TUIN
<< Het hoge siergras Stipa gigantea (vedergras of straalhaver) vormt grote pollen met een haverachtige bloeiwijze. Dit siergras hoef je niet terug te knippen.
< Gele duizendblad (Achillea filipen-
duo
dulina ‘Parker’s Variety’), ereprijs (Veronicastrum), ijzerhard (Verbena) en paarse Salvia nemorosa ‘Amethyst’, met zicht op het huis.
Een luchtig
BLOEMEN & SIERGRASSEN Ze droomden van een huisje in Frankrijk, maar deze plek in het noorden van Groningen voelde nóg beter. Hetty en Jan creëerden een weelderige droomtuin vol kleur om het hele jaar van te genieten. Fotografie BARBARA GROEN Tekst MARIEKE DE GEUS
L I B E L L E 76
77 L I B E L L E
n
bi
jd
e
eP gel
hlom
is (etageplant).
He tty e
n
Ja
TUIN
Echinacea < zorgt voor extra kleur in de tuin. Hetty zaaide << papavers omdat ze zo dol is op bloemen.
“De tuin ziet er elk jaar weer anders uit” Als je ernaartoe rijdt, zie je de oude zeedijk met daarachter de gebogen groene daken. Door de vorm en de begroeiing vallen de huizen nauwelijks op, en juist daarom passen ze zo goed in het landschap. Zo ook de tuin van Hetty en Jan, waar siergrassen als luchtige wolken tussen de vele bloeiende vaste planten wuiven. Van goudgeel tot roodpaars en van frisgroen tot oranjebruin, de grassen zorgen voor sfeer en verbinding met de omgeving. En dan te bedenken dat de tuin nog niet eens zo oud is en Hetty en Jan hier bij toeval terechtkwamen. Hetty: “We waren op fietsvakantie in het Hogeland, zoals deze streek boven Groningen vlak bij de Waddenzee heet.
“Soms komt er iets aanwaaien, zoals de donkerpaarse wederik met gele bloemetjes” We kregen een lekke band en streken neer bij de brug aan het Reitdiep. Toen we naar de overkant keken, zagen we drie met gras bedekte vakantiehuizen die destijds nog bij camping de Roode Haan hoorden. Ik weet nog dat ik dacht: goh, dit is bijzonder, met die goudgele graanvelden lijkt het de Bourgogne wel. We waren erg gecharmeerd van het landschap vol kronkelende wegen, oude herenboerderijen, spectaculaire vergezichten en wolkenluchten. Later zijn we een paar keer teruggekomen om deze plek beter te leren kennen. We hadden altijd al vaag de wens om L I B E L L E 78
een tweede huis in Frankrijk te kopen, maar vonden het toch onpraktisch om elk weekend naar Frankrijk rijden. Het Hogeland bleek wel haalbaar.” Uiteindelijk kochten ze het perceel van 960 vierkante meter en werd hun huis met grasdak opgeleverd. Jan: “Dat is nu tien jaar geleden. We hadden meteen veel zin om met de tuin aan de slag te gaan, maar we hebben het eerst enkele seizoenen aangekeken en zijn begonnen met een paar bordertjes. Het viel niet mee om te tuinieren op de keiharde zeeklei. Toch experimenteerden we wat met bolgewassen, verhoogde bakken vol bloemen en lavendel langs het huis. De wilde bloemenweide van een paar meter die Hetty zaaide zag er meteen kleurig uit.” Hetty: “Maar vergis je niet hoeveel werk dat was om het mooi te houden. Urenlang zat ik op mijn knieën om onkruid te verwijderen, anders was de bloemenzee al snel weer verdwenen.” Droomtuin Na vijf jaar ploeteren op de zware klei besloten ze het grondiger aan te pakken en schakelden ze tuinontwerper Lianne Pot in voor een beplantingsplan. Hetty: “Tijdens een online zoektocht zag ik haar werk en viel ik voor de natuurlijke sfeer van de verschillende siergrassen in combinatie met bloeiende planten. We hebben haar tuin in De Wilp bezocht en waren meteen verkocht.” Opvallend detail is dat bomen en heesters ontbreken in het tuinontwerp. Jan: “We zitten buitendijks vlak bij het Reitdiepdal, dat een beschermd landschap is. De begroeiing moet aansluiten bij het open en vrije landschap met een
Paadje langs < de zijkant naar het kweekkasje. Digitalis << ferruginea ‘Gelber Herold’, vingerhoedskruid met goudgele bloemen.
79 L I B E L L E
TUIN
< Hetty plukt geregeld een boeket uit eigen tuin.
<< Het bankje is helemaal omringd door groen en vormt een beschutte zitplek.
De grassen zorgen hier voor verbinding met de omgeving
<< Er groeien veel paarse planten in de tuin zoals Stachys grandiflora, Salvia nemorosa ‘Amethyst’, Liatris spicata en Lavendula angustifolia ‘Brabants Lust’.
< Eryngium zabelii ‘Neptune’s Gold’ met grijsgroen blad.
> Het grasdak op het huis past prachtig bij de omgeving en de tuin.
L I B E L L E 80
81 L I B E L L E
TUIN Kleurrijk spel tussen > vaste planten en siergrassen zoals struisriet, Japans siergras, Muhlenbergia, beemdgras, parelgras en straalhaver.
HET TUINONTWERP VA N L I A N N E
Lianne Pot: “Voor dit ontwerp koos ik sterke, niet al te moeilijke vaste planten die harde wind prima trotseren en lang hun structuur behouden. Bovendien zijn ze goed opeenvolgend qua vorm en kleur zodat de tuin het hele jaar door aantrekkelijk is. Hetty wilde graag een kleurenpalet van blauw, geel, wit en paars. Ik kies niet alleen planten die in de zomer mooi kleuren, maar ook een opvallende herfsttint geven of een interessant wintersilhouet hebben. Variatie aanbrengen qua vormen van bloemen en aren is belangrijk in een tuinontwerp. Hiervoor is het van belang dat je weet hoe planten zich door het seizoen heen ontwikkelen. Een van de wensen van Hetty en Jan was rust en harmonie in de tuin. Door grotere groepen of solitaire planten en pollen regelmatig terug te
L I B E L L E 82
laten komen, krijg je een rustig geheel. Om het toch interessant te maken, speelde ik met hoogteverschillen en afmetingen van de vakken, zo krijg je een mooie gelaagdheid. De eerste vijf meters vanaf het huis gezien, zijn beplant met een hoog opstaand siergras, struisriet, zo creëer je op een speelse manier wat dichtheid voor privacy bij het terras. Met siergrassen in groepen bereik je het grootste effect, ze vormen een prachtig contrast met de vaste planten en passen goed bij de omgeving en het groene dak, zonder het uitzicht te belemmeren. Tweejarige soorten als vingerhoedskruid en varkenskervel zorgen voor dynamiek in de tuin, ze zaaien zichzelf uit en verschijnen elk jaar opnieuw. En deze tuin kan, als de planten eenmaal goed geworteld zijn, goed tegen droogte.” siergras.nl
Als luchtige wolken wuiven de siergrassen tussen de bloeiende vaste planten maximale hoogte van 140 centimeter. Maar het is hier nogal open, en in het begin liepen mensen van de camping dwars door onze tuin. We wilden iets meer beschutting en intimiteit en hebben dat met hoge siergrassen gerealiseerd.” Jan en Hetty legden zelf de paden aan en plantten met het beplantingsplan in de hand ruim 1600 planten. De harde kleilaag werd met een grondwerker tot een halve meter diepte weggegraven en er kwamen zes vrachtwagens vol nieuwe, werkbare aarde. Het plan uitzetten was een hele puzzel die ze met stokken en touwtjes uittekenden, verdeeld in plantvakken. Jan: “Vier dagen in april hebben we op onze knieën gelegen, het was een fantastisch project. We hebben nog geen vijf procent uitval gehad, de meeste planten sloegen goed aan. Al snel kwamen er fazanten om te broeden in het hoge gras en soms zagen we een egel. Ik ben altijd heel voorzichtig; je weet nooit wat je tegenkomt.” Bijen en woelmuizen Inmiddels zijn de grassen en vaste planten flink gegroeid en ziet de tuin eruit zoals Hetty voor ogen had: kleurrijk, afwisselend en natuurlijk. Hetty: “Soms komt er iets aanwaaien,
zoals de donkerpaarse wederik met gele bloemetjes. Als ik iets mooi vind, mag het blijven en integreer ik het gewoon in het plan. Het is fijn dat er nog ruimte is om eenjarigen te zaaien zoals papavers en Echinacea, want ik ben dol op bloemen. Sommige planten zoals Phlomis en Salvia dun ik uit omdat ze anders andere planten
“Ik vond het hier zo mooi, het leek de Bourgogne wel” verdringen. Zo stuur ik het steeds bij.” Jan: “De tuin trekt veel dieren aan, er is zo veel dynamiek. Ik vind het verbazingwekkend hoe snel dat gaat. Zodra de salvia’s in bloei staan, zitten er talloze bijen en hommels op en wanneer de jonge zwaluwtjes uitvliegen, scheren ze over de tuin, dat is prachtig om te zien. Maar we hebben ook wel last gehad van plagen. Zo vraten woelmuizen veel planten aan en ik heb nooit geweten dat slakken dol op sierdistels zijn. De tuin ziet er elk jaar weer anders uit. Afgelopen zomer deed de ereprijs het bijvoorbeeld enorm goed, dat verschilt wel eens. Vroeger had ik niet zo’n beeld bij grassentuinen, maar nu genieten we er het hele jaar volop van.”
TUINEN VA N L I A N N E In Lianne’s tuin in De Wilp is de Nederlandse Plantencollectie van siergrassen gevestigd en is een grote prairietuin te zien. Lianne’s Siergrassen, Jan Gosseswijk 31 in De Wilp.
83 L I B E L L E