VEMW - Jaarverslag 2014

Jaarverslag 2014

Van het bestuur In 2014 kon VEMW op vele fronten haar rol vervullen als belangenbehartiger voor de zakelijk gebruiker. We konden onze stem laten horen en er werd ook naar ons geluisterd, getuige de resultaten van onze inspanningen die elders in het verslag aan de orde komen. Er was één belangrijk verschil met voorgaande jaren. In 2014 is het niet nodig geweest onze invloed af te dwingen via beroepszaken of juridische procedures. Er was veelvuldig overleg, vaak in een vroeg stadium van de besluitvorming. Dit is feitelijk de beste manier om te komen tot een goede afweging van de belangen van de vele betrokkenen bij de energie- en wateronderwerpen. Een goede voorbereiding met alle input van de leden is daarbij cruciaal. Zo is er in 2014 hard gewerkt aan de randvoorwaarden voor een nieuw marktmodel voor elektriciteit en de contouren van een beter Emissie Handelssysteem (ETS). Dit werk zal een belangrijke basis vormen voor onze deelname aan de discussie over deze onderwerpen in de komende jaren.

Een belangrijk thema is het steeds terugkerend verzet tegen onafhankelijk toezicht van de kant van de overheid. Toen de OESO in haar rapport over de Nederlandse watersector concludeerde dat het onafhankelijk toezicht onvoldoende was, legde de minister dat naast zich neer. Ook het ministerie van Economische Zaken probeert regelmatig wettelijke bepalingen op dit terrein af te zwakken of te omzeilen. Dit zijn onderwerpen die weinig invloed hebben op de condities van vandaag, maar van groot belang zijn in de toekomst. Deze onderwerpen komen uitgebreid aan de orde in de Taakgroepen, die in 2014 goed werden bezocht. Naast de reguliere taakgroepen worden de nieuw opgezette werkgroepen rond specifieke thema’s steeds beter bezocht.

Inhoud Van het bestuur ..........................1 Energie belangenbehartiging 2—3 VEMW in Europa ……………………. 4 Benchmark ……………………………… 4 Sectorteams ……………………………..5 Helpdesk ………………………………….5 Bijeenkomsten…………………………..5 Website …………………………………….5 Water belangenbehartiging ……… 6 Position paper Schaliegas ............8 Algemeen Bestuur .......................8 Organisatie ……………………………….8

De dienstverlening aan onze leden is een belangrijke tweede pijler voor het bestaan van VEMW. Er heeft een uitgebreid onderzoek plaatsgevonden naar de mogelijkheid van nieuwe diensten voor onze leden. Dit heeft ertoe geleid dat VEMW in 2015 een aantal nieuwe diensten zal toevoegen en de leden hier uitgebreid over zal informeren in 2015.Van de bestaande diensten had de energie inkoop benchmark een record deelname van meer dan 120 bedrijven en wordt daarmee een steeds krachtiger instrument.

Voor de externe communicatie met leden en verdere beslissers in de energie en waterwereld maakt VEMW steeds meer gebruik van sociale media, zoals Twitter en Linkedin.

Voor 2015 zal onze aandacht onder meer uitgaan naar de prijsvorming van elektriciteit, de toekomst van het emissiehandels systeem ETS, de herziening van de gas- en elektriciteitswet (STROOM), de toekomstige beschikbaarheid van zoetwater en de noodzaak van meer efficiency in de gehele watersector om daarmee verdere kostenstijgingen te beperken. Dit zijn zo maar een paar voorbeelden.

VEMW spant zich in om ervoor te zorgen dat Nederland tot de meest aantrekkelijke vestigingsplaats en in Europa blijft behoren. Iedere dag is de staf in Woerden in de weer dit professioneel te doen, waarvoor het Bestuur hen zeer erkentelijk is.

Ik dank de leden voor het vertrouwen, dat zij hebben in VEMW. A.H. Spoor, voorzitter

Stageonderzoeken ......................9

100 jaar VEMW 2015 is het jaar dat het 100 jaar is geleden dat onze rechtsvoorganger Vereniging Krachtwerktuigen werd opgericht. In de komende periode zal aandacht worden gegeven aan de kracht en continuïteit van de VEMW organisatie, die al 100 jaar de belangen behartigt van de zakelijk gebrui-

Jaarrekening De jaarrekening met accountantsverklaring zal na goedkeuring door de ledenvergadering op 18 juni 2015 op de website worden gepubliceerd.

1

Energie Energiewet (STROOM)

Wetsvoorstel stroom.

Energie-activiteiten De taakgroepen spelen in de voorbereiding van de belangenbehartiging een voorname rol. In deze taakgroepen en een aantal structurele en ad hoc werkgroepen zijn in totaal zo’n 75 vertegenwoordigers van VEMW-leden actief. De taakgroepen kwamen in 2014 ieder minstens 4 keer bij elkaar in Woerden; de werkgroepen 2-5 keer.

Taakgroep Brandstoffen: Doel: Bevorderen van de positie van gasgebruikers; tot stand brengen van een liquide gasmarkt.

Voorzitter: drs. Dirk-Jan Meuzelaar (Utility Support Group) Secretaris: ir. Jacques van de Worp (VEMW) Werkgroep codes Gas: Doel: Deze werkgroep heeft als doel om de code(wijzigings) voorstellen van de Europese Commissie en de Gezamenlijke Netbeheerders in Nederland te beoordelen op grond van een analyse.

Contactpersoon: ir. Jacques van de Worp (VEMW).

2

In 2014 is het ministerie van Economische Zaken (EZ) gestart met het STROomlijnen, Optimaliseren en Moderniseren van de energiewetgeving. De Elektriciteitswet 1998 en de Gaswet moeten geïntegreerd worden in een Energiewet die 1 januari 2016 van kracht zou moeten zijn. VEMW pleitte in het traject voor een gehele integratie, dus inclusief de Warmtewet. Dat bleek een brug te ver omdat de warmtevoorziening anders is gereguleerd dan elektriciteit en gas. VEMW zet nu in op de evaluatie van de Warmtewet. Met de STROOM-voorstellen dreigen belangrijke rechten van de energiegebruikers te verdwijnen doordat zaken m.b.t. de voorwaarden en tarieven voor de – toegang tot – de elektriciteits- en gasnetten niet langer geregeld worden door de onafhankelijke toezichthouder ACM maar de minister van EZ, die op het energiedossier meerdere belangen dient. Een aantal geschrapte rechten van afnemers zijn weer terug in het voorstel en de ongewenste tariefeffecten als gevolg van de aanleg van een net op zee (aansluiting van windparken op zee) zullen hoogstwaarschijnlijk gemitigeerd worden via subsidies voor de landelijk netbeheerder.

Tarieven netbeheer Tariefbesluiten Dankzij de inspanningen van VEMW in 2012 en 2013 leveren de tariefbesluiten van de ACM de consumenten en bedrijven gezamenlijk een besparing op van 2,1 miljard euro over de periode 2014- 2016, in 2014 700 miljoen euro.

In 2013 heeft VEMW kunnen voorkomen dat de transporttarieven voor afnemers die zijn aangesloten op het net van TenneT, in 2014 incidenteel flink zouden stijgen. VEMW heeft bij de rechter afgedwongen dat TenneT in 2014 geen kosten in rekening mag brengen als gevolg van het vervallen van de zogenaamde ingroeiregeling die is gehanteerd in 2009 en 2010 (strijdigheid met de Wet). Dit had kunnen leiden tot een nacalculatie van 18 procent; afhankelijk van de grootte van de aansluiting een naheffing van enkele tienduizenden tot een paar miljoen euro’s. Daarnaast heeft VEMW voorgesteld om een klein deel van de inkomsten uit de veiling van grenscapaciteit in te zetten om tariefschokken als gevolg van uitzonderlijke en incidentele uitgaven te voorkomen.

De GTS-tarieven zijn met ruim 20 procent gestegen. Belangrijkste reden: de teruggave van 400mln euro aan de netgebruikers als gevolg van een door VEMW gewonnen rechtszaak is voltooid, waardoor de tarieven naar het oude niveau zijn gegaan. Daarnaast is een aantal investeringen van GTS in de GAW opgenomen. Tot slot is het Bestaande Aansluit

Tarief (BAT) ingevoerd voor Direct Aangeslotenen op het landelijke gasnet. Dat tarief is grotendeels een verschuiving van lasten van transport naar aansluiting. Doel: vergroting van de transparantie.

Netcode on Tariffs and Incremental Capacity De gereguleerde landelijke gasnettarieven (transport en aansluiting) zullen door de Europese Commissie geharmoniseerd gaan worden. VEMW blijft in dat kader pleiten voor een vergoeding van uitsluitend efficiënte netwerkkosten via de transporttarieven die netgebruikers betalen. VEMW heeft met succes gepleit voor een kostenverdeling van 50:50 tussen entry- en exitpunten.

EU-lidstaten kunnen een andere verdeling (Nederland nu 40:60) hanteren, maar uitsluitend op basis van een gedegen motivatie.

VEMW heeft in 2014 ook Europees gepleit voor het schrappen van de mogelijkheid om kortingen toe te staan op de transporttarieven voor gasopslag. Reden: het grootste beslag op gasopslagen ligt in commerciële doeleinden: het is een flexibiliteitsinstrument binnen het portfoliomanagement van marktspelers (shippers, leveranciers).

VEMW lijkt met succes te pleiten tegen de zogenaamde ‘capacity reset option’ in de Netwerkcode, waarbij shippers oude lange termijn transportcontracten eenmalig (’one off’) kunnen opzeggen. Hiermee zouden shippers het risico van een ingenomen marktpositie namelijk afwentelen op de eindgebruiker. Omdat de netbeheerder dezelfde kosten houdt worden deze kosten verdeeld over een geringer rekenvolume waardoor het tarief stijgt en daarmee de kosten voor de eindgebruiker.

Ten aanzien van ‘Incremental Capacity’ heeft VEMW duidelijk weten te maken dat de insteek van het creëren van een multinationale TSO (‘fly-over’) geen houdbare route is binnen het derde reguleringspakket.

De netcodes komen in 2015 in de zgn. comitologie procedure en moeten na een besluit van de Europese Raad binnen 18 maanden geïmplementeerd zijn in de nationale wet- en regelgeving.

Beleidsvisie toekomstig marktmodel elektriciteit De elektriciteitsmarkt is gebaseerd op het zogenaamde energy-only model. De aannames waarop dit markmodel is gebaseerd staan in toenemende mate onder druk. Er is daarom veel discussie in de energiesector over de houdbaarheid van dit marktmodel. Sommige elektriciteitsproducenten pleiten voor de invoering van een capaciteitsmarkt. Om zich te mengen in de discussie heeft VEMW samen met haar leden in 2014 een beleidsvisie opgesteld met zes noodzakelijke criteria waaraan een marktmodel moet voldoen. Volgens VEMW is niet het marktmodel het probleem maar de verstoringen van de Europees-regionale markt, o.a. door nationaal verschillende subsidies en overheidsingrijpen.

Onderdeel van de beleidsvisie is een 10-puntenplan om van het energyonly model een toekomstbestendig marktmodel te maken. Ervaringen in buurlanden hebben laten zien dat het introduceren van een capaciteitsmarkt kan leiden tot een extra toeslag van ongeveer 10 procent bovenop de commodityprijs.

Kwaliteit van de voorziening Onderbrekingen(storingen) Omdat de betrouwbaarheid van de elektriciteits- en gasvoorziening in Nederland cruciaal is voor zakelijke gebruikers blijft VEMW zich inspannen voor de reductie van het aantal onderbrekingen. De kwaliteit van de voorziening in Nederland is weliswaar hoog maar staat onder druk, onder meer door het toenemend aantal decentrale duurzame voorzieningen (wind, zon-PV). Ook in 2014 heeft VEMW bij de netbeheerders aangedrongen op maatregelen om het aantal onderbrekingen te verminderen en verkorten. Daarbij is het

van belang dat de netbeheerders niet alleen aangeven wat het gemiddelde aantal storingen (2014 elektriciteit -8 procent), de gemiddelde storingsduur (2014: -10procent) en het aantal getroffen klanten (2014: -7 procent) is, want daar heeft een individuele aangeslotene niet zoveel aan.

Spanningsdips Sinds 2014 is een norm voor spanningsdips op hoogspanningsnetten (> 35 kV) opgenomen in de Netcode. Nu blijkt dat de norm op een aantal locaties fors wordt overschreden heeft VEMW gepleit voor onafhankelijk onderzoek naar de resultaten en moeten er voorstellen gedaan worden om de overschrijdingen te voorkomen. Het onderzoek is gestart en zal in 2015 gepubliceerd worden.

Gaskwaliteit In 2014 is de Ministeriële Regeling (MR) Gaskwaliteit van kracht geworden. VEMW heeft zich daar – vooralsnog zonder succes - tegen verzet. In onze opvatting dienen – conform de Europese regulering - de gaskwaliteitsnormen vastgesteld te worden door een onafhankelijke toezichthouder (ACM) met check & balances voor netgebruikers in het Gebruikersplatform (GEN), bij de toezichthouder (ACM) en zo nodig de rechter (CBb).

VEMW probeert nu in Brussel goede kwaliteitsnormen af te dwingen door deelname in een expertgroep van het CEN die tot een Europese gasstandaard (prEN16726) probeert te komen, die ook in Nederland moet gaan gelden. De discussie spitst zich toe op de Wobbe-index (breedte en volatiliteit).

Energieactiviteiten (vervolg) Taakgroep Energie en Milieu: Doel: Bevorderen van de positie van energiegebruikers in het licht van de klimaatdiscussie: energiebesparing en emissiereductie (o.m. door inzet van WKK) en de inzet van duurzame energie.

Voorzitter: Jaap Oldenziel, Air Liquide Secretaris: ir. Jacques van de Worp (VEMW) Taakgroep Elektriciteit: Doel: Bevorderen van een betrouwbare, doelmatige en marktconforme elektriciteitsvoorziening.

Voorzitter: I. C. Pietersen (Tata Steel) Secretaris: drs. Frits van der Velde (VEMW) Werkgroep codes Elektriciteit: Doel: Het voorbereiden en analyseren van, en reageren op, Nederlandse en Europese wetgevingsvoorstellen en andere beoogde regelgeving.

Contactpersoon: drs. Frits van der Velde (VEMW).

Aansluit- en transportovereenkomsten De afspraken die met GTS in 2009 zijn gemaakt over de Algemene Voorwaarden als onderdeel van de Aansluitovereenkomst voor direct aangeslotenen op het landelijke gastransportnet (DA) zijn in 2014 aangepast.

Deze voorwaarden 3.0 zijn voor DA’s gelijk getrokken aan de voorwaarden die gelden voor de Regionale Netbeheerders Gas.

3

VEMW in Europa Het toegang tot de energiemarkten, de energievoorziening en het klimaatbeleid worden in toenemende mate door de Europese Unie vormgegeven. Om de belangen van haar leden goed te kunnen behartigen is VEMW in Brussel actief via haar zusterorganisatie IFIEC Europe. IFIEC is in Brussel o.a. de gesprekspartner voor de Europese Commissie en het Europees Parlement. In 2014 heeft IFIEC een manifest opgesteld met randvoorwaarden die die nodig zijn om de concurrentiepositie van de grootzakelijke energiegebruikers op de wereldmarkt te verbeteren. Belangrijke aspecten zijn het voltooien van de interne Europese energiemarkten (IEM), de prijsstelling op de energiemarkten, de voorzieningszekerheid en het realiseren van wereldwijde klimaatafspraken zodat een gelijk en duurzaam speelveld kan ontstaan. Via IFIEC is VEMW ook in 2014 zeer actief geweest in de uitvoering van het derde reguleringspakket middels de ontwikkeling van netcodes voor tariefstructuren, kwaliteit van de voorziening, toegang tot transportcapaciteit, e.d.

Benchmark In 2014 hebben zo’n 130 VEMWleden deelgenomen aan de VEMW Benchmark. Het is een belangrijk hulpmiddel bij de evaluatie en planning van de inkoop- of prijsstrategie van zakelijke elektriciteits - en gasverbruikers. Uniek in Nederland en een must voor alle zakelijke elektriciteitsgebruikers: in 2014 representeerden de deelnemers tussen de 30 en 40 procent van deze groep gebruikers! Het biedt de mogelijkheid inkoopprestaties te meten en te vergelijken met gebruikers met eenzelfde inkoopprofiel (vraag) in plaats van een vergelijking met de energiemarkten (aanbod).

4

Energie (vervolg) Deze hebben systeemverbindingen met het landelijke gastransportnet. Naast een aantal praktische verbeteringen betreft de belangrijkste wijziging de aansprakelijkheid. De compensatievergoeding is verdubbeld naar maximaal 500.000 euro per incident, per aansluiting en per jaar.

Met de regionale netbeheerders heeft VEMW afspraken gemaakt over de procedure om te komen tot een model Aansluit- en Transportovereenkomst (ATO) met Algemene Voorwaarden voor alle aangeslotenen op een regionaal distributienet, elektriciteit en gas. Een doorbraak na jaren van onderhandelen. Insteek is te komen tot zo’n ATO-model vóór 1 januari 2016. In 2015 zullen gesprekken plaatsvinden met TenneT over een update van de ATO-modellen die in overleg met VEMW tot stand zijn gekomen in 2010.

VEMW heeft zich hard gemaakt voor het veiligstellen van de beschikbaarheid van voldoende exitcapaciteit voor bedrijven die een directe aansluiting hebben op het landelijke gastransportnet (DA) zonder langjarige commitments (‘collateral’) met GTS aan te hoeven gaan. Dat heeft GTS ertoe gebracht in november 2014 alle direct aangeslotenen per brief te informeren dat vanaf 1 januari 2015 GTS de exitcapaciteit aanhoudt voor het volgende jaar, waarbij de DA slechts één jaar vooruit hoeft te contracteren. Materieel vertaalt zich dat in een reductie van de garantstelling.

Gasaansluitplicht De netbeheerders hebben pogingen gedaan de aansluitplicht voor gas te beperken door het aanwijzen van warmte(net)gebieden met ruim opgestelde criteria. VEMW heeft een ACM-besluit met succes aangevochten in een CBbrechtszaak. De rechter heeft uitgesproken dat toezichthouder ACM de netbeheerders duidelijke aanwijzingen moet geven omtrent de warmtegebieden die uitgezonderd worden van een gasaansluitplicht. Een nieuw besluit regelt dat warmtegebieden in een eindige lijst met postcodes eenduidig afgebakend zijn vastgelegd met verwijzingen naar ge-

meentelijke Bouwbesluiten. VEMW heeft ingestemd met dit besluit.

Herstructurering Emissiehandelssysteem ETS VEMW heeft eind 2013 bereikt dat een structurele herziening van het ETS onderdeel uitmaakt van het Energieakkoord voor Duurzame Groei: toekenning van rechten op grond van werkelijke productiedata (dynamische allocatie), inclusief een reservering die groei mogelijk maakt en rekening houdt met de ontwikkeling (snelheid) van technologische mogelijkheden, en reductie van het veilingvolume. In 2014 is VEMW samen met de Rijksoverheid en andere partijen uit het Ser Energieakkoord de lobby gestart om met medewerking van de ministeries van Economische Zaken en Infrastructuur en Milieu en andere – Europese - stakeholders, de Europese Commissie en het Europees Parlement te overtuigen van de noodzaak van een structurele herziening en de door ons voorgestane geloofwaardige en betrouwbare weg om dat te realiseren.

In samenwerking met VNP en EnergyMatters (vh. Cogen Projects) is VEMW een overleg gestart met het ministerie van IM om de NOx-normstelling voor een bepaalde groep Gasturbines in de industrie te verruimen. Deze groep is in de knel gekomen door het stopzetten van de NOx-emissiehandel per 1 januari 2014. Daardoor kunnen zij geen rechten meer verhandelen, maar moeten zij voldoen aan emissienormen die in Nederland strenger zijn dan in de rest van Europa.

VEMW sectorteams Ziekenhuizen VEMW biedt ziekenhuizen de gelegenheid binnen het VEMW SectorTeam Ziekenhuizen overeenkomstige vraagstukken te bespreken en om (gezamenlijk) oplossingsrichtingen te onderzoeken. In 2014 zijn meerdere onderwerpen in behandeling genomen zoals: Noodvermogen en leveringszekerheid, WKK en aggregaten, configuraties van aansluitingen, inkoopkosten energie en kwesties inzake ontheffingen voor de aanwijzing van een netbeheerder.

Helpdesk met veel kleinverbruikaansluitingen die voor de Elektriciteitswet 1998 gezien worden als grootverbruikaansluiting, Deze bedrijven ervaren vaak dezelfde problemen. VEMW faciliteert bijeenkomsten en belegt overleggen met netbeheerders en andere stakeholders.

Zaken die in 2014 aan de orde zijn gekomen: standaard jaarprofielen, het Centraal Aansluitingregister (CAR), en het ontbreken van een passende aansluiten transportovereenkomst (ATO).

Multisites – artikel 1 lid 2 Ook VEMW-lidbedrijven met veel kleinverbruikersaansluitingen (en een zogenaamde ‘artikel 1 lid 2 aansluiting’) hebben zich verenigd in een sectorteam.

Het gaat hier onder meer om bedrijven

De helpdesk van VEMW, waar leden van VEMW met hun vragen terecht kunnen, heeft ook dit jaar weer veel voordeel opgeleverd voor individuele leden. De meest voorkomende vragen bleken betrekking te hebben op de aansluiting, particuliere netten (ontheffing aanwijzing netbeheerder GDS), restitutie van de energiebelasting en systeemdiensten, de reductie van transportkosten en factuurcontrole.

Website In 2014 heeft VEMW aan de eind 2013 gelanceerde nieuwe website een nieuwe pagina ‘duurzaam’ toegevoegd, met uitgebreide informatie over beleid en beleidsinstrumenten voor energie- en waterbesparing, hernieuwbare energie, en emissies naar de lucht en water.

Informatievoorziening en ondersteuning Bijeenkomsten Ook in 2014 heeft VEMW weer tal van bijeenkomsten georganiseerd die kosteloos zijn voor VEMW-leden, of waarvoor een kleine bijdrage in de onkosten wordt gevraagd.

De VEMW Energiedag 2014 vond plaats op 12 juni bij LyondellBasell op de Maasvlakte en had als thema ‘De veranderende energiemarkt en de gevolgen voor de zakelijke energiegebruiker. VEMW Energiesymposia vonden plaats op 16 mei bij VEMW in Woerden onder de titel ‘Energie-infrastructuur: toekomstige investeringen en de bekostiging daarvan’ en op 12 september bij de Rabobank in Zeist onder de titel ‘Prijsvorming en energiehandel: verduurzaming van uw energie-inkoop’. De jaarlijkse Waterdag is op 30 oktober gehouden in het Nederlands Watermuseum te Arnhem, met als thema ‘de industriële waterhuishouding: klaar voor de toekomst?’

In 2014 hebben de VEMW energie- en waterlunches zich kunnen verheugen in een fors toegenomen belangstelling van onze leden. Energie onderwerpen in 2014 waren: de betrouwbaarheid van de netten, de waarde van uw afnameprofiel en de toekomst van WKK. De waterthema’s waren de belasting op leidingwater (BOL), en biogas uit afvalwater.

In september werd voor de derde achtereenvolgende maal de e Basiscursus Energie is gegeven. VEMW-leden ontvingen ook in 2014 weer kortingen op congressen en symposia van derden (minimaal 10%, oplopend tot 80%).

5

Water belangenbehartiging In 2014 heeft VEMW de waterbelangen van haar leden met kracht behartigd. Dat heeft in diverse dossiers tot resultaten geleid. De belangrijkste thema’s waren: Forse verhoging leidingwaterbelasting van tafel.

Dankzij de intensieve lobby van VEMW heeft het kabinet uiteindelijk besloten om af te zien van de geplande verhoging van de BOL. Daarmee is een lastenverzwaring voor het bedrijfsleven van in totaal €85 miljoen per jaar voorkomen.

Wateractiviteiten De voorbereiding van de belangenbehartiging vond plaats vanuit het VEMW bureau in nauwe samenwerking met de beleidsgroep Water en de taakgroepen technologie en waterkwaliteit. De taakgroep Waterkwaliteit vergadert in Leidschendam bij de Vereniging Chemische Industrie (VNCI). Achtergrond daarvan is de samenwerking tussen VEMW en VNCI op het gebied van wettelijke regels voor emissies naar water.

Beleidsgroep Water: Doel: De beleidsgroep Water, die is samengesteld uit vertegenwoordigers van verschillende industriële sectoren, volgt ontwikkelingen in waterbeleid en regelgeving op de voet en begeleidt de standpunten van VEMW daarover.

Voorzitter: ir. J. A. Kroes, (Heineken Nederland) Secretaris: ir. R.E.J. Tummers (VEMW)

6

Matiging tarieven transport en zuivering afvalwater.

In 2014 toe zijn de tarieven voor transport en zuivering van afvalwater opnieuw gematigd. Zo steeg de zuiveringsheffing in 2014 gemiddeld met 1%.

In eerdere jaren kwam de stijging van deze heffing nog ruim boven de inflatie uit.

Deltaplan voor de 21e eeuw afgestemd op waterbelangen bedrijven.

De belangen van industriële watergebruikers hebben een volwaardige positie gekregen in het plan nieuwe Deltaplan.

Zuiveringsheffing gaat op de schop.

Na aandringen door VEMW is de aan- en afhaakregeling voor afvalwater opnieuw ingevoerd en heeft het ministerie van I&M een onderzoek ingesteld naar een kostengeoriënteerde zuiveringsheffing die duurzaam ondernemen stimuleert Europese definities in (Nationaal) Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water.

In het Besluit is het begrip ‘richtwaarde’ vervangen door het begrip ‘Europese milieukwaliteitseis’. Deze ogenschijnlijk kleine verandering heeft grote gevolgen aangezien hiermee een wezenlijke bijdrage wordt geleverd aan een gelijk ‘level playing field’ voor bedrijven.

Geen heffing op onttrekking van oppervlaktewater.

Mede door de inzet van VEMW is een

nieuwe heffing op de onttrekking van oppervlaktewater van de baan.

Watch list.

Mede door VEMW omvat deze lijst stoffen geen stoffen die, in het geval ze gereguleerd zouden worden, (financiële) gevolgen hebben voor de bedrijfsvoering van bedrijven.

Wateractiviteiten (vervolg) Taakgroep Technologie: Doel: Watertechnologen en milieumede-werkers bespreken de gevolgen van nieuwe waterregels voor hun bedrijfsvoering en wisselen informatie uit over nieuwe technologische ontwikkelingen.

Voorzitter: ir. Chris Velzeboer (Cargill) Secretaris: ir. R.E.J. Tummers (VEMW).

Taakgroep Waterkwaliteit: Doel: De Taakgroep WaterkwaEuropoort: kloppend hart van de Nederlandse economie

liteit begeleidt de standpunten van VEMW bij nieuwe Europese en nationale voorschriften

Activiteiten

voor emissies naar water en de implementatie van die voor-

Waterdag

schriften in Nederlandse wetDe VEMW Waterdag vond op 30 oktober plaats in het Nederlandse Watermuseum in Arnhem. De VEMW Waterdag is hét netwerk-event voor zakelijke watergebruikers. Centraal thema tijdens de Waterdag 2014 was de industriële waterhuishouding van de toekomst. Sprekers uit de hoek van de overheid, de wetenschap én het bedrijfsleven lieten hun licht schijnen op ontwikkelingen die, met het oog op de toekomstige waterhuishouding, van belang zijn voor de zakelijke watergebruiker.

Van de zijde van de overheid is aangegeven hoe Nederland invulling wil geven aan de instandhouding en versterking van een duurzame en economisch aantrekkelijke watervoorziening. Uit de hoek van de wetenschap zijn nieuwe inzichten gepresenteerd die nu of straks voor doorbraken kunnen zorgen, bijvoorbeeld op het gebied van verduurzaming.

Tot slot hebben twee sprekers, werkzaam bij aansprekende bedrijven aangegeven hoe zij aankijken tegen de toekomstige waterhuishouding binnen hun bedrijf.

en regelgeving. De Taakgroep werkt nauw samen met de werkgroep Milieuzorg van de VNCI. Voorzitter: Ir. Cees van Houwelingen (Dow Chemical) Secretaris: ir. R.E.J. Tummers (VEMW)

7

VEMW Algemeen Bestuur VEMW: Position Paper Schaliegas VEMW heeft in 2014 een position paper over de winning van schaliegas opgesteld. Aanleiding: in de VS is schaliegas een ‘game changer’ met lagere energieprijzen en minder importafhankelijkheid, waardoor de concurrentiepositie van bedrijven in Nederland en Europa onder druk staat.

Uit het position paper kan worden afgeleid dat de winbare hoeveelheden schaliegas in Nederland substantieel zijn (200-500 mrd m3) met een potentiële bijdrage van 40-100 mrd euro aan de schatkist, een bijdrage aan de voorzieningszekerheid en een reductie van de importafhankelijkheid. Mogelijk kan het schaliegas een business case opleveren als grondstof (feedstock) voor de chemische industrie door een afwijkende samenstelling van conventioneel aardgas, maar daarvoor is nader onderzoek nodig. Twee tot vier proefboringen, om naast de samenstelling het winbare potentieel nader te bepalen en duidelijk te krijgen welke voorwaarden gesteld moeten worden om het grondwater dat gebruikt wordt als bronwater en voor de drink- en industriewatervoorziening te beschermen.

VEMW roept op om tot een genuanceerde discussie te komen, gebruik makend van de meer dan 50 jaar kennis van en expertise met – de winning van delfstoffen in Nederland, een effectief en deskundig toezicht, adequate milieuvoorschriften, monitoring en waar nodig mitigerende maatregelen.

8

Het bestuur is vijf maal bijeen geweest.

In vergaderingen zijn de financiële gang van zaken, het ledenmanagement en de beleidsvragen rond energie en water aan de orde geweest.

In 2014 is als bestuurslid afgetreden: R.P. Smith, CEO van Royal Cosun Afgetreden en herkozen: De heren J.A. Kroes van Heineken Supply; W.J.H.M.B. Hamers van Tata Steel/ VNMI; T. Schurmans van Cargill mevrouw C.C. Wijdoogen van NS Reizigers D. Stobbe, Dow Chemical Als nieuwe bestuurslid is benoemd: Mevrouw T.A. van de Werken, CFO van Royal Cosun A.H. Spoor is herbenoemd als voorzitter voor een periode van maximaal twee jaar.

Het Algemeen Bestuur bestaat in 2015 uit de volgende personen: ir. W.J.H.M.B. Hamers, Tata Steel - namens VNMI ir. M. Dronkers, Crown van Gelder drs. M. Galjee, Akzo Nobel (te benoemen in 2015) ir. J. Hoogcarspel, Air Liquide Industrie BV ir. J.A. Kroes, Heineken Nederland Supply drs. C.A. Pietersen, Tata Steel (vicevoorzitter) drs. ir. T. Schurmans, Cargill ir. A.H. Spoor, VEMW (voorzitter) dr. D.E. Stobbe, Dow Chemical ir. J. Visser, USG (namens USG/Sabic/ VNCI) (secretaris) Mw. drs. T.A. van de Werken, Royal Cosun (penningmeester) Mw. C.C. Wijdoogen MA, NS Reizigers BV

VEMW Organisatie Het bureau bestaat uit 8,3 fte’s. te weten:

zaken/bestuurssecretariaat

ir. Ton Spoor, voorzitter

Thessa de Ridder-Roenhorst, management assistente

dr. Hans Grünfeld, algemeen directeur en directeur Energie

Joke Bouwman-van Oostrom, medewerker ondersteuning en administratie

ir. Jacques van de Worp, senior beleidsadviseur Energie

Patricia Bouwmeester-Leopold, medewerker ondersteuning en ledencontact

drs. Frits van der Velde, senior beleidsadviseur Energie

Flexibele schil:

ing. Eric Picard, adviseur ir. Roy Tummers, directeur Water Karin Burghouwt, secretaris Verenigings-

Voor taken op het gebied van communicatie, administratie en juridische adviezen wordt gebruik gemaakt van de diensten van een aantal externe medewerkers.

Wetenschappelijk onderzoek en samenwerking met Universiteiten VEMW heeft in 2014 een aantal stageonderzoeken uitgevoerd in samenwerking met het Centrum voor Energievraagstukken van de Universiteit van Amsterdam en TILEC, het Tilburgse Centrum voor Recht en Economie van de Universiteit van Tilburg.

VEMW ondersteunt de leerstoel Consument en Energie binnen de Rechtenfaculteit van de UvA. Deze leerstoel die wordt bekleed door Prof. Dr. Mr. Saskia Lavrijssen heeft onderzoek gedaan naar de positie van de consument in de energiemarkt. Dit heeft onder meer geleid tot diverse publicaties, voordrachten, bijeenkomsten en adviezen. Daarnaast heeft de samenwerking, die in 2014 werd verbreed tot de Tilburg University , een aantal stageonderzoeken opgeleverd.

Onderzoek naar verbetering economisch toezicht in de drinkwatersector In opdracht van VEMW is onderzoek gedaan naar mogelijkheden om te komen versterking van het economisch toezicht in de drinkwatersector. Aanleiding was een eerder onderzoek van OESO (OECD) waaruit bleek dat het toezicht in de (drink)watersector onder de maat is. Gebrekkig toezicht heeft onder meer tot gevolg dat de gebonden waterconsument onvoldoende wordt beschermd tegen de monopolistische drinkwaterbedrijven. Het onderzoek is verricht in het kader van de leerstoel Consument en Energie die mede door VEMW mogelijk wordt gemaakt. De uitvoering lag in handen van Blanka Vitez . Blanka werd begeleid door Roy Tummers (directeur Water van VEMW) en door professor Saskia Lavrijssen (leerstoelhouder).

Het onderzoek heeft geresulteerd in concrete voorstellen voor verbetering van het economisch toezicht in de drinkwatersector. De onderzoeksresultaten zijn vervat in een artikel dat in een gezaghebbend wetenschappelijk tijdschrift wordt gepubliceerd. Het onderzoek levert een wezenlijke bijdrage aan de behartiging van de waterbelangen van de VEMW-leden.

Onderzoek naar de effectiviteit van de rechtsbescherming aan Nederlandse energiegebruikers Het College van Beroep voor het Bedrijfsleven (CBb) schiet tekort in het bieden van rechtsbescherming aan Nederlandse consumenten van gas en elektriciteit. Dat concluderen onderzoekers van Tilec na bestudering van 83 beroepszaken van het CBb. De onderzoekers doen aanbevelingen hoe de rechterlijke toetsing van besluiten van de toezichthouder op de energievoorziening moet verbeteren.

Sinds de invoering van marktwerking (liberalisering) in de elektriciteits - en gasvoorziening spelen de nationale toezichthouders een cruciale rol bij de uitvoering en naleving van de regelgeving. In Nederland is deze rol toebedeeld aan de Autoriteit Consument en Markt (ACM), voorheen de NMa en de DTe. Essentieel is de onafhankelijkheid van die toezichthouder ten opzichte van de beleidsmaker (het ministerie), de politiek (Parlement), netbeheerders en marktpartijen (netgebruikers). De ACM moet autonoom en onpartijdig kunnen opereren en is daar gerechtelijk verantwoordelijk voor. Een rechter, in Nederland veelal het CBb, toetst desgewenst besluiten van de ACM, waardoor consumenten van gas en elektriciteit rechtsbescherming wordt geboden.

Onderzoekers van TILEC, het Tilburgse Centrum voor Recht en Economie van de Universiteit van Tilburg, komen na bestudering van maar liefst 83 kernzaken van het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) met betrekking tot de regulering van de elektriciteits - en gasmarkten tot de conclusie dat dit rechtsorgaan niet geheel, noch consistent deze noodzakelijke bescherming biedt aan energie netgebruikers. Zij stellen dat de rechter de regels die opgenomen zijn in de Nederlandse wet- en regelgeving, en die hun oorsprong in belangrijke mate vinden in Europese regels, te weinig toetst. Daarbij moet niet nagelaten worden aan het Europees Hof van Justitie prejudiciĂŤle vragen te stellen om de Europese regulering ondubbelzinnig te kunnen duiden.

De onderzoeksresultaten zijn gepubliceerd onder de titel: “What role for administrative courts in granting effective legal protection in the energy sector ?European Energy and Environmental Law Review�.

9

VEMW presenteert nieuwe Watervisie VEMW heeft in 2014 in nauw overleg met de leden een nieuwe Watervisie opgesteld. Deze visie geeft richting aan de belangenbehartiging op het gebied van water. Water is een cruciale vestigingsfactor voor bedrijven en instellingen. Uitgangspunt is dat zakelijke watergebruikers moeten kunnen blijven beschikken over voldoende water van de juiste kwaliteit voor een redelijke prijs. Dit vraagt om een vestigingsklimaat waarin zakelijke watergebruikers voldoende ruimte krijgen om duurzaam met water te ondernemen.

Prioriteiten daarin zijn:  Borgen beschikbaarheid van water. VEMW wil dat economische aspecten (blijven) meewegen in de besluitvorming over de waterbeschikbaarheid. Zakelijke watergebruikers hebben ook in de toekomst voldoende zoet water nodig van de juiste kwaliteit.  Scherpe beheersing van waterkosten. VEMW wil kostprijsverhogende waterbelastingen die geen milieudoel dienen, tegengaan.

Daarnaast zet VEMW in op een efficiëntere (publieke) afvalwaterketen en op versterking van het economisch toezicht in de watersector.  Waterkwaliteitsdoelstellingen afstemmen op eisen gebruiker.

VEMW wil dat overheden waterkwaliteitsmaatregelen afstemmen op de eisen van de zakelijke gebruiker. Dat moet leiden tot een gelijk Europees speelveld en tot versterking van de concurrentiekracht van Nederlandse bedrijven.

Als zakelijke watergebruikers kunnen beschikken over voldoende water van de juiste kwaliteit voor een redelijke prijs, zijn de voorwaarden gecreëerd waarbinnen gebruikers optimaal en duurzaam met water kunnen ondernemen

Houttuinlaan 12 3447 GM Woerden Tel: 0348 48 43 50 www.vemw.nl