1
Maart 2014
Opzeggen kan alleen per 31 december. Er geldt een opzegtermijn van zes maanden. Zie voor verdere informatie de statuten, artikel 7, lid 4 en de VEMWwebsite: www.vemw.nl/ OverVEMW/Lidmaatschap
VEMW is hét kenniscentrum en dé belangenbehartiger voor zakelijke energie- en watergebruikers.
VEMW Journaal
Daniel Duisenberg: ‘Stedin streeft naar meer transparantie’ pagina 6
Nederland - geen fijn - waterland Op de valreep van 2013 toverde het kabinet Rutte een nieuw konijn uit de hoge hoed om het eigen huishoudboekje op orde te krijgen: de verhoging van de leidingwaterbelasting. Ingaande 1 januari 2014. Na protest van onder andere VEMW, is deze datum aangepast naar 1 juli 2014. Deze verhoging betekent een plotselinge extra lastenverzwaring voor de waterintensieve industrie en druist in tegen de duurzame ambities van bedrijven in veel sectoren. Roy Tummers, Directeur Water VEMW, geeft het VEMW-standpunt aan. Miklas Dronkers, CEO van papierfabrikant Crown Van Gelder geeft aan wat dit voor het bedrijf betekent. Lees verder op pag 4
En verder in dit nummer
2 OESO-rapport Spanningsdipsnormen VEMW Position Paper Schaliegas 3 Opinie: Slecht functionerende gasmarkt
In dit nummer o.a. Een werkend emissiehandelsssysteem voor duurzame groei Het SER Energieakkoord moet verder worden ingevuld. Algemeen Directeur VEMW, Hans Grünfeld, geeft de VEMW-visie voor het verbeteren van het Europese Emissiehandelssysteem. pag 8
Bescherming grondwater op hoger plan getild Voor bedrijven die grondwater oppompen is onduidelijk hoe dit grondwater wordt beschermd. Een landelijke standaardaanpak moet uitkomst bieden waarbij provincie en bedrijven elk een rol kunnen spelen bij beschermingsmaatregelen. pag 10
4-5 Nederland - geen fijnwaterland
8-9 Een werkend emissiehandelssysteem voor duurzame groei
11 VEMW Energielunch Tip van VEMW-adviseur Column Spoor
6-7 Netbeheerder zoekt de dialoog
10 Bescherming grondwater op hoger plan getild
12 Verenigingsnieuws Agenda
Actualiteit
Normen voor spanningsdips Nederlands waterbeheer en -bestuur onder de loep De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) onderzoekt sinds medio 2013 of het huidige Nederlandse model voor waterbeheer en –bestuur klaar is voor de toekomst. Dit doet zij in opdracht van de Nederlandse overheid. De OESO doet aanbevelingen voor de komende 50 jaar. De OESO voerde daartoe gesprekken met organisaties die direct of indirect betrokken zijn bij waterbeheer, waaronder VEMW. Water als vestigingsfactor VEMW benadrukte in deze gesprekken het belang van water als vestigingsfactor voor bedrijven. Ook gaf VEMW aan dat er op het gebied van doelmatigheid en duurzaamheid nog de nodige stappen moeten worden gezet. Het rapport, dat maart 2014 verschijnt, is een belangrijke basis voor de discussies in Nederland over de toekomst van het waterbeheer.
Heeft u een aansluiting op een spanningsniveau van meer dan 35 kV en last van spanningsdips? Meld u dan bij uw netbeheerder. Deze heeft sinds 2014 de plicht u te informeren over de diepte, duur en vermoedelijke oorzaak van dips. Bovendien moet de netbeheerder bij overschrijding van de norm een onafhankelijk onderzoek instellen naar de oorzaak en mogelijkheden ter voorkoming van spanningsdips. De norm, informatieplicht en het onderzoek zijn uitkomsten van een jarenlange strijd die VEMW voerde om criteria voor spanningsdips te krijgen inclusief transparantie over spanningskwaliteit op de aansluiting. Daartoe moest de toezichthouder ACM eerst normen opstellen voor spanningsdips. Die bestonden nog niet. En dat terwijl spanningsdips veel schade kunnen veroorzaken bij de afnemer. In de toekomst zal de norm uitgebreid worden naar lagere spanningsniveaus. Voor meer informatie: WWW.VEMW.NL/Elektriciteit/ Netwerk/Transport/Betrouwbaarheid
Wat vindt VEMW van schaliegas? De Amerikaanse industrie betaalt 2,5 tot 3 keer minder voor de gasrekening dan bedrijven in Nederland als gevolg van winning van schaliegas in de Verenigde Staten. Ook de elektriciteitsrekening is in de VS een stuk lager. De internationale concurrentiepositie van de energie-intensieve industrie in Nederland staat sterk onder druk als gevolg van de schaliegasrevolutie in de VS. Ondertussen wordt hier een heftig en emotioneel debat gevoerd over de mogelijke winning van schaliegas in Noord-Brabant en de Noordoostpolder. De discussie vraagt een afgewogen standpunt. VEMW ontwikkelt daarom een ‘VEMW Position Paper Schaliegas’, met daarin ook aandacht voor de bijzondere positie van de (grond)waterafhankelijke industrie. Zodra dit ‘VEMW Position Paper Schaliegas’ beschikbaar is zullen wij u hierover informeren en kunt u het downloaden van de VEMW-website.
2
VEMW Journaal | Maart 2014
Opinie
Slecht functionerende gasmarkt fnuikend voor Nederlandse economie
D
e waarde en het belang van de industriële sector in ons land is groot met een productie van meer dan 300 mrd euro per jaar en een directe werkgelegenheid van zo’n 800.000 banen. Sinds de vondst van het Groningenveld in 1959 is aardgas de motor geworden van de industrialisatie in Nederland. Rondom de raffinaderijsector en de (petro)chemie is een samenhangende keten van bedrijven en activiteiten opgebouwd die zich uitstrekt van de Rijnmond tot in Antwerpen en het Ruhrgebied. Die keten wordt bedreigd door de fors toegenomen directe en indirecte kosten van energie. Met name de gasprijs loopt sinds 2010 fors uit de pas met de Verenigde Staten en het Midden-Oosten. Door de hoge gasprijs staan hier efficiënte warmtekrachtinstallaties in de industrie stil. Tegelijkertijd verzuimt de overheid om de afgelopen jaren te investeren in versterking van de Nederlandse economie. De laatste tijd klinkt nogal eens het standpunt, ook van beleidsmakers, dat er in Nederland geen plaats meer zou zijn voor de energie-intensieve industrie. Dit naar aanleiding van recente faillissementen van Aldel, Zalco en Thermphos. Dat is een ernstige en kwalijke misvatting. Het belang van de industriële sector in Nederland was, is en blijft enorm, met grote kansen voor nieuwe bedrijven zoals in de biobased economie. Maar dat gaat niet van-
VEMW Journaal | Maart 2014
zelf. Om de concurrentiepositie van de Nederlandse economie te versterken zijn maatregelen nodig om de directe en indirecte energiekosten te reduceren. Op de eerste plaats moet de gasmarkt beter gaan functioneren met een efficiënte prijs die vraag en aanbod reflecteert. Dat vraagt om een diversificatie van het aanbod, maar bovenal ook een verbeterde marktstructuur. VEMW heeft de Europese Commissie opgeroepen onderzoek te doen naar het functioneren van de Europese gasmarkt en waar nodig met maatregelen te komen. Daarnaast dient zorg gedragen te worden voor een gelijk speelveld op het gebied van CO2emissies. Bij voorkeur worden hierover wereldwijd afspraken gemaakt. Zolang dat niet het geval is moeten zogenoemde carbon leakage bedrijven worden beschermd. Daarnaast dient invulling te worden gegeven aan afspraken uit het SER Energieakkoord die ertoe leiden dat bedrijven in staat worden gesteld hun energie-efficiëntie verder te verbeteren, en Nederland kan uitgroeien tot proeftuin voor innovaties op het gebied van industriële energiebesparing. VEMW is ervan overtuigd dat met deze maatregelen een belangrijke stap gezet kan worden om het belang van de industrie als sector voor onze welvaart en welzijn ook voor de toekomst veilig te stellen. Met gas als transitiebrandstof.
3
Beleid
Nederland - geen fijn - waterland De verhoging van de belasting op leidingwater is een feit. Per 1 juli 2014 betalen kleinverbruikers (tot 300 m³) twee keer zoveel. Voor het gebruik daarboven neemt het belastingtarief af via een degressief tarief, vergelijkbaar met de energiebelasting. Duidelijk is dat de waterintensieve industrie zich geplaatst ziet voor een onverwachte kostenpost. “De verhoging van de leidingwaterbelasting leidt tot een ernstige aantasting van het vestigingsklimaat voor waterafhankelijke bedrijven, is niet goed uitgewerkt en remt de verduurzaming van het watergebruik”, aldus Roy Tummers, Directeur Water van VEMW. vervolg van pagina 1. Onzorgvuldige turbowetgeving et een ongekende snelheid is deze maatregel, als onderdeel van het Belastingplan 2014, door zowel de Tweede als
“M 4
Eerste Kamer gesluisd. Deze snelheid is ten koste gegaan van de zorgvuldigheid. Een gedegen analyse van de kosten en baten van de maatregel en de effecten ervan is tot op heden niet gemaakt”, aldus Tummers. De maatregel moet de staatskas jaarlijks 205 miljoen euro opleveren.
Negatieve vergroeningsmaatregel “Deze maatregel is verkocht als vergroeningsmaatregel. Dat is nogal ongeloofwaardig. Bedrijven hebben geen extra financiële prikkel nodig om zuiniger om te gaan met het water. Zij hebben al vele waterbesparende maatregelen getroffen en zijn permanent op zoek naar mogelijkheden om de water- en energie-efficiëntie te verhogen. Elke gebruikte liter is immers een kostenpost. Sterker, deze maatregel dwarsboomt duurzame initiatieven. Zo lijkt zelfs hergebruik van gezuiverd afvalwater onder de nieuwe regels te vallen. Bovendien kunnen bedrijven elke cent die naar de belastingdienst gaat, niet investeren in verduurzaming. De verhoging van de leidingwaterbelasting is een afstraffing voor bedrijven die hun waterverbruik de laatste
VEMW Journaal | Maart 2014
Beleid
Miklas Dronkers, CEO Crown Van Gelder:
“Wij zijn leidingwaterslachtoffer” jaren reeds aanzienlijk hebben gereduceerd. In bijvoorbeeld de papiersector is het watergebruik afgenomen van 500 miljoen kubieke meter in 1972 tot 73 miljoen kubieke meter in 2012.”
Ondermijning concurrentiepositie “Negentig procent van onze afzet is buiten Nederland. Een gelijk speelveld is voor ons dan ook heel belangrijk. Deze maatregel verhoogt de productieprijs voor ons papier, maar die kunnen we niet doorberekenen aan onze klanten. De buitenlandse concurrentie kent deze lastenverzwaring immers niet. Deze maatregel beschadigt onze concurrentiepositie dus aanzienlijk.”
‘Verhoging van de leidingwaterbelasting leidt tot een ernstige
Beperking van investeringen “Deze lastenverzwaring beperkt ook onze mogelijkheden om te investeren in duurzaamheidsinitiatieven gericht op het terugdringen van het watergebruik of het behalen van andere milieudoelen. Het verhogen van onze efficiëntie en competitiviteit komt hierdoor in het gedrang.”
aantasting van het vestigingsklimaat voor waterafhankelijke bedrijven’ Tekort dichten “Water vormt in Nederland een belangrijke vestigingsfactor voor bedrijven. Waterafhankelijke bedrijven zijn direct verantwoordelijk voor 20% van de totale productiewaarde. De verhoging van de leidingwaterbelasting leidt tot een ernstige aantasting van het vestigingsklimaat voor waterafhankelijke bedrijven. Water lijkt te zijn ontdekt als middel om het overheidstekort te dichten.” VEMW acties “Toenmalig staatssecretaris Weekers presenteerde maar liefst drie verschillende versies van de plannen. De regeling is niet voldragen en niet afgestemd met de gebruikers. Het ministerie van Financiën voert nu een onderzoek uit naar de effecten en knelpunten van de regeling. Dit onderzoek is door druk vanuit VEMW toegezegd in de Tweede en Eerste Kamer door de staatssecretaris. VEMW en VNO-NCW participeren in dit onderzoek. Mogelijk vormen de resultaten daarvan aanleiding om bijstellingen door te voeren in het Belastingplan 2015. De uitkomsten van het onderzoek verschijnen naar verwachting in april.”
VEMW Journaal | Maart 2014
‘Leidingwater’ uit de Rijn “Crown Van Gelder is een papierfabriek en vanuit de stand der techniek een groot-gebruiker van water. Ik zeg met nadruk gebruiker en niet ver-bruiker. Het oppervlaktewater dat wij innemen hergebruiken we in ons proces vele keren. Na zuivering voeren we diezelfde hoeveelheid water weer schoon af naar het oppervlaktewater. Wij zitten aan het Noordzeekanaal. Dat is brak water. Dat is niet geschikt voor ons productieproces. Daarom halen wij ons water uit de Rijn, dat via een leiding naar de fabriek wordt getransporteerd. Daarmee valt ons proceswater onder de belasting op leidingwater.”
Ontgroenen in plaats van vergroenen “De politiek denkt twee vliegen in één klap te vangen: verhogen van de belastinginkomsten én verbetering van het milieu. Het argument om het milieu met deze maatregel te verbeteren is echter onterecht. Wij voldoen aan Europese normen die gelden voor het watergebruik in de papierfabricage. Het alternatief, grondwater, is milieutechnisch meer belastend. De nieuwe belasting leidt tot ‘ontgroenen’ in plaats van ‘vergroenen’.”
Crown Van Gelder heeft momenteel 288 medewerkers en biedt indirect werk
Stijging waterkosten met 80% “Wij gebruiken per jaar 3 miljoen m3 water. Deze ‘belasting op leidingwater’ betekent dat wij € 400.000 extra moeten betalen, nagenoeg een verdubbeling van de kosten. Dat is dus voor ons gewoon een lastenverzwaring. De facto betekent het dat we € 400.000 moeten besparen. Wij zijn een bedrijf dat al erg lean in de kosten is, waardoor we deze extra last niet kunnen compenseren.”
aan meer dan 600 mensen in vooral de IJmond.
5
Strategie
Netbeheerder zoekt de dialoog
In Rotterdam, Utrecht en Den Haag is Stedin een bekende naam. Stedin verzorgt het netbeheer voor elektriciteit en gas in de provincies Zuid-Holland en Utrecht inclusief het Rotterdamse Havengebied. Net als elke andere netbeheerder heeft ook Stedin de plicht inzicht te geven in hun inkomsten en uitgaven. Maar hoe doe je dat, als de wetgeving hierover vaag is? Daniel Duisenberg, Expert Regulering van Stedin, licht toe. Appels met peren en netbeheerder moet, net als elk ander bedrijf, een jaarverslag opstellen. Hierin staan de gebruikelijke overzichten, zoals de financiële resultaten en de jaarrekening. Daarnaast vraagt de Nederlandse toezichthouder (ACM) een speciaal jaarverslag met zéér specifieke data. Sinds een paar jaar is daar de verplich-
“E 6
ting bijgekomen voor de publicatie van een zogeheten ‘gereguleerd jaarverslag’. Dit moet inzicht geven in de kostenbasis van de tarieven. VEMW heeft toendertijd sterk aangedrongen om deze verplichting in de wet op te nemen. Alle netbeheerders voldoen wel aan die plicht, maar omdat de wet niet goed aangeeft wat er precies in dit gereguleerde jaarverslag hoort, geeft iedereen hier op zijn
eigen manier invulling aan. Het is dus appels met peren vergelijken als je de verslagen van de verschillende netbeheerders naast elkaar wilt leggen.” Kwaliteitsverbetering De ACM wil hier verandering in brengen en komt binnenkort met richtlijnen. Ook VEMW wil beter inzicht, zeker na een aantal jaren van stijgende tarieven. Deze twee bewegingen heeft Stedin onderkend en is daarom pro-actief met dit onderwerp aan de slag gegaan.” Samen met VEMW “VEMW en Stedin staan regelmatig tegenover elkaar bij de rechter over reguleringsonderwerpen. Wij vroegen ons af of dat nou
VEMW Journaal | Maart 2014
Strategie
VEMW over het gereguleerd jaarverslag van Stedin VEMW vindt het Gereguleerd Jaarverslag van Stedin een belangrijke stap in de goede richting. De jaarcijfers zijn duidelijker en overzichtelijker waarbij nadrukkelijk de wensen van VEMW zijn meegenomen. Optimalisatie van de leesbaarheid is echter nog mogelijk. Ook zijn enkele kostenposten ‘overig’ nog teveel een verzamelpost. Daarnaast wenst VEMW meer inzicht in specifieke investeringen waarbij duidelijker wordt wat vervanging is en wat uitbreiding van het net. VEMW heeft dit traject met Stedin als positief ervaren en kijkt uit naar een vervolg om verder invulling te geven aan de transparantieverplichtingen van netbeheerders.
niet eens anders kan. Het is gewoon prettiger mét elkaar iets tot stand te brengen dan elkaar steeds maar weer bij de rechter tegen te komen. VEMW heeft een goede positie als belangenbehartiger van haar leden, en heeft actief gepleit voor het publiceren van de gereguleerde jaarrekening. Het lag daarom voor de hand dat we VEMW als partij zagen om samen te kijken waar zo’n gereguleerd jaarverslag nou aan moet voldoen.” Beperken van administratieve lasten “Stedin streeft naar meer transparantie. Het moet voor onze klanten duidelijk zijn hoe we het geld, afkomstig uit tarieven, besteden. De inspanning die dit vraagt, moet natuurlijk wel
VEMW Journaal | Maart 2014
redelijk zijn. Door dit jaarverslag samen met VEMW vorm te geven, is het gelukt om binnen de mogelijkheden van Stedin zoveel mogelijk te voldoen aan de informatiebehoefte van VEMW. Dit traject duurde twee jaar. Die looptijd is gewoon nodig. Het blijft complexe materie.” Vervolg “Het gereguleerde jaarverslag over 2012, dat onlangs is gepubliceerd, is het resultaat van de samenwerking. Er zijn goede stappen gezet. Dat vindt VEMW ook. De kosten voor elektriciteit en gas zijn naar tevredenheid gespecificeerd. Het zou mooi zijn als ons voorbeeld als standaard zou dienen voor alle netbeheerders. Daarmee hoop ik dat deze
samenwerking tussen Stedin en VEMW leidt tot verhoogde transparantie tegen efficiënte kosten.” Zoek de dialoog “Ik kijk met veel plezier terug op dit proces. Het is prettig om iets mét elkaar te doen in plaats van tégen elkaar. Dat kan niet altijd, maar daar waar het kan moeten we dat zeker doen. Mijn advies aan andere netbeheerders is dan ook: zoek de dialoog met je stakeholders. Transparantie krijg je niet door zelf iets te bedenken, of alleen met de ACM in conclaaf te gaan. Je hebt daar de gebruikers van je net bij nodig.”
7
Maatschappij
Een werkend emissiehandelssysteem voor duurzame groei Hoe kan het Europese ‘Emission Trading System’ (ETS) structureel worden verbeterd, zodat dit een centraal en geloofwaardig instrument wordt voor CO2-reductie in de energiesector en industrie en tegelijk de mondiale en Europese concurrentiepositie van deze sectoren goed borgt? Dat is dé centrale vraag in het SER Energieakkoord met betrekking tot hervorming van het ETS. Maar hoe doe je dat? Naast het inventariseren van de problemen van het huidige ETS biedt VEMW ook een alternatief. Een interview met Algemeen Directeur VEMW, Hans Grünfeld. Wat wil VEMW?
“W
ij willen dat de Europese Unie de fouten in het huidige emissiehandelssysteem systeem repareert voordat de vierde fase van het ETS-systeem in 2020 intreedt. Dat kan
8
naar ons idee met het zogeheten ‘Dynamisch Allocatiemodel’ (DA). Wij leveren momenteel een enorme inspanning om dit nieuwe model vorm te geven en geaccepteerd te krijgen tot een gezamenlijk Nederlands standpunt. Uiteindelijk willen we dat dit nieuwe model bre-
de steun krijgt van andere lidstaten, stakeholders, de Europese Commissie en het Europese Parlement. Alleen dan leidt het daadwerkelijk tot verandering en blijft het niet alleen bij mooie woorden.” Wat zijn die bezwaren aan het huidige ETS-systeem? “Het huidige systeem kent vele weeffouten. Het biedt in tijden van lage of negatieve economische groei géén effectieve CO2-reductieprikkel, wat toch het hoofddoel is van een dergelijk systeem. Daarnaast prijst Europa zich met dit systeem letterlijk uit de markt. Door de CO2-beprijzing in Europa ontstaat een ongelijk speelveld ten opzichte van andere wereldde-
VEMW Journaal | Maart 2014
Maatschappij
Voordelen Dynamisch Allocatiemodel:
menten samen zijn gevat in dit ‘Dynamisch Allocatiemodel’.”
Voorkomen van carbon leakage (bedrijven die vanwege de kosten van ETS hun productie verplaatsen naar gebieden met gratis CO2-rechten) Bedrijven krijgen rechten die ze nodig hebben om te produceren gratis op basis van een reële efficiëntie-benchmark. Gelijk speelveld: brandstof - elektriciteit Het Dynamisch Allocatiemodel creëert een gelijk speelveld tussen processen die brandstofgedreven zijn en processen die elektriciteitsgedreven zijn. Er zijn met name in de chemie processen die zowel op elektriciteit als op fossiele brandstof kunnen draaien. Dat heeft nu nog grote consequenties voor de allocatie van rechten. Rechten worden nu namelijk verkregen op basis van brandstof-input niet op basis van elektriciteitsinput. Financiële compensatie hiervoor is per lidstaat verschillend geregeld. Dit leidt tot een ongelijk speelveld. Wereldwijd gelijk speelveld
Klinkt bijna ‘to good to be true’! “Ja, en toch kan het. Voor een brede acceptatie werken we nu, samen met andere onderhandelaars van het Energieakkoord, de details verder uit. In het Energieakkoord staat dat rechten moeten worden gealloceerd op basis van de daadwerkelijke productie van bedrijven, gecorrigeerd op basis van reële benchmarks. Om deze en andere vragen te kunnen beantwoorden hebben we adviesbureau Ecofys gevraagd een beschrijving van het ´Dynamisch Allocatiemodel´ te maken en veel gestelde vragen te beantwoorden.”
Het Dynamisch Allocatiemodel sluit aan bij andere emissiehandelssystemen die zijn gebaseerd op toekenning van rechten op basis van werkelijke productie. Momenteel kennen Californië, Australië en Nieuw-Zeeland al een dergelijk systeem. Sinds kort voert China in Shenzhen ook een nieuwe belangrijke pilot uit op basis van dit systeem. Aansluiting voor nieuwelingen Het Dynamisch Allocatiemodel biedt perspectief voor die landen die misschien nog niet zo ver zijn om aan ETS mee te doen. Dat zijn landen die een harde bovengrens voor CO2-uitstoot, de cap, niet zullen accepteren, omdat zij sterke groeidoelstellingen hebben voor hun economie. Door toepassing van sectorale benchmarks zijn zij wellicht toch over te halen om afspraken te maken, zodat lokale milieuproblemen niet volledig uit de hand lopen.
Past dit bij de Europese plannen? “Niet alleen het Energieakkoord gaat over duurzame groei maar ook de Europese Commissie heeft een duidelijke agenda met, naast versterking van ETS, ook de noodzaak van een zogenoemde ‘industriële renaissance’. Dat betekent dus dat groei op de agenda staat. Daarbij hoort een systeem dat die groei kan stimuleren. Dit ‘Dynamisch Allocatiemodel’ doet dat.”
Vereenvoudiging Het Dynamisch Allocatiemodel is minder complex. Aparte reserves aan rechten voor nieuwe toetre-
Op 6 september 2013 tekenden ruim
ders en aparte financiële compensatie voor indirecte emissies zijn niet nodig,.
veertig partijen het ‘SER Energieakkoord voor duurzame groei’.
Voldoet aan criteria ETS-richtlijn van 2009
VEMW nam deel aan de onderhande-
Het Dynamisch Allocatiemodel voldoet aan alle criteria die de Europese Commissie heeft geformu-
lingen om de belangen van de energie-
leerd in de ETS-richtlijn van 2009:
intensieve industrie en andere zakelijke
• Bewaking van het totale emissieplafond
energiegebruikers te behartigen. De
• Een efficiënt systeem
zogenoemde ‘Borgingscommissie
• Niet marktverstorend
Energieakkoord’, onder voorzitter-
• Voorspelbaar voor marktpartijen
schap van Ed Nijpels, is sinds 1 okto-
• Mogelijkheid voor wat men noemt een linkage, het aan elkaar koppelen van het Europese systeem
ber 2013 verantwoordelijk voor het
met andere systemen voor emissiehandel in de wereld
bewaken van de implementatie van het Energieakkoord. De daadwerkelijke uitvoering gebeurt door dertien kern-
len waar die beprijzing niet geldt. Hierdoor worden bedrijven geprikkeld om productie te verplaatsen naar die goedkopere locaties, een effect dat ‘carbon leakage’ genoemd wordt. Dit lijdt in Europa tot werkgelegenheidsverlies, afname van economische bedrijvigheid en belastingderving voor de staat.” Wat is het alternatief? “VEMW richt zich op het zogenoemde ‘Dynamisch Allocatiemodel’, een systeem dat, de naam zegt het al, dynamisch meebeweegt
VEMW Journaal | Maart 2014
met conjunctuurschommelingen. Maar ook een systeem dat investeerders en nieuwe toetreders zekerheid biedt. Met het huidige systeem is het immers onzeker of je rechten krijgt, laat staan dat je weet hoevéél rechten je krijgt. Voor ondernemers of investeerders die willen uitbreiden of nieuwe productie binnen de Europese Unie willen vestigen is dat een groot probleem en daarmee een barrière voor groei. En tenslotte een systeem dat beleidsmakers zekerheid biedt dat het emissieplafond, de cap, wordt gerealiseerd. Al die ele-
teams. Eén van die kernteams richt zich, onder voorzitterschap van René Korenromp van het ministerie van Infrastructuur en Milieu en Willem de Goede van VNO-NCW op pijler vijf ‘Goed functionerend Europees systeem voor emissiehandel’. Ook in deze ‘borgingsfase’ behartigt Algemeen Directeur VEMW, Hans Grünfeld, de belangen van de VEMWleden.
9
Beleid
Bescherming grondwater voor industrie op hoger plan getild Europese richtlijnen uitwerken op nationaal niveau. De werkgroep wil uniformiteit in de regels van provincies ten aanzien van industriële winningen voor menselijke consumptie.
‘Feitendossier’ De Landelijke Werkgroep Grondwater stelt nu een overzicht op van bedreigingen in en rondom een waterwingebied. Dit ‘feitendossier’ vormt de basis voor een landelijke standaardaanpak waarbij provincie en bedrijven elk een rol kunnen spelen bij beschermingsmaatregelen. VEMW vindt dit ‘feitendossier’ essentieel om tot een betere bescherming te komen.
Probleem is dat een volledig beeld van de industriële winningen in Nederland ontbreekt Nog te vage verantwoordelijkheden
rondwater voor menselijke consumptie moet van een bepaalde kwaliteit zijn. Dat spreekt voor zich. Grondwaterwinningen voor de drinkwatervoorziening worden daarom doorgaans goed beschermd. Provincies stellen, als bevoegd gezag, regels aan het bodemgebruik in de omgeving van deze winningen. Grootschalige woningbouw of aanleg van industrieterreinen en
(KRW) zijn hetzelfde voor drinkwaterwinningen en industriële winningen.
Voor bedrijven die grondwater oppompen is onduidelijk hoe dit grondwater wordt beschermd. Elke provincie heeft zijn eigen regels. Probleem is dat een volledig beeld van de industriële winningen in Nederland ont-
VEMW vindt de taakverdeling en verantwoordelijkheden tussen provincie en bedrijf echter nog niet helder genoeg: - VEMW wil dat provincies verantwoordelijk zijn voor het monitoren van de grondwaterkwaliteit - VEMW wil dat provincies ook verantwoordelijk zijn voor het monitoren van de risico’s in de omgeving, zoals oude bodemverontreinigingen - VEMW vindt ook dat de provincie bedrijven daarover actief moet informeren - VEMW wil dat alle bedrijven die grondwater toepassen voor menselijke consumptie een goede bescherming van de winningen krijgen en dat dit wordt vastgelegd in bijvoorbeeld de provinciale omgevingsverordening.
wegen zijn bijvoorbeeld in deze waterwin- en grondwaterbeschermingsgebieden niet toegestaan. Deze drinkwaterbronnen worden beter beschermd dan industriële grondwaterwinningen. Dat is opmerkelijk, want de kwaliteitsdoelstellingen van de Europese Kaderrichtlijn water
breekt. Laat staan dat de risico’s voor de grondwaterkwaliteit als gevolg van activiteiten rondom een winning bekend zijn. De Landelijke Werkgroep Grondwater pakt deze problemen nu aan. In deze werkgroep zitten overheidsorganisaties en onderzoeksinstituten die de
De Landelijke Werkgroep Grondwater biedt het voorstel naar verwachting dit voorjaar aan het ministerie van Infrastructuur en Milieu aan. Daarna zijn de provincies en de bedrijven samen aan zet.
G
10
Eén beschermingsbeleid nodig
VEMW Journaal | Maart 2014
Vereniging
‘Inspirerend en nog veel te leren!’ Dat zijn de enthousiaste woorden van Jan Willem Kruithof, Senior Buyer van Vlisco, na zijn deelname aan de VEMW Energielunch over ‘De waarde van uw inkoopprofiel’. Een taai onderwerp zo bleek, maar de Energielunch voorzag zéker in een behoefte: deze was compleet volgeboekt. Verlaging van de inkoopkosten Deze Energielunch ging over de onderhandelingspositie van elektriciteits- en gasafnemers bij hun contractonderhandelingen met een leverancier. „Weet wat je waard bent voordat je energie gaat inkopen!” Dat is kort samengevat de boodschap die Richard Cornielje (Kyos) de VEMW-leden voorhield. Kyos is gespecialiseerd in het inzichtelijk maken van energieinkoopprofielen. Dat inzicht blijkt van grote waarde. Het kan inkoopkosten met soms enkele procenten terugdringen. Ook uw kennis vergroten? VEMW organiseert regelmatig Energielunches. VEMW-leden krijgen in twee uur tijd relevante informatie over actuele thema’s van externe deskundigen. Er is ruimte voor het stellen van vragen en het delen van praktijkervaringen met uw mede-VEMW-leden Check de VEMW-agenda in dit Journaal of bezoek de VEMWwebsite (www.vemw.nl) voor de komende VEMW-Energielunches.
VEMW Tip Snel verdiend! De geldigheidsduur van een aanbieding voor de levering bepaalt mede de hoogte van uw leveringsprijs. Een korte geldigheidsduur beperkt de risicopremie in de (opslag) prijs. Hoe korter de geldigheidsduur, des te dichter u op de markt zit. Simpel en doeltreffend besparen op uw energie-inkoop!
Jan Peters, Site Manager van Kolb Nederland „Deze tip pakte behoorlijk gunstig uit voor Kolb Nederland. Ik heb de VEMW-contributie in een tien minuten durend gesprek met de VEMW-adviseur terugverdiend!” Wilt u ook slim inkopen? Neem contact op met uw VEMW-adviseur, Eric Picard, voor meer handige tips. Bel 03 48 48 43 51 of e-mail ep@vemw.nl
Spoor Column
Rechtsbescherming zakelijke gebruiker op het spel!
Ton Spoor, voorzitter VEMW
In de arena, waar de voorwaarden voor het gebruik van energie tot stand komen, kennen we vele strijders. Deze partijen zijn producenten, netwerkbedrijven, de overheid en de afnemers, daarbij ‘toegejuicht’ door de NGO’s. De toezichthouder behoort erop toe te zien dat de strijd eerlijk verloopt. Nu stapt er één speler in het veld die vele petten tegelijk op heeft. Dit is de overheid, als hoeder van het publieke belang, maar ook als aandeelhouder van een deel van de strijders en als partij die óók de rol van de toezichthouder wil regisseren. Dat lukt al aardig, want de toezichthouder valt onder het ministerie van Economische Zaken en de directeur wordt op voordracht van de minister benoemd. In een gewone wedstrijd zou het ondenkbaar zijn als één van de teams de scheidsrechter mag aanwijzen. Diezelfde overheid is nu van mening dat allerlei grondrechten van de strijders verder ingeperkt moeten worden. Dit is wat er met het wetsontwerp STROOM wordt
VEMW Journaal | Maart Augustus 2014 2011
voorgesteld aan de Tweede Kamer. Veelal kleine – quasi-technologische – aanpassingen die de mogelijkheid voor de afnemer om aan het spel deel te nemen verder beperken. Het gaat om fundamentele zaken als de inbreng van de mening van de afnemer en de mogelijkheid beroep aan te tekenen tegen een besluit van de toezichthouder. Het gevolg hiervan zal zijn: • minder dialoog • eenzijdige afweging en • slechtere besluiten over de voorwaarden waaronder energie wordt gebruikt.
Deze toenemende verslechtering van de rechtspositie van de afnemer zal onze economische infrastructuur verzwakken. Dit is niet goed voor het Nederland investeringsklimaat. VEMW zal er in de komende maanden alles aan doen om dit serieuze probleem van de rechtsbescherming van de afnemer bij de politiek te agenderen.
11
Vereniging
Agenda
VEMW Basiscursus elektriciteit en gas VEMW organiseert (bij voldoende deelname) op 19 en 26 september a.s. voor de vierde maal de “Basiscursus elektriciteit en gas” voor de zakelijke energiegebruiker. De Basiscursus is bedoeld als een introductie voor (-nieuwe-) werknemers in uw bedrijf die te maken hebben met energievraagstukken. In de Basiscursus komen zowel de dagelijkse praktijk alsmede beleidsmatige aspecten met betrekking tot energievraagstukken aan bod. De Basiscursus biedt een overzicht van het Nederlandse en Europese Energiebeleid en de positie van de zakelijke energiegebruiker in de energiemarkt. De inkoop van elektriciteit en gas, het functioneren van de
markten en vele zaken met betrekking tot elektriciteits- en gasnetwerken en aansluitingen komen ruimschoots aan bod. Kortom, de Basiscursus biedt een goede basis om in 2 dagen een overzicht te krijgen van alle relevante aspecten van zakelijke elektriciteits- en gasafnemers en deze beter te begrijpen. Wij hebben deze cursus zélf, in overleg met leden van VEMW, samengesteld.
19 en 26 september 2014 VEMW Basiscursus Elektriciteit en Gas VEMW, Woerden
Kijk voor meer informatie en aanmelding op de website www.vemw.nl onder ‘activiteiten’.
Voor het volledige programma, de kosten en inschrijven ga naar www.vemw.nl en klik naar de maand september in het activiteitenoverzicht. Voor eventuele vragen kunt u contact opnemen met Eric Picard 0348 48 43 51 of ep@vemw.nl.
Belangrijke ontwikkelingen, nieuwe
VEMW Energiedag 12 juni
Algemene Ledenvergadering
tarieven, codes, bijeenkomsten. Zodat u snel op de hoogte bent van relevant nieuws.
De jaarlijkse VEMW Algemene Ledenvergadering is donderdag 12 juni 2014 om 11.15 uur. De agenda bevat o.a. goedkeuring jaarcijfers 2013, decharge van het bestuur en bestemming van het resultaat. Tevens is aan de orde het voorstel om WGS Accountants uit Woerden als accountant te benoemen voor het boekjaar 2014 en (her) benoeming van een aantal bestuursleden. Alle VEMWleden ontvangen tijdig per e-mail een uitnodiging tot het bijwonen van de Ledenvergadering. Aanmelden kan via een e-mail aan Karin Burghouwt, secretaris Verenigingszaken: kb@vemw.nl Aansluitend vindt de VEMW Energiedag plaats.
VEMW
12 juni 2014 VEMW Energiedag Lyondell Basell met bezoek aan de Tweede Maasvlakte
VEMW organiseert 12 juni 2014 de jaarlijkse Energiedag met als thema ‘de veranderende energiemarkt en de gevolgen voor de energiegebruiker’. De Energiedag vindt dit jaar plaats bij Lyondell Basell op de Maasvlakte.
VEMW-account: @vemwnieuws Hans Grünfeld: @Hans_Gruenfeld Algemeen directeur VEMW
In één middag krijgt u inzicht in alle beleids- en marktinvloeden die momenteel spelen. Verschillende sprekers zullen ingaan op ontwikkelingen op de gas- en elektriciteitsmarkt als gevolg van de opkomst van duurzame energie, schaliegas en veranderingen m.b.t. emissiehandel. Het programma bestaat uit een aantal presentaties waar VEMW-leden concrete kennis én inspiratie opdoen. Na afloop van het inhoudelijke programma is een rondleiding op Nederlands grootste infrastructurele investering van de laatste decennia; de Tweede Maasvlakte. Daarnaast is er ruimschoots schoots de gelegenheid om intensief met andere zakelijke energiegebruikers te netwerken en kennis te delen. Het volledige programma treft u binnenkort op de VEMW-website onder de button ‘Activiteiten’. Noteer 12 juni alvast in uw agenda.
Colofon
Roy Tummers: @RoyTummersVEMW Directeur Water
Jacques van de Worp: @FrecherJacques Senior Beleidsadviseur
Frits van der Velde: @Frits_E Beleidsadviseur Energie
Eric Picard: @InPetto Adviseur
Aan de totstandkoming van deze uitgave is de uiterste zorg besteed. Voor informatie die onvolledig of onjuist is opgenomen, alsmede voor de gevolgen van activiteiten die ondernomen worden op basis van deze informatie aanvaarden wij geen aansprakelijkheid.
Hét kenniscentrum en dé belangenbehartiger voor zakelijke energie- en watergebruikers.
‘VEMW Journaal’ is een uitgave van de Verenig-
Reacties
VEMW: Houttuinlaan 12
ing voor Energie, Milieu en Water (VEMW).
Als u wilt reageren op artikelen
3447 GM Woerden
‘VEMW Journaal’ wordt verspreid in een oplage
of zelf interessant nieuws te
Tel 0348 48 43 50
van ca. 2.000 exemplaren onder VEMW-leden en
melden heeft, kunt u zich wenden
desk@vemw.nl / www.vemw.nl
relaties en verschijnt ieder kwartaal.
tot VEMW, Thessa de Ridder,
Druk:
JP Offset
tel 0348 48 43 57.
Opmaak: SD Communicatie, Rotterdam
ISSN 1389-7691
Volg ons op
@vemwnieuws