WPG Uitgevers U itgeve 2009 2 009
WPG Uitgevers 2009
Inhoud 3
Voorwoord
38
Centrale Ondernemingsraad
39
Sociaal Jaarverslag
42
De organisatie
43
Financieel Jaarverslag
59
Contactgegevens
Boeken 4
7
De acquisitie door wpg Uitgevers van A.W. Bruna en de Belgische Standaard Uitgeverij was absoluut een van de hoogtepunten van 2009. Door de overname van deze twee succesvolle uitgeverijen is het marktaandeel op de boekenmarkt van wpg zowel in Nederland als in België flink gegroeid. Boeken in cijfers
Rechtenexploitatie 16
Het belang van de exploitatie van boeken, characters en andere wpg-uitingen is de laatste jaren toegenomen. Rechtenexploitatie is, mede door de vele nieuwe technologische ontwikkelingen, complexer geworden.
Educatief 18
Crisis of niet, Zwijsen blijft met volle kracht vooruit gaan. Een van de topproducten van de Tilburgse uitgeverij was in 2009 Taal in Beeld, een nieuwe taalmethode die een compleet nieuwe visie op leren bevat.
Magazines 24
De druk op de tijdschriftenmarkt was ongekend groot. Toch werd 2009 een jaar van nieuwe product/ marktcombinaties en van het verankeren van de opgaande lijn.
27
wpg Facilitair Bedrijf en magazines in cijfers
Uitgelicht Negen keer Uitgelicht, een rubriek waarin de zakelijke kant van wpg Uitgevers en de menselijke maat naar voren komt. Negen wpg’ers komen aan het woord. Hoe is hun 2009 verlopen? En voor welke opgave stonden ze?
Boekenuitgeverijen Uitgelicht 8 10 12 14
De Arbeiderspers: Elik Lettinga, Nico Richter en Peter Nijssen Nijgh & Van Ditmar: Robert Vuijsje en Paul Brandt De Bezige Bij en Oog & Blik: Joost Swarte Querido: Rob Bos en Bärbel Dorweiler
WPG België Uitgelicht 36
Patrick Vandevelde
Innovatie
Tijdschriften Uitgelicht
21
28
23
Een papieren uitgave alleen is vaak niet meer voldoende. Nieuwe businessmodellen werden ontwikkeld als verdieping (of vervolg) op de bestaande bedrijfsvoering. Een reeks succesvoorbeelden. Drie managers van de boekenuitgeverijen over e-books.
30 32
Voetbal International: Tom Kraaijeveld Runner’s World: Olivier Heimel Vrij Nederland: Sander Pleij
Scripta Media Uitgelicht 34
Denise Riedstra
2 JANUARI
JANUARI
Nationale Onderwijs Tentoonstelling - januari 2009 Van 27 t/m 31 januari vindt in de Jaarbeurs Utrecht de Nationale Onderwijs Tentoonstelling 2009, dé vakbeurs voor onderwijsprofessionals plaats. Speciaal voor de NOT stelden Zwijsen, Querido, Leopold & Ploegsma Schoolpost samen, een bundeling van ideeën rond diverse kinderboeken.
Leerkrachten zéér positief over Wizwijs Wizwijs, de nieuwe rekenmethode van Zwijsen, had over aandacht niet te klagen tijdens de Nationale Onderwijs Tentoonstelling (NOT). Een zeer groot aantal brochures over de methode is aangevraagd en Wizwijs haalde zelfs het landelijke nieuws bij het AD en RTL Ontbijtnieuws.
Voorwoord
Eén van de allermooiste bedrijven In 2009 legden wij samen met de collega’s van alle directieteams van onze organisatie een aantal uitdagende doelstellingen vast. Dat was – en is – des te ambitieuzer gezien de op dat moment erg sombere economische conjunctuur, en vanwege de snel wisselende omgeving waarin elke uitgever zich bevindt.
De aankondiging, zomer 2009, dat de nieuwe eigenaar van uitgeefconcern pcm zich wilde focussen op de kranten, en daarmee de boekenafdeling zou gaan vervreemden, stelde wpg in staat om na te gaan of we – sneller dan verwacht – invulling aan een deel van de aldus verwoorde ambities konden geven.
wpg Uitgevers, met een stichting als aandeelhouder, huldigt de visie dat zij een zakelijke bestaansreden én een maatschappelijke opdracht heeft. Het verzoenen van die twee elementen is uitdagend, maar maakt ook dat dit één van de allermooiste bedrijven is om voor te werken en deel van uit te maken. Wat ons bindt is het verschaffen van schoonheid, relevantie en inzicht aan mannen, vrouwen en kinderen in het Nederlandstalig taalgebied, of ze nu van voetbal of van literatuur houden, willen leren of geëntertaind willen worden, inspiratie of kennis zoeken.
De uiteindelijke acquisitie van A.W. Bruna en de Belgische Standaard Uitgeverij betekent dan ook een belangrijke, uitdagende en erg motiverende stap voor onze organisatie. De resultaten van beide uitgeverijen worden pas vanaf boekjaar 2010 geconsolideerd; dit jaarverslag tracht een beeld te schetsen van ons bedrijf aan de vooravond van deze majeure uitbreiding.
De samenstelling en de activiteiten van wpg Uitgevers vandaag zorgen voor een goede diversificatie van onze risico’s en winst: een stabiele en goed renderende educatieve poot, sterke posities in het boekenvak en een tijdschriftenportefeuille met een aantal ijzersterke merken. Vanuit deze drie businesses hebben we in 2009 de volgende ambities voor de komende jaren verwoord: • Groei van bestaande business (organisch/acquisities) • Definiëren van een duidelijke groeimarkt: België • Uitbouwen van digitale businessmodellen • Rechtenexploitatie als corebusiness
Hoewel onze omzet in 2009 globaal met 2,5 procent daalde, met name bij de boekenuitgeverijen, ligt het bedrijfsresultaat 20 procent boven het resultaat van 2008. In 2009 stond het boekhandelskanaal enigszins onder druk, met hoge retouren en extreem voorzichtige inkoop als gevolg. Ook in 2010 verwachten we uitdagende marktomstandigheden. Vanuit een heldere visie op de koers die we met wpg willen varen, treden we die met vertrouwen en vechtlust tegemoet. Koen Clement Algemeen directeur
‘De iPhone heeft op heel korte termijn een verrassend grote plaats ingenomen. Ik volg het nieuws erop, lees kranten, luister via internet naar Frans- Engels- en Spaanstalige muziek, lees en verstuur mail, gebruik hem als wekker, heb een zestigtal apps geïnstalleerd, waaronder natuurlijk de vi alert. Kortom: ik kan niet meer zonder.’
3
JANUARI
JANUARI
Verfilming bestseller Over de liefde van Doeschka Meijsing Isabella Films heeft met uitgeverij Querido een contract gesloten voor de verfilming van Over de liefde, de bestseller van Doeschka Meijsing.
“Mama, boekje lezen!” Speciaal voor baby’s, peuters en kleuters zijn er van 21 t/m 31 januari De Nationale Voorleesdagen, met als doel het voorlezen aan kinderen die zelf nog niet kunnen lezen te bevorderen. Tien prentenboeken, waaronder twee Leopold-titels, staan centraal tijdens de Nationale Voorleesdagen 2009.
A Schenk - De Biografie Ard vvan uitgeverij De Buitenspelers deed het B eerg goed in 2009. WPG Uitgevers heeft een U bbelang genomen in De Buitenspelers, die D ddaarmee gelieerd raken aaan Voetbal International. In
Boeken: Overnames zorgen voor belangrijke uitbreiding boekenportfolio
Twee vliegen in één klap Een van de majeure gebeurtenissen in de Nederlands-Vlaamse uitgeefbranche in 2009 was zonder meer de acquisitie door WPG Uitgevers van A.W. Bruna en de Belgische Standaard Uitgeverij. Met de verwerving van deze twee succesvolle uitgeverijen heeft WPG niet alleen haar marktdeel in Nederland flink uitgebreid, ze heeft nu ook vaste voet aan de grond in België. Stapsgewijze uitbreiding
A.W. Bruna
Standaard Uitgeverij
In een strategische outline, die de prikkelende titel ‘Schoonheid, Relevantie en Inzicht’ meekreeg, legde het wpg-management in 2009 de speerpunten van het bedrijf voor de toekomst vast. Een ervan was de wens groter te worden. Geen groei om de groei echter, maar een gerichte, stapsgewijze uitbreiding in een aantal domeinen. Een ander was een uitbreiding van de aanwezigheid in België, waar wpg weliswaar een goed renderend verkoopkantoor heeft, maar waar ze als lokale uitgeverij nog afwezig was. De komst van enkele nieuwe uitgeverijen aldaar, in de afgelopen jaren is opmerkelijk te noemen. Ze maakt duidelijk dat er in Vlaanderen nog volop marktpotentie aanwezig is. Daarnaast was er de wens om meer markt te veroveren op het gebied van toegankelijke literatuur. Met de overname van A.W. Bruna en Standaard Uitgeverij, werden voor het eind van 2009 twee prioriteiten in één klap gerealiseerd.
Voor WPG Uitgevers betekent de komst van A.W. Bruna een passende versterking op het gebied van kwalitatief hoogstaande, toegankelijke literatuur. A.W. Bruna bestaat inmiddels ruim 140 jaar. Sinds de oprichting in 1868 heeft de uitgeverij talloze auteurs een plek gegeven in de Nederlandse en Vlaamse boekenmarkt. Denk aan Havank, John Grisham, Frederick Forsyth, Elizabeth George en George Simenon. De uitgeverij heeft de laatste jaren geweldig gescoord, onder meer met schrijvers als Carlos Ruiz Zafón en Stieg Larsson. Qua omzet, groei en markt is A.W. Bruna in het boekhandelskanaal inmiddels uitgegroeid tot de grootste uitgeverij in Nederland.
Met de overname van Standaard Uitgeverij verwerft wpg een leidende positie in de Belgische boekenmarkt. De historie van de uitgeverij is vermaard. In 1919 werd De Standaard nv opgericht. Hieruit kwamen het dagblad De Standaard, Standaard Boekhandel en Standaard Uitgeverij voort. In de jaren ’70 en ’80 van de vorige eeuw werd de Standaardgroep opgesplitst. Sindsdien werken de krant, de boekhandels en de boekenuitgeverij volledig onafhankelijk van elkaar. Standaard Uitgeverij staat vandaag vooral bekend om haar kinderboeken en strips, waaronder Suske & Wiske, haar uitgaven rond mens, maatschappij, geschiedenis, gezin en gezondheid en vrije tijd. Standaard Uitgeverij is daarnaast een belangrijke uitgever van bedrijfsinformatie.
4
Het best verkochte boekk van Ludion in 2009: De hand van de meesterr van Anne Margreet W. As/Vijvers.
A.W. Bruna verenigt enkele belangrijke eigenschappen om succesvol te zijn in het boekenvak. Ten eerste beschikt ze over een sterke focus, waarbij de uitgeverij wikt en weegt voordat ze een titel op de markt brengt. Daarnaast hanteert ze innovatieve en kwalitatief hoogstaande marketingen pr-technieken om haar producten onder de aandacht van de consument te brengen. Tevens heeft Bruna een sterk internationaal netwerk. Maatschappelijk verantwoord ondernemen is sinds enige jaren een wezenlijke pijler in het bedrijfsbeleid van de uitgeverij. Sinds de zomer van 2007 is A.W. Bruna bezig verbeteringen in haar bedrijfsvoering door te voeren op sociaal en ecologisch gebied. Boeken en marketingmaterialen worden al geruime tijd op fsc-papier gedrukt en er is gekozen voor het adopteren en ondersteunen van het goede doel Booksteps, een organisatie die lezen en studeren toegankelijker probeert te maken voor kinderen in vluchtelingenkampen in Afrika. Daarnaast zijn er diverse activiteiten ontplooid om het energie- en papiergebruik op het Utrechtse kantoor terug te dringen. Ook wordt bij de inkoop van kantoormaterialen waar mogelijk gekozen voor de duurzame variant en worden ‘oude’ boeken gedoneerd aan verschillende instanties als ziekenhuizen, verzorgings- en bejaardenhuizen en scholen. Na drie jaar voorbereidingen mag A.W. Bruna zich in 2010 officieel ‘klimaatneutraal’ noemen! De uitgeverij sluit zich daarmee aan bij de HIER-klimaatcampagne.
Sinds 1998 is uitgeverij Manteau onderdeel van Standaard Uitgeverij. Het is de uitgeverij van beroemde schrijvers en dichters, zoals Louis Paul Boon, Paul Snoek, Jeroen Brouwers en Jef Geeraerts. De uitgeverij brengt nu een mix van thrillers, jeugduitgaven, non-fictie en oorspronkelijke en vertaalde literatuur. Het in 2003 binnen Standaard Uitgeverij opgerichte fonds Meulenhoff | Manteau bevindt zich met Nederlandstalige literaire fictie en non-fictie op het raakvlak van Vlaanderen en Nederland in de breedste zin van het woord. Standaard Uitgeverij is niet alleen zelfstandig uitgever, maar tevens importeur en commercieel distributeur in Vlaanderen voor tal van Nederlandse uitgeverijen, zoals onder meer A.W. Bruna. Via Standaard Uitgeverij krijgt wpg nu toegang tot andere verkoopkanalen dan de klassieke boekenuitgevers. Daarnaast profiteert wpg van de sterke commerciële reputatie van de Belgische uitgeverij. Het zal de aantrekkingskracht van het ruimschoots aanwezige jong, Vlaams literair talent tot wpg naar verwachting doen groeien. Mogelijkerwijs kan wpg in de nabije toekomst ook op tijdschriftgebied in Vlaanderen een interessante speler worden.
JANUARI JA
FEBRUARI
Ra Ramsey Nasr nieuwe dichter des vaderlands In een speciale uitzending van de NPS op Nederland 2, Dichters des Vaderlands, is op 28 januari 2009 Di bekendgemaakt dat de Ramsey Nasr (De Bezige Bij) de be derde Dichter des Vaderlands is geworden. Hij is de aangesteld voor een periode van vier jaar. aa
De vernieuwde Opzij De vrouwelijke opinie is vanaf het februarinummer in een compleet ander jasje gestoken. Ook zijn er nieuwe rubrieken en nieuwe series, en gaat Opzij meer publiceren over internationale ontwikkelingen en gebeurtenissen en over werk en carrière.
Wat vinden de boekenuitgeefhuizen? Autonomie Schaalgrootte mag belangrijk zijn om je staande te houden in een dynamische boekenmarkt, ze mag niet ten koste gaan van de eigenheid van de afzonderlijke uitgeverijen. Niet bij wpg tenminste. Met de komst van Standaard Uitgeverij en A.W. Bruna wordt de slagkracht van de wpg-organisatie verder vergroot, wat onder meer voordelen zal opleveren in de afspraken met inkoop-, retail- en andere partners. De wpg-uitgeverijen zullen ook zeker samen optrekken op het gebied van innovaties rond het e-book en online verkoop. Maar bovenal staat de onafhankelijkheid van de individuele uitgeverijen voorop. Ook in dit licht bezien is de acquisitie van Bruna en Standaard een schot in de roos. Beide uitgeverijen hebben een eigen gezicht en staan bekend om hun autonomie. Van portfoliobeleid of een ‘spin in het web’ directoraat, waarin gestuurd wordt op uitgaven en commercieel beleid, zal ook na de komst van de twee uitgeverijen geen sprake zijn. Eventuele overlap in uitgaven met andere wpg-uitgeverijen wordt daarbij voor lief genomen. Zowel A.W. Bruna als Standaard Uitgeverij blijven actief vanaf hun eigen locatie, in respectievelijk Utrecht en in Antwerpen.
‘De ramen gaan steeds verder open’
‘Eendracht maakt macht’
‘Gezinsuitbreiding is toch altijd leuk?’, zegt Arbeiderspers-directeur Lex Jansen wanneer hem wordt gevraagd naar zijn gevoelens bij de komst van A.W. Bruna en Standaard Uitgeverij. ‘Het is net als met een gezin dat gewend is in een vaste samenstelling aan de dis te zitten. Je kent elkaar, er zijn vaste patronen in het contact, ieder heeft zo zijn eigen rol. En als dan ineens de verkering van je kinderen aanschuift, dan is de sfeer aan tafel direct anders. Zo zie ik de komst van Bruna en Standaard ook. Ze brengen ons ongetwijfeld op nieuwe ideeën en wellicht kunnen wij hen inspireren. Het is dus vooral verfrissend, de ramen gaan steeds verder open bij de wpg-uitgeverijen, iets wat ik alleen maar toejuich.’ ‘Standaard heeft natuurlijk veel expertise op de Vlaamse markt. Daar zijn wij erg nieuwsgierig naar. De Arbeiderspers en Bruna zie ik als complementair aan elkaar, we gaan elkaars bedrijfsvoering niet kopiëren, dat zou niet verstandig zijn, denk ik, maar mogelijk kunnen we toch van hun inzichten profiteren. Ik ben erg enthousiast.’
Annette Portegies, directeur van onder meer de uitgeverijen Querido en Nijgh & Van Ditmar, ziet de overname van A.W. Bruna en Standaard Uitgeverij als een welkome aanvulling op het boekenportfolio van wpg: ‘Het portfolio wordt door de overname breder dan het was en dus stabieler bij veranderingen in de markt. Hoewel we elkaar op onderdelen beconcurreren, verwacht ik veel van de samenwerking met de nieuwe collega’s, zowel in Nederland als België. Ik twijfel er niet aan dat we van elkaars werkwijzen kunnen leren. En eendracht maakt macht.’
De overname van de twee uitgeverijen kon mede tot stand komen dankzij gezamenlijk optrekken met de Vlaamse (familie) uitgeverij Lannoo (geenszins wpg), waardoor de twee uitgeverijen zich nog beter konden onderscheiden van de meer financieel gerichte partijen die dongen naar de hand van A.W. Bruna en Standaard Uitgeverij. Bruna en Standaard zijn bij wpg terechtgekomen in een omgeving waarin zij alle kansen krijgen zichzelf verder te ontwikkelen en door te groeien. Dat in een bedding waar de liefde voor het uitgeefvak centraal staat.
‘Een schat aan auteurs en projecten’ ‘Ik ben buitengewoon blij met de komst van A.W. Bruna en Standaard. Een voortreffelijke overname,’ zegt Robbert Ammerlaan, directeur van De Bezige Bij. ‘Met de komst van Bruna wordt wpg in Nederland sterker, met de toevoeging van een uitstekende uitgever van commerciële fictie en non-fictie, die niet kannibaliseert, maar juist een mooie aanvulling vormt op het bestaande palet aan uitgeefactiviteiten.’ De komst van Standaard Uitgeverij is volgens Ammerlaan wellicht nog interessanter. ‘Het biedt WPG de mogelijkheid nu ook een belangrijke speler op de Vlaamse markt te worden.’
‘WPG krijgt nu de mogelijkheid een belangrijke speler op de Vlaamse markt te worden’
5
FEBRUARI
FEBRUARI FE
FEBRUARI
Bekende Nederlanders op de yogamat voor het goede doel el Op zondag 8 februari is het Wereld Yoga Dag. Over de hele ele wereld worden er die dag tussen 11.00 en 13.00 yogalessen en georganiseerd. Yoga Magazine organiseert speciaal voor deze dag een yogales met bekende Nederlanders.
In retraite, debuutroman Carla de Jong Op 12 februari 2009 verschijnt bij Uitgeverij Archipel In retraite, de debuutroman van Carla de Jong, waarin de vijf ret hoofdpersonen op zoek zijn naar oplossingen voor de ho dilemma’s in hun leven. Op www.carladejong.nl houdt de dil auteur een weblog bij. au
Mooiste Boekomslag: De valk van Kester Freriks Boekverkopers kiezen De valk van Kester Freriks tot Het Mooiste Boekomslag van 2008. Het chique omslag met de statige valk, ontworpen door Anneke Germers voor Athenaeum - Polak & Van Gennep was bij de boekverkopers duidelijk favoriet.
Boeken: Marktaandelen voor en na de overname van A.W. Bruna en Standaard Uitgeverij
Marktaandelen België Voor de overname wpg 6% vbk 13% pcm 20% Overig 61%
Marktaandelen België Na de overname wpg vbk Overig
26% 13% 61%
WPG
WPG
Marktaandelen Nederland Voor de overname wpg 12% vbk 23% pcm 16% Overig 49%
Marktaandelen Nederland Na de overname wpg 17,50% vbk 23% Lannoo 10,50% Overig 49% WPG
WPG
6 FEBRUARI
FEBRUARI
Kamermeisjes en soldaten van Arnon Grunberg Vrijdag 13 februari verschijnt Kamermeisjes en soldaten van Arnon Grunberg. Reportages uit: Bagdad - Kabul Pristina - Asunción - Lima - Beiroet - Tel Aviv - Berlijn Zurich - Beieren - Kandahar en Guantánamo Bay.
Gustave Flaubert, Haat is een deugd gekozen tot GOUDEN PRIVÉDOMEIN De serie Privé-domein van uitgeverij De Arbeiderspers is al meer dan veertig jaar een geliefd verzamelobject. Lezers konden hun stem uitbrengen op één van de 267 verschenen delen. Met 22% van de stemmen is Gustave Flaubert, Haat is een deugd gekozen tot Gouden Privédomein.
Boeken
De drie best verkochte titels van 2009 per fonds/uitgeverij EM. QUERIDO’S UITGEVERIJ
DE BEZIGE BIJ
Athenaeum-Polak & Van Gennep
De Bezige Bij
1. Kester Freriks - Vogels kijken 2. Tom Holland - De gang naar Canossa 3. Kristine Groenhart - Leer mij je liefhebben
11.137 8.065 6.319
Nijgh & Van Ditmar
1. Khaled Hosseini - Duizend schitterende zonnen 2. Tommy Wieringa – Caesarion 3. Erwin Mortier – Godenslaap
125.536 94.203 62.575
Cargo
1. Robert Vuijsje - Alleen maar nette mensen 2. Arnon Grunberg - Tirza 3. Annejet van der Zijl - Sonny Boy
83.976 22.516 8.760
Querido
1. Paolo Giordano - De eenzaamheid van de priemgetallen 2. Karin Slaughter – Genesis 3. Elizabeth Gilbert - Eten bidden beminnen
276.817 168.251 66.641
Thomas Rap
1. Thomas Rosenboom - Zoete mond 2. Doeschka Meijsing - Over de liefde 3. Elia Barceló - Bal Masqué
44.849 36.312 23.766
Querido Kinderboeken
1. Youp van ’t Hek - Omdat jij mijn beste vriend bent 2. Paul de Leeuw - Boos op de lucht! 3. Herman Finkers - Na de pauze
120.269 22.115 18.871
Ludion
1. Francine Oomen - Hoe overleef ik zonder dromen? 2. Annie M.G. Schmidt - Jip en Janneke 3. Annie M.G. Schmidt - Jip en Janneke Poppejans gaat varen
95.074 25.587 25.454
1. Anne Margreet W. As/Vijvers - De hand van de meester 2. Robert Hughes - Atelier Magritte 3. Patrick de Rynck - De kunst van het kijken
4.779 1.671 1.517
Leopold 1. Paul van Loon - Een weerwolf in de Leeuwenkuil 2. Paul van Loon - Dolfje sneeuwwolfje 3. Maren Stoffels - Tara vecht terug
41.592 19.683 15.502
Ploegsma 1. Astrid Lindgren - Pippi langkous + CD 2. Div. auteurs - Kleertjes uit pyjamaatjes aan 3. Mirjam Oldenhave - Mees Kees op kamp
13.548 10.096 8.808
UITGEVERIJEN AAB
Boeken
De Arbeiderspers 1. Maarten ‘t Hart – Verlovingstijd 2. Paulo Coelho - De winnaar staat alleen 3. Arthur Japin – De overgave
51.378 49.154 36.830
Archipel 1. Kim Edwards – Gebroken Licht 2. Carla de Jong – In retraite 3. Carla de Jong – Serpent
11.967 9.529 7.886
Balans 1. Suzanna Jansen – Het pauperparadijs 2. Gerrit Zalm – De romantische boekhouder 3. Paul Witteman – De onvoltooiden
31.357 29.818 19.381
Singel Pockets 1. Arthur Japin – Een schitterend gebrek 2. Paulo Coelhoe – De Zahir 3. Geert Kimpen – De kabbalist
11.600 7.380 6.851
Hoewel de boekenverkoop in Nederland redelijk constant blijft, is deze steeds meer toe te schrijven aan een aantal grote ‘klappers’, aldus cpnb. De top 5 van best verkochte boeken in 2009 hadden alle een verkoopaantal van tussen de 300.000 en 500.00 exemplaren. In totaal zijn er in Nederland zo’n 75.000 titels uit voorraad leverbaar. Voor een verkoopsucces is kwaliteit alleen niet voldoende. De lezers moeten bereikt en verleid worden. Nieuwe media bieden daarvoor nieuwe mogelijkheden met beeld, geluid en interactie. Boeken worden steeds meer via internet verkocht: al bijna de helft van de boekenverkoop vindt plaats via online winkels. De opkomst van e-readers, en met name de iPad, kan hier een grote versnelling in aanbrengen - elektronische boeken zullen uitsluitend via het internet worden aangeschaft.
Verkoopcijfers Nederlandstalige boeken in Nederland (in aantallen) 2006: 45,5 miljoen 2007: 46 miljoen 2008: 47,7 miljoen 2009: 45,1 miljoen Bron: CPNB
FEBRUARI
MAART
Musical Kikker en zijn Vriendjes in première en Kikker ook nog in februari op TV Na het succes van Kikker en Kikker in de Wolken gaat op zondag 15 februari de allernieuwste voorstelling Kikker en zijn Vriendjes in première.
J/M-tv: Kijken naar kunst Hoe maak je van een museumbezoek een leuk uitje voor je kinderen én voor jezelf? J/M-tv laat in het Centraal Museum Utrecht zien op welke manier je met je kind over kunst kunt praten.
7
Gen Genesis van Karin Slaughter staat op Slau nummer twee van de num best verkochte boeken in bes top drie van de Cargo C 2009. 200
‘In dit digitale tijdperk heeft de kracht van papier nog niet geheel aan waarde ingeboet. Manuscripten lezen we bij voorkeur vanaf papier. Dan kunnen ze namelijk mooi met een potlood bewerkt worden. Papier kun je ook overal mee naar toe nemen.’
8
Het best verkochte boek van De Arbeiderspers in 2009: Verlovingstijd van Maarten ’t Hart.
MAART
MAART
Twintig maanden knettergek Ella Vogelaar haalde met haar dagboek over haar twintig maanden als minister voor Wonen, Wijken en Integratie alle media. De Volkskrant had bij verschijning een paginagroot interview met Vogelaar. Twintig maanden knettergek van oud-minister Ella Vogelaar en haar partner Onno Bosma (Balans) geeft een unieke, bijzonder persoonlijke beschrijving van een kort, maar bewogen ministerschap.
Longlist De Gouden Uil Literatuurprijs 2009 De longlists van de Gouden Uil Literatuurprijs en Jeugdliteratuurprijs 2009 zijn bekend. Met vier nominaties is De Bezige Bij de best scorende uitgeverij: Leon de Winter, Gerrit Komrij, Charlotte Mutsaers en Jan Siebelink. De Arbeiderspers heeft twee nominaties: Anna Enquist en Christiaan Weijts. Balans, Nijgh & Van Ditmar en Querido hebben elk één nominatie. WPG is hiermee het bestscorende concern met in totaal negen nominaties. Bij de Gouden Uil Jeugdliteratuur heeft Querido maar liefst zeven van de 13 nominaties op de longlist. Met twee nominaties voor Leopold scoort WPG in deze categorie in totaal 9 nominaties.
Boeken: De Arbeiderspers
Een modern instituut Peter Nijssen (hoofdredacteur)
Elik Lettinga (uitgever)
‘De Arbeiderspers handhaaft al 80 jaar de traditie van de vertellende literatuur. Hier horen drie symbolen bij: het hart, het hoofd en de vuist. Het hart, omdat het je moet raken. Het hoofd, omdat het echt ergens over moet gaan. En de vuist, omdat het zich moet uitspreken over de wereld van nu. Dat soort boeken heeft De Arbeiderspers altijd uitgegeven. Deze traditie heb ik de vijftien jaar dat ik hier zit in ere gehouden. De laatste paar jaar ben ik ook druk als uitgever van Het Sporthuis, een imprint binnen de uitgeverij. Ik kies hier zelf de boeken voor uit en draag ook ideeën aan. Zo heb ik Abdelkader Benali op het spoor gezet om te schrijven over de hardloopsport. Behalve dat we elkaar treffen als hoofdredacteur en auteur, treffen we elkaar ook tijdens het hardlopen.’
‘We leveren dagelijks strijd om onze boeken zo goed mogelijk aan de man te brengen. Je mag daarbij niets aan het toeval overlaten. Een goede marketing vergt al je inzet, creativiteit, doorzettingsvermogen en durf. Maar je kunt uiteindelijk niet meer doen dan het vrijmaken van de kracht die in een boek zelf zit. En of de schrijver en de lezer elkaar vinden is ook een kwestie van chemie. Dat maakt dat dit vak geen vak is, maar een avontuur. “Never a dull moment”, jammeren we soms, en even vaak juichen we het. De Arbeiderspers is een instituut. Dat
Nico Richter (vormgever) ‘Vormgeven is bijzonder. Ja, natuurlijk zeg ik dat als liefhebber. Maar bij De Arbeiderspers is het zeker bijzonder, omdat de kennis binnenshuis zit, veel uitgeverijen besteden het ontwerpen uit. Natuurlijk is er op technisch gebied de afgelopen jaren veel veranderd, maar aan de principes waar een omslag aan moet voldoen, is niets veranderd.’
mag je toch wel zeggen als je tachtig jaar oud bent en zo gezond. Dat lukt alleen als je het vizier gericht houdt op de toekomst en tegelijk je erfenis goed beheert. Natuurlijk is het van belang in te springen op de ontwikkelingen rond e-books en printing on demand (pod). Ik denk daarbij vooral aan de mogelijkheden die nu geboden worden om de oeuvres van auteurs leverbaar en dus levend te houden. Want bij alles wat we doen staat voorop dat we willen investeren in de auteurs. Rechtenexploitatie is daarin heel belangrijk. Behalve succes in eigen land is er niets mooier dan vertaald worden.’
Uitgeverij De Arbeiderspers is een literaire uitgeverij van Nederlandstalige en vertaalde fictie en non-fictie. Het non-fictiefonds is sterk in cultuur-historische publicaties van Nederlandse en buitenlandse auteurs. De Arbeiderspers kent een bijzonder poëziefonds en is uitgever van de prestigieuze serie Privé-domein en maakt deel uit van Uitgeverijen AAB.
Nico Richter, Peter Nijssen en Elik Lettinga
9 MAART
MAART
Perpetualezingen Vanaf 31 maart organiseert uitgeverij Athenaeum een serie van zeven lezingen over de beste boeken uit de wereldliteratuur door specialisten op hun vakgebied. In de eerste lezing onderzoekt classicus David Rijser een aantal vraagstukken uit Dantes Goddelijke komedie.
Expositie LeeS in het Scryption In het Scryption is tot 24 januari 2010 een expositie ingericht die geheel in het teken staat van het leesonderwijs. Prinses Laurentien opende de expositie. “Ik denk dat frater Caesarius heel trots zou zijn geweest als hij dit kon meemaken”, zei Zwijsen-directeur Karel van de Pas.
Het eerste bboek van Arbeiderspers, De Arbeiders geschreven ddoor C. verscheen in Sipkes versc 1929.
Visie
Boeken: Nijgh & Van Ditmar
‘Onvoorstelbaar dat er zo’n debat is losgebarsten’
‘Ik las het in één middag uit en heb gelijk een bod gedaan’
Robert Vuijsje (schrijver)
Paul Brandt (hoofdredacteur)
‘Once you go black you’ll never go back. In mijn geval gaat dit spreekwoord op en dat is schijnbaar opmerkelijk. Raar eigenlijk, want wanneer een blanke man zegt: “Ik hou van blonde vrouwen met grote borsten”, dan kijkt niemand daar gek van op. Eerst viel mijn boek Alleen maar nette mensen in de prijzen en daarna gingen mensen zich ineens druk maken om de inhoud. Moest ik me plots verantwoorden. Een drastische overgang. Mensen lazen het schijnbaar anders dan hoe ik het zelf lees. Als ik erop terugkijk heeft die controverse er wel toe geleid dat het boek zo goed verkocht. En dat was dan weer voer voor een nieuwe discussie: ‘Hoe heb je dit zo tot op het detail kunnen regisseren?’, werd mij gevraagd. ‘Een geweldige publiciteitsstunt’, complimenteerde een ander mij. Hoogst verbaasd was ik. Nooit, maar dan ook nooit was het in me opgekomen dat mensen mij of het boek überhaupt als racistisch zouden betitelen. Dat ga je uiteraard niet zelf regisseren! Mijn doel was om een verborgen deurtje in het hoofd van de lezer te openen en hem op een andere manier over de multiculturele samenleving na te laten denken. De heftige scènes waren geen effectbejag, maar deze hoorden gewoon bij het verhaal. Recht toe recht aan vindt namelijk niemand spannend. Ik ben vereerd dat iedereen een mening over mijn boek heeft, maar vind het onvoorstelbaar dat er zo’n debat is losgebarsten. Toen ik het schreef was het nog maar de vraag of het uitgegeven zou worden. Gelukkig zag Paul Brandt er iets in dat andere uitgevers niet zagen.’
‘Ik werkte bij Thomas Rap toen ik de synopsis van Vuijsjes manuscript onder ogen kreeg. Duidelijk was dat het verhaal ging om een jongen die zich afzet tegen zijn ouderlijk milieu. Niets voor mij, dacht ik toen, want ik was al redacteur van Roberts vader, Bert, en ik vermoedde dat ik vader en zoon niet in één uitgeverij kon hebben. Toen ik de overstap maakte naar Nijgh & Van Ditmar kwam Bert Vuijsje mij een fles champagne brengen, als dank voor de samenwerking. “Vervelend voor je,” zei ik tegen Bert, “een zoon die de vuile was buiten hangt.” Nee, dat had ik helemaal verkeerd begrepen; Bert was juist hartstikke trots op Robert. Tóén pas heb ik het manuscript opgevraagd bij zijn literair agent – alle andere uitgeverijen hadden het inmiddels al afgewezen. Ik las het in één middag uit en heb gelijk een bod gedaan. Ik hoefde maar een paar details te wijzigen, maar die waren wel essentieel: de werktitel was ‘De intellectuele negerin’, en het begin van het boek: een platte scène. Op dat moment ben je de literaire lezer al kwijt. Beter was het als de lezer eerst een zekere mate van sympathie voor de hoofdpersoon David krijgt, voordat je samen met hem het onbekende Zuid-Oost binnenloopt. Ik denk dat Alleen maar nette mensen past in een rijtje auteurs die hun generatie een spiegel hebben voorgehouden, zoals Gerard Reve, Jan Cremer, Jan Wolkers, Ronald Giphart en Arnon Grunberg. En Vuijsje is in deze tijd uiterst actueel: daar waar de politiek een steeds meer een fictieve, verdraaide voorstelling van de werkelijkheid geeft, beschrijft Robert in deze fictieve, literaire roman juist het werkelijke leven.’
Robert Vuijsje (1970) is een Nederlandse journalist en schrijver. Van 1997 tot 2007 werkte hij voor Nieuwe Revu. Sinds 2007 schrijft hij voor de zaterdageditie van dagblad De Pers. In 2008 debuteerde hij met de roman Alleen maar nette mensen. Met deze roman won hij De gouden Uil 2009 en de Inktaap 2010. Nijgh & Van Ditmar is al sinds 1837 Forever Young. Naast klassieke auteurs als Nescio en Slauerhoff ook de uitgever van het werk van Arnon Grunberg en Annejet van der Zijl. Nijgh & Van Ditmar heeft hét fonds op het gebied van het light verse en cabaret. Nijgh & Van Ditmar is onderdeel van Em. Querido’s Uitgeverij. Em. Querido’s Uitgeverij bestaat uit de uitgeverijen Athenaeum-Polak & Van Gennep, Querido, Nijgh & Van Ditmar en Leopold & Ploegsma.
10
Het best verkochte boek van Nijgh & Van Ditmar in 2009: Alleen maar nette mensen van Robert Vuijsje.
MAART
MAART
Hans Verhagen in woord en beeld in Passionate Magazine Op 14 maart 2009 presenteert Passionate Magazine een special over dichter, journalist en beeldend kunstenaar Hans Verhagen in De Balie in Amsterdam. Hans Verhagen wordt 70 jaar en op 28 mei 2009 wordt aan hem de P.C. Hooft-prijs uitgereikt. Passionate Magazine brengt jaarlijks, tijdens de Boekenweek, een special uit.
Manchester United - De biografie Bij Thomas Rap verschijnt het boek Manchester United - De biografie, waarin de vermaarde Britse sportjournalist Jim White beschrijft hoe een kleine voetbalvereniging van spoorwegwerkers uit Newton Heath kon uitgroeien tot een imperium en een wereldberoemd merk.
‘Ik ben niet iemand van de gadgets, maar meer van de basics. Het is mijn streven auteurs te vinden waarbij de rode pen zo min mogelijk gehanteerd hoeft te worden.’
11
MAART
MAART
Kikkertiendaagse 2009 van 21 t/m 31 maart Vanaf 21 maart is het FEEST!; basisscholen, kinderdagverblijven, bibliotheken en boekwinkels kleuren groen door Kikker en zijn vriendjes. In 2009 staat de Kikkertiendaagse in het teken van het meest geliefde prentenboek van Max Velthuijs: Kikker is verliefd. Speciaal ter gelegenheid van de Kikkertiendaagse stelde Uitgeverij Leopold 1400 gratis promotiepakketten ter beschikking aan kinderdagverblijven, basisscholen en bibliotheken.
2e editie Runner’s World Zandvoort Circuit Run: de vrouwen tegen de mannen Op zondag 29 maart 2009 wordt de 2e editie van de Runner’s World Zandvoort Circuit Run gehouden. Spectaculair onderdeel wordt de Men’s Circuit Run over 5 km, in navolging van de Ladies Circuit Run die reeds voor or het 2e jaar wordt gelopen. Een hardloopevenement waarbij een der onderdelen uitsluitend toegankelijk is voor mannen is uniek in de wereld.
Boeken: De Bezige Bij en Oog & Blik
‘Een vak apart’ Joost Swarte (tekenaar en vormgever) ‘In een stripboek reproduceer je rechtstreeks het werk van de kunstenaar. Traditionele stripboeken hadden een slap kaftje, maar tegenwoordig maken auteurs echt een kunstwerk in boekvorm. Dit is een vak apart. De kwaliteit van het drukwerk is daarbij heel belangrijk. Dit mag geen modderige bedoening worden. Het medium strips bewijst zich overal. In Frankrijk behoort de strip al jaren tot een van de belangrijkste culturele uitingen. Ook in Amerika beheerst de strip een aanzienlijk deel van de markt. In Nederland lopen we een beetje achter. Maar iedereen moet het ermee eens zijn dat het een heel bijzondere gewaarwording is om met zo’n mooi gemaakt boek op schoot te zitten. Er zijn ook mondiale trends: zo sterft de zelfstandige striphandel langzaam uit. Vroeger had je echte verzamelaars. Men kocht alles wat uitkwam, als het maar een stripboek was. Nu rukt de kritische lezer op. Ik vind dit een groot voordeel. Het gaat namelijk niet alleen om de handel. Het gaat om kwaliteit. Juist dan kan Oog & Blik laten zien wat zij waard is. Met de overname door De Bezige Bij komen we alleen maar beter naar voren. De voorbeelden liggen er. Zo is het heel bijzonder dat zo’n kleine uitgeverij het vertrouwen van grote auteurs als Robert Crumb en Chris Ware heeft en hun nieuwe werk als eerste ter wereld kan uitbrengen. De intensieve samenwerking is fantastisch; ik heb hoge verwachtingen. Deze worden nu al waargemaakt. De oplagen van de strips die wij uitgeven stijgen en dat is zeker te danken aan de ervaring van De Bezige Bij. Ja, stripboeken spelen een ontzettend grote rol in mijn leven. Ik liet me voor mijn eigen werk inspireren door Robert Crumb, Willem, Hergé, Will Eisner, Winsor McKay en Walter Trier. Als je je optrekt, moet je je optrekken aan de beste, is mijn motto.’
Oog & Blik, de uitgeverij van tekenaar en vormgever Joost Swarte en Hansje Joustra, heeft de afgelopen vijftien jaar een sterk kwaliteitsfonds op het gebied van het literaire beeldverhaal opgebouwd. Tot de vaste auteurs behoren enkele van de beroemdste en meest succesvolle tekenaars/schrijvers in het genre: Robert Crumb, Art Spiegelman, Chris Ware, Daniel Clowes, Enki Bilal, Dupuis & Berberian en Joost Swarte zelf. Oog & Blik is onderdeel van Uitgeverij De Bezige Bij. De Bezige Bij is al meer dan zestig jaar een van de meest toonaangevende literaire uitgeverijen van Nederland op het gebied van binnenlandse en buitenlandse fictie en non-fictie. Ontstaan als illegale praktijk in de Tweede Wereldoorlog en daarna uitgegroeid tot een gerespecteerd en eigentijds boekeninstituut in de 21e eeuw. De Bezige Bij kent daarnaast nog een aantal andere uitgeefactiviteiten. Onder haar dak huizen ook Uitgeverij Thomas Rap (sport, cabaret), Uitgeverij Cargo (thrillers en verhalende fictie en nonfictie), Zoem (luisterboeken), Oog & Blik (graphic novels) en Ludion (kunstboeken).
12
Het best verkochte boekk van Oog & Blik in 2009: Simon’s Cat van Simon Tofield.
MAART
APRIL
Khalid Boudou en Oscar van Gelderen roepen 27 maart uit tot dag van de stilte Khalid Boudou en Oscar van Gelderen roepen 27 maart uit tot ‘dag van de stilte’. Die dag verschijnt bij Uitgeverij Querido hun pamflet Wij hebben altijd gelijk. Een prikkelend pamflet over de moeizame verhouding tussen politiek, media en burgerij.
Zwijsen neemt Boektoppers over van Malmberg Uitgeverij Zwijsen heeft een overeenkomst met Malmberg gesloten met betrekking tot de overname van Boektoppers. Boektoppers biedt kinderen 5 toptitels aan voor € 15,00. Naast Leesleeuw biedt Zwijsen met Boektoppers “voor elk wat wils” en verstevigt daarmee haar marktleiderschap.
‘Ik heb enorm veel gummetjes die ik helemaal opgebruik tot er niks meer van over is. Sommige gummen zijn namelijk heel fijn voor een bepaalde papiersoort en daar kan ik maar moeilijk afscheid van nemen. Als ik ga vliegen, zorg ik er voor dat ik mijn etuitje in mijn koffer stop en niet in mijn handbagage. Mijn passer, die ik ook veelvuldig gebruik, is namelijk wel eens voor een moordwapen aangezien.’
13
APRIL
APRIL
20 jaar Gimmick! In april 2009 is het precies twintig jaar geleden dat Joost Zwagerman doorbrak met Gimmick!, een wervelend boek over de Amsterdamse kunstscene (uitgegeven door De Arbeiderspers). Velen beschouwen het als de sleutelroman van een generatie. Hét boek over het laatste grote, creatieve Amsterdamse tijdperk: de late jaren 80. Woensdag 15 april 2009 vond in Paradiso een groot feest plaats naar aanleiding van de 20e verjaardag van Gimmick!.
De laatste hand wordt gelegd aan De paardenjongen In mei 2009 verschijnt De paardenjongen – het unieke en inspirerende verhaal van een vader die op reis gaat om contact te maken met de belevingswereld van zijn autistische zoon. De Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA) en uitgeverij Cargo gaan vanaf heden een samenwerking aan om deze problematiek onder de aandacht te brengen.
Boeken: Querido
‘Samenwerkingsverbanden rondom Mr. Finney’ Bärbel Dorweiler (uitgever) ‘Prinses Laurentien vond dat de erfgenamen van onze wereld te weinig aan bod komen in de milieudiscussie. Kinderen hebben hier veel vragen over en zij hebben recht op antwoorden. Dit was haar uitgangspunt om het boek Mr Finney en de wereld op zijn kop te schrijven. Zij heeft Sieb Posthuma als illustrator benaderd die wederom al een aantal jaren boeken bij Querido uitgeeft.
Het koningshuis brengt in alle opzichten een hele andere dynamiek teweeg. Dit schept voor ons kansen in verkoop en nevenrechten. Zo zijn er meteen bij verschijnen van dit boek ook stationery producten zoals een een kalender, prentbriefkaarten en een vriendenboekje op de markt gebracht. Er is een heel netwerk van samenwerkingsverbanden rondom Mr. Finney ontstaan. Van een pluchepop van Mr. Finney tot de band Alderliefste die een lied maakt dat bij het boek hoort. ‘ Wat het geheim van een goed kinderboek is? Kinderen kijken nieuwsgierig vooruit en maken veel voor het eerst mee. Het geheim van een goed kinderboek is dat de maker de waarde en onbevangenheid van een kinderperspectief begrijpt en zelf voor dit perspectief kan en wil kiezen. De gevleugelde uitspraak van Annie M.G. Schmidt “Ik ben altijd acht gebleven” is hier het beste voorbeeld van.’
Querido Kinderboeken In 1971 verscheen Pluk van de Petteflet van Annie M.G. Schmidt - het begin van een kinderboekenfonds dat zich in dertig jaar heeft ontwikkeld tot een van de meest vooraanstaande in ons taalgebied. Naast de boeken uit Nederland en Vlaanderen verschijnen er ook vertalingen van onder andere Aidan Chambers, Cynthia Voigt en Cornelia Funke. Querido Kinderboeken maakt deel uit van Em. Querido’s Uitgeverij.
APRIL
APRIL
Uitgeverij Ludion naar De Bezige Bij Met ingang van 1 april is uitgeverij Ludion onderdeel geworden van De Bezige Bij. Christoph Ruys, voormalig directeur van het Fotomuseum en het Modemuseum Antwerpen is aangetreden als nieuwe uitgever van Ludion.
Anthony Mertens overleden Op zaterdag 4 april 2009 is Anthony Mertens overleden. Anthony Mertens (1946) was jarenlang criticus voor De Groene Amsterdammer en docent Nederlandse letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. In 1993 werd hij redacteur bij uitgeverij Querido. In 2006 verscheen bij De Bezige Bij zijn essaybundel Lezen, man!.
‘De krachten bundelen’ Rob Bos (commercieel directeur) ‘Met het samengaan van Querido met Leopold & Ploegsma, Nijgh & Van Ditmar en Athenaeum-Polak & Van Gennep is één grote werkmaatschappij ontstaan met een sterke positie in de literaire en kinderboekenmarkt. Voor de medewerkers is het wel even wennen geweest. Er is een nieuwe overlegstructuur ingevoerd en een groot verschil is dat er nu in een vroeger stadium nagedacht moet worden over de nieuwe aanbieding. Het belangrijkste voordeel is dat we commercieel slagvaardiger zijn geworden; we kunnen nu als één gezicht naar buiten treden. We vertegenwoordigen nu veel meer omzet dan voorheen en dit biedt een betere positie in de markt. Simpel gezegd: we zijn groter en dus belangrijker. Voordelig voor de accounts is dat zij nu slechts met één verkoopapparaat te maken hebben. Je kunt beter vanuit één bedrijf en één visie werken en we merken dat daar goed op wordt gereageerd. Dat is ook een tendens in de markt: steeds meer wordt geclusterd. Het is goed om deze beweging te volgen. Nu het digitale uitgeven steeds meer opkomt, is het zeer nuttig en efficiënt als de kennis hierover centraler aanwezig is. De krachten bundelen en concentreren. Ik zie de toekomst zonnig tegemoet. We hebben een goede positie in de markt. Auteurs voelen zich hier heel erg thuis. Zo waren op de nieuwjaarsreceptie vrijwel alle auteurs vertegenwoordigd en dat is een heel goed teken. We zijn op de goede weg.’ Querido is de uitgever van romans, verhalen, poëzie en literaire non-fictie van hoge kwaliteit. Van oudsher biedt het fonds onderdak aan auteurs van over de hele wereld – maar van Nederlandse literatuur heeft de uitgeverij haar specialisme gemaakt.
‘Bij overleg met auteurs of in een aanbiedingsoverleg komt altijd wel weer de vraag op tafel welk formaat het boek moet krijgen. Steevast worden dan andere voorbeeldboeken uit de kast getrokken, en dan komt deze oude liniaal goed van pas.’
15
APRIL
APRIL
Het Sporthuis aanwezig op RunningXperience Het Sporthuis is een van de exposanten op de RunningXperience tijdens de Paasdagen in de Jaarbeurs Utrecht. Op deze belevingsbeurs kan het brede in hardlopen geïnteresseerde publiek een veelheid aan activiteiten en producten op het gebied van hardlopen en wandelen verwachten.
Maren Stoffels wint voor de tweede keer de Prijs van de Jonge Jury 2009 Op 15 april wordt in een uitverkocht Fortis Circustheater te Scheveningen onder luid gejuich bekendgemaakt dat de Prijs van de Jonge Jury 2009 naar Sproetenliefde van Maren Stoffels (Uitgeverij Leopold) gaat.
Prinses Laurentien van Oranje en tekenaar Sieb Posthuma lieten kinderen met Mr Finney en de wereld op zijn kop, deelnemen aan de milieudiscussie. De eerste druk was al binnen vier weken uitverkocht. Dit is uitzonderlijk voor een kinderboek.
Strategische focus
Rechtenexploitatie als corebusiness Het belang van de exploitatie van boeken, characters en andere WPG-uitingen is de laatste jaren toegenomen. Rechtenexploitatie is, mede door de vele nieuwe technologische ontwikkelingen, complexer geworden. Om adequaat op de ontwikkelingen te kunnen inspelen, heeft wpg Uitgevers haar juridische expertise op het gebied van intellectueel eigendom de afgelopen jaren aanzienlijk uitgebreid. wpg Uitgevers staat sinds jaar en dag voor de rechten van auteurs. Het is een continu proces geworden: hoe houden wij onze kennis als brede uitgeversgroep voortdurend up-to-date? Hoe behartigen (lees: beschermen en exploiteren) wij de belangen van auteurs, hun werken en characters optimaal? Steeds meer boeken worden immers verfilmd en characters als Kikker (de hoofdpersoon in het boek van Max Velthuijs), Jip en Janneke (Annie M.G. Schmidt) en Dolfje Weerwolfje (Paul van Loon) zijn weliswaar op papier ontstaan, maar later uitgegroeid tot een complete fantasiewereld voor kinderen. Een wereld waarin merchandising hoogtij viert en het belang van rechten alleen maar toeneemt.
Onderwerpen als intellectueel eigendom – waaronder het auteursrecht en merkenrecht – en de exploitatie daarvan zijn voor uitgeverijen belangrijker geworden dan ze ooit waren. De toename van auteursrechtelijke zaken in de loop der jaren hangt samen met een uitgeefwereld die niet meer zonder internet kan en waar de exploitatie zich niet meer beperkt tot papier. De digitalisering van de informatie zorgt voor kansen en mogelijkheden. Denk aan de opkomst van het e-book, informatieverspreiding via internet de iPad of de mobiele telefoon. De exploitatie van auteursrechtelijke werken en de diversiteit ervan vormen belangrijke speerpunten in het beleid dat Juridische Zaken voor de komende jaren ontwikkelt. Doel is om een bijdrage te leveren aan een professionele en effectieve exploitatie van de rechten. Enerzijds door voorlichting en kennisoverdracht aan alle betrokkenen, anderzijds door een bekwame gesprekspartner te zijn.
Om de kennis nog meer te bundelen en om de juridische dienstverlening binnen wpg Uitgevers nog laagdrempeliger te maken, wordt achter de schermen gewerkt aan een digitale plek waar men terecht kan voor informatie over veel voorkomende onderwerpen. Het intranet is daar een uitstekende en veilige plek voor. wpg Uitgevers heeft in mei 2010 haar nieuwe intranet gelanceerd en kijkt nu naar mogelijke verdiepingen op de internetwebsite.
‘Steeds meer boeken worden verfilmd en characters als Kikker, Jip en Janneke en Dolfje Weerwolfje zijn uitgegroeid tot een complete fantasiewereld voor kinderen. Een wereld waarin merchandising hoogtij viert en het belang van rechten alleen maar toeneemt’
16
Tirza van Arnon Grunberg staat op nummer twee van de best verkochte boeken in de Nijgh & Van Ditmar top drie van 2009.
APRIL
APRIL
Theo Thijssen-prijs 2009 voor Ted van Lieshout Het bestuur van de Stichting P.C. Hooft-prijs voor Letterkunde besluit op 20 april 2009 de Theo Thijssen-prijs 2009, een driejaarlijkse oeuvreprijs bestemd voor een schrijver van kinder- en jeugdliteratuur, toe te kennen aan Ted van Lieshout.
Dolfje Weerwolfje als tijdschrift Vanaf 22 april ligt het kersverse magazine Dolfje Weerwolfje in de winkel. Het tijdschrift is een gezamenlijke uitgave van Uitgeverij Zwijsen en Leopold. Dolfje Weerwolfje wordt gemaakt voor alle kinderen van 6 t/m 11 jaar die gek zijn van de Dolfje-boeken van Paul van Loon. Het tijdschrift verschijnt zes keer per jaar.
3 voorbeelden uit de praktijk René Magritte
Kikker
VI Imagepool
Wie: Uitgeverij Ludion Wat: bezit de exploitatierechten op het werk van kunstenaar René Magritte (1898-1967) de aankomende 5 jaar.
Wie: Uitgeverij Leopold en Stichting Max Velthuijs Wat: Exploitatie auteursrechten van Max Velthuijs (1927-2005)
Wie: Voetbal International Wat: Rechten van fotografen
Van het befaamde schilderij ‘Het verraad van de voorstelling’ met daarop een pijp en daaronder de tekst: ‘Ceci n’est pas une pipe’ (Dit is geen pijp), hebben de meeste mensen ooit wel eens een plaatje gezien. Het is typerend voor het werk van Magritte, waarbij de kijker vaak op het verkeerde been wordt gezet. Allerhande merchandise, zoals onder andere kaarten, agenda’s, boeken, kalenders, posters, T-shirts en paraplu’s verschijnen op de markt. wpg Uitgevers bezit de wereldwijde rechten van deze Magritte-uitingen. Uitgever Christoph Ruys: ‘De vernieuwing die is ingezet bij Ludion speelt in op de verdere ontwikkeling van het fonds van de meer klassieke en moderne naar de actuele, eigentijdse beeldcultuur. En daarbij hoort ook nadrukkelijk de cross-over naar merchandising en business-to-business.’
De figuur Kikker speelt een prominente rol in het werk van auteur Max Velthuijs. Het karakter dat voor het eerst in 1983 in een boek genoemd werd, leeft anno 2010 als nooit tevoren. Op scholen, als educatiemateriaal. In het theater als musical en op de televisie als animatieserie. Maar ook online in de Kikkershop, waar spellen, pluchen voorleesbeesten, een klok, kaarten en kraamcadeaus rondom hoofdpersoon Kikker gefabriceerd zijn. Voordat Max Velthuijs in 2005 overleed, raadde Juridische Zaken van wpg hem aan de creatieve erfenis van zijn werk in een stichting onder te brengen en ervoor te zorgen dat zijn morele rechten blijvend bewaakt kunnen worden. Zo wordt er tot op de dag van vandaag secuur op gelet of de oorspronkelijke karakters van de personages juist worden weergegeven. In Nederland exploiteert Uitgeverij Leopold de rechten op zijn boeken en voor de merchandise is er een contract met Kids at Work.
Voetbal International heeft een schat aan foto’s verzameld in de jaren dat het weekblad bestaat. Al die foto’s, circa honderdduizend, heeft vi sinds 2009 opgeslagen in een online fotobestand, de zogenaamde imagepool. De foto’s staan klaar om verkocht te worden aan media over de hele wereld. Bijvoorbeeld, een beroemde foto van Diego Maradona van het wk 1986, of de winnende doelpunten in de ek-finale in 1988 van Gullit en Van Basten. De vi-fotografen en freelancers hebben zeldzame portretten en actiefoto’s van voetballers uit alle continenten. Maar ook ander beeldmateriaal van de fotografen in het netwerk van vi – nieuwsfotografie, reportages, et cetera – zijn opgenomen in de imagepool. Hierbij gaat het ook om foto’s die niets met sport te maken hebben. VI ziet er nauwlettend op toe dat de rechten van de foto’s correct worden nageleefd.
17 APRIL
APRIL
Martin Bril overleden Schrijver en Vrij Nederland-columnist Martin Bril is woensdag 23 april in zijn woonplaats Amsterdam overleden. Hij is 49 jaar geworden. Martin Bril schreef voor Vrij Nederland de laatste jaren het feuilleton Evelien. Daarvoor schreef hij in Vrij Nederland over popmuziek.
E-reader voor e-loze roman Op 24 april verschijnt, veertig jaar na de publicatie van La Disparition van de Franse schrijver Georges Perec (1936-1982), eindelijk de Nederlandse vertaling van deze e-loze roman: ’t Manco.
Het best verkochte boek van Thomas Rap in 2009: Omdat jij mijn beste vriend bent van Youp van ’t Hek.
‘De allermooiste woorden plakken en showen: dat is de Maan roos vis lettershow. Een magnetisch bord vormt het speelveld. Wie plakt met hulp van 150 kaartjes het allermooiste woord? Dat woord krijgt een ‘dikkeduim’.’
18
Het best verkochte boek van Balans in 2009: Het pauperparadijs van Suzanna Jansen.
MEI
MEI
De Gouden Uil Literatuurprijs 2009 voor Robert Vuijsje De Gouden Uil Literatuurprijs 2009 is gewonnen door Robert Vuijsje met zijn roman Alleen maar nette mensen, uitgegeven door Nijgh & Van Ditmar.
Els Beerten wint de Gouden Uil Prijs van de Jonge Lezer 2009 Els Beerten heeft met haar boek Allemaal willen we de hemel (Querido Kinderboeken) De Gouden Uil Prijs van de Jonge Lezer gewonnen.
Educatie: Cijfers spreken voor uitgeverij Zwijsen
Het geheim van Tilburg Ook crisisjaar 2009 was voor uitgeverij Zwijsen succesvol. Een van de topproducten was Taal in Beeld, een nieuwe taalmethode die een compleet nieuwe visie op leren bevat. Een visie die ontworpen is met twee voeten in de klas. Het kenmerkt de veranderende rol van de uitgeverij, zegt adjunct-directeur Anneke Blok: ‘We worden meer partner van de leerkracht.’ In het hypermoderne kantoor van Zwijsen worden bezoekers direct met de neus op de feiten gedrukt: hier worden boeken voor kinderen gemaakt. Een oerwoud van leskisten, spelletjes en kleurige boekjes met sprekende illustraties. Veilig Leren Lezen staat er natuurlijk, de meest populaire leesmethode voor groep 3 in het basisonderwijs en al jaren een stevige steunpilaar voor de omzet van Zwijsen. Maar ook nieuwe sterren aan het firmament hebben een plek veroverd: Uk en Puk voor de peuters, Estafette en Taal in Beeld. ‘Het kenmerk van een educatieve uitgeverij is blijven investeren in overmorgen’, legt Anneke Blok uit. ‘Een methode ontwikkelen kost een paar jaar, dus je moet vooruit kunnen en willen denken. En vooral: meedenken met het onderwijs.’
Ford of Toyota Het afgelopen jaar was ook de introductie van een geheel nieuwe loot aan de Zwijsen-boom. Met Wizwijs begeeft Zwijsen zich voor het eerst op het pad van het rekenonderwijs. En dat valt nog niet mee, vertelt Wim Peters. Als rayonvoorlichter bezoekt hij scholen om teams te informeren over de methodes van Zwijsen. ‘Scholen kunnen ineens een rekenmethode kopen van de ‘leesuitgever’. Daarvoor moeten ze best een hobbel nemen. Het is als kiezen voor Ford na jarenlang Toyota gereden te hebben.’ Jos Cöp
Massaonderwijs is voorbij Oftewel: wie vooraan wil blijven lopen, moet een visionair zijn. Dat is precies het verhaal achter Taal in Beeld. In deze taalmethode staan niet alleen de oefeningen in het leerlingenboek, maar de complete lesopbouw, dus ook de instructie en de reflectie achteraf. En dat is nieuw in onderwijsland, vertelt Jos Cöp, die als fondseditor Taal en Lezen aan de wieg heeft gestaan van deze nieuwe methode. ‘Hiermee bieden we leerkrachten flexibiliteit. En dat is in het onderwijs van vandaag belangrijk. De verschillen in de klas zijn groter dan ooit. De tijd van het massa-onderwijs is voorbij. Scholen vragen maatwerk. En dat bieden wij. Een leerkracht kan met Taal in Beeld gewoon klassikaal lesgeven, maar ook leerlingen zelfstandig een hoofdstuk laten doorwerken. Het is selfservice.’ Flexibiliteit is een belangrijke succesfactor. Maar ook de compactheid en eenvoud van de methode is doorslaggevend. Uit cijfers blijkt dat de aanpak voor leerkrachten goud waard is: van alle 7200 basisscholen werken er al achthonderd met Taal in Beeld. Dat is, voor een eerste jaar waarin de methode compleet wordt aangeboden, buitengewoon. ‘Je moet voortdurend je oor te luisteren leggen in de klas’, zegt Cöp over de innovatie en het succes dat daarmee samenkleeft. ‘En heel veel ontwikkelingen met elkaar combineren. Het is belangrijk dat je als educatieve uitgever die onderwijskundige visie neerzet.’
Clustermarketeer Anita Verschure herkent deze terughoudendheid ook bij haar klanten: de basisschoolleveranciers. ‘Scholen kopen al hun benodigdheden via een schoolleverancier. Het is dus belangrijk hen te overtuigen van de kwaliteit van onze producten. Wat ik merk is dat een nieuwe taalmethode zo meegenomen wordt, maar voor een methode als Wizwijs, die zich nog niet bewezen heeft, moet ik meer mijn best doen.’ Haar geheim? ‘Persoonlijk contact. Dat is niet mijn geheim maar het geheim van ons hele team. We geven de basisschoolleveranciers veel persoonlijke aandacht, luisteren goed naar wat ze willen. Ze hebben een gezicht bij ons. En dat is belangrijk.’ Desondanks hebben beide ‘commerciëlen’ goede hoop op een behoorlijk marktaandeel van Wizwijs. Belangrijkste reden: webbased software voor het digitale schoolbord. Want daarmee loopt Zwijsen echt voor de muziek uit. Op de scholen waar Wim Peters – zoals hij zelf zegt – de ‘battle’ met andere uitgevers van rekenmethodes wint, merkt hij dat dit de doorslag geeft. ‘Leerkrachten zijn altijd op zoek naar middelen om hun lessen rijker, efficiënter en meer aanprekend te maken. ict biedt die mogelijkheden.’
Mediumneutraal denken Software neemt een prominente positie in. En dat heeft heel wat voeten in de aarde, vertelt adjunct-directeur Anneke Blok. ‘Vroeger werkte de projectgroep met de auteur(s) een paar jaar aan een methode en had je als eindresultaat prachtige lesen werkboeken, handleidingen en waar nodig aanvullend software via cd-roms. Klaar. Op naar het volgende. Nu is dat compleet anders: met webbased software is je product nooit meer af. De actualiteit heeft zijn intrede gedaan in het onderwijs. Leerkrachten verwachten dat de content up-to-date blijft. Ze brengen zelf ook actief suggesties voor verbetering in. Onze mensen moeten die omschakeling leren maken. Bovendien moeten we leren om mediumneutraal te denken. Het gaat alleen om de content. De ene school wil alleen boeken, de andere kiest voor het digitale. Al met al vergt dat nogal wat van onze mensen. We moeten afstappen van onze eigen vooroordelen.’ >
19 MEI
MEI
MEI
Trinny & Susannah in Antwerpen WPG België organiseert op 6 mei een ware happening rond de auteurs Trinny & Susannah (de BBC modegoeroes). Zij doen dit in samenwerking met de zender Vitaya en het bedrijf Cette. In de Stadsfeestzaal te Antwerpen kwamen tussen de 1200 en 1300 vrouwen samen om Trinny & Susannah te zien.
Nieuwe roman Tommy Wieringa Vier jaar na ‘Joe Speedboot’ presenteert schrijver Tommy Wieringa zijn nieuwe roman ‘Caesarion’ op vrijdag 15 mei 2009.
Over liefde gesproken: debat in De Balie Uitgeverij Archipel, De Balie en de VPRO organiseren op 27 mei een debat ter gelegenheid van de presentatie van Over Liefde Gesproken van Ilse van der Velden: een bundel prachtige en openhartige gesprekken over de liefde met onder andere Robert ten Brink, Hedy d’Ancona, Jan Latten en Mark Mieras.
Met Wizwijs begeeft Zwijsen zich voor het Zw eerst op het pad van het eer rekenonderwijs. rek
> Een sprekend voorbeeld daarvan is de bouw van ‘toetssites’. Daarop kunnen leerkrachten de resultaten van hun leerlingen ingeven, waarna er een advies op maat uitrolt. Anneke Blok: ‘Aanvankelijk vroegen wij ons af of we daarmee niet te veel op de stoel van de leerkracht gingen zitten. Maar leerkrachten omarmen het concept. Het is een succes.’ Zo verandert de rol van de uitgever. ‘We worden meer en meer partner van de leerkracht.’ Een ander voorbeeld dat dit onderschrijft is de herziening van Estafette. Deze methode voor voortgezet technisch lezen is ooit ontwikkeld als extra ondersteuning voor individuele kinderen. Maar leerkrachten zijn het massaal klassikaal gaan gebruiken. Blok: ‘Hadden wij twintig jaar geleden nog het vingertje geheven – zo gebruikt u het verkeerd – nu hebben we een aantal aanpassingen ingevoerd om Estafette nog beter aan de behoefte van de leerkracht te laten voldoen.’ En met succes: de herziene methode haalde in 2009 direct een aandeel van 12,4 procent. Ter info: normaal gesproken geldt een aandeel van 3 procent in het eerste jaar als een succes.
Gouden werkgever Het lijkt op de vooravond van een culturele omslag. Anneke Blok knikt. ‘Onderdeel van ons strategisch plan is dat wij onze rol als uitgever opnieuw aan het uitvinden zijn.’ Dat laat zich in de hele organisatie voelen: competentie- en vakinhoudelijke ontwikkeling zijn belangrijke speerpunten voor de aankomende jaren. Adviseur P&O Esther Lucassen vult aan: ‘We gaan binnenkort definiëren wat die nieuwe competenties en vakgerichte kwaliteiten zijn – bijvoorbeeld innovatiegericht zijn – en hoe wij dit binnen onze organisatie kunnen ontwikkelen. Bijvoorbeeld via training.’ Bij alle zakelijke successen heeft Zwijsen nóg een trofee in haar prijzenkast gezet: de uitgever is verkozen tot gouden werkgever. In het tweejaarlijks onderzoek naar medewerkers-tevredenheid van bureau Effectory scoorde Zwijsen een rapportcijfer van 7,7. Goed voor een plaats in de top 30. Met name op de factoren ‘organisatie’ en ‘collegialiteit’ scoorde Zwijsen een ‘uitmuntend’.
Anita Verschure en Wim Peters
Het geheim van Tilburg ligt verscholen in een mix van visionair durven denken, de ruimte krijgen om die visie concreet vorm te geven, commercieel denken, en respect voor en betrokkenheid met je collega’s. En natuurlijk trots. Trots op al die producten die een bijdrage leveren om lerend Nederland verder te ontwikkelen. Dat bindt de collega’s van Zwijsen.
Het einde van het krijtje Ze zijn er nog wel: zwarte schoolborden en witte krijtjes. Maar zo langzamerhand sterven ze uit. Sinds de introductie van het digibord in Nederland in 2007 is het snel gegaan. Inmiddels beschikken 67 procent van alle basisscholen over digiborden. Het digitale schoolbord heeft de klas veroverd. Geldt het basisonderwijs overwegend als een wat behoudende markt die als laatste onderwijsvernieuwingen omarmt, op het gebied van digitale schoolborden lopen basisscholen ver vóór op bijvoorbeeld het voorgezet onderwijs. Maar wat heb je aan zo’n vernuftig bord zonder software om het zinvol te gebruiken? Niets, dachten ze bij Zwijsen. Ze gingen aan het werk: de Leerkrachtassistent werd geboren. Zo heet de webbased software die als integraal onderdeel van iedere nieuwe methode wordt opgenomen. Scholen kopen een licentie voor een jaar. Er is inmiddels een Leerkrachtassistent voor acht methodes.
Zwijsen Uitgeverij Zwijsen is gespecialiseerd in educatief materiaal voor basisscholen en media voor kinderen van 0-12 jaar. Zij brengt een breed scala van producten die kinderen op school en thuis stimuleren en enthousiasmeren bij hun ontdekking van de wereld. In haar specifieke branche behoort Zwijsen tot de top, met name op het gebied van taal, lezen en schrijven.
Top 5 van meest succesvolle producten in 2009 Estafette Nieuw Taal in Beeld Wizwijs Veilig de wereld in Rekentijger
20
Het best verkochte boek van Singel Pockets in 2009: Een schitterend gebrek van Arthur Japin.
JUNI
JUNI
WPG Webshop live! De overkoepelende webshop van WPG Uitgevers is een feit. De webshop is als eerste toegevoegd aan de website van Uitgeverij Ploegsma. Ploegsma levert niet alleen de titels uit het eigen fonds, maar ook de titels van alle andere uitgeverijen die hun boeken op voorraad hebben bij het Centraal Boekhuis.
Dolf van den Brinkprijs 2009 voor Robbert Ammerlaan Robbert Ammerlaan heeft tijdens het Nationaal Uitgevers Congres de Dolf van den Brink-prijs toegekend gekregen voor zijn directeurschap van De Bezige Bij en voor het heropzetten van Hollands Diep. De Dolf van den Brinkprijs, dit jaar voor de negende keer in successie uitgereikt, bekroont uitgevers die een belangrijke bijdrage leveren aan de ontwikkeling en vernieuwing van het vak.
Digitale modellen: 9 voorbeelden
De uitbreiding van papier De consument van vandaag verwacht meer dan alleen een papieren uitgave. De werkmaatschappijen binnen WPG Uitgevers spelen in op deze ontwikkeling. Nieuwe businessmodellen werden ontwikkeld als verdieping (of vervolg) van de bestaande bedrijfsvoering. Succesvoorbeelden – vaak digitale, maar niet altijd – binnen de uitgeversgroep.
1
2
3
Happinez
J/M
Athenaeum
Wat: Webshop Waar: www.happinez.nl
Wat: digitaal opvoedadvies Waar: www.jmouders.nl
Wat: Week van de Klassieken Waar: www.weekvandeklassieken.nl
Al sinds de eerste uitgave van Happinez in 2003 is aan het maandblad een website en webwinkel gekoppeld. Lezers waarderen het dat de producten waarover ze lezen, ook te koop zijn. Het homeshopping assortiment past helemaal binnen de sfeer van Happinez en omvat onder andere sieraden, woonartikelen en producten ter verrijking van lijf en geest. Een deel van het aanbod bestaat uit eigen uitgaven van Happinez, zoals boeken, cd’s en een populaire scheurkalender. Permanent staan er nu zo’n 150 producten in de etalage en maandelijks worden enige duizenden stuks verkocht, met een grote piek net na het verschijnen van het blad. Uitgever Karen Ekker: ‘Happinez begon ooit met een goed idee en is uitgegroeid tot een heel sterk merk, dat de potentie heeft om zich in de breedte verder te ontwikkelen. Onze eigen producten zijn daar een goed voorbeeld van. Die verkopen we niet meer uitsluitend via onze eigen webshop, maar worden in toenemende mate ook via de reguliere retail aangeboden. In dergelijke extra activiteiten zien we het grootste groeipotentieel.’
Dat je niet altijd alles zelf hoeft te bedenken, bewijst J/M Voor Ouders met de online-opvoedcursus. Men gebruikt hiervoor een reeds door Psychologie Magazine ontwikkeld systeem en combineert dit met de eigen specifieke opvoedexpertise. In november 2009 startte de eerste korte cursus van twee weken, bestaande uit e-mailopdrachten, tips per sms, een interactief forum en ondersteunend materiaal op een speciale website. Binnen een halfjaar tijd maakten er al zo’n 2000 mensen gebruik van, tegen betaling van ongeveer een tientje. Opvallend detail: 30 procent van de websitebezoekers is man. De praktische insteek van J/M online spreekt duidelijk ook een nieuwe doelgroep aan. Hoofdredacteur Evert de Vos is erg tevreden over het resultaat: ‘De cursus versterkt de band met de lezers en bevestigt de autoriteit van J/M. Daarnaast is het een belangrijke inkomstenbron geworden. Inmiddels halen we bijna de helft van onze winst uit online, dat zal alleen maar meer worden.’ In 2010 breidt J/M het online-cursusaanbod verder uit.
Literatuur die stamt uit de klassieke oudheid heeft een promotiehandicap: deze categorie beschikt niet over levende auteurs die interviews kunnen geven of nieuwe boeken schrijven. Wat doe je dan? Dan creëer je zelf een moment met actualiteitswaarde. Zo ontstond de ‘Week van de Klassieken’, georganiseerd door uitgeverij Athenaeum. Een idee van Suzan Bergman: ‘De literatuur uit de klassieke oudheid is veel leesbaarder dan men denkt en het publiek ervoor is veel groter en makkelijker te bereiken dan werd aangenomen.’ In april 2010 vond alweer de derde Week van de Klassieken plaats. Klassieke uitgaven werden dan in een pocketreeks uitgegeven, met als bonus een geschenkboekje. Het betekent een flinke extra omzet en de investering verdient zich daarmee ruimschoots terug. Ook vinden er activiteiten plaats in samenwerking met een groeiend aantal partners, waaronder musea en het Historisch Nieuwsblad. Zo profiteert men van de aandacht van elkaars achterban en ontstaat er ook meer aandacht voor de klassieke literatuur in het algemeen.
onderdelen op de jaaragenda zijn een vrouwenboekenfestival, de uitreiking van de Emancipatieprijs en de presentatie van de Top 100 Machtigste Vrouwen. Daarnaast is er ruimte voor bijeenkomsten die inspelen op de actualiteit. De Opzij Café’s worden goed bezocht en gewaardeerd, zowel door abonnees als niet-abonnees. Ook
de pers besteedt er regelmatig aandacht aan. De bijeenkomsten vervullen daarmee verschillende functies: de redactie krijgt heel directe informatie over wat er bij de doelgroep leeft, er worden abonnees geworven, men versterkt de band met lezers en krijgt via de media ook aandacht van een bredere groep potentiële lezers. >
4 Opzij Wat: Opzij Café Waar: www.opzij.nl Als redactie wil je weten wat er leeft bij je doelgroep. Alle digitale ontwikkelingen ten spijt, de allerbeste manier daarvoor is nog altijd de persoonlijke ontmoeting. Maandblad Opzij organiseert daarom sinds eind 2008 ongeveer vijf bijeenkomsten per jaar, onder de noemer ‘Opzij Café’. Vaste
21 JUNI
JUNI
JUNI
Francine Oomen en Paul van Loon winnen de Prijs van de Nederlandse Kinderjury Paul van Loon wint voor de 10e keer de Prijs van de Nederlandse Kinderjury. Paul van Loon’s Dolfje Sneeuwwolfje ontving de prijs in de categorie 6 tot 9 jaar. In de categorie 10 tot 12 jaar is Francine Oomen’s Hoe overleef ik mijn vriendje? (en hij mij!) de winnaar. Francine Oomen wint de prijs voor haar Hoe overleef ik…-reeks voor de 7e achtereenvolgende keer.
Ruud Hollander ontmoet de Dalai Lama Donderdag 4 juni heeft Happinez-hoofdredacteur Ruud Hollander de eer om de Dalai Lama persoonlijk te ontmoeten. Ruud spreekt met hem over het belangrijkste advies dat hij ooit kreeg. En de lessen die wíj daar weer uit kunnen leren.
Zilveren Vingerafdruk 2009 voor Karin Slaughter De prijs voor beste buitenlandse thriller 2009 gaat naar Karin Slaughter voor Versplinterd, een uitgave van Cargo.
>
5
7
8
Psychologie Magazine
Yogaonline
Voetbal International
Wat: Online trainingen Waar: www.psychologiemagazine.nl
Wat: Samenwerking met Spa Waar: www.yogaonline.nl
Wat: digitale modellen Waar: www.vi.nl
Psychologie Magazine wil lezers helpen het beste uit zichzelf te halen. Dat vertaalt zich sinds november 2008 ook in het aanbieden van onlinetrainingen met titels als ‘Vergroot je zelfvertrouwen’ en ‘Stop met piekeren’. Deze zijn ontwikkeld in nauwe samenwerking met psychologen, gebaseerd op gedegen wetenschappelijk onderzoek en bewezen technieken. De trainingen bestaan uit opdrachten per e-mail, ondersteund door onder andere filmpjes, visualisaties en sms’jes. Deelnemers maken hun opdrachten in alle rust op een beveiligde, persoonlijke pagina en kunnen ervaringen uitwisselen op een forum. Inmiddels volgden ruim 10.000 cursisten een onlinetraining. De prijzen variëren van € 9,95 tot € 39,95. Deze onlineservice vormt inmiddels een belangrijke extra inkomstenstroom voor Psychologie Magazine. Op dit moment maakt vooral de lezerskern van het papieren blad er gebruik van, de komende tijd gaat Psychologie Magazine de trainingen ook nadrukkelijk daarbuiten promoten.
Spa wilde in 2009 op een originele manier aandacht vragen voor de lancering van een nieuwe 0,75cl-fles, gericht op sporters. In samenwerking met yogaonline ontstond een actie waarbij inhoud en promotie naadloos met elkaar verweven werden. Yogaonline redacteur Jan Denecke: ‘Het is in zo’n geval belangrijk dat zowel adverteerder als bezoeker tevreden is en dat er geen afbreuk wordt gedaan aan het product yogaonline. Hoewel er online ruimere mogelijkheden zijn om content en commercie te combineren dan in het blad, staat de kwaliteit van de inhoud ook op de website altijd centraal.’ Het resultaat was een speciaal voor dit doel ontwikkelde zuiverende yogales op yogatv, waarbij een yogamatje van Spa en enkele Spaflessen zichtbaar waren. Daarnaast werd op de website een advertorial geplaatst over het belang van water drinken, plus een banner. Spa creëerde met deze combinatie van elementen een hoogwaardig bereik bij een zeer gerichte doelgroep en was zeer tevreden over het resultaat.
Wat midden jaren 90 begon als een project ‘erbij’ is in 2009 uitgegroeid tot een interactief platform met minimaal 250.000 unieke bezoekers per dag: www. vi.nl. Voetbal International is allang niet meer alleen het papieren weekblad; de website is een integraal onderdeel van het merk geworden. De site heeft zowel journalistiek als commercieel een breed scala aan mogelijkheden, vertelt Gert-Jan Schikker, marketing manager Nieuwe Media. ‘Kort gezegd ligt de nadruk bij het weekblad op achtergrondinformatie en opinie, terwijl op de website actualiteit en interactie centraal staan. Blad en site vullen elkaar prima aan. Een goed voorbeeld hiervan is de voetbalstatistiekdatabase. De wedstrijdstatistieken, populaire pagina’s in het blad, worden gedeeltelijk ook online aangeboden. We hebben, net als veel andere titels, een webshop, een specialty store voor de echte liefhebber. Ook vi tv wordt via de website ontsloten. Met onze eigen content op www.vi.nl boeken we al jaren positieve resultaten. Advertenties zijn de belangrijkste bron van inkomsten, gevolgd door business-toconsumer inkomsten uit de webshop en uit mobiele internetdiensten. Zo hebben we bijvoorbeeld applicaties ontwikkeld voor de iPhone, in samenwerking met specialist Saints.’
6 Scripta Media Wat: Vrij Zijn Waar: www.vrijzijn.vrijuit.nl De relatie met de doelgroep versterken en meer te weten komen over haar interesses. Dat zijn de primaire doelstellingen van Vrij Zijn, het digitale relatiemagazine van reisorganisatie Vrij Uit. Joris van der Wyck van Scripta Media is projectleider van deze innovatieve uitgave. ‘Een relatiemagazine zoals dit biedt haar lezers in de eerste plaats redactionele content, voor een moment van ontspanning en inspiratie. We brengen onderwerpen rondom vakantiebestemmingen die de doelgroep interesseren, gepresenteerd vanuit niet - voor de hand liggende invalshoeken. De digitale vorm biedt extra mogelijkheden om de informatie aan te vullen met
bijvoorbeeld video, dialoog en interactieve elementen als een quiz, persoonlijke tips of een wedstrijd. Dat is aantrekkelijk voor de lezer, maar ook voor Vrij Uit. Met de informatie die men zo over de doelgroep verkrijgt, kan Vrij Uit haar relatiedatabase verrijken. Dat stelt hen in staat om het magazine nog beter op de doelgroep toe te snijden. Uiteindelijk kan men lezers zelfs voorzien van gepersonaliseerde informatie en aanbiedingen. Scripta Media begeleidt Vrij Uit in het hele proces: de opzet van het digitale magazine, het werven van lezers en het analyseren van lezersdata. Ook adviseren we over de mogelijkheden tot het personaliseren van informatie. Informatie mag nooit voorspelbaar worden: de doelgroep wil verrast blijven worden.’
22
De winnaar staat alleen van Paulo Coelho staat op nummer twee van de best verkochte boeken in De Arbeiderspers top drie van 2009.
9 Querido Wat: Querido TV Waar: www.querido.nl Lezers zijn nieuwsgierig naar schrijvers. Uitgeverij Querido plaatste daarom op haar website korte filmpjes van een aantal van haar auteurs. Ze vertellen daarin wat over zichzelf, leggen uit hoe ze te werk gaan en lezen een favoriet stuk voor uit eigen werk. Miriam Evers, promotiemedewerker: ‘Een biografie en foto leveren, dat kan iedereen. Als uitgeverij hebben we juist de mogelijkheid om meer te bieden. Het internet is het ideale medium daarvoor. Door de auteur te zien en te horen gaan lezers zich meer met de persoon identificeren en worden meer “fan”. Wat de boekverkoop natuurlijk bevordert. We gaan hier zeker nog meer mee doen.’
JUNI J
JULI
P Psychologie Magazine lanceert derde online training: Wat wil ik echt? PPsychologie Magazine lanceert de derde online training getiteld ‘Wat wil ik echt?’. Met deze training krijgen deelnemers aan de hand van w ppersoonlijke opdrachten (ondersteund met filmpjes en visualisaties) in 8 weken een beter beeld van wat ze willen met hun leven. Daarnaast oontvangen zij sms-berichten en kunnen ze elkaar onderling coachen en eervaringen uitwisselen op het forum.
Margriet van der Linden presenteert Zomergasten Margriet van der Linden (39) is de nieuwe presentator van het VPRO-programma Zomergasten. Dit maakte ze maandag bekend in De Wereld Draait Door. Ze ontvangt haar gasten van 26 juli tot en met 30 augustus.
Digitale modellen: e-books
Bladeren versus scrollen 2009 was het jaar van de eerste prille stappen in de wereld van de digitale boeken. Al aan het einde van 2008 waren er WPG-breed duizend titels gekozen om met terugwerkende kracht te converteren tot e-book.
Anne Schroën, marketingmanager van De Bezige Bij: ‘In 2009 hebben we een heel belangrijk begin gemaakt met de verkoop van e-books bij De Bezige Bij. Mede ingegeven door alle digitale ontwikkelingen hebben we enorme stappen gezet in het beheer van onze content. Met name op het gebied van de multidisciplinaire opslag van digitale content, zodat er op alle mogelijk manieren gebruik van kan worden gemaakt. Niet alleen voor traditionele boeken, maar zeker ook op digitale wijze. Er is zo ontzettend veel mogelijk. Zo is er op Google nu al een digitale bibliotheek, waarbij je binnen no time naar bladzijde tachtig flitst om een fragment op te zoeken. De impact van deze nieuwe modellen is enorm, maar ik geloof niet dat het fysieke boek in de toekomst helemaal van het toneel zal verdwijnen.’
Caroline Reeders, commercieel manager Arbeiderspers, Balans: ‘De e-bookverkoop staat nog in de kinderschoenen. 2009 werd gekenmerkt door veel energie, opwinding en vallen en opstaan. De verkoopaantallen zijn nog peanuts. Ik vraag me af of papieren boeken over een paar jaar hetzelfde zijn als lp’s en singeltjes nu. Zo’n gedateerd product dat een glimlach op je gezicht veroorzaakt. Zullen dragers naast elkaar bestaan of gaan ze elkaar echt vervangen? Ik ben er zeker van dat het aandeel in e-books dat nu nog achter de komma is, zal toenemen. Nu zijn er zo’n 1000 WPG-titels leverbaar. De echte stijging verwacht ik op het moment dat de iPad hier komt. In 2010 zullen e-books nog geen vijf procent van de omzet uitmaken, maar voor 2011 durf ik dat niet te zeggen.’
Sociale media helpen boekenverkoop Sociale media zoals Hyves, Twitter en Facebook scheppen nieuwe mogelijkheden om rechtstreeks, interactief en individueel met lezers te communiceren. Uitgeverij De Arbeiderspers wil hier meer gebruik van maken en startte in 2009 onder andere een eigen groep op Facebook. Via deze groep deelt De Arbeiderspers nieuwtjes met ruim vierhonderd aangesloten ‘vrienden’ en trekt zij mensen naar de eigen website en auteurssites. Nog meer effect hebben de individuele Facebookactiviteiten van auteurs zoals Paulo Coelho, Atte Jongstra en Joost Zwagerman. Tijdens de Boekenweek 2010 communiceerde Joost Zwagerman bijvoorbeeld dagelijks via Facebook over zijn boekhandelstournee. Dergelijke berichten bevorderen de aandacht voor de auteur en zijn werk en hebben een positieve invloed op de boekenverkoop. De komende tijd wil De Arbeiderspers nog meer verbinding leggen tussen de verschillende websites, weblogs en sociale media, om zo het contact tussen uitgevers, auteurs en lezers verder te intensiveren. Boekenuitgeverijen waaronder Nijgh & Van Ditmar, Uitgeverij Athenaeum, Ludion en Querido hebben ook een eigen Facebook-pagina.
‘Ik vraag me af of papieren boeken over een paar jaar hetzelfde zijn als lp’s en singeltjes nu’ Susan Breeuwsma, manager commerciële services WPG: ‘Gezamenlijk is er tegelijk met het converteren een e-workflow ontwikkeld dat de opmaker van een boek in staat stelt om nagenoeg simultaan een bestand aan te leveren voor de drukker, voor een e-book en voor het archief in een medium onafhankelijke vorm. De e-books van wpg-uitgeverijen hebben als enige een eigen verzorging en vormgeving, in plaats van dat ze alleen gescand zouden zijn. Bovendien hebben we er veel kennis mee opgedaan. Terwijl dit proces verliep zijn ook de eerste acties met e-books gedaan. Alles in het kader van ervaring opdoen en zien hoe de markt reageert.’
23 JULI
JULI
Grote Optimel Eurosparen actie in samenwerking met WPT Tot 2 juli: één jaar lang staan namelijk op alle Optimel pakken de logo’s van Yoga Magazine, Psychologie Magazine en Men’s Health. Dit als onderdeel van de grote Optimel Eurosparen actie.
Simon Vinkenoog overleden Schrijver Simon Vinkenoog is zondagochtend 12 juli op 80-jarige leeftijd in zijn woonplaats Amsterdam overleden. Vinkenoog schreef meer dan dertig boeken en was tussen 2003-2005 ad interim Dichter des Vaderlands toen hij inviel voor Gerrit Komrij.
Over de liefde van Doeschka Meijsing van Does Querido staat op nummer Quer twee van de best verkochte boeken in de verko Querido top drie van Quer 2009. 2009
‘Digitale nieuwsbrieven, internet, e-learning, fora, mobiel internet, interactieve applicaties - elke dag denken en werken we crossmediaal’
24 AUGUSTUS
FeX]_Xeb\c`ab mf\kYXcn\\bYcX[ +,jk\ aXXi^Xe^ , d\` )'(' Ei% (/ Cfjj\ eldd\ij e )#00&9\c^` e *#*'
AUGUSTUS
www.vi.nl
Bryan Ruiz troetelkind
Arjen Robben bescheiden vedette
Wout Brama
Voetbal International en Toto zoeken dé voetbalexpert van het nieuwe voetbalseizoen Al jaren doen prominenten als Jack van Gelder, Henk Spaan, Wilfred Genee en Johan Derksen in de VI Seizoengids hun voorspelling over de eindstand van de Eredivisie. Afgelopen seizoen was Jan Joost van Gangelen de beste voorspeller en daarmee winnaar van de Toto-Cup. Voor het nieuwe seizoen 2009/2010 zijn Toto en VI een samenwerking aangegaan met als doel dé voetbalvoorspeller van Nederland te vinden.
Tukker met titel
Ron Vlaar wederopstanding
FC TWENTE BETER DAN TOPDRIE Blaise Nkufo zeven jaar Enschede
Steve McClaren ultieme revanche
Jan Vertonghen kapot en gefrustreerd
Sander Boschker
BP
veteraan in topvorm
PSV-coach Fred Rutten neemt zichzelf niets kwalijk
Wekelijks nieuwe videofragmenten op www.thomasrosenboom.nl Op vrijdag 28 augustus 2009 verschijnt Zoete mond, de langverwachte nieuwe roman van Thomas Rosenboom. In aanloop naar de verschijning zal wekelijks een nieuw videofragment worden geplaatst op www.thomasrosenboom.nl.
Magazines
Voorzichtig juichen 2009 was geen makkelijk jaar. De druk op de tijdschriftenbranche werd ongekend groot, de advertentiemarkt stortte in en de concurrentie op de markt was moordend. Ook Weekbladpers Tijdschriften had het moeilijk. Toch werd 2009 een jaar waarin nieuwe product- en marktcombinaties op de markt zijn gebracht en de opgaande lijn werd verankerd. Digitalisering en ontlezing bedreigen het oude ambacht van bladen maken nog altijd en de financiële crisis betekent een forse terugloop in advertentie-inkomsten, ook bij Weekbladpers Tijdschriften. Maar dat is geen reden om bij de pakken neer te zitten. Integendeel, de markt biedt voldoende aanknopingspunten om de kracht van de organisatie te benutten. wpt beschikt over prachtige nieuwe, maar ook solide en gevestigde titels, stuk voor stuk sterke merken. Dankzij diversificatie in aanbod, nieuwe klantstrategieën, meer samenwerking binnen wpg en creatieve productontwikkeling, staat ook de organisatie Weekbladpers als een huis.
Zelfkennis In tijden van crisis kan het geen kwaad je sterktes te benoemen. Dat heeft het management van Weekbladpers Tijdschriften gedaan (zie kadertekst op pagina 26). Los van die oefening in zelfkennis, is het prettig dat wpt zich op de betaalde lezersmarkt begeeft. Die markt is minder conjunctuurgevoelig, zo blijkt ook uit de vrij constante groei die bijvoorbeeld Psychologie Magazine en Happinez laten zien. Een van de belangrijkste redenen voor die positieve ontwikkeling is _ paradoxaal genoeg _ het feit dat het niet meer alleen om het magazine zelf gaat, maar steeds meer om allerlei toeters en bellen. Het laatste jaar zijn grote stappen gezet in de crossmediale versterking van titels, constateert online uitgever Eline Deijs: ‘Met een goede website en een daaraan gekoppelde webshop versterk je het blad. Ook in zoekmachine-optimalisatie hebben we veel vorderingen gemaakt. Onze online marketeer zorgt er continu voor dat sites technisch slim en “spiderbaar” zijn opgezet, dat de content toegankelijk is en dat we gelinkt worden. Het resultaat is dat onze sites nu aanmerkelijk beter scoren in Google.’
Naast deze min of meer noodzakelijke ingrepen kun je via internet veel extra’s bieden. Deijs: ‘De recent gelanceerde online trainingen van Psychologie Magazine en J/M zijn een groot succes. De bmicalculator op de site van Men’s Health is een populair bezoekdoel. Runner’s tv op de site van Runner’s World idem dito. De digitale ontsluiting van het archief van Vrij Nederland, gratis voor abonnees, werkt goed. Kortom, er zijn heel veel mogelijkheden.’
Spannend En het eind is nog lang niet in zicht. Nu er allerlei mobiele devices op de markt komen _ smartphones, iPad’s _ en de internetpenetratie in Nederland hoog is, opent zich een nieuwe markt. Waar de digitalisering altijd als een bedreiging voor het bladenmakersambacht werd gezien, biedt juist een apparaat als de iPad de mogelijkheid om meer tijdschriftachtige content online aan te bieden. Deijs: ‘Eigenlijk gaat het nu pas beginnen. Wat voor apps gaan we aanbieden voor smartphones? Betaald of gratis? Wat gaan we voor de iPad ontwikkelen? Hoe gaan we met user generated content om? Er komt een heel spannende tijd aan, die het erg leuk maakt om nu uitgever te zijn. Ik geloof in het naast elkaar uitproberen en testen van toepassingen om te ontdekken waar de succesvolle businessmodellen liggen: het lef hebben om nieuwe dingen uit te proberen en accepteren dat er wel eens wat kan mislukken.’ Dat lef lijkt Weekbladpers Tijdschriften gegeven. Met name op onlinegebied zijn het laatste jaar veel toepassingen succesvol in de markt gezet. En niet alleen als een solo-activiteit van Weekbladpers, maar steeds vaker ook in samenwerking met adverteerders, zoals de online zakgeldcalculator die ing en J/M samen hebben ontwikkeld.
Raymond van Kasterop en Eline Deijs
AUGUSTUS
AUGUSTUS
Nieuwe editie van hardloopklassieker Bij Het Sporthuis is het cultboek Eens een hardloper verschenen in een nieuwe editie. Het boek werd in 1978 door de auteur in eigen beheer uitgegeven. Van deze editie werden meer dan 100.000 exemplaren verkocht. ‘De beste roman ooit over hardlopen geschreven.’- Runner’s World.
Barbara Stok wint de Stripschapprijs 2009 Barbara Stok heeft de Stripschapprijs 2009 gewonnen. De Stripschapprijs is de belangrijkste stripprijs van Nederland. Barbara Stok is de eerste vrouw ooit die de Stripschapprijs krijgt. Haar werk wordt uitgegeven door Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar.
Groeipotentie Dat zulke staaltjes van co-creatie succesvol kunnen zijn heeft ook te maken met een andere manier van klantbenadering. Geen compleet nieuwe aanpak, maar toen de nieuwe manager Sales binnen wpt, Raymond van Kasterop, in oktober vorig jaar aantrad, heeft hij de boel letterlijk en figuurlijk opgeschud. Zijn afdeling zat versnipperd door het pand, maar deelt nu één ruimte: ‘Dat is goed voor de teamgeest en we werken beter samen. We zitten trouwens nog midden in een veranderingsproces. Met een extern bureau zijn we aan het kijken waar het nog scherper kan, zowel in de frontoffice als in de backoffice. Wat we in ieder geval al aangescherpt hebben is de marktbenadering: elke accountmanager is verantwoordelijk voor een aantal markten en heeft daarin zijn targets liggen. Dat maakt hem of haar een prima gesprekspartner >
25
De kracht van de organisatie
> voor de adverteerder. Bovendien zijn de accountmanagers verantwoordelijk voor een of meer titels, titels waar zij alles van afweten.’ En dat levert meer business op, zo blijkt. Begin 2010 zijn er al meer advertentieinkomsten dan begin 2009. ‘De targets voor de accountmanagers zijn ambitieus’, verduidelijkt Van Kasterop. ‘Maar met de nieuwe aanpak kunnen we meer de diepte in. Bovendien hebben we meer capaciteit op telefonische verkoop gezet, zodat de accountmanagers zich niet meer met de onderkant van de markt hoeven bezig te houden.’ Groot voordeel daarvan is dat ze met betere plannen naar de (grote) klanten kunnen en meer tijd aan new business kunnen besteden. Van Kasterop: ‘Dáár ligt groeipotentie, in nieuwe klanten en in nieuwe producten.’
De bestanddelen van Weekbladpers Tijdschriften zijn door het managementteam in kaart gebracht. Directeur Karin van Gilst: ‘We hadden er behoefte aan eens op een rij te zetten waar we goed in zijn, wat ons onderscheidt. Wat maakt ons “ons”? Uiteindelijk kwamen we op vier sterke, kenmerkende eigenschappen. 1. Idealisme en betrokkenheid; we hebben een passie voor onze boodschap en geloofwaardigheid is daarin cruciaal. 2. Persoonlijk en authentiek; ons kenmerk is eigenheid, een zekere tegendraadsheid, respect en de menselijke maat. 3. Vakmanschap en kwaliteit; voor onze professionals zijn ziel en zakelijkheid even belangrijk. 4. Creativiteit; zowel in het bladen maken als in het bedenken van nieuwe mediaproducten of het vinden van rendabele businessmodellen is dit ons onderscheidend vermogen.’ Deze sterktes zijn vertaald in concrete actiepunten, elk mtlid gaat daarmee aan de slag. Het motto is lekker down to earth: liever juichen over een stap die werkelijk is gezet dan treuren om een sprong die je niet hebt gehaald.
Meer diversificatie en slim samenwerken ‘Met de komst van de smartphones en iPad-achtige toepassingen dient zich een interessante toekomst voor bladenmakers aan’, constateert Karin van Gilst. ‘Print zal niet verdwijnen, het zal meer een onderdeel worden in een mix van producten rondom een merk. Maar het is niet one size fits all. Elk merk heeft zijn eigen kracht en mogelijkheden, de kunst is om die multimediaal optimaal te benutten, gestuurd vanuit de inhoud. Met de consument als vertrekpunt: wat wil iemand wanneer en op welke manier tot zich nemen? De kracht van print konden we op internet nooit echt goed kwijt, wel de kracht van interactiviteit. Met zoiets als de iPad kun je die kracht weer wel benaderen en bijvoorbeeld meer sfeer creëren of de lezer op een laidback manier laten lezen net als in een tijdschrift. Daarnaast gaan we nog meer samenwerken binnen wpg. Dat gebeurt nu al, zie bijvoorbeeld het succesvolle tijdschrift Hoe overleef ik… dat we samen met Querido lanceerden. En met de recente overnames van Bruna en Standaard zijn de mogelijkheden nog talrijker geworden. Onze organisatie wordt groter, maar de vrijheid om de eigen koers te bepalen blijft. En wij hebben de mensen, om scherp en creatief de kansen te pakken.’
Dicht op de bal
Door samen te werken _ Sales, redacties en online _ kan wpt adverteerders veel extra bieden. Die samenwerking wordt volop gezocht, met ‘online’ als een soort bindmiddel. Deijs: ‘Toen ik hier kwam werken, heb ik mezelf drie doelen gesteld: meer online bezoek, meer online omzet en meer kennis delen. Via formele en informele sessies is er een stevige discussie op gang gebracht over digitale ontwikkelingen. Daar plukken we nu de vruchten van, want de multimediale aanpak is de toekomst.’ En dat is dus precies waar ook Van Kasterop op aanstuurt: ‘Onze bladen zijn geen massabladen, onze kracht is dat we specifieke doelgroepen kunnen bereiken. Dus met goede producten, acties en combinaties met online kunnen we een hoge conversie bereiken. Daarom is die verscherpte focus van onze accountmanagers zo belangrijk: samen met de adverteerder ondernemen, dicht op de bal spelen. Hoe kunnen we het meest uit de markt halen, wij, maar ook de adverteerder?’ Het mooie is dat nieuwe, online producten lanceren helemaal niet veel hoeft te kosten, zegt Deijs: ‘Ons voordeel is dat we over gespecialiseerde inhoud beschikken, over hardlopen, psychologie, opvoeden, noem maar op. Hoe minder generiek je content is, hoe makkelijker het is om je businessmodel op internet rond te krijgen.’
Weekbladpers Tijdschriften is uitgever van Vrij Nederland, Opzij, Psychologie Magazine, J/M voor Ouders, Hollands Diep, Yoga Magazine, Happinez, Hoe overleef ik..., Runner’s World en Men’s Health. WPT heeft een lange geschiedenis in het uitgeven van tijdschriften voor cultureel en politiek geïnteresseerden, voor een doelgroep van over het algemeen hoger opgeleiden.
Voor meer creatieve modellen zie pagina 21.
26 AUGUSTUS
Het best verkochte boek van De Bezige Bij in 2009: Duizend schitterende zonnen van Khaled Hosseini.
Het ongelooflijke succes van De eenzaamheid van de priemgetallen De eenzaamheid van de priemgetallen (verschenen bij UItgeverij Cargo) is het aangrijpende verhaal van een bijzondere vriendschap dat de lezer vanaf de eerste pagina in zijn greep houdt, en een grandioos debuut waarmee Paolo Giordano blijk geeft van een scherp inzicht in de complete menselijke psyche. Het boek krijgt louter positieve recensies en is populair onder lezers: er zijn al meer dan 300.000 exemplaren verkocht. In 2011 zal het verhaal ook als toneelstuk op de planken worden gebracht.
Magazines: oplagecijfers
WPG Facilitair Bedrijf: service en advies
HOI- en NOM-cijfers in 2009
Wat speelde er in 2009 in het Klanten Service Centrum
Verspreide oplage Happinez Hoe Overleef Ik Hollands Diep J/M Men’s Health Opzij Psychologie Magazine Runner’s World Voetbal International Vrij Nederland Yoga Magazine
2009 196.596 50.390 50.687 53.755 45.673 68.347 124.338 35.578 170.049 48.036 64.151
Aantal telefoontjes beantwoord 127.224 Aantal emails 83.275 Bereikbaarheidpercentage 97.1% Service level 80.7 % Gem. wachttijd klant (in sec.) 22 sec Gem. duur telefoontje 2:06 De medewerkers: • Verkopen niet alleen tijdschriften, maar ook shirts, foto’s en yogamatjes. • Verwerken alle bestellingen voor de Kikkertiendaagse en hanteren het werkwoord: “kikkeren”. • Merken hoe vaak mensen een verkeerde postcode/huisnummer combinatie doorgeven. • Merken dat klanten steeds mondiger worden en niet schromen om een ander welkomstgeschenk te vragen, omdat ze het oorspronkelijke geschenk bij nader inzien niet mooi vinden. • Krijgen zo heel af en toe klanten op bezoek, die dan een doosje chocola meenemen. • Fietsen soms zelf langs een klant om een blad na te bezorgen.
Gemiddeld bereik 2009 548.000 * 113.000 234.000 236.000 259.000 561.000 168.000 995.000 262.000 120.000
* Hoe overleef ik is niet in het NOM onderzoek opgenomen
Maandbereik gemiddeld aantal unieke bezoekers per maand gemiddeld aantal bezoeken per maand Bron: HOI NOM printmonitor 2009-II STIR webmeter
vi.nl 840.826 10,4 miljoen
verspreide oplage 2009-1 t/m 2009-4 gemiddeld bereik vi.nl
Klanten Kennis Centrum Het Klanten Kennis Centrum verricht werkzaamheden voor alle wpg-uitgeverijen en is hét kenniscentrum op het gebied van applicatie- en databasebeheer, direct marketing en marktonderzoek.
Media-uitgaven De mediabestedingen van adverteerders zijn in 2009 fors gedaald: publiekstijdschriften hadden te maken met een daling van 16 procent, vaktijdschriften kregen 20 procent minder advertentie-inkomsten, aldus onderzoeksbureau Nielsen. Online adverteren wordt juist populairder, vooral door de meetbaarheid van resultaten, de mogelijkheden om het middel heel gericht in te zetten en de flexibiliteit van het medium.
KlantenServiceCentrum Het KlantenServiceCentrum onderhoudt de klantcontacten voor alle tijdschriften, boeken- en tijdschriftenwebshops van wpg Uitgevers. De communicatie met de klant vindt plaats via telefoon, email en post. Naast vragen over het abonnement of de bestelling behandelt het contactcenter ook de betalingen hiervan en verzorgt de inschrijving van schriftelijke aanmeldingen. Het ksc was het afgelopen jaar betrokken bij een aantal projecten zoals het implementeren van de webshops voor de tijdschriften, selfservice en email-nieuwsbrieven. De vi webshop werd als eerste in november opgeleverd en in december volgde de Yoga webshop. Voor het KlantenServiceCentrum gold in 2009 dat wederom veel telefoontjes en email verwerkt werden. De gestelde service levels werden over het algemeen goed gehaald. Daarnaast was het KSC betrokken bij een aantal projecten zoals het implementeren van de webshops voor de tijdschriften, selfservice en email-nieuwsbrieven. De VI webshop werd als eerste in november opgeleverd en in december volgde de Yoga webshop. In 2009 trad een nieuwe Telecomwet in werking waardoor marketingactiviteiten aan strengere regels gebonden zijn. In samenwerking met juridische zaken werden de gevolgen voor WPG op een rijtje gezet en fungeert het Klanten Kennis Centrum als adviseur en tussenpersoon voor de organisatie.
Informatisering & Automatisering De afdeling Informatisering & Automatisering is verantwoordelijk voor het onderhoud van de diverse bedrijfssystemen, systeemontwikkeling, ontwikkeling van webservices en advies en projectmanagement van ict-projecten.
27 AUGUSTUS
SEPTEMBER
Het Grote J/M Onderwijsonderzoek 2009: Ouders teleurgesteld in school Meer dan de helft van de ouders meent dat het huidige onderwijs niet het uiterste uit kinderen haalt. Slechts 5 procent vindt dat het echt goed gaat; de rest is minder enthousiast. Ze waarderen het Nederlandse onderwijs met een kleine voldoende: een 6,7 voor de basisschool en een 6,5 voor de middelbare school. Dit blijkt uit een representatief onderzoek uitgevoerd door Qrius in opdracht van het maandblad J/M.
A.F.Th. van der Heijden naar De Bezige Bij Vanaf 1 september 2009 verschijnt nieuw werk van A.F.Th. van der Heijden bij uitgeverij De Bezige Bij. Ook zijn eerder bij Querido uitgegeven titels worden door De Bezige Bij overgenomen.
Het best verkochte boek van Querido in 2009: ZZoete mond van Thomas Rosenboom.
Magazines: Voetbal International
‘In de kijker spelen bij de rest van de wereld’ Tom Kraaijeveld (coördinator VI Images) ‘Honderdduizenden dia’s en negatieven worden er niet beter op als ze – sinds 1965 – in een kast liggen te verstoffen. De kwaliteit van het materiaal gaat dan met sprongen achteruit. Het leefde al zo’n tien jaar bij de oude garde van Voetbal International om iets met het archief te doen, maar hier was steeds geen tijd voor. Het was nu of nooit, we moesten het archief redden en er hopelijk ook iets aan verdienen. Om dit te realiseren hebben we Hillcreek Pictures in de arm genomen voor het gezamenlijk opzetten van vi Images, een fotodatabank. Zij hadden zich al bewezen op het gebied van exploiteren van fotografie. Hillcreek heeft de commerciële kennis in huis en wij het materiaal en de voetbal knowhow. Een uitstekende combinatie. Naast oude bieden we vooral ook actuele foto’s, die de hele wereld kan kopen. Ons grote voordeel is dat wij een prachtig netwerk in het voetbalwereldje hebben. In eerste instantie gebruiken wij het beeld voor ons eigen weekblad en voor de website, waardoor we spelers eerder voor de camera krijgen dan een andere partij. Zo maken we wekelijks portretten van voetballers. Door dit netwerk bieden wij iets dat de gemiddelde beeldbank niet heeft. Uniek is dat we uiteindelijk Voetbal International alleen maar met ons eigen beeld willen vullen. Dit scheelt natuurlijk ontzettend in de kosten. Het winnen van de wpg Innovatieprijs – voor het meest innovatieve idee binnen wpg Uitgevers – was een mooie gelegenheid om onze beeldbank binnen de holding onder de aandacht te brengen. Vrij Nederland én De Arbeiderspers maken al van onze beelden gebruik. Ik denk dat we een goede testcase voor wpg zijn: want wat voor voetbalfoto’s geldt, geldt ook voor andere gebieden. De beeldbank groeit met de dag. Zowel met binnen- als buitenlands beeld. Het wk dat voor de deur staat, biedt een uitgelezen kans om ons in de kijker te spelen bij de rest van de wereld.’
Voetbal International is al vanaf 1965 het enige, echte voetbalopinieweekblad in Nederland. Dankzij uitgebreide verslaggeving, statistieken en interviews is de lezer wekelijks op de hoogte van alle nationale en internationale voetbalfeiten en de verdieping daarvan. Via vi.nl biedt Voetbal International permanent nieuws aan, ook voor mobiel Internet. Op rtl7 wordt twee keer per week de voetbaltalkshow Voetbal International uitgezonden, waarin redacteuren de kijkers bijpraten over gebeurtenissen in de voetbalwereld. Sinds 2009 maakt uitgeverij De Buitenspelers onderdeel uit van Voetbal International.
28
Godenslaap van Erwin Mortier staat op nummer drie van de best verkochte boeken van De Bezige Bij van 2009.
SEPTEMBER
SEPTEMBER
De grote recessie. Centraal Planbureau over de kredietcrisis Op 1 september verschijnt bij Uitgeverij Balans De grote recessie. Het Centraal Planbureau over de kredietcrisis van Coen Teulings en Casper van Ewijk. Hierin geeft het Centraal Planbureau (CPB) tekst en uitleg over de meest ingrijpende economische crisis van onze tijd.
Wereldprimeur: John Irving – Last Night in Twisted River Op 2 september verschijnt bij De Bezige Bij het nieuwe boek van John Irving: Last Night in Twisted River. De verschijning van de Engelse editie bij De Bezige Bij vond een maand eerder plaats dan elders, waarmee Nederland een wereldprimeur had.
‘De dia van de grootste voetballer van Nederland laat zien hoe ver ons archief terug gaat. De foto geeft perfect de tijdgeest weer. Johan Cruijff is degene waar we de meeste foto’s van hebben in onze beeldbank. Het is uniek te noemen dat we hem zo vaak gefotografeerd hebben door de jaren heen.’
29
SEPTEMBER
SEPTEMBER
De Elephant Parade 2009 Vanaf 5 september kun je overal in Amsterdam manshoge olifanten tegenkomen. Want de hoofdstad is het decor van de Elephant Parade 2009, een kleurrijk kunstproject waarvan de opbrengst ten goede komt aan de bedreigde olifantenpopulatie in Azië. Drie van de meer dan honderd olifantsbeelden zijn ontworpen door lezers van Happinez.
Yoga Magazine organiseert Nederlandse Global Mala Op zondag 20 september organiseert Yoga Magazine weer de Nederlandse tak van de Global Mala. Een wereldwijd evenement, waarbij yogi’s in alle landen tegelijkertijd aan yoga doen voor het goede doel.
S Sonny Boy van Annejet van der Zijl staat op nummer drie van de best verkochte boeken van Nijgh & Van Ditmar van 2009.
‘Dit is mijn model. Al jaren. Al koop ik om het half jaar een nieuw paar. Mijn favoriete schoenverkoper mailt me dan dat ze weer klaar staan. Dan kom ik naar de zaak, praten we een half uur over hardlopen en aan het eind reken ik die schoenen bijna ongezien af. En de oude schoenen, die bewaar ik. Dat is het enige probleem eigenlijk: soms weet ik niet wat m’n oude, en wat m’n nieuwe schoenen zijn.’
30
In retraite van Carla de Jong staat op nummer twee van de best verkochte boeken in de Archipel top drie van 2009.
SEPTEMBER
SEPTEMBER
Bert Natter winnaar Selexyz Debuutprijs Voor zijn debuut Begeerte heeft ons aangeraakt (Thomas Rap) krijgt Bert Natter op maandag 7 september de Selexyz Debuutprijs. De prijs werd uitgereikt tijdens het jaarlijkse Manuscripta – de feestelijke opening van het boekenseizoen.
150.000 exemplaren van Genesis verkocht Op 23 september overhandigt Karin Slaughter het 150.000ste verkochte exemplaar van haar nieuwste thriller Genesis (Uitgeverij Cargo) aan een klant in Bruna Toolenburg in Hoofddorp.
Magazines: Runner’s World
‘Mag ik jouw bidon lenen?’ Olivier Heimel (hoofdredacteur) ‘Er zijn vier miljoen hardlopende Nederlanders. Mijn doel is om hen allemaal aan te spreken. Humor speelt een belangrijke rol. Met humor kom je dichter bij de lezer te staan. We gaan geen moppen vertellen als “Er komt een hardloper bij de dokter”, maar we gaan wel het blad op subtiele wijze wat speelser maken. Een belangrijke wijziging die ik heb doorgevoerd in Runner’s World is dat we de lezer niet langer met u, maar met je aanspreken. Om in vaktermen te praten, in het park roep je eerder tegen elkaar: “Mag ik jouw bidon even lenen?” dan: “Mag ik uw bidon even lenen?” Sportieve jongens onder elkaar. Een goede schappositie is ook iets waar we aan willen werken. We liggen vaak in de sporthoek en vrouwen – een doelgroep waar we ons ook steeds meer op willen richten – kijken daar minder vaak. Het zou ideaal zijn als er een blad zou komen dat vergelijkbaar is met ons blad, zodat wij samen een mooi hoekje kunnen creëren in het schap. Dat hoekje zou perfect naast de lifestylebladen kunnen komen, want die kant willen wij ook op. Dan gaat het om de zachtere kanten van het lopen, zoals op welke muziek en in welke kleren je kunt lopen. Bij deze veranderingen mogen we onze oude lezers niet uit het oog verliezen. Want het belangrijkst is om in het blad onze liefde voor hardlopen te laten zien. De redactie houdt zielsveel van lopen net als onze lezers. Voor mij was hardlopen vele jaren de belangrijkste bijzaak. Ik rende veel wedstrijden en nk’s. Nu loop ik nog steeds elke dag. Ik vind het heerlijk om de hei op te rennen samen met goede vrienden. Mannen schijnen ook beter te kunnen praten als ze elkaar niet aankijken, dus een goed gesprek is dan al snel geboren.’ Runner’s World bestaat sinds: Bij wpg Uitgevers sinds 1994 als Runners, vanaf 1995 als Runner’s World. Hoogtepunten 2009: Een duidelijk hoogtepunt was de Zandvoort Circuit Run, het jaarlijkse loopevenement dat door Runner’s World ‘geadopteerd’ is en waaraan meer dan 10.000 deelnemers meededen.
31 SEPTEMBER
OKTOBER
Lintje en 50e druk voor Jan Siebelink Op vrijdag 25 september wordt het eerste exemplaar van de jubileumeditie van Knielen op een bed violen (De Bezige Bij) uitgereikt aan Jan Siebelink. Tot zijn grote verrassing wordt hij bij die gelegenheid tot ridder benoemd.
Hoe overleef ik... mijn eerste zoen? DE MUSICAL De Hoe overleef ik...-boeken van Francine Oomen zijn enorm populair bij Nederlandse (puber)meiden en jongens. Producent Theater Familie speelt daarop in en brengt de musical Hoe overleef ik mijn eerste zoen? vanaf oktober 2009 naar de theaters. De regie is in handen van Bruun Kuijt, script en liedteksten zijn van Heleen Verburg.
Het best verkochte boek van Archipel in 2009: Gebroken licht van Kim Edwards.
Magazines: Vrij Nederland
‘Durven te selecteren’ Sander Pleij (redacteur) ‘Een van de opmerkelijkste punten van de restyling van Vrij Nederland vind ik dat er bijna geen lezer heeft geklaagd. Voor trouwe lezers is de beste restyling vaak één waarin niets gewijzigd wordt. En juist van deze groep krijgen we veel waardering. Zij vinden dat het blad sinds de restyling alleen maar is verrijkt. Dit vond ik heel bijzonder. Ook dat we in de eerste maand na de gerestylede versie zo’n 18.000 proefabonnees rijker waren. Het blad wordt door de redacteuren van a tot z gespeld en er wordt flink over gediscussieerd op de werkvloer. De verslaggever die nooit over recensies sprak, praat nu opeens mee over boekrecensies. Het leeft veel meer. Heel leuk: ik zag na de restyling al een paar keer zomaar in het openbaar iemand Vrij Nederland lezen. Ik heb zelfs iemand zitten bespieden die een van mijn stukken zat te lezen. En hij las het nog uit ook! De reden van de restyling is bekend: we moesten vn aantrekkelijker maken voor de abonnees en mensen die ons al af en toe kochten, bovendien wilden we onze eigen inhoudelijke wensen op een betere manier invullen. Zo willen we de lezer een diverser aanbod brengen. Er is gekozen voor een groter formaat, zodat er meer ruimte is voor fotografie en de tekst ook mooier en groter gepresenteerd kan worden. Ook is vn dikker geworden, zodat we er meer in kwijt kunnen. En er is aandacht gekomen voor het persoonlijke leven van de lezer. Wij willen de serieuze zaken des levens, maar óók leesplezier brengen. Ja, we zijn nu gevarieerder. Wat Vrij Nederland bijzonder maakt is dat wij kwaliteitsjournalistiek bieden en in deze moderne tijd voor mensen durven te selecteren. We zijn een gids voor mensen die willen nadenken over wat goed is en wat beter moet. Ik vind het een voorrecht om deel uit te maken van de redactie. Mijn eerste grote artikel was een portret van schrijver Tomas Lieske. Dat was geweldig: ik kreeg de tijd om hem drie keer uitgebreid op te zoeken. Ik ontmoette ook de mensen om hem heen. En daarna mocht ik al mijn schrijfkunst uit de kast halen om een zo mooi mogelijk verhaal te maken en de schrijver te duiden.’
32
Vrij Nederland is vernieuwd. Op acht oktober ligt het nieuwe nummer in de winkel. Het is 16 pagina’s dikker, heeft een groter formaat en is gedrukt op beter papier.
OKTOBER OK
OKTOBER
Zwijsen start samenwerking met de NOS Zwi De Nederlandse Omroepstichting wil een aantal van zijn merken in licentie de markt opbrengen. Uitgeverij Zwijsen is de eerste met wie lice lic e concreet wordt samengewerkt. Zwijsen brengt in oktober het eerste con nummer van het Jeugdjournaal Magazine op de markt, in een oplage nu num van 40.000 exemplaren.
Opzij: FNV-voorzitter Agnes Jongerius machtigste vrouw van Nederland Op 20 oktober presenteert Opzij in Amsterdam de top 100 van invloedrijkste vrouwen in Nederland, die in het novembernummer wordt gepubliceerd. Winnares Agnes Jongerius en een groot deel van de andere topvrouwen zijn daarbij van de partij.
‘Met een potlood kan ik in boeken zaken aanstrepen en vervolgens weer uitgummen. Daarnaast werk ik graag met potloden omdat ik van mijn zusje de meest geweldige puntenslijper ter wereld heb gekregen. Zo een met zo’n hengsel waar je rondjes mee kunt draaien. Erg leuk.’
33
OKTOBER
OKTOBER
OKTOBER
Jolande Withuis wint Grote Geschiedenis Prijs 2009 Met haar indringende biografie Weest manlijk, zijt sterk over verzetsheld Pim Boellaard, uitgegeven door Uitgeverij De Bezige Bij, heeft sociologe Jolande Withuis de Grote Geschiedenisprijs 2009 gewonnen.
Nederland leest Oeroeg Oeroeg, het roman-debuut van Hella S. Haasse uit 1948, vormt het middelpunt van Nederland Leest 2009. De vierde editie van deze grootste nationale leescampagne vindt plaats van 23 oktober t/m 20 november 2009.
Exclusieve lezing Van Gogh Museum 24 oktober Op zaterdag 24 oktober organiseert Hollands Diep in samenwerking met het Van Gogh museum een exclusieve middag. Je kunt een speciale lezing bijwonen, gegeven door or Leo Jansen, redacteur van de boekeditie Vincent van Gogh.. De brieven.
‘Een rekenmachine is mijn bijbel; het is de rechtvaardiging van de zakelijke uitspraken die ik doe. Ik ben een echte controlfreak, zonder rekenmachine kan ik niet. Daarin ligt ook het antwoord verborgen waarom ik geen digitale heb, maar eentje met een papieren rol: ik wil namelijk precies kunnen bekijken wat ik heb ingetypt. Toeval, daar doe ik niet aan.’
34
Kleertjes uit pyjamaatjes aan van Ploegsma staat op nummer twee van de best verkochte boeken in de Ploegsma top drie van 2009.
OKTOBER
OKTOBER
Jeugdliteratuurprijs Glazen Globe 2009 toegekend aan De gelukvinder Het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap (KNAG) heeft de Glazen Globe 2009 toegekend aan het boek De gelukvinder van Edward van de Vendel en Anoush Elman (Querido Kinderboeken).
Ad van Liempt maakt serie en boek De Oorlog De NPS-televisie zendt vanaf zondag 25 oktober een opzienbarende documentaireserie uit: De Oorlog, het verhaal van de overheersing van Nederland én het toenmalige NederlandsIndië door respectievelijk Duitsland en Japan. Het gelijknamige boek bij de serie, dat verder gaat waar de televisieserie ophoudt, is verschenen bij Uitgeverij Balans.
Relatiemedia: Scripta Media
‘We blinken uit! Mag je dat zeggen?’ Denise Riedstra (financieel manager) ‘wpg Uitgevers is een typisch Nederlands bedrijf en Scripta Media, waar ik financieel manager ben, past daar als kleine, hechte organisatie precies binnen. Hard werken, dat zeker, maar vooral ook ruimte hebben voor persoonlijke ontwikkeling. 2009 was een tropenjaar; we stonden voor de belangrijke job om Scripta Media financieel stabiel te houden. En dat is gelukt! We hebben, toen we de crisis zagen aankomen, bijtijds onze personele bezetting onder de loep genomen. Geen Amerikaanse snij-toestanden, maar middels open gesprekken laten zien wat goed was voor Scripta. Iedereen begreep dat sommige tijdelijke contracten niet verlengd konden worden. Onze transparantie werkte. Scripta Media is er sterker door geworden, er is een nieuwe teamspirit aan de Nieuwe Herengracht ontstaan. Dat zag ik ook vooral terug in ons zelfverzonnen “new business-spel” Game On en de pitches die we het afgelopen jaar hebben gewonnen. Het heeft ons veel nieuwe klanten opgeleverd. Ja, we mogen allemaal trots zijn op wat we gedaan hebben in 2009. Mijn operationele taak was om meer meetinstrumenten te introduceren binnen onze bedrijfsvoering. We zijn goed in redactionele content – bladen maken, digitale nieuwsbrieven en e-magazines. Dat weten we al een tijdje, maar maak het allemaal maar eens inzichtelijk. Zowel voor klanten als voor alle Scripta’s. Dat hebben we gedaan, onder andere met een nieuw kantoorsysteem waarin productieuren op elk gewenst moment naar boven zijn te halen. Wat doen we in welke tijd, voor welke klant. Hierdoor kunnen we scherper offreren, zonder dat we tornen aan onze kwaliteitseisen. Want ik mag dan wel houden van mijn rekenmachine, het belangrijkste doel voor Scripta Media is continu streven naar mooie, relevante producten. Een prijs voor de Mooiste Cover van 2009 (Media Facts, categorie relatiemedia) en het winnen van de Grand Prix Awards 2010 (categorie extern) laat zien dat we uitblinken in relatiemedia. Of mag je dat in Nederland niet over jezelf zeggen?’
Scripta Media is specialist in relatiemedia en vertaalt de (marketing)communicatiedoelstellingen van opdrachtgevers in succesvolle en effectieve redactionele concepten. Of het nu gaat om medewerkers, relaties of klanten: altijd op zoek naar verrassende en niet-alledaagse oplossingen, met als resultaat redactioneel maatwerk: een magazine, emailnieuwsbrief, belevingswebsite, boek, digitaal magazine of ander crossmediaal platform. Scripta Media maakt onder andere nb., het relatiemagazine van Nuon, Tam Tam van het Wereld Natuurfonds en het Schretlen & Co Cliëntenmagazine voor vermogensbank Schretlen & Co. Nieuwe klanten in 2009 waren onder andere Vrij Uit, Ziggo, FMO en Florius.
35 OKTOBER
OKTOBER
De Antwerpse Boekenbeurs Van 31 oktober tot en met 11 november vindt in de Antwerp Expo in Antwerpen de jaarlijkse Boekenbeurs plaats, hét boekenevenement van het najaar in Vlaanderen. WPG Uitgevers, Uitgeverij Zwijsen.be en Uitgeverij Ludion zijn aanwezig met een uitgebreide keuze aan boeken.
VI blikt terug met nostalgisch voetbalmagazine In 2010 bestaat Voetbal International 45 jaar. In november verschijnt Voetbal International 1965, met verhalen over Feyenoord, het wonderkind Johan Cruijff, de nieuwe fusieclub FC Twente, Barry Hughes, Tonny van der Linden, Wim Landman, Jan van Roessel, Frans Geurtsen en Oranje. Daarnaast verschijnt er een kroniek van het jaar 1965.
De romantische boekhouder van Gerrit Zalm staat op nummer twee van de best verkochte boeken in de Balans top drie van 2009.
WPG België (Zwijsen.be)
‘Zin in wiskunde!’ Patrick Vandevelde (uitgever) ‘In een Vlaamse klas wordt over het algemeen op een formelere manier gedrild dan in een Nederlandse klas. Klassikaal en vanachter het bureau. Er wordt nogal gehamerd op discipline en huiswerk. Heel resultaatgericht dus. Daar is niks mis mee, maar dit maakt wel dat er in de Vlaamse leermiddelen een soort saaiheid is geslopen. Niet erg motiverend en weinig inzicht scheppend. Een gemiste kans, vinden wij. Daarom stimuleren we speelse inoefenmomenten, bijvoorbeeld door het werken in groepjes of het creëren van een rekenhoek. Kinderen moeten weer goesting krijgen in het leren. De belangrijkste lancering van 2009 op wiskundig gebied is zWISo. We zijn aan het pionieren met deze methode en effenen het pad voor wat er nog meer in de pijplijn zit. Er bestaat een grote ambitie om van het merk Zwijsen.be een belangrijke speler te maken in de markt van Vlaamse educatieve uitgevers. Bij het ontwikkelen van deze methode hebben we goed gekeken naar WizWijs dat in Tilburg bij Zwijsen gemaakt wordt. Hier mochten wij naar goeddunken uit grabbelen en graaien. Met zWISo zetten we hoog in op het leerplezier. We laten kinderen snoepjes tellen of op de speelplaats op een getallenlijn springen. In de klas wordt dit vervolgens uitgewerkt op papier. Eerst concreet en dan abstract. Hiermee willen we de aversie tegen wiskunde aanpakken. Ik zit al twintig jaar in het educatieve uitgeversvak en vind het steeds boeiender worden. Ik blijf me altijd verbazen over wat kinderen allemaal aankunnen en te verhapstukken krijgen. Ze evolueren van onwetende peuter tot 12-jarige met een enorme bagage. Maar we moeten oppassen dat we de kinderen wel kind laten zijn. Er zijn altijd ouders die vinden dat hun kind nog sneller, nog meer moet leren. Hier ben ik tegen. Leren is belangrijk, maar lekker kind kunnen zijn en pret hebben, is nog veel belangrijker.’
wpg Uitgevers België is de marketingorganisatie voor alle wpg-uitgeefproducten op de Vlaamse markt. wpg Uitgevers België beperkt zijn actieterrein niet louter tot verkoop en distributie van de wpg-producten, maar neemt de marketingfunctie in de ruime zin van het woord waar. Dit houdt in dat ook marktonderzoek en het formuleren van behoeften en potentieel van de Vlaamse markt in de diverse productensegmenten tot de verantwoordelijkheid van wpg Uitgevers België behoort.
Uitgeverij Zwijsen.be is in Vlaanderen een toonaangevende uitgeverij voor het kleuter- en het lager onderwijs. Het aangeboden portfolio is een weloverwogen mix van import van Zwijsen educatief en uitgaven van de eigen Vlaamse uitgeefkern. Met de ontwikkeling van educatieve methoden die volledig zijn afgestemd op de specifieke behoeften van de Vlaamse onderwijsmarkt, neemt het aandeel aan eigen uitgaven elk jaar toe.
36
Het best verkochte boek van Ploegsma in 2009: Pippi Langkous van Astrid Lindgren.
NOVEMBER
NOVEMBER
AKO Literatuurprijs 2009 voor Godenslaap van Erwin Mortier De AKO Literatuurprijs 2009 is toegekend aan Erwin Mortier voor zijn boek Godenslaap. Dat werd op 10 november tijdens een live uitzending van NOVA bekendgemaakt.
Liesbeth ten Houten neemt na 40 jaar afscheid van Leopold Op donderdag 12 november neemt uitgever Liesbeth ten Houten na bijna 40 jaar afscheid van Uitgeverij Leopold.
‘Ik ben een heavy user van die gele dingetjes. Soms tot ergernis van mijn collega’s. Ik gebruik ze continu om opmerkingen bij proeven te plaatsen of om reminders voor collega’s achter te laten. Het voordeel van Post-its is dat je ze ook naast je neer kunt leggen. Ze zijn minder dwingend en definitief dan een rode pen die wild heeft lopen schrappen.’
37
NOVEMBER
NOVEMBER
Onthulling beeld Sonny Boy en presentatie 25ste druk Sonny Boy in luxe feesteditie Dinsdag 17 november, precies vijf jaar nadat hem op zijn vijfenzeventigste verjaardag de allereerste Sonny Boy werd aangeboden, neemt Waldy Nods (Sonny Boy) het eerste exemplaar van de luxe uitgevoerde vijfentwintigste druk in ontvangst. Sonny Boy wordt najaar 2009 verfilmd door Maria Peters.
Opzij Emancipatieprijs 2009 voor Vera Pauw De bondscoach van het Nederlands vrouwenvoetbalelftal ontvangt op dinsdag 17 november de Opzij Emancipatieprijs 2009 (voorheen Harriët Freezerring) uit handen van hoofdredacteur Margriet van der Linden.
Het best verkochte boek van Cargo in 2009: De eenzaamheid van de priemgetallen van Paolo Giordano.
Centrale Ondernemingsraad
Acquisitievoorstel Standaard Uitgeverij & A.W. Bruna Op de overlegvergaderingen in maart en juni van 2009 bespreekt de directie met de Centrale Ondernemingsraad de interesse van WPG in de boekenuitgeverijen van PCM. Overname van deze boekenuitgeverijen past binnen de strategische doelen die de directie voor WPG heeft opgesteld. De directie nodigt de COR uit voor een strategiebijeenkomst die in het najaar zal worden gepland. In september komen de boekenuitgeverijen van PCM op de markt. De COR stelt uit zijn midden een delegatie samen die de directieplannen voor een mogelijke overname zal voorbespreken met de directie. Niet-bindend bod
Financiering
Directieplannen
Eind september krijgt de cor-delegatie een voorstel van de directie waarin de interesse van wpg in onderdelen van de boekenuitgeverijen pcm staat toegelicht. Het voorstel en de stand van zaken worden op een aantal bijeenkomsten met de delegatie besproken. De directie geeft aan hoe zij de aankoop wil realiseren en financieren. Tevens wordt de hoogte van een niet-bindend bod, dat de directie in overleg met de raad van commissarissen heeft vastgesteld, met de cor-delegatie besproken. Eind oktober brengt de directie een niet-bindend bod uit en daarmee komt wpg terecht in de volgende ronde van de onderhandelingen. Aan de hand van een presentatie licht de directie het voorstel voor overname toe. Alle aspecten van de overname, waaronder de mogelijke manieren voor financiering, worden besproken. De cor-delegatie heeft externe deskundigen ingehuurd die deze presentatie bijwonen. De delegatie overlegt met de externe deskundigen en stelt een vragenlijst op voor de directie over het voorstel. Belangrijke vragen gaan over de hoogte van het bod, de manier van financiering, mogelijke consequenties hiervan voor wpg en over de gevolgen van de overname voor de diverse werkmaatschappijen van wpg. De antwoorden van de directie worden uitvoerig behandeld met de deskundigen.
Op 1 december bespreekt de cor-delegatie het voorstel voor overname met de hele cor. Nadruk bij de bespreking ligt op de consequenties van een overname voor alle werkmaatschappijen van wpg en over de manier van financiering. De cor vindt dat de overname past binnen de strategie van wpg en de cor-leden vinden dat de overname goede kansen biedt voor wpg. De cor bespreekt de mogelijkheid van het afsluiten van een lening bij een bank en er wordt vastgesteld dat de cor niet principieel tegen externe financiering is. Op de overlegvergadering van 8 december bespreekt de cor de overname met de directie. De strategienota wordt bij deze bespreking betrokken. De cor vraagt een uitgebreide toelichting op de consequenties van de overname voor diverse onderdelen van wpg en over de manier van financiering. Na deze vergadering voert de delegatie de laatste gesprekken met de externe adviseurs over de antwoorden op de laatste vragen van de cor aan de directie. De delegatie stelt vast dat zij vertrouwen heeft in de manier van financiering en positief oordeelt over de hoogte van het bod dat de directie wil uitbrengen. De cor-delegatie brengt het advies uit aan de cor om in te stemmen.
De cor zegt de directie op 10 december dat de raad voornemens is om in te stemmen met het bindend bod dat de directie wil uitbrengen. De cor dankt de directie voor de open manier van communiceren bij de behandeling van het voorstel. De cor spreekt met de directie af dat, als de overname doorgaat, de raad betrokken wordt bij de directieplannen in een volgend stadium. Op 10 december nodigt de cor via intranet de medewerkers van wpg uit om een reactie te geven op het voorgenomen besluit van de cor om in te stemmen met het uitbrengen van het bindend bod op de boekenuitgeverijen van pcm. Na deze achterbanraadpleging is de instemming rond. Samenstelling cor-delegatie: Caspar Dullaart, Nathalie Doruijter, Mischa Cohen en Manja Beerens.
Samenstelling van de COR 2009: Caspar Dullaart, voorzitter (Singel 262) André ter Hoeven, vicevoorzitter (wpt) tot juni Nathalie Doruijter, vicevoorzitter (aab) vanaf september Gert-Jan Dijkhuizen (wpt) vanaf juni Mischa Cohen (wpt) Saartje Schwachöfer / Geurt Naber (dbb) Manja Beerens (Zwijsen) Karin van Lieshout (Zwijsen) Peter Wigchert (wpg fb) Tineke Kurd (vi) Willemien Verver, ambtelijk secretaris COR WPG
38
De gang naar Canossa van Tom Holland staat op nummer twee van de best verkochte boeken van de Athenaeum-Polak & Van Gennep top drie van 2009.
NOVEMBER NOV
NOVEMBER NOVE
meesterwerk dat bijna was vernietigd, Het m van eeen van de grootste schrijvers van de twintigste eeuw Bij De Bezige Bij verschijnt het boek ‘Het origineel van Laura’ van Vladimir Nabokov. Als het van Vladimir Nabokov had afgehangen was zijn laatste, Nabo onafgewerkte roman nooit verschenen. In het besef dat hij Het origineel van onafg Laura niet meer zou voltooien, gaf Nabokov opdracht het manuscript na zijn dood te verbranden. Nu is deze – bijna vernietigde – roman voor het eerst beschikbaar. ver baar.
Digitale opvoedcursus van J/M J/M biedt bie digitale cursussen aan. De eerste is ‘Positief Opvoeden’ Opvoed van opvoedcoach Tischa Neve. De cursus is gepresenteerd tijdens een drukbezochte lezing van Neve in geprese museum Naturalis. Minister Rouvoet van Jeugd en Gezin nam de eerste digitale opvoedcursus in ontvangst.
Sociaal Jaarverslag
Het bedrijf en de mensen in 2009 WPG-organisatie
Uitgeverijen AAB
Voetbal International
In 2009 is besloten om P&O te borgen in het directieteam. Petra Keuchenius is per 1 oktober 2009 benoemd tot directeur P&O en juridische zaken naast algemeen directeur Koen Clement, financieel directeur Henk Hoevers en directeur operatie & innovatie Paulien Loerts.
Uitgeverij De Arbeiderspers bestond in 2009 tachtig jaar en vierde dat met een groot feest voor auteurs, medewerkers en relaties van de uitgeverij. Per 1 juli 2009 heeft Caroline Reeders, manager marketing verkoop aab, haar taak als leidinggevende van de centrale verkoopbinnendienst overdragen aan Susan Breeuwsma, manager commerciële services bij wpg Uitgevers en tevens verantwoordelijk voor de afdeling Applicatiebeheer boeken en het Klanten Service Centrum.
Per 1 januari 2009 is Voetbal International een zelfstandige werkmaatschappij geworden. In verband daarmee verhuisde het salesteam van vi in 2009 van Amsterdam naar Gouda. Voetbal International nam voorts in 2009 uitgeverij De Buitenspelers over, waarbij oprichter Matty Verkammen werd aangesteld als creatief directeur.
In het najaar van 2009 heeft de directie de strategienotitie Schoonheid, Relevantie en Inzicht voor de komende drie jaar vastgesteld, na deze besproken te hebben met de directeuren en de managementteams van de werkmaatschappijen. Een van de speerpunten uit de notitie is de ontwikkeling en uitbouw van digitale businessmodellen. In dat verband is Staci van Schagen aangesteld als manager crossmedia en is de afdeling Online Service Centrum gestart.
Em. Querido’s Uitgeverij De werkmaatschappijen Querido/Nijgh/ Athenaeum en Leopold/Ploegsma werden per 1 juli samengevoegd onder leiding van Annette Portegies, die per 1 januari 2009 benoemd werd tot directeur. Met deze benoeming is de portefeuille van uitgever voor het Querido-volwassenenfonds ondergebracht bij Mark Pieters, tevens uitgever van Athenaeum-Polak & Van Gennep. In 2009 is de afdeling Rights & new business opgericht waar de nevenrechtenexploitatie, new business en bijzondere projecten zijn ondergebracht. Deze afdeling wordt aangestuurd door commercieel directeur Rob Bos. Martine Schaap is met ingang van 1 september 2009 benoemd als uitgever van Ploegsma. Bij Querido Kinderboeken en Leopold gingen de hoofdredacteuren Liesbeth ten Houten en Jacques Dohmen met pensioen na decennialang deze gezichtsbepalende functies te hebben bekleed.
De Bezige Bij De Bezige Bij vierde in 2009 met een uniek feest haar 65-jarig bestaan. Mede dankzij de inspanningen van de eigen medewerkers was de ontvangst van ruim driehonderd gasten ten huize van De Bezige Bij een groot succes. Directeur Robbert Ammerlaan vierde in 2009 tevens zijn eigen 65e verjaardag en is voornemens tot na zijn pensioendatum in dienst van de uitgeverij te blijven. Hans Nijenhuis is per 1 april 2009 aangesteld als operationeel directeur. Daarnaast is in 2009 verder gewerkt aan het verduidelijken van de structuur van het uitgeefhuis. Hiertoe is een aanzet gegeven met het verzelfstandigen van het Cargo-fonds, de samenwerking met uitgeverij Oog & Blik en de toevoeging van de Belgische uitgeverij Ludion (al onderdeel van wpg) aan de organisatie van de Bezige Bij.
Zwijsen Met de resultaten van het Beste Werkgeversonderzoek heeft Zwijsen in 2009 goud verdiend en mocht de educatieve uitgeverij een jaar lang de titel ‘beste werkgever’ voeren. Na een lange staat van dienst is Richard van Waarsenburg in juni met vroegpensioen gegaan. Hij stond aan de basis van de doorontwikkeling van Zwijsen als kinderboekenuitgeverij en is de bedenker van vele concepten die nu nog in het Zwijsenfonds zijn te vinden, zoals Bolleboos en Zoeklicht. Daarnaast stond hij aan de wieg van talloze auteurscarrières zoals die van Paul van Loon, Erik van Os en Elle van Lieshout en Rindert Kromhout.
WPT Met de verzelfstandiging van Voetbal International per 1 januari 2009 werden de redacties van Runner’s World en Men’s Health onderdeel van Weekbladpers Tijdschriften. Bij Happinez is Ruud Hollander per 1 januari 2009 benoemd als hoofdredacteur naast zijn functie als uitgever van Psychologie Magazine en Yoga Magazine. Evert de Vos is per 1 februari 2009 aangesteld als hoofdredacteur van J/M. WPT heeft in 2009 een nieuwe impuls gegeven aan online uitgeven. Eline Deijs is hiervoor aangenomen in de nieuwe functie van online uitgever. In 2009 is hard gewerkt aan de vernieuwing van Vrij Nederland, waarvan het eerste nummer in oktober verscheen.
Personeelsadviseurs Bij P&O is Saskia van Slooten intern doorgestroomd naar Voetbal International en is Godelieve van den Burght begonnen bij aab, wpg en wpg Facilitair Bedrijf, beiden in de functie van adviseur P&O. Per 1 oktober 2009 heeft Paulien van Schijndel haar interim-opdracht beëindigd als manager P&O. Petra Keuchenius heeft per genoemde datum de functie van Paulien overgenomen en is tevens toegevoegd aan het directieteam van wpg. Esther Lucassen – personeelsadviseur bij Zwijsen – ondersteunt haar als beleidsadviseur. >
39
Checkpoints China ‘Het leven is niet iets dat je overkomt’
De mooiste cover van 2009 Scripta Media heeft de titel Mooiste Cover van het Jaar 2009 in de wacht gesleept. De bekroonde cover Rust is gerealiseerd voor het cliëntenmagazine van de vermogensbank Schretlen & Co. De onafhankelijke jury vindt de cover, met daarop een illustratie van Max Kisman, kunst voor aan de muur.
Hoe vist Schretlen de parels uit alle investeringskansen?
ParaVisie Award 2009 voor Geert Kimpen De ParaVisie Award 2009 voor het beste, oorspronkelijk Nederlandstalige, boek is toegekend aan Geert Kimpen voor de roman De geheime Newton (De Arbeiderspers). De Award wordt op zaterdag 28 november, tijdens de ParaVisie Manifestatie in Ahoy te Rotterdam, uitgereikt.
DECEMBER
2
Wubbo Ockels reageert op vijf grote thema’s.
DECEMBER
Schenken: ‘Als ik er straks niet meer ben’
NOVEMBER
Rust
Monaldi & Sorti op Italiaanse bestsellerlijst Voor het eerst in haar bijna 65-jarige bestaan heeft De Bezige Bij een bestseller buiten haar eigen taalgebied. De Italiaanse editie van Imprimatur van het schrijversduo Monaldi & Sorti, staat op de derde plaats in de top tien van de grote boekwinkel hoepli.it.
> P&O-organisatie In 2008 is gestart met de introductiebijeenkomst voor nieuwe medewerkers. Tijdens de bijeenkomst maken de nieuwe medewerkers kennis met wpg en haar werkmaatschappijen. Hier is in 2009 verder vervolg aan gegeven. In totaal hebben inmiddels vijftig medewerkers de introductiebijeenkomst bijgewoond. In 2009 is een vooronderzoek geweest voor het starten van een leertraject dat in 2010 van start gaat.
Loopbaancoaching In 2009 hebben 32 medewerkers gebruikgemaakt van de mogelijkheid een loopbaanadviestraject te volgen. Onderstaand enkele reacties op de vraag wat het ze heeft opgeleverd: • Een positievere kijk op mijn huidige werk. Motivatie om dingen anders te doen. • Het inzicht dat ik op de juiste plaats zit. Daarnaast realiseer ik me nu dat ik beter uitdagingen op ‘mijn manier’ aan kan gaan i.p.v. het te doen op een manier die niet bij me past. • Starten van een studie. Actief denken over de toekomst. De gemiddelde beoordeling van de kwaliteit van de loopbaantrajecten was een 8,5. In september 2009 is gestart met stresspreventie binnen wpg Uitgevers. Bij een aantal mt-vergaderingen van uitgeverijen is al een toelichting gegeven en bij een aantal uitgeverijen zal dat begin 2010 gebeuren.
Administratieve organisatie
Dekkingsgraad
In 2009 zijn de voorbereidingen gestart voor de invoering van een geïntegreerd personeelsinformatie- en salarisadministratiesysteem per 1 januari 2010. Dit geïntegreerde systeem, afas Profit genaamd, maakt het mogelijk gebruik te maken van Employee Self Service (ess) voor bepaalde administratieve zaken. Zo wordt per 1 januari 2010 de salarisstrook niet meer per post naar de huisadressen gestuurd, maar ontvangen medewerkers een digitale loonstrook per mail. In de loop van 2010 zal de ess-functionaliteit verder uitgebreid worden.
Ondanks deze mooie cijfers draagt dit positieve rendement niet direct bij aan het resultaat van het pensioenfonds in 2009. Omdat we een herverzekerd fonds zijn, worden eerst de verliezen van voorgaande jaren hiermee voor een deel weggewerkt.
Arbo en verzuim Het verzuimpercentage van wpg bedraagt dit jaar wederom 3,9 procent en dat ligt nog steeds onder het gemiddelde van de branche. wpg heeft in 2009 het contract verlengd met het Servicecentrum Gezond Uitgeven als arbodienst waarbij wordt samengewerkt met bedrijfsarts Sjoerd Langius.
Indexatie voor de actieve deelnemers heeft in 2009 niet plaatsgevonden. Deze is gekoppeld aan de cao-verhogingen. De onderhandelingen hierover zijn helaas nog niet afgerond. Voor de inactieve deelnemers is evenmin geïndexeerd, aangezien het pensioenfonds momenteel op een dekkingsgraad van onder de 100 procent zit en het fonds in afwachting is van instructies van De Nederlandsche Bank hoe hiermee om te gaan. Zodra er een cao-akkoord is c.q. instructies van De Nederlandsche Bank zijn, zullen eventuele indexaties met terugwerkende kracht worden doorgevoerd.
Pensioenfonds De beleggingen hebben in 2009 een rendement opgeleverd van 11,9 procent. Met name aandelen, 20 procent van onze portefeuille, hebben goed gepresteerd met een rendement van 29,1 procent. Vastrentende waarden vertegenwoordigen de overige 80 procent van de beleggingen en hebben een rendement van 7,4 procent gehaald.
‘In 2009 hebben 32 medewerkers een loopbaanadviestraject gevolgd. De gemiddelde beoordeling was een 8,5’
40 DECEMBER
Het best verkochte boek van Athenaeum-Polak & Van Gennep in 2009: Vogels kijken van Kester Freriks.
Alle Jan Campert-prijzen naar WPG-auteurs; Grunberg krijgt Constantijn Huygens-prijs 2009 De Jan Campert-prijzen zijn toegekend aan Arnon Grunberg, Alfred Schaffer, Marie Kessels en Els Beerten. Arnon Grunberg ontvangt de Constantijn Huygens-prijs 2009 voor zijn hele oeuvre. Alfred Schaffer valt voor zijn dichtbundel Kooi (De Bezige Bij) de Jan Campert-prijs 2009 toe. Aan Marie Kessels kent de Jan Campertstichting de F. Bordewijk-prijs 2009 toe voor haar roman Ruw (De Bezige Bij). De tweejaarlijkse Nienke van Hichtum-prijs voor jeugdliteratuur 2009 gaat naar Els Beerten voor haar roman Allemaal willen we de hemel (Querido).
In en uit dienst In dienst In dienst in % v. aantal medw. vorig jaar Uit dienst Uit dienst in %
2005
2006
2007
2008
2009
138 22,5% 95 15,5%
103 15,6% 109 16,5%
118 18,4% 120 18,7%
115 18.2% 112 17.7%
67 10,4% 61* 9,47%
* Inclusief medewerkers uit dienst 1-1-2010
In 2009 is de instroom van nieuwe medewerkers gedaald en ook de uitstroom van medewerkers is afgenomen. De focus van wpg lag in 2009 op interne mobiliteit wat mede de oorzaak zal zijn geweest van een lager uitstroomcijfer.
Leeftijdsopbouw WPG kent een evenwichtige leeftijdsverdeling. De gemiddelde leeftijd ten op zichte van 2008 is met een half jaar gestegen naar 41,5 jaar.
Man- vrouwverdeling parttime dienstverband
Lengte dienstverband
De man- vrouwverdeling is ten opzichte van vorig jaar gewijzigd. Het percentage vrouwen is licht gestegen naar 61,5% tegen 38,5 % mannen. Van de 644 medewerkers werken 339 medewerkers parttime. Van deze parttimers is 80,5 procent vrouw. Dit percentage is iets hoger dan vorig jaar. De mannen en vrouwen met een parttime dienstverband werken tussen de 80 en 100 procent.
Het gemiddeld aantal dienstjaren bij wpg is 8,5 jaar.
Totaal aantal medewerkers
2005
2006
2007
2008
2009
Totaal fte’s Totaal medewerkers
557,2 659
545,3 642
537,6 632
554,1 650
552,1 644
*Inclusief medewerkers uitdienst per 1-1-2010
Aantal dienstjaren binnen WPG 0,9 3 5 10 20
Dienstjaren
2009
<1 jaar 1-3 jaar 4-5 jaar 6-10 jaar 11-20 jaar >20 jaar
62 181 77 161 97 66
Totaal
644
Leeftijdsopbouw WPG’ers 24 34 44 54 64
Totaal
Leeftijd
Aantal
M
V
<25 25-35 35-45 45-55 55-65 65 en >
13 149 251 155 75 1
6 55 86 63 37 1
7 94 165 92 38 0
644
248
396
41 DECEMBER
DECEMBER DECEMB
10.000e abonnee voor Hoe overleef ik...het tijdschrift!! Hoe overleef ik… heeft met hett tijdschrift de 10.000e abonneee geregistreerd. De losse verkoop op gaat inmiddels richting de 40.000. 000.
Herman Van Rompuy ontvangt Europese topclubs voorzitter van de Europese Raad, Herman Van Rompuy, De voorzitte schrijver Raf Willems uit Nijlen op zijn kantoor ontvangt sc Raf Willems overhandigde hem het aan de Wetstraat. Wets van zijn boek Europese topclubs, meer eerste exemplaar exem spel (De Arbeiderspers). dan een spe
Het best verkochte boek van Leopold in 2009: Een weerwolf in de Leeuwenkuil van Paul van Loon.
Organogram WPG Uitgevers
Een overzicht (per mei 2010) STICHTING WEEKBLADPERS
EDUCATIEF
BOEKEN
MAGAZINES
OVERIGE ACTIVITEITEN
CORPORATE GOVERNANCE
Jan Kabel onafhankelijk voorzitter Marleen Stikker (rvc) Frans Kusters (rvc) Mischa Cohen (cor) Caspar Dullaart (cor)
ZWIJSEN Zwijsen.be
A.W. BRUNA
WEEKBLADPERS TIJDSCHRIFTEN Vrij Nederland Opzij J/M voor ouders Psychologie Magazine Hollands Diep Hoe Overleef Ik…? Yoga Magazine Runner’s World Men’s Health
SCRIPTA MEDIA
Wpg Uitgevers kent geen externe aandeelhouders: de aandelen van wpg worden beheerd door Stichting Weekbladpers. De Stichting heeft een rol als ‘eigenaar op afstand’. De juridische structuur van wpg Uitgevers valt onder het wettelijk structuurregime. De rol van de ava is:
DE ARBEIDERSPERS BALANS DE BEZIGE BIJ THOMAS RAP LUDION CARGO OOG & BLIK
RAAD VAN COMMISSARISSEN WPG UITGEVERS B.V. Margreeth de Boer voorzitter Frans Kusters Marleen Stikker Cyriel van Tilborgh Peter van Wel
QUERIDO NIJGH & VAN DITMAR ATHENAEUM-POLAK & VAN GENNEP LEOPOLD PLOEGSMA
DIRECTIE WPG UITGEVERS B.V.
STANDAARD UITGEVERIJ
Koen Clement algemeen directeur Henk Hoevers financieel directeur Petra Keuchenius directeur P&O en juridische zaken Paulien Loerts directeur operatie en innovatie
HAPPINEZ MAGAZINEZ Happinez VOETBAL INTERNATIONAL Voetbal International
DE BUITENSPELERS
WPG BELGIË FACILITAIR BEDRIJF ONROEREND GOED
1. De Stichting is houdster van de aandelen van wpg Uitgevers en het bestuur van de stichting wordt gevormd door de ava; de rechten, plichten en bevoegdheden zijn vastgelegd in de Statuten Weekbladpers en, voor de rol als ava, in de Statuten wpg Uitgevers bv, voor zover niet bij de wet bepaald. 2. De ava benoemt de rvc-leden op voordracht van de rvc of van de cor. Voor een derde van het aantal leden heeft de cor een versterkt aanbevelingsrecht met betrekking tot de voordracht. Deze voordracht is op basis van een profielschets die de Raad van Commissarissen (rvc) vaststelt na te zijn besproken in de Centrale Ondernemingsraad (cor) en de ava. 3. De ava kan de gehele rvc ontslaan na de visie van de cor te hebben gehoord. Dan stelt de Ondernemingskamer een of twee commissarissen voor die een nieuwe rvc moeten voordragen aan de ava. 4. De ava stelt in plaats van de rvc de jaarrekening vast. Wel kan de vaststelling van de te reserveren en als dividend uit te keren bedragen statutair aan een ander orgaan van de vennootschap toekomen. Besloten is dat de rvc dit blijft doen. Om de medezeggenschap in de finale besluitvorming het juiste gewicht te geven, wordt het bestuur van de Stichting als volgt samengesteld: twee bestuursleden worden benoemd door en uit de rvc, twee door en uit de cor en aan het bestuur wordt een onafhankelijke voorzitter toegevoegd die door de vertegenwoordigers van de RvC en cor gezamenlijk wordt gekozen. Voor de voorzitter geldt een maximum zittingsduur van twee termijnen van vier jaar.
CENTRALE ONDERNEMINGSRAAD Manja Beerens Mischa Cohen Nathalie Doruijter vice-voorzitter Caspar Dullaart, voorzitter Tineke Kurd Karin van Lieshout Geurt Naber Saartje Schwachöfer Willemien Verver ambtelijk secretaris Peter Wigchert
WPG UITGEVERS
STICHTING WEEKBLADPERS
Jan Kabel
Marleen Stikker
Frans Kusters
Mischa Cohen
Caspar Dullaart
Margreeth de Boer
Frans Kusters
Marleen Stikker
Cyriel van Tilborgh
Peter van Wel
Koen Clement
Henk Hoevers
Petra Keuchenius
Paulien Loerts
RAAD VAN COMMISSARISSEN WPG UITGEVERS B.V.
DIRECTIE WPG UITGEVERS B.V.
wpg Uitgevers is een onafhankelijke groep van multimediale bedrijven in Nederland en Vlaanderen, gericht op het rendabel uitgeven en exploiteren van relevante, kwalitatief hoogstaande producten en diensten die schoonheid en inzicht verschaffen. Tot de kernactiviteiten van wpg Uitgevers behoren het uitgeven van boeken voor de algemene markt door de uitgeefhuizen A.W. Bruna, Arbeiderspers, Balans, De Bezige Bij, Em. Querido’s Uitgeverij en Standaard Uitgeverij, het uitgeven van tijdschriften (onder meer Vrij Nederland, Opzij, Psychologie Magazine, J/M, Happinez, Men’s Health, Runner’s World en Voetbal International) en het uitgeven van leermiddelen voor het primair onderwijs door Zwijsen. In 2010 verwacht wpg Uitgevers met ruim 750 medewerkers een jaaromzet van €200 miljoen te realiseren.
42 2
Het best verkochte boek van Querido Kinderboeken in 2009: Hoe overleef ik zonder dromen? van Francine Oomen.
DECEMBER
DECEMBER
Margriet de Moor naar De Bezige Bij Schrijfster Margriet de Moor stapt over naar De Bezige Bij. Haar nieuwe roman De schilder en het meisje draagt, verschijnt in april 2010.
Sander Donkers wint Pop Media Prijs 2009 Vrij Nederland-redacteur Sander Donkers heeft tijdens het Eurosonic Noorderslag Seminar in de Groningse Oosterpoort de Pop Media Prijs gewonnen. De Pop Media Prijs is een initiatief van Muziek Centrum Nederland ter stimulering van de Nederlandse popjournalistiek.
Financieel jaarverslag 2009
43
Financieel jaarverslag
44
Financieel jaarverslag
46 Bericht van de Raad van Commissarissen 47 Vijf jaar WPG Uitgevers 50 Directieverslag
Jaarrekening 52 Groepsbalans 54 Groepswinst-en-verliesrekening 55 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 56 Algemene toelichting op de jaarrekening 57 Accountantsverklaring
Het uitgebreide Financieel jaarverslag 2009 is als PDF te downloaden op www.wpg.nl
45
Financieel jaarverslag
Bericht van de Raad van Commissarissen Bijgaand treft u de balans en winst-en-verliesrekening aan, vastgesteld na door ons te zijn besproken met directie en accountants. De omzet daalde licht van € 148,3 naar € 145.8 mln, maar desondanks verbeterde het bedrijfsresultaat van € 6,5 naar € 7,8 mln, vooral als gevolg van een beter kostenbewustzijn. Daarnaast werd een eenmalige bate gerealiseerd van € 3,6 mln. als gevolg van de verkoop van 2 panden aan de Kloveniersburgwal te Amsterdam. De Raad kwam in 2009 vijf keer in vergadering bijeen. De bedrijfsgang werd met de directie besproken aan de hand van de periodieke financiële rapportage, prognoses en begroting. Eind 2009 heeft extra overleg plaatsgevonden waarin de Raad haar goedkeuring heeft gegeven voor de overname van onderdelen van PCM Algemene Uitgeverijen.
De samenstelling, met vermelding van het jaar van toetreding, is: Mevr. M. de Boer (2004) Mr. F.W.H.M. Kusters (2003) Mevr. M. Stikker (2007) C. van Tilborgh (2005) Drs. P.W. van Wel RA (2009)
Onderwerpen die daarnaast in 2009 de speciale aandacht van de Raad hadden:
Gaarne spreekt de Raad zijn waardering uit voor de inzet van directie en medewerkers in het verslagjaar.
• Overname van Uitgeverij De Buitenspelers door Voetbal International per 1 juli 2009 • Bespreking van de strategienotitie van de directie • Bespreking van het plan voor de herlancering van het vernieuwde Vrij Nederland Tweemaal verschenen de accountants ter vergadering, voor het toelichten en bespreken van de controlebevindingen. De jaarrekening is gecontroleerd door de accountants en van een goedkeurende verklaring voorzien. De Algemene Vergadering heeft de jaarrekening vastgesteld en decharge verleend aan de directie voor het gevoerde beleid en aan de Raad van Commissarissen voor het daarop gehouden toezicht gedurende het boekjaar 2009.
46
Financieel jaarverslag
Amsterdam, 27 april 2010 NAMENS DE RAAD VAN COMMISSARISSEN Mevrouw M. de Boer, voorzitter
Vijf jaar WPG Uitgevers (x € 1.000,-) Omzet aan derden Stijging resp. daling in % Toegevoegde waarde Personeelskosten Afschrijvingen & Amortisatie Eenmalige baten Bedrijfsresultaat Resultaat uit bedrijfsuitoefening voor belasting Nettowinst
(x € 1.000,-) Bedrijfsresultaat in % van de omzet Resultaat uit bedrijfsuitoefening voor belasting in % van de omzet Nettowinst in % van de omzet Nettowinst in % van het eigen vermogen Cashflow Investeringen in vaste activa Aantal werknemers op basis fulltime dienstverband ultimo van het jaar Toegevoegde waarde per werknemer Personeelskosten per werknemer
2009
2008
2007
2006
2005
145.804 -1,7 40.619 34.522 4.822 3.583 7.820
148.261 7,8 45.280 37.354 4.885 0 6.522
137.582 8,9 49.595 28.907 2.116 4.000 9.268
126.343 8,0 33.469 34.076 2.582 0 4.314
116.948 -0,6 35.335 31.864 2.364 0 2.844
11.368 8.372
6.846 4.790
13.740 10.845
4.360 3.265
2.725 1.853
2009
2008
2007
2006
2005
5,4
4,4
6,7
3,4
2,4
7,8 5,7
4,6 3,2
10,0 7,9
3,4 2,6
2,3 1,6
12,9 13.194 2.798
8,1 9.675 24.948
23,7 12.961 1.647
9,1 5.847 1.791
5,6 4.217 2.752
549 74 63
550 82 68
538 92 54
545 61 63
557 63 57
Voor de vergelijkbaarheid is het bedrijfsresultaat gecorrigeerd voor eenmalige baten. Deze zijn weergegeven op een aparte regel.
47
Financieel jaarverslag
(x â&#x201A;Ź 1.000,-)
2009
2008
2007
2006
2005
48.723 69.531 118.254 64.880 7.685 45.689 72.665
50.558 70.087 120.645 57.896 7.420 55.329 65.416
30.395 81.073 111.468 56.791 7.597 47.080 64.388
34.791 68.029 102.820 36.008 22.916 43.896 59.024
36.472 59.353 95.825 33.277 21.783 40.765 55.213
(x â&#x201A;Ź 1.000,-)
2009
2008
2007
2006
2005
Groepsvermogen in % van het totale vermogen Groepsvermogen in % van het werkzaam vermogen Current ratio Quick ratio Omloopsnelheid werkzaam vermogen Nettoresultaat voor betaalde rente, belastingen en overige bedrijfsopbrengsten in % van het werkzaam vermogen
54,9 89,3 1,5 1,1 2,0
48,0 88,5 1,3 1,0 2,2
50,9 88,2 1,7 1,4 2,1
35,0 61,0 1,6 1,2 2,1
34,7 60,3 1,5 1,1 2,1
10,8
10,0
14,4
7,3
5,2
Vaste activa Vlottende activa Balanstotaal Groepsvermogen Voorzieningen en langlopende schulden Kortlopende schulden Werkzaam vermogen
Met ingang van 1 juli 2009 zijn de cijfers van De Buitenspelers BV opgenomen in de geconsolideerde cijfers wpg Uitgevers BV. Met ingang van 1 januari 2009 wordt de balans weergegeven na winstbestemming.
48
Financieel jaarverslag
Omzetontwikkeling (in miljoenen euro’s)
Omzetverdeling (in procenten) Educatief Boeken Magazines
24% 39% 37%
160
140
120
100 2005
2006
2007
2008
2009
Cashflow en investeringen (in miljoenen euro’s)
Bedrijfsresultaat en nettowinst
Cashflow Investeringen
Bedrijfsresultaat nettowinst
30
14
25
12 10
20
8 15 6 10
4
5
2 0
0 2005
2006
2007
2008
2009
2005
2006
2007
2008
2009
49
Financieel jaarverslag
Directieverslag Ondanks de recessie van 2009 heeft wpg Uitgevers een omzet behaald van € 145,8 mln., een daling van 2 procent ten opzichte van het jaar ervoor en een bijbehorend bedrijfsresultaat gerealiseerd van € 7,8 mln., een verbetering van 20% ten opzichte van 2008. Bij alle bedrijven zien we een toegenomen kostenbewustzijn, resulterend in fors lagere kosten, zowel in de directe als de indirecte kosten. Naast dit mooie bedrijfsresultaat werd een eenmalige bate gerealiseerd van € 3,6 mln. als gevolg van de verkoop van twee panden gelegen aan de Kloveniersburgwal in Amsterdam. De activiteiten van wpg worden onderscheiden naar drie kerngebieden, Educatief, Boeken en Magazines.
Bij de educatieve uitgeverijen zien we een omzetstijging van 4% ten opzichte van 2008, en een verdere verbetering van het bedrijfsresultaat. Met name het succes van Voortgezet Lezen met de methode “Estafette”en de Taal en Spelling methodes hebben hieraan bijgedragen. Bij de algemene boekenuitgeverijen zien we een omzetdaling van 6% ten opzichte van 2008 en een aanzienlijke daling van het bedrijfsresultaat. Als gevolg van de recessie en de moeilijkere markt is meer geld uitgegeven aan promotiekosten om de boeken in de markt te ondersteunen. Prijswinnaars waren er met Robert Vuijsje, Alleen maar nette mensen, uitgegeven bij Nijgh en van Ditmar, die de Gouden Uil won en met Erwin Mortier, Godenslaap, uitgegeven bij De Bezige Bij, winnaar van de AKO literatuurprijs. De magazines laten een lichte omzetdaling van 1,5% zien, voornamelijk als gevolg van dalende advertentie-inkomsten. Ondanks de lagere advertentie-inkomsten, die nagenoeg geheel doorwerken in het bedrijfsresultaat, verbeterde het bedrijfsresultaat met ruim 20%. In het najaar van 2009 is de vernieuwde Vrij Nederland gelanceerd, groter en dikker dan voorheen met als motto “lang leve de inhoud”.
Personeel en organisatie In 2009 is besloten dat P&O vertegenwoordigd wordt in het directieteam. Petra Keuchenius is per 1 oktober 2009 benoemd tot directeur P&O en juridische zaken naast algemeen directeur Koen Clement, financieel directeur Henk Hoevers en directeur operatie & innovatie Paulien Loerts. In het najaar van 2009 heeft de directie de strategienotitie Schoonheid, Relevantie en Inzicht voor de komende drie jaar vastgesteld, na deze besproken te hebben met de directeuren en de managementteams van de werkmaatschappijen. Een van de speerpunten uit de notitie is de ontwikkeling en uitbouw van digitale businessmodellen. In dat verband is een manager crossmedia aangesteld en is de afdeling Online Service Centrum gestart. De werkmaatschappijen Querido/Nijgh/ Athenaeum en Leopold/Ploegsma werden per 1 juli samengevoegd onder leiding van Annette Portegies, die per 1 januari 2009 benoemd werd tot directeur. Met deze benoeming is de portefeuille van uitgever voor het Querido volwassenenfonds ondergebracht bij de uitgever van Athenaeum, Polak & van Gennep. In 2009 is de afdeling Rights & new business opgericht waar de nevenrechtenexploitatie, new business en bijzondere projecten zijn ondergebracht. De totale bezetting bleef in 2009 nagenoeg gelijk op 550 fte’s.
50
Financieel jaarverslag
Onderzoek en ontwikkeling
Strategie
Gebeurtenissen 2010
Op het gebied van onderzoek en ontwikkeling heeft in 2009 de nadruk gelegen op het vernieuwen van de websites, het implementeren van webshops en het digitaliseren en toegankelijk maken van het fotoarchief van VI. Daarnaast is veel energie gestopt in het op de markt brengen in 2009 van 1.000 literaire titels als e-book, met als gevolg dat de verkoop van e-books in het vierde kwartaal op gang is gekomen.
In 2009 is in overleg met de directies van de werkmaatschappijen de strategie voor de komende drie jaar bepaald. Dit heeft geleid tot een strategienotitie getiteld Schoonheid, Relevantie en Inzicht waarbij voor de komende jaren vier pijlers zijn gedefinieerd : - Groei van bestaande business - Definiëren van een duidelijke groei markt: België - Uitbouwen van digitale businessmodellen - Rechtenexploitatie als corebusiness
In de tweede helft van 2009 heeft de directie haar aandacht gericht op de mogelijke overname van onderdelen van PCM Algemene Uitgeverijen, resulterend in de overname per 22 januari 2010 van Standaard Uitgeverij NV en A.W. Bruna Uitgevers BV. Met deze acquisitie is een forse stap gezet naar de invulling van de strategie.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen Alle verschenen boekentitels in 2009 zijn gedrukt op papier met het FSC keurmerk. FSC staat voor Forest Stewardship Council, een organisatie die ervoor zorgt dat de papierproductie niet tot bosvernietiging leidt. Happinez verschijnt sinds het najaar van 2009 als eerste tijdschrift op FSC papier. Van de opbrengst van de homeshop van Happinez wordt 10% gedoneerd aan goede doelen. wpg en haar dochters staan er voor om alleen zaken te doen met bedrijven die Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Beleggingen van het wpg Pensioenfonds gebeuren alleen in fondsen die staan voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen.
De notitie is besproken met de Raad van Commissarissen en gedeeld met het personeel op de nieuwjaarsbijeenkomst in januari 2010.
Toekomst Op basis van haar strategie en bedrijfsvoering komt wpg Uitgevers versterkt uit de huidige marktsituatie. Het fundament voor onze toekomst is verder versterkt, ook met de in januari van dit jaar overgenomen bedrijven. Gezien de huidige economische omstandigheden en de daarmee gepaard gaande onzekerheden, is het niet mogelijk een verwachting voor 2010 uit te spreken.
Directie Amsterdam, 27 april 2010
51
Financieel jaarverslag
Groepsbalans Per 31 december na winstbestemming
ACTIVA (x € 1.000,-)
2009
2008
20.528 27.268 927
21.601 27.861 1.096
48.723
50.558
17.111 36.841 15.579
16.880 36.212 16.995
69.531
70.087
118.254
120.645
Vaste activa 1 2 3
Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa
Vlottende activa 4 5 6
Voorraden Vorderingen Liquide middelen
Totaal activa
52
Financieel jaarverslag
PASSIVA (x â&#x201A;Ź 1.000,-) 7
Groepsvermogen
2009
2008
64.880
57.896
6.398 1.287
6.033 1.387
7.685
7.420
100 45.589
100 55.229
45.689
55.329
118.254
120.645
Voorzieningen en langlopende schulden 8 Voorzieningen, overige 10 Langlopende schulden
Kortlopende schulden 11 12
Schulden aan kredietinstellingen Overige schulden en overlopende passiva
Totaal passiva
53
Financieel jaarverslag
Groepswinst-en-verliesrekening (x â&#x201A;Ź 1.000,-) 12 Netto-omzet 13
Overige bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten
14 15 16 17
Productiekosten tijdschriften, kostprijs boeken en distributiekosten Personeelskosten Afschrijvingen en amortisatie goodwill Overige bedrijfskosten
54
Financieel jaarverslag
2008
%
145.804
100,0
148.261
100,0
3.583
2,5
0
0,0
149.387
102,5
148.261
100,0
48,5 23,7 3,3 19,2
65.628 37.354 4.885 33.872
44,3 25,2 3,3 22,8
137.984
94,7
141.739
95,6
11.403
7,8
6.522
4,4
238 -273
0,2 -0,2
590 -266
0,4 -0,2
-35
0,0
324
0,2
11.368
7,8
6.846
4,6
Belastingen
2.996
2,1
2.056
1,4
Resultaat na belastingen
8.372
5,7
4.790
3,2
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen 18
%
70.663 34.522 4.822 27.977
Bedrijfsresultaat Rentebaten Rentelasten
2009
Geconsolideerd kasstroomoverzicht (x € 1.000,-)
2009
2008
Bedrijfsresultaat Afschrijvingen Herwaardering Veranderingen in het werkkapitaal Mutaties vorderingen Mutaties voorraden Mutaties kortlopende schulden
7.820 4.822 -150
6.522 4.885 -176
-628 -231 -8,114
Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen minus betaalde interest Betaalde / ontvangen belastingen Aanwending/dotatie voorzieningen
-2.504
3.519
8.727 324 -3.991 -77
-4.328
-3.744
-809
4.983
785 54
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Mutaties langlopende leningen Betaalde winstuitkering
-8.973
-35 -3.929 -364
Kasstroom uit operationele activiteiten (Des) investeringen in (im)materiële vaste activa Mutaties overige financiële vaste activa
-2.183 177 -498
-15.361 -54 839
-100 -1.346
-15.415 -100 -2.460
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
-1.446
-2.560
Nettokasstroom
-1.416
-12.992
Stand liquide middelen begin boekjaar
16.995
29.987
Stand liquide middelen einde boekjaar
15.579
16.995
55
Financieel jaarverslag
Algemene toelichting op de groepsjaarrekening Geconsolideerde ondernemingen Em. Querido’s Uitgeverij BV BV Weekbladpers Uitgeverijen Arbeiderspers, Archipel, Balans BV Uitgeversmaatschappij Agon BV wpg Uitgevers BV BV Weekbladpers Vlaanderen Nijgh & van Ditmar BV Polak & Van Gennep Uitgeversmaatschappij BV Uitgeverij Leopold BV Uitgeverij De Bezige Bij BV Voetbal International BV BV WPG Onroerend goed Uitgeverij Zwijsen Educatief BV Uitgeverij Zwijsen Algemeen BV Colliboek BV Uitgeverij Ludion Amsterdam BV wpg Uitgevers België NV Boek/Boek BV NV Uitgeverij Ludion Editions SA WPG Facilitair bedrijf BV Thomas Rap BV Manent Communicatie BV Scripta Media BV Scripta Venda BV Scripta Nova BV Uitgeverij BIS BV VI.nl BV Uitgeverij Balans BV Uitgeverij Ploegsma BV Uitgeverij Kidsgids BV Happinez BV Shatho Magazines BV De Buitenspelers Beheer BV
56
Financieel jaarverslag
Deelname Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Tilburg Tilburg Tilburg Amsterdam Antwerpen (B) Amsterdam Antwerpen (B) Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Laren Lekkerkerk Kats
100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%
Accountantsverklaring Opdracht
Oordeel
Wij hebben gecontroleerd of de op bladzijde 52 tot en met 55 opgenomen groepsbalans, groepswinst-en-verliesrekening en geconsolideerd kasstroomoverzicht van wpg Uitgevers B.V. te Amsterdam over 2009 op de juiste wijze zijn ontleend aan de door ons gecontroleerde jaarrekening 2009 van wpg Uitgevers B.V. Bij die jaarrekening hebben wij op 27 april 2010 een goedkeurende accountantsverklaring verstrekt. De directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opstellen van de groepsbalans, groepswinst-en-verliesrekening en geconsolideerd kasstroomoverzicht in overeenstemming met de grondslagen zoals gehanteerd in de jaarrekening 2009 van wpg Uitgevers B.V. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de groepsbalans, groepswinst-en-verliesrekening en geconsolideerd kasstroomoverzicht te verstrekken.
Naar ons oordeel zijn de groepsbalans, groepswinst-en-verliesrekening en geconsolideerd kasstroomoverzicht in alle van materieel belang zijnde aspecten op de juiste wijze ontleend aan de jaarrekening.
Werkzaamheden Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig dienen wij onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de groepsbalans, groepswinsten-verliesrekening en geconsolideerd kasstroomoverzicht op de juiste wijze zijn ontleend aan de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
Toelichting Wij vestigen er de aandacht op dat, voor het inzicht dat vereist is voor een verantwoorde oordeelsvorming omtrent de ďŹ nanciĂŤle positie en de resultaten van de vennootschap en voor een toereikend inzicht in de reikwijdte van onze controle, de groepsbalans, groepswinst-en-verliesrekening en geconsolideerd kasstroomoverzicht dienen te worden gelezen in samenhang met de volledige jaarrekening, waaraan deze is ontleend, alsmede met de door ons daarbij op 27 april 2010 verstrekte goedkeurende accountantsverklaring. Deze toelichting doet geen afbreuk aan ons oordeel.
Amstelveen, 27 april 2010 BDO Audit & Assurance B.V. namens deze,
O. van Agthoven RA
57
Financieel jaarverslag
58
Financieel jaarverslag
Contactgegevens MAGAZINES
EDUCATIEF
BOEKEN
WPG UITGEVERS
ZWIJSEN
UITGEVERIJEN AAB
DE BEZIGE BIJ
Directie Koen Clement Algemeen directeur Henk Hoevers Financieel directeur Petra Keuchenius Directeur P&O en juridische zaken Paulien Loerts Directeur operatie en innovatie
Uitgevers: Roel van Gestel Annemieke Smits Huub Lucas Paul van Tilburg Jan van Wonderen
Directie Lex Jansen
Directeur/uitgever Robbert Ammerlaan Adjunct-directeuren Francien Schuursma Anne Schroën Pieter Swinkels
Contact Herengracht 376 1016 ch Amsterdam Tel: 020 - 521 97 77 Fax: 020 - 521 97 50 communicatie@wpg.nl www.wpg.nl
Directie Karel van de Pas Anneke Blok (Adjunct directeur, per 1 september 2010 directeur) Contact Hart van Brabantlaan 18 5038 JL Tilburg Tel: 013-5838800 Fax: 013-5838880 klantenservice@zwijsen.nl www.zwijsen.nl
ZWIJSEN.BE Uitgever Patrick Vandevelde Directie Hilde Geerinck Contact Nassaustraat 37-41 2000 Antwerpen Tel: 0032 0 59494 Fax: 0032 2 059499 info@uitgeverijzwijsen.be www.uitgeverijzwijsen.be
Contact Herengracht 370-372 1016 CH Amsterdam Tel: 020-5247500 Fax: 020-6224937 • De Arbeiderspers Uitgever: Elik Lettinga info@arbeiderspers.nl www.arbeiderspers.nl • Balans Uitgever: Plien van Albada balans@uitgeverijbalans.nl www.uitgeverijbalans.nl • Archipel Uitgever: Petra Rijkelijkhuizen info@uitgeverijarchipel.nl www.uitgeverijarchipel.nl
A.W. BRUNA UITGEVERS Uitgevers Nelleke Geel (uitgever Signatuur) Jacqueline Smit (uitgever Orlando) Steven Maat (uitgever fictie) Joost van den Ossenblok (uitgever Lev. = non-fictie) Directie Joop Boezeman (managing director) Linda Albers (financieel directeur) Contact Kobaltweg 23-25 3542 CE UTRECHT tel:: 030 247 04 11 fax: 030 241 00 18 info@awbruna.nl www.awbruna.nl
Contact Van Miereveldstraat 1 1071 DW Amsterdam Tel: 020 305 98 10 Fax: 020 305 98 24 Postbus 75184 1070 AD Amsterdam
• Querido Kinderboeken Uitgever: Bärbel Dorweiler info@querido.nl www.queridokinderboeken.nl
• De Bezige Bij info@debezigebij.nl www.debezigebij.nl
• Leopold & Ploegsma Uitgevers: Manja Heerze (Leopold) Martine Schaap (Ploegsma) info@leopold.nl www.leopold.nl info@ploegsma.nl www.ploegsma.nl
• Thomas Rap info@debezigebij.nl www.thomasrap.nl
STANDAARD UITGEVERIJ
• Cargo info@debezigebij.nl www.uitgeverijcargo.nl • Oog & Blik info@debezigebij.nl www.oogenblik.nl • Ludion Uitgever Christoph Ruys Directie Robbert Ammerlaan Contact Bourlahuis Nassaustraat 37-41 2000 Antwerpen Tel: 0032 3 2059410 Fax: 0032 3 2059417 info@ludion.be www.ludion.be
EM. QUERIDO’S UITGEVERIJ Directie Annette Portegies Commercieel directeur: Rob Bos Contact Singel 262 1016 AC Amsterdam Tel: 020-5511262 Fax: 020-5511256 • Querido Uitgever: Mark Pieters info@querido.nl www.querido.nl • Nijgh & Van Ditmar Uitgever: Vic van de Reijt info@nijghenvanditmar.nl www.nijghenvanditmar.nl • Athenaeum-Polak & Van Gennep Uitgever: Mark Pieters athenaeum@uitgeverijathenaeum.nl www.uitgeverijathenaeum.nl
Uitgevers Johan De Koning (Directeur Uitgeven) Wim Verheije (Senior uitgever) Peter Beyens Els De Pooter Harold Polis Geert Cortebeeck Kristin Van den Eynden Leen Van Troys Patricia Defour Directie Eric Willems (Gedelegeerd bestuurder) Johan Van Hulle (Financieel directeur) Johan De Koning (Directeur Uitgeven) Wim Verheije (Senior uitgever) Ludo Stroobants (Directeur Verkoop & Marketing) Walter De Roeck (Directeur IT) Ramses De Kuyffer (Directeur Grafische Inkoop) Contact Mechelsesteenweg 203 2018 Antwerpen tel.: 0032 3 285 72 00 fax: 0032 3 285 72 99 info@standaarduitgeverij.be www.standaarduitgeverij.be
WEEKBLADPERS TIJDSCHRIFTEN
VOETBAL INTERNATIONAL
Directie Karin van Gilst
Directie Dick Holstein Creatief directeuren Johan Derksen (VI) Matty Verkamman (De Buitenspelers)
Contact Raamgracht 4 1011 KK Amsterdam Tel: 020-5518711 Fax: 020-5518638 info@weekbladpers.nl www.weekbladpers.nl • Vrij Nederland Uitgever: Karin van Gilst redactie@vn.nl www.vrijnederland.nl • Psychologie Magazine Uitgever: Ruud Hollander redactie@psychologiemagazine.nl www.psychologie= magazine.nl • Yoga Magazine Uitgever: Ruud Hollander redactie@yogaonline.nl www.yogaonline.nl • Opzij Uitgever: Femke Leemeijer redactie@opzij.nl www.opzij.nl • J/M Uitgever: Femke Leemeijer redactie@jmouders.nl www.jmouders.nl • Hollands Diep Uitgever: Karin van Gilst redactie@hollandsdiep.nl www.hollandsdiep.nl • Hoe Overleef Ik... Uitgever: Femke Leemeijer redactie@hoeoverleefik.nl www.hoeoverleefik.nl • Runner’s World Uitgever: Femke Leemeijer redactie@runnersweb.nl www.runnersweb.nl • Men’s Health Uitgever: Femke Leemeijer redactie@menshealth.nl www.menshealth.nl • Happinez Uitgevers Ruud Hollander (uitgever/hoofdredacteur) Lim Olsthoorn (uitgever/salesmanager) Contact Cattenhagestraat 8a1411 CT Naarden Tel: 035 695 89 50 Fax: 035 695 89 51 redactie@happinez.nl www.happinez.nl
Contact • Voetbal International Blekerssingel 24 2806 AB Gouda Tel: 0182 599377 Fax: 0182 516650 redactie@vi.nl www.vi.nl • De Buitenspelers Gedempte Zalmhaven 203 3011 BT Rotterdam tel. 010-4852821 info@debuitenspelers.nl www.debuitenspelers.nl OVERIGE ACTIVITEITEN
SCRIPTA MEDIA Directie Anita van der Aa Contact Nieuwe Herengracht 47 1011 RN Amsterdam Tel: 020 750 74 00 Fax: 020 638 71 56 media@scripta.nl www.scriptamedia.nl
WPG UITGEVERS BELGIË Directie Hilde Geerinck Contact Nassaustraat 37-41 2000 Antwerpen Tel: 0032 0 59400 Fax: 0032 2 059417 info@wpg.be www.wpgboeken.be
WPG FACILITAIR BEDRIJF Directie Paulien Loerts Contact Herengracht 376 1016 CH Amsterdam Telefoon: 020-5219777 Telefax: 020-6220794
WPG ONROEREND GOED Adviseur Henk Hoevers Directie Koen Clement Contact Herengracht 376 1016 CH Amsterdam Telefoon: 020-5219777 Telefax: 020-6220794
COLOFON
Concept & realisatie Scripta Media b.v. Redactie Jan Bakker Djoeke Barkey Dorine Boon Janneke Herpers Jacqueline Konermann Medewerkers Jacqueline Kuijpers Willem van Leeuwen Ruud Slierings Paula Vos Artdirection en vormgeving Durk Hattink Fotografie Vincent van Gurp Visagie Esther Goldstein Minke Boeyen Lithografie Grafimedia b.v. Drukwerk Drukkerij Tesink Redactieadres Herengracht 376, 1016 ch Amsterdam © WPG Uitgevers BV Amsterdam