9 minute read
Άποψη
του Γιώργου Κιβωτού
Advertisement
Πολύβουη η πόλη, μα κάτι έχει κρατήσει μέσα της, από την αρχοντιά εκείνων των εποχών, από τον παλμό που την χαρακτήριζε κάποτε. Τί κι αν τα πάντα έχουν αλλάξει... Αυτός δεν μπορεί να χάσει το δρόμο του. Με τίποτα... Ένα σημάδι εδώ, μιά γνωστή γωνία παρακάτω, σκόρπια σημεία αναφοράς, σκόρπιοι άνθρωποι, σκόρπιες αναμνήσεις... Δεν τον πήρε πολύ να φτάσει στη Μελαντία. Ούτε και δυσκολεύτηκε να ξεχωρίσει το σπίτι του. Έστεκε ακόμα, σε πείσμα των καιρών, δείγμα κλασσικής αρχιτεκτονικής της εποχής: διώροφο, με πλατιά ντουβάρια, περήφανα γείσα στα ακροπάρτερα της οροφής, βαριά παραθυρόφυλλα. Πίσω από το ξύλινο χαγιάτι που ξεπρόβαλε στο σοκάκι, ήταν το δωμάτιο που είχε γεννηθεί... Το ημερολόγιο έγραφε «15 Ιανουαρίου 1900»...
Ακριβώς από κάτω του και διαγώνια, δεσπόζει η χαρακτηριστική καμάρα που μέσα της φιλοξενεί την εξώπορτα. Το χρώμα των τοίχων, αν και ξεβαμμένο από το άγγιγμα του χρόνου, αποπνέει ένα άρωμα αρχοντιάς. Δεν χορταίνει να το κοιτάζει και να το αγγίζει, ψιλαφίζοντας τον σοφά των αναμνήσεών του. Αγγίζει την επιφάνειά του και του φαίνεται σαν να σκούρυνε η ώχρα επάνω στους ταλαιπωρημένους τοίχους του.
«Σαν να απορρόφησε μέσα της, τις φωτιές που είχαν ανάψει οι Τουρκαλάδες, έτσι όπως άθελά τους, αντανακλούσαν την πυρκαγιά και την καταστροφή πάνω τους...» σκέφτεται και βλέπει τον θείο του, τον Αλέξανδρο να πνίγεται μέσα στις φλόγες και να χάνεται για πάντα.
Θυμήθηκε τον πατέρα του που τον έστελνε στην Ευαγγελική Σχολή, αλλά εκείνος πού τον έχανες -πού τον έβρισκες, στη θάλασσα την έβγαζε. Σκληρή προπόνηση κάθε μέρα. Δεινός κολυμβητής. Οι αγώνες κολύμβησης, ήταν το μόνο που τον γέμιζαν. Κι όλη η πόλη είχε να μιλάει γι’ αυτόν, για την ομορφιά του, το αγαλμάτινο κορμί του κάθε που βούταγε μέσα... Κι αυτός, με κάθε απλωσιά του χεριού του, ένιωθε πως ερχόταν ένα ακόμη βήμα πιο κοντά στη μητέρα πατρίδα, καθώς έσκιζε τον ορίζοντα. Τότε, δεν ήξερε ότι το όνομά του, κάποια μέρα θα ορίσει τους ορίζοντες του πλανήτη που ήθελε να διασχίσει και ότι η τσιμινιέρα του, θα έκανε την Ελλάδα, γνωστή στα πέρατα της υφηλίου και τον ίδιο, τον απόλυτο εκφραστή του όρου «εφοπλιστής»...
Σφίγγει τη γροθιά του επάνω στον ώχρινο τοίχο, σαν να θέλει να περικλείσει μέσα της τις δεκαετίες που πέρασε μακριά του, τα χαμένα εφηβικά χρόνια, τα όνειρα που τα εκλεισαν μέσα τους τ’ αποκαΐδια του χρόνου... Σηκώνει το κεφάλι ασυναίσθητα, καθώς η γλυκιά αύρα διατρέχει τα μαδέρια του ξύλινου μπαλκονιού, κάνοντάς τα να αντηχούν σαν μπουρού βαποριού. Το βλέμμα του πέφτει επάνω σε μία επιγραφή, γραμμένη με μπογιά, πρόχειρα, με παχιά ακανόνιστα γράμματα: «SATILIK» («ΠΩΛΕΙΤΑΙ»)...
«Το σπίτι μου, πουλιέται... Τίποτα δεν αφήσανε όρθιο οι μπουνταλάδες...» ψιθυρίζει. Ρωτάει τριγύρω, να μάθει σε ποιόν ανήκει. Κάποιος του εξηγεί, ότι το οίκημα είχε χαρακτηριστεί ως «εγκαταλελειμμένο από τους Έλληνες» και συμφώνως της Συνθήκης της Λοζάννης το 1923, είχε παραχωρηθεί σε κάποιον Xασάν Kοτς. Κάποιος άλλος πάρακάτω, του σφύριξε ότι το σπίτι κατοικείτο μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’60 και ότι κάποιος ονόματι Eρντέν, απόγονος του Χασάν Κοτς, το έβγαλε στο σφυρί για κάτι παραπάνω από 18 εκατομμύρια δραχμές...
Να ’κανε καλά άραγε που ανέβηκε από την παραλία ως εδώ; Να ’ταν λάθος του, που ξύπνησε την Λερναία Ύδρα των αναμνήσεων; Ούτε κι αυτός ξέρει... Το ξημέρωμα θα τον βρεί να κάθεται αναπαυτικά στο σαλόνι του υπερπολυτελούς yacht του. Δίπλα σε ένα ποτήρι με ουίσκυ, ένα πούρο αφήνει διάχυτο το άρωμά του στο χώρο. Το βλέμμα του καρφωμένο πρός τη μεριά της Σμύρνης, που κι εκείνη ξαπλωμένη αναπαυτικά, ανάμεσα στην παραλία και χιλλιάδες φώτα, μοιάζει να έχει παραδωθεί στο απαλό νανούρισμα του Μπάτη...
Το μυαλό του βασανίζεται ακόμη από την ίδια σκέψη: ήταν σωστό μετά από τόσες δεκαετίες να ξαναπερπατήσει σ’ εκείνα τα μέρη που τον γέμισαν με θύμησες και νοσταλγία;
Ο καπνός από το πούρο παίζει, μοιάζει να είναι η μόνη ανέμελη συντροφιά του, δημιουργώντας σκιές κι αλλόκοτα σχέδια, καθώς από το πικ-απ, η φωνή της Ρόζα Εσκενάζι, έρχεται να κάνει την επίμονη αναρώτησή του, να μοιάζει σαν μαχαίρι που το γυρνάει ο ίδιος βαθιά μεσ’ την πληγή:
«Στο ’πα και στο ξαναλέω: στον γυαλό μην κατεβείς...».
Δεν ξέρει πια ούτε κι ο ίδιος, πού βρίσκεται, πού είναι...
Ούτε καν από πού είναι...
Όπως και η Ρόζα...
Σεφαρδίτισα ήτανε; Τουρκάλα ήταν; Εβραία; Για Ρωμιά;
«Σμυρνιά είμαι μπρε Αρίστο!», σαν να ακούστηκε μιά φωνή από τα βάθη της ακτής... «Τ’ ακούς; Σμυρνιά! ΣΜΥΡΝΙΑ, με κεφαλαία γράμματα, όπως κι εσύ μάτια μου, όπως κι εσύ...».
«Θα με θυμάται κανείς άραγε 120 χρόνια μετά;» σκέφτεται... (Εμείς πάντως, δεν σε ξεχάσαμε, αιώνιε Αρίστο...).
του Δημητρίου Π. Ηλιού*
Με κυρίαρχο αντίπαλο τον Covid-19 η Παγκόσμια Κοινότητα προσπαθεί να αντεπεξέλθει στους κινδύνους και τις αντιξοότητες της Υγείας και της Οικονομίας.
Η Ιατρική έρευνα απέδειξε οτι ήταν ικανή, σε μικρό σχετικά διάστημα, να ετοιμάσει Εμβόλια που θα θωρακίσουν την Ανθρωπότητα ώστε να αντιμετωπισθεί αυτή η σχεδόν εξωγήινη εισβολή.
Το γεγονός οτι ο εμβολιασμός δεν έχει “τρέξει” ικανοποιητικά τουλάχιστον στην Ε.Ε που μας αφορά άμεσα, οφείλεται κυρίως στην γνωστή αβελτηρία της Ένωσης, που ελπίζουμε και ευχόμαστε να ξεπεραστεί το συντομώτερο.
Όπως ήταν “φυσικό” απότοκος αυτής της επίθεσης ήταν οι Οικονομικοί κραδασμοί και οι στρεβλώσεις που περιλαμβάνουν και τη Ναυτιλία.
Σύμφωνα με την Global Trade Alert κατά τους 10 πρώτους μήνες της εποχής Covid-19, έγιναν 2031 πολιτικοοικονομικές κυβερνητικές παρεμβάσεις σε παγκόσμιο επίπεδο κατά 74% από την προηγούμενη χρονιά ή κατα 147% υψηλότερα απο την περίοδο 2015-2017 πριν από την κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων ΗΠΑ-Κίνας.
Με αιτία την Πανδημία αλλά και το συνεχιζόμενο υψηλό ποσοστό δασμολογικών και ή άλλου είδους φραγμών, το αποτέλεσμα ήταν, περισσότερες από 170 οικονομίες να αντιμετωπίζουν τώρα ασθενέστερη πρόσβαση σε ξένες αγορές ως προς τις εξαγωγές φορτίων, άρα να επηρρεαστεί το Εμπόριο και οι Ναυτιλιακές Μεταφορές.
Φραγμοί, όπως η διακοπή εισαγωγών άνθρακα της Κίνας απο την Αυστραλία διαμορφώνει τις μεταφορές προς το χειρότερο. Συγκεκριμένα, η Alphabulk newsletter αναφέρει ότι οι εξαγωγές άνθρακα μειώθηκαν πέρυσι κατά 30%. Αντιλαμβάνεται κανείς τι συμβαίνει, αφού τα μεγέθη φορτίων Άνθρακα ανέρχονται σε εκατομμύρια τόνους. Επίσης, η έκθεση αναφέρει οτι για το χαρακτηριστικό, λιμάνι της Αυστραλίας, Γκλάντστοουν, ανέφερε οτι ο Ιανουάριος, είναι ο τρίτος μήνας, χωρίς εξαγωγές προς την Κίνα, και το ίδιο απο άλλα λιμάνια της χώρας, αλλά, σε μικρότερη κλίμακα.
Οι εξαγωγές - άρα μεταφορές – προς την Ιαπωνία και την Ινδία αντιστάθμισαν κατα κάποιο τρόπο, μέρος των απωλειών.
Κατά τη Marine Traffic που καταγράφει σχετική χαρτογράφηση, δείχνει οτι ο κύριος Κινέζικος κόλπος-λιμάνι, Bohai, που ως γνωστόν είναι και ο μεγαλύτερος χώρος στάθμευσης φορτίων, παγκοσμίως, οι τερματικοί σταθμοί εχουν μετατραπεί, τους τελευταίους μήνες, σε τεράστιους αερομεταφορείς άνθρακα προς άλλα τοπικά λιμάνια.
Όλοι οι ενδιαφερόμενοι λοιπόν, αναμένουν να πραγματοποιηθούν οι φήμες περί επανάληψης μεταφορών μεγαλύτερων φορτίων Άνθρακα απο την Αυστραλία προς την Κίνα, ώστε να εξασφαλιστεί απασχόληση αντίστοιχων πλοίων.
Να σημειώσουμε οτι οι φραγμοί, εκτός απο πολιτική, στην πραγματικότητα υποκρύπτουν και τις οικονομικές αδυναμίες που έχουν δημιουργηθεί παγκοσμίως, αναφέροντας το τεράστιο οικονομικό αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί στις ΗΠΑ.
Η πιθανή πρωτοβουλία 13 μεγάλων Κεντρικών Τραπεζών αναδυωμένων αγορών, που αποφάσισαν να υιοθετήσουν κάποιες μορφές ποσοτικής χαλάρωσης, πολύ πιθανόν να δούμε την οικονομία της Κίνας και αλλων Ασιατικών χωρών, να αντιμετωπίσουν πιέσεις κατα την προσπάθεια περιορισμού δαπανών, ώστε να διατηρηθεί η χρηματικοπιστωτική σταθερότητα.
Σε διάφορες εκθέσεις αναφέρεται ότι, υπάρχουν 35 χώρες που κρίνεται ότι βρίσκονται σε κίνδυνο ή αντιμετωπίζουν κίνδυνο χρέους.
Ο αντίκτυπος όλων αυτών σε συνάρτηση με την παρουσία του Covid-19, θα συρρικνώσει ακόμη περισσότερο τις εξαγωγέςεισαγωγές και άρα τις Ναυτιλιακές μεταφορές που είναι και απο τους πλέον σοβαρούς μοχλούς της Οικονομίας.
* Διατελέσας εκλεγμένο Μέλος του ΔΣ του Baltic Exchange (2004-2008), Εμπνευστής του Baltic99 Questionnaire.
του Γιώργου Πανταγιά
Στον πολιτικό ανταγωνισμό ισχύει ένας κανόνας: Κερδίζει εκείνος που διατηρεί αυθεντική σχέση με την ζώσα πραγματικότητα. Το πλεονέκτημα αυτό επιδρά καταλυτικά στη διαμόρφωση και ενίσχυση των τάσεων και των ρευμάτων, τα οποία διαπερνούν το κοινωνικό σώμα.
Η ηγεσία η οποία μπορεί να ενσαρκώσει και να εκφράσει τις ανάγκες της εποχής της, διασφαλίζει απήχηση, επιρροή και κυριαρχία. Διαφορετικά, βρίσκεται σε δυσαρμονία με τις επικρατούσες αντιλήψεις – ιδεολογικοπολιτικές, ακόμη και πολιτισμικές.
Αν ανατρέξουμε στα όσα έχουν μεσολαβήσει τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, διαπιστώνουμε τις αυτονόητες αυτές παραδοχές. Το ίδιο παρατηρούμε και σήμερα μελετώντας όλες τις έρευνες της κοινής γνώμης.
Η επικράτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη ούτε τυχαία είναι ούτε παράδοξη. Η αποδοχή που απολαμβάνει δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας διαστροφής των πολιτών. Εύκολα ερμηνεύεται. Δεν χρειάζονται βαθυστόχαστες αναλύσεις. Ουσιαστικά πρόκειται για εξηγήσιμο γεγονός. Οφείλεται στις ιδέες και στις απόψεις τις οποίες πρεσβεύει ο πρωθυπουργός, καθώς και στον τρόπο που πολιτεύεται.
Η κεντρώα του ταυτότητα, τα πολιτικά ανοίγματα, η μεταρρυθμιστική του επαγγελία αποτελούν τα ισχυρά του όπλα. Επενδύοντας σ’ αυτά διευρύνει το ακροατήριό του. Ταυτόχρονα, τα χρησιμοποιεί προκειμένου να ελέγξει και να επιβληθεί στον συντηρητικό πυρήνα της Νέας Δημοκρατίας.
Με την κυβέρνηση άτυπου συνασπισμού που συγκρότησε –δεξιοί, κεντροδεξιοί, φιλελεύθεροι, κεντρώοι και κεντροαριστεροί- εξασθενεί και καταλύει τις παλιές φορτίσεις. Δημιουργεί γέφυρες επικοινωνίας με κοινωνικές και επαγγελματικές κατηγορίες, που με δυσκολία θα έστρεφαν το ενδιαφέρον τους σε ένα αμιγώς δεξιό σχήμα. Είτε για λόγους ιδεολογικούς, είτε διότι οι ιστορικές μνήμες είναι ισχυρές.
Τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων επιβραβεύουν τις στρατηγικές επιλογές του. Αποκρυπτογραφώντας εύστοχα τις τάσεις που καταγράφονται στην κοινή γνώμη, αντιλαμβανόμαστε ότι η κυριαρχία του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν είναι επίπλαστη. Πόσω μάλλον κατασκευασμένη, όπως διάφοροι φωστήρες σπεύδουν να υποστηρίξουν.
Αναμφίβολα, η ανθεκτικότητα του πρωθυπουργού θα κριθεί από τη διαχείριση των κρίσιμων ζητημάτων που αντιμετωπίζει ο τόπος. Οι επιδόσεις του αξιολογούνται διαρκώς στην πράξη. Οι διαφορετικές ταχύτητες μεταξύ του ίδιου και των υπουργών του, του προσδίδουν προβάδισμα. Δύσκολα, όμως, θα αποφύγει το κόστος των δυσλειτουργιών ή και της ανεπάρκειας αρκετών υπουργών του. Άλλωστε, οι παρενέργειες διαχέονται.
Μοναδικός αποτρεπτικός παράγοντας της διάχυσής τους είναι η αυστηρή αξιολόγηση με γνώμονα την αποτελεσματικότητα. Καθώς, βέβαια, και η αποφυγή των πολιτικών και κομματικών ισορροπιών. Κάτι που αναπόφευκτα οδηγεί στη νόθευση και ακύρωση των στόχων που έχουν τεθεί. Η εμπειρία δείχνει ότι όταν επικρατούν οι λογικές συγκερασμού και μέσου όρου, ακόμη και οι καλύτερες πρωθυπουργικές επιδόσεις απομειώνονται και υπονομεύονται.
Οι δυσκολίες του εγχειρήματος Μητσοτάκη δεν έγκεινται μόνο στις διαχρονικές ελληνικές παθογένειες. Ούτε στην συντεχνιακή οργάνωση της κοινωνίας. Και πολύ περισσότερο στο υπερτροφικό, αντιπαραγωγικό και παρασιτικό μοντέλο οργάνωσης και διοίκησης της χώρας Οφείλονται και στα πρόσθετα και ζωτικά προβλήματα, τα οποία καλείται να διαχειριστεί ο πρωθυπουργός, με πρώτο εκείνο της πανδημίας και των δραματικών επιπτώσεών της στην οικονομική και παραγωγική δραστηριότητα.
Το συγκριτικό πλεονέκτημα του Κυριάκου Μητσοτάκη ήταν και είναι ότι, τοποθετήθηκε σωστά από τη στιγμή που ανέλαβε την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας. Η μέχρι τώρα στρατηγική του αποδείχθηκε αποτελεσματική. Η αρμονική του σχέση με το κοινωνικό σώμα τον καθιστά ισχυρό παίχτη, έναντι των ανταγωνιστών του.
Ως εκ τούτου, η πολιτική κυριαρχία δεν είναι παράδοξη. Είναι εξηγήσιμη και αυτονόητη. Ωστόσο, δοκιμάζεται και κρίνεται στην πράξη, που είναι και το μοναδικό κριτήριο της αλήθειας.
