SECO’DAN BİR DERGİ #2.2012
“Ürün beklentilerimize tam olarak uydu.”
OTOMOTİV endüstrisi katı emisyon yönetmeliklerine uymak zorundadır. Araç ağırlığını azaltmak bu zorluklarla baş etmenin bir yoludur.
Hafif ve dayanıklı otomotiv malzemeleri
VİGNETTE XXXXX NASIL ÇALIŞIR SQUARE 6-04™
DOĞRU BOYUTLANDIRMA
Helis
SQUARE 6-04, Seco’nun daha büyük olan Square 6-08’in altı kenarlı verimliliğini, 20 milimetre çap aralığına düşüren frezeleme ürünüdür. Square 6-04, 20–63 milimetre arasında farklı çap aralıklarında mevcuttur. Frezelerde, artırılmış verim ve daha uzun takım ömrü sunan, tek tarafta üç kesme kenarı olan, değiştirilebilir üçgen uçlar ile donatılmış, iki ila on uç yuvası bulunmaktadır.
4mm Dalma kesme ve frezeleme: Kesme derinliği maks. 4mm
M ETI N: Åke R Malm FOTOĞ RAF: Seco
İçten soğutma sıvısı kanalları
Güçlü uç sıkma vidası
3,97mm Güçlü, yüksek derecede pozitif geometri, 3,97 mm 90° yerleşim açısı Kaplamalı ve önceden sertleştirilmiş freze gövdesi Uygulamalar: Genel işleme, örneğin otomotiv endüstrisindeki motor blokları
İki farklı ağız aralığı
Büyük silici düzlük rε 04 = 0,8mm rε 08 = 0,4mm
(
)
3x2
kesici kenarlar (toplam 6 kenar)
WWW.SECOTOOLS.COM/SQUARE6 Ürün stok durumu: ŞİMDİ Sipariş ve uygulama verileri: MN Güncelleme kataloğu 2012
İsveç tasarım ödülü Svenska Designpriset 2011’in sahibi
EDGE dünya çapında 25 dilde yayınlanan, Seco Tools’a ait bir müşteri dergisidir. Seco Tools AB Pazarlama Departmanı, 737 82 Fagersta, Sweden. Telefon +46 223-400 00 Faks +46 223-718 60 Internet www.secotools.com Yayıncı Hans Hellgren E-postahans.hellgren@secotools.com
Yönetici editör Jennifer Hilliard E-posta jennifer.hilliard@ secotools.com Editorial üretim ve dizgi Appelberg Publishing Group Proje müdürü Anders Nordner Sanat direktörleri Cecilia Farkas, Johan Nohr Baskı Elanders Kapak fotoğrafı Peugeot
Bu yayındaki yazı işleri malzeme, yayıncı Seco Tools AB’ye aittir ve telif hakkıyla korunmaktadır. Edge’e referans yapıldığı takdirde ve Yönetici Editörü bilgilendirmek koşuluyla, makaleler ücretsiz olarak çoğaltılabilir. Bu yayında kullanılan ticari markalar ve marka isimleri, kanunlarla korunmaktadır.
İÇİN D EKİLER BAŞYA ZI #2.2012
06
Hindistan’da yeni bir işleme stratejisi, Volvo Eicher Ticari Araçların (VECV) verimliliklerini artırmalarına yardımcı oluyor.
BAS GAZA
04 10 14 18 19 23 24
MALZEMELER: OTOMOTİV
Peugeot SA’nın Ar-Ge Departmanı’ndan Malzeme Uzmanı Olivier Delcourt, arabaların nasıl hafiflediklerini anlatıyor. UYGULAMA: FREZELEME
Avusturyalı krank yatağı üreticisi Miba için, ideal disk freze takımı bir Seco prototipiydi. PORTRE: DON GRAHAM
SECO ABD Eğitim ve Teknik Hizmetler Müdürü sunum tarzı konusunda heyecanlı.
BU SAYIDA , otomotiv endüstrisindeki hızlanan trendlere daha yakından bakacağız. Kaynakların kısıtlılığı, çevresel zorluklar ve tavana vuran petrol fiyatları üreticiler üzerinde baskı oluşturduğu için geçmişte havacılık sektörüne özgü olan olan daha hafif, yüksek performanslı malzemeler hızla arabalarda da kullanılmaya başlanmıştır. Bu hızlı gelişimin getirdiği baskı Seco üzerinde de hissedilmektedir, rekabetçi olabilmek adına müşterilerimizle birlikte ön safhalarda yer almamız gerekmektedir. Her zamanki gibi, doğru takımları seçmek önemlidir. Bu sayfalarda, verimliliği önemli ölçüde artıran standart takımlara dair iki örnek yer almaktadır. Volvo Eicher Ticari Araçlar, Hindistan’da verimliliğini bir yıldan kısa sürede yüzde 20 oranında artırırken Avusturyalı krank yatağı imalatçısı Miba, seleflerinden yüzde 40 daha hızlı olan bir takım seçti. Ayrıca, otomotiv endüstrisine tahsis etmiş olduğumuz kendi web sitemizi de vurgulamak istiyoruz. Bu, farklı endüstrilerdeki malzeme ve işleme trendlerini vurguladığımız bir seri web sitesinin üçüncüsüdür. Hiçbir yere ayrılmayın. HANS HELLGREN KIDEMLİ BAŞK AN YARDIMCISI, SATIŞ VE PAZARLAMA
Edge@secotools.com
GENEL BAKIŞ: FENER MİLİ TRENDLERİ
Fischer AG’den Roman Rudolf yüksek hızlı fener millerindeki en büyük beş eğilimi değerlendiriyor. ENDÜSTRİ: PETROL VE DOĞAL GAZ
Sözleşmeli imalat şirketi, mevcut kullandıkları yassı matkabı (spade drill) modüler bir çözüm ile değiştirmektedir. İŞ ÜZERİNDE: RUSS ATKİNSON
ABD’nin otomotiv sektöründe yaşanan ekonomik patlama, Ellison Technologies’in başkanı için iyi haber anlamına geliyor. GÖRÜŞ: DÖKME DEMİR
Gri dökme demirin işlenmesi tahmininizden çok daha zor. ÖNERİLER? Edge için hikaye fikirleriniz mi var? Bunları edge@secotools.com’a gönderin.
edge [2·2012]
3
AĞIRLIKTAN KURTULUN KOMPOZİTLER Keşif alanlarının bir diğeri de kompozitlerdir, ancak bunlar ekonomik açıdan fahiş maliyetlerde olabilirler. Delcourt, “Karbon fiber yalnızca çok pahalı olmakla kalmayıp, aynı zamanda araba üretimi yöntemlerinin yüksek beklentilerine uygun bir ürün de değildir” diye konuşuyor. Bununla birlikte, bütün üreticiler hem gövde hem de mekanik parçaların imalatı için kompozitler aramaya devam ederken, PSA şu anda tecrübelerini paylaşmak amacıyla havacılık ve uzay sanayisi ile ortaklıklar kurmaya çalışıyor.
Peugeot’un Ar-Ge ekibi daha hafif ve daha yüksek performanslı malzemeleri keşfetmektedir M ETİ N Anna McQueen FOTOĞ RAFLAR Peugeot
ELMAS BENZERİ KAPLAMALAR Delcourt’un ekibi aynı zamanda aşınmayı azaltan yüksek performanslı kaplamalar üzerinde çalışarak, motor sürtünmesini azaltmanın yolları da arıyor. “Yeni 208 için tasarlanan yeni üç silindirli motorlar gibi belirli parçaların üzerinde elmas benzeri karbon kaplamalar kullanmaya başladık. İşe yarıyor fakat çok pahalı” diye ekliyor.
PLASTİK PARÇALAR Delcourt “Ayrıca daha hafif olduklarından mekanik parçalar da dahil olmak üzere daha fazla plastik kullanmanın yollarını arıyoruz” diye açıklıyor. “Yakın zamanda çelik yağ depolarımızdan bazılarını plastik depolarla değiştirerek, aracın toplam ağırlığını birkaç kilogram daha azaltmayı başardık.”
KALINLIĞIN AZALTILMASI PSA ayrıca çelik kullanımına devam edilen yerlerde, kullanılan çeliğin kalitesini artırmak için büyük çaba sarf ediyor. Delcourt, “Daha verimli olduğunda daha az miktarda kullanabiliriz ve kullandığımız çelik sacın kalınlığındaki %10’luk bir incelme bize ağırlıkta 5 kg azalma sağlayabilir” diye söylüyor.
GÜNÜMÜZDE AVRUPA’DAKİ ARABA imalat-
çılarının karşılaştığı kısa vadeli zorluk basittir. İstatistiklere göre, 2020 itibariyle, fosil yakıtlarıyla çalışan arabalar hala yollarımızdaki taşıtlarının yüzde 90’ından fazlasını oluşturacak. Bu nedenle mühendisler motor verimini artırıp aero-dinamikleri iyileştirerek ve arabanın ağırlığını azaltarak bu modellerdeki CO2 emsiyonlarını azaltmanın yenilikçi yollarını aramaktadır. Ancak, CO2 emisyonu mevzuatının zorluklarıyla başa çıkmak için yeni malzemeler geliştirirken Peugeot SA’nın (PSA) göz önünde bulundurması gereken birçok ilave faktör vardır. PSA’ da Ar-Ge bölümünde çalışan Malzeme Uzmanı Olivier Delcourt, “Sadece insan sağlığını ve çevreyi korumak için AB’nin kimyasal maddelere ilişkin REACH yönetmeliğine saygı duymamız yetmez, aynı zamanda gezegendeki kaynakları ve kaynak malzemeleri jeo-politik sorunları önleyecek şekilde yönetmemiz gerekmektedir” diye konuşuyor. “Dahası, imalat tesislerimiz için dünyanın dört bir yanından yerel kaynaklara ihtiyacımız var, maliyeti düşük tutmak ise değişmeyen bir gereksinim, ayrıca daha çevre dostu olmak konusunda katı bir stratejimiz var ve bu da kendi taleplerini beraberinde getiriyor. Bu malzemeler ile ilgili olarak
1g CO2 = 10kg araba Peugeot SA’da (PSA) Ar-Ge Malzeme Uzmanı olarak görev alan Olivier Delcourt bu konu hakkında, “CO 2 emisyonunda azaltılan her bir gram, araba ağırlığının 10kg azaltılması anlamına geliyor ve arabalar sürekli daha büyük hale geldiği için bu özellikle muazzam bir görev olacak” diye konuşuyor. “1990’lardan bu yana, PSA arabaların ağırlığı yıllık ortalama 15kg kadar arttı. Bunun nedeni müşterilerin daha fazla güvenlik önlemi ve daha iyi ekipmanlar istemeleridir” sözleriyle açıkladı.
sürekli bir ayarlama gerektiriyor” diyerek açıklıyor. Malzeme imalatçılarının araba imalatı dünyasındaki bu teknik değişikliklere ayak uydurmaları zorunlu olacaktır. Yeni yüksek kapasiteli çelikleri, alüminyumları ve kompozitleri üretmek ve aynı zamanda rekabetOlivier Delcourt, çi kalmak için çözümler Peugeot SA’da geliştirmeleri ve bunları (PSA) Ar-Ge Malbenimsemeleri gerekecektir. zeme Uzmanı. Delcourt, “Bizim için, üretim hızını yüksek tutmamız esastır ve ancak daha da iyisi bunu artırmaktır” diyor. “Seco Tools gibi şirketler, bu süreçte döngü sürelerimizi korumamıza ve azaltmamıza yardımcı olarak anahtar bir rol oynuyor olacaklardır” şeklinde açıklıyor. “Ayrıca, parça yüzeylerinin eskiye oranla daha iyi olduğunu düşünecek olursak yıpranmanın azaltılmasında da kritik bir rol oynamaktadırlar. Sürtünmeyi azaltmak için onların uzmanlığına yani yüksek kaliteli, ayna gibi yüzeylere ihtiyacımız var.”
2008
154g
2015
Geçmişte ve gelecekte kilometre başına izin verilen CO2 emisyonlarının seviyesi
130g 2020
95g
%65 ÇELİK
%65
Tipik olarak, bir PSA arabanın ağırlığının %65’ini çelik oluşturur. Hem gövde hem de mekanik parçalar için en yaygın olarak kullanılan malzemedir. Delcourt, “PSA’da hem silindir kapakları gibi büyük parçalarda hem de süspansi-
yon ve gövdede kullandığımız alüminyum miktarını artırarak araç ağırlığını azaltmaya çalışıyoruz” diye açıklıyor. “Halihazırda diğer üreticiler tarafından sınıfının en iyisi olan araçlar için kullanılıyor fakat çeliğe göre çok pahalı ve daha az verimlidir.”
2011 yılında Pithampur, Hindistan’daki Volvo Eicher Commercial Vehicles, ayda 3900 otobüs ve kamyon üretti. Şu anda bu sayı 4.750’dir.
OTOMOTİV SANAYİ
Hindistanlı araç üreticisi Volvo Eicher Commercial Vehicles Ltd, önemli bir sermaye yatırımı yapmadan bir yıl içerisinde verimliliğini yüzde 20 oranında artırmayı başardı. METİN: Paranjoy Guha Thakurta ve Bisheshwar Mishra FOTOĞRAF: Manpreet Romana
V.S. VECV Genel Müdür Vekili Tomar, katı kalite kriterinin temeli olarak Seco Tools’u seçti.
edge [2·2012]
7
“Şimdi Seco takımlarını silindir bloklarının üretildiği hatta kullanmayı düşünüyoruz.”
2010 YILININ SONLARINA DOĞRU SECO Hindistan’ın önde gelen
ticari araç üreticilerinden biri olan Volvo Eicher Commercial Vehicles Limited’in (VECV) orta Hindistan’daki Pithampur tesisinde, temel ağır makineleri veya sermaye teçhizatını değiştirmeksizin üretim bölümünün verimliliğini artırmak istediğini öğrendi. Bu Seco için, özel takımlarını ve mühendislik çözümlerinin verimliliğini göstermesi açısından bulunmaz bir fırsattı. V.S. “Yeni bir tedarikçiyle çalışmaya başlamak her zaman zordur” diye söylüyor. VECV, Genel Müdür Vekili, Tomar. “Seco’nun katı şartlar ve koşullarımızı kabul etmeye istekli oluşu, şirketin becerileri konusunda bize güven verdi.” VECV Seco’nun teklifini katı, değişmez kalite kriterlerine dayalı olarak kabul etti. Ocak 2011’de, Seco VECV’ye test çalışmaları için dört set kesici takım sağladı. Seco’nun Merkezi Bölgesel Satış Müdürü Chirag Shah, “Uzmanlık ve standart ürünlerimizin üzerinde ve bunlardan üstün özel takımlar sağlayarak VECV’ye tam mühendislik çözümleri sunmayı başardık” diye söylüyor. VECV’nin tezgahları daha yüksek kesme parametreleri sağlayabilecek kapasiteye sahipti fakat şirketin kullanmakta olduğu kesici takımlar yetersiz kalıyordu. Seco tarafından sağlanan yeni rayba ve matkaplar VECV’nin üretim miktarını artırmasına yardımcı oldu ve Seco’nun rayba çözümü işleme sonrasında pürüzsüz yüzeyler bırakıyordu. Seco VECV’ye 18 set kesici takım sağladığında VECV’nin tam döngü süresinin 11,87 dakikadan
8 edge [2·2012]
6,23 dakikaya düşeceği garantisini verdi. V.S. “Döngü süresini 6.24 dakikaya düşürdük, bu hedeften 0,01 dakika daha fazla olmakla birlikte VECV yöneticileri sonuçtan fazlasıyla memnun kaldı” diye söylüyor. Asya Pasifik Otomotiv Bölgesel Uygulama Uzmanı Kulkarni, Seco takımlarının ve servislerinin kullanılmasıyla VECV ekipmanlarının hizmet sürelerinin de uzadığını ekliyor. Seco’nun yardımıyla, VECV fabrikadaki otobüs ve kamyon üretimini ayda ortalama 3900 birimden ayda 4750 birime çıkarmayı başardı, bu bir yıl içinde beş kattan fazla bir artış demektir. Tomar, “Şimdi Seco takımlarını silindir bloklarının üretildiği hatta kullanmayı düşünüyoruz” diye söylüyor ve şirketinin tedarikçilerle ve iş ortaklarıyla uzun vadeli ilişkiler kurduğunu ekliyor. Bu Seco için iyi haber, çünkü VECV Pithampur’daki üretim kapasitesini, mevcut 50.000 otobüs ve kamyon olan yıllık oranını 2015 yılı itibariyle 100.000 adete çıkartarak ikiye katlamayı planlıyor. Pazar şartları olumlu seyretmeye devam ederse, üretim kapasitesi beş yıl sonra tekrar ikiye katlanabilir.
Seco beklentilerimizi fazlasıyla karşılayabilmektedir.” V.S. VECV, Genel Müdür Vekili, Tomar
Seco takımlarının ve servislerinin kullanımı kaliteyi artırmasının yanı sıra VECV ekipmanlarının hizmet ömrünü de uzatmıştır.
Toplamda 18 takım İş parçası/Silindir kapağı Volvo Eicher Commercial Vehicles’de bir silindir kapağının işlenmesi, 8’i standart takım olan toplam 18 takımı içermektedir. Standart takımlar arasında matkaplar, yüzey frezeler, bir pah takımı ve bir kılavuz yer almaktadır.
Özel takımlar arasında matkaplar, raybalar, parmak frezeler ve yaylı uç yuvası olan takımlar yer almaktadır. Seco’dan alınan yeni takımlar ile, VECV silindir kapağı için işleme süresini 11,87 dakikadan 6,24 dakikaya indirmeyi başardı.
Hindistan’da Volvo
VECV’nin yeni motor tesisi 2012 yılında açılmıştır.
Volvo Eicher Commercial Vehicles Limited (VECV), Volvo ile Hindistan’daki Eicher Motors Limited arasında yapılan ve Temmuz 2008’de yürürlüğe giren yarı yarıya bir ortak girişimdir. VECV şu anda Hindistan’daki en büyük ticari araç üreticisi olup, yıllık cirosu yaklaşık 50 milyar Hindistan rupisidir (yaklaşık bir milyar Amerikan Doları). Bu ortak girişimin merkezi, Eicher marka kam-
yonun 25 yıl önce ilk kez üretilmiş olduğu Pithampur’da yer almaktadır. Kasaba, orta Hindistan Madhya Pradesh eyaletindeki, Indore şehrine 21 kilometre mesafede yer almaktadır. VECV, lüks araba modellerinden Hindistan’da okul çocuklarının ulaşımında popüler olan otobüslere kadar çok çeşitli araçlar üretmektedir. Andhra Pradesh hükümeti gibi belirli eyalet
hükümetleri, Volvo otobüslerini toptan satın almaya başladılar ve Hindistan’daki çeşitli maden bölgelerinde 100’den fazla Volvo aracı çalışmaktadır. 2010’da VECV, Volvo grubunun yeni global ve Güç Aktarma Organı’nın üretimi ve nihai montajı için Pithampur tesisinde 2,9 milyar Hindistan rupesi yatırım yaptığını duyurdu; tesis şubat 2012’de resmi olarak açılmıştır. edge [2·2012]
9
U YG ULA MA : F RE Z EL EME
STANDART KONUSU Krank yatağı üreticisi Miba, frezeleme işlemi için özel bir takım istemiyordu; standart bir takıma ihtiyacı vardı.
M ETİ N Lois Hoyal FOTOĞ RAF Werner de Krug
335.25 - geniş kanallar için disk freze takımı 335.25 Disk freze takımının özellikleri: Optimum kesme geometrisine sahip olan frezeleme ucu, kesme gücünü ve gürültü seviyesini azaltır Uç ile kesici gövde arasında güçlü ve güvenilir bir bağlantı 0,8–6 milimetre arasında köşe raydüsleri Parça başına maliyeti düşürmek için dört kesme kenarı Tüm malzemelerle kullanılabilen uç geometrileri ve kaliteleri İçten soğutmalı, sabit uç yuvaları veya maksimum esneklik için ayarlanabilir uç yuvaları WWW.SECOTOOLS.COM/335_25
Ö Seco’nun çözümü freze takımı, dört kenara sahip değiştirilebilir uçlara sahip olduğundan daha ekonomikti.
ZEL OLARAK üretilmiş olması her zaman daha iyi olduğu anlamına gelmez, en azından krank yatakları söz konusu olduğunda. Avusturya kökenli, krank yatağı üretiminde uzman Miba Bearing Group, uzun zamandır kayar yatakların finiş işlemesi için özel olarak yaptırdıkları disk frezeleme bıçağını, standart takımlarla değiştirmenin yollarını arıyordu. Miba Seco’ya danıştığında, zamanlama mükemmeldi: Seco, Miba’ya daha yüksek verimlilik, daha düşük maliyet, tezgahların kapasite yatırımlarından tasarruf ve sadeleştirmiş takım yönetimi sunan ve geliştirme aşamasında olan ideal bir takıma sahipti. Seco’daki satış sorumlularından biri olan Johann Pichler “Miba’nın sorunu standart bir takım arıyor olmasıydı - standart takımları bugün sipariş eder, yarın teslim alırsınız, bunlar teslim edilmesi birkaç hafta alan özel üretim takımlar değildir” diye belirtiyor. “Prototipimiz duruma tam olarak uygundu.” Seco’nun 335.25 olarak bilinen yeni disk freze takımı, XNHQ uçlara sahiptir ve kanal açmada ve erişmenin zor olduğu her türlü işlemde kullanılabilir. Seco’nun Ürün Müdürü Benjamin Michelet, bu ürünün, genel mühendislik, havacılık-uzay, enerji üretimi, otomotiv, petrol ve gaz dahil çeşitli sanayilerde kullanılmak üzere tasarlandığını belirtiyor. 2012 baharında lanse edilmeden önce, disk freze takımı Miba’nın Laakirchen, Avusturya’daki motor yatakları şubesinde test edilmiştir. Freze takımı, diğer sektörlerin yanı sıra denizcilik ve enerji sektörlerinde kullanılan büyük iki-zamanlı motorlarda yatakların finiş işlemesinde, yağ kanallarının frezelenmesi için kullanılıyordu. Test başarılı oldu: kaba ve finiş işleme tek bir takımla (iki yerine) üç kat daha hızlı bir şekilde gerçekleştirilmişti; kanalın dibindeki yüzey kalitesi hassastı (bu tür yatak parçaları için gereklidir); kesme süreci sorunsuz ve sessizdi ve en önemlisi, Miba standart bir freze takımından faydalanmış oldu.
edge [2·2012]
11
U YG ULA MA : F RE Z EL EME
Miba’dan Martin Rumpelmayr “Daha iyi ve hızlı bir çözüm ve karbür uçları olan bir takım arıyorduk. Ürün beklentilerimize tam olarak uyuyordu: hızlı ve etkindi, gerekli yüzey kalitesine sahipti” diye söylüyor. Seco’nun çözümü freze takımında dört kesme kenarlı, değiştirilebilir standart karbür uçlar bulunduğundan Miba için ekonomik de oldu; şirket tarafından kullanılan önceki takımda lehimli uçlar vardı, bu nedenle uçlar her kullanıldığında gövdenin de yenilenmesi gerekiyordu. Seco’dan Michelet “335.25 uç dört kez kullanılabilir ve bu, özel takımların maliyetini düşürmektedir çünkü bu standart uçların tüm köşe radyüs çeşitleri mevcut” dedi. Rumpelmayr “Takım yüzde 40 daha hızlı - ve dolayısıyla üretim maliyetleri de yüzde 40 oranında azaldı - ve şu anda daha yüksek bir kapasiteye sahibiz çünkü iki değil bir freze takımımız var” diye ekledi. Yeni 335.25 disk freze takımında tüm sanayi segmentleri için her tür uygulamada çalışabilecek tam bir geometrisi, radyüs ve kalite yelpazesi var. Michelet “Yeni serbest kesme geometrisi, sabit olmayan ve zorlu koşullarda dahi daha yüksek talaş kaldırma oranına imkan sağlamaktadır” diye söylüyor. Uçlarda ekstra finiş işleme operasyonu yapmadan hassas bir yüzey elde etmek için entegre bir silici düzlük vardır. Takım, içten soğutma sıvısı deliklerine sahiptir ve sabit genişlikli olarak veya maksimum çeşitlilik ve esneklik için ayarlanabilir genişlikli olarak sipariş edilebilir. Ayrıca, freze gövdesindeki nikel kaplama, takımın güvenilirliğini artırmaktadır.
12 edge [2·2012]
Avusturyalı şirket Miba, standart bir frezeleme takımı arıyordu. Martin Rumpelmayr’a göre Seco’nun freze takımı 335.25 beklentilerini tam olarak karşılıyordu.
... ve şu anda daha yüksek bir kapasiteye sahibiz çünkü iki değil bir freze takımımız var.” Martin Rumpelmayr
Miba AG Müşteriler: Uluslararası motor ve otomotiv sanayileri Çalışan sayısı: Avusturya bölgesinde1900 olmak üzere, dünya çapında 3900 çalışan, Merkezi: Laakirchen, Üst Avusturya Eyaleti Üretim tesisleri: Avusturya, Slovakya, BK, ABD, Çin, Brezilya ve Hindistan dahil çeşitli yerlerde Departmanlar: Miba Sinter Group (yolcu aracı motorları, şanzımanları ve amortisörleri için bileşenler), Miba Bearing Group (krank yatakları, burçlar, ve thrust yatak pulları), Miba Bearing Group (frenler ve debriyajlar için balatalar), New Technologies Group (Güç üniteleri için elektronik bileşenler ve özel makineler) ve Miba Coating Group (son derece özellikli yüzey kaplamaları)
SÜR D ÜR ÜL E BİL İRLİK
MÜKEMMEL BİR
DÜZELTME
Seco’nun La Tour du Pin rayba üretim merkezi, sıcaklık kontrolü için akıllı ve basit bir sistem geliştirdi. M ETİ N: Anna McQueen İ LLÜSTRASYON: Robert Hagström
SECO’NUN GÜNEY-DOĞU FRANSA’DA La Tour
du Pin’deki rayba merkezinin müşterileri çoğunlukla otomotiv ve havacılık-uzay sanayilerinden ancak aynı zamanda genel mühendislik sektörüne de parçalar tedarik etmektedir. Şirketin çevre üzerindeki etkilerini azaltmaya yönelik devam eden çalışmalarının bir parçası olarak, rayba merkezi yakın zamanda, taşlama ve bileme atölyelerinde sıcaklık kontrolünü iyileştirmek için son derece basit bir ısı geri dönüşüm sistemini tanıttı. Kalite, Sağlık, Çevre ve Güvenlik Müdürü Christophe Guigard “Geçmişte, sıcaklık kontrolüyle ilgili olarak birçok sorun yaşadık” diye açıklıyor. “Kesme işlemlerimizin hassasiyetini sağlamak için, 20 °C ile 22 °C arasında çalışmak zorundayız. Kışları bazen çok soğuk oluyor ve yazları atölyede kullandığımız motorlar,dış hava sıcaklıklarıyla birleşerek 35 °C dereceye kadar
Eskiden: 11 derecelik fark Şimdi: Sadece iki derece
20–22 °C Hassas kesme için mükemmel sıcaklık. çıkıyor ve ortamı çok sıcak hale getiriyor. Hassas işleme operasyonlarımızı, sıcaklığın uygun olduğu günün belirli zamanlarında organize etmek zorunda kalıyorduk. Kalite kontrol incelemelerimizin, parçaların işlendiği sıcaklıkta gerçekleştirilmesi gerektiğinden sıcaklığın sabit tutulması son derece önemlidir.” Merkez, yeni bir çatı izolasyonu ve havalandırma sistemine yatırım yaptı. Bakım Teknisyeni Laurent Rabatel motorlar tarafından atölyede üretilen ısının bir kısmını, atölyeyi kışın ısıtmak ve sıcak yaz aylarında ısıyı boşaltmak için kullanmanın çok basit bir yolunu buldu: boşaltma borusunun çevresine basit bir klape ile kılıf eklemek. Sıcaklık kontrolü için akıllı ve manüel bir çözüm olarak görüldü. Bu yapılmadan önce, atölye yaz aylarında dışarıdan sadece bir derece daha serindi. Yeni önlemler sayesinde, fark artık 11 °C’ye kadar çıkabiliyor. Guigard, “Doğruluk konusundaki etkisi sadece birkaç mikron kadar ancak parçalarımızın hassasiyetini garanti etmek için sabit bir sıcaklığa ihtiyacımız var” diye söylüyor. “Havalandırma ile birlikte çatı izolasyonuna ve bu basit ısı geri kazanımı sistemine sahip olmak, süreçlerimizi daha iyi yönetebileceğimiz anlamına geliyor. Artık gün boyunca hassas parçalar üretebilir ve kalite kontrol incelemelerimizi, okumaların doğru olacağını bilerek gerçekleştirebiliriz.” edge [2·2012]
13
PORT R E D ON G R A H A M
Sunum sanatı Don Graham ve eğitmenlerden oluşan ekibi, ürünlerle ilgili ipuçları ve teknik konularda bilgi vermek amacını güden ve büyük başarılar elde eden eğitimler geliştirdi. M ETİ N: Dwight Cendrowski FOTOĞ RAFLAR: David Lewinsky
D
ON GRAHAM Troy, Michigan’da Seco NAFTA’nın merkezinde bir grubun önünde sunum yapmadığı zamanlarda, genellikle çiftliğinde traktör kullanırken veya akçaağacı öz suyu toplamak için yaklaşık 300 ağaca musluk takarken bulunabilir. Seco ABD’de Eğitim ve Teknik Hizmetler departmanının enerji dolu müdürü “Genellikle yılda 208 litre şurup üretiyor ve şişeliyoruz, bir kısmını dağıtırken bir kısmını da Graham Family Farm etiketiyle satıyoruz” diyor. Batı Michigan’da bir çiftlikte büyümüş olmak Graham’a hayatı boyunca devam eden bir tarım sevgisi katmış; 65 hektar büyüklüğündeki çiftliğinde hala buğday, yulaf ve diğer hububatları yetiştirmeye devam ediyor. Beşinci sınıfa kadar tek odalı, kırsal bir okul binasında eğitim alan Graham, içindeki bilim aşkının peşinden giderek fizik ve metalürji alanlarında dereceler elde etti. Kariyerinin ilk yıllarında General Electric’te çalıştı, sonrasında Seco’da Malzeme Geliştirme Departmanını yönetti. Pazarlama Departmanına geçtiğinde, teknik geçmişi ve iletişim yetenekleri ile öne çıkan Graham, 2008 yılında Eğitim ve Teknik
14 edge [2·2012]
Hizmetler adı altında yeni bir departman kurması için davet edildi. Asıl sorumluluk alanı eğitim olan bu beş kişilik grup aynı zamanda yeni ürün analizi ve test hizmetleri üzerinde de çalışıyor. Graham “Çalışanlarımızı satış için eğitirken, yapmak istediğimiz şeylerden biri de vizyonlarını genişletmek” diyor. “Tezgahları ve takımları tanıyorlar, ancak bilgi birikimlerini geliştirerek satış veya tasarım yeteneklerini iyileştirebileceklerini fark etmelerini istiyoruz.” Sınıf içi ve uygulamalı eğitim yöntemlerini birleştiren Graham ve eğitmenleri; öğrencilerin gözlem yeteneklerini geliştirmeyi sürekli ön planda tutarak metal kesme, hata analizi ve sorunları bulup giderme konularında üç günlük bir ana program sunuyor. Eğitim ve Teknik Hizmetler sadece Seco çalışanlarına özel değil. Seco distribütörleri ve müşterileri ve hatta bazı zamanlar üniversite öğrencileri de sekiz sınıfa sahip, 70 kişilik oturma kapasitesi olan ve son teknoloji olanaklarıyla donatılmış bu oditoryumda ve uygulamalı eğitimin verildiği geniş teknik merkezde gruplar halinde ders almaktadır. “Genellikle Sokratik yöntemi kullanıyoruz, sorular sorarak, öğrencileri doğru yönde yönlendirerek ve kendi kendilerini eğitmelerini sağlayarak öğretiyoruz.” Graham, müşterilerin ortaya çıkan teknolojilerin en iyisini nasıl seçeceklerini bilmeleri gerektiğine fazlasıyla inanıyor. Sağladığı eğitim, verimliliği artırmalarına, rekabetçi kalmalarına ve fabrikalarını küresel pazar düzeyinde rekabetçi tutmalarına yardımcı oluyor. Graham, eğitimci ve sunum yapan kişi yönlerini yansıtan yeni posizyonu hakkında konuşurken gülümsüyor. “Üniversitedeyken bana büyük kitlelerin önünde ders vereceğimi söyleseniz, “Asla” şeklinde cevap verirdim. Aslında içe dönük
METALİK FİKİRLER Don Graham, çalışanları, distribütörleri ve müşterileri desteklemek için SECO ABD’de Eğitim ve Teknik Hizmetler departmanını kurdu.
Adı: Don Graham Yaşı: 59 Geçmişi: • Michigan Teknoloji Üniversitesi’nden fizik ve metalürji alanlarında derece alarak mezun oldu • 1975 itibariyle, GE’nin Araştırma ve Geliştirme Merkezinde nükleer reaktör uygulamaları ve jet motorlarına alaşım geliştirme konularında çalışmaya başladı • Seco’da yeni kaplamalar ve altyapılar geliştirdi, ardından NAFTA Ar-Ge Departmanında Malzeme Geliştirme Grubu sorumlusu pozisyonuna geldi • Pazarlama alanına geçti ve 2008 yılında Eğitim ve Teknik Hizmetler departmanını oluşturması için seçildi İlgi Alanları: Çiftçilik ve akçaağaç şurubu üretmek
“Çalışanlarımızı satış için eğitirken, yapmak istediğimiz şeylerden biri de vizyonlarını genişletmek.” Don Graham
edge [2·2012]
15
PO RT R E D ON G R A H A M
biriyim.” Aslında, bir zamanlar Seco’da yapılan bir kişilik testinin sonucuna göre binadaki en içe dönük kişi olarak sınıflandırılmıştı. Ancak, rahat, özgüveni tam ve etkili biri. Bunun sebebi büyük oranda sıkı çalışmak; geçmişte Graham sunumlarını boş bir odada yedi veya dokuz kez tekrar ederdi. İstekli bir şekilde okuyup araştırarak ve saygıdeğer konuşmacıların, vaizlerin ve hatta komedyenlerin konuşmalarından ilham alarak, öğretim yöntemleri konusunda büyük oranda kendi kendini eğitmiş. Bu söz konusu kişilerin kitleleri nasıl kontrol ettiklerini, hikayeyi nasıl oluşturduklarını ve seslerini ve tonlamalarını nasıl kontrol ettiklerini dinliyor. Ayrıca eğitimsel araştırmalar üzerinde çalışıyor, hatta çocuklara yönelik bir televizyon programı olan Susam Sokağı’ndan bile öğrenebilecek şeyler buluyor: Graham, “Programda’ Yapışkan Faktör’ olarak adlandırılan bir şeye değindiler. Bu bilginin yapışmasını ve izleyicilerin bunu duydukları anda sahiplenmesini nasıl sağlarız?” diye soruyor. “İzleyicilerin hatırlamalarına yardımcı olacak şekilde benzetmeler, kelime resimleri ve illüstrasyonlar kullanarak öğretmeye çalışıyorum.” Gelişmeleri takip etmek isteyen Graham, kendini İsveç’te bulunan Seco merkezindeki Araştırma ve Geliştirme Departmanıyla yakın iletişim halinde tutuyor. Eğitim programının başarısı, planlama konusunda bazı sıkışıklıklara neden olmuş durumda. Graham ve meslektaşları, e-posta aracılığıyla bilgi vererek ve Excel ve PowerPoint programlarında teknolojik takım-
16 edge [2·2012]
Don Graham’dan daha iyi sunum yapmaya dair tavsiyeler: Pratik yapmak işin anahtarıdır. Her disiplinde olduğu gibi, üzerinde çalışmak zorundasınız. Ailenizin önünde veya boş bir odada pratik yapın. Önce izleyicilerin güdüleri üzerinde düşünün, para kazanmak mı yoksa yeni beceriler edinmek mi istiyorlar, belirleyin. Bu ihtiyaçları ele alın. İzleyicilerin dikkatini çekmek ve sunumu ilgi çekici kılmak zorundasınız. Yetenekli bir konuşmacı değilseniz,karikatür, video klip veya uygun bir espri gibi izleyicilerin dikkatini çekecek yollar bulun.
ları üreterek sorunu hafifletmeye çalışıyor. “Sürekli bir talep var, insanlar bilgiye aç, ancak ulaşmamız gereken her yere gidecek personele sahip değiliz” diyor. Aslında, Graham’ın zamanının yüzde 30 veya 40’ı ders vermek için seyahat ederken geçiyor. Katılımcılardan alınan geri bildirim her zaman olumlu. Seco’nun derslerinin rakiplerinin programlarına göre kat kat iyi olduğunu söylüyorlar. Bir müşterinin söyledikleri her şeyi özetliyor: “Öğretmenlerin bilgi seviyesi gerçekten yüksek, buna rağmen açık bir şekilde az ve öz konuşarak herkesin anlayabilmesini sağlıyorlar. Bugüne kadar katıldığım en iyi ders...”
OTO BİLGİ
M ETİ N: Cari Simmons FOTOĞ RAFLAR: Istockphoto ve Getty Images
Seco’nun kullanıcı dostu otomotiv web sitesi sayesinde, müşteriler ihtiyaçları olan her türlü bilgiye en fazla üç tıklama ile ulaşabiliyorlar. SECO’NUN YENİ otomotiv web sitesi, otomotiv sanayisindeki en yeni eğilimler, süreçler ve ürünlerdeki yeniliklerin yanı sıra gerçek hayattan uygulamalara ilişkin örnekler hakkında da bilgi sağlamaktadır. Ocak 2012’de hizmete sunulan sitede, malzemelere ilişkin veriler, kesme süreci hakkında bilgi ve otomotiv üretiminin çeşitli yönleri hakkında veriler yer almaktadır. Sezgisel web sitesinde kullanıcıların belli bileşenlerini tespit etmelerini ve imalatlarında en iyi uygulamaları okumalarını sağlayan, etkileşimli 3 boyutlu araç modelleri yer almaktadır. Sitede
yer alan bilgiler, dünya çapındaki otomotiv üreticileriyle yakın ortaklık kuran Seco’nun global uzman ağından gelmektedir. Seco Tools’da Stratejik Mühendislik Grubu Global Müdürü John Tindall “Sitenin ana özelliği, müşterinin bir bileşen parçası seçtiğinde Seco’nun bu işlemler için neler önerdiğini etkileşimli bir şekilde görebileceği etkileşimli işleme modelleridir” diyor. “Kullanıcılar simülasyonları, videoları, maliyet tasarruf raporlarını ve çok daha fazlasını görebilir. Müşterilerimizin en son eğilimlerden ve gelişmelerden haberdar olmalarına yardımcı olan değerli bir kaynaktır.” ŞİMDİYE KADAR Seco’nun otomo-
tiv sitesi hakkında gelen tepkiler son derece olumlu görünüyor. Tindall “ABD’deki müşteriler siteyi öven sesli mesajlar bıraktılar” diye söylüyor. Almanya’da maschine + werkzeug bülteni siteyi “haftanın web sitesi” ilan etti. Tindall, insanlara siteyi kendilerinin tecrübe etmelerini öneriyor: “Deneyin, kullanın... Neler öğrenebileceğiniz ve Seco’nun neler sunduğu konusunda şaşıracaksınız.”
Endüstriye özgü Seco’nun yeni otomotiv sitesi, endüstriyel sektörlere odaklanan web sitesi serisinde üçüncü sıradadır. Otomotiv sektörüne ek olarak, Seco havacılık-uzay ve enerji sanayilerine adanmış web siteleri de geliştirmiştir. Önümüzdeki yıl petrol ve doğal gaz sitesinin hizmete sunulması planlanmaktadır. www.secotools.com/automotive
edge [2·2012]
17
G EN EL B AK IŞ GLOBAL EĞİ L İ ML ER
FENER MİLLERİNDEKİ
EĞİLİMLER in spindles
TEXT Rob
FENER MİLİ ÜRETİCİSİ Fischer Precise yüksek hızlı bir fener milinin “tezgahın kalbi” olduğunu söylüyor. Tezgahlarla ilgili yeni talepler nedeniyle, kalbin daha hızlı ve daha güvenli bir şekilde atması gerekiyor. Edge Fischer AG’nin Satış ve Destek Direktörü Roman fener mili imalatındaki Schoemaker İ LLUSTRATİONRudolf’tan Istockphoto en büyük beş eğilimi belirlemesini istedi. M ETİ N Michael Lawton İ LLÜSTRASYON Johan Nohr & Istockphoto
1
Minyatürleştirme
2
Hassasiyet “Doğru termal yönetim sağlamadığınız sürece kesin sonuçlar elde edemezsiniz ve bu, etkin soğutma sistemleri anlamına gelmektedir. Hassasiyet ayrıca ilk seferinde mükemmel olan yüzeyler anlamına gelmektedir ve parlatma operasyonuna gerek kalmaz çünkü fener milinin hiçbir olumsuz etkisi yoktur.”
4 18 edge [2·2012]
3
“elektronik veya yarı-iletkenler gibi sanayilere yönelik daha küçük takımlar, birkaç yüz bin dev/ dakikaya kadar olan dönüş hızları gerektirmektedir. Bunu başarmak için, aero-dinamik veya aero-statik kontaksız yataklara ve yeni motor teknolojilerine ihtiyacınız var.”
Soğutma işlemi “Karbon fiber gibi yeni malzemeler, soğutma sıvıları ile ilgili olarak yeni taleplerin ortaya çıkmasına neden oldu. Kesicinin kuru hava, minimal miktarda yağlama (MQL) veya bol sıvı kullanarak soğutulmasını gerektirebilirler. Tüm bu soğutma işlemleri, tüm uygulamalar için tek bir fener miliyle ele alınmak zorundadır.”
5
İzleme
Güç ve tork
“Asıl amaç daha yüksek verimlilik sağlamaktır ve bu da tüm sürecin daha iyi kontrol edilmesi anlamına gelmektedir. Artan güç ve hız daha iyi izleme gerektirmektedir. Her zaman fener milinin durumu konusunda aklınızda net bir resim olmalıdır. Sürekli ve dinamik gözlem, süreçleri optimum hale getirmenize olanak tanır.”
“Havacılık-Uzay gibi sanayilerde, freze tezgahlarının büyük miktarda talaş kaldırmaları gerekmektedir. Yüksek hızlı, güçlü ve yüksek torklu kompakt fener milleri, örneğin, bir dakikada 15 desimetreküp alüminyumu kaldırabilir.”
PETROL VE DOĞAL GAZ ENDÜ STRİS İ
Bardons & Oliver 1981 yılında kurulmuş tezgah imalatçısı. 2008’den buyana yüzde 100 çalışanlara ait. iki departmanda toplam 120 çalışan. 9.300 metrekare (100.000 ayakkare) büyüklüğünde, Solon, Ohio, ABD’de son teknoloji ürünleriyle donatılmış tesis.
BÜYÜK DELİN Modüler bir matkap çözümü, 121 yıllık takıma yardımcı oluyor ve sözleşmeli üretim şirketi 21. yüzyılda yükseliyor. M ETİ N: Dwight Cendrowski FOTOĞ RAF: Getty Images
END ÜST R İ PETROL VE DOĞAL GAZ
Bardons & Oliver
Hassasiyet vizyonu Çok katı işleme toleranslarına sadık kalmak zorunda olan Bardons & Oliver, yaz aylarında fabrikasını 21–22 santigrat derecede sabit bir şekilde havalandırmaktadır, çünkü sıcaklık değiştikçe çelik şişip küçülmektedir. Ve müşterilerine maksimum hassasiyet sağlamak için, şirket gelişmi koordinat ölçme makinesi veya CMM’e yatırım yapmıştır. “Bu son derece hassas makine, bir iş parçasının yüzeyine ait geometrik özellikleri büyük doğrulukta ölçmek için 3D yazılım kullanmaktadır. Fabrikanın geri kalanından izole edilmiş olan CMM’in titreşimi azaltan bir temeli vardır ve altı fit yüksekliğinde sert granitin üzerinde durmaktadır.
20 edge [2·2012]
Solon, Ohio’da bulunan, 121 yıllık hassas tezgah üreticisi ve orta ölçekli sözleşmeli üretim atölyesidir. Sözleşmeli İşletme Üretim Müdürü Bailey, “CNC ekipmanlarını tasarlıyor, planlayıp üretiyor ve monte ediyoruz ve ayrıca, sözleşmeli üretim birimimizde işleme hizmetleri sağlıyoruz” şeklinde açıklıyor. Şirketin ürünleri petrol ve doğal gaz, madencilik, nakliye, güç aktarımı, ısıtma ve soğutma ve yapı-söküm (yapıları veya otoyolları kıran makineler) dahil çok çeşitli sanayilerde kullanılmaktadır. Sıra dışı bir şekilde, Bardons & Oliver 2008’den bu yana yüzde 100 çalışanlarına ait olan bir şirkettir. Bailey “İşçi seviyesinden tekneyi yüzdüren kişiye kadar herkesin bu şirkette hissesi vardır” diyor. Bir işin kapıdan çıkmadan önceki son durağı olan çapak temizleme alanında henüz tamamlanmış olan yeni gezer köprü vincinden söz ediyor. Bailey “Düşük maliyetli üretim ve verimli iş akışı ile çalışıyoruz” diyor. “Ve temiz ve güvenli bir çevreye sahip olmaktan büyük gurur duyuyoruz. Burada herşey emniyet, emniyet ve emniyet hakkında.” Bardons & Oliver’in işinde birçok rakip var ve bu iş, ekonomideki yükselme ve düşüşlerden etkileniyor. Neyse ki, işleri 2010’dan bu yana yükseliş eğiliminde. Bailey, şirketlerinin sözleşmeli üretim uzmanlığının büyük bileşenler ve yatay işleme haline geldiğini ve parçaların 4545 kilogram aralığında olduğunu açıklıyor. Zorlu ekonomi yükselen üretim sektörünün önünü açtı, o kadar ki yeni kalifiye elemanlar bulmak ve bunları istihdam etmek konusunda zorlanıyor. Seco, Bardons & Oliver’in makine fabrikasının temel takım tedarikçisidir, fabrikada kullanılan
Seco SD600 Delme Çözümü AÇIKLAMA: Büyük ve derin delikler için modüler matkap kafası sistemi. ÇAP: SD601 kafa için 160 mm ye kadar ÖZELLİKLERİ: Güçlü kare uçlar, entegre pedler, HTS ve ABS adaptörleri ve pilot matkap tasarımı AVANTAJLARI: Daha iyi delik kalitesi, artan çıktı ve daha düşük takım maliyeti
Bardons & Oliver yassı matkabı (spade drill) Seco modüler matkap kafası ile değiştirdi, bu test aşamasında olan ürün talaş kaldırma oranlarını altı kat kadar artırdı.
takımların yüzde 75 kadarını tedarik etmektedir. Bailey Seco’dan övgüyle bahsediyor: “Takımlar son derece iyi iş çıkarıyor. Mükemmel hizmet de alıyoruz; dakikalar içinde telefonda onlarla görüşebiliyoruz ve bir saat içinde buraya gelip bizimle birlikte çalışmaya başlıyorlar. İKİ ŞİRKET yakın zamanda en yeni ve mükemmel takımları gözden geçirip geri bildirimde bulunmak suretiyle Bardons & Oliver’ın beta test alanı olarak çalışacağı ve Seco’nun mühendislerinin bu bilgileri performansı artırmakta kullanacağı, bir ortaklık anlaşması imzaladılar. İşbirliklerinin bir örneği, Seco’nun Temmuz 2011’den bu yana Bardons & Oliver’in sözleşmeli imalat departmanına sağlamakta olduğu SD601 modüler matkap kafasıdır. Departmanın petrol ve doğal gaz sanayisindeki uygulamalar, zaman alan, ekipmanın hızla yıpranmasına neden olan,
Bardons & Oliver 74,9 cm uzatılmış olan 160 mm matkabı, 69,9 cm derinliğini delmekte kullandı. En iyi sonuçlar dakikada 3,3 cm ve 212 dev/dak. ile alındı. Tezgah 43 beygir gücünde itti. Malzeme kalitesi, Seco Malzeme Grubu No. 5’e benziyordu.
büyük miktarlarda talaşın kaldırılmasına yönelik çok büyük delikler delmesi gerekti. Seco’nun çözümü, yassı matkabı (spade drill) Seco modüler matkap kafası ile değiştirmekti, bu test aşamasındaki ürün talaş kaldırma oranlarını altı kat kadar artırdı ve maliyetleri önemli ölçüde düşürdü. Seco’dan Ohio’daki Kıdemli Uygulama Mühendisi Tom Milner “Bir rakibin modüler matkap sistemine karşı yapılan kafa kafaya testte, Seco’nun tasarımı karbür uçların ve pilot matkabın takım ömrü bakımından daha üstün olduğu kanıtlandı” diyor. Bardons & Oliver’in söz konusu rakibin modüler bağlantılarıyla ilgili olarak zaman zaman yaşadıkları kırılma sorununa dikkat çeken Milner “Şimdiye kadar, Seco’nun modüler bağlantısıyla ilgili olarak hiç sorun yaşamadık” dedi. SD601 modüler kafa, 160 mm delebilen bir canavardır. Artık küçük delikler ve sığ derinlikler ile sınırlı edge [2·2012]
21
PETROL VE DOĞALGAZ EN D Ü STRİ S İ
“Seco’nun takımlama çözümlerinden 10 da dokuzu bizim için en iyisidir” diyor. olmayan Bardons & Oliver, şimdi küçük bir delik delip sonra büyütmek için birçok kez işleme suretiyle genişletmek yerine istedikleri büyüklükte delikler delebilir. Değişiklik azalan döngü süreleri ve tezgahta meydana gelen daha az yıpranmanın yanı sıra her türlü derinliğe ulaşabilmek için uzatmalar kullanarak ulaşabilme imkanı oldu. Bailey, tam olarak çalışmaya başladığında, SD601’in gücünü ve derinliğini tam olarak kullanabilecek olan, fabrikadaki en yeni CNC borverk tezgahını işaret ediyor.
22 edge [2·2012]
Bailey “Seco’nun sunduğu geometriler, uç kalitesi seçenekleri, kenar hazırlıkları ve farklı kaplamalar sayesinde, rekabetçi olmamız hiçte zor değil artık. Seco’nun takımlama çözümlerinden 10 da dokuzu bizim için en iyisidir” diyor. “Ve geri bildirime de açıklar” diye ekliyor. Onlara bir kesici hakkındaki sorunun ne olduğunu söylediğinizde bu bilgiyi mühendislerine iletiyorlar. Birçok durumda, altı ay veya bir yıl sonra, sahip olmak istediğimiz takım üretilmiş oluyor!” diye de ekledi.
İŞİN Ü STÜNDE FOTOĞ RAF David Lewinski
Detroit aslanı Ellison Technologies’in Başkanı Russ Atkinson toplam çözümlere odaklanmanın, Amerika’daki oto-imalatta meydana gelen mevcut artış sırasında şirketini nasıl önde tuttuğunu açıklamaktadır. ŞİRKET OLARAK, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki en büyük takım tezgahı distribütörüyüz ve bu yılki satışlarımız yarım milyar doları geçti. Michigan pazarında Ellison Technologies; DMG, Mori Seiki, Mikron ve Fanuc Robotics şirketlerini temsil etmektedir. Michigan’ın ekonomiyi gerilemeden çıkardığına gerçekten inanıyoruz. Ekipmanlarımızın büyük bölümü otomotiv sektöründe her yerdedir ve işler 2010’un sonundan bu yana harekete geçmiştir. Takım tezgahlarına talep hiç olmadığı kadar yüksektir ve hizmet verdiğimiz otomotiv pazarlarında istikrarını korumaktadır. Çözüm satıyoruz, müşterilerimize parçaları daha düşük maliyete, daha hızlı bir şekilde yapma becerisi sağlıyoruz. Müşterimizle oturup konuştuğumuzda, en iyi takımlama çözümü ile ilgili bize rehberlik etmesi için hemen Seco ile iletişime geçiyoruz. Takımlama ve tezgahın üretimini maksimize etmek için bizimle birlikte çalışıyorlar. Ve Seco hizmet kalitesinde de öne çıkıyor. Haber verdikten sonra bir dakika içinde kapımızdalar ve kolları sıvamış bir şekilde müşterilerimizin sorunlarını çözmeye yardımcı oluyorlar. Yerel ticaret alanımızda kimse bu desteği sağlamamaktadır. Yeni yazılım ve takımların, ilk işleme operasyonlarındaki kaba işlemede verimliliği yüzde 30 ila 50 kadar artırabileceğini göstermek için Seco ile açık hava etkinliği düzenliyoruz. Seco metal kesme uygulamalarımız için takımlama çözümlerini sağlıyor ve ayrıca süreci geliştirmek için de bizimle birlikte çalışıyor. Bizimle birlikte zaman çalışmaları yapacaklar. Bir müşteriye bir üretim oranını garanti ettiğimizde, bazen Seco gelecek ve bizim için zaman çalışmasını yapacak ve örneğin’bu parçayı üç dakikada üretebilirsiniz’ diyecek. Bunu müşteriye götüreceğiz ve bu süreci geliştirmek için Seco ile yakın işbirliği halinde çalışacağız.
RUSS ATKİNSON Mesleği: Başkan, Ellison Technologies of Michigan Yeri: Novi, Michigan ABD Yaşı: 65 Ailesi: Evli, 3 oğlu var İlgi Alanları: 30-ft tekne ile yarışıyor, ağaç işçiliği, finiş marangozluğu Eğitimi: Endüstri mühendisliği derecesi, Ohio Üniversitesi
edge [2·2012]
23
GÖ R Ü Ş DÖ KME D EM İ R
Gri malzeme Seco Tools Group’da Kurumsal Teknik Eğitim Müdürü olan Patrick de Vos, gri dökme demirin işlenmesine ilişkin nüansları inceliyor. GRAFİTİN ayrılması ile katılaşan
dökme demir, açıkta kalan serbest grafit yarık yüzeylerinin gri gözükmesine neden olduğundan gri dökme demir olarak adlandırılmaktadır. Örneğin otomotiv sanayisindeki tipik gri dökme demir bileşenleri, motor blokları, fren diskleri, fren kampanaları, silindir gömlekleri, krank milleri ve debriyaj plakalarıdır. Gri demir, Mn, Cr, Ni, V veya Cu eklenerek iyileştirilebilen niteliklere, güce ve sertliğe dayalı, birçok standartlaştırılmış kalitede gelmektedir. İşlenebilirliğe dair bakış açısından bakıldığında, sertlik ile neredeyse eş anlamlı olan mikroyapı tamamen baskındır. Grafit parçalarının miktarı, boyutu ve dağılımı ile serbest ferrit ve lamellar perlit miktarı, gri demirin gücünü ve sertliğini belirlemektedir. C, Si, S ve Si/Mn gibi alaşım unsurları işlenebilirliği artırırken, Mo, Cr ve P bunun tam tersi etkiye sahiptir (Mo en belirleyici iken P en az belirleyicidir). Çelikteki kesme “kopana kadar malzemenin deforme edilmesi” olarak tarif edilebilir. Çelik ile karşılaştırıldığında, gri dökme demir daha düşük yumuşaklığa sahiptir, yani kesme süreci biraz farklıdır:
24 edge [2·2012]
Talaşlar kısadır (kısa talaşlı malzeme). Kesme güçleri, genellikle, karşılaştırılabilir sertliğe sahip çeliğe göre daha düşüktür ancak gri dökme demirin sertliği değişiklik göstermektedir. Bu da kesici uç üzerinde değişen yüke neden olmaktadır (çarpan mafsal etkisi = kesme kenarlarının ufalanması). Malzemedeki aşındırıcı içerikler kesme kenarlarının ekstra yıpranmasına katkıda bulunur, bu nedenle kesici uçların aşındırıcı yıpranmaya karşı yüksek dayanıklılığa sahip olması gerekmektedir.
“Ferrit seviyelerinin yüzde 10’dan yüksek olması halinde, PCBN performansı önemli ölçüde azalmaktadır.” En iyi kesme takımını ve kesme şartlarını seçme Gri dökme demir göreceli olarak yumuşaktır, ancak son derece aşındırıcıdır, bu nedenle çok kristalli kübik bor nitrür (PCBN) uçlar, kaba ve finiş işleme için ilk
tercihtir; CBN içeriğinin yüksek aşınma direnci vardır. Ancak gri dökme demir hem karbür hem de PCBN kaliteleriyle işlenebilir. Ferrit ile perlitin demirin mikro-yapısındaki dengesi, kesme malzemesi olarak karbür veya PCBN kullanmaya karar verirken kritik öneme sahiptir. PCBN performansını maksimize etmek için, dökümdeki serbest ferrit seviyelerinin yüzde beşten az olması gerekmektedir. İdeal olarak, gri demir mikro yapısı tamamen perlitik olmalıdır, hiçbir serbest ferrit mevcut olmamalıdır çünkü serbest ferrit içeriğinin ucun ömrü üzerinde önemli bir etkisi olabilir. Ferrit seviyelerinin yüzde 10’dan yüksek olması halinde, PCBN performansı önemli ölçüde azalmaktadır. PCBN’in gri dökme demir işlemede kullanılmaya başlamasından bu yana kesme hızının önemi çok iyi bir şekilde belgelenmiştir. Testler, takım ömrünün, kesme hızlarının 100m/dk’dan 400 m/dk’ya çıkması halinde hızla arttığını göstermektedir; artış sadece 400m/dk’nın üzerindeki kesme hızlarında stabil hale gelmektedir. Başarılı PCBN işleme genel olarak 800 m/dk ile 1200 m/dk arasındaki kesme hızlarında gerçekleştirilmektedir.
Manganez sülfit (MnS) dökme demirlerde işlenebilirliği artırmaktadır. Kesme kenarı üzerine koruyucu bir tabaka oluşturarak ucun performansını iyileştirmektedir. Bu, biriken MnS’in aşınmayla arıtıldığı oranda kesme kenarına yapışmasını sağlayan, sürekli olarak kendini doğuran bir sürecin sonucu gibi görünmektedir. Yakın zamanda yapılan araştırmalar, dökmedeki sülfür seviyeleri yüzde 0,1’den yüksek olmalıdır. Gri dökme demir parçaları dökerken, nitrojen ve oksijen dökümde sıkışıp kalmaktadır. Dökümdeki varlıkları takımın ömrüne zarar vermektedir çünkü bu unsurlar işleme sırasında agresif oksitler oluşturmaktadır. Oksijen ve nitrojenden kurtulmak için genel olarak kabul edilen yöntem, dökümden sonra en az 10 gün beklemektir. Bu süreç “yaşlanma” olarak bilinmektedir. Dökümler daha erken işlenirse, oksijen ve nitrojen demirin içinde çözülmemiş halde kalır, böylece kesme güçlerini artırır ve parçalardaki ısıyı yükseltir (sonuç olarakta kesme kenarlarında daha kısa takım ömrü). Yaşlanma ayrıca faydalıdır çünkü bileşenlerdeki stresi boşaltır, böylece işleme sonrasında bileşenlerde meydana gelebilecek deformasyonu minimuma indirir.
işlerken, bazen takımdaki basıncı azaltmak gerekli olabilir. Yüksek takım basıncı parçayı deforme edebilir, gerekli toleranslara erişmeyi zorlaştırır ve yüzeydeki finişi yok eden titreşimlere neden olur. Bu işlemlerde, takımdaki basıncı düşürmeye yönelik ilk adım, nötr bir boşluk açısına sahip, honlanmış ve pahlı kesme kenarı denemektir. Bilenmiş kesme kenarı olan olumsuz boşluk açısı, takım basıncını daha da düşürür, ancak daha keskin olan kenar kesme kenarının gücünü azaltır ve kenarın parçalanması riskini artırır. Gri dökme demirin kaba işlemesi, pahlı ve honlanmış kesme kenarları gerektirir. Gri dökme
demirin üst yüzeyi kaba, sert olabilir ve döküm sürecinden gelen kum gibi yabancı maddeler içerebilir. Bunlarla birlikte büyük talaş miktarı, kesme kenarına daha fazla basınç anlamına gelmektedir. Kesme kenarının pahlı olması kesme kenarını güçlendirir, böylece uç ömrünün tutarlı ve maksimum olmasını sağlar. Gri dökme demirin başarılı bir şekilde işlenmesi anlayışı her zaman gelişmektedir. Bu süreçle ilgili en son gelişmelere ilişkin daha fazla bilgi için, lütfen Seco temsilciniz ile temasa geçin. Patrick de Vos, patrick.de.vos@secotools.com
KESİCİ UÇ
Küçük talaşlar Aşındırıcı parçacıklar, daha fazla aşınmaya neden olur Gri dökme demirlerin sertliğindeki dalgalanmalar, kesici uç üzerindeki yükte dalgalanmalara neden olur.
İnce çatlaklar, kesme güçlerinin dalgalanmasına neden olur
İŞ PARÇASI
Uç geometrisi ve kenar hazırlanma Honlanmış ve pahlı kesme kenarıyla kombine edilmiş negatif eğim açısı, gri dökme demir malzemelerin finiş işlemesinde ilk tercihtir, kenar tokluğu, istikrar ve takım performansının en iyi kombinasyonu sunmaktadır. Köşe radyüsü her zaman mümkün olduğunca büyük olmalıdır. İnce duvarlı bölümleri, uzun ve zayıf parçaları ve küçük iç çapları
Honlanmış ve pahlı kesme kenarıyla kombine edilmiş negatif eğim açısı, gri dökme demir malzemelerin finiş işlemesinde ilk tercihtir.”
edge [2·2012]
25
KISACA
KABA İŞLEMEYE BAŞLARKEN SECO’NUN JABRO-HPM (yüksek performanslı işleme) ailesi solid karbür frezelerden oluşmaktadır ve uzun aksiyal kesme boylarında (1.5 x Dc) tam kama kanalı ve yumuşak karbon, dökme demirlerde ve yüksek alaşımlı yüksek sertliğe sahip çeliklerde kenarların işlenmesi gibi kaba işleme uygulamalarına uygun olan, iki yeni üyeyi, JHP951 ve JHP993’ü karşılamaktadır.. Üç ila beş ağızlı, 3–25 milimetre aralığında değişen çaplara sahip olan JHP951, sağlam işleme koşullarına uygundur. Değişken helisli, optimize edilmiş ağızlar, düzensiz ağız aralığı ve özel talaş kanalı tasarımı sayesinde eski JHP950’yle karşılaştırıldığında yüzde otuz kadar daha yüksek talaş kaldırma oranına sahiptir. Yeni JHP993 özellikle iş parçasının tamamen sağlam olmadığı veya sabitlenmesinin zor olduğu durumlarda, karmaşık kaba işleme uygulamaları
için tasarlanmıştır. Talaş kanalı şekli gibi, yüksek performanslı kaba işleme için optimum hale getirilmiş olan, üç-altı ağızlı ve 4–25 milimetre kadar olan çaplarda mevcuttur. JHP993, kesme alanına önemli oranda daha fazla soğutma sıvısı (yüzde 30) sağlayan içten soğutma sıvısı kanalına sahiptir; bu frezenin ömrünü uzatmakta ve kontrolsüz aşınma riskini azaltarak, insansız operasyonlar için ideal hale getirmektedir. www.secotools.com/Jabro_HPM
PENSLE YAKALA EPB-5672 Seco’nun sadece maksimum üç mikron radyal salgı ile çalışan, yeni pens tutucu sistemidir. Önceki pens tutucu modellerine göre iki-üç kat daha fazla tork iletir ve hidrolik tutuculardan çok daha fazlasını sunmaktadır. Takımlar, kullanıcı için kolay bir işlem olan, somunu özel tork anahtar ile sıkarak takılmaktadır. Tamamen silindir olan şekli nedeniyle (hiçbir asimetrik parçası yoktur), EPB-5672 hassas balanslı takımlar gerektiren yüksek hızlı işlemeye uygundur. Tutucu, farklı bağlama çaplarına sahip penslerle, 1–20 milimetre arasında değişen takım sapı çaplarıyla kullanılabilir. www.secotools.com/EPB5672
26 edge [2·2012]
Solid karbür frezeler JHP951 (en sağ) ve JHP993, yumuşak karbon, dökme demir ve yüksek alaşımlı çeliklerdeki kaba işleme uygulamaları için tasarlanmıştır.
TK kaliteleri yükseltiliyor TK1001 VE TK2001, TK1000 ve TK2000’in yerine geçerek, dökme demir tornalama uygulamalarında tercih edilen iki yeni kalitedir. Önerilen kesme verileri, iyileştirilmiş kalitelerde aynı kalırken, TK1001 ve TK2001 çoğu dökme demir uygulamalarında ve yüksek seviyeli tahmin edilebilirlikte ilave verimlilik sağlamaktadır. Kaliteler, eskisine göre çok daha fazla uygulamaya uygundur. TK1001 asıl olarak gri dökme demir için ve yüksek aşınma direnci gerektiren tutarlı işleme şartlarında maksimum verimlilik sağlamak üzere tasarlanmıştır. Silindirler ve fren diskleri uygun uygulamalara örnektir. Genel olarak daha sert olan TK2001, en iyi performansını yumuşak (nodüler) dökme demirlerde sergilemektedir ve genel amaçlı dökme demirlerin tornalanması için en iyi tercihtir. Kalite, yüksek hızlara ve daha fazla darbeli kesmelere uygun, güvenilir ve kapsamlı
bir seçenek sunmaktadır. İdeal uygulamalar arasında tekerlek göbekleri, kam milleri ve debriyajlar yer almaktadır. Önceki nesille karşılaştırıldığında, bu kalitelerin daha kalın TiCN ve Al2O3 kaplamasına sahip olması, performansı yükseltmektedir. Yeni kalitelerin geliştirilmesiyle ilgili proje müdürü olan Hinkdrik Engström “Daha kalın kaplamalar normalde kaplama sertliğinin artırır ve kırılgan yapar. Ancak, sertliği ve tokluğu artıran bu yeni Duratomic® kaplamalarla, daha büyük hassasiyetle bunu dengeleyebildik.” Yeni kaplama, eskisine göre daha da sert olan, semente karbürden (kobalt ve tungsten alaşımı) üretilen uçlara uygulanmaktadır. TK1001 ve TK2001 kaliteler birçok uç tipinde ve talaş kırıcı çeşidiyle mevcuttur. www.secotools.com/TK1001TK2001
edge [2·2012]
27
FOTOĞRAF: GETTYİMAGES
İNİŞ Uçağın boş ağırlığının yüzde bir azaltılması, yüzde üç daha az yakıt tüketimi sağlamaktadır. Bu nedenle uçak imalatçıları işlemesi zor olan yüksek performanslı, hafif malzemelere yönelmektedir.
Takımlar wer Turbo R220.6 9 Po , R220.29 helisel freze freze kopya
MessierBugattiDowty
130
Fransız MessierBugatti-Dowty Airbus ve Boeing dahil bir çok uçak ve helikopter imalatçıları için iniş takımları ve fren sistemleri imal etmektedir.
Bir uçağın iniş takımındaki taşıyıcı kirişlerin her birinin üzerinde binmesi beklenen bastırma kuvveti.
ton
WWW.SECOTOOLS.COM/AEROSPACE
ÖNERİLER? Güçlü ve etkili bir ürün üretmek için Seco takımlarını mı kullanıyorsunuz? edge@secotools.com adresinden bizimle iletişim kurun. 02845257 ST20126366 TR