nb. nr. 2 2011

nb.

Voor inkopers van energie Informatie, inspiratie en concrete tips

Jan Brugging Suiker Unie

Theo Pet Nuon

vijfde jaargang nยบ 2 juni 2011

Duurzaam en winstgevend

Suiker Unie produceert biogas

NB.2-2011-def.indd 1

6 dingen die u moet weten over gas

27-05-11 13:02

VOORWOORD Grondige aanpak

Duurzaamheid Als gevolg van een recente wijziging in de gaswet heeft een aantal veranderingen plaatsgevonden. Bijvoorbeeld op het gebied van leveringszekerheid en transport. Ook de prijsvorming wordt steeds transparanter. Voor u als ondernemer biedt dit veel nieuwe ZOLTAN KORAÏ

kansen en mogelijkheden. In deze editie van nb. vertellen we u graag alles wat u moet weten over gas en de recente veranderingen.

Een ander soort gas dat in opkomst is, is

De samenwerking tussen woningcorporatie Ymere en Nuon wordt nog intensiever. In een nieuw project richten de bedrijven zich op bestaande en innovatieve oplossingen rond energiebesparing en duurzaamheid. ‘Met onze kennis over energievraagstukken kunnen we een belangrijke bijdrage leveren aan het behalen van de energiedoelstellingen van Ymere’, vertelt Marije Donselaar, salesmanager overheid en vastgoed bij Nuon. Pablo van der Laan, directeur onderhoud en aanbestedingen Ymere, vult aan: ‘Samen hopen wij onze ideeën over wonen en energie te realiseren en zo een win-winsituatie te creëren voor de bewoners, Ymere en Nuon.’

biogas. Behalve aan het maken van suiker, verdient Suiker Unie ook aan de productie van dit groene gas. Hoe? Door de restproducten, die bestaan uit organische overblijfselen, in een vergistingsinstallatie om te zetten in biogas. Dat levert gas op voor bijna vijfduizend huishoudens. Een heel duurzame en interessante oplossing.

Ook bij het bedrijf Hans van Driel B.V. staat duurzaamheid hoog op de agenda.

Om de CO²-uitstoot in kaart te brengen

Elektrisch rijden

liet het bedrijf een CO²-footprint uitvoeverregaand inzicht in het gebruiksgedrag van het bedrijf en de hoeveel-

KATO TAN

ren door Ebatech. Deze footprint biedt

heid CO2-uitstoot. Dat kan het begin en uitgangspunt vormen van een aanzienlijke besparing. Want: energie besparen begint met goed inzicht.

Marc Heijnis directeur Nuon Sales Operations B2B

www.nuon.nl/zakelijk KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP: Handelsplatform: www.nuon.nl/handelsplatform Marktrapport: Nuon.nl/marktrapport Twitter: www.twitter.com/nuonmarktinfo

2

NB.2-2011-def.indd 3

Inzicht in uw verbruik Heeft uw bedrijf veel energieaansluitingen en dus veel energiemeters? Dan is Nuon MeetDiensten interessant voor u. Uw huidige energiemeters worden dan vervangen door digitale energiemeters. ‘Deze meters zijn op afstand uitleesbaar. De data worden door het meetbedrijf beschikbaar gesteld aan de klant’, benadrukt Monique Verkaik, marktmanager bij Nuon. ‘U heeft zo altijd inzicht in de pieken en dalen in uw energieverbruik. Ook kan het verbruik van verschillende vestigingen gemakkelijk met elkaar vergeleken worden en kunt u zien waar besparingen te halen zijn.’ Een ander groot voordeel is de facturering op basis van werkelijk verbruik.

Onlangs is Nuon geselecteerd om het publieke oplaadnetwerk in Amsterdam verder uit te breiden. Joris Hupperets, manager E-Mobility bij Nuon: ‘Met de 250 tot 2500 extra oplaadpunten en diensten eromheen voorzien we in de nieuwe energievraag van onze klanten.

Ook willen we zo efficiënt gebruik van energie stimuleren.’ Inspelen op die energievraag blijkt ook uit de samenwerking van Vattenfall en Volvo. ‘Op de AutoRAI was het resultaat al te zien, de hybride Volvo V60. Een knap staaltje samenwerking tussen twee sectoren.’

nb. | Nº 2 • juni 2011

31-05-11 15:43

Marktontwikkelingen

NIEUWS

DE VRAAG

Aanvankelijk had de maatschappelijke onrust in Noord-Afrika en het Midden-Oosten begin januari geen effect op de energieprijzen. Pas toen het olieproducerende Libië hier mee te maken kreeg, steeg de prijs van een vat ruwe olie in een aantal weken naar 120 dollar. Door onrust in de markten stegen ook elektriciteit, gas, kolen en CO² in prijs. Toen half maart de aardbeving in Japan een ravage aanrichtte, nam de onrust – en daarmee de prijzen – in korte tijd verder toe.

VISITEKAARTJE

Zweitse Wolthuis over kennisdeling De medewerkers van Nuon en Vattenfall Duitsland werken nauw samen op het gebied van gas voor de zakelijke markt.

Zweitse Wolthuis, Internationaal productmanager bij Nuon, legt uit wat die samenwerking precies inhoudt.

KATO TAN

‘Binnen Nuon beschikken we over veel kennis van de zakelijke gasmarkt. Maar voor Vattenfall Duitsland is business gas een nieuw product waar ze graag een positie in willen opbouwen.

Van een elektriciteitsleverancier willen ze een totaalleverancier worden van elektriciteit en gas.

Een internationaal projectteam, waarvan ik deel uitmaak, adviseert en ondersteunt hen daarbij.

Binnen het projectteam zoek ik naar best practices, ervaringen en netwerken in Nederland en bekijk

Ondanks de koersval van olie begin mei, verwachten wij dat de energieprijzen verder zullen stijgen. TTF-gaslevering in 2011 zien wij als een mogelijke uitzondering en verwachten we een stabiele tot licht dalende markt. De reden hiervoor is dat door overaanbod de Europese gasopslagen 10 procent hoger zijn dan gemiddeld voor deze tijd van het jaar. Echter, ook voor de lange termijn verwachten wij stijgende prijzen. Onder andere door de – tijdelijke – sluiting van zeven Duitse kerncentrales. Het wegvallen van kernenergie zal daar worden opgevangen met gasgestookte centrales en Japan zal de verloren capaciteit aan kernenergie opvangen door extra LNG te importeren.

Wilt u wekelijks op de hoogte blijven van de laatste marktontwikkelingen dan kunt u zich aanmelden voor het digitale Marktrapport: www.nuon.nl/marktrapport en u kunt mij volgen op Twitter: www.twitter.com/nuonmarktinfo

KATO TAN

Maatschappelijke onrust

hoe we die kunnen gebruiken in Duitsland. Het gaat dan om de inkoop, verkoop en levering van gas. Uit de positie van Nuon en onze kennis en ervaring valt voordeel te halen voor Vattenfall Duitsland. Leren van elkaar en best practices uitwisselen is daarbij in mijn ogen essentieel.’

Energiepartners Tijdens de Tuinbouw Relatiedagen, op 15-17 februari 2011 in Gorinchem, introduceerde Nuon de film HandelsPlatform. ‘In de film laten we zien dat we voor tuinders hun energiepartner zijn’, zegt Heleen Boer, management trainee Marketing & Communicatie. ‘Met relevante marktinformatie en actuele prijzen kunnen onze handelsexperts de klant adviseren bij het beheersen van zijn energiekosten.’ In de stand had Nuon ook een ludieke actie: bezoekers konden samen met een Nuon handelsexpert geld bij elkaar fietsen voor KWF Kankerbestrijding. ‘De film en deze goededoelenactie onderstrepen ons geloof in partnership’, besluit Heleen.

Wilt u de film bekijken of meer informatie over het HandelsPlatform, ga dan naar: nuon.nl/handelsplatform

Maurits Timmermans, Nuon PortfolioDesk salesportfolio@nuon.com

Colofon l nb. is een uitgave van Nuon en verschijnt vier keer per jaar. Vijfde jaargang, nummer 2, juni 2011 l Redactieadres: Nuon, PAC 1AA6210, Redactie nb., Postbus 41920, 1009 DC Amsterdam, redactienb@nuon.com www.nuon.nl/zakelijk l Concept en realisatie: Scripta Media; Djoeke Barkey, Jacqueline Konermann, Peter van Vuuren, Nieuwe Herengracht 47, 1011 RN Amsterdam l Artdirection en vormgeving: Marc van Meurs l Fotografie: Kato Tan, Ton Zonneveld l Drukwerk: drukkerij Tesink l Lithografie: Grafimedia Amsterdam l © Nuon, 2011 l nb. wordt op FSC-papier gedrukt. l Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of overgenomen zonder schriftelijk toestemming. Alle genoemde gegevens zijn onder voorbehoud. Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. l Wilt u nb. niet meer ontvangen of is het magazine onjuist geadresseerd? Surf dan naar www.nuon.nl/zakelijk. Ga vervolgens naar Klantenservice en klik op ‘wijziging doorgeven’. nb. | Nº 2 • juni 2011

NB.2-2011-def.indd 4

3

31-05-11 15:52

Suiker Unie produceert groen gas Suiker Unie verdient niet alleen aan het maken van suiker, maar ook aan de productie van biogas. ‘Een mooie business case’, zegt Jan Brugging, manager inkoop. ‘Vergisting van de reststoffen uit ons productieproces levert gas op voor circa vijfduizend huishoudens.’

Bij de productie

van suiker uit suikerbieten blijven reststoffen over. Suiker Unie gaat deze organische overblijfselen in een vergistingsinstallatie omzetten in biogas. Deze installatie wordt momenteel gebouwd bij de productiefabriek in Dinteloord.

‘Zelf groen gas produceren is een aantrekkelijke optie’, zegt Brugging. ‘Dat gas verkopen we. Dit is een positieve bijdrage aan de suikerbietenteelt en de afnemer van groen gas.’

Inkomen uit reststromen Duurzaamheid is een belangrijk uitgangspunt in de productieketen van Suiker Unie. Het streven is om de agrarische grondstoffen (dus ook reststoffen) maximaal te gebruiken, met zo min mogelijk energie. In de afgelopen twintig jaar is het energiegebruik per eenheid product met circa veertig procent teruggebracht. Dat mooie cijfer is vooral bereikt door energiebesparingsprojecten (zoals een betere benutting van warmte in de verdamping) en vergaande schaalvergroting; de fabrieken in Dinteloord en Vierverlaten zijn wat betreft productievolume de grootste van Europa. Voor de energievoorziening wordt tijdens de campagne (de periode waarin de bieten verwerkt worden) gebruikgemaakt van eigen warmtekrachtcentrales. Deze gasgestookte WKC’s produceren warmte die wordt gebruikt voor het productieproces en voor de productie van elektriciteit voor de eigen installatie. Het surplus aan opgewekte elektriciteit wordt teruggeleverd op het net (en aan Nuon verkocht). Ook staat er op beide fabrieken al een methaanreactor voor de behandeling van afvalwater die per fabriek 3,5 miljoen kuub gas per campagne oplevert. Daarmee is aangetoond dat duurzaam werken niet alleen in het belang van de

4

NB.2-2011-def.indd 4

samenleving is, maar ook winst kan opleveren.

Daarvoor zijn wel eerst investeringen nodig, aldus Brugging: ‘De nieuwe vergistingsinstallatie kost veel geld. Bovendien moet het biogas, vóórdat het aan het net geleverd kan worden, bewerkt worden tot de vereiste aardgaskwaliteit. Ook dat kost geld.

Gelukkig is er subsidie voor dit soort projecten, want zonder die steun was het veel lastiger geweest om de zaak sluitend te krijgen. Maar uiteindelijk verwachten we hier een substantiële bijdrage uit te kunnen halen.’

Passende puzzel De biovergistingsinstallatie start eind dit jaar met de gasproductie en gaat zo’n 100.000 ton biomassa per jaar verwerken. De installatie draait het hele jaar, hoewel de suikerproductie slechts plaatsvindt van september tot medio januari; dat is namelijk de oogsttijd van suikerbieten en die worden direct verwerkt. De fabriek staat dus zeven maanden stil.

Om de biovergister toch het hele jaar te kunnen laten draaien, worden reststoffen in sleufsilo’s opgeslagen.

Bovendien krijgt Suiker Unie aanvoer vanuit andere productielocaties van het Cosun-concern. Nuon adviseert ondernemers die lokaal energie willen produceren en levert elektriciteit aan het Cosunconcern. Het adviseren van ondernemers is een in belang groeiende activiteit, aldus Theo Pet, senior accountmanager corporate accounts: ‘Wij krijgen steeds meer vraag uit de markt wat Nuon hierin kan betekenen. Suiker Unie is met de verwachte tien miljoen kuub gasopbrengst een van de grotere lokale producenten in Nederland. Een prachtig initiatief dus, want hoe meer gas groen wordt geproduceerd, des te meer groencertificaten komen er in omloop.

Daardoor kunnen meer klanten op groen gas overstappen.’

Suiker Unie vervult een mooie voorbeeldrol omdat het bedrijf onderneemt op een manier die het milieu zo veel mogelijk spaart én daar ook een sluitende business case van weet te maken. Brugging: ‘Steeds meer puzzelstukjes van onze duurzaamheidsstrategie beginnen te passen en kunnen we rendabel maken.’

nb. | Nº 2 • juni 2011

27-05-11 13:03

CASE ‘We verwachten hier een substantiële inkomstenstroom uit te halen’ Jan Brugging, Suiker Unie

ROYAL COSUN / SUIKER UNIE Suiker Unie is onderdeel van de Koninklijke Coöperatie Royal Cosun, een agro-industrieel concern dat gespecialiseerd is in het maken van ingrediënten en producten voor voeding (onder meer ook Aviko maakt deel uit van het concern). De coöperatie is ruim honderd jaar geleden opgezet door suikerbietentelers.

Momenteel telt de coöperatie circa 10.500 leden en aandeelhouders en ruim 4.000 medewerkers. Omzet: circa 1,7 miljard euro.

VERBRUIK ROYAL COSUN Gas: circa 220 miljoen kuub per jaar; de twee productielocaties van Suiker Unie verbruiken daarvan elk 65 miljoen kuub per jaar.

Elektriciteit: 127 Gigawattuur per jaar; de productielocaties van Suiker Unie werken energieneutraal, dankzij de warmtekrachtcentrales.

NUON PORTFOLIODESK

TON ZONNEVELD

Wilt u weten welke kansen er voor uw onderneming liggen in het zelf opwekken van gas of elektriciteit, bijvoorbeeld door het (her)gebruik van reststoffen of restwarmte, neem dan contact op met de Nuon PortfolioDesk.

Uiteraard kan ook uw accountmanager u meer vertellen over de mogelijkheden.

nb. | Nº 2 • juni 2011

NB.2-2011-def.indd 5

5

27-05-11 13:03

6

dingen die u moet weten over

Een recente wijziging van de gaswet heeft geleid tot veranderingen in de leveringszekerheid en het transport van gas. Ook de prijsvorming wordt steeds transparanter.

Dat biedt nieuwe kansen voor ondernemers.

GAS 3

1 Herkomst

Kwaliteitsconversie

왎 Gas komt niet meer alleen uit Nederland.

De gasvoorraad in Groningen is beperkt.

Daarom is de overheid al jaren geleden begonnen met het ‘kleineveldenbeleid’, om zo het Groningen-veld te sparen. De lokale productie van biogas is ook een belangrijke trend aan de aanbodkant. Om aan de grote vraag te kunnen blijven voldoen, moet ook in het buitenland gas ingekocht worden.

Rusland en Noorwegen zijn voor Nederland belangrijke gasleveranciers.

2

6

NB.2-2011-def.indd 6

왎 Gas uit het buitenland heeft meestal een andere kwaliteit dan het gas uit Nederland. Voordat gas naar de gebruikers gaat, vindt er een kwaliteitsconversie plaats, zodat de verwarmingsketels van de gasverbruiker optimaal blijven functioneren. Ook biogas dat ondernemers lokaal opwekken, moet worden omgezet naar ‘Groningenkwaliteit’. De prijs voor de conversie is verrekend in de zogenoemde exit-kosten.

Vrije prijsvorming

왎 Nederland kent twee inkoopmarkten. Elke ondernemer kan zelf kiezen waar hij inkoopt.

1. De markt waarin de gasprijs gerelateerd is aan de olieprijs (stijgt of daalt de olieprijs, dan stijgt of daalt de gasprijs).

2. de TTF-markt, de virtuele gashandelsbeurs waar prijsvorming plaatsvindt op basis van vraag en aanbod. Veel gebruikers stappen over naar de TTF-markt, omdat de TTF-prijs transparanter en stabieler is.

nb. | Nº 2 • juni 2011

27-05-11 13:04

VERDIEPING

4 Nieuwe wetgeving

Gebundeld transport

왎 Dit jaar is een belangrijke wetswijziging doorgevoerd: de afnemer kan voortaan zelf beslissen over zijn programmaverantwoordelijkheid (= de levering van het ingekochte gas op een zelf bepaald moment). Dat betekent dat hij mag kiezen of hij die programmaverantwoordelijkheid zelf draagt of uitbesteedt aan een leverancier. In de praktijk is het zelf uitvoeren van programmaverantwoordelijkheid erg lastig, want u moet van tevoren inschatten hoeveel u van het door u ingekochte gas op welk tijdstip (per uur) nodig hebt.

Nuon is door de Landelijke Netbeheerder aangewezen als erkende programmaverantwoordelijke. Wij zullen voor u, als klant van Nuon, tot het einde van uw contract de programmaverantwoordelijkheid op ons nemen. U hoeft dus zelf niets te doen.

왎 Het gevolg van deze wetswijziging is dat energieleveranciers de gasinkoop en de programmaverantwoordelijkheid als twee afzonderlijke producten aan de markt moeten aanbieden. Dat neemt niet weg dat een grote energieleverancier als Nuon het gas van alle klanten kan bundelen.

Nuon heeft in feite altijd transport nodig en kan goed inschatten welke hoeveelheid gas op welk moment vereist is om het gas bij klanten te krijgen. Bovendien beschikt Nuon over ondergrondse opslagcapaciteit voor gas, zodat tegen een scherp tarief kan worden geleverd en er toch ook altijd leveringszekerheid is.

6

Levering gas + transport 왎 Er komt dus meer vrije markt in het flexibiliteitsdeel (= programmaverantwoordelijkheid). Dat zal voor de afnemer lagere kosten betekenen, omdat binnen dit onderdeel in de gasketen nu concurrentie is toegestaan. Het is wel handig om beide facetten van de gasvoorziening bij één partij onder te brengen. Dan hoeft een ondernemer namelijk niet zelf te nomineren (= de verwachte afname van gas per uur inschatten) en profiteert hij toch van de vrije prijsvorming bij zowel inkoop als transport. Bovendien behoudt hij dan één offertetraject en één factuur.

5 Nuon Gas Comfort 왎 Sinds enige tijd biedt Nuon het product Comfort aan: het risico op overschrijding van de contractcapaciteit is afgekocht, de afnemer kan boeteloos over gas beschikken.

Dit product is nu uitgebreid met programmaverantwoordelijkheid: zonder boeterisico maakt de afnemer gebruik van transport- en leveringszekerheid van Nuon. Het enige dat Nuon daarvoor nodig heeft, is de historische data van het gasverbruik om een inschatting te kunnen maken van de gewenste nominatie richting netbeheerder. www.nuon.nl/gasopmaat

nb. | Nº 2 • juni 2011

NB.2-2011-def.indd 7

7

27-05-11 13:04

n

BesparingsTip www.nuon.nl/energiemanagement

Voor Hans van Driel B.V., leverancier van grondverzetmachines in Tiel, stelde ingenieursbureau en Nuon-dochter Ebatech onlangs een CO²-footprint op.

Diederik van Hattem, marketingmanager bij Hans van Driel B.V., en Bas van Kouwen van Ebatech over het nut van analyse.

CO²-uitstoot 2010: 520.000 kg Doelstelling 2011: herhalen CO²footprint in 2011, mogelijk ook start hiervan bij zusterbedrijven Duurzaam ondernemen staat bij Hans van Driel B.V. hoog op de agenda. Dat blijkt onder andere uit de in 2010 door Ebatech uitgevoerde energiescan. Van Hattem: ‘In onze ogen sluit de footprint daar goed bij aan, want energie besparen begint met inzicht. In je verbruik én CO²-uitstoot.’

Gebruiksgedrag 쐽 Bij een CO²-footprint wordt de uitstoot van een bedrijf in kaart gebracht.

‘Zaken die meewegen zijn het gas- en elektriciteitsverbruik, maar ook zakelijke mobiliteit zoals vliegreizen en het brandstofverbruik van bedrijfsauto’s’, zegt Van Kouwen. De footprint biedt diepgaand inzicht in het gebruiksgedrag en de hoeveelheid CO²-uitstoot.

‘In combinatie met de maatregelen die uit de energiescan naar voren kwamen, kan dat leiden tot een aanzienlijke besparing.’

Bas van Kouwen Ebatech

Totaalplan

TON ZONNEVELD

쐽 Naast het eigen belang bedient Hans van Driel B.V. met de footprint ook de klant. Van Hattem: ‘We merken dat steeds meer klanten erom vragen, om zo te kunnen voldoen aan de eisen van de CO²-prestatieladder* van de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden en Ondernemen (SKAO).’ De concrete uitkomsten uit het rapport waren voor het bedrijf aanleiding om verdere stappen te ondernemen. ‘We willen ook nog een footprint bij onze zusterbedrijven uitvoeren. Vervolgens kunnen we dan een concrete doelstelling formuleren om onze CO²-uitstoot te beperken.’

Diederik van Hattem marketingmanager bij Hans van Driel B.V.

* Deze prestatieladder stimuleert leveranciers om duurzame producten te leveren, een duurzame bedrijfsvoering te voeren en zo een groter gunningvoordeel bij overheidsaanbestedingen te krijgen.

8

NB.2-2011-def.indd 8

nb. | Nº 2 • juni 2011

27-05-11 13:01