WPG jaarverslag jaarver 2008
Colofon Concept & realisatie Scripta Media bv Redactie Jan Bakker Dorine Boon Janneke Herpers Cariene Joosten Jacqueline Konermann Medewerkers Marleen Bakker Irma Dorenstouter Paula Vos Artdirection & vormgeving Durk Hattink Frank van Munster Fotografie Vincent van Gurp Visagie & styling Loredana Secci Lithografie Grafimedia bv Drukwerk Drukkerij Tesink Redactieadres Herengracht 376, 1016 CH Amsterdam © WPG Uitgevers BV Amsterdam
25 DECEMBER De KRO zendt de eerste aflevering van de animatieserie Kikker & Vriendjes uit, gebaseerd op de bekende kinderboeken van Max Velthuijs. De serie is ook verkocht aan televisiezenders in Finland, Zweden en Noorwegen.
wpg opmaak_def_ cover.indd 60
31 DECEMBER
26
27
28
29
30
Cees van Nijnatten gaat na ruim 35 dienstjaren bij WPG Uitgevers met de VUT. Hij was onder meer directeur van WP Sport Media en Weekbladpers Tijdschriften.
25-05-2009 15:40:59
wpg opmaak_def_ cover.indd 1
20-05-2009 08:58:04
WPG jaarverslag 2008
Inhoud 3
Voorwoord
Organisatiestructuur 4 5 30
De organisatie Corporate governance wpg België
Achter de schermen 32 33
Informatisering en Automatisering KlantenServiceCentrum
38
Centrale Ondernemingsraad wpg
40
Sociaal Jaarverslag
43
Financieel Jaarverslag wpg Uitgevers
59
Contactgegevens
60
Colofon
Visie van de directie
Boeken
Innovatie
In hoeverre raken de economische ontwikkelingen de uitgeefwereld? Twaalf directeuren blikken terug op 2008 en kijken voorzichtig vooruit naar de toekomst. --------6 Op koers blijven
Auteurs in de schijnwerpers: 2 interviews, 6 columns en verkoopcijfers. --------18 Gideon Samson 19 Christiaan Weijts 20 Caja Cazemier 21 Wanda Reisel 22 Erwin Mortier 23 Simon Vinkenoog 24 Suzanna Jansen 25 Karin Slaughter --------26 Verkoopcijfers
De wereld om ons heen verandert in een razend tempo, zowel in positieve als in negatieve zin. Voor de boeken en de tijdschriften die worden uitgegeven door WPG Uitgevers heeft dat belangrijke consequenties: nieuwe media, en met name e-books, zijn met een onmiskenbare opmars begonnen en de verkoop van boeken via internet heeft een hoge vlucht genomen. --------34 E-books 37 Webshops
Magazines Nieuwkomers in de schappen verrasten de lezers met multimediale concepten, bestaande bladen rechtten de rug. Hoe hebben onze tijdschriften het in 2008 gedaan? Margriet van der Linden, Dick Holstein, Femke Leemeijer en Ruud Hollander aan het woord. --------13 Opzij: ‘Het opgeheven vingertje is verdwenen’ 14 vi: ‘In de startblokken om de wereld te veroveren’ 16 Hoe overleef ik ...? Tijdschriftvervolg op het boekensucces 17 Happinez: Misschien is de crisis wel een meevaller
Educatief Het is slecht gesteld met het rekenonderwijs in Nederland, roepen onderzoekers. De nieuwe rekenmethode Wizwijs van Uitgeverij moet Nederland weer echt laten rekenen. Uitgever Jan van Wonderen is overtuigd, toch nuanceert hij de rekenproblematiek. --------27 ‘Rekenen is doen’
365 DAGEN WPG UITGEVERS
01 JANUARI
Een selectie van memorabele gebeurtenissen uit het jaar 2008, die in kalendervorm van voor tot achter door het jaarverslag stroomt.
WPG is de nieuwe eigenaar van het magazine Happinez. Na dit jaar draagt oprichtster Inez van Oord het hoofdredactionele stokje over aan Ruud Hollander, uitgever/ hoofdredacteur van Psychologie Magazine en uitgever van Yoga.
01 wpg opmaak_def_ cover.indd 2
02
03
04
20-05-2009 14:02:11
Voorwoord
Een bijzonder jaar Op 11 april 2008 nam Pieter de Jong stijlvol afscheid in een overvol Krasnapolsky in Amsterdam. Hij is de man geweest die de groep de afgelopen vijftien jaar op onnavolgbare wijze door goede en slechte tijden loodste. Hij liet z’n dankbare opvolgers een gezonde onderneming na. Een onderneming die zich, zoals uitgevers wereldwijd in dit boeiende tijdsgewricht, voor een aantal belangrijke keuzes geplaatst ziet. In ons brede werkveld – tijdschriften, educatieve uitgaven en fictie/non-fictie uitgeverijen – bevinden we ons wellicht op een dubbel scharniermoment. Aan de ene kant kiezen consumenten meer en meer voor de (zogenaamde) gratis media, anderzijds zijn experts van mening dat we aan de vooravond van een elektronische revolutie staan, waarbij ook traditionele cultuurgoederen op een volstrekt andere manier bij de lezer of bij scholen zullen terechtkomen. Denk daarbij aan e-books, elektronische schoolborden, internetbased onderwijs, enzovoorts. Het verandert onze bedrijfsvoering grondig. Maar onze overtuiging niet. Ook in deze boeiende nieuwe tijden zal kwaliteit een doorslaggevende pijler van succes zijn. Het permanente streven naar onderscheidende kwaliteit is precies datgene wat ons dag na dag enorm veel energie geeft.
Desalniettemin zal onze organisatie – gezien de geschetste ontwikkelingen – op een aangepaste wijze ingericht moeten worden. Dat is de reden waarom we in 2008 in ons directieteam plaatsmaakten voor een nieuwe directeur operatie & innovatie die rechtstreeks aan de algemeen directeur rapporteert. Daarnaast hebben we door de aanstelling van een manager juridische zaken/adviseur intellectuele eigendomsrechten ook nadrukkelijk het belang willen onderstrepen van het zich zeer snel ontwikkelende domein van (auteurs) rechten. WPG Uitgevers heeft de uitgesproken ambitie om zich hierin voor haar auteurs als een uitermate betrouwbare en professionele partner op te stellen.
Belangrijkste redenen voor de daling van het bedrijfsresultaat zijn de eenmalige herstructureringskosten bij WP Sport Media BV, de gestegen pensioenlasten in 2008, de afschrijvingen op de betaalde goodwill van de overname Happinez, een eenmalige afboeking van voorschotten en zoals reeds vermeld in het algemeen een minder goed vierde kwartaal als gevolg van de recessie. Sinds het laatste kwartaal van 2008 vielen de advertentie-inkomsten van onze tijdschriften in sommige gevallen tot 30 procent terug. Hoewel de educatieve markt en die van de boekenverkoop voorlopig redelijk stabiel blijven, varen we ook daar een voorzichtige koers. Op groepsniveau werd door de benoeming van een financieel directeur en de toenemende focus op ‘slim samenwerken achter de schermen’ reeds een voorschot op deze veranderende marktomstandigheden genomen.
Overigens ontkomt ook onze groep niet aan de gevolgen van een snel om zich heen grijpende economische recessie. Hoewel 2008 in financiële termen het op één na beste jaar ooit in de geschiedenis van het bedrijf was, ondervond ook wpg Uitgevers, met name in het vierde kwartaal, hinder van de economische terugval die de markten wereldwijd kenmerkte.
Dat wpg Uitgevers in deze processen vanuit het groepskantoor een nadrukkelijker rol wil gaan spelen, mag niet verhullen dat het kloppende hart van onze organisatie de veertien werkmaatschappijen zijn. Wij zijn er trots op om zoveel uitgeeftalent, commerciële toppers, beslagen productiemensen, gedreven administrateurs, kundige IT’ers, betrouwbare staf en creatieve krachten binnen onze groep te tellen.
De omzet steeg nog ten opzichte van recordjaar 2007 en kwam uit op € 148 miljoen. wpg Uitgevers genereerde in 2008 een ebitda (operationele cashflow) van € 11,4 miljoen, identiek aan het niveau van 2007 exclusief eenmalige bate. Het bedrijfsresultaat kwam uit op € 6,5 miljoen, een daling ten opzichte van het jaar voordien. Een gedetailleerd overzicht van de jaarcijfers wordt gepresenteerd in het tweede deel van dit jaarverslag.
Voor wpg Uitgevers was 2008 een bijzonder jaar. Met zijn allen zullen we ons, ook in een ongetwijfeld moeilijk 2009, blijven inzetten om – in alle bescheidenheid – ons steentje bij te dragen aan een beetje meer schoonheid en inzicht.
Koen Clement, Algemeen directeur
3
10 JANUARI
05
06
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 3
07
08
09
De film The Kite Runner, naar het boek van Khaled Hosseini, gaat vandaag in Nederland in première. Het boek verscheen eerder bij De Bezige Bij. Het wordt het best verkochte boek van 2008 (CPNB Top 100 2008).
11
25-05-2009 13:23:39
De organisatie
WPG Uitgevers: een overzicht Jan Kabel Margreeth de Boer
Frans Kusters Marleen Stikker
Cyriel van Tilborgh Peter van Wel
Corporate governance Wpg kent geen externe aandeelhouders: de aandelen van wpg Uitgevers worden beheerd door Stichting Weekbladpers. De Stichting heeft een rol als ‘eigenaar op afstand’.
4
De juridische structuur van wpg Uitgevers valt onder het wettelijk structuurregime. De rol van de ava is:
1. De Stichting is houdster van de aandelen van wpg Uitgevers en het bestuur van de stichting wordt gevormd door de ava; de rechten, plichten en bevoegdheden zijn vastgelegd in de Statuten Weekbladpers en, voor de rol als ava, in de Statuten wpg Uitgevers bv, voor zover niet bij de wet bepaald.
2. De ava benoemt de rvc-leden op voordracht van de rvc of van de cor. Voor een derde van het aantal leden heeft de cor een versterkt aanbevelingsrecht met betrekking tot de voordracht. Deze voordracht is op basis van een profielschets die de rvc vaststelt na te zijn besproken in de Centrale Ondernemingsraad (cor) en de ava.
12 JANUARI Vrij Nederland komt met een reconstructie van De zaak-Herfkens: Het eigenbelang van een Nederlandse armoedebestrijder. Freke Vuijst en Pieter van Os worden ermee genomineerd voor De Tegel 2008, de hoogste Nederlandse prijs voor journalistieke producties.
16 JANUARI 17 JANUARI
13
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 4
14
15
Bij De Bezige Bij verschijnt Godenslaap van Erwin Mortier. Het boek wordt juichend ontvangen in de pers: ‘Een verpletterend meesterwerk’, noemt Yves Desmet, hoofdredacteur van De Morgen het.
De nieuwe roman van Charlotte Mutsaers, Koetsier herfst, verschijnt bij De Bezige Bij. Het boek wordt genomineerd voor de Boek-delenprijs 2009 en voor de Libris Literatuurprijs 2009.
18
25-05-2009 13:31:29
3. De ava kan de gehele rvc ontslaan na de visie van de cor te hebben gehoord. Dan stelt de Ondernemingskamer een of twee commissarissen voor die een nieuwe rvc moeten voordragen aan de ava.
4. De ava stelt in plaats van de rvc de jaarrekening vast. Wel kan de vaststelling van de te reserveren en als dividend uit te keren bedragen statutair aan een ander orgaan van de vennootschap toekomen. Besloten is dat de rvc dit blijft doen.
Om de medezeggenschap in de ďŹ nale besluitvorming het juiste gewicht te geven, wordt het bestuur van de Stichting als volgt samengesteld: twee bestuursleden worden benoemd door en uit de rvc, twee door en uit de cor en aan het bestuur wordt een onafhankelijke voorzitter toegevoegd die door de vertegenwoordigers van de rvc en cor gezamenlijk wordt gekozen. Voor de voorzitter geldt een maximum zittingsduur van twee termijnen van vier jaar.
5
22 JANUARI 20 JANUARI
19
Archipel organiseert een speciale avond met Indra Torsten Preiss, waarin hij een lezing over zijn boek Gezonde verhoudingen (over familieopstellingen) geeft.
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 5
21
De film Valkyrie gaat in première in Tuschinski Amsterdam. Bij De Arbeiderspers verschijnt vandaag de biografie van een van de hoofdpersonen: Nina Schenk, gravin von Stauffenberg.
23
24
25
25-05-2009 13:31:36
Visie
Geen tijd om stil te staan Eind vorig jaar werd duidelijk dat de kredietcrisis in de VS het begin had ingeluid van een wereldwijd terugvallende economie. Ondanks de solide financiële basis ondervindt ook WPG Uitgevers de gevolgen ervan. Hoe kijken de directeuren naar de economische turbulentie en hoe laveren zij de uitgeverijen door de storm? Koen Clement, directeur WPG Uitgevers: borgt stabiliteit door een wijziging in organisatiestructuur.
Henk Hoevers, financieel directeur WPG Uitgevers: houdt de financiële touwtjes strakker in handen.
Op persoonlijk vlak kijkt hij terug op een turbulent, maar goed jaar en roemt hij het mooie afscheid van oud-directeur Pieter de Jong. Ook op zakelijk gebied bracht 2008 veel moois. ‘Het bijtijds behouden van Voetbal International, een topjaar voor De Bezige Bij en Zwijsen, de wederopstanding van De Arbeiderspers, de overname van Happinez, noem maar op.’ Maar 2008 kende ook dieptepunten. ‘Hoge eenmalige kosten, het stopzetten van een aantal tijdschriften en een moeilijk vierde kwartaal als gevolg van de economische tegenwind.’
Als groepscontroller stond Henk Hoevers al enige tijd aan het financiële roer van de uitgeversgroep. Begin dit jaar werd hij benoemd als financieel directeur. Hij blikt kort terug op 2008. ‘Vorig jaar begon goed – mede door de overname van Happinez – en is ook met een goed resultaat afgesloten. De economische terugval heeft de financiële resultaten wel enigszins beïnvloed, want in het vierde kwartaal stond de advertentie- en tijdschriftenmarkt onder druk.’ De economische malaise heeft de organisatie nog niet in volle hevigheid geraakt, maar aan het tijdverschijnsel valt niet te ontkomen. ‘Inderdaad. wpg is financieel gezond en we doen er alles aan om dat zo te houden. Bijvoorbeeld door ons financiële risico meer te spreiden, maar ook door interne maatregelen.’
Dat laatste dwong de directeur tot maatregelen. Om de uitgeversgroep op koers te houden, besloot Clement de organisatiestructuur te wijzigen. ‘wpg is een solide organisatie met een stevige fundering. Er zijn nauwelijks schulden en dat willen we graag zo houden. Door intern zaken strakker te organiseren en meer samenhang te creëren, wordt wpg nog sterker en slagvaardiger.’ ‘Voor het vervullen van die tijdrovende opdracht zijn vanaf 1 januari 2009 twee nieuwe directeuren aan het bestuur toegevoegd: Henk Hoevers als financieel directeur en Paulien Loerts als directeur operatie en innovatie.’ Aan hen de taak om de organisatie te optimaliseren. ‘Door een beter inzicht in de financiële stromen en gericht te werken aan procesoptimalisatie en innovatie, professionaliseren we de organisatie nog verder. Dat werpt op lange termijn absoluut vruchten af.’
Een daarvan is het opschroeven van de frequentie van de financiële rapportages. ‘Daardoor houden we beter de vinger aan de pols en kunnen we bijtijds ingrijpen als dat nodig is.’ Hij merkt dat de recessie binnen het bedrijf doorsijpelt en iedereen ervan doordrongen raakt dat de broekriem een gaatje strakker moet worden gezet. ‘Uitgeverijen worden zich bewust van de mogelijke consequenties en wat dat voor het bedrijf kan betekenen.’ Om de eventuele gevolgen tijdig in kaart te brengen, volgt de directie de marktontwikkelingen op de voet. ‘Er ligt een ambitieuze begroting voor 2009. Wellicht blijkt deze gezien de tijdgeest waarin we ons nu bevinden te hoog gegrepen en moeten we een en ander bijstellen. Daarom willen we nu al weten of iedereen op koers zit. En zo niet, welke maatregelen er nodig zijn. De teneur is somber en overal om ons heen zien we de gevolgen. Nederland heeft minder te besteden en dat merken we. Des temeer redenen om daar waar het kan, op de kleintjes te letten.’
6 30 JANUARI 26 JANUARI Bij uitgeverij Archipel verschijnt Een zinvol bestaan, de nieuwe tien geboden van Simon Parke. Het boek beschrijft de emotionele, fysieke en spirituele bouwstenen van ons leven.
27
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 6
28
29
De nieuwe roman van Kees van Beijnum, Paradiso (De Bezige Bij), wordt gepresenteerd in de Amsterdamse ‘poptempel’ Paradiso. Het eerste exemplaar werd door Huub van der Lubbe, zanger van De Dijk, aangeboden aan de auteur.
31
20-05-2009 08:52:22
Paulien Loerts, directeur operatie & innovatie van WPG Uitgevers: richt zich op betere interne samenwerking en innovaties.
Koen Clement, Henk Hoevers en Paulien Loerts
Het tweede nieuwe directielid is Paulien Loerts. De afgelopen jaren leidde ze de uitgeverijen Querido, Nijgh en Athenaeum en sinds kort is ze directeur operatie & innovatie. In deze functie is ze verantwoordelijk voor de professionalisering van bedrijfsprocessen, systemen en innovaties binnen de uitgeversgroep. Ze sloot in 2008 haar carrière als uitgeverijdirecteur af met goede bedrijfsresultaten. ‘En “onze” auteur Doeschka Meijsing won de ako-prijs.’ Echte dieptepunten kan ze zich niet voor de geest halen, wel het afscheid van twee oudgedienden bij Querido. ‘Dat is toch altijd een weemoedig moment.’ Begin dit jaar startte ze als directeur operatie & innovatie met een inventarisatie van kansen en knelpunten binnen de uitgeversgroep. Naar aanleiding daarvan lopen er nu diverse projecten. ‘We onderzoeken hoe we achter de schermen slimmer met elkaar kunnen samenwerken, maar ook hoe processen en verantwoordelijkheden beter georganiseerd kunnen worden. Ook lopen er diverse projecten waarmee we vaart willen maken, zoals de introductie van e-books en webshops. De planning is dat in juni een groot aantal boekenuitgeverijen eigen webshops heeft en dat een groot aantal titels leverbaar is als e-book.’
>
7
01 FEBRUARI
02 wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 7
Isabella Films sluit met Querido een contract voor de verfilming van Over de liefde, de bestseller van Doeschka Meijsing. ----------Andrea Hollebeek treedt in dienst als nieuwe hoofdredacteur van J/M. Zij werkte eerder voor Sanoma, tevens de nieuwe werkgever van haar voorganger Jantien Anderiesen.
02 FEBRUARI Boekverkopers kiezen De valk van Kester Freriks (Athenaeum - Polak & Van Gennep) tot Het Mooiste Boekomslag van 2008 tijdens Vers voor de Pers.
03
04
20-05-2009 08:52:23
> Visie
>
Innovaties hebben volgens de directeur de toekomst. ‘Die volgen elkaar steeds sneller op. Denk maar aan de walkman. Ooit een groot apparaat en nu een piepkleine mp3-speler. Ik verwacht met onze e-books dezelfde innovatiesnelheid. Wie weet waar we uitkomen.’ Ook met slimmer samenwerken valt nog het nodige te winnen volgens Loerts. ‘Niemand zit te wachten op de crisis, maar het is wel het tijdstip om nieuwe paden in te slaan.’ Als voorbeeld noemt ze de webshops. ‘Door interne samenwerking kunnen onze webshops succesvol worden. wpg faciliteert de uitgeverijen door de technische kant van de webshops te regelen. De uitgeverijen zelf bepalen welke vorm en uitstraling hun webshop krijgt. De webshops hebben nog een functie: het nog beter in kaart brengen van de behoeftes van onze klanten. En dat geeft ons de mogelijkheid om nog sneller te reageren op veranderingen in de markt. Slim samenwerken zorgt voor kruisbestuiving over de hele linie. Die kans laten we zeker niet liggen.’
Robbert Ammerlaan, directeur uitgeverij De Bezige Bij: heeft een rotsvast vertrouwen in de magie van literatuur en het traditionele boek. ‘Als gevolg van de bestsellers van internationale auteurs als Khaled Hosseini en Karin Slaughter, diverse nieuwe Nederlandstalige romans en de stijgende boekenverkoop, was 2008 voor “De Bij” zeer succesvol.’ Het dieptepunt van 2008 was van persoonlijke aard: de dood van tijdgenoot Hugo Claus. ‘Wij hebben een dierbare vriend en literair grootmeester verloren.’ Desondanks blikt Ammerlaan positief terug en kijkt met vertrouwen vooruit. Wel vraagt hij zich af of de stijgende lijn in de boekenverkopen doorzet. ‘Die stijging is gebaseerd op een klein aantal zeer succesvolle titels. Bestsellers worden steeds grotere bestsellers en minder in het oog springende titels verdwijnen naar de achtergrond.’ Die bestsellercultuur zal volgens de tijdschrijver alleen maar toenemen. ‘In deze economische turbulentie is de boekhandel geneigd om veilige keuzes te maken, dus voor beroemde auteurs die zorgen voor geheide bestsellers. Veel lezers doen dat ook: als er toch gekozen moet worden, dan maar voor een spraakmakend succesboek. Dat is voor een literaire uitgever geen trend om blij mee te zijn, want het leidt op termijn tot erosie van zijn assortiment.’
Annette Portegies – directeur Em. Querido’s Uitgeverij ‘Als literair uitgever maak ik me al langer zorgen over het verdwijnen van literatuur. Maar onlangs bij de uitreiking van “De Inktaap”, een literatuurprijs die door scholieren wordt uitgereikt, bekroonden tweeduizend jongeren vrijwel unaniem Het schervengericht van A.F.Th. van der Heijden. Dat was hét medicijn tegen mijn zorg.’ (pagina 18-26)
Om in te spelen op de economische ontwikkelingen zijn er door De Bezige Bij nieuwe omzetkanalen aangeboord. ‘Zo is er nu een eigen luisterboekenfonds en geven we sinds kort als partner van stripuitgever Oog & Blik strips en graphic novels uit.’ Maar er is meer voor nodig om de jonge generatie te laten lezen. ‘Die doelgroep moet je aanspreken met eigentijdse middelen, zoals e-books. Of een webshop waar ze online hun (luister)boeken rechtstreeks kunnen bestellen of downloaden.’ Het ontwikkelen van dit soort middelen zal zeker tot de taken van de nieuwe operationele directeur Hans Nijenhuis gaan behoren. Op termijn zal Ammerlaan zijn functie aan hem overdragen, maar de huidige directeur verwacht geen grote veranderingen als Nijenhuis het stokje overneemt. ‘De Bezige Bij heeft al vijfenzestig jaar dezelfde missie: het uitgeven van het mooiste, het beste en het interessantste op het gebied van literatuur, poëzie en non-fictie. Een nieuwe uitgever zal ongetwijfeld een eigen stempel drukken, maar in essentie wijzigt er niets aan de koers die De Bezige Bij vaart.’ Ondanks de digitale revolutie heeft Ammerlaan een rotsvast vertrouwen in papier. ‘Er gaat niets boven een prachtig gebonden boek of mooie paperback. Het boek is wat mij betreft een niet te verbeteren tijdloos product. Ik geloof heilig in de magie van de literatuur en het traditionele boek. Dat verandert nooit.’
Martine Schaap – directeur kinderboekenuitgeverij Leopold & Ploegsma ‘De hoofdfiguren uit kinderboeken gaan een steeds grotere rol spelen. Denk aan verfilming van boeken, tv-series, spelletjes of websites. Ook zullen er e-books voor kinderen komen. Maar de klassiekers blijven: Pippi Langkous rockt nog steeds!’
8 07 FEBRUARI 05 FEBRUARI Het virtuele Hella Haasse Museum wordt geopend. Na drie en een halve maand hebben al 50.000 unieke bezoekers een kijkje genomen in het leven en werk van de Querido-auteur.
06
wpg jaarverslag p8 9 10 11 NIEUW.indd 8
Elik Lettinga is benoemd tot uitgever van De Arbeiderspers. Zij volgt hiermee Lex Jansen op, die met ingang van 1 december 2007 is benoemd tot directeur van Uitgeverijen Arbeiderspers, Archipel, Balans.
08
09
10
11
25-05-2009 13:04:15
Anita van der Aa, directeur Scripta Media: concentreert zich op een verbreding van het werkveld. Anita van der Aa is positief over 2008. ‘Naast het uitgeven van diverse nieuwe relatiemagazines en personeelsbladen, heeft onze langetermijnstrategie het gewenste resultaat opgeleverd.’ Daarbij doelt de directeur op de vorig jaar ingezette koers om het werkveld structureel te verbreden naar digitale sponsored media en om in dat segment groei te realiseren. ‘Stap een was het in huis halen van kennis door het aannemen van een business development manager Crossmedia. Stap twee en drie om die kennis intern te delen en uit te dragen naar potentiële opdrachtgevers. Die aanpak werpt z’n vruchten af, want de eerste concrete resultaten zijn geboekt.’ Om de expertise op het gebied van digitale sponsored media nog verder te verankeren in de organisatie, werkt de uitgeverij ook samen met externe partijen. ‘Door het inzetten van online of crossmedia bureaus, kunnen wij opdrachtgevers nog beter adviseren over in te zetten digitale communicatiemiddelen.’
>
Lex Jansen – directeur uitgeverijen Arbeiderspers, Archipel en Balans ‘Zodra via links in de teksten ook filmpjes of illustraties kunnen worden gedownload, verandert het e-book in een totaal ander “product” en wordt het verschil tussen het fysieke boek en het e-book steeds groter. En dát betekent dat beide gewoon naast elkaar zullen bestaan. Zoals de papieren krant naast de digitale versie.’ (pagina 34)
Robbert Ammerlaan, Annette Portegies, Martine Schaap en Lex Jansen
9
14 FEBRUARI
12
13
wpg jaarverslag p8 9 10 11 NIEUW.indd 9
Na Veilig leren lezen zijn nu ook de Leerkrachtassistenten, (Zwijsen-software voor het digitale schoolbord) bij Taal in beeld, Spelling in beeld, Zin in taal, Zin in spelling en Land in zicht online.
15
16
17
18
25-05-2009 13:04:21
Visie
>
Naast verbreding van het werkveld ligt de focus komend jaar ook op het uitbouwen van werkzaamheden bij bestaande klanten. ‘Ook wij ondervinden de gevolgen van de economische teruggang. Opdrachtgevers bezinnen zich op hun printuitgaven en wij moeten alles in het werk stellen om bestaande klanten te behouden. Enerzijds door het aandragen van creatieve oplossingen, anderzijds door het alert zijn op de kansen die zich voordoen. Wat we vooral niet moeten doen, is in paniek raken. Angst is een slechte raadgever en leidt tot niets. Deze turbulente tijd biedt ook kansen. Die moeten we pakken.’ Die kansen ziet de directeur bijvoorbeeld ook intern. ‘De grootte van de uitgeversgroep biedt mogelijkheden. Door het bundelen van onze expertise en middelen kunnen we een unieke toegevoegde waarde leveren voor potentiële opdrachtgevers.’ Van der Aa treedt de toekomst strijdlustig tegemoet. ‘We zijn een flexibele organisatie met een toegewijd team. Ik heb vertrouwen in onze aanpak en geloof in de weg die we zijn ingeslagen. Daar wijken we ook niet vanaf. Hoe lastig 2009 misschien ook wordt.’
Karin van Gilst, Karel van der Pas, Dick Holstein, Hilde Geerinck en Anita van der Aa
Karel van der Pas – directeur uitgeverij Zwijsen ‘De overheid heeft grote ambities. Scholing wordt alsmaar belangrijker. Dat is goed voor ons. Zwijsen is al ruim 160 jaar specialist in lesmethoden voor het basisonderwijs. Wij geloven dat we kinderen het beste kunnen laten leren door in hun huid te kruipen. Zo brengen we leren tot leven.’ (pagina 27)
10 23 FEBRUARI
19
20
wpg jaarverslag p8 9 10 11 NIEUW.indd 10
21
22
Kinderboekenschrijver Paul van Loon (Leopold) wordt benoemd tot officier in de orde van Oranje-Nassau. Dit gebeurde tijdens de Dolfje Weerwolfjedag in Burgers’ Zoo.
24
25
25-05-2009 13:04:28
Karin van Gilst, directeur van Weekbladpers Tijdschriften: koestert de sterke merken. Hoe overleef ik... de economische turbulentie? Directeur Karin van Gilst is er helder over: ‘Door te blijven bouwen aan onze merken en onze horizon waar mogelijk te verbreden.’ Het vorig jaar gelanceerde glossy magazine Hoe overleef ik...? is zo’n horizonverbreder. ‘Het magazine is een logisch vervolg op de succesvolle jeugdboekenreeks van Francine Oomen, een auteur verbonden aan onze uitgeverij Querido. Samen met hen en de auteur hebben wij het magazine ontwikkeld en gelanceerd. Vooralsnog met een goed resultaat. De tijd was er rijp voor.’ Maar dat was niet het enige. ‘De tijdschriften Men’s Health en Runner’s World zijn van Weekbladpers Sport Media naar ons overgeheveld, Happinez is overgenomen, er is afscheid genomen van een aantal oudgedienden, nieuwe collega’s zijn verwelkomd, efficiencyslagen zijn doorgevoerd en internet is structureel ingezet. En met resultaat, want de dalende financiële lijn is omgezet naar een opwaartse.’ Verder is ze in haar nopjes dat de uitgeverij door Adformatie in het Kerstrapport 2008 is uitgeroepen tot het meest Favoriete Mediabedrijf van Nederland. ‘We hebben veel mediabedrijven, kranten en tv-zenders achter ons gelaten. Geen sinecure en het laat precies zien waar we als klein bedrijf goed in zijn: op maat met mensen werken.’
Een van de dingen die volgens Van Gilst in de genen van het bedrijf zit, is het koesteren van de sterke merken en deze verder uit te bouwen. Onder meer door het strategisch inzetten van internet naast de tijdschriften. ‘Sites zijn uitgebouwd en opnieuw gelanceerd. Zo kunnen lezers nu via de site van Psychologie Magazine online cursussen volgen. Leuk om te doen en het genereert extra omzet.’ Om de nieuwe media de aandacht te geven die ze verdienen, is een online uitgever benoemd. ‘Digitaal en print zijn twee verschillende middelen met elk hun eigen aanpak. Daarom centraliseren we onze online activiteiten bij een specialist in digitale communicatie. Daar ligt ook een deel van de focus voor aankomend jaar.’ De sterke merken zijn volgens de directeur een stevig fundament om de voorspelde storm te kunnen weerstaan. ‘Hier en daar realiseren we zelfs groei. Bijvoorbeeld met Psychologie Magazine. Het tijdschrift bestaat al 26 jaar, maar is elk jaar gegroeid. Afgelopen jaar behaalden we de hoogste oplage ooit.’ Desondanks is Van Gilst gematigd enthousiast over de komende tijd. ‘Niemand weet hoe het gaat lopen. We richten ons nu op consolidatie en de dingen zo goed mogelijk doen. Daarnaast blijft het belangrijk om zo efficiënt mogelijk te werken en onze kosten in de gaten te houden. Het zal absoluut geen makkelijk jaar worden, maar we hebben een solide basis. Samen komen we de storm wel door.’
Hilde Geerinck – directeur wpg België ‘Buitenlandse (dus ook Nederlandse) uitgeverijen die niet vertegenwoordigd worden door een Vlaamse marketingorganisatie, krijgen hier geen voet aan de grond. wpg heeft ons hard nodig.’ (pagina 30)
Tot slot… nog een keer Koen Clement: de directeur kijkt met vertrouwen naar de toekomst. ‘Het wordt een pittig jaar en vooralsnog kunnen we niet goed inschatten in hoeverre de economische tegenwind onze branche beïnvloedt’, aldus Clement. ‘Maar ik ben ervan overtuigd dat wpg op koers blijft. Het is een solide, professionele organisatie die tegen een stootje kan. We zijn er nog niet en de barometer staat op slecht weer, maar ook de zwaarste storm luwt.’
Dick Holstein – directeur Voetbal International ‘Binnen een holding is wederzijds respect essentieel. VI is niet voor niets binnen het wpg Uitgeversverbond gebleven. De waardering voor onze diensten is voelbaar. Heerlijk om zo te kunnen werken.’ (pagina 14)
11
29 FEBRUARI
26
27
wpg jaarverslag p8 9 10 11 NIEUW.indd 11
28
Bij Nijgh & Van Ditmar gaat het romandebuut Alleen maar nette mensen van Robert Vuijsje (1970) ter perse. Het boek wordt in mei 2009 bekroond met De Gouden Uil Literatuurprijs.
25-05-2009 13:04:35
Magazines
Van feminisme 3.0 tot zingevende zonnegroet Nieuwkomers in de schappen verrasten de lezers met multimediale concepten, bestaande bladen rechtten de rug. Hoe hebben onze tijdschriften het gedaan? WPG Uitgevers staat er bij vier uitvoerig stil.
12
03
01 MAART
05 MAART
Bij het maartnummer van het maandblad Evita wordt een miniboek meegeseald van Trinny & Susannah (De stijlgids voor ieder figuur, uitgeverij Archipel) in een oplage van 80.000 exemplaren.
Actrice Victoria Koblenko (van oorsprong Oekra誰ense) overhandigt het eerste exemplaar van het boek Platina aan schrijfster Jo Rees. Uitgeverij Archipel heeft de wereldprimeur van deze titel.
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 12
02
03
04
06
25-05-2009 13:44:05
Opzij ‘Het opgeheven vingertje is verdwenen’ Ze klommen met honderden in de pen. Mannen. Om een aardige brief te schrijven aan de nieuwe hoofdredacteur van Opzij. Margriet van der Linden noemt haar prille missie ‘voorzichtig geslaagd’. ‘Het opgeheven vingertje is verdwenen.’ Een icoon van het feminisme nam afscheid van Opzij. Cisca Dresselhuys hield het in september 2008 na 25 jaar hoofdredacteur te zijn geweest voor gezien. Ze gaf het stokje over aan journaliste in hart en nieren Margriet van der Linden. Met een nieuw gezicht brak ook tegelijk een nieuwe feministische stroming aan. 3.0 noemde Van der Linden de nieuwe koers van Opzij. Na het vrouwenkiesrecht (1.0) en recht op zelfbeschikking (2.0) is het nu tijd voor een eigentijdse aanpak van verdeling van werk en zorg, seksualisering van de maatschappij en emancipatie van (migranten)vrouwen en mannen, zo schetst Van der Linden. ‘Het werd tijd voor een frisse wind. Een tijdschrift met zoveel maatschappelijke waarde als Opzij moet soms vernieuwen om die voortrekkersrol goed te kunnen blijven vervullen.
Om dichter bij een jonge doelgroep te komen, zonder daarmee afstand te nemen van een oudere doelgroep. Meegaan met de tijd dus. En ik moet zeggen: het lukt ons van meet af aan alleraardigst. Het eerste vernieuwde nummer vloog werkelijk de winkels uit.’ Van der Linden bereidde zich secuur voor op haar taak. Ze wist dat ze veel meer zou zijn dan alleen hoofdredacteur op een redactie. De journaliste – die rijpte bij zowel publieke omroepen als de commerciële, en in binnen- en buitenland aan interviews en reportages werkte – zou een vrouw in de schijnwerpers worden.‘Daar was ik me op voorhand terdege van bewust, ik heb de publiciteit zelfs bewust opgezocht, het was onderdeel van de strategie. Je wilt met z’n alle hervormen en dan moet je daar ook tot in de puntjes op voorbereid zijn. Daarin gaan we ver: Opzij moet het middelpunt van het moderne, maatschappelijke debat zijn.’
3.0 is omarmend, zegt Van der Linden. Verwelkomend ook. ‘Het opgeheven vingertje is verdwenen. Zonder dat we minder strijdvaardig zijn. De benadering is gewoon anders. Misschien meer van deze tijd.’ ‘Opzijtje-pesten “in en door” de media, daar heb ik niets meer van gemerkt. 3.0 wordt erg positief ontvangen. Ook door mannen. Laat duidelijk zijn dat Opzij nooit een hekel heeft gehad aan mannen, maar dat beeld bestond wel. Ik heb het idee dat mannen nu meer dan ooit interesse hebben als meelezers van Opzij. Ik heb een behoorlijke hoeveelheid complimenteuze brieven ontvangen van mannen die blij zijn met verhalen over ouderschap en kinderen. Dat vind ik niet heel verbazingwekkend, overigens. We blijven een maandblad voor vrouwen, dat staat voorop. Maar feminisme 3.0 is ook zeker voor de man. Zij hebben ook te maken met gezinssituaties waarin de vrouw drie dagen werkt en zij op het werk niet durven te praten over een dag minder werken omdat de angst bestaat dat dan die ene droombaan vervliegt. Of de angst om dan voor mietje uitgemaakt te worden. Ach, er ligt nog zoveel werk op ons te wachten. Mijn handen jeuken om dat allemaal op te mogen pakken!’
>
13
12 MAART
07
08
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 13
09
10
11
Naar aanleiding van het onlangs bij Balans verschenen boek Joop den Uyl, 1919-1987, dromer en doordouwer, wordt schrijfster Anet Bleich geïnterviewd in café P’96 in Amsterdam.
13
25-05-2009 13:44:53
Magazines
>
Voetbal International In de startblokken om de wereld te veroveren WPG Uitgevers en Voetbal International (VI) maakten in 2008 een spreekwoordelijke nieuwe start. Het voetbalweekblad verzelfstandigde weliswaar, maar bleef tot ieders tevredenheid binnen de WPG Groep. Met moderne businessmodellen richt VI de blik nu ook op overmorgen.
14
Margriet van der Linden
19 MAART
14
15
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 14
16
17
18
Schrijver, schilder en cineast Hugo Claus overlijdt in Antwerpen. Hij laat een indrukwekkend oeuvre na. Claus maakte ruim een halve eeuw deel uit van het hart van uitgeverij De Bezige Bij. ---------In de Westergasfabriek in Amsterdam vindt de voorjaarsbijeenkomst plaats, waarbij ook uitgebreid wordt stilgestaan bij het afscheid van Pieter de Jong als algemeen directeur.
20
20-05-2009 08:52:32
De oplage van vi stabiliseert met 140.000 abonnees en een losse verkoop van 30.000 in een moeilijke tijdschriftenperiode – en doet het daarmee in vergelijking met andere mannenweekbladen erg goed. Maar belangrijker nog, volgens directeur Dick Holstein, kan er met vertrouwen naar de toekomst gekeken worden. ‘vi leefde, ik chargeer nu, van voetbalseizoen tot voetbalseizoen. De uitvoer van een langetermijnvisie werd altijd bemoeilijkt doordat vanuit wpg nooit animo was om fors te investeren in vi.’ Het tij keerde in 2008. In een periode dat wpg Uitgevers en vi op een t-splitsing in hun samenwerking stonden: uit elkaar gaan of zij aan zij de markt voorzien van eigentijdse voetbaldiensten. ‘Er is met wederzijds vertrouwen gekozen om samen verder te gaan. En ik moet zeggen: vi voelt zich nu een stuk beter begrepen door wpg Uitgevers.’
Er is geld vrijgemaakt om te investeren in de toekomst van het grootste voetbalmagazine van Nederland. Allereerst in de omvang van het weekblad die werd uitgebreid naar 132 pagina’s om de lezer (nog) meer ‘waar’ voor zijn geld te bieden. Verder worden plannen niet langer bevroren, maar verder doorontwikkeld. ‘Dat is hard nodig willen we onze vooraanstaande positie behouden en uitbouwen. Profclubs ontpoppen zich steeds meer als mediabedrijven: kranten en tv-zenders besteden steeds meer aandacht aan voetbal en het aanbod van voetbalcontent op internet is enorm. vi.nl heeft alleen al zo’n dertig concurrenten, voor wie het vooral lijkt te gaan om kwantiteit. Sites huren goedkope studenten in die het ene artikel na het andere produceren. De waarheid, een gerucht of een roddel; dat maakt niet uit. Met zo’n aanpak komt vi niet weg. De bezoeker van onze site verwacht niet alleen hoogwaardig nieuws, maar ook alle achtergronden en statistieken daarbij. Om dat te realiseren, is geld nodig.’
Daarnaast bestaat het plan om het printarchief (sinds 1965, ruim 150.000 pagina’s) te digitaliseren en doorzoekbaar te maken, waardoor een enorme hoeveelheid informatie wordt ontsloten. ‘Daarmee komen we in één klap bovenaan in de Google-lijsten. Zeer aantrekkelijk voor traffic naar vi.nl. Meer bezoekers betekent: interessanter voor adverteerders.’ Het laatste speerpunt in de lange termijnvisie staat onder het kopje ‘overnames en samenwerkingsverbanden’. ‘We kijken voortdurend naar een verbreding van ons huidige aanbod. Van nieuwsscanners tot communitymogelijkheden. Als zich een kans voordoet dan grijpen we die, maar het moet wel toegevoegde waarde hebben. Dat gegeven bestaat al zolang als vi er is: we stellen hoge eisen en zijn kritisch. Net zoals onze doelgroep.’
>
Met een ambitieuze middellangetermijnvisie, waarin vier grote projecten in de begroting zijn opgenomen, blaakt vi van het zelfvertrouwen. Er wordt een webshop ontwikkeld die deze zomer gereed is voor livegang. Een tweede project is de exploitatie van foto’s waarvan het auteursrecht bij vi berust. ‘Bijzonder materiaal van decennia voetbalhistorie uit vi’, aldus Holstein.
15
21 MAART De Kikkertiendaagse gaat voor het tweede achtereenvolgende jaar van start. Uitgeverij Leopold organiseert het evenement ter nagedachtenis aan de drie jaar geleden overleden schrijver Max Velthuijs. ---------Het Koninklijk Museum van Schone Kunsten Antwerpen start met de kijk-je-ogen-uiten-stop-je-hoofd-erin-route van Joke van Leeuwen, naar aanleiding van haar laatste (kinder)boek Een halve hond heel denken (uitgeverij Querido).
27 MAART 22 MAART Van Violet Falkenburg verschijnt vandaag bij Uitgeverij Archipel het boek Later is vandaag. Het boek deed het bijzonder goed in de Boekenweek (thema: over Oude Menschen).
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 15
23
24
25
26
Cisca Dresselhuys neemt na 27 jaar officieel afscheid van Opzij. In de Hortus Botanicus in Amsterdam wordt zij toegesproken door Naema Tahir (schrijfster), Hans Vervoort (oud-uitgever Weekbladpers) en Jan Marijnissen (partijvoorzitter SP).
20-05-2009 08:52:33
Magazines
>
Hoe overleef ik...? Deze meiden willen meer dan een oorbellenverhaal Na een film, schoolspullen, een kaarten een bordspel leven de verzonnen karakters van schrijfster Francine Oomen nu ook voort in het tijdschrift Hoe overleef ik. Hoe een samenwerking van Querido en Weekbladpers Tijdschriften (WPT) een absolute hit werd in jongerenland. ‘We zijn pas een paar maanden onderweg’, zegt uitgever Femke Leemeijer van wpt , ‘maar met 4200 abonnees en 50.000 exemplaren in de losse verkoop bewijst ons magazine geheel aan te sluiten bij het leven van onze meidendoelgroep.’
Verspreide oplage Voetbal International 173.260 Vrij Nederland 48.797 Opzij 69.318 Psychologie Magazine 123.777 J/M 57.246 Men’s Health 44.985 Runner’s World 38.963 Hollands Diep 48.688 Yoga 58.723 Happinez 192.017 Hoe Overleef Ik* * Gecertificeerde cijfers volgen in de loop van 2009.
Maandbereik gemiddeld aantal unieke bezoekers gemiddeld aantal bezoeken
16
Bron HOI NOM printmonitor 2008-II STIR webmeter
De bejubelde boekenreeks van Querido-auteur Francine Oomen kreeg zo het zoveelste succesvervolg in de vorm van een tijdschrift. Op 18 september 2008 werd het eerste nummer gelanceerd. Een handzaam formaat met een pragmatische inhoud, zo vat Leemeijer Hoe overleef ik in een zin samen. ‘We mikken op een welvarende doelgroep; 3 euro 95 is niet heel goedkoop voor een meidenblad. Maar het is dan ook geen Yes of een Tina. Deze meiden willen meer dan oorbellenverhalen en Help-ik-heb-een-nieuw-vriendje-tips. Het psychologische denken wordt geprikkeld, dat vraagt deze intelligente doelgroep ook. Zij hebben vragen over duurzaamheid en hebben verdriet bij de scheiding van hun ouders; de kracht van ons concept is dat wij serieuze antwoorden op levensvragen van jonge mensen geven.’ De drive van Francine Oomen werkt aanstekelijk op een doelgroep die haar op handen draagt. De meeste lezers kennen de boeken van de schrijfster van voor tot achter. ‘Ze is een held voor alle meiden’, weet Leemeijer. ‘Haar missie was om een blad te maken dat zowel de binnen- als de buitenkant raakt. Natuurlijk moet het er leuk uitzien, misschien wat chaotisch voor volwassenen, maar dat is precies wat het leven van die meiden nu is. Er gebeurt zoveel.’
Cijfers bewijzen dat wpt en Querido (allebei voor 50 procent eigenaar) het tot dusver bij het juiste einde hebben. Na de kioskweken van het eerste nummer waren de investeringskosten meteen gedekt. Een unicum in bladenland. ‘We hebben heel kritisch naar de kosten gekeken. De tijd van grote, dure lanceringen is niet meer.’ Het tweemaandelijkse blad moet zich in het tweede deel van 2009 verder ontplooien. Het aantal abonnees zal naar verwachting verder stijgen, de losse verkoop moet minimaal op peil gehouden worden in een periode waarin het verleiden van adverteerders ‘buitengewoon lastig’ is, formuleert Leemeijer haar doelstellingen. ‘We calculeren heel terughoudend als het om de participatie van adverteerders gaat. Dat is voor 2009 een ingewikkeld verhaal. We kijken daarbij wel naar een alternatieve advertentiemarkt voor Hoe overleef ik. De filosofie van duurzame merken sluit namelijk precies aan bij het concept van ons blad en de idealen van Francine Oomen. Helaas zijn weinig van die duurzame merken bekend met printmedia. Langzaam moeten we ze over de streep zien te trekken. Het nog jonge succes van Hoe overleef ik draagt daar zeker toe bij.’
Bereik 1.077.000 277.000 300.000 514.000 250.000 243.000 168.000 86.000 85.000 468.000
vi.nl 708.091 8,9 miljoen
oplage bereik vi.nl
30 MAART
28
29
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 16
Runner’s World organiseert voor het eerst de Runner’s World Zandvoort Circuit Run. De loop wordt gewonnen door de Belg Koen Wilssens.
31
20-05-2009 08:52:34
Happinez De crisis is zo gek nog niet In een jaar waarin een wereldwijde crisis steeds duidelijker wordt, breekt voor mindstylemagazine Happinez een boeiend nieuw hoofdstuk aan. Het afscheid van grondlegger Inez van Oord als hoofdredacteur en de komst van WPG-bekende Ruud Hollander. ‘Voor ons is de crisis misschien wel juist niet rampzalig.’ Wie had voorspeld dat het leven van Happinez – zonder de uitgesproken handtekening van de bedenker ervan – onmogelijk records kon breken, heeft het mis. In december 2008 – het eerste nummer van alleskunner Ruud Hollander – werd de champagne ontkurkt, omwille van een oplagerecord. Ruim tweehonderdduizend exemplaren vlogen over de toonbank en belandden in de brievenbussen van de abonnees. ‘Gigantisch’, zegt de nieuwe hoofdredacteur trots. ‘Dit is niet zozeer mijn succes, maar vooral het succes van een pakkende formule, die in deze tijd van onrust misschien wel nog beter gedijt dan ze altijd al deed.’
Hollander spreekt over zingeving – een van de pijlers van het maandblad – en koppelt dat aan de reactie van mensen op de economische ontwikkelingen. ‘Consumenten en bedrijven besparen op dit moment waar ze kunnen. Luxeproducten worden geschrapt, maar basisbehoeften blijven aangekocht worden. Op dat punt neemt Happinez een bijzondere positie in medialand in: we worden niet gezien als oppervlakkige glossy, maar als een bron van moed en inspiratie.’ Happinez geeft, volgens Hollander, mensen houvast in een periode dat rotsvaste partijen ineens niet meer zo rotsvast blijken te zijn. ‘Er is minder geld aanwezig, we kunnen misschien wel minder spullen kopen: wat ik zie, is dat mensen teruggrijpen op wat echt belangrijk is. Vriendschap. Verbondenheid. Onderwerpen die Happinez uitdiept.’
Artikelen kennen steeds vaker een resultaatgerichte kant, manieren om ‘wezenlijk en daadwerkelijk gelukkig’ te worden, zegt Hollander. ‘Een goed voorbeeld is een verhaal met de titel: ‘De kunst van de kleine stapjes’. Het gaat over discipline en de beperkingen van wilskracht. Wie zich afvraagt waarom hij tien keer per dag een zonnegroet moet maken en na twee keer al begint te zuchten, die houdt het nooit lang vol. Begin met een zonnegroet en geniet ervan. Met dat plezier is een volgende zonnegroet niet zo heel ver weg meer en blijkt die oefening toch energie te leveren, zo vertelt ons verhaal. Stapje voor stapje dus. Precies zoals Happinez zich door blijft ontwikkelen.’
Maar om het tij de turbo van het succes te noemen, vindt hij niet helemaal juist. Hollander spreekt over de behoefte aan spiritualiteit, wijsheid en meditatie. Over het mindstylemagazine dat zich als een stevig merk in de markt heeft gepositioneerd en dat met voortdurend vernieuwende thema’s telkens de lezer weet te verrassen. ‘Ik heb even gedacht alles bij het oude te laten. Waarom zou ik gaan schaven aan een successtory? Maar ik heb gemerkt dat ik onmogelijk hetzelfde blad als Inez van Oord kan maken. Ik ben Ruud en ik heb mijn eigen voorkeuren binnen de kaders van het concept.’
17
03 APRIL
01 APRIL
04
Bij Scripta Media verschijnt het Nuon Duurzaamheidsverslag. Tot de doelgroep behoren zo’n twintigduizend stakeholders, bestaande uit zakelijke klanten en professionals, die o.a. werkzaam zijn bij ngo’s, overheden, onderzoeksorganisaties en wetenschappelijke instellingen.
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 17
02 APRIL Koen Clement, voormalig directielid van De Persgroep (België), start vandaag officieel als nieuwe algemeen directeur van WPG Uitgevers. Hij volgt daarmee Pieter de Jong op.
Uitgeverij Leopold presenteert het nieuwe jeugdboek van Maren Stoffels, Op blote voeten. De schrijfster is pas twintig, maar verkocht van haar vorige titels in totaal al meer dan 100.000 exemplaren. ---------De Filter Vertaalprijs 2008 wordt toegekend aan Bertie van der Meij voor haar vertaling van Tecknens Rike (1999) onder de titel Het karakter van China, Het verhaal van de Chinezen en hun schrift (Uitgeverij Balans).
04
05
06
20-05-2009 08:52:36
Boeken
Schrijfgeheimen Zonder auteurs geen WPG Uitgevers. Dat het schrijverschap een vak apart is behoeft geen uitleg. Maar hoe verloopt het schrijfproces achter de schermen, welke dilemma’s komen onze auteurs tegen, welke worstelingen levert dat op en hoe komen zij uiteindelijk tot een voltooid manuscript? Met gepaste trots presenteren we acht WPG-auteurs die een tipje van de sluier oplichten aan de hand van thema’s als inspiratie, deadlines, chronologie en dagindeling/schrijversbestaan.
Een goddelijke ingeving Mijn eerste deadline haalde ik met gemak. Ik was negen – over drie dagen tien – en nog voor mijn verjaardag verliep de inleverdatum voor een gedichtenwedstrijd. De winnende gedichten zouden gebundeld worden in een boek. Geen geperforeerde papiertjes, bijeengehouden door gevlochten, gekleurde stukjes touw, maar een heus boek. Ik wilde winnen. Ik wist dat ik ging winnen. Mijn gedicht zou het beste gedicht worden en mijn gedicht zou in een boek komen. De wedstrijd had als thema Het is feest in mijn pen. Dat vond ik lastig, want ik schreef in die tijd alleen maar gedichten met een fatale afloop. In mijn werk werden onschuldige kinderen door weerwolven verslonden, zetten vampiers hun tanden in de halzen van juffies en verdronken hulpeloze kleuters in veel te diepe zwembaden. ‘Je kunt het best,’ zei mijn juf. ‘Ja maar hoe dan?’ Dat wist mijn juf ook niet. Ik zat aan mijn tafeltje en wachtte op dat ene moment. Op die goddelijke ingeving. Op dat hyperoriginele idee dat alle andere feesten in alle andere pennen zou degraderen tot droevige aangelegenheden met slechte taart, saai bezoek en stomme cadeautjes. Ik wachtte op iets wat niet kwam en voor de deadline ook zeker niet zou komen.
Toen kreeg ik een idee. Herschrijf een oud gedicht. Waarom niet? Van een vampier kon ik niks vrolijks maken, de weerwolf werd niet snel welwillend, dus stortte ik me op het zwembad. In strofe één liet een yupperig stel dat in de achtertuin aanleggen (prima, laten staan). In strofe twee kreeg het stel een zoontje (niks mis mee). In strofe drie kon het ventje lopen (goed) en in strofe vier ontdekte hij het zwembad (puik). In de afsluitende strofe had het stel meer aandacht voor de nieuwe gordijnen dan voor het kindje, met alle gevolgen van dien. Dat moest natuurlijk anders. Van een lijkje op de bodem van de poel maakte ik een spurt en een duik van de oplettende buurman. En toen kwam het in mijn pen pas echt los. Er ontstond zomaar ineens een zesde strofe met een feest ter ere van het niet verdrinken van het kind. Er werd gelachen en gedronken en gedanst. Ik was erg tevreden. Mijn juf ook. De deadline was gehaald en samen wisten we zeker dat mijn gedicht ging winnen.
Gideon Samson (1985) debuteerde in 2007 met Niks zeggen! Hij ontving er in 2008 een Vlag en Wimpel voor. In maart 2009 verscheen zijn tweede boek bij Uitgeverij Leopold, Ziek.
18 11 APRIL
09 APRIL 08 APRIL
07
De Kidsgids Amsterdam ligt vanaf vandaag in de boekwinkel. Met meer dan 250 uitstapjes in Amsterdam voor families met kinderen van 0 tot 12 jaar.
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 18
Vandaag is Kikker in de wolken (een afgeleide van de Kikker-serie, verschenen bij uitgeverij Leopold) voor het laatst te zien in de theaters. In februari 2009 krijgt de succesvolle productie een vervolg.
10
WPG Indruk, het personeelsblad van WPG Uitgevers en gemaakt door Scripta Media, ligt vandaag in nieuwe stijl bij alle medewerkers op de deurmat. ---------Pieter de Jong wordt benoemd tot ridder in de orde van Oranje-Nassau. De oud-directeur van WPG Uitgevers kreeg de onderscheiding opgespeld door de burgemeester van Amsterdam, Job Cohen.
12
13
20-05-2009 08:52:38
Stürmisch bewegt Toen ik nog meer lezer dan schrijver was, verbeeldde ik me dat inspiratie zoiets was als de titanische geluidsexplosie waar het slotdeel van Mahlers Eerste Symfonie mee opent. Terwijl je nog nahijgt, valt die bom uiteen in melodieën, verspreid over alle instrumenten: Stürmisch bewegt. Zoals al het gedroomde, bleek het in de praktijk prozaïscher. Natuurlijk begint schrijven met ideeën, ingevingen, halve vermoedens, maar die hebben nooit de intensiteit van Mahlers oerknal en brengen niet uit zichzelf een carrousel van verhaallijnen aan het draaien. Het is juist omgekeerd: je moet er energie inpompen, ideetjes uitproberen, schrappen, lijntjes voorzichtig aan elkaar knopen.
Pas na weken aftasten en opladen, blijken er ineens dwarsverbanden te zijn, constellaties van ideeën die in het werkkamerretort iets teweegbrengen dat wel degelijk op Mahlers explosie lijkt: een vluchtig visioen van het hele bouwwerk. Met wat concentratie kun je het boek − met omslag, achterflap en al − in gedachten al haast vastgrijpen.
17
19
19
Christiaan Weijts is columnist in nrc.next en De Groene Amsterdammer. In 2006 verscheen zijn debuutroman Art. 285b bij Uitgeverij De Arbeiderspers. Het leverde hem nominaties op voor zowel de ako Literatuurprijs als de Gouden Uil. In oktober 2008 verscheen zijn tweede roman, Via Cappello 23, die ook voor de Gouden Uil werd genomineerd.
Vanaf dan regeert de razernij. Ook de schrijver zelf kan die gemakkelijk verwarren met de hand van het bovennatuurlijke, maar in werkelijkheid is het slechts ongeduld, het verlangen om het werk zo gauw mogelijk af te hebben, voordat het heldere maar broze visioen verdampt. Is die storm eenmaal gaan liggen, dan komt het inzicht dat bevlogenheid allerminst een garantie voor kwaliteit is. Wat volgt is transpiratie: schaven, falen, schrappen en ’s ochtends weer opstaan. Het aambeeld-met-monitor moet het visioen heroveren. En zo lijkt mijn prozaïsche inspiratie toch nog op Mahlers slotdeel, dat namelijk een langgerekte worsteling is om (via f-mineur en des) de grondtoonsoort te heroveren: D-majeur. Mahler schrijft in de kantlijn dat de hoornisten op dat glorieuze, bevrijdende moment moeten opstaan. Mijn ‘D-majeur’ komt altijd pas in het laatste stadium. Het manuscript is keer op keer omgeploegd, en pas bij de drukproeven blijken de letters het visioen te benaderen. Het aanbrengen van de laatste correcties is alsof je in de kantlijn schreeuwt: sta op!
16 APRIL
14
15
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 19
Jeugdboekenschrijfster Caja Cazemier wordt uitgeroepen tot winnares van de prijs van de Jonge Jury 2008. Cazemier ontving deze prijs voor haar boek Vamp (verschenen bij Uitgeverij Ploegsma).
18
20
20-05-2009 08:52:39
Inspiratie: uren achter de pc Een bezoek aan de tentoonstelling van Giacometti of het bijwonen van een concert van Wouter Hamel kunnen mijn gedachten in beweging brengen en ideeën voor een verhaalfragment of zelfs een heel boek opleveren. Maar dat zijn toevallige momenten. Het meest geïnspireerd ben ik als ik gewoon mijn uren achter de pc doorbreng. Discipline en inspiratie liggen voor mij dicht bij elkaar. Lekker doorwerken dus. De hele dag, de hele week. Maar dan moet het idee dat een boek gaat worden er al wel zijn. Ik begin iedere schrijfdag met wat huishoudelijk werk en/of een stukje lopen. Frisse lucht en wat beweging is goed voor een schrijver, ik loop in gedachten vooruit op mijn werkdag en denk na over mijn verhaal. Vlot het schrijven even niet meer, dan ga ik de was ophangen of boodschappen doen.
Per boek is meestal wel te herleiden waar mijn inspiratie vandaan komt. Mijn eerste boeken zijn geschreven naar aanleiding van gebeurtenissen uit mijn jaren voor de klas. Maar die tijd is voorbij. Ik ben nu fulltime auteur, al kom ik als schrijfster nog regelmatig op scholen. Ook daar kan het gebeuren dat opmerkingen of verhalen van leerlingen mij doen nadenken over een bepaald onderwerp. Mijn vriend gaf tien jaar les aan groep 7/8 en was zo aangever voor verschillende brugklasverhalen. Ook die tijd is voorbij: hij heeft nu groep 5/6. Verder zijn mijn drie zoons bron van inspiratie: hun verhalen en belevenissen hebben mij meer dan eens verhaalideeën opgeleverd. Maar ze worden ouder: de oudste is het huis uit, de middelste bijna. Gelukkig pubert de jongste nog wat af, al zal ook hier een einde aan komen. Dan moet ik het doen met herinneringen aan hun puber-tijd. Ten slotte laat ik mij vaak leiden door de actualiteit, bijvoorbeeld krantenberichten over misbruik via de webcam of alcoholgebruik onder jonge pubers. Zeer tijdgebonden, maar er zal altijd een actualiteit blijven!
Caja Cazemier studeerde Nederlandse taal- en letterkunde. Ze werkte ruim tien jaar als docente Nederlands, in Spijkenisse en Leeuwarden. In 1996 stopte ze met lesgeven om meer tijd te kunnen besteden aan schrijven. Caja Cazemier heeft drie kinderen en woont in Leeuwarden. Van haar hand verschenen onder andere Naar de brugklas, Survivalgids voor meiden en Cool bij Uitgeverij Ploegsma. In 2008 verscheen haar nieuwste boek Bye bye brugklas.
20 26 APRIL 21 APRIL
23 APRIL
Vandaag wordt bekend dat schrijver en columnist Bas Heijne de 21ste editie van Zomergasten gaat presenteren. Van zijn hand verscheen eerder bij De Bezige Bij Onredelijkheid.
Schrijver, dichter en essayist Joost Zwagerman krijgt de Gouden Ganzenveer 2008 uitgereikt. Hij ontvangt de prijs voor zijn bijdrage aan het geschreven of gedrukte woord in Nederland.
22
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 20
24
25
In Vrij Nederland staat het artikel Kinderen van de revolutie door Harm Ede Botje en Sander Donkers. Het levert ze een nominatie op voor De Tegel 2008, de hoogste Nederlandse prijs voor journalistieke producties.
27
20-05-2009 08:52:40
De deadline sluipt naderbij Sommige schrijvers zijn net oude honden. Die komen nergens zonder de bekende stok achter de deur. Hebben straffe baasjes nodig. Die gestrengheid doet een kwabje in het brein van de schrijver oplichten. En dat gifgroene knipperlichtje prikkelt hem en wijst hem op zijn plicht. Daardoor voelt hij zich schuldig. Het lichaam van dit type schrijver is wat log en horen doet hij ook niet al te best. Hij zweet gauw, vooral als de Deadline nadert. En dat doet de Deadline. Die heeft zich als een dief in de gang van het huis van de schrijver geposteerd. Gemaskerd uiteraard. Terwijl de schrijver, in het holst van de nacht, doodvermoeid tegen zijn halflege scherm aankijkt, beklimt de onverbiddelijke Deadline op kousenvoeten de trap. Omdat de schrijver een oud huis bezit, waar de tijd zijn werk heeft gedaan, kraken de treden onder de dodelijk zachte voeten van de Deadline. De schrijver hoort tussen zijn eigen zuchten door wel iets van dat geluid, maar het zal zijn vrouw zijn, die beneden een glaasje melk voor hem gaat opwarmen, de lieve schat. Dat glaasje melk, dat brengt hem trouwens op een idee. Waratje, de nog ontbrekende schakel in zijn verhaal, het vergiftigde glaasje melk...
En dat maagdelijke wit, dat zou toch een mooi symbool zijn van... Ja, van wat? De Deadline sluipt naderbij en de schrijver vergeet zijn vrouw. Een schaduw valt over het bureau. Je hebt ze dus, die sterven met de hete adem van de onvermurwbare Deadline in hun nek. Maar andere schrijvers, zoals ik, kijken de Deadline in de ogen en begroeten elkaar zo minzaam als maar kan. Hij bijt mij plots met valse bek zijn tijdstip toe. Achter mijn rug span ik de haan van het kleine handpistool en speel met een onaangename gedachte. Ik weet dat ik op tijd zal zijn.
Wanda Reisel (Curaçao, 1955) begon met schrijven voor het toneel en debuteerde in 1986 als prozaïst met Jacobi’s tocht. In 1988 verscheen Het blauwe uur, en al snel volgden meer romans: Het beloofde leven (1993), Baby Storm (1996, genomineerd voor de Libris Literatuur Prijs), Een man een man (2000, eveneens genomineerd voor de Libris Literatuur Prijs) en Witte liefde (2004). De laatstgenoemde leverde haar niet alleen een nominatie op voor de ako Literatuurprijs, maar ze won er ook de Anna Bijnsprijs 2007 mee. In 2008 verscheen van haar hand bij uitgeverij Querido de veelgeprezen roman Die zomer.
21
28
29
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 21
30
05 20-05-2009 08:52:42
Interview
‘Schrijven is genot, libido, drang’ De Bezige Bij geeft sinds tien jaar het werk van Erwin Mortier uit. De Vlaamse auteur is een voorvechter van het geschreven woord en de herinnering ervan. In 2005 werd Mortier voor een periode van twee jaar tot stadsdichter van Gent benoemd. De roman Godenslaap (2008), de dichtbundel Uit één vinger valt men niet (2005) en het essay Avonden op het landgoed. Op reis met Gerard Reve (2007) laten de veelzijdigheid van Mortier zien.
De eerste zin ... De eerste zin dient zich altijd aan als een ‘melodie’: de specifieke syntaxis van die zin, zijn inhoud, beelden en stijl kan ik op een gegeven ogenblik in mezelf ‘horen’. Soms is dat horen meteen helder, soms zit er ruis op. Dan ga ik die zin in mijn schetsboeken vrij letterlijk ‘omschrijven’. Ik omsingel als het ware de melodie die ik in me voel met betekenis. Ik werp er lasso’s van taal naar uit, en vroeg of laat kan ik het spartelende wilde dier naar me toe trekken. De eerste zin is ook altijd de eerste zin. Die verandert nooit meer. Hij is de kiem van al het andere. Hij draagt, zelfs al ken ik die op dat ogenblik nog niet, ook de allerlaatste zin al in zich mee. Ik weet nog lang niet hoe die laatste zin zal luiden, maar hij is wel al daar. Als ik tijdens het verdere schrijfproces de eerste zin zou wijzigen, zou ik het hele boek verwerpen. Die eerste zin is in wezen het ‘dak’ van het hele verhaal, dat zich al schrijvende naar de fundamenten toe werkt. Dat is een groot voordeel aan het schrijven: je kunt een huis bij het dak beginnen te bouwen, en er ten slotte, als laatste gebaar, de grondvesten onder schuiven.
Wat is de belangrijkste les in het schrijversbestaan? Compromisloos je ‘goesting doen’, op zijn Vlaams gezegd. Waarbij goesting voor mij een sappige metafoor is voor ‘artistieke noodzaak’. Er zit rond de letteren een heel dikke en soms ranzige korst van allerlei randfiguren en organisaties die allemaal vinden hoe je wel en hoe je niet zou moeten schrijven, en waarover wel en waarover niet.
Een groot deel van de letterenwereld, niet het minst de kritiek/journalistiek en de academische beschouwing, pogen weinig meer dan de excessieve taaldrift en spreekdrift van de letteren te kanaliseren, overzichtelijk te maken. Een beetje schrijver kan daar alleen maar meewarig om doen. Schrijven is genot, libido, drang. Dat erkent geen grenzen of barrières.
U bent een Belg die beter scoort in Nederland... Ja, mijn werk verkoopt altijd beter in Nederland dan in België, zeg 75 procent tegen 25 procent. Ik denk dat het deels met cultuurverschillen te maken heeft, onder meer het verschil in kritische ontvangst in noord en zuid, maar ook het ontbreken van een goed werkende marktinfrastructuur in Vlaanderen zit daar allicht voor iets tussen. En het ontbreken van een vaste boekenprijs, waardoor we hier in Vlaanderen niet over zo’n dicht netwerk van boekhandels beschikken, dat zal zeker ook meespelen.
Wat kunt u daar aan doen? Ik kan me niet voorstellen wat inspelen op die verschillen zou moeten betekenen. Ik koester een groot respect voor wat ik de trias politicas van de kunst noem, de relatieve autonomie van de schrijver, de lezer, en de literatuurbeschouwing. De lezer is zowel een concreet als zeer abstract wezen voor mij. Hij of zij is degene die ik aanspreek, maar indirect, van op afstand. Ik kan me door niets of niemand laten dicteren hoe en wat ik moet schrijven. Dat is voor mij een essentieel ethisch beginsel. Het hoort bij de specifieke democratie van de kunsten.
22 02 MEI
06 MEI
Bij Scripta Media verschijnt vandaag Tellus, het personeelsblad van het ministerie van VROM. Doelgroep zijn VROMmedewerkers in de hoofdzetel van het ministerie in Den Haag en in de diverse regiovestigingen.
Amos Oz ontvangt een eredoctoraat van de Universiteit van Antwerpen. Voor de auteur van De Bezige Bij is het eredoctoraat een bekroning van zijn literaire verdiensten en zijn inzet voor de vrede in het MiddenOosten.
07 MEI
01
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 22
03
04
05
In de Balie in Amsterdam wordt Het maakbare nieuws, antwoord aan Joris Luyendijk, buitenlandcorrespondenten over hun werk (Uitgeverij Balans) gepresenteerd. De presentatie werd gevolgd door een levendig debat.
25-05-2009 15:56:55
Vrijheid Om te beginnen: geen enkele dag is hetzelfde en de ochtend is van ons: kranten lezen in bed, koffie met een croissant, sudoku’s voor Edith en ik neem altijd wel een van de mee naar bed genomen boeken ter hand. Na het opstaan is het eerste wat wij doen een spelletje scrabble. Daarna hoef ik maar een greep te doen uit wat er in en om mij heen geschiedt, of wat ik in mijn verzameldrift bijeen heb gebracht en er is een aanleiding om mijn dagboek kersvers op www.simonvinkenoog. nl bij te houden. Als Ich-Erzähler heb ik mij immer als chroniqueur door het leven begeven; ervaringen verwerven, verwerken en verstrekken. Na twee jaar jongste bediende bij uitgeverij Querido op mijn zeventiende, ruim zeven jaar bij de Unesco in Parijs en vijf jaar op de redactie van de Haagse Post in mijn geboortestad Amsterdam, besloot ik op mijn 33ste verder thuis te werken: een freelancebestaan. Vrijheid: aan ons elke beslissing, wel of niet en ondertussen mijn onderhuidse subliminale voorbereidingen op het schrijfmoment. Meestal des avonds of in het weekend de optredens, voordrachten, deelname aan festivals en openingen van exposities. Voor de Stichting Schrijvers School Samenleving ben ik met Gesproken Woord nu minstens drie keer de Aarde rond geweest, binnen onze landsgrenzen. Ik ontvang bezoekers – zakelijk, de vriendenkring en familie, de interviewers en onderzoekers (studenten, biografen, filmers en fotografen) –, breng atelierbezoeken, treed op met mijn muzikale vrienden Erik de Jong (Spinvis), Bo van de Graaf en anderen, lees en beantwoord mijn e-mail, en breng de zomer door op onze Datsja Eden. Even geen dagelijks internet meer en de kranten (Volkskrant, Parool, nrc) een dag later. Louter genieten van de tuin die Edith en mij inspireert en onze bezoekers doet juichen.
23
Simon Vinkenoog publiceert al meer dan zestig jaar poëzie, proza, beschouwingen en recensies. Bij Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar verschenen zijn verzamelde gedichten onder de titel Vinkenoog Verzameld.
14 MEI
08
09
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 23
10
11
12
13
Bij Thomas Rap verschijnt Begeerte heeft ons aangeraakt van Bert Natter. Het betekent een literaire doorbraak voor de schrijver. ‘Begeerte heeft ons aangeraakt getuigt van technisch meesterschap. Indrukwekkend.’ – NRC Handelsblad.
20-05-2009 08:52:44
Deleten, typen, deleten Als ik schrijf is er geen tijd. Binnen de grenzen van de schrijfuren, bepaald door de klok van het gezin, is tijd van een andere substantie gemaakt. Alles gaat tergend traag. De tekst is niet vooruit te branden, woorden laten eindeloos op zich wachten. Het ijsberen neemt gemakkelijk de halve dag in beslag. Totdat er ineens – als de tijd kennelijk daar is – een alinea is verschenen nog voor ik het in de gaten heb. En soms nog een. Dan gaat het razendsnel. Sleutelen aan een tekst die er al staat kan alleen in hoog tempo. Deleten, typen, deleten, typen. Een nieuwe zin, een andere volgorde, betere woorden. De hals van de zandloper is plotseling zo opgerekt dat alle korrels er in een keer doorheen vallen. Boem. Einde schrijftijd.
Als ik niet schrijf, is de tijd transparant en helder afgemeten. Er passen eindeloos veel stukjes tijd in een nietschrijfdag. Ik kan mijn mail beantwoorden, de website bijwerken, op de fiets stappen om een nieuwe printer te kopen, noodzakelijke telefoontjes plegen, een artikel lezen, boterhammen smeren en ook opeten, het treinschema raadplegen om op tijd bij mijn lezingen te zijn. En dan ook nog stipt om vijf over drie bij de schooldeur staan om mijn kind op te halen. Als ik niet schrijf, staat de tijd aan mijn kant. Dan weet ik precies hoe ik het zou moeten doen op een schrijfdag.
Suzanna Jansen (1964) is journalist. Ze woonde en werkte als correspondent in Moskou en schreef eerder voor onder meer NRC Handelsblad, Trouw en HP/de Tijd. In januari 2008 verscheen haar debuut Het pauperparadijs, een familiegeschiedenis, bij Uitgeverij Balans. Er werden in een jaar tijd ruim 100.000 exemplaren van verkocht, en het boek werd geplaatst op de nominatie-shortlist voor Beste Geschiedenisboek 2008 en de longlist Gouden Uil 2008.
24 15
16
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 24
17
18
19
20
21
20-05-2009 08:52:45
Interview
‘Veel schrijvers vergeten een verhaal te vertellen’ De Amerikaanse Karin Slaughter (1971) is een van de topauteurs in het thrillergenre. Versplinterd (2008, Cargo) verscheen direct op nummer 1 in de bestseller-60. Slaughter vestigde in 2008 ook een record: de auteur stond met acht titels tegelijk in diezelfde prestigieuze lijst, iets wat nooit eerder is voorgekomen.
Waarom past WPG Uitgevers goed bij Karin Slaughter? Robbert [Ammerlaan, directeur van De Bezige Bij, red.] heeft het geweldig gedaan. Hij heeft mij het gevoel gegeven onderdeel te zijn van de ‘Busy Bee-familie’. Vanaf dag één begreep hij wat ik wilde bereiken en hoe hij mijn werk in de markt moest zetten.
Inspiratie: is dat een zoektocht voor u? Of komt dat spontaan aanwaaien? Beide. Ik vind het belangrijk om zowel het plot als de personages goed uit te werken. Veel schrijvers vergeten volgens mij dat ze een verhaal moeten vertellen, dat ze de lezer een reden moeten geven om de bladzijden om te slaan.
Hoe zit dat met uw laatste boek, Genesis (2009)? Ik ben geïnspireerd door de presidentsverkiezingen in mijn land en dan met name de manier waarop de vrouwen werden behandeld. Hillary Clinton [onder president Obama minister van Buitenlandse Zaken, red.] kreeg klappen te verduren, maar vooral de manier waarop Sarah Palin [running mate van John McCain, red.] werd behandeld, dat was verschrikkelijk. De ergste kritiek kwam van andere vrouwen, zogenaamde feministen. Ze vonden Palin te sexy of te dom. Ik denk dat veel vrouwen vinden dat feminisme slechts op bepaalde vrouwen van toepassing is. Dat dilemma wilde ik aan de kaak stellen in Genesis.
In hoeverre heeft u een uitgewerkt plan voordat u gaat schrijven? Gaandeweg verzin ik het verloop, maar ik heb altijd een idee waar een scène naartoe gaat. Je moet nu eenmaal weten wie de slechterik is om hem geloofwaardig in het verhaal te kunnen zetten. Verder is het zoals een puzzel. Na een aantal scènes vallen de stukjes meer en meer in elkaar.
Waarom smullen wij van misdaad? Daar zijn mensen altijd door gefascineerd. Hamlet, Misdaad en Straf, de boeken van Dickens. Ik denk overigens niet dat de misdaad zelf ons zo aantrekt, maar meer het effect ervan. Hoe verandert geweld de maatschappij? Hoe blijft de dreiging van geweld hangen in een gemeenschap? En het mooie van die verhalen is natuurlijk dat de misdaden altijd worden opgelost in boeken. Mensen willen zien dat de slechterik wordt gestraft.
Welke ingrediënten gebruikt u altijd in uw boeken? Mijn verhalen zijn een middel om te praten over maatschappelijke kwesties. Over mensen met beperkingen, over huiselijk geweld en verkrachtingen en hoe vrouwen die dit hebben meegemaakt zichzelf straffen, alsof ze het misbruik zelf hebben uitgelokt. Ik vind het belangrijk om moord en geweld in een context te plaatsen. Goede misdaadverhalen gebruiken deze elementen slechts als hulpmiddel om de lezer het verhaal in te trekken en om het zo over belangrijke maatschappelijke kwesties te hebben.
25
25 MEI
23 MEI
22
Uitgeverij Archipel presenteert de roman Nek aan nek van Dick Francis, van wiens hand eerder Dodelijk Web verscheen.
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 25
24
Als gevolg van het grote succes van Het pauperparadijs (Uitgeverij Balans) van Suzanna Jansen ontsluit het Drents Archief een unieke database: een persoonsregister van de roemruchte Drentse armenkolonies uit de negentiende eeuw.
27 MEI
26
Aan Nuon-CEO Ludo van Halderen wordt het eerste exemplaar van Ludo uitgereikt. Ludo is een afgeleide van het relatiemagazine Lumen, dat Scripta Media maakt in opdracht van Nuon.
28
20-05-2009 08:52:47
Boeken
Best verkochte WPG-boeken 2008
De Arbeiderspers
Thomas Rap
Arthur Japin – De overgave Anna Enquist – Contrapunt Paulo Coelho – Brida
105.000 50.000 45.000
Archipel
Youp van ’t Hek – Bacteriën moeten ook leven Youp van ’t Hek – Droomzomers Auke Kok – 1988
103.000 36.000 12.000
Cargo
Jo Rees – Platina Elaine Aron – Hoog sensitieve personen Dick Francis – Nek aan nek
14.000 9.000 8.000
Balans
Elizabeth Gilbert – Eten, bidden, beminnen Karin Slaughter – Versplinterd Karin Slaughter – Nachtschade
220.000 133.000 53.000
Ludion
Suzanna Jansen – Het Pauperparadijs Cees Fasseur – Juliana en Bernhard Anet Bleich – Joop den Uyl
82.000 67.000 18.000
Francoise Aubrey – Het Brussel van Horta Michaël Borremans – Whistling a Happy Tune Patrick De Rynck – De kunst van het kijken. Bijbelverhalen en mythen in de schilderkunst
1.400 1.300 1.100
Singelpockets Querido Kinderboeken Paulo Coelho – Elf minuten Ann-Marie MacDonald – Laten wij aanbidden Arthur Japin: Alle verhalen
6.300 5.500 5.500
Leopold Tonke Dragt – Brief voor de koning (filmeditie) Paul van Loon – Dolfje Sneeuwwolfje Maren Stoffels – Op blote voeten
25.000 24.000 24.000
Ploegsma Mirjam Oldenhave – Mees Kees De rekenrap Astrid Lindgren – Rover, draken en peperkoeken Marjon Hoffman – Floor regelt het even
7.500 7.000 6.250
De Bezige Bij Khaled Hosseini – De vliegeraar Khaled Hosseini – Duizend schitterende zonnen Jan Siebelink – Suezkade
305.000 230.000 94.000
Francine Oomen – Hoe overleef ik met/ zonder vrienden? Francine Oomen – Hoe overleef ik stress? Annie M.G. Schmidt – Jip en Janneke
98.000 34.000 29.000
Querido Doeschka Meijsing – Over de liefde Bernlef – Hersenschimmen Unni Lindell – Honingval
98.000 16.000 12.000
Nijgh & Van Ditmar Arnon Grunberg – Tirza Annejet van der Zijl – Sonny Boy Stella Braam – Ik blijf thuis
100.000 20.000 16.000
Athenaeum-Polak & Van Gennep Machiel Bosman – Elisabeth de Flines Hans den Hartog Jager – Dit is Nederland Reggie Baay – De njai
7.500 7.000 6.000
26 30 MEI
29
Bij De Bezige Bij verschijnt de hommagebundel De laatste van mijn demonen. Voor Hugo Claus, met bijdragen van vooraanstaande auteurs, die naar aanleiding van Claus’ dood in kranten en weekbladen zijn verschenen.
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 26
31
06 20-05-2009 08:52:48
Educatief
‘Rekenen is doen’ Het is slecht gesteld met het rekenonderwijs in Nederland, roepen onderzoekers. Rekenmethode Wizwijs moet Nederland weer echt laten rekenen. Uitgever Jan van Wonderen (Zwijsen) is overtuigd, toch nuanceert hij de rekenproblematiek. ‘Het is niet zo zwart-wit als wordt gesteld.’ Zijn uitspraak sluit aan bij een recent artikel in een toonaangevend dagblad. De auteurs geven aan dat het rekenonderwijs niet in z’n geheel, maar op onderdelen te wensen overlaat. Met name op het onderdeel ‘cijferen’ is er nog veel te halen. Van Wonderen: ‘Kinderen leren tegenwoordig schattend rekenen. Ze berekenen bij benadering wat de uitkomst van een som is en toetsen deze met behulp van een rekenmachine.’ Het rekenen op inzicht bereidt de kinderen voor op de wereld om hen heen. ‘In de winkel hangt geen som aan de muur, wel een aanbieding van bijvoorbeeld een mobiele telefoon. Dan moet je wel weten in welke context je dat moet plaatsen. Schattend rekenen zorgt voor flexibiliteit en een beter inzicht.’
Te laat Op dat onderdeel scoort het Nederlandse rekenonderwijs dus een dikke voldoende. Blijft de kwestie van het onderdeel cijferen. Van Wonderen: ‘Dat is ondergeschikt geraakt. Kinderen kunnen geen staartdelingen en breuken meer maken. En daar zit ’m nu juist de crux: wil je goed kunnen rekenen, dan moet je getalinzicht hebben en kunnen cijferen.’ In de huidige rekenmethodes komen breuken, verhoudingen en procenten pas in groep zes aan de orde. ‘Dat maakt de methode topzwaar. Kinderen krijgen dan te maken met rekenen op een abstracter niveau en een deel haakt dan af. Met name kinderen die naar het vmbo gaan hebben problemen. Veertig procent van hen rekent op het niveau van maximaal groep zes. De aansluiting met het voortgezet onderwijs verloopt dan ook niet soepel. Dat geldt ook voor kinderen die naar het hoger voortgezet onderwijs gaan. We moeten dit overigens niet dramatiseren, want over de grote linie is het rekenonderwijs in Nederland goed. Wel zijn er verbeteringen nodig.’
>
27
07 JUNI 03 JUNI 02 JUNI
01
Bij Uitgeverij Cargo verschijnt Eten, bidden, beminnen van Elizabeth Gilbert. Het boek komt op de tweede plaats in de CPNB Top 100 van de best verkochte boeken van 2008.
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 27
05 JUNI In de Melkweg in Amsterdam vindt de openingsavond van de Maand van het Spannende Boek plaats. Cargo-auteur Karin Slaughter, schrijfster van het geschenkboekje Onbegrepen, is de eregast.
04
De dikste Voetbal International uit de historie ligt bij ruim 140.000 abonnees op de mat en in ruim 7000 winkels. De EK-special omvat maar liefst 180 pagina’s.
06
Jeanette Winterson, A.M. Homes, Jackie Kay en Ali Smith schrijven voor Vrij Nederland om beurten aan 52, een roman op basis van de ‘midzomernachtsdroom’, waarin toverdrank cocaïne is geworden.
20-05-2009 08:52:49
>
Verbinding Die verbeteringen staan hoog op de politieke agenda, vanuit Den Haag wordt sowieso al langer gepleit voor een betere aansluiting tussen het basis-, voortgezet en hoger onderwijs. In 2007 startte de Expertgroep Doorlopende Leerlijnen Taal en Rekenen (ook wel de commissie-Meijerink) een onderzoek naar het benodigde niveau voor leerlingen om goed te kunnen doorstromen naar het voortgezet en hoger onderwijs. Dit op verzoek van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Naar aanleiding van het onderzoek zijn onder meer streefdoelen en functionele doelen geformuleerd. Die helpen de leerlingen de drempels (doorlooplijnen) tussen het basisonderwijs en het voorgezet en hoger onderwijs makkelijker te nemen. ‘De streefdoelen borgen het minimumniveau dat leerlingen moeten hebben om goed aan te sluiten bij het hoger voortgezet onderwijs. De functionele doelen zijn erop gericht kinderen praktisch te leren rekenen en ze goed voor te bereiden op het rekenen in praktijksituaties.’
Een goed verstaander heeft aan een half woord genoeg. Zwijsen ging aan de slag. Het resultaat: Wizwijs, een compleet nieuwe rekenmethode voor het basisonderwijs en een additionele uitgave om de kennis van kinderen met een rekenachterstand in de brugklas en tweede klas van het vmbo bij te spijkeren. Zwijsen introduceerde Wizwijs tijdens de afgelopen Nederlandse Onderwijs Tentoonstelling (not) begin 2009. De wpg-uitgeverij werkte negen jaar aan de nieuwe rekenmethode. ‘Scholen werken gemiddeld acht tot tien jaar met een rekenmethode. En omdat alle scholen bij de invoering van de euro in 2002 een nieuwe methode hadden aangeschaft, zat er geen druk op de ketel.’ Daarbij kwam ook dat de Tilburgse uitgever geen herhaling van zetten wilde. ‘De twee voorgaande rekenmethodes sloegen niet aan. Door dat debacle zakte ons marktaandeel aanzienlijk. Wizwijs moet daar verandering in brengen en dan is het zaak om je gedegen voor te bereiden.’
Van ballenbak naar rekenschema Waarin de methode zich volgens de uitgever onderscheidt, is het feit dat Wizwijs nieuw is ontwikkeld en gebaseerd is op de wensen en problematiek van nu. Ook zijn de uitkomsten van het onderzoek van de commissieMeijerink verwerkt in de methode. ‘Wizwijs is fundamenteel anders door zich te richten op het functioneel leren cijferen. Het is de enige methode waarin systematisch gewerkt wordt met een handelingsmodel en met een beperkt aantal rekenmodellen. In didactisch opzicht is dat een grote vernieuwing. Uiteraard zijn er op de not ook andere rekenmethodes geïntroduceerd, maar dat zijn herzieningen en daarmee toch voor een groot deel gebaseerd op de inzichten van tien jaar geleden.’
28 10 JUNI 14 JUNI
09 JUNI
08
Paul Auster en Siri Hustvedt zijn in Amsterdam in verband met hun nieuwe roman Man in het duister (De Arbeiderspers) en Het verdriet van een Amerikaan (De Bezige Bij).
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 28
De Nederlandse schrijver, dichter en columnist Adriaan Jaeggi overlijdt op 45-jarige leeftijd aan de gevolgen van darmkanker. Bij De Bezige Bij verscheen in 2000 zijn roman Eeuwig Ajax. ---------Vanaf vandaag is Voetbal Insite ook dagelijks te volgen op VI.nl. Wilfred Genee en VI-hoofdredacteur Johan Derksen analyseren de actuele gebeurtenissen nu ook voor de VI-website.
13 JUNI
11
12
De C. Buddingh’-prijs voor het beste poëziedebuut van het voorbije jaar is op het Rotterdamse poëziefestival Poetry International toegekend aan Wiljan van den Akker (De Arbeiderspers).
De Nederlandse schrijver en criticus Kees Fens overlijdt op 78-jarige leeftijd. Zijn essays (Athenaeum-Polak & Van Gennep en Em. Querido’s Uitgeverij) . ---------Bij Ludion verschijnt Witte schaduw, een monografie over de evolutie van het werk van Raveel. Dankzij zijn inbreng in het kunstleven is er opnieuw veel enthousiasme voor de figuratieve schilderkunst.
20-05-2009 08:52:50
Wat houdt dat functioneel leren cijferen in? ‘Door veel te oefenen met concrete voorbeelden houd je de rekenvaardigheid van de leerlingen op peil. In Wizwijs besteden we daarom veel aandacht aan het op de juiste manier instrueren van de kinderen. Dit gebeurt door een handeling en is geen abstract verhaal vanaf papier. Elke les begint met tastbaar materiaal. Vanuit die handelingsactiviteit wordt systematisch naar steeds meer abstractie en uiteindelijk naar de formele notatievorm gewerkt. Bijvoorbeeld een bak gevuld met ballen. Met die ballen leren kinderen groeperen. De volle bak wordt een lege bak en verdwijnt uit beeld, de fysieke ballen veranderen in een foto van de ballen, de foto wordt een tekening en uiteindelijk een rekenschema. Rekenen is doen, maar je moet niet direct met cijfertjes beginnen. Door te visualiseren, werk je aan het getalinzicht. Dat is essentieel voor het rekeninzicht.’
Toetsen Om in de praktijk te toetsen of de methode net zo goed werkt als de uitgeverij claimt, draaien momenteel 35 basisscholen proef met Wizwijs. ‘Leerkrachten zijn erg enthousiast en zien een verandering bij hun leerlingen. Ze zijn gemotiveerder en pikken de dingen sneller op. Maar dat is uiteraard nog geen officieel bewijs. Momenteel verzamelen we de uitslagen van de Cito-toets. Op basis daarvan kunnen we meten hoe Wizwijs het doet.’ Maar voor Van Wonderen staat de uitkomst al vast: Wizwijs haalt het marktaandeel van Zwijsen in rekenland op en Nederland leert weer echt wat rekenen is.
Jan van Wonderen
29
18 JUNI 19 JUNI
15
16
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 29
17
Christiaan Weijts krijgt voor zijn romandebuut Art.285b (De Arbeiderspers) het Gouden Ezelsoor, een prijs van de grafische industrie voor het bestverkochte literaire debuut. ---------Paul van Loons Weerwolfgeheimen (Leopold) krijgt de Prijs van de Nederlandse Kinderjury in de categorie 6 t/m 9 jaar. Kinderen van 10 t/m 12 kiezen Hoe overleef ik met/ zonder vrienden? van Francine Oomen (Querido).
De film Hoe overleef ik mezelf? gaat in première, de verfilming van het bekende boek van Francine Oomen (Querido). ---------In de Supperclub in Amsterdam vindt de tweede ‘SupperSessie’ van Weekbladpers Tijdschriften plaats. Een inspirerende avond met presentaties van Hans Wolbers en Sanne Walvisch. Inez van Oord wordt geïnterviewd door Harm Botje.
20 JUNI Bij Ludion verschijnt het boek Whistling a Happy Tune, een overzicht van het tekenwerk van de succesvolle Belgische schilder Michaël Borremans. Zijn werk hangt in tal van buitenlandse musea, waaronder het MOMA in New York.
21
20-05-2009 08:52:52
WPG België
Een Vlaanderenproof uitgeefhuis WPG? Dat is toch de driehoek Amsterdam-Tilburg-Gouda? Zeker niet, weten ze op het Eilandje in Antwerpen. Zonder het WPG Huis zou WPG nooit haar vleugels zo wijd kunnen uitslaan over België.
Activiteiten
Kerncijfers WPG België
wpg België is een belangrijk onderdeel van wpg Uitgevers. Sinds de zomer van 2008 zijn alle afdelingen van wpg België gevestigd in het wpg Huis, een aansprekend pand op een steenworp afstand van het bruisende, noordelijke deel van Antwerpen. Maar wat is de rol van wpg België nu eigenlijk? Hilde Geerinck, directeur wpg België, aan het woord. ‘Wij doen in België de marketing en verkoop voor alle uitgaven van onze Nederlandse collega’s, betreffende de boekenuitgeverijen en de educatieve uitgeverij Zwijsen. We doen ook de marketing en verkoop voor Ludion, een Belgische uitgeverij van kunstboeken. Daarnaast hebben we een eigen educatieve uitgeverij, Uitgeverij Zwijsen.be. En vergeet onze Belgische redactrice voor Querido niet. Zij werkt ook vanuit het wpg Huis en zoekt contact met nieuwe auteurs.’
‘Een eigen marketing- en verkooporganisatie in België is onontbeerlijk. De Vlaamse markt is kleiner en anders gestructureerd dan de Nederlandse. In Vlaanderen spelen de aanbiedingsbeurzen en de gecentraliseerde aankoop slechts een beperkte rol. Rechtstreekse verkoop aan individuele boekhandels blijft daarom noodzakelijk. Buitenlandse (dus ook Nederlandse) uitgeverijen die niet vertegenwoordigd worden door een Vlaamse marketingorganisatie, krijgen er geen voet aan de grond. Smaken en behoeften van de Vlaamse lezer zijn bovendien duidelijk verschillend en daar stemmen wij het boekenaanbod op af. We zien in de boekenmarkt steeds meer specialisatie optreden. Onze verkoopploeg is om die reden uitgesplitst in specialisten voor boeken voor volwassenen, kinderboeken en kunstboeken. Zij werken voor de verschillende uitgeverijen in hun gespecialiseerde domein.’ ‘Bij de educatieve uitgeverij spelen de nationale verschillen een nog veel grotere rol. Nederland en België hebben verschillende lesmethoden en al ons materiaal moet “Vlaanderenproof” zijn, vandaar dat we daarvoor een geheel eigen educatieve uitgeverij hebben.’
Personeel: 38 personeelsleden, 34,5 fte Omzet in 2008: € 11,6 miljoen (waarvan € 1 miljoen eigen uitgaven) Omzetstijging in 2008: 2 procent (ondanks de recessie die het laatste kwartaal hard aankwam)
De verhuizing ‘In de zomer van 2008 zijn alle afdelingen van wpg België ondergebracht in één pand op het Eilandje in Antwerpen. Ook uitgeverij Ludion, voorheen gevestigd in Gent, en de redactrice van Querido Vlaanderen zitten nu onder hetzelfde dak. Door het samenbrengen van al deze onderdelen, vooral binnen de marketing services (ict, commerciële klantenadministratie en researchondersteuning) kunnen we een hogere kwaliteit en een snellere klantenservice leveren. Dat effect zal in 2009 nog sterker merkbaar worden als we meer op elkaar ingespeeld raken. Het wpg Huis is ook naar buiten toe belangrijk: het toont ons als een waar uitgeefhuis.’
30 25 JUNI
24 JUNI
22
23
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 30
Scripta Media organiseert een klantendag met het thema ‘Crossmedia’ bij Beeld en Geluid, het grootste audiovisuele archief van Nederland op het Mediapark in Hilversum.
Columnist Elsbeth Etty (De Bezige Bij/Balans) wint de Anne Vondelingprijs 2008 gewonnen voor haar ‘scherpe analyses van maatschappelijke problemen’. ---------Annemarie van Haeringen (Leopold) debuteerde 25 jaar geleden en dat wordt gevierd met een nieuw prentenboek, De jongen die zijn brood knipte, en een tentoonstelling in de Openbare Bibliotheek Amsterdam.
26
27
28
20-05-2009 08:52:53
Plannen en doelstellingen ‘Hoewel de economische recessie het ons niet makkelijk maakt, houden we vast aan een doelstelling van een omzetgroei van 10 procent. Daarnaast streven we naar verdere professionalisering van de klantenservice, gefaciliteerd door ons gezamenlijke onderdak. In de educatieve hoek werken we hard door aan de ontwikkeling van ons portfolio, het vervolledigen van de rekenmethode en in het in de steigers zetten van een taalmethode. Het is een markt waarop je op de lange termijn moet denken. Maar het is onze grootste groeipool en we vergroten hier zowel onze omzet als ons marktaandeel.’
Uitgeverij Zwijsen.be Wat? Uitgever van educatieve middelen. Ontwikkelt een volledige educatieve catalogus voor de Vlaamse kleuter- en lagere scholen. Werkt nauw samen met Zwijsen in Nederland, maar garandeert dat alle uitgaven in België volledig ‘Vlaanderenproof’ zijn. Ontwikkelt daarnaast eigen lesmethoden.
Organisatie
Ludion Wat? Uitgeverij van boeken en catalogi over kunst, architectuur, fotografie, mode en design (135 titels, waarvan 19 uitgebracht in 2008). Organisatie Een aparte nv, gevestigd in het wpg Huis, die gebruikmaakt van de ict, marketing services en financiële diensten van wpg België. wpg doet de marketing en verkoop van de Ludionuitgaven. Aantal medewerkers 5 Belangrijke succesproducten • ‘De kunst van het kijken. Iconografie van de Europese schilderkunst.’ De rechten hiervoor zijn in 2008 aan een Chinese uitgever verkocht; • ‘How to read…’ a painting; a photograph, biblical art, etc. Een groeiende reeks die kunst toegankelijker maakt voor het grote publiek; • ‘Michaël Borremans. Whistling a happy tune.’ Bijzonder door de combinatie van kunst en literatuur. Opmerkelijk Ludion verwierf in 2008 de exclusieve rechten om de artistieke nalatenschap van René Magritte te reproduceren.
Belgische redactie Querido Wat? Querido heeft sinds meer dan tien jaar een kantoor in Antwerpen. De acquirerende redactrice begeleidt belangrijke Vlaamse Querido-auteurs, zoals Anne Provoost, Els Beerten, André Sollie en Pjeroo Robjee. Daarnaast legt zij contacten met nieuwe auteurs in Vlaanderen en begeleidt hen redactioneel. Organisatie Zij kan een beroep doen op de diensten van de uitgevers van wpg België, maar rapporteert aan Querido Nederland.
Christoph Ruys Ludion is per 1 april 2009 onderdeel geworden van De Bezige Bij. Christoph Ruys, voormalig directeur van het Fotomuseum en het Modemuseum Antwerpen is aangetreden als nieuwe uitgever van Ludion. Peter Ruyffelaere, die op eigen verzoek zijn functie als uitgever neerlegt, blijft als ‘editor at large’ nauw betrokken bij de uitgeverij die hij in 1991 mede hielp oprichten en in 1998 naar wpg Uitgevers begeleidde.
Volledig onderdeel van wpg België.
Aantal medewerkers 6,6 fte
Belangrijke merken • De serie ‘Dag Jules’ voor peuters. Hierin heeft Uitgeverij Zwijsen.be 80 procent van de markt; • zWISo wiskundemethode voor alle leerjaren van het lager onderwijs; • Schrijven voor lager onderwijs en kleuters: ‘Ik Pen!’; • Net ontwikkeld en op de markt in 2009: ‘Veilig de wereld rond’ (wereldoriëntatie).
Opmerkelijk In 2008 steeg de omzet uit eigen uitgaven met 25 procent tot € 1 miljoen.
Christoph Ruys
31
30 JUNI
29
Mies Bouhuys overlijdt in haar woonplaats Amsterdam. Bouhuys schreef onder meer kinderversjes en toneelstukken. Maar het bekendst blijven haar door Fiep Westendorp geïllustreerde Pim en Pom-poezenverhalen, gebundeld in de Pim en Pom Omnibus (Querido 1969).
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 31
07
01
20-05-2009 10:59:08
Achter de schermen
Onzichtbaar maar onmisbaar Boeken uitgeven, tijdschriften produceren en zorgen dat al deze publicaties bij de lezers terechtkomen. Dat is onze hoofdtaak. Maar wie zorgen ervoor dat redacteuren, journalisten en uitgevers hun werk kunnen doen? Een blik achter de schermen bij twee onontbeerlijke schakels in de WPG-keten.
ICT ‘Automatisering is een commodity als gas en elektra’, weet Carl Lenstra, de manager van de afdeling ict, waar veertien mensen werken. ‘We raken eraan gewend dat het er altijd is.’ ‘Mensen zijn zich er nauwelijks van bewust hoe afhankelijk ze zijn van automatisering. Maar als de techniek niet werkt, komt het bedrijf krakend tot stilstand. Onze eerste taak als afdeling ict is dan ook het soepel laten draaien van de bedrijfssystemen. Dat geldt voor de kantoorautomatisering maar ook voor de primaire processen. Bij de tijdschriftenuitgeverijen bijvoorbeeld, volgen we de “heartbeat” van het blad. De systeembeheermedewerkers bij Voetbal International en Vrij Nederland blijven tijdens deadlines aanwezig totdat het blad gereed is. Onze tweede taak is systeemontwikkeling. De meeste inspanning daarbij gaat nu naar de centrale applicatie waar het KlantenServiceCentrum mee werkt.
De eerste computer van Carl Lenstra: een ZX-81 uit 1981. Met een werkgeheugen van 8 kilobyte. Ter verduidelijking: instapcomputers nu hebben een werkgeheugen van een gigabyte oftewel een miljoen kilobyte.
Hierin bevinden zich de gegevens van bijna 2,5 miljoen klanten en prospects. Die applicatie is maatwerk en volgt de markt, hij is dus nooit “af”. Actueel is ook de ontwikkeling van webservices, waarmee onze websites direct gekoppeld zijn met het klantensysteem. Dit is een zeer competitieve functionaliteit, want klanten kunnen daarmee online bestellen of gegevens wijzigen, zonder handmatige tussenkomst. Ons derde aandachtsgebied is advies en projectmanagement van ict-projecten. Een interessante klus is bijvoorbeeld het data-infrastructuurproject bij de literaire uitgeverijen. Dat gaat ervoor zorgen dat het beheer en de totstandkoming van de van boeken afgeleide producten beter worden geautomatiseerd. De komende tijd besteden we ook veel aandacht aan de ict-infrastructuur. De wpg Groep bestaat uit verschillende uitgeefkernen die deels eigen systemen en servers hebben. Vanuit technisch perspectief gezien zijn het eilandjes. Met verbeterde netwerkverbindingen tussen de vestigingen kunnen we aan “serverconsolidatie” doen en tegelijkertijd het beschikbaarheidsniveau van de systemen verhogen. Overigens zijn dat projecten met een wat langere adem. In het uitgeefvak is men gewend om een tijdshorizon te hebben tot aan de volgende publicatie, bij ict moeten we verder vooruitkijken.’
32 02 JULI Cees Nooteboom, internationaal bekend om zijn reisboeken, stapt over naar De Bezige Bij. In november verscheen Ultima Thule, maar ook zijn vroegere werk verhuist.
03
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 32
04
05
06
07
08
20-05-2009 08:52:56
KSC Als haar afdeling er niet was, ‘viel er geen blad op de mat’, aldus Ria Dorsman, de energieke leidinggevende van het KlantenServiceCentrum van wpg.
‘We bieden klanten steeds meer “self service”. Ze kunnen nu bijvoorbeeld al via internet een abonnement nemen. In een later stadium wordt het ook mogelijk dat ze zelf hun adresgegevens wijzigen. Daarnaast blijven we ook persoonlijk bereikbaar. Zeker bij klachten is dat belangrijk: de klant heeft er echt wel begrip voor als er iets fout gaat, maar dan moet er wel iemand naar ze luisteren en kunnen uitleggen wat er aan de hand is. Een belangrijke nieuwe ontwikkeling zijn de webshops die de verschillende uitgeverijen van wpg opstarten. Voor de net gelanceerde boekenwebshop doen wij nu ook de klantenservice.’
‘Het KlantenServiceCentrum verzorgt de contacten met de eindklanten van wpg, de lezers dus. Onze grootste taak is de abonnementenadministratie voor alle publiekstijdschriften van wpg en voor de abonnementen van Zwijsen. Een tweede belangrijke activiteit is het versturen van nieuwsbrieven en mailings voor de boekenuitgeverijen, inclusief het afhandelen van de respons die daarop komt. Ons kenniscentrum, de derde pijler, zorgt dat de gegevens in onze systemen altijd up-to-date zijn (applicatiebeheer) en helpt de bladmanagers met databasemarketing, zodat bij een aanbieding precies de juiste mensen worden aangeschreven. Maar de kern van ons werk is: wij staan de klanten te woord. Of die nu bellen, mailen, een brief schrijven of een bonnetje insturen – het komt altijd bij ons uit. De vragen variëren van ‘ik heb mijn blad niet ontvangen’ tot het doorgeven van adreswijzigingen. Als het om inhoudelijke vragen gaat, zetten we die door naar de redactie, maar in alle andere gevallen handelen we ze zelf af.’
‘Dit werk doen we met achttien personen die in vaste dienst zijn en gemiddeld tien uitzendkrachten, dat hangt af van de drukte. Als wij er niet waren, tja, dan viel er geen blad op de mat. Bovendien zijn wij toch het visitekaartje van het bedrijf. Ik zeg altijd tegen mijn medewerkers: “Behandel de klant zoals je zelf behandeld wilt worden.” Dat is uiteindelijk waar het in dit vak om draait.’
33
14 JULI
13 JULI
09
10
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 33
11
12
De film De Brief voor de Koning gaat in première. Deze familiefilm is gebaseerd op het gelijknamige boek van Tonke Dragt (Uitgeverij Leopold) en wordt geregisseerd door Pieter Verhoeff.
WPG België verhuist naar een nieuw pand in Antwerpen. Alle afdelingen komen voortaan onder één dak te zitten. Daarnaast huisvest WPG Uitgevers België ook twee uitgeverijen: Ludion en Zwijsen.be. De Vlaamse redactie van Querido wordt eveneens in hetzelfde pand ondergebracht.
15
20-05-2009 08:52:58
Innovatie
De opmars van e-books Achter de schermen werkt WPG Uitgevers secuur aan wat in boekenland als bijzonder en tegelijkertijd als een noodzakelijke stap wordt genoemd. Het produceren en vermarkten van e-books. ‘Als wij niet zelf de touwtjes in handen nemen, vissen we straks achter het net.’ De bekendmaking van Bol.com om in het derde kwartaal van 2009 e-books aan het assortiment toe te voegen, zet wpg net als andere boekuitgeverijen op scherp. wpg doet al een tijdje verkennend onderzoek naar wat het fenomeen elektronische boeken voor haar persoonlijk inhoudt.
Spelenderwijs leerde men dat de leeskwaliteit van een e-reader vele malen beter is dan die van een computerbeeldscherm. Dat een complete bibliotheek aan boeken en paperassen in digitale vorm eenvoudig in een handtas opgeborgen kan worden. ‘En dat Nederland toch wel aan de vooravond van een e-bookdoorbraak staat’, herinnert Elik Lettinga (uitgever bij De Arbeiderspers) zich. ‘Dat gevoel had ik in 2000 – toen ik in Jeruzalem een Amerikaanse uitgever had horen preken over een elektronisch boek dat de papieren wereld zou overnemen – absoluut nog niet. Maar de digitalisering is opgerukt en Nederland lijkt er nu meer klaar voor, al kan ik dat gevoel nog niet helemaal staven.’
Het onderbuikgevoel van de wpg-uitgever wordt gedeeld door Bol.com. Als het grootste online warenhuis van Nederland wereldkundig maakt e-books op te nemen in het assortiment, dan weten Nederlandse uitgeverijen dat een proeftuin met e-books en e-readers moet worden uitgewerkt tot een volwassen digitaal businessmodel. ‘Het gaat nu in feite echt beginnen’, weet Lettinga. ‘We stappen op een trein die op gang wordt geholpen door een grote online aanbieder. Gelukkig loopt wpg niet achter de feiten aan, wij hebben ons zorgvuldig voorbereid op deze reis en zijn deze zomer startklaar.’
34 17 JULI
16
Op Sportcentrum Papendal neemt Luc Krotwaar uit handen van schrijver/ samensteller Rob Veer het eerste exemplaar van De hardloopscheurkalender (De Arbeiderspers/Het Sporthuis) in ontvangst. De kalender ondersteunt in de voorbereiding op de marathon.
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 34
20 JULI
18
19
Filmer, essayist, dichter, vertaler en criticus Rein Bloem (uitgeverij Querido) overlijdt in zijn geboorte- en woonplaats Amsterdam.
21
22
20-05-2009 08:53:00
Niet zomaar een hype De introductie van e-books in de uitgeefbranche komt dan ook niet uit de lucht vallen. In Amerika is gigant Amazon de grote aanjager, zij heeft inmiddels 230.000 titels in haar catalogus. Betrouwbare financiële marktcijfers zijn er niet: omzetschattingen van de Amerikaanse markt lopen uiteen van 54 miljoen tot 180 miljoen dollar. Projectleider e-books binnen wpg Susan Breeuwsma: ‘Het is moeilijk in te schatten wat er gaat gebeuren in Nederland. Voor de algemene lezersmarkt zijn er nu zo’n zevenhonderd titels beschikbaar. Dat is bescheiden. Maar toch is iedereen het erover eens: dit is niet zomaar een hype. Digitalisering en veranderd gedrag van de consument hebben een ontwikkeling in gang gezet die onomkeerbaar is. Het onbekende werkt hier en daar misschien beangstigend, maar zorgt ook voor allerlei nieuwe mogelijkheden.’
Een flink aantal boektitels wordt op dit moment geconverteerd tot e-book en mediumneutraal opgeslagen. Zo kan er gemakkelijk ingestapt worden bij elk toekomstig ander bestandsformaat. De markt is ondertussen meer en meer gespitst op elektronische boekbestanden. Online zoekmachine Google Book Search liet in 2008 al alarmbellen rinkelen binnen uitgeverskringen toen aan het licht kwam dat zij massaal digitale titels – gescande en doorzoekbare boekbladzijden – op internet aanbood. Een rechtszaak wees uit dat Google Book Search – inmiddels goed voor miljoenen digitale titels – niet louter rechtenvrije boeken op internet zette, maar ook zonder toestemming van auteurs het werk door een speciale boekenscanner liet ratelen. Breeuwsma: ‘Het maakte eens temeer duidelijk dat we als uitgevers alert moeten zijn. Dat de digitalisering zoals we die in de muziekindustrie gezien hebben met mp3’s ook plaatsvindt in onze branche. En dat illegaliteit bij gebrek aan legale professionele alternatieven niet surrealistisch is.’
Emotionele waarde Uitgever Lettinga is voorstander van innovatie in de uitgeefbranche, maar kan haar liefde voor het papieren boek niet onderdrukken. ‘Boeken zijn gebruiksvoorwerpen in mijn ogen, maar een fysieke verzameling in een boekenkast bestaat eveneens uit allerlei puzzelstukjes die tezamen iemands identiteit vormen. Ik zie die emotionele waarde nog niet zo bij een e-book. Je geeft een e-book ook niet zomaar cadeau aan je broer of geliefde. Zal de e-bookgebruiker hier overheen stappen?’ Ze blijft nog even bij de schoonheid van het boek stilstaan. ‘Fysieke boeken trekken voortdurend aandacht. Een boekomslag kan schitterend zijn of foeilelijk, maar prikkelen in veel gevallen de hersenen. Hoe gaat een e-book dat doen? En gaat een e-reader op het bureau ook herinneren aan het feit dat de lezer pas halverwege is? Een niet-uitgelezen boek blijft mij altijd verleiden en onderweg kijk ik toch altijd even een paar keer naar de flap. Hoe ziet de auteur er ook alweer uit?’
>
35
29 JULI
23
24
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 35
25
26
27
28
Bij Scripta Media verschijnt de eerste uitgave van CMagazine, het relatiemagazine van Custom Management, een bureau voor interimmanagement.
20-05-2009 08:53:02
>
Naast de voordelen die een e-book professionele gebruikers biedt en de nadelen die het ogenschijnlijk heeft ten opzichte van een papieren boek, is het vooral een eigentijdse verschijning. Een verschijning die past in een tijd waar kinderen opgroeien met computergames en digitale schoolborden, waar het bedrijfsleven niet meer zonder whiteboards en beamers aan presentaties begint en bovenal een wereld waarin gadgetfreaks altijd op zoek zijn naar de laatste trends. ‘Misschien is de verzamelwoede die ik ken echt iets uit de vorige eeuw en past een e-book met al zijn extra mogelijkheden om aantekeningen te maken en digitaal informatie uit te wisselen precies bij de huidige generatie.’
Nieuwe businessmodellen
Wat is een e-reader?
De e-bookmissie voor wpg Uitgevers is zonneklaar. De nieuwe drager van de inhoud vermarkten is een uitdaging. ‘E-books zijn niet per definitie een goudmijn omdat er lagere productiekosten aan verbonden zouden zijn. De consument verwacht een lagere prijs maar je hebt ook te maken met het hogere btw-tarief (19 procent in plaats van de 6 procent bij het gedrukte boek) en de investeringen die gedaan worden’, aldus Breeuwsma. ‘Voor een deel nemen we een hypotheek op de toekomst. Het zijn noodzakelijke innovaties om de steeds meer digitaal georiënteerde consument te kunnen bedienen. Tegelijkertijd is iedereen het erover eens dat het digitale boek zich naast het papieren boek zal manifesteren en het niet geheel zal verdringen.’
Een e-reader is een apparaat waarmee digitale teksten kunnen worden gelezen. Een e-reader onderscheidt zich van een pc of laptop in gewicht (slechts een paar honderd gram), in formaat (van tabloid tot gameboy) en met een speciaal ontworpen leesscherm.
‘Je zult zien dat met de technologische ontwikkeling ook nieuwe vormen van content consumeren zullen ontstaan. Onlangs zijn de eerste kleuren-e-readers op tabloidformaat op de markt gebracht, steeds meer e-readers hebben draadloos toegang tot internet en ook bewegend beeld is al mogelijk. Zo kun je je prentenboeken voorstellen met bewegende animaties waarbij je met een “click” op de website van de character of iets dergelijks terechtkomt.’
Aanbieders en prijzen Er zijn verschillende internationale aanbieders. Niet alle buitenlandse apparaten zijn in Nederland te koop of te gebruiken. De Nederlandse iLiad, iRex en Bebook, maar ook de Franse Cybook en de Chinese Hanlin zijn hier gemakkelijk verkrijgbaar. De Amerikaanse Kindle van Amazon.com is uitsluitend via een nationaal open netwerk in de Verenigde Staten te gebruiken. Prijzen variëren van € 280,- (Cybook) tot € 599,- (Iliad), en dan zijn er nog de duurdere modellen gericht op de professionele markt.
Wat is een e-book? Een e-book is een boek in elektronische vorm. Digitale boeken bestaan in verschillende bestandsformaten. Zo is het bekende pdf-formaat in feite ook onder het e-book te scharen, alleen heeft dit een vast paginabeeld (van het papieren boek) dat niet door de lezer kan worden aangepast. Met e-bookformaten als Mobipocket en ePub kan dit wel.
Waar kun je e-books zoal kopen? E-books worden digitaal gedistribueerd. Ze worden gedownload van internet, al dan niet met de computer als tussenstation. De meeste e-readers worden geladen via een usb-kabel vanaf de pc, waarmee e-books worden gedownload bij een webwinkel. Nederlandstalige e-books zijn te koop bij websites als ebook.nl, infobooks.nl en selexyzdownloads.nl.
36 01 AUGUSTUS
30 JULI SIRE start met de jubileumcampagne ‘Pleegouders zijn bijzonder nodig’ als blijk van waardering voor pleegouders. Eerder dit jaar verscheen bij Uitgeverij Balans het boek Crisiskinderen, waarin Roos Haase vertelt over haar ervaringen als pleegmoeder.
31 JULI De film De Brief voor de Koning ontvangt de Gouden Filmtrofee. De filmeditie van het bij Uitgeverij Leopold verschenen boek kwam deze week binnen op de tweede plaats in de Top 100 kinderboeken.
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 36
08
Frans Pointl wordt 75 jaar. Ter ere daarvan maakt Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar een feestelijke selectie van zijn mooiste kattenverhalen, getiteld Poelie de verschrikkelijke. ---------Vanaf vandaag gelden er nieuwe AVI-niveaus en een nieuwe toetsprocedure voor het voortgezet technisch lezen. Uitgeverij Zwijsen werkt nauw samen met Cito en neemt als leesspecialist voor het basisonderwijs het voortouw in dit proces.
20-05-2009 08:53:03
Innovatie
WPG-webshop De lancering van de webshops voor de boekenuitgeverijen van WPG Uitgevers is een feit. Vanaf juni 2009 zijn de internetwinkels van de twaalf uitgeverijen gefaseerd live gegaan. Wat gebeurde er vooraf in 2008? En welke rol moet de webshop in de toekomst gaan spelen? Het aantal webshops in Nederland stijgt in 2009 opnieuw explosief. Digitale verkooppunten met gadgets, mode en zonvakanties in de beeldschermetalage. Uitgevers blijven niet achter. Uitgeverij Athenaeum had al langer een webshop, andere wpg-uitgeverijen stonden te popelen om hun dienstenpakket en commerciële mogelijkheden uit te breiden op het digitale vlak. De techniek laat het immers toe, de markt is er klaar voor. ‘Niet om de concurrentie met de boekwinkels aan te gaan, maar als service-instrument naar de klant toe. Op meerdere plekken boeken aanbieden is bovendien een manier om de verkoop te stimuleren’, bevestigt Staci van Schagen.
Cultuurversnellers
E-books Nu de webshops op volle toeren draaien, is het tijd om de bezoekersaantallen te verdubbelen: van ongeveer twee miljoen per jaar naar vier miljoen over drie jaar, hoopt Van Schagen. ‘Ja, dat is ambitieus. Maar de uitgeverijen zullen er de nodige e-marketing tegenover zetten om die aantallen te bereiken.’
Ook na de lancering is een goede webshop nooit uitontwikkeld. Deze zomer staat de online verkoop van het e-book op stapel. Daarna volgt een verfijning van de aangeboden service: een cadeaupapiertje om een besteld boek, als de klant dat wenst. De uitbreiding van het dienstenpakket is een reactie op een consument die een steeds hogere servicestandaard verwacht. ‘Websites als Albert Heijn en Bol hebben tien jaar ervaring. Nu wij ons op het digitale pad begeven, steken wij net als zij onze nek uit om onze klanten te bedienen. Om een mooi voorbeeld te noemen: iedereen kan straks zien of een boek in de boekhandel voorradig is en klanten kunnen zelfs zien waar hun bestelling zich in het bestelproces bevindt.’ Voor de nabije toekomst liggen er stapels plannen: de verkoop van artikelen uit de WPG-tijdschriften vanuit de webshop; uitbreiding van de webshops naar andere uitgeverijen binnen en buiten wpg.
Coöperatie De samenwerking met boekhandels is al concreter. ‘Zij zijn onder de indruk van onze webshop en zien ons gelukkig niet als concurrent. Dat is voor ons heel belangrijk.’ Coöperatie met boekhandelsketen Libris en Atheneaum boekhandel start in 2009. ‘We kunnen nu ideeën uitwisselen voor onze digitale strategieën. Denk bijvoorbeeld aan het bieden van exclusieve voorproefjes van nieuwe boeken of een video-interview met de auteur op de sites.’
Staci van Schagen
37
De manager crossmedia heeft jarenlange ervaring in applicatieontwikkeling. Van Schagen wist dat de klus een lange adem behoefde. ‘Een webshop bouwen in een paar maanden tijd: dat gaat never nooit lukken.’ Ruim voor haar aantreden in januari 2008 waren voorzichtig de eerste stappen voor een webshop gezet. Toch werd pas in mei een geschikte partner voor de bouw van de shop gevonden. In de maanden die volgden werd intensief samengewerkt met het Centraal Boekhuis en automatiseringsbedrijf Titelive. Titelive is geïntegreerd binnen het GX content management systeem en verzorgt de communicatie met het Centraal Boekhuis en de voorraden van boekhandels. ‘Doordat het systeem verbonden is met het Centraal Boekhuis, kunnen klanten vanaf de site van elke gekozen wpg-uitgeverij, zoeken naar Nederlandstalige boeken van welke uitgeverij dan ook. Vervolgens is het gewenste boek te reserveren, toe te laten sturen of zelf op te halen in een gekozen winkel. Voor boekhandels waar geen voorraadinformatie van beschikbaar is, zijn contactgegevens direct zichtbaar. Weer een serviceinstrument, zodat de klant snel zelf contact kan opnemen.’
De vraag die restte: wanneer zouden de webshops operationeel zijn? Dat werd het tweede kwartaal van 2009, de maand juni. ‘De testfase is in februari succesvol afgerond en de technische code is tot op de dag van vandaag niet veranderd.’ De webshops moeten daarmee de cultuurversnellers worden die traditionele verkoop naar een meer digitale manier doen buigen. ‘Maar we zijn er nog niet: de lancering is pas het begin. Nu moeten we laten zien dat we de webshop ook naar behoren kunnen inzetten. Daar gaan we ons stinkende best voor doen.’
05 AUGUSTUS
02
03
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 37
04
Diny van de Manakker, eindredacteur van Vrij Nederland, overlijdt. Ze stond onder andere aan de wieg van de nog altijd zo succesvolle VN’s Detective & Thrillergids. Ze was tevens initiator en hoofdredactrice van J/M Magazine.
06
07
08
25-05-2009 14:00:34
Centrale Ondernemingsraad
Sportief besluit De Centrale Ondernemingsraad (COR) had er vorig jaar de handen vol aan: de voorgenomen verkoop van Weekbladpers Sport Media. Volgens onderzoek zou het onderdeel buiten WPG Uitgevers een betere toekomst hebben. Maar het liep anders. Op verzoek van de toenmalige wpgdirectie onderzoekt een extern bureau de toekomstmogelijkheden van wpsm. Conclusie: het onderdeel zou buiten wpg een beter toekomstperspectief hebben in een bedrijf met een multimediaal karakter. De directie vindt het risico te groot om de omvangrijke en volgens het rapport noodzakelijke investeringen in wpsm te doen en overweegt de verkoop van het onderdeel. Ze legt haar plannen voor aan de cor.
De directie werkt het plan voor de verkoop van wpsm verder uit. In maart ontvangt de cor van de directie een lijst met voorwaarden en criteria waaraan bij een verkoop, wat de directie betreft, moet worden voldaan. Belangrijke voorwaarden zijn het behoud van de arbeidsplaatsen en het vastleggen van investeringen in wpsm door de overnemende partij. De cor-delegatie heeft vragen en opmerkingen over de directievoorwaarden en vult deze lijst aan.
De nieuwe wpg-directeur, Koen Clement, neemt het roer over als het verkoopproces al ver is gevorderd. Hij is er duidelijk over: als wpsm niet voor een goede prijs en tegen goede voorwaarden kan worden verkocht, gaat hij niet op zoek naar een nieuwe partij. Er zijn namelijk genoeg plannen en ideeën voor een toekomst van wpsm binnen de uitgeversgroep. De Centrale Ondernemingsraad steunt de nieuwe visie op de toekomstmogelijkheden van wpsm binnen wpg Uitgevers.
Nieuwe bezems Klaar voor de start... Vervolgens stelt de cor een delegatie ‘toekomst wpsm’ samen uit vijf cor-leden. De delegatie bestudeert het onderzoeksrapport en bespreekt de conclusies die de directie eraan heeft verbonden. De cor besluit om geen aanvullend onderzoek te laten doen. Eind januari vraagt voormalig wpg-directeur Pieter de Jong tijdens de overlegvergadering of de cor een voorstel voor eventuele vervreemding van wpsm bij voorbaat zal afstemmen. De Centrale Ondernemingsraad vindt het lastig om een principe-uitspraak te doen. Dit omdat instemming vooral afhankelijk is van de voorwaarden waaronder een vervreemding zal plaatsvinden. Maar de meeste corleden zeggen niet bij voorbaat al nee tegen de mogelijkheid om wpsm te verkopen.
Eind maart bespreekt de cor-delegatie de voorwaarden met voormalig wpgdirecteur Pieter de Jong. De directie wil exclusief onderhandelen met één partij die geïnteresseerd is in wpsm. De delegatie legt aanvullende cor-voorwaarden voor de onderhandelingen bij een verkoop bij de directie neer. Tevens wil de Centrale Ondernemingsraad dat bij een compleet voorstel voor vervreemding van wpsm, ook de consequenties zijn opgenomen voor andere onderdelen binnen wpg en de investeringen die de directie wil doen met het geld na verkoop. Alleen dan kan de cor een besluit nemen.
Het roer om In juni bespreekt de wpg-directeur met de cor dat hij niet ingaat op het voorstel van de partij die wpsm wil overnemen. De cor-delegatie evalueert het besluit met de directie en de Raad van Commissarissen. Verderop in het proces betrekt de directeur de cor bij zijn plannen voor wpsm. Het voornemen van de wpg-directie is om de maandbladen van wpsm aan Weekbladpers Tijdschriften toe te voegen en Voetbal International te verzelfstandigen binnen wpg Uitgevers.
‘Vertrouwen als basis voor samenwerking’
38
‘Voor 2009 is het misschien nog wel belangrijker dan ooit dat de cor en directie van wpg elkaar vertrouwen en goed afstemmen hoe ze willen samenwerken. Voor een goede samenwerking moet je eerst bespreken welke bevoegdheden er bestaan en welke belangen beide partijen behartigen’, aldus cor-voorzitter (en accountmanager bij Querido) Caspar Dullaart.
‘Vertrouwen is erg belangrijk in deze tijden van economische storm. En om dat te bereiken, moet je elkaar ook goed kennen. Dat kon nog wel beter, want de huidige cor is vrij “jong”. Recent zijn er een aantal nieuwe leden bijgekomen en ik ben zelf ook nog maar sinds september 2008 voorzitter. Bovendien is Koen Clement pas aangetreden als algemeen directeur.’
Bij wpg heeft de cor instemmingsrecht bij alle belangrijke beslissingen en dat betekent dat de cor ook directievoorstellen kan afwijzen. Dit moet mogelijk zijn zonder dat de goede verhoudingen worden geschaad.
14 AUGUSTUS
09
10
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 38
11
12
13
Bij uitgeverij Querido verschijnt Onmisbaar Chinees van Jan ’t Hart en Lingmei Ma, een speelse Chinese conversatiegids voor deelnemers aan de Olympische Spelen in Beijing in 2008.
15
20-05-2009 11:07:07
De cor ontwerpt een traject om het voorstel te behandelen: de ondernemingsraden van Weekbladpers Sport Media en Weekbladpers Tijdschriften geven een advies af aan de cor over de plannen voor de maandbladen. Op basis daarvan zal de cor een besluit nemen. In overleg wordt besloten om na de zomervakantie te starten met het traject. Aan het eind van de zomer vraagt de cor de wpg-directie om snel met een voorstel te komen en op korte termijn de gesprekken met alle medewerkers van wpsm over hun toekomstmogelijkheden te gaan voeren. In het najaar hebben de directies van wpg, wpt en wpsm de verdeling van de medewerkers van wpsm in kaart gebracht. Het voorstel wordt voorgelegd aan de ondernemingsraden en de Centrale Ondernemingsraad. Voor de meeste medewerkers is er een nieuwe werkplek gevonden binnen wpg maar helaas gaan er, ondanks de inspanningen van de directie, toch een paar arbeidsplaatsen verloren. De ondernemingsraden van wpsm en wpt geven een positief advies en de cor stemt in met het voorstel. De Centrale Ondernemingsraad en de ondernemingsraden blijven de uitvoering van het besluit volgen.
COR-delegatie toekomst WPSM
Financiële Commissie
Marjolein Paap, André ter Hoeven, Dick Holstein, Gert-Jan Dijkhuizen, Ronald Fok
Marjolein Paap (vanaf september), Esther Bremer, Donald Staneke (tot mei)
Voor meer informatie
Sociale Commissie
binnenkort verschijnt op intranet het Jaarverslag cor 2008.
Caspar Dullaart (tot september), Gert-Jan Dijkhuizen, Ronald Fok (tot september)
De samenstelling van de COR 2008 Ronald Fok, voorzitter tot september (Zwijsen) Caspar Dullaart, voorzitter vanaf september (Querido) André ter Hoeven, vicevoorzitter (wpt) Marjolein Paap (aab) Manja Beerens (Zwijsen) Saartje Schwachöfer (dbb) Mischa Cohen (wpt) Gert-Jan Dijkhuizen (wpsm) Dick Holstein tot september (wpsm) Tineke Kurd vanaf september (wpsm) Peter Wigchert (wpg fb)
Stichting Weekbladpers, vertegenwoordigers namens de COR in het Stichtingsbestuur Caspar Dullaart en Mischa Cohen
Willemien Verver, ambtelijk secretaris Saartje Schwachöfer Gert-Jan Dijkhuizen Caspar Dullaart
39
Om elkaar beter te leren kennen en om afspraken over de samenwerking te maken, hebben de cor-leden en Koen Clement onlangs samen een training gevolgd. ‘Daarbij is openhartig gesproken over wat we van elkaar verwachten. Het was een zinvolle bijeenkomst die de basis van vertrouwen verstevigt onder de samenwerking die we in 2009 voor ogen hebben.’
19 AUGUSTUS
18 AUGUSTUS
16
17
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 39
Shooting Star Filmcompany, producent van o.a. Kruimeltje, Pietje Bell, Afblijven en Radeloos, sluit met uitgeverij Querido een contract af voor de verfilming van Vuurkoraal, het spannende romandebuut van Annet de Jong.
Vandaag wordt bekend dat Foeksia de miniheks van Paul van Loon (uitgeverij Leopold) wordt verfilmd. Foeksia is de kleinste miniheks ter wereld, én de meest eigenwijze. ---------Bij uitgeverij Archipel verschijnt Het grote boek van de stilte van Paul Wilson, waarin hij drie meditatietechnieken beschrijft die je dagelijks kunt toepassen. Van zijn boeken zijn wereldwijd meer dan acht miljoen exemplaren verkocht.
20
21
22
26-05-2009 15:06:29
Sociaal jaarverslag
Het bedrijf en de mensen in 2008 WPG-organisatie Op 1 april 2008 heeft Koen Clement de functie van algemeen directeur aanvaard. De voormalig directeur Pieter de Jong heeft zijn functie neergelegd en is met pensioen gegaan. Hij is geridderd voor zijn grote bijdrage aan de ontwikkeling van wpg en haar cultureelmaatschappelijke omgeving.
Van zes medewerkers hebben we helaas afscheid moeten nemen, onder andere ook omdat medewerkers de reistijd naar de nieuwe werkplek te ver vonden. Alle overige medewerkers zijn op een nieuwe locatie een nieuwe uitdaging aangegaan. Het blad Best Life heeft in oktober 2007 zijn laatste uitgave gehad, hierdoor is één medewerker afgevloeid.
Andere directiestructuur In 2008 is besloten om per 1 januari 2009 een andere directiestructuur te implementeren, de directie bestaat nu naast de algemeen directeur uit de financieel directeur, Henk Hoevers en een directeur operatie en innovatie, Paulien Loerts.
Voetbal International Zoals gezegd is vi per 1 september 2008 een zelfstandige werkmaatschappij. Dick Holstein is aangesteld als directeur vi en Johan Derksen als creatief directeur.
Runner’s World & Men’s Health Querido Bij Uitgeverij Querido is na het vertrek van Paulien Loerts, Annette Portegies aangesteld als directeur, Annette was uitgever Athenaeum Polak/v. Gennep –eq binnen Querido en wordt opgevolgd door Mark Pieters.
De Bezige Bij Bij De Bezige Bij blijft Robbert Ammerlaan ook na zijn pensioengerechtigde leeftijd zijn functie als directeur uitoefenen. Er komt een vacature voor een nieuwe operationele directeur, die per 1 april 2009 wordt ingevuld door Hans Nijenhuis.
Scheiding sport- en mannenbladen In overleg met de cor is in de zomer van 2008 besloten om de activiteiten binnen de sport- en mannenbladengroep, wpsm, te scheiden. Voetbal International is nu een zelfstandige organisatie en de bladen Men’s Health en Runner’s World zijn ondergebracht bij wpt. Om die reden is er afscheid genomen van de directeur wpsm Cees van Nijnatten en adviserend directeur Cees van Cuilenborgh. Voor de medewerkers wpsm gevestigd aan de Kloveniersburgwal zijn waar mogelijk oplossingen binnen de organisatie gezocht. De redacties en de medewerkers van het salesteam verhuisden naar de Raamgracht in Amsterdam of naar Gouda.
Runner’s World en Men’s Health zijn samengevoegd bij wpt in het team van uitgever Femke Leemeijer.
Nieuw hoofdredacteuren wpt heeft een aantal nieuwe hoofdredacteuren aangesteld. Frits van Exter (Vrij Nederland), Margriet van der Linden (Opzij), Ruud Hollander (Happinez), Evert de Vos (J/M) en Eline Dijes als online uitgever. Zij zijn allen in 2008 gecontracteerd om begin 2009 hun functie in te nemen.
Manager P&O Bij p&o heeft per 1 juni 2008 Balbina Damen haar functie van manager p&o neergelegd en heeft Paulien van Schijndel deze tijdelijk overgenomen. Deze tijdelijkheid geeft de organisatie de mogelijkheid om te onderzoeken welk profiel voor de manager personeel en organisatie passend is.
P&O-organisatie Binnen de p&o-organisatie zijn het afgelopen jaar een aantal personele wisselingen geweest. De p&o-groep krijgt hierdoor de kans om de p&oorganisatie zo in te richten dat zij de werkmaatschappijen beter kan faciliteren en de ondersteuning naar de verschillende werkmaatschappijen en het facilitair bedrijf anders kan organiseren. De administratieve processen en instrumenten zijn daar waar mogelijk uniform, de p&o-aandacht en de uitwerking op maat gebeuren in het veld.
Personeelsadviseurs Dit betekent onder andere dat voor de boekenuitgeverijen, voor vi, voor het facilitaire bedrijf en wpg dedicated personeelsadviseurs aangesteld zijn. Voor de boekenuitgeverijen is dit jaar Esther van der Wolf begonnen, intern doorgestroomd is Saskia van Slooten naar vi. Bij wpg en wpg Facilitair is Godelieve van der Burght aangesteld en op de administratie is vanuit wpsm Peggy Meijer benoemd als secretaresse p&o.
Sociaal Beleidskader Begin 2008 is in nauwe samenwerking met de cor en met goedkeuring van de betrokken vakbonden het Sociaal Beleidskader opgesteld. Met dit SBK wil wpg Uitgevers gestalte geven aan goed werkgeverschap en de doelstelling realiseren om de sociale gevolgen van een organisatiewijziging zo goed mogelijk op te vangen.
Sturen op Resultaat Binnen het p&o-team is dit jaar veel aandacht besteed aan feedback. Beoordelen, ook bekend als Sturen op Resultaat, wordt binnen iedere organisatie weer onder de aandacht gebracht. Daarnaast zijn interne mobiliteit en talentontwikkeling nieuwe aandachtsgebieden.
40 23
24 AUGUSTUS
26 AUGUSTUS
Querido Kinderboeken begint een jaarlijks te verschijnen poëzieverzameling van veelal niet eerder gepubliceerde kinder- en jeugdpoëzie. Kwam dat zien! Kwam dat zien! is de eerste bundel die verschijnt.
Bij Nijgh & Van Ditmar verschijnt het boek Zes beetwonden en een tetanusprik van Richard de Nooy. Eerder won het boek the University of Johannesburg Prize for Best First Book.
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 40
25
27
28
29
20-05-2009 08:53:08
Arbo en verzuim
• Afslag herverzekeraar
Het verzuimpercentage van wpg bedraagt 3,76 procent, wat nog steeds onder het gemiddelde van de branche ligt. Het contract met het Servicecentrum Gezond Uitgeven als arbodienst is gecontinueerd en de samenwerking met de bedrijfsarts Sjoerd Langius, die wekelijks spreekuur bij wpt houdt, wordt als zeer constructief ervaren.
Omdat wij herverzekerd zijn wordt er gekeken naar de zogenoemde credit rating van onze herverzekeraar. Indien deze rating te laag is dient het pensioenfonds hiervoor een buffer aan te houden die ten laste van het vermogen en dus de dekkingsgraad komt. Nu is de rating van sns laag. Als we hier geen rekening mee zouden moeten houden, komt de dekkingsgraad op 83 procent.
Risico-inventarisatie & -evaluatie In het kader van verscherpt toezicht dit jaar van de Arbeidsinspectie binnen de uitgeverijbranche is bij De Bezige Bij en bij de Arbeiderspers versneld een risico-inventarisatie & -evaluatie opgesteld en geïmplementeerd.
Pensioenfonds Zoals bijna dagelijks in het nieuws is, hebben veel pensioenfondsen het moeilijk. Bij ons pensioenfonds is dat niet anders. De beleggingen hebben in 2008 een rendement opgeleverd van min 4,47 procent. Indexatie voor de actieve deelnemers conform de cao-verhogingen is in 2008 toegepast en evenals vorige jaren betaald via de premiebijdragen. Voor de inactieve deelnemers is een indexatie toegepast over 2008 van 1,61 procent, gefinancierd uit het indexatiedepot.
Bij een dekkingsgraad onder de 105 procent is een pensioenfonds verplicht om een herstelplan te schrijven, over hoe binnen vijf jaar weer op 105 procent te komen. Op dit moment is nog niet duidelijk of dit ook geldt voor herverzekerde fondsen. Het bestuur van het pensioenfonds wacht de instructie van De Nederlandsche Bank af.
>
• Rente Alhoewel de slechte beleggingsresultaten overal in het nieuws zijn, heeft de lage rente een grotere invloed op de dekkingsgraad. De toekomstige verplichtingen van het pensioenfonds worden teruggerekend naar de waarde van nu tegen de marktrente. Bij een lage marktrente zoals nu leidt dit tot hoge verplichtingen. Impact van de daling van de marktrente in 2008 op de dekkingsgraad is zo’n 18 procent.
Dekkingsgraad Ons pensioenfonds is een herverzekerd pensioenfonds, hetgeen inhoudt dat de beleggingen in feite plaatsvinden voor rekening en risico van de herverzekeraar. Pensioenfondsen worden vaak beoordeeld op hun dekkingsgraad, dit is het quotiënt van bezittingen en schulden. De norm die De Nederlandsche Bank als toezichthouder stelt aan pensioenfondsen is een dekkingsgraad van minimaal 105 procent, ofwel een bezit van 1,05 euro voor elke euro pensioenverplichting. Per eind 2008 heeft ons pensioenfonds een (theoretische) dekkingsgraad van 68 procent, tegenover eind 2007 van 103 procent. Hierin spelen twee belangrijke zaken een rol:
41 01 SEPTEMBER
31 AUGUSTUS
30
Cees van Cuilenborg (65) beëindigt zijn werkzaamheden voor WP Sport Media. Hij was ruim 38 jaar werkzaam voor Voetbal International, waarvan twintig jaar als hoofdredacteur en vier jaar als editorial director.
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 41
09
Journalist Frits van Exter treedt aan als hoofdredacteur van Vrij Nederland. Hij neemt het stokje over van Emile Fallaux, die sinds maart 2005 het hoofdredacteurschap vervulde. ---------Margriet van der Linden neemt het hoofdredactionele stokje van het maandblad Opzij over van Cisca Dresselhuys.
20-05-2009 08:53:09
>
In en uit dienst In dienst In dienst in % v. aantal medew. vorig jaar Uit dienst Uit dienst in %
2004
2005
2006
2007
2008
95 15,3% 105 16,9%
138 22,5% 95 15,5%
103 15,6% 109 16,5%
118 18,4% 120 18,7%
115 18.2% 112* 17.7%
*Inclusief medewerkers uit dienst 1-1-2009
In 2008 is de instroom van nieuwe medewerkers nagenoeg gelijk aan 2007, het verloop is lager dan het jaar ervoor. Met name begin van het jaar is de arbeidsmarkt verder aangetrokken en zochten medewerkers buiten onze organisatie nieuwe kansen. Binnen de groep zijn we onze focus aan het leggen op interne mobiliteit. Dit zal ongewenst verloop moeten voorkomen.
Leeftijdsopbouw wpg kent een evenwichtige leeftijdsverdeling. De gemiddelde leeftijd is ten opzichte van 2007 fractioneel gestegen met één jaar en bedraagt 41 jaar.
Totaal aantal medewerkers Totaal fte’s Totaal medewerkers
Man-vrouwverdeling parttime dienstverband
Lengte dienstverband Het gemiddelde aantal dienstjaren bij wpg is 8 jaar.
De man-vrouwverdeling is ten opzichte van vorig jaar gelijk gebleven: 60 procent vrouwen en 40 procent mannen, 333 medewerkers werken parttime. Van deze parttimers is 78 procent vrouw. Dit percentage komt nagenoeg overeen met het percentage van 2007. Een verschil ten opzichte van vorig jaar is dat er meer vrouwen een hoger dienstverbandpercentage hebben. De meeste vrouwen met een parttime dienstverband werken tussen de 80 en 100 procent, net als bij de mannen.
2004
2005
2006
2007
2008*
520 612
557,2 659
545,3 642
537,6 632
554,1 650
Dienstjaren
2008
< 1 jaar 1-3 jaar 4-5 jaar 6-10 jaar 11-20 jaar > 20 jaar
94 172 69 163 87 68 653
Leeftijd
Aantal
M
V
< 25 25-35 35-45 45-55 55-65 65 en >
18 158 251 150 76 0 653
8 58 88 64 43 0 261
10 100 163 86 33 0 392
*Inclusief medewerkers uit dienst per 1-1-2009
Aantal dienstjaren binnen WPG 0,9 3 5 10 20 Totaal
Leeftijdsopbouw WPG’ers 24 34 44 54 64 Totaal
42 04 SEPTEMBER
03 SEPTEMBER
02
Na bijna dertig jaar neemt Querido afscheid van Alphons Peters. Peters begon zijn loopbaan bij Querido als administratief medewerker en werd later promotieassistent en medewerker promotie & publiciteit voor Querido Kinderboeken.
wpg opmaak_def_ jaarverslag.indd 42
Bij Thomas Rap verschijnt het boek Man op de weegschaal van Qruun Schram, een vrolijke en confronterende bloemlezing uit de ervaringen, emoties en confrontaties die een dikke man nu eenmaal heeft in een wereld waarin ‘slank’ de norm is. ---------De door Leopold & Ploegsma georganiseerde actie Books4Girls gaat van start. Tienermeiden worden door middel van een gratis magazine, een tientjes-actie en een website bekendgemaakt met de boeken van o.a. Maren Stoffels, Caja Cazemier en Mirjam Oldenhave.
08 SEPTEMBER
07 SEPTEMBER
05 SEPTEMBER In het Amsterdamse Bos vindt de Sky Radio Run plaats. Er nemen 1600 deelnemers uit de reclame- en communicatiebranche aan deel, waaronder een aantal sportieve WPG’ers.
06
Het boekenseizoen wordt feestelijk geopend met Manuscripta. Het hele boekenvak en de Nederlandse media kijken vooruit naar nieuw te verschijnen titels tijdens deze twee dagen van programmering in aanwezigheid van tientallen auteurs.
De Tzum-prijs 2008, de prijs voor de mooiste zin, wordt toegekend aan A.F.Th. van der Heijden voor een zin uit Mim (De Bezige Bij). Hij schreef de novelle voor de tachtigste verjaardag van Harry Mulisch. ---------De Leespluim van de maand september 2008 gaat naar twee WPG-titels: Ik zie je wel, ik hoor je wel (Querido) van Miep Diekmann en Soms zie ik 1000 lichtjes (Leopold) van Nannie Kuiper.
20-05-2009 08:53:11
Financieel jaarverslag 2008
43
09
10
wpg opmaak_def_ jaarverslag_financieel_def.indd 43
11 SEPTEMBER
12 SEPTEMBER
Bij De Arbeiderspers/Het Sporthuis verschijnt de nieuwe Sportkalender 2009, een aantal grandioze verhalen, anekdotes en mijlpalen uit alle hoeken en gaten van de sportgeschiedenis verzameld door Ed van Eeden & Jan Luitzen. ---------Het eerste deel van de nieuwe essayreeks ‘Over de roman’ (uitgeverij Athenaeum-Polak & Van Gennep) wordt gepresenteerd. Aansluitend volgt een debat met romanschrijvers, politici en literatuurwetenschappers over de maatschappelijke functie van de roman.
Bij uitgeverij Archipel verschijnt de scheurkalender VrouwenZaken, dé scheurkalender voor vrouwen met ambitie. Hij staat vol met adviezen om je talenten te benutten. De kalender zal ieder kwartaal verschijnen met een nieuw thema. ---------Bij Scripta Media verschijnt het personeelsblad van vermogensbeheerder Schretlen & Co (.1). Het personeelsblad verschijnt vier keer per jaar en heeft als doel medewerkers te verrassen, inspireren en binden.
15 SEPTEMBER 13 SEPTEMBER In Perscentrum Nieuwspoort in Den Haag wordt Mannen op het Binnenhof van Wouke van Scherrenburg gepresenteerd. Van haar hand verscheen eerder bij uitgeverij Archipel Vrouwen op het Binnenhof. ---------In Parijs start een tentoonstelling in de Nationale Bibliotheek waarop ook Annemarie van Haeringen met haar prentenboek Beer is op Vlinder (uitgeverij Leopold) vertegenwoordigd is.
14 SEPTEMBER Johanna Reiss, auteur van de bestseller De schuilplaats (uitgeverij Querido), wordt in Herinneringscentrum Kamp Westerbork geïnterviewd door NOS-reporter Pauline Broekema over haar nieuwe boek Een verborgen leven.
Duizenden boeken, zowel klassieke als moderne titels, romans en gedichtenbundels uit de fondsen van de WPG-uitgeverijen komen deze week aan in Suriname. Het betreft een grote schenking van WPG. ---------Uitgeverij Zwijsen lanceert www.zwijsenouders.nl, een interactieve, digitale community voor ouders van kinderen van 2,5 tot 12 jaar. Een unieke website waarop ouders alles kunnen vinden over de leerontwikkeling van hun kind.
27-05-09 11:06
44 19 SEPTEMBER 18 SEPTEMBER
16 SEPTEMBER Op de strandlocatie Parnassia bij Bloemendaal aan Zee vindt de jaarlijkse Sleutelfigurenbijeenkomst plaats. Directeur Koen Clement geeft in zijn presentatie duidelijkheid over strategie, organisatiedoelstellingen en financiële stand van zaken.
17 SEPTEMBER Het tienjarig jubileumnummer van Men’s Health ligt in de winkel. Hierin blikt de redactie onder andere terug op de belevingswereld en rol van de man de afgelopen tien jaar.
wpg opmaak_def_ jaarverslag_financieel_def.indd 44
Leon de Winter wordt met Het recht op terugkeer (De Bezige Bij) genomineerd voor de AKO Literatuurprijs, Libris Literatuurprijs, NS Publieksprijs en Schrijversprijs der Brabantse Letteren. ---------Het eerste Hoe Overleef Ik…?-tijdschrift ligt in de winkel. Dit glossy magazine voor meiden van 8 tot 14 jaar is een uitgave van Weekbladpers Tijdschriften in samenwerking met uitgeverij Querido.
Bij Querido Kinderboeken verschijnt Goed bezig, Sigi! van Jan Simoen. Het boek zal later dit jaar dienen als basis voor de toneelvoorstellingenreeks Lees mij, speel mij, zie mij, een samenwerkingsverband tussen culturele spelers in Leuven. ---------Bij uitgeverij Ludion verschijnt Onze ecologische voetafdruk: de aarde bekeken vanuit de ruimte van Stefan Dech. Het boek laat via satellietfoto’s zien wat de gevolgen van ons moderne leefpatroon zijn op de aarde.
20 SEPTEMBER 22 SEPTEMBER De Global Mala, een evenement waarbij tienduizenden mensen over de hele wereld tegelijkertijd 108 Zonnegroeten doen voor het goede doel, gaat van start. Yoga Magazine kreeg 108 yogascholen zover om een gratis les te geven.
21
Ter gelegenheid van de verschijning van de Nederlandse vertaling van het boek De filmclub van David Gilmour organiseert het Filmmuseum in samenwerking met uitgeverij Balans een speciale avond rond dit boek.
27-05-09 11:07
46 Bericht van de Raad van Commissarissen 47 Vijf jaar WPG Uitgevers 50 Directieverslag
Jaarrekening 52 Groepsbalans 54 Groepswinst-en-verliesrekening 55 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 56 Algemene toelichting op de jaarrekening 57 Accountantsverklaring
45
Het uitgebreide ďŹ nancieel jaarverslag 2008 is als PDF te downloaden op www.wpg.nl
25 SEPTEMBER
24 SEPTEMBER
23
De nieuwe roman van De Bezige Bij-auteur Jan Siebelink, Suezkade, wordt gepresenteerd in de Zuilenzaal van Felix Meritis. Op 18 oktober wordt bekend dat er al 100.000 exemplaren van zijn verkocht.
wpg opmaak_def_ jaarverslag_financieel_def.indd 45
Paul van Loon, bekend van zijn kinderboeken, liedjes, mysterieuze voorkomen en optredens, viert zijn 25-jarig schrijversjubileum. Tijdens het ter ere hiervan gehouden feestje in het Letterkundig Museum presenteert uitgeverij Leopold de nieuwe Griezelbus 7. ---------WPG Uitgevers heeft Karel van de Pas, directeur van Uitgeverij Zwijsen, bereid gevonden om voorzitter te worden van de Stichting Pensioenfonds WPG.
29 SEPTEMBER 28 SEPTEMBER
26 SEPTEMBER Bij uitgeverij De Arbeiderspers verschijnt de roman De geheime Newton van Geert Kimpen.
27
Anne Provoost wint de Vrouw & Kultuur Debuutprijs voor haar roman In de zon kijken (uitgeverij Querido). De prijs bekroont het beste oorspronkelijk Nederlandstalige prozadebuut van een vrouw.
Women Inc. organiseert een debat over vrouwelijke seksualiteit ter gelegenheid van het verschijnen van de roman Vochtige streken (De Bezige Bij) van Charlotte Roche. In Duitsland werden hier meer dan 1 miljoen exemplaren van verkocht.
27-05-09 11:07
Bericht van de Raad van Commissarissen Bijgaand treft u de balans en winst-en-verliesrekening aan, vastgesteld na door ons te zijn besproken met directie en accountants. De omzet groeide met 8% en de nettowinst bedroeg € 4,8 mln. De Raad kwam in 2008 zes keer in vergadering bijeen. De bedrijfsgang werd met de directie besproken aan de hand van de periodieke financiële rapportage, prognoses en begroting. De beraadslagingen hadden onder andere betrekking op de strategie. Tevens kwam de Raad extra bijeen in verband met de mogelijke verkoop van WP Sport Media BV. Uiteindelijk is besloten WP Sport Media met de bladen Voetbal International, Runner’s World en Men’s Health niet te verkopen. Tweemaal verschenen de accountants ter vergadering, voor het toelichten en bespreken van de controlebevindingen. De jaarrekening is gecontroleerd door de accountants en van een goedkeurende verklaring voorzien. De Algemene Vergadering heeft de jaarrekening vastgesteld en decharge verleend aan de directie voor het gevoerde beleid en aan de Raad van Commissarissen voor het daarop gehouden toezicht gedurende het boekjaar 2008.
Per 19 februari 2009 is Gerard van Olphen na een zittingsduur van acht jaar teruggetreden als lid van de Raad. De Raad is de heer Van Olphen zeer erkentelijk voor zijn bijdrage over de afgelopen jaren. Per dezelfde datum is de heer Peter van Wel benoemd in de Raad. De heer Van Wel heeft jarenlange bestuurservaring bij Wolters Kluwer en Royal Numico. De samenstelling, met vermelding van het jaar van toetreding, is: Mevr. M. de Boer (2004) Mr. F.W.H.M. Kusters (2003) Mevr. M. Stikker (2007) C. van Tilborgh (2005) Drs. P.W. van Wel RA (2009)
Gaarne spreekt de Raad zijn waardering uit voor de inzet van directie en medewerkers in het verslagjaar.
Amsterdam, 19 mei 2009 NAMENS DE RAAD VAN COMMISSARISSEN Mevrouw M. de Boer, voorzitter
46 30 SEPTEMBER Tijdens het Groot Griffeldiner wordt Tobie Lolness van Timothee de Fombelle (uitgeverij Querido) verkozen tot Uitgelezen Keuze, het beste jeugdboek volgens de Selexyz boekverkopers.
wpg opmaak_def_ jaarverslag_financieel_def.indd 46
01 OKTOBER
10
Vandaag start de Kinderboekenweek. Ter gelegenheid hiervan komt Vrij Nederland met een Kinderboekenspecial.
02
27-05-09 11:07
Vijf jaar WPG Uitgevers (x € 1.000,-) Omzet aan derden Stijging resp. daling in % Toegevoegde waarde Personeelskosten Afschrijvingen & Amortisatie Eenmalige baten Bedrijfsresultaat Resultaat uit bedrijfsuitoefening voor belasting Nettowinst
(x € 1.000,-) Bedrijfsresultaat in % van de omzet Resultaat uit bedrijfsuitoefening voor belasting in % van de omzet Nettowinst in % van de omzet Nettowinst in % van het eigen Vermogen Cashflow Netto-investeringen in vaste activa Aantal werknemers op basis fulltime dienstverband ultimo van het jaar Toegevoegde waarde per werknemer Personeelskosten per werknemer
2008
2007
2006
2005
2004
148.261 7,8 45.280 37.354 4.885 0 6.522
137.582 8,9 49.595 28.907 2.116 4.000 13.268
126.343 8,0 33.469 34.076 2.582 0 4.314
116.948 -0,6 35.335 31.864 2.364 0 2.844
117.686 9,7 39.567 30.813 2.903 0 5.851
6.846 4.790
13.740 10.845
4.360 3.265
2.725 1.853
5.524 3.779
2008
2007
2006
2005
2004
4,4
9,6
3,4
2,4
5,0
4,6 3,2
10,0 7,9
3,4 2,6
2,3 1,6
4,7 3,2
8,1 9.675 24.948
23,7 12.961 1.647
9,1 5.847 1.791
5,6 4.217 2.752
9,4 6.682 -2.345
550 82 68
538 92 54
545 61 63
557 63 57
521 76 59
47 09 OKTOBER 06 OKTOBER 04 OKTOBER
03
Bart Chabot, dichter, schrijver, performer, keert terug naar De Bezige Bij waar hij in 1981 zijn schrijverschap begon met de dichtbundel Popcorn.
wpg opmaak_def_ jaarverslag_financieel_def.indd 47
05
Bij uitgeverij Archipel verschijnt de roman Droomvrouw van Lisa See. Het boek is gebaseerd op een waargebeurd verhaal en schetst een beeld van China in de zeventiende eeuw.
07
08
Bij uitgeverij Balans verschijnt De crisiskaravaan. Achter de schermen van de noodhulpindustrie van Linda Polman, waarin zij de zin en de moraal van de internationale humanitaire hulpverlening schetst.
27-05-09 11:07
(x € 1.000,-)
2008
2007
2006
2005
2004
50.558 70.087 120.645 59.242 7.420 53.983 66.662
30.395 81.073 111.468 56.791 7.597 47.080 64.388
34.791 68.029 102.820 36.008 22.916 43.896 59.024
36.472 59.353 95.825 33.277 21.783 40.765 55.213
29.512 57.751 87.263 40.245 8.620 38.298 48.965
(x € 1.000,-)
2008
2007
2006
2005
2004
Groepsvermogen in % van het totale Vermogen Groepsvermogen in % van het werkzaam vermogen Current ratio Quick ratio Omloopsnelheid werkzaam vermogen Nettoresultaat voor betaalde rente en belastingen in % van het werkzaam vermogen
49,1 88,9 1,3 1,0 2,2
50,9 88,2 1,7 1,4 2,1
35,0 61,0 1,6 1,2 2,1
34,7 60,3 1,5 1,1 2,1
46,2 82,2 1,5 1,1 2.4
9,8
20,6
7,3
5,2
11,9
Vaste activa Vlottende activa Balanstotaal Groepsvermogen Voorzieningen en langlopende schulden Kortlopende schulden Werkzaam vermogen
Met ingang van 1 januari 2008 zijn de cijfers van Happinez vof opgenomen in de geconsolideerde cijfers WPG Uitgevers BV. Ingaande boekjaar 2008 en met aanpassing van de vergelijkende cijfers 2007, is conceptrichtlijn RJ271.3 Personeelsbeloningen – Pensioenen toegepast, waardoor WPG Uitgevers niet langer een pensioenvoorziening op haar balans aanhoudt.
48 15 OKTOBER 14 OKTOBER
12 OKTOBER
10 OKTOBER Contrapunt, de nieuwe roman van Anna Enquist, verschijnt vandaag bij De Arbeiderspers.
11
wpg opmaak_def_ jaarverslag_financieel_def.indd 48
Nijgh & Van Ditmar-auteur Simon Vinkenoog wordt geëerd met de Gouden Speld van de stad Amsterdam. Hij kreeg dit ereteken vanwege de ‘unieke manier’ waarop hij in zijn werk de liefde voor de stad Amsterdam uitdraagt.
13
WP Sport Media wordt opgesplitst. Voetbal International wordt zelfstandig binnen WPG en de sportbladen Men’s Health en Runner’s World worden ondergebracht bij Weekbladpers Tijdschriften. ---------Aravind Adiga wint de prestigieuze Man Booker Prize met zijn roman The White Tiger. De vertaling (De witte tijger) verscheen eerder dit jaar bij De Bezige Bij.
Bij De Arbeiderspers verschijnt de psychologische roman Via Cappello van Christiaan Weijts. ---------Het magazine Happinez bestaat vijf jaar. ‘Geluk’ is het thema van het jubileumnummer. ---------Paulo Coelho (De Arbeiderspers) haalt het Guinness Book of Records met De Alchemist, dat met 67 talen het vaakst vertaalde boek is. Coelho verkocht wereldwijd meer dan 100 miljoen boeken.
16
27-05-09 11:07
49
19 OKTOBER
17
18
wpg opmaak_def_ jaarverslag_financieel_def.indd 49
In Kasteel Hoensbroek wordt Ridder zonder Kasteel gepresenteerd, het nieuwe boek van Zilveren Griffel-winnaar Arend van Dam. Ridder zonder kasteel vertelt het waargebeurde verhaal van een familietwist tussen twee ridderbroers op kasteel Hoensbroek. ---------Op de Marathon van Amsterdam wordt het schrijversteam van Het Sporthuis/AP evenals vorig jaar Nederlands kampioen op de Estafette Marathon.
22 OKTOBER
20
21
Een van de meesterwerken van de twintigste eeuw wordt voor het eerst in het Nederlands vertaald. Vandaag verschijnt Leven & lot, het meesterwerk van Vasili Grossman, bij uitgeverij Balans. â&#x20AC;&#x2DC;Groots, weids, diep, verpletterendâ&#x20AC;&#x2122;, aldus Trouw.
23
27-05-09 11:07
Directieverslag > Hoewel 2008 in financiële termen het op een na beste jaar ooit in de geschiedenis van het bedrijf was, ondervond ook WPG Uitgevers, met name in het vierde kwartaal, hinder van de economische terugval die de markten wereldwijd kenmerkte.
> De omzet steeg nog ten opzichte van recordjaar 2007 en kwam uit op € 148 mln. WPG Uitgevers genereerde in 2008 een EBITDA (operationele cashflow) van € 11,4 mln., identiek aan het niveau van 2007 exclusief eenmalige bate. Het bedrijfsresultaat kwam uit op € 6,5 mln., een daling ten opzichte van het jaar voordien. > Belangrijkste redenen voor de daling van het bedrijfsresultaat zijn de eenmalige herstructureringskosten bij WP Sport Media BV, de gestegen pensioenlasten in 2008, de afschrijvingen op de betaalde goodwill van de overname Happinez en zoals reeds vermeld in het algemeen een minder goed vierde kwartaal als gevolg van de recessie. > Bij de educatieve uitgeverijen zagen we een omzetstijging van 4% ten opzichte van 2007, maar een bedrijfsresultaat dat licht achterbleef, als gevolg van introductiekosten van nieuwe leermethodes.
> Leopold Ploegsma bleef qua omzet en resultaat achter bij 2007, voornamelijk veroorzaakt door een aantal eenmalige projecten die in 2007 vielen. > Uitgeverij Querido had een omzet vergelijkbaar met 2007 en een lichte verbetering van het resultaat. Succes was er ook voor Doeschka Meijsings roman Over de liefde die de AKO Literatuurprijs won. Met ingang van 2009 verscheen het complete oeuvre van Francine Oomen bij Querido Kind. > De Uitgeverijen Arbeiderspers, Archipel, Balans realiseerden een omzetstijging van 20% ten opzichte van 2007 met een forse verbetering van het resultaat. Met name in het vierde kwartaal werd een aantal succesvolle titels gelanceerd, waaronder Juliana en Bernhard van Cees Fasseur en Contrapunt van Anna Enquist.
> In de algemene boekenmarkt realiseerden we een omzetstijging van 4% ten opzichte van 2007 met een lichte daling van het resultaat.
50 28 OKTOBER
24
25
wpg opmaak_def_ jaarverslag_financieel_def.indd 50
26
27
Arthur Japin ontvangt de NS-Publieksprijs voor De Overgave (De Arbeiderspers). Het boek stond tevens op de Tiplijst AKO Literatuurprijs 2008 en in 2009 werd het genomineerd voor de Boek-delenprijs. ---------In samenwerking met A-film en Elegance organiseert De Arbeiderspers een speciale avond rond de verfilmde roman Bruidsvlucht bij boekhandel Selexyz Broese in Utrecht.
29 OKTOBER Uitgeverij Zwijsen organiseert het symposium ‘Rekenonderwijs. Hoe kan het beter?’ in science center NEMO in Amsterdam. Aansluitend vindt de lancering van de nieuwe rekenmethode Wizwijs plaats.
30
27-05-09 11:07
> Bij de Bezige Bij zette het succes van 2007 zich voort in 2008, met een stijging van de omzet met 5%. Het resultaat daalde licht als gevolg van extra promotiekosten. Naast de beide Hossini-titels deed ook Karin Slaughter het goed, evenals de bestseller Eten, Bidden, Beminnen van Elizabeth Gilbert. Van de Nederlandse auteurs waren er succesvolle nieuwe titels van Jan Siebelink en Leon de Winter. > Bij de magazines zien we dat de omzet van Weekbladpers Tijdschriften vergelijkbaar is met die van 2007 en een resultaat dat nog negatief was, maar sterk verbeterde ten opzichte van 2007. Vrij Nederland stabiliseerde ten opzichte van vorig jaar, Psychologie Magazine blijft onverminderd succesvol. Frits van Exter werd benoemd als nieuwe hoofdredacteur van Vrij Nederland, Margriet van der Linden volgde Cisca Dresselhuys op als hoofdredacteur van Opzij.
> Bij de sportbladen stond de eerste helft van 2008 in het teken van een mogelijke verkoop. Uiteindelijk is besloten de bladen bij WPG te houden, waarbij VI als apart bedrijf doorgaat en de bladen Runner’s World en Men’s Health samengevoegd worden bij Weekbladpers Tijdschriften. Het blad Best Life is per eind 2008 gestopt. Als gevolg van deze verschuiving werden er in 2008 extra kosten gemaakt. Zowel omzet als resultaat van de sportbladen daalde ten opzichte van 2007.
> Gezien de huidige economische omstandigheden en de daarmee gepaard gaande onzekerheden is het niet mogelijk een verwachting voor 2009 uit te spreken.
Directie Amsterdam, 19 mei 2009
> De nieuwe aanwinst in 2008, Happinez, ging van zes naar acht nummers op jaarbasis en realiseerde een omzet en resultaat naar verwachting. > Scripta had als gevolg van het wegvallen van enkele klanten een lastig jaar. De omzet en het resultaat liepen terug, maar Scripta bleef nog wel in de zwarte cijfers. > De activiteiten in Vlaanderen zijn in de zomer van 2008 allemaal ondergebracht in een nieuw pand in Antwerpen. Maar zowel WPG België als Ludion heeft een moeilijk jaar achter de rug, met een tegenvallende omzet en een negatief resultaat. > Door de gedane investeringen nam onze liquiditeitspositie af en hadden we per eind 2008 ca. € 17 mln aan liquide middelen.
51
31 OKTOBER De vakjury van de Antwerpse Boekenbeurs nomineert de stand van WPG Uitgevers (ruim 382 m2) voor de Prijs voor de Mooiste Stand.
wpg opmaak_def_ jaarverslag_financieel_def.indd 51
11
01
02
27-05-09 11:07
Groepsbalans Per 31 december vóór winstbestemming
ACTIVA (x € 1.000,-)
2008
2007
21.601 27.861 1.096
1.764 27.533 1.098
50.558
30.395
16.880 36.212 16.995
17.057 34.029 29.987
70.087
81.073
120.645
111.468
Vaste activa 1 2 3
Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa
Vlottende activa 4 5 6
Voorraden Vorderingen Liquide middelen
Totaal activa
52 07 NOVEMBER
03 NOVEMBER In het televisieprogramma Pauw & Witteman wordt bekendgemaakt dat Doeschka Meijsing de AKO Literatuurprijs 2008 heeft gewonnen met haar roman Over de liefde (Uitgeverij Querido).
04
wpg opmaak_def_ jaarverslag_financieel_def.indd 52
05
06
Bij uitgeverij Archipel verschijnt de hilarische ‘whodunit’ Familiedossier van Lisa Lutz. Bij dit boek heeft Archipel een intrigerend point-and-click adventure laten ontwikkelen, waarin en passant ook veel wetenswaardigheden over de vreemde familie Spellman worden verkondigd.
08
09
27-05-09 11:07
PASSIVA (x â&#x201A;Ź 1.000,-) 7
Groepsvermogen
2008
2007
59.242
56.791
6.033 1.387
6.110 1.487
7.420
7.597
100 53.883
100 46.980
53.983
47.080
120.645
111.468
Voorzieningen en langlopende schulden 8 Voorzieningen, overige 10 Langlopende schulden
Kortlopende schulden 11 Schulden aan kredietinstellingen 12 Overige schulden en overlopende passiva
Totaal passiva
53
12 NOVEMBER 13 NOVEMBER
11 NOVEMBER
10
Bij uitgeverij Balans verschijnt het boek Juliana & Bernhard. Het verhaal van een huwelijk (1936-1956) van Cees Fasseur. De auteur kreeg toestemming alle stukken in het Koninklijk Huisarchief over de eerste twintig jaar van het huwelijk van koningin Juliana en prins Bernhard in te zien.
wpg opmaak_def_ jaarverslag_financieel_def.indd 53
Anneke Brassinga (De Bezige Bij) ontvangt de Constantijn Huygensprijs voor haar hele oeuvre. De Constantijn Huygensprijs is na de P.C. Hooftprijs de belangrijkste Nederlandse literaire prijs. ---------De nieuwe roman van Nobelprijswinnares Toni Morrison, Een daad van barmhartigheid, verschijnt bij De Bezige Bij. De uitgeverij zal ook de belangrijkste bestaande titels van Morrison opnieuw uitbrengen.
Boekhandel Pantheon en uitgeverij Nijgh & Van Ditmar presenteren Betere tijden, deel twee van de onthullende trilogie van Hans Vervoort over de (vroegere) Weekbladpers, Het Bedrijf. ---------Scripta Media start met het geven van workshops Bladenmaken. Ook vinden vandaag de eerste flitspresentaties plaats, waarin jonge creatieven hun werk presenteren.
14
15
16
27-05-09 11:07
Groepswinst-en-verliesrekening (x â&#x201A;Ź 1.000,-) 13 Netto-omzet 14 Productiekosten tijdschriften, kostprijs boeken en distributiekosten 15 Personeelskosten 16 Afschrijvingen en amortisatie goodwill 17 Overige bedrijfskosten
2008
%
2007
%
148.261
100,0
137.582
100,0
65.628 37.354 4.885 33.872
Bedrijfsresultaat Rentebaten Rentelasten
44,3 25,2 3,3 22,8
18 Belastingen Resultaat na belastingen
43,0 21,0 1,5 24,9
141.739
95,6
124.314
90,4
6.522
4,4
13.268
9,6
590 -266
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen
59.079 28.907 2.116 34.212
0,4 -0,2
617 -145
0,5 -0,1
324
0,2
472
0,4
6.846
4,6
13.740
10,0
2.056
1,4
2.895
2,1
4.790
3,2
10.845
7,9
54 19 NOVEMBER
17 NOVEMBER Archipel verzet na tien jaar enigszins de bakens. De uitgeverij, die zich met name richt op de vrouwelijke lezer, gaat minder spannende boeken brengen, en breidt het aandeel spiritualiteit uit.
18
wpg opmaak_def_ jaarverslag_financieel_def.indd 54
De Britse schrijver, acteur en presentator Stephen Fry heeft de film- en theaterrechten gekocht van Een Schitterend Gebrek, de roman waarmee Arthur Japin (De Arbeiderspers) in 2004 de Libris Literatuur Prijs won. ---------Psychologie Magazine begint met een reeks interactieve online trainingen. De training omvat inspirerende filmpjes en games, overzichtelijke opdrachten direct in je mailbox, smsâ&#x20AC;&#x2122;jes op onverwachte momenten en contact met een gerenommeerde coach.
20
21
22
23
27-05-09 11:07
Geconsolideerd kasstroomoverzicht (x € 1.000,-)
2008
2007
Bedrijfsresultaat Afschrijvingen Herwaardering Veranderingen in het werkkapitaal Mutaties vorderingen Mutaties voorraden Mutaties kortlopende schulden
6.522 4.885 -176
13.268 2.116 -69
-2.183 177 -498
Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen minus betaalde interest Betaalde / ontvangen belastingen Aanwending/dotatie voorzieningen
288 -243 3.184 -2.504
3.229
8.727
18.544
324 -3.991 -77
Kasstroom uit operationele activiteiten Investeringen in (im)materiële vaste activa Mutaties overige financiële vaste activa
473 -2.925 -487 -3.744
-2.939
4.983
15.605
-15.361 -54
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
-1.647 212 -15.415
Mutaties langlopende leningen Betaalde winstuitkering
-100 -2.460
-1.435 -145 -936
-2.560
-1.081
-12.992
13.089
Stand liquide middelen begin boekjaar
29.987
16.898
Stand liquide middelen einde boekjaar
16.995
29.987
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Nettokasstroom
55
27 NOVEMBER
24
25
wpg opmaak_def_ jaarverslag_financieel_def.indd 55
26
Bij uitgeverij Ludion verschijnt vandaag Observatorium, een ‘bijzonder fraai boek over de ateliers van de beeldhouwer Johan Tahon, bekend om zijn wat uitgerokken figuren of ledematen’. (Het Laatste Nieuws) ---------WPG Uitgevers maakt de uitbreiding van het WPG-bestuur met twee nieuwe directiefuncties (en de daarmee samenhangende benoemingen van Paulien Loerts, Henk Hoevers, Annette Portegies en Mark Pieters) bekend.
28 NOVEMBER Bij uitgeverij Archipel verschijnt Boven de veertig, over mannen, vriendinnen en andere dilemma’s. Hoe pak je je leven aan, als vrouw van middelbare leeftijd in een tijd waarin geen veertigplusser nog zo genoemd wil worden?
29
30
27-05-09 11:07
Algemene toelichting op de groepsjaarrekening Geconsolideerde ondernemingen Em. Querido’s Uitgeverij BV BV Weekbladpers Uitgeverijen Arbeiderspers, Archipel, Balans BV Uitgeversmaatschappij Agon BV WPG Uitgevers BV BV Weekbladpers Vlaanderen Nijgh & van Ditmar BV Polak & Van Gennep Uitgeversmaatschappij BV Uitgeverij Leopold BV Uitgeverij De Bezige Bij BV Voetbal International BV BV WPG Onroerend goed Uitgeverij Zwijsen Educatief BV Uitgeverij Zwijsen Algemeen BV Colliboek BV Uitgeverij Ludion Amsterdam BV WPG Uitgevers België NV Boek/Boek BV NV Uitgeverij Ludion Editions SA WPG Facilitair bedrijf BV Thomas Rap BV Manent Communicatie BV Scripta Media BV Scripta Venda BV Scripta Nova BV Uitgeverij BIS BV VI.nl BV Uitgeverij Balans BV Uitgeverij Ploegsma BV Uitgeverij Kidsgids BV New Seasons BV Shatho Magazines BV Happinez vof
Deelname Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Tilburg Tilburg Tilburg Amsterdam Antwerpen (B) Amsterdam Antwerpen (B) Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Laren Lekkerkerk Naarden
100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%
56 01 DECEMBER
12 wpg opmaak_def_ jaarverslag_financieel_def.indd 56
In december verschijnt het eerste nummer van het nieuwe peutertijdschrift Het Zandkasteel, dat wordt uitgegeven door uitgeverij Zwijsen in samenwerking met Teleac/NOT. In het tijdschrift worden de thema’s van het populaire tv-programma verder uitgediept.
02 DECEMBER Vandaag wordt bekend dat Evert de Vos per 1 februari de hoofdredactie van J/M op zich gaat nemen.
03
27-05-09 11:07
Accountantsverklaring Opdracht
Oordeel
Wij hebben gecontroleerd of de op bladzijde 52 tot en met 55 opgenomen groepsbalans, groepswinst-en-verliesrekening en geconsolideerd kasstroomoverzicht van WPG Uitgevers B.V. te Amsterdam over 2008 op de juiste wijze zijn ontleend aan de door ons gecontroleerde jaarrekening 2008 van WPG Uitgevers B.V. Bij die jaarrekening hebben wij op 19 mei 2009 een goedkeurende accountantsverklaring verstrekt. De directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opstellen van de groepsbalans, groepswinsten-verliesrekening en geconsolideerd kasstroomoverzicht in overeenstemming met de grondslagen zoals gehanteerd in de jaarrekening 2008 van WPG Uitgevers B.V. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de groepsbalans, groepswinst-en-verliesrekening en geconsolideerd kasstroomoverzicht te verstrekken.
Naar ons oordeel zijn de groepsbalans, groepswinst-enverliesrekening en geconsolideerd kasstroomoverzicht in alle van materieel belang zijnde aspecten op de juiste wijze ontleend aan de jaarrekening.
Toelichting Wij vestigen er de aandacht op dat, voor het inzicht dat vereist is voor een verantwoorde oordeelsvorming omtrent de ďŹ nanciĂŤle positie en de resultaten van de vennootschap en voor een toereikend inzicht in de reikwijdte van onze controle, de groepsbalans, groepswinst-en-verliesrekening en geconsolideerd kasstroomoverzicht dienen te worden gelezen in samenhang met de volledige jaarrekening waaraan deze is ontleend, alsmede met de door ons daarbij op 19 mei 2009 verstrekte goedkeurende accountantsverklaring. Deze toelichting doet geen afbreuk aan ons oordeel.
Werkzaamheden Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig dienen wij onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de groepsbalans, groepswinst-en-verliesrekening en geconsolideerd kasstroomoverzicht op de juiste wijze zijn ontleend aan de jaarrekening.
Amstelveen, 19 mei 2009 BDO CampsObers Audit & Assurance B.V. namens deze,
O. van Agthoven RA Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controleinformatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
57
08 DECEMBER
04
05
wpg opmaak_def_ jaarverslag_financieel_def.indd 57
06
07
Tijdens het TijdschriftenGala van de Groep Publiekstijdschriften van het Nederlands Uitgeversverbond (NUV) wordt de oeuvreprijs unaniem toegekend aan Cisca Dresselhuys, oud-hoofdredacteur van Opzij.
09
10
27-05-09 11:07
58 15 DECEMBER 14 DECEMBER
11
12
wpg opmaak_def_ jaarverslag_financieel_def.indd 58
13
De Grote Wereld, een circus-danstheatervoorstelling naar het gelijknamige boek van Arthur Japin, gaat vandaag in première. Het boek verscheen eerder bij De Arbeiderspers.
Marieke van de Velden wint de Hollands Diep Fotografieprijs, een wedstrijd voor professionele fotografen tot 35 jaar. De daaruit voortvloeiende tentoonstelling is te bewonderen bij diverse Selexyz Boekhandels.
16
17
27-05-09 11:07
Contactgegevens WPG UITGEVERS Directie Koen Clement Algemeen directeur Henk Hoevers Financieel directeur Paulien Loerts Directeur operatie en innovatie Contact Herengracht 376 1016 ch Amsterdam t (020) - 521 97 77 f (020) - 622 07 94 www.wpg.nl communicatie@wpg.nl
EDUCATIEF
BOEKEN
ZWIJSEN
UITGEVERIJEN ARBEIDERSPERS, ARCHIPEL, BALANS
Uitgevers Roel van Gestel Annemieke Smits Huub Lucas Paul van Tilburg Jan van Wonderen Directie Karel van de Pas Anneke Blok Adjunct directeur Contact Hart van Brabantlaan 18 5038 jl Tilburg t (013) - 583 88 00 f (013) - 583 88 80 www.zwijsen.nl klantenservice@zwijsen.nl
ZWIJSEN INFOBOEK Uitgever Patrick Vandevelde Directie Hilde Geerinck Contact Zwijsen Infoboek Bourlahuis Nassaustraat 37-41 b-2000 Antwerpen t (00 32 14) - 36 92 92 f (00 32 14) - 36 92 93 www.zwijseninfoboek.be info@uitgeverijzwijsen.be
Uitgevers Elik Lettinga - De Arbeiderspers Petra Rijkelijkhuizen - Archipel Plien van Albada - Balans Directie Lex Jansen Contact Herengracht 370-372 1016 ch Amsterdam t (020) - 524 75 00 f (020) - 622 49 37 • Arbeiderspers www.arbeiderspers.nl info@arbeiderspers.nl • Archipel www.uitgeverijarchipel.nl info@uitgeverijarchipel.nl • Balans www.uitgeverijbalans.nl balans@uitgeverijbalans.nl
DE BEZIGE BIJ Directeur/uitgever Robbert Ammerlaan Hans Nijenhuis Operationeel directeur Contact Van Miereveldstraat 1 1071 dw Amsterdam t (020) - 305 98 10 f (020) - 305 98 24 www.debezigebij.nl info@debezigebij.nl • Thomas Rap www.thomasrap.nl • Cargo www.uitgeverijcargo.nl
LUDION Uitgever Christoph Ruys Directie Robbert Ammerlaan Contact Bourlahuis Nassaustraat 37-41 b-2000 Antwerpen t (00 32 9) - 233 48 16 f (00 32 9) - 233 48 62 www.ludion.be info@ludion.be
MAGAZINES
OVERIGE
EM. QUERIDO’S UITGEVERIJ
WEEKBLADPERS TIJDSCHRIFTEN
SCRIPTA MEDIA
Uitgevers Mark Pieters - Athenaeum-Polak & Van Gennep Vic van de Reijt - Nijgh & Van Ditmar Mark Pieters - Querido Bärbel Dorweiler - Querido Kinderboeken Directie Annette Portegies
Uitgevers Karin van Gilst - Vrij Nederland Femke Leemeijer - Opzij, J/M, Hollands Diep, Hoe Overleef Ik..., Runner’s World, Men’s Health Ruud Hollander - Psychologie Magazine, Yoga Karen Ekker - Happinez Directie Karin van Gilst
Directie Anita van der Aa Contact Nieuwe Herengracht 47 1011 rn Amsterdam t (020) - 750 74 00 f (020) - 638 71 56 www.scriptamedia.nl media@scripta.nl
Contact Singel 262 1016 ac Amsterdam t (020) - 55 11 262 f (020) - 55 11 256 Athenaeum — Polak & Van Gennep www.uitgeverijathenaeum.nl athenaeum@uitgeverijathenaeum.nl Nijgh & Van Ditmar www.nijghenvanditmar.nl info@nijghenvanditmar.nl Querido www.querido.nl info@querido.nl Querido Kinderboeken www.queridokind.nl
LEOPOLD / PLOEGSMA Uitgevers Manja Heerze - Leopold Liesbeth ten Houten Editor at Large Leopold Martine Schaap - Ploegsma Directie Martine Schaap Contact Singel 262 1016 ac Amsterdam t (020) - 551 12 50 f (020) - 620 35 09 • Leopold www.leopold.nl info@leopold.nl • Ploegsma www.ploegsma.nl info@ploegsma.nl • Kidsgids www.kidsgids.nl redactie@kidsgids.nl
Contact Raamgracht 4 1011 kk Amsterdam t (020) - 55 18 711 f (020) - 551 86 38 www.wptonline.nl media@weekbladpers.nl • Vrij Nederland www.vrijnederland.nl • Psychologie Magazine www.psychologiemagazine.nl • Yoga www.yogaspecial.nl • Opzij www.opzij.nl • J/M www.jmouders.nl • Hollands Diep www.hollandsdiep.nl • Happinez www.happinez.nl • Hoe Overleef Ik... www.hoeoverleefik.nl • Runner’s World www.runnersweb.nl • Men’s Health www.menshealth.nl
VOETBAL INTERNATIONAL BV
WPG UITGEVERS BELGIË Directie Hilde Geerinck Contact Nassaustraat 37-41 b-2000 Antwerpen t (00 32 3) - 205 94 00 f (00 32 3) - 233 95 69 www.wpgboeken.be boeknieuws@wpg.be
WPG FACILITAIR BEDRIJF Directie Paulien Loerts Contact Herengracht 376 1016 ch Amsterdam t (020) - 52 19 777 f (020) - 62 20 794
WPG ONROEREND GOED Directie Koen Clement Contact Herengracht 376 1016 ch Amsterdam t (020) - 52 19 777 f (020) - 622 07 94
Directie Dick Holstein Contact Blekerssingel 24 2806 ab Gouda t (0182) - 59 93 77 f (0182) - 51 66 50 www.vi.nl
59
18 DECEMBER Weekbladpers Tijdschriften wordt in het Adformatie Kerstrapport verkozen tot beste media-exploitant van Nederland. ---------Ludion sluit met de erven Magritte voor een periode van vijf jaar een exclusiviteitscontract, met als doel het wereldwijd uitgeven van alle merchandise die afgeleid is van Magrittes schilderijen of motieven.
wpg opmaak_def_ cover.indd 59
19 DECEMBER
20 DECEMBER
Bij De Arbeiderspers verschijnt De Welwillenden van Jonathan Littell. Het boek werd dikwijls vergeleken met Tolstojs Oorlog en vrede en bekroond met de Prix Goncourt en de Grand Prix du Roman de l’Académie Française.
Van het decembernummer van Happinez worden ruim 200.000 exemplaren verkocht. Niet eerder werd dit aantal gehaald. Happinez is met deze verkochte oplage het grootste vrouwenmaandblad van Nederland.
21
22
23
24
27-05-2009 10:48:51
WPG jaarverslag jaarver 2008
Colofon Concept & realisatie Scripta Media bv Redactie Jan Bakker Dorine Boon Janneke Herpers Cariene Joosten Jacqueline Konermann Medewerkers Marleen Bakker Irma Dorenstouter Paula Vos Artdirection & vormgeving Durk Hattink Frank van Munster Fotografie Vincent van Gurp Visagie & styling Loredana Secci Lithografie Grafimedia bv Drukwerk Drukkerij Tesink Redactieadres Herengracht 376, 1016 CH Amsterdam © WPG Uitgevers BV Amsterdam
25 DECEMBER De KRO zendt de eerste aflevering van de animatieserie Kikker & Vriendjes uit, gebaseerd op de bekende kinderboeken van Max Velthuijs. De serie is ook verkocht aan televisiezenders in Finland, Zweden en Noorwegen.
wpg opmaak_def_ cover.indd 60
31 DECEMBER
26
27
28
29
30
Cees van Nijnatten gaat na ruim 35 dienstjaren bij WPG Uitgevers met de VUT. Hij was onder meer directeur van WP Sport Media en Weekbladpers Tijdschriften.
25-05-2009 15:40:59
wpg opmaak_def_ cover.indd 1
20-05-2009 08:58:04