Visie Magazine 2017 Leeuwarder Courant by Specials Leeuwarder Courant / Dagblad van het Noorden

Visie* magazine 2017

EEN COMMERCIËLE UITGAVE VAN MULTIPLUS I.O.V. NDC MEDIAGROEP

BAAS BV

HEALTH2WORK

KENNETH SMIT

‘Respect voor elkaar; mooi om af en toe in een sleuf te springen’

Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg

Just do it...

Pagina 4

Pagina 7

Pagina 8

"Aan de hand van data- analyse kijken we naar alle productfamilies en van daaruit naar de beste routing binnen het bedrijf, de lay- out en de investeringen. Data- analyse werkt heel verhelderend en leert ons het proces te verbeteren." Hendrik Meijer, Meijer Group

VISIE MAGAZINE

Het belang van data, de kracht van talent en doorzetten Aan het begin van 2017 is het weer tijd voor

INHOUD

een Visiemagazine; waar staan we en gaan we naar toe? Gelouterde ondernemers en bestuurders maken u deelgenoot van hun

WIERDA EN PARTNERS VERMOGENSBEHEER

BAAS BV

vernieuwing en optimalisatie van proces en

FRIES SOCIAAL PLANBUREAU

productie.

KAMER VAN KOOPHANDEL NOORD NEDERLAND

Ze geloven in de kracht van hun bedrijf en

HEALTH2WORK

KENNETH SMIT

PROBO

wensen en gedachten, van hun zoektocht naar krachtiger klantbediening, naar

instelling, in de mensen, in het talent van het noorden. Ze geven inzicht in het belang van data- analyse en beheersing van logistiek, de flow in het bedrijf. Ze zijn gelouterd en gedreven, soms onderweg gevallen of even

ROYAL JONGBLOED

weg geweest en in ieder geval ondernemen ze

IDFRM

met passie, trots en is het volle kracht vooruit.

HOF HOORNEMAN BANKIERS

MASTIVAX

AUTOPHARMA

DBK

doen. Dat is wat de vrouwen en mannen van

DATACENTER FRYSLÃ&#x201A;N

het ondernemende Noorden relevant en

ZIUZ

QPS

MEIJER GROUP

NIJBURG INDUSTRY GROUP

NAM

ARRIX

WIE ZORGT!

HUIS VOOR DE KUNST

COLOFON Redactie + fotografie: Niek Donker, Fred en Miriam Ootjers, Ciska Borger Bladmanagement: Siebrand Osinga, Multiplus BV i.o.v. NDC mediagroep Vormgeving: Maurice de Jong, Multiplus BV Uitgave: Multiplus BV i.o.v. NDC mediagroep

Snelheid van handelen, alert zijn, focus, durven dromen, achter de inkoop bij je partners kunnen kijken, overtuigen, samenwerken, waarde toevoegen en vooral:

onderscheidend maakt. Ze doen. Veel leesplezier

Visie* magazine

VISIE MAGAZINE

Relativeren en noordelijke nuchterheid de woorden van 2017 Verrassingen op wereldschaal als de verkiezing van Trump en de Brexit , de toenemende polarisatie, onverwachte stijgers en dalers op de beurs, het zijn zaken waarop de vermogensbeheerder voor z’n klanten actie moet ondernemen. Ligt de broodnodige rust die je nodig hebt niet gewoon verankerd in het noorden? Vermogensbeheerder Edwin Wierda over het normale van pieken en dalen en het relativeren van succes.

“W

e moeten ons beseffen en

invloeden, onzekerheid door mondialise-

vooral accepteren, dat als A

ring en zoveel polarisatie alleen al in ons

komt, het niet betekent dat

land. Wat moet je binnen dat spectrum,

automatisch daar ook B op volgt. De voor-

welke keuzes maak je, het is het verschil

spelbaarheid en samenhang van veel

tussen winst en verlies, ook als je niets

zaken is weg. De Centrale Bank in Europa

doet.”

probeert al vijf jaar lang de inflatie te laten stijgen, pompen honderden miljar-

“Wat we weten is dat de

den in de economie, maar er is geen effect.

economische groei

Trump wordt gekozen en wat gebeurt er?

voor enige rust gaat

De inflatie (en dus de lange rente) stijgt,

zorgen, omdat dat

dat had niemand bedacht. Met alle scena-

effect sorteert. Bij groei

rio’s was rekening gehouden, zeker met

stijgt de rente. De ECB

die van lagere koersen. Maar dit scenario

vermindert haar miljar-

stond niet in de analyses!

deninjecties in Europa, omdat het onvoldoende

EDWIN WIERDA WIERDA EN PARTNERS VERMOGENSBEHEER

plotselinge beweging? Relativeren, vooral dat, we doen het steeds vaker, we moeten ook wel. Ik denk dat relativeren het woord van 2017 wordt.”

Het noorden is thuis

“Ik ben erg van de rust en het overwegen,

helpt. Wat nodig is is de groei, want dan

in Europa, bijna niet in de VS, niet in

Je bent succesvol, het aantal klanten

reageren op de markt vanuit mijn ratio,

stijgt de rente en die groei wordt steeds

Afrika, nauwelijks in Japan want dat zal

neemt toe, waar gaat het heen? “Het is

kijken naar cijfers en lijnen. Het heeft

duidelijker, het gaat echt beter met de eco-

eerst grondig z’n economie moeten her-

geweldig om te zien wat er allemaal de

geen zin om elke dag met alle winden mee

nomie. Waar ik wel grote zorgen over heb,

vormen. Ook als Trump een succes wordt,

laatste paar jaar is gebeurd, echt, het is de

te willen waaien. Om je helemaal gek te

is de toenemende tweedeling in de maat-

dan zal de dollar stijgen en daarmee de

waardering voor de manier waarop we

laten maken door dagelijkse fluctuaties,

schappij, dat is niet goed. Die tweedeling

rente, waar vooral weer onze multinatio-

ons werk doen, het vertrouwen dat men-

RTL7 en je buurman. De markt overdrijft

wordt schrijnender, zichtbaarder in 2017.

nals van profiteren. De aandelenwaarde-

sen ons geven om hun vermogen te behe-

altijd, zowel naar boven als naar beneden

Eigenlijk worden veel zaken waarover we

ringen in Europa zijn ook nog veel lager

ren. We hebben laten zien dat er geen ver-

toe, dat komt door de emoties in de markt.

in 2016 enorme twijfels hadden zoals de

dan in de VS door onder meer politieke

rassingen zitten in ons beleid, we doen het

Door rust en overzicht te houden, je koers

Brexit, de verkiezing van Trump, het voor-

besluiten. Nee, wij blijven de accenten in

zoals we het altijd hebben gedaan. We zijn

te houden, kun je kansen herkennen. Je

zichtige herstel van de economie, heel erg

onze portefeuille hier leggen.”

ondanks toenemende spanningen en hec-

moet soms niets doen en soms heel snel

zichtbaar in 2017. Wat gezaaid is in 2016,

reageren. Beide zaken beheersen wij denk

oogsten we in 2017.”

tiek in de markt onszelf gebleven, we hebPieken en dalen in de markt, hoe ga je

ben altijd dezelfde stabiele koers gevolgd.

daarmee om? “Dat is inderdaad een gege-

Full time aandacht voor de klant, consis-

De norm van pieken en dalen

ven aan het worden, de pieken en dalen in

tent en gedegen, transparant en met een

“Er komt langzaam aan weer meer stabili-

de markt, de enorme fluctuaties, het rea-

scherpe focus. Dat heeft veel opgeleverd

Ook in 2016 bleek weer dat de ruimte tus-

teit. China stabiliseert na jarenlange pie-

geren op hypes. Dat neemt voorlopig niet

en ook daarvoor geldt, relativeren. We

sen winst en verlies flinter dun is. Er

ken in de groeicijfers. Wat nog wel een

af, maar het is vooral ‘normaler’ geworden.

hebben klanten in heel Nederland en

waren voorbeelden te over. Onzekerheid

vraag is natuurlijk, wat betekent de ver-

Waar het om gaat is wat je op die kritische

daarbuiten, maar we kijken toch zeker ook

heerst niet alleen in de markt, nee, het is

kiezing van Trump voor Azië? Als Trump

momenten juist wel of niet doet, de vraag

naar het noorden, met het besef dat dit de

vooral maatschappelijk heel breed.

muren wil opwerpen, importheffingen wil

is dus steeds meer of je je er door moet

plek is waar we begonnen zijn en waar we

“Steeds meer mensen weten het niet meer,

door zetten, dan kan dat negatief effect

laten leiden, want waar het de ene dag

niet voor niets nog steeds zitten: hier pas-

zijn het spoor gewoon bijster, ze hebben

hebben voor een aantal markten; maar

plots omhoog gaat, gaat het een dag later

sen we. ’n Beetje nuchter blijven, de focus

geen grip meer op wat er komt en gebeurt.

ook daarvoor geldt, eerst zien dan geloven.

vaak pijlsnel weer naar beneden. En daar

en relativering past de markt en onszelf,

De onzekerheid neemt alleen nog maar

Europa zal meer profiteren van de econo-

komt relativeren om de hoek kijken.

het verklaart onze groei in het noorden,

toe. Er is zoveel informatie, er is zoveel

mische groei, de rust keert er terug. En

Kijken wat er gebeurt, is het een waan van

ons thuis.”

hectiek, beweging, dreiging, negatieve

eerlijk is eerlijk, daarom zitten wij vooral

dat moment, wat is de betekenis van een

ik.”

Schrijnende tweedeling

VISIE MAGAZINE

‘Respect voor elkaar; mooi om af en toe in een sleuf te springen’ Een Oud familiebedrijf met gezond dna dat weer floreert na een diepe duikvlucht. Duurzame groei in het vaandel, het oog gericht op verandering daar naar toe. De wereld van de ondergrondse infra- en technische installaties is toe aan nieuwe verhoudingen en inzichten. John Groen en Tiemen Schra over de trots op Baas, goede, veilige werkgelegenheid en hoge klanttevredenheid.

amiliebedrijf Baas bv uit 1898

branche is dat meestal zo’n 50 procent

belandt uiteindelijk in 2000 in de

eigen mensen, de rest is inhuur. Wij zitten

veelomvattende organisatie van

op 75% eigen mensen, wat op zich vrij

TBI, waarin het helaas niet tot zijn recht

hoog is en waarbij voldoende werkaanbod

kwam met miljoenenverliezen tot gevolg.

een belangrijke voorwaarde is. Daarmee

De van oudsher sterke landelijke speler in

ben je dus afhankelijk van meerjarige

aanleg van ondergrondse infrastructuur

contracten bij goede opdrachtgevers.

en technische installaties in telecom, elek-

Hierin zijn we de afgelopen jaren zeer suc-

tra, gas en water staat in de etalage.

cesvol geweest. Tevens moet iedere

Tiemen Schra ziet mogelijkheden. “Een

opdracht in zichzelf lonend zijn, maar in

bedrijf met goeie opdrachtgevers en goeie

ondergrondse infra zit nog veel in ‘een

mensen, dat kan haast niet fout; andere

mandje’, dus grote en kleine opdrachten

bedrijven uit dezelfde sector deden het

waar je in een keer ‘ja’ op zegt of niet. Dat

prima. Ik wist niet precies hoe, maar wel

is geen gezond uitgangspunt en bepaalt

dat het ging lukken. Als je voor elkaar res-

mede de mate waarin je personeel ‘flexi-

pect hebt en het vliegwiel weer op gang

bel’ moet zijn. Wij geloven in goeie eigen

krijgt, dan gaat het gebeuren.”

mensen die we toekomst willen bie-

De boerenzoon uit Giethoorn neemt na ’n lange carrière bij Enexis en zijn vele voorgangers, en ruim een jaar TBI het oude aannemings- en infrabedrijf over van z’n

den, die weerbaar en trots zijn, maar

TIEMEN SCHRA JOHN GROEN BAAS BV

we zijn daar in mede- afhankelijk van de manier waarop de markt grotendeels werkt. Steeds meer opdrachtgevers zien ons als partners en zoeken meer samenwerking in de keten zegt

werkgever TBI, samen met financiële man

derd mensen bij Baas zijn er meer dan

Frank Minnee. De bazen van TBI gunnen

honderd medewerkers bij de totstandko-

het de nuchtere man uit het noorden uit-

ming betrokken geweest. Wat Baas ken-

eindelijk wel. Verliezen bleken aanwijs-

merkt, is de manier waarop we ergens wil-

mooie kreten bedenken, betogen Schra en

ces. Gelukkig ontmoeten we steeds meer

baar, onder meer door te zware lasten van

len komen. Het gaat om de manier waarop

Groen, het wezen zit in wat je doet, hoe je

begrip voor ons verhaal dat we alleen

een overbodig en te kostbaar hoofdkan-

je met elkaar omgaat, in het bedrijf, naar

het doet en het vertrouwen dat de man-

samen iets kunnen veranderen, dus er

toor naast de Van Brienenoordbrug.

onze omgeving en onze klanten en

nen op locatie het doen zoals je met z’n

begint wat te bewegen, ook omdat we het

Huidig regiodirecteur Infra Noord John

opdrachtgevers.”

allen hebt afgesproken. “En dat ze hun

lef hebben het gesprek op inhoud te voe-

verhaal kunnen doen, want veiligheid is

ren.”

Groen stapt kort daarna over naar het

Tiemen Schra “Een goede ontwikkeling, maar helaas een langdurig pro-

nieuwe Baas omdat hij onder de indruk is

Veilig is ook je verhaal doen

van het transparante verhaal van financi-

“We hebben de lijnen uitgezet naar een

moet kunnen zeggen wat hij ergens van

Tiemen Schra gaat met Baas mee in de

eel directeur Minnee en de overtuigende

bedrijf dat verder wil in haar traditionele

vindt.”

veranderingen in de infra- en installatie-

houding van Tiemen Schra, die hij al een

markt van ondergrondse infra voor gas,

paar jaar kent.

water, elektra, telefonie en data voor net-

De mens is waar het om draait. In werkaf-

energieopwekking met smartgrids en

werkbedrijven als Enexis en Liander,

spraken onderling en naar omgeving en

opslagsystemen, slimme meterkasten

waterbedrijven als Vitens, kabelbedrijven

klant. “Er valt veel te verbeteren in de

thuis, meer IT in energiedistributie, digita-

Wat Schra aanvoelde, gebeurde. De eerste

als Ziggo en (semi)- overheden zoals pro-

wereld van de ondergrondse infra. Je bus

lisering van communicatie tussen net-

twee jaar waren nog penibel, daarna werd

vincies; daarnaast ontwikkelen we ons

ergens parkeren en zeggen ‘ik moet hier

werkbeheerders en aannemers. “Daarom

het beter, de opgaande lijn ingezet en het

steeds verder in E-installaties, toegangs-

m’n ding doen’ is niet meer van nu, we

hebben we meer dan ooit goeie en jonge

resultaat is van diepe min naar voorzichti-

controles en beveiliging, moderne distri-

moeten daar met z’n allen fatsoenlijker en

mensen nodig die voor zichzelf ruimte

ge pluslijn met zelfs een omzetgroei dit

butie van energie en de installatie van bij-

beter in worden, zegt John Groen. “Je ver-

zien in het meesterschap van het werk in

jaar van twintig procent en nog wat meer

voorbeeld slimme meters.”

oorzaakt gewoon overlast in een omge-

de technische infra-en installaties en ken-

ving, daar moet je je van bewust zijn. Als je

nis hebben of het willen opdoen. We groei-

Niet angstig worden

in de noordelijke regio. “Er mag nog wat

net zo hard sociale veiligheid, dus iedereen

wereld. Minder aanleg van gas, lokale

meer vet op de botten, maar je moet tijd

“We zijn trots op onze ongevallenindex,

vertelt wat je komt doen en wat dat bete-

en om anderen en elkaar een kans te bie-

hebben en niet te snel angstig worden.”

want veiligheid staat voor op, dus waren

kent, heb je het meeste al gewonnen. Niet

den in een veilige omgeving. We hebben er

het eerste ondergrondse infrabedrijf dat

zo maar graven, eerst informeren.”

schik in het zo te doen, dit hebben we met

Na vijf jaar werd het dit voorjaar tijd om

het keurmerk Bewuste Bouwer kreeg.

Baas weer tegen het licht te houden. Wat

Veiligheid zit diep geworteld, je moet elke

vinden we, waar willen we naar toe? John

dag scherp en alert en serieus zijn, goed

Ketenintegratie valt niet mee

Groen: “We hebben een half jaar besteed

contact hebben en houden met elkaar,

Baas heeft een opmerkelijk hoog percen-

aan onze nieuwe strategie. Van de zeshon-

willen leren en luisteren.” Je kunt allerlei

tage eigen mensen in dienst. “In de onze

z’n allen al bereikt, het zit diep en dat geeft heel veel vertrouwen.”

VISIE MAGAZINE

Friesland 3.0: unieke kansen voor ’n datalab Het kan beter door echt samenwerken. Meer ambitie om Friesland te verstevigen, prioriteiten te stellen. Met cijfers rationaliteit toevoegen aan alle emotie en kijken hoe we er feitelijk voorstaan. Ingrid van de Vegte van het Fries Sociaal Planbureau: “Met een Fries datalab zetten we de wet van de versnellende achterstand in werking.”

de analyse van data hard nodig. We hebben knappe koppen hier, bij gemeenten, provincie, instellingen, in het onderwijs en daar om heen: zet ze bij elkaar en laat ze los op al die data die we al verzamelen. We staan te popelen van ongeduld. De crux zit in de integrale aanpak: we moeten het samen doen om het beter te doen dan het nu gaat. En in één keer goed om die versnelling te realiseren. Om die uitdaging

én van de doelstellingen van

om onze toekomst te versterken. Er is in

maken hoe Friesland er voor staat en

van het beter vormgeven van de Friese

Culturele Hoofdstad Leeuwarden-

Friesland sterke behoefte de eigenheid te

waar we naar toe gaan. “We zijn een ther-

toekomst heb je ambitie nodig, de vraag is

Fryslân 2018 is nalatenschap. Die

bewaren en te koesteren: laten we dat

mometer. Overheden krijgen heel veel

wie die stip zet? Wie staat op en heeft het

gedachte is nog lang niet altijd tastbaar,

goed doen en Friesland als voorbeeld

data uit veel bronnen aangereikt en wij

leiderschap om het voortouw te nemen,

maar één idee heeft het. Het Friese data-

maken van data- analyse in het publieke

helpen ze die data te ontsluiten, we

de rest mee te krijgen en het te formalise-

lab, een bundeling van overheden, semi-

domein, vanuit de techniek aan de slag

maken er kennis en inzichten van.

ren? En als we dat hebben vastgesteld en

overheden, onderwijs en bedrijfsleven die

met de inhoud. We hebben de unieke kans

Daarnaast geven we antwoorden op tal

uitgestippeld, moet je samen kaders stel-

een integraal data- onderzoekslab op zet-

het nu vorm te geven, omdat de faculteit

van vragen als landelijk onderzoek voor

len en afspraken maken om het vol te

ten. Data van en voor de publieke zaak,

van Rijksuniversiteit Groningen die in

Friesland geduid moet worden. Met onze

houden.”

om integraal en efficiënt te kunnen sturen

Leeuwarden nu wordt ingericht, de hoge-

Adviesraad uit alle geledingen van de pro-

op basis van cijfers en analyse, op ieder

scholen gaan samen. We hebben van

vincie kiezen we jaarlijks welke thema’s

De economie stelt ze vast “heeft een

gewenst terrein.

oudsher geen sterke kennisstructuur; door

we gaan onderzoeken en daarnaast doen

steeds grotere invloed gekregen op ons

het bundelen van expertise op datagebied,

we incidenteel onderzoek op geleide van

leven. En misschien is dat niet erg, maar is

kunnen we die alsnog vormgeven.”

de actualiteit. We proberen de balans te

het de vraag hoe je er mee om gaat, wat

vinden tussen een adequate data dienst-

behoort nog bij de publieke zaak? Uit

verlener en het volgen en duiden van

welke hoek komt informatie, de vraag wat

Friese eigenheid bewaren “Het probleem binnen overheden en instellingen is dat we enorm veel data in

Relevant zijn

allemaal verschillende systemen hebben

Aan de tafel in de burelen van het Fries

maatschappelijke thema’s. Voor 2017 staat

betrouwbaar is, wordt meer dan ooit

die niet, veel te weinig of te laat gecombi-

Sociaal Planbureau in Leeuwarden valt

de leefbaarheid van de Friese jongeren

gesteld. Iedereen kan overal data vandaan

neerd worden. Daarom duurt het vaak

een stilte. Het datalab is een hoopvolle

centraal.”

‘plukken’ en publiceren. We hebben

lang voor iets maatschappelijk of bestuur-

gedachte, een krachtig statement om uit

lijk zichtbaar wordt, of zien we bewegin-

te werken omdat het kansen biedt voor

Inzicht willen bieden in ontwikkelingen,

heid, aan informatie die wel deugt. En de

gen en inzichten over het hoofd. Dat func-

Friesland en aansluit op de vraag hoe rele-

ligt de onderzoekers van het planbureau

vraag is of je de duiding niet beter door

tioneerde toen oplossingen nog sectoraal

vant je kunt en wilt zijn.

na aan het hart, zegt Ingrid van de Vegte.

een breed publiek planbureau, een data-

gerealiseerd konden worden, maar huidige

Relevantie ligt voor een onderzoeker als

“Daar hoort bij dat je vertrouwd moet

bureau, kunt laten doen dan door de

vraagstukken vragen om integrale aan-

het goed is altijd op tafel, al is het maar

worden en weet hoe je je onderzoeken

markt? We zijn allen pragmatischer

pak, want er is een enorme versnelling op

omdat ‘we’ zeker tegenwoordig graag en

moet presenteren. Het is een kwestie van

geworden, minder of niet meer ideologisch

ieder gebied. Met al die data, ook gecombi-

snel willen weten waar publiek geld naar

relevante zaken bij elkaar brengen en voor

gedreven en laten steeds meer sturing ver-

neerd met data van inwoners, kunnen we

toegaat. Het Fries Sociaal Planbureau is

anderen toepasbaar maken.”

richten door technologie en marketing.

veel meer als we ze sneller hebben en

vorig jaar opgericht om inzichtelijk te

behoefte aan snelheid én betrouwbaar-

grondiger analyseren vanuit verschillende invalshoeken, zoals economisch, sociaal, juridisch,

INGRID VAN DE VEGTE FRIES SOCIAAL PLANBUREAU

omgeving en milieu. In het bedrijfsleven is constante data- analyse voorwaarde om bedrijfsprocessen te analyseren, te optimaliseren en te innoveren. In het publieke domein lopen we daarmee ver achter, terwijl de tijd er om vraagt. Er is een Fries initiatief om die publieke data- analyse vorm te geven, de urgentie wordt gevoeld, maar samenwerken is een taai proces. Het is van groot belang dat we ons daar allemaal achter scharen.” “Geen enkele sector in Friesland is sterk genoeg om de hele provincie aan op te trekken en daarom hoop ik dat twee wetten samen komen: de wet van de versnellende achterstand en de wet van de urgente samenwerking. We hebben achterstand in datakennis en ervaring en te maken met problemen als krimp en vergrijzing, het is noodzakelijk grote stappen te zetten

Leiderschap gevraagd

Om adequaat te kunnen reageren, moet je als overheid, als publieke zaak de versnelling aan kunnen en sterker integraal den-

“Om dat goed te doen en

ken en handelen. Juist het pragmatische

het liefst veel beter en

verhoudt zich inhoudelijk uitstekend met

sneller, is die ontsluiting en

goede data- analyse.”

VISIE MAGAZINE

‘Alle ondernemers zijn uniek, het is aan ons ze te faciliteren’ Een paar jaar geleden was het aantal Kamers van Koophandel groot en daarnaast waren er nog tal van organisaties die zich op ‘de ondernemer’ richten. Dat is anders geworden. Janika Horvàth van KvK in Noord Nederland over dienstverlening, mobile first, de MKB Innovatie Top 100 en de nieuwe Locatiescan.

“W

e zijn één organisatie gewor-

onderling te delen en om met

gelukkig zien we dat dat gewaardeerd

den. Het waren verschillen-

elkaar in contact te komen. Dat

wordt. De Online Innovatie Bootcamp

de Kamers en daarnaast nog

gaat niet meer alleen via klas-

wordt veel gedaan, het online

de kantoren van Syntens, allemaal met

sieke kanalen als een kantoor,

Trendjournaal vaak bekeken. Steeds vaker

verschillende informatiesystemen. Dat

maar steeds vaker digitaal,

melden mensen zich ook aan voor speci-

betekent dat er werk aan de winkel was

omdat de ondernemer dan zelf

fieke kennisbijeenkomsten, zoals de Mix &

en we zorgvuldig moesten kijken welke

kan bepalen wanneer hij de

Match bijeenkomsten, Smart Industry-

stappen we moesten zetten. De KvK

informatie wil hebben passend

dagen of de themabijeenkomsten over de

moest in de innovatiestand, om de onder-

bij zijn situatie.”

Bruisende Binnensteden. Steeds meer ondernemers weten de weg online naar

nemer goed te kunnen blijven faciliteren.” “Natuurlijk blijven we voorlopig

ons te vinden; de behoefte is er en dat zal

“Ook al zijn alle ondernemers uniek, er is

inzetten op informatievoorzie-

alleen maar toenemen.”

feitelijk geen lokaal behoefteverschil bij

ning via drie kanalen. Mobiel

ondernemers. De ondernemer in Den

heeft prioriteit, mobile first is

Inspiratie en exposure

Bosch heeft over het algemeen dezelfde

van steeds groter belang.

“We gaan verder op de ingeslagen weg om

behoefte aan informatie en kennis als z’n

Daarnaast blijven we telefo-

als het om innovatie gaat meer in het

collega in Noord- Groningen. Het gaat

nisch aanspreekbaar en fysiek

land te werken, bijvoorbeeld met de

over klanten, omzet, producten en werk-

via bijeenkomsten of op onze

regionale smart industry agenda’s. Omdat

nemers, dat zijn de hoofdzaken. Het is aan

kantoren Dat mobile first in de

we er van overtuigd zijn dat we met dat

ons om al die ondernemers zoveel moge-

toekomst nog verder gaat, is

onderwerp fors kunnen bijdragen aan

lijk op ieders niveau van kennis te voor-

duidelijk; de digitale dienstver-

kennisverrijking in de maakindustrie, net

zien. Daarvoor ontwikkelen we nu

lening wordt leidend.”

zoals we dat hier ook al doen in samen-

centraal onze producten, die ook lokaal toepasbaar zijn.”

Stel zelf je infopakket samen

werking met de diverse fieldlabs, maar

Locatiescan “Er ligt een mooie uitdaging om de

ook op het terrein van Bruisende

JANIKA HORVÀTH KAMER VAN KOOPHANDEL NOORD NEDERLAND

Binnensteden. Daarnaast met het programma NL Groeit waarin we scale ups koppelen met ervaren ondernemers. Of

“We hebben een wettelijke verplichting

dienstverlening

van het inschrijven van (startende) bedrij-

aan de ondernemer

ven. Die basis is ons bestaansrecht omdat

verder te verbeteren.

het de transparantie van transacties

Dat is op landelijk

inzichtelijk maakt. Daarnaast hebben we

niveau ingezet door

een voorlichtende en adviserende taak op

betere afspraken

de thema’s als starten van een onderne-

met de Rijksdienst

ming, innovatie, export/import en finan-

voor Ondernemend

ciering. We richten onze dienstverlening

Nederland en de Belastingdienst, dat

Innovatie Bootcamp

zo in, dat ondernemers zelf, passend bij

onder meer noodzakelijk was om automa-

“Na afspraken op rijksniveau is het tijd

Want of het nu om start- ups gaat, om

hun informatie- en kennisbehoefte, hun

tisch bij inschrijving een BTW- nummer

voor afspraken op regionaal niveau, alles

scale ups, om kleine bedrijven of middel-

gewenste pakket kunnen samen stellen.

toegekend te krijgen. Een primeur is ook

gericht op verbetering van de dienstverle-

grote ondernemingen, we willen ze alle-

Die informatie maken we op basis van de

de Locatiescan die we samen met het CBS

ning aan ondernemers. Het doel is ‘the

maal zo goed mogelijk van dienst zijn op

ondernemersbehoefte in relatie tot de

hebben ontwikkeld en die in de komende

window of the world’ te worden voor de

hun eigen gewenste niveau. We spreken

grote trends van nu: technologische ont-

maanden zichtbaar wordt. De eerste

overheidsinformatievoorziening aan

dan over ‘massaal maatwerk’.”

wikkeling en miniaturisering, data, afval-

maanden wordt de scan online getest en

ondernemend Nederland. Er is al heel veel

“Inspiratie willen we blijven stimuleren en

reductie en gebruik van alternatieve

verbeterd, waarna in waarschijnlijk mei de

en het gaat er vooral om dat we al die

daarom vinden we het belangrijk om in

grondstoffen (groene groei), en alles dat

scan voor iedereen te gebruiken is.”

informatie en de koppelingen ‘smart’

elk geval één keer per jaar de MKB

digitale ondernemers data vanuit het handelsregister gebruiken om nieuwe producten & diensten te ontwikkelen. Die kennisbenadering op strategisch vlak verspreiden we regionaal, om de ondernemers in iedere regio zo goed mogelijk aan informatie te helpen en ze kennis te laten delen.

maken. De KvK als smart service organisa-

Innovatie Top 100 te organiseren, de inno-

“Het mooie van de scan is dat je in één

tie naar ondernemers. Daarnaast vind ik

vatie-etalage voor het Nederlandse MKB.

met gezondheid en preventie te maken heeft.”

met eigen hackatons waarin startende

oogopslag bij het intoetsen van je bedrijfs-

dat de informatie die we nu al digitaal

Ik zou het fantastisch vinden als we er in

“Op basis van behoeften van ondernemers

gegevens, je op basis van allerlei datakop-

beschikbaar hebben, beter inzichtelijk en

slagen om meer noordelijke bedrijven in

vormen deze thema’s onze informatie-

pelingen, verschillende gegevens krijgt

vindbaar wordt op onze eigen website; er

die Top 100 te hebben, want ik weet zeker

voorziening aan de ondernemer. Dit doen

over koopgedrag, aantallen winkels, inwo-

staat veel op, maar het kan nog beter ont-

dat we geweldige bedrijven hier hebben.

we via de nieuwsbrieven en via open sour-

ners et cetera. Een mooie stap en een

sloten worden.”

Hoe beter de landelijke exposure van die

ces en platformen, want het is van belang

voorbode van waar we als KvK naar toe

dat we tegemoet komen aan de behoefte

willen.”

en vraag van ondernemers om informatie

innovatiehelden, hoe beter het is voor de “De informatie op onze website over innoveren hebben we sterk verbeterd en

noordelijke regio.”

VISIE MAGAZINE

Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg Einstein en het verbeteren van de werkomgeving. Voor Douwe Jan Boersma is die karakteristieke uitspraak een uitstekende leidraad om de duurzame inzetbaarheid van mensen bespreekbaar te maken. Vanuit Surhuisterveen belicht Boersma zijn visie op gezond, energiek en efficiënt werken en optimaal kunnen presteren.

is het wezenlijk dat te stimuleren om te

de belasting van iemand van 70 kilo op z’n

zorgen dat we gezonder blijven leven en

tussenwervelschijven zo’n 50 kilo, als je

minder geld kwijt zijn aan onze zorg.”

verkeerd zit 250 kilo. Activiteit stimuleert het lichaam en de hersenen.”

“Door de opkomst van mobiele apparahun werken bedrijfsprocessen enorm

Uitnodiging voor bewustwording

veranderd, maar dat zie je nog nauwelijks

Kennis delen en bewustwording waren

terug op de werkplek; willen we produc-

voor Boersma de belangrijkste reden om

tief blijven, moeten we bereid zijn te kij-

daar zowel in Surhuisterveen als in

ken naar de werkplek van mensen. Zij zijn

Blaricum veel ruimte te creëren voor de

de olie van een bedrijf, daar moet je inves-

trainings- en belevingsruimten. “Ik wil

teren als je wilt dat ze gezond blijven en

graag dat mensen kunnen ervaren wat we

met plezier productie blijven leveren.

bedoelen, laten merken wat er met ze

Daarom verwijs ik vaak naar die uitspraak

gebeurt. Net zo goed laten we bedrijven de

tuur zijn niet alleen mensen, maar ook

fgelopen november lanceerde

producten. De sleutel voor succes van

van Einstein dat als je doet wat je altijd al

Cube 30 dagen op proef gebruiken, zodat

Health2Work de Cube, een innova-

bedrijven ligt in actie, passie en visie, want

deed, je krijgt wat je kreeg.”

ze kunnen ervaren wat het met mensen

tieve uitnodiging aan de werkende

daar ontleen je je succes aan. Een gezonde

doet. Werken vanuit preventie wordt

mens, om actiever te werken en verschil-

werkplek en vitale werkhouding maken

Z’n Cube is daarvan een mooi voorbeeld,

steeds belangrijker; daarnaast is er

lende werkhoudingen af te wisselen om

daar onlosmakelijk deel van uit, want het

omdat het aanleiding is voor gesprek en

natuurlijk nog steeds veel te doen in het

fysieke belasting te verminderen. “De reac-

betekent dat je creatiever bent, dat je een

inzicht. Leverbaar in losse delen, als

curatieve, in het aanbieden van oplossin-

ties waren direct heel positief, veel men-

betere zuurstoftoevoer in de hersenen

geheel, of te koppelen tot een treintje,

gen bij fysieke gezondheidsklachten.”

sen herkennen wat we bedoelen en willen

hebt en dat je de belasting op je lichaam

geeft het zicht in de maar liefst 10 ver-

‘m graag uitproberen en dat kan!” Elf jaar

vermindert; dat zijn factoren die van

schillende mogelijkheden de werkplek aan

“Jongeren zijn veel meer dan onze genera-

geleden startte Douwe Jan Boersma met

belang zijn om duurzaam gezond te blij-

te passen aan de functie en het werk. Het

tie volledig opgegroeid met hun mobiel,

z’n bedrijf vanuit de garage in Burum en

ven, op efficiënt kunnen werken en opti-

gaat om de afwisseling van de werkhou-

het bepaalt hoe ze denken en werken, hoe

inmiddels staat de hoofdvestiging in

maal presteren.”

ding, dat is wat we met de Cube willen sti-

ze in een proces zitten; tegelijk zijn ze mis-

muleren. Er is veel wetenschappelijk

schien minder geneigd tot een klassieke

onderzoek gedaan naar onder meer de

instelling van ‘gij zult werken’, het moet

Surhuisterveen, een tweede kantoor annex trainingsruimte in Blaricum een

Werken in tien houdingen

vestiging in het Belgische Gentbrugge en

“Langer leven, gezond en vitaal blijven,

negatieve effecten op zowel korte als

wel leuk zijn. Dat bij elkaar brengen, ze

werkt hij met dertig mensen aan een

langer doorwerken, het duurzaam inzet-

lange termijn van altijd zittend en in

aan de ene kant de vrijheid geven het te

gezondere werkplek. Hij greep afgelopen

baar maken van mensen wordt steeds

dezelfde houding werken. Niets voor niets

doen zoals ze willen en aan de andere kant

jaar net naast de titel Friese Onderneming

belangrijker, samen met het besef dat

is de uitspraak ‘dat zitten het nieuwe

zo optimaal en effectief mogelijk kunnen

van het Jaar, maar ’t geeft goed aan wat er

inactiviteit en een ongezonde levensstijl

roken is’. Kijk maar wat er gebeurt, als je

werken en produceren, vind ik een mooie

de afgelopen jaren is veranderd. Van idee

zijn toegenomen. Verandering van hou-

mensen vrij laat op het moment dat ze

uitdaging. Het is geweldig om een archi-

naar volwassen onderneming in ruim tien

ding en beweging hebben een grote

willen gaan bellen; dan gaan ze lopen, ijs-

tect in te huren voor een nieuw gebouw,

jaar en een concept dat het land verovert

invloed op inzetbaarheid en prestatie, dus

beren, maar zeker niet zitten. Dat bete-

maar waarom sta je niet stil bij de vraag

omdat het denken over een actie-

kent dat er energie vrij komt

hoe en waar je mensen hun werk moeten

ve werkhouding, gezonde werk-

als je staat, loopt en beweegt.

en kunnen doen? Die bewustwording is

omgeving en vitaal leven steeds

En naast meer energie, is het

waar we aan werken en ik daag onderne-

veel beter voor de belasting

mers in het noorden uit, om dat gesprek

van het lichaam: als je staat, is

met ons aan te gaan.”

meer mensen fascineert.

Happy people & jobsatisfaction

DOUWE JAN BOERSMA HEALTH2WORK

“Een jaar of vijftien geleden reisde ik na jaren werkzaam geweest te zijn in de tilhulpen, door 16 landen met verschillende producten voor industriële ergonomie en kwam vaak in Scandinavië. In Zweden kwam ik tot mijn verbazing mensen tegen die afwisselend staand en zittend hun beeldschermwerk deden, dat was nieuw voor me. Ik had toen ook vaak last van mijn rug en zo kwamen de preventieve en curatieve kant bij elkaar, zowel het voorkomen als het oplossen van fysieke gezondheidsklachten. Het idee voor Health2Work, ‘n bedrijf met hart voor de werkomgeving, is toen geboren.” Z’ n ideaal? “Happy people, fun en jobsatisfaction. Wij willen gezondere en productievere werkomgevingen creëren door dynamisch werken te combineren met afwisseling van werkhouding en we richten ons vooral op ergonomie in dienstverlening, in productie- omgevingen en in de zorg, naast het aanbieden van diverse

VISIE MAGAZINE

Just do it... Eigenlijk was ze te jong om trainer te worden bij Kenneth Smit. Ze werd het wel, dus voortschrijdend inzicht en verandering bestaan. Inmiddels 8 jaar later vertelt Arienne Knol over visie en het realiseren van verandering, papieren tijgers en ontwikkeling. “Trainen moet niet zo maar een punt op de agenda zijn, het gaat om het positief beïnvloeden van het resultaat.”

“H

et mooie aan Kenneth Smit is

koop beter draait, mensen zich beter voe-

gen zich enkel richten op: ’de dingen juist

“Ik ontmoet heel veel ondernemers met

ons landelijke netwerk, de

len en meer resultaat genereren. En tuur-

doen’, gaat het er ook om dat organisaties

visie. En wat ik heb ontdekt is dat onder-

steun die je aan elkaar hebt

lijk hoort het trainen van verkoopvaardig-

‘de juiste dingen doen’. Ik formuleer daar-

nemers het lastig vinden om deze visie te

en het gegeven dat er altijd iemand is die

heden daar ook bij. Maar training is geen

om graag op voorhand resultaatgebieden

vertalen naar hun teamleden.

bij een klant past. Op basis van persoon-

agendapunt van ‘oh, we moeten onze

met opdrachtgevers en stem met alle

Gechargeerd zie ik daarin twee varianten;

lijkheid en zakelijke achtergrond.

mensen trouwens ook eens trainen’.

betrokkenen in een trainingstraject af wie

Ondernemers hebben een plan, ze hebben

Leeuwarden is haar uitvalsbasis en dus

Training wil je geven omdat je gelooft in

welke verantwoordelijkheid heeft voor

iets in het hoofd en…vaak blijft het daar

heeft de noordelijke zakelijke regio haar

verandering, in verbetering van kwaliteit,

het realiseren van de doelstellingen. Een

dan bij. Of de visie wordt middels een

voorkeur, vooral ook omdat je elkaars dna

de motivatie om iets toe te voegen aan het

training heeft wat mij betreft dus geen

prachtige presentatie inclusief uitgebreid

sneller aanvoelt, “niet lullen maar poet-

geheel; trainen doe je omdat het bijdraagt

vrijblijvend karakter, we gaan ervoor.

naslagwerk (‘n papieren tijger zoals ik dat

sen.” Arienne Knol, Kenneth Smit- trainer:

aan het verwezenlijken van je bedrijfs-

Samen. Dat betekent dat iedereen een

noem) gepresenteerd aan het team. In

“Ik geloof in ontwikkeling vanuit de wil en

doelstellingen.”

taak heeft in het proces. Dat we gezamen-

beide gevallen wordt verondersteld dat de

lijk kijken naar de voortgang. Successen

medewerker ‘het wel snapt’ en ook weet

Enthousiasme kan haar niet ontzegt wor-

vieren. Stap voor stap, praktisch en doel-

wat hem te doen staat. Maar in de praktijk

den, inlevend in haar gesprekspartner, de

gericht. En met plezier!”.

gaat iedereen vaak weer verder met waar

de wens dat het anders kan, beter”

Training is geen doel op zich

hij mee bezig was. En als het dan in de

Kenneth Smit is toch vooral verkooptrai-

wil om te begrijpen wat en waarom de

ning? “We zijn 30 jaar geleden wel gestart

ander iets doet. “Ik hou er van me te ver-

Je wilde trainer worden na een mooie car-

ogen van de ondernemer toch anders ver-

met verkooptrainingen, maar het is in de

diepen in een bedrijf, in de inhoud. Ik lees

rière in de hotellerie en bij BurgGolf;

loopt dan dat hij voor ogen had, dan zie ik

loop der jaren veel breder geworden. Denk

me in, ik wil begrijpen waar het over gaat,

bevalt het? “Ik wilde zelfstandig zijn en

teleurstelling. Visie moet dus praktisch

aan managementtraining, communicatie-

ik zoek de essentie en de lach. De waar-

vond het gaaf om mensen te inspireren

vertaald worden en vervolgens echt op de

training en assessments.

heid in cadeauverpakking, de confrontatie

om het anders te doen en betere resulta-

agenda komen.”

met een glimlach, want doceren heeft

ten te halen. Ik zag in gastvrijheid en com-

Even een paar uurtjes trainen om de ver-

geen zin, wel de vraag hoe je mensen mee

mercie bovendien een geweldig huwelijk.

“En dat laatste vinden ondernemers lastig;

koop te verbeteren, is niet meer waar ik in

neemt. Dat je ervoor zorgt dat de mensen

Acht jaar later is dat nog steeds niet ver-

je kunt wel een visie hebben, maar de

geloof. Het gaat om de integrale ontwikke-

het gaan doen.”

anderd. Maar ik heb wel veel inzichten

vraag is of al jouw mensen het ook zo in

erbij gekregen. Ik voel me meer betrokken

hun hoofd hebben. Of je medewerkers

bij mijn opdrachtgevers dan ik ooit voor

gemotiveerd zijn om een bijdrage te leve-

mogelijk had gehouden.

ren aan het geheel. En dus concreet voor

ling van bedrijf en mensen, omdat je inzicht dat je met z’n allen stappen kunt

Samenwerken om stappen te zetten

zetten op ieder vlak. Ik ga graag op zoek

“Ik wil bijdragen aan verbetering van

de bril hebben welke werkzaamheden

naar de collectieve ambitie. En als je dat

het resultaat, aan het verwezenlijken

daar bij horen en weten hoe ze deze moe-

realiseert, zie je dat ook de afdeling ver-

van doelstellingen. Waar veel trainin-

ten uitvoeren. Je mensen meenemen,

gelooft dat het beter kan, het gaat om het

ARIENNE KNOL KENNETH SMIT

inspireren, deelgenoot maken van je plan, je idee, heb je doelen gesteld, gaan mensen het inderdaad doen en hoe komen we bij een bepaald doel? Dat is leidinggeven.”

Inzicht en commitment “Ondernemen en leiding geven zijn dus twee verschillende dingen. Ik help de ondernemer om zijn visie praktisch vorm en inhoud te geven en ik train de ondernemer en/ of zijn mensen om dit proces op de juiste wijze te begeleiden en uit te voeren. Het is geen rocket science…. Het begint met waarom- vragen als ‘waarom wil je iets, welke visie heb jij op jouw markt; als je iets wil, wat wil je bereiken en hoe gaan we dat doen. Niet lullen, maar poetsen. Ik hou van bedrijven waar die mentaliteit heerst, gaan voor het resultaat. Cijfers zetten mensen aan tot acties en prestaties. En maakt mensen trots. Just do it.” Confrontatie met of zonder glimlach: waarin kunnen we in het noorden beter worden? “Be Good & Tell It, dat mag wel wat meer hoor, we zijn gewoon te bescheiden. We hebben zoveel moois om te laten zien, het zit een beetje in onze cultuur om het voor ons zelf te houden en dat is jammer!”

VISIE MAGAZINE

Maakindustrie & e-commerce, het talent van Dokkum “We moeten zorgen dat we voorop blijven lopen, innovatie is allesbepalend.” In gesprek met algemeen directeur René de Heij van Probo, producent van digitale printproducten en een van de snelst groeiende bedrijven van Dokkum en verre omgeving. Maakindustrie en online business in één. “We barsten hier van het talent.”

en indrukwekkende hoeveelheid

bescheiden zijn. Maar dan zien ze wat we

vierkante meters bedrijfshal aan de

hier met elkaar bereiken, in een natuurlij-

rand van Dokkum, met uitzicht

ke rolverdeling zonder hiërarchie, echt,

over de weilanden, “We kunnen nog even

dan staan ze voor je klaar. Die loyaliteit en

vooruit.” Energie, jonge mensen en een vrij

trots! Het bewustzijn dat het kan. De

ontspannen sfeer, ondanks het hoge aan-

gemiddelde leeftijd is hier 29 jaar. Al die

tal orders dat hier dagelijks wordt gepro-

mensen willen helemaal niet naar

duceerd. “We verwerken hier meer dan

Amsterdam of Den Haag, die voelen zich

2.000 orders per dag en dat aantal groeit

hier thuis. Als je samen mooie dingen wilt

explosief. Waar het eerder in deze busi-

maken en werk genereert, dan vind je

ness draaide om grote orders is dat nu

altijd de juiste mensen. Wat nou krimp?!”

omgekeerd: in plaats van 1 maal 100.000 In de achterste hal staat de wereldpri-

stuks is het nu eerder 100.000 maal 1.”

meur: de printer met de nieuwste technieInnovatie, logistiek, schaalbaarheid en

ken voor het bedrukken van textiel. Op

data zijn sleutelbegrippen bij Probo.

waterbasis dan. Daar haaks op een machi-

Honderd procent eigen productie en een

ne van wel dertig meter lang, die bedrukt

optimale ondersteuning bieden aan resel-

textiel ook voor buiten geschikt maakt.

lers; geen concurrent maar

“Een unicum. We hebben die twee machi-

een ontzorgende leverancier

nes bij elkaar gezet, omdat we textiel dat

zijn. Het Dokkumer bedrijf haalde in 2015 de titel FD Gouden Gazelle van het jaar binnen, synoniem voor snelle

RENÉ DE HEIJ PROBO

we nu voor binnen bedrukken ook voor bieden van 24-

niveau en houd je aan de andere kant de

buiten wilden. Dus moet je het wateraf-

uurs bestellin-

interne organisatie onder controle? ,,Dat is

stotend maken en daarvoor dient het

gen een stevi-

een combinatie van factoren én van per-

spanraam. Schermen, parasols, spandoe-

ge boost. De

soonlijkheden. Een ondernemer als Erwin

ken, die tot nu toe op pvc bedrukt werden

wat er gebeurt in de gigantische bedrijfs-

Heij vertelt dat de website anno 2017 een

met z’n drive en inzicht is een absolute

en tussen buizen gespannen….dat kan

hallen op industrieterrein Betterwird. En

service tool is voor de reseller, een belang-

voorwaarde om dit allemaal te realiseren.

straks allemaal op textiel. Ja, gordijnen

waarom?

rijk hulpmiddel om zijn business te laten

Hij is voortdurend bezig met innovatie, op

ook, met een coating tegen verkleuring,

groeien. . In 2015 worden twee extra pro-

de hoogte van de nieuwste ontwikkelin-

het kan! Kun je zo opvouwen, in ’n doos

ductiehallen van elk 2.500 m2 opgeleverd,

gen, machines, snuffelt op beurzen, ziet en

leggen, en verzenden maar. Ja, per stuk

In 2001 legde Erwin Postma de basis met

het aantal werknemers groeit naar 150 en

bedenkt wat er gebeurt en wat mogelijk is.

want dat is waar het nu om gaat. Nu doen

een beletteringsbedrijf: Probo Sign.

als klap op de vuurpijl nam Probo eind

Ik geef dat samen met het hele team vorm

we daar nog zes dagen over, en dat vinden

Hoewel dat lekker liep, had Postma grote-

vorig jaar de allereerste Durst Alpha tex-

in het bedrijf, zorg dat de productie draait

wij al lang. Straks is dat ook binnen 24

re plannen. In 2007 wordt de beletterings-

tielprinter ter wereld in gebruik.

en onze partners optimaal bediend wor-

uur. Supersnel, veel duurzamer en ook

den. Toen ik vertrok bij Drukwerkdeal,

nog eens handzamer!”

groei en expansie. De vraag is

E-commerce als service

tak verkocht en gaat Probo exclusief verder als productiebedrijf voor z’n resellers.

Het geheim

Zij halen de handel binnen, Probo levert

“Een klant uit Rotterdam zei laatst tegen

wilde: Probo. De innovatiedrang, de ener-

“We zitten tussen de verschillende ketens

op maat, met de steeds vernieuwde websi-

me: het is wel een eind weg hoor, dat

gie, het tempo, de saamhorigheid en het

in en zien de mogelijkheden voor nieuwe

te als orderboek. Business-to-business in

Dokkum. Toen zei ik tegen ‘m: ‘Weet je, er

talent dat hier rondloopt. Natuurlijk zijn

toepassingen. Wat er niet is, vinden we

optima forma. De Heij: “Ons reseller-model

staan maar enkele van deze printplants in

we trots, maar dat is niet iets wat we

uit”, verklaart De Heij de innovatiedrang

zorgt voor een duidelijke focus. In plaats

heel Europa. Je bent niet uniek, de wereld

dagelijks van de daken schreeuwen.”

van Probo. In de showroom waar ze graag

van marketing en sales ligt bij ons de

is transparant. Waar het om gaat is de

nadruk op ontzorgen, steeds kortere pro-

snelheid waarmee je een product naar de

Wereldprimeur

ductietijden en leverbetrouwbaarheid. Om

markt kunt brengen en om innovatie. Wat

Vertel De Heij daarom niet dat Noord-

andere. “Het is maatwerk in beleving.” En

voorop te blijven lopen is elke dag beter

we hier in Dokkum doen met textielprint

Oost Friesland synoniem staat voor

zo vind je in Dokkum een mooi voorbeeld

willen worden cruciaal en allesbepalend.”

vind je nergens!”

krimp. Hij legt je uit waarom Probo juíst

van maakindustrie 4.0: de ideale mix van

in Dokkum zit. “Kijk naar buiten! Ieder

een ondernemer met kennis en de kracht

Met de verhuizing naar de huidige locatie

Hij raakt de crux van het ‘Probo- geheim’.

bedrijf heeft z’n dna. Jij ziet alleen het pro-

van maakindustrie, gevoed door de intelli-

aan de Fortuinweg in 2010 sorteert

Probo combineert een hoog tempo van

duct, maar dat is slechts één onderdeel

gentie van data en e-commerce, aangevuld

Postma alvast voor op de verdere groei die

innovatie op productniveau met een

ervan. De ziel van de ondernemer, de

met lokaal talent dat samen iets geweldig

hij verwacht. Die expansie krijgt dankzij

expansieve groei. Maar hoe til je enerzijds

nuchterheid en loyaliteit van de mensen,

moois wil neerzetten.

de lancering van de webshop en het aan-

de kwaliteit voortdurend naar een hoger

die van zichzelf misschien wel wat té

had ik één bedrijf waar ik graag heen

de resellers met hun klanten ontvangen, stapelt de ene visuele verbazing zich op de

VISIE MAGAZINE

Bijbel- en dundrukspecialist investeert en groeit Bijbeldrukkers en uitgevers in Heerenveen, familiebedrijf met ’n rijke historie. Geworteld in het Friese, met ruim 90 procent export van de producten sterk gericht op de wereld van diversiteit. Royal Jongbloed, ‘n bedrijf met twee takken van sport en een groot productportfolio. Jacco Klok neemt ons mee naar 2017: (meer) Dwarsliggers in Europa, eigen bijbelontwerp en ’n plaats in de stoel van de klant.

ls salesmanager van

stap om de klant in haar

het grafisch bedrijf

wereldwijde omgeving te

van Royal Jongbloed

van een nieuw product te

probeert hij zo veel mogelijk

voorzien, of het nu de citybi-

op de stoel van de klant te zit-

ble is, waar de relatie tussen

ten, wat beweegt de klant, hoe

de bijbel gecombineerd

denkt, voelt en leest de klant

wordt met de eigen gemeen-

en wat zou hij morgen willen

te of ‘n nieuwe doelgroepbij-

zien en lezen? Jongbloed is

bel als de Samenleesbijbel,

passie voor print & binding en

de Vrouwenbijbel of de

dus is hij thuis op vele mark-

Prentenbijbel en de verschij-

ten en nog meer culturen, van

ning van de eerste

Japan tot Rusland, China,

Mannenbijbel dit voorjaar.

Verenigde Staten, Congo of IJsland. Boeken drukken is

Is print heilig? “We blijven

een vak, zeker als je zoals

natuurlijk trouw aan het uit-

Royal Jongbloed gespeciali-

geven van bijbels wereldwijd

seerd bent in zogeheten dun-

en aan het printen. Tegelijk

druk. Om het met Jongbloed

zijn de technische en digitale

te zeggen, ‘we maken mis-

ontwikkelingen die op dat

schien wel de mooiste dun-

vlak plaatsvinden inspire-

druk edities ter wereld’.

rend, dus hebben we met

Honderdvijftig jaar his-

een partner de eerste stap-

torie in drukambacht met een wereldwijde uitdaging en een nieuwe aandeelhouder sinds de zomer.

JACCO KLOK ROYAL JONGBLOED

De bekendste boek wereldwijd in dundruk

Bijbelvertaling, het belangrijkste boek

– nog steeds ideaal vanwege handzaam

blijft.”

formaat en beperkte omvang- is zonder

pen gezet om apps te maken op bijbelgebied, zoals de app door de unieke samenwerking van de

van Bijbel in Gewone Taal, die je makkelijk

twee onderdelen van Royal Jongbloed,

en overal kunt lezen. Toch geldt en zal

kunnen we heel gericht mooie producten

voor Jongbloed het credo blijven gelden

in de markt zetten.”

“je kunt niet alles willen en het moet recht doen aan wie je bent”, zegt Jacco Klok.

“Innovaties betekenen voor ons vooral een stap verder. We doen dat voortdurend met

We willen groeien

twijfel de bijbel. “Een prachtig boek, dat in

“In Nederland zijn we soberder in onze bij-

de bijbel en ook met een product als

“De komende jaren zullen we door meer

Nederland zoals we weten onder druk

beluitgaven. Tegelijk hebben we juist in

Dwarsligger is dat het geval geweest. Voor

samenwerking en uitwisseling binnen

staat door teruglopend kerkbezoek, terwijl

Nederland in de loop der jaren hele mooie

de reiziger, de mens die veel onderweg is,

Jongbloed meer voordeel kunnen halen

het in veel andere delen van onze wereld

concepten ontwikkeld zoals Ontwerp je

is de Dwarsligger ideaal omdat een boek

uit de twee huidige onderdelen, het gra-

een zeer weids verspreid en groeiend pro-

Bijbel en de Samenleesbijbel, manieren om

overal en altijd te lezen is.” Jacco Klok

fisch bedrijf en de uitgeverij. Met de geza-

duct is. Wij drukken niet de standaard, we

sterker in te spelen op de behoefte van

haalt voor het juiste gevoel een aantal

menlijke kennis en kwaliteit zijn er nog

drukken de luxe wagens onder de bijbels,

een doelgroep. Die vraag is er, het is een

Dwarsligger- titels tevoorschijn, de boeken

werelden te ontdekken en juist daarom is

de mooie, de bijzonder uitgevoerde en niet

kwestie te ontdekken hoe je daar in mee

die in plaats van een gebruikelijke 80 of 90

het belangrijk dat we sinds het eind van

te vergeten, de gepersonaliseerde bijbels.”

kunt, en dat is een kwestie van allerlei

grams papiersoort, gedrukt worden op 30

de zomer FB Oranjewoud als mede- aan-

mensen in het bedrijf Jongbloed te betrek-

grams dundruk papier het scheelt in

deelhouder hebben. Voor ons betekent die

Kalfsleren omslag, goud-op-snee

ken bij een vraag, bij een uitdaging om te

omvang en gewicht “ Na Nederland waar

deelname een versterking van het oude

Klok laat een van z’n bijbels voor de

kijken hoe we daar aan tegemoet kunnen

Jongbloed samenwerkt met Dwarsligger-

familiebedrijf, gebaseerd op continuïteit

Amerikaanse markt zien, een zacht in de

komen. De passie voor het maken van

partner VBK /Ambo Anthos wacht nu de

van werkgelegenheid en het stappen zet-

hand liggend kalfsleren exemplaar met

mooie uitgaven, de kennis van de moge-

buitenlandse markt, want we hebben voor

ten naar verdere investeringen.”

rundleren binnen kaft, goud-op-snede en

lijkheden, het inzicht hoe we iets ook over

het concept Dwarsligger zojuist het

“De kracht en kennis die we hebben in het

duimgrepen in de pagina’s, “geweldig om

de grens kunnen vermarkten, samen kun

Europese patent verkregen, na introduc-

bedenken en vervaardigen van content,

te maken, dit is ambacht in drukwerk, dit

je het bedenken en uitvoeren.”

ties eerder in Frankrijk, Finland, Zweden,

kunnen we daardoor nog beter en gerich-

Italië, Spanje en Turkije. En we zijn nog in

ter omzetten in grafisch sterke nichepro-

gesprek met o.a. China en India over een

ducten van hoogwaardige kwaliteit op de

contract.

markt. Niet voor niets zoeken we weer

vereist kennis. En hoe mooi is dan de volgende stap, door deze uitvoering nog weer

Europees patent Dwarsligger

persoonlijk te maken, met eigen titel en je

“Inzicht in wat de klant wil; bij ons gaat

eigen naam.” Jacco Klok kent z’n pappen-

het juist om small data te halen uit big

heimers, weet wat er mogelijk is in een

data, wij moeten vooral heel goed weten

Bijbelapps

specifieke cultuur als die van kerkelijk

wie welk product wil hebben en daar

De wereld van de bijbeldrukkers,

juiste competenties, die je nodig hebt om

Amerika, waar een boek als de bijbel uit-

moet je je productie dan op zien in te rich-

Dwarsligger- drukkers en uitgevers van

te kunnen groeien, want dat is wat we wil-

bundiger en luxer mag zijn dan op de

ten en zien te stroomlijnen. Onze niche-

menig Christelijk boek, tijdschrift en een

len.”

thuismarkt, waar de NBV, de Nieuwe

markten zijn wereldwijd verspreid, maar

leermethode zet voortdurend weer een

nieuwe mensen die dat proces belichamen en kunnen vormgeven. Mensen met de

VISIE MAGAZINE

De magische wereld van led: programmeren met licht Wat je niet kunt leren, moet je ervaren. Technologie en elektronica hebben alles veranderd, want led en het programmeren van licht is de standaard na twee eeuwen trouwe dienst voor de gloeilamp. Jan Adema laat z’n licht schijnen over opnieuw beginnen en ongekende mogelijkheden van led- licht voor wonen, werken en leven.

allemaal kleine rechthoekjes van fosfor. Eenmaal in het stopcontact blijkt het schijfje een lichtbron van ongekende intensiteit. “Dat is wat jij ziet als ‘lamp’ op de foto’s. Het zijn in werkelijkheid allemaal van dit soort schijfjes of strips waarop een hele serie van die kleine rechthoekjes wordt gemonteerd die samen worden aangestuurd en intens licht geven. En daaromheen zit ruimte voor de koeling, want vergis je niet, het genereert ook veel warmte.”

raag hem waarom hij doet wat hij

De techniek van combinaties van licht uit-

licht, gebaseerd op het ene licht dat ons

doet en hij raakt in vervoering

stralende diodes, dat is led op z’n Hollands

kennis verschaft: de zon. Licht is de basis,

over ‘t licht. Jan Adema is het

gezegd. Een uitvinding uit alweer 1927 die

lampen zijn toegevoegde waarde.” Hij is

“Behalve het volledig, goed en functioneel

licht, mag je gekscherend zeggen. “Licht

pas in 1962 voor het eerst doorbrak, maar

trots, trots op het feit dat alles wat hij

uitlichten, bespaart de NHL met onze

kun je niet leren, je moet het ervaren.” Al

het zou nog jaren duren voor de markt het

levert ‘gewoon hier’ bedacht, geprobeerd

nieuwe led- technologie maar liefst vijftig

dertig jaar staat hij er mee op en gaat er

omarmde, omdat pas in 2005 ook het blau-

en gemaakt wordt. “Ik ben weer klein

procent energie en hebben deze lampen

mee naar bed. Van winkelvloer in hartje

we led werd uitgevonden en gefabriceerd.

begonnen en dat blijft het ook, want dat

een levensduur van 80.000 uur. Dat is

Leeuwarden tot indrukwekkende produc-

En dat was het eerste moment dat het

past in het nu. Laat iedereen doen waar

mogelijk met led, het is ongekend!”

tielocaties van Friesland Campina in

hele kleurenpallet van licht gemaakt kon

hij goed in is en werk samen waar je

Afrika, voor Jan Adema is led- licht het

worden zoals we dat gewend waren. “Met

elkaar kunt versterken.” En zo werkt de

“Zonlicht heeft een enorme invloed heeft

levensechte bewijs dat het de basis vormt

licht van gloeilampen waren we gewend

lichtontwerper met dertig jaar lichterva-

op ons gestel, niet voor niets ervaren veel

voor comfortabel wonen, werken en leven,

aan het hele spectrum van temperaturen

ring samen met jonge techneuten op elek-

mensen de winter als een lastige tijd. De

omdat de zon nu eenmaal niet altijd en

en lichttonen, met led kunnen we dat pas

tronicagebied, omdat daar het wezen van

intensiteit van licht is ook heel bepalend,

overal en zeker lang niet altijd binnen

sinds kort en dus hebben nogal wat men-

led ligt. “Zoals je geluid kunt mengen in de

niet alleen voor ons welzijn, voor hoe we

schijnt. “En het mooie is dat we dan niet

sen nog steeds de idee dat led- licht ‘koud’

muziek, zo kunnen we nu licht mengen en

ons voelen, welke sfeer we beleven; het is

met hele vrachtwagenladingen lampen

is. Die tijd licht echt achter ons, we kun-

mixen op ieder gewenst moment in iedere

medebepalend voor ‘t resultaat op een

naar Afrika gaan, nee hoor, het past op

nen nu voor maar liefst 96 procent de

ruimte. Verlichting is programmeren

werkplek. We hebben dat laatst weer

een paar pallets bij elkaar. Weet je alleen

kleuren van het spectrum mengen, dus

geworden, dus je moet de basis en de

ondervonden bij een productiebedrijf,

al wat dat bespaart?”

ook warmte en sfeer zijn volledig in led te

waarde van verlichting begrijpen en de

waar de foutmarge omlaag ging nadat we

vangen, zelfs kaarslicht.”

techniek beheersen om het uit te voeren.”

de oude verlichting hadden vervangen door led- lampen volgens een optimale

Eind jaren tachtig ziet hij tijdens z’n eerste

lichtplan.”

baan bij Van der Heide in Kollum een

In 2011 begint Adema in Leeuwarden z’ n

“Zal ik je laten zien wat het is?” Adema

advertentie staan voor Artilite. Het raakt

start- up IdFrm. “Van idee naar vorm op

heeft z’n projectfoto’s laten zien van de

hem. “Geen idee waarom, maar de tekst en

basis van het allesbepalende, het licht dat

nieuwe volledig duurzame verlichting in

“Er ligt een wereld open. Dat is het heerlij-

het idee hadden voor mij iets magisch.” De

we allemaal nodig hebben. Werken aan

de Leeuwarder schouwburg De Harmonie

ke aan nu, als je de ervaring en inhoud

sollicitatie bepaalt z’n loopbaan in het

en van de enorme studiezaal van de

hebt van dit vak en je kunt samenwerken

toen nog klassieke licht en bijbehorende

Noordelijke Hogeschool in Leeuwarden.

met anderen, kun je prachtige dingen

Hij toont een CD- schijfje voorzien van

doen. Ervaar het, zou ik zeggen!”

architectuur. Artilite betekende voor Jan Adema een “vak mogen leren” en ondernemend als hij is, nam hij na enkele jaren het bedrijf over en voegde er Raak Architecture en Indoor aan toe onder de paraplu van het toen befaamde Centrum voor Lichtarchitectuur in Drachten. Z’n licht, levenswerk en pensioen spatten uiteen na diepe onmin in Drachten binnen het centrum en Adema begint opnieuw, de loutering van vallen en opstaan begint. “Niet bij de pakken neer zitten, dat doe ik niet. Ik ben weer opnieuw begonnen en weet je, het bevalt me uitstekend. Ja, het heeft pijn gedaan, het duurde wel even voor ik dat gevoel weer kwijt was.” “Al in 2003, 2004 was ik gefascineerd door led- technologie en voelde ik dat het de lichtwereld op z’n kop zou zetten. Daar heb ik aan vastgehouden en het grote verschil met klassiek licht, is dat technologie en elektronica bepalend zijn geworden, het is echt ongelooflijk wat er in de afgelopen jaren is gebeurd en waar het naar toe gaat.”

JAN ADEMA IdFrm

snoer en adapter, met op de achterzijde

VISIE MAGAZINE

‘Conservatisme creëert een comfort zone waar mensen niet graag uitstappen’ Dirk de Haan, vestigingsdirecteur Noord-Nederland van Hof Hoorneman Bankiers is er stellig in: Nederlandse geldzaken worden gedomineerd door de grootbanken. Een gecreëerde veiligheid, waarbinnen de mens een rekeningnummer is en waar je als klant geen inspraak hebt.

“I

k heb zelf een aantal jaren in die sferen verkeerd toen ik werkte voor diverse grootbanken. Maar

echt tevreden was ik er niet. De dagen waren lang en mijn humeur begon er onder te lijden. Omdat ik een klant wilde behandelen zoals ik zelf behandeld wil worden. En dat gebeurde daar allerminst.”

DIRK DE HAAN HOF HOORNEMAN BANKIERS NOORD-NEDERLAND

“Vanuit het idee dat je je eigen kansen kunt creëren, nam ik het besluit over te

Dat kan zelfs een vorm zijn waar geen

stappen. Een stap weg van de grootban-

fysieke bank meer aan te pas komt. “Denk

ken en tegelijk een sprong dichter bij mij-

aan een betaalfunctie via andere spelers,

zelf. Ik koos bewust voor Hof Hoorneman

zoals Apple of Google. Die hebben de mid-

Bankiers. Zij zijn gespecialiseerd in Value-

delen en mogelijkheden om een betaalnet-

beleggen en werken met een eigen team

werk op te zetten dat de traditionele ban-

van analisten die met passie voor het vak

ken simpelweg voorbij zal streven. En

en continue inzet op zoek zijn naar de

naast internetaanbieders zijn er ook ande-

beste beleggingen voor de klanten van

re instellingen, zoals private bankers, die

Hof Hoorneman Bankiers.”

de markt op kunnen schudden. De ruimte is er, ze hoeven alleen de stap maar te

Hof Hoorneman Bankiers creëert met een

nemen.”

selectie van goed doorgelichte bedrijven een portefeuille waar ze een toekomst in

Maar zijn wij, als klanten, klaar voor die

zien. “Wij werken alleen aan de creditzijde

metamorfose van bankieren? De Haan:

van de lijn –dus geen hypotheken en

“Daar ben ik van overtuigd. Er is een gene-

financieringen– en hebben een solvabili-

ratie die opgroeit met alternatieven, wat

teit van ruim dertig procent, daar waar

zich onder andere uit in een toenemende

grootbanken niet verder komen dan vijf-

vraag naar het ambachtelijke en het duur-

tien procent. En, vrij uniek in de wereld

zame. En vooral naar openheid en trans-

van private banking, Hof Hoorneman

parantie. We eten meer biologisch, we

Bankiers beschikt over een bankvergun-

gaan over op andere vormen van energie-

ning.”

winning, we maken onze woningen energieneutraal. Voor de generatie die opgroeit

Traditie versus vooruitgang, conservatief

met dat gedachtegoed, is de keuze voor

denken versus openstaan voor nieuwe

het niet-conservatieve allerminst vreemd.

ideeën. Volgens De Haan worstelen veel

Ambachtelijk werken en een persoonlijke

grootbanken met dit dilemma en hebben

benadering waarbinnen de klant een

ze de neiging vast te houden aan solide

eigen mening en visie kwijt kan, is voor

verankerde, maar achterhaalde waarden.

hen én voor ons vanzelfsprekend.”

“Conservatisme creëert een comfort zone waar mensen niet graag uitstappen. Maar

“Ik zeg vaak: 'Wij verkopen vertrouwen'.

is conservatisme wel zo verstandig, gelet

Dat lijkt een cliché, maar is het allerminst.

op het recente verleden van menige grote

Vertrouwen in veiligheid, deskundigheid

bankinstelling? De economische crisis die

en persoonlijke benadering is iets dat

in 2008 als vanuit het niets leek te komen

tegenwoordig vaak alleen nog maar

en het bankwezen op haar grondvesten

ergens in de herinnering een bel doet lui-

deed schudden, heeft ons doen inzien dat

den. Het zijn waarden uit een ver verle-

het tijd is voor een nieuwe generatie ban-

den. Nieuwe relaties komen bij ons omdat

kiers. Een generatie die het aandurft uit

ze op zoek zijn naar een nieuwe definitie

de comfort zone te stappen en die kiest

van die waarden. Deze mensen verwelko-

voor een andere, moderne vorm van ban-

men wij graag; mensen met een visie en

kieren.”

een brede kijk op de werkelijkheid.”

VISIE MAGAZINE

Aanpak van antibioticaresistentie: “We zijn klaar voor de koe” Stap voor stap werken aan een natuurlijk geneesmiddel als vervanger voor niet- natuurlijke antibiotica in de veehouderij. De wil en overtuiging van een voormalig boerenzoon om een wereldwijd probleem op te lossen, begint in Friesland realistisch gestalte te krijgen. Professor Herman de Boer van Mastivax bv over vernieuwing, relevantie, duurzaamheid en samenwerking.

“W

e zijn in het stadium dat

onderzoekstraject waardoor je soms

we dierproeven kunnen

gedwongen wordt om de volgende stap te

gaan doen in de stallen

vroeg te zetten; wij kunnen de weg volgen

van de Dairy Campus.” Professor Dr.

die wij op basis van onze eigen weten-

Herman de Boer van biomedisch techno-

schappelijke bevindingen zelf goed ach-

logiebedrijf Mastivax heeft met z’n vijf-

ten.”

koppige team na jaren van laboratoriumonderzoek in het Leeuwarder Water

“Klaar voor de koe”

Applicatie Centrum van Van Hall

De eigenaardige van de koe, legt Herman

Larenstein de volgende fase bereikt in de

de Boer uit, is het grote verschil van weer-

zoektocht naar het op natuurlijke wijze

stand in het lichaam van de koe en die in

bestrijden van uierontsteking bij melk-

de uier. “Een koe is immunologisch een

koeien. “Behalve nauwgezet onderzoeks-

ijzersterk dier, een dierenarts kan gewoon

werk in het laboratorium hebben we ook

in de stal met een keizersnede een kalf uit

de stap moeten zetten om tot de dierproe-

de koe halen terwijl ze rustig staat te her-

ven te mogen komen, een langdurig

kauwen. De uier echter hangt niet alleen

traject waar beoordeeld wordt of de proeven die je wilt doen in het belang zijn van de gezondheid en het welzijn van het dier.”

HERMAN DE BOER MASTIVAX

Vernieuwend inzicht

letterlijk onder en buiten de koe en dit is Wat wij doen is zeer complex, het is

immunologisch gezien ook zo. Het

een zoektocht, het is vernieuwend

immuunsysteem van de koe heeft heel

inzichten opdoen en dat vergt tijd en

veel moeite z’n werk in de uier goed te

die tijd moeten we nemen. Het is een

doen als er een beginnende infectie is; de

doolhof, omdat je van te voren niet

concentratie van de afweerstoffen en

’n Glimlach tekent zich af op z’n gezicht.

teriën, waardoor bestrijding met antibioti-

precies weet waar je naar moet zoeken om

afweercellen is zo’n 50 keer lager dan in

“Dieren inspuiten met chemische antibio-

ca om infecties te verhelpen steeds min-

tot de oplossing te geraken. Ik ben heel

haar bloed ; de immuuncellen hebben veel

tica zijn we als normaal gaan beschouwen

der effectief zijn geworden; niet alleen bij

erg blij met het succes van al het voor-

moeite om vanuit het bloed in de uier te

en kennelijk niet schadelijk voor gezond-

dieren maar ook bij mensen. Volgens de

werk dat we in ons laboratorium hebben

komen en ze verliezen onderweg veel van

heid en welzijn, terwijl we inmiddels na

Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)

gedaan. Nee, makkelijk is het niet, maar ja,

hun effectieve kracht. Bovendien zitten er

jaren antibioticagebruik kampen met de

sterven er alleen al in Europa plus de VS

ze hebben me al eens eerder gezegd dat

in een uier vier grote gaten, de spenen,

wereldwijde gevolgen van antibiotica-

jaarlijks 50.000 mensen als gevolg van

wat ik wilde, niet gemakkelijk is. Ik wil dit

waardoor de bacteriën heel makkelijk bin-

resistentie. Ik neem aan dat het systeem

resistentie, in overige werelddelen is dit

probleem duurzaam helpen oplossen, daar

nen kunnen komen.”

dat we ontwikkeld hebben uit het geneti-

getal nog hoger.

gaat het om. En in deze setting van de 3 O’s, van onderwijs, ondernemen en over-

“In ons onderzoek maken we gebruik van

een geneesmiddel wel de toets der kritiek

Herman de Boer heeft met z’n bedrijf de

heid kunnen wij ons werk uitstekend

natuurlijke antistoffen die we verkrijgen

kan doorstaan; wat we doen is natuurlijk

missie om veehouders te helpen bij hun

doen.”

uit de wei van de melk en uit biest (de eer-

en duurzaam, zeker ook omdat we de ont-

streven om minder antibiotica te gebrui-

wikkeling van de antistoffen uit het

ken voor de handhaving van de uierge-

Hij duidt daarmee op zijn samenwerking

middel dat volledig uit koe- eigen stoffen

natuurlijk materiaal van de koe, goedkoop

zondheid en het welzijn van hun melk-

op Friese grond. Hij maakt gebruik van de

bestaat. In het lab zijn we al zover dat we

en schaalbaar hebben gemaakt, dus ook

koeien. De microbioloog- biochemicus is

onderzoeksfaciliteiten en de ondersteu-

natuurlijke systemen hebben ontwikkeld

betaalbaar voor de veehouder, want die

z’n leven lang al werkzaam in de biotech-

ning van Life Sciences & Technology van

om de afweercellen van de koe instructies

nologie, eerst in de Verenigde Staten bij

Van Hall Larenstein; krijgt tweemaal per

te geven voor de vernietiging van divers

Genentech Inc. en later als oprichter van

week bloedmonsters van koeien van Dairy

mastitisbacteriën, de veroorzaker van de

onder meer Prosensa bv in Leiden.

Campus en treft nu de laatste voorberei-

uierontsteking. Daarvoor hebben we drie

sche materiaal van de koe als basis voor

willen we helpen.” De Boer groeide op in Friesland en kent

ste melk) en we werken naar een genees-

dingen om de dierproeven te beginnen in

verschillende natuurlijke methoden ont-

ontsteking, oftewel mastitis, bij melkkoei-

“Het gebruik van antibiotica is altijd te

de stallen van de Dairy Camus, en dat

wikkeld, dus als het een niet helpt, helpt

en in het veehoudersbedrijf van z’n

gemakkelijk geweest: er was een infectie-

alles met financiële steun van het provin-

het andere mechanisme wel. Dat hebben

ouders. Toen kwam mastitis zelden voor

probleem en dat bestreed je met antibioti-

ciale programma Fryslân Fernijt en SNN.

we in het laboratorium allemaal onder

en antibiotica werden toen ook nog niet

ca. Het gebruik van antibiotica is in de

De rest van het benodigde betaalt De Boer

controle, we weten hoe het hier werkt, dus

gebruikt voor vee. In de afgelopen vijf

afgelopen 5 jaren met ca. 30% verminderd,

zelf, “want ik heb de wil om het op te los-

is het nu tijd voor de volgende stap, we

decennialang zijn houders van melkvee,

maar dat is vooral door het achterwege

sen en kan het me permitteren. Het is

zijn klaar voor de koe. Dit jaar gaan we kij-

kippen en varkens, massaal antibiotica

laten van het onnodig antibioticagebruik

voor de kwaliteit van het onderzoek nood-

ken of het resultaat van ons laboratorium-

gaan gebruiken. Antibioticagebruik leidt

door veehouders. Verdere vermindering is

zakelijk en heel fijn dat er geen druk is,

werk ook werkt in de werkelijkheid van de

altijd tot het ontstaan van resistente bac-

lastiger en vergt een innovatieve aanpak.

vanuit een externe investeerder, op het

koe. en dat wordt heel spannend.

sinds z’n jeugd het probleem van de uier-

VISIE MAGAZINE

Door meer tijd is er veel te winnen in de apotheek In de zorg moet het in de eerste plaats gaan over de patiënt. Centrale vraag voor zorgverleners is alleen vaak waar je de tijd vandaan haalt. Het Leeuwarder bedrijf Autopharma levert slimme, logistieke oplossingen aan de apotheek om die tijd vrij te maken. “Haal je medicijnen wanneer jij dat wilt.”

“W

ij krijgen door een betere

ontmoetingsfunctie in het dorp wilden

logistiek meer ruimte en

versterken. Dat is gelukt, er wordt hiervan

tijd voor onze patiënten en

door veel mensen uit Tzum en omgeving

dat is het belangrijkste.” Renate Bosma

gebruik gemaakt, mensen komen elkaar

van Service Apotheek De Hertog in

daar tegen en maken een praatje. De hal

Franeker is helder over nut en noodzaak

van het woonzorgcentrum als sociale ont-

van slimme softwarematige logistieke

moetingsplaats in het dorp.”

oplossingen in de apotheek. Remmelt van de geneesmiddelenstroom in de apo-

Automatisering zaligmakend?

theek wil beheersen, kun je niet zonder

“Wachttijden in de apotheek”, zegt

goede logistiek.”

Remmelt Bakker “zijn een van de meest

Bakker: “als je alleen al de autonome groei

voorkomende klachten. Het voordeel van Tijd is naast het brede begrip van kosten

deze logistieke werkwijze is dat je als apo-

een allesoverheersende zorg in de zorg. We

theek zelf de regie houdt, je weet waar je

nemen meer zorg af, worden mondiger en

geneesmiddelen zijn, je klanttevredenheid

onze verwachtingspatronen ten aanzien

gaat omhoog en feitelijk wordt je beloond

van aandacht en tijd die we van een zorg-

omdat je weer meer tijd hebt voor je

verlener vragen, nemen toe. De vergrijzen-

patiënten om te besteden aan de inhoud

de populatie vertaalt zich onder meer in

van de zorg.” Renate Bosma: “De apothe-

een toename van geneesmiddelen. Een

ker is in de eerste plaats zorgverlener, we

bezoekje aan een willekeurige apotheek

maken deel uit van de eerste lijn, dus hoe

maakt duidelijk dat de stroom klanten

meer wij onze aandacht op de patiënt

gestaag is en dat is zeker niet anders in

kunnen richten, hoe beter.”

Service Apotheek De Hertog in Franeker

Verdere automatisering is de volgende

die deel uitmaakt van het

stap? Bosma: “Nee, daar geloof ik niet in.

Gezondheidscentrum De Hertog waar een

Wat ik belangrijk vind is dat mensen zich

groot deel van de eerstelijnszorg in

welkom voelen in onze apotheek. Ik ben

Franeker is geconcentreerd.

er van overtuigd dat je aandacht moet

Niet meer zoeken en vragen “En dat terwijl iedere week zo’n driehonderd patiënten hun geneesmiddelen niet meer aan de balie afhalen, maar uit de ServiLocker. Die mensen kiezen hun eigen moment om hun geneesmiddelen op te halen en

besteden aan het trainen van de communicatieve vaardigheden van je team. Uit

REMMELT BAKKER RENATE BOSMA AUTOPHARMA

recente onderzoeken blijkt dat ondanks al

Tijdwinst en ontmoetingsplek

onze goede bedoelingen in de eerste lijn

“Tijdwinst” is het antwoord van Bosma op

was. Hier valt nog heel veel te winnen

de vraag waarom ze kiest voor deze aan-

voor patiënten en alle betrokkenen in de

pak. “Ga maar na, gemiddeld 300 mensen

zorg. De apotheek kan hier een grote rol in

die per week hun geneesmiddelen via de

spelen. Ik merk dat apothekersassistenten

toch bijna een derde van de patiënten de therapie niet gebruikt zoals deze bedoeld

ServiLocker ophalen. Als je een paar

het heel leuk vinden om zorg te verlenen,

wachten voor de balie.” Renate Bosma legt

manier is te kiezen om van ons een mailtje

minuten rekent per patiënt, weet je hoe-

het goed uitleg geven over medicatie en /

het principe van de ServiLocker uit. “De

met daarin een snelbaliecode te krijgen als

veel tijd het scheelt. Kostbare tijd die wij

of hoe hulpmiddelen gebruikt moeten

basis is een track & trace softwaresysteem

de medicijnen klaar liggen, bedoeld voor

veel liever besteden aan patiënten die uit-

worden, waarom het geneesmiddel gege-

in onze apotheek, waardoor we voortdu-

de mensen die graag nog hun medicijnen

leg over hun medicatie of hulpmiddel

ven wordt, hoe het middel werkt en wat

rend weten waar een recept is. Vanaf het

van iemand aangereikt krijgen omdat ze

behoeven. Mensen zijn zelfstandiger, ze

voor bijwerkingen er mogelijk te verwach-

moment van aanmaken tot en met het

dan even een praatje kunnen maken of

kunnen zelf uitmaken wanneer ze hun

ten zijn.”

moment van afhalen; alleen dat al zorgt

een vraag hebben. De snelste manier is via

spullen komen halen. Kijk”, wijst ze op

dat we tijd besparen, want met één klik

de ServiLocker; dan sturen wij een mailtje

haar scherm met grafieken, “je ziet wan-

“Hoe beter we dat doen, hoe gemotiveer-

weten we waar een recept is, we hoeven

dat de geneesmiddelen klaar liggen in de

neer de medicijnen uit de automaat

der onze patiënten zijn de therapie te

het niet meer te zoeken en het niet meer

automaat, ze krijgen van ons in het mail-

gehaald worden; er wordt veel gebruik

gaan gebruiken zoals deze bedoeld is. Dat

aan elkaar te vragen. Onze patiënten kun-

tje een pincode en kunnen op het moment

gemaakt van de uren dat wij dicht zijn,

zal er toe leiden dat patiënten meer ken-

nen kiezen voor de gewenste manier

dat het hen past de medicijnen uit de

dus voor acht en na zes uur. De behoefte

nis hebben van hun lichaam en beter in

waarop ze hun medicijnen komen halen,

automaat halen. Worden de medicijnen

is er.”

staat zijn de therapie te volgen en uitein-

in de apotheek aan de balie, met een snel-

niet met een paar dagen opgehaald, dan

baliecode of binnen of buiten uit de

krijgen ze een herinnering per mail; liggen

“We hebben de ServiLocker geïnstalleerd

voor mij de belangrijkste reden om met

ServiLocker.”

ze er na vijf dagen nog, krijgen ze een

in Franeker en in woonzorgcentrum

softwarematige logistieke oplossingen als

staan dus niet meer in de rij te

delijk in een betere gezondheid. Dat is

tweede herinnering dat de medicijnen

Martenahiem van Patyna in Tzum. Samen

ServiLocker te werken: meer zorg voor de

“De bekende manier is het afhalen van

opgehaald moeten worden omdat ze

met Patyna hebben we er voor gekozen

mens, minder tijd voor techniek en logis-

medicijnen aan de balie, zo zijn mensen

anders weer uit de ServiLocker gaan.”

om in de ontvangsthal van hun centrum

tiek.”

dat van oudsher gewend. De snellere

de automaat neer te zetten, omdat we de

VISIE MAGAZINE

DBK MASTERS IN ONLINE BUSINESS

‘In deze wereld ben je kansloos als je voorzichtig bent’ Schelte Meinsma wil en gaat de wereld veranderen. “De maatschappij is toe aan een vernieuwing op technisch gebied en de middelen daarvoor staan tot onze beschikking. We balanceren met z'n allen op de grens, maar niemand durft de eerste stap óver die grens en ín dat nieuwe gebied te nemen. Ik durf dat wel en ga het ook doen.”

overal tegen de regelgeving. En met

senteerd op een beeldscherm, ze onvol-

succes! Beide hebben ze hun markten op

doende vertrouwen geeft dat daar een

de kop gezet en zijn ze uitgegroeid tot mil-

mooi toekomstig bedrijf achter kan zitten.

jardenbedrijven.”

Maar dat is nu eenmaal de wereld van internet; veel meer dan een bureau, een

Een nieuw initiatief van Schelte Meinsma

computer en een creatief functionerend

is VRROOM. “De wereld van virtual reality

brein heb je niet nodig.”

is heerlijk nieuw, zonder allemaal benauwde en verstikkende regeltjes. Dat appel-

“In 2000 liep ik daar als startende onder-

leert aan mijn drang om vrij te zijn. In de

nemer al tegen aan. Ik had een paar ijzer-

VR ben je dat. VR is overigens maar een

sterke en goed doordachte plannen, maar

tussenfase. We gaan in de nabije toekomst

vond geen funding om die te realiseren.

naar een Mixed Reality. Een combinatie

Dat heeft mij aan het denken gezet, met

van augmented reality -de wezentjes in

als resultaat 'Slimme Jongens'. Een onder-

Pokémon Go die je via je telefoon in een

neming waar mensen die denken een

echte wereld ziet lopen zijn daar een goed

goede start-up te kunnen maken met een

ldus Schelte Meinsma, eigenaar

wikkelingen en innovaties ontzettend snel

voorbeeld van-, virtual reality -een volle-

bedrijf dat voor tenminste zeventig pro-

van DBK Masters in Online

kunnen gaan- eenvoudig schuiven, losla-

dig gecreëerde werkelijkheid- en reality -

cent online is, een plan inleveren, inclusief

Business in Groningen, stuwende

ten of verkopen. Met steeds die stabiele

de echte werkelijkheid-.”

een financieringsverzoek. Een sprankelend idee alleen is voor mij echter niet vol-

kracht achter tal van andere internetbe-

basis van de harde kern. Het is een

drijven in het noorden en last but not

bedrijfsfilosofie die de basis van ons suc-

Voordat het zover is, moeten er nog de

doende; ik kijk ook en vooral naar de per-

least Fries in hart en nieren. De eer, trots

ces vormt.”

nodige stappen worden genomen. “En die

soon die er achter zit. Ben je een goed

kunnen het best in Groningen genomen

ondernemer en heb je een uitgecijferd

en het opportunisme van zijn Friese roots vormen, naar eigen zeggen, de kern van

“Het meest uitdagende vind ik disruptive

worden. We hebben hier de grootste con-

plan dat klinkt als een klok -cijfers vertel-

zijn succes. “Ik durf het en ik doe het”, ver-

bezig zijn, in combinatie met technisch

centratie aan internetbedrijven, allemaal

len immers alles- dan kunnen we dat

volgt Schelte. “En disruptive denken is

pionieren. De wereld veranderen betekent

mensen met geniale ideeën, maar met

honoreren met een financiering. Maar ben

daarbij het sleutelwoord.”

tegen de gevestigde order schoppen en je

onvoldoende financiële armslag om die

je een ondernemer vol mitsen en maren

niet laten afschrikken door de ingeslepen

ideeën de ruimte te geven. Daardoor

die niets durft en bang is om grote stap-

“Disruptive denken is wars van het traditi-

en uitgesleten regels. Uber had lak aan de

komen veel prima plannen niet of nauwe-

pen te nemen? Dan kunnen en willen we

onele. Taxibedrijf Uber is daar een goed

TCA’s van deze wereld en AirBnB vecht

lijks van de grond. Banken en fondsen

niets voor je betekenen. In deze wereld

voorbeeld van. Het WeChat systeem dat

geven vaak geen financiering,

in China wordt gebruikt is een andere

omdat een geweldig idee onder-

succesvolle exponent. Naast berichten wordt WeChat ook gebruikt voor betalingsverkeer waar geen bank aan te pas komt. Dat laatste voorbeeld zou bij ons nooit kunnen slagen: wij zijn een land van wetten en regels, die stipuleren dat betalingsverkeer alleen geregeld mag worden door banken die onder overheidscontrole staan. Blockchain gaat de wereld op zijn kop zetten en wij zijn daarbij.” “Met de website testjebloed.nl strijden we voor anonieme, toegankelijke en betrouwbare bloedtests. Op het gebied van HIV en Soa’s is ons dat al gelukt. Voor darmkanker zitten we nog midden in het gevecht met de gevestigde orde. En is ook die slag gewonnen, dan liggen er nog allerlei mogelijkheden en kansen waarvoor ik graag de strijd met ze aanga.” DBK, een online business onderneming (www.dbk.nl) die werkt op basis van succes en zich laat vergoeden op basis van behaald rendement (no cure – no pay), is de 'harde kern' van het geesteskind van Meinsma. “Daaromheen hebben we veel andere, internet gerelateerde bedrijven. In de huidige tijd is dat een must, iets wat veel traditionele bedrijven niet zien of niet willen zien. Binnen deze gerelateerde bedrijven kun je -in een tijd waarin ont-

SCHELTE MEINSMA DBK

bouwd met broncodes en gepre-

ben je kansloos als je voorzichtig bent.”

VISIE MAGAZINE

Geboeid door levensbelang en impact van datadynamiek Regionaal de groeiende datamarkt bedienen. Bijdragen aan het besef dat we keuzes moeten maken in wat we in ons leven met data willen. Else Maria van der Meulen over de voortdurende uitdaging van duurzame en vooral veilige datacenters in Friesland en waarom het goed is rolmodel te zijn.

“We hebben steeds meer bandbreedte

Hoe duurzaam kun je zijn? “Dat is een

nodig voor al onze data en willen meer en

voortdurende uitdaging, nog los van de

snellere data hebben– alhoewel dat voor

overheidsverplichting die we hebben om

een deel ook marketing is. Glas wordt

te besparen. Het zou geweldig zijn als we

straks net als stroom in plaats van gas een

technische oplossingen vinden om de

nutsvoorziening, maar voorlopig geldt dat

enorme hoeveelheid warmte die we pro-

nog niet voor ieder bedrijf of boerderij op

duceren, ook te gebruiken. Die warmte is

het platteland, terwijl als je alleen kijkt

laag- calorisch en dus moet je hoog- calori-

naar de toekomstige mogelijkheden om de

sche energie toevoegen om er iets mee te

zorg ook in buitengebieden op peil te hou-

kunnen. Ook met de koelingen kijken we

den, die beschikbaarheid van technologie

voortdurend naar mogelijkheden om te

en data en dus leveringszekerheid via glas,

verder besparen. De koelsystemen in

van levensbelang wordt. Het vereist een

beide datacenters verschillen iets van

grotere inspanning daarvoor te zorgen.”

elkaar, maar het basisprincipe is gelijk. Op

n 2008 opende in Leeuwarden het eer-

dat plotseling ophoudt. Daarom zijn wij

ste Friese datacenter, het idee en de

iedere dag bezig met die uitdaging om vei-

Regionale marktplaats

droom van haar vader, die met de ope-

beide locaties maken we gebruik van vrije koeling. Op de ene locatie gebeurd dit indi-

ligheid en leveringszekerheid voor onze

Is dat ook het belang van regionale data-

rect en op de andere locatie op een directe

ning postuum geëerd werd. Het was het

klanten te waarborgen en tegelijk te kij-

centers? “Ja, meer dan ooit. Het is regio-

manier. Door de systemen slim in te rege-

tweede bedrijf van Else Maria van der

ken naar mogelijkheden het duurzamer te

naal van belang dat we de infrastructuur

len kunnen we het overgrote deel van jaar

Meulen, naast het door haar vader opge-

doen.”

volledig op orde en voor iedereen beschik-

gebruik maken van deze energiezuinige

baar hebben, alleen al vanuit zekerheid,

koelmethode.

richte DataDiensten Fryslân. In 2013 nam ze het datacenter van de toenmalige

Bijdragen aan besef

Friesland Bank over en daarmee ontstond

“Het belang van data groeit in enorm

redzaamheid en duurzaamheid. Stel je

een voor Friesland uniek bedrijf, een twin

tempo, het duurt niet zo lang meer voor

voor dat onze data alleen in Amsterdam

De creativiteit van een rolmodel

data center, waar klanten de optie hebben

allerlei functies en zaken worden overge-

opgeslagen kunnen worden...Met onze

“Voor al die nieuwe technieken geldt, het

voor de hoogste vorm van veiligheid voor

nomen door technologie, we koppelen

datacenters zijn we de regionale markt-

moet eerst bewezen worden, want conti-

het onderbrengen van data in twee volle-

steeds meer aan elkaar met het Internet

plaats, waar alles dat op internet gebeurt,

nuïteit staat altijd voorop, er is een span-

dig gescheiden maar redundant met

of Things en kunnen technologie steeds

ontsloten wordt en steeds meer bedrijven

ningsveld tussen die must en de wens te

elkaar verbonden locaties via een eigen

vaker toepasbaar maken. Het is onze taak

kiezen er voor om rechtstreeks een markt-

vernieuwen. En omdat wij aan het begin

dataring.

data op te slaan en bij te dragen aan het

kraam bij ons te huren, een plekje in de

van de keten staan, zijn we ook in beveili-

besef van keuzes; willen we wel alles

cloud, of maken gebruik van diensten van

ging de eerste fysieke schakel. Steeds

weten, willen we alles wat we technolo-

een ICT-dienstenleverancier in ons data-

meer worden we onderdeel van die

Is het vanzelfsprekend dat we data elders

gisch kunnen omarmen, zijn er grenzen,

center. Wij bieden een veilige omgeving,

keten.Samen met alle andere partners kij-

onderbrengen? “Verre van. Technologisch

hoe gaan we om met verdringing en ver-

waar continuïteit in de ontsluiting van

ken we voortdurend naar mogelijkheden

zitten we in een enorme stroomversnel-

schuiving van banen onder invloed van

gegevens onze voortdurende zorg is. Als

om duurzamer worden en veilig te blijven,

ling, het belang van data groeit iedere dag,

technologie?”

Fries bedrijf passen we in de omgeving,

we moeten scherp blijven.”

Data bepalen ons leven

het belang van continuïteit en veiligheid

veiligheid en het toenemende belang van

omdat we er wonen en werken en deel uit

wordt iedere dag groter door

maken van de

“De impact van dienstverlening in een

mondialisering en digitalise-

manier waar-

dynamische omgeving maakt het leuk.

op we hier

Mijn vader was mijn voorbeeld. Door hem

met elkaar

ben ik ook met het ICT werkveld in aanra-

omgaan.”

king gekomen. Voor mij is het vanzelfspre-

ring, toch zijn er nog bedrijven die hun gegevens in het eigen bedrijf hebben staan. Met onze datacenters staan we aan het begin van de ict-

ELSE MARIA VAN DER MEULEN DATACENTER FRYSLÂN

kend om in een technische omgeving te werken en ik geloof in een goede mix van

keten; om alles te kunnen en

mensen, van typen en sexen om je heen.

veiligheid en leveringszekerheid te kun-

Het is goed om rolmodel te kunnen zijn en

nen garanderen, moet je op een knoop-

te laten zien dat in ons werk ook heel veel

punt zitten waar je je infrastructuur,

creativiteit vereist is. De spinoff vanuit

beveiliging en koeling voor elkaar hebt,

ICT naar andere bedrijfstakken is heel

anders ben je heel kwetsbaar.”

belangrijk, dus willen we bijdragen aan de uitbouw van ict- kennis en banen in

“Wat wij doen, doet er toe, dat heb ik van

Friesland zoals aan het initiatief con-

mijn vader. Bij de opening van ons tweede

nectfrl en de jaarlijkse stageplaatsen die

datacenter heb ik beelden laten zien om

we bieden aan studenten. Friesland is een

aan te geven waar we in het leven een rol

prachtig speelveld waar we mooie dingen

vervullen. Die rol is heel divers. Het begint

kunnen doen, of het nu voor Kabelnoord

bij het doen van de geboorteaangifte. Van

is of Wetsus. Het is een interessante tijd

de verwerking van patiëntendata naar alle

waar zoveel gaat veranderen dat we het

online applicaties die uw zoon en dochter

nauwelijks kunnen omvatten en wij spe-

op school gebruiken. En waar het eindigt?

len daar een groeiende rol in.”

Zeg het maar.. Als wij uitvallen, is er heel veel in het leven van mensen en bedrijven

VISIE MAGAZINE

‘Verantwoordelijkheid kun je niet afwentelen op een computer’ Ze zijn tevreden met wat ze tot nu toe hebben bereikt, maar een creatieve geest staat nooit stil. Daarom is de blik immer voorwaarts gericht. Dat gaat gepaard met een stukje stabiliteit én met veranderingen binnen het bedrijf. Foto: Fotoshootz / Sita Welles-Koning

ie laatste wordt vertegenwoordigd door Bert Garlich, die per begin december 2016 Gerrit

Baarda is opgevolgd als directeur van ZiuZ. Na een succesvolle groei via de in nauwe samenwerking met klanten ontwikkelde producten voor de forensische politiewereld en de apothekersmarkt, heeft het bedrijf een zodanige omvang bereikt dat daar een andere bedrijfsvoering en bedrijfsleiding voor nodig is. “Ik ben blij en trots dat ik het bedrijf heb kunnen opbouwen”, vertelt Gerrit. “Maar ik ben er ook achter gekomen dat ik het minder leuk vind om veel tijd kwijt te zijn met managen. Ik wil weer al mijn energie kunnen steken in het vanaf nul ontwikkelen van nieuwe producten. In de nieuwe situatie heb ik mijn handen weer volledig vrij.” “Wat overigens niet wil zeggen dat Gerrit uit het bedrijf verdwijnt”, aldus Bert. “Integendeel. Hij neemt een deel van het bedrijf 'op sleeptouw' mee naar een nieuwe toekomst. Een toekomst die voor een belangrijk deel ligt in de Smart Health. Als ZiuZ zijn we gespecialiseerd in het digitaal verwerken van enorme hoeveelheden beeldmateriaal, waarbij we ons vooral richten op de (zeden)politie en de discipline van apothekers. Dat blijven we doen, maar met Smart Health

BERT GARLICH GERRIT BAARDA ZIUZ

daarentegen de juiste programmatuur meegeeft en het correct traint, kun je er fantastische resultaten mee bereiken die het mensenlijk handelen enorm verlichten

zetten we een vervolgstap.” Baarda. “Software met een bijna te ver-

wen te hebben in de technologie.

en ondersteunen. Repeterend werk over-

“Bij Smart Health moet je denken aan de

waarlozen foutmarge, die nooit moe en

Technologie is echter feilbaar, juist omdat

nemen zoals het doornemen van scans of

massa beeldmateriaal die een arts moet

afgepeigerd wordt en die niet moppert op

ze door mensen wordt ontwikkeld.

ander beeldmateriaal is daar zoals eerder

verwerken. Neem bijvoorbeeld een MRI

het dagenlang verrichten van repeterende

Kunstmatige intelligentie is een prachtig

gezegd een goed voorbeeld van, evenals

scan. Dat zijn honderden foto's die de arts

werkzaamheden. De specialist houdt alle

ding, maar inherent aan het begrip is het

het analyseren van monsters, het verwer-

voor één enkele patiënt moet doorlopen

tijd over voor waar het hem of haar wer-

niet 'echt'. Alle kennis is er in gestopt door

ken van een enorme hoeveelheid data van

op zoek naar een eventuele afwijking. Op

kelijk om begonnen is: de patiënt. Er blijft

mensen.De verantwoordelijkheid kun je

een andere planeet of het monitoren van

zich geen probleem, maar die arts heeft

meer tijd over voor persoonlijk contact,

niet afwentelen op een computer. Als er

een patiënt. Wij willen met onze software

twintig patiënten op een dag en maar tien

voor het ontwikkelen van een behandel-

een fout ontstaat -een zelfrijdende auto

iets bieden dat de mensen verrijkt, iets dat

minuten de tijd om elke MRI door te plui-

plan en voor het managen van bijwerkin-

die met de bestuurder aan de haal gaat,

zorgt voor impact in de wereld. Dáár ligt

zen. Veel te weinig tijd dus en altijd het

gen.”

verkeerde pillen die in een doosje worden

onze ambitie. Vanuit deze filosofie nemen

gestopt, onjuiste etikettering- dan wordt

we vol vertrouwen de volgende stap in de toekomst.”

risico dat in de haast iets essentieels over het hoofd wordt gezien. Met alle rampzali-

Een softwareprogramma dus dat een deel

dat breed uitgemeten in de media en dient

ge gevolgen van dien.”

van de menskracht overbodig maakt.

het bedrijf zich publiekelijk te verant-

Waarmee de vraag relevant is of de tech-

woorden. Je moet dus altijd voorbereid

“In nauwe samenwerking met medische

nologie de mens op den duur geheel gaat

zijn op een goede uitleg voor wat je doet,

specialisten ontwikkelen we software die

vervangen. “Dat kan niet en ik denk ook

waarbij je je niet kunt verschuilen achter

razendsnel door al die scans heen loopt op

niet dat we dat moeten willen” aldus

zoiets als kunstmatige intelligentie.”

zoek naar afwijkingen”, vervolgt Gerrit

Garlich. “We lijken een rotsvast vertrou-

Baarda: “Als je een softwareprogramma

VISIE MAGAZINE

‘Groningen verdient meer. Veel meer’ Zorg voor de toekomst en de kwaliteit van het bestaan. In de wereld van de farmaceutica is wat dat betreft al veel terrein gewonnen, maar er ligt nog een wereld open. QPS helpt méé de stappen op dit delicate terrein te zetten en kiest met haar locatie heel bewust voor de stad Groningen.

“Q

of drie door mogen naar de laatste ronde.

worden. De regio zit vol slimme mensen.

afhankelijk van kennis uit andere delen

staat van de geneesmiddelen-

Hoe sneller er uitsluitsel is, hoe beter. Tijd

Er lopen hier programma's en projecten

van Nederland. We hebben ook werkne-

industrie,” begint Marc

is geld.”

die baanbrekend zijn en die de regio pro-

mers uit het buitenland, die het hier ver-

minent op de kaart zetten. Waar komt de

volgens zo naar hun zin hebben dat ze blij-

PS is een bedrijf dat in dienst

Thouin, directeur van QPS Nederland. “Wij ontwikkelen en maken zelf geen

“Nederland blinkt uit door een goede en

Nobelprijswinnaar Feringa ook alweer

ven. Waarmee ze het gebied verrijken met

geneesmiddelen, maar we staan wel langs

transparante wetgeving. Er lopen directe

vandaan? Juist ja. Ik bedoel maar.'

hun kennis en kunde.'

de zijlijn bij alle stappen dat een medicijn

lijnen naar de medisch-ethische commis-

doorloopt. Van de eerste ontdekking tot

sies, die vlot en kritisch een terugkoppe-

“Het is bijna een voorrecht om in zo'n

Thouin plaatst één kanttekening: er mag

en met de registratie en de patiënten-

ling geven ten aanzien van nieuwe aan-

dynamisch gebied te mogen functioneren.

naar zijn idee wel wat meer geïnvesteerd

markt.”

vragen en protocollen. Daar moet het

We zien het dan ook als onze taak de regio

worden in de gezondheidszorg en in het

onderzoek het van heb-

bijzonder het medicijnon-

In Nederland opereert QPS –waarvan het

ben. Snelheid, die echter

derzoek. “Nemen we

hoofdkantoor in Delaware, Amerika staat–

nooit ten koste gaat van

Duitsland als vergelijking,

binnen drie segmenten. Thouin:

de veiligheid en de kwali-

daar hebben ze de ambitie

“Bedrijven komen bij ons met een kandi-

teit.”

om tien procent van het bruto binnenlands pro-

daat medicijn, in welk stadium van ontwikkeling dan ook, om te laten onderzoe-

En waarom specifiek

duct (BBP) te gebruiken

ken wat de reactie op het gebruik van het

gekozen voor Groningen?

voor Research &

betreffende middel kan zijn. Wij beginnen

“We zitten hier naast het

Development. In

veelal met een klinisch onderzoek in een

UMCG - het grootste zie-

Nederland is dat maar

traject dat wij 'First-in-Man' noemen. De

kenhuis van Nederland -

twee procent. Bar weinig.

kandidaat medicijnen worden onder zeer

vlakbij de

Nederland - en vooral de

strenge controle toegediend aan vrijwilli-

Rijksuniversiteit

regio Groningen - verdient

gers. Ondersteund door verschillende

Groningen en we maken

meer. Veel meer.”

teams en specialisten wordt gekeken wat

onderdeel uit van het ‘Life

de effecten zijn op de mens. Gedurende

Cooperative’ en ‘Healthy

dit klinisch onderzoek worden er bloed- en

Aging Network’. We zijn

urinemonsters afgenomen die geanaly-

omringd door mensen uit

seerd worden: hoeveel van het kandidaat

diverse relevante discipli-

medicijn vinden we terug in het menselijk

nes en expertises, waar we

lichaam en welke stoffen in het lichaam

altijd een beroep op kun-

veranderen als gevolg van het toedienen

nen doen. Voor rugge-

van het medicijn.? Wordt het medicijn

spraak en voor advies. En

goed opgenomen en afgebroken, gaat het

mocht er in een zeer uit-

naar het orgaan waar het nodig is, hoe

zonderlijk geval iets voor-

lang blijft het zijn werk doen?”

vallen, dan staat er direct een team specialisten

Veiligheid en protocol staan in het hele

klaar.”

ontwikkelingstraject voorop en de regi-

MARC THOUIN QPS

stratieprocedure van een nieuw medicijn

“We voelen ons

kan daarom jaren in beslag nemen.

thuis in de regio.

Waarbij de vraag gesteld kan worden:

De mensen zijn

waarom kiest een van oorsprong

trouw, vriendelijk,

Amerikaans bedrijf voor een vestiging in

trots ook en accep-

Groningen? “In veel landen regeert de

teren de rol die ze in het testtraject heb-

houden en uit te breiden. Dat is goed voor

macht van de bureaucratie. Protocollen en

ben. Als ik kijk naar de studenten die uit

de regio en het is goed voor ons. Wij zijn

goedkeuringen lopen onnodig over tien-

alle windstreken hier neerstrijken voor

immers afhankelijk van de bereidheid van

tallen schrijven. Dat werkt traag, iets

het onderwijs en hoe de stad ze met open

de vrijwilligers om deel te nemen aan

waarop de geneesmiddelenindustrie abso-

armen opneemt, dan dwingt dat bij mij

onderzoeken. En we zijn altijd op zoek

luut niet zit te wachten. Bedenk wel dat

respect af. Er is van beide kanten geen

naar mensen die ons team kunnen ver-

we het hebben over het testen van dui-

enkel gevoel van weerstand, maar men

sterken. Veel van onze medewerkers

zenden medicijnen, waarvan er maar twee

verkent samen het pad dat gelopen kan

komen uit de regio en we zijn daarom niet

mede op de kaart te zetten, te

VISIE MAGAZINE

Inzet op data en flow om de beste worden Hoe word je de beste en verenig je vakmanschap, kennis, data, productie en levering in de maakindustrie? Met een nieuwe merkidentiteit, omschakeling naar nieuwe structuur en van lean naar quick responsive manufactering. Hendrik Meijer beschouwt de zegeningen van de Oudebildtdijk.

procent van onze klanten; we hebben kernklanten en potentiele kernklanten en daar richten we het productieproces op in.” “Doordat we nu ordergestuurd werken, konden we de voorraad afbouwen met zo’n 75% en die neemt nog steeds af, de vierkante meters die we hiermee hebben

n de afgelopen twee jaar is er veel ver-

aangaan van klantrelaties naar bepaalde

Het gaat om de flow

anderd, Meijer Plaatbewerking en

criteria zoals omzet en het niveau van

Twee jaar geleden was ‘lean’ het keyword

nieuwe fiberlasersnijders met een geauto-

MSE Forks in Sint Jacobiparochie

samenwerken. Wij zijn te groot geworden

voor MSE Forks van Hendrik Meijer;

matiseerd sorteringssysteem te plaatsen.”

heten nu Meijer Metal en Meijer Handling

om nog voor allerlei kleine opdrachtgevers

inmiddels is dat uitgebreid met quick res-

De vrachtwagen met de eerste machine

Solutions en maken deel uit van Meijer

te produceren, zoals we natuurlijk heel

ponsive manufactering (QRM), omdat lean

staat inmiddels te wachten naast de hal,

Group. Een nieuwe structuur voor de

lang hier hebben gedaan. De schaalgrootte

minder goed werkt in de wijze van produ-

over een maand zal de opbouw klaar zijn

twee voorheen afzonderlijk opererende

bepaalt de koers.”

ceren van de totale Meijer Group met z’n

en kan de eerste fibersnijder in gebruik

diversiteit in producten. De keuzes in aan-

worden genomen.

bedrijven. Hendrik van MSE Forks nam de

vrijgespeeld gebruiken we om de twee

leiding van ‘Plaat’ ook op zich en met zijn

“Aan de hand van data- analyse kijken we

sturing, productie en levering worden

zus Jenny als aandeelhouder vormden ze

naar alle productfamilies en van daaruit

bepaald door de klant. “De klant wil lage

Groei in de VS

het om naar een holding met twee doch-

naar de beste routing binnen het bedrijf,

series volgens strakke tijdschema’s, het

De toekomst? “Met Handling Solutions

ters. Krachtig samenwerkende maakbe-

de lay- out en de investeringen. Data- ana-

gaat om honderd procent leveringszeker-

hebben we twee jaar geleden een mooie

drijven, met vrijwel gelijke omzet. Metal

lyse werkt heel verhelderend: we hebben

heid en kwaliteit in kleine aantallen. Je

innovatie in de markt gezet met de logis-

levert aan zo’n 100 Nederlandse opdracht-

jarenlang uitbreidingen gedaan in zetban-

moet zo’n twintig procent overcapaciteit

tieke trein die we ontwikkelden samen

gevers plaat, buis en samenstellingen in

ken, we hebben er nu veertien. Analyse

hebben, anders heb je bij een plotselinge

met Linde, wereldwijd marktleider in

ferro en non-ferro materia-

van de

toename van de klantvraag of een versto-

warehouselogistiek. Die innovatie is uitge-

len, waaronder Handling

pro-

ring een leveringsprobleem. Lean werkt

groeid tot een volwaardig product en gaat

Solutions, bedenker, ontwikkelaar en producent van logistieke oplossingen, wereldwijd, voor multinationals als onder andere Ikea,

HENDRIK MEIJER MEIJER GROUP

goed, net als onze gepatenteerde producten voor Palletloos Transport. En op de Amerikaanse markt

heftruckproducent Linde en

hebben we sinds twee

biermerk Corona. De nieuwe

jaar een eigen ver-

vorm betekent vooral rust

koopkantoor en zitten

brengen en aan de hand van

we tegen de door-

voortdurende analyse van data

braak aan van onze

de synergie en positie van

uitschuifbare reach-

beide maakbedrijven verder

fork, helaas zijn de

versterken.

Amerikanen nogal conservatief en kost

“Onze grootste uitdaging is

het ons veel moeite

om maximaal synergie voor-

om ze te overtuigen,

deel te halen uit het samen-

maar we komen dich-

voegen van twee productie

terbij. Doorbraak bij

omgevingen en de ideale lay-

een heftruckprodu-

out te vinden om de producten

cent betekent een

met een zo kort mogelijke

continue stroom van

doorlooptijd efficiënt door de

orders en acceptatie

fabriek te laten lopen. Op dit

in de markt”

moment doen we nog dezelfde activiteiten in beide bedrijven,

“In de productie gaan

dit gaat veranderen. We krijgen bijvoor-

ductfamilies heeft ons geleerd dat we te

goed als je een vast product hebt, maar

we verder met QRM, om het productiepro-

beeld één (robot)lasafdeling, één schone

veel dezelfde zetbanken hebben; daarom

als je zoals bij Metal zo’n 400 verschillende

ces optimaal op elkaar af te stemmen, de

assemblage en één expeditie. In de nieuwe

vervangen we nu een deel door kleinere

orders per dag met verschillende routings

doorlooptijd te verkorten en efficiënter te

structuur hebben we een financieel direc-

banken, waardoor we flexibeler zijn. Metal

de productie in schiet, is het minder

produceren. De omzet per man per uur

teur die alle ‘shared services’ aanstuurt en

hebben we van een voorraadgestuurd

geschikt.”

moet verder omhoog. Volgend jaar wordt

een operationeel directeur die verant-

bedrijf omgevormd naar een orderge-

woordelijk is voor de productie van de

stuurd bedrijf, want door op voorraad te

Laat de fibers maar komen

twee bedrijven. Alle voordelen kunnen we

sturen zie je vaak de gebreken van je eigen

“Het is een voorwaarde om met je klanten

snel wij de voordelen van deze veranderin-

zo beter benutten.”

productie niet. Het gaat nu om kleinere

op verschillende niveaus samen te wer-

gen kunnen benutten. Voorlopig liggen we

series met een korte doorlooptijd, wat

ken, wij moeten achter de ‘inkoop’ kijken.

goed op schema en gaan we de komende

Flexibeler produceren

een jaar met vele veranderingen, hoe wij gaan presteren hangt er mede vanaf hoe

meer inzicht geeft. Daarnaast neemt een

Je moet weten wat je klanten gaan doen,

uitdagingen van 2017 met frisse wind tege-

Het afgelopen jaar heeft niet alleen een

ordergestuurd bedrijf minder ruimte in en

wat kun je voor elkaar betekenen door

moet, met als inzet continuïteit van twee

nieuwe structuur opgeleverd, maar vooral

dat komt ons goed uit, want we willen

inzicht te geven in prijs en productiepro-

mooie maakbedrijven op de

een sterke ontwikkeling van beide bedrij-

groeien in omzet en niet in vierkante

ces en welke afspraken horen daar bij?

Oudebildtdijk.”

ven. “Bij Metal zijn we terug gegaan in het

meters”

Partnerships bepalen je toekomst. We

aantal opdrachtgevers; we kijken nu in het

hebben afscheid genomen van zo’n dertig

VISIE MAGAZINE

‘Elkaar aankijken en niet weglopen!’ Een prachtig familiebedrijf, een open cultuur en dito mind. Met Jan Nijburg - recht door zee, hart op de tong, rasechte ondernemer - kijken we naar Nijburg Industry Group voor lucht- en klimaattechnische producten en installaties. De wereld beschouwd vanuit Hoogezand Sappemeer.

e 250 betrokken medewerkers zijn

cessen en tegenslagen gehad en nu ben ik

zijn en beslissingen nemen.

vaak al vele jaren met veel inzet

eigenaar van een uitzendbureau, mede-

Geen spijt? “Zeker niet, ik ben blij dat ik

Als ondernemer weet Nijburg waar hij

en plezier werkzaam binnen één

eigenaar van ‘n middelgroot vastgoed- en

weer terug ben. Ik heb geleerd dat Nijburg

voor staat en wat mogelijk is, zowel in

van de Nijburg bedrijven, zegt Nijburg.

ontwikkelbedrijf en een middelgroot assu-

geleid moet worden als familiebedrijf. Dit

Nederland als daarbuiten. “We hebben

“Veel van hen zijn begonnen in de tijd van

rantiebedrijf. Daarnaast ben ik investeer-

bedrijf met z’n geweldige potentie, juiste

geleerd van het verleden en zijn met

de hectische groei tussen 1990 en 2005 en

der in een aantal kleinere bedrijven, maar

productenmix, gemotiveerde medewer-

elkaar op zoek naar nieuwe uitdagingen,

nog steeds iedere dag voor 7.00 uur op de

ik ben er achter gekomen dat hier mijn

kers en een mooie fabriek in Sappemeer;

nieuwe mensen, nieuwe projecten en

bouw of in de fabriek. Onze eerste mede-

hart ligt!”

hier past geen overbodige structuur, wij

nieuwe producten. We realiseren een

zijn van de korte lijnen. Daarnaast is het

gigantisch project in de Eemshaven, zijn

leuk dat mijn kinderen in het bedrijf wer-

betrokken bij de realisatie van vele grote

werker Ginus Reintke is nog steeds bij ons; in 1969 begonnen als 13 jarige op de woens-

Zelf aan de knoppen

dagmiddag en zaterdag als vakantiehulp,

“Voor Nijburg Industry Group waren de

ken en er nieuwe, jonge mensen hun weg

winkelketens, hebben een zeer prestigieu-

nu na 47 jaar als projectleider.”

crisisjaren moeilijk, maar we kwamen er

naar ons weten te vinden, want dat is

ze opdracht in Utrecht, verbouwen het VU

redelijk door heen. Het ging fout in 2013

belangrijk voor toekomstige ontwikkelin-

in Amsterdam en realiseren het Rabo-

“Mijn vader en zijn twee broers zijn in 1969

toen een te ambitieus groeiplan in combi-

gen.”

hoofdkantoor in Eindhoven om het een

begonnen met de productie van luchtka-

natie met de slechte implementatie van

nalen en hebben een mooi bedrijf opge-

een groot ICT- project er voor zorgde dat

“We worden beter!”

bouwd met 30 medewerkers, die ik begin

we stevig in de rode cijfers kwamen en het

“Eerlijk is eerlijk, we zijn de binding met

Verder investeren

jaren negentig heb overgenomen. Het had

contact met de klant verloren. Na de

onze klanten kwijt geweest, want als je

“We hebben de mensen, de producten en

anders moeten gaan. Als opgeleid sportlei-

zomer van 2014 was de situatie onhoud-

geen aandacht geeft aan je klanten, raak je

de wilskracht om te laten zien dat er naast

der zou ik niet in het bedrijf, maar door

baar en besloot ik terug te keren als com-

ze kwijt. In ieder bedrijf moet het gaan om

grote internationale concerns een bedrijf

familiaire omstandigheden besloot ik er

mercieel verantwoordelijke man. Ik wilde

klantgerichtheid en leverbetrouwbaarheid

in Hoogezand- Sappemeer is dat hetzelfde

en ander te noemen. “

een tijdje te werken en van het éen kwam het ander! De normen en waarden die mij op het Heerenveense CIOS zijn bijgebracht door Foppe de Haan, Henk Gemser en Hans Westerhof zijn bepalend geweest voor mijn carrière; die teamspirit en het nemen van beslissingen, heb ik meegenomen in m’n leven. Je moet het samen doen, ervoor gaan en nooit opgeven!” Jan Nijburg, back-in Nijburg–business op de enige manier die hem past: maximale inzet, scherpe focus, duidelijk en klantgedreven. De Nijburg Industry Group is een van de weinige luchttechnische bedrijven in Nederland die alle disciplines in huis heeft met Nijburg Klimaattechniek, Solid Air en Velu. Van ontwerp, calculaties, handel, installatie, productie en productontwikkeling, alles heeft Nijburg in eigen huis. “one stop shopping voor de installateur in heel Nederland!”

“Hier ligt m’n hart” Machtig bedrijf en toch bent u een tijd weg geweest, waarom? “Ik was er

JAN NIJBURG NIJBURG INDUSTRY GROUP

eind 2005 even helemaal klaar mee,

SPECIALISTEN IN KLIMAATTECHNIEK

wilde als niet- techneut iets anders

en bij ons beseft

kan, zo niet beter! De komende twee jaar

iedereen weer

investeren we fors in ons machinepark,

doen, mijn blik verruimen en andere

niet dat het bedrijf er onder door zou gaan

dat het gaat om de klant en het ontzorgen

dus Nijburg is en blijft een noordelijk

bedrijven leren kennen. We hadden toen

door foutieve managementbeslissingen en

daarvan. Van de vier dagen die ik mij bezig

bedrijf met een sterk verkoopkantoor in

280 mensen in dienst en ik dacht, als we

gebrek aan klantfocus.”

houd met de Nijburg Industry Group wil

Amsterdam en betrokken verkopers en

ik twee dagen bij m’n klanten zijn.”

monteurs door het hele land.”

dit willen blijven besturen, moet je het niet meer zien als familiebedrijf maar het

Sinds september 2016 draait Nijburg zelf

professioneel laten besturen. Ik ben de

weer aan alle knoppen, want je kunt wel

“Nijburg betekent vertrouwen, elkaar aan-

En Sappemeer en omgeving? “Een prachti-

wereld ingestapt en heb de leiding overge-

commercieel verantwoordelijk zijn en als

kijken, van elkaar op aan kunnen en open

ge omgeving waar voor ons allemaal werk

laten aan anderen. Niet het beste

eigenaar nog een algemeen directeur heb-

je mening geven. Ik ben niet de makkelijk-

aan de winkel is. We moeten ons met

moment, maar dat is achteraf!”

ben , maar dat is moeilijk te snappen voor

ste, maar als je mijn vertrouwen hebt,

elkaar blijven inzetten voor onze toe-

klanten. “Waarom doe je het niet allemaal

krijg je veel vrijheid. Mijn motto: als je “Ja”

komst en werkgelegenheid. Niet alleen in

“Ik stapte in bedrijven die ik niet kende,

weer zelf” werd hem gevraagd en dus deed

zegt, doe je wat je moet doen! Je komt je

onze regio, maar voor onze totale econo-

heb er veel van geleerd en uiteraard suc-

hij wat hij al leerde op het CIOS: duidelijk

afspraken na en loopt nooit weg.”

mie.”

VISIE MAGAZINE

‘De wereld verandert, de NAM ook’ Het belang van gas en de gasinfrastructuur, sociale cohesie in Groningen na de schade, perspectief en energietransitie. Aan tafel op een van de weinige hoofdkantoren die het Noorden rijk is, die van de Nederlandse Aardolie Maatschappij, de NAM. Hoofdrolspeler in het gasdossier die verleden, heden en toekomst zag en ziet in het perspectief van energie. Twee mannen die ruim zeventienhonderd andere en vooral trotse mensen vertegenwoordigen, omdat ze werken in een bedrijf dat er toe doet. Algemeen directeur (sinds 2014) Gerald Schotman, van oorsprong uit Wolvega en voor hij naar de NAM kwam onder meer Chief Technology Officer bij Shell en in 2014 gekroond als Innovator of the Year. En Thijs Jurgens, oudLimburger en nu in Groningen woonachtig; de man die als nieuwe directeur Aardbevingen dat dossier van Gerald Schotman overneemt en eveneens afkomstig is van Shell.

Ieder verhaal maatwerk Ze willen het liefst vooruit naar energietransitie en beseffen tegelijk dat dat een lange en zorgvuldige aanloop vergt. “We hebben hier veel olie en vooral gas gewonnen en zijn daarbij uiteindelijk in een negatieve spiraal terecht gekomen. Daar moeten we uit komen en vooral individuele schades als gevolg van onze activiteiten zo goed en adequaat mogelijk oplossen. Ieder ver-

GERALD SCHOTMAN THIJS JURGENS NAM

de aarde op kilometers diepte,

projectmatige van ruimtelijke ordenings-

dat veel kennis vereist van

kwesties anderzijds. Mensen houden niet

boren; energietransitie is doen,

van onzekerheid en dat staat wel eens

stappen zetten.”

haaks op bedrijfsvoering.”

Gerald Schotman: “We willen

“In die gesprekken zit een aantal rode dra-

mensen meenemen; dat is wat

den en die probeer ik vast te pakken. We

haal moet maatwerk zijn, herstel nooit het

eerst met de omgeving alles op tafel heb-

we proberen te bewerkstelligen in alles

willen samen met anderen zoals de

probleem”, zegt Jurgens.

ben. Het zuidoosten van Friesland is voor

wat we nu doen, zowel in de manier waar-

Economic Board een rol spelen in sociale

ons nog steeds van groot belang en de uit-

op we het gesprek aan gaan met mensen

cohesie, verduurzaming, verbetering van

“Het risico op aardbevingen blijft. Het gaat

daging om de volgende stap te kunnen

die getroffen zijn door aardbevingsschade,

de leefbaarheid en het tegen gaan van

er om dat we de veiligheid herstellen, de

zetten speelt veel breder dan alleen in

als in projecten zoals het nieuwe regiokan-

krimp. Door de gesprekken met bewoners

impact van schade beperken en de juiste

Groningen.”

toor in Anjum en andere initiatieven in en

ken je elkaar, leer je van elkaar en kom je

rond gaswinning. We reserveren graag tijd

waar je wilt zijn, een open gesprek over

schade compenseren. Er moet rust komen.

“De verwachting is dat Nederlands aard-

om mensen mee te nemen en het tempo

hoe je samen verder kunt. Ik merk dat

We zijn veroorzaker en we willen tegelijk

gas de komende jaren een belangrijke rol

wordt uiteindelijk bepaald door mensen

mensen als het gaat om verbetering van

vooruit, daarvoor heb je rust nodig.”

blijft spelen in de energievoorziening. De

met de minste informatie.”

leefbaarheid niet zeggen ‘de NAM moet

verhoudingen in kaart brengen hoe we

opbrengsten zouden bijvoorbeeld aange-

het maar oplossen’, maar wel, ‘geef ons

Algemeen directeur Schotman beaamt die

wend kunnen worden voor subsidies voor

Thijs Jurgens over de gesprekken die hij

een bijdragen en we lossen het zelf wel

rust, al beseft hij iedere dag dat bevingen

de aanschaf van hernieuwbare energie-

met betrokken bewoners voert: “Mensen

op’. Dat zagen we heel goed in bijvoor-

en emoties een rol spelen in wat de NAM

bronnen zoals zonnepanelen en windmo-

doen hun persoonlijke verhaal, dat raakt

beeld het dijkproject bij Delfzijl en bij de

doet en laat. “De manier waarop we er

lens. Onze gasinfrastructuur is van grote

mij ook , en nee, dat is niet altijd even leuk,

wil om de zorg in Kloosterburen op peil te

mee om gaan, bepaalt de ruimte die je

waarde met het netwerk van leidingen en

maar we willen dat gesprek wel voeren,

houden, dat zijn momenten waarop het

krijgt voor de volgende stap. Het belang

locaties en met de kennis die wij hebben.”

want mensen moeten soms afstand doen

duidelijk wordt waar het naar toe kan.”

van gas voor de maatschappij zal voorlo-

van iets waar ze zich hun hele leven, zelfs

pig blijven, wij nemen zo’n dertig procent

Dichter bij elkaar staan

van de energievoorziening in Nederland

“Deze infrastructuur kun je uitstekend

voor onze rekening. Wij zien voor NAM

gebruiken voor hernieuwbare energie. Of

ook een duidelijke rol in deze transitie. De

het nu gaat om het faciliteren van grond-

Geen onzekerheid

kennis, kunde en ervaring van onze mede-

gebruik rond onze locaties voor zonnepa-

“Ja, ik schrik daar van, iedere keer weer,

energie als systeem. De wereld verandert,

werkers willen wij graag inzetten om de

nalen als een coöperatieve voorziening

zeker als mensen schade op schade heb-

de NAM ook. In de toekomst gaat het

doelstellingen die in Parijs zijn afgespro-

voor de omgeving, het kijken naar moge-

ben. Wij hebben wel eens de neiging te

steeds vaker om energielevering aan de

ken, te halen.”

lijkheden op de gasplatforms voor trans-

snel te willen, een antwoord te willen

eindgebruiker in plaats van het denken in

gedurende meerdere generaties, voor hebben ingezet.”

Blijvende rol van gas “Als je iets doet”, zegt Schotman “moet je waarde toevoegen en als bedrijf relevant zijn en blijven. Wij denken steeds meer in

formatorsystemen als koppeling tussen

horen in plaats van mensen de tijd te

bulkproducten. Letterlijk en figuurlijk

Ondertussen blijft de NAM op tal van

windmolens en het land door elektriciteit

geven na te denken over een voorstel.

kom je dichter bij elkaar te staan en zo

plekken in de noordelijke regio actief met

van windturbines om te zetten in water-

Alles moet geïnspecteerd, in het kernge-

hoort het ook.”

nieuwe initiatieven, zoals in het Friese

stof, te transporteren in gasleidingen en

bied hebben we het alleen al over 20.000

Ternaard. “We leren daar hoe het ook kan.

het op te slaan. Of in de mogelijkheden

panden en soms beland je dan in de spa-

Als je de volgende stap wilt zetten, moet je

van geothermie, het halen van warmte uit

gaat van de impact enerzijds en het grote,

VISIE MAGAZINE

‘Verbetering van productiviteit is de essentie’ “Vertrouw blind op onze ict- oplossingen.” Op bezoek bij de automatiseerder van het Noorden die dit jaar vijftien jaar bestaat en in de loop van het jaar het nieuwe pand in Drachten betrekt. “Mensen en bedrijven willen sneller en efficiënter.” Over stabiliteit, veiligheid en de verdere verschuiving naar de gebruiker.

an Douma en Bernard Veenstra,

implementatie van Exact Software, in

oprichters en respectievelijk alge-

Microsoft en in beveiliging; hun ISO- certi-

meen en financieel directeur van

ficeringen 9001 en 27001 is de bevestiging

Arrix in Drachten. De een komt van de Academie Lichamelijke Opvoeding en had

dat kwaliteit geborgd is.

JAN DOUMA EN BERNARD VEENSTRA ARRIX

in computers te gaan doen, “want daar

Beveiliging niet alleen iets technisch

had ik echt geen verstand van”, maar ver-

“De laatste jaren gaat het

zeilde er toch na een kort leven als

steeds meer over beveiliging

arbeidsbemiddelaar bij het Arbeidsbureau.

van de netwerk- en werkple-

Veenstra heeft z’n wortels in accountancy

komgeving en op de ontwikke-

en wilde wel graag een stap naar buiten

ling van allerlei cloudoplossin-

zetten. Ze ontmoeten elkaar bij een auto-

gen binnen onze plek in Datacenter

zit in al onze mensen, in het vertrouwen

verdwenen naar de Cloud. Mensen willen

matiseringsbedrijf in Leeuwarden waar ze

Fryslân. Ja, het gevoel van het in de cloud

van elkaar en de manier waarop we men-

niet meer zelf installeren of eigenaar zijn

bij toeval beiden terecht gekomen zijn en

zetten ergens in de buurt, speelt nog

sen in zetten. De verkoper is niet degene

van, ze willen liever maandelijks de reke-

besluiten op een goed moment samen ver-

steeds een rol, maar het belangrijkste is de

die bepaalt wat voor jouw bedrijf het

ning betalen voor de diensten die ze afne-

der te gaan.

mate van veiligheid” zegt Jan Douma.

beste is. vanaf het eerste moment zitten

men.”

Arrix is geboren, Douma met sales en mar-

Bernard Veenstra: “De essentie zit vooral

eerste gesprek moeten weten wat de klant

“Het verschuift meer en meer naar de

keting in z’n portefeuille, Veenstra met de

in de productiviteit, mensen en bedrijven

vraagt, waar hij naar toe wil; zij maken de

gebruikersomgeving, met alle vrijheid die

aansturing van de interne zaak, de consul-

willen sneller en efficiënter kunnen wer-

oplossingen passend voor de klant, weten

dat met zich meebrengt en daardoor

tants en het geld. Het gaat goed, want ze

ken. Steeds meer mensen realiseren zich

wat ze afspreken. Vast contact, geen ver-

neemt het spanningsveld met de veilig-

bestaan nu vijftien jaar, hun eerste mede-

dat door het plaatsen van bedrijfsgege-

lies aan informatie gedurende het proces,

heid steeds verder toe. En het opvallende

werkers zijn nog steeds met plezier aan

vens in de cloud, de beveiliging minstens

van kennismaking tot en met implemen-

is dat waar voorheen bedrijven de toon

het werk en de groei is gestaag naar

even goed of beter is geborgd dan je gege-

tatie.”

zetten met nieuwe snufjes op technolo-

inmiddels 45 mensen. Ruimte tekort, dus

vens in eigen huis op te slaan. Alle

een nieuw pand even verderop; het moet

bedrijfsinformatie is tegenwoordig digi-

“De mens is het belangrijkste, want kennis

steeds vaker het nieuwste van het nieuw-

in het derde kwartaal van hun jubileum-

taal en ook het mkb wordt zich steeds

kun je mensen bijbrengen en dat is wat

ste in huis hebben, het bedrijf kan dat

jaar gereed zijn.

beter bewuster van de toenemende risi-

we dan ook doen, we leiden steeds vaker

nauwelijks bijbenen.”

co’s. Door verdergaande wetgeving, bij-

onze mensen zelf op. Die focus op klantte-

“Het draait om vertrouwen.” Jan Douma

voorbeeld tegen datalekken, gaan bedrij-

vredenheid is een keuze; we willen niet de

“De uitdaging ligt in kennis en toegevoeg-

kan het niet korter zeggen. Aan wie wil je

ven zich afvragen of zij werkelijk alles

grootste, maar wel de beste zijn en daar-

de waarde. Mensen en bedrijven willen

als ondernemer, als bedrijf, datgene aan

hebben gedaan die lekkage te voorkomen.

om zijn we trots op het verkrijgen van de

sneller en efficiënter, dus moet je kijken

uitbesteden waar je zelf zogenaamd geen

Bewustwording neemt toe en het besef

Exact Loyalty Award, al meerdere keren.

waar je kunt faciliteren. Toenemende ken-

verstand van hebt, maar waarvan je weet

dat beveiliging van bedrijfsinformatie niet

Van markering tot sales, van consultant

nis en andere vaardigheden maken dat je

dat het echt goed moet? “Aan mensen die

alleen maar iets technisch is, maar ook en

tot servicedesk, de duimen moeten

moet bedenken wat je binnen standaard

je kent, die je vertrouwt en waarvan je

vooral iets organisatorisch.”

omhoog. Zo monitoren we het ook letter-

software oplossingen die wij aanreiken,

er werkelijk nooit over nagedacht om iets

cloud worden steeds bepalender, mobiel neemt toe, dus ook het gebruik buiten werktijd of kantoor of bedrijf. En waar een aantal jaren geleden de mailserver nog lokaal werd geïnstalleerd, is die nu vrijwel

consultants aan tafel, omdat zij vanaf het

weet dat het goed komt.” Automatisering

gisch gebied, nu zie je dat mensen zelf

lijk, je kunt online aangeven of je tevreden

nog kunt personaliseren, kunt toevoegen.

is vertrouwen en dat kenmerkt Arrix.

“Door die bewustwording zoeken bedrij-

bent of niet. En ben je het niet, dan bellen

Zo hebben we een eigen kwaliteit manage-

Vertrouwen in elkaar, in de klanten, in de

ven zekerheid bij het vinden van oplossin-

we, want we willen weten waarom.”

mentsysteem en een digitale vergadertool

leveranciers. Ingewikkelder is het niet,

gen, voor zichzelf en voor hun personeel.

maar het klopt of juist niet. En met die

En dan draait het eerst en vooral om de

Spanningsveld

basis richt Arrix zich op de noordelijke

vraag wie je kunt vertrouwen.”

“Mensen hebben een steeds zwaardere

gebruiken. We hebben niet de intentie om

verantwoordelijkheid door alles waar ze

software systemen te maken, want dat

mee te maken krijgen op digitaal gebied

kan Microsoft veel beter, wel om daarbinnen een oplossing te bieden voor specifieke markten.”

markt, op ’t mkb, op o.a. groothandels, sociale werkplaatsen en productiebedrij-

Duimen omhoog!

ven en vanaf een werkplek op vijf tot

“Onze referenten zijn het belangrijkste”,

en het is aan bedrijven om daar vorm en

enige honderden. Groot zijn ze in de

zegt Douma. “De hoge klanttevredenheid

inhoud aan te geven. De diensten in de

ontwikkeld binnen Microsoft SharePoint; samen kijken we wat de mkb ’er kan

VISIE MAGAZINE

‘Doe het anders als het anders kán’ De zorg zit vol kansen en mogelijkheden. Je moet ze alleen kunnen en willen zien. Irene Zwolle is iemand die overal uitdagingen ziet, ook en juist in een periode waarin die zorg van alle kanten onder druk staat.

gers is een tekort. Ik heb al veel schrijnen-

de zorginstellingen te krijgen. Om dat pro-

de gevallen gezien, waar ik echt verdrietig

bleem te ondervangen hebben we een

van word. Omdat het ook anders kan.”

concept bedacht waarbij wij de begeleiding van de leerlingen zélf doen.”

“Daar komt nog bij dat door de weten regelgeving organisaties ook anderszins

“Wij verzorgen opleidingen, die de mensen

onder grote druk staan. Om aan de eisen

dáár plaatst waar ze het liefst geplaatst

en voorwaarden van die weten regelge-

willen worden en waar ze ook echt nodig

ving te kunnen blijven voldoen, moeten ze

zijn. De ervaring heeft geleerd dat een

over voldoende gekwalificeerd personeel

opleiding in de praktijk het beste werkt.

kunnen beschikken. Zie daar de spagaat

Ze raken vanaf de eerste dag vertrouwd

rene Zwolle is algemeen directeur van

gen voor begeleiding: we zijn specialist in

waarin de zorgorganisaties zitten: aan de

met het werk en de mensen die hun zorg

WieZorgt! in Meppel

vrijwel elke relevante discipline.”

ene kant een toenemende vraag aan zorg

behoeven en weten zich daarbij onder-

en een aanscherpende weten regelge-

steund door onze professionele begeleiding.”

(www.wiezorgt.nl). “Wij zijn een

bemiddelingsbureau voor zorg en welzijn

Juist omdat WieZorgt! bovenop de prak-

ving, aan de andere kant een tekort aan

en koppelen zorgmedewerkers aan zorgin-

tijk zit, ervaart Irene bijna dagelijks de

verzorgers. Een probleem, maar Wie zorgt!

stellingen. Maar we doen meer dan dat.

lacunes. “Wat vooral speelt is het grote

denkt liever in oplossingen.”

Wij leveren maatwerk.”

tekort aan beroepsmensen. Ouderen wor-

“Als algemeen directeur van Wie Zorgt!, maar ook los daarvan, staat mij slechts

den steeds ouder, maar blijven niet altijd

“Er is namelijk een groot potentieel aan

één doel voor ogen: mensen een mens-

Dat maatwerk bestaat uit het zorgvuldig

gezond. Daar komt bij dat de overheid

mensen die uitermate geschikt zijn voor

waardige zorg bieden. In een wereld die in

kijken naar de kwaliteiten en wensen van

mensen langer thuis wil laten wonen -iets

de zorg. Zij-instromers die vroeger niet

toenemende mate verzakelijkt en gebu-

de werkzoekenden en daar vervolgens de

dat de meeste ouderen overigens zelf ook

voor de zorg hebben gekozen en die keuze

reaucratiseerd raakt, moeten we er extra

juiste functie bij vinden. “We onderhou-

graag willen- maar dat betekent dan wel

alsnog willen maken, mensen met een

alert op zijn dat de hulpbehoevende niet

den nauwe contacten met diverse zorgin-

dat er mensen nodig zijn die deze ouderen

MMZ of SPW diploma die wel de spirit

tussen wal en schip raakt. Al was het

stellingen. We inventariseren de vraag en

kunnen assisteren wanneer dat nodig is.

maar niet de verpleegkwalificaties heb-

maar omdat je het plotseling zelf kunt zijn

passen het aanbod daar naadloos op aan.

Bijvoorbeeld met wassen en aankleden,

ben, en bijvoorbeeld herintreders. Om die

die hulp nodig heeft.'

Werving en selectie, adviseren in het

maar ook met verzorging na bijvoorbeeld

een reële kans te geven is er maar één

managen van

een ziekenhuisopna-

ding nodig: een adequate scholing. Het

een team, zor-

me. En aan die verzor-

probleem is echter om begeleiding vanuit

IRENE ZWOLLE WIE ZORGT!

VISIE MAGAZINE

‘Groningers zijn niet zo handig in het verkopen van zichzelf’ Jan Starke, oprichter en eigenaar van het Huis voor de Kunst in Veendam. Een man met een uitgesproken visie. Zó uitgesproken zelfs, dat het het karakter van een missie krijgt. Een missie waarin Veendam het vertrekpunt is én aankomstplaats. Met de wereld daar tussen in.

“D

e wereld van de kunst dan”,

van het Groninger Museum en

lacht Jan. “Want dat is mijn

een aantal individuele kunste-

wereld. Mijn hele leven al. Ik

naars, staat Groningen nauwe-

ben als jonge vent van twintig begonnen

JAN STARKE HUIS VOOR DE KUNST

lijks op de kunstkaart.”

mag raken -dat is vanzelfsprekend uit den boze-, maar in overdrachtelijke zin wil ik de kunst

prachtige nieuw gebouwde villa in de stijl

dichter bij de mensen brengen. Letterlijk

van de jaren dertig van de vorige eeuw.

dichterbij, door het in een kleinschalige,

een drukke baan als eigenaar van een

“Voor Veendam geldt dat nog in veel ster-

Waarin niet alleen absolute topkunst aan

huiselijke ambiance te presenteren.”

bedrijf. Die baan bracht mij de hele wereld

kere mate. Laat in een gezelschap buiten

de wanden hangt, maar waar in een huis-

over en ik heb het altijd met veel plezier

de provincie de naam 'Veendam' vallen en

kamersetting ook plaats is voor onder

Het jaar 2017 is het lustrum voor het Huis.

gedaan. Een paar jaar geleden heb ik de

ze hebben vaak geen idee waar het ligt. En

andere beeldhouwkunst, fotokunst en

Slaat het initiatief aan? En dan met name

zaak verkocht en ben vanaf dat moment

als ze het al weten vragen ze zich vertwij-

prachtig porselein. Figuratief en expressi-

in de regio? “Met het Huis gooide ik een

fulltime met kunst bezig gegaan.”

feld af waarom ik daar ooit het Huis voor

onistisch, historisch en eigentijds. “Kunst

steentje in een doodstille vijver. En lang-

de Kunst ben begonnen. Veendam? Daar

houdt voor mij niet op bij alleen schilder-

zaam maar zeker komen er steeds meer

En waar menige collectioneur een prachti-

krijg je toch geen mens naar toe? Ik pareer

kunst. Het omvat het hele spectrum.

kringen bij. Het water is weer in beweging.

ge verzameling aanlegt om daar in stilte in

dat dan altijd met het voorbeeld van een

Kunst is ontzettend divers en kan op tallo-

Het blijft echter een opgave om beleids-

zijn privévetrekken van te genieten, daar

passer. Zet die in het hart van Amsterdam

ze manieren aanspreken. Ook in muziek

makers méé enthousiast te krijgen, maar

had Jan de drang om zijn passie te delen.

en trek er cirkel omheen die net over

en taal. We organiseren kamermuziekcon-

ook die beginnen heel voorzichtig los te

Niet alleen met vrouw en kinderen en een

Veendam loopt. Het gebied daartussen

certen van klassiek tot wereldmuziek en

komen. In ieder geval weet het publiek

select aantal gelijkgestemden, maar met

noemen ze in de wereld van de luchtvaart

er worden zeer gevarieerde lezingen gege-

ons te vinden, ook en juist uit de regio.

iedereen die de kunst bemint. “Ik denk

de 'catch area'.”

ven. Alles bedoeld om de zintuigen te stre-

Niet in grote getale, maar die intentie heb-

len en te prikkelen. Alle zintuigen.”

ben we ook niet. Het gaat ons eerst en

met kunst te verzamelen. Als hobby naast

altijd vanuit een 'wij'-gevoel. Een gevoel

vooral om de kwaliteit. Voor de nabije toe-

dat geworteld is in de plaats waar voor

“Maar in dat gebied liggen de Noordzee,

een deel mijn roots liggen: Veendam. En in

Flevoland en het IJsselmeer. Daar wonen

Het Huis voor de Kunst als een bijzondere

komst staan er een aantal zeer ambitieuze

een bredere context: de provincie

niet veel mensen... Plaats je de passer ech-

mix van kunst, muziek, theater, voor-

dingen te gebeuren in en met het Huis, in

Groningen.”

ter met zijn punt in hartje Veendam en

drachten, lezingen en wisselexposities. En

nauwe samenwerking met vooral regiona-

trek je net zo'n grote cirkel, dan krijg je

dat alles in een setting die juist niet muse-

le geestverwanten. Die net als wij geloven

“We hoeven het niet mooier voor te stellen

een lijn die over Hamburg en Amsterdam

aal wil zijn. Jan: “De meeste kunst leent

in de mogelijkheden van Veendam en de

dan het is, maar Groningen kampt met

loopt. En praat je over miljoenen mensen.

zich naar mijn overtuiging helemaal niet

plaats met een paar flinke klappen weer

een imagoprobleem. En Veendam kampt

Dus waar ligt Veendam? Tussen Hamburg

om in een grote zaal en onder het spie-

op de kunstkaart willen zetten. De wereld

zelfs met een héél groot imagoprobleem.

en Amsterdam. In het hart daarvan. Niks

dend oog van een suppoost te worden ten-

gaat nog van ons horen!”

Waar dat vandaan komt? Ik denk dat het

periferie.”

toongesteld. Elke intimiteit ontbreekt, waardoor er nooit echt een band tussen

voor een groot deel aan onszelf ligt. Groningers zijn niet zo handig in het ver-

En hoewel bijna iedereen hem in 2012 voor

het kunstwerk en de beschouwer kan ont-

kopen van zichzelf. En al helemaal niet op

gek verklaarde, besloot Jan zijn Huis voor

staan. Het gaat er daarbij natuurlijk niet

het gebied van de kunst. Met uitzondering

de Kunst in Veendam te vestigen. In een

om dat je het kunstwerk ook écht aan