NEST september 2016

INGEKLEURDE TROEVEN Lysimachia ‘Firecracker’ en Sedum ‘Matrona’ trekken gele en paarse kleursporen door de prairiebeplanting.

Welkom op de

Nederlandse

prairie De aanblik van de Noord-Amerikaanse prairie inspireerde Lianne Pots tuinvisie.

Deze siergrassenspecialiste werd een grote fan van prairietuinen. In haar immense achtertuin in Groningen verdwijn je tussen de oneindige kleurencombinaties.

Tekst Marc Verachtert × Foto’s Robert Mabic

2 ne st

ne st 3

Stipa gigantea groeit in grasfonteinen.

De trotse bloemaren van Liatris spicata.

Tuinkalender • Maart-mei: voorjaarsbloei van botanische tulpjes, camassia, sieruien, Japans bloedgras, Imperata cylindrica ‘Red Baron’ (rechts) gaat in rood weerwerk tegen Persicaria ‘JS Caliente’ (links), sedum (midden onder) en Geranium magnificum (linksonder).

A

lles begon met haar passie voor grassen. Lianne Pot: „Als kind stapte ik op weg naar school geregeld van de fiets om te

kijken naar de schoonheid en de beweging van het riet.” Toen Lianne in 1994 de stad voor het platteland inruilde, de klei achter zich liet en vruchtbare zandleem in de plaats kreeg, kleurde haar toekomst groen. Binnen tuinkamers van beukenhagen vulde ze borders met een verscheidenheid aan grassen en vaste planten als aster, thalictrum, stachys en vernonia, en creëerde ze zelfs een grassenlaantje.

Zo goed als gelijktijdig opende Lianne haar tuin voor bezoekers, en begon ze

grassentuinen te ontwerpen voor andere tuinliefhebbers en siergrassen te verkopen. „Ik ontdekte steeds meer soorten. Maar grassen leer je pas écht kennen als je ze zelf combineert en verzorgt, dus volgde een pure grassentuin.”

4 ne st

LUIE TUIN Nu groeien in Liannes tuin 350 prachtige grassen, die ook dienen als studieobject. De verzameling is zo waardevol dat de Koninklijke Vereniging voor Boskoopse Culturen, dat is de Nederlandse telersfederatie, ze sinds 2005 erkent als plantencollectie die het Nederlandse (tuin)plantenassortiment in stand houdt. Het is de enige grassencollectie in Nederland. „Mijn reizen naar Hermannshof in het Duitse Weinheim en andere boeiende plantentuinen leerden me dat er meer mogelijk was met grassen. Zo ontstond mijn tweede passie: prairietuinen.”

Noord-Amerika lokte voor een kennismaking. In 2008 reisde Lianne Pot er voor het eerst naartoe. Ze trok doorheen de Lowlands van Kansas, waar je de klimaat- en groeiomstandigheden kunt vergelijken met die in Nederland en België. Wekenlang bewoog ze zich tussen het gras, bijgekleurd door oer- >

geum en pulsatilla • Mei-juni: bijzondere groeneffecten van

Prachtige prairiebloeiers (juli-september)

nieuwe bladeren en bloei van tradescantia en thermopsis • Juli-september: de meerderheid van de planten staat in bloei

• Liatris, bv. Liatris pycnostachya

• September-oktober: de grassen tonen

(lampenpoetser): bladhoogte

zich op hun best

40 cm, bloeihoogte 80 cm. Op gras lijkend blad, aarvormige paarse bloemen.

• Echinacea (zonnehoed): bladhoogte 40 cm, bloeihoogte 80 cm. Meestal roze, ook wit. Bij

• November-januari: spectaculaire Imperata cylindrica ‘Red Baron’ trekt rode strepen tussen Scabiosa ochroleuca ‘Moon Dance’.

wintereffecten met grote verscheidenheid aan structuren • Februari: verwijderen van alle afgestorven blad en bloemstengels

Echinacea pallida plooien de bloemblaadjes zich omlaag.

• Ratibida pinnata: bladhoogte

Sedum in verschillende tinten: links ‘Herbstfreude’, rechts ‘Matrona’.

125 cm, bloeihoogte 160 cm.

Gele bloemen op vertakte stengels, grijsgroene bloemkegel, de heldergele lintbloempjes plooien zich omlaag.

• Monarda, vnl. Monarda fistulosa (bergamot): bladhoogte 50 cm, bloeihoogte 80 cm. Violette bloempjes in kransvorm, sterk geurend.

Eenjarige Rudbeckia mag overal de kop opsteken.

Sterke siergrassen

Paarstinten van sedum tegen een achtergrond van pijpenstrootje, Molinia caerulea ‘Heidebraut’.

• Andropogon gerardii: 150 cm, bloei augustus-september.

Grasegeltjes of Luzula pilosa ‘Igel’.

Stengels met een paarse schijn. ’s Zomers blauwgrijze bladeren, in de herfst roodbruine.

• Bouteloua gracilis (muskietengras, ook Chondrosum gracile):

Sierlijk plataargras, Chasmanthium latifolium.

Verbena bonariensis vervangt de uitgebloeide echinacea.

40 cm, bloei juli-september.

Rudbeckia-soortjes spelen verstoppertje achter onder meer zwenkgras (Festuca mairei) en diamantgras (Calamagrostis brachytricha).

Smalle blauwgroene, overhangende bladeren, purperbruin in de herfst.

Rechtafstaande bruine aartjes.

• Panicum virgatum (vingergras): 100 cm, bloei juli-september.

>

Staat sterk rechtop. Blauw- tot

vormen van bloemen die in onze tui-

paarsgroene stengels.

nen een belangrijke plaats innemen:

Heldergroene bladeren gevolgd

echinacea, monarda, silphium en heli-

door herfstkleur. Overhangende

anthus. „Soms stonden ze in velden bij

bronzen bloeipluimen.

elkaar, soms als enkeling tussen de grassen.”

• Sporobolus heterolepis

Lianne raakte nog meer overtuigd

(parelgras/prairiedropzaad):

van de troeven die deze plantgemeen-

80 cm, bloei juli-september. Dun

schappen bij ons kunnen hebben. „Ze

heldergroen blad dat eerst omhoog groeit en dan overhangt.

Oranje herfstkleur. Heeft op warme dagen een zoete geur.

Luzula pilosa ‘Igel’, Sesleria autumnalis en Calamagrostis brachytricha markeren de prairierand.

zijn al vroeg in het voorjaar een en al kleur en vorm, aantrekkelijk voor bijen en vlinders, en sterk tegen onkruid en droogte. Goed ontworpen en aangeleg-

De ideale plek

de prairietuinen vragen amper onder-

Volle zon, een goede bodem-

houd. In het voorjaar verwijder je alle

structuur en drainering zijn

dood blad en wied je ingezaaide, snel

belangrijk voor prairieplanten. Een

uitzaaiende onkruiden. Maar dat is het

zuurgraad van 5,5 tot 7 pH is ideaal.

ongeveer. Zelfs schoffelen of hakken

Planten uit de hooggrasprairie zijn

hoeft niet, net zomin als meststoffen en

zeer geschikt voor vruchtbare,

pesticides. Alle planten zijn ook langle-

vochthoudende grond (dus klei of

vend en hoeven niet verplant te wor-

leem). Planten uit de laaggrasprairie

den. Ze geven gemakkelijk tien tot vijf-

doen het goed op armere gronden.

tien jaar het beste van zichzelf.”

6 ne st

GESCHIKT VOOR ELKE PLEK Vandaag toont de 3500 m² grote prairietuin van Lianne zich zoals ze hem bedacht. Hij heeft een link met het open landschap, je kunt volop tussen de planten doorwandelen, en je kunt ook uitkijken over het geheel.

Negentien verschillende plantencombinaties en -sferen bracht ze bij elkaar, bijgekleurd met vaste planten. „De echte prairie bestaat voor negentig procent uit gras, en dat biedt niet genoeg sfeer naar ons tuingevoel”, zegt Lianne.

Met een plannetje in de hand ontdek je entiteiten in het grote geheel. Je vindt er inspiratie voor kleine tuinen, voor grootschalig groen, voor een enkele kleur of een mix van kleuren, voor laag en hoog, voor middelgras- en hooggrasprairie... Voor enkele deelzones klopte Lianne aan bij collega’s Michael King, Patricia Stols en Jan Spruyt. Ze zijn even begeesterd door prairietuinen als zij. Hun

medewerking accentueert de waarde van haar tuin en maakt hem tot dé referentie in België en Nederland.

Dat prairietuinen een grote toekomst wacht, daar is Lianne van overtuigd. Ze baseert zich daarvoor op de reacties van haar bezoekers, maar ook op haar ervaringen met de projecten waar ze beplantingsplannen voor tekende. „Een prairietuin kan overal. Zelfs op een oppervlakte van 2,5 bij 4 meter. Ook als stroken of drifts in een gazon of bloemenweide. En natuurlijk ook als een groter aaneengesloten geheel, zoals hier.” 

INFO: Open Dagen op 24 en 25/09, Jan Gosseswijk 31, 9367 De Wilp. Op 24/09: markt en lezing van Coen Jansen over baptisia en echinacea. Op 25/09: miniworkshop ‘Toepassing van siergrassen in de tuin’ door Lianne Pot. www.siergras.nl en www.prairietuin.nl

ne st 7