PRAIRIEPLANTen
Prairieborder
Bergmunt
onder de loep
Veel fraaie bloeiers die we als borderplant kennen komen oorspronkelijk van de NoordAmerikaanse prairies. Monarda, Phlox en Thalictrum en ook siergrassen. Nu er steeds meer belangstelling is voor de prairietuin wordt het tijd om deze planten eens onder de loep te nemen. We kijken naar soorten die oorspronkelijk op de prairie groeien en goed te gebruiken zijn in de prairietuin of border. In deze eerste aflevering: de geurige Pycnanthemum of bergmunt. Tekst en foto’s: Modeste Herwig
Voordeel van een prairieborder is dat de beplanting minder werk vraagt dan in een traditionele border. Onkruid wieden en watergeven is nauwelijks nodig. Tussen de planten is een 8 centimeter dikke laag lavakorrels gestrooid om het onderhoud aan de beplanting te beperken. Lava heeft drie voordelen: het onderdrukt onkruid, warmt de aarde in het voorjaar snel op en heeft een vochtregulerende werking. Water wordt in de lava opgeslagen en geleidelijk afgegeven, prima in droge perioden dus. In het eerste jaar is al te zien dat de planten stevig blijven staan en lang zonder water kunnen. De perken zien er dankzij deze mulchlaag bovendien direct al goed uit en onkruid wordt onder de duim gehouden. Bemesten is niet nodig. In februari wordt alles afgemaaid en afgevoerd.
Nog een mooie prairieplant De vrij onbekende Monarda punctata valt vooral op vanwege de grote schutbladen. Ze zijn heel lichtroze van kleur en geven van een afstand een lichtgrijs effect. Net als Pycnanthemum kunt u deze bergamotplant heel goed als ‘buffer’ tussen verschillende bloemkleuren gebruiken. Tussen de schutbladen zitten kleine gespikkelde lipbloemen verstopt. Bijen en vlinders zijn dol op de nectar. Monarda punctata heeft grijzig-roze schutbladen en kan net als Pycnanthemum heel goed in een prarieborder gebruikt worden.
Volle zon, hoogte 50-75 cm, bloei 7-9, vaste plant
Bergmunt Pycnanthemum Bergmunt is een bossige vaste plant die behoort tot de lipbloemigen. De groeiwijze heeft wel iets weg van die van de bergamotplant (Monarda). De kleine witte tot heel lichtroze lipbloemen staan in kransen rond een groen hart en verschijnen van juli tot in september. Uit het midden van de bloeiwijze groeit de vierkante bloemstengel omhoog en vormt weer een nieuwe krans. De bloemen bevatten veel nectar en zijn daarom erg geliefd bij vlinders en bijen. De bergmunt vormt dichte pollen die de bodem goed bedekken, maar maakt geen uitlopers. De plant heeft een mooi wintersilhouet, de zaden blijven zelfs tot het voorjaar decoratief. In Noord-Amerika zijn verschillende soorten van bergmunt te vinden. Pycnanthemum muticum is de grootbladige bergmunt en komt voor langs bosranden, in weiden en op de prairies van onder andere Texas, Virginia en Ohio. Niet in de bergen, in tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden!
Geurig blad Het blad van Pycnanthemum muticum heeft een zilverige gloed en geurt sterk naar pepermunt. U kunt het blad van deze bergmunt vers of gedroogd gebruiken om thee te maken. Meng bladeren door gewone zwarte thee of maak een mengsel met pepermunt en bijvoorbeeld anijszaadjes. Het blad bevat een stof die muggen afschrikt; wrijf ermee over uw huid en de muggen houden afstand.
60 Bloemen & Planten
Andere soorten van de bergmunt zijn Pycnanthemum flexuosum (ranke bergmunt), P. pilosum (harige bergmunt) en P. virginicum (Virginia-bergmunt). Voor de tuin zijn vooral de grootbladige bergmunt en de harige bergmunt interessant. Het blad is opvallend grijsgroen behaard. De behaarde bladeren beschermen de plant tegen fel zonlicht en uitdrogende wind. Zo kan deze plant zich goed beschermen tegen sterke klimaatschommelingen. Alle prairieplanten hebben zich overigens goed aangepast aan de vaak lange en koude winters en droge en hete zomers op de prairie van NoordAmerika. Ze gaan met hun wortels flink de diepte in en kunnen daardoor goed overleven. Deze eigenschap maakt ze ook ideaal om in Europese tuinen toe te passen. Prairiebranden door blikseminslag overleven de planten dankzij hun lange wortelgestel ook met gemak.
Het grijsgroene blad van Pycnanthemum muticum dient als buffer in deze vrolijke kleurencombinatie met Achillea, Monarda, Helianthus occidentalis en Liatris spicata.
Prairieborder met Pycnanthemum muticum in combinatie met Monarda, Echinacea, Phlox en Solidago.
‘U kunt het blad van deze bergmunt vers of gedroogd voor de thee gebruiken’ In de prairietuin bij Lianne’s Siergrassen zijn Pycnanthemum pilosum (vooraan) en P. muticum (rechts) gecombineerd met Echinacea purpurea en Solidago rigida.
Bergmunt combineren Bergmunt is een prima begeleider in prairiebeplantingen en in de border. Ook in natuurlijke tuinen is hij op zijn plek, en in de vlindertuin mag deze nectarplant zeker niet ontbreken. Pycnanthemum muticum is zelfs voor het bekende ‘High Line’- project (www.thehighline.org) in New York gebruikt; het beplantingsplan hiervoor is ontworpen door Piet Oudolf. Ook in een ruime pot zal bergmunt prima groeien. De kleine witte bloemen passen prima bij alle andere bloemkleuren. Het grijsgroene blad heeft vooral veel sierwaarde als de
Grootbladige bergmunt, Pycnanthemum muticum, stelt weinig eisen aan zijn groeiplaats, volle zon of halfschaduw is prima. Hij kan goed tegen droogte, maar op een erg zonnige plek moet de bodem voldoende vochtig zijn. Goed gedraineerde grond verdient de voorkeur. Bloei van juli tot in september, de hoogte (en breedte) is ongeveer 50-75 cm.
bergmunt in wat grotere groepen wordt aangeplant. Het neutrale grijsgroen vormt dan een fraaie achtergrond voor rijke bloeiers als rode zonnehoed (Echinacea), prachtschaarde (Liatris), bergamotplant (Monarda), duizendblad (Achillea), glidkruid (Scutellaria), vlambloem (Phlox) en guldenroede (Solidago). De kleine blaadjes vormen een interessant contrast met siergrassen als vingergras (Panicum virgatum) en baardgras (Andropogon gerardii). Plant voor kleur in het voorjaar enkele sieruien tussen de pollen bergmunt.
maart 2011
maart 2011
Met medewerking van Lianne Pot, specialiste in siergrassen en prairietuinen. Lianne’s Siergrassen met kijktuin, prairietuin en verkoop van siergrassen en prairieplanten is open van 21 maart tot 1 november op donderdag, vrijdag en zaterdag van 9-17 uur. Meer informatie op www.siergras.nl en www.prairietuin.nl
Bloemen & Planten
61