nb. Voor inkopers van energie Informatie, inspiratie en concrete tips
Warmtekoudeopslag helpt Plantion
Maurits Timmermans Nuon
vierde jaargang nº 2 juni 2010
Michel de Bakker Kwekerij Laguna
‘Kosten drukken door slim te handelen’
nb.2-2010-def.indd 1
Energie in- en verkopen op een handelsplatform
11-05-10 10:03
KRIJN VAN NOORDWIJK
Maatschappelijke verantwoording
VOORWOORD
Duurzaamheid Grote kans dat duurzaamheid hoog op uw agenda staat. En u bent niet de enige die op dit gebied kansen ziet. Ook de ondernemers die in deze editie van nb. aan het woord komen, zoeken naar mogelijkheden om hun bedrijfsvoering te verduurzamen. En ook Nuon stimuleert deze ontwikkeling. In samenwerking met Nyenrode en RTL Z organiseerden wij onlangs een Masterclass met als thema duurzaamheid. Inspirerende sprekers gaven nieuwe inzichten en deelnemers gingen met elkaar in discussie. Wat mij betreft zeker voor herhaling vatbaar. En uit de overweldigende opkomst bleek maar weer dat ondernemers daar net zo over denken. Een bedrijf dat zich al volop bezig houdt met verduurzaming van de bedrijfsvoering, en zo aanzienlijk bespaart op de energiekosten, is Plantion. Hoe ze dat precies doen, kunt u op de achterkant van deze nb. lezen.
Sinds 2002 brengt Nuon naast een financieel jaarverslag ook een maatschappelijk jaarverslag uit. In dit verslag leest u over onze maatschappelijke resultaten van het voorafgaande jaar en onze ambities en plannen voor de komende jaren. Zo rapporteren we onder andere over de duurzaamheid van onze energieproductie, producten en diensten, maatschappelijke activiteiten en de duurzaamheid van onze eigen bedrijfsvoering. Daarnaast gaan we in op actuele maatschappelijke dilemma’s zoals de betaalbaarheid van energie. Nuon Corporate Social Responsibility Report 2009 Hierbij komen verschillende belanghebbenden aan het woord, zoals milieuNew energy Hoofd Q 85% + 85% partijen en politici, en lichten wij het vermenigvuldigen Nuon-standpunt in die dilemma’s toe. U kunt het Nuon Maatschappelijk Verslag 2009 downloaden via www.nuon. nl/maatschappelijkverslag (Nederlands) of www.nuon.com/csrreport (Engels). Een gedrukte versie kunt u opvragen door een mail te sturen naar jaarverslag@nuon.com
WK-weetje Wist u dat de WK-wedstrijden van het Nederlands elftal een groot effect hebben op het energieverbruik? ‘Tijdens een wedstrijd daalt het verbruik met gemiddeld vijf procent,terwijl in de rust juist een piekvraag te zien is. Dat is hét moment dat mensen massaal koffie- of thee zetten en naar het toilet gaan’, weet Maarten van der Pol, Head of Forecasting & Imbalance Management bij VattenFall Energy Trading.
Een ander hot topic is de bloei van handelsplatformen, online marktplaatsen waar ondernemers energie in- en verkopen. Maar wat is het nou precies, voor wie, en wat zijn de voor- en nadelen? Lees er meer over in de Verdieping, want wie slim handelt, kan zijn energiekosten laag houden. Wie weet is het ook wat voor u? Maar wat ons op dit moment bijna allemaal bezighoudt, is het WK voetbal. Om het u makkelijk te maken hebben we bij deze nb. een WK-Scorekaart gevoegd, zodat u precies weet wanneer, waar en tegen wie Oranje speelt.. Met vriendelijke groet, Hans Mart Groen Directeur N.V. Nuon Energy/Sales Nederland
www.nuon.nl/zakelijk KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP: Maatschappelijk Verslag: www.nuon.nl/maatschappelijkverslag Masterclass: www.nyenrode.nl Marktontwikkelingen: www.twitter.com/nuonmarktinfo 2
nb.2-2010-def.indd 2
Energiecentrales zijn indrukwekkende gebouwen en zelden toegankelijk voor het publiek. Maar nu biedt Nuon u de mogelijkheid om eens een kijkje in de Amsterdamse Hemwegcentrale te nemen. Interesse? Stuur een mail naar Redactienb@nuon.com
nb. | Nº 2 • juni 2010
17-05-10 10:13
Marktontwikkelingen
NIEUWS
DE VRAAG
‘Gaat Stijgende trend Nuon
DE VRAAG
Carolien Jansen
Zoals verwacht de olie- en gasprijzen zich onafhankelijk van (proces managerbewegen facturatie) elkaar. De olieprijs bevindt zich op het moment dat ik dit schrijf binnen geeft antwoord: de bandbreedte van $80 - $90 en de verwachting is dat deze prijs op korte termijn de onderkant van de bandbreedte zal raken. Op de TTF-markt zijn de gasprijzen, onder invloed van grote gasvoorraden, in het eerste kwartaal gedaald. Na Pasen zijn de prijzen echter gestegen door het positieve sentiment in de markt: de dalende werkloosheidscijfers en positieve ontwikkeling van de huizenprijzen in de Verenigde Staten. Op lange termijn verwachten we dat de TTF-gasprijzen zijwaarts zullen bewegen door de gezonde hoeveelheid gas die in Europa aanwezig is.
‘Ik wil graag op mijn energiekosten besparen. Wat kan Nuon daarin voor mij betekenen?’ vraagt Geert Beekhuizen, algemeen manager van hotel Beds & Co. Christiaan van Dijk, accountmanager Grootzakelijke Markt, geeft antwoord: ‘Bij Nuon helpen we onze klanten graag met energiebesparing. Daartoe bieden we een aantal mogelijkheden aan waaronder de Quickscan. Hierbij maken we – op basis van uw verbruiksprofiel – een inschatting van uw potentiële bespaarmogelijkheden. Een andere mogelijkheid is het laten uitvoeren van een Energiescan. Hierbij licht Ebatech, een dochteronderneming van Nuon, het ener-
KATO TAN
In het eerste kwartaal van 2010 stonden de energieprijzen nog onder elektronisch druk, maar het tweede kwartaal laat een aantrekkende energiemarkt factureren?’ zien. Positief macro-economisch nieuws zorgt voor stijgende prijzen.
gieverbruik in uw bedrijf door en geeft vervolgens gerichte adviezen over waar, hoe en hoeveel u kunt besparen. Behalve deze scans bieden we nog veel meer mogelijkheden. Om te bespreken welke het beste bij uw bedrijf passen, kunt een afspraak maken met uw accountmanager of bellen naar 020 562 76 34.’
KATO TAN
Kennis delen
Jochem Wiersma
De elektriciteitsprijs is aanzienlijk gedaald in het eerste kwartaal van 2010, onder andere door dalende gasprijzen. Omdat Nederland veel gasgestookte centrales heeft, hebben de gasprijzen veel invloed op de elektriciteitsprijzen. Sinds Pasen zijn ook die prijzen gestegen onder invloed van stijgende kolen- en Co²-prijzen. Op de lange termijn verwachten wij dat de elektriciteitsprijzen op een hoger niveau zijwaarts gaan bewegen. U kunt mij volgen op Twitter en zo op de hoogte blijven van de laatste marktontwikkelingen: www.twitter.com/nuonmarktinfo Jochem Wiersma, Nuon PortfolioDesk salesportfolio@nuon.com
Colofon l nb. is een uitgave van Nuon en verschijnt vier keer per jaar. Vierde jaargang, nummer 2, juni 2010 l Redactieadres: Nuon, PAC 1AA6210, Redactie nb., Postbus 41920, 1009 DC Amsterdam, redactienb@nuon.com www.nuon.nl/zakelijk l Concept en realisatie: Dianne Gosselt; Scripta Media; Djoeke Barkey, Jacqueline Konermann, Peter Hofland, Peter van Vuuren, Nieuwe Herengracht 47, 1011 RN Amsterdam l Artdirection en vormgeving: Carla Goossens en Marc van Meurs l Fotografie: Krijn van Noordwijk, Kato Tan, Ton Zonneveld l Drukwerk: drukkerij Teesink l Lithografie: Grafimedia Amsterdam l © Nuon, 2010 l nb. wordt op FSC-papier gedrukt. l Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of overgenomen zonder schriftelijk toestemming. Alle genoemde gegevens zijn onder voorbehoud. Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. l Wilt u nb. niet meer ontvangen of is het magazine onjuist geadresseerd? Surf dan naar www.nuon.nl/zakelijk. Ga vervolgens naar Klantenservice en klik op ‘wijziging doorgeven’.
nb.2-2010-def.indd 3
Wilt u ook kennis, ervaringen en inzichten over energie uitwisselen? Nuon organiseert voor haar klanten regelmatig events en seminars. Een daarvan is de RTL Masterclass, een samenwerking met Nyenrode Business Universiteit en RTL Z. Doel is een kennisplatform te bieden waar de theorie wordt vertaald naar de praktijk, en waar kennis kan worden gedeeld en uitgewisseld. Onder leiding van Rick Nieman (RTL) vond 31 maart jl. de tweede RTL Masterclass plaats met als thema Duurzaamheid. Een thema dat net als het voorgaande onderwerp, Strategisch inkopen, op zeer veel belangstelling kon rekenen. Wilt u meer weten over toekomstige events, informeer dan bij uw accountmanager van Nuon.
nb. | Nº 2 • juni 2010
3
17-05-10 10:13
‘In- en verkopen op een handelsplatform is een prettige verrijking van de bedrijfsvoering’ Michel de Bakker van Kwekerij Laguna (l) en Maurits Timmermans van Nuon (r)
Nuon HandelsPlatform Zelf energie inkopen en verkopen? Op het Nuon HandelsPlatform kunnen ondernemers 24 uur per dag zelfstandig handelsposities innemen op een aan de Nederlandse energiemarkten ENDEX/OTC (langetermijnhandel) en APX (daghandel) gerelateerde digitale marktplaats. Zo kan ook geprofiteerd worden van zogenaamde onbalansschakelingen (bewust gebruikmaken van prijsschommelingen op de elektriciteitsmarkt door installatiedelen uit of aan te schakelen). Het Nuon HandelsPlatform is ontwikkeld voor onder meer klanten met een eigen energie-opwekinstallatie zoals een WKK. Uw accountmanager adviseert u graag bij het bepalen van de voor uw bedrijf ideale energieinkoop- en verkoopstrategie in relatie tot dit platform.
Kwekerij Laguna ORGANISATIE 쐽 Producten: bloeiende planten 쐽 Medewerkers: 17 쐽 Vestigingen: 2 in Wateringen en 1 in Berkel-Rodenrijs
VERBRUIK
KATO TAN
쐽 Capaciteit WKK: 3 megawatt 쐽 Gasverbruik: 3,5 miljoen kuub per jaar 쐽 Elektriciteitsopbrengst: 12 GWh per jaar
4
nb.2-2010-def.indd 4
nb. | Nº 2 • juni 2010
11-05-10 10:03
CASE
‘Samen het ideale moment zoeken’ ‘De warmtekrachtkoppeling is een succes in de glastuinbouw. De voordelen zijn dan ook evident. De installatie levert warmte voor de gewassen en elektriciteit die je weer kunt verkopen. ‘Doe je dat slim, dan kun je daar een groot deel van je energiekosten mee dekken’, vertelt Michel de Bakker, eigenaar van Kwekerij Laguna.
Een
warmtekrachtkoppeling (WKK) is een grote motor met een daaraan gekoppelde generator: er gaat gas in, uit de motor komt warmte en uit de generator elektriciteit. De warmte is van belang voor de core business van Kwekerij Laguna, het telen van planten. De elektriciteit is een product waarmee De Bakker kan handelen. Want elektriciteit gebruikt hij zelf amper, alleen in de winter een kleine hoeveelheid voor de belichting in de kassen. Probleem is dat je elektriciteit niet kunt opslaan en dus moet verkopen op het moment dat de WKK draait en elektriciteit terug levert aan het net. Het is dus belangrijk dat je op dat moment een goede prijs voor je verkochte elektriciteit krijgt. Wat wel kan, is warmte opslaan, dus elke ondernemer met een WKK kan tot op zekere hoogte zelf het gunstigste moment kiezen om te draaien (namelijk als de elektriciteit het meeste oplevert). Ook aan de inkoopkant – de WKK heeft gas nodig – kun je zelf het inkoopmoment bepalen. Zo is er dus een aantal variabelen waar je als ondernemer mee kunt ‘spelen’ om de kosten van energie te drukken. Het speelveld is het Nuon HandelsPlatform, een online marktplaats voor flexibele in- en verkoop van elektriciteit. De Bakker: ‘Daar kun je op verschillende manieren mee omgaan: je kunt langetermijntransacties sluiten of juist gebruikmaken van daghandel en dus van prijsfluctuaties op de markt. Ik kijk elke dag naar de prijzen van gas en elektriciteit en bepaal aan de hand daarvan wanneer ik gas inkoop en elektriciteit verkoop.’
Rekensom Die handelwijze heeft De Bakker de eerste twee jaar dat de WKK draaide veel opgeleverd: ‘Ik schat dat zo’n zeventig à tachtig procent van mijn energiekosten gedekt werden door de opbrengst van de elektriciteit. Maar de prijzen staan nu wel onder druk, dus dit jaar haal ik die score zeker niet.’ In zo’n situatie kan marktinformatie en kennis van
energiehandel helpen om de juiste beslissingen te nemen, zegt Maurits Timmermans, adviseur van Nuon. ‘Vanuit het handelsplatform worden direct actuele energieprijzen vastgesteld. Met behulp van het handelsplatform kies je het beste moment om te leveren. De maximum hoeveelheid die je in een periode gaat leveren, leg je vooraf contractueel vast, daarbinnen kun je zelf de hoeveelheden per keer bepalen. Samen met de prijs van het gas dat je inkoopt en de elektriciteit die je verkoopt, kun je je handelsstrategie bepalen.’ De WKK van Laguna levert drie megawatt per uur en draait 4000 uur per jaar, het merendeel daarvan in de winter omdat de behoefte aan warmte dan veel groter is. Voor De Bakker is het een kwestie van rekenen: ‘Ik zet op het handelsplatform een prijs neer die ik minimaal voor de elektriciteit wil hebben om mijn kosten te dekken, bijvoorbeeld veertig euro per megawattuur. Zodra dat bedrag op het handelsplatform gehaald wordt, pakt-ie ’m beet en moet ik mijn verplichting nakomen, dus leveren.’
Klappers maken Zo kan een ondernemer de WKK-investering snel terugverdienen en zijn energiekosten beperken. Het is echter niet zonder risico, aldus De Bakker: ‘Je kunt voor zekerheid kiezen: je koopt je gas in en zet daar meteen je stroomverkoop tegenover. Je kunt die twee dingen ook uit elkaar trekken, door bijvoorbeeld pas twee maanden na de gasinkoop de verkoopprijs voor de elektriciteit vast te zetten. Als deze in de tussentijd gestegen is kun je een klapper maken. Maar als de prijzen de andere kant opgaan, kun je je lelijk in de vingers snijden. Voor dit jaar had ik mijn gas al ingekocht toen de gasprijs ineens stevig ging dalen. Mijn stroom had ik nog niet verkocht, terwijl die ook ging dalen, dus dat heb ik niet helemaal goed gedaan.’ Toch zien veel ondernemers het zelf handelen in energie als een prettige verrijking van de bedrijfsvoering. Timmermans: ‘Ideaal is om het te combineren met kennis. Nuon weet veel van de inkoop en verkoop van energie, de ondernemer veel van zijn business en productie-eisen. Samen kun je het ideale moment zoeken om gas in te kopen en elektriciteit te verkopen.’
nb. | Nº 2 • juni 2010
nb.2-2010-def.indd 5
5
11-05-10 10:04
5
dingen die u moet weten over een
Handelsplatform 1
De prijs van energie fluctueert. Op een handelsplatform kunnen ondernemers inspelen op die schommelingen en zelf het moment van in- of verkoop van energie bepalen. Het maakt de kosten van gas en elektriciteit een actief te beheersen element in de bedrijfsvoering. Een uitleg in 5 stappen.
Wat is een handelsplatform?
2
Voor wie bestemd?
FULCO SMIT ROETERS
왎 Een handelsplatform is een online marktplaats waar organisaties handelsposities innemen, verhandelen en uitoefenen, oftewel energie inkopen en verkopen. Wie dat slim doet – inkopen bij lage prijzen, verkopen bij hoge prijzen – kan zijn energiekosten laag houden bij sterk fluctuerende prijzen op de energiemarkten. Simpel gezegd gaat het zo: iemand die elektriciteit te koop heeft – bijvoorbeeld een tuinder met een WKK-installatie – ziet op het platform hoeveel op enig moment in de toekomst een ‘elektriciteitblok’ opbrengt. Vindt hij die prijs goed, dan kan hij tot een transactie besluiten en zorgt hij ervoor dat die elektriciteit op het afgesproken moment tegen de afgesproken prijs wordt geleverd. Hij kan ook wachten tot het moment dat zijn WKK werkelijk moet draaien in de hoop dat de prijzen dan gestegen zijn. Het is dus in zekere zin een vorm van ‘spelen met prijzen’, een handelsplatform biedt daartoe het ‘speelveld’. Een handelsplatform is dus een digitale handelsvloer waar vraag en aanbod samenkomen.
왎 Organisaties en ondernemers die beschikken over ‘schakelbaar vermogen’, zoals een WKK (tuinders, ziekenhuizen, industriële bedrijven), kunnen profiteren van een handelsplatform. Bij de productie van warmte levert de WKK namelijk ook elektriciteit op; die elektriciteit kan verkocht worden via een handelsplatform. In de glastuinbouw vormen de energiekosten een substantieel deel van de productiekostprijs. Door met de elektriciteit die de WKK oplevert te handelen kan een ondernemer die kostprijs beïnvloeden. Maar het vergt kennis van zaken, zegt Wim Schipper, productmanager Nuon HandelsPlatform. ‘Het is een extra variabele in je bedrijfsvoering: je gaat handelen in energie en probeert de draaiuren van je WKK-installatie in relatie tot de prijsontwikkeling optimaal te kiezen. Je kunt actief inspelen op prijsschommelingen op de elektriciteitsmarkt door installaties aan of uit te schakelen en daarmee winst te pakken. Dat vergt regelmatige aandacht; je kunt ook op een handelsplatform in één keer voor een of zelfs drie jaar vooruit handelsposities innemen en het daarbij laten. Dan heb je er geen omkijken naar. Het is net wat je wilt.’
6
nb.2-2010-def.indd 6
HANDIGE WEBSITES: 왎
www.nuon.nl/handelsplatform Nuon HandelsPlatform 왎 www.endex.nl De Endex is het Nederlandse handelsplatform voor productenten en grootafnemers van elektriciteit. Op de website zijn de dagprijzen te zien. 왎 www.apx.nl De APX Group faciliteert de ontwikkeling van geliberaliseerde en geïntegreerde energiemarkt in Noordwest-Europa door het verstrekken van een efficiënte, transparante en veilige omgeving voor elektronische handel van elektriciteit en aardgas. 왎 www.tennet.nl TenneT zorgt voor het bewaken van de betrouwbaarheid en de continuïteit van de Nederlandse elektriciteitsvoorziening.
nb. | Nº 2 • juni 2010
17-05-10 10:13
VERDIEPING
4 Hoe werkt een handelsplatform? 왎 Elektriciteit kan verhandeld worden via een OTC-transactie (langetermijnhandel) of via een APX-transactie (dag vooruit). Je koopt maatblokken in en conform het schakelschema dat het handelsplatform op basis van de transacties levert gaat de WKK-installatie op de afgesproken tijden aan om de elektriciteit aan het net te leveren. Het Nuon HandelsPlatform biedt maximaal inzicht voor ondernemers: alle OTC-posities van een bepaalde periode zijn in één oogopslag te zien, er is een resultatenoverzicht in grafiek- en tabelvorm, en het platform toont direct de prijzen van de gewenste OTC-maatblokken. Dat helpt om de juiste beslissingen te nemen. Daarnaast zijn er accountmanagers en adviseurs van Nuon die ondersteuning bieden. Schipper: ‘Om te kunnen handelen is kennis nodig van handelsmogelijkheden in relatie tot de bedrijfsvoering, je moet kunnen omgaan met prijsontwikkelingen op volatiele markten, en je moet je realiseren dat handelen risico met zich meebrengt. Het voordeel van het Nuon HandelsPlatform is dat er een grote organisatie achter zit, voorzien van veel kennis, ervaring en onderzoekscapaciteit. Onze experts op het gebied van energiehandel assisteren de klant zo direct mogelijk.’
5
Waarom zelf handelen? 왎 Veel organisaties vinden het prettig om instrumenten beschikbaar te hebben waarmee zij zelf de bedrijfsvoering kunnen vormgeven. Een handelsplatform is zo’n instrument. Het verschaft de ondernemer ruimte om zelfstandig te handelen en het creëert voor hem de mogelijkheid om zijn eigen vraag en aanbod af te stemmen op prijsontwikkelingen op de energiemarkten. Zo kan hij de opbrengst van ‘zijn’ elektriciteit maximaliseren en indirect dus op zijn energiekosten besparen. Hoeveel risico hij wil nemen bepaalt de ondernemer zelf: hij kan handelsposities innemen op de termijnmarkt. Volgens Schipper komt de vraag naar handelsplatformen uit de tuinbouwsector. En het werkt: ‘Er zijn voorbeelden van bedrijven die via een handelsplatform aanmerkelijk meer voor hun elektriciteit hebben gekregen en daardoor flink hebben kunnen besparen op de post energie. Aan de andere kant: als je het niet goed doet, kun je ook duurder uitkomen.’
3
Wat zijn de voordelen? 왎 Het Nuon HandelsPlatform verschaft toegang tot alle relevante elektriciteitsmarkten: de termijn-, spot- en onbalansmarkt. Het platform biedt de actuele prijzen waarmee direct transacties kunnen worden aangegaan. De gebruiker kan streefprijzen aangeven op de spot- en onbalansmarkt die het platform gebruikt als boven- of ondergrens om automatisch handelstransacties te doen (zonder transactiekosten). De diversiteit aan maatblokken voor termijntransacties en de uurinstellingen voor de 24-uurshandel of onbalanstransacties maken het mogelijk om de specifieke energiebehoefte zo nauwkeurig mogelijk te dekken. Op basis van de gedane transacties schakelt het handelsplatform automatisch de producerende (bijvoorbeeld WKK) en consumerende (bijvoorbeeld verlichting) installatie in zodat op de juiste momenten elektriciteit wordt geproduceerd en geconsumeerd. Klanten kunnen het NuonHandelsPlatform ook laten aansluiten op hun regelcomputer om een optimale combinatie te maken tussen momenten van elektriciteitsproductie en -consumptie enerzijds en de eisen van het productieproces en of binnenklimaat anderzijds. De experts van Nuon helpen de ondernemer met inzicht in marktontwikkelingen en optimalisering van transacties conform het risicoprofiel van de onderneming. Bovendien biedt het Nuon HandelsPlatform 24 uur per dag, zeven dagen per week, inzicht in de energiekosten. Schipper: ‘Die managementinformatie is belangrijk: zo heb je bijvoorbeeld continu inzicht in de kosten van energie per vierkante meter bedrijfsoppervlakte.’
nb. | Nº 2 • juni 2010
nb.2-2010-def.indd 7
7
17-05-10 10:14
BesparingsTip www.nuon.nl/energiemanagement Ingenieursbureau en Nuon-dochter Ebatech heeft voor het nieuwe complex van Plantion, marktplaats voor sierteeltproducten, de energiesystemen ontwikkeld. Peter Bakker, directeur operations bij Plantion, en Hans Schelvis van Ebatech over de verduurzaming van de energiehuishouding. CO2-uitstoot in oude situatie: ca. 5463 ton per jaar CO2-uitstoot Plantion: ca. 1943 ton per jaar CO2-reductie: 3520 ton per jaar (64 procent)
‘Slim gebruikmaken van restwarmte én -koude’
Warmte en koude 쐽 Al in een vroeg stadium werd Ebatech betrokken bij de nieuwe huisvesting van Plantion. Hans Schelvis: ‘Allereerst hebben we haalbaarheidsberekeningen uitgevoerd om goed te kunnen adviseren over duurzame warmtekoudeopslag (WKO). Zowel de warmtevraag als de koudevraag bleek aanzienlijk. Daarnaast hebben we in de ontwerpfase, samen met de architect, de nodige bouwtechnische maatregelen kunnen doorvoeren en zo duurzaamheid kunnen integreren in het bouwplan.’
n
CO2-reductie 쐽 Binnen het complex worden geproduceerde koude en warmte zo veel mogelijk met elkaar uitgewisseld, de resterende behoefte wordt vanuit de centrale WKO-installatie van het bedrijventerrein geregeld. Schelvis: ‘De basisverwarming wordt door warmtepompen geleverd, alleen in geval van een piekvraag wordt er gasgestookte warmte geproduceerd.’ De realisatie van een duurzame huisvesting is rekenkundig gezien bereikt, vindt Bakker. ‘Na een paar maanden op de nieuwe locatie moet de praktijk het nu gaan uitwijzen. WKO sluit aan bij onze groene ambitie en het milieu, want het zorgt voor aanzienlijk minder CO2-uitstoot.’
Hans Schelvis Nuon
TON ZONNEVELD
Peter Bakker Plantion
Plantion is recent ontstaan uit de fusie tussen Veiling Vleuten en Bloemenveiling Oost-Nederland. Het nieuwe complex in Ede, met een oppervlakte van 70.000 m2, kenmerkt zich door enorme veilinghallen en vele koelcellen. Peter Bakker: ‘Het verwarmen van de gebouwen zorgde voor een hoge gasrekening. Omdat de gasprijs een belangrijk onderdeel van de kostprijs van onze producten vormt, wilden we daar niet meer van afhankelijk zijn.’
nb.2-2010-def.indd 8
17-05-10 12:16