Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi, olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi! Kanuni Sultan Süleyman
Biz Eskiden Ne İdik...
2
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
TRABZON İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ
Biz Eskiden Ne İdik...
Geçmişten Günümüze TRABZON 2020
Biz Eskiden Ne İdik...
3
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
KATKIDA BULUNANLAR Dr. Erdem ŞEN Uzm. Dr. Kemal SÜLEYMAN Uzm. Dr. Hasan MOLLAHÜSEYİNOĞLU Op. Dr. Yavuz ÇAKIROĞLU Dr. Oğuz KARA İlyas ALP Av. Yılmaz YILMAZ Tahsin AKYÜZ YAYIN KOMİSYON ÜYELERİ Başkan Dr. HAKAN USTA Üyeler Dr. ERDEM ŞEN Uzm. Dr. KEMAL SÜLEYMAN Dr. KÖKSAL HAMZAOĞLU İLYAS ALP Av. YILMAZ YILMAZ ENVER ÜÇÜNCÜ ELİF BABACAN TUĞBA ÇOLAK
BASKI-CİLT
Bu kitabın yayın hakkı Trabzon İl Sağlık Müdürlüğüne aittir.
Biz Eskiden Ne İdik...
4
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ Dr. Hakan USTA Trabzon İl Sağlık Müdürü Türkiye’deki Sağlık Tarihine Genel Bakış Trabzon'da Sağlık Hizmetlerinin Tarihsel Gelişimi Hastaneler Diğer Sağlık Hizmet Kurumları Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü Tarihçesi Kaynaklar
Biz Eskiden Ne İdik...
5
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Biz Eskiden Ne İdik...
6
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Beni Türk hekimlerine emanet ediniz...
Biz Eskiden Ne İdik...
7
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Biz Eskiden Ne İdik...
8
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Recep Tayyip ERDOĞAN Cumhurbaşkanı
Biz Eskiden Ne İdik...
9
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Dr. Fahrettin KOCA Sağlık Bakanı
Biz Eskiden Ne İdik...
10
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Dr. HAKAN USTA Trabzon İl Sağlık Müdürü
B
üyük önderimiz Atatürk: "Geçmişini bilmeyen geleceğine yön veremez" demiştir. Bu sözden hareketle, güncel tıp bilimi ve çalışmaları kadar tıbba ilişkin tarihimizi öğrenmek de bizler için oldukça önem taşımaktadır. Bu süreci bilebilmek, tıp ve hekimliğin günümüzdeki durumunun daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayacaktır. Son 18 yıla sığan sağlık sistemimiz ve bu yıllarda edinilen sayısız başarılar, pandemi döneminde daha iyi anlaşılmış ve anlam kazanmıştır kanısındayım. Sizlerin beğenisine sunduğumuz bu güzide eser; adıyla da içeriğiyle de sağlık sistemimizin, sağlık hizmeti sunucularımızın ve mekanlarımızın yakın tarihimizden günümüze serüvenini sunmaktadır. Sizi çok da geçmişte kalmayan eskiye ve oradan da günümüze yolculuk ettirerek güncel ileri teknolojinin ışığında sağlık oluşumlarımızın geçirdiği gelişmeyi biraz olsun paylaşabiliyorsak ne mutlu bize.
Biz Eskiden Ne İdik...
11
Sizlere sunduğumuz “Biz Eskiden Ne İdik” adlı kitabımızda; ülkemizdeki sağlık tarihine kısaca değinerek, Trabzon ilimizdeki sağlık hizmetlerinin, tarihsel gelişimi konusunda detaylı olarak bilgi vermeyi hedefledik. Eserimizi, sağlık sistemimizin çağdaş ve yetkin tıp hizmetlerinin halkımıza sunulmasında en büyük katkıyı oluşturan başta Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere Sağlık Bakanımıza, geçmiş bakanlarımıza, sağlık çalışanlarımıza, görev şehidi olarak adlandırdığımız aramızdan ayrılan tüm sağlıkçılarımıza ve de eserimizin halkımıza sunulmasını sağlayan arkadaşlarıma armağan ediyorum. “Biz Eskiden Ne İdik” isimli eserimizi keyifle okuyacağınızı umuyor, tüm sağlık camiasına, Trabzon’umuza ve ülkemize hayırlı olmasını diliyorum.
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
1800’LERDEN GÜNÜMÜZE ÜLKEMİZDEKİ SAĞLIK TARİHİNE GENEL BAKIŞ
O
smanlı Devletindeki, sağlık politikaları ve idari yapı günümüzden farklı olsa da bazı uygulamalarda birlikteliğin olduğunu söylemek yanlış olmaz. Devletin, sağlık işlerini düzenleyen tabip, cerrah ve diğer sağlık personelinin atama yetkisini elinde bulunduran Reisü’l Etıbba (Hekimbaşı) Kurumundan başka, resmi bir yapılanma yoktur. Kimsesiz ve yoksullara hayır amacıyla padişah ve yakınlarının kurduğu hastane ve şifa evlerinde; askeri tabipler tarafından ve özel nitelikli vakıflarda bir kısım sağlık hizmetleri verilmiştir. Bunların dışında verilen sağlık hizmetleri, serbest çalışan tabip ve cerrahlardan ücret karşılığı alınan hizmet olmuştur.
Hilal-i Ahmer Cemiyeti, 11 Haziran 1868 tarihinde "Osmanlı Yaralı ve Hasta Askerlere Yardım Cemiyeti" adıyla Dr. Marko Paşa, Dr. Abdullah Bey, Kırımlı Aziz Bey ve Serdar-ı Ekrem Ömer Paşa’nın girişimleriyle kurulmuştur. 1877'de "Osmanlı Hilal-i Ahmer Cemiyeti", 1923'de "Türkiye Hilal-i Ahmer Cemiyeti", 1935'te "Türkiye Kızılay Cemiyeti" ve 1947'de "Türkiye Kızılay Derneği" adını almıştır. Kuruluşa "KIZILAY" adını Ulu Önder Atatürk vermiştir.
Kızılay 1876 Osmanlı –Rus Savaşı’ndan 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı’na kadar geçen sürede, Türkiye’nin taraf olduğu tüm savaşlarda, cephe gerisinde kurduğu hastaneler, hasta taşıma servisleri, donattığı hastane gemileri, yetiştirdiği hemşireler ve Hekimbaşı Kurumu, 1849’da gönüllü hasta bakıcılar aracılığıyla savaş kaldırılarak yetkileri 1850 yılında alanında yaralanan ve hastalanan on kurulan Tıbbiye Nezaretine binlerce Mehmetçik’in yardımına koşmuş, devredilmiştir. 1862 yılında, hekimlik dost ve düşman askerinin bakım ve uygulamaları ile ilgili bir nizamname tedavisine yardımcı olmuş, savaş esirlerine yayımlanarak hekimlik yapabilmek için gereken insancıl yardımları yapmış ve tıp okullarından mezun olma şartı savaştan etkilenen sivil halkın bakımı ve getirilmiştir. 1867 yılında yayımlanan korunması için çaba göstermiştir. I İdare-i Umumiye-i Vilayat Meşrutiyetin ilanından sonra İstanbul'da Dr. Abdülhak Adnan ADIVAR Nizamnamesi’nde genel idari örgütlenme görülen büyük kolera salgınından bu yana içinde sağlık örgütlenmesine yer verilmiştir. 1870 yılında, yurdumuzda ortaya çıkan doğal afetlerde felaketzedelerin Mekteb-i Tıbbiye Nezaretine bağlı olarak Nezaret-i Tıbbiye-i bakımını, barınma ve beslenmelerini sağlamıştır. Mülkiye adında ilk merkezi birim kurulmuştur. 1871 Cumhuriyetimizin ilanı ile birlikte bu yapı geliştirilirken yılında ise İdare-i Umumiye-i Tıbbiye-i Mülkiye devletin örgütlenmesinde ve hizmet politikalarının Nizamnamesi ile Sıhhiye Müfettişlikleri ve Memleket oluşturulmasında daha çok Batı’ya dönük bir yol Tabiplikleri kurularak, yaygın örgütlenmenin hukuki izlenmiştir. Sağlık politikaları bu süreçte, dünyadaki yapısı oluşturulmuş, “Memleket Tabibi” adı altında gelişmeleri de göz önünde bulundurarak temel tercih taşradaki il ve ilçelere hekim ataması başlatılmıştır. değişiklikleri göstermiştir.
Biz Eskiden Ne İdik...
12
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Hilal-i Ahmer Cemiyeti
Biz Eskiden Ne İdik...
13
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Sağlık hizmetlerinin birinci derecede bir devlet görevi olarak ele alınışının başlangıcı Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılışını takiben 2 Mayıs 1920 tarihinde, 3 sayılı Büyük Millet Meclisi İcra Vekillerinin Suret-i İntihabına Dair Kanun ile olmuştur. TBMM Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekâletini kurarak sağlık hizmetlerini ayrı bir bakanlıkça yürütülen aslî Dr. Refik SAYDAM bir devlet görevi haline getirmiştir. İlk Sağlık Bakanı olarak atanan Dr. Adnan ADIVAR döneminde, sağlıkla ilgili düzenli bir kayıt fırsatı olamamış, daha çok savaş yaralarının sarılmasına ve mevzuat geliştirmeye odaklanılmıştır.
sonuç vermiş ve sağlık personeli sayısında belirgin bir artış gözlemlenmiştir. 1928 yılında, 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun çıkarılarak sağlık personelinin yetki ve sorumlulukları belirlenmiş ve hizmet disiplin altına alınmıştır. Özellikle 1930 tarihli Genel Hıfzıssıhha Kanunu ile Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Teşkilat ve Memurîn Kanunu, Refik Saydam döneminde çıkarılmış olan ve devleti sağlık alanındaki tüm düzenlemelerin merkezine yerleştiren önemli kanunlar olmuştur. Dr. Saydam, bakanlık görevini yürüttüğü dönemdeki politikalarıyla Türkiye’de sosyal devlet anlayışının sağlık alanındaki önemli örneklerini vermiş, bu anlayış ilerleyen yıllarda uygulanacak sağlık hizmetlerinin de temelini oluşturmuştur.
Cumhuriyetin ilk yıllarında sınırlı bir bütçe ile işe koyulan Refik Saydam ve ekibi en yoğun mesaiyi sağlık personelinin istihdamına ayırmıştır. Başta hekimler olmak üzere, veteriner hekimler, eczacılar, hemşireler, ebeler ve sağlık memurlarının yetiştirilmesi konularında çeşitli çalışmalar yapmıştır. 1923 yılında ülkemizde sağlık hizmetleri; hükümet, belediye ve karantina tabiplikleri ile küçük sıhhiye memurlukları tarafından yürütülmekteydi. Bu kurumlar, 86 adet yataklı tedavi kurumu olup 6.437 adet hasta yatağı ile hizmet vermekteydi. Bu kurumlarda, toplam 554 hekim, 69 eczacı, 4 hemşire, 560 sağlık memuru ve 136 ebe görevlendirilmişti. Bu meslek grupları ayrıca başta Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı olmak üzere bazı bakanlıklar, belediyeler, Sosyal Sigortalar Kurumu, Tıp Fakülteleri gibi kamu kuruluşlarına bağlı örgütlerde de sağlık hizmetinde görev almışlardır. Ayrıca mesleklerini serbest olarak yapanlarla ilgili her türlü işlemi yürütmek amacıyla “Zat İşleri ve Muamelat Müdürlüğü” kurulmuştur. Tüm bu çalışmalar Refik Saydam döneminde
Biz Eskiden Ne İdik...
Osmanlı Döneminde eczane
14
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Eczacılık, Cumhuriyetin ilk yıllarında, hemen hemen ecnebi ya da gayri müslim kişilerin tekelinde bulunuyordu. 1930 yılında Türkiye’de 14 milyon nüfusa karşılık 427 eczane vardı.
Hastanesi açılmıştır. Daha sonra yataklı tedavi kurumlarının yönetimi, yerel yönetimlerden alınarak personel atamaları, tayinler vb. personel hareketlerinin tek elden olması için merkezi yönetime bağlanmıştır.
Sağlık teşkilatlanması açısından Cumhuriyetin devraldığı sistem Sağlık Müdürlüğü ve Hükümet Tabipliği şeklinde olmuştur. Hastane hizmetleri ise Cumhuriyet’ten önce daha çok Özel İdare ve Belediye Hizmetleri tarafından verilmekteydi. Bu uygulama 1950'li yıllara kadar sürmüştür. Bununla birlikte Cumhuriyet’in ilk yıllarında Sağlık Bakanlığı hastane hizmetlerine öncülük etmiş ve “Numune Hastanesi” olarak adlandırılan hastaneleri açmıştır. O dönem Türkiye’de 7 Numune
Halk Gazetesi
Biz Eskiden Ne İdik...
15
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
TRABZON'DA SAĞLIK TARİHSEL GELİŞİMİ
O
smanlı Döneminde salgın hastalıklara karşı yürütülen kapsamlı mücadele, 19. yüzyılın ilk yarısında başlamış ve 1838 yılında Karantina Meclisinin kurulmasıyla kurumsal kimliğine kavuşmuştur. 1869 yılından itibaren, Trabzon Belediyesi örgütü içinde hem Karantina Teşkilatı hem de Belediye Tabipliği oluşturulmuştur. Dışa açık bir liman kenti olan Trabzon sıklıkla salgın hastalıklara maruz kaldığı için kentteki Karantina Teşkilatının güçlendirilmesine önem verilmiştir. 1889-1890 yıllarında yaşanan kolera salgınında, ölü sayısının fazla olması nedeniyle çalışmalar daha da hızlandırılmıştır. Frengi hastalığı ile mücadele etmek için “Frengi Hastanesi” yapılması planlanmış fakat gerçekleştirilememiştir. Birinci Dünya Savaşı esnasında, 1916-1918 yılları arasında yaşanan Rus işgali ve muhacirlikte Trabzon ve çevresi; veba, sıtma ve İspanyol Nezlesi gibi önemli salgın hastalıklarla karşı karşıya kalmıştır. Bafra’dan Of’a kadar uzanan bölgede halkın yaklaşık %20-30’u sıtmaya yakalanmıştı. Sıtmaya karşı mücadele için merkezi Samsun’da olan bir enstitü ile buraya bağlı olarak çalışmak üzere; Bafra, Çarşamba, Terme, Fatsa, Ünye, Ordu, Giresun, Tirebolu, Vakfıkebir, Trabzon ve Of’ta laboratuvarlar kurulmuş, laboratuvarlara da birer uzman doktor ve yeteri kadar sıhhiye memuru atanmıştır.
Hilal-i Ahmer Cemiyeti Posta Pulu
özelliği salgın hastalıklara karşı verilen mücadeledir. Bu mücadele ağırlıklı olarak merkezî ve yerel yönetimler vasıtasıyla gerçekleştirilmekteydi. Belediye, Mart 1923’te Trabzon’da bulunan sağlık birimlerinde çalışanları toplamış ve salgın hastalıklara karşı alınması gereken tedbirleri belirlemişti. Trabzon’da, 1930’lu yıllarda hastalıklara karşı halkı bilinçlendirmek için çeşitli yazılar yazılmaktaydı. Bu yazılar, Trabzonlu gençler tarafından 15 günde bir çıkartılan “Akın” isimli ilmî ve meslekî dergi ile Trabzon Halkevinin yayın organı olan İnan dergisinde çıkmaktaydı (Usta V.).
Uzun süren savaş, muhacirlik ve üretimin düşmesi gibi nedenlerin bir araya gelmesiyle Trabzon halkı oldukça zor günler geçirmiştir. Hilal-i Ahmer Cemiyetinin Trabzon’a gönderdiği İmdat Heyeti, kente hem gıda yardımı yapmış hem de tıbbî yardımlarda bulunmuştur.
İsmet İnönü’ye 1935 yılındaki Trabzon gezisinde sunulan rapora bakıldığında, Vilayette sağlık durumunun çok iyi olduğu, ancak iklimi çok nemli olduğundan dolayı vilayette kemik hastalıklarına ve özellikle de kemik
Türkiye’nin önemli taşra kentlerinden biri olan Trabzon’da, Cumhuriyet’in ilk yıllarında sağlık alanında önemli gelişmeler olmuştur. Bu dönemin en belirgin
Biz Eskiden Ne İdik...
16
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
veremine sıkça rastlandığından söz edilmektedir. Mevsim hastalıklarının ara sıra baş gösterebildiğini, ancak yaygın ve salgın halinde bir hastalığın var olmadığından bahseden rapor, 850 kadar hastanın da, Frengi bakımı altında olduğunu söylemektedir. Rapora göre vilayet hastanesi 50 yataklıdır. Bu hastanenin kadrosunda bir dahiliye, bir hariciye ve bir röntgen mütehassısı tabip ve bir eczacı, bir idare memuru, bir etüv memuru ve üç de hemşire vardır. Aynı zamanda röntgen mütehassısı Doktor Neşet ve nisaiye mütehassısı Osman Dündar’ın, 10 yataklı hususi müesseseleri vardır ki bunlar yalnızca harici hastalıklara bakarlar. Rapordaki bilgilere göre bu vilayet hastanesi ihtiyaçları karşılamaktan çok uzaktır. Çünkü buraya sadece Trabzon’dan değil, Çoruh (Artvin) ve Gümüşhane’den de hastalar gelmektedir. Yatan 1300 hastanın, 300’ü komşu vilayetlerden gelmişlerdir. Rapora bakılırsa hastanenin yıllık tahsisatı, 28.068 liradan ibarettir. Yine rapora göre, hastaların çokluğu, yatak sayısının artırılmasını gerekli kılmaktadır. Ancak, bu ihtiyacı bugün için karşılamak mümkün değildir. Vilayette ayrıca birkaç ay önce açılmış olan bir verem savaş dispanseri bulunmaktadır. Ve açıldığı günden itibaren burada 1000’den fazla hasta muayene olmuştur.
Fotoğraf: Fatih Şahiner URL: http://wowturkey.com/ t.php?p=/tr509/fatih_sahiner_Bugu_Sandigi.jpg
kaçmaması için keçe kullanılır. Kazan su ile doldurulup ocak yakılır. Sandığın içindeki ızgaralara elbise ve eşyalar yerleştirilir. Kazanla sandık arasından buhar çıkmaya başlayınca çengellerle sıkıştırılır. Yarım saat beklendikten sonra eşya çıkarılır. Dezenfeksiyon tamamlanmıştır.”*
Bu merkez hastanesi ve dispanserinin yanı sıra, Vakfıkebir’de 5 yataklı bir dispanser bulunmaktadır. Bu dispanser hükümet tabibinin idaresinde olup bir sıhhiye memuru ve hademesi bulunmaktadır. Ayrıca, Of ve Maçka’da da 1 tabip, 1 sıhhiye memuru ve 1 hademeden oluşan 5 yataklı bir dispanser bulunmaktadır. Akçaabat ve Sürmene’de ise 1 tane buğu sandığı bulunmaktadır. (İnce F.). “Buğu sandığı bir kazan ile bir sandıktan ibarettir. Kazan, mutfaklarda kullanılan yemek kazanıdır. Bir ocağa gömme olarak yerleştirilir. Üzerine bir yüzü kazanın ağzı genişliğinde dairesel olarak delinmiş tahta sandık ters olarak konur. Kazan ile sandık arasından buhar
Biz Eskiden Ne İdik...
17
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
TRABZON'DA SAĞLIK Gureba Hastanesi
O
smanlı Devleti’nin, yeniden yapılanma sürecinde kurduğu ilk hastane olan askeri hastanelerin ardından sivil halkın, özellikle de fakir-fukaranın yararlanması amacıyla Gureba Hastanelerinin açılmaya başlandığı görülmektedir. İnşa edilen ilk hastane, 1847 yılında açılan İstanbul’daki Vakıf Gureba Hastanesi’dir. Bu hastaneyi takiben Osmanlı coğrafyasının pek çok yerinde gurebaya hizmet vermek üzere hastaneler açılmıştır. Trabzon Vilayeti’ne bağlı Canik/Samsun’daki gureba hastanesi de bunlardan birisidir. 19.yüzyılın sonlarında inşasına başlanılmış olan gureba hastanesi halktan toplanan yardımlarla inşa edilmiştir. Gureba hastanesinin inşası devam ederken adının, padişahın yirmi beşinci cülus yıldönümüne izafeten “Hamidiye Hastahanesi” olması kararlaştırılmıştır.
Fotograf: R. Vadala, Samsoun Passe-Present-Avenir, 1934
Trabzon’da Gureba Hastanesi adına, ilk kez 1888’de rastlanmaktadır. Nerede kurulduğu, hangi şartlarda hizmet verdiği, kaç yatağı bulunduğu ve kaç hekimi olduğu konusunda yeterli bilgiye sahip olmadığımız Trabzon Gureba Hastanesinin 1888-1892 tarihleri arasında müdürlük görevinin Ahmet Efendi tarafından yürütüldüğü anlaşılmaktadır. 1892’de, hastane kadrosunda Abdüllatif Efendi adlı bir cerrahın bulunması bize, bu hastanede bazı ameliyatların yapıldığını söyleme imkanı vermektedir. Nitekim 1906 tarihli Trabzon Vilayet Gazetesindeki bir haberde, Belediye tabipleri Dr. Eframidi ve Dr. İsitaro Efendilerin bu hastanede başarılı bir “fıtık” ameliyatı yaptıkları belirtilmektedir. Trabzon Gureba Hastanesinin bu tarihten sonraki faaliyetleri hakkında yeterli bilgi bulunmamaktadır. 1916 Rus işgalinden sonra hastanenin ödeneğinin kesildiği bazı kayıtlarda geçmektedir.
Biz Eskiden Ne İdik...
18
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Fotograf: R. Vadala, Samsoun Passe-Present-Avenir,
Biz Eskiden Ne İdik...
19
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
TRABZON'DA SAĞLIK Askeri Hastane
T
anzimat’tan sonra, Osmanlı Devleti’nin yeniden yapılandırılma sürecinde, Karantina Teşkilatının kurulmasından sonra Askerî Tıbbiye açılarak ordunun sağlık sorunlarına çözüm aranmıştır. Erdoğdu Mahallesinde, 1883 yılında Trabzon halkının da desteğiyle Trabzon’daki ilk hastane olan “Askerî Hastane” yaptırılmıştır. Hastanede askerler dışında fakir halka da sağlık hizmeti verilmiştir.
Askerî Hastane* *Trabzon Kent İçi Kültür Varlıkları Envanteri
Biz Eskiden Ne İdik...
20 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Biz Eskiden Ne İdik...
21
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
TRABZON'DA SAĞLIK Akritiu Hastanesi
1
900’lerin başında Boztepe’de, bugünkü Kemik Hastalıkları Hastanesi’nin yerinde Akritiu adlı zengin bir Rum tarafından, akrep zehirlemesinden ölen çocuklarının anısına bir çocuk hastanesi yaptırılmıştır. Kurulduğu yıllarda hastanenin müdürlüğünü bir süreliğine Dr. Jozef Yorgiyadi Efendi yürütmüştür. Dönemine göre oldukça modern donanıma sahip bu hastanede, önemli ameliyatların yapıldığı bilinmektedir. Hastanenin bahçesinde bir çocuk rölyefi (kabartma) de bulunuyordu. Hastane daha sonraki yıllarda yanmış olup bahçesindeki rölyef bugün Ayasofya Müzesinin bahçesinde sergilenmektedir.
Çocuk rölyefi
Acritiu Hastanesi
Biz Eskiden Ne İdik...
22
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Acritiu adlı Rum tarafından yaptırılan Acriteon Hastanesi
Acritiu Hastanesi
Biz Eskiden Ne İdik...
23
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
TRABZON'DA SAĞLIK Memleket Hastanesi
M
uhacirlikten sonra Hilal-i Ahmer Sıhhat İmdadiyesi, 1920 yılında Trabzon’a gelerek “Memleket Hastanesi”ni açmıştır. Bu hastanenin, bugün Ortahisar Kaymakamlığı olarak kullanılan binada, faaliyet gösterdiği düşünülmektedir. 1930 yıllarda bina sağlık müzesi olarak kullanılmıştır. Trabzon’da 1920 yılında, Memleket Hastanesi adı altında daha önce Hilal-i Ahmer’e ait olan bir mekanda hastane açılmıştır. 1921 yılında 65 yataklı olan bu hastane bir takım düzenlemeler yapılmıştır. 1923 yılında, hastanenin işleyişi ile ilgili olarak Op. Dr. Cemil Şerif Bey tarafından Vilayet makamına ayrıntılı bir rapor vermiştir. Bu düzenlemeye göre Memleket hastaneleri Mart 1923 tarihinden itibaren birer numune hastanesine dönüştürülerek, hastane yönetimlerinin “idare-i hususiyeler (özel idare)” tarafından yerine getirilmesine ve harcamalarının da yine “idare-i hususiye” tarafından karşılanmasına Sıhhiye Vekaletince karar verilmiştir. Bu nedenle 1920 yılı Mayısında kurulan Trabzon Memleket Hastanesi 1923 Mart’ında bugünkü Numune Hastanesinin temelini teşkil edecek şekilde fonksiyonunu tamamlamıştır. Akritiu Hastanesi, sahibinin ülke dışına çıkması üzerine metruk halde kalan bina, 1924 yılından itibaren Memleket Hastanesi’ne dönüştürülmüş ve hastane bugünkü Kemik Hastalıkları Hastanesi’nin yerindeki binaya taşınmıştır (Usta V.).
Memleket Hastanesi* Uzun Sokak, Günümüzde Trabzon İl Kültür ve Turizim Müdürlüğü tarfından kullanılmaktadır. *Fotoğraf: Atilla Alp BÖLÜKBAŞI “Anılarda Trabzon Kitabı”
Biz Eskiden Ne İdik...
24 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Memleket Hastanesi* Uzun Sokak, Günümüzde Ortahisar Kaymakamlığına ait
Biz Eskiden Ne İdik...
25
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
TRABZON'DA SAĞLIK Numune Hastanesi
M
erkezî idare tarafından yönetilen ve harcamaları karşılanan Memleket Hastaneleri Mart 1923 tarihinden itibaren, Numune Hastanesine dönüştürülerek hastane yönetimlerinin “idare-i hususiyeler” tarafından yerine getirilmesine ve harcamaların da yine “idare-i hususiyeler” tarafından karşılanmasına, Sıhhiye Vekaletince karar verilmiştir. 1924 yılında Trabzon’da Numune Hastanesine dönüştürülen Memleket Hastanesi, genel idare ve bütçeden ayrılarak, İl Özel İdaresine bağlanmıştır. 3. Genel Müfettiş olarak Trabzon’a gönderilen Tahsin Uzer, Trabzon’u bölgenin sağlık merkezi haline getirmek amacıyla 1937 yılında Numune Hastanesi için bir arsa temin edip binanın yapımına başlamıştır. Araya II. Dünya Savaşı yıllarının girmesi nedeniyle hastanenin açılışı gecikmiş, ancak 24 Temmuz 1947 yılında gerçekleşebilmiştir. Trabzon’da en kapsamlı ve çağdaş olanaklara sahip Numune Hastanesi, dönemin Sağlık Bakanı Dr. Behçet Uz’un da katıldığı ve binlerce halkın iştirakiyle düzenlenen bir törenle açılmıştır. Bakan açılış töreninde yaptığı konuşmada; hasta ücretlerinin 7,5 ve 5,2 Lira olarak belirlendiğini ancak yoksulların Başhekim tarafından düzenlenecek bir belge ile ücretsiz tedavi edileceğini bildirmiştir. Hastanenin ilk Başhekimliğine Ziver Meçsi, Dahiliye Mütehassıslığına İhsan Bey, Göz Mütehassıslığına Münir Bayrak, Röntgen Mütehassıslığına ise Suat Esat Berkmen atanmıştır.
1930’lu yılların sonlarına doğru ise Numune Hastanesinin yapım çalışmalarına başlanmıştır. 3. Genel Müfettiş olarak Trabzon’a gönderilen Tahsin UZER’in, 1937 yılında bir arsa (Kavakmeydan mahallesinde yaklaşık 36000m2) temin etmesi ve ardından bina yapım çalışmalarına başlanmış olması büyük bir adım olsa da, 2. Dünya Savaşı yıllarının araya girmesi ile hastanenin açılışı gecikmiştir. 250 yataklı hastanenin açılışı, dönemin Sağlık Bakanı Dr. Behçet UZ’un katılımıyla 24 Temmuz 1947 yılında gerçekleşmiştir. Bakan, açılış töreninde yaptığı konuşmasında, hasta ücretlerinin 5,2 lira olarak belirlediğini ancak yoksulların başhekim tarafından düzenlenecek bir belge ile ücretsiz olarak tedavi edileceğini bildirmiştir. Hastanenin ilk Başhekimliğine Ziver MESCİ, Dahiliye Mütehassıslığına İhsan Bey, Göz Mütehassıslığına Münir BAYRAK, Röntgen Mütehassıslığına ise Suat Esat BERKMEN atanmıştır. 2005 yılı Kasım ayından itibaren Eğitim ve Araştırma Hastanesi olarak hizmet veren hastanenin adı 2012 yılında Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi olarak değişmiştir. 2013 yılından itibaren Yomra Kaşüstü’nde ki 27000 m2 lik kampüs alanı içerisinde, 435 yataklı ana hizmet binasında hizmet vermekte, İnönü Mahallesi, Maraş Caddesindeki Numune Kampüsünde 230 yatak kapasitesiyle Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları branşlarında hizmet vermektedir.
Biz Eskiden Ne İdik...
26 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Biz Eskiden Ne İdik...
27
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
TRABZON'DA SAĞLIK
Numune Hastanesi, Stadyum, Kapalı Spor Salonu, Trabzon lisesi ve önde Erkek Sanat Okulu 1965
Biz Eskiden Ne İdik...
28 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Numune Hastanesi açılış haberi* *Trabzon Şehrengizi Kitabı
Biz Eskiden Ne İdik...
29 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
TRABZON'DA SAĞLIK
Numune Hastanesi
Fotoğraflar: Mustafa Reşat SÜMERKAN
Biz Eskiden Ne İdik...
30 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Göğüs Hastalıkları Hastanesi
G
öğüs Hastalıkları Hastanesi, 1956 yılında açılmış olup, 1974 yılında bir blok daha yapılmış ve bir süre Tıp Fakültesi olarak hizmet vermiştir. Bu blok, 2008 yılında yeniden restore edilerek Kalp Damar Cerrahisi Eğitim ve araştırma Hastanesi olarak faaliyete sokulmuştur. İki hastane 2009 yılından itibaren birleştirilerek “Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ahi Evren Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi” ismiyle faaliyetine devam etmektedir.
Soğuksu’da Göğüs Hastalıkları Hastanesi’nin inşaatı Yıl: 1957 Arşiv: Turgay Mürtezaoğlu
Göğüs hastalıkları hastanesi
Biz Eskiden Ne İdik...
31
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
DİĞER SAĞLIK HİZMET KURUMLARI
T
rabzon’da faaliyet gösteren eczaneler hakkında ilk bilgi 1903 yılına aittir. Aynı tarihte kent merkezinde, 7 eczane olduğu tespit edilmiştir. Bunlar; Uzunsokak’ta Çıkaryan Kerabet Efendi, Jan Papadapulos Efendi, Nikolaki Foskolo Efendi, Sürmeliyan Karabet Efendi, Meydan-ı Şarki’de Nihabetyan Minas Efendi, Timota Maranko Efendi, Taksim karşısında Boğos Efendi ve Ermeni Murahhashanesi (Elçilik) civarında Sürmeliyan İstepan Efendi’ye ait eczanelerdir. 1908 yılında ise “Eczane-i Osmani” adıyla Ortahisar’da ilk Türk eczanesi açılmıştır. Eczane sahibi, Saruhan ailesi yakın tarihimizde ülkemizdeki ilk katküt (cerrahi dikiş ipi) fabrikasını kurmuştur. Bu eczanede Tıbbiye-i Şahaneden mezun Şahap Bey ve Eczacı Yüzbaşı Süleyman Bey hasta muayene etmişlerdir. 1908 yılındaki önemli bir diğer gelişme ise ilk ecza deposunun açılma girişimidir. Aynı yıl, Ömer Dursun tarafından “Şifa Eczanesi” açılmıştır. Ömer Dursun Trabzon’da 1910 yılında çıkan “Hekim” adlı bir gazetenin sorumlu müdürlüğünü yapmaktaydı. 15 günlük periyotlarla yayımlanan ve dönemin en önemli sağlık sorunu olan salgın hastalıklarla mücadeleye yönelik yazılar kaleme alınan Hekim gazetesi, toplam olarak iki yılda 48 sayı yayımlanmıştır. İstanbul dışında yayımlanan ilk tıp dergilerinden biridir. Yüzyıl önce Trabzon’da yayımlanan Anadolu’nun ilk tıp dergilerinden biri olan Hekim gazetesi, yine ilimizde uzun zamandan beri hekimlik yapan Dr. Mustafa Çulfaz tarafından transkribe edilerek orijinaliyle birlikte Serander Yayınevi ve Trabzon Tabip Odası işbirliğiyle 2007 yılında yayımlanmıştır.
Hekim Gazetesi - 1910
1920’lere gelindiğinde eczane sayısında önemli bir artış meydana gelmiş ve Trabzon’da bir Eczacılar Cemiyeti kurulmuştur. Bilinen ilk tahlil laboratuvarı yine aynı yıllarda Kimyager/Eczacı Mehmet Tevfik Bey tarafından açılmıştır.
Biz Eskiden Ne İdik...
32
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Eski SSK Ek Binası (Doğum Evi)* *Fotoğraf: Mustafa Reşat SÜMERKAN-2008 Hamamizade İhsan Bey Kültür Merkezi Yanı
Biz Eskiden Ne İdik...
33
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
TRABZON İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ TARİHÇESİ
T
rabzon vilayeti, konumu ve liman kenti olması nedeniyle ile Cumhuriyet döneminde merkezî idare aracılığıyla yürütülen sağlık hizmetlerinde “pilot bölge” özelliği göstermekteydi. Trabzon’da kurulan sağlık kuruluşları sadece şehre değil aynı zamanda çevre illerin halkına da hizmetle yükümlü kılınmıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında, külliyelerden hastanelere dönüştürülen kurumlar, Sağlık Müdürlüğünün koordinasyonu ve denetiminde büyük kuruluşlar haline gelmiştir. Cumhuriyet'in kurulmasından önce sağlık hizmeti Trabzon Belediyesi tarafından sunulmaktaydı. Cumhuriyet'in kurulması ile birlikte Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü valilik bünyesinde “Sıhhat ve İçtimai Muavenet Müdürlüğü” olarak hizmete başlamıştır.
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü Binası Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü, ilk kurulduğunda şu an Tanjant yolunun meydan tarafında Cudibey yanındaki, 3 katlı müstakil binada, 1980 yılı öncesinde de Tabakhane’deki 01 No’lu Toplum Sağlığı Merkezi (Ana Çocuk Sağlığı Aile Planlaması Merkezi Baştabipliği) binasında, 1988-2014 yılları arasında ise şu anki valilik binasında hizmet vermiştir.
Biz Eskiden Ne İdik...
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü İlk Binası* *Fotoğraf: Mustafa Reşat SÜMERKAN-2005 Tanjant Cudibey yanı
34
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü ikinci binası
Biz Eskiden Ne İdik...
35
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü üçüncü binası (Eski Ana Çocuk Sağlığı binası)
BİNANIN SALNAME KAYITLARI KİMLİK BİLGİLERİ İLİ İLÇESİ ADRESİ TESCİL DURUMU
: TRABZON : MERKEZ : UZUNSOKAK NO: 139 : ANITSAL
GENEL BİLGİLER YAPI TÜRÜ : KONAK YAPILDIĞI DÖNEM / Y. TARİHİ : OSMANLI /? SAHİBİ :?
YAPIM TEKNİĞİ YAPI MALZEMESİ ÖZGÜN İŞLEVİ GÜNÜMÜZ İŞLEVİ PAFTA ADA PARSEL DİĞER ADLARI
Biz Eskiden Ne İdik...
: YIĞMA : TAŞ : KONUT : İDARİ YAPI : 37 : 200 : 97 : TÜRKOCAĞI, CUMHURİYET HALK FIRKASI, TRABZON 1 NOLU SAĞLIK OC.
36 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Tabakhanede bulunan Türk Ocağı binası olarak kullanılmış ve 1930 yılında Mustafa Kemal ATATÜRK bu bina da misafir olarak konaklamıştır. Daha sonra Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü Üçüncü binası olarak kullanılmıştır.
Biz Eskiden Ne İdik...
37
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
TRABZON İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü, Ağustos 2014 yılından bu yana, Gülbaharhatun Mahallesi, Ahmet Can Bali Sokakta bulunan hizmet binasında faaliyet göstermektedir. Ana binanın bulunduğu yerleşkede, 2 ek bina daha bulunmaktadır.
Biz Eskiden Ne İdik...
38 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Biz Eskiden Ne İdik...
39 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
TRABZON İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜN’DE GÖREV YAPMIŞ SAĞLIK İL MÜDÜRLERİ
Dr.Cevdet ŞAKİR 1930-1931
Dr.Fuat ŞAHİNLER 1932-1932
Dr.Mahir ÖZBİLGİN 1937-1938
Dr.Şahap AKIN 1938-1941
Dr.Şükrü GÖKEN 1941-1944
Dr.Cemil SONCAN 1944-1949
Dr.Kazım ÖMÜR 1950-1951
Dr.Muharrem BİLGİNER 1951-1953
Dr.Muharrem KARLIDAĞ 1953-1958
Dr.Emin KANSU 1958-1962
Dr.Edip SOMUNOĞLU 1962-1963
Dr.Mustafa SİNİROĞLU 1964-1966
Dr.Sebahattin ÖZORHAN 1967-1969
Dr.İsmail Hakkı DERVİŞ 1969-1972
Dr.Süleyman Kani ÇUBUKÇU 1972-1979
Dr.İsmet PİŞKİN 1980-1982
Dr.Erhan SEVYURT 1982-1982
Dr.Cumhur TOKER 1982-1983
Biz Eskiden Ne İdik...
40 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Dr.Mehmet USTA 1984-1987
Dr.Teoman İSMAİLOĞLU 1987-1988
Dr.Osman YILDIZLAR 1988-1989
Dr.Abdullah URALOĞLU 1989-1992
Dr.Mehmet USTA 1992-1993
Dr.Hakkı ÖZÇELİK 1994-1995
Dr.Mehmet TOPSAKAL 1995-1997
Dr.Abdullah URALOĞLU 1997-1999
Dr.Fatih NİYAZOĞLU 1999-2005
Dr.Şafak SÜNBÜL 2005-2008
Dr.Mustafa HAKYEMEZ 2008-2009
Dr.Halit ÇINARKA 2009-2010
Dr.Kemal SÜLEYMAN 2010-2017
Dr.MustafaYILMAZ 2017-2018
Dr.Kemal SÜLEYMAN 2018 VEKALETEN
Dr.Hakan USTA 2019 -
Biz Eskiden Ne İdik...
41
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
TRABZON İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜNE BAĞLI KURUMLAR
Ortahisar İlçe Sağlık Müdürlüğü
Akçaabat İlçe Sağlık Müdürlüğü
Araklı İlçe Sağlık Müdürlüğü
Arsin İlçe Sağlık Müdürlüğü
Of İlçe Sağlık Müdürlüğü
Yomra İlçe Sağlık Müdürlüğü
Biz Eskiden Ne İdik...
42 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
İLÇE DEVLET HASTANELERİ
Arsin İlçe Devlet Hastanesi
Çaykara Dr. M. İlhan Durgun İlçe Devlet Hastanesi
Düzköy İlçe Devlet Hastanesi
Köprübaşı Vali Recep Yazıcıoğlu İlçe Devlet Hastanesi
TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZLERİ Beşikdüzü Toplum Sağlığı Merkezi Çarşıbaşı Toplum Sağlığı Merkezi Dernekpazarı Toplum Sağlığı Merkezi Hayrat Toplum Sağlığı Merkezi Maçka Ali Kemal Aktürk Toplum Sağlığı Merkezi Sürmene Toplum Sağlığı Merkezi Tonya Toplum Sağlığı Merkezi Vakfıkebir Toplum Sağlığı Merkezi
Şalpazarı İlçe Devlet Hastanesi
Biz Eskiden Ne İdik...
43 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
TRABZON İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜNE BAĞLI KAMU HASTANELERİ Kaşüstü Ana Bina Kampüs
TC. Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilimleri Üniversitesi Kanuni Hastanesi
Biz Eskiden Ne İdik...
Numune Ek Bina Kampüs
44 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
TC. Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ahi Evren Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Biz Eskiden Ne İdik...
45 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Fatih Devlet Hastanesi
Biz Eskiden Ne İdik...
46 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Yavuz Selim Kemik Hastalıkları ve Rehabilitasyon Hastanesi
Biz Eskiden Ne İdik...
47 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Akçaabat Haçkalı Baba Devlet Hastanesi
Biz Eskiden Ne İdik...
48 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Ağız ve Diş Sağlığı Hastanesi
Biz Eskiden Ne İdik...
49 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Araklı Bayram Halil Devlet Hastanesi
Biz Eskiden Ne İdik...
50 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Of Devlet Hastanesi İnşaat halinde olan Of Devlet Hastanesi yeni binası 2021 yılında hizmete açılacak
Biz Eskiden Ne İdik...
51
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Ataköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi
Biz Eskiden Ne İdik...
52 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Maçka Ömer Burhanoğlu Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi
Biz Eskiden Ne İdik...
53
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Sürmene Devlet Hastanesi
Biz Eskiden Ne İdik...
54 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Tonya Devlet Hastanesi İnşaat halinde olan Tonya Devlet Hastanesi yeni binası 2021 yılında hizmete açılacak
Biz Eskiden Ne İdik...
55
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Vakfıkebir Devlet Hastanesi
Biz Eskiden Ne İdik...
56 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
TRABZON İLİNDEKİ ÜNİVERSİTE HASTANESİ
Karadeniz Teknik Üniversitesine bağlı Tıp Fakültesi Farabi Hastanesi
Biz Eskiden Ne İdik...
57
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
İLİMİZDEKİ ÖZEL HASTANELER
Medical Park Karadeniz Hastanesi
Biz Eskiden Ne İdik...
58 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Özel İmperial Hastanesi
Biz Eskiden Ne İdik...
59 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Medical Park Trabzon Hastanesi
Biz Eskiden Ne İdik...
60 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Özel 7M Hastanesi
Biz Eskiden Ne İdik...
61
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
TRABZON İLİNDEKİ ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ
Ayrıca ilimizde, 87 Aile Sağlığı Merkezi, 1 Halk Sağlığı Laboratuvarı, İl Ambulans Servisi Başhekimliğine bağlı Hava Ambulansı İstasyonu, Motosiklet Ambulans İstasyonu dahil; toplam 39 adet Acil Sağlık Hizmetleri (Ambulans Hizmetleri) İstasyonu bulunmaktadır. 01 Temmuz 2020 tarihinden itibaren ise 112 Çağrı Merkezi (Komuta Kontrol Merkezi)’miz, TC. İçişleri Bakanlığına bağlı Ortak Çağrı Merkezine devredilmiştir. Günümüzde yaşanan Covid-19 salgınıyla mücadele “tarih tekerrür eder” deyimini canlandıran durumlardan biridir ki; bundan 150 yıl önce Trabzon Belediyesi içinde hem Karantina Teşkilatı hem de Belediye Tabipliği oluşturulmuştur. Salgın hastalıklarla mücadele etmek amacıyla kurulan Karantina Teşkilatı 1872’de Müdürlüğe dönüşmüş ve bir de tabip istihdam edilmiştir. O yıllarda az sayıda hekim ve sağlık görevlileri ile sunulan sağlık hizmeti günümüzde kıyaslanamayacak sayıda sağlık profesyonelleri tarafından sürdürülmektedir.
Biz Eskiden Ne İdik...
62 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Biz Eskiden Ne İdik...
63 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
İLİMİZDEKİ SAĞLIK EĞİTİMİ VEREN OKULLAR • SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ • KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ • KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ • KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK HİZMERLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU • TRABZON ÜNİVERSİTESİ TONYA MESLEK YÜKSEKOKULU • AVRASYA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA BAĞLI SAĞLIK EĞİTİMİ VEREN MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSELERİ: • AKÇAABAT İBNİ SİNA MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ • ARAKLI YILMAZ ÇEBİ MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ • ARSİN MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ • BEŞİKDÜZÜ FARABİ MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ • ÇARŞIBAŞI MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ • ÇAYKARA CEVDET SUNAY MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ • ORTAHİSAR ATATÜRK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ • OF TAŞHAN MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ • MAÇKA KAYALAR MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ • SÜRMENE CEVDET CAVİT ŞENKAYA MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ • ŞALPAZARI AYTEN YILMAZ MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ • VAKFIKEBİR ÖMER NAKKAŞ MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ • ORTAHİSAR ÖZEL KUZEY MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ • AKÇAABAT ÖZEL UĞUR MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ
Biz Eskiden Ne İdik...
64 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
İLİMİZDEKİ SAĞLIK VERİLERİ Müdürlüğümüze bağlı kurumlarda; 523 uzman hekim, 289 pratisyen hekim, 129 diş hekimi, 50 eczacı, 2039 hemşire, 691 ebe, 2071 diğer sağlık profesyoneli ve 3719 sağlık dışı personel olmak üzere toplam 9520 personel ile sağlık hizmeti verilmektedir. Müdürlüğümüze Bağlı Kurumlarda Görevli Personel Durumu
Biz Eskiden Ne İdik...
65 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
İlimizdeki Üniversite ve özel kurumlarda görev yapan sağlık personeli durumu ise; 424 uzman hekim, 437 pratisyen hekim, 280 diş hekimi, 320 eczacı, 997 hemşire, 29 ebe, 673 diğer sağlık profesyoneli ve 1664 sağlık dışı personel olmak üzere toplam 4824 personel ile sağlık hizmeti verilmektedir.
Biz Eskiden Ne İdik...
66 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
808.974 nüfusu olan İlimizde tüm sağlık kuruluşlarına müracaat sayısı kişi başı 12,6’dır ve İlimizde sağlık hizmeti sunan personel sayısı 14.344’tür. İlimizdeki hastanelerin yatak sayısı: Kamu Hastaneleri: 2128
Üniversite ve Özel Hastaneler: 1144
Ayrıca İlimizde ayaktan ve yatarak hekime müracaat eden hasta (kamu ve özel) sayısı 8.869.690’dur. (2019).
Biz Eskiden Ne İdik...
67 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü Yayın Komisyonu Toplantısı 9 EKİM 2020
Biz Eskiden Ne İdik...
68 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü olarak koruyucu ve temel sağlık hizmetini en iyi şekilde sürdürmeye devam ederken bu hizmetin kalitesini arttırmak en önemli misyonumuzdur. Trabzon ve bölgesine hizmet vermesi planlanan 900 yatak kapasitesi olacak olan Trabzon Şehir Hastanesiyle de halkımıza kaliteli hizmet sunmaya devam edeceğiz. Tüm bunların doğrultusunda Trabzon Sağlık Müdürlüğünün temel amacı, Sağlık Bakanlığı politika ve hedeflerine uygun olarak, ilimizde, birey ve toplum sağlığını en üst düzeyde korumak, sağlık sorunlarına zamanında ve etkili çözümleri sunmak için, ulaşılabilir ve sürdürülebilir sağlık hizmetleri organizasyonu yapmaktır. İnsana ve çevreye saygılı, çağdaş bir yönetim anlayışı ve çalışma ortamında, yasal şartlar çerçevesinde kaliteli ve sürekli sağlık hizmeti sunulmasına önderlik ederek, bireysel ve toplumsal memnuniyetin arttırılması tüm Sağlık Müdürlüğü çalışanlarının temel hedefidir.
Sağlıklı hayat tarzının benimsendiği ve herkesin sağlık hakkına kolayca eriştiği Trabzon
Biz Eskiden Ne İdik...
69 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü
KAYNAKLAR 1. AKDUR R., Cumhuriyetten Günümüze Türkiye’de Sağlık Politikaları, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. 2. BÖLÜKBAŞI A., Anılarda Trabzon Kitabı, Serander Yayınları, S: 326-327, 2006. 3. ÇULFAZ M. (Derleyen), Anadolu’nun İlk Tıp Gazetelerinden HEKİM Kitabı, Serander Yayınevi ve Trabzon Tabip Odası Ortak Yayını, 2007. 4. DEMİRCİOĞLU S., Osmanlı Belgelerinde Trabzon, Trabzon Belediyesi Kültür Yayınları, S:234-235, 2008. 5. İNCE F., “Başbakan İsmet İnönü’ye Sunulan Rapora ve İnönü’nün Tespitlerine Göre 1935 Yılında Trabzon’un Durumu” Uluslararası Karadeniz İncelemeleri Dergisi 133. 6. KARABULUT U., Cumhuriyetin İlk Yıllarında Sağlık Hizmetlerine Toplu Bir Bakış: Dr. Refik Saydam’ın Sağlık Bakanlığı ve Hizmetleri (1925-1937), ÇTTAD, VI/15, (2007/Güz), s.s.151-160. 7. KARDEŞ O. N., Eski Fotoğraflarda Trabzon, Albüm 2, Çağlayan Basımevi, 2001. 8. ÖKSÜZ H., Atatürk Döneminde Trabzon’da Sağlık Hizmetleri, Uluslararası Karadeniz İncelemeleri Dergisi, S:75-90. 9. ÖZDEMİR Y. B., Trabzon Şehrengizi Kitabı, Mor Taka Kitaplığı Yayınları, 1. Cilt, 1. Baskı, S:220, 2011. 10. Tarihi Hastaneler Kitabı, Novartis Kültür Yayınları, 2009. 11. Trabzon Kent İçi Kültür Varlıkları Envanteri, Trabzon Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, S:203-204, 2010. 12. Trabzon Sağlık Müdürlüğü (MKYS) Müdürlük Kalite Yönetim Sistemi Standartları 13. Trabzon Vilayeti Salnamesi 1901, Trabzon Valiliği Yayınları, Cilt 19, 2008. 14. Sağlık Bakanlığı web sayfası tarihçe. URL: https://www.saglik.gov.tr/TR,11492/tarihce.html ET: 08.07.2020 15. Kızılay web sayfası tarihçe. URL: http://kizilaytarih.org/tarihce.html ET: 08.07.2020 16. İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü web sayfası tarihçe. URL: https://istanbulism.saglik.gov.tr/TR,49105/tarihce.html ET: 08.07.2020 17. Ankara İl Sağlık Müdürlüğü web sayfası tarihçe. URL: https://ankaraism.saglik.gov.tr/TR,68338/tarihce.html ET: 08.07.2020 18. USTA V., Tanzimat’tan Cumhuriyete Trabzon’da Sağlık. 19. Trabzon Vakfı web sitesi. URL: http://trabzonvakfi.org.tr/trabzon/cgi-bin/t?parm1%3DARA%26parm2=sonsuza+dek+batmayacak+bir+g%C3%BCne%C5%9F+gibi+do%C4%9Fan+Mustafa+Kemal+Atat%C3%BCrk ET: 08.07.2020 20. KARS Z.H., Tifüs, Bit ve Dr. Ahmet Fikri'nin Buğu Sandığı, URL: https://www.ttb.org.tr/TD/TD82/7.html ET: 08.07.2020
Biz Eskiden Ne İdik...
70 Trabzon İl Sağlık Müdürlüğü