Rijndam journaal - Editie 34 by SD Creative Agency

www.rijndam.nl

Rijndam journaal vacaturenieuws

augustus 2013

ICT programma 2013-2014 Op weg naar de gewenste informatievoorziening Er wordt flink aan de weg getimmerd op het gebied van ICT. Vorig jaar liet Rijndam een informatiestrategieplan opstellen. Hierin is gekeken naar de ontwikkeling en het beheer van de gewenste informatievoorziening. Dit leidde tot het ICT programma 2013-2014. In gesprek met programmamanager Robert van Schijndel, verantwoordelijk voor de inrichting en aansturing van het ICT programma.

De stuurgroep ICT heeft de taak om de voortgang, kwaliteit en inhoud van het programma te bewaken. Management-assistent Joanne Stolk (linksboven) ondersteunt de stuurgroep. Leden van de stuurgroep zijn boven v.l.n.r. programmamanager Robert van Schijndel, voorzitter Guido van den Bogaert, adviseur René Putting en lid Peter Zwaard. Onder v.l.n.r. lid Karlijn van Beek, lid Alice Terberg en lid Barbara van Roon.

Rijndam

ICT-Programma 2013-2014 Rijndam Thema

Projecten

Projectleider

Technische

Optimaliseren infrastructuur

René Putting

Infrastructuur

Verbindingen

René Putting

Werkplekken

René Putting

Migratie Ecaris 3.x

Gerrit Niestijl

Upgrade en opleiden

Liesbeth van Alphen de Veer

Papierloos werken

Liesbeth van Alphen de Veer

Documentbeheersysteem

Liesbeth van Alphen de Veer

Facilitair management systeem

Liesbeth van Alphen de Veer

Borging applicatiebeheer

Liesbeth van Alphen de Veer

Ecaris 3.1 Kantoorautomatisering

Applicatiebeheer Implementatie R-EPD

10. Analyseren R-EPD

Rajen Bhattoe

11. Inrichten R-EPD

Rajen Bhattoe

12. Randvoorwaarden R-EPD

Rajen Bhattoe

13. Uitrol en borging R-EPD

Rajen Bhattoe

Intranet en extranet

14. Website Rijndam

Kelly Schultink

15. Intranet medewerkers

Kelly Schultink

16. Extranet klanten

Kelly Schultink

Upgrade e-HR

17. Optimaliseren HRM-systeem

Menno Westland

18. Borging HR-applicaties

Jan den Biggelaar

19. Implementatie LMS

Machteld Straatemeier

20. Gewenste managementinformatie

Gerrit Niestijl

21. Digitaal beveiligingsbeleid

René Putting

Proeftuin e-Health

22. TeleNu

Peter van Bragt (opdrachtnemer)

23. Zorgportaal Rijnmond

Peter van Bragt (opdrachtnemer)

24. Breath-controlled apps

Peter van Bragt (opdrachtnemer)

Aanvullend

25. Upgrade Exact

Anke Keijmel

Managementinformatie Beveiligingsbeleid

Door Cora Palsgraaf

Wat betekent informatievoorziening? ‘Het geheel van activiteiten dat ertoe dient om een organisatie de informatie te verschaffen die nodig is voor de adequate uitvoering van haar activiteiten. Het is een begrip dat voor veel mensen moeilijk grijpbaar is. Daarom is het informatiestrategieplan vertaald naar een concreet ICT programma.

andere servers en moderne technieken zoals draadloos werken. Wat betekent dit voor de patiënten? E-Health is het toepassen van ICT ten dienste van de gezondheidszorg. Het biedt veel mogelijkheden zoals een betere uitwisseling van informatie tussen professionals en patiënten, behandeling via internet, nieuwe vormen van educatie, enzovoorts. Het thema proeftuin e-Health

bestaat uit drie projecten: 1. TeleNu: een project waarin wordt geëxperimenteerd met telemedicine, het op afstand toepassen van zorgdiensten in de thuissituatie; 2. Zorgportaal Rijnmond: een beveiligde website met verschillende e-Health diensten voor zorgvragers en zorgverleners uit de regio; 3. Breath-controlled apps: het ontwikkelen en implementeren van

apps ter ondersteuning van het revalidatieproces. Flinke stap vooruit! Het ICT programma 20132014 betekent een flinke stap vooruit voor Rijndam. Het is best bijzonder dat in deze tijd is besloten dit verbetertraject aan te gaan. Er is behoefte aan modernisering en die gaat er met dit programma op diverse terreinen zeker komen!’

Wat gaat er gebeuren? Het ambitieuze programma bestaat uit maar liefst 25 projecten, ondergebracht in 10 thema’s (zie kader). Voor elk project is een projectleider benoemd en worden projectplannen, planningen en begrotingen opgesteld. De projectleiders, enthousiaste medewerkers van Rijndam, zorgen ervoor dat hun opdracht conform planning wordt uitgevoerd. Voor de sturing op het programma is een stuurgroep ingesteld. Deze heeft de taak om de voortgang, kwaliteit en inhoud van het programma te bewaken. Wat gaan de medewerkers merken? We zijn gestart met het verspreiden van een maandelijkse nieuwsbrief onder de medewerkers. In elke nieuwsbrief komt de voortgang van alle projecten aan de orde en wordt dieper ingegaan op twee projecten. De medewerkers van Rijndam zullen van alle projecten wat gaan merken, maar de projecten met de meeste impact hebben te maken met: de modernisering van hardware en software, de implementatie van het Revalidatie EPD en het verbeteren van de technische mogelijkheden door

In maart ging het programma officieel van start met een kick off bijeenkomst voor de leden van de stuurgroep en de projectleiders. Hierbij was niet iedereen aanwezig.

RIJNDAM JOURNAAL NUMMER 35 VERSCHIJNT IN DECEMBER. TEKST AANLEVEREN KAN VIA RIJNDAMJOURNAAL@RIJNDAM.NL TOT VRIJDAG 27 SEPTEMBER. Specialisten in Revalidatie

Volwassenenrevalidatie | Kinderrevalidatie | Arbeidsrevalidatie

BUITEN RIJNDAM door Angelique Kester

Medewerkers van Rijndam hebben twee gezichten. Het ene gezicht kennen we, dat het is het Rijndam gezicht. In deze rubriek maken we kennis met het andere gezicht van de medewerkers: wat speelt zich af buiten Rijndam en waar houden ze zich mee bezig?

In het vorige Rijndam journaal is op de voorpagina een begin gemaakt met een artikel over verpleegkundigen en verzorgenden met een aandachtsgebied. Aan de orde kwam het aandachtsgebied (in)continentie. In dit nummer volgen nog drie aandachtsgebieden.

Decubitus en wonden Verzorgende Annemarie Boekee-van Dijk en regieverpleegkundige Henk den Besten hebben als aandachtsgebied decubitus en wonden en werken op de afdeling dwarslaesie/heelkunde.

Naam: Simon Joustra Leeftijd: 26 jaar Woonplaats: Krimpen aan den IJssel Privé: ik woon in Krimpen aan den IJssel, samen met mijn poes Functie: kinderfysiotherapeut in opleiding Hobbies: ik zing in een Nederlandstalig gospelkoor, speel gitaar bij de dienst in de kerk en leer viool spelen

Hoe lang werk je al in Rijndam? Sinds mei 2012. Ik hoop hier heel lang te blijven. Ik werk op de locatie Ringdijk en de Xerxesweg en die afwisseling vind ik erg leuk. Alle kennis die ik leer met de opleiding verdubbel ik hier, want ik heb collega’s met veel ervaring die ik dingen kan vragen. Het valt allemaal op zijn plek Wat vind je leuk aan je werk? Ik vind het leuk om me echt te verplaatsen in het kind. Ik vind het belangrijk dat de therapie betekenisvol en plezierig is voor het kind. Dat ik dingen meegeef die blijven hangen. Wat is je grootste passie? God is mijn allergrootste passie. Ook mijn leven moet betekenisvol zijn en dat is het met God. Ik ga in Krimpen aan den IJssel naar een evangelische gemeente, daar voel ik me thuis. Ik leer mijn leven te leiden op een manier waarvan ik weet dat het op goede fundamenten staat. Kun je iets vertellen over het ontwikkelingsproject waarbij je betrokken bent? Afgelopen zomer ben ik zes weken bij project HAGAR geweest in de Westelijke Jordaanoever. Dat project draait om het verstrekken van hulpmiddelen zoals krukken en rolstoelen in bruikleen aan mensen die het niet breed hebben, maar dit nodig hebben om te participeren in het dagelijks leven. Ik kon in zes weken niet echt een heel traject doen, maar wel wat adviezen geven. Erg leuk, dat ik gewoon heel welkom bij mensen was. Bijzonder om hen in de thuissituatie te zien. Wat was het mooiste moment? Tijdens het huisbezoek bij Aya was het mooi om te zien dat je met kleine dingen al betekenisvolle adviezen kunt geven. Sommige mensen begrijpen niet dat een kind met een beperking gewoon kan leren, maar op een andere manier. Je kunt de wereld niet veranderen, maar ik heb hopelijk iets bijgedragen.

Wat doe je als verpleegkundige/verzorgende met decubitus en wonden als aandachtsgebied? Patiënten op onze afdeling hebben een verhoogd risico om doorzitwonden of doorligwonden te krijgen. Op dinsdag doen we ’s ochtends de wondenrondes in de kliniek samen met de arts-assistent en revalidatiearts. Wij adviseren bij het maken van de keuze voor een wondbehandeling. Op die dagen spreken we ook bedrijven die hun producten op het gebied van wondbehandeling aanbieden. ’s Middags zien we poliklinische patiënten op het wondenspreekuur of we bezoeken patiënten thuis. Die mensen hebben eerder klinisch in Rijndam gerevalideerd of zijn door hun huisarts of specialist verwezen. Met de komst van de wondenpoli is het aantal klinische opnames van patiënten met een wond minder geworden. Het voordeel van de huisbezoeken is, dat je een compleet plaatje krijgt. We plannen die afspraken het liefst met de thuiszorg erbij. Veelal achterhalen we op die manier waar het probleem is ontstaan en bedenken we ook een oplossing. Patiënten die de kliniek van Rijndam verlaten geven we een advies voor wondbehandeling op papier mee, zodat thuiszorgmedewerkers de behandeling kunnen voortzetten. Ook krijgen ze het door ons zelf geschreven preventieboekje. Daarnaast hebben wij ons eigen e-mail adres (wonden@rijndam.nl). Hier kunnen patiënten altijd terecht met vragen. Als ze een foto van de wond meesturen, kunnen wij heel gericht adviseren. Wat hebben jullie ervoor moeten leren? Henk heeft cursussen gevolgd van de Woundcare Consultant Society (WCS), een organisatie die door verpleegkundigen is opgericht. Annemarie leerde het allemaal in de praktijk. Hoe houden jullie je kennis op peil? We gaan geregeld naar relevante congressen.

er eenmaal is, zijn wij er om erger te voorkomen. Ze zijn vaak enorm dankbaar als een wond weer dicht is. Behandelaren en artsen raken steeds meer bekend met onze expertise. Nieuwe collega’s krijgen standaard een les decubitus, maar ook tussendoor geven we klinische lessen om de bestaande kennis op te frissen of nieuwe ontwikkelingen toe te lichten.

Henk en Annemarie

Waarom hebben jullie voor dit aandachtgebied gekozen? Wonden hebben altijd al onze aandacht getrokken. Al langere tijd probeerde Henk de wondzorg naar een hoger plan te trekken. En dat is gelukt. Annemarie solliciteerde drie jaar geleden op een vacature om Henk te ontlasten. We vinden de combinatie van werken in de kliniek en polikliniek leuk. Samen met andere behandelaren bespreken we wat het best is voor die ene patiënt. Je hebt het bijvoorbeeld met de ergotherapeut over drukmetingen en met de fysiotherapeut over de juiste schoenen. Onze expertise wordt meegenomen in het geheel. Met de thuiszorg hebben we een netwerk opgebouwd en we breiden deze contacten nog steeds uit. We zien grote en kleine, diepe en oppervlakkige wonden. Het lukt ons vaak om de wonden te genezen, zo’n 90% krijgen we dicht. De waardering die we van de patiënten krijgen geeft veel voldoening.

Hoe kijken patiënten en collega’s tegen jullie aan? We merken dat patiënten snel aan de bel trekken als er iets mis is. En dat is belangrijk. Als de wond

Nazorgpoli dwarslaesie Susan Batenburg werkt op de afdeling dwarslaesie/heelkunde als verzorgende met het aandachtsgebied nazorgpoli dwarslaesie. Wat doe je als verzorgende met aandachtsgebied nazorgpoli dwarslaesie? De nazorgpoli is een moment voor een dwarslaesiepatiënt om te kijken of het goed gaat en of er aandachtspunten zijn. Na de opname en poliklinische behandeling krijgt een patiënt een oproep om op een donderdagmiddag naar de locatie Westersingel te komen. Op deze middag heeft een patiënt afzonderlijke afspraken met revalidatiearts, fysiotherapeut, ergotherapeut, maatschappelijk werker en verpleegkundige/verzorgende. Mijn deel van de nazorgpoli richt zich op mictie en defaecatie, decubitus en het doornemen van de ADL (algemene dagelijkse levensverrichtingen). Als er problemen naar voren komen, dan verwijzen we een patiënt door. Heeft een patiënt bijvoorbeeld een decubitusplek, dan verwijzen we door naar de wonddeskundige en bij een slechte zithouding komt de ergotherapeut in beeld.

Na afloop van de gesprekken stellen we met de arts en paramedici een probleemanalyse op en bekijken we welke acties ondernomen moeten worden. Vervolgens belt de arts de patiënt terug, deelt mee wat er afgesproken is en geeft eventueel een datum voor een vervolgafspraak door. Verder ben ik bij de dwarslaesiecursus voor patiënten betrokken bij de onderdelen mictie en disreflectie. Wat heb je ervoor moeten leren? Ik ben in de oude Hoogstraat in Leersum opgeleid in de revalidatie en in Rijndam volgde ik een dwarslaesiecursus. Inmiddels werk ik elf jaar op deze afdeling en heb ik genoeg werkervaring opgedaan. Hoe houd je je kennis op peil? Door regelmatig contact te hebben met collega’s die eveneens gespecialiseerd zijn op dit gebied. Ook internet is een goed middel om informatie te verkrijgen. Verder is er tweemaal per jaar een bijeenkomst met acht andere revalidatiecentra; we kijken bij elkaar hoe dingen geregeld zijn en welke punten we kunnen verbeteren.

Intimiteit en seksualiteit Verpleegkundige Jacqueline Fraanje en verzorgende Joan Oudenaarden hebben als aandachtsgebied intimiteit en seksualiteit en werken op de afdeling dwarslaesie/heelkunde. Wat doe je als verpleegkundige en verzorgende met dit aandachtsgebied? Iedere vrijdagmiddag houden we spreekuur op onze afdeling. Alle patiënten komen tenminste één keer langs om kennis te maken. Het is hun eigen keuze om hun partner mee te nemen. Doel van het spreekuur is intimiteit en seksualiteit bespreekbaar te maken. We geven patiënten folders en ander voorlichtingsmateriaal mee. En ze krijgen een naslagwerk met informatie en foto’s, als ze dat willen. Sommige mensen denken dat seks er niet meer in zit. Het boek kan helpen om die beeldvorming te weerleggen. Wij zien op onze afdeling veel dwarslaesiepatiënten. Door hun aandoening kunnen basale zaken (tijdelijk) uitvallen of deels functioneren. Maar ook seksualiteit is revalideerbaar en kan daarom een onderdeel van de behandeling zijn. Lang niet altijd ervaren patiënten een probleem. Maar als de patiënt dit wel ervaart, gaan we over tot behandeling. We adviseren over mogelijkheden en ondersteunende middelen (medicatie en materialen), over anticonceptie en over fertiliteit (kinderwens). Soms kan iemand na een korte uitleg al weer verder. Wanneer een patiënt een hulpvraag heeft, dan stellen we een diagnose en komt er een behandelplan. De patiënt maakt daarin zijn eigen keuzes. Komen we er zelf niet uit, dan schakelen we de consulent seksuoloog in, de psycholoog of de maatschappelijk werker. Dat hangt helemaal af van de problematiek. Wat hebben jullie ervoor moeten leren? Jacqueline deed de Post HBO-opleiding tot seksuologisch hulpverlener. Verder bezocht ze symposia en volgde ze trainingen, bijvoorbeeld de seksuologische training voor revalidatieprofessionals. Joan leerde het vak van Jacqueline. In eerste instantie draaiden ze samen de spreekuren. Nu gaan ze het ieder afzonderlijk doen. Joan zal volgend jaar een training gaan volgen.

Hoe houden jullie je kennis op peil? Het cursusaanbod is wat schaars. Laatst volgden we een cursus ‘seksualiteit na hersenbeschadiging’. Volgend jaar willen we een ontmoetingsdag voor onze collega’s met dit aandachtsgebied uit de revalidatiecentra organiseren om ervaringen en kennis uit te wisselen. Het is de bedoeling dat ieder jaar te herhalen. Hoe kijken patiënten en collega’s tegen jullie aan? Zowel patiënten als collega’s zijn positief. Collega’s sturen patiënten met vragen op het gebied van seksualiteit naar ons door. Niet alleen artsen en behandelaren op onze eigen afdeling, maar ook die van andere afdelingen. Patiënten zijn blij dat er proactief over seksualiteit wordt gesproken. Iedereen doet er in gezelschap geinig over, maar bij ons op het spreekuur is het serieus en kunnen ze vertellen dat ze zich zorgen maken. Wij hebben geheimhoudingsplicht en dat maakt het veilig om te vertellen over je onzekerheden. Waarom hebben jullie voor dit aandachtgebied gekozen? Jacqueline merkte in de praktijk dat er behoefte was aan informatie over seksualiteit. Na een symposium met seksuoloog Jim Bender werd ze geprikkeld om seksualiteit meer op de kaart te zetten op haar afdeling. Joan leek het superinteressant en reageerde op een vacature. We vinden onze extra taken een verdieping van ons vak. Tijdens het spreekuur hebben we meer rust, tijd en aandacht voor de patiënt dan op de afdeling.

Professor Henk Stam krijgt internationale prijs Professor Henk Stam, hoogleraar revalidatiegeneeskunde aan de Erasmus Universiteit en tevens medisch manager van de RVE Erasmus MC, heeft een prestigieuze prijs toegekend gekregen. Stam is de tweede Europeaan die de Sidney Licht Lectureship Award krijgt. De award is uitgereikt door de International Society of Physical and Rehabilitation Medicine International (ISPRM). De organisatie eert Stam vanwege het bevorderen van de zorg voor mensen met een handicap. Stam wordt ook geroemd vanwege zijn bijdrage aan de ontwikkeling van revalidatiegeneeskunde op internationaal niveau. Zo is hij hoofdredacteur van de smartphone-app Medigrip, voor studenten en artsen. De app presenteert dagelijks nieuwe onderzoeksresultaten. De prijs is 20 juni tijdens een congres in Peking uitgereikt.

Wijzigingen raad van toezicht Op 1 januari 2013 verliet mevrouw mr. C.M.E. (Cornely) Russell-van der Hoeven de raad van toezicht wegens het verstrijken van de twee zittingstermijnen. Cornely werd in 2005 benoemd tot lid van de raad van toezicht en in 2009 nam zij het vice voorzitterschap op zich. Haar juridische kennis en ervaring waren in die periode van grote betekenis. Rijndam bedankt Cornely voor haar enthousiasme, inzet en grote betrokkenheid. Inmiddels heeft de raad van toezicht na een zorgvuldige selectieprocedure op 22 mei 2013 een nieuw lid benoemd, namelijk mr. M.W.I. (Maarten) Hillenaar. Maarten is in het dagelijks leven directeur Informatiseringsbeleid Rijk (Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties). Onlangs was hij een dag in Rijndam voor een nadere introductie. Mr. P. (Peter) Broedelet is per 1 januari 2013 benoemd tot vice voorzitter raad van toezicht.

Wilma van der Slot promoveert Op 9 januari heeft Wilma van der Slot haar proefschrift ‘Gezondheidsklachten en participatie bij volwassenen met cerebrale parese’ met succes verdedigd. Hiermee heeft zij de academische graad van doctor aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam behaald. Zij onderzocht het voorkomen van gezondheidsklachten en participatieproblemen bij volwassenen met spastische cerebrale parese. Onder meer om aangrijpingspunten te vinden voor preventie en behandeling. En om bij te dragen aan een levensloopbenadering voor mensen met CP, een overstijgende benadering waarmee langetermijnklachten worden voorkomen en een optimale participatie wordt bereikt. Wilma werkt als revalidatiearts op de afdeling Neurorevalidatie van Rijndam revalidatiecentrum en bij de onderzoekslijnen ‘Transition and Lifespan Research’ en ‘Movefit’ van de afdeling Revalidatiegeneeskunde van het Erasmus MC.

Nieuwe website live De website www.rijndam.nl is vernieuwd. Niet alleen qua uiterlijk, maar zeker ook qua inhoud en functionaliteit. Met deze nieuwe website kunnen we onze omgeving (patiënten, verwijzers en andere geïnteresseerden) nog beter informeren over onze dienstverlening. Opmerkingen en ervaringen kunt u met ons delen via communicatie@rijndam.nl. Alleen op deze manier kunnen we de website verder ontwikkelen en verbeteren.

Jacqueline (links) en Joan

ie Hoe kijken patiënten en collega’s tegen jullie aan? Ik denk dat veel collega’s in de kliniek niet in de gaten hebben wat ik doe, omdat de nazorgpoli zich op een andere afdeling bevindt. Zeker nieuwe medewerkers weten nog niet wat er op het gebied van dwarslaesie allemaal komt kijken. Patiënten zien pas dat je nazorgpoli doet, als ze uit de kliniek zijn ontslagen en een uitnodiging krijgen voor de nazorgpoli.

Susan

Waarom hebben je voor dit aandachtgebied gekozen? Het is ontzettend leuk om te doen! Je ziet oud patiënten terug met hun eigen verhaal en hun eigen kijk op de periode dat ze in Rijndam verbleven. We vragen dan ook altijd wat ze geleerd hebben en welke dingen we kunnen verbeteren. Daar leer ik dan weer van. Met de nazorgpoli kun je echt even tijd vrijmaken om met een patiënt te praten.

Promotie Laurien Aben Op 16 april 2013 verdedigde psycholoog Laurien Aben haar proefschrift “Memory Self-efficacy after Stroke”. Het proefschrift gaat over de relatie tussen geheugenzelfvertrouwen en psychologische factoren na een CVA en beschrijft het effect van een Geheugenzelfvertrouwentraining voor CVApatiënten. Uit het onderzoek blijkt dat het effectief is om het geheugenzelfvertrouwen van CVA-patiënten in de chronische fase (minimaal 18 maanden na het CVA) te trainen. De training heeft een positief effect op de hoogte van het geheugenzelfvertrouwen en de psychologische aspecten van kwaliteit van leven. Deze effecten worden niet gevonden in een controlegroep waarin patiënten lotgenotencontact hadden. Er moet verder onderzocht worden of de training effectief kan zijn in een eerdere fase van de revalidatie. Voor meer informatie of toesturen van het proefschrift: laben@rijndam.nl.

patiënteninf

Kunst &Kids

Digitale ontdekkingstocht Rijndam kent veel kinderen die voor behandeling naar de verschillende locaties komen. Enkele locaties zijn verbonden aan een school, zoals tyltylschool Rotterdam of mytylschool De Brug. In deze rubriek besteden we aandacht aan het kunstwerk van één van deze kinderen. Uiteenlopend van tekening tot sculptuur, om een idee te geven van hun interesses en talenten. Bijvoorbeeld een tekening die thuis gemaakt is, bij de therapie, in de klas of op de groep. Speciaal voor iemand of gewoon omdat het leuk is. Hier krijgt het kind een plekje om het kunstwerk te laten schitteren. door Angelique Kester

Dit keer opnieuw Kunst VÓÓR Kids! De Kunstcommissie van Rijndam schafte dit kunstwerk aan ter gelegenheid van het 100-jarig jubileum van de kinderrevalidatie, met sponsorgelden van Stichting Rotterdams Kinderrevalidatie Fonds Adriaanstichting (KFA) en Rijndam. Het digitale kunstwerk, gemaakt door Rnul Interactive, is te bewonderen op de locatie Ringdijk. Het is een interactief scherm waarbij je spiegelbeeld digitaal wordt weergegeven. Zo worden kinderen uitgedaagd om te zien wat er gebeurt bij beweging en hoe ze hier variatie in aan kunnen brengen. Op ontdekkingstocht met je spiegelbeeld!

RIJNTJE UIT LOGEREN Rijntje is het bekende poppetje van de kinderen in Rijndam. Vier keer per jaar gaat Rijntje logeren bij een van hen. Ze nemen we een kijkje in het leven van een kind met een beperking: het reilen en zeilen van alledag, de leuke momenten en soms ook de moeilijke. door Angelique Kester

Dit keer heeft Rijntje gelogeerd bij Sanne van vijf en Loes van twee jaar. Hun moeder werkt bij Rijndam. Zo kon Rijntje ook eens een kijkje nemen bij een medewerker van Rijndam thuis. De zusjes vertellen: ‘Hallo allemaal, Wij komen soms in Rijndam, Loes zit daar op de crèche. Dat is heel leuk, want je kunt er spelen met je vrienden en liedjes zingen, lekker eten en buiten spelen. Ook slapen, maar dat vind Loes niet leuk. Soms is er een kind in de gang of op de crèche, die bijvoorbeeld niet kan lopen en die in een rolstoel zit. Dat is eerst wel een beetje gek, maar je went er ook

Op uitnodiging zijn enkele patiënten van de derde etage van de locatie Westersingel met introducés en begeleiding naar Amsterdam geweest voor een tennisclinic. De patiënten die meegingen waren verantwoordelijk voor het vervoer. Zij moesten dus de heen- en terugreis regelen. En dat was dan ook top geregeld: om 8.30 uur stonden twee rolstoelbusjes klaar om ons te vervoeren naar Amsterdam. Met enige filevertraging vanwege mist kwamen we uiteindelijk toch nog op tijd aan. We werden warm onthaald met koffie en gebak. De begeleiding van die dag stelde zich voor en vertelde wat we die dag konden verwachten. Nadat iedereen zijn drankje op had gingen we naar de sportzaal. Voor iedereen, dus ook voor de begeleiding, stonden er sportrolstoelen klaar. We kregen een korte les in rolstoeltennis. Het was niet eenvoudig om je rolstoel te bedienen, een racket vast te houden en dan ook nog een bal te slaan. Nadat we in groepjes waren verdeeld konden we oefenen met het racket en het balanceren van de bal op het racket. Daarna kwamen de forehand en de backhand aan de beurt en het serveren van de bal. Na al deze oefeningen in vogelvlucht was er ook nog tijd om een balletje te slaan als in een wedstrijd. We hebben veel gelachen, veel ballen gemist, maar ook geraakt. En behalve dat het vermoeiend was, was het vooral erg leuk. Gelukkig stond na afloop een heerlijke lunch op ons te wachten. Die werd met smaak genuttigd. De middag was voor ons wat rustiger. We konden kijken naar enkele professionele rolstoeltennissers die een wedstrijd speelden. We zagen wel dat we nog veel moesten leren. Deze mannen konden er wat van! We hebben veel plezier gehad. Het was een erg leuke en leerzame dag. Om 16.30 uur stonden de busjes weer klaar om ons terug te brengen naar Rijndam. Arianne Jacobse (moeder van Sjoerd Kuil)

weer snel aan. Onze mama helpt die kinderen en hun papa’s en mama's. Maar hoe, dat snappen we nog niet helemaal. Want ze zijn meestal niet ziek, heeft ze ons verteld. Rijntje is een weekendje bij ons geweest. Het duurde wel even voordat hij kwam, want onze mama is het een paar keer vergeten en toen zat Rijntje heel zielig in een koffertje op een kantoor te wachten. We vonden het heel leuk dat hij er was. Het was wel een beetje jammer, want we mochten Rijntje niet houden en Loes snapte dat nog niet helemaal. Sanne natuurlijk wel, maar die is ook al groot. Maar nog geen ‘mens’ want dat zijn alleen papa en mama. Wel groot genoeg om naar school te gaan en niet meer naar de crèche. We hebben samen met Rijntje gespeeld en vooral het tanden poetsen van Rijntje was heel leuk. Maar als het klaar was, ging hij weer terug in zijn koffer, want dat is zijn huis. Ook hebben we met Rijntje in de kinderwagen gespeeld en daar heeft onze mama een foto van gemaakt, leuk hè? Nu gaat Rijntje weer naar iemand anders. We gaan de volgende keer kijken bij wie, want we weten nu precies wie Rijntje is! Heel erg lief! Groetjes van Sanne en Loes’ Wil jij dat Rijntje bij jou komt logeren? Stuur dan een e-mail naar: rijndamjournaal@rijndam.nl.

Tennisclinic

Nieuwe huiskamers Na 18 jaar waren de huiskamers op de klinische afdelingen van de locatie Westersingel aan een grondige renovatie en andere uitstraling toe. Medewerkers van de afdelingen waren bij de veranderingen nauw betrokken. Patiënten en medewerkers zijn enthousiast over het resultaat. De realisatie is mede tot stand gekomen door sponsoring van het Kinderfonds Adriaanstichting.

Zelfredzaamheid in kaart Pediatric Evaluation of Disability Inventory (PEDI)

Moeder Marlies

Sinds enkele jaren wordt bij het merendeel van de kinderen die behandeld worden bij Rijndam en van de kinderen die mytylschool De Brug bezoeken, jaarlijks de PEDI afgenomen. In dit artikel horen we ervaringen van ouders en medewerkers over het gebruik van dit instrument. We praten met Marlies, moeder van Robin, en Stella Verschure, één van de Knowledge Brokers van Rijndam. door Angelique Kester

Marlies: ‘Robin is zeven en een ontzettend vrolijk kind. Hij zit op de mytylschool in een leuke klas. Met zijn geklets en gezelligheid compenseert hij wat hij niet kan. Robin begint nu wel steeds meer te beseffen dat hij beperkingen heeft. Daar wil hij veel over weten, hij ziet ook dat hij in een rolstoel zit. Robin had tot voor kort het gevoel en het idee dat het allemaal wel goed komt en vroeg weleens: ‘Later als ik groot ben, kan ik het toch wel?’. Het begint nu steeds meer door te dringen, dat dat niet zo is. Goede voorwaarden voor activiteiten en successen ervaren zijn belangrijk voor hem. Dan vindt hij het leuk. Hij wil later zanger worden, net als zijn vader, of astronaut, maar vooral trouwen en veel kinderen krijgen’.

Kun je met jouw bewoording omschrijven wat de PEDI is? Marlies: ‘De PEDI is wat mij betreft een jaarlijkse stand van zaken. Een reeks vragen waarvan je de uitkomsten naast elkaar legt. Wat ik goed vind, is dat het altijd met dezelfde ouder is. Anders heeft het geen zin. Je ervaart dingen toch anders. Ik vind het wel lastig om het daarna over te brengen naar je partner: dat is er besproken, zullen we daar eens naar kijken of dat eens anders doen. Soms is daar wel discussie over, maar het levert ook goede gesprekken op.’ Wat vind je van de PEDI? Marlies: ‘De eerste keer vond ik verschrikkelijk. Ik wist niet wat het inhield en Robin was toen ook jonger. Vragen als: ‘Hoeveel treden kan hij de trap op?’, waren helemaal niet aan de orde.

Voor de troepen uit Jubileumuitgave ter ere van het 100-jarig bestaan van Rijndam Onlangs verscheen in het kader van het 100-jarig bestaan van Rijndam het boek ‘Voor de troepen uit’.

100 jaar Rijnda m door de ogen van patiënten, behandelaren en medewerkers

erlinde, van Bergen, Elle Sjaak n van Wanneer u zelf een exemplaarLo van wilt ontvangen, on,het Gerboek rie va n Dalen, kunt u een e-mail sturen naarJacommunicatie@rijndam.nl met n Herman de B ièvre, daarin uw adresgegevens. Francien van Rooijen, George van de Ploe Henk Stam, Ger g, Kelly Schultink ar Ribbers, Pim va d adviseur marketing & communicatie n Hekken

voor de tr oepen uit

Guido van den Bogaert, lid raadmevan bestuur, vertelt: ‘Het mooie t verhal en van: aan deze jubileumuitgave is datRhet grootste gedeelte ick den Holland van het er,(oud) patiboek bestaat uit persoonlijke verhalen. van Ruud KVerhalen leyweg, H en k-herinneJan ënten, medewerkers en partners. Ieder met zijn eigen Buijs, Joop Cou freur, Adat nja ring en achtergrond. Hierdoor is er een boek ontstaan Nikken, Barry Wijmschetst an s, zowel voor verwijzers als patiënten een goed beeld van Hanneke van de En de , onze zorg en de invloed hiervan op de kwaliteit van leven’. Barrie Uijt

voor de troepen uit 100 jaar Rijnda m door de ogen van pat iënten, behandelaren en medewerkers

Ttherapeut Stella Verschure

Na verloop van tijd merkte ik dat met bepaalde dingen mijn ogen open gingen, zoals toen er gevraagd werd: ‘Kan hij zelf zijn neus snuiten?’. Wij deden alles voor hem. Sindsdien zijn we gaan proberen het hem zelf te laten doen. Dat deed ons goed. Zo kreeg Robin op een gegeven moment bijvoorbeeld ook een taakje in huis: hoofd plantjes watergever. Belangrijk is dat je je kind geen opdrachten geeft die het echt nog niet kan.

Stella: ‘De PEDI meet de zelfredzaamheid in het dagelijks leven op gebied van zelfverzorging, ambulantie ( jezelf verplaatsen) en sociaal functioneren.’ Hoe kijk je er nu tegenaan? Marlies: ‘Nu ga ik er op een andere manier in: wat voor ideeën komen eruit en kan hij misschien ietsje meer dan vorig jaar. Minder leuk is, dat hij wordt afgezet tegen gezonde kinderen. Dat moet je vooraf wel weten, anders kun je daar best van schrikken.’

Stella: ‘Het is belangrijk om te weten wat het kind thuis kan en doet, met hoeveel hulp. Tot zevenenhalf jaar nemen we dit instrument één keer per jaar af met ouders. Daarna als ouders, arts of therapeuten het nodig vinden. Bij kinderen met een ernstige lichamelijke beperking wordt de PEDI minder vaak afgenomen.’ Zou je andere ouders adviseren om eraan deel te nemen? Marlies: ‘Jazeker! Je kunt er ook stukjes uithalen voor je PGB aanvraag. Ik denk dat het goed is om stil te staan bij waar je kind staat, wat is voor mij belangrijk en hoe krijgen we hem weer een stapje verder. Het interview is wel lang. Ik kan me voorstellen dat mensen daarop afhaken, maar je kunt het niet als een lijstje invullen. Het is anders als je erover praat, want

het antwoord is nooit alleen ja of nee. Het roept een beeld op en dat leg je uit. Robin moet de dingen zelf doen, maar als ouder heb je wel invloed op de manier waarop. Robin wil dingen zelf doen. Maar je hebt vaak de neiging om het hem uit handen te nemen, omdat dat sneller gaat. Ik merk aan hem dat hij het prettig vindt als iets lukt en dat hij voor vol wordt aangezien.’

Stella: ‘De PEDI geeft de mogelijkheid inzicht te krijgen in wat het kind thuis doet en hoeveel hulp hij of zij hierbij krijgt. Bij herhaaldelijk afnemen, kun je het kind met zichzelf vergelijken en met de hulp die gegeven wordt. Zo krijg je een beeld van de ontwikkeling die het kind doorloopt. We kunnen knelpunten thuis mede op deze manier opsporen.’ Wat is de meerwaarde van de PEDI ten opzichte van de situatie daarvoor? Marlies: ‘Ik zou het heel jammer vinden als de PEDI weg zou vallen, omdat er eye openers in zitten. Je kunt het als stok achter de deur gebruiken, je ziet een keer per jaar ‘waar we staan’. En het is niet dat we het daarvoor doen, maar wel goed om te zien.

De PEDI-NL is een gestructureerd interview waarmee kan worden nagegaan of er functionele beperkingen of vertragingen aanwezig zijn bij kinderen vanaf zes maanden tot zevenenhalf jaar. Hierbij kan de mate waarin het voorkomt worden vastgesteld. Net als het inhoudelijke gebied waarop de beperking of vertraging betrekking heeft. Daarnaast is het een evaluatief instrument. Het kan worden ingezet om de veranderingen op de betreffende gebieden na te gaan en voor het evalueren van kinderrevalidatieprogramma’s en/of therapeutische interventies.

patiënteninf

Voor u gelezen...

Wij hebben enkele websites voor u bekeken en ervaringen nagevraagd met diverse apps die gebruikt worden in de kinderrevalidatie. Over het algemeen wordt aangegeven dat de keuze soms lastig is. Wat is er allemaal? Wanneer kies je nu voor welke app en in hoeverre verschillen ze van elkaar? Welke zijn nu daadwerkelijk bruikbaar? Enkele apps op een rij, verkrijgbaar voor iPad en/of Android, samengesteld uit de top drie meest gebruikte apps van ergotherapeuten werkzaam op de locatie Ringdijk van Rijndam. Deze apps vormen niet de behandeling op zich, maar kunnen deel uitmaken van een behandeling. Letterschool Als onderdeel van schrijfoefeningen, mits gedurende een oefensessie tegelijkertijd de overstap wordt gemaakt naar papier, is dit een spel om kinderen alles over letters en cijfers te leren: schrijfbewegingen, starten en stoppen van schrijfbewegingen, letterklanken en meer. Met name de grafische effecten en beloning na afronding van een oefening, werken zeer motiverend voor kinderen. (meer informatie op www.letterschool.nl)

Color Dots Bij deze app verschijnt er een bewegende kleurrijke stip op het beeldscherm. Als je de stip aanraakt, verdwijnt deze met een geluidseffect en verschijnt het dubbele aantal stippen. Je kunt onder andere de grootte en snelheid van de stippen aanpassen. Dit lokt uit tot het gericht aanraken van de stippen.

Bovenstaande apps zijn te vinden op onder andere www.baauwopmij.nl. Op de website www.revalidatieapps.nl zijn meer apps te vinden voor patiënten en behandelaars in de revalidatiezorg. Overzichtelijk ingedeeld op doelgroep, behandelaar of activiteit met duidelijke beschrijvingen. De website www.digitalezorggids.nl biedt een nog groter aanbod aan apps inclusief beoordelingen.

Broom-broom De lijnen die je tekent veranderen in wegen, waar auto’s, vrachtwagens en meer verkeer over komt rijden. Door het scherm aan te raken, krijg je al snel veel actie.

Verder lezen of uitproberen? www.revalidatieapps.nl www.baauwopmij.nl www.digitalezorggids.nl

Awesome Xylophone In beeld verschijnt een xylofoon in mooie heldere kleuren. Je hoort tonen door met tappende vingers of met je vuist op de xylofoon te slaan. Hij reageert uitstekend als je van de ene kant van het beeldscherm naar de andere kant over de xylofoon glijdt. Als je op de toets drukt, lijkt het alsof je met stokjes slaat. Dit geeft een grappig, stimulerend effect.

Revalidatie Service Bureau (RSB) Het informatiepunt van Rijndam voor uw vragen, suggesties en klachten. Openingstijden: ma t/m vrij van 12.30 tot 16.00 uur Telefoon: 010 241 24 76 E-mail: info@rijndam.nl

De HandbikeBattle brengt meer Op donderdag 13 juni 2013 vond de eerste editie van de HandbikeBattle plaats. Een evenement waarbij 50 deelnemers uit acht Nederlandse revalidatiecentra de pittige Kaunertalergletscherstraße in Oostenrijk beklommen met hun handbike. Erik Vermeulen deed mee namens de Rijndam Racers. Hij vertrouwde zijn herinneringen en gevoelens aan het papier toe.

Martin en Erik naderen de finish op de Ochsenalm op 2.150 meter hoogte.

‘Training schema's, koolhydraten, eiwitten, hartslagmeter, gps, noem het maar op en het hoorde bij m'n dagelijkse leven. Allemaal om weer m'n beste tijd op de marathon of een andere hardloop wedstrijd te verbeteren. Nu, een jaar en een dwarslaesie later, is het niet veel anders. Het enige werkelijke verschil is dat ik nu banden slijt in plaats van hardloopschoenen. Urenlang buiten fietsen, met slecht weer of 's avonds binnen op de tacx (fietstrainer) in verband met de veiligheid. Lange, lange duurtrainingen, heftige intervallen met hartslagen ver in ’t rood, of juist de hartslagmeter aan de kant leggen, de tacx extra zwaar instellen en je armen laten denken dat je een berg opfietst. Alles om een te gek resultaat neer te zetten in Oostenrijk. Heel leuk bedacht allemaal, maar hier had ik me niet op kunnen voorbereiden. En dan heb ik het niet zozeer over de Kaunertalergletscherstraße, maar de rest van wat de week me bracht. Ja, de rit was zwaar, parcours was fantastisch, tof en uitdagend tegelijk. Maar om de rest van de week te beschrijven zijn woorden als 'emotie', 'vernieuwend', 'vriendschap', 'leren' en 'verwerken' onmisbaar. De week begon al op de snelweg, dankzij onze Rijndam Racers-magneetplaten op de deuren van de auto waren we goed herkenbaar voor andere deelnemers en sponsoren op de weg

en bij wegrestaurants. Dit leidde tot leuke taferelen. Zo hebben we de laatste 200 km samen met een busje van De Hoogstraat meegereden. De wedstrijd zelf ging goed, volgens plan, voor zover dat er was. Mede dankzij de goede voorbereidingen van mijzelf en mijn teamleden hoefde ik onderweg niet te stoppen en ben ik in één streep naar de finish gereden. Zoals iedereen had ook ik een buddy. Martin, een paar jaar ouder dan ik, een fitte, getrainde man, vader van twee kinderen en het verantwoordelijkheidsbesef van een vader van twee kinderen. Goede eigenschappen voor een buddy. Maar ook de jeugdige humor waarmee we de lol er goed inhielden, echter niet tussen start en finish. Toen hield hij zich bezig met: water, sportdrank, energierepen, tips geven over wanneer te schakelen, wat er na de volgende bocht komt, tegemoet komend verkeer tegenhouden etcetera. Ik hoefde alleen maar aan de cranks te draaien en blind vertrouwen op Martin die me bijstond gedurende de twintig mooiste kilometers die ik ben gaan haten en waarvan ik ben gaan houden.

Weg uit de vertrouwde omgeving, jezelf en je fiets voorbereiden op iets wat veel mensen als ondenkbaar beschouwen. Voor het eerst sinds die verrotte 26 april 2012 in een sauna geweest, voor het eerst weer (één keer) staand gedoucht, voor het eerst ‘You'll never walk alone’ gehoord, dat Lee Towers vijf minuten voor aanvang van elke marathon van Rotterdam zingt en daarbij m'n tranen niet heb kunnen bedwingen. Ik heb er nieuwe vriendschappen gesloten, vriendschappen met mooie, bijzondere, fantastische, maar vooral heel gewone mensen. Ik heb het voorrecht gehad een lezing van Esther C. te mogen bijwonen, en ben geraakt hoe zij vertelde dat ze op haar elfde in één dag haar gezichtsvermogen verloor maar ondanks dat in vele manieren uitblinkt, dat een handicap geen beperking hoeft te zijn en dat ze na al die jaren met zekerheid niet terug wil naar een 'ziend' leven, omdat ze zo vertrouwd en één is geworden met haar handicap, dat ze haar handicap heeft omarmd. Ik heb gepraat met en geleerd van wereldtoppers als Jetze Plat en Laura de Vaan. In de dagen voor de wedstrijd, maar ook na de finish. Zo legde Laura een uur na de finish, toen bij mij de ontlading van de wedstrijd (en de rest van de week) via m'n ogen naar buiten kwam, haar hand op m'n schouder. Als topsporter weet zij als geen ander dat sport en emotie hand in hand gaan. Ik heb m'n team-

Verovering van de eerste HandbikeBattle trofee is de kers op de taart.

genoten onthaald bij hun finish. Ook allemaal toppers, net als iedereen die de eindstreep heeft gehaald. Stuk voor stuk waren dit momenten die ik niet had voorzien, waarop je je niet kunt voorbereiden, en dat is misschien maar goed ook. Terug naar die voorbereiding voor degenen die volgend jaar de HandbikeBattle aangaan: Fiets maar wat je wilt, peiger jezelf af en train maar totdat je je eten niet meer binnenhoudt maar onthoud het volgende: Je kunt je slechts op een paar uur van die week voorbereiden. Of de week in Oostenrijk alle moeite waard was? Ja. Zou ik het weer doen? Ja. Raad ik het de volgende generatie dwarslaesiepatiënten aan? Ja. Eén tip die ik je dan nog meegeef: neem een extra pak zakdoekjes mee, je zult ze nodig hebben. Bedankt Rijndam, bedankt buddy en bedankt HandbikeBattle, deze week pakt niemand me meer af.’

Erik Vermeulen Leeftijd: 33 jaar Geboren in: Eindhoven Woont in: Spijkenisse Getrouwd met: Arijana Beroep: engineer Revalidatie in Rijndam: van 31-05-2012 tot 18-09-2012

Alle Rijndam Racers haalden de top. Knappe prestatie!

Meer info: www.handbikebattle.nl www.rijndamracers.nl

Over de vloer:

JACK VLASSAK In Rijndam komen regelmatig deskundigen van elders over de vloer. Mensen die niet in dienst zijn van onze organisatie, maar er wel werkzaamheden verrichten. De rubriek Over de vloer belicht wat deze mensen zoal doen. door Angelique Kester

Wie ben je? Mijn naam is Jack Vlassak. Ik ben beleidsmedewerker ict van mytylschool De Brug. Mijn taak is voornamelijk om ervoor te zorgen dat de inzet en het gebruik van ict-gerelateerde middelen, zoals computers en computeraanpassingen, voor onze leerlingen met motorische en/of verstandelijke

beperkingen goed afgestemd zijn op het onderwijs dat zij op onze school volgen. Wat doe je in Rijndam? Naast het in goede banen leiden van het gebruik van ict houd ik me vooral bezig met het screenen en begeleiden van leerlingen met betrekking tot de mogelijkheden van computergebruik met behulp van aanpassingen. Te denken valt hierbij aan aangepaste toetsenborden of muizen, spraakinvoer- of spraakuitvoerprogramma’s en dergelijke. Samen met twee collega’s van school, een ergotherapeut en logopedist van Rijndam en twee medewerkers van de ambulante dienst van SCOOR (een organisatie die ondersteuning biedt op het gebied van onderwijsgerelateerde hulpvra-

gen, red.) bemannen wij het computeradviesteam Xidis, waarbinnen wij alle leerlingen van de school screenen op computervaardigheden. Daarnaast geef ik vaak instructie aan het personeel op het gebied van inzet van ict. Hoe vaak kom je over de vloer? Ik werk vier dagen per week op school. Dat wil niet zeggen dat ik altijd op de locatie Ringdijk ben. Vanuit mijn beleidstaken doe ik ook allerlei projecten buiten de deur met andere scholen en organisaties. Daarnaast ondersteun ik ook de afdeling VSO. Voel je je betrokken bij wat er in Rijndam gebeurt? De betrokkenheid richting Rijndam zit hem

voornamelijk in de samenwerking binnen het computeradviesteam Xidis. Heb je als outsider nog een tip voor onze organisatie? Rijndam en De Brug zijn echte buren. En onder het motto ‘Een goede buur is beter ...’ hecht ik grote waarde aan een constructieve en open samenwerking met elkaar. Die is er en dat moeten we ook zo houden.

Apps in de (kinder-) revalidatie: ontwikkeling in sneltreinvaart door Angelique Kester

De komst van apps biedt nieuwe mogelijkheden, ook voor de revalidatie. Ontwikkelingen gaan snel en het is belangrijk met die sneltrein mee te gaan. Nieuwe projecten ontstaan, er is een voorzichtige kennismaking met het gebruik van apps, tablet en smartphone en er zijn positieve ervaringen.

Sylvie vindt het vooral leuk apps in te zetten bij de zoektocht naar nieuwe mogelijkheden op het gebied van vrijetijdsbesteding en therapie. Enkele enthousiaste ervaringen van behandelaren over het gebruik van apps binnen de kinderrevalidatie: - het motiveert kinderen om telkens net een stapje verder te gaan; - er zijn veel mogelijkheden tot opbouw in moeilijkheidsgraad; - het is een laagdrempelige activiteit met vaak voor de kinderen leuke grafische beloningen. Het gebruik wisselt van dagelijks tot wekelijks. De apps worden via tablet ingezet als onderdeel van de behandeling voor het stimuleren en oefenen van onder andere actie-reactie, gebruik van beide handen, rompbalans en planmatig werken. Het wordt gezien als een middel om deze doelen te bereiken.

Zo is gestart met een zorgproject, ‘Breath Controlled Apps’, dat in het teken staat van apps die aangestuurd kunnen worden met adem. Ergotherapeut Sylvie Suijkerbuijk, werkzaam in het team ‘computer en handicap’, vertelt: ‘Het prototype is klaar en de reacties zijn veelbelovend, zowel van de eindgebruikers als de betrokken behandelaren. Het project draait om het ontwikkelen en implementeren van meerdere apps ter ondersteuning van het revalidatieproces van de patiënten binnen Rijndam. De apps worden aangestuurd met speciaal door ons voor dit doel ontwikkelde randapparatuur.’ Sylvie vervolgt:’De ontwikkelingen gaan hard, je loopt snel achter. Iedere dag komen er nieuwe apps bij. Verschillende teams bekijken welke apps geschikt zijn, wat de eindgebruiker ermee kan en in hoeverre de apps verschillen.’

ZING HET MAAR MET eMIT Ineke van der Meulen is klinisch linguïst in Rijndam. Zij is tevens coördinator van het onderzoek naar de effectiviteit van de behandeling Melodic Intonation Therapy (MIT) bij mensen met een ernstige vorm van afasie. Zij vertelt over de behandeling, het onderzoek en de nieuwste ontwikkelingen. door Jolanda Polhuijs

Daar waar kinderen met deze ontwikkelingen opgroeien, slaat ook de revalidatie deze weg in met apps als mogelijkheid om te integreren in behandelingen, kennis op te doen of informatie in kaart te brengen. Dus, met deze sneltrein mee!

‘Afasie is een taalstoornis als gevolg van hersenletsel. De ernst van afasie kan sterk verschillen, variërend van lichte problemen met het vinden van woorden tot totale onmogelijkheid in het produceren en begrijpen van gesproken en geschreven taal.

Belangrijke website op het gebied van apps in de revalidatie is www.revalidatieapps.nl. Op deze web-site, voor patiënten en behandelaren, staan veel bruikbare apps beschreven. Het is mogelijk te zoeken op apparaat, doelgroep en op activiteit. De website, bedoeld als verzamelplaats voor apps, is nog in ontwikkeling en wordt wekelijks aangevuld met nieuwe apps.

De MIT is een behandeling voor mensen met een ernstige vorm van afasie, die bijna niets meer kunnen zeggen. Vaak kunnen deze mensen wel hele korte zinnen zingen. Dat is dan ook wat we bij de behandeling doen. We pakken als klinisch linguïst of logopedist de hand van de patiënt en die bewegen we ritmisch heen en weer terwijl we een woord of een zin zingen. De patiënt spreekt of zingt het woord of de zin na. Deze handeling herhalen we veelvuldig. In ons onderzoek boden wij mensen die nog maar kort waren opgenomen

de MIT aan. Een andere groep mensen met dezelfde vorm van afasie, die ook nog maar kort opgenomen waren kreeg controle therapie. Deze therapie bestond uit oefeningen die ook vaak gegeven worden bij ernstige afasie, zoals taalbegripsoefeningen of oefeningen met nonverbale communicatie. Beide groepen kregen zes weken lang intensief therapie. Uitkomst was dat de MIT groep meer vooruit ging in de gesproken taal dan de controlegroep. Dit was vooral zichtbaar op naspreektaken, maar er lijkt ook generalisatie te zijn naar het spreken in het dagelijks leven. Met andere woorden: na MIT gaan afasie patiënten beter spreken. We zagen echter wel veel individuele verschillen; mensen die na zes weken enorm vooruit waren gegaan en mensen die zich al die weken suf hadden geoefend en nauwelijks vooruitgang boekten. Patiënten lieten vooral verbetering zien op getrainde zinnen. Daarom moet je als logopedist, patiënt en partner goed nadenken over welke woorden en zinnen belangrijk zijn in het dagelijks leven van de patiënt. Veel mensen met een ernstige afasie vinden MIT een

prettige therapie, omdat het ze in staat stelt weer woorden te uiten. Soms zijn mensen in tranen, omdat ze opeens weer iets kunnen zingen, terwijl ze dat niet voor mogelijk hadden gehouden. Uit ander onderzoek is bekend dat de kans op effect groter is naar mate de therapie intensiever is. Om te zorgen dat patiënten naast de logopedie ook thuis kunnen MIT oefenen, hebben we een programma ontwikkeld voor de iPod. Via het aanraakscherm activeren de patiënten filmpjes van een mond die een woord of zin zingt. Het programma is zo gemaakt, dat ook ernstig aangedane mensen er goed mee overweg kunnen. De patiënten uit het onderzoek waren razend enthousiast. Inmiddels is er met subsidie van de Stichting Coolsingel een web based versie van het programma ontwikkeld: eMIT. Patiënten kunnen de software nu via internet ontsluiten en een tablet gebruiken voor de oefeningen. Het programma is uitgebreid met de mogelijkheid om zelf zinnen op te nemen. Je kan het programma dus zo persoonlijk maken als je wilt. Deze nieuwe toepassing heeft heel wat voeten in de aarde gehad. Maar nu hij er is, willen we hem zo breed mogelijk in gaan zetten!’

Website: www.rijndam.nl E-mail: info@rijndam.nl Westersingel (kliniek en hoofdlocatie) Westersingel 300 3015 LJ ROTTERDAM Telefoon 010 241 24 12 Albert Schweitzer ziekenhuis Albert Schweitzerplaats 25 3318 AT DORDRECHT Telefoon 078 652 30 00

Albert Schweitzer ziekenhuis Langeweg 336 3331 LZ ZWIJNDRECHT Telefoon 078 652 30 00 Beatrixziekenhuis Banneweg 57 4204 AA GORINCHEM Telefoon 0183 64 43 29 Beatrixziekenhuis, locatie Lingepoli Koning Emmalaan 82 4141 EE LEERDAM Telefoon 0183 64 43 29

Erasmus MC ’s Gravendijkwal 230 3015 CE ROTTERDAM Telefoon 010 704 01 43

Roerdomplaan Roerdomplaan 20 3084 NM ROTTERDAM Telefoon 010 892 84 20

Vlietland Ziekenhuis Vlietlandplein 1 3118 JH SCHIEDAM Telefoon 010 893 80 40

Erasmus MC - Sophia Doctor Molewaterplein 60 3015 GJ ROTTERDAM Telefoon 010 704 01 43

Sint Franciscus Gasthuis Kleiweg 500 3045 PM ROTTERDAM Telefoon 010 461 60 26

Ringdijk Ringdijk 84 3054 KV ROTTERDAM Telefoon 010 211 17 77

De Sitterstraat De Sitterstraat 7a 3318 AA DORDRECHT Telefoon 078 751 15 90

IJsselland Ziekenhuis Prins Constantijnweg 2 2906 ZC CAPELLE AAN DEN IJSSEL Telefoon 010 25 85 000

Dieper kon ik niet meer gaan Dieper kon ik niet meer gaan Donkerder kon het werkelijk niet Zoveel pijn, vermoeidheid en zo weinig vertrouwen Gevangen in angst en intens verdriet

Ik Ik Ik Ik

Ik keek dikwijls in een gevoelloze spiegel En zag daar een, voor mij, vreemde vrouw Die ik totaal niet meer herkende Maar zo graag terug vinden zou

Eindelijk kan ik mezelf aanvaarden Zoals anderen altijd al hebben gedaan Ik kijk in de spiegel met andere ogen Mijn hart is geheeld en ik kan mijn leven weer aan!

Ik voelde me geen goede moeder Ik was geen fijne echtgenoot of vriendin Ik voelde me hopeloos verloren Had mijn aardse leven nog enige zin?

(Dankbaar ben ik voor hen allen Die er steeds weer voor mij zijn Zij hebben mij duidelijk laten zien Dat ware vriendschap nooit verdwijnt)

Een helpende hand werd toegestoken Ik voelde de ondersteuning van mijn man en kind Vrienden en familie die mij met liefde omringden Waardoor ik nu weer een nieuwe toekomst vind Ik ontving sms jes, bezoekjes en kaarten Ik werd verrast door een mooi lied De warmte van knuffels en een dosis humor Hebben mij geholpen mijzelf weer te zien In de diepste duisternis Voelde ik hun warme licht bij mij Tijdens de lange intense revalidatie Waren ze in gedachten dichtbij Emoties zullen altijd blijven komen Met een lichaam dat vaak niet wil gaan Maar ik ben trots op mijzelf en op mijn doorzettingsvermogen Dat ik nu weer op beide benen kan staan

tel mijn vele zegeningen stap dapper voort met een liefdevolle lach put hoop uit mijn vele ervaringen vertrouw op mijn moed en innerlijke kracht

Tweeënhalve maand was ik opgenomen vanwege chronische vermoeidheid en pijn. Daarna heb ik nog drie maanden poliklinische revalidatie gevolgd. Het gedicht heb ik geschreven om weer te geven hoe ik me voelde voor ik aan revalidatie begon en hoe de lange, intensieve maar zeker ook fijne revalidatieperiode voor me is geweest. Door dit gedicht realiseer ik me van welke diepte ik kwam en hoe ver ik ben gekomen. Op mindere momenten lees ik het ook om het vertrouwen in mezelf te houden. Dankbaar ben ik voor de laatste strohalm die alle behandelaars mij hebben geboden en trots dat we met z'n allen hebben bereikt waar ik nu sta! Inge de Peuter

COLOFON

Rijndam journaal is een uitgave van Rijndam revalidatiecentrum en heeft een oplage van 2.500 stuks. Het blad verschijnt vier keer per jaar en wordt verspreid onder medewerkers, vrijwilligers, patiënten en externe relaties. Redactie Saskia Karreman, Angelique Kester, Jolanda Polhuijs en Cora Palsgraaf Aan dit nummer Robert van Schijndel, Ineke van der Meulen, Sylvie Suijkerbuijk, Simon Joustra, Annemarie Boekee-van Dijk, Henk den Besten, Jacqueline Fraanje, Joan werkten mee Oudenaarden, Susan Batenburg, Henk Stam, Wilma van der Slot, Laurien Aben, Sanne en Loes, Arianne Jacobse, Marlies (moeder van Robin), Stella Verschure, Kelly Schultink, Erik Vermeulen, Jack Vlassak, Goeban Sakhi, Inge de Peuter en Lia Albers. Vormgeving SD Communicatie, Rotterdam Druk Drukkerij NKB, Bleiswijk E-mail rijndamjournaal@rijndam.nl voor reacties of kopij. Kopij voor het volgende nummer inleveren vóór vrijdag 27 september 2013. Redactieadres Rijndam journaal, ter attentie van afdeling marketing en communicatie, Postbus 23181, 3001 KD Rotterdam, 010 241 24 12. De redactie behoudt zich het recht voor teksten in te korten of aan te passen.

www.rijndam.nl

NIEUWE MEDEWERKERS Pot L Hooven MJ van den Gaag E van der Tanis K Verver EIC Angulo SM Danner - Rodenboog JH Iersel MAM van Pos A Hoogvliet P Vos C Grauwmeijer E Loon EMP van Homburg PJ Beudeker BJB Rekswinkel I Brouwer - Boersma G Verhoef CL Frouws LDM Raghoenath SA Most I van der Baarlen - van Zwoll F van Boon EJ Karamusaoglu - Pala S Teunenbroek - van der Linden MW van Augustijn WAM Meeteren J van Duijn - Korsten P van der Melis - Schrijver LM Brusse J Floothuis MCSG Motta ME Grubben AAY Sewradj - Boedhai B Hakkesteegt - Boer G Soeters JNM Hartmann LJA Heijningen VG van Toorenburg - Verburg ML van Hoekstra A Twigt A Hout NA in 't Huijg KC Varela Tavares MA Verhoeven - Boer A Janssen WGM Vos LAJ de Westerhof MM Wiarda - Rosen Jacobson EJ Wijk ER van der Worst JJ Bemmel JM van Bouter DC Bos I Westerhuis T Ham - Mackloet HC van der Sakhi K Paul C Zande AM van de Lambers D Vogelpoel L Hoog TM de Driel M van Haffmans LE Winter DC de Vogels-Spek S Verdonck Y Karreman S Kenter M

secretaresse ergotherapeut maatschappelijk werker verzorgende verzorgende revalidatie arts maatschappelijk werker fysiotherapeut medewerker planning revalidatie arts coördinator AOP aios aios aios verpleegassistent therapieassistent ergotherapeut ergotherapeut aios coördinator AOP coördinator AOP medewerker planning ergotherapeut medisch secretaresse

RD medewerkers Flexbureau medewerkers Flexbureau medewerkers Flexbureau medewerkers Flexbureau medewerkers ZN behandelaren Vlietland Flexbureau medewerkers Flexbureau medewerkers ZN ondersteuning ER behandelaren PK ondersteuning Opleiding Artsen Opleiding Artsen Opleiding Artsen Flexbureau medewerkers Flexbureau medewerkers Flexbureau medewerkers ER behandelaren Opleiding Artsen ZZ ondersteuning NV ondersteuning KJ ondersteuning ER behandelaren ER ondersteuning

1-11-2012 1-11-2012 5-11-2012 7-11-2012 21-11-2012 3-12-2012 1-12-2012 1-12-2012 1-1-2013 1-1-2013 1-1-2013 1-1-2013 1-1-2013 1-1-2013 1-1-2013 1-1-2013 1-1-2013 1-1-2013 1-1-2013 1-1-2013 1-1-2013 1-1-2013 1-1-2013 1-1-2013

medisch secretaresse ergotherapeut revalidatie arts medisch secretaresse ergotherapeut sr polikliniek assistent ergotherapeut fysiotherapeut fysiotherapeut medisch secretaresse ergotherapeut fysiotherapeut manager bedrijfsvoering ergotherapeut medisch secretaresse fysiotherapeut medisch secretaresse medisch secretaresse aios polikliniek assistent verpleegkundige revalidatie arts gz psycholoog fysiotherapeut logopedist fysiotherapeut maatschappelijk werker aios onderzoeksassistent logopedist fysiotherapeut management assistent verpleegkundige klinisch linguïst klinisch linguïst anios psycholoog therapieassistent ergotherapeut revalidatie arts medewerker planning administratief medewerker medewerker hoteldienst adviseur ergotherapeut

ER ondersteuning 1-1-2013 ER behandelaren 1-1-2013 ER behandelaren 1-1-2013 ER ondersteuning 1-1-2013 ER behandelaren 1-1-2013 ER ondersteuning 1-1-2013 ER behandelaren 1-1-2013 ER behandelaren 1-1-2013 ER behandelaren 1-1-2013 ER ondersteuning 1-1-2013 ER behandelaren 1-1-2013 ER behandelaren 1-1-2013 ER management 1-1-2013 ER behandelaren 1-1-2013 ER ondersteuning 1-1-2013 ER behandelaren 1-1-2013 ER ondersteuning 1-1-2013 ER ondersteuning 1-1-2013 Opleiding Artsen 1-1-2013 ER ondersteuning 1-1-2013 Flexbureau medewerkers 1-1-2013 ER behandelaren 1-1-2013 ER behandelaren 1-1-2013 ER behandelaren 1-1-2013 ER behandelaren 1-1-2013 ER behandelaren 1-1-2013 ER behandelaren 1-1-2013 Opleiding Artsen 1-1-2013 RD medewerkers 1-1-2013 Flexbureau medewerkers 7-1-2013 Flexbureau medewerkers 15-1-2013 DH ondersteuning 28-1-2013 DH verpleging & verzorging 1-2-2013 NV behandelaren R'domplaan 1-2-2013 RD medewerkers 1-2-2013 ZN behandelaren Vlietland 1-2-2013 ZN behandelaren Vlietland 1-2-2013 Flexbureau medewerkers 1-2-2013 KJ behandelaren De Brug 5-2-2013 KJBB 15-3-2013 KJO 15-3-2013 marketing & communicatie 1-3-2013 Hoteldienst Ringdijk 1-3-2013 marketing & communicatie 1-4-2013 DH behandelaren 1-5-2013

SPECIALIST IN REVALIDATIE