MAGAZYN SECO NR 1.2012
NARASTAJĄCA konkurencja na globalnym rynku energetyki wiatrowej wymaga większej produktywności w wytwarzaniu komponentów.
CAŁA NAPRZÓD ENERGETYKA DOSTAJE SKRZYDEŁ
STUDENCI STAJĄ DO WYŚCIGU SZYBSZA OBRÓBKA ŁOPATEK TURBINOWYCH W CHINACH
„Inwestujemy w to, co najnowsze i najlepsze”.
JAK TO DZIAŁA THREADMASTER™ PROCES
JASNY GWINT DRILLING THREADMASTER (DTM) to coś więcej niż tylko monolityczny frez do gwintów. To raczej uniwersalne narzędzie, które w trakcie jednej operacji wierci, fazuje i frezuje gwint, zastępując trzy narzędzia. Frezowanie gwintów oferuje lepszą ich jakość i gładkość powierzchni niż gwintowanie, a poza tym nie pozostawia po sobie zadziorów. Frezy DTM są dostępne w wersjach do żeliwa oraz aluminium i skutecznie łamią wióry z obu tych materiałów.
Krok 1. Końcówka DTM wierci otwór. Nie jest wymagana dodatkowa głębokość na gwintowanie. Krok 2. Gdy DTM dochodzi do dna, wlot otworu jest automatycznie fazowany. Krok 3. Gwinty są frezowane przez interpolację spiralną. Krok 4. DTM wycofuje się, gdy tylko otwór zostanie nagwintowany do pełnej głębokości.
S k o m kory n p g S g w a r z ę d e n s u owa um pira i n t u z i a j ą ne o ż l lne iwi ro był , aby odgię pro ają w a p g e c i e file ł a t w ki w opr om a w etr e s iór na. ia k r a ow wa e nie .
TE KST: Åke R Malm Z DJ ĘCI E: Seco
DZIĘKI ŁATWEMU W OBSŁUDZE WSPARCIU programowania CNC
N z a p ajle e w psz nia e u ch m o w y cow tS a h r i nie nkfi t.
dzięki Threading Wizard, aplikacji Seco (www.secotools.com/ customerzone) uzyskuje się idealny kształt od pierwszego gwintu, co przekłada się na obniżenie kosztów braków i wzrost wydajności.
Laureat szwedzkiej nagrody Svenska Designpriset 2011
EDGE jest magazynem klientów firmy Seco Tools wydawanym w 25 językach na całym świecie. Seco Tools AB Marketing Department, 737 82 Fagersta, Sweden. Telefon +46 223 400 00 Faks +46 223 718 60 Internet www.secotools.com WydawcaPaul Löfgren E-mail paul.lofgren@secotools.com
WWW.SECOTOOLS.COM/DTM Dostępność produktu: DOSTĘPNY Dane dotyczące zamawiania i stosowania: Aktualizacja MN 2012
Redaktor naczelna Jennifer Hilliard E-mail jennifer.hilliard@secotools.com Redakcja i skład Appelberg Publishing Group Kierownik projektu Per-Ola Knutas GraficyCecilia Farkas, Johan Nohr Druk Elanders Zdjęcie na okładce Istockphoto, Jørgen Jacobsen
Materiały redakcyjne zawarte w tej publikacji należą do wydawcy, Seco Tools AB. Artykuły można wykorzystywać do dalszej publikacji bezpłatnie pod warunkiem wskazania Edge jako źródła i powiadomienia redaktora naczelnego. Znaki towarowe i nazwy marek zamieszczone w niniejszej publikacji są prawnie chronione.
W NUMERZE ARTYKUŁ WSTĘPNY #1.2012
12
Fabio Scolari, prezes włoskiej firmy Scolari S.p.A., która inwestuje w narzędzia precyzyjne z najwyższej półki, aby zachować konkurencyjność.
ENERGICZNE
WSPARCIE W ENERGETYCE konkuruje się właściwie głównie
04 10 12 18 20 23 24
PRZEMYSŁ: ENERGETYKA WIATROWA
Gigant energetyki wiatrowej AH Industries tłumi drgania wywołane frezowaniem przy użyciu nowatorskiego narzędzia. NAUKA NA NAJWYŻSZYM BIEGU
Przyszli brytyjscy inżynierowie wyścigowi chcą się sprawdzać na torze. ZASTOSOWANIE: FREZOWANIE OBWIEDNIOWE
Precyzyjne narzędzia pozwalają włoskiemu producentowi przekładni i kół zębatych zachować konkurencyjność. EKOLOGIA: ENERGIA ZE SŁOŃCA
Fabryka Seco w Tennessee świeci przykładem, korzystając z paneli słonecznych.
efektywnością. Im więcej energii netto można uzyskać z zasobu — czy jest to ropa naftowa, wiatr, czy promienie słoneczne — tym bardziej konkurencyjne jest to źródło energii. Oznacza to, że na rynku liczą się tylko te przedsiębiorstwa, których cały łańcuch produkcyjny jest jak najbardziej „odchudzony” i wydajny. Branża obróbki skrawaniem odgrywa niepoślednią rolę w tych wysiłkach. Weźmy na przykład instalację farmy wiatrowej, która musi konkurować z innymi źródłami energii. Łopaty turbiny, przekładnia, obudowa łożyska — obróbka wszystkich tych komponentów powinna być jak najbardziej efektywna, aby nakłady na eksploatację były jak najniższe. Nasze produkty mogą w tym pomóc. W tym numerze przedstawiamy kilka przykładów tego, jak narzędzia Seco pomagają energetyce w walce o większą efektywność, zarówno jeśli chodzi o tłumienie drgań wywołanych frezowaniem, jak i skrócenie czasu obróbki zgrubnej łopatek. Chcielibyśmy przecież, aby nasze błyskotliwe pomysły przyniosły nam wszystkim jaśniejszą przyszłość. paul löfgren starszy wiceprezes ds. marketingu edge@secotools.com
SYLWETKA: PARAMESH NAVALGUND
Menedżer Seco z Indii słynie z tego, że lubi rozwiązywać problemy. CAŁOŚCIOWY OBRAZ
Chiński producent łopatek turbinowych Deyang Yuxin podwaja moce produkcyjne, inwestując w wytrzymalsze narzędzia. W PRACY: PIA SJÖBLOM
Praca operatora obrabiarki CNC w zakładzie w szwedzkim Surahammar wymaga ciągłego doskonalenia. PROPOZYCJE? Masz pomysły na artykuły do magazynu Edge? Przyślij je na adres edge@secotools.com.
edge [1·2012]
3
PRZEMYSŁ ENERGETYKA WIATROWA
Steadyline™ Dynamiczne tłumienie drgań Gotowe do użytku Nawet trzykrotnie większa sztywność dynamiczna umożliwiająca obróbkę z wystawieniem 5xD Wykonane ze stali o wysokiej wytrzymałości z zabezpieczającym pokryciem Kanały doprowadzające chłodziwo w trzpieniu WWW.SECOTOOLS.COM/STEADYLINE Dostępność produktu: DOSTĘPNY Zamówienia i dane dotyczące użytkowania: Systemy Narzędziowe Katalog na rok 2012
R T A I W EM Z R P
Chociaż Dania nadal wiedzie prym na rynku energetyki wiatrowej, to coraz silniejsza konkurencja innych krajów wymusiła na czołowym duńskim producencie komponentów zwiększenie produktywności poprzez zastosowanie nowatorskich narzędzi. TE KST: David Wiles Z DJ ĘCIA: Betsie Van der Meer/Getty Images, Jørgen Jacobsen/Istockphoto i Svante Örnberg
D
N A I M
ANIA NIE JEST WCALE PRZEMYSŁOWYM GIGANTEM — a nawet nie jest szczególnie wietrzna — ale i tak na razie króluje na światowym rynku energetyki wiatrowej. To w Danii powstały w latach 70-tych XX wieku pierwsze komercyjne instalacje turbin wiatrowych i właśnie z Danii wywodzą się dwaj ich najwięksi producenci — Vestas i Siemens Wind. Jest to też kraj, w którym udział wiatru w całkowitej produkcji energii jest najwyższy, bo wynosi aż 20%. Tempo rozwoju energetyki wiatrowej na świecie jest obecnie zawrotne — tylko w zeszłym roku powstały instalacje o łącznej mocy produkcyjnej 39,4 GW, a większość rozwiązań technicznych, na których one się opierają, powstało właśnie w tym skandynawskim kraju liczącym sobie zaledwie 5,5 mln. mieszkańców. Duńska branża energetyki wiatrowej rozwija się od 2000 r. w średnim tempie 16% rocznie. Czując jednak narastającą konkurencję z innych krajów, a zwłaszcza Chin, Duńczycy postanowi obniżyć koszty i zwiększyć produktywność, aby nie dać się zepchnąć z pozycji lidera. Firma AH Industries jest liczącym się graczem w branży turbin wiatrowych już od połowy lat 80. XX wieku, a w części przez nią wyprodukowane jest wyposażonych około 10% turbin wiatrowych działających na świecie. W zakładzie AH Industries na obrzeżach duńskiego miasta Kolding odbywa się frezowanie i wiercenie komponentów dla prawie wszystkich producentów turbin wiatrowych. Firma spostrzegła, że w procesie wytwarzania turbin w Kolding jest jeden etap, który spowalnia produkcję — frezowanie powierzchni obudowy łożyska głównego, którymi styka się ona z główną ramą turbiny. Technik produkcji z AH Industries Klaus Døssing mówi — „Nie odczuwaliśmy żadnych konkretnych problemów, ale przy każdej sztuce ten etap zajmował mnóstwo czasu i towarzyszyło mu mnóstwo hałasu. Gdybyśmy próbowali zwiększyć prędkość obróbki, narzędzie złamałoby się wskutek wibracji”. edge [1·2012]
5
PRZEMYSŁ ENERGETYKA WIATROWA
Obecnie jedna płytka wystarcza nam na ponad dwa razy dłużej”. Klaus Døssing, technik produkcji, AH Industries
Widząc, ile pożytku przyniosłoby AH Industries pozbycie się tych wibracji, Tom Jakobsen, ekspert ds. zastosowania produktów Seco w energetyce wiatrowej, zaproponował wykorzystanie tłumiącej drgania oprawki z trzpieniem frezarskim Steadyline Jak tłumaczy Jacobsen, system tłumienia dynamicznego zawiera tłumik umieszczony w miejscu występowania największych odchyleń, w przedniej części oprawki. Tłumi on wibracje w momencie, gdy są one przenoszone przez narzędzie skrawające. „W zasadzie pochłania on wibracje” — mówi Jakobsen. „Oznacza to, że można mocniej popychać narzędzie, a często pracować nawet trzykrotnie szybciej”. DZIĘKI OPARWCE STEADYLINE firmie AH Industries udało się przyspieszyć frezowanie obudów o oszałamiające 269% — czas frezowania jednej sztuki skrócił się z 30 minut do około 10. W dodatku znacznie wydłużył się okres eksploatacji głowicy skrawającej. Døssing mówi — „Wibracje, które występowały wcześniej, powodowały dodatkowe zużycie płytek, przez co musieliśmy je częściej wymieniać. Obecnie jedna płytka wystarcza nam na ponad dwa razy dłużej”. Przyspieszenie obróbki skrawaniem i mniejsze zużycie narzędzi przekłada się na wielkie oszczędności dla AH Industries. Inwestycja zwróciła się w niespełna trzy miesiące. Początkowo miałem pewne wątpliwości, ale to narzędzie okazało się naprawdę dobre — mówi Døssing. „Ponieważ korzystamy ze Steadyline od prawie dwóch lat, koszt zwrócił nam się już wielokrotnie”. Jakobsen mówi, że firma AH Industries kupiła nie tylko narzędzie, ale także pomoc i wiedzę techniczną. „Wydajność narzędzia jest wprawdzie bardzo istotna, ale obecnie myślimy w kategoriach rozwiązań”. Chińskie firmy błyskawicznie zdobywają rynek energetyki wiatrowej (obecnie w pierwszej dziesiątce producentów na świecie są 4 firmy z Chin), ale rosnący światowy popyt na odnawialną energię wiatrową oznacza, że na rynku nadal będzie miejsce dla duńskich ekspertów, o ile będą w stanie konkurować cenowo. „Im większa będzie wydajność pracy duńskich producentów, tym niższe ceny będą w stanie proponować klientom” — mówi Jakobsen. „Steadyline może pomóc im to osiągnąć”.
6 edge [1·2012]
Obudowa łożyska głównego Komponent: Materiał: Cel obróbki: Obrabiarka: Mocowanie narzędzia: Oprawka: Frez:
Płytka: Parametry skrawania:
Chłodziwo: Wyniki:
Obudowa łożyska głównego GGG40 / EN-GJS-400 Produktywność Centrum obróbcze ISO50 DIN69871 E3471 5555 27260 (Steadyline) R220.69-0063-18-6AN Średnica narzędzia: Ø63 Liczba zębów: 6 XOMX180616TR-M14 MP3000 (Power Turbo) vc: 297 fz: 0,33 vf: 3000 ap: 7,5 ae: 5-10 Na sucho O 169% większa produktywność O 140% większa trwałość narzędzia Zwrot inwestycji w ciągu 3 miesięcy O wiele mniejszy hałas
Wartość wiatru Łączna wartość światowego rynku energetyki wiatrowej w 2011 r.:
Prognozowana wartość rynku w 2015 r.:
66,8 mld. 111,7 mld. EUR EUR Firma AH Industries miała trudności z frezowaniem powierzchni obudowy łożyska głównego. Tom Jakobsen, ekspert ds. zastosowania produktów Seco w energetyce wiatrowej, zaproponował wykorzystanie tłumiącej drgania oprawki z trzpieniem frezarskim Steadyline.
Udział w produkcji energii w 2011 r.:
1,92%
Prognozowany udział w produkcji energii w 2020 r.:
9,1% edge [1·2012]
7
PRODUKT DOUBLE OCTOMILL™ Nowy frez Double Octomill 05 został zaprojektowany z myślą o mniejszych obrabiarkach niż te, do których jest przeznaczony frez Double Octomill 09 (po prawej).
WWW.SECOTOOLS.COM/DOUBLEOCTO Dostępność produktu: DOSTĘPNY Zamówienia i dane dotyczące użytkowania: Aktualizacja MN 2012
Mniejszy wymiar Frez do planowania z płytkami o 16 krawędziach Double Octomill od teraz także w nowej wersji do mniejszych obrabiarek. TE KST: Åke R. Malm
W
IDZĄC POWODZENIE swojej wysokowydajnej głowicy do planowania Double Octomill 09, firma Seco opracowała jego mniejszą wersję: Double Octomill 05, która jest dostępna w średnicach od 25 do 125 mm. Mniejsze płytki sprawiają, że głębokość skrawania wersji 05 jest o połowę mniejsza niż wersji 09. Double Octomill 05 jest zatem idealnym frezem do mniejszych obrabiarek, w których skrawanie na głębokość 3 mm jest wystarczające.
8 edge [1·2012]
„To czysty rachunek ekonomiczny” — mówi menedżer produktu Michael Karlkvist. „W wielu zastosowaniach nie potrzeba więcej niż dwa do trzech milimetrów. Korzystając z mniejszych głowic i płytek, można obniżyć koszty narzędzi bez uszczerbku na produktywności”. Płytki do frezu Double Octomill 05 są dostępne w czterech geometriach do różnych zastosowań, od żeliwa bo bardziej egzotyczne materiały. Frez można wyposażyć w płytkę Wiper umożliwiającą obróbkę zgrubną i wykańczającą za jednym podejściem. Dzięki temu można przechowywać mniej narzędzi i wykonywać mniej operacji w danym procesie, co się przekłada na niższe koszty inwestycji i wzrost produktywności. Ponadto 16 krawędzi w jednej płytce oznacza obniżenie kosztu w przeliczeniu na jedną krawędź. Gniazda frezu Double Octomill 05 są wyposażone w mocną śrubę mocującą oraz wzdłużne i poprzeczne kołki ustalające ze stali szybkotnącej. Płytki łatwo jest poprawnie przymocować i nie poluzowują się podczas operacji, co jest decydujące dla jakości wykończenia i trwałości narzędzia. „Prostota to podstawa” — mówi Karlkvist. „Gdy płytka znajdzie się w poprawnej pozycji, słychać charakterystyczny trzask, dzięki któremu pomyłka jest prawie niemożliwa”. Gniazda są nachylone pod ujemnym kątem ośmiu stopni, co umożliwia stosowanie dwustronnych płytek i zapewnia stabilność. Geometria płytek sprawia jednak, że kąt natarcia jest dodatni, co ogranicza do minimum zapotrzebowanie na moc, dzięki czemu frezy Double Octomill 05 świetnie nadają się do małych frezarek.
PERSPEKTYWY GLOBALNE TRENDY
TRENDY w obróbce skrawaniem KAŻDY CHCE, aby jego produkty przemysłowe odznaczały się jak największą sprawnością i zużywały jak najmniej energii, co stanowi poważne wyzwanie dla branży obróbki skrawaniem. Magazyn Edge poprosił Dirka Biermanna, szefa instytutu obróbki skrawaniem w Dortmundzie w Niemczech, aby wskazał pięć najważniejszych tendencji występujących w tej branży. TE KST Michael Lawton I LUSTRACJA Johan Nohr & Istockphoto
1
Mocniejsze gatunki stali „Stali o podwyższonej wytrzymałości coraz częściej używa się do produkcji samochodów i ciężarówek. Stale używane przez przemysł motoryzacyjny cechują się obecnie często większą sztywnością, aby np. umożliwić większe ciśnienie wtrysku w silnikach wysokoprężnych. Silniki są pomniejszane, a mniejsze silniki wytwarzają większą moc poprzez turbodoładowanie. Istotne jest zatem, aby używana stal była jak najbardziej wytrzymała i odporna na zmęczenie. Z drugiej strony te nowe gatunki stali wymagają nowych narzędzi i nowych umiejętności”.
2
Cieńsze przekładnie
3
„Chociaż liczba cylindrów spada, to liczba biegów wzrasta, zwłaszcza w automatycznych skrzyniach biegów. Im więcej biegów, tym bardziej precyzyjna przekładnia — i tym bardziej skomplikowana obróbka”.
45
Mniejszy ciężar
„Tworzywa sztuczne wzmocnione włóknem węglowym stają się powoli normą w branży lotniczej, a to oznacza, że elementy konstrukcyjne nie mogą być produkowane z aluminium, ponieważ zespolenie między tymi materiałami byłoby podatne na korozję. Na miejsce aluminium wchodzi tytan, co stwarza nowe wyzwania dla branży obrabiarek”.
Wyższa jakość „W obróbce skrawaniem zachodzi potrzeba obniżenia poziomów tolerancji, aby zmniejszyć tarcie i inne straty. Na przykład lepsza precyzja dopasowania tłoków i cylindrów zwiększa sprawność silników i obniża poziom emisji spalin. Wykonane z większą precyzją łożyska przekładają się na niższe tarcie, co pozwala zmniejszyć ich wielkość i ciężar”.
Większa efektywność produkcji „Energooszczędność samego procesu obróbki także ma spore znaczenie. Ilość energii, jaką zużywają pompy i systemy mycia, można zmniejszyć poprzez smarowanie jak najmniejszą ilością smaru, a napędy obrabiarek można wykorzystywać bardziej efektywnie, przystosowując je precyzyjnie do wymagań”. edge [1·2012]
9
PASJA
Specjalnie zaprojektowany dwucylindrowy silnik widlasty jest sercem samochodu wyścigowego OBR.
STUDENCI NA START Na pewnej angielskiej uczelni zaangażowani studenci przygotowują się praktycznie do kariery w elitarnych wyścigach samochodowych, projektując, konstruując i wypróbowując własny samochód. TEKST: Eddie de Oliveira ZDJĘCIA: Ed Miles
10 edge [1·2012]
D
la grupy studentów z Oxford Brookes University w Anglii czas spędzony z dala od wykładów, seminariów i pisania prac oznacza nieprzespane noce i ciężką pracę. „Nie chodzę do pubu, bo kumpli mam na miejscu” — mówi Luke Evans, 24-latek z Bingley w północnej Anglii. „Pracuję do późnej nocy — i świetnie się przy tym bawię”. Evans jest studentem wydziału sportów motorowych i dawnym liderem zespołu Oxford Brookes Racing (OBR) formuły Student (FS), międzynarodowego cyklu wyścigów samochodowych. FS daje studentom okazję do zaprojektowania, wyprodukowania i skonstruowania samochodu wyścigowego od zera. Około 40% absolwentów wydziału sportów motorowych politechniki Oxford Brookes trafia do elitarnych zespołów Formuły 1, Le Mans i GP2. Wielu z nich uczyło się fachu w zespole FS Oxford Brookes, którego sponsorem jest m.in. Seco. Zespół uczestniczy przez cały rok w wyścigach w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Niemczech, a studenci ciężko w nim pracują zarówno w trakcie semestrów, jak i wakacji, bez żadnego wynagrodzenia, jedynie po to, aby zobaczyć, jak ich samochód jako pierwszy mija flagę z szachownicą. Projekt ten jest już realizowany od 12 lat, a liderem obecnego zespołu, w skład którego wchodzą studenci z 11 krajów, jest Giuseppe Naselli, 31-letni Sycylijczyk, który porzucił pracę we Włoszech, aby zrobić karierę w wyścigach samochodowych. Naselli twierdzi, że to właśnie Anglia jest najlepszym miejscem, aby uczyć się tego rzemiosła: „To tutaj narodził się sport samochodowy i tutaj rozkwita”. Zarówno Naselli, jak i Evans od dziecka marzyli o pracy w Formule 1. Obaj też szybko się zorientowali, że praca inżyniera wyścigowego wcale nie jest bajką. „To naprawdę ciężka harówka” — mówi Naselli. „To najtrudniejsza rzecz, jaką robiłem, ale też dająca mi najwięcej satysfakcji. Wspaniale jest zobaczyć samochód w ruchu, nawet jeżeli zaprojektowało się do niego tylko mały wspornik”. Justin Kite, menedżer ds. usług marketingowych brytyjskiego oddziału Seco, tłumaczy, że firma zdecydowała się w to zaangażować, „gdy po spotkaniu chłopaków z OBR zorientowała się, jakimi są pasjonatami i entuzjastami”. Zespół projektuje i konstruuje specjalny dwucylindrowy silnik widlasty, który ma być najbardziej zaawansowanym silnikiem w cyklu zawodów w 2012 r. Dział systemów narzędziowych Seco asystował przy konstruowaniu i wytwarzaniu samochodu wyścigowego. „Seco dostarcza nam narzędzia, abyśmy mogli produkować to, czego potrzebujemy, w jak najlepszy sposób” — mówi Evans. „Większość narzędzi jest przeznaczonych do frezarek CNC,
„Wspaniale jest zobaczyć samochód w ruchu, nawet jeżeli zaprojektowało się do niego tylko mały wspornik”.
ale pomogli nam też, dostarczając narzędzia do tokarek konwencjonalnych. Do tego dochodzi nieoceniona pomoc, czyli porady”. Naselli zgadza się, że wiedza przekazywana przez Seco jest równie ważna jak narzędzia: „Seco jest naszym przewodnikiem i doradcą. Nie zawsze otrzymujemy od nich gotowe rozwiązanie, ale za to pokazują nam do niego drogę. Poza tym to jednak są te narzędzia… nie sądzę, aby jakikolwiek inny zespół dysponował takimi narzędziami z węglików spiekanych jak te, w które zaopatruje nas Seco. Są najwyższej jakości, najlepsze!”
— Giuseppe Naselli, zespół Oxford Brookes Racing Zespół OBR — do którego należą studenci z 11 krajów — ma nadzieję, że jego silnik będzie najbardziej zaawansowanym silnikiem w zawodach Formula Student 2012.
Szkoła wyścigowa Oxford Brookes University jest uważany za jedną z najlepszych szkół wyższych w Wielkiej Brytanii dla przyszłych inżynierów wyścigów motorowych. Uczelniana pracownia projektowa ściśle współpracuje z niektórymi zespołami Formuły 1, w tym z Lotus Renault i Williams. Od 1999 r. zespół OBR zdobył więcej punktów niż jakikolwiek inny brytyjski zespół FS i pięciokrotnie był najwyżej klasyfikowanym zespołem ze swojego kraju w ciągu ostatnich 12 lat. Lider zespołu Giuseppe Naselli mówi, że OBR chce za 3–4 lata jeździć elektrycznym samochodem zasilanym energią odnawialną. OBR ma konto @oxbrookesracing na Twitterze.
edge [1·2012]
11
ZASTOSOWANIE FREZOWANIE OBWIEDNIOWE
WYŻSZY BIEG Mediolański zakład produkujący przekładnie i koła zębate bez przerwy inwestuje w wysokowydajne narzędzia precyzyjne, aby zachować przewagę nad konkurencją. TEKST: Claudia B. Flisi ZDJĘCIE: Maurizio Camagna
12 edge [1·2012]
Prezes Scolari S.p.A. Fabio Scolari, syn założyciela firmy Remo Scolariego, rozwija działalność na rynku przekładni.
edge [1·2012]
13
ZASTOSOWANIE FREZOWANIE OBWIEDNIOWE
W 1960 R.
„Inwestujemy w to, co najnowsze i najlepsze. Nieustannie inwestujemy w wysokowydajne narzędzia precyzyjne”. Fabio Scolari, prezes Scolari S.p.A.
REMO SCOLARI miał świetną intuicję. Włochy wcho-
dził dziły w okres boomu gospodarczego, a Scolari, mechani nik przeszkolony w zakładach Alfa Romeo, który zajął się produkcją wciągarek do wind, zdał sobie sprawę, jaką rolę w tym rozwoju odegrają koła zębate. Są one niezbędne w górnictwie, przemyśle stoczniowym, cementowym i hutniczym, a także wszystkich sektorach energetyki. Scolari rozstał się ze swoim wspólnikiem i założył własny warsztat w Cinisello Balsamo, 10 km na północ od Mediolanu, aby wytwarzać przemysłowe koła zębate. Posunięcie to opłaciło się Scolariemu; firma została dostawcą wysokogatunkowych kół zębatych i specjalizuje się w tym do dzisiaj, prowadząc działalność na znacznie większą skalę i po przejęciu schedy przez drugie pokolenie Scolarich. „Jesteśmy nadal nastawieni na przemysł ciężki i niszę wysokogatunkową, która odpowiada naszym mocom produkcyjnym” — mówi obecny prezes Fabio Scolari, jedno z czworga dzieci Remo (z których troje nadal pracuje w firmie). „Różnica polega na tym, że poszerzyliśmy asortyment o przekładnie i oferujemy obecnie znacznie większe koła zębate”. Fabio działa w tej branży od 1978 r., a jego strategia w latach 80. i 90. XX wieku polegała na zwiększaniu liczby klientów, ulepszaniu jakości produktów, wytwarzaniu coraz większych kół zębatych i doskona-
Firma Scolari S.p.A. zdobyła renomę dzięki precyzyjnym kołom zębatym i przekładniom.
14 edge [1·2012]
leniu mocy produkcyjnych. W 1994 r. Scolari był jedną z pierwszych firm we Włoszech, w której zastosowano technikę szlifowania kształtowego. W 2000 R. FIRMA miała 35 pracowników, a dziewięć lat później przeniosła się do zakładu w Cinisello o powierzchni 6000 m2, czyli 2,4 raza większego niż dotychczasowy. Przeprowadzka ta była konieczna ze względu na to, że firma potrzebowała więcej miejsca, aby wytwarzać przekładnie do większych instalacji. Do 2010 r. zatrudnienie w firmie zwiększyło się do 70 osób. Obecnie na przekładnie przypada 75% łącznych obrotów Scolariego, które w 2010 r. wyniosły około 20 mln. EUR. Przekładnie, podobnie jak produkowane przez firmę koła zębate, są poddawane procesom wymagającym narzędzi o jak najwyższej jakości i wytrzymałości, takim jak frezowanie obwiedniowe, dłutowanie metodą Maaga i obróbka skrawaniem dużych komponentów. Gdy firma postanowiła poszerzyć ofertę o przekładnie, nie miała jeszcze działu technicznego. W 2000 r. Fabio zatrudnił do tej roli jedną osobę. Dzisiaj dział ten liczy dziewięć osób — pięciu inżynierów i czterech planistów produkcji. „Zawsze wytwarzaliśmy produkty na specjalne zamówienie, ale teraz możemy zaproponować klientom je sami, a nie tylko bazować na projektach przez nich dostarczonych” — tłumaczy Fabio. Współpraca Seco ze Scolarim trwa już od ponad 15 lat, a zaczęła się od dostaw głowic frezarskich do kół zębatych. Z biegiem czasu więzi współpracy się zacie-
W ostatnich latach firma Scolari S.p.A. przeniosła się do nowego, ponaddwukrotnie większego zakładu w tej samej miejscowości, aby móc wytwarzać przekładnie do bardzo dużych instalacji. Przekładnia przedstawiona powyżej jest używana w przemyśle stalowym.
Strategia Scolariego Mimo kryzysu gospodarczego Scolari myśli o tym, jak się rozwijać. Oto jego plany: Wchodzić na rynki pozaeuropejskie. Stale doskonalić obsługę klienta, pomagać klientowi na każdym etapie: od planowania projektu po serwis posprzedażowy. Zwiększać prędkość przekładni Scolari przeznaczonych dla energetyki, w tym hydroenergetyki i energetyki wiatrowej. Zakładać spółki joint venture za granicą. Dwie umowy zawarto niedawno w Indiach i Stanach Zjednoczonych, a rozmowy w sprawie trzeciej trwają w Brazylii.
edge [1·2012]
15
ZASTOSOWANIE FREZOWANIE OBWIEDNIOWE
Kontroler sprawdza kołowość wału zębatego.
Taki dostawca jak Seco zapewnia nam przewagę konkurencyjną”. Fabio Scolari, prezes Scolari S.p.A.
śniały, w miarę jak globalny rynek kół zębatych stawał się coraz bardziej wyspecjalizowany i wymagający. Na przykład przekładnie o dużej średnicy do turbin wiatrowych, których Scolari sprzedaje coraz więcej, muszą być wykonywane z ekstremalną precyzją. Jak mówi Fabio, jednym z atutów firmy są jej park maszynowy: „Inwestujemy w to, co najnowsze i najlepsze. Bez przerwy inwestujemy w wysokowydajne narzędzia precyzyjne i taki dostawca jak Seco zapewnia nam przewagę konkurencyjną”. W 2000 r. na linii produkcyjnej Scolariego pojawiły się frezy do kół zębatych i frezy obwiedniowe z wymiennymi płytkami, przynosząc oszczędność czasu i zwiększenie uniwersalności, czyli dwa najważniejsze aspekty dla produkcji na specjalne zamówienie. Firma taka jak Scolari, która produkuje wyłącznie na specjalne zamówienie, musi być jak najbardziej uniwersalna. Obecnie Seco zaopatruje Scolariego w standardowe narzędzia, specjalne frezy do kół zębatych i frezy obwiedniowe, pomagając włoskiej firmie utrzymać jak najwyższą jakość i precyzję produkcji, a zarazem zwiększyć szybkość i elastyczność w realizacji zamówień klientów. Prezes Scolari przywiązuje wielką wagę do całego łańcucha wartości. Kierując się tą ideą, firma zaczęła niedawno oferować klientom serwis posprzedażny, w tym części zamienne. Scolari ma nadzieję, że jego kompleksowe, pionowo zintegrowane moce produkcyjne pozwolą mu świadczyć klientom bezkonkurencyjne usługi.
16 edge [1·2012]
Modułowy zębnik Komponent: Materiał: Opis operacji: Cel obróbki: Obrabiarka: Frez: Średnica narzędzia: Liczba płytek: Zc: Płytki: Parametry skrawania:
Chłodziwo: Wyniki:
Modułowy zębnik 50 Z13 do przekładni 42CrMo4 Obróbka zgrubna Poprawa produktywności Frezarka obwiedniowa 335.43-0420-M50.0Z13-19327 420 mm 90 6 335.40-1914-11631 (66 szt.) 335.40-1512-18578 (24 szt.) vc: 100 m/min fz: 0,3 mm/ząb vf: 140 mm/min ae1: 70 mm ae1: 55 mm Nie O 50% większa produktywność
Modułowe koło zębate Komponent: Materiał: Opis operacji: Cel obróbki: Obrabiarka: Frez: Średnica narzędzia: Liczba płytek: Zc: Płytki: Parametry skrawania: Chłodziwo: Wyniki:
Modułowe koło zębate 16 Z70 do przekładni 42CrMo4 Obróbka zgrubna Trwałość narzędzia i ogólna produktywność Frezarka obwiedniowa 335.47-0270-M16.0ASSEM-18151 270 mm 100 10 335.40-1914-19433 (50 szt.) 335.40-5014-18252 (50 szt.) vc: 100 m/min fa: 3 mm/WU Tak O 90% większa produktywność
Globalny rynek kół zębatych Światowy rynek kół zębatych jest obecnie wart 155 mld. USD i rośnie w tempie 4,7% rocznie, jak twierdzi Claudio Ghielmetti, ekspert ds. zastosowania produktów Seco w układach przenoszenia mocy. Cytując badanie rynku „World Gears to 2013” autorstwa Freedonia Group, mówi, że do 2013 r. jedna trzecia światowego wzrostu ogólnoświatowego zapotrzebowania na koła zębate będzie przypadała na Chiny, które prześcigną Japonię i staną się drugim
co do wielkości rynkiem krajowym po Stanach Zjednoczonych. Do 2018 r. łączna sprzedaż kół zębatych w Chinach przekroczy zapotrzebowanie na te produkty w Stanach Zjednoczonych. Solidnego wzrostu należy się także spodziewać w Indonezji, Tajlandii, Iranie i Rosji. Także w Stanach Zjednoczonych i Europie Zachodniej popyt na koła zębate powinien generalnie wzrosnąć, chociaż nie tak bardzo jak w krajach rozwijających się.
Claudio Ghielmetti, ekspert ds. zastosowania produktów Seco w układach przenoszenia mocy
Seco oferuje frezy obwiedniowe z wymiennymi płytkami węglikowymi (po lewej) i specjalne frezy (po prawej) do obróbki uzębień.
edge [1·2012]
17
EKOLO G I A
17,000 kWh Od lutego do czerwca panele słoneczne wytworzyły prąd o mocy 17 000 kWh.
Większa moc W Tennessee Seco buduje swoją pierwszą instalację paneli słonecznych. Projekt otrzymał dofinansowanie z publicznych funduszy na ekologiczne wytwarzanie elektryczności. TE KST: Jean-Paul Small Z DJ ĘCI E: Stockbyte
W SWOIM ZAKŁADZIE W LENOIR CITY,
126 W zakładzie produkcyjnym Seco w Lenoir City w stanie Tennessee zamontowano 126 paneli słonecznych.
18 edge [1·2012]
amerykańskim miasteczku liczącym niespełna 10 000 mieszkańców, firma Seco zamontowała 126 modułów fotowoltaicznych. Koszty montażu i eksploatacji tej instalacji zostały częściowo sfinansowane ze środków publicznych i prywatnych. Suma dofinansowania z funduszy stanowych i federalnych na rzecz odnawialnych źródeł energii wyniosła bowiem 60% łącznego kosztu instalacji. Instalacja solarna została uruchomiona w lutym i jest pierwszą tego typu instalacją w zakładzie Seco na świecie. Jej działanie jest następujące: moc wytwarzana przez instalację
solarną Seco jest sprzedawana zakładowi energetycznemu po stawce znacznie wyższej niż cena rynkowa. Kupując energię od zakładu energetycznego, Seco płaci natomiast cenę rynkową i ta właśnie różnica między tym, za ile sprzedaje energię słoneczną a ile płaci za elektryczność, stanowi rabat. „Dzięki grantom i zróżnicowaniu stawek za energię inwestycja w panele słoneczne zwróci się za około siedem lat” — mówi Ed Purdy, menedżer ds. produkcji, utrzymania produkcji i nieruchomości w zakładzie Seco w Tennessee. Seco traktuje tę instalację jako próbę, która wykaże opłacalność montażu takich systemów w innych swoich zakładach na świecie. Purdy widzi w niej także świetne narzędzie do nagłośnienia działań Seco na rzecz czystej energii: „Klienci odwiedzają zakład i są pod wrażeniem tej konkretnej instalacji oraz ogólnie całego zaangażowania Seco w zieloną energię”. Kurt Nordlund, prezes północnoamerykańskiego oddziału Seco, mówi — „Działania podjęte w naszym zakładzie w Lenoir City pokazują, że firma naprawdę dąży do pierwszeństwa w branży pod względem produkcji i wykorzystania zielonej energii”.
WIEDZA SYSTEM Y DOPROWA DZA NIA CH ŁODZ IWA
Chłodne podejście Patrick de Vos, menedżer ds. edukacji technicznej w grupie Seco Tools, tłumaczy, jak systemy doprowadzania chłodziwa mogą zwiększyć — lub zmniejszyć — trwałość narzędzia. CHCIAŁBYM SIĘ TUTAJ PODZIELIĆ PEWNYMI PRZEMYŚLENIAMI nad różnymi systemami
1
2
3
4
Obróbka bez użycia chłodziwa
Ciecz chłodząca
MQL
HPDC
doprowadzania chłodziwa, z którymi zetknąłem się na warsztatach, i temu, jak duży może być ich wpływ na trwałość narzędzia. Czasami chłodziwo dodatnio wpływa na trwałość narzędzia, czasami wręcz przeciwnie, a czasami — wcale. Poza mechanicznym przeciążeniem, trwałość narzędzia jest w dużej mierze uwarunkowana zjawiskami termicznymi wywoływanymi przez proces skrawania. Upraszczając nieco, skrawanie metalu oznacza wytwarzanie ciepła, a kumulacja tego ciepła powoduje wzrost temperatury krawędzi skrawającej. Jeśli temperatura zrobi się zbyt wysoka lub pozostanie zbyt niska, narzędzie zużyje się szybciej. Chłodziwo służy do odprowadzania ciepła wywoływanego skrawaniem, zanim nagromadzi się go zbyt dużo. Aby chłodziwo działało najskuteczniej, należy doprowadzić je tam, gdzie ciepło jest najbardziej skupione — do strefy skrawania. (Pożar gasimy przecież, lejąc wodę tam, gdzie się pali, a nie pięć metrów dalej). Wydaje się to łatwe, ale w praktyce doprowadzenie chłodziwa do krawędzi skrawającej wymaga przezwyciężenia ciśnień między tą krawędzią a wiórami, które mogą lokalnie wynosić około
20 000 barów. Dodatkową barierę stanowi para o temperaturze 800°C pochodząca z parującego chłodziwa. Chłodziwo może też odprowadzać ciepło przez wióry. Materiał obrabiany o niskiej przewodności cieplnej będzie jednak bardzo słabo odprowadzał ciepło przez wióry do chłodziwa i dlatego prędkość skrawania w takich materiałach musi być utrzymywana na niskim poziomie. W skrawaniu metalu rozróżnia się zasadniczo cztery metody stosowania chłodziwa: Obróbka bez użycia chłodziwa. Czy zalety chłodziwa (większa trwałość narzędzia, niższe koszty narzędzia) zawsze przeważają nad jego wadami (koszty chłodziwa i systemu jego doprowadzenia)? W pewnych przypadkach obróbka bez użycia chłodziwa stanowi lepsze rozwiązanie. W niektórych sytuacjach niestosowanie chłodziwa może być też uwarunkowane techniczne, np. stosowanie płytek z polikrystalicznego azotku boru (PCBN).
1
Ciecz chłodząca, czyli tradycyjny system doprowadzania emulsji chłodzącej. Efekt chłodzenia polega na przewodzeniu ciepła z wiórów
2
do chłodziwa. System ten jest skuteczny w przypadku większości tradycyjnych materiałów obrabianych (stali). System obróbki z minimalną ilością cieczy obróbkowej (MQL). Kropelki cieczy parują w gorącym środowisku; ten proces odparowania odprowadza ciepło i obniża temperaturę. System MQL jest mniej więcej równie skuteczny co system doprowadzenia płynnego chłodziwa, ale zużycie (koszt) chłodziwa jest znacznie mniejsze. Z drugiej strony wymaga specjalnych środków ostrożności i specjalnego wyposażenia BHP.
3
System doprowadzania chłodziwa pod ciśnieniem (HPDC). System zwiększa ciśnienie chłodziwa i kieruje je jak najbliżej docelowego obszaru, gdzie jest najbardziej skuteczne, czyli strefy skrawania.
4
Opracowany przez Seco system doprowadzania chłodziwa pod ciśnieniem Jetstream Tooling™, jest równie elegancki co skuteczny, działając na tych samych zasadach dynamiki płynów, jakie obserwuje się w wężu ogrodowym. Polega to na tym, że jeśli zwęzi się dyszę wylotową płynu, to jego prędkość na wylocie wzrośnie. Nawadnianie (chłodzenie) będzie także silniejsze, jeśli dysza będzie się znajdowała blisko podlewanego miejsca. Zastanawiasz się pewnie, czy w ten sposób nie zniszczy się roślin? Tak! System Jetstream Tooling nie tylko lepiej odprowadza ciepło (co przekłada się na większą trwałość i lepsze warunki skrawania), ale także łamie długie wióry na krótsze. Aby uzyskać bliższe informacje o systemie Jetstream Tooling, czytelnik powinien zwrócić się do firmy Seco i poprosić o prezentację — przy tym naprawdę można ochłonąć. Patrick de Vos, patrick.de.vos@secotools.com www.secotools.com/jetstreamtooling edge [1·2012]
19
PORTRET PARAMESH NAVA LGUND
LIKWIDATOR PROBLEMÓW Paramesh Navalgund po raz pierwszy zetknął się z Seco prawie 15 lat temu — jako klient. Ten punkt widzenia klienta przydaje mu się do dzisiaj, gdy jest menedżerem Seco Tools w Indiach. TE KST: Carl Simmons Z DJ ĘCI E: Atul Loke
G
DY Parameshowi Navalgundowi po raz pierwszy proponowano pracę w Seco, zasugerował, aby na to stanowisko zatrudnić jego dawnego kolegę z pracy. Był wówczas kierownikiem zakładu firmy Omni Auto i w poczuciu lojalności wobec pracodawcy — oraz chcąc dokończyć projekt transferu technologii z Włoch do Indii — zdecydował się nie opuszczać tego stanowiska. Jednak dwa lata później, w 2001 r., ekspansja Seco w Indiach nabrała tempa. Właśnie wtedy ten sam dawny kolega powiedział mu o nowym stanowisku inżyniera zastosowań w jego rodzinnym Bangalore i to okazał się dobry moment.
20 edge [1·2012]
„Przyszedłem do Seco w poszukiwaniu nowych wyzwań, chcąc dowiedzieć się więcej o nowych procesach i rozwiązaniach oraz o ich zastosowaniu u różnych klientów” — mówi Navalgund. Jako inżynier zastosowań odpowiedzialny za południowe Indie udzielał pomocy technicznej inżynierom sprzedaży i serwisu obsługującym klientów ze stanów Karnataka, Tamil Nadu i Kerala. „Praca ta w większości polegała na rozwiązywaniu problemów, pisaniu ofert technicznych i obsługiwaniu producentów obrabiarek” — mówi. Klientami Navalgunda były m.in. Toyota, Hyundai i firma Bharat Fritze Werner Ltd z grupy Kothari. Wybierał on dla nich produkty do linii obróbki skrawaniem i pomagał im w konstruowaniu narzędziu na specjalne zamówienie. Po wprowadzeniu zaproponowanych przez Navalguda zmian na linii produkcji wałów korbowych Hyundai Motor India odnotował skrócenie czasu cyklu o 30% i zwiększenie trwałości narzędzi o 50%. W takiej sytuacji Navalgund szybko, bo już w 2004 r., awansował na stanowisko kierownicze. Obecnie jest menedżerem działów CET (Component Engineered Tooling) oraz MRT (Machine Related Tooling) i pracuje w indyjskiej centrali Seco w Pune. Na tym stanowisku pomaga inżynierom CET z całego kraju, szkoli ich i monitoruje większe projekty.
Lubi krykieta i filmy z Bollywood Nazwisko: Paramesh Navalgund Data urodzenia: 1 czerwca 1972 r. Rodzina: żona (Savita), dziewięcioletnia córka i trzyletni syn Języki: angielski, kannada, hindi Zainteresowania: Krykiet („szybka” gra), oglądanie hollywodzkich i „oczywiście bollywoodzkich” filmów, zwłaszcza sensacyjnych i fantastyczno-naukowych Najbardziej lubi w pracy: poczucie satysfakcji Biografia: Pracuje w Seco od 10 lat, będąc początkowo inżynierem zastosowań odpowiedzialnym za południowe Indie. Wcześniej pracował jako kierownik zakładu firmy Omni Auto, serwisował samochody w firmie Silver Jubli Motors i pracował dla firmy Kirloskar Warner Swasey (producenta tokarek CNC).
„Zawsze mnie ciągnie tam, gdzie jest problem!”
edge [1·2012]
21
PORTRET PARAMESH NAVA LGUND „Co roku konstruujemy wiele nowatorskich narzędzi”. Paramesh Navalgund, Seco
„Uważam naszych inżynierów za moich pierwszych klientów i zawsze staram się odbierać od nich telefony oraz udzielać im odpowiedzi” — mówi. „Dobrze wyszkoleni i pewni swojej wiedzy handlowcy to dla nas połowa sukcesu”. Navalgund zaczyna zazwyczaj dzień od przejrzenia ofert dla klientów oraz ich zapytań technicznych i ocen wykonalności. Uwielbia rozwiązywać problemy. „Zawsze mnie ciągnie tam, gdzie jest problem!” — mówi. Był kiedyś klient, który poświęcił dwa miesiące na rozwiązanie pewnego problemu z obróbką. Navalgund zaproponował, że złoży mu wizytę i osobiście przekona się, w czym rzecz. Udało mu się rozwiązać problem w pół godziny. Taka wiedza wynika z doświadczenia, mówi. „Miałem w pracy do czynienia z wieloma procesami obróbki skrawaniem i to mnie wiele nauczyło. Wymaga to cierpliwości, bo nauka nigdy się nie kończy”. NAVALGUND WIDZI, JAK wiele się zmieniło w branży obrabiarek od czasu, gdy prawie dziesięć lat temu zaczynał pracę w Seco. „Kiedyś klienci woleli najtańsze produkty” — mówi. „Teraz klienta bardziej obchodzi, jaką wartość dodaną zapewnia mu produkt, jaki jest koszt w przeliczeniu na jedną część i czy produkcja będzie przebiegać bez zakłóceń. Coraz więcej klientów wybiera kompleksowe rozwiązania obejmujące narzędzia, oprzyrządowanie, programowanie CNC i komponenty wypróbowane pod względem jakości”. Navalgund uważa, że jego sektor będzie się nadal rozwijać w tym kierunku. Branża obróbki jego zdaniem „rozwija się zdrowo”, a bardzo dużo nowych branż produkcyjnych przenosi się do Indii, kierując się niskimi kosztami produkcji i jej wysoką jakością. „Seco ma dobrą markę w Indiach, jeśli chodzi o rozwiązania techniczne, i co roku konstruujemy wiele nowatorskich narzędzi, co umacnia naszą pozycję na rynku. Możemy z dumą powiedzieć, że Seco należy do ścisłej czołówki branży narzędziowej”.
22 edge [1·2012]
Paramesh Navalgund mówi, że coraz więcej klientów jest zainteresowanych kompleksowymi rozwiązaniami do obróbki skrawaniem.
Zasady dobrej obsługi klienta Wysłuchać, zrozumieć i zrealizować. Zasięgnąć jak najwięcej informacji od klienta, aby zrozumieć jego wymagania. Zdobyć odpowiedzi na pytania dotyczące rozwiązania we własnej organizacji — np. od działu badawczo-rozwojowego i menedżerów — aby móc dać klientom precyzyjne odpowiedzi. Odwiedzić zakład produkcyjny klienta i porozmawiać z pracownikami. Śmiało zadawać im pytania.
STRATEGIE OBRÓBKI
Zmieniając strategię procesu, chiński producent łopatek turbiny skrócił o połowę czas obróbki skrawaniem. TE KST: Cari Simmons Z DJ ĘCI E: Istockphoto
DEYANG YUXIN Machine Ma-
nufacturing Company to firma z prowincji Syczuan w południowowschodnich Chinach. Są w niej obrabiane zgrubnie łopatki między innymi dla największego chińskiego producenta turbin Dongfang Turbine. Dongfang z kolei zaopatruje w turbiny gazowe i parowe całą krajową energetykę. Pomimo niezadowolenia z narzędzi lokalnych marek, które szybko się łamały i zużywały, powodując uszkodzenie płytek, firma Deyang Yuxin początkowo odrzuciła ofertę Seco jako zbyt drogą. Podobnie jak wiele innych chińskich podmiotów firma firm Deyang Yuxin patrzyła
głównie na koszt pojedynczego narzędzia. Przedstawiciele Seco musieli przekonać firmę do uwzględnienia także produktywności i wydajności. Sporządzono analizę kosztów i produktywności (PCA), aby wyliczyć potencjalne oszczędności ze stosowania solidniejszych, bardziej efektywnych narzędzi skrawających i nowych strategii obróbki komponentów. „Doradziliśmy im mocniejszy frez, Power 4™, który lepiej pasował do ich potrzeb” — mówi Joe Feng, miejscowy ekspert ds. zastosowania produktów Seco w instalacjach wytwarzania mocy. „Kosztują one
W szerszej perspektywie W analizie kosztów i produktywności (PCA) Seco rozpatruje nie tylko koszty systemu narzędziowego klienta, ale łączne koszty produkcji. Inżynierowie firmy Seco mogą ocenić pojedynczy proces obróbki skrawaniem lub całą ścieżkę obrabianego elementu w fabryce. Oprogramowanie do PCA generuje obszerny raport z informacjami o procesie (takimi jak narzędzia i parametry skrawania) i innymi danymi, jak koszt w przeliczeniu na jedną część, przerób godzinowy, łączne zużycie energii i koszty inwestycji. www.secotools.com/PCA
Idealnie trafiające w potrzeby sektora energetycznego głowice frezarskie do kopiowania Power 4 Seco zostały zaprojektowane specjalnie z myślą o obróbce łopatek turbiny.
nieco więcej niż produkty lokalnych marek, ale wiedzieliśmy, że pozwolą Deyang Yuxin osiągnąć znacznie większą produktywność”. Po wielu wizytach i długich dniach pracy ekipa z Seco udowodniła zwiększenie produktywności, ponieważ czas obróbki został skrócony o co najmniej połowę. „Od tego momentu klient zaczął wdrażać nasze rozwiązanie i jego produktywność uległa podwojeniu” — mówi Emilio Scandroglio z Seco, który pomagał firmie Deyang Yuxin jako międzynarodowy ekspert ds. zastosowania produktów w instalacjach wytwarzania mocy. Minął już ponad rok, a obie firmy nadal ze sobą współpracują, ulepszając i modernizując rozwiązanie. „W Chinach obserwujemy obecnie zmianę nastawienia polegającą na tym, że uwzględnia się wszystkie koszty obróbki mechanicznej, a nie tylko płytek czy narzędzi. To samo działo się w Europie 30–40 lat temu” — mówi Scandroglio. Zmiana ta wydaje się jednak dotyczyć tylko sektora prywatnego. Feng mówi, że przedsiębiorstwa państwowe są mniej skłonne do zmian. „W Chinach prywatne firmy widzą potrzebę zwiększania produktywności, ale przekonanie do tego przedsiębiorstw państwowych jest o wiele trudniejsze”. edge [1·2012]
23
W PRACY
Operatorka W małym przemysłowym miasteczku Surhammar w Szwecji operator obrabiarki CNC Pia Sjöblom codziennie podnosi swoje kwalifikacje, aby sprostać rosnącym wymaganiom. TE KST: Per-Ola Knutas Z DJ ĘCI E: David Magnusson
PIA SJÖBLOM Wiek: 36 Zawód: operator obrabiarki CNC w zakładzie w Surhammar w Szwecji należącym do włoskiego koncernu stalowego Lucchini Rodzina: mąż i dwie córki w wieku 8 i 9 lat Zainteresowania: rodzina i dom („mając małe dzieci i pracując na cały etat, nie ma się zbyt dużo czasu na cokolwiek innego”).
24 edge [1·2012]
GDY PIĘĆ LAT TEMU
zaczęłam pracę jako operator obrabiarki CNC, byłam jedną z trzech kobiet na około 60 pracowników. Dzisiaj jest nas osiem; to wspaniale, że kobiety odkrywają dla siebie ten zawód. Naszym klientem w zakładzie Lucchini jest przemysł kolejowy, głównie przedsiębiorstwa ze Skandynawii. Zajmuję się toczeniem nowych kół kolejowych, ale w zakładzie obrabiamy też osie oraz regenerujemy koła i osie. Mamy sporo pracy — jak widać, w przemyśle kolejowym dużo się teraz dzieje. Zapotrzebowanie na nasze usługi jest duże, zarówno pod względem produkcji, jak i regeneracji. Obecnie pomagamy także naszej włoskiej centrali w obróbce kół kolejowych przeznaczonych na rosnący rynek chiński. Naprawdę lubię swoją pracę jako operatora obrabiarki CNC. Przez kilka lat pracowałam jako sprzątaczka i bardzo chciałam pracować w przemyśle. Przeszłam szkolenie i bezpośrednio po nim znalazłam pracę. Praca zmianowa mi odpowiada i lubię rozwiązywać problemy, np. związane z optymalizacją parametrów pod kątem nowego typu koła. Od czasu, gdy pracuję, wymagania dotyczące tolerancji produkcji stopniowo rosną — i podoba mi się to dodatkowe wyzwanie. Kolejna zmiana, jaka zaszła od czasów, gdy zaczynałam pracę, to usprawnienie codziennej pracy dzięki wdrożeniu przez firmę Lucchini metody Lean. Każdy dzień pracy rozpoczynamy od spotkania zespołu, na którym omawiamy, co musimy zrobić danego dnia i do końca tygodnia. Omawiamy potencjalne problemy i sprawdzamy, czy mamy ich rozwiązania. Ta metoda sprawia, że każdy jest zaangażowany w ciągłe doskonalenie”.
W SK R ÓCIE WWW.SECOTOOLS.COM Dostępność produktu: DOSTĘPNY Dane dotyczące zamawiania i stosowania: Aktualizacja MN 2012-1
TE KST: Åke R Malm
WYTACZAMY NOWE DZIAŁA NA RYNKU SĄ OBECNIE DOSTĘPNE DWA RODZAJE GŁOWIC DO WYTACZANIA z połączeniem Seco-Capto™: 750 (wytaczanie zgrubne) i 780 (wytaczanie na gotowo). Głowice można montować bezpośrednio na obrabiarce za pomocą wielobocznego połączenia (PSC), bez adaptera. Odznaczając się tymi samymi cechami i parametrami co wcześniej, nowe głowice do wytaczania dodatkowo są wyposażone w sztywny system Seco-Capto. Dokładne indeksowania, ułatwia p pracę na wielozadaniowych y centrach ntrach obróbczych. www.secotools.com/seco-capto ww.secotools.com/seco-capto
Z GRUBSZA JCO710 TO NOWY, WYSOKOWYDAJNY monolityczny frez walcowo-czołowy zaprojektowany specjalnie do obróbki zgrubnej i wykańczającej stopów tytanu. Jego faliste krawędzie skrawające zapewniają płynność skrawania i efektywność usuwania wiórów, umożliwiając skrawanie na głębokość 1xD przy pełnej szerokości. Frez JCO710 jest dostępny w średnicach od 16 do 50 mm w wersjach
z czterema i sześcioma ostrzami, ami, a jego promień naroża odpowiada wiada typowym zastosowaniom w przemyśle lotniczym. JCO710 to ekonomiczny produkt do frezowania ania stopów tytanu z dużym posuwem wem przy względnie niskiej prędkości skrawania. To wykonane z kobaltowe stali szybkotnącej, niezawodne narzędzie zapewnia optymalne bezpieczeństwo procesu obróbki. www.secotools.com/JCO710
Trwałe frezowanie MP1020 TO NOWY GATUNEK z cermetu do frezowania różnych rodzajów stali w zastosowaniach wymagających gładkości powierzchni przy niskiej prędkości skrawania. Płytka ta odznacza się wyjątkowo drobnoziarnistą strukturą, która w jedyny w swoim rodzaju sposób łączy ciągliwość z odpornością na ścieranie. Gatunek ten został tak opracowany, aby zapobiec jakiejkolwiek reakcji z obrabianym materiałem, co skutkuje kontrolowanym i równomiernym ścieraniem krawędzi bez żadnego wykruszania. W praktyce oznacza to długą trwałość narzędzia i wysokie bezpieczeństwo operacji. www.secotools.com/MP1020
edge [1·2012]
25
W SK R ÓC IE
Nowy gatunek DP3000 TO NOWY GATUNEK Duratomic® dla wierteł na płytki wymienne Perfomax do pracy z bardzo wysoką prędkością i posuwem. Jest to wszechstronny gatunek odznaczający się znakomitą odpornością na ścieranie i ciągliwością krawędzi, nadaje się do większości zastosowań i materiałów. DP3000 stanowi uzupełnienie istniejącego gatunku Duratomic DP2000, który pozwala na zoptymalizowanie operacji, zwłaszcza w celu osiągnięcia jak najwyższych parametrów skrawania w stali lub żeliwie. W połączeniu z solidnym korpusem wiertła dwa nowe gatunki płytek oferują wysoką produktywność i trwałość oraz bezpieczeństwo procesu obróbki. www.secotools.com/DP3000
FREZY TARCZOWE SECO WPROWADZA NA RYNEK nową generację frezów tarczowych pod nazwą 335.25 do kanałków o większej szerokości (które z czasem zastąpią dotychczasowe frezy 335.18). Płytki tych frezów są uformowane w kształcie litery V, co zapewnia optymalną geometrię skrawającą, zmniejszając zarazem siły skrawania i hałas. Pozwala to na poprawę parametrów skrawania tak, aby osiągnąć maksymalną produktywność nawet w niestabilnych warunkach. Specyficzny kształt sprawia ponadto, że połączenie między płytką a korpusem frezu jest mocne i niezawodne. Płytki są dostępne w wersjach o promieniu naroża od 0,8 do 6 mm z czterema krawędziami skrawającymi, aby obniżyć koszt w przeliczeniu na jeden detal. Płytki są dostępne w geometriach i gatunkach do wszystkich materiałów, a powierzchnia Wiper zapewnia gładkość powierzchni, eliminując potrzebę dodatkowej obróbki. Frezy są dostępne ze stałymi gniazdami z centralnym kanałem chłodziwa i z regulowanymi gniazdami zapewniających maksymalną uniwersalność. www.secotools.com/335.25
26 edge [1·2012]
GWINTOWANIE RÓŻNYCH MATERIAŁÓW SECO POSZERZA SWOJĄ OFERTĘ frezów do gwintów Threadmaster o typ Threadmaster 900 do materiałów o wytrzymałości na rozciąganie powyżej 900 N/mm2 i Threadmaster-H do materiałów o twardości od 45 do 60 HRc. Frezy Threadmaster są dostępne w wersjach do gwintów od M4 do M20.
Frezowanie gwintu jest o tyle lepsze od wykonania gwintownikiem, że pozwala na lepsze wykończenie bez zadziorów. Użytkownicy mogą skorzystać z pomocy online, włącznie z danymi CNC, w postaci programu Threading Wizard z pakietu Seco Application Suite dostępnego na stronie secotools.com. www.secotools.com/threading
Małe narzędzie THREADMASTER MINI to nowe narzędzie do frezowania gwintów o niewielkich wymiarach w twardych materiałach. Mogą to być zarówno implanty dentystyczne, jak i komponenty lotnicze o twardości w zakresie od 45 do 60 HRc. Threadmaster Mini jest dostępny w wersjach do gwintów od M1 x 0,25 do M2.5 x 0,45. www.secotools.com/threading
APLIKACJE DLA OPERATORÓW CUSTOMER ZONE to strefa firmowego serwisu internetowego Seco, w której są dostępne interaktywne aplikacje dla klientów. W strefie tej pojawił się właśnie szereg aktualizacji: Funkcje filtrowania i wyszukiwania w aplikacji Seco Guide obejmują obecnie także rodzaj operacji (obróbka zgrubna czy wykańczająca). Program Threading Wizard obsługuje szerszy zakres frezów
do gwintów stożkowych, gwintów w stali o bardzo dużej wytrzymałości i stali utwardzonej oraz do gwintów M20x2,5. Nowe produkty to m.in. Threadmaster Mini i Drilling Threadmaster (więcej informacji obok i na stronie 2). Jeszcze w tym roku jest planowana aktualizacja pakietu Application Suite. Otwarto nowe sklepy internetowe w Rosji, Nowej Zelandii i Indonezji. www.secotools.com/customerzone
WAGA CIĘŻKA Dodatki do serii SERIA FREZÓW JABRO™-SOLID² JS550 Seco została poszerzona o produkty z promieniem naroża od 0,5 do 4 mm. Są one przeznaczone do ogólnej obróbki, a także obróbki stali nierdzewnej, tytanu i superstopów w przemyśle lotniczym. Wersje długie JS550 (L) z łamaczami wiórów to stabilne uniwersalne frezy walcowoczołowe odznaczające się długą krawędzią skrawającą, co jest bardzo przydatne w dynamicznym frezowaniu. Metoda ta umożliwia osiągnięcie dużych głębokości skrawania w połączeniu z relatywnie niewielką szerokością promieniową przy wysokiej prędkości i posuwie. Wymagająca programowania CAM metoda dynamicznego frezowania jest w stanie zwiększyć tempo usuwania materiału o 500% w porównaniu z metodami tradycyjnymi. www.secotools.com/JS550
SECO POSZERZA SWOJĄ ofertę produktów do ciężkiej obróbki o płytki LNMX40 i LNMX50 z trzema nowymi geometriami do bardzo ciężkich operacji obróbki zgrubnej. Geometrie te, oznaczone RR93, RR96 i RR97, znajdą zastosowanie w takich przemysłach ciężkich, jak wytwarzanie energii, budownictwo, hutnictwo stali i przemysł stoczniowy. Dla branży kolejowej są przeznaczone płytki LNMX19 i LNMX30 w trzech kolejnych nowych geometriach umożliwiających regenerację zużytych kół. Geometrie te, z oznaczeniami RR94 i RR97, można stosować zarówno w lżejszych, jak i cięższych operacjach ponownego toczenia, zapewniając lepszą kontrolę wióra. Wszystkie płytki są dostępne w gatunkach Seco odpowiednich do danego zastosowania. www.secotools.com/heavymachining
PIĘĆ OSTRZY JHP770 TO PEŁNOWĘGLIKOWY FREZ WALCOWO-CZOŁOWY JABRO™ przeznaczony do wysokowydajnej obróbki stopów tytanu, zwłaszcza w przemyśle lotniczym i medycznym. Do dotychczasowego zakresu średnic od 6 do 25 mm z czterema ostrzami doszła wersja z pięcioma ostrzami o średnicach 16, 20 i 25 mm. Konstrukcja z pięcioma ostrzami umożliwia szybsze usuwanie materiału, co przekłada się na wyższą produktywność. www.secotools.com/JHP770
edge [1·2012]
27
W LICZBACH
3,0 s
A W R T G I C Ś Y W
iej ajbardz n z n e o jed i zaORT t histori łu są TOS P w U A w I ó T ł ET zespo zespo AN D R anych sztacie kien węr w a o ł w u t r. W uty włó IndyCa zęści z ładkim wodów wane lekkie c ńczeniu tak g aga o o ym produk z form o wyk u precyzja w j h a c z glowy bki. go rod o — te ędzi do obró ł k z s k ja arz nych n specjal
Czas, którego IndyCar potrzebuje, aby rozpędzić się z 0 do 100 mil na godzinę (160 km/h)
650 KM Orientacyjna moc silnika samochodu IndyCar
370 km/h Orientacyjna maksymalna prędkość samochodu IndyCar
nsiłueżą a w o m a h e r Osty Seco z serii Jabrmro tarcz Frez cji złożonych fo do produk amulcowych. i szczęk h
PROPOZYCJE? Wytwarzasz atrakcyjne produkty, korzystając z narzędzi Seco? Napisz do nas na adres edge@secotools.com. 02820546 ST20116349 PL
ZDJĘCIE: ANDRETTI AUTOSPORT
Przeczytaj nasz artykuł o formule Student (str. 10).