Η υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην παραγωγή της παρούσας έκδοσης δεν συνιστά αποδοχή του περιεχομένου, το οποίο αντικατοπτρίζει αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών, και η Επιτροπή δεν μπορεί να αναλάβει την ευθύνη για οποιαδήποτε χρήση των πληροφοριών που περιέχονται σε αυτήν Αρ. αναφοράς: 2020 01 UK01 KA204 079163 Βιώσιμα Υπεύθυνη Διαχείριση PCX Computers & Information Systems LTD TRANSFORMATION TRAINING TO EMPOWER
Πίνακας
Βιώσιμη Υπεύθυνη Διοίκηση
Μετασχηματισμός
Διευθυντής
…….…………………………....21 Σχεδιασμός …………………………………..…...………………...……22 Διοργάνωση ……………………………………...………….………..…22 Κορυφαίος 22 Έλεγχος ……………………………………...……………….…….....…22 Ικανότητες και Δεξιότητες …………………………………….….……..23 Μαθησιακή Δραστηριότητα #2……………………………………...………....24 Λεπτομερής Μελέτη Περίπτωσης 25 Πρόσθετες Μελέτες Περιπτώσεων ………………………………..………….27 Περίληψη ……………………….……………………………………..…………….....29 Παραπομπές …………………….…………..………………………………………...31
περιεχομένων Εισαγωγή Έργου………………………………………………………………….....….3 Βιώσιμα Υπεύθυνη Διοίκηση Επισκόπηση 6 Η Θεωρία της Διοίκησης……………………………………………………….…....…9 Κύρια στοιχεία…………………………………………………………….……..10 Ο Διευθυντής…………………………………………………………………….11 Μαθησιακή Δραστηριότητα #1 11 Εξέλιξη της Διοίκησης 12 Ο δρόμος για τη Βιώσιμη Υπεύθυνη Διαχείριση ……………...……......…..13 Αειφορία ………………………………………………….……………........…..15 Κοινωνική Βιωσιμότητα …………………………….……………….….15 Περιβαλλοντική Αειφορία 15 Οικονομική Βιωσιμότητα ….………………..……………..…….….......15 Ευθύνη ………………………………………………………...……….............16 Ηθική ……………………………………………………………….………...….16
18
Διοίκησης …………………………………………..……..19
: Υπεύθυνος vs Παραδοσιακός
Το έργο TITAN: Σύνοψη Ο γενικός στόχος του έργου TITAN είναι να υποστηρίξει τους ιδιοκτήτες διευθυντές μικρών επιχειρήσεων και το προσωπικό
κατάλληλες βιώσιμα υπεύθυνες ηγετικές δεξιότητες και δεξιότητες καινοτομίας
μπορούν να
ως τρόπος επίτευξης στόχων βιώσιμης ανάπτυξης παράλληλα με την παροχή αξίας σε πελάτες και άλλα ενδιαφερόμενα
. Το έργο TITAN θα επιτύχει αυτόν τον στόχο
ενός προγράμματος
που θα αποτελείται από ένα σύνολο συμπληρωματικών μαθησιακών υλικών και πόρων, συμπεριλαμβανομένων : • Ένα σύνολο πινάκων ικανοτήτων, ή ενοτήτων, που σχετίζονται με διαφορετικές πτυχές της βιώσιμης υπεύθυνης ηγεσίας και καινοτομίας • Ένας αριθμός εκπαιδευτικού υλικού και πόρων (π.χ. flipbooks, οδηγοί βίντεο) • Ένα σύνολο εργαλείων αξιολόγησης για ιδιοκτήτες διευθυντές μικρών επιχειρήσεων και το προσωπικό τους • Μια ανοιχτή εκπαιδευτική πηγή βίντεο Το πρόγραμμα
εισαγωγής και
βιωσιμότητας
•
τα δυνατά σημεία και τους τομείς για ανάπτυξη εντός της επιχείρησής τους • Εξερευνούν διαδικασίες και πρακτικές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εφαρμογή και την ενσωμάτωση της βιωσιμότητας • Μάθουν από τις εμπειρίες διαφορετικών επιχειρήσεων και οργανισμών που έχουν εισαγάγει τη βιωσιμότητα στα επιχειρηματικά μοντέλα και τις διαδικασίες και πρακτικές τους. Μια σειρά θεμάτων, ή ενοτήτων, στηρίζουν το πρόγραμμα σπουδών ΤΙΤΑΝ, συμπεριλαμβανομένων : • Βιώσιμη υπεύθυνη διαχείριση • Επιχειρηματική κουλτούρα για βιωσιμότητα και καινοτομία • Επιχειρηματική ηθική στην ηγεσία και την καινοτομία • Ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στις επιχειρηματικές διαδικασίες • Υπεύθυνη επιχειρηματική καινοτομία • Ολιστικές προσεγγίσεις στην καινοτομία. 3
τους, ώστε να αποκτήσουν
που
εφαρμοστούν σε εργασιακό πλαίσιο,
μέρη
μέσω της ανάπτυξης και της παράδοσης
σπουδών
σπουδών ΤΙΤΑΝ θα δώσει τη δυνατότητα σε μικρές επιχειρήσεις και οργανισμούς να: • Προσδιορίζουν διαφορετικούς τρόπους
ενσωμάτωσης της
στα επιχειρηματικά τους μοντέλα
Αξιολογούν
και
Ενώ αυτά τα άρθρα, βιβλία και
παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες για την περίπτωση εισαγωγής και ενσωμάτωσης της βιωσιμότητας και γενικών συμβουλών και τεχνικών, μπορεί συχνά να είναι δύσκολο να προσπελαστούν και να ξεκαθαρίσουν τις πρακτικές συνέπειες για την εισαγωγή και την ενσωμάτωση της βιωσιμότητας, ιδιαίτερα για τους ιδιοκτήτες-διευθυντές μικρών επιχειρήσεων και το προσωπικό τους. Υπάρχει έλλειψη προσαρμοσμένων πόρων ή πόρων με γνώμονα τη ζήτηση που μπορούν να βοηθήσουν
νέους τρόπους
και
σε καινοτόμες, βιώσιμες λύσεις» (Sustainability Leadership Institute, 2011) Αυτό το Flipbook Τα τελευταία πέντε περίπου χρόνια, έχει δημοσιευθεί ένας αυξανόμενος αριθμός άρθρων, βιβλίων και εγγράφων σχετικά με διάφορες πτυχές του τρόπου με τον οποίο οι μικρές επιχειρήσεις μπορούν να ενσωματώσουν τη βιωσιμότητα στα επιχειρηματικά τους μοντέλα και σε συγκεκριμένες επιχειρηματικές διαδικασίες και πρακτικές. Αυτά προέρχονται από ακαδημαϊκά ιδρύματα, ερευνητικά ιδρύματα, φορείς πολιτικής και επαγγελματικούς
τις
τη
των διαφορετικών ευκαιριών στο περιβάλλον εργασίας τους για την εισαγωγή της βιωσιμότητας και τη διαχείριση του ταξιδιού από την ιδέα στη δράση. Τα ΤΙΤΑΝ flipbooks έχουν σχεδιαστεί για να αντιμετωπίσουν αυτό το κενό. Υπάρχουν έξι flipbooks που σχετίζονται με τα βασικά θέματα που στηρίζουν το πρόγραμμα σπουδών ΤΙΤΑΝ και παρέχουν: • Μια προσιτή επισκόπηση της κατάστασης της τρέχουσας σκέψης. • Πληροφορίες από άλλες μικρές επιχειρήσεις που αναλογίζονται τι λειτουργεί καλά και λιγότερο καλά για την εισαγωγή και την ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στα επιχειρηματικά τους μοντέλα. • Πρόσβαση σε ασκήσεις για την υποστήριξη του προβληματισμού σχετικά με τη μάθηση και την ανάπτυξη δεξιοτήτων. • Πρόσβαση σε χρήσιμους πόρους για διάφορες πτυχές της εισαγωγής και της ενσωμάτωσης της βιώσιμης υπεύθυνης ηγεσίας και καινοτομίας. 4
Η ηγεσία της βιωσιμότητας ορίζεται ως «μια διαδικασία επιρροής που παρέχει κατεύθυνση, ευθυγράμμιση και δέσμευση και στοχεύει στην αντιμετώπιση κοινωνικών, περιβαλλοντικών και οικονομικών ζητημάτων για τη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου» (McCauley, 2014) και οι βιώσιμοι ηγέτες είναι «άτομα που αναγκάζονται να κάνουν μια διαφορά εμβαθύνοντας την επίγνωσή τους για τον εαυτό τους σε σχέση με τον κόσμο γύρω τους. Με αυτόν τον τρόπο, υιοθετούν
θέασης, σκέψης
αλληλεπίδρασης που καταλήγουν
φορείς
περιοδικά επιχειρήσεων και επιχειρηματικότητας.
έγγραφα
τις μικρές επιχειρήσεις να κατανοήσουν
τρέχουσες δυνάμεις και τους τομείς ανάπτυξης, να κατανοήσουν
σημασία
Τα flipbooks συμπληρώνονται από :
• Μια σειρά από βίντεο τύπου TEDx που αντανακλούν διαφορετικές πτυχές της βιώσιμα υπεύθυνης ηγεσίας και καινοτομίας. • Μια σειρά από δραστηριότητες μικρο μάθησης που σας παρέχουν την ευκαιρία να αξιολογήσετε τη δική σας κατανόηση, συμπεριφορές και δεξιότητες
. Αυτό το flipbook διερευνά τα τρία πεδία της Βιώσιμα Υπεύθυνης Διαχείρισης: βιωσιμότητα, υπευθυνότητα και ηθική. Θα μάθετε πώς να οδεύετε στην αλλαγή σε συστημικό επίπεδο, να υποστηρίζετε και να συγκεντρώνετε διαφορετικές απόψεις και προσεγγίσεις και να διαπραγματεύεστε συνεργατικές λύσεις. 5
διαχείριση είναι η ηθική. Η Βιώσιμα Υπεύθυνη Διοίκηση είναι μια ολοκληρωμένη προσέγγιση διαχείρισης που βασίζεται σε τρεις τομείς: βιωσιμότητα, υπευθυνότητα και ηθική. Από την άλλη πλευρά, ο Peter Drucker στο βιβλίο του «The Essential Ducker» λέει ότι «Η ευθύνη για τις κοινωνικές επιπτώσεις είναι ευθύνη διαχείρισης όχι επειδή είναι κοινωνική ευθύνη, αλλά επειδή είναι επιχειρηματική ευθύνη» [3] Αναδιατυπώνοντας το παραπάνω απόσπασμα, μπορούμε να πούμε ότι η ίδια η υπεύθυνη διαχείριση είναι ένας πλεονασμός, ένας περιττός «νέος» ορισμός που δεν προσφέρει καμία καινοτομία στη συνολική έννοια της διαχείρισης. Η ευθύνη για τον κοινωνικό αντίκτυπο της δραστηριότητας ενός διευθυντή
6
ζητήματα,
πρακτικές εργασίας και πολλά
για εταιρική κοινωνική ευθύνη σε πολλά
Αυτός είναι ο λόγος που οι διευθυντές αντιμετωπίζουν
ζητήματα βιωσιμότητας και ευθύνης. Μια άλλη σημαντική πρόκληση που συνδυάζεται με τη βιώσιμα υπεύθυνη
είναι το φυσικό ουσιαστικό συστατικό της καλής διαχείρισης και δεν χρειάζεται να δηλωθεί συγκεκριμένα. Πρέπει να επιτύχουν θετικό κοινωνικό αντίκτυπο ως ένα από τα βασικά καθήκοντά τους για τους οργανισμούς τους, να εντοπίζουν ενεργά τις κοινωνικές ανάγκες και να τις μετατρέπουν σε επιχειρηματικές ευκαιρίες.
Βιώσιμη Υπεύθυνη Διαχείριση - Επισκόπηση
Οι σημερινοί καταναλωτές απαιτούν από τις επιχειρήσεις με τις οποίες συναλλάσσονται να έχουν την ευθύνη να κάνουν τον κόσμο ένα καλύτερο μέρος για να ζουν, να εργάζονται και να παίζουν Ως εκ τούτου, η εταιρική κοινωνική ευθύνη είναι πιο σημαντική τώρα από κάθε άλλη στιγμή στην ανθρωπότητα. Η νέα γενιά καταναλωτών είναι έτοιμη να αγωνιστεί για αυτό που πιστεύει, όπως περιβαλλοντικά
ηθικές
άλλα. Υπάρχει ζήτηση
επίπεδα
όλο και περισσότερο
7 Στόχοι μάθησης Αυτό το flipbook θα εξηγήσει πρώτα τα κύρια στοιχεία της θεωρίας διαχείρισης και θα δείξει πώς πρέπει να αλλάξουν για την επίτευξη υπεύθυνων πρακτικών διαχείρισης. Κεντρικά ερωτήματα είναι: 1) Ποιοι είναι αυτοί οι τρεις τομείς της Βιώσιμα Υπεύθυνης Διαχείρισης: βιωσιμότητα, υπευθυνότητα και ηθική; 2) Πώς μπορείτε να εφαρμόσετε τη γνώση που αποκτήθηκε από αυτούς τους τρεις τομείς στις καθημερινές προκλήσεις της πραγματικής ζωής και να διευκολύνετε μεμονωμένες ενέργειες που μπορούν να οδηγήσουν σε αλλαγές σε συστημικό επίπεδο; 3) Πώς θα υποστηρίξετε και θα συγκεντρώσετε διαφορετικές απόψεις και προσεγγίσεις και πώς θα διαπραγματευτείτε συνεργατικές λύσεις σε σημαντικές προκλήσεις και προβλήματα;
8
Η Θεωρία της Διοίκησης 1 9
10 Η Θεωρία της Διοίκησης
Η
της διαχείρισης
ξεκάθαρη αποσαφήνιση
στοιχείων
.
είσοδοι
Σχήμα
της διαχείρισης Με βάση το Σχήμα 1, ορίζουμε τη Διοίκηση ως τη διαδικασία εργασίας με ανθρώπους και πόρους για την επίτευξη απόδοσης αποτελεσματικά, αποδοτικά και σύμφωνα με προκαθορισμένους στόχους [2] Για την επίτευξη των προκαθορισμένων στόχων, η διαδικασία διαχείρισης απαιτεί δύο εισόδους: ανθρώπους και πόρους. Οι προκαθορισμένοι στόχοι περιγράφουν το αναμενόμενο αποτέλεσμα της διαδικασίας διαχείρισης. Η διαδικασία διαχείρισης χαρακτηρίζεται από την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα των εκτελούμενων δραστηριοτήτων. Ως αποτελεσματικότητα θεωρείται η αναλογία μεταξύ εισροών πόρων και εκροών διαχείρισης και η αποτελεσματικότητα είναι ο βαθμός στον οποίο η διαδικασία διαχείρισης έχει συμβάλει στους προκαθορισμένους στόχους ΕΙΣΟΔΟΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΞΟΔΟΣ Άνθρωποι & Πόροι Προκαθορισμένοι στόχοι Καθιέρωση διαδικασιών Αποτελεσματικότητα / Αποδοτικότητα Επίδοση Επιτευχθέντες Στόχοι
Κύρια στοιχεία
κατανόηση
απαιτεί
των τριών βασικών
της διαχείρισης
Αυτά τα στοιχεία συγκεντρώνονται σε τρεις τομείς:
διαχείρισης, διαδικασία διαχείρισης και έξοδος διαχείρισης.
1: Τα τρία στοιχεία
11 Ο διευθυντής Ένας διευθυντής είναι υπεύθυνος για τη μετάφραση των στόχων του οργανισμού στα άτομα της ομάδας του. Θα πρέπει να κατανοεί τους ανθρώπους, να βεβαιωθεί ότι επιτυγχάνουν τις δυνατότητές τους και να τους επιτρέψει να εκπληρώσουν στόχους αντί να προσπαθήσουν να ελέγξουν τα πράγματα Ένας διευθυντής θα πρέπει να ενθαρρύνει την καινοτομία και τη δημιουργικότητα και να διατηρεί τους ανθρώπους με κίνητρα και ικανοποίηση. 3.3. Μαθησιακή Δραστηριότητα #1 Χρησιμοποιώντας τη μέθοδο εκπαίδευσης του καταιγισμού ιδεών, ξεκινήστε μια συζήτηση με τους εκπαιδευόμενους απαντώντας στις παρακάτω ερωτήσεις. Με
βάση τις απαντήσεις των εκπαιδευομένων, συγκρίνετε και αντιπαραθέστε τις με τις θεωρίες διαχείρισης στη βιβλιογραφία για να δείτε εάν η θεωρία συναντά την πράξη. • Κατά τη γνώμη σας, τι είναι η Διαχείριση; • Τι περιμένετε να κάνει ένας διευθυντής;
Εξέλιξη της διαχείρισης 2 12
: Βιωσιμότητα, Υπευθυνότητα και Δεοντολογία [2]. Επομένως, το επόμενο βήμα προς την υπεύθυνη διαχείριση είναι η αναδιαμόρφωση και η ενσωμάτωση της βιωσιμότητας, της υπευθυνότητας και της ηθικής στους πόρους, στους στόχους, στην αποτελεσματικότητα, στην αποδοτικότητα και στο αποτέλεσμα. Όλα τα στοιχεία θα πρέπει να δημιουργούν αξία για τους ενδιαφερόμενους και στους τρεις τομείς, και ταυτόχρονα, να επιτυγχάνουν ηθική αριστεία. Η Υπεύθυνη Διοίκηση θα πρέπει να περιλαμβάνει και τους τρεις κύριους τομείς, τη βιωσιμότητα, την ευθύνη και την ηθική, σε όλες τις πρακτικές διαχείρισης. Καθένας από τους τρεις τομείς παρέχει μια μοναδική προοπτική, αλλά οι τομείς επίσης επικαλύπτονται και αλληλοσυμπληρώνονται ως προς τις επιπτώσεις τους στη διαχείριση [2] Οι γενικές κατευθυντήριες γραμμές που παρέχονται από αυτά τα θέματα συνοψίζονται στο Σχήμα 2.
13 Η Εξέλιξη της Διαχείρισης Ο δρόμος προς τη Βιώσιμα Υπεύθυνη Διαχείριση Η Βιώσιμα Υπεύθυνη Διοίκηση είναι συνήθως γνωστή ως Υπεύθυνη Διοίκηση και οι επιχειρήσεις όπου εφαρμόζεται η Υπεύθυνη Διαχείριση ονομάζονται Υπεύθυνες Επιχειρήσεις. Η «Παραδοσιακή» Διοίκηση μπορεί να εξελιχθεί σε Υπεύθυνη Διοίκηση εάν κάθε στοιχείο της διοίκησης που αναφέρεται στην προηγούμενη παράγραφο μετατραπεί σε «υπεύθυνο» Αυτή η «υπευθυνότητα» ορίζεται με βάση τους τρεις τομείς της Υπεύθυνης Διαχείρισης
π.χ. ακολουθώντας την αρχή της μεγαλύτερης ευτυχίας που αντανακλάται στην ωφελιμιστική ηθική και στην αξία των ενδιαφερομένων μερών. Υπεύθυνος και βιώσιμος: π.χ. η ευθύνη των ενδιαφερομένων μερών ως μέσο για την επίτευξη του στόχου της βιωσιμότητας, όπως αναφέρεται στο ISO 26000. Ηθικός και βιώσιμος : π.χ. ακολουθώντας μια αυστηρή προσέγγιση περιβαλλοντικής ηθικής που καθιστά την περιβαλλοντική βιωσιμότητα κυρίαρχη αξία των ενδιαφερομένων μερών
14 Σχήμα 2: Τομείς Υπεύθυνης Διαχείρισης [2], ©Cengage Learning, 2015 04 02 03 ΗΘΙΚΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑ 01 05 06 07 Τύπος # Παραδειγματική περιγραφή 1 2 3 4 5 6 7 8 Υπεύθυνος Προχωρημένα υπεύθυνος Αναδυόμενα υπεύθυνοι Ανεύθυνος Πρωταρχικός: Βιώσιμος, υπεύθυνος, ηθικός Υπεύθυνος και ηθικός:
και μέρος της βελτιστοποίησης της αξίας των ενδιαφερομένων μερών. Ηθική: Ηθικά άριστη. Υπευθυνότητα: Βέλτιστη αξία ενδιαφερομένων. Βιωσιμότητα: Βέλτιστο Triple Bottom Line Ανεύθυνος: Μη βιώσιμος, ανεύθυνος, ανήθικος.
Βιωσιμότητα Η βιωσιμότητα είναι η δραστηριότητα διαχείρισης που πρέπει να οδηγήσει σε ένα υγιές, θετικό τριπλό αποτέλεσμα που προστατεύει, δημιουργεί και διατηρεί την κοινωνική, περιβαλλοντική και οικονομική επιχειρηματική αξία Η πρακτική διαχείρισης πρέπει να περιλαμβάνει τριπλή βελτιστοποίηση. [2] Με έναν απλούστερο ορισμό, βιωσιμότητα σημαίνει ικανοποίηση των δικών μας αναγκών χωρίς να διακυβεύεται
15
η ικανότητα των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες, σε φυσικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς πόρους Η αειφορία δεν είναι μόνο περιβαλλοντισμός. [5] Σχήμα 3: Triple Bottom Line [5] Η μέθοδος Triple Bottom Line [5] χρησιμοποιείται από οργανισμούς για την αξιολόγηση των κερδών τους μέσω των λύσεων εταιρικής βιωσιμότητας Η μέθοδος Triple Bottom Line ζητά από τις επιχειρήσεις να δουν, πέρα από την παραδοσιακή κατώτατη γραμμή της επιχείρησης, τα κοινωνικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά κέρδη που αποκομίζουν .
διοίκηση είναι λιγότερο ανταγωνιστική από ό,τι στην παραδοσιακή διαχείριση, καθώς η απόδοση επαναπροσδιορίζεται από τη σκοπιά των γενικών ενδιαφερομένων και όχι μόνο των μετόχων.
Ηθική
Η ηθική ορίζεται ως οι αποφάσεις της διοίκησης που πρέπει να είναι ηθικά επιθυμητές τόσο στη διαδικασία όσο και στο αποτέλεσμα Οι πρακτικές διαχείρισης θα πρέπει να περιλαμβάνουν ηθική λήψη αποφάσεων και να δημιουργούν ηθική αριστεία [2]. Στον σημερινό
16 Υπευθυνότητα Υπευθυνότητα είναι η δραστηριότητα διαχείρισης που οδηγεί στη βελτιστοποίηση της συνολικής αξίας των μετόχων, αντί της στενής εστίασης στη μεγιστοποίηση της αξίας των μετόχων. Όλες οι πρακτικές διαχείρισης πρέπει να περιλαμβάνουν τη βελτιστοποίηση της αξίας των ενδιαφερομένων [2] Αυτή η προσέγγιση υποστηρίζει ότι ένας οργανισμός (και οι διευθυντές σε όλα τα επίπεδα) είναι υπεύθυνος για τη δημιουργία αξίας για τους ενδιαφερόμενους (εργαζόμενους, προμηθευτές, πελάτες, κοινωνία, περιβάλλον κ.λπ.) όχι μόνο για τους μετόχους. Στο πλαίσιο της υπεύθυνης διαχείρισης, η λέξη υπάλληλος θα πρέπει να αντικατασταθεί από τον ευρύτερο όρο «ενδιαφερόμενο μέρος» («stakeholder»), προκειμένου να αναζητηθεί μια ισορροπία μεταξύ του προσανατολισμού προς τα ενδιαφερόμενα μέρη και της
προσανατολισμού της
.
σκέψης
απόδοσης
Η σχέση με την υπεύθυνη
πρέπει να λειτουργούν
διαφάνεια και
όλων των ενδιαφερομένων Η διοίκηση πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι η ηθική και η ακεραιότητα είναι ζωτικής σημασίας, καθώς μπορούν να μετατοπίσουν την οργανωτική νοοτροπία από τα βραχυπρόθεσμα κέρδη στη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα.
κόσμο υψηλής σύνδεσης, οι οργανισμοί
με
να λαμβάνουν υπόψη τα συμφέροντα
17 Σχήμα 4 Τομείς Βιώσιμα Υπεύθυνης Διαχείρισης Βιώσιμα Υπεύθυνη Διαχείριση Βιωσιμότητα Υπευθυνότητα Ηθική
Βιώσιμα Υπεύθυνη Διαχείριση 3 18
19 Μετασχηματισμός Διοίκησης Πώς μετατρέπουμε την παραδοσιακή διαχείριση σε υπεύθυνη διαχείριση; Σε προηγούμενες ενότητες, αναφερόμαστε στη δυνατότητα αλλαγής των τριών βασικών στοιχείων της διαχείρισης σε «υπεύθυνα» στοιχεία Αυτό σημαίνει ότι εισάγουμε πτυχές βιωσιμότητας, υπευθυνότητας και ηθικής σε αυτά τα στοιχεία. Το σχήμα 5 παρακάτω παρουσιάζει ολόκληρη την προσέγγιση σε αυτό. Βιώσιμα Υπεύθυνη Διαχείριση Εικόνα 5 Μετασχηματισμός διαχείρισης Παραδοσιακή Διαχείριση Υπεύθυνη Διαχείριση Πόροι ΕΙΣΟΔΟΣ Στόχοι ΕΙΣΟΔΟΣ Αποτελεσματικότητα ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Αποδοτικότητα ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Απόδοση ΕΞΟΔΟΣ Υπεύθυνοι Πόροι ΕΙΣΟΔΟΣ Υπεύθυνοι Στόχοι ΕΙΣΟΔΟΣ Υπεύθυνη Αποτελεσματικότητα ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Υπεύθυνη Αποδοτικότητα ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Υπεύθυνη Απόδοση ΕΞΟΔΟΣ Βιωσιμότητα, Υπευθυνότητα, Ηθική
και που δημιουργήθηκε, της εισροής και της αξίας των ενδιαφερομένων που δημιουργήθηκε και τα ηθικά ζητήματα που προέκυψαν και η ηθική αριστεία που επιτεύχθηκε σε όλη τη διαδικασία διαχείρισης [2]. Στο αποτέλεσμα της ροής διαχείρισης, η απόδοση της υπεύθυνης διαχείρισης είναι το προϊόν της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας της υπεύθυνης διαχείρισης
20
αξίας για τα ενδιαφερόμενα μέρη και ηθική αριστεία και στους τρεις τομείς (βιωσιμότητα, ευθύνη, ηθική) και οι υπεύθυνοι διαχειριστικοί πόροι είναι το κοινωνικό, περιβαλλοντικό και οικονομικό κεφάλαιο, οι εισροές των ενδιαφερομένων και το ηθικό κεφάλαιο [2] Η αποτελεσματικότητα της υπεύθυνης διαχείρισης μετριέται από την αξία της triple bottom line και την αξία των ενδιαφερομένων που δημιουργούνται και τον βαθμό ηθικής αριστείας που έχει επιτευχθεί, ενώ η αποτελεσματικότητα της
διαχείρισης μετράται από τους λόγους μεταξύ του κεφαλαίου της
line που χρησιμοποιήθηκε
το ολοκληρωμένο
διαχείρισης μπορεί να θεωρηθεί ως το υψηλότερο επίπεδο στην εξέλιξη της υπεύθυνης επιχειρηματικής σκέψης, καθώς ενσωματώνει τους τρεις κύριους τομείς της βιωσιμότητας, της ευθύνης και της ηθικής ως ξεχωριστά και εξίσου σημαντικά θεμέλια για την υπεύθυνη επιχείρηση.
Πώς ορίζουμε ως «υπεύθυνους» τους πόρους, τους στόχους, τις επιδόσεις κ.λπ.; Στο βιβλίο των Laasch O and Conaway R , “Principles of Responsible Management: Global Sustainability, Responsibility, Ethics” [2], μπορούν να βρεθούν οι ορισμοί όπου περιλαμβάνονται τρεις τομείς της υπεύθυνης διαχείρισης. Οι στόχοι της υπεύθυνης διαχείρισης θα πρέπει να στοχεύουν στη δημιουργία
υπεύθυνης
triple bottom
που επιτυγχάνεται. Αυτό
μοντέλο βιώσιμα υπεύθυνης
Στην υπεύθυνη διαχείριση, ο όρος stakeholder θα πρέπει να χρησιμοποιείται με την ευρύτερη έννοια για τους υπαλλήλους, τους προμηθευτές, τους πελάτες, κ.λπ., για να επιτευχθεί μια ισορροπία μεταξύ του προσανατολισμού των ενδιαφερόμενων μερών και της σκέψης προσανατολισμού της απόδοσης. Η απόδοση στην υπεύθυνη διαχείριση επαναπροσδιορίζεται σε σχέση με τους γενικούς μετόχους, αντί μόνο με τους μετόχους, και αυτό δημιουργεί ένα λιγότερο ανταγωνιστικό περιβάλλον από ό,τι στην παραδοσιακή διαχείριση. Οι πρακτικές που εφαρμόζονται στην υπεύθυνη διαχείριση δίνουν έντονο κίνητρο για τους εργαζόμενους, καθώς αυτές οι πρακτικές μειώνουν τους δυσαρεστημένους (π χ κακή φήμη, κακές συνθήκες εργασίας) και ενισχύουν αυτούς που ικανοποιούν (π.χ., νόημα της εργασίας, αυτοεκπλήρωση μέσω της εργασίας). Διευθυντής: Υπεύθυνος vs Παραδοσιακός Ποιος είναι ο υπεύθυνος διευθυντής; Ποια είναι τα καθήκοντά του; Ποιες δεξιότητες χρειάζεται ο υπεύθυνος διευθυντής; Πώς ο υπεύθυνος διευθυντής αλλάζει το εταιρικό περιβάλλον; Πώς ο υπεύθυνος διευθυντής σχεδιάζει, οργανώνει, καθοδηγεί και ελέγχει την υπεύθυνη επιχειρηματική απόδοση; Η διευθυντική διαδικασία μπορεί να χωριστεί σε τέσσερις λειτουργίες: Σχεδιασμός, Οργάνωση, Ηγεσία και Έλεγχος [6]
21
22
Ικανότητες και Δεξιότητες
Όπως φαίνεται στις προηγούμενες ενότητες, η υπεύθυνη διοίκηση επηρεάζεται από εσωτερικές συνθήκες που διέπουν τη δραστηριότητα μιας εταιρείας. Οι ιεραρχίες της εταιρείας είναι μόνο ένα παράδειγμα τέτοιων συνθηκών, αλλά επίσης μια σημαντική κατάσταση είναι η οργανωτική κουλτούρα. Εκτός από τις εσωτερικές συνθήκες, σημαντικό ρόλο παίζουν οι αρμοδιότητες ενός υπεύθυνου διευθυντή. Καθώς η υπεύθυνη διαχείριση εξελίσσεται από την παραδοσιακή διαχείριση, οι διευθυντές πρέπει επίσης να εξελιχθούν. Οι υπεύθυνοι
ανθρώπους
να γνωρίζει τον τομέα ευθύνης του και πώς να τους ευθυγραμμίσει με τους τρεις τομείς (βιωσιμότητα, ευθύνη, ηθική) και την ικανότητα να λειτουργεί μεθοδολογικά. Θα πρέπει να έχει συστηματική σκέψη για να αναλύει περίπλοκες καταστάσεις και να παρέχει επαρκή απάντηση. Επιπλέον, πρέπει να είναι σε θέση να λαμβάνει ηθικές, βιώσιμες και υπεύθυνες αποφάσεις Ένας υπεύθυνος διευθυντής θα πρέπει να έχει ενσυναίσθηση για θέματα ευθύνης για τα ενδιαφερόμενα μέρη και να έχει μια εναγκαλιστική στάση απέναντι στις υπεύθυνες πρακτικές διαχείρισης και την αλλαγή.
23
ικανοτήτων. Ένας επιτυχημένος υπεύθυνος διευθυντής απαιτεί ένα νέο σύνολο στάσεων, πεποιθήσεων, δεξιοτήτων και γνώσεων που, σε πολλές περιπτώσεις, είναι πολύ διαφορετικό από το σύνολο που έχει ένας παραδοσιακός διευθυντής
Ο υπεύθυνος διευθυντής θα πρέπει να είναι σε θέση να αλληλεπιδρά
διευθυντές θα πρέπει να αποκτήσουν ένα νέο σύνολο διοικητικών
.
με
(κοινωνικές ικανότητες),
24 Μαθησιακή Δραστηριότητα #2 Χρησιμοποιώντας τη μέθοδο εκπαίδευσης του καταιγισμού ιδεών, ξεκινήστε μια συζήτηση με τους εκπαιδευόμενους απαντώντας στην παρακάτω ερώτηση. Η συζήτηση θα δείξει εάν οι τρεις βασικές έννοιες έχουν γίνει κατανοητές ή όχι. Η Βιώσιμα Υπεύθυνη Διαχείριση έχει τρεις τομείς λειτουργίας : • Βιωσιμότητα, • Υπευθυνότητα και • Ηθική Τι καταλαβαίνετε για κάθε έναν από αυτούς τους τομείς;
Μια λεπτομερής μελέτη περίπτωσης 4 25
Μια λεπτομερής μελέτη περίπτωσης Ο Γιάννης, ο νέος Διευθύνων Σύμβουλος μιας μικρής λογιστικής εταιρείας διαδέχθηκε τον CEO που ήταν εκεί από τις πρώτες μέρες της εταιρείας και το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού της εταιρείας είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτόν. Ένα μεγάλο έργο ψηφιακού μετασχηματισμού
μέχρι στιγμής
Δοκίμασε μερικές παραδοσιακές προσεγγίσεις, οι οποίες έχουν βελτιώσει το συνολικό κλίμα, αλλά η αντίσταση εξακολουθεί να είναι υψηλή. Η λειτουργία σε έναν ρυθμιζόμενο τομέα κάνει τα πράγματα ακόμη πιο περίπλοκα, καθώς κάθε πρωτοβουλία αλλαγής αντιμετωπίζεται με καχυποψία και απροθυμία. Το προσωπικό φοβάται ότι ένα έργο ψηφιακού μετασχηματισμού μπορεί να οδηγήσει σε απολύσεις ή/και περικοπές μισθών. Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές θεωρίες διαχείρισης, η προσέγγιση της Υπεύθυνης Διοίκησης παρέχει ένα πλαίσιο που μπορεί να επιτρέψει σε ηγέτες και οργανισμούς να επιτύχουν υψηλό βαθμό επιρροής επιτρέποντάς τους να
26
έχει συμφωνηθεί με τους ιδιοκτήτες της εταιρείας ως ο τρόπος για να γίνει η εταιρεία πιο αποτελεσματική, πιο ανταγωνιστική και πιο βιώσιμη. Ωστόσο, οι πρωτοβουλίες του αντιμετωπίζουν δυσπιστία και όποιες αλλαγές προσπάθησε να
τη δράση. Πώς μπορεί ο Γιάννης να εφαρμόσει υπεύθυνες πρακτικές διαχείρισης και να πετύχει τους στόχους της εταιρείας; Ο Γιάννης θα έπρεπε προφανώς να ξεκινήσει με το γιατί Πρέπει να εξηγήσει γιατί το έργο μετασχηματισμού είναι σημαντικό και πώς θα βοηθήσει την εταιρεία να αναπτυχθεί και να είναι βιώσιμη για το μέλλον όχι μόνο των ενδιαφερόμενων μερών της αλλά και για την ευρύτερη κοινωνία.
εφαρμόσει
αντιμετωπίζουν αντίσταση.
εμπνεύσουν
Πώς θα επιτευχθεί αυτό; Στη συνέχεια, ο Γιάννης θα πρέπει να εμβαθύνει στον τρόπο υλοποίησης του έργου και να κάνει τους συναδέλφους του να αισθάνονται την άνεση ότι θα είναι μέρος της υλοποίησής του και της λήψης αποφάσεων. Ο Γιάννης θα πρέπει ουσιαστικά να παρουσιάσει τη διαδικασία
; Τέλος, ο Γιάννης πρέπει να αποκρυσταλλώσει το όραμα του τι πραγματικά θα επιτευχθεί με την υλοποίηση του έργου. Πρέπει να μεταφράσει τους άυλους κοινωνικούς, περιβαλλοντικούς και ηθικούς στόχους απόδοσης σε μετρήσιμους δείκτες απόδοσης, ώστε ο καθένας να μπορεί να καταλάβει τι πρόκειται να επιτύχει. Επιπλέον, ο Γιάννης πρέπει να δημιουργήσει μια συναισθηματική έκκληση με τους συναδέλφους του όντας συνεπής, αυθεντικός και ηθικός. Πρέπει να μεταφέρει ένα σαφές, συνοπτικό και συγκεκριμένο μήνυμα σχετικά με τις προκλήσεις βιωσιμότητας που αντιμετωπίζει ο οργανισμός και πώς μπορούν να ξεπεραστούν με την εφαρμογή του προτεινόμενου έργου.
27
κανάλια
και να καθιερώνει υπευθυνότητα. Αν και η εταιρεία έχει μια συγκεκριμένη ιεραρχία με διάφορα διευθυντικά επίπεδα, μπορεί να προωθήσει μια οργανική οργανωτική δομή έργου όπου η κοινωνική αλληλεπίδραση είναι ενεργοποιημένη και να παρέχει μια εξαιρετική προϋπόθεση για σύνδεση με τους ενδιαφερόμενους. Ποια θα είναι τα αποτελέσματα
Πρόσθετες Μελέτες Περιπτώσεων [1] https://link.springer.com/article/10.1007/s10551-021-04945-7 [2] https://www.unpri.org/private-markets/cycle-capital-implementing-a-
gas emissions measurement strategy/9641.article
που θα ακολουθήσει Θα πρέπει να εφαρμόζει κατάλληλα
επικοινωνίας, να αναθέτει καθήκοντα και ευθύνες
greenhouse
28
που απαιτείται στην κύρια
διαχείρισης βασίζεται στα παραδοσιακά τέσσερα καθήκοντα διαχείρισης του σχεδιασμού, της οργάνωσης, της καθοδήγησης και του ελέγχου, τα οποία εξελίσσονται γύρω από τη βιωσιμότητα, την υπευθυνότητα και την ηθική. Η υπεύθυνη λήψη αποφάσεων πρέπει να αξιολογεί την αξία των ενδιαφερομένων, τον τριπλό αντίκτυπο και την ηθική αξία που δημιουργείται από εναλλακτικές επιλογές Υπεύθυνη ηγεσία είναι η διαδικασία οικοδόμησης σχέσεων με τα ενδιαφερόμενα μέρη για να οδηγήσει στην εκπλήρωση ενός κοινού οράματος και στόχων.
29 Σύνοψη
προς την επίτευξη πιο υπεύθυνων εταιρειών, οικονομιών και κοινωνιών Ένας υπεύθυνος διευθυντής απαιτεί
Η υπεύθυνη διαχείριση είναι η διαχείριση που αγκαλιάζει τη βιωσιμότητα (τριπλή κατώτατη γραμμή), την ευθύνη (Αξία για τα ενδιαφερόμενα μέρη) και την ηθική (ηθικά ευνοϊκές αποφάσεις) Οι τρεις τομείς της υπεύθυνης διαχείρισης είναι: βιωσιμότητα, υπευθυνότητα και ηθική. Τα υπεύθυνα στελέχη μπορούν να βρίσκονται στο επίκεντρο ενός ενάρετου κύκλου αλλαγής για να προχωρήσουμε
ένα σύνολο ικανοτήτων που είναι διαφορετικό από το σύνολο
διαχείριση. Η διαδικασία υπεύθυνης
30
[1] https://insightssuccess.net/new-is/why-is-corporate-social-responsibilityimportant/
[2] Laasch O. & Conaway, R. (2015), Principles of Responsible Management: Global Sustainability, Responsibility, Ethics. Mason: Cengage
[3] Drucker, P. (2001). The essential Drucker. New York: Harper Collins.
[4] Sustainability Management System: The Triple Bottom Line, https://www.eraenvironmental.com/blog/sustainability management triple bottom line
[5] What is sustainability?
https://www.mcgill.ca/sustainability/files/sustainability/what-is-sustainability.pdf
[6] https://www.indeed.com/career-advice/career-development/basic-functions-ofmanagement
[7] https://study.com/academy/lesson/organic organizational structure definition examples-quiz.html
[8] McCauley, C. (2014) Making Leadership Happen, Center for Creative Leadership, Greensborough, North Carolina.
[9] Sustainability Leadership Institute (2011) Definition of Sustainability Leadership, cited in Visser, W. and Courtice, P. (2011) Sustainability Leadership: Linking Theory and Practice, Institute of Sustainability Leadership, University of Cambridge, Cambridge.
Παραπομπές 31
Εάν ενδιαφέρεστε να διαβάσετε περισσότερα για τη βιώσιμη ηγεσία και την καινοτομία, μπορείτε να βρείτε πρόσθετο εκπαιδευτικό υλικό από τον ιστότοπο του έργου TITAN. Ιστοσελίδα: TITAN | Project Transformation Training to Empower https://titan leadership.eu/ Η υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην παραγωγή της παρούσας έκδοσης δεν συνιστά αποδοχή του περιεχομένου, το οποίο αντικατοπτρίζει αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών, και η Επιτροπή δεν μπορεί να αναλάβει την ευθύνη για οποιαδήποτε χρήση των πληροφοριών που περιέχονται σε αυτήν. Αρ. αναφοράς: 2020 01 UK01 KA204 079163 32