten ze wat ze “kopen”. Daarom vermelden wij de doelstellingen van het congres concreet in het programma. Onze business is redelijk conservatief en dat zie ik niet snel veranderen. Deelnemers zijn gefocust op de inhoud en niet op allerlei leuke initiatieven. Het uitwisselen van informatie blijft belangrijk.’

‘Vooralsnog merken we weinig van de economische tegenwind. Dat komt doordat wij congressen organiseren voor de associatiemarkt. Verenigingen en overheden zijn nu eenmaal minder gevoelig voor economische schommelingen. Momenteel ontvangen we zelfs opvallend veel abstracts. In plaats van terugval, is er sprake van groei. Iets wat je nu niet zou verwachten en ik kan ook niet verklaren hoe dat komt. De grote vraag is natuurlijk wel of we in 2009 hetzelfde aantal deelnemers krijgen als in 2008. Vorig jaar merkten we al dat deelnemers zich steeds later inschreven. Die trend zet zich door. Wellicht een gevolg van de economische ontwikkelingen.’

‘Bij de corporate congressen merken we dat bedrijven voorzichtiger zijn met hun financiële middelen. Budgetten zijn teruggeschroefd en kunnen maar één keer uitgegeven worden. Dat heeft z’n weerslag op de opdrachten, want potentiële opdrachtgevers houden hun hand op de knip. Wij verwachten dan ook pas in de tweede helft van dit jaar duidelijkheid over de zakelijke congressen voor 2010 en verder. Bij de associatie- en overheidscongressen, onze grootste markt, hebben de economische ontwikkelingen nog geen ingrijpende gevolgen. Wel merken we in deze markt iets van de algemene negatieve teneur, maar dat lijkt me logisch.’

‘Onze expertise ligt op diverse gebieden: samen met klanten werken aan hun bedrijfsdoelstellingen, event- en associatiemanagement en het bouwen van communities rond merken, producten en diensten voor ondernemingen en instanties. MCI Amsterdam merkt vooralsnog weinig van de economische turbulentie. Wel hoor ik van collega’s die corporate congressen organiseren, dat opdrachtgevers steeds vaker hun bijeenkomsten uitstellen of annuleren. Die ervaring hebben wij niet.’

‘Communiceer van tevoren duidelijk wat de deelnemers kunnen verwachten, vermeld de doelstellingen. En livecommunicatie werkt het best om een boodschap over te brengen. Wil je dat kosteneffectief doen, organiseer dan een congres of symposium. Naar dat argument luisteren bedrijven wel.’

‘Het lijkt een open deur, maar zorg dat je je congresbegrotingen op orde hebt. Bouw reserves in zodat je tegenvallers kunt opvangen. Blijf werken aan je marketing en bewaak je eigen bedrijfsorganisatie. Maak slimme keuzes.’

‘Wees creatief. Iets wat je natuurlijk altijd moet nastreven. Maar als het geld toch wel binnenkomt, wordt de noodzaak hiervan vaak minder gezien. En, het lijkt voor de hand liggend, budgetteer conservatief. Een driegangendiner is snel uitgebreid naar een viergangendiner. Andersom is lastiger.’

‘In de associatiemarkt worden congressen door segmentatie en specialisatie steeds kleiner en duurzamer. Het is nu het moment om je als congresorganisatiebureau aan te sluiten bij deze tendens.’

Don’t

‘Beknibbel niet op aanverwante zaken. Zoals bijvoorbeeld drukwerk. Ervaring leert dat als je uit kostenoogpunt alleen digitaal communiceert, je een groot deel van de doelgroep overslaat. Een gemiste kans.’

‘Schrijf niet zomaar Jan en alleman aan, maar bepaal per congres de doelgroep. Wees kritisch en segmenteer daar waar nodig. Dat komt professioneel over bij de ontvanger en je houdt de kosten in de hand.’

‘Ga er niet van uit dat het allemaal wel goed komt. De realiteit is echt anders. Het is beter om minder hoge verwachtingen hebben en daar op in te spelen. Beknibbel niet op je marketing en promotie, maar zorg dat potentiële deelnemers en sponsors je weten te vinden.’

‘Speel geen paniekvoetbal. Geef niet toe aan je angst, maar houd overzicht. Zorg ervoor om intern en extern op koers te blijven en sla geen onnodige zijwegen in.’

Kanssen

‘De prijzen zakken tot een reëel niveau en hotels en accommodaties willen weer onderhandelen, want er staan zalen leeg. En voor zaaleigenaren: segmenteer je aanbod. Of bied een vroegboekkorting aan. Aantrekkelijk en het werkt twee kanten op: de congresorganisator krijgt zo al vroeg inzage in het aantal deelnemers.’

‘De tijd is rijp voor het ontplooien van nieuwe initiatieven, om creatief te zijn. Je kunt juist nu de zaken nog meer naar je eigen hand zetten. Bijvoorbeeld door samen met een expert een congres te initiëren over een onderwerp dat nu belangrijk is.’

Het is nu het moment om je te onderscheiden. Bijvoorbeeld door congressen kleinschaliger te maken en meer te focussen op de inhoud en effectief netwerken. Dat is nu belangrijker dan de sociale activiteiten. Deelname kost toch geld en dat moet verantwoord uitgegeven worden.’

‘We merken dat grotere opdrachtgevers steeds vaker zaken zoals eventmanagement uitbesteden. En we zien dat bedrijven meer en meer hun bedrijfsdoelstellingen in overweging nemen en kijken waar ze op kosten kunnen besparen. Dat biedt voor onze markt absoluut kansen.’

HIC 010 Tips (2).indd 011

HOLLAND IN CONGRES 011

Vissie

07-05-09 11:21

REDACTORIAL

Verrbouwing

NOVOTEL AMSTERDAM CITY In het hartje van het commerciële centrum van Amsterdam, tegenover het gezellige Amstelpark en daarmee op korte afstand van zowel Schiphol als de binnenstad. Novotel Amsterdam City is een begrip op de Zuidas. Een grootscheepse verbouwing wacht, Remco Groenhuijzen, General Manager van het hotel geeft uitleg.

012 HOLLAND IN CONGRES

Remco Groenhuijzen

Waar bestaat de modernisering uit? ‘Er worden nieuwe ruimtes gebouwd aan de bestaande accommodatie – voor congressen, evenementen en vergaderingen – met een capaciteit tot maximaal 1000 gasten. De huidige eet- en drinkgelegenheden worden daarbij in een nieuw jasje gestoken. Formeel of informeel dineren, in een klein gezelschap of in een grote groep: het kan straks nog beter. De receptie wordt uitgerust met vijf check-in balies alsmede twee zelf check-in counters waar de gast kan inchecken zonder de hulp van een receptiemedewerker. Naast vernieuwde fitnessvoorzieningen komt er een uitgebreide en zeer luxueuze wellnessruimte met aromadouches en verwarmde ligstoelen.’ Waarom deze vernieuwing? Novotel Amsterdam City is het vlaggenschip voor het merk Novotel in Nederland

HIC 012 RED Novotel (1).indd 012

en voorziet in de wensen van de internationale zakenwereld. We zijn bekend om onze gastvrijheid en onze faciliteiten op het gebied van conferenties, exposities en relatiemanagement. Daarin gaan we heel ver. Al jaren. Onze ambitie zegt ons: ‘Sta niet stil, denk voortdurend vooruit’. In die gedachte koersen wij op de vernieuwingen af. We kunnen niet het vlaggenschip blijven door rustig achterover te leunen. Deze geplande nieuwbouw maakt ons weer echt het neusje van de zalm. En dat verwacht de zakelijke gebruiker ook van ons.’ Waarom is Novotel Amsterdam City straks nog interessanter? ‘De combinatie van 610 hotelkamers en 17 vergaderzalen is uniek voor Amsterdam. Novotel Amsterdam City is daarmee het enige 4-sterren hotel in de Randstad, dat 450 gasten op hoog niveau kan laten verga-

deren, eten en overnachten op één locatie. Onze accommodatie krijgt straks nog meer inhoud en diepgang.’ Wanneer is de oplevering van de nieuwbouw? ‘Dat is in december 2009. De totale uitbreiding is dan afgerond en vanaf dat moment verwelkomen de medewerkers van Novotel Amsterdam City iedereen graag in het “nieuwe” hotel!’ Ondervinden de gasten tot die tijd hinder van de bouwwerkzaamheden? ‘Minimaal. Natuurlijk er wordt gewerkt, maar gasten zullen te allen tijde onze kwaliteit voorgeschoteld krijgen. Daar zijn we heel alert op. En Novotel Amsterdam City blijft uiteraard in alle fases van de renovatie operationeel.’ •

11-05-09 15:19

WETENSCHAP OP WERELDSCHAAL De Food & Health valley, dat is waar de regio Arnhem-Nijmegen voor staat. Lange tijd veel te bescheiden geweest, maar bezig met een inhaalslag. ‘Hier gebeuren zaken op wereldniveau’,

PROFIEL I

Food, health en waterrsstof

‘Iedere stad in Nederland heeft een zakelijk profiel waar de congresmarkt op aansluit. Rotterdam heeft bijvoorbeeld de haven, Amsterdam de dienstverlening. In de regio Arnhem-Nijmegen staan food & health centraal. Wageningen Universiteit & Research is een wetenschappelijk onderzoeksinstituut dat internationaal toonaangevend is in voedingsmiddelentechnologie. Het Universitair Medisch Centrum St. Radboud in Nijmegen is een topkenniscentrum voor academische geneeskunde en gezondheidszorg. Om deze instituten heen zijn vele kennisinstituten en honderden bedrijven gevestigd die de food & health-ontwikkelingen verder vertalen naar de markt.

aldus Jurriaan de Mol, directeur van het Convention Bureau regio Arnhem-Nijmegen. TEKST PAULA VOS FOTOGRAFIE LEX DRAIJER

Heel actueel is de ontwikkeling van waterstoftechnologie in Arnhem. Een aantal bedrijven vormt daar een zogenaamd “waterstofcluster” en werkt nauw samen aan het verwerken van waterstoftechnologie in praktische toepassingen. Hun waterstofauto is op de AutoRAI gepresenteerd. Er wordt in deze regio dus wetenschap bedreven op wereldniveau. De ontdekkingen en ontwikkelingen trekken regelmatig internationale aandacht. Dan is het toch vreemd dat congressen nog steeds vaak in de Randstad gehouden worden. Maar dat verandert nu snel. De congresmarkt wordt zich namelijk bewust van wat de regio Arnhem-Nijmegen te bieden heeft. Aan de ene kant wetenschap op wereldschaal. Als je hier een congres bijwoont, zit je met je neus boven op de ontwikkelingen. Instituten als Wageningen UR maken hun kennis bovendien heel toegankelijk, bijvoorbeeld met proeflokalen, wat heel aantrekkelijk is voor de congresbezoeker. En er valt nog eens wat te netwerken als je zo dicht op het speelveld zit.

HIC 013 Profiel I - J. de Mol (1).indd 013

HOLLAND IN CONGRES 013

Rondom de congressen zelf is er in deze regio veel te beleven op het gebied van natuur en cultuur. De sfeer is hier heel anders dan in de Randstad. Het is exotischer dan je denkt, het landschap is heuvelachtig, de natuur overweldigend. De groene bossen zijn overal. Congresgangers die hier eenmaal zijn geweest, komen daarom graag terug. Misschien zijn we zelf wel een beperkende factor geweest: het is tijd om onze bescheidenheid eens af te leren.’ •

07-05-09 11:24

Vergaderen was nog nooit zo smaakvol als bij Bilderberg Een vergadering inclusief diner reserveert u al vanaf

99 p.p.

www.bilderberg.nl

Bij Bilderberg vergadert u op idyllische locaties, met comfortabele zalen, alle mogelijke apparatuur, heerlijk eten Ă¨n uw eigen Service Partner, die zorgt dat alles de hele dag door soepel en naar wens verloopt. Zodat u zich optimaal op uw eigen zaken kunt concentreren, zonder u verder ergens druk over te hoeven maken. DĂ t is vergaderen bij Bilderberg. Kijk voor meer informatie over prijzen en reserveringen op www.bilderberg.nl of bel 0317 362 266.

Why settle for less?

advertenties_HIC.indd 14

07-05-2009 10:23:17

HOLLAND OP Z'N BEST

De Wilhelminakade

ROTTERDAM

Van het oude Westen tot hartje centrum en de Kop van Zuid, werkelijk overal in Rotterdam wordt gebouwd en verbouwd. En als er nog niet wordt gebouwd, ligt er wel een plan klaar. Op opvallend veel locaties gaat het om hotels en om congresfaciliteiten. Rotterdam is in opmars als congressen- en evenementenstad. TEKST JANNEKE STAATS FOTOGRAFIE ROTTERDAM MARKETING

HIC 015 Holland op z'n best - Rotterdam (4).indd 015

HOLLAND IN CONGRES 015

TIMMERT AAN DE WEG

07-05-09 11:26

De Maaskant

De Erasmusbrug, icoon van de stad

akelijke reizigers weten Rotterdam steeds beter te vinden. De relatief jonge, internationale stad met een skyline die er bij elk bezoek weer anders uitziet, heeft met een flinke groei van accommodaties de zakelijke bezoeker ook steeds meer te bieden. Het aantal congressen en evenementen in de stad is de afgelopen ja-

Watertaxi op de Maas

blijkt ook uit de cijfers. In 2008 is Rotterdam van de derde naar de tweede plaats gestegen als Nederlandse congressenlocatie. Wesselink: ‘Waar Rotterdam nu tegenaan loopt is dat het op topdagen nog extra capaciteit kan gebruiken. Zowel wat betreft hotelkamers als congreslocaties. Om meer zakelijke, meerdaagse bijeenkomsten te

016 HOLLAND IN CONGRES

In 2008 steeg de stad naarr de tweede plek alss Nederrlandsse congrresslocatie ren dan ook toegenomen. Dat is niet vanzelf gegaan, weet Ton Wesselink, directeur Rotterdam Marketing. ‘Rotterdam komt van ver. We hebben nog altijd het imago van een werkstad, van een industrie- en havenstad. Dat zijn we ook, en daar zijn we ook zeer trots op, maar Rotterdam is veel meer dan dat. Dat willen we graag laten zien aan de zakelijke reiziger.’ Dat Rotterdam zich steeds duidelijker profileert als congres- en evenementenstad

HIC 015 Holland op z'n best - Rotterdam (4).indd 016

kunnen aantrekken, worden op dit moment investeringen gedaan in luxe hotels en passende locaties.’ Vraag Rotterdam richt zich als het gaat om het binnenhalen van congressen en evenementen met name op drie sectoren die passen bij de stad: de maritieme sector, de medische sector en tot slot de creatieve industrie. Rotterdam Marketing zet zich graag in

Brasserie Dudok

om nieuwe initiatieven in de stad te stimuleren. ‘Aanbod creëert vraag’, is de stellige overtuiging van Wesselink. Hij haalt inspiratie uit het buitenland. ‘Kijk bijvoorbeeld naar andere opkomende havensteden als Glasgow en Liverpool. In deze steden is het gelukt een goede combinatie tussen “business” en “leisure” te maken en tegelijkertijd een goede prijs-kwaliteitverhouding te bieden. Beide steden hebben er hard aan moeten werken om in beeld te komen als congreslocatie. Glasgow heeft bijvoorbeeld flink geïnvesteerd in een zeer groot congrescentrum. Dat redden ze nooit, dacht iedereen. Maar wat blijkt? Door de komst van dit gigantische complex trekt de stad juist nieuwe congressen aan.’ Bouw Wie door Rotterdam loopt of rijdt merkt direct dat de stad volop in ontwikkeling is en grote ambities heeft. Werkelijk overal wordt gebouwd. Van het Centraal Station dat wordt omgebouwd tot hypermoderne passagiersterminal en het stationsplein dat een complete metamorfose ondergaat, tot de dit jaar op te leveren Maastoren op de Kop van Zuid, die met een hoogte van 165 meter het hoogste kantoorgebouw van Nederland

07-05-09 11:26

Zomercarnaval in Rotterdam

Luxor op de Kop van Zuid

HIC 015 Holland op z'n best - Rotterdam (4).indd 017

Ook een aantal grote hotelketens is actief in de stad. Zo opent Van der Valk in het voormalige bankgebouw aan de Boompjes een vijfsterrenhotel. Golden Tulip Rotterdam Centre breidt fors uit in het voormalige IMAX-theater. Het hotel gaat van 263 naar 465 kamers en heeft straks in totaal 1500 m2 zaalruimte voor congressen en evenementen. Hiermee komt het in de top 10 van grootste hotels in Nederland. Ook NH Hotels en de Eden Hotelgroup hebben concrete uitbreidingsplannen in Rotterdam. Evenementen Rotterdam heeft flink wat grote evenementen naar zich toe weten te trekken. Aansluitend bij de speerpunten van Rotterdam Marketing wordt in 2010 het European Design Festival gehouden. 2010 is tevens het jaar waarin de Tour de France zal starten in de Maasstad. Een jaar later organiseert Rotterdam de Eurogames, zevenduizend homoseksuele sporters uit heel Europa zullen dan vier dagen lang strijden om tientallen medailles. En dit jaar is Rotterdam Europese Jongerenhoofdstad met als motto ‘Your World’. Ton Wesselink: ‘Op het eerste gezicht lijken dit soort evenementen niets met congressen te maken te hebben, >

HOLLAND IN CONGRES 017

wordt. En dan zijn er ook nog volop plannen die nog niet in aanbouw zijn, maar wel in een vergevorderd stadium in de voorbereidingsfase. Zoals het ontwerp van toparchitect Rem Koolhaas voor een kubuscomplex aan de Coolsingel, waarin winkelen, wonen, werken, cultuur en ontspanning samenkomen (geplande oplevering 2013). Of de plannen om het monumentale postkantoor in het centrum van Rotterdam om te bouwen tot luxe en trendy winkelcentrum Post Rotterdam. Overigens wordt dit sfeervolle pand, tot de bouwactiviteiten beginnen, geexploiteerd als congres- en evenementenlocatie voor groepen tot 1500 gasten. De komende jaren zal ook het aantal hotelkamers flink toenemen in de stad. Vooral op en rond de rivier de Maas. De meest opvallende en spraakmakende locatie is de SS Rotterdam, die vanaf 27 juli zijn deuren opent. Het voormalige vlaggenschip van de Holland-Amerika Lijn heeft een vaste plek gekregen op Katendrecht. Met het Cruise Hotel krijgt Rotterdam er maar liefst 257 hotelkamers op viersterrenniveau bij. Bovendien biedt het schip 5000 m2 zaalcapaciteit – verdeeld over tientallen zalen, business boardrooms en meetingrooms –, twee restaurants en drie bars.

Dit jaar wordt gestart met een grote kwaliteitsimpuls van het Sportpaleis Ahoy. De geplande modernisering bestaat onder meer uit een vergroting van de bezoekerscapaciteit, van ruim 10.000 naar 13.500 plaatsen, verbetering van de akoestiek en het plaatsen van een nieuw dak. Met een nieuwe dakconstructie kan het Sportpaleis in de toekomst grotere muziek- en theaterproducties huisvesten. Peter van der Veer, general manager venue Ahoy: ‘De kwaliteit gaat enorm omhoog. De sportarena wordt bijna een theater met comfortabeler stoelen en mooie foyers. We willen dat het voor bezoekers aantrekkelijker blijft om voor en na een concert of ander evenement samen iets te drinken en te eten in Ahoy.’ De kwaliteitsimpuls moet er ook voor zorgen dat Ahoy een aantrekkelijker locatie wordt voor grote congressen en corporate events. ‘Bij ons heb je in een stoelopstelling straks plek voor ruim tienduizend gasten, die daarna in kleinere zalen en hallen lezingen, workshops, exposities of feesten kunnen bijwonen. Het unieke van Ahoy is het multifunctionele karakter: een overdekte arena, diverse evenementenhallen én congres- en vergaderruimten.’ Terwijl de verbouwing van het Sportpaleis nog moet beginnen, wordt binnen Ahoy al gewerkt aan nieuwe plannen. Van der Veer: ‘We onderzoeken de mogelijkheden voor een hotel en extra congres- en vergaderruimten. Onze congres- en vergaderportefeuille groeit en we verwachten dat er nog meer groei mogelijk is. Een hotel zou heel goed aansluiten op onze overige activiteiten. Onze locatie wordt steeds aantrekkelijker. We hebben het Zuidplein, een van de grootste overdekte winkelcentra van Nederland, voor de deur en het openbaar vervoer naar Ahoy is goed. Nu de gemeente er serieus werk van maakt om het gebied rond Ahoy aantrekkelijker te maken, zien we volop kansen.’

HOLLAND OP Z'N BEST

AHOY

Modern sportpaleis

07-05-09 11:26

HOLLAND OP Z'N BEST

Exterior Rijnhaven

The Riverbank Hotel

De Euromast

018 HOLLAND IN CONGRES

'Rotterrdam worrdt de komende jarren een stuk toegankelijkerr, een half uurr van Schiphol, 2 uurr van Parrijss'

> maar de praktijk leert dat het organiserende partijen wel degelijk op ideeën brengt. Het geeft de stad dynamiek en laat zien wat we hier kunnen organiseren. En dat geldt uiteraard ook voor jaarlijks terugkerende evenementen als het North Sea Jazz Festival, Zomercarnaval, Marathon Rotterdam, Dance Parade en de Wereldhavendagen. Al deze evenementen helpen de internationale naamsbekendheid van de stad te vergroten. De internationale pers komt hier graag, vooral omdat er naast de evenementen steeds weer iets nieuws te beleven is, bijvoorbeeld op architectuurgebied.’ Toekomst Ton Wesselink: ‘Door de investeringen die we nu doen, is Rotterdam in de toekomst optimaal in staat meerdaagse zakelijke bijeenkomsten te faciliteren. Ook op topdagen kunnen we dan de vraag aan. Wat Rotterdam de komende jaren extra aantrekkelijk zal maken, is de forse toegankelijkheidsver-

HIC 015 Holland op z'n best - Rotterdam (4).indd 018

betering. Met de komst van de hogesnelheidslijn die eind van dit jaar zal gaan rijden vanuit Schiphol en begin volgend jaar vanuit Parijs is Rotterdam meer dan ooit dicht bij de rest van Europa. Rotterdam ligt straks minder dan een half uur van Schiphol en slechts twee uur en tien minuten van Parijs. En dan hebben we het nog niet eens over Rotterdam Airport. Voor de zakelijke reiziger heeft dit vliegveld, met zijn uitbreidingsplannen voor zakelijke bestemmingen, grote voordelen. Vooral omdat er verhoudingsgewijs weinig tijd verloren gaat aan inchecken en security.’ Wesselink heeft een vurige wens: ‘In de nabije toekomst zou ik graag een ideale koppeling tussen business en leisure gerealiseerd zien worden. Het avondleven van Rotterdam is erg goed, zeker nu er steeds meer aan en op het water te beleven is, maar de winkels zijn erg vroeg dicht. Het zou mooi zijn als je hier na een dag congresseren nog langer zou kunnen winkelen.’ •

Van der Valk vestigt zich in het centrum van Rotterdam met een vijfsterrenhotel: The Riverbank Hotel. In het voormalige gebouw van De Nederlandsche Bank aan de Boompjes aan de Nieuwe Maas. ‘Het wordt ons eerste vijfsterrenhotel en het is ook een van de weinige vestigingen in het centrum van een stad’, vertelt Freek van der Valk, manager van Van der Valk Hotel Ridderkerk en toekomstig manager van The Riverbank Hotel. ‘Ik kom zelf uit Rotterdam en zie dat deze stad veel mogelijkheden heeft. Door de komst van de HSL ligt Rotterdam op een strategisch punt voor de zakelijke reiziger. Schiphol, Brussel, Parijs zijn allemaal in zeer korte tijd te bereiken. Maar de aantrekkelijkheid van de stad zit ook in de open en eigentijdse mentaliteit van Rotterdam en de Rotterdammers.’ De naam verwijst naar de historie van het voormalige bankgebouw en naar de plek aan de oever van de Nieuwe Maas. Freek van der Valk: ‘De Boompjes was vroeger het centrum van de stad, hier stonden de hotels, de herenhuizen en hier scheepten de grote stoomschepen in. Dat gevoel willen we terugbrengen in het nieuwe hotel. Doordat we werken met een bestaand gebouw krijgen de kamers een bijzondere vorm. Ze variëren in grootte van 32 m2 tot maar liefst 180 m2. In de kelder, waar vroeger een deel van de Nederlandse goudvoorraad lag, komen twee ruimtes voor banqueting voor in totaal vijf- à zeshonderd mensen. Het hotel krijgt ook een klein auditorium met honderdtwintig stoelen. Voor groepen rond de honderd personen zijn weinig gespecialiseerde locaties te vinden. Je komt al snel in multifunctionele zalen. Een klein theater van deze omvang, met goede stoelen en een prettige ambiance is moeilijker te vinden. We zien kansen in deze nichemarkt.’

07-05-09 11:27

ROTTERDAM INSPIRES YOU WWW.ROTTERDAM.INFO CONGRESSTAD ROTTERDAM HEET U VAN HARTE WELKOM Bent u op zoek naar de perfecte locatie voor uw congres, bijeenkomst of evenement in Rotterdam? Rotterdam Marketing biedt associaties, bedrijven en intermediairs objectieve en kosteloze informatie en advies over de mogelijkheden die Rotterdam te bieden heeft. Wij organiseren regelmatig informatieve dagen waarbij we u in ĂŠĂŠn dag kennis laten maken met Rotterdam als congres- en evenementenstad. Daarnaast verstuurt Rotterdam Marketing vier keer per jaar een digitale nieuwsbrief met de meest actuele informatie voor de zakelijke markt. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Rotterdam Marketing via convention@rotterdam-marketing.nl of telefonisch via 010-2051500.

advertenties_HIC.indd 19

07-05-2009 12:19:56

AHOY ROTTERDAM ONS AHOY IS UW AHOY! Wellicht heeft u er nog nooit aan gedacht, maar ook voor uw vergadering, workshop, training, congres of andere zakelijke bijeenkomst kunt u terecht in Ahoy. Behalve een podium voor wereldsterren, topsporters en grote beurzen, biedt Ahoy namelijk ook een Congres- & Vergadercentrum bestaande uit een congreszaal voor 500 gasten en zes in oppervlakte variërende zalen geschikt voor vergaderingen en presentaties. Alle ruimtes zijn met elkaar te combineren en voorzien van alle denkbare faciliteiten. Ontvangst van uw gasten kan in een van de naastgelegen foyers. Afhankelijk van uw wensen kunt u een of meerdere zalen huren en eventueel ook nog gebruik maken van het Sportpaleis en de Beurs- & Evenementenhallen die direct in verbinding staan met het Congres& Vergadercentrum. Er zijn vele situaties denkbaar die vragen om een multifunctionele accommodatie. Eén die niet alleen fysieke ruimte biedt, maar ook alle ruimte om uw speciﬁeke wensen en ideeën te realiseren. Die ruimte vindt u niet overal. Die vindt u alleen bij Ahoy.

AHOY-WEG 10 F 3084 BA ROTTERDAM T 010 - 293 32 43 / F 010 - 293 35 18 E SALES@AHOY.NL / I WWW.AHOY.NL

CONCERT- EN CONGRESGEBOUW DE DOELEN EEN LOCATIE OP NIVEAU Een modern congresgebouw in het hart van Rotterdam, op slechts 2 min. loopafstand van het Centraal Station. Voor zakelijke en kennisgerichte bijeenkomsten van 100 – 3000 personen is de Doelen een ontmoetingsplaats met een buitengewone allure. De tweeledige functie als concert- en congresgebouw in combinatie met de functionalistische architectuur geven de locatie een bijzonder karakter. Het Willem Burger Zaal complex van de Doelen is speciaal gebouwd voor het faciliteren van deze bijeenkomsten. Dit complex kenmerkt zich door een transparante zakelijke architectuur en biedt een grote diversiteit aan zalen. De modernste audiovisuele voorzieningen zijn geïntegreerd in alle ruimten aanwezig. Op het gebied van advisering, voorbereiding, vormgeving en uitvoering van evenementen is de Doelen een gekwaliﬁceerde partner met een eigen team van deskundige medewerkers én een zorgvuldig opgebouwd netwerk van externe professionals. Gezamenlijk zorgen zij ervoor dat de doelstelling van elke bijeenkomst wordt gerealiseerd. De Doelen is via een overdekte luchtbrug verbonden met het 5 sterren hotel The Westin Rotterdam.

KRUISSTRAAT 2 F POSTBUS 972 F 3000 AZ ROTTERDAM T 010 - 217 17 35 / F 010 - 433 22 E EVENEMENTENWERVING@DEDOELEN.NL / I WWW.DEDOELEN.NL

advertenties_HIC.indd 20

07-05-2009 12:20:01

LUXOR EVENEMENTEN AAN DE MAAS Het nieuwe Luxor Theater, gelegen aan de voet van de Erasmusbrug in het hart van Rotterdam, is een uitstekende locatie voor vergaderingen, presentaties, personeelsfeesten en exclusieve bijeenkomsten. Voor zowel grote als kleinere gezelschappen biedt het nieuwe Luxor de juiste balans tussen een levendige zakelijke omgeving en een informele ambiance. U vindt in het theater diverse foyers, een VIP-lounge en de grote zaal met een capaciteit voor 1500 personen. Voor alle evenementen geldt: maatwerk en uitstekende hospitality. Wij bieden u de volgende faciliteiten: Een avondvoorstelling in combinatie met uw bijeenkomst Persoonlijke begeleiding door hospitalitymedewerkers Hotelovernachtingen in de omgeving Aanlegsteiger voor watertaxi en partyschepen Diverse cateringmogelijkheden Entertainment Audiovisuele apparatuur

POSTHUMALAAN 1 / 3072 AG ROTTERDAM T 010 - 496 01 60 / F 010 - 496 01 19 E EVENEMENTEN@LUXORTHEATER.NL / I WWW.LUXORTHEATER.NL

BEURS-WTC CONGRESS & EVENT CENTER THE SETTING FOR SUCCESS Beurs-WTC Congress & Event Center is een 5 Hamercongresaccommodatie, gevestigd in hartje Rotterdam op de hoek van de bekende Coolsingel en het Beursplein. Een fantastische locatie voor uw zakelijk of feestelijk event, congres, beurs, vergadering of andere bijeenkomst. Als Erkend Congresbedrijf biedt het Beurs-WTC Congress & Event Center een full-service concept, waaronder een eigen in-house catering op topniveau. U heeft de keuze uit 37 verschillende up-to-date ruimten, geschikt voor 10 tot 1000 personen en gecombineerd tot een veelvoud daarvan. Welkom in het dynamische zakelijk hart van Rotterdam.

BEURSPLEIN 37 / POSTBUS 30099 / 3001 DB ROTTERDAM T 010 - 405 44 62 / F 010 - 405 50 16 E CONGRESS@WTCRO.NL / I WWW.WTCROTTERDAM.NL

advertenties_HIC.indd 21

07-05-2009 12:20:06

REDACTORIAL

NIEUW WIE, WAT, WAAR... ETEN Nog even en dan is het zover. De Hermitage heropent haar deuren in Amsterdam en Neva is vanaf 20 juni 2009 een nieuwe vaste bewoner. Net zoals in Sint Petersburg, in Rusland zelf. Daar zijn (het grootste kunst- en cultuurhistorisch museum) de Hermitage en (rivier) de Neva ook onafscheidelijk.

De wisselende menu’s (van een eenvoudige tot uitgebreide lunch tot en met een snelle hap en een kwaliteitsdiner ‘a la carte’) zijn geïnspireerd door de kunsttentoonstelling van dat moment. In de modern klassieke menukaart van Neva zijn Russische invloeden terug te vinden.

Waar? Wie? Café-restaurant Neva – een nieuwe horecagelegenheid in een prestigieus, gerenoveerd museum – met verschillende topkoks, die zich hebben verenigd als Les Patrons Cuisinier.

Wat? Een modern café-restaurant dat 200 zitplaatsen telt. Bezoekers hebben een panoramisch uitzicht op de weelderige binnentuin. Op een groot en zonnig terras is het ’s zomers heerlijk vertoeven. In Neva komen kunst, cultuur en gastvrijheid op een bijzondere manier samen.

In de Oostvleugel van de voormalige Amstelhof. Ingang aan de Nieuwe Keizersgracht 1, Amsterdam.

Extra Naast het café-restaurant opent de Hermitage Amsterdam ook haar deuren van banketzalen voor vergaderingen, ontvangsten, besloten (gala)diners, feesten en andere (zakelijke) aangelegenheden. CONTACT 020-530 74 83 INFO@NEVA.NL WWW.NEVA.NL

De naam van café-restaurant Stanislavski is een verwijzing naar theatermaker Konstantin Stanislavski (1863-1938), de grondlegger van method acting. Deze vorm van acteren staat bol van hartstocht en vuur. Precies zoals de ambiance van het caférestaurant.

Wie? Café-restaurant Stanislavski schittert na een architectonische metamorfose van de Stadsschouwburg in Amsterdam.

022 HOLLAND IN CONGRES

Wat? Een prachtig nieuw interieur en een andere indeling van het monumentale gebouw plaatsen de Stadsschouwburg weer in het juiste perspectief. Met daarin een restaurant dat is geopend van 08:00 tot 01:00 uur voor ontbijt, lunch, diner of een borrel. De imposante open keuken in Stanislavski is het toneel van een gepassioneerde keukenbrigade. De menukaart biedt typische

‘Brasseriegerechten’ en een exclusief theatermenu.

Waar? In de Stadsschouwburg aan Leidseplein 26, Amsterdam.

Extra Bijna elke hoek van de Stadsschouwburg – bordes, galerie, foyer, terras – kan gehuurd worden voor evenementen of zakelijke bijeenkomsten. Stanislavski zorgt voor alle wensen daaromheen: fingerfood, een 5-gangendiner, lopend buffet, de muziek of de aankleding. Daarnaast bestaat ook de mogelijkheid om uw evenement te laten aansluiten op één van de theatervoorstellingen. De aanwezigheid van de AUB Ticketservice en de Theatre and Film Bookshopis extra handig. CONTACT 020- 795 99 96 SALES@STANISLAVSKI.NL WWW.STANISLAVSKI.NL

Stanislavski en Neva zijn onderdeel van Amsterdam Village Company waar toe ook Hotel Arena , Odeon , Café Cox , Brasserie De Brakke Grond en David&Goliath toe behoren.

HIC 022 RED ATCB (1).indd 022

11-05-09 15:21

EEN STOEL VAN VODDEN, WERELDBEROEMD!

FRESH DUTCH VIEWS

Congreszalen, restaurants, hotels. Nederland is congresland bij uitstek. Maar wat doen bezoekers rondom een congres? Naast bloemenvelden, molens, klompen en musea is er meer om de congresganger te verbazen.

Droog Design is wereldwijd een begrip. De naam verwees ooit naar de nuchterheid en de droge humor van de creaties van de jonge ontwerpers die in 1993 aan hun eerste serieuze gezamenlijke klus begonnen. Anno 2009 hangen liefhebbers over de hele wereld aan de lippen van de Nederlandse bedenkers van onder meer een stoel opgebouwd uit vodden. Droog Design dus! TEKST JAN BAKKER FOTOGRAFIE HOLLANDSE HOOGTE

p de internationale meubelbeurs Salone del Mobile in Milaan maakte de designwereld in de jaren negentig kennis met Droog. Wat de verschillende ontwerpen gemeen hadden, was het gebruik van goedkope industriële materialen en gevonden voorwerpen, zoals een kast gemaakt van lades, en een lamp gemaakt van doorsnee doch traditionele kappen die op elkaar gestapeld waren. Dry Tech noemden initiatiefnemers Gijs Bakker (ontwerper) en Renny Ramakers (kunsthistorica en -critica) het. De reacties waren overweldigend. Dit moest een vervolg krijgen, zo was de strekking van Hollands designoverleg na afloop van de meubelbeurs. Droog Design Foundation werd opgericht, een platform waarop nationaal hedendaags design zich tot op de dag van vandaag kan ontplooien en etaleren.

Het scouten van nieuwe talentvolle ontwerpers gaat voortdurend door. Bakker en Ramakers bezoeken haast onafgebroken

HIC 023 FDV - Droog Design (1).indd 23

tentoonstellingen en academies. Ook sturen hordes ontwerpers hun portfolio per email of per post toe. Die worden allemaal gescreend. Alleen het allerbeste, het meest vernieuwende, krijgt een kans. Ontwerpers die een kopieachtige creatie maken – die flirt met het bestaande Droog-werk – en zo denken toe te treden tot het selecte groepje Droog-designers, hebben het mis. Voortdurend verrassend, vernieuwend en oorspronkelijk, dat zijn de karakters van alle Droogproducten. Nog altijd komen Amerikanen en Aziaten speciaal voor Droog Design naar Neder-

land. Naar de Staalstraat in het hartje van Amsterdam, waar de winkel en galerie zijn gevestigd. Daar verbazen ze zich over fijnzinnige oplossingen, dan weer robuuste. Om een voorbeeld te geven van de Hollandse populariteit: de Chest of drawers, een kast van oude lades die aan elkaar verbonden zijn, is niet aan te slepen. De vraag overstijgt het handgemaakte aanbod voortdurend. Ondanks de prijs van maar liefst 15.000 euro. Wie gek is op design en geld heeft, maalt niet om de kosten. Zeker niet als het werk van Droog is. www.droog.com

HOLLAND IN CONGRES 023

Inmiddels is Droog Design leading en alom gerespecteerd. De winkel Droog@home is een internationale ontmoetingsplek voor designfanaten. Er zijn wisselende exposities en een heuse Droog-bibliotheek. De producten worden in alle windstreken aanbeden. Bijvoorbeeld de Knotted Chair van Marcel Wanders (1996) en de befaamde kroonluchter – bestaande uit 85 peertjes en eenvoudige zwarte elektriciteitsdraden – van Rody Graumans (1993).

07-05-09 11:29

DciYZ` lll#]VV\hZeVgZah#ca advertenties_HIC.indd 24

11-05-2009 15:37:21

lll#]VV\hZeVgZah#ca ^h ZZc hVbZclZg`^c\h^c^i^Vi^Z[ kVc/ 7VY]diZa HX]ZkZc^c\Zc 8Vgaidc 6bWVhhVYdg =diZa 8Vgaidc 7ZVX] =diZa 8Vgaidc 7ZVX] 8ajW 8gdlcZ EaVoV 9Zc =VV\ " EgdbZcVYZ :kZcbVc 8^in :kZcih :YZc 7VWnadc =diZa 9Zc =VV\ >ch Djih :mXajh^kZ 8ViZg^c\ BjhZdc EVcdgVbV BZhYV\ 9Z EdgXZaZncZ ;aZh G68 =VaaZc HiZ^\ZcWZg\Zg @jg]Vjh =diZa

advertenties_HIC.indd 25

11-05-2009 15:37:47

IN THE SPOTLIGHT 026 HOLLAND IN CONGRES HIC 026 Spotlight - EVC (5).indd 026

07-05-09 11:34

EUROPEAN

VASCULAR COURSE Medissch congrress kiesst voorr Maasstrricht

Terwijl veel Maastrichtenaren hun roes uitsliepen na carnaval, kwam op 26 februari een internationaal gezelschap van vaatchirurgen, hartchirurgen, cardiologen en radiologen bij elkaar in congrescentrum MECC voor de dertiende editie van de European Vascular Course (EVC). Een aansprekend driedaags medisch congres met de allernieuwste technieken, inzichten en producten op cardiovasculair gebied én met enerverende liveoperaties via een levensgroot beeldscherm in huis gehaald. TEKST JANNEKE STAATS FOTOGRAFIE EVC

HIC 026 Spotlight - EVC (5).indd 027

werd het congres afwisselend in Amsterdam en Marseille gehouden. ‘Dat we met de EVC naar Maastricht zijn verhuisd, heeft een aantal redenen. De noodzaak om het congres in Frankrijk te organiseren viel weg omdat mijn Franse collega met pensioen ging. Maastricht heeft als groot voordeel de bijzonder gunstige ligging van het congrescentrum MECC tegenover het academisch ziekenhuis, waar ik zelf directeur van het Hart- en Vaatcentrum ben. Dit biedt interessante samenwerkingsmogelijkheden waar beide partijen zich voor willen inzetten. >

HOLLAND IN CONGRES 027

at de European Vascular Course – dit jaar groter dan ooit – voor het eerst in Maastricht werd gehouden is onder meer te danken aan de gezamenlijke inspanningen van Maastricht Universitair Medisch Centrum (MUMC+), de provincie Limburg en de persoonlijke inzet van organisator en initiatiefnemer professor Michael Jacobs. De Nederlandse vaatchirurg Jacobs organiseerde in 1997 samen met zijn Franse collega Alain Branchereau uit Marseille voor het eerst de European Vascular Course. In de daaropvolgende jaren

07-05-09 11:34

IN THE SPOTLIGHT 028 HOLLAND IN CONGRES

'Zelfss de meesst doorrgewinterrde chirrurrgen warren onderr de indrruk van de scherrpe closse-upbeelden'

HIC 026 Spotlight - EVC (5).indd 028

> Zo is speciaal voor dit congres een glasvezelkabel aangelegd tussen het ziekenhuis en het congrescentrum, waardoor het mogelijk was om live filmbeelden op HD-kwaliteit te tonen in de zalen van het MECC , vanuit de operatiekamers van het ziekenhuis.’ Livecases De European Vascular Course is een vernieuwend wetenschappelijk congres waarin deelnemers niet alleen luisteren naar de nieuwste theorieën en inzichten van internationale sprekers, maar ook kunnen deelnemen aan workshops. In totaal waren er tijdens het congres 21 operaties te zien. Chirurgen werden tijdens hun werk gefilmd en gaven ondertussen tekst en uitleg bij hun handelingen. Zo was bijvoorbeeld te zien hoe een hartklep via de lies werd aangebracht en een stentprothese in de lichaamsslagader werd geïmplanteerd. Het publiek in de zaal kon tijdens de operatie vragen stellen aan de artsen in de operatie-

kamer. Een regisseur en tientallen technici zorgden voor een goede verbinding tussen de zalen in het MECC en de cameramensen in de operatiekamers van het ziekenhuis. Professor Jacobs: ‘Bijzonder was ook dat artsen die ’s ochtends nog in een livecase te zien waren, ’s middags in het MECC rondliepen. Dat gaf een bijzondere dynamiek aan het congres. Theorie en praktijk liepen in elkaar over.’ Het organiseren van de liveoperaties was niet alleen een grote technische operatie. Het vergde ook een zeer zorgvuldige voorbereiding en planning. Patiënten moesten vooraf toestemming geven voor het filmen tijdens de operatie. Jacobs: ‘Een livecase bevat een dosis spanning en heroïek, maar daar draaide het uiteraard niet om. Alle EVC-deelnemers zijn vasculair specialist en allemaal staan ze zelf vrijwel dagelijks in de OK. We lieten daarom geen complete operaties zien, maar kozen steeds voor het meest educatieve moment van een operatie.

07-05-09 11:34

Regisseur voor livecases

Een livecase duurde dan ook hooguit drie kwartier.’ De livecases zijn na het congres nog te zien op de website van EVC. Een groot aantal artsen vanuit de hele wereld heeft de films inmiddels online bekeken.

HIC 026 Spotlight - EVC (5).indd 029

HOLLAND IN CONGRES 029

Multidisciplinair programma Afgezien van al het technische spektakel is EVC vooral een zeer informatief, wetenschappelijk congres. Jacobs: ‘Een breed aantal onderwerpen uit het vakgebied wordt uitgediept en belicht. Het aanbod van programma’s was dit jaar uitgebreid van twee naar vier: “vascular course program”, “venous course program”, “hybrid cardiac course program” en “vascular access course program”. De programma’s waren flexibel met elkaar te combineren en boden deelnemers de mogelijkheid om door het congrescentrum te bewegen en steeds weer uit de “menukaart” te halen wat ze interesseert.’ Experts komen niet alleen aan het woord op

de EVC, ze delen ook hun laatste inzichten en visies in vier boeken die aansluiten op de vier hoofdprogramma’s van het congres. ‘De boeken die elke deelnemer ontvangt, zijn ons visitekaartje. Hiermee onderscheidt EVC zich van andere medische congressen’, zegt Jacobs. ‘Het zijn gedegen, wetenschappelijke boeken. De hoofdstukken worden geschreven door internationale specialisten en maanden van tevoren aangeleverd en geredigeerd. Na het congres zijn de boeken te koop bij medische boekhandels.’ Een ander aspect dat EVC inhoudelijk interessant maakt is het multidisciplinaire programma. Het past bij de aanpak van het Hart- en Vaatcentrum van Maastricht UMC+ met multidisciplinaire behandelteams. Jacobs: ‘Patiënten hebben namelijk vaak meerdere problemen, waarvoor verschillende specialisten op hetzelfde moment bij een patiënt betrokken zijn. Op de European Vascular Course komen cardiologen, >

Voor de livecases had EVC een speciale regisseur aangesteld, Jac Engelen van Aenit Congres Produkties. Hij was vanaf het begin betrokken bij de voorbereiding en adviseerde bij de keuze voor glasvezel. ‘Door de glasvezelverbinding tussen MECC en het ziekenhuis is het mogelijk om haarscherpe filmbeelden te laten zien, zonder ruis, zonder afwijkingen en zonder tijdsverschil. Dat is met een satellietverbinding niet mogelijk. Om alle operaties goed te filmen en uit te zenden was een grote groep mensen actief. In het MECC werkten 34 technici, zij zorgden onder andere voor het omzetten van het glasvezelsignaal naar videosignalen en voor de geluidsverbinding tussen de operatiekamer en het MECC, zodat deelnemers in de zaal vragen konden stellen aan de chirurgen. In het ziekenhuis werkten twee teams van elk twee cameramensen, een geluidsman en een medisch regisseur. De medisch regisseur gaf aanwijzingen aan de cameramensen, bijvoorbeeld over wanneer we van camerabeelden moesten schakelen naar bijvoorbeeld MRI- of echoapparatuur.’ De livecases werden door het team zeer nauwkeurig voorbereid. Voor elke operatie werd een zo precies mogelijke planning en draaiboek gemaakt, zodat van tevoren duidelijk was wat op welk moment gefilmd moest worden. ‘Zelf ben ik steeds in de zaal geweest. Het was fantastisch om te zien dat zelfs de meest doorgewinterde chirurgen zeer onder de indruk waren van de scherpe close-upbeelden van bijvoorbeeld een openhartoperatie op een scherm van vier bij acht meter.’

07-05-09 11:34

IN THE SPOTLIGHT

Hybride OK Aan het congres was 2.500 m2 expo gekoppeld met stands van 34 grote sponsors en medische bedrijven. Hier waren de nieuwste producten – van minuscule buisjes tot anticompressiekousen en ziekenhuisbedden – te zien. Philips liet op de expositie van de European Vascular Course een complete operatiekamer zien, de innovatieve ‘Hybride OK’. Deze operatiekamer van de toekomst speelt in op de nieuwste inzichten binnen de cardiovasculaire chirurgie. Bijzonder is dat er zowel ‘open’ geopereerd kan worden als endovasculair (minimaal invasief). In de vernieuwende OK kan veilig en snel worden geschakeld van de ene methode op de andere, zonder dat de patiënt naar een andere ruimte hoeft worden overgebracht, zoals nu vrijwel altijd het geval is.

030 HOLLAND IN CONGRES

> internisten, neurologen, vaatchirurgen en nurse practitioners elkaar tegen. Alle disciplines die zich bezighouden met hart- en vaatziekten zijn welkom en delen hun kennis.’ Top 3 Jacobs steekt als initiatiefnemer veel tijd in de voorbereiding van het congres. ‘Voor de organisatie hebben we een congresorganisatiebureau, Congress Company, ingeschakeld. Daar heb ik in de maanden voorafgaand aan het congres wekelijks contact mee. Bij de marketing ben ik samen met mijn team zeer nauw betrokken. Het inhoudelijke werk doe ik zoveel mogelijk zelf met een aantal collega’s. Ik stel het programma samen en coördineer de boeken. Voor een van de vier textbooks voer ik ook zelf de redactie, dat is een zeer tijdrovende klus. In het kort komt het erop neer dat ik gedurende vijf maanden al mijn weekenden aan EVC besteed.’ EVC heeft een sterke groei doorgemaakt.

HIC 026 Spotlight - EVC (5).indd 030

Van 500 deelnemers bij het vorige congres in mei 2008 in Amsterdam, naar 1.200 internationale deelnemers bij de dertiende editie van EVC. In deze tijd waarin veel congressen te kampen hebben met dalende bezoekersaantallen is bij de European Vascular Course het aantal bezoekers dus meer dan verdubbeld. Hoe is dat mogelijk? Jacobs: ‘Juist vanwege alle veranderingen hebben we veel geïnvesteerd in marketing. Via internet, directe uitnodigingen en mondtot-mondreclame is de bekendheid van het congres gegroeid. We hebben onze deelnemers veel te bieden. Het is dan ook mijn ambitie om in de komende drie jaar naar 1.500 deelnemers te groeien; bij dat aantal zijn alle vier de programma’s goed gevuld en kunnen we nog meer dan nu een toonaangevend congres worden. Op dit moment behoren we tot de top 10 congressen op dit gebied in Europa. Ik wil naar de top 3. We hebben zeker de potentie om dat te bereiken.’ •

MCB Het Maastricht Congres Bureau (MCB) is een stichting van diverse organisaties uit Maastricht en de regio, die haar diensten aanbiedt aan congresorganisatoren. MCB geeft professionele, onafhankelijke en objectieve informatie, advies en bemiddeling bij alle aspecten rondom het organiseren van bijeenkomsten: congrescentra, hotels, locaties voor feesten of diners, vervoer, organisatorische ondersteuning, catering, sociale en partnerprogramma’s. De diensten zijn geheel vrij van kosten. Geïnteresseerde congresorganisatoren kunnen contact opnemen met Sonja Speth van Maastricht Congres Bureau. T: +31 (0)43-3280838 E: info@maastrichtcongresbureau.nl Wellicht vindt een nieuw internationaal topcongres wederom plaats in deze Bourgondische stad met haar groene, heuvelachtige omgeving.

07-05-09 11:35

9Zc =VV\ ^che^gZZgi! Xdbbjc^XZZgi! XgZ Zgi

9Zc =VV\! hiVY kVc dkZgaZ\! YêadbVi^Z! VgWîgV\Z Zc WZhajîkdgb^c\# BZchZc Zc bZc^c\Zc k^cYZc Za`VVg ^c 9Zc =VV\# 9Z bZYZlZg`Zgh kVc 9Zc =VV\ BVg`Zi^c\ " 8dckZci^dc 7jgZVj ]ZWWZc ZZc WgZYZ ZgkVg^c\ de ]Zi \ZW^ZY kVc Xdc\gZhhZc# Kddg jl W^_ZZc`dbhi hiZaaZc l^_ \gVV\ dch cZilZg`! `Zcc^h Zc ZmeZgi^hZ `dhiZaddh Zc kg^_Wa^_kZcY iZg WZhX]^``^c\# Kddg bZZg ^c[dgbVi^Z cZZbi j XdciVXi de bZi/

9Zc =VV\ BVg`Zi^c\ " 8dckZci^dc 7jgZVj I %,% (+&--%' : XdckZci^dcWjgZVj5YZc]VV\#Xdb > lll#]VV\hZeVgZah#ca

advertenties_HIC.indd 31

07-05-2009 10:24:56

I know a place

where we should meet

2UIME FUNCTIONELE ZALEN VOOR AL UW MEETINGS OF EVENTS 'RATIS WIRELESS INTERNET 'RATIS RUIME PARKEERGELEGENHEID $AGLICHT EN AIRCONDITIONING IN ALLE VERGADERRUIMTES

POSTBUS 1508 | 2200 BE NOORDWIJK | T 071 3623887 | F 071 3615388 | CONGRESSEN@NOORDWIJK.INFO

WWW.NOORDWIJK.INFO POSTBUS 1508 I 2200 BE NOORDWIJK I T 071 3623887 I F 071 3615388 I INFO@NOORDWIJK.INFO

‘Ik kan iedereen die een congres wil organiseren in Groningen aanraden om contact op te nemen met het Groningen Congres Bureau. Wij hebben samen met hen hier drie congressen georganiseerd over kinderopvang en childcare. En ik kan je zeggen… het organiseren wordt een stuk gemakkelijker. Hun hoofddoel is om alles zo te regelen dat je als hoofdorganisator geen stress hebt voor, tijdens en na je congres. Je kunt je bezighouden met de inhoud van je congres omdat je zeker weet dat al het andere goed komt. En ze vallen je ook niet lastig met organisatorische problemen met wat er achter de deur gebeurt. Problemen lossen ze voor je op en wel op een heel prettige manier. Voor elke smoes hebben ze een oplossing voorhanden. Als het nodig is, gaat dit tot op het niveau van de kwaliteit van broodjes tijdens de lunches. Je krijgt bij de samenwerking tijdens het hele proces het gevoel dat je hun unieke klant bent en dat zij alleen voor jou en jouw gasten aan het werk zijn. Het gaat allemaal heel professioneel en tegelijkertijd ook heel persoonlijk. Ze afﬁcheren zich als partner van congresorganisatoren. En dat begrip ‘partner’ geven ze ook echt inhoud! Ik teken ervoor.’

VAN BROODJE KAAS NAAR PISTOLET SUPÉRIEUR

advertenties_HIC.indd 32

MW. DRS. CLARINE DE LEVE Vyvoj, Onderzoek en projectmanagement in kinderopvang, Paterswolde

GRONINGEN CONGRES BUREAU Ubbo Emmiussingel 37b 9711 BC Groningen The Netherlands T +31 (0)50 316 88 77 F +31 (0)50 312 60 47 info@groningencongresbureau.nl www.groningencongresbureau.nl

CONGRES? ER GAAT NIETS BOVEN GRONINGEN!

07-05-2009 10:25:08

De wereld innoveert onafgebroken en de congresbranche gaat daarin volledig mee. Deze editie: drie technische hoogstandjes die congresbezoekers helpen om meer uit een congres te halen. TEKST MARLEEN BAKKER FOTOGRAFIE CORBIS

TECHNIEK IN DE BRANCHE

CONGRESVINDINGEN 1

SOSSOON

Het congrress zelf iss slechtss het vliegwiel

oor de bomen het bos niet meer zien: het is voor frequente congresbezoekers soms zo herkenbaar. Door een stortvloed aan mensen zijn juist net die waardevolle contactpersonen – die het bezoek rechtvaardigen – onvindbaar. Sossoon bedacht een oplossing. Congresbezoeker Eric Woerdeman is de bedenker van Sossoon. Zijn vinding werd uit nood geboren. ‘Alleen bij toeval legde ik op beurzen en congressen contacten en wisselde ik kennis uit.’ Het frustreerde hem zo erg dat hij aan de slag ging. Woerdemans oplossing zag drie jaar geleden het levenslicht. Sossoon, een Nederlands bedrijf, dat voorafgaand aan congressen en beurzen online sociale netwerken opzet.

zij ook na het congres nog spreken. De huidige 40.000 gebruikers bevinden zich vooral in Amerika en Scandinavië. Nederlandse bezoekers nemen vooralsnog een afwachtende houding aan. Toch verwacht Woerdeman met Sossoon in de toekomst veel groter te worden en ook de Nederlandse markt te veroveren. ‘Congresorganisatoren moeten inzien dat er meer is tussen hemel en aarde dan het uiteindelijke congres. Sommige potentiële bezoekers blijken toch niet de stap te nemen om daadwerkelijk tot een bezoek over te gaan. Tegen een gereduceerd tarief kun je deze groep wel de presentaties laten downloaden en de congreservaring virtueel laten beleven. Een congres is niet langer alleen de bijeenkomst an sich, er is veel meer. Dat is de moraal van Sossoon.’ •

De werking is simpel. Net als sociale web 2.0-netwerken als LinkedIn en Hyves ‘vinden’ verschillende partijen elkaar voor de geplande meeting op internet. Een groot voordeel waar nog niet zo veel Nederlandse organisatoren gebruik van maken, aldus Woerdeman. ‘Congresorganisatoren zitten wel op LinkedIn, maar bedenken niet

Kenniss en ideeën worrden rondom het congrress online uitgewisssseld

Via het online platform kunnen ideeën worden uitgewisseld en kennis samengebracht. Gebruikers doen waardevolle contacten op die

HIC 033 Congresnoviteiten (3).indd 033

HOLLAND IN CONGRES 033

dat ze met een eigen online sociaal netwerk heel specialistische contacten binnen handbereik hebben. Met de mogelijkheid om iedereen bij de organisatie en de inhoud te betrekken, om elkaar makkelijk te bereiken en feeling te houden waaraan behoefte is bij de toekomstige bezoekers. Voor wie het goed gebruikt, levert Sossoon een goudmijn aan informatie.’

07-05-09 12:12

MARATHON

MULTIMEDIA Altijd en overral aanwezig zijn

WEBCAST Henri Saenz, een Zwitserse microbioloog, is enthousiast over de webcasts van Marathon Multimedia. ‘Zo komen de slides van een meeting tot leven en wordt de sleutelboodschap duidelijk. Webcasts zijn de beste manier om mensen die het evenement hebben moeten missen de gelegenheid te bieden de presentatie later te volgen. Of om presentaties nogmaals te bekijken.’ Saenz is verantwoordelijk voor educatieve en wetenschappelijke activiteiten van zijn bedrijf en weet dat het onmogelijk is altijd elk congres te volgen. ‘De wetenschappelijke wereld organiseert een breed scala aan educatieve en wetenschappelijke evenementen. Voor hen is de collectie van webcasts van wetenschappelijke en educatieve events buitengewoon handig: je hoeft het werk niet te verlaten om als het ware toch aanwezig te zijn. Je kunt de webcast achteraf bekijken.’

E 034 HOLLAND IN CONGRES

r is geen enkel geldig excuus meer om niet op de hoogte te zijn van de nieuwste ontwikkelingen in de branche. Wie een belangrijke meeting mist, hoeft geen genoegen meer te nemen met informatie uit de tweede hand: bijgepraat worden door een collega of de notulen doorspitten. Marathon Multimedia toont dat aan. Het in Nederland gevestigde internationale bedrijf biedt de mogelijkheid om de educatieve content van een congres binnen 24 uur terug te zien in de oorspronkelijke vorm. Mét behoud van alle nuances en details die het congrespubliek op locatie live gekregen heeft. De zogenaamde webcastings zijn in opkomst. Marathon Multimedia pioniert sinds vijf jaar met dit concept, maar ziet een steeds sterkere groei in de vraag. ‘Na een congres is het niet ongebruikelijk dat er duizenden mensen achteraf inloggen. Dat kan voor de organisator een extra inkomstenbron zijn’, zegt Keith Foley, een van de bedenkers. Foley

HIC 033 Congresnoviteiten (3).indd 034

verwacht dat de komende jaren de vraag naar het webcastingsproduct nog verder zal toenemen. Een concurrent voor de ‘echte’ congresbezoeker is Marathon Multimedia daarmee niet, meent Foley. Bezoekers zullen niet wegblijven omdat de inhoud terug te zien is, weet hij uit onderzoek. ‘Een congres draait in eerste instantie om de uitwisseling van kennis. Maar het zou jammer zijn als de educatiewaarde verloren gaat zodra het congres is afgelopen. Daarom leggen wij alles vast.’ De inhoud is terug te vinden op internet, een cd-rom en/of dvd. Marathon Multimedia richt zich vooral op de medische sector. Noodzakelijke bijscholingspunten kunnen door medewerkers uit deze sector ook door het volgen van webcasts worden verdiend. In Nederland vindt een klein aantal congressen plaats waar Marathon Multimedia actief is. Elders in Europa wordt meer gebruikgemaakt van webcasting in de sector. •

07-05-09 11:49

SPOTME

Handig alless-in-één-congrresshulpje

ondenbaasjes kennen het fenomeen: tijdens het uitlaten van het dier worden contacten makkelijk gelegd. Zou een portable apparaat volstrekte vreemden op eenzelfde manier met elkaar in contact kunnen brengen op congressen?, vroegen de bedenkers van Spotme zich af.

In 2001 werd de eerste versie van de multifunctionele PDA gelanceerd in Zwitserland. Inmiddels is het een groot succes, vertelt Meier. ‘De modernste uitvoering is winnaar van de EIBTM World Wide Technology Watch Award 2007. En het aantal gebruikers

HIC 033 Congresnoviteiten (3).indd 035

Inmiddels duikt Spotme op tijdens verscheidene congressen in Rotterdam en Amsterdam. In maart werd het apparaat nog ingezet op het Europese Gas Congres Flame 2009 voor ICBI. Meier: ‘Spotme is een tool waarmee sneller het persoonlijke netwerk wordt verbreed en zo ook de kennis van een bezoeker. Dat zijn de twee hoofdredenen waarom meetings worden georganiseerd. Bovendien wordt het zogenaamde “leren en netwerken” gemeten. Er is dus makkelijk verantwoording af te leggen over hoe waardevol een meeting is geweest.’ •

Annemiek van Iersel, managing director van congresbureau Congrex Holland, deelt zijn enthousiasme: ‘Ik heb Spotme ooit op het MPI-congres gezien in Cannes. Vorig jaar hebben we het op ons eigen congres gebruikt onder andere om elkaar, 400 medewerkers, wat beter te leren kennen. Spotme leent zich uitstekend voor netwerken en elkaar beter leren kennen. Het bleek een enorm succes, mensen konden elkaar gemakkelijk vinden, leerden nieuwe dingen over elkaar en hadden direct een onderwerp om over te praten.

HOLLAND IN CONGRES 035

Ja, dat kan, is de stellige overtuiging van Roger Meier. Uiteraard zegt hij dat. Meier is een van de eigenaren van de Zwitserse Spotme. Het handzame apparaat helpt deelnemers de juiste personen te identificeren in de mensenmassa van een grote bijeenkomst. Ook kunnen deelnemers elkaar berichten sturen om met elkaar in contact te komen.

groeit waanzinnig hard in Europa en de VS.’ Spotme neemt de frustratie weg om in een menigte van duizend vreemden niet te weten wie wie is en brengt bezoekers middels een ingenieus zoeksysteem in contact met de juiste mensen. ‘Face-to-face-contact is een van de belangrijkste redenen waarom gedelegeerden werkelijk naar een evenement gaan. Met Spotme stemmen wij de voorkeuren van bezoekers op elkaar af.’

Maarten Vanneste, oprichter en directeur van Abbit Meeting Support (en auteur van het boek Meeting Architect – A Manifesto) is razend enthousiast over Spotme, dat hij voor het eerst in 2005 via MPI gebruikte. ‘Het is een belevenis. De mogelijkheden van Spotme zijn verrassend en functioneel. Uiteraard is de functie “zoek andere deelnemers” de leukste en voor mij de belangrijkste tool.’ ‘Mijn persoonlijke congreseffectiviteit neemt spectaculair toe. Zonder Spotme weet ik amper wie er op een willekeurig congres is. Ik loop er een tiental mensen toevallig tegen het lijf en omdat ik mentaal niet voorbereid ben, heeft het gesprek dat nodig was, niet echt plaats. Met Spotme kan ik op een stil moment, eventueel in mijn kamer, de aanwezigheidslijst doorlopen en me voorbereiden. Als we face-to-face-ontmoetingen hoog waarderen, dan is dit onmisbaar.’ Vanneste gebruikt Spotme ook op eigen congressen. En als spreker gebruikt hij de tekstberichten-functie om de luisteraars bij zijn presentatie te betrekken.

TECHNIEK IN DE BRANCHE

2 ERVARINGSDESKUNDIGEN

07-05-09 11:49

PROFIEL II

HOERA, RECESSIE! De recessie biedt evenveel kansen als uitdagingen, aldus Charlotte Kamermans, manager van Den Haag Marketing - Convention Bureau. Hoe Hawaï, de Noordzee en gerestaureerd industrieel erfgoed Den Haag een frisse impuls geven aan de congresmarkt. TEKST PAULA VOS FOTOGRAFIE LEX DRAIJER

036 HOLLAND IN CONGRES

‘De economie heeft een interessante impact op de congresmarkt, met een groot verschil tussen de associatiemarkt en de markt voor corporate events. De associatiemarkt blijft aardig constant. Denk bijvoorbeeld aan een congres van de internationale vereniging van tandartsen of een ander wetenschappelijk congres. Zulke internationale verenigingen besluiten jaren van tevoren waar het congres gaat plaatsvinden.Het roulatiesysteem van de congressen ligt vaak zelfs statutair vast. In de associatiemarkt is Den Haag goed vertegenwoordigd. Als regeringsstad hebben we toch een bepaald cachet. Den Haag ontwikkelt zich bovendien steeds meer als internationale stad en stad van Vrede & Recht; recentelijk hoogtepunt is de internationale Conferentie over Afghanistan in het World Forum. Meer dan 80 internationale delegaties kwamen bijeen, waaronder topgasten als de Afghaanse president Karzai, de Amerikaanse minister Hilary Clinton en secretaris-generaal van de VN, Ban Ki-moon. Het is echt een plek van overleg aan het worden.Daar hoort ook een bepaalde congresmarkt bij die we graag bedienen. De corporate events zien we wel teruglopen, zowel in aantal als in ambitieniveau; ze mogen er niet te duur uitzien en elke suggestie van een snoepreisje moet vermeden worden. Dat heeft ook een voordeel. Partijen die vroeger naar Dubai of Hawaï zouden gaan, komen nu hopelijk naar Nederland. We doen het sowieso goed als congresland. Den Haag is na Amsterdam al jaren de tweede congresstad en dat willen we graag zo houden. Twee bijzondere aspecten gaan ons daarbij helpen. Ten eerste zijn we in Europa een van de weinige volwaardige culturele steden aan zee. Strandtenten staan tegenwoordig van maart t/m oktober en daar zitten een paar prima congreslocaties tussen. Daarnaast is de kust een prachtige locatie voor het sociale programma om de congressen heen. Ten tweede heeft Den Haag er recentelijk enkele heel stoere locaties bij gekregen, zoals het voormalige trainingscentrum van Fokker, de hallen van de vroegere Rijks Automobiel Centrale, een bijzondere tramremise uit het begin van de vorige eeuw, het ketelhuis van de Caballerofabriek en het Norfolkterrein, waar tot twee jaar geleden nog ferry’s aankwamen. Indrukwekkend en sfeervol industrieel erfgoed. Wat helemaal past in de trend die door de recessie is ingezet: niet alles hoeft in paleizen met franje, back to basics is helemaal hot.’ •

INTERVIEW

WETENSCHAPSPRIJS OP EIWITCONGRES Een wetenschappelijke koploperspositie van Nederland, gecombineerd met uitstekende congresfaciliteiten, bracht het jaarcongres van de Human Proteome Organisation naar Nederland. Hier werd voor de eerste maal de Amsterdam Young Scientist Award uitgereikt, voor baanbrekend proteomics-onderzoek. Professor doctor A.J.R. van Heck, verbonden aan de Universiteit van Utrecht en tevens congresvoorzitter, geeft uitleg. TEKST PAULA VOS FOTOGRAFIE PETER SMITH

Wat is proteomics-onderzoek en waarom is het zo belangrijk? ‘Proteomics brengt in kaart welke rol eiwitten spelen in ons lichaam. Eiwitten zijn de functionele moleculaire werkpaarden in ons lijf. Als daar iets mee misgaat kunnen we ziek worden. Met proteomics brengen we in kaart wat elk eiwit in ons lichaam doet en wat er precies gebeurt bij ziekte. We onderzoeken bijvoorbeeld welke rol eiwitten spelen bij kanker of diabetes. Proteomics begint in feite waar DNA-onderzoek ophoudt en is hier ook nauw mee verbonden.’ Wat is de rol van Nederland in proteomics? ‘Het proteomics-onderzoek is in Nederland erg goed georganiseerd. Dit is onder andere te danken aan het bestaan van het Netherlands Genomics Initiative. Deze organisatie zorgt ervoor dat onderzoeksinspanningen goed op elkaar zijn afgestemd en geeft de technologieontwikkeling een sterke push. Mede daardoor hebben we nu wereldwijd een leidende rol, zeker in relatie tot de “kleinheid” van ons landje.’

HIC 037 Interview - Prof. van Heck (1).indd 037

Wie heeft de Amsterdam Young Scientist Award gewonnen en waarom? ‘We vinden het een uitstekend initiatief dat er een prijs is ingesteld die specifiek gekoppeld is aan de wetenschappelijke verdiensten van jongere wetenschappers. Winnaar Shabaz Mohammed werd door een gerenommeerde internationale commissie verkozen uit een tiental kandidaten. Hij heeft een geheel nieuwe methode ontwikkeld om eiwitten te kunnen identificeren. Daarmee wordt het bijvoorbeeld mogelijk ook gemodificeerde eiwitten te herkennen. Dat is heel relevant omdat deze belangrijk zijn bij het onderzoek naar onder andere kanker en diabetes.’ •

AYSA De Amsterdam Young Scientist Award is een initiatief van Nieuw Amsterdams Peil, een netwerkplatform met als doel Nederland op de kaart te zetten als kennisland. De prijs wordt eenmaal per jaar uitgereikt aan een jonge wetenschapper, voor baanbrekend wetenschappelijk onderzoek dat op een congres in Nederland gepresenteerd wordt.

HOLLAND IN CONGRES 037

Waarom was het jaarcongres van de Human Proteome Organisation afgelopen jaar in Amsterdam? ‘In de eerste plaats omdat er in Nederland nu veel gebeurt op het gebied van proteomics. Dat werd nog eens onderstreept doordat de Amsterdam Young Scientist Award is gewonnen door een in Nederland werkende proteomics-onderzoeker. Met zo’n belangrijke inhoudelijke rol voor Nederland lag het voor de hand dat het congres hier plaatsvond. Daarnaast is er hier een sterke infrastructuur voor een dergelijk congres.’

Was u tevreden over het congresbezoek? ‘Het was een zeer goed bezocht en gewaardeerd congres waar wetenschappers vanuit de hele wereld naartoe zijn gekomen. Van de 1.700 bezoekers waren er 250 Nederlands. In totaal kwam de helft uit Europa, 25 procent uit Amerika en 25 procent uit Australië/Azië.’

07-05-09 11:52

Egmond aan Zee

Hotel Zuiderduin ligt op 100 meter van het strand in Egmond aan Zee. Met 33 zalen, waaronder een multifunctionele zaal van 1000 m2, 365 kamers en een scala aan faciliteiten is het hotel bij uitstek geschikt voor: • congressen • productpresentaties

• vergaderingen • kick-off meetings

• evenementen • bedrijfsfeesten

Voor meer informatie kijkt u op www.zuiderduin.nl • Zeeweg 52 • 1931 VL Egmond aan Zee • Tel.: 072-750 2020 • sales@zuiderduin.nl

‘Tolken en vertalen, een kwestie van kwaliteit en meer dan alleen het vinden van de juiste woorden’ Wie uit professioneel oogpunt in een andere taal moet communiceren kan zich geen missers veroorloven, noch in gesproken taal, noch op schrift. Het is daarom verstandig zich verzekerd te weten van professionele ondersteuning bij communicatie in een andere taal. Het succes van mondelinge of schriftelijke communicatie in een andere taal wordt bepaald door de kwaliteit en professionaliteit van de tolk en de vertaler. Beiden weten om te gaan met taal- en cultuurverschillen, woordspelingen en verwijzingen naar typische locale situaties.

CONGRESTOLKEN

•

Congrestolken levert deze specialisten in het overbrengen van uw boodschap vanuit de ene taal naar de andere. Wij zijn een coöperatieve vereniging zonder expliciet winstoogmerk en leveren al meer dan 30 jaar de tolken voor meertalige Europese en internationale bijeenkomsten. Al onze tolken zijn aangesloten bij de internationale beroepsvereniging (www.aiic.net) en erkend door organisaties als de VN en de EU.

CONFERENCE INTERPRETERS AMSTERDAM

Jan van Goyenkade 11 • 1075 HP Amsterdam • +31 20 – 625 25 35 • info@conferenceinterpreters.com • www.conferenceinterpreters.com

advertenties_HIC.indd 38

07-05-2009 10:25:16

De European Association of Geoscientists & Engineers en SPE EUROPEC organiseren dit jaar voor de vijfde keer EAGE, een congres voor circa 4500 geo-wetenschappers van over de hele wereld. Het thema is dit keer ‘Balancing global resources’. Het congres is een platform voor het delen van expertise en

het introduceren van innovatieve technologie, om zo gezamenlijk op zoek te gaan naar een antwoord op het wereldwijde energievraagstuk. EAGE 2009 wordt gehouden in Amsterdam, volgens SPE-President Leo Roodhart ‘a city that combines extensive cultural diversity and a liberal society with its role as a major trading and transport hub. The ideal place to consider our theme.’ Ook excursies behoren tot de mogelijkheden, zoals naar het olieveld in Schoonebeek en naar de Maeslantkering, een stormvloedkering in de Nieuwe Waterweg bij Hoek van Holland. EAGE 2009 8 - 11 JUNI 2009 RAI AMSTERDAM WWW.EAGE.ORG

DE VN IN HET KLEIN

HIC 039 Nieuws & Partners (1).indd 39

denkpatroon naar oprechte internationale samenwerking. Daarmee wil zij een bijdrage leveren aan een van de doelstellingen van de Verenigde Naties: ‘to practise tolerance and live together in peace with one another as good neighbours’. THIMUN 2009 25 - 30 JANUARI 2010 NEDERLANDS CONGRES CENTRUM DEN HAAG WWW.THIMUN.ORG

Regionale congresbureaus Amsterdam Toerisme & Congres Bureau Food & Health Gelderland Groningen Congres Bureau Maastricht Congres Bureau Noordwijk Marketing Regio Zuidoost-Brabant Congres Bureau Rotterdam Marketing Den Haag Marketing - Convention Bureau Utrecht Congres Bureau Hotels met vergaderen congresmogelijkheden Amrâth Grand Hotel Frans Hals Amrâth Grand Hotel l’Empereur Amsterdam Marriott Hotel Duin & Kruidberg Country Estate Golden Tulip Apollo Amsterdam Grand Hotel Amrâth Amsterdam Grand Hotel Huis ter Duin Grand Hotel Karel V Utrecht Holiday Inn Amsterdam Hotel Château Sint-Gerlach Hotel Okura Amsterdam Hotels van Oranje InterContinental Amstel Amsterdam Mövenpick Amsterdam City Centre Palace Hotel Noordwijk Parkhotel Amsterdam Radisson SAS Amsterdam centre Renaissance Hotel Amsterdam Steigenberger Kurhaus Hotel Theater Hotel Figi Hotelketens Accor Hotels NH-hotels Amrâth Hotels & Restaurants Congrescentra Amsterdam RAI MECC Maastricht World Forum Den Haag Destination management companies Beuk Incoming Delta Amsterdam Holland International Destination Management Incentive Europe ITB Amsterdam Kuoni Destination Management Benelux KeyDM Partners & SAM! Special venues Beurs van Berlage De Efteling Professional congress organizers Congrex Eurocongress International MCI Amsterdam Congress Care Special Supplier Gielissen Interiors & Exhibitions

HOLLAND IN CONGRES 039

Elk jaar komen ongeveer 3800 studenten uit 90 landen naar Den Haag voor The Hague International Model United Nations (THIMUN). De studenten, in de leeftijd van 16 tot 25, kunnen tijdens dit vijfdaagse evenement discussiëren over mondiale problemen, lobbyen en resoluties voorbereiden. Door jonge afgevaardigden gezamenlijke oplossingen te laten bedenken voor mondiale problemen, hoopt THIMUN bij te dragen aan de verandering van een kortzichtig, nationaal

NBTC CONVENTION PARTNERS 2009

NIEUWS & PARTNERS

OP ZOEK NAAR ANTWOORDEN OP HET ENERGIEVRAAGSTUK

07-05-09 11:53

ÃÌiÀ`> Ê ÃÊV «>VÌ `ÕÃÊ iLÊ iÊ iiÀÊÌ `ÊÛ ÀÊ iâi v° ÃÌiÀ`> Ê ÃÊ ÃÃV i ÊÜi ÊìÊ i ÃÌiÊÜiÀi `ÃÌ>`]Ê >>ÀÊ iivÌÊ «Ê`>ÌÊ i iÊ ««iÀÛ > ÊÛii ÊL â ìÀÃÊÌiÊL iì °Ê iÊÃÌ>`Ê ÃÊâ ÊV «>VÌÊ`>ÌÊÕÊ> ÃÊâ> i iÊ Liâ i iÀÊ }iÀÕÃÌÊ Õ ÌÊ Õ ÌÊ Ã >«i ]Ê >>ÀÊ Üi Ê «Ê Ì `Ê «Ê ÕÜÊ >vÃ«À>> Ê Õ ÌÊ â °Ê ÃÌiÀ`> Ê iivÌÊii ÊÕ i ÊVi ÌÀÕ ]ÊÜ>>ÀÊL >Ê> iÊ V>Ì iÃÊ «Ê «>vÃÌ> `Ê }}i °Ê* ÕÃÊii ÊivwV i ÌÊ «i L>>ÀÊÛiÀÛ iÀÃ iÌÜiÀ ]Êìi ÃÊ ÛiÀÊÜ>ÌiÀ]ÊÜ>>À iiÊ ÕÊV v ÀÌ>Li Êi ÊÃ i ÊÛ> ÊìÊi iÊ« i Ê >>ÀÊìÊ> ìÀiÊ Ì°Ê" ìÀÜi}ÊÛ `ÌÊÕ ìÀì ÊL>ÀÃ]ÊV>vjÃ]ÊV ÕLÃÊi Ê ÌiÀ ® >Ì > iÊÀiÃÌ>ÕÀ> ÌÃ]ÊÌi `ì ÊÛ> Ê>V Ì iiÕÜi Ê}iÃV iì Ã°Ê i i `Êâ Ê >ÌÕÕÀ ÊìÊ ìÀì Ê Õ i Ìi Ê > }ÃÊ ìÊ}À>V Ìi ]Ê >>ÀÊ ÃÌiÀ`> Ê iivÌÊ >ÊìÊ Õì Ê iÕÜÊ iÌÊÃÌ }iâiÌi ]Ê}i ÌÕ }iÊìÊÛi iÊ ìÀ iÊ>ÀV ÌiVÌÕÕÀ°Ê6iÀ}iiÌÊ`>>À >>ÃÌÊ iÌÊìÊÜiÀi `LiÀ i ìÊ ÕÃi>]ÊV ViÀÌ®« ` >Êi ÊìÊw > V l iÊL ÜiÀ i °Ê ìÀ`>>`]ÊÕÊ Õ`ÌÊÛii ÊÌ `Ê ÛiÀÊ` ÀÊìÊV «>VÌ i `ÊÛ> Ê ÃÌiÀ`> ]Ê >>ÀÊiÀÊ ÃÊâ Ûii ÊÌiÊLi iÛi ]ÊÌiÊâ i Ê i ÊÌiÊ` i ]Ê`>ÌÊÕÊ` iÊÌ `Ê >À`Ê ` }Ê iivÌt ÜÜÜ°> ÃÌiÀ`> V }ÀiÃÃ°

advertenties_HIC.indd 40

07-05-2009 10:25:26