Visie Magazine Leeuwarder Courant by Specials Leeuwarder Courant / Dagblad van het Noorden

Visie* magazine 2016

een commerciële uitgave van multiplus i.o.v. nDc meDiagroep

september 2016

Waar wil je naar toe en waarom doe je wat je doet, vroegen wij aan de geïnterviewden in deze bijzondere special. Zij openden met plezier de deuren van hun bedrijf en gingen het gesprek aan. Wij laten u met hen kennismaken.

iNCAs3

BrANdsmA Koffie

NoorderliNge

“Rendement op regio, investeren in MKB”

Uit je comfortzone en met trots leren waarderen

“Ons profiel is heel erg van nu”

Pagina 18

Pagina 21

Pagina 26

“We moeten meer durven, kijk naar start-ups, we blijven achter op wat elders gebeurt” Peter Paul Koenders, BeNtACerA

visie magazine

”Boeren willen echt wel mee in verandering, omgeving zit in de genen” groeien in een krimpende markt; verkoop als voorwaarde voor succes in mestopslag en tanks voor de industrie. De landbouw staat ter discussie, dus de vraag is hoe je met elkaar omgaat, behoudt wat nog beter kan en de balans terug keert. inzet moet zijn het behoud van landbouw als wezenlijk deel van ons economisch fundament. et midden en

“H

derij op te zetten om te laten

kleinbedrijf

zien wat in de landbouw moge-

kent veel

lijk is. Echt, als je wat wilt, is

slechte verkopers, daar

dat een markt met enorme

valt nog veel te halen.”

mogelijkheden.”

Voor Hepke Taekema is verkoop een van de

Biedt Roemenië kansen die

mooiste dingen die er is,

hier verkeken zijn? “Wij zijn

onmisbaar voor je bedrijf.

goed in het efficiënt gebruiken

“Ook wij zitten in een

van grond en kunnen die ken-

krimpende markt, de prij-

nis op heel veel plekken aan-

zen van melk staan onder

wenden. Hier is het een politie-

druk, boeren stellen

ke en maatschappelijke strijd,

investeringen uit, wach-

waarin je moet blijven afvra-

ten af of kunnen het sim-

gen wat de waarde is van wat

pelweg niet. Toch zijn we

je hoort en leest, er wordt

in een markt die minder

steeds feller en meer op de

liquide is dan voorheen,

man gespeeld. Het is goed om

de afgelopen jaren

de balans weer terug te krijgen

gegroeid en niet alleen

in onze omgeving en productie,

omdat we in staat zijn

in uitstoot en maatschappelij-

van productie tot en met

ke trends; schaalvergroting

financiering maatwerk te

houdt hier langzamerhand op

bieden.” “Je personeel moet het doen, dus zorg dat je goed getrain-

Hepke Taekema pas mestopslag / iss

en we moeten aandacht geven aan wie wat waar aan verdient, vragen stellen, in welk deel van het

want de macht ligt te veel bij de super-

proces is het niet gelukt? Het analy-

markt in plaats van de producent.”

seren van het proces, wie is waar

de verkopers. Het is in ver-

Boeren hebben omgeving in de genen

koop een kwestie van leren aanvoelen en

mer, maar altijd de adviserende, kennisrij-

goed in, waar kan het beter, dat is te trai-

gevoel krijgen voor timing. Doe geen din-

ke speler die opvalt omdat “afspraak voor

nen en daarmee kun je het onderscheid

gen die niet bij je passen. Als je een Fries

ons ook afspraak is, we altijd en overal een

maken.”

accent hebt, moet je het niet verbergen,

goed product willen leveren en er zijn

dat is wie je bent. Trek kleren aan die bij je

voor de klant, ook als er een keer iets niet

Taekema ziet niet alleen weer groei voor

te verbieden. Het is een goed renderende

passen en zorg dat ze goed zijn; hoe vaak

helemaal goed blijkt te zijn.”

PAS in Friesland, maar ook in het zuiden.

bedrijfstak, waar we zicht op hebben

zie ik geen slecht zittende pakken, schoe-

“Tegelijk vraag ik me af welk nut het heeft om bijvoorbeeld nertsenfokbedrijven hier

“België is een groeimarkt, ook daar is de

waardoor we kunnen sturen op verdere

nen die niet bij het pak passen? Ik vind

PAS Mestopslag heeft een kleiner, maar

mestregelgeving aangepast. Een mooie

verbetering; wil je dat met alle geweld ver-

het geweldig om te kijken naar mensen

ook groeiend internationaal speelveld.

markt voor ons waar we nu een goeie vent

bieden, verkassen ze en ben je het zicht

die dat van zichzelf hebben, maar een

“Ondanks krimp in de markt zijn we de

hebben zitten. Zoon van een Friese boer,

kwijt. De wil om het anders te doen met

groot deel kun je gewoon trainen. Daar

afgelopen paar jaar gegroeid, zeker op

ervaringen opgedaan in Amerika en nu

de kennis die we hebben, leidt op andere

kunnen bedrijven hun voordeel mee doen,

onze thuismarkt Friesland. PAS heeft hier

vastbesloten op de Belgische markt stap-

vlakken namelijk wel tot interessante ver-

en dat gebeurt veel te weinig in het mid-

in het verleden veel laten liggen en dat

pen te zetten. Het is heel belangrijk dat je

kenningen zoals het nieuwe stalconcept

den- en kleinbedrijf.”

halen we nu weer in omdat we focussen

er woont, je deel bent van je omgeving, de

ontwikkelt door Grontmij. Dat is veel zin-

op het proces en niet op het resultaat.

taal spreekt en hij spreekt de dialecten die

voller, want op die manier kunnen we een

Onze filosofie is 100 % klanttevredenheid,

dat gemixte gebied kenmerken.”

wezenlijk deel van ons economisch funda-

Vragen stellen Van commercieel directeur bij Xerox kopi-

100 % medewerkerstevredenheid en een

eermachines naar mestopslag en opslag-

goed rendement. Als je die eerste twee

Wie heeft de macht?

tanks voor de industrie. Ruim acht jaar

goed voor elkaar hebt, volgt de rest van-

PAS Mestopslag heeft niet alleen stevige

“Ik ben er van overtuigd dat boeren mee

nadat Hepke Taekema het kwijnende PAS

zelf. Vraag jezelf af wat klanttevredenheid

voet op Belgische bodem gezet, ook het

willen in het zoeken naar oplossingen,

mestopslag en ISS in Drachten overnam,

eigenlijk is: een klant die bij jou koopt, is

nog lege Roemenië lonkt. “Hoe het gaat,

omdat zij van oudsher aandacht hebben

staan de bedrijven er goed voor. ISS levert

tevreden, anders had hij het niet gedaan.

gaat het, maar het is duidelijk dat

voor omgeving en continuïteit. Onze

ment voor Nederland behouden.”

wereldwijd opslagtanks aan de industrie,

De vraag is waarom hij het gedaan heeft

Roemenië de komende jaren vanuit

ruimte is schaars, voedsel is een mondiaal

van een nieuwe Heinekenfabriek in

en of bereid is dat aan een ander te vertel-

Europa krachtig ondersteund wordt met

aspect en dus kun je maar beter kijken

Vietnam tot een nieuwe tank voor Grain

len, jouw ambassadeur te worden. Heeft

meer dan negen miljard subsidie. We

waar je kunt produceren. Nederland en

Plastics in Leeuwarden: “Mooie passende

hij meer gekregen dan hij verwacht had?

onderzoeken of het mogelijk is om met

zeker Friesland is een kennispartner voor

donkerblauwe tanks bij een blauwe

Dan is hij tevreden, dan maak je onder-

een aantal ondernemers en verschillende

veel andere gebieden in de wereld, daar

fabriekshal.” Vaak is ISS de onderaanne-

scheid. En als het een keer niet lukt, ga

onderwijsinstellingen een voorbeeldboer-

kunnen we ons voordeel mee doen.”

visie magazine

Deel uitmaken van belangstelling voor een groeiende gezonde levenshouding De gezonde mens, de ouder wordende mens, de sporter, apotheker en universitair onderzoeker. allemaal hebben ze hun eigen link met laboratorium medisan, producent en kennisinstituut van preventieve hoogwaardige natuurlijke producten voor de gezondheid van de mens. De wereld kijkt graag mee in de farmaceutische cleanroom dat de vader oprichtte en de dochter nu overneemt.

achen, zegt Anke-Mare Haanstra

van de mens en het onwrikbare

aan het begin van het gesprek en

geloof in kwaliteit. Want als

de foto’s ter sprake komen, is ‘het

PSV en SC Heerenveen, Dafne

beste medicijn’. Ze is afgestudeerd in

Schippers, Marit

Internationaal Ondernemingsrecht, doch-

Bouwmeester, Anna van der

ter van Laboratorium Medisan- oprichter

Breggen en vele andere ploegen

Fokke Haanstra en optimistisch en posi-

en sporters op zoek gaan naar

anke-mare HaansTra laboratorium meDisan

van mensen. Dat wordt versterkt door de vorming van het Healthy

tief van aard. Het bedrijf waar ze sinds

ondersteuning van hun sportle-

januari leiding aan geeft, is door haar

ven en herstel na trainingsarbeid en het

ceutisch gevalideerd is en daarmee aan de

Noord- Nederland met onder meer de uni-

vader in 1988 opgericht en uitgebouwd tot

antwoord zoeken in de kwalitatieve,

hoogste standaarden voldoet, een unicum

versiteit in Groningen, het hoger onder-

een bedrijf met internationaal aanzien.

natuurlijke producten die namens

in Nederland. Dat betekent dat we vol-

wijs en andere kennisinstellingen, overhe-

Wisseling van de wacht bij een familiebe-

Virtuoos bij Laboratorium Medisan in

gens de hoge normen van de farmaceuti-

den, voedingsbedrijven en zorgbedrijven.

drijf; een mooi moment om te kijken waar

Heerenveen geproduceerd worden, dan

sche industrie produceren, alleen onze

Op veel terreinen wordt steeds vaker

het vandaan komt en naar toe gaat.

heb je iets goeds in handen. Niet verwon-

producten zijn gebaseerd op hoogwaardi-

samengewerkt om de kennis te vergroten

derlijk is het dat ook de ouder wordende

ge natuurlijke ingrediënten.”

van alles dat kan bijdragen aan een gezon-

Ageing netwerk in

Juist nu naderen voorheen gescheiden

mens baat heeft bij die actieve, biologische

werelden elkaar, enerzijds de farmacie en

ingrediënten om zijn gezonde leven en

Waar ligt de grootste doorbraak na enkele

de traditionele gezondheidszorg en ander-

bewuste voeding te ondersteunen.

decennia investeren in kwaliteit en ken-

zijds de producent van natuurlijke

de levensstijl en gezonder ouder worden.”

Enthousiasme

nis? “De laatste jaren is met name op

Waar leidt die investering in kennis en

wetenschappelijk niveau een toenemende

kwaliteit en de internationale erkenning

gezondheidsproducten en medische hulp-

Internationaal

middelen. De belangstelling voor de wer-

Hoe internationaal is en werkt

belangstelling merkbaar voor de werking

toe? “De waardering voor wat we doen,

king van preventieve, hoogwaardige

Laboratorium Medisan? “Laboratorium

van natuurlijke ingredienten. Gezonder

groeit, net als het belang dat in steeds bre-

natuurlijke producten en biologische

Medisan ontwikkelt en produceert de

leven enerzijds en het besef dat de farma-

dere kring gehecht wordt aan gezonder

ingrediënten is groter dan ooit. De waar-

hoogwaardige producten voor bedrijven

cie lang niet overal een antwoord op heeft,

leven en de werking van preventieve

dering binnen het noordelijke Healthy

in binnen- en buitenland. Eigenlijk is ons

zorgt er voor dat op universiteiten meer

natuurlijke producten voor de gezondheid

Ageing- cluster voor de Heerenveense pro-

internationale netwerk ontstaan doordat

onderzoek gedaan wordt naar de werking

van mensen. Die bewustwording en het

ducent is niet verrassend.

natuurlijke ingrediënten uit heel veel lan-

van voeding en preventie van de gezond-

enthousiasme voor een positieve, gezonde

den aan de bron staan van ons bedrijf; ze

heid van mensen. Met de kennis die wij in

levenshouding maakt het geweldig om er

Sinds de oprichting in 1988 is

komen van Japan en andere Aziatische

de loop der jaren hebben opgebouwd, ons

deel van uit te maken, zeker omdat we

Laboratorium Medisan gegroeid naar een

landen tot het Amerikaanse continent en

internationale netwerk, onze faciliteiten

met de veel bedrijven en de kennis die we

innovatief ontwikkelings- en productiebe-

Europa. We hebben altijd sterk gehecht

voor onderzoek en productie en de kennis

met z’n allen in huis hebben, nog veel

drijf met gecertificeerde kwaliteitssyste-

aan de band met onze leveranciers aan de

van onze eigen apothekers en biochemici,

meer stappen kunnen zetten.”

men en een gevalideerde farmaceutische

bron, waar ook ter wereld om herkomst en

werken we steeds meer samen met weten-

infrastructuur voor productie. Naast pro-

kwaliteit te borgen en delen we elkaars

schappelijk onderzoekers, van bijvoor-

“Van regionaal tot internationaal groeit de

ducenten van sport- en voedingssupple-

kennis. De contacten hebben zich weid

beeld de universiteiten in Groningen,

belangstelling voor wat we hier doen, dat

menten zijn het ook steeds vaker artsen,

verbreid, omdat in tegenstelling tot

Maastricht en Wageningen. Door het suc-

maakt me blij en trots. Laboratorium

apothekers, universitair onderzoekers die

Nederland er van oudsher in Aziatische

ces van een toenemend aantal internatio-

Medisan heeft een enorm kennisnetwerk

Laboratorium Medisan graag bezoeken.

landen, maar ook in bijvoorbeeld

nale wetenschappelijke onderzoeken kun-

opgebouwd en het niveau van kwaliteit

Jelmer Haanstra van het sportvoedingsbe-

Duitsland, Frankrijk en Zwitserland een

nen we in steeds meer gevallen de functio-

dat is neergelegd, is en blijft bepalend voor

drijf Virtuoos maakt dankbaar gebruik

enorme kennis is op het gebied van biolo-

naliteit van natuurlijke stoffen claimen in

wat we doen. Samen met anderen wil ik

van de kennis en ontwikkelingskracht van

gische actieve ingrediënten. Daarnaast

een voedingssupplement of een gezond-

de kennis die we hebben om een bijdrage

Laboratorium Medisan.

zijn in de loop der jaren steeds meer

heidsproduct.”

te leveren aan een gezond leven vergro-

bedrijven naar ons toegekomen, omdat we

ten. Mijn broer en ik zijn een nieuwe gene-

Twee nationaal en internationaal opere-

op kwalitatief hoog niveau kunnen produ-

“Tegelijk groeit de belangstelling uit de

ratie, kinderen met een hele goeie leer-

rende bedrijven, van broer Jelmer en zus

ceren; mijn vader en mede-aandeelhouder

reguliere gezondheidszorg, zoals van zie-

school en we dragen bij aan de kennis

Anke-Mare Haanstra; de verbinding is het

en apotheker Gerard ten Vregeler hebben

kenhuizen, huisartsen en apothekers, om

voor een groeiende, gezonde levenshou-

geloof in de werking van preventieve

enorm veel geïnvesteerd in het opzetten

te kijken welke bijdrage we samen kunnen

ding, het is een trend die blijvend is. ’n

natuurlijke producten voor de gezondheid

van onze cleanroom, die volledig farma-

leveren aan de preventie en de gezondheid

Heerlijk gevoel.”

visie magazine

”We kunnen samen veel meer als we willen” nieuwe regels in financiële dienstverlening zijn niet altijd de oplossing en de jaarrekening voor het mKb kan ter discussie. normen en waarden zullen meer dan ooit leidend moeten zijn, ook als accountant heb je maatschappelijk een taak. “Wij zijn de maatschappij, we moeten vaker de handen uit de mouwen steken en kijken waar behoefte aan is.”

omdat hij op basis van alle informatie en

met structuren met regels en opvattingen,

het feit dat hij z’n klant kent, de juiste

die niet meer passen bij de huidige tijd. We

weging kan maken. En soms moet jij je

moeten maatschappelijk verder, meer los-

klanten zelfs een zetje geven om hen de

laten en durven vertrouwen als je zelf-

voordelen van digitalisering duidelijk te

standigheid als uitgangspunt neemt.”

maken, daar moet je niet bang voor zijn.”

Koenders kijkt gefascineerd naar de jonge-

Laat verplichting jaarrekening los

re generatie en de manier waarop ze tegen de wereld aankijken, andere afwegingen maken, de manier waarop ze privé en

Peter Paul Koenders heeft niet alleen z’n

zakelijk mixen en veel vrijer en zelfstandi-

bedenkingen bij het nut van steeds meer

ger in de wereld staan dan wij gewend

regels, ook de verplichting van de jaarre-

zijn.

kening staat wat hem betreft ter discussie.

Ondertussen ziet hij in het noorden veel

“Regelgeving komt heel erg van bovenaf,

schroom voor het nieuwe. “We moeten

terwijl wij als uitvoerende accountants-

meer durven, kijk naar start-ups, we blij-

waliteit en de menselijke maat

kan. In accountancy gaat het in de eerste

kantoren die toenemende regeldruk als

ven achter op wat elders gebeurt.

vormen de leidraad voor Koenders

plaats om de punten waar je aan moet vol-

eerste voelen. Laat organisaties die een

Algemeen denk ik dat we meer en vaker

in leven en werken. Kwaliteit zegt

doen en dan om je interpretatie, om de

openbaar belang dienen verplicht contro-

zelf de handen uit de mouwen moeten

hij is in ons vakjargon ‘voldoen aan wet-

finetuning. Wat betekenen de regels voor

leren. De overige ondernemingen kan de

willen steken, ga beginnen en geef mensen

en regelgeving’. Voor mij is dat niet vol-

die klant? Je klant kennen, betekent dat jij

marktbepalen. De bank kan bij sommige

die dat willen ruimte. Het is een beetje de

doende en moet de klant ook goeie dienst-

kunt interpreteren wat voor hem het

bedrijven eisen dat men alleen financie-

mentaliteit in het noorden van ‘het moet

verlening ervaren. Dat de klant niet altijd

beste is of kan zijn, voor de ene klant is

ring ontvangt als het bedrijf een controle-

voor ons geregeld worden’. We moeten

ziet wat het betekent om te voldoen aan

dat anders dan voor de andere.”

verklaring overlegt. Durf de markt dit te

elkaar juist een handje helpen, ook om

bijvoorbeeld dossiervorming, dat zij zo,

“In de accountancy gaat automatisering

laten regelen. Gooi die grens die we nu

mensen uit de bijstand te willen krijgen.

maar het hoort er bij, je moet het uitleg-

een steeds grotere rol spelen, er is nu al

hebben los, dat is voor het MKB van groot

Er is zoveel werk dat gedaan kan worden

gen.”

veel meer mogelijk. De belastingdienst is

belang. In het willen behouden, speelt

waar maatschappelijk winst mee geboekt

“Er ontstaat een angstcultuur in de finan-

voor mij een voorbeeld als je kijkt naar de

misschien ook wel een eigenbelang, terwijl

kan worden.”

ciële dienstverlening en met die aanspra-

manier waarop zij in staat is gericht en

de afweging juist bepaald moet worden

“Geef elkaar ruimte, laat mensen, bedrij-

kelijkheidscultuur is de klant niet gediend,

effectief controle uit te oefenen. Het kan,

vanuit het maatschappelijke kader. Je

ven en verenigingen samen kijken waar ze

omdat zaken langer dan noodzakelijk blij-

maar het is van groot belang tegelijk de

kunt je overigens afvragen wat het nut is

kunnen helpen, waar behoefte aan is; geen

ven liggen. Regelgeving is goed, maar we

menselijke maat te behouden in de zin

van een jaarrekening als je maandelijks

opgelegde regels hoe je bijvoorbeeld tijde-

zijn doorgeslagen. Ik vind dat je als

van goede dienstverlening. Voel je je klant

betrouwbare cijfers hebt.”

accountant vooral zelf moet nadenken, de

aan, hoe bedien jij je klant, vul je je poort-

creativiteit moet hebben om het voor je

wachtersfunctie nog goed in, want daar

Geef elkaar ruimte

kijk naar wat iemand waar kan betekenen.

klant op te lossen. We kunnen niet alles

moet je hoge eisen aan stellen. In dat pro-

“Het aantal zelfstandigen neemt toe en

Een goeie samenleving is belangrijk, wij

uitsluiten en dat moeten we ook niet wil-

ces speelt digitalisering een grote rol, maar

past in deze tijd waarin zelfstandigheid en

zijn de maatschappij en we kunnen met

len.”

blijft de mens de toegevoegde waarde

zelfredzaamheid een steeds voornamere

lijk werk of stage moet inrichten, maar kijken naar wat kan. Denk vanuit die ander,

elkaar veel meer als we het samen willen. Ook accountants staan midden in die

Peter Paul Koenders is na meerdere jaren

rol speelt. In de

leiding geven aan de controle-afdeling van

arbeidsmarkt heb-

samenleving, vanuit die visie moet je stap-

ben we in hoge

pen zetten, verantwoordelijkheid nemen

mate nog te maken

en mensen perspectief bieden.”

Bentacera in Drachten, terug op z’n stek bij Bentacera Heerenveen, waar hij werkte voor z’n Drachtster tijd. “Het is mooi, het voelt goed, want dit is mijn wereld, de plek waar ik leef. Ik ken de mensen, heb er mijn sociale netwerk zoals het voetbal, heerlijk.” Koenders gaat het kantoor aansturen met de mix van z’n ervaring en de jeugd die hij graag ziet op kantoor. “Jongeren gaan zo anders om met allerlei zaken, dat fascineert me en ik ben er van overtuigd dat we die mix nodig hebben. Het is een uitdaging om die jongeren in de accountancy te krijgen en te houden, de vraag is alleen of wij als accountants de vrije rol die zij willen, een plek kunnen geven in de structuur zoals we die gewend zijn.”

Het kan sneller “Automatisering gaat steeds verder en nog veel verder dan we nu kunnen overzien. We moeten vooral gebruik willen maken van de mogelijkheden, maar de mens blijft de creatieve factor in het proces. Dat geldt ook voor accountants, het is de vraag in hoeverre je mee wilt gaan voor je aan de randen komt van wat er in jouw branche

peTer paul koenders bentacera

visie magazine

Waardevol leven met veerkracht H

nieuwe woonvormen en tijd nemen voor kwaliteit. voor de groeiende groep mensen met nietaangeboren hersenletsel is De noorderburg de gespecialiseerde zorgorganisatie in het noorden. goede zorg, innovatieve kracht, zingeving en menselijke waarden tegen de stroom van bezuinigingen in.

oe transformeer je een lang leeg-

Als je in gesprek bent met Marianne van

lijk om van betekenis te kunnen zijn en

ring maakt het er niet makkelijker op voor

staand kantoorgebouw vlakbij

der Harten van de Raad van Bestuur van

een sociaal leven te leiden.”

mensen die ‘anders’ zijn; in toenemende

het centrum van Groningen in

De Noorderbrug, verbaas je je over een

mate is er stil leed in de samenleving.”

een machtig mooi innovatief huis-op-

wereld waar je weinig van weet als je er

Groeiend aantal jongeren

maat voor mensen met niet- aangeboren

niet dagelijks mee in aanraking komt. In

Cliënten zijn de inspiratie van Marianne.

Specialistische zorg betekent vooruitgang

hersenletsel? Dan moet je dromen, durven

de zorg en de manier waarop de samenle-

Elk met hun eigen verhaal en de kracht

“Vooruitgang is er, bijvoorbeeld door toe-

en delen, om het te zeggen in de taal van

ving kijkt naar zorg en welzijn verandert

om ondanks de gevolgen van hun hersen-

nemende professionaliteit in het specialis-

De Noorderbrug, de specialist voor men-

veel en nieuwe medische inzichten en

letsel te onderzoeken hoe ze verder kun-

me van medewerkers. Medewerkers zijn

sen niet-aangeboren hersenletsel, doof-

technologische ontwikkelingen zorgen

nen. Ze zijn ergens in hun leven getroffen

continu bezig zich verder te ontwikkelen

heid met complexe problematiek en chro-

ervoor dat cliënten langer kunnen blijven

door ongeluk, hersenbloeding of ziekte

omdat ze beter willen worden in hun vak

nische neurologische aandoeningen zoals

leven. Ontwikkelingen zoals de bezuini-

met aansluitend hersenletsel en met meer

en in samenwerking. Dat doen ze door

de ziekte van Huntington.

hun kennis up-to-date te houden en te reflecteren op

Marianne van der Harten, Raad

hun handelen. Ook een

van Bestuur: “We zijn slechts

behandelprogramma zoals

anderhalf jaar bezig geweest

Hersenz, het landelijke ini-

met de ontwikkeling en bouw.

tiatief van twaalf zorgorga-

We hebben toekomstige bewo-

nisaties voor mensen met

ners, familie en medewerkers

niet-aangeboren hersenlet-

betrokken bij het proces van

sel, is een voorbeeld van

ontwikkeling en realisatie en

vooruitgang. Het is een

een omgeving gemaakt waar

multi- disciplinaire behan-

bewoners zich thuis en veilig

deling gericht op het

voelen en medewerkers goed

omgaan met de beperkin-

kunnen werken. Het wonen in

gen, het verwerken van ver-

kleine locaties hebben we hier

anderingen en verlies en

doorbroken, omdat bewoners

het vinden van een nieuwe

aangaven behoefte te hebben

balans op diverse levensge-

aan contact met elkaar, deel uit

bieden. Hersenz richt zich

te maken van een gemeen-

zowel op de cliënt als de

schap. De woonbeleving van

naasten. De combinatie van

het Woon- en Talentencentrum

behandeling in een groep

is kleinschalig, intiem en

en behandeling thuis zor-

dynamisch geworden.

gen ervoor dat het geleerde

We hebben het samen bedacht en ik ben echt heel trots dat het gelukt is.”

marianne van der HarTen De noorDerbrug

gelijk aansluit bij het dagelijks handelen. of minder grote fysieke en psychische gevol-

Van der Harten over de resultaten van

gen. “Het kan iedereen

Hersenz die naar voren komen uit een

overkomen. De groep

onderzoek van de Universiteit van

Ieder mens wil betekenisvol kunnen zijn

gingen op vervoer waar deze cliënten op

is groot, in aantallen de grootste groep

Maastricht: “Het geeft mensen meer grip

Na ons gesprek lopen we over de verras-

aangewezen zijn, zorgen ervoor dat parti-

‘zieken’ van Nederland. Totaal gaat het om

op hun leven, ze worden zelfstandiger,

sende gangen, licht meanderend met aan

cipatie en integratie steeds lastiger te rea-

circa 650.000 mensen, dus ruwweg 5 pro-

mentaal en fysiek sterker en ze zijn min-

weerskanten appartementen. Elke verdie-

liseren zijn. Hierdoor blijven mensen soms

cent van de bevolking en ieder jaar komen

der belastend voor hun naasten en man-

ping is herkenbaar met een door bewo-

noodgedwongen thuis of missen ze vrij-

er 80.000 cliënten bij. Niet- aangeboren

telzorgers. Het is een investering die zich

ners gekozen thema en kleurstelling. Er is

willigerswerk, terwijl ieder mens juist

hersenletsel is geen diagnose, dus we

op de langere termijn terug verdient, door-

rekening gehouden met wie er wonen; de

betekenisvol wil zijn.

weten ook niet precies hoeveel mensen

dat de zorgvraag afneemt en zowel cliën-

het betreft.”

ten als mantelzorgers minder beroep doen

een heeft door z’n letsel meer of minder last van prikkels, kleuren of stemmingen.

Oplossingen zijn niet eenvoudig: “Juist het

Duurzaamheid heeft een duidelijke rol

feit dat in de enorme groep mensen met

“De gemiddelde leeftijd is vijftig jaar,

leners. Er is dus alle reden om Hersenz op

gespeeld bij de keuze van bouw en inrich-

niet- aangeboren hersenletsel veel mensen

waaronder veel jongeren die tijdens de

meer plaatsen aan te bieden, omdat we

ting, door (her)gebruik van een bestaand

thuis wonen of verspreid over kleine loca-

geboorte, door een ongeluk of een val her-

met deze vorm van zorg beter aansluiten

gebouw en duurzame materialen en

ties, betekent dat we sterk afhankelijk zijn

senletsel oplopen. Het is een enorm diver-

bij de problemen van cliënten in de chro-

installaties. Dit gebouw is de eerste stap in

van rolstoelvervoer om ze naar vrijwilli-

se groep, de aandoeningen en gevolgen

nisch fase.”

een gedurfde vastgoedstrategie, want De

gerswerk en therapie te vervoeren. Het

zijn zeer verschillend en de zorgvragen en

Noorderbrug is ook elders vergelijkbare

wordt gecompliceerd omdat we met 92

behandelmethoden eveneens heel divers.

“Waar we nog meer vooruitgang kunnen

wooncentra aan het voorbereiden. In

gemeenten te maken hebben met allemaal

“Door de transitie in de zorg wordt er niet

boeken is de vraag hoe we voor al die

Leeuwarden worden drie kleinere locaties

hun eigen vervoersbezuinigingen. Voor De

meer gedifferentieerd en dat streven naar

mensen de kwaliteit van leven kunnen

en een Talentencentrum samengebracht

Noorderbrug betekende dit afgelopen jaar

standaardisatie maakt het heel lastig. De

verbeteren. Tijd en aandacht spelen daa-

in een nieuw centrum aan de Sixmastraat,

een kostenverzwaring van negenhonderd-

zorgketen moet beter aansluiten, er zijn

rin een grote rol, we moeten niet louter

daarna wordt in Assen en Emmen nieuw

duizend euro, dat houden we niet lang vol.

nog te veel verschillende zorgorganisaties

medisch kijken, maar meer naar veer-

gebouwd.

Maar we blijven ons inzetten voor partici-

en verschillende financieringsvormen. De

kracht en zingeving.”

patie en integratie. Vervoer is onontbeer-

tendens van verharding en individualise-

op huisarts, wijkteams en andere zorgver-

visie magazine

Een omschakeling in denken een plek voor theatervoorstellingen, om insecten te proeven of gewoon op je laptop te werken. met de nHl-inspiratietuin levert snoek Hoveniers een concept af, waarin hun visie tot in detail is uitgewerkt.

douwe snoek snoeK Hoveniers

e visie van Snoek Hoveniers is

Inspiratietuin bij de Noordelijke

van de opleiding Docent Theater en staan

het Manifest is daarmee duidelijk: groen

geworteld in duurzaamheid. "Een

Hogeschool Leeuwarden. Een tuin die in

er sokkels opgesteld voor de creaties van-

is onmisbaar."

inmiddels stuk gekauwd begrip",

nauwe samenwerking met de docenten en

uit de verschillende kunstopleidingen.

stelt Douwe Snoek. "Iedereen gebruikt

studenten is aangelegd. Voordat het defi-

Douwe: "Het is een plek voor studie en

"De uitdaging is echter om groen zoda-

het, iedereen roept dat hij ermee bezig is,

nitieve ontwerp op tafel lag was er ander-

ontspanning. Een plek méér dan alleen

nig in de buitenruimte te implemente-

maar in de praktijk van onze branche

half jaar voorbij gegaan en hebben we het

een tuin, waarin de thema's Inspireren,

ren, dat aan allerlei ander aspecten die

blijft het vaak bij goede voornemens of

tot twee keer toe volledig over de kop

Verbinden en Verduurzamen elkaar raken

met die buitenruimte te maken hebben,

bescheiden toepassingen. Werkelijke

gegooid en zijn we vanaf niets weer

en overlappen."

eveneens recht wordt gedaan. Zo zijn we

duurzaamheid vereist een omschakeling

begonnen. Een werkwijze die misschien

in denken. Dat je bij alles wat je doet of

niet de makkelijkste is, maar die past bin-

De visie van Snoek Hoveniers sluit naad-

tie van een bungalowpark in een

gaat doen, nadenkt waar je mee bezig

nen onze visie om met elkaar iets te

loos aan op de gedachte van De Levende

bestaand bos in Drenthe. Ook hierin

bent. Dat reikt veel verder dan alleen

maken dat er echt iets toe doet. Iets dat

Tuin, een initiatief van meerdere organisa-

participeren we in het totale traject en

maar wat groen aanleggen. In onze visie

een meerwaarde toevoegt aan de kwaliteit

ties die het Manifest daarvan hebben

toetsen we elk aspect op duurzaamheid.

raakt groen alle facetten van het bedrijf

van het leven."

ondertekend. Douwe: "Het Manifest

In het project zijn diverse partijen

op dit moment betrokken bij de realisa-

draagt de missie uit om méér groen (terug)

gemoeid die, ondanks de verschillende

Hoveniers zijn we betrokken bij het gehele

De NHL-inspiratietuin is een ontmoe-

te brengen in de buitenruimte. Het weg-

belangen, de duurzaamheidsgedachte

proces van een project: ontwerp, aanleg,

tingsplek voor studenten en medewerkers

halen van één steen voor iets groens,

serieus onderschrijven. Aan ons de taak

implementatie en beheer."

van alle afdelingen van de school. Zo is er

maakt al verschil. Het kan een heel eco-

om vanuit onze visie, expertise en erva-

en dus niet alleen de uitvoering. Als Snoek

een koepelkas voor studenten van de

systeem op gang brengen: bloemen, plan-

ring niet alleen het ontwerp te verzor-

"Mensen fascineren ons. Werkelijke kracht

opleiding Leraar Basisonderwijs, waarin ze

ten, bomen en struiken zorgen voor insec-

gen, maar ook de aanleg, de implementa-

zit in interactie en samenwerking. Je leert

groente kunnen kweken. Kennis die

ten, insecten trekken vogels aan en vogels

tie en het beheer."

van elkaar, je inspireert elkaar en samen

gebruikt kan worden om de natuur terug

weer andere dieren. Groen geeft plezier en

kom je tot de prachtigste resultaten. Een

te brengen naar basisschoolleerlingen.

ontspanning, helpt ons tegen waterover-

mooi voorbeeld daarvan is de

Verder is er een podium voor studenten

last en zuivert de lucht. De boodschap van

visie magazine

“Beter overleg leidt tot inzicht en resultaat” uit onderzoek van de ombudsman bleek onlangs dat burgers zich ergeren aan het niveau van de deskundigheid van ambtenaren en dat de communicatie vaak te wensen over laat. ook ondernemers lopen daar regelmatig tegenaan, bijvoorbeeld wanneer ze willen bouwen of uitbreiden. pietersma & spoelstra in Drogeham is een adviesbureau op het gebied van omgevingsvergunningen, ruimtelijke ordening, milieu, waaronder de natuurbeschermingswet. zij adviseert ondernemers en particulieren bij het verwezenlijken van plannen en projecten. “beter overleg, samenwerking en begrip van de zijde van de overheid, leidt tot meer inzicht en een beter resultaat”, is hun opvatting.

uke Spoelstra, Theo Pietersma,

natieven en daarin ook mee zou moeten

maakt het er voor de ondernemer, die met

Tietsia Veenstra en Jolanda

denken. Hoe kan het dan wel? Het zou

heel andere zaken bezig is, allemaal niet

ring. Steeds vaker worden adviseurs in

Takkebos hebben een verleden in

goed zijn wanneer een gemeente of pro-

overzichtelijker op.”

een vroegtijdig stadium uitgenodigd mee

Maar, we zien ook hier en daar een kente-

de publieke sector. Zij zagen vrijwel dage-

vincie zich in beide kanten van het ver-

lijks dat de overheid tekort schoot in de

haal verdiept. Dat vraagt om een optimale

“Bestemmingsplannen zijn er niet voor

goede ontwikkeling. Immers, als er een

begeleiding en advisering van onderne-

communicatie en daar schort het nu vaak

niets en tegelijkertijd wil de ondernemer

positieve grondhouding is om tot een

mers en burgers. “Daar wilden we iets aan

aan. De nieuwe Omgevingswet geeft

graag verder”, voegt Jolanda Takkebos toe.

oplossing te komen, dan kom je er vaak

doen”, zegt Theo Pietersma. “Met name

goede aanzetten daartoe, maar vergt wel

“Dat levert een spanningsveld op, waarin

ook wel uit.”

ondernemers zien vaak door de bomen

een cultuuromslag binnen de overheid.

Pietersma en Spoelstra als intermediair

het bos niet meer, waardoor plannen en

Als dit laatste niet plaatsvindt, bereikt

optreedt. Daarin past ook het ontzorgen.

projecten onnodig lang blijven liggen.”

deze wet zijn doel niet.”

Ons doel is er voor te zorgen dat de onder-

rechtstreeks de politieke vertegenwoordi-

nemer verder kan, daarbij laveren we tus-

gers”, zegt Spoelstra. “Om te laten zien dat

sen wetgeving en ondernemerschap.”

elk verhaal twee kanten heeft. Wat wil

te denken over bepaalde zaken. Dat is een

“Daarom benaderen we tegenwoordig ook

“Natuurlijk moet de overheid toetsen of

Scala aan wetten en regels

een project voldoet aan weten regelge-

Het is ook niet eenvoudig. Nederland kent

ving, dat is hun taak”, geeft Auke

een scala aan wetten en regels, op terrei-

Kentering

en hoe kunnen we uiteindelijk bij het

Spoelstra aan. “Maar, je kunt bepaalde

nen als bouwen, milieu, isolatie, brandvei-

Het moet anders, het kan beter, vindt men

eindpunt komen. Met die aanpak kweek je

plannen ook op een andere manier beoor-

ligheid, ruimte, welstand, enzovoort. En

bij Pietersma & Spoelstra (www.psrom.nl).

meer begrip voor elkaars situatie en dan

delen . Bijvoorbeeld: is een project wense-

ook nog op gemeentelijk, provinciaal, lan-

“Wij vinden dat de overheid nog te vaak

blijkt dat er in veel gevallen toch een

lijk voor de omgeving en vervolgens kijken

delijk en sinds enkele jaren Europees

een remmende factor is op de economie.

oplossing gevonden kan worden. En dat is

wat de regels daarover zeggen. In plaats

gebied. “De regelgeving is steeds

precies waar

van andersom; als je begint bij de regels,

ingewikkelder geworden”, zegt

wij voor staan.”

dan kom je vaak niet meer aan de inhoud

Tietsia Veenstra. “Zo is er sinds

toe. Wij vinden dat de overheid, indien een

enkele jaren de

plan of project niet kan worden gereali-

Natuurbeschermingswet. Wij zijn

seerd, zou moeten open staan voor alter-

daar niet op tegen, maar het

iemand, waarom, waar loopt hij tegenaan

Jolanda Takkebos, TieTsia veensTra, José penninga, THeo pieTersma en auke spoelsTra

pietersma & spoelstra

visie magazine

“Lage rente houdt markt in z’n greep” een ongekend onrustige zomer of een hectische hype in een lange reeks? extreme bewegingen op de aandelenmarkt en wereldwijde onrust vragen om bezinning en focus. na de brexit is duidelijkheid het enige goede signaal en ondertussen blijft de extreem lage rente de dominante factor. vermogensbeheerder edwin Wierda over eerlijkheid, relativeren, tijd nemen en duidelijkheid.

“O

structurele projecten aan, dan komt de markt weer in beweging. De crisis is echt wel voorbij, we gaan de goede kant op, maar het moet steviger aangepakt worden. De politiek lijkt aan de ene kant lamgeslagen door migratie en terrorisme, aan de andere kant speelt er te veel eigenbelang zoals verkiezingen.” “Besluiteloosheid is het ergste. Die Brexit kan maar beter heel erg pijn gaan doen, want dan wordt het signaal duidelijk dat

ver China hoor je toch bijna

dat de Engelsen op het laatste moment

pen op de beurs, is dat voor mij het

wij door moeten op de ingeslagen weg.

niemand?” Edwin Wierda kijkt

deze keuze zouden maken. Die dag zat ik

belangrijkste: rust, vertrouwen op feiten,

Wat je ook vindt dat er beter kan en moet

me aan. Nee, over China

in Europa, we kunnen niet terug, het zou

extra vroeg op kantoor, heb voor half

kennis en ervaring en focussen op wat je

horen we bijna niemand meer, terwijl het

negen de bank gebeld om voor een aantal

moet doen.”

aan het begin van het jaar over niets

klanten kooporders te geven en dat heeft

anders ging dan de tegenvallende Chinese

heel goed uitgepakt. Als het hectisch

Te veel eigenbelang

lijkheid gaan mensen nog meer twijfelen.

groeicurve en bijbehorende angstsignalen.

wordt, neem ik de tijd om na te denken en

“De rente blijft allesbepalend. Die domi-

We hebben de positieve uitstraling van

Daarna hebben gruwelijke aanslagen,

te focussen op wat ik wel weet; vertrou-

nantie heeft een sterk negatief effect op

duidelijkheid nodig. Ga niet altijd mee in

migratiestromen en de verrassende Brexit

wen op feiten, analyse en ervaring en dan

veel bedrijven, kijk naar Aegon en ING. De

hypes en emoties. Kalmte bewaren, keuzes

die de Chinese hype volledig weggedrukte

pas besluiten.”

ECB is uitgepraat en de politiek moet echt

maken die gestoeld zijn op feiten en ken-

stappen zetten om de rente weer omhoog

nis. Niet achteruit kijken, maar vooruit.”

en straks volgen ook nog de Amerikaanse re, emotie bepaalt de waan van de dag. De

Tien procent niet structureel haalbaar

beurs krijgt heel veel te verduren en tege-

“Wees eerlijk naar je klant. Het heeft

lijk merk je dat mensen er aan wennen of

geen enkele zin mee te gaan met

er immuun voor worden. Er is behoefte

mensen die in de huidige markt 10

aan uitleg en inhoud, een helder en eerlijk

procent rendement willen. Ja, dat

verhaal. Ik heb in de aanloop naar de

wil ik ook wel, maar dat is niet haal-

Brexit voortdurend gezegd, of de Britten

baar als je dat ieder jaar structureel

kiezen voor ín’ of ‘uit’, het gaat vooral om

wilt. De belangrijkste vraag bij een

duidelijkheid, laat het geen twee jaar

nieuwe klant is, wat wilt u per jaar aan

duren voor dat dat helder is.”

rendement, want dan weet je welke risi-

verkiezingen. “De ene hype volgt de ande-

Winst pakken op dag na Brexit

te krijgen. Ga investeren, pak grote infra-

edwin wierda WierDa en partners

co’s je kunt nemen. Tien procent kan wel, maar niet altijd. De rente staat op nul, soms zelfs onder nul; dat heeft gevolgen

“De Brexit heeft in eerste instantie heel

voor de aandelen. Ik kies er voor realis-

veel gekost, absoluut. De eerste uren na de

tisch te blijven en uit te leggen wat moge-

uitslag doken alle koersen lijnrecht naar

lijk is en waarom je iets doet. Het gaat er

beneden, maar in de loop van diezelfde

om of je in staat bent om op realistische

dag en de dagen er na stegen koersen ook

manier boven het gemiddelde van de

weer. Daar op anticiperen, betekent je ver-

beurs uit te komen en je klant actief op de

lies deels beperken en het positieve her-

hoogte te houden, zeker als het plotseling

kennen. De eerste week na de Brexit las je

mis gaat op de beurs.”

voor Nederland rampzalig zijn. De politiek moet duidelijker zijn, want door onduide-

in de media vrijwel niets anders meer, slechts heel weinig mensen hoorde je over

“Ik heb geleerd meer te relativeren. Ik ben

de positieve bewegingen op de beurzen.

nu acht jaar bezig met mijn bedrijf, we zijn

Wij moeten op die hectische momenten

voortdurend gegroeid en het gaat hard.

juist kalmte bewaren, het overzicht hou-

Begin dit jaar zaten we net over de 500

den en kijken hoe en waar je kunt stabili-

klanten en nu zijn het er meer dan 600. Ik

seren of juist winst kunt halen. Neem de

realiseer me dat je de zaak wel in goede

tijd om na te denken.”

banen moet kunnen blijven leiden met die klantengroei en alle beurshectiek en

Wat bedoel je met een eerlijk verhaal?

hypes. In een stevige storm moet het huis

“Vertel je klanten hoe het in elkaar zit en

juist overeind blijven staan, daar moet je

dat jij het soms ook niet weet. Het mana-

op kunnen vertrouwen. Dus moet ik

gen van verwachtingen speelt een grote

mezelf blijven en zorgen dat het huis

rol in de manier waarop mensen reageren

stormvast kan blijven staan. Daarom werk

en dat ik het ook niet altijd weet of kan

ik samen met Kenneth Smith trainer

voorspellen, is helemaal niet erg. Het gaat

Arienne Knol- Faber om te spiegelen en

er vooral om hoe jij er mee om gaat en dat

het bedrijf steviger vorm te geven. Het

met je klant deelt. Ik reageer vanuit mijn

helpt me relativeren, met meer afstand te

ratio en heb geleerd daarop te vertrouwen,

kijken en wat ik doe een plaats te geven in

het is hoe ik ben. Natuurlijk zijn er

een breder geheel. Dat geeft me rust en zo

momenten dat ik ook heel diep moet

kan ik me scherper focussen. Zeker in het

ademhalen, ik had totaal niet verwacht

afgelopen jaar met al die hectiek en klap-

visie magazine

“De witte raaf in de vastgoedmarkt” samenwerken in de bouw aan een herkenbaar consumentenmerk met duurzaam resultaat. Dat is de inzet van DuurzaamWonen, een samenwerkingsverband van nu nog zes noordelijke bouwbedrijven en één installateur. geen geitenwollen sokken, wel pragmatisch en consequent stappen zetten naar duurzaamheid door integrale aanpak van belegger tot bewoner. “iets nieuws opzetten is mijn drijfveer.”

et Adverium in Drachten is de

en je kopers en huurders. De Klanderij in

Warber Fonds voor duurzame vastgoedbe-

kent ook bereid zijn om te leren van

thuisbasis van

Leeuwarden is een prachtig voorbeeld.

leggingen opgericht en groeit gestaag.”

elkaar, van de consument en van de men-

DuurzaamWonen.nl dat in ander-

Een beschermd en markant gebouw van

sen en het vakmanschap dat ieder bedrijf

half jaar voortvarend uit de startblokken

architect Bonnema op een mooie plek,

Juiste man op de juiste plek

is gekomen. Arthur Matien is de enthousi-

maar al langer leegstaand. We hebben ons

“We moeten verder kijken naar het begrip

vraagt om anders omgaan met elkaar, om

aste aanjager: “We zijn een consumenten-

plan voorgelegd aan een paar investeer-

duurzaamheid dan we tot nu toe deden.

investeren in mensen. Hoe meer oog je

merk dat kwaliteit en duurzaamheid

ders die meteen razend enthousiast

Het gaat er om dat de consument zelf

hebt voor talent en vakmanschap, hoe

borgt. Door goed te luisteren naar de

waren. Zij geloofden er in, zagen wat we

bepaalt hoe duurzaam hij z’n woning wil

waardevoller en duurzamer je bedrijf

vraag uit de markt genereren we voor de

wilden bereiken binnen de beperkingen

hebben binnen zijn mogelijkheden. Het

wordt; de juiste mens op de juiste plek.”

aangesloten bedrijven extra bouwvolume

van het gebouw dat immers niet

en realiseren we op duurzame wijze pro-

gesloopt mocht worden.”

jecten waar beleggers, bouwers en vooral

in huis heeft. Een duurzamere wereld

De deelnemende bouwers Benus Benus uit Musselkanaal,

Met de goeie instelling en flexibiliteit krijg

Herken de vraag en anticipeer

je een hoop voor elkaar.”

“We kregen de gemeente mee die

uit Erm, Talsma uit Drachten,

op deze unieke locatie heel graag

Kolthof uit Stiens en installateur

bewoners een goed gevoel van krijgen.

Voordeel voor iedereen

Bouwborg Noord uit Groningen, Hendriks uit Assen, Buursema

iets levendigs en duurzaams

Damstra uit Driesum zitten

DuurzaamWonen.nl is de concrete verta-

wilde. Vanaf de start was de

regelmatig onder aanvoering van

ling van duurzaam samenwerken. “Het is

belangstelling groot. Het hele

DuurzaamWonen om tafel, licht

de toekomst”, schetst Arthur Matien die

gebouw is gerenoveerd, negentig

Matien toe. “We evalueren de

met zeven collega’s de organisatie vormt.

procent van alle materialen is

marktvraag, bespreken onze pro-

“Bewuste keuzes voor groei, duurzaam-

gerecycled, het gebouw is voor

cessen en spiegelen met elkaar.

heid en innovatie: dat betekent intensief

75% zelfvoorzienend en de rest

Kijk bij elkaar in de keuken, wie

samenwerken en ondernemen, een resul-

kopen we groen in. Voor de

is waar goed in, hoe doe jij iets?

taatgerichte aanpak die verder gaat dan

bewoners betekent het comforta-

Dat is voor mij

de wet je verplicht. Andere woonwensen,

bel en veilig wonen in moderne

DuurzaamWonen.nl: samen

duurzaam bouwen, wonen en werken

studio’s tegen lage kosten. De

mooie projecten realiseren waar-

worden steeds belangrijker. Door integraal

Klanderij voorziet in een behoef-

bij je van elkaar leert, de kosten

denken en handelen, noodzakelijke kete-

te, terwijl er bij diverse marktpar-

laag houdt en belegger, bouwer

nintegratie en transparantie van de

tijen twijfels waren over de haal-

en bewoner het voordeel delen.

‘bouwkolom’ kun je voordeel behalen voor

baarheid.”

Elke provincie kent een beperkt

iedereen.”

aantal vooraf geselecteerde “In Assen werken we aan een ver-

bouwbedrijven en installateurs.

Arthur kreeg de opdracht en is vastbeslo-

gelijkbaar project met een com-

Dat doen we bewust om onder-

ten om het jonge initiatief tot een lande-

plex voor gepensioneerden

ling vertrouwen en samenwer-

lijk succes te maken na de start in

die samen een nieuw

king sneller te bewerkstelligen.

Friesland, Groningen en Drenthe. “We bie-

soort sociaal buurtschap

den voor consumenten zowel nieuwe

willen vormen; in

huur –als koopwoningen in projecten en

Gytsjerk hebben wij met

woningen voor vrije kavels, we bieden

lokale ondernemers en

renovatie, onderhoud, en duurzame bouw-

gemeente in korte tijd de

kundige (EPA) keuringen. Voor de aange-

stagnerende nieuwbouw

sloten bedrijven leveren we door ons zelf

van het winkelcentrum weer van de grond

gaat niet alleen over de energierekening,

alleen betekenisvol als je toegevoegde

ontwikkelde woninglijnen en helpen we

gekregen. Geloof in wat er kan als je het

maar ook over leefbaarheid. De duur-

waarde creëert. We zetten steeds een stap-

bij gezamenlijke aanbestedingen, maken

samen wilt; dan kun je ook in krimpgebie-

zaamheidsmentaliteit en vraag naar nieu-

je. Je moet niet alleen de goeie projecten

marktanalyses en bieden ondersteuning

den prachtige, kleinschalige projecten

we lokale zorgoplossingen bij consumen-

hebben, je moet ook kijken waar je verder

bij marketing en bedrijfsbeleid. Duurzame

doen, zoals in Bedum en Sappemeer. De

ten en gebruikers van vastgoed neemt toe,

kunt dan wat wetten en regels verlangen.

materialen, duurzame processen en dito

vraag is er, het gaat er om dat je die her-

dus moeten overheden, beleggers, bou-

Hoe duurzaam kun je onderhoud aanpak-

resultaat staan centraal.

kent en daarop anticipeert.“

wers en vastgoedpartijen zich scherp

ken? Dat begint bij afwegingen in ont-

afvragen wat dat betekent.”

werp en materialen en hoe je dat organi-

arTHur maTien DuurzaamWonen.nl

DuurzaamWonen.nl begeleidt zowel de

De ruimte voor nieuwe bouwbedrijven is inmiddels beperkt, in Drenthe en Groningen spreken we met verschillende installateurs.” “Een duurzame ideologie hebben is

verkoop of verhuur van woningen, de

“De regionale beleggers waarvoor we wer-

bouwbegeleiding, de marketing als het

ken, zijn enthousiast over onze transpa-

“De samenwerking binnen

mensen willen ontzorgt worden met liefst

onderhoud.”

rante aanpak. We combineren zowel

DuurzaamWonen.nl betekent naast nieu-

zo laag mogelijke kosten. Een volgende

financieel als duurzaam maatschappelijk

we en gerenoveerde duurzame en leefbare

stap is dat we samen met enkele NVM-

“Je moet anders denken om duurzaam-

een goed rendement met aantoonbare

woningen ook meer omzet en werkgele-

makelaars willen bekijken hoe een inte-

heid vorm te geven en bereid zijn inte-

stappen naar mogelijkheden voor duurza-

genheid voor de deelnemende lokale en

graal duurzame aanpak in de bouwketen

graal te denken, omdat je daarmee voor-

mer leven, werken en wonen. Een aantal

regionale bedrijven, maar het gaat bij ons

zich verhoudt tot waardebehoud en waar-

deel behaalt voor alle partijen in de keten

van die beleggers hebben daarvoor het

niet alleen om mooie projecten. Het bete-

destijging van een woning.”

seert voor je kopers en huurders, want

visie magazine

“Gebruik vastgoed wordt belangrijker dan eigendom” Huisvestingsvraagstukken worden steeds complexer en ingrijpender. bcn groep in Drachten is specialist in advisering en ondersteuning bij ontwikkeling, management, beheer en exploitatie van huisvesting voor diverse opdrachtgevers. pragmatisch, nieuwsgierig, luisteren naar de klant en mee bewegen, zijn volgens aeijolt Keuning, die samen met mark Wieringa eigenaar is en de directie voert, kenmerkend voor de werkwijze van bcn groep. “Waarbij we nadrukkelijk aandacht hebben voor de participatie gedachte”, geeft hij aan.

en goed voorbeeld daarvan is de realisatie van het multifunctioneel centrum in Rottevalle, waarbij bur-

gerparticipatie, multifunctioneel gebruik van ruimte en cradle to cradle aan de basis van het project stonden. Keuning:” Dit project is een perfect voorbeeld waartoe lokale betrokkenheid kan leiden. Naast een dorpshuisfunctie biedt MFC Rottevalle straks onderdak aan een samenwerkingsschool, een kinderdagverblijf, jeugdsoos, BSO en een peuterspeelzaal. De bevolking is nadrukkelijk bij de totstandkoming betrokken en realiseert ook een aantal onderdelen zelf. De overheid treedt daarbij vooral faciliterend op, waardoor onze rol als procesbegeleider toeneemt. We betrekken zoveel mogelijk onderaannemers bij de bouw, wat de lokale werkgelegenheid ten goede komt. De materialen die worden gebruikt, kunnen allemaal hergebruikt worden, waarbij het principe van cradle to cradle straks in het onderwijspakket van de basisscholen terugkomt.”

Verlengstuk Het geeft perfect aan hoe BCN Groep in de markt staat. Keuning:” BCN Groep bestaat sinds 1993, maar onze rol is sinds die tijd sterk veranderd. We worden steeds meer een prefered sup-

aeiJolT keuning bcn groep

en en zoveel mogelijk waarde bin-

tevreden klanten”. Vanuit die gedachte is

nen het budget wordt gerealiseerd.

een goede zorg voor medewerkers niet

Bij het nieuwe Atlas Theater in

meer dan logisch. Bij BCN bestaat een cul-

Emmen bijvoorbeeld heeft dat uit-

tuur van openheid.

stekend gewerkt door middel van

plier, een verlengstuk van de organisatie van de klant. Niet voor niets treden onze

levert een uniforme manier van werken

een ‘Best Value Procurement aanbeste-

medewerkers steeds vaker op als verte-

op”, zegt Keuning. “Onderdeel van onze

ding’. Hierbij wordt de uitvoerende partij

Groep naar een nieuw kantoor aan de A7.

genwoordigers voor onze opdrachtgevers.

werkwijze is ook dat we regelmatig evalu-

geselecteerd op de hoeveelheid kwaliteit

“Ondanks dat het personeelsbestand is

eren, ook buiten de projecten om. We voe-

die ze bieden voor een vooraf vastgesteld

gegroeid, kunnen wij hier met minder

BCN Groep is actief voor diverse

ren veel gesprekken met onze opdrachtge-

budget. Het is leuk en interessant om op

vierkante meters toe”, geeft Keuning aan.

opdrachtgevers, afkomstig uit de zorg, het

vers, dat vinden we leuk en daar leren we

deze wijze gezamenlijk projecten te reali-

“We hebben hier met onze huisvestingsad-

onderwijs, de bankensector, overheid,

van. We willen sparren, elkaar uitdagen,

seren.”

commercieel, wonen en leisure. “We willen

daarvoor worden we ook gewaardeerd.”

onze klanten graag prikkelen en blijven

BCN Groep biedt opdrachtgevers de maxi-

MVO

wat het werkplezier ten goede komt, maar

lopen totdat het project klaar is.” Niet

male vrijheid om kennis en kunde in te

Maatschappelijk ondernemen speelt bij

we overall minder ruimte nodig hadden.

voor niets heeft BCN Groep veel vaste

brengen. “Sommige opdrachtgevers heb-

alles wat BCN doet een voorname rol.

Dit is iets wat we ook veel voor onze

opdrachtgevers. “We begeleiden complexe

ben daar geen behoefte aan, anderen stel-

“Zowel bij ons als bij de opdrachtgever. Wij

opdrachtgevers doen. Daarnaast voeren

huisvestingsprocessen”, zegt Keuning.

len dat juist op prijs.”

zijn blij dat de markt daar in toenemende

we een groen leasebeleid, hebben we voor

“Vaak zijn die in deelprocessen op te delen,

Een paar jaar geleden verhuisde BCN

viseurs het nieuwe werken toegepast, waardoor er niet alleen meer interactie is,

mate om vraagt. Zelf zijn we al langere tijd

meer beleving op de werkvloer gezorgd en

waardoor we stap voor stap tot de beste

Aanbesteden is ook een van de specialis-

met MVO bezig. Zo zijn we deelnemer in

zijn we bewuster met energie omgegaan.”

oplossing komen, zonder het geheel uit

men van BCN Groep, hierbij gaat het al

het Koploperproject. De afgelopen jaren is

het oog te verliezen. Dat onderscheidt ons

lang niet meer om de goedkoopste partij

het Koploperproject uitgegroeid tot een

Het geeft aan dat BCN Groep niet alleen

in de markt.”

maar om de meeste waarde en de best

netwerk van duurzame bedrijven en orga-

oplossingen zoekt bij de klant, maar zelf

passende partij. “Samen met onze

nisaties in Fryslân. De bedrijven en orga-

nadrukkelijk wil bijdragen aan een wereld

Sparren en uitdagen

opdrachtgevers wordt ook steeds vaker

nisaties uit dit netwerk werken met elkaar

waarin bewustwording een vooraanstaan-

BCN Groep is al jarenlang ISO 9001 gecer-

gekozen voor een innovatieve contract-

samen en geven een positieve impuls aan

de rol speelt. “En vastgoed, huisvestings-

tificeerd, waardoor de medewerkers de

vorm, waarbij we veel meer gebruik

een gezonde en duurzame economie.”

vraagstukken, lenen zich daar prima voor.

werkprocessen goed beheersen. “Dat

maken van kennis van uitvoerende partij-

“Tevreden medewerkers zorgen voor

Wat dat betreft is er nog veel te winnen.”

visie magazine

”Terug naar de menselijke maat en lokaal dichtbij” Woningisolatie lijkt verworden tot geld-uit-dezak-klopperij. De aanleiding is de verkwanseling van de Friese energiepremie; de inhoud van het gesprek de manier waarop we elkaar, onze omgeving en economie frustreren. stop het doemscenario en keer terug naar de kracht en eenvoud van het begrip ‘economie’: alleen verantwoorde vooruitgang heeft kans van slagen.

“H

en onder druk gezet om te tekenen bij het

fen verspillen, de schaarste en het pro-

kruisje, er heerst een sfeer van agressie.

bleem zijn er. Zijn we ons enthousiasme

Een certificaat is geen garantie en de

en de wil kwijt om te komen tot nieuwe

Friese bewoner weet vaak niet eens waar

inzichten en markten en slechts geïnteres-

dat geld vandaan komt, het is geen subsi-

seerd in snel geld en het ontvangen van

die maar een premie. Wat is de waarde

subsidie?”

van dit alles voor Friesland?”

Menselijke maat

Stimuleer lokale investeringen

kern van zijn betoog. Met integriteit wer-

De verspilling van Fries geld en het gebrek

ken aan oplossingen en bereid zijn te

aan interesse om zaken integer en grondig

investeren, in elkaar en onze omgeving.

Met ‘de menselijke maat’ raakt Schuil de

aan te pakken, frustreert de Drachtster

“Dichtbij is belangrijk, het is de omgeving

ondernemer. “Zo ga je niet met deze

waar je iets voor voelt, betekenis heeft,

woningen om en de manier waarop we

waar je plezier maakt, je je veilig voelt, je

energiebesparing stimuleren, leidt niet tot

lol zit en je relaties aan gaat. Onze huizen

et grondbeginsel van econo-

pen in het oplossen van isolatieproble-

het optimale resultaat. Het verplichte

zijn een hele belangrijke factor in onze

mie is zo efficiënt en effec-

men. Het is triest dat er met name uit de

woninglabel / EPA- advies heeft zo geen

samenleving, het middelpunt van je omge-

tief mogelijk omgaan met je

rest van het land, bedrijven zijn die vooral

enkele zin, het is via internet te koop voor

ving. Niet voor niets hebben we de slogan

mogelijkheden en grondstoffen. Het is

geïnteresseerd zijn in snel geld verdienen

4,50 euro. En dat zou leiden tot drastische

“Een warm huis is een gezellig huis”.

de enige basis die kan werken in een

zonder zich te bekommeren om mensen

besparingen en nieuwe technieken? Als jij

goed (milieu)beleid, dus is het tijd voor

en kwaliteit. Vreselijk, die marketingcon-

grote stappen zet in de energiebesparing

“Het vreemde is alleen dat we om dat huis

zuiver economisch denken en bewust

cepten. Door de Friese Energie Premie is

van je woning, investeer je fors, zet je

geen belonings- of waarderingsstructuur

zijn van de basisbehoeften. Met bedrijfs-

het aantal bedrijven in deze markt in een

bedrijven aan het werk en lever je een

hebben bedacht, terwijl het totale effect

matige groei en een goed draaiend

paar jaar van vijf naar dertien gestegen.

milieubijdrage door minder uitstoot. Dat

een wezenlijke bijdrage levert in de econo-

beursklimaat als maatstaf beperken we

Grotendeels bedrijven die wel de schijn

zou je terug moeten terug zien in de waar-

mie. Aan de lokale economie, in het in

onze toekomst en verslechteren onze

geven, maar geen enkele relatie hebben

dering van je woning, in je WOZ- waarde

stand houden van het fundament van je

leefomgeving en het klimaat. We moe-

met de regio, die adverteren met zoge-

en een forse korting op je onroerende-

eigen omgeving en de samenleving waar

ten innovatieve stappen durven nemen,

naamde afspraken met gemeenten en het-

zaakbelasting. Met zo’n proces van belo-

jij deel van uitmaakt. Ik zou willen dat we

waarbij ‘minderen’ de hoofdrol vervult.

zelfde werk doen als regionale bedrijven

ning stimuleert je mensen om te investe-

de waarde van de eigen, directe omgeving

Echt economisch bedenken van oplos-

terwijl ze minstens 4 uur per dag met rei-

ren in hun eigen omgeving en daarmee in

middels beloning veel meer betrekken in

singen vraagt om een geheel andere

zen onderweg zijn. Daar gaat het geld uit

een algemeen belang.”

de manier waarop we maatschappelijk

manier van het waarderen van nieuwe

de grote pot van het voormalig

producten, diensten, omgangsvormen,

Provinciaal Energiebedrijf dat bedoeld

“Hoe ga je om met schaarste aan middelen

waarop mensen investeren in hun eigen

technieken en vergoedingen. Maar

was om terug te geven aan de Friezen en

en grondstoffen, dat heet economie, maar

omgeving en de samenleving. De mate

ondertussen moet de geldstroom blijven draaien met steeds meer mensen, het is een razend moeilijke problematiek!” Rob Schuil opende het gesprek met de opmerking dat een echt bewustzijn van de werkelijke problematiek

rob scHuil Harry scHuil scHuil isolatiezorg

geld ten goede laten komen aan de manier

de Friese

die ‘eco’ van economie begrijpen we nog

van beloning bepaal je zelf door bewust te

economie.

niet. We zijn goed in het afvinken van

kiezen voor duurzaamheid, ondernemers

Gevolg?

regeltjes en behendig in marketingconcep-

haken dan wel in, die willen het onder-

Mensen

ten, er is alleen te weinig interesse om het

scheid maken. Dat proces van duurzaam-

worden

gewoon goed te doen, terwijl dat al moei-

heid moeten we op gang brengen, het

onjuist

lijk genoeg is. ‘Nee’ zeggen is geen optie,

loont.”

voorgelicht

want we weten allemaal dat we grondstof“Mensen hebben in toenemende mate geen grip meer op hun leven of werk en de

op zijn plaats is. Met Schuil

manier waarop besluiten

Isolatiezorg heeft hij grote

worden genomen; mensen

stappen gezet in het efficiënt

hebben steeds vaker het

en kwalitatief isoleren van

gevoel dat ze zomaar alles

spouwmuren. In eigen beheer

kunnen verliezen. We moeten

ontwikkelden ze machines om

werken aan het terugbrengen

op “huisvriendelijke" wijze stin-

van het fundament van klein-

kende, natte en of vergane iso-

schaligheid, de betekenis van

latiematerialen uit muren te

je eigen veilige omgeving; dat

kunnen zuigen om ze daarna

wat dichtbij is, is de menselij-

opnieuw te vullen met hoog-

ke maat.”

waardige Triple +++parels. Vochtproblematiek en tocht zij

De ondernemer, zeiler, lief-

hem niet vreemd meer, want de

hebber van de Friese waterrij-

praktijk van goeie spouwmuur-

ke natuur, de mens die kennis

isolatie is weerbarstig en ver-

en kunde wil inzetten om

eist aandacht en maatwerk.

samen lokaal stappen te zet-

Subsidie verkwanseld, kwaliteit daalt “Je moet bereid zijn je te verdie-

ten. Rob Schuil kijkt me nog een keer beschouwend aan: “Alles is zo samenhangend met elkaar, dat het onmoge-

visie magazine

“We verleggen telkens onze grenzen” al sinds het afronden van zijn opleiding is Harm munneke werkzaam in de techniek. maar zijn hart ligt vooral in het leidinggeven. veranderingsprocessen in goede banen leiden, mensen motiveren en koers bepalen; voor hem is er niets mooiers dan dat. als directeur van autonational in iJlst komt hij prima aan zijn trekken. “We zijn lekker aan het bouwen met het bedrijf.”

hilips, Norma

talenten te vinden op het

Group, BD Kiestra;

gebied van software, bestu-

ze gingen allemaal

ringstechniek en mechanica;

door een veranderingspro-

die zijn schaars. Daar komt

ces toen Harm Munneke er

bij dat studeren een prijzige

directeur was. Zo heeft hij

kwestie is geworden voor

de verzelfstandiging van

veel jongeren. Maar, zo zegt

Norma - voorheen onder-

hij: “In deze branche valt

deel van Philips - mede tot

een goede boterham te ver-

stand gebracht, evenals de

dienen. Het is daarom zeer

grote veranderingen bin-

aantrekkelijk om techniek te

nen Kiestra na de overna-

studeren. Bovendien, bij BD

me door de Amerikaanse

Kiestra zijn we in drie jaar

multinational BD. Sinds 1

tijd van honderd naar zo’n

januari is hij directeur van

driehonderd man gegaan,

Autonational. Een bedrijf

dus groeien gaat ook hier

dat door de crisis een paar

vast en zeker lukken. Het

zure jaren heeft moeten

heeft ook te maken met het

doorstaan. Maar de toe-

verhaal dat je brengt. Wij

komst ziet er volgens hem

kunnen enthousiast en posi-

rooskleurig uit. ,,Ik heb keuzes gemaakt in onze strategie, bepaald welke kant we op willen en veel geïnvesteerd in ons personeel. En ik heb echt het gevoel dat we nu de juiste

tief vertellen over de toe-

Harm munneke autonational

komst, omdat die ons nog veel zal brengen. Dan willen seerde productielijn. Het ‘koken’, oftewel

mensen erbij horen. Goede engineers zijn

het maken van het product, is het vakge-

bij ons welkom.”

bied van onze klant. Maar we geven wel adviezen en suggesties waardoor onze

kant op gaan. Dit jaar gaat naar ver-

In welke mate Autonational ook zal groei-

wachting al een goed jaar worden, maar

ten waren hoog. Wij hebben een compleet

klant een nog beter product krijgt.” Nooit

en de komende jaren: het bedrijf blijft hoe

de jaren die volgen zien er veelbelovend

geïntegreerde en geautomatiseerde pro-

heeft het bedrijf een kopie gemaakt van

dan ook in Friesland. De wortels liggen in

uit.”

ductielijn ontwikkeld van zo’n veertig

een machine die ze in het verleden al eens

Sneek en het bedrijf zit nu al lange tijd in

meter lang, twintig meter breed en vijf

hebben gerealiseerd, want het kan volgens

IJlst. Wellicht dat door groei een verhui-

Beter gebruik van energie

meter hoog. Ze kunnen nu veel meer com-

Munneke altijd beter. Daarom investeert

zing naar een A-locatie aan de A7 de vol-

Autonational staat sinds de oprichting in

posiet buizen leveren met minder mensen,

het bedrijf intern veel in het personeel,

gende stap wordt, maar verder zal het niet

1977 bekend als automatiseerder van pro-

en deze hebben een betere en constantere

zodat die kunnen blijven innoveren.

gaan. Munneke, van oorsprong Drents: “Ik

ductieprocessen. Wilde een bedrijf als

kwaliteit.”

ken de Friese mensen hier als hardwerHierdoor heeft Autonational wereldwijd

kend, innovatief en loyaal. Verder hebben

matiseren, dan ontwikkelden de engineers

Composiet is een licht materiaal. Dit

een sterke positie verworven. Het loopt

we hier in het noorden een netwerk van

van Autonational een innovatieve en effi-

maakt het brandstofgebruik van vliegtui-

voorop in Europa, en heeft klanten in

hoogwaardige techniekbedrijven waarmee

ciënte oplossing op maat. Nog steeds is dit

gen lager. Om diezelfde reden worden in

onder andere Iran, Amerika, Duitsland en

we samenwerken. En onze klanten zitten

het uitgangspunt van het Friese bedrijf,

de auto-industrie ook steeds vaker onder-

Zuid-Korea. “Maar we maken ook produc-

toch over de hele wereld. Het maakt in die

maar tegenwoordig met als specialiteit

delen van composiet gemaakt. Zo is

ten voor Ziuz in Gorredijk. Dat bedrijf ont-

zin niet uit waar we zitten.”

composieten. Productielijnen voor de pro-

Autonational voor een producent van

wikkelt onder andere machines voor het

ductie van glas- of koolstofvezel buizen, of

composiet aandrijfassen in de weer. “We

controleren van zakjes waar medicijnen in

Volgend jaar viert het bedrijf, een ‘parel in

andere producten van dit materiaal, die

zijn in de race om daar een volledig geau-

zitten. “Wij helpen bij de ontwikkeling en

Friesland’ zoals Munneke het trots noemt,

gebruikt worden in de luchtvaart, (auto-

tomatiseerde productielijn voor te gaan

produceren vervolgens de machines. Juist

haar veertigjarig jubileum. Hij is ervan

mobiel)industrie, infrastructuur of waar

leveren.” Munneke is blij dat hij op zo’n

die variëteit in wat wij doen is mooi. Onze

overtuigd dat daar zeker nog veertig jaar

dan ook.

manier indirect een steentje kan bijdragen

technologie gaat breder dan alleen de

bij komen. De directeur ziet uit naar de

aan een beter milieu. Want hoe minder

markt voor composieten.”

jaren die komen. “We investeren volop in

Philips een bepaald productieproces auto-

Zo heeft Autonational eerder dit jaar nog

brandstof er wordt verbruikt, hoe beter

een productielijn voor een grote leveran-

dat is. “Bijdragen aan een beter milieu

Groeiende composietmarkt

cier van Airbus opgeleverd. “Zij maken

door een efficiënt gebruik van energie is

Toch is het vooral deze markt die

zetten waardoor ze zich ontwikkelen. We

voor Airbus brandstofbuizen. Daar gaan

één van onze drijfveren.”

Munneke zo positief maakt over de toe-

verleggen telkens onze grenzen als het

komst. De composietmarkt groeit volgens

gaat om technologie en we worden steeds

er zo’n vierhonderd verschillende types

mensen door ze een nieuwe opleiding te geven, of door ze op een nieuw project te

van in één vliegtuig. Het productiebedrijf

Alles kan altijd beter

hem ongeveer twintig procent per jaar. Hij

beter. En dat is toch mijn ding: om samen

moet zo’n zesduizend van die buizen per

Een veelgebruikte uitspraak bij

verwacht dat het mede hierdoor mogelijk

met de mensen successen bereiken met

maand leveren. Voorheen vond de produc-

Autonational richting de klanten is: jullie

is om van vijftig man personeel naar hon-

dit bedrijf. En om het vervolgens met z’n

tie grotendeels handmatig plaats. Dit

zijn de kok, en wij de leverancier van de

derd te gaan in vijf jaar tijd. Al weet

allen te vieren als we een mooi resultaat

leverde kwaliteitsproblemen op.

keuken. “Wij leveren alle productiemidde-

Munneke uit ervaring wel dat het niet

hebben neergezet. De komende jaren valt

Daarnaast was het inefficiënt en de kos-

len en integreren die in een geautomati-

makkelijk zal zijn om goede, gedreven

er voor ons nog veel te winnen.”

visie magazine

“Je moet blijven vernieuwen, anders versuf je” ruim duizend mensen op de loonlijst. Dag in dag uit aan de slag om de zaak schoon te houden, van dagelijks stof tot graffiti, glasschade, roet na brand, wateroverlast en andere calamiteit. over beeldvorming, overdag schoonmaken, social return en de nivo academie. “ik hou van enthousiasme en vernieuwing.”

“G

a er gerust voor zitten met

ergens op een bijeenkomst sta en mensen

Annette van der Meulen en

me vragen wat ik doe, zeg ik dat ik in de

één ding vergeet je niet meer.

schoonmaak zit. Dat vinden niet interes-

Schoonmaken is een vak, een mooi vak

sant, tot ze horen dat ik directeur en

waar mensen de kwaliteit bepalen. Ze zit

eigenaar ben van NIVO Noord, een volle-

haar hele leven al ‘in de schoonmaak’,

dig gecertificeerd bedrijf met 1000 man

eerst bij het toenmalige Cemsto waar ze

personeel en een eigen opleidingsinsti-

de kneepjes van het vak en de liefde voor

tuut. Tja, die beeldvorming verandert niet,

klanten kennen, daarna zette ze met

het zij zo: hoeveel ouders ken jij die tegen

onder meer haar vader NIVO Noord op.

hun kinderen zeggen, ga maar in de

Het bedrijf bestaat straks 25 jaar en klaar

schoonmaak werken?”

is ze er nog niet mee, want “ik hou van vernieuwing en van enthousiasme. Van de

“Ik vind het belangrijk dat waar het kan,

mensen die bij wijze van spreken paars

we zichtbaar maken wat we doen. Niet

bloed in de aderen en dat vol trots ook in

voor niets wordt op steeds meer locaties

hun vrije tijd dragen, tot de jonge mensen

overdag schoongemaakt, dat is al heel wat

die nieuwe ideeën en concepten bedenken

en ik ben er groot voorstander van. Dat

om te kijken waar wij nog beter kunnen

betekent voor ons dat we mensen daar

bijdragen aan duurzaamheid, bijvoorbeeld

wel in moeten trainen, want hospitality en

in het scheiden van afvalstromen.”

representativiteit zijn belangrijk.

Lachen om beeldvorming

Daardoor neemt de erkenning van je werk en van je mensen toe, die stappen

“Het gaat om bewustwording en verbete-

naar erkenning en waardering,

ring. We doen dat op locaties met de pro-

zichtbaar worden, die stappen

ducten waarmee we werken, we waren

moeten ze zetten.”

niet voor niets de eerste met auto’s op

anneTTe van der meulen nivo noorD

aan de orde is, ze

aardgas, we hebben elektrische scooters

Elkaar keuze gunnen

en dit nieuwe gebouw heeft ‘n A- label, we

Wat doe je met de NIVO

gebruiken geen gas meer maar aardwarm-

Academie? “Daar zijn we 4 jaar

te. Ik hou van dat creatieve, het anders

geleden mee begonnen, omdat het ook in

heeft en moet hebben. Schoonmaak op

een woning te ontruimen en schoon te

denken dan andere schoonmaakbedrijven

onze bedrijfstak steeds belangrijker wordt

veel vaste locaties, in omvang en aard

maken, ook als iemand in stilte overlijdt.

doen. Je moet blijven vernieuwen, anders

dat mensen de juiste kennis hebben.

sterk variërend. Van woonhuizen, gemeen-

versuf je.”

Inmiddels hebben we ruim duizend men-

ten, scholen, kantoren, zorglocaties en

“Bewustwording en gezondheid bijbren-

sen opgeleid, die hebben eindelijk een

zwembaden tot aluminiumfabrieken,

gen is belangrijk. We voeren dat overal

Nee, een landelijke speler hoeft ze niet te

startkwalificatie voor de arbeidsmarkt.

vrachtwagenfabrikanten en meelfabrie-

door, van de NIVO Academie en de

worden. “Ik ben een noorderling, ik wil

Eigen mensen, maar ook mensen die we

ken. “Alleen al op de diverse locaties van

bewustwording bij mensen voor het ver-

hier ondernemen. En voor we het hele

namens gemeenten, scholen en andere

de Friese Poort hebben we iedere dag

groten van kennis. In de keuze voor ker-

noorden helemaal bedienen, van Zwolle

bedrijven opleiden. Dat vind ik belangrijk,

bijna zeventig mensen aan het werk.”

spakketten omdat ik wil dat mensen daar

tot Groningen en van Emmen tot

want als je geen diploma hebt, heb je geen

Harlingen, dan ben ik nog wel even bezig.”

keuze en dat wil ik zo graag, mensen de

Met ruim duizend man op de loonlijst, het

keuze geven. Ja, ik wil het goed doen. Ik

Goeie mensen en bewustwording

hoofdkantoor in Leeuwarden, vestigingen

ben ondernemer en ik gun anderen de

Strakke planning met tientallen locaties

ten en andere instellingen ook program-

in Zwolle en Groningen en meerdere

keuze te kunnen maken. Vergeet niet dat

en 100 man is een must en NIVO Noord

ma’s voor mensen met een achterstand in

onderaannemers die frequent voor NIVO

het voor heel veel mensen de eerste en

heeft een eigen arbo- arts, een Verzuim

lezen en schrijven, want als je dat niet

Noord aan het werk zijn, bestrijkt Annette

enige opleiding is, het eerste diploma dat

coördinator, een Arbo & Milieu coördina-

kunt, heb je weinig te kiezen. Dat zijn wel

van der Meulen een groot gebied en op

ze hebben. Ik wil helpen waar ik kan met

tor. Naast het dagelijkse schoonmaakwerk

langdurige trajecten, maar je hebt elkaar

300 scholen zetten ze duizenden vierkante

de structuur en organisatie die we hebben,

zijn er de specialisten, een team van 44

nodig. Want het zijn allemaal mensen en

meters vloeren in de was. De grootste wil

maar je moet het wel zelf kenbaar maken.”

mensen dat dag in dag uit klaar staat. Ze

de aandacht voor elkaar is waar het om

worden ingeschakeld bij alle mogelijke

gaat. Onze mensen bepalen de kwaliteit

Van der Meulen realiseert zich als geen

calamiteiten, zijn iedere dag ergens anders

op alle locaties, dus je moet ook zorgen dat

ander, dat de wereld vaak nauwelijks weet

aan de slag, kennen het klappen van de

je de goeie mensen hebt en je met elkaar

Om de beeldvorming over haar bedrijfstak

heeft van wat een bedrijf in facilitaire

zweep. Ze komen als de brandweer klaar

het goede gevoel hebt.”

schiet ze regelmatig in de lach. “Als ik weer

dienstverlening doet en aan kennis in huis

is, ze stappen binnen als wateroverlast

ze niet worden “maar wel de beste zijn. Ik wil de beste zijn en doen wat we beloven.”

weten de weg bij brandschade, staan klaar om

ook echt iets aan hebben, dat je bijdraagt aan hun leven, want zo breed hebben ze het vaak niet. Ik ontwikkel met gemeen-

visie magazine

De pioniers: one stop shopping in accountancy zakelijke dienstverlening vraagt om leiderschap, platte organisaties, sterke automatisering en de mens als het kapitaal. De ondernemer centraal, één loket voor vraag en antwoord. eigen gewin wordt ingeruild voor samenwerking, verbinding en focus. De visie van omnyacc synergie op de veranderende wereld van accountants en adviseurs.

cHris van buiTen Harold sTeunebrink omnyacc synergie

et is een kwestie van doen.”

“H

pensioenin-

Volgens Harold Steunebrink

zicht. En dat

zit daar het verschil met

doet iedere spe-

andere kantoren. Er wordt veel gesproken

cialist vanuit zijn

en nagedacht door accountants en advi-

kennis en hij is

seurs, maar er wordt te weinig gehandeld.

van oudsher

"Het botst vaak aan alle kanten”, zegt

gewend dat volle-

registeraccountant Chris van Buiten, nieu-

dig, kundig en professioneel te doen aan

ken welke ontwikkelingen een rol spelen,

we vennoot van Omnyacc Synergie in

de hand van declaratie op basis van uur-

waar nieuwe kennis relevant is, visie op

”Bij samenwerking en onze transparante

Leeuwarden. Een gesprek over regels, ver-

tje- factuurtje, provisie en ander eigen

nieuwe ontwikkelingen gewogen wordt,

manier van werken past ontwikkeling van

anderingen, botsingen van culturen en

belang. De vraag is echter, hoe dienen we

continuïteit geboden wordt en samenwer-

jezelf en elkaar. Door intensief kennis uit

wat er straks op de gevels van accoun-

de ondernemer en de onderneming, hoe

king leidt tot meerwaarde, vereist dat

te wisselen versterk je elkaar en verbreed

tants en adviseurs staat.

kunnen wij samenwerken vanuit specia-

mensen verbonden zijn aan dat huis. De

je kennis en inzicht van jezelf en de orga-

lisme om hem te ontzorgen met een een-

mens als kapitaal in een platte organisatie,

nisatie, dan krijg je synergie. Kennis willen

Omnyacc is een van huis uit traditioneel

duidig antwoord. Als je dat nuchter

waarin alle specialismen gelijk zijn.”

accountants- en adviseurskantoor met

bekijkt, betekent het dat je de dienstverle-

zeven vestigingen en 220 werknemers in

ning en wijze van vergoeden volledig

Chris van Buiten voegt er aan toe dat bin-

hebben voor maatschappelijke ontwikke-

Friesland en Noord- Holland. Omnyacc

anders moet inrichten, dat heilige huisjes

nen de transitie leiderschap een grote rol

lingen.”

Synergie is de Friese poot in Leeuwarden

omver gaan.”

speelt. “Dit vraagt om dienend leiderschap,

strategisch partnerschap met een andere vorm van beloning, een abonnementsvorm waarin je op jaarbasis bekijkt hoeveel de klant afneemt.”

delen met elkaar, het zijn specialisten die met elkaar oplossingen bedenken en oog

om een leider die luistert en vertaalt.

Waar staat de accountant die straks niet

Pensioen- en HRM-adviseur Harold

“Algemeen kun je stellen dat het eigen

Traditioneel zit onze beroepsgroep erg

meer apart op de gevel staat? “Vooral bij

Steunebrink komt van de voormalige

gewin van specialisten die bij de onderne-

top-down in elkaar, waarbij de mensen

‘control’ ging en gaat het vanuit weten

Friesland Bank en heeft met de overstap

mer betrokken zijn er langzaam uit gaat,

bovenaan het meeste opstreken en er bij

regelgeving om het belang van het maat-

naar Omnyacc Synergie de ruimte gekre-

ook al is het een langdurig proces. De

gebaat waren dat in stand te houden.

schappelijk verkeer en niet om de klant.

gen om de zakelijke dienstverlening naar

klant komt weer centraal te staan en dan

Bovendien zijn accountants van oudsher

Het is zaak daar zo transparant mogelijk

de ondernemer opnieuw vorm te geven.

is het logisch dat er één loket is waar hij

erg solistisch ingesteld, geen teamspelers.

over te zijn met een heldere onderbouwde

Langzaam ontstaat een bedrijf met kennis

zijn vragen kan stellen en de antwoorden

Wil je dat proces keren en geloven in de

kostenstructuur. Voor de accountant hield

en kunde van samenwerkende specialis-

krijgt. Dat betekent dat je alle kennis ach-

mens als kapitaal van je onderneming dan

het voorheen vaak op bij jaarrekening en

en drijvende kracht achter verandering.

ten op het gebied van administratie, stra-

ter het loket paraat moet hebben en moet

moet je durven te activeren, stappen zet-

fiscaliteit; nu gaat het er om grip te willen

tegisch personeelsbeleid tot en met een

samenwerken om tot een eenduidig ant-

ten en je eigen rol veranderen.”

hebben op wat er bij de klant gebeurt, met

eigen gecertificeerde arbodienst, pensioen-

woord te komen. Wat betekent de vraag

specialisten, financiering, recht, fiscaliteit

van de ondernemer op verschillende

Doe wat je zelf kunt

morgen en overmorgen gebeurt en kan

en accountancy.

gebieden, fiscaal, pensioen, personeel,

“Wij kijken naar wat je als team op ver-

gebeuren. Voor een gewogen oordeel heb

recht, continuïteit, maatschappelijk? Het

schillende serviceniveaus kunt betekenen.

je al die andere kennis nodig en moet je

moet een eenduidig antwoord zijn waar

We trainen zowel onze medewerkers als

samenwerken om de klant zo goed moge-

alle belangen gewogen zijn.”

onze klanten in de benadering van kennis

lijk te bedienen. Goed luisteren, kijken

op flexibele basis; wat heb je nodig en wat

naar wat er kan.”

Eén loket voor vraag en antwoord “Wat past er bij de onderneming, bij de

de kennis van gisteren kijken naar wat er

ondernemer? Wat moet je wettelijk, waar

De mens is het kapitaal

is behoefte aan? Steeds vaker zie je de

Een huis met kennis en kunde waar de

van automatisering kunnen klanten veel

roep om samenwerking van disciplines

ondernemer geholpen wordt op basis van

zelf doen met behulp van software; het

bedrijfsadviseurs onderscheidt: de verbin-

binnen de accountants- en adviseurskan-

transparante vergoeding. Die dienende

loont de klant te leren het maximale uit

ding en focus van specialisten die de dis-

toren, maar is er twijfel hoe dat verder

instelling vereist een samenwerkingsver-

goed geïntegreerde software te halen in

cussie niet schuwen en pionierend stap-

moet. Wij willen dat de ondernemer alle

band, betoogt Steunebrink als het gesprek

plaats het uit te besteden. Wat hij niet

pen zetten in transitie. Het is een kwestie

antwoorden onder éen dak vindt. Ik bekijk

gaat over de toename van zelfstandigen

kan, kan hij hier halen, daarvoor hebben

van doen.”

de waarde van kennis voor de onderne-

op de arbeidsmarkt. “Juist het feit dat je

wij de kennis en kunde in huis.

mer vanuit mijn eigen specialisme, vanuit

kennis en kunde verzamelt en mensen kij-

Samenwerken met de klant op basis van

kun je zelf? Met de enorme mogelijkheden “Dat is wat Omnyacc als centrum van

visie magazine

De kathedralen- metafoor: tijd en aandacht voor kwaliteit De stemming bij nu nog Wnp raadgevende ingenieurs in groningen is positief. De geslaagde fusie met de collega’s van spaingenieurs wordt volgende week beklonken met een nieuwe naam en de toekomst ziet er, mede door een terugtredende overheid, goed uit. een gesprek over duurzaamheid en de kathedralen van toen.

zijn voor innovatie, waar zit dat in? “De

Neemt duurzaamheid toe? “Wat is duur-

markt verandert en wellicht krijgen kwali-

zaamheid? Als je kijkt naar de kathedralen

teit en innovatie daardoor een impuls.

uit de Middeleeuwen, mag je zeggen dat

Waar in het verleden in de bouw alles van-

die heel duurzaam zijn, daar kunnen we

uit de opdrachtgever in een bestek werd

nog wat van leren. Maar als je onze huidi-

voorgeschreven wordt nu veel vaker

ge kwaliteitsnormen op die kathedraal

gewerkt met Design, Build en

toepast, is het maar de vraag hoe duur-

Maintenance contracten. Ik denk dat

zaam die kathedraal is. Het is goed beide

hierdoor andere keuzes gemaakt gaan

kanten te bekijken. Hoe duurzaam iets

worden omdat degene die het aanneemt

werkelijk is, heeft alles te maken met de

ook de lasten naar de toekomst draagt en

normen en waarden waarmee we bou-

sneller geneigd zal zijn om kwaliteitskeu-

wen.”

zes te maken. Of dat innovatie is, weet ik niet, het leidt wel tot meer kwaliteit, kijk

Flexibel opstellen “Onze leefomgeving ver-

oms zijn er nieuwe

andert. Steden worden

bedrijfsnamen voor

voller met in het centrum

je de fusie goed en

veel dynamiek. De bezoekers en bewoners van het

wel door hebt, soms duurt het even. WNP raadgeven-

centrum willen dat ook,

de ingenieurs fuseerde

zij komen voor de stads-

begin 2014 met

beleving. Daarnaast wil

SPAingenieurs met vesti-

iedereen een veilige,

gingen in Ede en

gezonde en geluidsarme

Terneuzen. De namen van

woning. Dit vraagt niet

de beide bedrijven bleven in

alleen maatwerk en visie

de markt, maar nu is om

van overheden, maar ook

praktische reden besloten

van ontwikkelaars, ont-

ze samen te voegen tot SPA

werpers en adviseurs.

WNP ingenieurs.

Juist door het zelf opstel-

“Spannender dan dat is het

len en uitstralen van een

niet. We blijven zichtbaar

visie op de stedelijke

en herkenbaar voor onze

woonomgeving en de

opdrachtgevers. We blijven

opdrachtgever daarbij te

wie we zijn met het voor-

helpen kun je laten zien

deel van schaalvergroting:

wat je wilt en dwing je de

we kunnen blijvend en

ander zijn visie kenbaar

kwalitatief het vol-

te maken.”

ledige dienstenpakket dat klanten van ons verwachten aanbieden, of het nu gaat om geluid, brand-

Tineke noorman Wnp raaDgevenDe ingenieurs

veiligheid, duur-

“In steden kunnen we enorme slagen maken naar de kathedra-

met het verbeteren van de geluidkwaliteit

len uit de

in en rond gebouwen en woningen. Als je

Middeleeuwen. De

iets nieuws realiseert, kun je makkelijk de

adviseur heeft

gevelkwaliteit verbeteren waarbij naast

zaamheid of luchtkwaliteit. Enige schaal-

leefomgeving in de nieuwe Elfstedenhal in

daar een rol, die moet de belangen en

geluid, energie en klimaat een rol spelen.

grootte heb je nodig, maar het is tegelij-

Leeuwarden realiseert: wij vinden het leuk

opties inzichtelijk maken, naast de prag-

Bij oudere, historische woningen, de

kertijd belangrijk zo klein te blijven dat je

om het vraagstuk zo op te lossen dat je er

matische afweging dat het wel te maken

kathedralen van toen, vraagt dat om een

persoonlijk blijft. De groei van de komen-

iets mee kunt; want alleen uitrekenen is

moet zijn.”

de jaren, is groei vanuit continuïteit en

niet bevredigend.”

hele andere aanpak, daar zal – als je de aanblik van de stad overeind wilt houden

De overheid trekt zich steeds meer terug,

– veel meer binnen moeten gebeuren.

ontzorgen en kunnen dat doen met de

Bij de interne verbouwing die ze net ach-

wat betekent dat? “Ik zie de komende

Gemeenten kunnen daar straks met

structuur die we nu hebben.”

ter de rug hebben, is iets misgegaan bij het

jaren met vertrouwen tegemoet, omdat er

lokaal gericht beleid in sturen.”

plaatsen van glazen wanden, er ontbreekt

daardoor meer werk op ons afkomt en

verjonging. We willen onze klanten blijven

Neem de tijd

een van de wanden waar een hoekje uit

ruimte ontstaat voor een goed advies.

“Door de nieuwe Omgevingswet kun je

Ze geeft tegelijk aan dat ze niet gelooft in

moest. Wat we hieruit leren?

Door digitalisering lijkt het dat iedereen

makkelijker dan nu per wijk of per functie

verdere schaalvergroting: de persoonlijke

“Communicatie is wezenlijk. Het zit vaak

alles zelf kan doen en uitvinden, maar

van een gebouw bepalen waar de prioritei-

maat is leidend en die komt in het

in het kleine, wie heeft wat met wie afge-

daar zit net het onderscheid. Wij kennen

ten liggen, er kan maatwerk geleverd wor-

gedrang als schaalgrootte veel verder toe-

sproken, is dat voor beiden helder

niet alleen de regels, maar begrijpen ook

den. Voor een binnenstadswoning kan een

neemt. “Ga voor kwaliteit in alles wat je

geweest? Is het een aanname geweest die

de verwachtingen, die soms meer vragen

ander geluidsniveau toelaatbaar worden

realiseert en wees niet bang voor innova-

niet logisch blijkt te zijn voor de ander?

dan de regels voorschrijven. Wat mag je,

geacht dan een woning in een nieuw-

tie.” Tineke Noorman van WNP raadge-

Een protocol kan veel oplossen en tegelijk

kun je en wil je? Je zult iedere keer de tijd

bouwwijk en kun je eenvoudiger de trans-

vende ingenieurs in Groningen: nuchter,

wil je geen administratiekantoor worden.

moeten nemen om afwegingen te maken,

formatie maken van bedrijfsgebouw naar

gek op techniek, het helpen van mensen

Het is vooral een kwestie van nadenken

want er ontstaat steeds vaker een span-

wooncomplex. Door die aanpassingen in

en het oplossen van vraagstukken, klein

en de tijd nemen, je afvragen ‘doe ik het

ningsveld. En je moet als adviseur eerlijk

de weten regelgeving en meer integraal

of groot. “Of het nu gaat om een kozijn dat

juiste en doe ik het goed’?”

zijn in je advies, omdat je op veel vragen

te ontwikkelen en bouwen, kunnen we

een antwoord kunt geven, maar niet op

goede slagen maken naar een gezondere,

om aan de regels te kunnen voldoen op een bepaalde manier moet worden opge-

Wat kun je en wat mag je?

bouwd of de vraag hoe je een optimale

Oog hebben voor kwaliteit en niet bang

iedere vraag.”

veiliger en daarmee een duurzamere omgeving om in te wonen en te werken.”

visie magazine

Werken vanuit een overtuiging De doelstelling van cedin reikt verder dan een visie, maar is een overtuiging. Directeur Henk Wilbers: "Wij geloven dat mensen zich altijd kunnen blijven ontwikkelen en richten ons in die overtuiging op kinderen. op school én thuis.”

e roots van Cedin grijpen terug op

doel. Het is een middel om met gedreven

werkt met leerkrachten. De feedback die

wij alleen betrokken bij problemen in de

de vroegere schoolbegeleidings-

medewerkers te blijven werken aan de

we van ze kregen is telkens verwerkt, met

ontwikkeling die op school zichtbaar wer-

diensten. Wilbers: "Veel mensen

ontwikkelingskansen van kinderen. Op

als eindresultaat een innovatief program-

den, of het nu om leer- of gedragsproble-

school en thuis."

ma waar ze in de praktijk uitstekend mee

men ging. We gaven adviezen aan ouders

hanteren het begrip 'schoolbegeleidings-

aan de slag kunnen. Het programma

en leerkrachten, maar daarin beperkten de

tie in 2006 van het systeem van de markt-

Cedin is actief in het onderwijs en de

wordt binnenkort op de markt gebracht

mogelijkheden zich toch meestal tot het

werking is die term achterhaald. Vóór die

jeugdzorg. “We werken voor heel veel

en is dan voor alle basisscholen in heel

onderwijs. Nu werken we steeds vaker in

tijd werden de schoolbegeleidingsdiensten

scholen in Noord Nederland. In wat we

Nederland beschikbaar. Leero is ook het

de driehoek kind-school-thuis en bieden

volledig gesubsidieerd, maar vanaf 2007

bieden, gaan we in op wat leerkrachten en

hart van SAM, een compleet aanbod waar-

we niet alleen op school, maar juist ook

gaan de middelen naar de scholen en moe-

directeuren van ons vragen. Belangrijk is

mee je als school gedeeltelijk of geheel

thuis hulp. We verbinden de leefwerelden

ten we, zoals dat heet, 'zelf onze broek

dat wat we aanbieden effectief is en ze

digitaal kunt werken. Cedin werkt hierbij

van het kind en zorgen ervoor dat ouders

ophouden'. Dat heeft veel veranderd in

werkelijk helpt in het werk van alledag.

samen met grote, internationale bedrijven

en leerkrachten van elkaar weten wat er

onze organisatie, maar niets aan onze

Leerkrachten doen belangrijk en complex

die zorgen voor tablets, connectiviteit en

gebeurt en wie wat doet. Samen bieden

overtuiging. Een overtuiging die in essen-

werk, waarbij de samenleving ook nog

belangrijke zaken als privacy en security.

we kinderen veel meer mogelijkheden. Dat

tie staat voor ontwikkeling.”

eens van alles en nog wat van ze ver-

Als Cedin vervullen we in deze ontwikke-

is niet eenvoudig. De problemen van kin-

dienst' nog steeds, maar sinds de introduc-

wacht. Vaak ontwikkelen we diensten of

ling een voortrekkersrol, iets waar we best

deren variëren van angststoornissen tot

Cedin kent de rechtsvorm van een stich-

producten in samenwerking met de leer-

trots op zijn."

omgaan met agressie, een echtscheiding of

ting die werkt zonder winstoogmerk. "Dat

krachten. Van een traject waarbij de

geeft ons de mogelijkheid datgene te doen

school de kwaliteit van het spellingson-

Was het tot voor kort zo dat Cedin voor-

samen met ouders en leerkrachten zoeken

waarin we geloven. We hoeven geen con-

derwijs verbetert tot onze digitale leerom-

namelijk 'binnen de hekken van het

we naar oplossingen. Een effectieve aan-

cessies te doen aan aandeelhouders, maar

geving voor het basisonderwijs. Zo probe-

schoolplein' actief was, de transitie van de

pak, die naadloos aansluit op de overtui-

laten ons leiden door wat kinderen, leer-

ren we het onderwijs verder te helpen met

jeugdzorg naar de gemeente, opende twee

ging die wij als Cedin koesteren."

krachten en ouders nodig hebben.

de vraagstukken van nu en morgen”.

jaar geleden een nieuw perspectief: dat

bijvoorbeeld dyslexie. Wat er ook speelt,

van het kind in de thuissituatie. "De ont-

Natuurlijk moeten we onder de streep zwarte cijfers schrijven en werken we

"Bij de ontwikkeling van de digitale leer-

wikkeling van een kind vindt groten-

daarom als ieder commercieel bedrijf,

omgeving 'Leero' (www.leero.nl) hebben

deels plaats in twee werelden: die van

maar geld verdienen is niet het primaire

we vanaf het begin heel nauw samenge-

thuis en die van school. Eerder waren

Henk wilbers ceDin

visie magazine

Kachel 3.0: evolutie naar veiligheid en efficiency De smid van toen, is nu een kachelbedrijf waar ze alles weten van schoorsteenvegen tot en met minimale uitstoot en hoog rendement. Kennis, techniek en passie voor sfeer gecombineerd om warmte en beleving bij elkaar te brengen.

duidelijkheid. Een wettelijke verplichting

warmte en waar (deels) ook op gekookt

voor het jaarlijks vegen van de schoor-

werd. Met de aansluiting van het gas in

steen kennen we niet, ondanks tweedui-

onze huizen, had de gaskachel die verwar-

zend woningbranden per jaar met oorzaak

mende functie nog wel, maar daarna kre-

‘schoorsteen’. “Het geeft veel onduidelijk-

gen ze een meer decoratieve functie.

heid, het is rekbaar. Natuurlijk hangt het

Inmiddels is de kachel aan een opmars

af van hoe je stookt en wat je stookt, wat

bezig doordat hij vaker functioneel deel

er in jouw verzekeringspolis staat. Wil je

gaat uitmaken van een huis; hij gaat

zekerheid, geven wij altijd het advies het

warmte leveren. Europese regelgeving is al

ieder jaar te doen.” Veiligheid voor alles

in voorbereiding om daar beduidend meer

or z’n vader begon met het bedrijf

hout of gashaard wordt het steeds meer

zeggen de Snekers. “In Duitsland gelden

aan bij te dragen, ingegeven door de wens

toen de metaalsector een lastige

een compleet plaatje, een haard met daar-

zeer strenge regels voor de hele installatie,

om alternatieven voor fossiele brandstof-

tijd had. Het begon met wat klus-

fen.

onder kastjes, een plateau of nis voor de

daar heeft de schoorsteenveger de autori-

sen, schoorsteenvegen en reparaties van

televisie en audio apparatuur netjes ach-

teit te verbieden dat je nog mag stoken als

kachels. Toen dat begon te lopen dacht hij,

ter de deurtjes. We werken hierbij samen

de installatie niet in orde blijkt te zijn. Als

“We denken dat vooral hout en pelletka-

misschien moet ik een paar kachels in m’n

met de architect en aannemer of de interi-

wij zoiets aan treffen, geven we daar dui-

chels kunnen bijdragen in warmtevoorzie-

werkplaats neer zetten om te verkopen.

eur ontwerper en de meubelmaker.”

delijk advies over, zetten het ook op

ning in huis, als schone warmtebron,

Dat was goed dertig jaar

papier, maar het

omdat ze geen CO2 toevoegen aan de

terug, is De Smidse verhuisd

is aan mensen zelf

atmosfeer. Het gaat vooral om combina-

van Scharnegoutum naar

om er iets mee te

ties die voorzien in de totale behoefte aan

Sneek en werken er negen

doen.”

warmte en elektriciteit, bijvoorbeeld van

man in het familiebedrijf Thijs Jellema, kachelspecia-

Schone lucht

listen en zwagers

“We blijven met

(www.desmidse.nl).

de klant in con-

van Cor van Wieren en

zonne- energie en elektriciteit in combinatie met hout gestookte CV- ketels.”

Wat te doen met al die warmte?

tact. We leveren

Thijs Jellema schetst de ‘klassieke’

niet alleen een

Nederlandse situatie van een huis gekop-

mooie haard of

peld aan het gasnet, die wel eens vervan-

kachel, ook het

gen kan gaan worden door een huis waa-

schoorsteenvegen.” Cor van

onderhoud en ser-

rin een buffervat gevuld met water cen-

Wieren begon met een HTS-

vice horen daarbij.

traal staat in warmtevoorziening. “Water

diploma in de zak gewoon

Dit draagt bij aan

kan uitstekend dienst doen als warmte-

waar dat moest. “Mooi werk

de veiligheid en

opslag en verschillende bronnen in huis

hoor, ja het is vies, maar je

het plezier dat je

kunnen daar een bijdrage in leveren; zon-

komt overal en je leert met

hebt van je

nepanelen op dak, een pellet of houtka-

mensen omgaan. Hard wer-

kachel. Een kachel

chel. De houtkachel levert dan niet louter

ken, doen wat je doen

verkoop je niet

directe warmte in je kamer, maar slaat een

moet.” Zwager Thijs had

even hier aan

deel van z’n capaciteit op in een bak water,

houtbewerking en meubel-

tafel, we kijken bij

als in een accu.”

maken gedaan, na een paar

mensen thuis

omzwervingen terug in

naar hun situatie,

Van Wieren vult aan: “De kachels van nu

Sneek en door een periode

naar de ruimte,

hebben zo veel capaciteit en de nieuw-

klussen samen, kwamen ze

wat ze willen, hoe

bouwhuizen van nu zijn zo goed geïso-

tot de ontdekking dat ze

ze de kachel gaan

leerd, dat de kachel zijn warmte niet kwijt

prima samen verder konden

gebruiken. Als de

kan, dus het wordt heel interessant om te

in De Smidse. Ze leveren en

kachel er eenmaal

kijken wat je met die capaciteit allemaal

installeren haarden en

staat, kom je

kunt.” De evolutie in kachelland heeft

kachels met alles dat er bij

terug voor het

zeker de afgelopen tien jaar al gezorgd

hoort, van advies thuis tot

periodiek onder-

voor kachels van een geheel andere gene-

schoorsteenvegen.

houd aan haard

ratie, zeg maar gerust kachel 3.0.

Sfeermakers? “Mensen

en kanaal en dan

Toenemende kennis, verfijnde techniek en

kopen kachels vaak voor de

zie je hoe mensen

nieuwe, sterk isolerende materialen heb-

sfeer, ja. We hebben regel-

stoken: aan wat je

ben geleid tot kachels met een uitstekend

matig mensen waarvan de

opvangt uit de

rendement – rond de tachtig procent- en

pijp kun je dat

een minimale uitstoot van fijnstof.

zien. Dat leggen

Strengere regelgeving op dat gebied, mag

Sfeer blijft belangrijk “Gewoon beginnen met

ouders een kachel hadden en die dat missen. De kachel van nu is echter veel meer aan het worden, het gaat meer over verwarmen, een kachel die deel uit maakt van hoe je je huis verwarmt. De sfeer blijft belangrijk, het spreekt mensen aan.”

cor van wieren THiJs Jellema De smiDse

“De haard of kachel maakt deel uit van

we uit, want hoe beter je stookt,

er van Van Wieren en Jellema gerust

hoe meer plezier of rendement

komen, want de efficiency van de kachels

je hebt.”

is verder dan de politiek zelf.

De kachelbranche ontwikkelt

“De bewustwording neemt toe, zowel als

zich de laatste jaren snel.

het gaat om de bijdrage die kachels kun-

Pakweg honderd jaar geleden was het

nen leveren als schone, efficiënte warmte-

het interieur. Dit zie je terug in alle moge-

De kachels en haarden moeten aan veel

vooral de smid die een kachel maakte en

bron en als om veiligheid zoals het profes-

lijkheden wat betreft modellen, vrijstaand

eisen voldoen, alles daar om heen is een

werd de hout en later kolenkachel een

sioneel plaatsen en onderhouden van

of inbouw. Vooral bij inbouw van een

blanco gebied met meer vraagtekens dan

wezenlijk deel van je huis dat zorgde voor

kachels en pijpen. We gaan een mooie tijd

visie magazine

“Rendement op regio, investeren in MKB” Werk maken van hightech bij kleine bedrijven en het rendement van de investeringen van de afgelopen jaren nu ten gunste laten komen van de regio. incas3 mede- oprichter prof. Heinrich Wörtche heeft de doelen voor de komende jaren helder voor ogen, de vraag is hoe hij ze realiseert. Want het gaat om versterking van het ecosysteem van de Drentse en noordelijke economische regio.

ducten kunnen leveren. We moeten het hebben van de gedachte dat wij bepaalde zaken op kunnen lossen die een ander niet kan en in staat zijn tot productniveau te komen.” En op welke terreinen zou dat moeten of kunnen gebeuren? “Bij veel huidige ontwikkelingen worden mensen vervangen door ICT- toepassingen, een logische stap. Als echter de mens er tussen uit valt, betekent dat ook het verlies van veel unieke

“Het wezen van de noordelijke economie

Focus op hightech MKB

aanpakken; ze willen een oplossing voor

kennis. De vraag is hoe je die kennis toch

is het midden- en kleinbedrijf; we moeten

“Het is de kunst geld te gaan verdienen na

een bepaald probleem en daar kun je

kunt vasthouden en weer kunt inzetten

er voor zorgen dat zij zo sterk mogelijk

die eerste fase van internationaal top-

elkaar mee helpen. Wij vanuit onze onder-

voor de maatschappij, want die kennis is

zijn.” Opvallende woorden van mede-

technologisch onderzoek, de stap naar

zoekservaring en kennis, zij vanuit hun

te noodzakelijk voor het voortbestaan van

oprichter en directeur van het top techno-

zelfstandigheid. We hebben in acht jaar

concrete pragmatische insteek die oplos-

onze samenleving en mag niet verloren

logie-instituut INCAS , prof. Heinrich

voor verschillende projecten zo’n 25 mil-

singsgericht is binnen een verdienmodel.

gaan. Fundamenteel nadenken over dat

Wörtche. In zijn betoog keert het MKB

joen euro weten binnen te halen voor de

Als je bijvoorbeeld restwarmte wilt halen

soort zaken fascineert me: hoe kunnen we

voortdurend terug, evenals de noodzaak

regio; het is nu zaak de opgebouwde ken-

uit afvalwater, dan moet je in staat zijn

simpele dingen genereren die het com-

het economische ecosysteem van de regio

nis ten gunste van de regio te laten

die complexiteit te begrijpen om de oplos-

plexe aankunnen?”

te versterken. “We zijn geen Eindhoven

komen, want daar zijn we voor opgericht.

sing te kunnen aandragen. Door een

regio, hebben niet die hightech historie

Het gaat er om de verbinding te maken

goede samenwerking bereik je snel en effi-

zoals daar. Het grote voordeel is dat wij

met het midden- en kleinbedrijf om het

ciënt het gewenste resultaat.”

iets nieuws kunnen bouwen op een ter-

economisch fundament te versterken. We

rein dat nog redelijk blanco is. En, het is

hebben die eerste fase nodig gehad om

nogmaals goed om te zeggen dat juist de

Niche van Internet of Things “Vanuit mijn oorspronkelijke vakgebied kernfysica heb ik iets geleerd dat heel

onszelf op de kaart te zetten en een orga-

Mens als unieke kennisdrager

het boeiende aan het vakgebied kwan-

positie die wij nu hebben, voortkomt uit

nisatie op te bouwen; nu is het zaak de

“We zijn multi- disciplinair en het heeft

tumfysica is dat het een niet- causale

de kordaatheid van regionale bestuurders

samenwerking steviger aan te gaan met

veel tijd en energie gekost om al die vakge-

wetenschap is. Dat geeft me soms de voor-

om ons van geld te voorzien bij de start;

provincie Drenthe, gemeente Assen,

bieden en disciplines met elkaar te laten

sprong om vanuit een volstrekt andere

anders hadden we hier nu niet gezeten.

Sensor City, het onderwijs van bijvoor-

communiceren en te laten begrijpen. Het

invalshoek te redeneren en me niet te

Het is zaak nu de volgende fase in te

beeld Hanzehogeschool en Rijks

mooie is dat onze mensen allemaal bij

laten leiden door wat niet kan.”

gaan.”

Universiteit Groningen en regionale spe-

bedrijven en in klantomgevingen hebben

“Een tweede focus voor de komende jaren

lers als Watercampus in Leeuwarden en

gewerkt en die markt omarmen, er ook

is het Internet of Things; een wereld waar-

het regionale mkb.”

deels in willen blijven werken omdat het

over veel nog niet bekend is. Wat we wel

INCAS is een toptechnologie-instituut dat 3

zich begeeft op het snijvlak tussen de uni-

wezenlijk is: we leven met causaliteit en

zo’n stimulerende omgeving is. Op de

weten is dat het een hele wezenlijke bij-

versitaire wereld en het bedrijfsleven en

“De focus van de regio op het midden- en

korte termijn van zo’n twee, drie jaar moe-

drage kan leveren, alleen gaat dat altijd

heeft zich sinds haar bestaan vooral

kleinbedrijf is er, de volgende stap is een

ten we succesvol in de markt zijn en pro-

over toepasbaarheid in gebieden en in

gericht op de internationale toptechnolo-

verdere focus op ‘hightech’. We kunnen

situaties waar min-

giemarkt. “We hebben bewezen dat we

hier in Drenthe met sensortechnologie de

stens een draadloze

geld kunnen genereren voor top- techno-

proeftuin vormen door op het bestaande

logisch onderzoek en dat heeft mooie ont-

iets nieuws te bouwen. Juist MKB- bedrij-

wikkelingen op gang gebracht.” Een van

ven hebben een hele concrete manier van

die toepassingen is de WiseMotes™ technologie, ‘slimme bolletjes’, die ontwikkeld werd

HeinricH wörTcHe incas3

internetverbinding is. En juist waar dat niet zo is, waar geen exacte identificatie of locatie aan te geven is, valt er informatie

voor de Canadese olie- en gasin-

niet uit te wisselen, denk aan

dustrie om in ontoegankelijke

diepe zee, aan ondergronds of

systemen zoals pijpleidingen en

onherbergzame gebieden. We

oliereservoirs metingen te kun-

hebben met de toepassingen

nen doen met behulp van sensor-

voor de Canadese industrie veel

technologie. De technologie

ervaring opgedaan met dergelij-

bestaat uit een kunststof bolletje

ke omstandigheden en ik denk

dat in de olie meegevoerd wordt

dat in die niche van het Internet

en onderweg metingen uitvoert.

of Things heel veel te ontwikke-

De verdere ontwikkeling van het

len valt. Het is complementair,

slimme bolletje met een breed

wat kunnen zij op dat gebied en

universitair consortium (Aken,

wat kunnen wij in de niche

Leuven en Eindhoven) in samen-

betekenen. Niet focussen op

werking met Nederlandse indus-

wat iedereen al doet, maar juist

triële partners zal de technologie

met INCAS3 moeten we kijken

geschikt maken voor andere sec-

wat wij samen met partijen in

toren. “Het is een voorbeeld van

de regio wel kunnen bijdragen.”

een simpele oplossing voor een complex vraagstuk, dat breed inzetbaar is.”

visie magazine

“Alles vormt zich naar nieuwe situaties” technologische ontwikkelingen, veranderingen op de arbeidsmarkt, nieuwe manieren van communiceren; in de uitzendbranche is het aan de orde van de dag. Jan de Jong, directeur randstad noordoost-nederland, over big data, computers met voorspellende gaven, en over de positieve kant van problemen. ‘mensen moeten schrik in de benen hebben, dan komen ze in beweging.’

met big data-georganiseerde resource cen-

Voorspellende computers

ters. In Hongarije, de Pacific en Amerika

Technologische ontwikkelingen denderen

zitten die centers. Daarmee kunnen we

eveneens voort. Zo heeft Randstad recen-

24/7 kandidaten over de hele wereld sour-

telijk Monsterboard overgenomen. “En

cen.”

wat ook interessant is: de rekencapaciteit van onze computers wordt almaar groter.

Maar dan kan het dus zomaar zijn dat een

Een computer kan steeds beter bepalen

Fries bedrijf een medewerker krijgt uit een

wanneer welke mensen nodig zijn voor

ander land, terwijl wellicht gehoopt werd

een bepaald bedrijf, en wie voor een

op iemand uit de regio. De Jong begrijpt

bepaalde functie geschikt is. En die com-

dat dit soms lastig kan zijn. “Onze klanten

puter kan óók voorspellen wanneer een

hebben verstand van wat zij doen. Wij

bedrijf die bepaalde persoon zoekt. Want

hebben verstand van wat wij doen. Dat

we kennen de sector, weten hoe het

kan in eerste instantie haaks op elkaar

bedrijf zich ontwikkelt en hoe de organisa-

staan. Maar het ergste is dat je mensen

tie eruit ziet. Dus we kunnen nog voor ze

naar de mond praat, denk ik. Dus als wij

een vacature uitzetten al naar bedrijven

denken dat de oplossing elders beter is,

toe gaan en zeggen: hier heb je drie sollici-

lechts tien maanden heeft Jan de

mers koppelen aan werkgevers. De Jong

dan moeten wij dat aanreiken. Dat doen

tanten want het kan niet anders of je hebt

Jong gewerkt bij een ander bedrijf

somt op: “Een Nederlandse klant die voor

we dus omdat we geloven in langetermijn-

binnenkort een vacature voor een labo-

dan Randstad. Voor de rest pronken

zijn vestiging in Frankrijk mensen zoekt

relaties.”

rant. Plus: doordat die computers dat weten, hebben wij tijd om mensen eventu-

er op zijn cv verschillende functies die hij

kunnen we helpen. Bij het uitplaatsen van

heeft vervuld binnen dit Nederlandse uit-

medewerkers kunnen we helpen. Moet

zendbureau, dat tegenwoordig de op één

een medewerker worden opgeleid: wij bie-

Meebewegen met veranderingen

Hoe belangrijk technologie ook is voor

na grootste ter wereld is. “Ik vind het een

den opleidingen aan. Heeft een bedrijf

Er zijn meer veranderingen in aantocht.

Randstad, de techniek zal nooit de interce-

fantastisch bedrijf. Er werken allemaal

advies nodig op HR-vlak: wij hebben een

Zo zijn er steeds minder jongeren op de

dent vervangen. “Aan een organisatie

jonge hbo’ers en wo’ers. Zeventig procent

consultancy-tak. Het plannen van perso-

arbeidsmarkt en steeds meer ouderen. In

hangt altijd cultuur. Dat aspect kun je niet

van de medewerkers heeft zijn eerste

neel, dat kunnen we eveneens. Onze

de toekomst zullen hierdoor onvoldoende

in systemen stoppen. Onze mensen zijn,

baan bij ons, en de tweede elders. Dat

dienstverlening is dus breed, en dat maakt

mensen beschikbaar zijn om het werk te

denk ik, goed in staat om aan te voelen

betekent dat er veel ervaren mensen wer-

het voor ons mogelijk om langdurige rela-

verrichten. Daarnaast verdwijnen er func-

wie er wel en niet past. Of je overal nog

ken, maar ook veel nieuwe. We proberen

ties op te bouwen met zowel werknemers

ties en komen er nieuwe functies bij. Dit

kantoren moet hebben, is de wel vraag.

altijd mensen aan te trekken die beter zijn

als met bedrijven.”

geldt vooral voor functies op mbo-niveau.

Daar heb je technologische oplossingen

“Dat betekent dat de mbo’er van twintig

voor, op het gebied van social media bij-

dan zij die hier al werken. Daarmee krik je

eel verder op te leiden.”

het niveau op, en creëer je een spannende

Sourcen met big data

jaar geleden zich moet omscholen. Met

voorbeeld. Maar het aantal intercedenten

werkomgeving. Ook ik heb concurrenten

Dit is in grote lijnen het werk aan de ‘voor-

allianties hebben we daar interessante tra-

binnen Randstad zal denk ik in grote

binnen dit bedrijf. Dat bevalt me wel.”

kant’. Achter de schermen timmert het

jecten voor.” Dan is er ook nog het feit dat

li-jnen gelijk blijven. Voor wat betreft het

bedrijf volop aan de weg om in te springen

er een hele generatie werknemers in aan-

aantal uitzendbureaus zie ik dat anders. Ik

op onvermijdelijke ontwikkelingen binnen

tocht is dat niet zozeer baangarantie wil,

denk dat er over tien, vijftien jaar een paar

Over de hele wereld zijn Randstadvestigingen te vinden. Het uit-

de uitzendbranche. Neem de arbeids-

maar werk-garantie: zij gaan het liefst pro-

gespecialiseerde uitzendbureaus zijn, en

zendbureau is actief in vrijwel alle denk-

markt, die steeds groter en mondialer

jectmatiger te werk.

misschien nog maar drie gen-eralisten

bare markten. Verder doet het bedrijf

wordt. Een interessante ontwikkeling, vol-

meer dan alleen flexibele of vaste werkne-

gens De Jong. “Er komen complexere

Al deze veranderingen volgen elkaar

functies, bijvoorbeeld op het gebied van

steeds sneller op. Een bedrijf als Randstad

Feeling houden

techniek, die je niet altijd met mensen uit

moet daarin meebewegen, maar is dat wel

Boeiende ontwikkelingen dus, die De Jong

de regio of elders in het land kunt invul-

te doen? “Wij hebben zoveel in huis dat we

met oprecht enthousiasme volgt. Tegelijk

len. Daarom werken wij sinds enige jaren

uitermate flexibel zijn. Tegelijk denk ik

kan hij net zo bevlogen vertellen over het

wel dat meer bedrijven met deze ontwik-

uitzendwerk an sich. Hij noemt als succes-

Jan de Jong ranDstaD

waarvan wij er één zijn.”

kelingen nu al rekening zouden moeten

verhaal iemand die bij Randstad kwam

houden. Ze zouden moeten kijken: welke

met een bepaalde carrièredoel. Dankzij

leveranciers van arbeidskrachten ga ik

Randstad heeft hij een route afgelegd

contracteren, en hoe springen we samen

waardoor hij dat doel heeft kunnen berei-

in op die veranderingen? Zodat ook zij

ken. Dat matchen van werkzoekenden en

klaar zijn voor die toekomst.”

bedrijven be-hoort alleen niet tot de taken

Toch is het een beetje mens eigen om niet

zegt hij met glunderende ogen. “Maar ik

in actie te komen als alles nog goed gaat.

doe het toch nog minimaal één keer per

van een regiodirecteur. “Nee, dat is waar”,

Een confrontatie met de nieuwe tijden is

jaar. Dan houd ik feeling met het werk dat

echter onvermijdelijk. En dat maakt dat er

mijn intercedenten doen, wat ik belangrijk

straks waarschijnlijk gaten vallen op de

vind. Ik ben blij met zwangerschappen

arbeidsmarkt. “Maar het gaat altijd goed,

omdat dat mij de gelegenheid biedt tijde-

dat kan niet anders. Alles vormt zich naar

lijk werk van managers en intercedenten

nieuwe situaties. Mensen moeten schrik

over te nemen en daarmee goede aanslui-

in de benen hebben, dan komen ze in

ting houdt met het vak van matchen. Als

beweging. Ik ben elke keer diep onder de

er dan een sollicitant bij me komt, leg ik

indruk dat op momenten dat het moet, er

altijd uit dat ik er niet helemaal meer in

zoveel kan. Dat is fantastisch. Daarom

zit. En ik vraag hem: ‘Vertrouw je me niet-

werk ik ook zo graag met mensen.”

temin dat ik een poging voor je doe?’ En dan zal het me lukken ook!’

visie magazine

Fascinatie voor innovatie bedrijven hebben te weinig zicht op innovaties terwijl juist daar de uitgelezen kans ligt je te onderscheiden. Door te durven dromen en te herkennen wat technologische innovatie daarin kan betekenen, kun je bedrijfsmatige en maatschappelijke problemen oplossen.

“I

k ben erin gerold.” Aan het einde van ons gesprek vertelt Marcel Nijp hoe hij in software-ontwikke-

ling belandde. Hij is zoon van een politieman die aanvankelijk dacht dat het leger een mooie carrière kon bieden, maar de luchtmobiele brigade bleek voor hem een goede les en hij nam snel afscheid van de voor hem beknellende bevelstructuur. Op een dag werd gevraagd wat z’n hobby was: 'Computers? Waarom heb je daar nooit iets mee gedaan dan?’ 'Geen idee', zei hij zei hij en daarmee kwam de ommekeer. Hij leerde programmeren en ontdekte z’n gevoel voor commercie, technologische innovatie en problemen oplossen. “Software- ontwikkeling is een creatief proces waarin je gaandeweg en continu leert wat kan en nodig is.” Marcel Nijp staat sinds een jaar aan het roer van Gino, maker van software, apps, serious games en websites, en automatiseerder. Een mooi bedrijf dat 27 jaar geleden is voortgekomen uit de RUG en gezegend is met een academische attitude en ’n goede klantportefeuille in diverse segmenten, verspreid over het land. “Door dat brede fundament zijn we in staat om een aantal onderzoekers, designers en ontwikkelaars de vrijheid en ruimte te geven te ontdekken welke

marcel niJp gino

mogelijkheden innovaties bieden. Dat heb je nodig om je klanten zo goed moge-

je technologische innovaties aanwenden

de kwaliteit hoog en onze time-to-market

heden voor een community waarin je kin-

lijk te adviseren, want de technologische

om complexe, bedrijfsmatige processen en

kort.”

deren in beweging zet, ze virtueel stappen

ontwikkeling gaat zo snel dat het zelfs

maatschappelijke problemen aan te pak-

voor ons soms niet bij te houden is. Het is

ken, dat is wat me blijvend fascineert.”

geweldig dat we een aantal mensen los

laat zetten, de stappen telt om inzicht te Nijp en z’n collega’s kijken met hun klan-

geven in hun voortgang en met behulp

ten kritisch en onafhankelijk naar

van uitdagingen en beloningsstructuur ze

van werkdruk, klanten en opdrachten die

Legoblokjes in de bieb

bedrijfsprocessen om ze zo goed en ver

naar een hoger niveau ‘stuurt’. Als je dat

ruimte kunnen geven.”

'Om die mogelijkheden te kunnen benut-

mogelijk te ontrafelen om er daarna soft-

inzichtelijk maakt met behulp van een

ten', zegt Nijp, 'is het noodzakelijk dat je je

ware- oplossingen voor te bedenken.

professioneel team dat inspeelt op hun

organisatie blijvend aanpast aan de

“’Waarom doe je wat je doet zoals je het

ontwikkeling door middel van apps en

Nijp heeft geleerd om stapje voor stapje

tijd'.“Als iets al bestaat in de software-

doet’ is de spiegel die je je klanten voor

games, kun je bijdragen aan het onder

bedrijfsprocessen te analyseren, vragen te

markt, maak er dan gebruik van. Ga niet

moet houden om het te kunnen ontrafe-

controle houden van overgewicht, mis-

stellen en analyse en antwoorden te verta-

ieder wieltje opnieuw uitvinden, want ont-

len. Vervolgens moet je innovaties combi-

schien zelfs aan het voorkomen ervan!”

len naar bruikbare gebruikersvriendelijke

wikkeling is kostbaar en erg tijdrovend.

neren met die processen; hoe meer kennis

softwarematige oplossingen. Hij laat geen

Software is een commodity geworden.

je hebt van de innovatieve mogelijkheden,

middel onbenut om de kansen van tech-

Maken is niet het moeilijkste, alleen al met

hoe beter de software wordt. Zeker als je

“Durf te dromen, de mogelijkheden zijn er!

nologie onder de aandacht te brengen.

behulp van internet kunnen zóveel men-

bedenkt dat door al die technologie enorm

De vaak genoemde beperking, de bescher-

Microsoft HoloLens, 3-d printers, camera-

sen zich aanleren software te maken dat

veel data gegenereerd wordt die, mits goed

ming van privacygevoelige informatie,

beelden, video- uitleg, Ted Talks. “Je staat

je er moeilijk onderscheidend in kunt

verwerkt en geanalyseerd, een verdere bij-

vereist terecht gedegen aandacht. Maak

perplex van wat er mogelijk is, het is een

zijn.Juist de snelheid van handelen zonder

drage levert aan het verkrijgen van

aan klanten inzichtelijk wat je daaraan

wereld van creativiteit die jou de mogelijk-

in te boeten op kwaliteit is essentieel, dus

inzicht.”

doet. Wij doen alles om de gegevens veilig

heid geeft onderscheidend te worden. Het

maken we gebruik van het bestaande en

gaat erom dat je er weet en kennis van

maken dat compatible. Op die manier

Pokémon Go

hebt en leert na te denken over wat jij er

breiden we voortdurend onze Gino

“Technologische innovaties stellen ons

systemen en door onafhankelijke toetsing

voor jouw klant mee kunt. Technologie

Particles-bibliotheek uit, waar we al die

steeds vaker in staat oplossingen voor

en certificering van onze processen.

gaat razendsnel, design en presentatie

bewezen deeltjes, al die legoblokjes, een

maatschappelijke problemen te bedenken.

Garanties over de veiligheid van software

worden steeds bepalender, gebruiksvrien-

plek in hebben gegeven. In het begin een

Neem het wereldwijde probleem van over-

kun je niet geven. Wat vandaag veilig is,

delijkheid is de sleutel, terwijl softwarebe-

lastig proces om te managen, maar nood-

gewicht, waarbij het voor een deel gaat

kan morgen onveilig zijn. Juist daarom is

denkers nog te veel inzetten op techniek

zakelijk en uiterst handig. Wat we nodig

om het weer in beweging krijgen van kin-

informatiebeveiliging ingebed in ons pro-

in plaats van gebruikersbeleving. Hoe zit

hebben, maken we met behulp van deze

deren. Als je alleen al kijkt naar het effect

ces en doen we er het maximale aan. Echt,

iets in elkaar, en vooral, hoe ziet het er uit,

bestaande stabiele modules. Voor iedere

van Pokémon Go deze zomer, zie je waar-

technologie kan zoveel betekenen, als je

hoe toegankelijk is het. Hoe kun jij je klant

klant kijken we wat we al in huis hebben

toe technologie in staat kan zijn; het is

dat ziet en kunt vertalen naar concrete

faciliteren in het gebruik van de software

om gebruik van te maken en op voort te

verbeelding, verleiding en uitdaging door

oplossingen, dan zijn de kansen en moge-

die je voor hem ontwikkeld hebt, hoe kun

borduren. Zo houden we de kosten laag,

middel van software. Dat biedt mogelijk-

lijkheden eindeloos!”

Design en Ted Talks

Durf te dromen

te bewaren, onder andere door hackers periodiek en proactief los te laten op onze

visie magazine

Uit je comfortzone en met trots leren waarderen met z’n allen de schouders er onder zetten is volgens menno brandsma de manier om van culturele Hoofdstad 2018 een daverend succes te maken. De koffieman uit bolsward draagt zelf onder meer bij met de nieuwe ‘koffie van Fryslân’. over Friese trots & roots en bewust uit je comfortzone stappen, omdat dat heel goed voor je is. “Dat zouden meer mensen moeten doen.”

o Fries als Fries kan zijn, vierde generatie Brandsma in het familiebedrijf en een trots mens, vader en

eigenaar van Brandsma Koffie, de groothandel in Bolsward en TopBrewer

menno brandsma branDsma KoFFie

Nederland in Laren. Met de groothandel levert hij onder andere koffie van Pelican Rouge, met Scanomat TopBrewer is hij Nederlands importeur en installateur van hippe digitale koffiesystemen en met het eigen servicebedrijf ondersteunt hij beide. Sinds elf jaar is hij ‘de man van Brandsma’. Niet van jongs af aan, want hij zette eerst stappen buiten het bedrijf in Groningen en Den Haag en dat vormde hem. “Toen ik voor het eerst in Den Haag kwam, moest ik enorm wennen. Aan de mentaliteit, adrem, snel, overweldigend; de hardheid leren kennen om voor jezelf op te komen. Het is veel buitenkant, wij zijn meer naar binnen gericht. Ik heb er veel van geleerd, het heeft me goed gedaan. Het zou goed zijn als meer mensen dat deden, een tijdje buiten Fryslân wonen en werken. Het is heel goed om uit je comfortzone te moeten stappen, want het leert je op een andere manier naar de dingen om je heen kijken.”

Schouders er onder

dan alleen het jaar 2018. Het evenement is

hun assortiment, in de supermarkt wordt

op de kaart te zetten. Aandacht voor kwa-

binnengehaald, Leeuwarden en Fryslân

alles beleving, met een bierplein, een wijn-

liteit, ambacht, eerlijke producten en de

hebben gewonnen van andere, grotere ste-

plein, verse sushi, noem maar op. Daar

bijbehorende apparatuur. Die kwaliteit

Die andere kijk gecombineerd met de vol-

den. We hebben laten zien dat we dat kun-

spelen we op in, de aandacht die koffie

zegt hij, kun je in twee richtingen vertalen.

doening die hij voelde na het fietsen, het

nen, nu de rest. Als we dat jaar tot een

heeft, met barista’s, met speciale koffies,

Niets voor niets is hij net zo enthousiast

vele trainen omdat hij er niet afgereden

succes maken, dan hoeven we dat niet te

met goeie apparatuur. Met thee zie je het-

over z’n andere bedrijf, Scanomat

wilde worden. “Met het fietsen van wed-

vertellen, dan zien mensen dat vanzelf

zelfde, daar gaat het ook om een enorme

TopBrewer Nederland, de leverancier en

strijden ben ik gestopt na een zware val-

wel.”

uitbreiding van het assortiment, om

installateur van hypermoderne digitaal

partij, maar de voldoening die zware fysie-

ambacht, om de aandacht van de thee-

gestuurde koffiesystemen. Dat is - onder

sommelier.”

meer- koffie zetten met behulp van een

ke inspanning je achteraf geeft, vond ik

Us Kofje

heerlijk, je leert je grens verleggen.” En na

De schouders er onder, vooral samen met

Den Haag weer terug naar Fryslân? “Ja, dit

mensen die hetzelfde gevoel willen uit-

“Daarom hebben we in Bolsward met

zodat je in Amsterdam, London, Los

is mijn land, heerlijk. Wat ik wil zeggen, is

stralen. “Daarom komen we straks met

supermarktondernemer Jumbo Kooistra

Angeles of Bolsward altijd dezelfde koffie

leer gerust van hoe ze het elders aanpak-

een nieuwe koffie, de koffie van Fryslân,

een speciale winkel gecreëerd, Tsjoch &

krijgt, Jouw Koffie. “Natuurlijk, het lijkt

ken, doe het met een beetje meer bravoure

‘Us Kofje’. De Walrus in Leeuwarden en

Mear; met een drankbelevingswinkel, een

voor sommigen misschien wat ver van

en geloof in jezelf. We zijn Fries en we zijn

Sneek heeft hierin met ons meegedacht.

ijssalon en een koffiespeciaalzaak. Ruim

m’n bed, maar het is op de Amsterdamse

trots, terecht, maar we mogen het echt

Us Kofje is die pure beleving van wat goed

opgezet en alle aandacht voor koffie, thee

grachtengordel of de Zuid-As een door-

wel vaker laten zien.”

is aan Fryslân, beetje stoer, gevoel van vrij-

en apparatuur om mensen koffie te laten

slaand succes, want daar zit ook het geld

heid, eigenwijs en trots, koffiebeleving van

beleven, tijd te nemen voor koffie, voor de

voor deze innovaties. De combinatie van

De wereld laten zien dat je mooie dingen

nu. Want dat is het, het is allemaal bele-

smaak, de geur, de beleving. Vanaf eind

de twee bedrijven is mooi, want ze verte-

op de kaart kunt zetten, kan alleen als je

ving geworden. In eerste instantie is de

augustus komt er in Tsjoch & Mear nog

genwoordigen beide de trends van nu.”

er samen achter staat. Je moet willen toe-

koffie van Fryslân verkrijgbaar in een aan-

een brander bij, een heuse Probat 5 kg,

voegen, zegt Brandsma, want we moeten

tal premium horecazaken, daarna volgt de

echt, de geur die vrij komt bij het malen,

“We verkopen machines om koffie te zet-

zelf aan onze toekomst bouwen en de

250 grams- consumentenverpakking. We

geweldig. Die staat naast de vergaderruim-

ten en we verkopen de koffie er bij. En

mogelijkheden om dat te doen, zijn er.

zijn nu bezig de laatste hand te leggen aan

te die we er hebben ingericht, een hele

boven op alles dat natuurlijk goed moet

“Kijk naar Culturele Hoofdstad 2018, het is

de verpakking, de kopjes, noem maar op.

mooie aanwinst en ideaal om onze klan-

zijn, is beleving gekomen, dus dat verko-

een geweldige kans. We moeten er met z’n

Het wordt echt een heel mooi concept,

ten mee naar toe te nemen en ze life te

pen we ook. Je moet blijven toevoegen, de

allen de schouders onder zetten, dan

waarmee we inspelen op het Friese

laten ervaren wat koffie betekent.”

grens blijven verleggen en trots zijn op

wordt het echt een geweldig jaar en kun-

gevoel.”

nen we in Leeuwarden en Fryslân nog

app op je IPhone, geheel gepersonaliseerd

Hip & Hot

heel lang daarna plezier hebben van die

Z’n koffie, Us Kofje, past in de tijd waarin

Er is Brandsma veel aan gelegen om z’n

impuls, want het is natuurlijk veel meer

“alles gestretcht wordt. Winkels verbreden

Bolswarder koffiebedrijf(handel) breder

wat goed is.”

visie magazine

Met het juiste materiaal duurzaam comfort bieden” verantwoorde oplossingen voor gevel en dak, partner in duurzame en comfortabele oplossingen. Doen wat je moet doen en je niet laten gek maken. meedenken in de trend van duurzaamheid, waar we nog veel goede stappen in kunnen zetten. goeie mensen, kennis en ’t juiste materiaal geven de doorslag. “Naar de klant gaan is het mooiste, kijken

duurzaamheid en dat heeft alles van doen

den bereikt doordat alleen deze speciale

wat je kunt betekenen, mensen het naar

met de juiste mensen, de kennis en de

korrels asymmetrisch van vorm zijn en zo

gebouwen. Door verwarming van buiten-

hun zin maken, ze weer zicht geven op

goede materialen. Isolatie is op dit

in elkaar passen dat er eigenlijk geen

af, door de zon, stijgt zeker als je een zwart

een comfortabel aangenaam huis. Ja, ik

moment het belangrijkste, er zijn in

ruimte meer tussen zit waar nog tocht en

aandacht verdient, is het koelen van

bitumen dak hebt, de temperatuur in een

snap heel goed dat mensen

vocht doorheen kun-

gebouw en dat kost vervolgens veel ener-

soms niet weten wat nu wel

nen. We kunnen dat

gie om het weer te koelen. We zijn daar

met rapporten aan-

druk mee bezig, om te kijken welke

tonen voor onze

methode het beste kan werken; wij den-

klanten; bij

ken dat met de goede methode nog veel

goed is of niet als het over isolatie gaat, want het is lastig het overzicht te bewaren met zoveel aanbod. Het is

daniel bosma FbF groep geveltecHnieK

besparing behaald kan worden.”

aan ons om mensen duideinhoudt, welke materialen

Kop d’r voor en niet klagen

wel of niet werken en wat

Het werk ligt voor het oprapen,

de verschillen zijn in isola-

offertes en telefonische aanvra-

tiewaarde, en geloof me, die

gen voor nader contact of een

verschillen zijn groot.”

bezoek vragen om behandeling,

Daniel Bosma van FBF

want tevreden klanten praten

Groep Geveltechniek in

het graag verder. “Maar niet

Joure is het aanspreekpunt

alles gaat door hoor, je moet er

van 3 bedrijven die in

bovenop zitten.” Ondanks de

lijk te maken wat isolatie

Friesland en omstreken

relatief rustige zomerweken

woningen en gebouwen

waarin we elkaar spreken, staan

impregneren, voegen, de

de nodige klantbezoeken op de

daken coaten, renoveren en

agenda. Of het om impregneren,

isoleren.

voegen, coaten of isoleren gaat, je moet ter plekke bij de klant

Je comfort terug verdienen

wat de beste oplossing is. “Bij

“Van het een kwam het

isoleren van de spouwmuren

ander, de oorsprong van

boren we eerst heel behoedzaam

FBFgroep ligt in het

een aantal gaten in de muren

kijken wat er aan de hand is en

Impregneer en Voegbedrijf

om met de camera tussen de

Friesland. Als je eenmaal bij

muren te kunnen kijken, pas

mensen aan de slag bent, komen er al snel

Friesland subsidies voor, dus de belang-

Neopixels® hebben ze een eigen Academy

daarna kunnen we een passende offerte

andere vragen, over isolatie bijvoorbeeld

stelling bij mensen om iets te gaan doen

om de aangesloten installateurs – eentje

opstellen.”

van de gevel of het isoleren van vloeren.

aan vocht en kou is zeker. Mensen vinden

in iedere regio - van de laatste kennis op

Na het voegen en impregneren volgde

het natuurlijk geweldig als je hun woning

de hoogte te brengen. Je moet de kennis

Met het zweet op de kop komt uitvoerend

dakreiniging - dakcoating en als laatste

weer comfortabel maakt en het is hele-

hebben van de verschillende oplossingen

partner Douwe Frankenhuis binnen

kwam daar de spouwmuurisolatie bij. FBF

maal mooi als ze die investering in een

en materialen die er zijn in de markt, de

lopen. Ondanks de hoge temperaturen

Groep Geveltechniek is de overkoepelende

aantal jaren ook weer terug kunnen ver-

verschillen weten en het werk aan een

buiten, gaat z’n werk vol door. “Mooier is

naam voor wat we doen; comfort brengen

dienen. Wij hebben het geluk dat we ook

gevel of muur uiterst zorgvuldig doen, het

er toch niet?” roept hij ons toe, terwijl hij

op een kwalitatieve en duurzame manier.”

nog eens met verschillende gemeenten en

hoort er allemaal bij. Daarom hebben we

grijzend z’n handen en armen staat te

woningbouwcorporaties samenwerken

zoveel klanten die tevreden zijn, ze kun-

wassen. “Of ik onder de vloeren moet of

Daniel Bosma vormt samen met de broers

om het isoleren van woningen samen met

nen eigenlijk niet zien waar we de gaten

het dak op, het maakt mij niet uit.” Bosma

Richard en Douwe Frankenhuis het tien

andere specialistische bedrijven aan te

hebben geboord om spouwmuren op te

kijkt: “Laat mij maar naar de klanten gaan

man tellende bedrijf; Bosma met als aan-

pakken, zoals we doen in bijvoorbeeld De

vullen met onze korrels en toch ervaren ze

om offertes te maken en het contact te

spreekpunt voor de klanten, Richard als

Fryske Marren.”

een aangenaam gevoel in huis, warm in de

houden, dat is voor mij het mooiste dat er

winter en koel in de zomer, zonder tocht

is.”

planner, werkvoorbereider, klantbezoeker voerder. De samenwerking om met z’n

Neopixels voor de spouwmuur

partners duurzame oplossingen voor

“Ook bij isolatie gaat het om het onder-

Duurzaam isoleren, comfort en warmte

woningen en gebouwen te kunnen bieden,

scheid, om je kennis en het materiaal. Wij

terugbrengen, vorst en kou tegengaan.

kwestie van de goeie mensen bij elkaar te

bevalt hem goed na z’n jaren in de financi-

gebruiken Neopixels®- korrels voor onze

Kunnen we nog meer ontwikkeling ver-

hebben die weten wat ze moeten doen en

ële dienstverlening.

spouwmuurisolatie om een zo laag moge-

wachten rondom woning en gebouw? “Er

het de klant naar het zin te maken. “Niet

lijke Lambda- waarde te bereiken, de

zullen zeker nieuwe initiatieven komen

moeilijk doen, aanpakken en vooral zor-

Gevels, daken, vloeren en muren zijn hun

waarde die uitdrukt hoe efficiënt de isola-

om verder te besparen op uitstoot van bij-

gen dat de klant tevreden is.”

business. “Het draait om comfort en om

tie is. Die extreem lage waarde kan wor-

voorbeeld CO2. Een van de aspecten die

en financiële man, Douwe als hoofd uit-

en vocht.” Laat ieder het ding doen waar hij het beste in is, lijkt hij te zeggen, het is een

visie magazine

Een nieuwe kijk op schoonheid Het gaat er om anders waar te nemen, met een nieuwe blik. elk tijdperk vraagt om anders kijken en denken en dit geldt ook voor adviesorganisatie hûs en hiem. De lessen uit het verleden, de kwaliteit van de architectuur, de trots van Fryslân als inspiratiebron voor de toekomst. met marc a. visser op zoek naar een nieuwe kijk op schoonheid via monumenten, wetenschap en de culturele hoofdstad.

erken op terpen, fraaie boerderijen

inbreuk op de schoonheid van stad en

vooral worden hoe je een zo maximaal

en buitenplaatsen, pittoreske dor-

platteland’, naar een onafhankelijk advies-

mogelijke kwaliteit kunt realiseren, zeker

ziet Visser perspectief in de terugkeer van

pen en steden vol monumenten

orgaan dat door de Friese gemeenten

op de beeldbepalende locaties. Waar nu

de universiteit op Friese bodem na een

gelegen in een rijk geschakeerd landschap,

wordt ingeschakeld om bouwplannen te

snelheid en prijs vaak leidend zijn voor

afwezigheid van meer dan 200 jaar.

vormen het aanzicht van Fryslân. Er

toetsen aan het gemeentelijk beleid en

ontwikkelingsprocessen ontstaat een

“Kennis over ontwerpen en bouwen wordt

straalt onmiskenbaar kwaliteit uit, meer

aan de eisen die de Monumentenwet stelt.

zekere eenvormigheid, waarbij de cultuur-

niet alleen verworven in de praktijk, maar

nog dan rijkdom. Een omgeving die meni-

Jaarlijks brengt hûs en hiem circa 4500

historische aspecten van de omgeving niet

wordt mede gevoed door wetenschap.

geen met trots vervuld, met monumentale

adviezen uit. De laatste jaren ziet Visser

in acht worden genomen. Je kunt je voor-

Onderzoek zal nieuwe invalshoeken en

bouwwerken uit tijden dat het streven

een belangrijke verschuiving in de advise-

stellen dat keuzes veel meer met oog voor

gezichtspunten opleveren. En al is het nu

naar schoonheid een ideaal was. Niet

ring. Initiatiefnemers plegen steeds vaker

kwaliteit en continuïteit zullen worden

nog niet aan de orde dat er een ruimtelijke

alleen van buiten fraai door hun architec-

in een vroegtijdig planstadium voorover-

gemaakt. In het proces van co-creatie tus-

discipline op de nieuwe faculteit in

tonische compositie en elegantie, door

leg met de deskundigen van hûs en hiem,

sen opdrachtgevers, ontwerpers, overhe-

Leeuwarden komt, op termijn zou dat een

fraai metselwerk, rijke ornamenten en

waarbij veelal aan de hand van schetsen

den en de omgeving zal er een rol wegge-

enorme impuls kunnen geven aan het

opvallende details, ook van binnen in alle

gezamenlijk onderzocht wordt hoe een

legd blijven voor een onafhankelijke, des-

denken over de ruimtelijke kwaliteit van

facetten een lust voor het oog.

bouwplan het beste in de omgeving past.

kundige blik. Pro-actief en gezamenlijk op

Fryslân.”

“Toparchitectuur om met bewondering naar te kijken en van te genieten, geïniti-

Co-creatie

eerd door opdrachtgevers met visie en lef.

“Het stellen van zogenaamde minimumei-

Gezagsdragers vervulden daarbij

zoek gaan naar waarden als inspiratiebron

centrum voor ruimtelijke kwaliteit noemt,

voor nieuwe plannen komt dan in de

Ware ontwikkelingsreis

plaats van toetsing. Voor hûs en hiem

De trots zegt hij, waarmee we Fryslân -

betekent dat een transitie naar een orga-

onze omgeving - zien, mogen we sterker

veelal een voorbeeldfunctie.

uitdragen en benadrukken. In de

Daarnaast is altijd een brede

zoektocht naar een nieuwe manier

stroom particuliere bouwers geweest met aandacht voor schoonheid.”

marc a. visser Hûs en Hiem

van kijken en denken over schoonheid zoals Visser die beoogt, ziet hij in culturele hoofdstad LeeuwardenFryslân 2018, een stimulerende fac-

“De helden van nu zijn voor mij de

tor.

trotse eigenaren van monumenten, mensen die hun gebouwen liefdevol

“Niet om al in dat jaar de wereld te

onderhouden en verfraaien om de

laten kennismaken met heel veel

schoonheid duurzaam door te kunnen

nieuwe architectuur in Fryslân.

geven aan volgende generaties. Veel

Ervaringen elders hebben geleerd

respect verdienen zij die oude gebou-

dat een voorbereidingstijd van vijf

wen herbestemmen en er met veel cre-

jaar daarvoor te kort is. Het wordt

ativiteit nieuw leven in blazen door er

nog spannend genoeg of de verbou-

nieuwe functies aan te geven.”

wing van bijvoorbeeld de Blokhuispoort of de nieuwe inrich-

“Fryslân heeft een sterk agrarische ach-

ting van de stationsomgeving in

tergrond, het verklaart dat het begrip

Leeuwarden op tijd gereed zijn.

continuïteit in het DNA van de Friezen

Maar ik verwacht wel dat straks

zit. Oog hebben voor de kwaliteit van

heel veel mensen anders tegen de

de omgeving past de Friese ‘mienskip’

schoonheid van Fryslân gaan aan-

die sterk is in het koesteren van haar

kijken. De bezoekers van buiten zul-

identiteit. Ik ben er van overtuigd dat

len ons wijzen op zaken die wij

de jongere generatie die er nu aan

inmiddels heel normaal vinden, op

komt, de waarde van architectuur weer

die bijzondere bebouwde omgeving

gaat omarmen en een mooie, nieuwe

in dat schitterende landschap. Laat

laag aan het bestaande zal willen toe-

die nieuwe kijk een stimulans zijn

voegen.”

om zelf ook verder te denken en met extra aandacht te bouwen aan

Ter wering van inbreuk op de schoonheid

een nog mooier Fryslân. Zo’n cultuuromslag past naadloos in de nalatenschap, de legacy, die hoort

Visser geeft het belang aan van behoud en versterking van de ruimtelijke kwali-

sen is eigenlijk niet meer van deze tijd, al

nisatie, die in staat is om telkens adequaat

bij wat we van een Europese culturele

teit, van de ruimte die van ons allemaal is.

zullen gemeenten ook in de toekomst nog

in te spelen op de veranderde vraagstel-

hoofdstad verwachten.” Om dat te dui-

Hij is directeur van hûs en hiem, dat in de

wel over instrumenten willen beschikken

ling.”

loop der tijden transformeerde van de in

om de ruimtelijke kwaliteit te borgen en

1925 ingestelde Provinciale Friesche

zullen burgers dat ook van de overheid

Bij de verdere ontwikkeling van het huidi-

tocht naar nieuwe landschappen, maar

Schoonheidscommissie ‘ter wering van

eisen. Wat ons betreft zal de vraag straks

ge hûs en hiem naar wat hij een expertise-

waarnemen met nieuwe ogen’.

den, citeert Visser tot slot Marcel Proust: ‘De ware ontwikkelingsreis is geen speur-

visie magazine

“We vergeten nooit dat het over mensen gaat” Het lijkt eenvoudig de missie van een advocaat te omschrijven. iets in de geest van 'zorgen dat mensen hun recht krijgen' ligt tamelijk voor de hand. maar soms zit een missie in een onverwachte hoek.

Een advocatenkantoor wordt opgebouwd

ij Bruinsma Advocaten in Lemmer

Asielrecht is een onderdeel van het vreem-

die hun heil ergens anders zoeken, net zo

is het niet zo simpel het gedach-

delingenrecht (migratierecht), en we heb-

goed als er Nederlanders zijn die hun

uit dat wat er op het pad komt. "Daar ben

tengoed in één zin te omschrijven.

ben onder ander veel te maken met de

geluk over de grenzen zoeken. Vergeet

ik van overtuigd. Ons kantoor bestaat nu

"Wij zijn geen standaard advocatenkan-

Immigratie- en Naturalisatiedienst IND.

niet dat de wereld steeds kleiner wordt."

toor, laat ik daarmee beginnen", zegt ?

We zitten in onze sector niet om werk ver-

Bruinsma, gespecialiseerd in strafrecht en

legen, maar we vergeten nooit dat het in

"Waarom niet veel meer advocaten zich

kantoor weet te vinden. Wij hebben dan

migratierecht. "Ik zou onszelf een sociaal

ons werk over mensen gaat."

specialiseren in vreemdelingenrecht? Ik

ook niet echt reclame nodig. Afgezien van

denk omdat het een zeer pittige baan is

de gefinancierde rechtsbijstand komen

advocatenkantoor noemen. Wij staan

al heel wat jaren, en uiteindelijk houd je een clientèle over die zijn weg naar het

dicht bij de mensen, rijden geen grote

Mensen die, door een negatieve beeldvor-

waar je kennis moet hebben van nationaal

particulieren of bedrijven ook met vragen

auto's en bedienen ons niet van juridisch

ming in de media die vaak op verkeerde of

en internationaal recht, de wetten en

over 'gewone' rechtsbijstand. Dat kan

jargon waar alleen insiders iets van begrij-

onvolledige informatie is gebaseerd, maar

regels met de week kunnen veranderen en

iemand in driedelig pak zijn, maar ook

pen. Wat we wel doen is mensen met raad

al te dikwijls een stigma krijgen opgeplakt.

het werk geldelijk niet zo lonend is als

iemand zonder vaste woon- of verblijf-

en daad bij staan, vooral op basis van gefi-

"Ze zouden hier naar toe komen uit

andere vormen van recht. Onze advocaten

plaats. Met alle cliënten praat ik even

nancierde rechtsbijstand. Omdat de mees-

gemakzucht, omdat de Nederlandse over-

zijn hierin gehard, enthousiast en betrok-

makkelijk. Inlevingsvermogen is daarbij

te mensen die bij ons komen vaak letter-

heid wel voor ze gaat zorgen. Bah. De

ken. Ben je dat niet, heb je moeite de ver-

het sleutelbegrip."

lijk niets hebben."

meeste mensen die hier asiel aanvragen

anderingen bij te houden of bezit je niet

hebben geen keuze en zijn dikwijls wegge-

de volle 110 procent overtuiging dat wat je

Bruinsma Advocaten is, naast het regulie-

jaagd uit hun eigen land. Ontwortelde

doet goed is, dan heb je in dit werk niets te

re recht, namelijk gespecialiseerd in

mensen die graag terug willen, maar kun-

zoeken."

vreemdelingenrecht. "Zes van de acht

nen ze niet. Ze zijn niet dom en bereid te

advocaten die hier werken hebben deze

leren en hier werk te aanvaarden, of dat

specialisatie. Wij zijn daarmee het grootste

nu chirurg is of schoonmaker, en alles

kantoor in Noord-Nederland dat dit doet.

daartussenin. Maar er zijn ook mensen bij

T. bruinsma bruinsma aDvocaten

visie magazine

Naast zorg vooral ook welzijn bieden zelf zorg verlenen en van daaruit welzijn coördineren. Dicht bij de mensen, in de dorpen en de wijken, dat is waar idesta zorggroep voor staat. Het is een aanpak die onderscheidend is in de zorg, met prachtige resultaten tot gevolg. er wordt zorg en welzijn gerealiseerd op plekken die andere partijen niet interessant vinden, waarmee tegelijkertijd een bijdrage wordt geleverd aan de leefbaarheid van diverse dorpen en wijken.

e leefbaarheid behouden was één

combinatie met buurthulp en voorzienin-

gemaakt van relatief goedkope woningen

Stiens, Hallum, Grou, Workum en

van de drijfveren van de initia-

gen”, gaat Sinnema verder. “Dit zorgen

via woningbouwverenigingen, tegenwoor-

Leeuwarden. “Daar bieden we zorg aan

tiefnemers Rikus Sinnema,

leefbaarheidsconcept kunnen we aanbie-

dig moet er vaak nieuw worden gebouwd.

mensen met een zorgindicatie 5 en hoger”,

Martin Sterenberg en Sytze Miedema om

den in dorpen en wijken vanaf ruim 2.000

Sinnema:” We zijn derhalve afhankelijk

geeft Sinnema aan. “Daarnaast hebben we

4 jaar geleden met Idesta zorggroep te

inwoners. Wij werken niet aanbod

van projectontwikkelaars die daarin mee

in de dorpen en wijken waar we actief zijn

beginnen. “Een andere drijfveer was en is

gestuurd, maar gaan uit van de vraag en

willen gaan en dat is niet altijd even

de thuiszorg opgepakt. Dat is geen item op

de onvrede over de zorg in het algemeen”,

behoefte in een dorp of wijk.”

gemakkelijk. Dat is passen en meten.

zich, maar omdat we toch al op deze plek-

voegt Sinnema er aan toe. “Wij vinden dat

Voorop staat dat de woningen in aanmer-

ken aanwezig zijn, kunnen de mensen er

zorg aan met name ouderen en gehandi-

Transparantie staat bij Idesta voorop.

king komen voor huursubsidie.

gebruik van maken.”

capten beter moet kunnen. En dat bieden

Sinnema:” We hebben geen geheimen.

Toekomstige bewoners zijn niet op zoek

“Verder bieden we dagbesteding, buurt-

we in de eigen omgeving aan, want dorps-

Mensen hebben zorg nodig, moeten

naar luxe, ze willen vooral plezierig wonen

hulp en proberen we dorpsvoorzieningen

gevoel en verbondenheid staan bij ons en

wonen en eten en krijgen service. Vooraf

en verzekerd zijn van goede zorg. Het gaat

te realiseren en in stand te houden, maar

onze cliënten hoog in het vaandel.”

is precies bekend wat deze 4 onderdelen

onze cliënten veel meer om aandacht en

eerlijk gezegd komen we daar vaak niet

kosten en ook hoe ze worden bekostigd.”

dat kunnen we binnen ons concept bie-

aan toe. Met name omdat dit in onze 5

Vraag en behoefte “Idesta is in feite de eerste instelling die

Passen en meten

kleinschalige zorglocaties aanbiedt, in

Met name het woongedeelte is vaak een moeizaam verhaal. Kon

rikus sinnema iDesta zorggroep

den.”

Thuiszorg Op dit moment bestaan er 5 zogenaamde

in de beginperiode nog

dorps- en stêdshiemen, zoals de projecten

wel eens gebruik worden

bij Idesta worden genoemd, namelijk in

dorpen en wijken niet nodig is. Mensen redden zich er prima, Idesta is daarin vooral aanvullend. Ontstaat er een leemte, dan staan we er.”

Aanleunwoningen Het concept van Idesta staat, maar is tussentijds wel aangepast, als gevolg van ontwikkelingen in de zorg. Sinnema:” Zo vindt staatssecretaris Van Rijn dat mensen met een zorgindicatie 4 zolang mogelijk thuis moeten blijven wonen, waarbij de zorg wordt opgepakt door familie en buren. Wij constateren dat dit niet gebeurt, terwijl het werk wel gedaan moet worden. De thuiszorg kan dat heel lang doen, maar niet 24 uur per dag. Idesta is nu bezig daarin te voorzien. Zo realiseren we aanleunwoningen, waardoor mensen die wel zorg nodig hebben, beschut en in hun eigen buurt kunnen blijven wonen.” “Duidelijk is dat mensen het liefst in hun eigen omgeving oud willen worden”, besluit Sinnema. “Idesta maakt dit mogelijk. We werken met kleine zelfsturende teams, zoveel mogelijk afkomstig uit de directe omgeving van de cliënt. Mijn verwachting is dat de zorg zoals wij die nu verlenen in de komende 25 jaar verder toe zal nemen. Dit is de toekomst. Zorg waarbij de cliënt zelf kan beslissen. En steeds blijkt dan weer dat daarbij het gevoel, het welzijn van de persoon in kwestie de doorslaggevende factor is. Precies datgene waar Idesta voor staat.”

visie magazine

“In essentie wil de mens ergens bij horen: ons profiel is heel erg van nu.” onderlinge verzekeraars staan volop in de belangstelling; het model vormt in toenemende mate het gesprek aan de bestuurstafels. bote posthumus en Wiebo nauta van noorderlinge samen in gesprek over keuzes, het voelen van verwantschap en bieden van dienstverlening en continuïteit.

e markt van verzekeraars is de

maken voor de klant.

laatste decennia uitgegroeid tot

Daarnaast wil

het domein van internationaal

Noorderlinge onderschei-

georiënteerde grote concerns met grote

dend zijn in het Noorden,

klinkende namen en een hele rits merken,

waar persoonlijk contact,

die verschillende doelgroepen in de markt

kwaliteit in dienstverle-

moeten aanspreken. Prijs is veelal de lei-

ning en het nakomen van

draad, technologie het wonder dat scha-

afspraken centraal staan.

kelt met de consument. In gesprek zijn met Wiebo

boTe posTHumus en wiebo nauTa noorDerlinge

het je dienstverlening ondersteunt. De enorme schaalvergroting van de afgelopen decennia overziend en redenerend vanuit onze waarden, denk ik dat technologie

In vroeger dagen trof je in elk dorp en in

Nauta en Bote Posthumus,

elke wijk wel ergens op een gevel het

betekent handen en voeten

bordje van een tussenpersoon, een inter-

geven aan de betekenis van

mediair. De sjeu van die nostalgie lijkt

verzekeren vroeger en nu, aan keuzes en

ties geldt niet alleen voor de eindklant, de

dankzij voortdenderende schaalvergroting

aandacht voor elkaar. Beide collegiale

consument, het geldt ook voor het inter-

in de financiële dienstverlening zo goed

bestuurders zijn gepokt en gemazeld in

mediair. We geloven in het persoonlijke, in

als verdwenen, waar het in omringende

verzekeringsland. Nauta, Friese roots in

het willen leveren van maatwerk. Wat we

dat niet gedreven door technologie. Het

landen zoals Duitsland, nog intact is met

een heel ver verleden en een brede carriè-

doen past ons, omdat het goed voelt, het is

voordeel dat we hebben, is het kleinschali-

het bescheiden bordje “Agentur” aan de

re in het Nederlandse verzekeringsland bij

wie we zijn. We geloven in het intermedia-

ge; die flexibiliteit maakt dat we relatief

gevel. In ons land moet je beter speuren,

diverse grote en middelgrote maatschap-

ir omdat we geloven in de professionele

makkelijk kunnen inspelen op veranderin-

maar de intermediairs zijn er nog wel.

pijen. Posthumus, Fries als Fries kan zijn,

aanpak die ze voorstaat; verzekeren is een

gen in onze omgeving. Door de korte lij-

Mannen en vrouwen die verzekeren als

gevormd en gegroeid binnen

vak en je moet je klant daar vanuit een

nen die we hebben, zijn we slagvaardig.”

een vak zien en niets mooier vinden dan

Zevenwouden en Noorderlinge. Het

onafhankelijke positie bij van dienst wil-

hun klant, de consument, bij te staan met

typeert de mannen dat ze elkaar ruimte

len zijn. Wij vinden dat de tussenpersoon

Het optimum

raad en daad over verzekeringen en scha-

durven geven, elkaars woorden wegen,

daarvoor de beste manier is, omdat die het

“De consument zit aan de knoppen: het is

kel zijn van consument naar de onderlinge

luisteren en aanvullen. Er kunnen stiltes

dichtste bij de consument staat, hij maakt

de eindklant die de keuze maakt en het

verzekeraar waar diens verzekering is

vallen, omdat nadenken mag en tijd vergt,

deel uit van z’n omgeving en is zichtbaar,

lijkt er op dat meer consumenten de keuze

ondergebracht.

niet alles is onwrikbaar.

herkenbaar en benaderbaar, het is iemand

willen maken voor het intermediair. Dat

Ruimte geven en tijd nemen

Clubgevoel en ontzorgen

niet de stap voorwaarts is gebleken die het maatwerk in verzekeren volgens ons vereist. Technologie is commodity gewor-

die de eindklant kan ontzorgen.”

den, maar levert geen maatwerk.” “Als wij stappen zetten in schaalgrootte, is

heeft alles te maken met vertrouwen, emotie en de relatie die je met elkaar wilt

Noorderlinge in Leeuwarden is één van

We praten over culturele en historische

Trouw en slagvaardig

aangaan. Juist door de omslag in de finan-

die onderlinge maatschappijen, in 2012

verschillen binnen Friesland, over over-

“Die keuze blijkt anti-cyclisch: terugkij-

ciële dienstverlening is normering en

voortgekomen uit de fusie van

eenkomsten en typeringen; we wegen hoe

kend is het in de verzekeringssector

transparantie toegenomen en dat helpt bij

Leeuwarder Onderlinge Verzekeringen en

‘anderen’ Friezen zien. Een mooi even-

gegaan van klein, naar groot, groter,

het maken van keuzes.”

Zevenwouden Verzekeringen. De naam

wicht aan tafel, want Nauta is de ‘ander’

grootst en inmiddels staat de laatste paar

Noorderlinge verwijst naar het noorder-

die in het Utrechtse Houten woont en

jaar dit model, het kleinschalige, weer in

“Door die schok in de financiële dienstver-

licht, het fascinerende natuurverschijnsel

Posthumus de Fries uit Bolsward.

de belangstelling, niet alleen in verzeke-

lening en extra normering is de angel van

dat altijd ‘een ander licht’ op de zaak

Kaatsen, skûtsjesilen, landschappen, de

ringsland, ook elders. ‘Ouderwets’ verzeke-

provisies uit het systeem getrokken en

werpt. Tevens verwijst de naam

wouden, ’t Bildt, de zuidwest en

ren in een hedendaags jasje is in opkomst.

staat het professionele belang van relaties,

Noorderlinge naar een onderlinge vorm

Stellingwerven, ze passeren de revue en

Wij zijn daar trouw aan gebleven, trouw

van kennis en kunde en kwaliteit van

van verzekeren, samen, een club gevoel.

worden gewogen binnen de bredere

aan het model en aan elkaar omdat we

dienstverlening weer volop in de belang-

Een vorm waarbij niet winst maken het

kaders van het Noorden.

vinden dat dit het beste is.”

hoogste doel is, maar het dienen van de

stelling. Dat past in het model waar wij nog steeds in geloven en dat gelukkig zeer

klant. De exclusieve keuze voor werken

Vanuit historische overweging en structu-

Wat betekenen technologie en automati-

toekomstbestendig is gebleken.” Bote

via het intermediair werd en wordt door

ren belanden we weer bij clubgevoel en

sering voor jullie? “Je kunt niet alles auto-

Posthumus: “Ik geloof heel erg in het opti-

Noorderlinge gemaakt uit de diepe over-

het verbindende element in iedere samen-

matiseren”, zegt Nauta. “Voor ons is tech-

mum, heel dicht bij jezelf blijven, de rust

tuiging dat het intermediair in staat is om

leving, de mens. “We zoeken in ons model

nologie een voorwaarde in een efficiënte

vinden om je ding te blijven doen en

in de veelheid aan verzekeringsproducten

naar gelijkgestemden” zegt Posthumus.

bedrijfsvoering, het is niet de leidraad. Het

bedrijfsmatig continuïteit te bieden.”

die de markt aanbiedt, de juiste keuze te

“Dat clubgevoel en het aangaan van rela-

gaat er om dat je technologie inzet waar

visie magazine

”Kracht door persoonlijke groei en eigenheid” persoonlijke impuls in zorg, samenleving en werk. met tjeerd nijboer van pi-groep door het oerwoud dat geestelijke gezondheidszorg heet. over persoonlijke ontwikkeling, de visie op de mens, het teken van de aaneengeslotenheid, loonwaarde en ontschotting. “We moeten uit onze comfortzone, de samenleving voorop.”

ook zijn de werkingsmechanismen, de

dat we als samenleving elkaar weer

effecten en kosten de uitgangspunten van

opvangen, dat we mensen opnemen in de

wetenschappelijk onderzoek in samenwer-

samenleving, niet ergens laten bungelen.

king met het Louis Bolk Instituut in

Dat betekent dus ook dat we mensen

Driebergen. “Ik heb een missie, ik wil laten

weer eigenwaarde moeten geven en van-

zien dat het werkt.”

uit die eigenwaarde een loonwaarde moeten laten opbouwen. Wat denk je dat het

Jan Tabak valt hem in het gesprek regel-

voor iemand betekent, als hij loon krijgt

matig bij, de man die naast Nijboer als

bij ons productiebedrijf, een loon dat hij

bestuursadviseur vooral kijkt hoe de Pi-

verdient met producten die hij heeft

groep financieel in het bijkans onoverzich-

gemaakt? Van daaruit kun je verder, het

telijke zorgoerwoud opereert en presteert.

ontwikkelen van iemands loonwaarde is

Hij is ondernemer, oud-eigenaar van

het moment om hem of haar via ons re-

accountantskantoor Nicolai & Tabak en

integratiebedrijf weer aan het werk te hel-

vooral mens en vader van opgroeiende

pen. Natuurlijk moet je daarin coachen,

Pi-groep is een maatschappelijke organi-

staan: “Als je te lang langs de zijkant staat,

kinderen. “Het gaat over zorg, dus heb je

zowel de cliënt als het bedrijf waar je

satie voor geestelijke gezondheidszorg &

dan is de kans groot dat je je hele leven

het over geld en de laatste jaren heel erg

iemand aan een baan helpt.” Het zijn de

integratie in Friesland, Flevoland,

langs de kant blijft staan.”

over markering. Waar het wat ons betreft

bouwstenen van wat binnen het

echter eerst en vooral over moet gaan, is

Trainingshuis® van Pi-groep het

de mens.”

Masterplan heet voor iedere cliënt: de

Drenthe en Groningen met zo’n 130 mensen in dienst. Tjeerd Nijboer is

Symbool van ontschotting

oprichter en bestuurder, man met een

“Het is een voorrecht om met deze jonge-

hart. Geboren als zoon van een commu-

ren te mogen werken. Psychiatrie en jon-

Ontwikkelen van loonwaarde

begeleidingsplan, integratieplan en een

nistische arbeider in Houtigehage. “Je

geren wordt gezien als lastig, wat moet je

Anders denken, omdenken, gaan kijken

werkplan standaard onderdeel van uitma-

totale aanpak, waar het behandelplan,

ouders geven je een kenmerkend stuk

er mee, komt het wel goed als dat in mijn

wat we kunnen, wat ieder mens uniek

ken, op weg naar duurzaam herstel. “En

mee voor je eigen persoonlijke ontwikke-

buurt komt? De manier waarop we onze

maakt en zorgen dat je iemand echt helpt

denk er om dat ze willen, juist deze jonge-

ling.” Zijn kenmerk: mensen. Nee, hij is

gezondheidszorg hebben ingericht

ren zijn er op gebrand om te laten zien

niet de klassiek geschoolde in de gezond-

maakt het niet makkelijker, want het

wat ze kunnen betekenen.”

heidszorg, maar vooral een denker, een

zijn allemaal deelonderwerpen met

visionair en een ondernemer. “Ik wil mijn

deelbudgetten, terwijl het juist gaat

visie gebruiken om te laten zien dat het

over de totale, integrale aanpak. Het

werkt. We geloven in maatschappelijke inclusie, de samen-

TJeerd niJboer pi groep

Groei door ongemak Met Nijboer al pratende door de zorg marcheren, is ruimte geven aan achtergrond, identiteit, per-

leving bewegen naar sociale

soonlijke ontwikkeling,

inclusie, met behoud van de

zelfstandigheid en verant-

eigenheid van mensen met als

woordelijkheid. “We heb-

doel duurzaam herstel.”

ben mensen hun zelfstandigheid ontnomen, zijn

’n Leven langs de zijkant

bang geworden voor de emoties die we in ons dra-

Twaalf jaar is Nijboer aan de

gen en willen uiten, we wil-

slag met Pi-groep, dat z’n naam

len vooral voor mensen

uiteindelijk dankt aan het

zorgen in plaats ze hun

Chinese teken van de solidari-

eigen leven te laten leiden,

teit of ‘aaneengeslotenheid’, de

ze te helpen hun talenten

verbinding in saamhorigheid.

te ontwikkelen en te leren

Het tekent hem dat hij zowel

geloven in eigen kracht.”

oosterse als westerse denkbeelden gebruikt om zijn visie en

Niet voor niets is de kop

missie vorm te geven en bewon-

boven zijn Pi- manifest dat

dert denkers als de Zwitserse

dient als basis voor ieder-

psycholoog en psychiater Carl-

een bij de organisatie

Gustav Jung en de Engelse

“Kracht door persoonlijke

Zendocent Allen Watts. Bovenal

groei en eigenheid”. Het is

gaat het Nijboer om mensen en

ook de inzet van de nieuwe

de manier waarop we in onze

Outdoor-basis op Klein

samenleving met elkaar om gaan en al

is de kunst om daar je weg in te vinden en

om z’n leven weer op te pakken en weer

Vaarwater op Ameland waar het credo is

dan niet ruimte bieden aan elkaar, onze

daarom zijn we trots op ons

deel uit te maken van die wereld waar we

‘juist als we ons ongemakkelijk voelen,

identiteit en talenten. Nijboer werkt met

Trainingshuis® dat we in april hebben

allemaal in leven, onze samenleving. “Als

kunnen we groeien’. In een avontuurlijke

z’n twaalf jaar geleden opgerichte Pi-groep

geopend hier in Drachten. Een bijzondere

iemand zorg nodig heeft, terwijl de oor-

setting karakters vormen, of het nu de

in de geestelijke gezondheidszorg op de

plek middenin de woonwijk. Het is de eer-

zaak van zijn gedrag of uitingen vooral in

eigen medewerkers van Pi-groep zijn,

terreinen zorg, samenleving en werk met

ste plek, waar we na heel lang overleg met

het financiële vlak liggen, moet je hem

cliënten of personeel van externe bedrij-

jeugd en (jong)volwassenen, waarbij het

het ministerie, verzekeraar en de gemeen-

daar ook zeker mee helpen, want anders

ven of leden van (sport)verenigingen zijn.

vergroten van de zelfredzaamheid en het

te een voorzet kunnen doen om werk te

heeft het geen zin wat je doet.” Pi-groep

“Als mensen bij elkaar en met elkaar in

verstevigen van eigenwaarde voorop

maken van ontschotting. Eén budget en

biedt zorg, heeft een re-integratiebedrijf

andere omstandigheden dan ze gewend

staat. Nijboer waarschuwt in bredere zin

daar later verantwoording over geven.”

en het eigen productiebedrijf Bakboord,

zijn, op elkaar worden aangewezen, ont-

voor de negatieve gevolgen die het heeft

Het Trainingshuis® is inmiddels niet alleen

omdat dat samen de springplank vormt

staan verhalen, is er ontmoeting en ont-

als kinderen langs de kant komen te

een symbool van ontschotting geworden,

naar de samenleving. “Waar het om gaat is

staat verbinding.”