نشریه داخلی شرکت صنایع یکتا تهویه اروند
شماره چهل و دوم -دیماه 1390
نشریه اروند
شماره استاندارد بینالمللی 1684 - 4270 :
صاحب امتیاز :شرکت صنایع یکتا تهویه اروند مدیر مسئول :مهندس منوچهر شجاعی سردبیر :مهندس حسن بهرامی
در این شماره میخوانید : تازههای تهویه 2........................................................... کنترل سیستمهای سرمایش تبخیری 4..................................... روابط تهویه مطبوع 7....................................................... سوخت برای گرمایش 8....................................................
آدرس پستی کارخانه و واحد فروش : کرج ،نسیمش��هر ،سهراه آدران ،انتهای خیابان تلفن کارخانه 56585657 - 8 : ی سعد 56584998 ، 56584717 56584198 فکس تدارکات : تلفنهای مستقیم واحد فروش : )021( 56585899 ، 56586036 56584983 - 7 )021( 88739880 - 2 )021( 88802677 - 8 ، 88504770 - 4 فکس )021( 88766794 - 56585079 : www.arvandcorp.com info@arvandcorp.com sales@arvandcorp.com
لوله پالستیکی 12.....................................................PEX سیستمهای برقی و موتورها 15............................................ سیستمهای تراکمی19..................................................... فضاهای تمیز 22........................................................... روشهای کنترل رطوبت23................................................ فنها و دمندهها28........................................................ مزایا و معایب سیستمهای تمامهوا 33.................................... سیستمهای مجرای عبور هوا 34...........................................
عالقهمندان جهت دریافت رایگان این نش��ریه و ارس��ال آثار خود میتوانند با واحد روابط عمومی شرکت یکتا تهویه اروند یا از طریق صندوق پستی 37685 - 113اقدام نمایند. کلیهی مسئولیت حقوقی و معنوی مقاالت چاپ شده در نشریهی اروند با نشر یزدا میباشد.
ARVAND Internal Magazine Managing Director : M. Shojaei Editor in chief : H. Bahrami
استفاده از مطالب و تصاویر نشریه اروند با ذکر منبع بالمانع است. عالقهمن��دان به درج مطلب در این نش��ریه میتوانند آث��ار خود را به نشانی نشریه اروند ارسال نمایند. اروند در رد ،قبول یا اصالح و ویرایش مقاالت آزاد است. مقاالت ارسالی عودت داده نخواهد شد.
صفحه - 2شماره 42
تازههای تهویه
نمونهه��ای محاس��باتی مربوطه اس��ت.
مقامات نظامی ارتش آمریکا دیدار کردند.
طراح��ی کت��اب راهنمای کارب��ر 189.1
آمریکا در سیاستهای نظامی خود رویکرد
جهت تش��ریح تطابقات و ارجاعاتی که به
تازهای را در طراحی و س��اخت پروژههای
منابع و وبس��ایتهای کاربردی ش��ده،
نظامی و بازس��ازیهای عمده اتخاذ کرده
صورت پذیرفته است.
اس��ت که مبتن��ی ب��ر آن الزم اس��ت از
اس�تاندارد 2010-55در دس�ت بازبینی
گزارشه��ا حاک��ی از آن اس��ت ک��ه
انجم��ن ASHRAEنس��خه س��وم کتاب راهنمای ASHRAE GreenGuid خ��ود ب��ا موض��وع طراح��ی ،س��اخت و عملکرد س��اختمانهای پایدار ،را با ارائه اطالع��ات جدی��دی پیرام��ون راهکارهای ی پایدار؛ چگونگی برنامهریزی برای ان��رژ ارتباط ای��ن موضوعات ب��ا پراکندگی گاز کرب��ن و تاثیر آن بر طراحی س��اختمان؛ تصمیمگیریهای عملیاتی؛ مدلس��ازی اطالعات س��اختمان ()BIM؛ روشهای سبز کردن ساختمانهای قدیمی و ارتقای اس��تانداردهای جدید منتش��ر س��اخت. در ای��ن نس��خه نکتههای س��بزی نیز در یک فرمت فش��رده در خصوص روشها، فرآیندها ،اقدامات یا سیس��تمهای خاص
مالحظ��ات جدیدی در خصوص س��رعت هوا ،تحلیل و مستندسازی در استاندارد تازه انتش��ار یافت��ه ،ANSI/ASHRAE
مالحظات و راهنماییهای این استاندارد پیروی ش��ود .این مالحظات بازده انرژی، اندازهگی��ری ،مدیریت آب و مصرف آب در داخل و خارج از ساختمان را مد نظر قرار میدهد.
برگزاری همایش ISHVAC2011
با موضوع ش��رایط گرمای��ی محیط برای
هفتمی��ن همای��ش بینالملل��ی
سکنه س��اختمان ،گنجانده خواهد شود.
گرمایش ،تهویه و تهویه مطبوع موس��وم
قرار است در استاندارد مزبور جهت بهبود
ب��ه ISHVAC2011در ماه نوامبر 2011
شرایط گرمایی ،نوآوریهایی چون استفاده
در ش��هر ش��انگهای چین برگ��زار خواهد
از ه��وا در س��رعت باال نیز افزوده ش��ود.
ش��د .در این کنفران��س موضوعاتی چون
مضاف ب��ر اینکه اصالحات دیگری نیز در
س��اختمانهای پای��دار ،کیفی��ت هوای
زمین��ه تحلیل و مستندس��ازیها صورت
داخ��ل ،HVAC&R ،مدلس��ازی و
خواهد پذیرفت .این در حالی است که به
شبیهسازی ،مدیریت اطالعات ساختمان
گفته اس��تیفن ترنر (،)Stephen Turner
و مص��رف انرژی قابل تجدید مورد بحث و
یک��ی از اعض��ای کمیته اس��تاندارد ،55
تبادل نظر قرار خواهد گرفت.
این اس��تاندارد کماکان بر تعریف ش��رایط گرمایش داخل��ی قابل قبول برای اکثریت س��کنه تمرک��ز دارد و راهکارهایی را برای
ساختمانها در مناطق دورافتاده فاقد ویژگیهای سبز
شیکاگو تریبون در مقالهای از اهمیت
گنجانده شده است.
تامین آسایش ارائه میدهد.
کتاب راهنمای کاربر 189.1 کت��اب راهنم��ای کارب��ر اس��تاندارد
اس�تاندارد 189.1بخش�ی از سیاستهای نظامی
2009-189.1با موضوع طراحی عملکرد
چندی پی��ش رهبران ASHRAEدر
)VanGeemانجم��ن ASHRAEآمده
ارتباط با یک طرح پایدار جدید و توس��عه
اس��ت :س��اختمانهایی که با مدنظر قرار
سیاس��تی بر پای��ه مالحظات اس��تاندارد
گرفته شدن مساله هزینه کمتر در مناطق
ش��د .این کتاب توضیحات��ی در خصوص
-ASHRAE/USGBC/IES
دورافت��اده س��اخته میش��وند ،ق��ادر به
،2009با موضوع طراحی ساختمانهای
برخ��ورداری از ویژگیهای س��بز نخواهند
مالحظات این اس��تاندارد و نمونههایی از
س��بز ب��ا عملک��رد ب��اال ب��ه اس��تثنای
بود .وانگیم در ادامه میافزاید« :این مساله
کارب��رد آن را ارائه میده��د و دربرگیرنده
س��اختمانهای مس��کونی کمارتف��اع ،با
مالحظات استاندارد 189.1که بر اساس
ANSI/ASHRAE/USGBC/IES باال در س��اختمانهای س��بز به استثنای ساختمانهای مسکونی کمارتفاع ،منتشر
189.1
موقعیت سایتهای س��اختمانی پایدار بر میزان س��بز بودن آنها خبر میدهد .در ای��ن مقاله به نقل از مارتا وانگیم (Marth
چیلــر جذبــی گازســوز
صفحه - 3شماره 42
آن ساختمانها باید در مناطق توسعهیافته ساخته شوند را نقض میکند».
بحث و گفتوگو برای دس�تیابی به بازده 50درصدی انرژی بخ��ش برنامهری��زی فناوریه��ای ساختمانی وزارت نیروی آمریکا (،)DOE یک س��مینار اینترنتی رای��گان با موضوع روشه��ای کاهش 50درص��دی مصرف انرژی در س��اختمانهای تج��اری برگزار کرد .در همین راس��تا نیز DOEو برخی از آزمایش��گاههای ملی آن اقدام به انتشار گزارشهایی در خصوص بررسی روشهای کاه��ش مصرف انرژی در بیمارس��تانها، رستورانها و ساختمانهای اداری بزرگ تا سقف 50درصد کردند و برگزارکنندگان این سمینار به بررسی دستاوردهای حائز اهمیت این گزارشه��ا پرداختند .در این س��مینار راهنماه��ای طراحی پیش��رفته
چالشبرانگیز کاربریه��ای خرد را مرتفع خواهد ساخت. فیلیپه دلپچ ،رییس شرکت Carrier
برای س��رمایش پایدار در دمای پیرامونی
باال و متوس��ط فروش��گاهها طراحی شده
است.
،EMEAدر همین راستا اذعان داشت:
سیس�تمهای گرمایش�ی پیش�رفته برای
روزاف��زون آگاهیه��ای ف��ردی از اهمیت
شرکت Carrierیک سیستم گرمایشی
«در دنی��ای امروز کماکان ش��اهد رش��د
خردهفروشان
انرژی مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
محی��ط زیس��ت هس��تیم که ای��ن روند
پردهبرداری ش�رکت Carrierاز محصوالت HVAC
میتواند نقش بسزایی در رونق نمایشگاهها
نوآوران��ه و پای��دار ب��رای خردهفروش��ان
و استقبال از محصوالت و خدمات جدید
م��واد غذای��ی وارد بازار ک��رد .واحدهای
داشته باش��د .اس��تراتژی Carrierبرای
CO₂OLheatبا ب��ازده باال قادر خواهند
ب��ود به ط��ور کل��ی نیاز به س��وختهای
ش��رکت
،Carrier
پیش��رو
در
فناوریهای گرمایش ،س��رمایش و تهویه مطبوع ،با حضور در EuroShop 2011از دامنه گستردهای از محصوالت و خدمات جدید خ��ود پردهبرداری کرد Carrier .در یک جای��گاه 1800متر مربع��ی تازهترین
سال 2011نیز تشریح راهکارهایی واقعی، طبیعی و هوش��مندانه برای سیستمهای سرمایشی خواهد بود».
سیس�تم
HybridCO₂OL
ب�رای
فسیلی در تولید انرژی الزم برای گرمایش
را برطرف کنند.
راهکارهایی در زمینه HVAC Carrierنمونهای از محصوالت خود
س�رمایش پایدار در دماهای پیرامونی باال
با بازده ان��رژی باال که تامینگر آس��ایش
در این نمایشگاه کریر محصول جدیدی
اس��ت ،را در این نمایش��گاه عرضه کرد.با
سیس��تمهای بازیابی گرما و ضمانتها و
یک راهکار تلفیقی است و از R134aبرای
خدمات پس از فروش برای خردهفروشان
کاربرد در دماهای متوس��ط و CO₂برای
خردهفروشی ،محصوالت Carrierبا هدف
مواد غذایی .در این نمایش��گاه راهکارهای
دماهای پایین اس��تفاده میشود .فناوری
این شرکت در زمینه HVACنیز نیازهای
HybridCO₂OLب��ه عن��وان یک راهکار
آسایش مش��تریان را در سطح قابلقبولی
دس��تاوردهای خود در عرص��ه راهکارهای تبرید را عرضه کرد :راهکارهایی در خصوص انتش��ار گازه��ای CO2و هیدروکرب��ن،
چیلــر جذبــی گازســوز
و متوسط ب��ا ن��ام HybridCO₂OLعرضه کرد که
مشتریان در فروش��گاههای خردهفروشی
توجه به میزان تردد باال در فروش��گاههای مدیریت بازده گرمایش ،سرمایش و تهویه،
حفظ خواهند کرد.
صفحه - 4شماره 42
فنآوری
کنترل سیستمهای سرمایش تبخیری منبعEvaporative cooling design guidelines manual : برگردان :واحد ترجمه نشر یزدا
دمپرهای اطمینان
مدار کنترل هوای تخلیه ،بخش مهمی از سیستمهای سرمایش
تبخیری با طراحی صحیح به ش��مار میرود و با مدار سیس��تمهای سرمایش تبخیری مرتبط است .به منظور فعال نمودن هر قسمتی که فن سیستم تبخیری روشن است ،دمپرهای اطمینان موتوری و یا فنهای تخلیه برای گردش بهتر جریان هوا باید به یکدیگر مرتبط باشند.
کلیدهای پمپ و سرعت فن
س��ادهترین و موثرترین ش��یوه حفظ و صرفهجوی��ی در انرژی،
خاموش کردن وس��ایل الکتریکی در زمانی است ،که مورد استفاده قرار نمیگیرند .کنترل بخشهای گوناگون سیس��تمهای تبخیری، بزرگترین عامل موثر در مصرف سالیانه انرژی است .استفادهکنندگان از چنین سیس��تمهایی میتوانند در هنگام ترک اتاق فن سیس��تم را خاموش کرده ،یا از فن در س��رعت باال یا پایین اس��تفاده کنند. سرعت باال در فن موجب مصرف بیشتر آب و انرژی میشود اما ،تاثیر سرمایش��ی بیشتری را نیز به همراه دارد .پمپ آب سیستم تبخیری از موتورهایی با توان اس��ب بخار استفاده میکند اما این توان ،تاثیر چش��مگیری در مصرف انرژی برای قطع چرخش موتور و کنترل دما
رساندن اتالف ،برای ساکنان تشریح شود. یک��ی از روشه��ای دقیق ام��ا پرهزین��ه در کنترل ف��ن برای سیستمهای بزرگتر ،استفاده از فن با حجم متغیر است .روشهای متفاوتی از قبی��ل دمپرهای تیغهای یا حلزونی ،پرههای ش��یبدار متغی��ر فن و محرکهای فرکانس متغیر ب��رای کنترل حجم به کار گرفته میشوند .از میان موارد ذکر شده ،محرک فرکانسهای متغیر ( ،)VFDموثرترین انرژی برای موتور فنهایی با بیش از 3اسب بخار محس��وب میش��وند .همچنین از محرک فرکانس متغیر به منظور کنت��رل دقیق هوای تخلیه و حفظ فش��ار س��اختمان در فن هوای تخلیه استفاده میشود .هزینه یک VFDبا هزینه دمپرهای اطمینان موتوری قدیمی قابل مقایس��ه است و همچنین VFDمیتواند نیاز به راهانداز موتور را رفع نماید .این روش ،قابل اطمینان اس��ت و به نگهداری کمتری نی��از دارد .محرک فرکانسهای متغیر معموال به سیستم کامپیوتری مدیریت انرژی در ساختمانها متصل است ،به طوری که تمام کنترلها به طور اتوماتیک انجام میش��ود .سیستم کامپیوتری بار را احساس کرده و سرعت فن را برای افزایش آسایش و به حداقل رساندن مصرف انرژی ،تغییر میدهد.
کنترل انباشتگی و تجمع امالح
ندارد .در حقیقت بیش��تر تولیدگنندگان پیشنهاد میکنند که پمپ
کنترل انباشته ش��دن امالح در آب داخل تشتک سیستمهای
آب سیستم تبخیری جهت به حداقل رساندن رسوبات معدنی بر روی
تبخیری ،از نظر افزایش دوام بس��تر تبخیری و حفظ بیشترین تاثیر
بستر ،چرخش نداشته باشد.
تبخی��ر ،حائز اهمیت اس��ت .برخی از سیس��تمها بدون سیس��تم
یکی دیگر از رایجترین شیوههای کنترل فن و فن تخلیه ،استفاده
زیرآبکش��ی و رقیقس��ازی نصب میشوند .دس��تگاههایی که فاقد
از تایمر (زمانسنج) است .این زمانسنجهای مکانیکی یا الکترونیکی
چنین سیستمهایی باش��ند ،با اثرکمتر تبخیر ،دوام کوتاهتر و افت
میتوانند فقط با استفاده از فن در مواقع کامال ضروری ،تا حد قابل
فشار شدیدتر در بستر که موجب کاهش جریان هوا میشود ،مواجه
توجهی مصرف انرژی فن را کاهش دهند .الزم اس��ت که چگونگی
خواهند شد.
استفاده صحیح از زمانسنجها به منظور حفظ آسایش و به حداقل
هنگامی که آب تبخیر میش��ود ،فقط آب خالص آزاد و منتشر چیلــر جذبــی گازســوز
صفحه - 5شماره 42
میگردد .مواد آلوده و مضر ش��یمیایی در داخل تشتک و روی بستر
را نزدیک به خط حفظ نمایید به طوری که بین تش��کیل رس��وب و
بهجا میمانند .سرانجام ،آب بسیار آلوده میشود به طوری که برای
انحالل آن در نوسان باشد.
بستر و لولههای آببر زیانبخش میگردد .تمیز نمودن و شستشوی
شیوههای کنترل رسوبات
بسترها با جریان تند آب ،دوام آنها را افزایش میدهد. رسوبات معدنی متداول:
سیستمهای قدیمیتر غالبا از روش زیرآبکشی متناوب و تعویض
تدریجی آب استفاده میکنند .این روش معموال شامل انشعاباتی در
● ●کربنات کلسیم
خط تخلیه پمپ به س��مت بسترهای خنککننده است .استفاده از
● ●سولفات کلسیم
این روش در کنترل تجمع رسوبات بسیار موثر است اما ،بیش از حد
● ●فسفات کلسیم
الزم موجب تخلیه آب میشود .از آنجا که این شیوه به کمک محلول
● ●اکسید آهن
رقیقس��ازی انجام میش��ود ،نمیتواند به طور کامل تمامی ذرات
● ●سیلیکا (اکسید سیلیسیوم) در اکثر سیستمها ،کربنات کلسیم و اکسید سیلیسیوم بدترین نوع رسوبات به شمار میروند .اما در این میان برطرف نمودن اکسید سیلیسیوم سادهتر است در صورتی که غلظت آن کمتر از 150قسمت در میلیون ( )PPMباش��د .رسوبات کربنات کلسیم تا حد زیادی به خاصی��ت قلیایی آن ( )PHبس��تگی دارد .قابلی��ت انحالل کربنات کلسیم را میتوان با مقایسه منحنی غلظت و خاصیت قلیایی آن ،به روشی ساده تشریح کرد. در تصویر ( ،)1نمودار مرجع کیفیت آب ،توجه کنید که آب ثابت با یک خط باریک نمایش داده ش��ده اس��ت .کیفیت آب در سمت راست خط ،تشکیل رسوب میدهد .آبی که در قسمت چپ خط قرار میگیرد ،نشاندهنده رسوبات انحاللی یا خورنده است .حفظ تعادل و توازن آب دشوار است .در عوض سعی کنید که به طور معقول آب خاصیت قلیایی
و ناخالصیهای موجود در آب تش��تک را خال��ی کند .یک راه برای انجام این عمل ،استفاده از سیستم اتوماتیک تخلیه تشتک است که میتواند به منظور تخلیه و خاموش شدن فن ،با فن یکپارچه باشد و به وسیله یک زمانسنج کنترل شود. کنترل سیس��تمهای جدیدتر با استفاده از رسوبگیری تشتک و به منظور فعال نمودن پمپ آب در فواصل معین انجام میش��ود. یکی از سیس��تمهای تولیدی ،در هر شش ساعت کارکرد فن ،پمپ رسوبگیری تشتک را به مدت 6دقیقه به کار میاندازد تا کامال آب رس��وب گرفته را بیرون بریزد .کنترلگر پمپ میتواند به صورت یک زمانسنج مستقل نصب شده بر روی پمپ خنککننده ،یا همراه با کنترلگر ترموستاتی میکروپروسسوری باشد. ابزارهای غیرالکتریکی س��اده دیگری نیز ب��رای صرفهجویی در مصرف آب وجود دارند که در زمان خاموش بودن پمپ ،آب تشتک را به شدت تخلیه خواهند کرد .استفاده از این ابزارها در صورتی که پمپ سیستم تبخیری هرروزه فعال شود ،موجب صرفهجویی در آب میشود اما ،چنانچه پمپ برای کنترل دما به چرخش درآید ،باعث اتالف آب میشود. بهترین ایده برای به حداقل رس��اندن ات�لاف آب که با کدهای
آب رسوببندی
محلی مجاز شناخته میشود ،لولهکشی آب به مناطقی است که در
آب ثابت
حال اجرای عملیات محوطهسازی هستند. یکی از تولیدکنندگان بستر صلب ،روکشهایی را برای پوشاندن آب خورنده
لبههای برجسته بستر عرضه میکند که هدف از تولید آنها کاهش تجمع و انباش��تگی ذرات و رس��وبات اس��ت .محافظت از س��طح ورودی هوا در بسترهای سرمایش تبخیری ،امری بسیار مهم تلقی
سفتی ( شکنندگی ) کلسیم
تصویر ( :)1نمودار مرجع کیفیت آب
چیلــر جذبــی گازســوز
میش��ود .این سطح در معرض بدترین شرایط آب و هوای محیطی قرار میگیرد .به عالوه ،نیم اینچ ابتدایی س��ر بستر نسبت به سایر قس��متهای آن ،بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد .در این نیمه،
صفحه - 6شماره 42
کنترل رشد میکروارگانیزمها
خاصیت قلیایی آب و موجودات زیستی و آلی که در آب زندگی
میکنند ،موجب رشد میکروارگانیزمها در بستر میشوند که برای کنترل راحتتر ،پیشصافی ش��ده و زیر نور مستقیم خورشید قرار گرفتهاند .تولیدکنندگان بس��ترهای تبخیری توصیه میکنند که بس��ترها را هر 24س��اعت ،زیر تابش نور خورش��ید قرار دهید تا خش��ک ش��وند در حالی که فن برای کمک به رشد این جانداران ریز کار میکند .خش��ک کردن بسترها را میتوان در طی ساعاتی که خنککننده غیرفعال است ،به وسیله کنترلگرهای اتوماتیکی که برای این منظور برنامهریزی ش��دهاند ،انجام داد .توصیههای دیگر تولیدکنندگان در این زمینه شامل تمیز نمودن و گندزدایی هوا گرم و خش��ک اس��ت ،بیش��ترین میزان تبخیر در این قسمت روی میدهد و آثار غلظت آلودگیها و رس��وبات معدنی به حداکثر میرسد و همچنین ظرفیت ذرات و شنها شدید است. گس��ترش و بهبود روکشه��ای جدید MI-Tب��ر روی لبههای بستر ،به منظور نمایان ساختن نیازهای صنعت سرمایش تبخیری صورت گرفته است .این نیازها عبارتند از: ● ●قابلیت خیس شدن :روکشهای MI-Tجهت پاشش یکنواخت آب بر روی سطح بستر ،با استفاده از مواد خیسکننده خاصی فرمولبندی میش��وند .آب ،مانند الی��ه نازکی از فیلم بر روی سطح روکش پخش میشود. ● ●خشک شدن سریع :سطح روکش پس از قطع جریان آب ،سریعا خشک میشود .این امر در پیشگیری از رشد میکروارگانیزمها (جانوران میکروس��کوپی به ویژه خزه دریایی) که برای رشد به محیط مرطوب نیاز دارند ،مفید است. ● ●غی�ر متخلخل :س��طوح غیرمتخلخل مانع از آن میش��ود که رسوبات یا خزهها در بین الیهها گیر کنند .این رسوبات پس از خشک شدن تخریب میشوند. ● ●فنری و محکم :سطوح روکشها را میتوان مکررا تمیز نمود. ● ●ضد آب :تیغههای وروردی ممکن اس��ت حذف ش��وند .شاید وجود این تیغهها الزم باش��د اما با این وجود برای جلوگیری از رش��د خزههای دریایی در قسمتهایی از خنککننده که تحت نگهداری کمتری قرار میگیرد ،مفید واقع میشود. ● ●انتظار دوام بیش�تر :روکش مصنوعی MI-Tطول عمر و دوام
ماهیانه پمپ ،استفاده از رطوبتزداها در سیستمهای سرعت باال و قرار ندادن ورودی هوای س��رمایش تبخیری در نزدیکی خروجی برج خنککننده تبریدی است. عالوه بر موارد فوق ،میتوان برای کنترل رشد جانداران ریز، به آب داخل تش��تک مواد شیمیایی گوناگونی اضافه کرد .شرکت تولیدی Muntersپیش��نهادات زی��ر را ارائه میدهد« .اس��تفاده متن��اوب از م��واد ش��یمیایی مقابلهکنن��ده ب��ا میکروارگانیزمها توصیه نمیش��ود .این م��واد عالوه بر اینکه ذاتا مضر هس��تند، نمیتوانن��د بدون تمیز نمودن و شستش��وی مداوم سیس��تم ،از رش��د جانداران میکروسکوپی جلوگیری نمایند .پس از شستشو و تمیز کردن سیستم سرمایش تبخیری ،میتوان از مواد شیمیایی پیش��گیریکننده اس��تفاده نمود .م��واد ش��یمیایی کنترلکننده متفاوتی موجود اس��ت .بیش��تر این مواد حاوی یک یا ترکیبی از اجزا و عناصر فعال مش��خص اس��ت .برای آگاه��ی از ماهیت این ترکیبات ،برچسب روی آن را بخوانید .هرگز از ترکیبات شیمیایی که فاقد برچس��ب اجزای تشکیلدهنده اس��ت یا بر روی آن قید نشده که قابل اس��تفاده در سیستمهای تبخیری است ،استفاده نکنید .به خاطر داشته باشید که مواد شیمیایی عجیب و خاصی وجود ندارد« .در صورتی که از ترکیبات ش��یمیایی تایید نشدهای استفاده میکنید ،در واقع ضمانتنامه بسترها را باطل کردهاید. محص��والت دیگری نیز از قبی��ل آندهای روی وجود دارند که میتوانند از زنگزدگی بدنه فلزی و کاس��ه تشتک جلوگیری کرده و در عی��ن حال رش��د میکروارگانیزمها را کنترل نمایند .این نوع
بس��ترها را افزایش میدهد .رس��وبات معدنی سنگین و تمیز
سیس��تمها به تعویض دورهای احتیاج دارن��د و نباید با بدنههای
نمودن متناوب آنها عمر مفید بستر را کاهش میدهد.
فوالدی ساخته شوند.
44
PA RT 5
5.20 Ventilation of Mechanical Rooms with Refrigeration
PA RT 5 42 شماره- 7 صفحه
44 Equipment
A. ForVentilation a more detailed of ventilation requirements for mechanical rooms 5.20 of description Mechanical Rooms with Refrigeration with refrigeration equipment see ASHRAE Standard 15 and Part 9, Ventilation Rules Equipment of Thumb. B. Completely Rooms: A. For a moreEnclosed detailedEquipment description of ventilation requirements for mechanical rooms with refrigeration equipment see ASHRAE Standard 15 and Part 9, Ventilation Rules CFM = 100 × G 0.5 of Thumb. CFM = Exhaust Air Flow Rate Required (Cu.Ft./Minute) B. Equipment G Completely = Mass Enclosed of Refrigerant of Largest Rooms: System (Pounds)
روابط تهویه مطبوع
44
فنآوری
PA RT 5
C. Partially Equipment CFM = 100 Enclosed × G data and HVAC equations, rules of Rooms: thumb, 2008 :منبع 0.5
5.20 Ventilation of Mechanical Rooms with Refrigeration
Equipment یزدا :برگردان 0.5 CFM = واحد Exhaust Air Flow Rate Required (Cu.Ft./Minute) FAنشر = Gترجمه
=
G
Mass of Refrigerant of Largest System (Pounds)
A. For a more detailed description of ventilation requirements for mechanical rooms with refrigeration equipment see ASHRAE Standard 15 and Part 9, Ventilation Rules of Thumb.
FA = Ventilation Free Opening Area (Sq.Ft.) G = Mass of Refrigerant of Largest System (Pounds) C. Partially Enclosed :محصور Equipment Rooms: اتاقهای. C تجهیزات نیمه
B. Completely Enclosed Equipment Rooms:
CFM = 100 ×0.5 G 0.5
FA =G 5.21 Equations for Flat Oval Ductwork
CFM = G =
Exhaust Air Flow Rate Required (Cu.Ft./Minute)
محاس�به بارهای گرمایش�ی برای بندرگاههای1-19 راهروهای بس�یار بزرگ و مکانهای مشابه،بارگیری با آن
of Refrigerant of Largest System (Pounds) )sq.ft( برای تهویه بازشوها سطحArea (Sq.Ft.) FA =Mass Ventilation Free Opening C. Partially Enclosed Equipment حسب (برRooms: سیستم تبرید بزرگترینSystem جرم مبرد G = )پوند Mass of Refrigerant of Largest (Pounds) حجم فضایی که باید گرم ش��ود را بر حس��ب فوت مکعب پیدا.A FA = G 0.5 FA G
=
.کنید
Ventilation Free Opening Area (Sq.Ft.)
= Mass of Refrigerant of Largest System (Pounds) 5.21 Equations Flatهای Oval Ductwork مسطح بیضویforهوای کانال معادالت1-21
5.21 Equations for Flat Oval Ductwork
زمان قابل قبول برای گرم ش��دن آن مکان را بر حسب دقیقه.B .تعیین نمایید را بر زمان تقسیم نماییدA حجم به دس��ت آمده در قس��مت.C .) به دست میآیدCFM (بدین ترتیب مقدار فرض کنید- دماهای طراحی داخلی و خارجی را تعیین نمایید.D ،ب��ه دلیل آن ک��ه درها برای مدت زمانی طوالن��ی باز بودهاند .دمای فضای داخلی تا دمای طراحی خارجی افت کرده است از معادله گرمای محسوس با، جهت تعیین الزامات گرمایش��ی.E و دماهای طراحی داخلی و خارجی تعیینCFM اس��تفاده از
FS = MAJOR − MINOR FS = MAJOR −(πMINOR × MINOR2) (FS × MINOR) + 4 (π × MINOR2) A= 144 (FS × MINOR) +
4
MINOR) + (2 × FS) PA= =(π × 144 12 1.55 × (A)0.625 DEQ = (π(P)×0.25MINOR)
+ (2 × FS) P = 12
0.625 1.55 × (A) FS − MINOR DEQ==MAJOR 0.25 (P)
.شده استفاده نمایید
44 44 تهوی�ه اتاقه�ای تجهی�زات مکانیکی توس�ط1-20
5.20 Ventilation Ventilation of of Mechanical Mechanical Rooms with Refrigeration Refrigeration 5.20 Rooms with سرمایشی تجهیزات 5.20 Ventilation of Mechanical Rooms with Refrigeration Equipment Equipment های برای کس��ب اطالعات بیش��تر درباره الزام��ات تهوی ه اتاق.A Equipment
15 ،سرمایشی تجهیزات مکانیکی توس��ط تجهیزاتrequirements f A.استاندارد For a more detailed description of ventilation
A. For a more detailed description of ventilation requirements f
A. For moreمطبوع detailed of ventilation requirements with refrigeration equipment see ASHRAE Standard 15 مالحظه راaآمریکا تهویهdescription گرمایش و انجمن with refrigeration equipment see،س��رمایش ASHRAE Standard 15 and and Par Parf
with refrigeration equipment see ASHRAE Standard 15 and Par
of of Thumb. Thumb. .نمایید (π × MINOR2) of Thumb. MINOR) + 45 4 :محصور تجهیزات کامال اتاقهای.B B. Completely Completely Enclosed Enclosed Equipment Rooms: B. Equipment Rooms: A = 144 B. Completely Enclosed Equipment Rooms: حسب مسطح بر ابعاد دهانه FS = اینچ Flat Span Dimension (Inches) 0.5 CFM ×G G 0.5 )تر گ بزر (بعد اینچ حسب بر قطربزرگ طول CFM = = 100 100 × MAJOR = Major Axis Dimension [Inches (Larger Dimension)] (π × MINOR) + (2 × FS) CFM = 100 G 0.5نرخ جریان هوای خروجی P = (بعد کوچک کوچک بر حسب طول قطر مورد×نیاز MINOR = )تر Minor Axisاینچ Dimension [Inches (Smaller Dimension)] CFM 12 CFM = = Exhaust Exhaust Air Air Flow Flow Rate Rate Required Required (Cu.Ft./Minute) (Cu.Ft./Minute) سطح مقطع (فوت مساحت A = )مربع Cross-Sectional Area (Square Feet) CFM = Exhaust Air Flow Rate (Cu.Ft./Minute) G Massدرof ofمکعب Refrigerant of Required Largest System System (Pounds) )دقیقه (فوتof 0.625 G = Mass Refrigerant Largest (Pounds) 1.55=× (A) )خطی فوت در مربع (فوت جانبی مساحت یا محیط P Perimeter or Surface Area (Square Feet per Lineal Feet) G = Mass of Refrigerant of Largest System (Pounds) سرمایشی سیستم ترین گ بزر مبرد جرم DEQ = 0.25 (P) کانال مدورRound قطرDuct Diameter DEQ = معادل Equivalent C. Partially Partially Enclosed Equipment Rooms: Rooms: )پوند (بر حسبEquipment C. Enclosed Equations (FS ×
C. Partially Enclosed Equipment Rooms:
5.22 Pipe Expansion Equations A. L-Bends:
0.5 FA = =G G 0.5 FA FA = G 0.5 FA FA = = Ventilation Ventilation Free Free Opening Opening Area Area (Sq.Ft.) (Sq.Ft.) FA = Ventilation Free Opening Area System (Sq.Ft.)(Pounds) G = Mass Mass of of Refrigerant Refrigerant of of Largest Largest System (Pounds) G G = Mass of Refrigerant of Largest System (Pounds)
5.21 5.21 Equations Equations for for Flat Flat Oval Oval Ductwork Ductwork
صفحه - 8شماره 42
فنآوری
سوخت برای گرمایش منبعHVAC Pocket Reference : برگردان :واحد ترجمه نشر یزدا
مقایسه قیمت سوختها
برای مقایسه هزینه سوختهای مختلف بر یک مبنای یکسان،
از رابطههای زیر استفاده کنید .هزینهها براساس 100,000 Btuبرای هر سوخت درنظر گرفته شده است.
برق ()KWH قیمت هر
مثال: هر
گاز طبیعی
مقایس��ه یکبهیک هزینه سوخت توسط این محاسبات نقطه قیمت هر فوت مکعب
قیمت هر
فوت مکعب/
آغازی برای تحلیل بیشتر هزینهها میباشد .به منظور دستیابی باید کارایی ب��ه یک تصویر حقیقی از هزینههای واقعی س��وخت ، تجهیزات گرمایش��ی یا پمپ حرارتی به عالوه نیازهای گرمایشی
مثال:
یک س��اختمان خاص و موقعیت جغرافیایی آن ساختمان مورد بررسی قرار گیرد.
یادآوری میکنیم که گاز عموما برحسب ترم ( )100,000 Btuیا MCF (1000مترمکعب) خریداری میشود.
گاز مایع پروپان قیمت هر گالن
قیمت هر
هر گالن
مثال: هر
سوخت مایع شماره
2 قیمت هر گالن
قیمت هر
هر گالن
مثال: هر
ارزش حرارتی سوختهای نفتی ،گاز طبیعی ،پروپان و بوتان درجه یا نوع
واحد
Btu
نفت شماره
1
گالن
137,400
نفت شماره
2
گالن
139,600
نفت شماره
3
گالن
141,800
نفت شماره
4
گالن
145,100
نفت شماره
5
گالن
148,800
نفت شماره
6
گالن
152,400
گاز طبیعی
فوتمکعب
950-1150
پروپان
فوتمکعب
2550
بوتان
فوتمکعب
3200
چیلــر جذبــی گازســوز
صفحه - 9شماره 42
تخمین میانگین بازده تبدیل سوختها نوع سوخت
مقایسه پروپان و بوتان
نوع دستگاه
زغالسنگ قیری دستگاه گرمایشی مرکزی دستی روشنشو گازوئیل
گاز
بهرهوری سوخت
دستگاه گرمایشی مرکزی زغالسوز
60.0
دستگاه گرمایشی مرکزی پر بازده
89.0
دستگاه گرمایشی مرکزی معمولی
80.0
آبگرمکن
59.5
کوره گرمایشی مرکزی پر بازده
97.0
دیگ گرمایشی مرکزی معمولی
85.0 78.0
بخاری اتاقی (بدون دودکش)
99.0
بخاری اتاقی (دودکشدار)
65.0
آبگرمکن
62.0
بخاری برقی کوتاه
99.0
دستگاه گرمایشی مرکزی هوای گرم
97.0
سیستم گرمایشی مرکزی پمپ حرارتی
+200
پمپ حرارتی منبع زمین
ظرفیت گرمایی میانگین سوختهای متداول نوع سوخت نفت کوره (شماره )2 گاز طبیعی پروپان زغالسنگ برق چوب (خشک شده) نفت خردهچوب
تعداد Btu/unit
+300
آبگرمکن
چوب و خردهچوب
بوتان
45.0
کوره گرمایشی مرکزی حداقل بازده
برق
پروپان
خاصیت
97.0
شومینه
40.0-30.0
شومینه با پنکه
70.0-40.0
شومینه کاتالیستی
75.0-65.0
شومینه خردهچوب
90.0-85.0
خواص فیزیکی و شیمیایی پروپان
مشخصههای احتراق هیزمها نام
نوع
مشخصات احتراق
زبان گنجشک ،سفید چوب سخت
آتش خوب
راش
چوب سخت
آتش خوب
غان ،زرد
چوب سخت
آتش خوب
شاهبلوط
چوب سخت جرقهزدن زیادی (میتواند خطرناک باشد)
نقطه جوش در دمای =14.7psia
-44°F
صنوبر شرقی
چوب سخت
آتش خوب
وزن مخصوص بخار (هوا= )1در =60ºF
1.50
نارون ،سفید
چوب سخت
ج دا کر دن سخت اما عالی میسوزد
وزن مخصوص مایع (آب= )1در =60ºF
0.504
گردوی آمریکایی
چوب سخت
فشار بخار در =70ºF
127 psig
آتش آرام ،پایدار ،بهترین آتش چوب
شکر ،افرا
چوب سخت
آتش خوب
فشار بخار در =105ºF
210 psig
افرا ،سرخ
چوب سخت
آتش خوب
1تا 270
بلوط ،سرخ
چوب سخت
آتش آرام ،پایدار
اندک 0.1 ،تا 1٪
بلوط ،سفید
چوب سخت
آتش آرام ،پایدار
گاز بیرنگ و بیطعم در فشار و دمای عادی
کاج ،زرد
چوب نرم
آتش تند و داغ ،دود بیشتر از چوب سخت
کاج ،سفید
چوب نرم
آتش تند و داغ ،دود بیشتر از چوب سخت
نسبت انبساط (از مایع به گاز) در =14.7psia حاللیت در آب
رنگ و بو
*برای کمک به کشف نشت ،یک بودارکننده (معموال اتیل مرکاپتان) به پروپان اضافه میشود. متاس��فانه هیچ افزودنی بودارکنندهای 100درصد موثر نیس��ت .میزان بو ممکن اس��ت بر اثر عواملی نظیر واکنشهای شیمیایی با مواد درون سیستم یا نشت پروپان عبوری از میان برخی از انواع خاکها کاهش یابد .اگر به نظر میآید بوی پروپان ضعیفتر از حالت عادی است بالفاصله با توزیعکنندهی محلی پروپان تماس گرفته و از آنها بخواهید که سیستم را بررسی کنند.
گردو ،سیاه
چوب سخت آتش خوب ،اما پیدا کردنش سخت است
صفحه - 10شماره 42
ارزش حرارتی چوب با ٪12محتوی رطوبت
ب و هوایی مبنا و اندازه مخزن پروپان مورد نیاز شش منطقه آ برای تضمین ذخیره مناسبی از گاز در هر منطقه )(Courtesy National Propance Gas Association
س��اخت مخازن ذخیره پروپان اماکن مسکونی توسط ایالت و
باید حداقل مقررات محلی ص��ورت میگیرد .جنس ورق مخ��زن
کد محلی و سرویس پیشنهادشده را معیار طراحی ،ASMEالزامات برآورده نماید .اکثر مخازن با حداکثر دمای طراحی 125°Fو حداکثر
فشار طراحی 250psiaطراحی میشوند.
نام چوب
ارزش حرارتی
ارزش حرارتی معادل زغالسنگ
زبان گنجشک ،سفید
28.3
1.09
راش
31.1
1.20
غان ،زرد
30.4
1.17
شاهبلوط
20.7
0.80
صنوبر شرقی
19.4
0.75
نارون ،سفید
24.2
0.93
گردوی آمریکایی
35.3
1.36
افرا ،قهوهای
30.4
1.17
افرا ،سرخ
26.3
1.01
بلوط ،سرخ
30.4
1.17
بلوط ،سفید
32.5
1.25
کاج ،زرد
26.0
1.00
کاج ،سفید
18.1
0.70
*ارزشهای حرارتی معادل زغالسنگ بر پایه 1تن ( 2000پوند) زغالسنگ آنتراسیت با ارزش حرارتی 13,000 Btu/lbمیباشد.
مخازن تعویضشدنی نمونه تاسیسات سلف سرویس نمونه
پنجرهی کفی
تاسیسات گاری منبع نمونه با استفاده از مخازن کمتر
از 125گالن .ظرفیت آب ،فقط ،ICCسیستم ASME 5فوت فاصله را بهجای 3فوت الزام میکند.
خط
ح
د فا
صل
طح خ
بدون مقیاس
صل د فا
اختصارات
=Aحداقل فاصله 3فوت =Bحداقل فاصله 10فوت =Cحداقل فاصله 25فوت =Dحداقل فاصله 50فوت
مخازن رو زمینی
مخازن زیرزمینی حداقل تحمل 6-اینچ
یادداش�ت :ای�ن فاصل�ه میتواند تا 10فوت برای ی�ک مخزن با ظرفیت آب 1200گالنی یا کمتر کاهش یابد تا مخزن حداقل 25ف�وت از مخزن دیگر یا مخزنی که بیش از 125
گالن ظرفیت آب دارد فاصله داشته باشد.
فواصل پیشنهادی مخازن گاز مایع از سایر مخازن
صفحه - 11شماره 42
ارزش گرمای�ی چوب خشکش�ده در مع�رض هوا - (ادامه)
دماهای اشتعال زغال و چوب
وزن هر مغزه برحسب پوند
هر مغزه 17500000
125 130
نوع
دمای اشتعال
کاغذ
350°F
چوب
435°F
نوع
زغال
630°F
سپیدار لرزان
1900
زغال قیری کمتر فرار
765°F
صنوبر
2100
18000000
زغال قیری بیشتر فرار
870°F
زبان گنجشک
2900
22500000
160
زغال آنتراسیت
925°F
Tamarack
2500
24000000
170
افرای نرم
2500
24000000
170
غان زرد
3000
26000000
185
بلوط قرمز
3250
27000000
195
افرای سخت
3000
29000000
200
گردوی آمریکایی
3600
30500000
215
Courtesy Yukon/Eagle
ارزش گرمایی چوب خشکشده در معرض هوا
نوع
وزن هر مغزه برحسب پوند
هر مغزه
کاج سفید
1800
17000000
Btu
ارزش حرارتی معادل سوخت کوره شماره 2 (گالن) 120
Btu
ارزش حرارتی معادل سوخت کوره شماره 2 (گالن)
Courtesy Yukon/Eagle
صفحه - 12شماره 42
فنآوری
لوله پالستیکی PEX منبعPlumbing Pocket Reference : برگردان :واحد ترجمه نشر یزدا
لوله پلیاتیلن کراسلینک رابط متقاطع
اندازههایی باالتر از قطر 2اینچ را نیز تولید
موجود اس��ت .لوله کویلشده در محدوده
ی شده ( )PEXبدین دلیل اینگونه نامگذار
میکنند .میتوان اندازههای درخواستی نیز
طولهای مختلف ت��ا حداکثر 1000فوت
سفارش داد .نرخهای فشار تمامی اندازهها
موجود هستند.
فرایند ساخت بین ماکرو است که در حین مولکولهای پلیاتیلن ( )PEیک پل یا یک رابط تشکیل میشود .مولکول PEXرابط کند که در ایج��اد می متقاطع لول��های را کند و برابر تغییر شکل خزشی مقاومت می قابلیت دوام باالیی را تحت دمای بسیار باال خود بروز میدهد. و حمالت شیمیایی از لوله PEXبا نش��ان ASTM F 876/ F877/CTS-00 SDR9عالمتگ��ذاری میش��ود ،ک��ه بدینمعنی اس��ت که لوله ساختهشده بر طبق این مشخصات ،تحت بازرس��ی ،نمونهب��رداری ،و آزمای��ش قرار رود که الزامات گرفته اس��ت و انتظار م��ی ارد را برآورد مشخصش��ده در این اس��تاند نماید. توان��د تا دم��ای 200 لول��ه PEXمی درجه فارنهایت برای کاربردهای گرمایشی مورد اس��تفاده قرار گیرد .محدودیتهای دمایی همواره بر روی برگه مشخصات لوله یادآوری میش��وند .حداکثر دمای عملکرد برای این لوله 140درجه فارنهایت توصیه میگردد. لول��ه PEXاغلب در اندازههای 1/4تا 1این��چ ( CTSاندازه لوله مس��ی) موجود اس��ت ،اگرچ��ه برخ��ی س��ازندگان لوله،
هستند زیرا ضخامت جداره هریک یکسان از لولهها متناسب با اندازه آن لوله است.
لوله PEXبه همراه اتصاالت مکانیکی تواند توسط متصل میشود .این لوله نمی
لول��ه PEXدر اندازههای راس��ته 20
چس��ب حالل یا همجوشی حرارتی اتصال
پیچیدهش��ده (کویل)، فوت��ی یا به صورت
ارد تاییدشده یابد .دو مش��خصه اس��تاند
اتصاالت پرسی .1انتهای لولهی PEXرا به وسیله ابزار لول ه گشادکن تهیهشده توسط سازنده لوله PEX گشاد کنید. شدهی گش�اد .2اتصال برنجی را داخل س�ر لوله PEXکنید. .3با اس�تفاده از ابزار گشادکن ،غالف برنجی بکش�ید تا ارتباط محکمی را روی لوله PEX وجود آید. به
اتصاالت فشاری .1مهره قفلی را داخل لوله ُس�ر داده و حلقه فشاری را سر لوله بگذارید رد کنید .2لوله را داخل اتصال فشاری .3مهره را روی اتصال فشار محکم ببندید شد و .4پس از اینکه سیستم گرمایش روشن رآمد اتصاالت را داخل لوله آب داغ به گردش د آچارکشی و محکم کنید
اتصاالت لوله PEX
صفحه - 13شماره 42
برخی مشخصات عملکردی مهم که به
برای اتص��االت PEX ،ASTM F1807و ASSTM 1960Fهستند .اتصاالت پرسی
باید هنگام استفاده از لولههای پالستیکی
میشود
برآورد شده -فشار انفجاری کوتاه ● ●فشار
تغییر ش��کل قابل قبول سطح مقطع
● ●حداکثر خال اندازهگیری شده -اغلب
● ●محدوده دمایی -محدوده کامل مورد
عبارتند از: گیرند مورد مالحظه قرار
ارد ASTMN ( )Crimpingدر اس��تاند گستردهتر شدهاند ،بسیار 1807Fمشخص
اس��تفاد ق��رار میگیرن��د .اتصاالت مورد
مدت در دمای 75درجه فارنهایت
هستند.
اوقات برحسب اینچ یا میلیمتر جیوه
فش��اری قطر خارجی و داخلی نیز موجود
خواص لوله پلیاتیلن سخت واحدهای SI
که در یک اتمس��فر اس��تاندارد ،داده ● ●حداقل شعاع انحنا -مبتنی است بر لوله
نیاز دمای عملکر د محیط.
Vanex
مقادیر عادی
واحدهای انگلیسی
ویژگی
روش آزمون ASTM چگالی
شاخص ذوب 190°C/2.16kg مدول انعطاف استحکام کششی تسلیم ()2in/min ضریب انبساط حرارتی خطی در 68ºF طراحی هیدرواستاتیک براساس )23ºC( 73ºF در )180°F (28°C فقط نرمشدگی Vicat هدایت حرارتی *قبل از کراسلینک 73ºF
ابعاد لوله پلیاتیلن سخت Vanex حجم (گالن) هر 100فوت
وزن هر فوت قطر داخلی اسمی
ضخامت جداره
قطر خارجی
اندازه لوله
شماره قطعه
ادهشده بر اساس الزامات ASTMمیباشند .برای شماره واحد انگلیسی هستند .تلرانسها یا رواداریهای نشان د *اندازهها برحسب قطعات قرمز یا آبی ،یک حرف « »Rپس از حرف « »Xو برای لولهی قرمز یک حرف « »Bبرای لولهی آبی در شماره قطعه گذاشته میشود.
صفحه - 14شماره 42
افت فشار در لولههای پلیاتیلن سخت Vanex
اندازه.in ،
افت فشار در لولههای پلیاتیلن سخت ( Vanexادامه) اندازه.in ،
حداقل گسیختگی لوله PEXبرحسب ( psiطبق استاندارد )ASYM F 876/877 اندازه.in ،
حداقل شعاع خم برای لوله PEX غلط لوله در محل خم دو پهن میشود
درست
تغیی��رات در جهت ،را میتوان توس��ط خم نمودن لوله PEX
ایجاد کرد .حداقل ش��عاع خم 8برابر قطر خارجی لوله میباش��د. ی که لوله را خالف جهت وقتی که به صورت کویل پیچیده هنگام
بود خم میکنیم ،حداقل ش��عاع خم 24برابر قطر خارجی است.
مورد نیاز نیست. برای خم کردن این نوع لوله هیچ ابزار مخصوصی
صفحه - 15شماره 42
مقاالت
سیستمهای برقی و موتورها منبعHVAC Technician,s Handbook : برگردان :واحد ترجمه نشر یزدا
این مقاله شامل:
اتصاالت ترانسفورماتور:
● ●دو فاز ،سه سیم 240V /120V
در یک مدار س��ه فاز اگر ولتاژ بین دو ش��اخه 462ولت باشد و بین دو ش��اخه دیگر 481اندازهگیری شود ،این مدار 4.1درصد عدم تعادل دارد. ) 481 = 1.041درص د نامتقارن (4.1
● ●سه فاز ،اتصال مثلث چهار سیم 240V /120V
● ●سه فاز ،اتصال ستاره چهار سیم 208V /120V
● ●سه فاز ،اتصال ستاره چهار سیم 480V /277V
معادالت الکتریکی
● ●سه فاز ،اتصال مثلث چهار سیم 240V /120V
● ●قانون اهم
● ●توان برحسب ولت ● ●توان تک فاز ● ●توان سه فاز
موتورها
462
تنه��ا 3درص�� د نامتعادل در ولتاژ میتوان د ب��ه عدم تعادل به مقدار 10درص د (در شدت جریان (آمپراژ) منجر شود .هنگامی که عدم تقارن در ولتاژ مشاهده شد ،بای د قبل از اینکه موتور تا اسب بخار نام��ی آن تحت بار کامل قرار گیر د اصالح ش��ود .همچنین عبور جریان باال از هر ش��اخه از سه فاز موتور میتوان د سبب قطع حفاظت جریان باال ش��ود .با یک تکنیسین برق برای حل مشکل مشورت کنید. ● ●دو فاز 240V / 120V
اطالعات پالک موتور
● ●روابط محاسباتی موتور تکفاز
● ●روابط محاسباتی موتور سه فاز
● ●اطالعات متداول موتور سه فاز
● ●سایززنی کلی د قطعکننده و راهانداز (کنتاکتور)
مدارهای الکتریکی اتصاالت ترانسفورماتور
تدهنده، نحوه اتصاالت به ترانسفورماتور و ولتاژ شرکت خدما
تدهنده معموال معینکننده ولتاژ ساختمان است .شرکت خدما
محدو دهی ولت��اژ را بین ±10%ولتاژ نام��ی ضمانت میکند .به عن��وان مثال 480ولت مبنا میتواند 10درص د باالتر ( )528 Vیا
10درص د پایینتر ( )432 Vباش��د .موتورها بای د برای عملکر د در
این محدوده ولتاژ انتخاب شوند.
● ●سه فاز اتصال مثلث چهار سیم 240V / 120V
صفحه - 16شماره 42
متفاوت اس��ت .به هر حال ،مخففهای زی��ر در پالکهای موتور
● ●سه فاز اتصال ستاره چهار سیم 208V / 120V
متداول است:
-AMB°Cدمای محیط برحسب درجه سانتیگراد -حداکثر
دمای مجاز ه��وای اطراف موتور ،اکثر موتوره��ا با AMB 40°C
مشخص میش��ون د که معادل 104°Fاس��ت .این دما ماکزیمم،
دمای مجاز هوای اطراف موتور است .موتور به خودی خو د گرمتر
از دمای هوای تعیین شده است.
-Deg C riseحداکثر افزایش مجاز دما در سیمپیچی موتور
نسبت به دمای محیط ( .)AMB°Cمعموال افزایش دما 40°Cدر
● ●سه فاز اتصال ستاره چهارسیم 480V / 277V
نظر گرفته میش��ود .اگر دمای محیط برای موتور ()AMB 40°C
و افزایش دما 40°Cتعیین ش��ده باش��د ،حداکثر دمای مجاز در
س��یمپیچی موتور ( 80°C )176°Fخواه د ب��ود .این بدین معنی
است که اگر یک موتور به اندازهای داغ باش د که نتوان آن را لمس ک��ر د بدین معنی نیس��ت که موتور در خطر از کار افتادن اس��ت. معم��وال برای موتورهای کامال بس��ته 50°Cباالتر از 40°Cدمای
محیط در نظر گرفته میشود.
-CODEک�� د ( NEMAانجمن ملی س��ازندگان تجهیزات
الکتریک��ی) .این ک د بیانگر ( KVAکیلوولت آمپر) موتور در حالت
معادالت الکتریکی قانون اهم (برای جریان DCیا تک فاز ،تنها بار مقاومت اهمی) مقاومت × شدت جریان = ولتاژ
ولتاژ
مقاومت ولتاژ
= شدت جریان
شدت جریان
= مقاومت
توان برحسب ولت )برحسب وات( شدت جریان × ولتاژ = توان
توان تک فاز )برحسب وات( ضریب توان × شدت جریان × و لتاژ= توان
توان سه فاز برحسب( ضریب توان × شدت جریان × ولتاژ = توان ×1.732 )وات
موتورها اطالعات پالک موتور
اطالعاتی که در پالک موتورها داده میش��و د برحسب سازنده
روتور قفل به ازای اسب بخار.
-DUTYم��دت زمانی که یک موت��ور میتوان د در ظرفیت
نام��یاش کار کند .موت��ور تجهیزات HAVCمعم��وال با عنوان پیوسته ( )Continuousمشخص میشوند. -BRشماره قطعه یاتاقانهای موتور.
-FRابع��ا د قاب موتور -بیان NEMAکه ابعا د موتور مانند
قطر شفت ،محل قرارگیری سوراخها و فاصله از پایه تا مرکز شفت
را مش��خص میکند .تصوی��ر ( )1ابعا د را برای ی��ک موتور با قاب
Tش��کل نش��ان م یدهد .موتورهای جدی د دارایی قاب Tش��کل هستند .موتورهای قدیمیتر ممکن است قابهای Uشکل داشته
باشن د که بعضی تفاوتها را در ابعا د خواهن د داشت.
-MOش��ماره مدل موتور سازنده .این شماره برای سفارش
موتور جدی د یا بعضی از اجزای آن الزم است. -SERشماره سریال موتور
-PFضری��ب توان .درصدی از توان که موتور مصرف میکند
نسبت به توانی که به موتور داده میشود.
-EFFراندم��ان .توان مکانیکی خروجی از موتور تقس��یم بر
توان الکتریکی ورودی به آن ،راندمان موتور توس��ط س��ازنده آن
ثبت میشود.
صفحه - 17شماره 42
درص د بیش��تر از جریان حالت تمام بار خ��و د ( )FLAکار کن د اگر
تحت عملکر د پیوس��ته قرار داشته باش��د .اما راهاندازی و متوقف کردن موتوری که در محدو دهی ضریب سرویس کار میکن د باعث
کاهش عمر آن خواه د شد.
-TEFCکامال بس��ته خنکش��ونده توس��ط فن .موتورهای
TEFCمیتوانن د ض د انفجار باش�� د که نس��بت ب��ه انفجار گاز یا
بخارها مقاوم هستند.
روابط محاسباتی موتور تک فاز ضریب توان× شدت جریان × ولتاژ 1000 اسب بخار × 746
ضریب توان × راندمان × ولتاژ
= شدت جریان
اسب بخار × 746
ضریب توان × شدت جریان × ولتاژ ضریب توان × راندمان × شدت جریان× ولتاژ 746
توان ورودی ( وات)
تصویر ( :)1ابعاد قاب موتورهای Tشکل
-INSUL CLASSکالس عای��قکاری ب��رای س��یمپیچی
موتور .کالس Bمتداول است .عایقکاری Bبرای موتورها میتواند در دمای باالی ( 130°C )266oFعمل کند .تنها کالس دیگر عایق
که برای موتور تجهیزات تهویه مطبوع به کار میرو د کالس Fاست که تا دمای ( 155°C )311oFعمل میکند.
-FLAجری��ان در حالت تمام بار .جریان مور د نیاز موتور در
حالی که تحت بار کامل قرار گرفته است.
-LRAجریان حالت روتور قفل .جریانی که موتور الزم دار د تا
از حالت سکون به حرکت درآید .همچنین جریانی است که موتور اگر روتور قفل میشو د میکشد.
-ODPض�� د آب در فض��ای باز .موتور میتوان د در ش��رایط
معمولی محیط با وجو د مقداری رطوبت مور د استفاده قرار گیرد. -RLAجریان بار نامی .مشابه FLA
-SFضریب س��رویس .درصدی از جریان که موتور میتواند
عالوه بر جریان در حالت تمام بار ( )FLAاز خو د عبور ده د وقتی که در ش��رایط هوایی اس��تاندار د و کارکر د پیوسته است .ضریب
سرویس 1.15بدین معنی اس��ت که موتور میتوان د با جریانی 15
ولتاژ × شدت جریان
= KW
= راندمان
= اسب بخار = ضریب توان
روابط محاسباتی موتور سه فاز × 1.732ضریب توان × شدت جریان × ولتاژ 1000 اسب بخار × 746
× 1.732ضریب توان × راندمان × ولتاژ اسب بخار × 746
= KW
= شدت جریان
× 1.732ضریب توان × جریان × ولتاژ
= راندمان
اسب بخار برابر است با:
× 1.732ضریب توان × راندمان × شدت جریان × ولتاژ 746
توان ورودی (وات)
× 1.732شدت جریان × ولتاژ
= ضریب توان
تعیین اندازه کلی د راهانداز یا کنتاکتور
جدول کلیدهای مغناطیسی راهانداز و قطعکنن دهای که برای
ت موتورهایی با راندمان اس��تاندارد 3 ،فاز 1750 RPM ،و با قابلی
نصب در فضای آزا د ( )ODPبه کار میرو د را نشان داده است.
صفحه - 18شماره 42
اطالعات متداول موتور سه فاز حداقل نمره سیم (برحسب )AWG
جریان در حالت تمام بار
ولتاژ
اسب بخار
اندازه اندازه اندازه جریان جریان جریان اسب جریان جریان جریان جریان بار جریان بار جریان بار بخار کلید فیوز کلید راهانداز کلید راهانداز فیوز راهانداز کامل فیوز کامل کامل قطعکننده قطعکننده قطعکننده
نکته :جریانهای بار کامل تقریبی است
صفحه - 19شماره 42
مقاالت
سیستمهای تراکمی منبعRefrigeration & air conditioning : برگردان :واحد ترجمه نشر یزدا
پر شدگی ،ورود مایع ،لخته شدن در کمپرسور
اصطالح��ات س��رویس و نگه��داری
در صنع��ت تهویه مطب��وع و تبری د گاهی اوق��ات گیجکننده اس��ت ،و حتا توس��ط
کارآزمو دهترین سرویس کار نیز به نادرستی
استفاده میشود .توضیح این اصطالحات
از بیش��ترین اهمیت برخور د اس��ت تا به کم��ک آنها بت��وان مش��کالت واقعی را
مشخص کر د و راهحلهای درست را برای
آنها یاف��ت .هرقدر صنعت تهویه مطبوع و تبری�� د به س��مت فنی ش��دن میرود،
ارتباط دقیق ،ش��فاف و حس��اب ش��ده بین تکنیس��ینهای تعمی��ر و نگهداری، تهیهکنن دههای قطعات و مشتریان نیز از
اهمیت خاصی برخودار میشود.
پرشدگی ،ورود مایع ،لخته شدن سه
اصطالح مهمی هس��تن د که بعضی اوقات
به درس��تی درک نمیش��ون د و به اشتباه
توسط تکنیسینهای تعمیر و نگهداری به
کار میروند .این عبارات در کمپرسورهای
سیس��تمهای تهویه مطبوع و تبری د به کار
میرو د و بای د کامال توس��ط تکنیس��ینها فهمیده شود.
پر شدگی
پرش��دگی عبارت اس��ت از ورو د مبرد
مایع به داخل کارتل هنگامی که کمپرسور
در حال کار اس��ت .پرشدگی در کمپرسور
روغن است ،در کف کارتل کمپرسور و زیر
یده د ک��ه چرخه برقرار تنه��ا زمانی رخ م
الیه روغن قرار میگیرد .این مبرد مایع به
است.
علت فشار کم داخل کارتل به تدریج شروع
یده د عبارت دالیلی که پرشدگی رخ م است از: ● ●تنظیم نادرس��ت ( TXVکمپرس��ور
به جوشش میکند. از آنج��ا که مبر د زیر الی��ه روغن قرار دار د جوش��ش آن باعث میشو د تا ذرات
مافوق داغ ندارد)
روغ��ن داخل فراین د تبخیر ش��وند .که در
● ●شارژ بیش از حد
نتیج��ه روغن داخل کارتل کاهش یافته و
● ●خاموش بودن یا خرابی فن اواپراتور
ث س��ایش قطعات مکانیکی میشود. باع
● ●بار (روی اواپراتور) کم
کمپرسورهای نیمه بسته که توسط مبرد
● ●انتهای چرخه (کمترین بار)
خنک میش��ون د دارای ش��یر یکطرفهای
● ●خ��راب ب��ودن تایم��ر برفکزدایی یا
هس��تن د که در فضای بین کارتل و پوسته
المنت گرمکن (یخزدن کویل)
ط ش��دن موتور ق��رار گرفته و مانع مخلو
● ●کویلهای کثیف یا گرفتگی اواپراتور
روغن با مبر د مایع میشوند .کمپرسورهای
● ●تغذی��ه بی��ش از ان��دازه در لولههای
بسته و نیمه بستهای که توسط هوا خنک
مویین ● ●ش��ارژ بیش از حد در سیستم دارای لول ه مویین ● ●ش��ل ب��ودن حباب حس��اس ش��یر انبساطی در خروجی اواپراتور ● ●بزرگ بودن شیر انبساطی ● ●پر ش��دگی پس از خاتمه یافتن چرخه گاز داغ ● ●تغیی��ر وضعی��ت در پم��پ حرارت��ی (گرمایی به سرمایی یا برعکس) ● ●خاتمه یافتن برفکزدایی از آنج��ا که مبر د مایعی س��نگینتر از
میشون د نسبت به پر شدگی بیشتر مستعد هستند .وجودانباره (آکوموالتور) در خط مکش میتوان د از وقوع پرشدگی جلوگیری کند .اما در ش��رایط بدتر خ��و د انباره نیز میتوان��د پر ( )floodش��ود ،ب�� ه ویژه در شرایطی که نادرست انتخاب شده باشد. فشار کارتل در اثر جوشش مبر د مایع میتوان د بی��ش از ح د افزای��ش یابد .این فش��ار باال در کارتل س��بب میشو د تا آن ذرات روغن در حین پایین آمدن پیستون اط��راف رینگ پیس��تون جمع ش��ود .در داخل سیلندر ،این ذرات توسط کمپرسور
صفحه - 20شماره 42
به خط تخلیه فرس��تاده میشون د و باعث
روغن بس��یار کمتر از فش��ار بخ��ار مبرد
میشو د تا مبر د و روغن وار د چرخه شده و
از ورود مایع مبرد ،اس��تفاده از سیس��تم
اس��ت؛ بنابراین مبر د به سمت کارتل که
تهیسازی ) )pump downاست ،که قبل
کمترین فشار را دار د جریان پیدا میکند.
از برقرار نش��دن چرخه تمام خط مکش و
کارتل عاری از روانکننده شود. وج��و د روغ��ن در سیس��تم و ن��ه در کارتل س��بب ایجا د پوش��ش روی دیواره داخلی لولهها و ش��یرها میشو د و نتیجه آن ناکارآمدی سیس��تم خواه�� د بود .این ناکارآمدی شامل فشار بیش از ح د معمول کارتل اس��ت که خو د نی��ز نتیجه جریان یافتن مخلوط مبر د و روغن با چگالی باال در سیلندرهای کمپرسور است .نتیجه این امر ،کش��یدن جریان باال توسط کمپرسور اس��ت که میتوان د سبب گرم شدن و حتا
اگر کمپرسور در فضای سردی قرار گرفته باش�� د این جریان مبر د خیلی سریعتر رخ یده د چون س��رما س��بب کاهش فشار م بخار داخ��ل کارتل میش��ود .ورود مایع مبر د حتا میتوان د از اکوموالتور خط مکش به کمپرس��ور رخ ده د که دلیل آن تفاوت در فشار بخار است. پدیده ورود مایع میتوان د توسط بخار یا مایع مبر د رخ دهد .و بخار مبر د میتوان د
قطع جریان برق کمپرسور شود .شکستن
به س��مت باال یا پایین حرکت کند .زمانی
سوپاپها اتفاق دیگری است که میتواند
که بخار مبر د وار د کارتل شد ،تقطیر شده
رخ دهد. نشانههای وقوع پرشدگی عبارت است از کارتل س��رد ،یخ بس��ته یا عرق کرده، مشاهده روغن کف کرده یا پایینتر از حد معم��ول از طریق س��ایت گالس و یا عبور جریان برق باال از کمپرسور.
ورود مایع ورود مای��ع ( )migrationزمان��ی که یده د و مبرد چرخ��ه برقرار نیس��ت رخ م مایع ی��ا بخار به کارتل کمپرس��ور یا خط مکش بر میگ��ر دد .ورود مایع تنها زمانی که کمپرسور خاموش است اتفاق میافتد. ی که سیس��تم همچنی��ن ورود مایع زمان خودکار تهیسازی ( )pump downوجود نداش��ته باش��د ،یا ش��یر برقی خط مایع (تهیسازی) نش��تی داشته باش د میتواند رخ دهد.
و در محفظ��ه و زی��ر الیه روغن تهنش��ین یده د میشود .البته این پدیده زمانی رخ م که کمپرس��ور برای زمان طوالنی خاموش بماند .روغن و مبر د به آسانی با هم ترکیب میش��وند .اگر چرخه برای زمان کوتاهی برقرار نباش��د ،مبر د این ام��کان را ندارد که در ته محفظه ق��رار گیر د ولی با روغن ترکیب خواه د ش��د .زمانی که کمپرس��ور روشن میشود ،فشار داخل کارتل به طور ناگهانی کاهش مییاب د و سبب میشو د که مخلوط روغن و مبر د به طور سریعی تبخیر
اواپراتور را از مبر د تهی میکند .سیس��تم تهیس��ازی تشکیل شده است از یک شیر برقی در خط مایع که توس��ط ترموستات کنترل میش��و د و یک قطع کننده فش��ار پایین ک��ه زمانی که اواپراتور و خط مکش از وج��و د مبر د تهی ش��ده چرخه را قطع میکند .این کار باعث میش��و د تا از عدم ط مکش و وجو د مب��ر د در اواپرات��ور و خ برگش��ت آن به کمپرسور اطمینان حاصل شود. اغلب فکر میکنیم که وجو د گرمکننده در کارتل باعث جلوگیری از ورود مایع مبرد میش��ود .گرمکنن دههای داخل کارتل با مورد نظر را گرم نگه ایجا د حرارت منطقه یدار د و مانع حرکت مبر د به سمت روغن م داخل کارتل میشود .اما مبر د تقطیر شده از کمپرسور کشیده شده و در خط مکش نزدیک کمپرسور جمع میشود .منتظر راه افتادن چرخه بعدی خواهن د بود .اگر مبر د به مقدار زیاد در خط مکش جمع ش��ود، لخته شدن ( )sluggingشدی د مایع هنگام راهاندازی رخ خواه د داد .گرمکنن دههایی که در محفظ��ه کمپرس��ور قراردارند ،به
شود .سطح روغن در کارتل کاهش مییاب د
طرز موثری از برگش��ت مب��ر د جلوگیری
و قطع��ات مکانیکی با یکدیگر تماس پیدا
میکنن د اما از لخته شدن ( )sluggingکه
میکنند .در این حالت روغن کف میکن د
ناش��ی از برگش��ت مایع است و در هنگام
و مخلوط مب��ر د و روغن در اطراف رینگ
یده د نمیتوانن د جلوگیری راهاندازی رخ م
پیس��تون جمع شده و توس��ط کمپرسور
کنن�� د مگر اینک��ه از ی��ک اکوموالتور که ب هدرس��تی انتخاب ش��ده اس��ت در خط
زمانی که کمپرس��ور خاموش اس��ت
ب��ه جری��ان میافتد .در ای��ن مواقع عبور
بخ��ار و مایع مبر د ه��ر دو تمایل دارن د تا
جریان الکتریکی بیش از حد ،گرم شدن و
مکش استفاده شود.
به س��مت کارتل کمپرس��ور حرکت کرده
یدهد. شکستن سوپاپها رخ م
لخته شدن ()slugging
و زیر الی��ه روغن قرار گیرند .فش��ار بخار
تنها راهحل مطمئ��ن برای جلوگیری
لخته شدن (اس�لاگینگ) زمانی رخ
صفحه - 21شماره 42
یده د ک��ه مبر د مایع ی��ا روغن و مبرد م
خنک میش��ون د و علت امر این است که
شود ،مستقیما داخل روغن کارتل رفته،
زمانی که چرخه در حال کار اس��ت داخل
مبر د بدون عبور از پوسته موتور ،مستقیم
س��ریعا تبخیر میش��ود .این عمل که به
محفظه سیلندر کمپرس��ور شود .دالیلی
وار د سیلندر کمپرسور هوا خنک میشود.
عنوان floodingشناخت ه میشو د سبب
Sluggingس��بب شکس��تگی سوپاپها،
کفکردگ��ی روغن و افزایش فش��ار کارتل
شکستگی سرسیلندر ،شاتون و آسیب به
خواه د ش��د .سپس قطرات روغن و مبرد
سایر قطعات اصلی کمپرسور میشود.
داخل محفظه سیلندر کمپرسور میشوند
یده د به صورت زیر که لخته ش��دن رخ م است: ● ●وجو د نداشتن مافوق داغ در کمپرسور ● ●ورود مای��ع مب��رد (زمان��ی که چرخه برقرار نیست) ● ● TXVنادرست ● ●نوسان (TXV (hunting
● ●بار کم ● ●پایان چرخه (حداقل بار) ● ●خاموش بودن بادزن اواپراتور ● ●یخزدگی کویلهای اواپراتور
● ●خرابی تایم��ر برفکزدای��ی یا المنت گرمکننده
● ●اواپراتور کثیف
● ●شارژ بیش از اندازه
کمپرسورهای نیمه بسته که توسط هوا
خنک میش��ون د بیشتر مستعد slugging
هس��تن د تا کمپرسورهایی که توسط مبرد
کمپرس��ورهای نیمه بسته که توسط
یدهد. و پدیده sluggingرخ م
مبر د خنک میشوند ،مبر د مایع را از خط
لخت��ه ش��دن ی��ا Sluggingدر
مکش گرفته و وار د س��یمپیچیهای داغ
کمپرس��ورهای بس��ته میتوان�� د از اث��ر
موتور در پوسته آن میکند .این امر کمکی
جابهجای��ی مب��ر د رخده��د .در اثر ورود
اس��ت به تبخیر مایع .حتا اگر مایع مبرد
مای��ع مبر د زمانی که چرخه برقرار اس��ت
از داخل س��یمپیچی موتور هم عبور کند،
پدی دههای��ی مانن د کفکردن روغن و نفوذ
شیر یکطرفهای که در فضای بین کارتل
مبر د به کارتل که نتیجه آن افزایش فشار
و پوسته موتور قرار دار د از عبور مبر د مایع
یدهد. میللنگ است ،رخ م
به داخ��ل کارتل جلوگی��ری خواه د کرد.
ای��ن قطعات درون مبر د از رینگهای
کش��یدن جریان برق بیش از حد ،نتیجه
پیس��تون و منافذ ریز دیگ��ر عبور کرده و
ورو د بخار مبر د متراکم و چگال به داخل
داخل محفظه سیلندر میشود.
سیلندر کمپرسور است.
نتیجه نهایی slugging ،مبر د و روغن
در اکثر کمپرس��ورهای نیمه بس��ته،
بدیدگی اس��ت Slugging .س��بب آس��ی
ط مک��ش در پوس��ته کمپرس��ور تمام خ
سوپاپهای تیغهای ،شاتون ،یاتاقانها و
میش��ود .اگر مبر د مایع وار د کمپرس��ور
بسیاری از اجزای مکانیکی دیگر میشود.
صفحه - 22شماره 42
فنآوری
فضاهای تمیز منبعControl Systems for heating, ventilating and air conditioning : برگردان :واحد ترجمه نشر یزدا
ذرات معلق در هوا شامل باکتریها ،گر دهها و گردوغبار حاصل از با د و افش��انههای دریایی میش��ود .در صنعت ،ذراتی از احتراق، بخارات شیمیایی و اصطکاک در تجهیزات تولی د میشود .افراد ،یکی از منبع اصلی ذرات هس��تن د و مواردی مانن د پوست انسان ،کرک، لوازم آرایش و آالین دهها تنفسی در هوا معلق میشوند .ذرات معلق در هوا اندازههای مختلفی از 0.001μmتا چن د ص د میکرومتر دارند .ذرات بزرگتر از 5μmبه سرعت تهنشین میشوند. پرس��نل اتاق تمیز به احتمال زیا د بزرگترین منبع ذرات داخلی هستند .ذرات تولیدشده توسط پرسنل ،توسط جریان هوایی که برای «شس��تن» مداوم پرسنل با هوای تمیز طراحی شده است ،پوشاک جدی د اتاق تمیز و روشهای پوشش صحیح ،کنترل میشوند. ب��ه کمک فیلترهای هوای دارای بازده باال میتوان از ورو د ذرات تولی د شده در خارج به درون اتاق تمیز جلوگیری کرد .این فیلترها دو نوع دارند .فیلترهای ذرات هوا با بازده باال ( )HEPAو فیلترهای نفوذ بسیار کم هوا (.)ULPA هر دو فیلتر ULPAو HEPAاز فناوری کاغذ فایبرگالس استفاده شدار یا کاغذ فیلتر میکنند .این فیلترها با آلومینیم ،رشتههای پوش به عنوان جداکنن دههای پلیسه ،دارای پلیسههای عمیق میشوند. عمق فیلترها از 50تا 300میلیمتر متغیر اس��ت .فیلترهای عمیقتر دارای سطح بستر باالتری هستن د و فاصلهبندی پلیسه آنها متمرکز است. فیلترهای الیافی در برابر «قابل نفوذترین اندازهی ذره» ()MPPS پایینترین بازده زدایش ذرات را دارن د که با قطر الیاف فیلتر ،کس��ر حجمی یا چگالی آکنه و س��رعت هوا تعیین میش��ود .در بیش��تر فیلتره��ای ،HEPAمقدار MPPSبین 0.1و 0.3 μmاس��ت .بنابراین، فیلترهای HEPAو ULPAبه ترتیب دارای بازده اسمی بر اساس اندازه ذرات 0.3 μmو 0.12 μmهستند. انتخاب آرایشهای الگوی هوا ،گام نخس��ت برای طراحی اتاق تمیز اس��ت .الزامات مربوط به س��طح تمی��زی ،چیدمان تجهیزات فرآیند ،فضای موجو د برای نصب تجهیزات کنترل الگوی هوا ،همه
در انتخاب طرح الگوی هوا تاثیر دارند .جنبههای مالی پروژه میتوان د نوع و اندازهی تجهیزات هوارسان مور د استفاده و روش کنترل الگوی هوای حاصله را محدو د کند. جریان ه�وای یک جهته :به هوای درح��ال جریان در یک گذر در ی��ک جهت منفر د از ی��ک اتاق یا منطقه تمیز و با خطوط جریان موازی گفته میش��ود .هر چن د پرسنل و تجهیزات موجو د در جریان هوا خطوط جریان را منحرف میکنند ،اما سرعت تقریبا ثابت است. جریان هوای غیر یک جهته :میتوان د دارای مشخصههای گردش چن د گذره یا یک جهت جریان غیر موازی باشد .این جریان میتوان د نتایج کنترل آلودگی رضایتبخشی را برای سطح تمیزی ISOکالس 6 تا ISOکالس 8ارائه دهد. وقتی ذرات تولی د شده در داخل از اهمیت اصلی برخوردار باشند، ایستگاههای کاری تمیز در فضای تمیز فراهم میشوند. الگوهای هوا و کاهش تالطم هوا در سیس��تمهای جریان هوای یک جهته بهینه میش��وند .در یک ات��اق دارای جریان آرام عمودی ( ،)VLFهوا از طریق س��قف وار د شده و از طریق یک کف کاذب یا از پایین دیوارها برمیگر دد. در یک اتاق تمیز با ع د د کالس پایین ،بخش بیش��تری از سقف نیازمن د نصب فیلترهای HEPAاس��ت .در یک ات��اق ISOکالس ،5 معموال کل سقف به فیلتراسیون HEPAنیاز دارد .در حالت ای دهآل، خدار به منزلهی تخلیهی هوا عمل میکند. یک کف مشبک یا سورا اتاقهای تمیز داروسازی معموال دارای کفهای صلب و برگشت هوا در سطح پایین هستند .مقدار سرعت رایج 0.46 m/sاست. در یک جریان افقی ،دیوار تغذیه بطور کامل از فیلترهای HEPA تش��کیل میشو د که هوا را با س��رعت حدو د 0.46 m/sدر کل مقطع یدهد .هوا از طریق دیوار برگشت در سمت مخالف اتاق اتاق جریان م خارج میش��ود .این طراحی ،آلودگی تولی د ش��ده در فضا را با نرخی برابر با سرعت هوا حذف کرده و امکان آلودگی متقابل عمو د بر جهت یدهد .محدودیت اصلی این نوع طراحی این اس��ت که جریان را نم ندست آلوده میشود. هوای پایی
صفحه - 23شماره 42
مقاالت
روشهای کنترل رطوبت منبعHVAC troubleshooting guide, c2009: برگردان :واحد ترجمه نشر یزدا
در تعریف؛ رطوبتزنها دستگاههایی
به طور کلی آب توسط پمپ به گردش در
کویله��ای خنککنن��ده در کف محفظه
هس��تند برای اضافه کردن رطوبت به هوا
آورده میش��ود .آبی که گرم شده است از
پاشش واقع شدهاند در نتیجه هنگامی که
روی کویلهای سرمایش��ی ی��ا بلوکهای
آب پاشیده ش��ده گرم پایین میآید خنک
یخ عبور داده میش��ود تا قب��ل از آن که
ش��ده و مجددا برای پاش��ش توسط پمپ
به س��مت محفظه پاش��ش برود ،خنک
آماده میشود .در برخی حاالت آب از یک
شده باشد .آبی که هنگام تبخیر از دست
چیدمان دولولهای عبور داده و با استفاده
رفته اس��ت معموال به صورت خودکار و با
از اصل جریان مخالف خنک میشود.
که برای افزایش رطوبت ،چگالی بخار آب داخل اتاق یا فض��ای مورد نظر را افزایش میدهند .رطوبت افزایی هوا تحت تبخیر آب است و برای این عمل همیشه نیازمند حرارت اس��ت .در نهایت دستگاههایی که رطوب��ت به هوا اضافه میکنند رطوبتزن و دستگاههایی که رطوبت هوا را میگیرند رطوبتگیر 1نامیده میشوند.
رطوبتزنها
رطوبتزنی هوا عبارت است از اضافه
کردن رطوبت .برای این امر رطوبتزنهای زیر در سیستمهای تهویه مطبوع استفاده میشوند. ● ●هواشوهای پاششی
2
● ●رطوبتزنه��ای دارای حوضچ��ه تبخیری
3
7
استفاده از یک ش��ناور که هنگام نیاز آب
تصوی��ر ( )1طرح کلی یک هواش��و را
را از مخزن اصلی ب��ه داخل راه میدهد،
نش��ان میدهد .در این حال��ت لولههای
جبران میشود .در اکثر مناطق زمانی که
پاش��ش به صورت عمودی نصب شدهاند
آب از منبع کشیده میشود به اندازه کافی
ولیک��ن در برخی موارد لولههای پاش��ش
برای استفاده خنک است .در سایر مناطق
افقی هس��تند و آبهای پاشیده به سمت
که آب به اندازه کافی خنک نیست باید به
پایین هدایت میش��وند .زمانی که برخی
واسطه استفاده از یخ یا یک ماشین تبرید
از ذرات ریزتر آب توس��ط جریان هوا حمل
خنک شود.
میشوند یک سری صفحه یا تیغه خمیده
وظایف اصل��ی یک هواش��و عبارتند
برای تغییر جهت هوای مرطوبت و خنک
از خن��ک کردن هوای عب��وری از محفظه
استفاده میشود تا باعث حذف ذرات آب
پاشش و کنترل رطوبت آن .در اکثر حاالت
شوند.
● ●رطوبتزنهای برقی
4
نازلهای پاششی
● ●رطوبتزنهای هوایی
5
هواشویی
هواش��و الزاما ش��امل یک ردیف نازل
سطح آب
پاشش��ی 6در داخل یک محفظه یا پوسته
حوضچه
است .مخزن کف محفظه برای جمعآوری آبی که از میان هوا و س��طوح تر تیغههای محفظه به پایین میآید ،تعبیه شده است.
مجرای تخلیه
صافی
پمپ
تصویر ( :)1قطعات ضروری یک واحد هواشو.
موتور
صفحه - 24شماره 42
رطوبتزن حوضچهای
شیر سلونوئیدی
تصوی��ر( )2قطع��ات ض��روری ی��ک
فن
رطوبتسنج
رطوبتزن حوضچهای را نش��ان میدهد. قطعه اصلی ،مخزن آبی اس��ت که توسط بخار کم فشار یا آب داغی که دمای آن در حدود ) 200°F (93°Cیا بیشتر باقی مانده
صافی
شیر بخار
است ،گرم میش��ود .رطوبتزن تبخیری کامال خودکار عمل میکند و س��طح آب توس��ط یک ش��ناور کنترل میش��ود .در عمل هنگام��ی که رطوبت نس��بی کمتر از تنظیم��ات کنت��رل رطوبت اس��ت فن
محفظه بخار
رطوبتزن هوا روی س��طح آب گرمش��ده موجود در مخزن میدمد س��پس رطوبت ب��ه فضایی که باید رطوبتش افزایش یابد، ل رطوبت دمیده میشود .زمانی که کنتر
چ دما سویی
انجام شد فن رطوبتزن از کار میافتد.
تصویر ( :)3رطوبتزن بخار خشک آرمسترانگ برای تخلیه مستقیم بخار به اتمسفر فضایی که باید رطوبتزنی شود.
رطوبتزنهای الکتریکی
رطوبتزنه��ای الکتریک��ی ب��ا بخار
خش��ک توسط یک شیر س��لونوئیدی که با یک رطوبتس��نج فعال میشوند به کار انداخته میشوند .زمانی که رطوبت نسبی
محفظهای که عم��ل تبخیر در آن مجددا
در داخل فضایی که باید رطوبتزنی شود،
ص��ورت میپذیرد ،میش��ود .بع��د از این
کمک میکند .زمانی که رطوبت نس��بی
محفظه؛ بخار از می��ان مافلر( 8لوله صدا
کمتر از مقدار مطلوب تنظیم شده توسط
خفهکن) عبور کرده و مس��تقیما وارد جو
رطوبتس��نج باش��د (تصویر )3یک شیر
میشود .فن (که وقتی شیر سلونوئیدی باز
سلونوئیدی توسط رطوبتسنج فعال شده
وای ه
هوای مرطوب
و باعث ورود بخار از محفظه جداس��از به
است فعال میشود) به پراکنده کردن بخار
فن
رله ترانسفورماتور
خش ک
تغذیه آب
به س��طح مطلوب میرس��د رطوبتسنج ش��یر س��لونوئیدی را میبندد و فن از کار میافتد.
رطوبتزنهای هوایی
رطوبتزنه��ای هوای��ی همانن��د
رطوبتزنهای الکتریکی عمل میکنند به جز آن که از یک رطوبتسنج پنوماتیکی
9
ب��ه عن��وان کنترلکننده رطوب��ت و یک عملگر هوای��ی 10برای باز و بس��ته کردن ش��یر بخار اس��تفاده میکنند (تصویر .)4 مخزن آبگرم
کویلهای حرارتی شناور کنترلکننده تغذیه بخار یا آب داغ از آب سطح چیلر یا مخزن آب داغ
تصویر ( :)2اجزا یک رطوبتزن دارای حوضچه تبخیری.
کاهش رطوبت نسبی ،فشار هوای زیر یک دیافراگم فنری 11را افزایش میدهد تا شیر بخار بیشتر باز شود .از طرفی نیز افزایش رطوبتنس��بی فش��ار در زیر دیافراگم را
صفحه - 25شماره 42
نخواهد داشت این نقطه توسط بخاری که
میزان کردن هوا یا عملگر موتور الکتریکی
در فشار تغذیه اس��ت ،احاطه شده است. برای جلوگیری از باز شدن شیر بخار توسط
مینفولد توزیع بخار عایقبندیشده (ساخته شده از فوالد ضد زنگ)
عملگر پنوماتیکی یا الکتریکی تا زمانی که رطوبتزن به دمای بخار نرسیده باشد یک
س��وییچ دمایی به مجرای تخلیه میعانات متصل شده است.
رطوبتگیرها
جداساز
گرفتن رطوب��ت هوا را رطوبتگیری
15
گوین��د .رطوبتگیری هوا ب��ه یکی از دو تصویر ( :)4رطوبتزن عایقبندی شده بخار خشک آرمسترانگ با قابلیت توزیع بخار.
کاه��ش داده و باع��ث محدودتر ش��دن
سرپوش رطوبتزن 14به کف محفظهای که
جریان بخار توسط شیر میشود .در چنین
عمل تبخیر در آن مجددا صورت میگیرد،
شرایطی تغذیه بخار از سر لوله رابط صورت
انداخته میشوند .فشار این محفظه الزاما
میگیرد (تصویر .)5هرگونه میعان موجود
همان فشار اتمسفری است .از آنجا که این
در خط تغذیه توسط تیغه موجود در داخل
محفظه توسط بخاری که در فشار و دمای
ورودی محفظه جداکننده رطوبتزن 12به
تغذیه اس��ت احاطه شده است قطرات آب
سمت مجرای تخلیه رطوبتزن 13هدایت
مجددا در آن تبخیر شده و در خروجی به
میشود.
بخار خش��ک تبدیل میش��وند .همچنین
زمانی که شیر بخار باز است قطراتی که
به منظور اطمین��ان از آن که هیچ میعان
با جریان حمل میش��وند در زمان عبور از
یا چک��های در خروجی رطوب��تزن وجود
روش زیر صورت میپذیرد :سرمایشی 16یا
جذبی .17رطوبتگیری میتواند به واسطه
یک هواشو که دمای پاشش آن پایینتر از نقطه ش��بنم هوای عبوری از واحد است،
انجام شود زیرا در صورتی که دمای پاشش باالتر از نقطه ش��بنم باش��د ،میعانی رخ نخواهد داد .شویندههای هوایی که مجهز
به آبپاشهای س��رمازا هستند ،معموال دارای پمپ اختصاصی هستند.
رطوبتگیری الکتریکی
رطوبتگیر الکتریکی براس��اس اصول
یخچ��ال کار میکند .ای��ن رطوبتگیرها
رطوبت هوا را به واس��طه عبور دادن هوا از یک کویل خنککننده از میان میبرند. بدی��ن صورت که رطوب��ت موجود در هوا
فن در حال کار
تقطیر ش��ده و پس از جدا شدن میعانات
شیر سلونوئیدی باز صافی
سوییچ
محفظه جداکننده بخار تحت فشار اتمسفر
جمعآوری میشود .مقدار آب گرفته شده
از هوا بس��تگی به رطوبت نس��بی و حجم
بخار
رطوبتسنج
از کویلها در داخل یک س��ینی یا سطل
محفظهای که تبخیر در آن مجددا صورت میگیرد
فضایی که رطوبتگیری میشود ،دارد .در
تیغه تغذیه بخار
بخار تحت فشار
مناطقی با رطوب��ت و دمای باال ؛ معموال 3تا 4گال��ن آب در روز میتواند از هوای
موجود در یک خانه متوس��ط اس��تخراج سوییچ دمایی
حبسکننده بخار آرمسترانگ
تصویر ( :)5عملکرد رطوبتزن بخار خشک آرمسترانگ برای رطوبتافزایی فضا.
شود.
هنگام��ی ک��ه رطوبتگی��ر ب��ه کار
میافتد ،ابتدای کار نس��بتا مقدار زیادی
صفحه - 26شماره 42
رطوبت گرفته میشود .این عمل تا زمانی
دادن س��طوح سرد قطع و بویی نیز وجود
که رطوبت نس��بی فضایی که باید خشک
نداش��ت کنترلکننده رطوبتس��نج باید
ش��ود به مقداری ک��ه باع��ث وارد آمدن
مجددا تنظیم ش��ده و روی حالت خشک
خس��ارت نش��ود ،ادامه مییاب��د .بعد از
قرار داده ش��ود .این حال��ت دارای صرفه
رسیدن به این نقطه گرفتن رطوبت از هوا
اقتصادی بیشتری است اما احتماال شاهد
به مقدار قابل توجهی کاهش مییابد .این
رطوبت نس��بی بیش��تری از حالت خیلی
کاهش در حذف رطوبت نشانگر طبیعی
خشک خواهیم بود.
بودن عملکرد رطوبتگیر و کاهش رطوبت
بع��د از 3ی��ا 4هفت��ه کار در حالت
نس��بی اتاق یا فضا به یک مقدار بیخطر
خشک اگر وضعیت رطوبت فضا همچنان
است.
رضایتبخش بود ب��ا همین تنظیمات به
عملک��رد رطوبتگیر باید ب��ا در نظر گرفت��ن ح��ذف ن��م و بوهای هم��راه آن سنجیده ش��ود نه براساس مقدار رطوبتی ک��ه گرفته و در س��طل جمعآوری ش��ده اس��ت .رطوبتگیر نمیتواند همانند یک دس��تگاه تهویه مطبوع برای خنک کردن اتاق یا فضایی که باید رطوبتگیری شود، استفاده ش��ود .در عمل هوایی که خشک
تصویر ( :)6رطوبتگیر الکتریکی خودکار.
رطوبتس��نج برای ثاب��ت (تصویر )7نگه داشتن رطوبت محل شروع به کار میکند یا از کار میافتد .در رطوبتگیر تنظیمات کنترل به حاالت خش��ک ،خیلی خشک، روش��ن و خاموش محدود میشود .برای
کار خود ادامه دهید اما اگر شرایط رطوبت چندان رضایتبخش نب��ود کنترلکننده باید به حالت خیلی خشک برگردانده شود. معموال پ��س از هر بار تنظیم ،رطوبتگیر نیازمند اصالحات کمتری است .به خاطر داش��ته باش��ید که برای اصالح ش��رایط رطوبت؛کنترلکننده باید نزدیک به حالت خیلی خش��ک اما برای حص��ول حداکثر
دس��تیابی به بهترین عملک��رد ،در طول
صرف��ه اقتصادی تا حد ام��کان نزدیک به
3ت��ا 4هفته ابتدای��ی کار ،دکمه کنترل
حالت خشک تنظیم شود.
هوا کاهش بیشتری خواهد داشت.
رطوبتسنج روی حالت خیلی خشک قرار داده میشود .بعد از این دوره باید به دقت
رطوبتگیرهای جذبی
کنترلکنندهها
نم فضایی که در حال خش��ک ش��دن بود
جذبکننده رطوبت هوا استفاده میشود.
شده است وقتی از روی کویل عبور میکند کمی متراکم شده و باعث باال رفتن دمای محیط میش��ود .در نتیجه رطوبت نسبی
رطوبتگیرها (تصویر )6براساس اصول
مورد بررس��ی قرار گیرد .در صورتی که نم
در رطوبتگیره��ای جذب��ی از م��واد
جذبکنندهها دارای مقدار زیادی منافذ 23
شامل یک کمپرسور ،18یک کندانسور 19و
وسیعی برای جذب آب ایجاد میکنند .در
یک مخزن جمعآوری 20هس��تند .در یک رطوبتگیر؛ کوی��ل خنککننده موقعیت اواپراتور ی��ا واحد خنککنن��ده 21در یک یخچال را گرفته است .مبرد در رطوبتگیر همانن��د یک یخچال به گ��ردش در آورده میش��ود .جری��ان مبرد توس��ط یک لوله مویین 22کنترل میش��ود و هوای مرطوب توس��ط یک ف��ن ی��ا دمن��ده روی کویل خنککننده کشیده میشود. رطوبتگی��ر ب��ا اس��تفاده از ی��ک
خار ضامن
عالمت کالیبراسیون
یخچالهای خانگی مرسوم کار میکنند و
میکروس��کوپی هس��تند که سطح داخلی
ضامن حد باال
ضامن حد پایین
تصویر ( :)7رطوبتسنج طراحی شده برای کنترل تجهیزات رطوبتزنی یا رطوبتگیری یا هر دو در یک دستگاه.
تصویر ( )8یک رطوبتگیر که بخش اصلی آن یک چرخ جذبکننده آب النهزنبوری
24
اس��ت به طور شماتیک نش��ان داده شده اس��ت .چرخ از ورقهه��ای چینخورده و الیهالی��های از جن��س پنبه نس��وز که به شکل چرخهایی با ضخامتها و قطرهای مختلف در آورده ش��دهاند ،تشکیل شده اس��ت .چرخها با م��واد جذبکننده آب اش��باع و با یک بند منظ��وم در برابر گرما تقوی��ت میش��وند (محک��م میش��وند).
صفحه - 27شماره 42
خروجی هوای مرطوب
فیلتر ورودی هوایی که مجددا به جریان افتاده است
فن برای به جریان انداختن مجدد هوا خشککننده آب النه زنبوری
خروجی هوای خشک
گرمکن هوایی که مجددا به جریان افتاده است
میده��د این رطوبتگیر ش��امل دو گروه صفحه جذبکننده آب است که یک گروه رطوب��ت هوا را میگیرد و گروه دیگر آن را خشک میکند .به کمک دمپرهای نشان
بخشی برای هوایی که مجددا به جریان میافتد
فیلتر ورودی هوای مرطوب
دیگ��ر از ن��وع صفح��ه ثابت 25را نش��ان
داده ش��ده هوایی که باید خش��ک ش��ود از می��ان یکی از گروهه��ا جریان مییابد و رطوبتگیری میشود .در حالی که هوای
فن هوای خشک
غلطکها و موتور محرک
تصویر ( :)8مجموعه اجزا موجود در روش النه زنبوری.
چینخوردگیه��ای موج��ود در چ��رخ
در واحدهای کوچکتر هوایی که دوباره به
النهزنبوری شیارهای باریکی عمود بر قطر
کار انداخته ش��دهاند به صورت الکتریکی
چرخ ایج��اد میکنند .تقریب��ا 75درصد
گرم میشود ولیکن در واحدهای بزرگتر
س��طح چرخ برای جذب ی��ا رطوبتگیری
ای��ن هوا توس��ط الکتریس��یته ،بخ��ار یا
جری��ان و 25درصد نیز برای فعالس��ازی
گرمکنهای گازی گرم میشود.
مجدد گردش جریان در دس��ترس است.
تصوی��ر ( )9ی��ک رطوبتگی��ر جذبی
گردش در آورده میش��ود .پس از تکمیل مرحله خشکس��ازی ،صفحات به واسطه خاموش شدن گرمکنهای هوا و به گردش در آمدن هوایی که گرم نشده است ،خنک میشوند .یک زمانسنج خودکار نیز برای کنترل گردش دمپرها به س��مت مقابل و زمانی ک��ه صفحات به ان��دازهای رطوبت ج��ذب کردهاند ک��ه دیگر کارآی��ی الزم را ندارند ،تعبیه شده است.
پینوشت:
ورودی هوا گرمکن هوا دمپر باالیی شفت دمپر متصل به زمانسنج خروجی هوای خشک
صفحات جذبکننده
هوای خروجی پمپ
خشک و گرم شده در داخل گروه دیگر به
دمپر پایینی
ورودی هوای مرطوب
تصویر ( :)9رطوبتگیر جذبی از نوع صفحه ثابت.
1. Dehumidifier 2. Spray Type 3. Pan Evaporating Humidifiers 4. Electrically Operated Humidifiers 5. Air Operated Humidifiers 6. Spray Nozzle 7. Baffle 8. Muffler 9. Pneumatic Hygrostat 10. Air Operator 11. Spring-Loaded Diaphragm 12. Air Operator 13. Humidifier -Separating Chamber 14. Humidifier Cap 15. Dehumidification 16. Cooling Dehumidifier 17. Adsorption Dehumidifier 18. Compressor 19. Condenser 20. Receiver 21. Chilling Unit 22. Capillary Tube 23. Sorbent 24. Honeycomb Desiccant Wheel Principal 25. Stationary-Bed Type
صفحه - 28شماره 42
مقاالت
فنها و دمندهها منبعFan systems : برگردان :واحد ترجمه نشر یزدا
ان��واع مختلفی فن در دس��تگاههای
پروانهها .فنها ممکن اس��ت ب��ا در نظر
ممکن است عملکرد فن با روشهایی
تهوی��ه مطب��وع اس��تفاده و ب��ه صورت
گرفت��ن ساختارش��ان به ان��واع مختلفی
نظیر حجم هوا بر واحد زمان ،فشار کلی،
تقسیم شوند:
فشار اس��تاتیک ،س��رعت و توان ورودی
سانتریفیوژ 4طبقهبندی شدهاند .فنهای
● ●پروانهای
بیان شود .این اصطالحات توسط انجمن
پروانهای و س��یلندری شامل یک پروانه یا
● ●سیلندری
ملی تولیدکنندههای فن تعریف شدهاند.
یک چرخ صفحهای نصب ش��ده در داخل
● ●پرهای
● ●حجم جابهجا شده توسط فن عبارت
یک رینگ 5هستند و مستقیما توسط یک
● ●سانتریفیوژی
پروان��های ،1پ��رهای ،2س��یلندری
3
و
موتور یا به واسطه یک تسمه به حرکت در آورده میشوند.
یک فن پروانهای ش��امل یک پروانه یا چرخ صفحهای نصب شده در داخل رینگ
اس��ت از مق��دار فوت مکع��ب هوا بر دقیقه که به عنوان ش��رایط خروجی فن شناخته شده است.
فن پرهای ش��امل یک دیس��ک نصب
یا صفحه نص��ب اس��ت و دارای مکانیزم
● ●فش��ار کلی یک فن عبارت اس��ت از
شده در داخل یک سیلندر و یک سری پره
محرکی اس��ت ک��ه هم حالت مس��تقیم
افزایش فشار ایجاد شده از ورودی فن
هدایتکننده هوا که قبل یا بعد از دیسک
و ه��م حالت تس��مهای آن را پش��تیبانی
تا خروجی فن.
قرار داده ش��دهاند ،اس��ت که توسط یک
میکن��د .فن س��یلندری نیز ش��امل یک
● ●فشار س��رعت یک فن عبارت است از
موتور یا به واس��طه یک تس��مه به حرکت
پروان��ه یا چرخ صفح��های نصب در داخل
فشار مربوط به سرعت متوسط حجم
درمیآیند .فن س��انتریفیوژی یا یک روتور
یک س��یلندر است که مکانیزم محرک آن
جریان هوای موجود در سطح خروجی
یا دیس��ک در داخل ی��ک محفظه ورقهای
هم حالت مس��تقیم و هم حالت تسمهای
فن.
قرار دارد .این دمنده بیشتر به عنوان یک
آن را پشتیبانی میکند .فن پرهای شامل
● ●فشار اس��تاتیک یک فن عبارت است
واحد قفس سنجابی 6ش��ناخته میشود.
یک صفحه در داخل س��یلندر و یک سری
از فشار کلی منهای فشار سرعت فن.
در صورت امکان صفح��ه فن باید به طور
پ��ره هدایتکننده هوا اس��ت ک��ه قبل یا
● ●توان خروجی یک فن برحس��ب اسب
مستقیم به ش��فت موتور 7وصل شود و در
بعد از این صفحه قرار میگیرند .مکانیزم
بخار بیان شده و بر مبنای فن و فشار
صورتی که ش��اهد سرعتهای بحرانی فن
محرک آن هم حالت مستقیم و هم حالت
کلی فن است.
بودیم باید از یک محرک تس��مهای و چرخ
تس��مهای آن را پش��تیبانی میکن��د .فن
● ●توان ورودی یک فن برحس��ب اس��ب
تسمههایی در اندازههای مختلف استفاده
س��انتریفیوژ شامل یک روتور یا دیسک در
بخار بیان ش��ده و برابر است با اسب
شود.
داخل یک پوسته ورقهای است که مکانیزم
بخاری که به ش��فت فن تحویل داده
در دس��تگاههای تهوی��ه مطب��وع،
مح��رک آن ه��م حال��ت مس��تقیم و هم
شده است.
وسایلی که برای ایجاد گردش هوا استفاده
حالت تس��مهای آن را پشتیبانی میکند.
میش��وند عبارتند از فنه��ا ،دمندهها و
تصویر( )1این موارد را نشان میدهد.
● ●بازده مکانیکی یک فن عبارت است از نسبت توان خروجی به توان ورودی.
صفحه - 29شماره 42
روشهای به حرکت انداختن
هر زمان امکان داش��ت دیس��ک فن
پره هدایتکننده موتور
موتور
باید مستقیما به شفت موتور وصل شود.
موتور
معموال این عمل در فنهای سانتریفیوژی
پره هدایتکننده سانتریفیوژی
سیلندری
پرهای
کوچک و فنهای پروانهای با قطر کمتر از
پروانهای
60inانجام میشود .برای تعیین بیخطر
بودن این عمل نیز باید س��رعت بحرانی و
تصویر ( :)1طبقهبندی انواع فنها که نوع نصب را نشان میدهد.
● ●بازده اس��تاتیک یک فن عبارت است از بازده مکانیکی ضربدر نسبت فشار استاتیک به فشار کلی.
● ●س��طح خروجی فن عبارت اس��ت از مساحت سطح داخلی خروجی فن.
● ●سطح ورودی عبارت است از مساحت سطح داخلی ورودی فن.
حجم هوا
حجم هوای مورد نیاز به واسطه اندازه
فضایی که باید تهویه شود و تعداد دفعاتی که در ساعت هوای فضا باید مبادله گردد تعیین میش��ود .ج��دول ( )1نرخ توصیه
شده برای مبادله هوا در فضاهای مختلف
را نشان میدهد.
در اکثر حاالت ،کدها و استانداردهای
محلی الزامات تهوی��ه را تعیین میکنند. بعض��ی از این کدها بر مبنای مقدار هوای تعیین ش��ده برای هر ف��رد و هوای مورد
نیاز برای هر فوت مربع از س��طح هستند. جدول ( )1راهنمایی برای شرایط معمولی
است اگر برای یک فضای مورد نظر تعداد افراد موجود در آن بیش��تر از حالت نرمال
بود ،نسبت به آنچه در جدول نشان داده شده اس��ت باید هوای بیش��تری مبادله گردد.
مالحظات مربوط به اسب بخار
الزامات اسب بخار مورد نیاز برای هر
ف��ن یا دمنده به طور مس��تقیم با مکعب
انحراف شفت بررسی گردد.
(توان سوم) سرعت زمانی که سطح دهانه
هن��گام انتخ��اب موتور ف��ن؛ توصیه
تخلیه ب��دون تغییر باق��ی میماند تغییر
میشود از یک موتور استاندارد با اندازههای
عموما اس��ب بخار مورد نیاز یک فن
داشته باشید که در فنهایی که مستقیما
در صورتی که س��رعت تغیی��ری نکند کم
گرفتن فاکتور ایمنیای به آن اندازهای که
پروان��های با کاهش س��طح دهانه تخلیه ؛
ندارند .اس��تفاده از تسمه زمانی مطلوب
میشود.
نامعلوم باشد .زیرا در صورت بروز هرگونه
میکند.
بزرگتر از نیاز فن استفاده شود .به خاطر
سانتریفیوژ با کاهش سطح دهانه تخلیه؛
به موتور وصل میش��وند نی��از به در نظر
میش��ود و اس��ب بخار مورد نیاز یک فن
برای فنهای تس��مهای الزم اس��ت وجود
در صورتی که س��رعت تغییری نکند زیاد
است که سرعت و اسب بخار مورد نیاز فن
جدول ( :)1حجم هوای مورد نیاز فضایی که باید تهویه شود
مبادله هوا بر ساعت
مدت زمان هر مبادله (دقیقه)
تاالر کنفرانس نانواییها سالنهای بولینگ کلوپها کلیساها ناهارخوریها (رستورانها) کارخانهها کارخانههای ذوب فلز گاراژها آشپزخانهها (رستورانها) خشکشوییها کارگاههای ماشین ابزار ادارات غرفههای عکاسی سالنهای سرگرمی وتفریح کارگاههای ورقکاری انبارهای کشتی مغازهها توالتها تونلها
6 20 12 12 6 12 10 20 12 30 20 10 10 60 10 10 6 10 20 6
10 3 5 5 10 5 6 3 5 2 3 6 6 1 6 6 10 6 3 10
صفحه - 30شماره 42
خطا (تصویر )2تغییر اندازه چرخ تسمهها فرآیند نسبتا کمهزینهای است. فنهای کوچکی که مستقیما به موتور وصل میش��وند معموال توسط موتورهای ACت��ک فاز از نوع فاز -دونیمه ،8خازنی یا قطب -س��ایهدار 9به حرک��ت در آورده میش��وند .موتور خازنی از نظر الکتریکی ی استفاده میشود کارآمدتر است و در نواح که محدودیت جری��ان وجود دارد .چنین موتورهای��ی معموال با یک س��رعت عمل میکنن��د و در صورتی ک��ه به تغییر حجم یا فش��ار هوای فن یا دمنده نیاز باشد این عمل به واس��طه نصب یک دمپر و کنترل جریان هوا به کمک آن صورت میپذیرد. در تاسیس��ات ب��زرگ (نظیر فنهای تهوی��ه مطب��وع مکانیک��ی) روشه��ای مختلفی برای به حرکت درآوردن استفاده میشود: ● ●استفاده از یک موتور کلکتوری 10برای تغییر سرعت ● ●در یک موتور سرعت ثابت که مستقیما
انتخاب فن
اغلب اوقات مدل فن با نوع خدماتی
که قرار است ارائه شود ،تعیین میگردد. هنگام��ی ک��ه ش��اهد عملک��ردی بدون مقاومت یا با مقاومت خیلی پایین باشیم مخصوص��ا زمان��ی که نیازی به سیس��تم کانالکش��ی نیس��ت به علت سادگی فن پروان��های و مق��رون به صرفه ب��ودن آن معموال از این نوع فن اس��تفاده میشود. هن��گام کار با سیس��تم کانالکش��ی که
باید تغذیه شود.
● ●طبیعت بار وارده یا محرک در دسترس معم��وال تولیدکنندهه��ای مختل��ف
فن جداول یا منحنیهای مش��خصی که
نشاندهنده محدوده عملکردی هر اندازه
فن هس��تند را تهیه میکنن��د .دادههای
موجود در جداول شامل فشار استاتیک، س��رعت خروجی ،تعداد دوران در دقیقه،
اس��ب بخار ترمزی ،س��رعت دورانی نوک
تیغهها یا سرعت محیطی و غیره هستند.
معموال از یک فن س��انتریفیوژ یا محوری
کاربرد فن
طور کلی فنهای س��انتریفیوژ و محوری
مهندس��ین و پرس��نل تعمیر و نگهداری
حد هستند ولی فنهای محوری تا حدی
کاربردهای زی��ادی دارد که برخی از آنها
هم نیاز به فضای کمتری دارند .اطالعاتی
● ●فنهای تخلیه هوا
برای انتخاب فن مناسب مورد نیاز است:
● ●فنهای برج خنککننده
(سیلندری یا پرهای) استفاده میشود .به
در زمینه تهویه مطبوع؛ به ویژه برای
(سیلندری یا پرهای) از نظر صوتی در یک
دس��تگاههای تهوی��ه مطب��وع ،فنه��ا
سبکتر هس��تند و به مقدار قابل توجهی
عبارتند از:
که در زیر به آنها اشاره شده است معموال
● ●فنهای گردشدهنده هوا
● ●ظرفیت مورد نیاز برحسب فوت مربع بر دقیقه
11 12
13
● ●فنهای آشپزخانه
14
● ●فنهای اتاقک زیرشیروانی
15
به فن وصل میشود با نصب پرههای
● ●فشار استاتیک یا مقاومت سیستم
هدایتکنن��ده متحرک در ورودی فن
● ●نوع کاربرد یا سرویس
مهندسین تهویه و گرمایش آمریکا تمامی
میتوان فش��ار و حجم هوا را تنظیم
● ●نحوه نصب سیستم
انواع فنها را میتوان به عنوان فن تخلیه
کرد.
● ●شدت صدا یا اس��تفاده از فضایی که
هوا اس��تفاده کرد .از آنجایی که مقاومتی
براس��اس اس��تانداردهای انجم��ن
در براب��ر فنه��ای پروان��های نباید وجود داش��ته باش��د یا این مقاومت باید بسیار پایین باش��د ،اغل��ب فنهای دی��واری از نوع پروانهای هس��تند .ظرفیت این فنها از 1000تا 75000ft3/minمتغیر اس��ت و بعض��ی اوقات در داخ��ل اتاقک باالی بام س��اختمان کارخانه و زیرسقف یا همراه با دریچههای خودکار کار گذاشته میشوند. فنه��ای هوای خروجی هود برای جابهجا تصویر ( :)2نحوه نصب و حرکت انواع مختلف فنهای پروانهای
ک��ردن بخاره��ای خورن��ده و داغ دارای کانالی اغلب از نوع سانتریفیوژ هستند.
صفحه - 31شماره 42
فنهای تخلیه ه��وای اتاقهای رنگ همیش��ه از نوع صفح��های ی��ا پروانهای هس��تند و از اش��کال مختلفی از تیغهها ساخته میشوند .این فنها همانگونه که
عملکرد فن
ممک��ن اس��ت فنه��ا در ی��ک اتاق
زیرش��یروانی یا فضاهای مناس��ب دیگری
توسط تسمه ذوزنقهای استفاده میشود.
نصب فن اتاق زیرشیروانی
به علت وجود فش��ارهای اس��تاتیک
برای استفاده طراحی میشوند باید دارای
(نظیر راهرو) نصب شوند و برای به حرکت در آوردن هوا از چند اتاق س��ازگار ش��ده
پایی��ن (معم��وال کمت��ر از 1/8اینچ آب)؛
ن برجهای ظاهری مناس��ب نیز باشند .ف
باش��ند .اما ممکن اس��ت یک سیس��تم
خنککننده 16اغلب از نوع پروانهای است
موضعی (محدود ب��ه یک محل) نیز برای
جای دمندهها یا انواع پوس��تهدار استفاده
و انواع محوری (س��یلندری و پرهای) نیز برای برجهای فشردهس��ازی 17اس��تفاده میش��وند .مضاف بر اینکه به ندرت یک فن س��انتریفیوژ ب��رای تغذیه ه��وا مورد استفاده واقع میشود .فنهای آشپزخانه ب��رای مص��ارف خانگ��ی از ن��وع فنهای پروانهای کوچک هس��تند و با استفاده از چفت و بس��تهای مناسب روی پنجره یا دیوار نصب میش��وند همچنین محدوده ظرفیت آنها از 300تا 800ft3/minاست. فنهای اتاق زیرش��یروانی در تابستان برای کشیدن حجم زیادی از هوای خارج به داخل خانه یا س��اختمان هر زمان که دمای ه��وای بیرونی کمتر از دمای هوای داخلی بود اس��تفاده میش��وند .به کمک این روش هوای نسبتا خنک عصر یا شب ب��رای خنک کردن فض��ای داخلی یک یا چند اتاق بسته به محل واحد خنککننده هوا مورد اس��تفاده قرار میگیرد .عالوه بر این باید دانس��ت که از آنج��ا که فن اتاق زیرش��یروانی تنها ب��رای حرکت دادن هوا اس��تفاده میش��ود نه برای خنکسازی، پاکس��ازی ی��ا رطوبتزن��ی؛ از جمل��ه تجهیزات تهویه مطبوع به شمار نمیآید. فنهای اتاق زیرش��یروانی به علت هزینه پایین و قابلیت خنکس��ازی به واسطه به
خنک ک��ردن اتاق تنه��ا در مواقع خاص روی پنجره نصب ش��ود .معموال فنهای اتاق زیرش��یروانی از نوع پروانهای هستند ت پایین از ایجاد که با انتخاب حالت سرع صدای ناهنجار جلوگیری میشود .فنها باید دارای ظرفیت کافی برای ایجاد حداقل 30بار مبادله هوا در ساعت باشند .برای کاهش صدای تجهیزات مبادله هوا قوانین زیر باید در نظر گرفته شود: ● ●ب��رای جلوگی��ری از تحت تاثی��ر قرار گرفتن مناطق مسکونی در برابر صدا باید محل مناسبی برای این تجهیزات در نظر گرفته شود. ● ●ب��رای دس��تیابی ب��ه یک س��رعت عملک��ردی مناس��ب ،باید ان��دازه و ظرفیت فن مناسب باشد. ● ●برای کم��ک به عدم انتق��ال صدا به داخل ساختمان ،تجهیزات باید روی الستیک یا مواد رزینی 18دیگری از این دست نصب شوند. در ص��ورت اجتنابناپذیر بودن نصب تجهی��زات مبادل��ه ه��وا در ب��االی اتاق خوابها ،الزم است یک سلسله اقدامات احتیاطی برای کاه��ش صدای تجهیزات به پایینترین میزان ممکن انجامشود .از آنجا که موتورهای ACسرعت باال معموال آرامت��ر از موتوره��ای ACس��رعت پایین
عموما از فنهای پروانهای یا دیس��کی به
میشود .فن باید دارای عملکردی بیصدا و ظرفیتی کافی برای حداقل 30بار مبادله هوا در س��اعت باشد .به عنوان مثال یک خان��ه با حج��م 10000ft3نیازمند فنی با ظرفیت 300000ft3/hrیا 50000ft3/min
برای 30بار مبادله هوا در ساعت است. دو نوع رایج فنهای اتاق زیرشیروانی عبارتند از :فنه��ای جعبهای و فنهای 19
سانتریفیوژ .فن جعبهای در اتاق زیرشیروانی داخ��ل ی��ک جعبه ی��ا بدنه مناس��ب که مستقیما روی یک شبکه مرکزی در سقف واقع شده است یا در یک اتاقک چوبی که طبقه زیرش��یروانی را محصور کرده است نصب میش��ود .ممکن است این نوع فن به واسطه یک سیستم مستقیم به شبکه هر اتاق وصل شود .هوای خنک بیرونی که به واس��طه پنجرههای موجود در اتاقهای واقع در طبق��ات پایین وارد میش��ود به داخل فضای زیرشیروانی تخلیه شده و به واسطه دریچهها و پنجره اتاق زیرشیروانی خارج میشود. تاسیس��ات یک فن س��انتریفیوژ چند تیغه 20در تصویر ( )3نشان داده شده است. در س��مت مکش ،فن به کانالهای تخلیه هوای منتهی به ش��بکههایی متصل است که در س��قف دو اتاق خواب واقع شدهاند. مبادله هوا به واسطه راه یافتن هوای تازه از پنجرههای باز به بخش مکش فن انجام
گردش در آوردن هوا نه مطبوعسازی آن،
هستند اگر فضای سقف اجازه دهد اغلب
میش��ود و همانگونه که نشان داده شده
به صورت گستردهای استفاده میشوند.
از یک موتور س��رعت باالی متصل به فن
است هوا از طریق دریچهها تخلیه میشود.
صفحه - 32شماره 42
تخلیه تقسیم میکند ،برش داده میشود.
تخلیه هوا
هوا از طریق درها و پنجرههای باز توس��ط
فن سانتریفیوژ کانال
کانال
موتور
دریچه
ورودی هوا
فن بهس��مت اتاق زیرش��یروانی کش��یده میشود.
عملکرد فن اتاق زیرشیروانی
دریچه
عملکرد م��داوم برای دس��تیابی به بهتری��ن و کارآمدترین نتیج��ه از اهمیت بس��یاری برخوردار اس��ت .ممکن اس��ت
ورودی هوا
اتاق خواب
اتاق خواب
دس��تیابی به یک عملکرد عادی نیازمند
ورودی هوا (پنجره باز)
موارد زیر باش��د :هنگام به پایان رسیدن بعدازظهر ،زمانی که دمای بیرونی ش��روع به کم ش��دن میکن��د؛ پنجرههای طبقه
تصویر ( :)3تاسیسات فن سانتریفیوژ یک محوطه مسکونی.
اول و شبکههای موجود در سقف یا طبقه زیرشیروانی باز باش��د و پنجرههای طبقه دوم بس��ته باش��د .این امر باعث میشود
فن سانتریفیوژ
عم��ده اث��ر خنکس��ازی روی اتاقهای
دیوار محفظه اتاق زیرشیروانی
نشیمن باش��د .کمی بعد از زمان خواب، ممکن اس��ت پنجرههای طبقه اول بسته
در
تسمه
باشند و پنجرههای طبقه دوم برای انتقال
قاب نبشی آهنی خروجی هوا
موتور
همچنین میتوان در یک زمان مناس��ب قبل از افزایش دما موتور را خاموش کرد.
در
ورودی هوا از طریق پنجرهها
اثر خنکسازی به اتاق خوابها باز باشند
در خروجی هوا
تصویر ( :)4فن تسمهای در تاسیسات اتاق زیرشیروانی تاسیس��ات دیگری نی��ز در تصویر()4
و یاتاقانه��ا را پش��تیبانی میکند ،نصب
نش��ان داده ش��ده اس��ت .ای��ن ف��ن از
میشود .ورودی هوا در این تاسیسات در
ن��وع س��انتریفیوژ و دارای تیغهه��ای
نزدیکی یک دریچه گرد قرار میگیرد که در
منحنیالش��کل اس��ت که روی یک قاب
داخل دیوار محفظ��ه هوابندی که فضای
نبشی آهنی سبک که دیسک فن ،شفت
زیرش��یروانی را به دو محفظ��ه ورودی و
پینوشت:
1. Propeller Fan 2. Vane-Axial Fan 3. Tube-Axial Fan 4. Centrifigual Fan 5. Ring 6. Squirrel-Cage Unit 7. Motor Shaft 8. Split - Phase 9. Shaded-Pole 10. Slip-Ring Motor 11. Exhaust Fans 12. Circulating Fans 13. Cooling -Tower Fans 14. Kitchen Fans 15. Attic Fans 16. Cooling Tower Fan 17. Packed Tower 18. Resilient 19. Poxed-In Fans 20. Multiblade Centrifugal
صفحه - 33شماره 42
فنآوری
مزایا و معایب سیستمهای تمامهوا منبعASHRAE Handbook (Systems and Equipment) : برگردان :واحد ترجمه نشر یزدا
مزایای سیستمهای تمام هوا:
● ● عملک��رد و تعمیر و نگهداری تجهیزات اصلی در جایی انجام میگیر د که ساکنان در آنجا حضور ندارند( .اتاقهای هواساز) همچنین استفاده از این سیستم امکان انتخابهای ما برای تجهیزات تصفیه ،کنترل ارتعاش��ات و س��ر و صدا و انتخاب یدهد. تجهیزات با کیفیت و بادوام را افزایش م ● ● لولهکش��یها ،تجهیزات الکتریکی ،سیمکش��یها ،فیلترها و تجهیزاتی که سر و صدا و لرزش تولی د میکنند ،از بخشهای
غیرعادی دارن د کامال مناسب است( .سیستمهای دارای فشار مثبت یا منفی)
● ● تمام سیستمهای هوا قابلیت تطابق مناسبی برای رطوبتزنی در زمستان دارند.
● ● با افزایش دادن نرخ تعویض هوا و اس��تفاده از کنترلهای با کیفیت باال ،این سیس��تمها قادر به تامین دقیقترین شرایط
عملکرد با دقت ± 0.15 kدمای خشک و رطوبت ±0.5 RH هستند.
مس��کونی دور هس��تن د و باعث کاهش نیاز به س��رویسهای پراکنده و مداوم و ایجا د مزاحمت برای ساکنان و امکان آسیب دیدن فرایندها و مبلمان میشوند. ● ● استفاده از این سیستمها امکان استفاده از هوای بیرون برای س��رمایش (به جای استفاده از س��رمایش مکانیکی) را فراهم میکند و از این طریق باعث ایجا د صرفهجویی بیشتر میشود. ● ● تغییر فصلی سیستم از حالت گرمایش به سرمایش و بالعکس به س��ادگی انج��ام میگیر د و میتوان آن را به س��ادگی برای کنترل خودکار تطبیق داد. ● ● انتخابه��ای زیادی برای منطقهبن��دی و کنترل رطوبت در شرایط مختلف وجو د دار د و در مجموع سیستم از انعطافپذیری باالیی برخوردار است .امکان گرمایش و سرمایش همزمان در این سیستم (معموال هنگام پاییز و بهار) وجو د دارد.
معایب سیستمهای تمام هوا:
● ● کانالهایی که در محفظههای زیر س��قف نصب میشون د نیاز
به فضای زیادی دارن د و باعث کاهش فضای کف قابل استفاده
یدهند. میشون د و ارتفاع ساختمان را افزایش م
● ● ب��رای کاناله��ای عمودی که ب��رای توزیع هوا الزم اس��ت، فضاهای نسبتا زیادی اشغال میشود.
● ● دسترس��ی مناس��ب به وس��ایل تنظیم وترمینالها نیازمند
● ● بازیافت حرارت به صورت انتقال حرارت هوا به هوا یا اشکال
همکاری نزدیک بین طراحان س��ازه ،تاسیس��ات مکانیکی و
● ● انعطافپذی��ر بودن طراحی برای رس��یدن ب��ه توزیع بهینهی
● ● متعا دلس��ازی هوا خصوصا در سیس��تمهای بزرگ میتواند
دیگر امکانپذیر است. هوا ،کنترل فش��ارها و مکش هوا و قابلیت تطابق برای تامین نیازهای متغیر محلی. ● ● این سیس��تم برای مواردی که نیاز ب��ه تخلیه یا تغذیه هوای
مهندس معمار میباشد.
دشوار باشد.
● ● گرمایش برای گرمکردن موقت در طی ساخت همیشه مقدور نیست.
صفحه - 34شماره 42
مقاالت
سیستمهای مجرای عبور هوا منبعHVAC troubleshooting guide, c2009: برگردان :واحد ترجمه نشر یزدا
مجاری هوای یک سیس��تم گرمایش
موردنظر باشیم.
هوای اجب��اری 1یا تهویه مطب��وع باید با
● ●ان��دازه ه��ر ورودی یا خروج��ی را بر
در نظر گرفته ش��دن مسائل اقتصادی به
مبن��ای مقدار هوای عبوری در دقیقه
نحوی که ش��اهد عملکرد مناس��ب آنها
که دارای س��رعت مناس��بی اس��ت،
باشیم به دقت طراحی شوند .ممکن است
تعیین کنید.
برای طراح��ی کانالهای هوا از روشهای
● ●مس��احت سطوح مقطع را محاسبه و
نتیجه را هنگام استفاده از دمپرها نیز
خواهید داش��ت و مانع از شکلگیری
س��رعتهای بیش از ان��دازه خواهید
شد.
● ●برای متعادل ک��ردن موارد پیشبینی
نشده باید برای هر انشعاب ،دمپرهای
حجمی تعبیه شود.
زیر استفاده شود:
ابعاد مناس��بی برای کلیه انشعابات و
● ●مجموع مقدار هوایی که توس��ط فن
کانالهای اصل��ی انتخاب کنید .این
جابهجا میش��ود و بخش کوچکی از
عم��ل را ب��ر مبنای اف��ت اصطکاکی
این میزان ک��ه به بخشهای مختلف
ایجاد ش��ده در هر ف��وت طول انجام
ساختمان فرستاده یا خارج میشود را
دهی��د که موجب کاهش س��رعت در
محاسبه کنید.
کانالهای کوچکتر میشود.
که دمای هوای تغذیه شده کمتر از دمای
● ●واح��د تغذی��ه را در مناس��بترین (از
● ●مقاوم��ت کانالهای��ی که بیش��ترین
لحاظ راه دستی) و نزدیکترین مکان
اصطکاک را ایج��اد میکنند ،تعیین
در کاناله��ای بین کویلها و ش��بکههای
ممکن به مرکز توزیع قرار دهید.
کنی��د .در اکثر ح��االت طوالنیترین
(دریچهه��ا) تهوی��ه ب��ه گرما دسترس��ی
● ●س��اختمان را ب��ه نواح��ی مختلف و
کانال این ش��رایط را دارا است گرچه
خواهند داش��ت .اگر کاناله��ا ادامه پیدا
نس��بت حجم ه��وا در ه��ر دقیقه را
این ام��ر آنقدرها ه��م غیرقابل تغییر
ک��رده و در داخل فضای مطلوبس��ازی
مطاب��ق ب��ا الزامات نواح��ی مختلف
نیس��ت .این مقدار متفاوتی است که
ش��ده قرار گرفته باش��ند این جذب گرما
تقسیم کنید.
توس��ط سیستم کانالکش��ی در برابر
اث��ری روی بار کلی نداش��ته و اغلب از آن
مق��دار جریان ه��وای موردنیاز ایجاد
صرفنظر میشود.
شده است.
ولیکن به هر ح��ال کانالهای تغذیه
مکانهایی که در نقش��ه س��اختمان
● ●ابع��اد و مس��احت س��طوح مقط��ع
باید از فضاهایی عبور کنند که هوایش��ان
مش��خص ش��دهاند ،نش��انگر حجم
مس��یرهای کوتاهت��ر را مورد بررس��ی
مطلوب نش��ده باش��د .تحت این شرایط
هوایی است که با آن سر و کار خواهیم
مجدد ق��رار دهی��د تا ای��ن کانالها
گرمای جذب شده توس��ط هوای موجود
داش��ت .محل ورودیها و خروجیها
دارای مقاومتی براب��ر با طوالنیترین
در کاناله��ا میتوان��د به عن��وان یک بار
باید به گونهای باش��د که شاهد توزیع
مسیر ش��وند ،این عمل باعث کاهش
اضاف��ی در تجهیزات سرمایش��ی در نظر
سرتاس��ری هوای مطل��وب در فضای
گرفته ش��ود .افزایش دما در یک سیستم
هزینه ورقههای فلزی میشود .همین
کانالکشی تاسیسات سرمایشی به عوامل
● ●ورودیه��ا و خروجیهایی برای تغذیه و به گردش در آوردن هوا قرار دهید.
بهره گرمایی کانالها
هر تاسیس��ات تهویه مطبوعی دارای
یک سیس��تم کانالکشی اس��ت و زمانی اتاق باش��د همیشه هوای در حال حرکت
صفحه - 35شماره 42
زیر بستگی دارد:
● ●دمای فضای��ی که کان��ال از آن عبور میکنند
ساعت به 0.23Btuبرای هر درجه اختالف
نیز توجه داش��ت که سرعتهای خروجی
دما کاهش خواهد داد.
فن تا حدی بستگی به فشار استاتیک دارد
در نهایت؛ طراح سیستم مرکزی باید
● ●سرعت هوای داخل کانال
● ●ن��وع و ضخام��ت عای��ق (در صورت وجود)
نخستین عامل موجب ایجاد اختالف
دما بین هوا و سمت دیگر دیوارههای کانال
میش��ود و ممکن است نقطه شبنم هوای احاطهکننده کان��ال بر جذب گرما (هنگام چگالش روی س��طح کانال) اثرگذار باشد.
این امر باعث دریافت گرمای تبخیری توسط
هوای داخل سیستم میشود .سرعتهای بس��یار باال باید با در نظ��ر گرفتن الزامات آکوستیک 2تاسیس��ات مورد استفاده واقع
شوند که این امر نه تنها برای لحاظ کردن
مسائل اقتصادی در جنس ورقههای فلزی
3
بلک��ه برای کاه��ش دریافت گرما توس��ط
کانالها نیز مورد استفاده است .صرفنظر از سرعت؛ مقدار گرمای جذب شده توسط سطح کانال فلزی حملکننده هوای سرد به
طور مستقیم با اختالف دمای بین اتمسفر اطراف کانال و هوای سردش��ده متناس��ب
اس��ت .نرخ دریافت گرما تا حدی به صافی س��طح 4خارجی کانال و حرکت هوای (در
ص��ورت وجود) فضایی که کانال از آن عبور
میکند ،بستگی دارد .نفوذ گرما 5برحسب
Btuبر س��اعت بر فوت مرب��ع در هر درجه اختالف دما برای کانالهای آهنی گالوانیزه بدون پوش��ش بین 0.5و 1است که مقدار
متوس��ط آن 0.73میشود ،البته نرخ نفوذ
هنگام ش��روع به کار کانال بیشترین مقدار خ��ود را دارا اس��ت و به تدریج ب��ا افزایش
دمای هوا کاهش مییابد .پوش��اندن کانال با چیزی معادل عایق صل��ب 0.5 6اینچی
و درزگیری ش��کافها با نوار؛ نرخ متوسط
دریافت گرما را برای فوت مربع از سطح در
موارد زیر را در نظر داشته باشند:
که این سرعت بسته به نوع فن نصب شده تغییر میکند.
● ●ق��رار دادن تجهی��زات در نزدیکترین
محاس�بات مرب�وط ب�ه کان�ال هوا:
مکان ممکن ب��ه فضایی که هوای آن
ب��رای راحتتر ک��ردن کار ،در اینجا تنها به
مطلوب خواهد شد.
خالصهای از یک روش س��اده تعیین اندازه
● ●استفاده از باالترین سرعت ممکن در
کان��ال هوا اش��اره میکنی��م .در این روش
عمل با لحاظ الزامات آکوستیک فضا
محاسبات مهندسی پیچیده هنگام طراحی
و مشخصات عملکردی فنها
یک سیستم کانالکشی حذف شده است.
● ●عایقبندی کلیه کانالها با پوشش��ی
به تصویر ( )1تا ( )3مراجعه کنید که نماهای
مع��ادل عای��ق صل��ب 0.5اینچ��ی
یک خانه مس��کونی که تقریبا دارای حجم
(حداقل) و درزگیری شکافها با نوار
مکعبی برابر با 19000ft3اس��ت را نش��ان
س�رع ت مناس�ب :ج��دول ( )1برای
میدهد .حذف ،افزای��ش رطوبت ،تهویه،
الزامات مختلف ،سرعتهای توصیه شده
فیلتراس��یون و حرکت دادن ه��وا به کلیه
هوا را برحسب فوت بر دقیقه ارائه میدهد.
اتاقها در طبقه اول و دوم است.
این سرعتها مطابق با تجارب موفق قبلی
همانگونه که در تصویر ( )1نشان داده
هستند .مضاف بر اینکه باید به این نکته
ش��ده است دس��تگاه تهویه مطبوع نصب
جدول ( :)1سرعتهای توصیه شده برای هوا
انتخاب اولین ورودی هوا هواشویها گرمکنه��ا یا کولره��ای دارای سطوح پرهدار (سرعت دهانه) اتصاالت ورودی خروجی فن برای فشار استاتیک 11/2اینچی برای فشار استاتیک 11/4اینچی برای فشار استاتیک 1اینچی برای فشار استاتیک 3/4اینچی برای فشار استاتیک 1/2اینچی کانالهای افقی کانالهای باالبر و منشعب شده دریچهه��ا و ش��بکههای هوای ورودی دریچهها و شبکههای خروجی خروجیهای کان��ال در ارتفاع باال
مناطق مسکونی ،مدارس ،تئاترها، ساختمانهای استودیوهای خبر عمومی و غیره
کاربردهای صنعتی
750 500 450
800 500 500
1000 500 500
750
800
1000
1700 1400 1200 700 550 300 350 -
2200 2000 1800 1550 1300 900 600 300 grille 400 grille 1000
2400 2200 2000 1800 1600 2000-1000 1600-1000 400 opening 500 opening -
صفحه - 36شماره 42
شده دارای ظرفیتی برابر با 1000ft3/min
دمپر جریان مستقیم
اس��ت .اگر اتاقها دارای کانالهای اصلی
هوا 7باشند ،جدول ( )2روشهای محاسبه
دمپر حجمی
به سمت طبقه دوم
به سمت طبقه دوم بهسمت محفظه
به سمت طبقه دوم عایقبندی کانال اصلی هوا در این فضا
به سمت اتاق نشیمن
سیستم تهویه مطبوع
خروجی در ابعاد کامل
دریچه بازدید
مقدار هوایی که باید به هر اتاق فرس��تاده
شود را نشان میدهد.
س��تون دوم ای��ن ج��دول ظرفیت هر
اتاق ب��ه صورت درص��دی از حجم کلی را
بیان میکند .برای مث��ال 3000ft3برابر با 30درص��د فضای کلی ( )10000ft3اس��ت
ک��ه به آن کانال اصلی هوا برده میش��ود.
ستون س��وم نمایانگر فوت مکعب هوا در
بدون حفاری
دقیقه است که باید به هر اتاق تغذیه شود. نحوه به دست آوردن این ارقام بدین صورت
دریچه کوچک
اس��ت :دستگاه تهویه مطبوع 1000ft3هوا
دریچه ورود هوای تازه به لوور ثابت (")16"×16 و سیم مسی 1/4اینچی با توری
در دقیق��ه را جابهجا میکند که 30درصد
تصویر ( :)1دستگاه تهویه مطبوع و طرح کلی از کانالهای گرمایشی زیرزمین یک خانه مسکونی.
این مقدار برابر با 300ft3/minاست .به طور
مشابه 10درصد این مقدار برابر با 100ft3/
minاس��ت که تعیینکننده مقدار هوایی
اس��ت که باید به ترتیب به اتاق نشیمن و اتاق خواب شماره 3فرستاده شود .با تعیین
مقدار هوایی که باید به هر اتاق داده ش��ود
دریچه تنظیم هوای کف
میتوان طراحی کانالها را مطرح نمود.
به سمت طبقه دوم به سمت طبقه دوم
آشپزخانه
اتاق غذاخوری
دریچه تنظیم هوای کف
ب��رای تعیین اندازه کانالها؛ انش��عاب
اتاق نش��یمن و ات��اق خواب ش��ماره 1را در نظ��ر بگیری��د (ج��دول .)2توجه کنید
که انش��عاب هدایت ش��ده به ات��اق خواب دریچه تنظیم هوای کف
شماره 150ft3/min 1و کانال اتاق نشیمن
300ft3/minهوا را جابهجا میکند .مشخص
کمد
اتاق مطالعه دریچه برای ورود هوای تازه
اتاق پذیرایی
است که خط اصلی هوای رابط 300+150یا 450ft3/minهوا جابهجا خواهد کرد .طبق
دریچه کف ارتفاع سقف
توصیههای قبلی سرعت مجاز در انشعابات براب��ر با 600ft/minاس��ت و در خط اصلی
تغذیه هوا برابر ب��ا 700ft/minخواهد بود. تصویر ( :)2طرح کلی از طبقه اول یک س�اختمان مس�کونی تصوی�ر ( .)1پخشکنندههای هوا به صورت عمودی در کف اتاق نش�یمن ،ناهارخوری و اتاق مطالعه نصب ش�دهاند .هوا به واس�طه شبکههای زمینی موجود در سالن ورودی به دستگاه برگردانده میشود .اندازه خطوط هوا در نقشه زیرزمین نشان داده شده است.
بنابراین س��طح کان��ال الزم با اس��تفاده از
فرمول زیر میتواند محاسبه شود:
صفحه - 37شماره 42
دریچه تنظیم هوای زیرزمین
دریچه تنظیم هوای زیرزمین
محفظه
حمام کمد
محفظه
دریچه تنظیم هوای زیرزمین
کمد
محفظه
کمد
سالن پذیرایی حمام
کمد
ارتفاع سقف
تصویر ( :)3طرح کلی از طبقه دوم بخش مس�کونی (تصاویر 1و .)2خش�ککنندههای هوا در زیرزمین سه اتاق خواب نصب شدهاند.
جدول ( :)2محاسبات کانالهای هوا حجم اتاق
درصد از حجم کلی
نرخ تغذیه
طبقه اول
اتاق نشیمن ناهارخوری اتاق مطالعه
3000 2000 1000
30 20 10
300 200 100
طبقه دوم
اتاق خواب شماره 1 اتاق خواب شماره 2 اتاق خواب شماره 3 حجم کلی
1500 1500 1000 10000
15 15 10 100
150 150 100 1000
اتاقها
انشعاب ( )300ft3/mاتاق نشیمن
شماره :1
ممکن اس��ت مابق��ی اندازهها نیز به روش مش��ابه محاس��به ش��وند .توصیه میش��ود ک��ه خط اصل��ی تغذی��ه هوای خط اصلی زمانی که اولین انش��عاب از آن گرفته میشود باشد .خط اصلی بازگشت
خطی افقی برای قطع کردن خط س��رعت
500ترس��یم کنید و در خ��ط زیرین عدد 72in2ی��ا 1/2ft2را بخوانی��د .ای��ن ع��دد
مس��احت سطح مقطع مورد نیاز است که
ممکن است اندازه کلیه انشعابات؛ رایزرها یا شبکهها با همین روش تعیین شود.
به دس��تگاه نیز بای��د دارای اندازهای برابر
اف�ت مقاومت در سیس�تمهای کانالکشی
دسترس��ی بزرگ تعبیه شده باشد .تصویر
و عمق یک کانال تحت تاثیر فضای موجود
24inدارد و بای��د هم��راه ب��ا یک دریچه
چیلــر جذبــی گازســوز
250ft3/minدر س��رعت 500ft/minرا
تصویر ( )4مشخص کنید .با یک خطکش،
با ورودی دس��تگاه باشد که طولی حدود کانال اصلی ()450ft3/min
س��طح مقطع) ب��رای یک کان��ال اصلی
راهحل) 250ft /minرا در سمت چپ
خروجی از دستگاه دارای اندازهای برابر با انش��عاب ( )150ft3/minات��اق خواب
مثال ( :)1اندازه مناس��ب (مساحت
3
= aنرخ تغذیه هوا به اتاق کانال اصلی یا یک انشعاب
اندازه کانال هوا مفید است.
تعیین کنید.
که در آن = bس��رعت توصیهش��ده ب��رای یک
( )4برای سادهس��ازی بیش��تر در تعیین
عموما میتوان گفت که اندازه کانالها
صفحه - 38شماره 42
در س��اختمان اس��ت .از اینرو کانال گرد
به لحاظ اقتصادی نسبت به اشکال دیگر
از نقط��ه نظر اصطکاک بر واحد س��طح و
س رع
ت هوا
(مقدار)
M FP
مقدار فلز موردنیاز برای س��اخت بر واحد سطح مقرون به صرفهتر است با این همه
به ندرت اتفاق میافتد ک��ه از کانالهای گرد اس��تفاده شود مگر در ساختمانهای صنعتی .کانالهای مربعی ارجحترین شکل
در می��ان کانالهای دارای س��طح مقطع چهارگوش هس��تند .محدودیتهای اتاق
معموال باعث میش��وند ک��ه از کانالهای
سطح مورد نیاز
تصویر ( :)4روش تعیین اندازه کانال هوا
مسطح استفاده شود.
هن��گام تعیی��ن اندازه یک سیس��تم کانالکشی و برای توضیح بیشتر در مورد نحوه اس��تفاده از نموداره��ا به مثال ()2
توجه کنید: مث�ال ( :)2فرض کنید سیس��تمی
نیازمند نرخ تحویل 5000ft3/minباشد حجم کلی باید مس��افتی حدود 80ftرا طی و از این نقطه طوالنیترین انش��عاب ) 1000ft3/min (70ftه��وا را جابهج��ا کند .با لحاظ مشخصات عملکردی فن و مقاومت کویلها ،فیلترها و غیره فرض کنید مقاومت کلی کان��ال تغذیه برابر با 0.10inفشار مقاومت ستون آب 8است که عمق کانال تغذی��ه نیز نباید بیش از 12inباشد. حل) ط��ول کل��ی طوالنیترین خط برابر است با80+70=150ft :
با در نظر گرفتن این مقاومت در پایین تصوی��ر ( )5خ��ط افقی ک��ه 500ft3/min
را نش��ان میدهد را به س��مت باال دنبال کنی��د .در این نقطه ان��دازه معادل کانال گرد موردنی��از که تقریبا برابر با قطر 28in
صفحه - 39شماره 42
سر عت
ف وت
بر دق یقه
قطر
کا نال
فوت مکعب بر دقیقه
اصطکاک برحسب اینچ ستون آب در 100فوت
تصویر ( :)5نمودار مساحت کانال هوا
است را بخوانید .به صورت مورب و سمت
گوش اس��ت حرکت و از این نقطه عرض
برای انشعاب حملکننده 1000ft3/min؛
راست روی خط قطر 28اینچی به سمت
موردنیاز برای کانال چهارگوش را با قطع
از نقط��های ک��ه از تقاطع خ��ط مقاومت
باال حرکت کنید .سپس روی این خط به
شدن منحنی 60in ،بخوانید.
0.067inو خ��ط 1000ft3/minبه وجود
صورت افقی به س��مت محور عمودی که
بنابرای��ن اندازه کان��ال در کانال خط
آمده اس��ت عدد 16inرا به عنوان کانال
نش��اندهنده ضلع 12inیک کانال چهار
اصل��ی براب��ر ب��ا 12×60inخواه��د بود،
گرد موردنیاز بخوانید .از تصویر ( )5اندازه
صفحه - 40شماره 42
ی
ک ضل
عک انال
چ هارگ وش
قطر معادل کانال گرد عرض کانال چهارگوش برحسب اینچ
ادامه تصویر ( :)5نمودار مساحت کانال هوا
12×18inرا ب��رای کان��ال منشعبش��ده
ک��ه همان مقدار مقاوم��ت را ایجاد کنند
بخوانید.
معادلس��ازی میشوند .در محلهایی که
همچنین تعداد خمیدگیهای موجود
نیاز به خمیدگیهای تند یا خمیدگیهایی
در خط��وط کانال نیز بای��د در نظر گرفته
با زاویه قائم یا زانوی��ی تیغهای داریم باید
شوند .موانعی از این نوع معموال به صورت
از تعدادی منحرفکننده 9خمیده در طول
ط��ول مع��ادل کانال مس��تقیم به نحوی
جریان هوا استفاده شود.
پینوشت:
1. Forced-Air Heating System 2. Acoustic 3. Sheet Metal 4. Finish 5. Heat Leakage 6. Rigid Insulation 7. Air Mains 8. Water-Gage Resistance Pressure 9. Deflector
چیلــر جذبــی گازســوز
نشر یزدا و گروه نشریات: ن�اش�ر کتابه�ای «تاسیس��ات مکانیک�ی و برق�ی»« ،معم�اری و عم�ران» و «ط�ا و ج�واه�ر»
نشریههای تخصصی «حرارت و برودت»« ،تهویه مطبوع»« ،تهویه تبرید»«،صنعت لوله»و «تفکر معماری» خانه تاسیس��ات :برگزارکننده دورهه�ای آموزش تاسی�سات مکانیکی و برقی
ردیف عنوان
نویسنده /مترجم
قیمت
(تومان)
معماری 1
اقلیم ،معماری ،تهویه مطبوع
محمدرضا سلطاندوست
35,000
2
معماری زنانه و زنان معمار
مینا مهدلو
13,500
3
تاریخ معماری جهان
محمدرضا افضلی
26,000
4
ماکتسازی
صمد محمدابراهیمزاده سپاسگزار
7,000
5
ساختمانها چگونه کار میکنند
احسانا ...سبطالشیخ
7,500
6
بادگیر شاهکار مهندسی ایران
مهدی بهادرینژاد -علیرضا دهقانی 12,000
7
بادگیر ،نماد معماری ایران
مهناز محمودی
8,000
8
تفریح با معماری (مجموعهی کامل)
مهدی مهدلو
35,000
9
فراتر از معماری
دینا دهقان
6,000
10
فرهنگ بصری معماری
محمدرضا افضلی
12,500
11
معمـاری :فـرم ،فضـا ،نـظم
محمدرضا افضلی
9,500
12
سازه در معماری
محمدرضا افضلی
12,500
13ساخت در معماری
محمدرضا افضلی
15,000
14ترسیم؛ فرایندی خالقانه
رامین تابان
9,000
15محوطهسازی از کانسپت تا اجرا
سیده مریم سیادتی
10,000
16اسکیس معماری داخلی (گام به گام)
کورش محمودی دهده بیگلو
9,000
17اسکیس با مداد
ثمر ترابی کرمانشاه
4,300
18اسکیس با ماژیک
ثمر ترابی کرمانشاه
7,000
19
اسکیس و رنگ
ثمر ترابی کرمانشاه
7,500
20
اسکیسهایی از ژاپن
رامین تابان
8,000
21
اسکیسهایی از یزد
سید مجید ابریشمی
12,000
علیرضا دهقانی
4,500
23مبادی سواد بصری
محمدرضا افضلی
4,000
24آشنایی با معماری جهان
محمدرضا افضلی
9,900
25آشنایی با معماری جهان
کورش محمودی دهده بیگلو
8,000
َ 26ا َبرمعمار (هستی ،آفرینش ،معماری)
کامبیز جاللی
6,500
27سازه و معماری
علی مسعودینیا
5,500
28مرجع جیبی ساختوساز
رامین تابان
4,000
22آب در فالت ایران
(قنات ،آبانبار و یخچال)
قیمت
ردیف عنوان
نویسنده /مترجم
(تومان)
29مرجع جیبی معماری
حمیدرضا ایزدی
5,500
30نکات اجرایی ساختمان
رامین تابان
2,800
31نکات اجرایی ایمنی
رامین تابان
3,200
32الگوهای معماری
ثمـر ترابی کرمانشاه
9,000
33طراحی معماری
محمدرضا شاهی
4,000
34کنترل صدا
مجتبی خانزاده
5,000
35روابط محاسباتی سازه
بامداد فتوحی
3,400
36گونهشناسی عناصر معماری تاریخی
سیده مریم سیادتی
6,400
37شیشه در ساختمان
رامین تابان
5,000
38درهای اتوماتیک
محمدتقی حسنزاده
3,000
39کفسازی
نیره شمشیری
4,000
40آسانسور معلولین
مجتبی خانزاده
3,000
41یراقآالت در معماری
سارا گلچین
3,000
42رنگ در طراحی داخلی
فرزانه پایدار داریان
5,000
43طراحی آشپزخانه
محمدرضا شاهی
3,500
44محوطهسازی
ثمر ترابی کرمانشاه
3,500
45معماری و حریق
حسن محمدی
4,500
46آکوستیک
محمدحسین دهقان
3,200
47آب و فاضالب
رامین تابان
4,000
48مبانی طراحی هتل
فرزانه پایدار داریان
5,500
49تهویه مطبوع برای معماران
رامین تابان
3,000
50برق برای معماران
رامین تابان
8,000
51ساختمانهای صنعتی
سیده مریم سیادتی
5,500
52پلکان
حسین خداوردیان
6,500
53سیستمهای ارتباطی ،امنیتی و ایمنی
افروز عنایتی
4,500
54معماری و توپوگرافی
صمد محمدابراهیمزاده سپاسگزار
4,500
55معماری اماکن مذهبی
فربد دهقان
4,000
56بازشوها
سیده مریم سیادتی
5,500
57نکات اجرایی سازه و تاسیسات ساختمان
رامین تابان
12,000
58راهنمای مهندسی معماری
رامین تابان
6,000
قیمت
قیمت
ردیف عنوان
نویسنده /مترجم
(تومان)
ردیف عنوان
نویسنده /مترجم
(تومان)
59راندو با قلم و مرکب
صمد محمدابراهیمزاده سپاسگزار
7,500
100مبانی کنترل تهویه مطبوع
سلیمان چگینی
2,000
60آنچه طراحان میدانند
محمدرضا شاهی
4,500
101سیستمهای تبخیری و کولرهای آبی
ثمر ترابی کرمانشاه
4,000
61گرافیک معماری
ثمر ترابی کرمانشاه
8,800
102متره و برآورد شبکه کانال
پژمان رحمانینیا
1,800
62معماری طبیعی
صمد محمدابراهیمزاده سپاسگزار
6,500
103وسایل اندازهگیری در تهویه مطبوع
رامین تابان
2,500
63اصول و مبانی پرسپکتیو
صمد محمدابراهیمزاده سپاسگزار
9,000
104تهویه مطبوع به زبان ساده
پیمان جعفریان
1,800
64زبان تخصصی ساختمان و معماری
صمد محمدابراهیمزاده سپاسگزار
6,500
105سیستمهای تراکمی
پیمان جعفریان
1,500
65آبانبارهای شهر یزد
مسرت حسین ّ
10,000
106برق و کنترل تهویه مطبوع
محمدحسین دهقان
2,800
66آکوستیک در معماری
مسعود حسنی
12,000
107امنیت و ایمنی در HVAC
پیمان زرافشان
1,500
10,000
108مرجع جیبی تهویه و تبرید
محمد حسین دهقان
2,500
67مرجع کامل VRayبرای تریدیاستودیومکس محمدمهدی هادیان
کورش محمودی دهدهبیگلو ،علی گودرزی 5,000
68اتوکد 2011معماری 69جداول پروفیلهای اشتال
محمدحسین دهقان
70طراحی فراگیر ساختمان (سری کتابها)
4,000 83,500
تاسیسات مکانیکی و برقی
109مرجع جیبی عیبیابی و سرویس HVAC/Rسلیمان چگینی
2,200
110مرجع جیبی گرمایش و تهویه مطبوع
محمدحسین دهقان
3,300
111مرجع جیبی جوشکاری
حسن محمدی
4,000
112مرجع جیبی لولهکشی
محمدحسین دهقان
3,300
113افزایش حقوق در HVAC
نیره شمشیری
1,500
114فنها و تسمههای Vشکل
میالد تیموری
1,800
115جریان هوا در کانالها
میالد تیموری
1,800
116کیفیت هوای داخل ()IAQ
رامین تابان
2,000
117تبرید برای تکنیسینهای HVAC
رامین تابان
1,800
واحد ترجمه نشر یزدا
4,000 1,500
71جزئیات تاسیسات ساختمان
محمدرضا سلطاندوست
30,000
72فرهنگ تاسیسات ساختمان
محمدرضا سلطاندوست
16,000
73طراحی موتورخانه (ویرایش دوم)
محمدرضا سلطاندوست
26,000
74تاسیسات مکانیکی برای دانشجویان
محمدرضا سلطاندوست
14,000
75مهندسی شبکههای آبرسانی
محمدرضا افضلی
18,000
118محاسبات سرانگشتی تهویه مطبوع
76دستیار مهندس تاسیسات
محمدحسین دهقان
6,500
119سیستمهای حجم هوای متغیر ()VAV
مزدک صدری افشار
77چیلر جذبی (ویرایش دوم)
محمدرضا سلطاندوست
16,000
78تهویه مطبوع استوکر
محمـد شهرخخانی
7,500
120چهل و یک نکته برای نصب تجهیزات
رامین تابان
2,500
79هیدرودینامیک پمپها
محمـد شهرخخانی
7,000
80دینامیک سیاالت محاسباتی ()CFD
محمـد شهرخخانی
16,000
121الگوهای کانال
پیمان جعفریان
2,300
81فنها و کمپرسورهای جریان محوری
محمد شهرخخانی
9,000
122آمادهسازی آب
منصور حسینی ارانی
4,000
123تاسیسات سرمایشی برای مواد غذایی
نیره شمشیری
5,000
124آزمایش ،تنظیم و باالنس سیستمهای
رامین تابان
4,800
125تهویه مطبوع برای مراکز آموزشی
رامین تابان
6,000
126مبدلهای حرارتی صفحهای
حسن محمدی
5,500
127سیستمهای کنترل تهویه مطبوع
صادق صمدی ،سلیمان چگینی
6,000
128بازرسی و ارزیابی شبکههای لولهکشی
نیره شمشیری ،روحا ...واصف
3,500
129فیلترها و آمادهسازی هوا
منصور حسینی ارانی
4,000
130راهنمای جیبی ASHRAE
محمدرضا رزاقی اصفهانی
3,800
131راهنمای کامل نرمافزارهای
میثم بارفروش ،علیرضا نیکخواه4,000 ،
معماری (ویرایش دوم)
82دانشنامهی بهینهسازی مصرف انرژی
محمدرضا افضلی
14,000
83برق برای تهویه مطبوع
محمدرضا سلطاندوست
17,000
84راهنمای مهندسی گرمایش و تهویه مطبوع محمدرضا سلطاندوست
6,500
محمدرضا سلطاندوست
8,000
85طبقهبندی تجهیزات و سیستمها (ویرایش سوم)
86مراجعات سریع
محمدرضا سلطاندوست
17,000
87سیستمهای اعالم حریق
محمدرضا سلطاندوست
8,500
88سایکرومتریک
محمدرضا سلطاندوست
6,000
89خودآموز انرژی خورشیدی
محمدرضا شاهی
10,000
90
تله بخار
محمدرضا سلطاندوست
7,000
91
سیستمهای هیدرونیک (سرمایش و
بهرام خاکپور
26,000
92فرهنگ جیبی تاسیسات ساختمان
محمدرضا سلطاندوست
5,500
93مبانی آسانسور
حسن لطفی رضوانی
5,000
94بازرسی و ارزیابی شبکههای برق
محمدعلی الهیان
5,000
95دستنامه تاسیسات
محمدرضا سلطاندوست
6,000
96مرجع جامع استخر ،سونا و جکوزی
در تهویه مطبوع
تهویه مطبوع در ساختمانهای مسکونی
تهویه مطبوع
DUCTSIZE, REFRIG, SPIPE
علی نیکونیا
132راهنمای کامل نرمافزار Carrier
محمدرضا رزاقی اصفهانی
16,500
133راهنمای کامل نرمافزارهای RHVAC,
میثم بارفروش ،علی نیکونیا
6,000
134راهنمای کامل نرمافزار
روحا ...واصف
4,000
رامین تابان
18,000
97راهنمای طراحی و تعمیر و نگهداری استخر رامین تابان
9,000
135طراحی تاسیسات ساختمان با نرمافزار
میثم بـارفروش ،علیرضا نیکخواه
9,500
98نکات اجرایی تهویه مطبوع
رامین تابان
2,200
136طراحی و ترسیم نقشههای P&ID
علی گودرزی
8,000
99نکات اجرایی لولهکشی
رامین تابان
2,200
گرمایش با آب)
()HAP 4.5 CHVAC
PIPE FLOW EXPERT 2007 AutoCAD MEP
با نرمافزار Autocad P&ID
قیمت
قیمت
ردیف عنوان
نویسنده /مترجم
(تومان)
ردیف عنوان
نویسنده /مترجم
(تومان)
137طراحی تاسیسات ساختمان با نرمافزار
داود محمدی
13,500
175اصول طراحی ،بهرهبرداری و نگهداری
مجتبی وزینافضل
6,500
138بهینهسازی مصرف انرژی در ساختمان
احسان رجبلو ،هومن سعداله
7,500
176سینماتیک و دینامیک ماشینها
محمدرضا افضلی
10,000
177روشهای پیشگیری از رسوب و خوردگی
امید امیدبخش
12,000
139طراحی کارخانه با نرمافزار
علی گودرزی ،مهدی استادی8,000 ،
( Revit MEPویرایش دوم)
(راهنمای کامل نرمافزار )Audit Autocad Plant 3d
کوروش شفیعی
140مرجع کامل نرمافزارهای تهویه مطبوع
محسن مزیدی شرفآبادی
12,000
141نانوسیال و مهندسی انتقال گرما
سیدشرفالدین حسینی
5,500
142تجهیزات تبرید
غالمرضا ساالرکیا
3,300
143اتاق تمیز
روحا ...واصف
3,800
144گرمایش تابشی
نصرا ...حقوقی
5,000
145تاسیسات روشنایی
محمدحسین دهقان
9,000
146روشنایی فضاهای خارجی
مازیار مولوی
10,000
147دستنامه برق (راهنمای مهندسی برق)
مازیار مولوی
6,500
148محاسبات برق
محمدحسین دهقان
6,500
جمال صوفیه
4,000
150مرجع جیبی صدا و تصویر
ابراهیم چگینی
3,300
151مرجع جیبی بـرق
محمدحسین دهقان
4,200
152مرجع جیبی موتورهای الکتریکی
محمدحسین دهقان
4,400
153مدارهای الکتریکی و نگهداری آنها
رامین تابان
2,500
154جزییات مدارهای الکتریکی
محمدحسین دهقان
3,500
155نکات اجرایی برق
رامین تابان
3,000
156آزمایش و عیبیابی مدارهای برق
محمدتقی حسنزاده
2,800
157مدارها و افزارههای الکترونیکی
عباس زندباف
4,000
149فیبر نوری؛
فناوری فیبر تا منازل ()FTTH
158آسانسور و پلهبرقی (راهنمای ایمنی و نجات) محمدعلی الهیان
پمپهای سانتریفیوژ
در تاسیسات حرارتی و برودتی
بهرام خاکپور
18,000
178سیستمهای تاسیسات تهویه مطبوع
179سیستمهای کنترل تاسیسات تهویه مطبوع بهرام خاکپور
26,000
180راهنمای انتخاب و خرید تجهیزات تهویه مطبوع محمدحسین دهقان
25,000
181پرسش و پاسخ تاسیسات مکانیکی ساختمان سهند سلطاندوست
8,500
182در مورد تلههای بخار
محسن قدیری
15,000
183مهندسی رزیلینس
غالمعباس شیرالی، لیال محمدصالحی
12,000
DVD 184مهندس (مجموعه نرمافزارهای مهندسی تاسیسات) 185آموزش تاسیسات مکانیکی ساختمان (سری کتابها)
8,000 33,200
طال و جواهر 186بازسازی جواهرات قدیمی
مهرداد طزرجانی
11,500
187برترین آثار تاریخ طالسازی
فرانک شاکردوست
15,000
188دستبند ،زنجیر و گردنبند
الناز گوهربین
5,000
189پانصد مدل گوشواره
الیـار گوهربین
20,000
190پانصد مدل حلقه نامزدی
الیـار گوهربین
20,000
191خودآموز جواهرسازی
فرانک شاکردوست
11,500
192طراحی جواهرات با مروارید
النـاز گوهـربین
11,500
193زیورآالت نقرهای
مهرداد طزرجـانی
6,000
سایر عناوین
7,000
159حفاظت شبکههای الکتریکی
سید محمود حقشناس
10,000
194اخالق مهندسی و مهندسی اخالق
160نیروگاه حرارتی
محمدحسن سعیدی
13,500
195بهار در پاییز (سفینه هفتاد و هفت رباعی) محمدعلی اسالمی ندوشن
9,000
شرکت پاالیش نفت تهران
6,000
196نوشتههای بیسرنوشت
محمدعلی اسالمی ندوشن
6,500
197سعدی ،خاک شیراز و بوی عشق
شیرین بیانی
5,500
162مرجع جیبی NFPA
سید محمود حقشناس
5,500
198خیام کیست؟
شیرین بیانی
6,000
163طراحی آسانسور و پلهبرقی
محمدعلی الهیان
10,000
199دهانم بوی دریا میدهد
محمدحسین دهقان
3,000
164گاز طبیعی
پگاه رضایی
5,000
200گذر برگ از برگا
محمدحسین دهقان
1,500
165سیستمهای هوشمند ساختمان
هادی عسگری
5,000
201مبارزهطلبی فرزندان
فرزانه پایدار داریان
3,300
166سیستمهای مدیریت ساختمان
سیفاله نیکنامی ،فاطمه ابراهیمی 10,000
202سیر یکصدساله صنعت نفت ایران
سید محمد زمان دریاباری وشتانی
4,500
167یخسازی طبیعی و سنتی در ایران
مهدی بهادرینژاد ،علیرضا دهقانی 6,000
203نفت در قرن 21
احمد جزایری
10000
168راهنمای تهویه ساختمانهای بلندمرتبه
مجتبی طحانی ،محمد طاهریان
6,000
204راز پرده نقرهای
احمد جزایری
4,000
169روانکاری و روانکنندهها
شرکت پاالیش نفت تهران
6,000
205رویای بیداردالن
اکرم هدایتی شاهدی
6,500
206پسر شهرزاد
امیرکاوس باالزاده
6,000
207فهمیده
محمدرضا ساالرکیا
3,000
172تقطیر چندجزئی
سامان موسویان ،داود عشوری
15,000
208بوی کاه و گل
سیده محبوبه موسوی قوامآباد علیا
2,000
173راهنمای جامع بهرهبرداری ،نگهداری و
امید امیدبخش
9,500
209یزد ،پردیس کویر
اداره کل میراث فرهنگی ،صنایع 4,500 دستی و گردشگری استان یزد
174مدلسازی سیستمهای تبرید تراکمی و
حامد منصف ،حامد نوذری
8,000
Yazd, a Paridise in Kavir 210
اداره کل میراث فرهنگی ،صنایع 4,500 دستی و گردشگری استان یزد
161رسوبگذاری نفت خام در
پیشگرمکنهای واحد تقطیر
170تجهیزات سرمایشی و گرمایشی در مدارس سید ابوالفضل هاشمی ،مریم محمدزاده هروی 9,500 171آکوستیک و کنترل صدا
تعمیرات تصفیهخانههای آب جذبی با کامپیوتر
سید ابوالفضل هاشمی ،زینــب داداشزاده 9,500
مهدی بهادرینژاد
5,500
عناوین زیر چاپ اطالعات معماری (متریک هندبوک) اطالعات معماری (نویفرت) تایم سیور دستیار مهندس معمار دستیار مهندس پایپینگ اتوکد معماری داخلی آخرین پدیدههای مهندسی تاسیسات اسکیس خانهها اصول ترمودینامیک
اطفای حریق آنالیز سایت ویژه معماران آنالیز معماری تکنیکهای راندو در
معماری تهویه طبیعی در ساختمانها تهویه مطبوع و تبرید (استوکر) جداول اشتال ویژه رشته عمران جداول اشتال ویژه رشته معماری جداول و استانداردهای Ashraeدانشنامه معماری اسالمی درک رفتار سازهها دستنامه معماری دستنامه لولهکشی دستیار مهندس جوش راهنمای جامع آزمون نظام مهندسی راهنمای جامع تاسیسات بیمارستانی راهنمای طراحی شهری راهنمای طراحی کانال راهنمای محاسبات لولهکشی روانشناسی رنگها روشهای اجرایی قاب و سقف شیبدار معماری شهر یزد؛ دیروز ،امروز ،فردا سیستمهای کنترل محیط زیست سیمای باستانی شهر میبد طراحی اجزای ماشین (پیتر چایلد) طراحی اجزای ماشین (شیگلی) طراحی ترسیمی معماری فضاهای آموزشی گرمایش ،سرمایش ،روشنایی مبانی ترسیم در معماری مثل یک معمار فکر کنید مجموعهی اصول و مبانی معماری ( 13عنوان) طراحی داخلی پالن و معماری داخلی ،آپارتمان پالن و معماری داخلی ،هتل پالن و معماری داخلی ،رستوران پالن و معماری داخلی ،مجتمعهای فرهنگی-ورزشی مجموعهی مشاهیر معماری ایران و جهان ( 40عنوان) راهنمای عیبیابی تاسیسات بهداشتی راهنمای عیبیابی سیستمهای تهویه مطبوع مرجع جیبی نقشهکشی و نقشهخوانی مرجع کامل محاسبات تاسیسات مسجد و جهان مدرن معماری بشردوستانه معماری استادیومهای ورزشی معماری آمریکا معماری شرق معماری غرب مفاهیم پایه در معماری کاربردی پمپها ُ بعد
پنهان طراحی اقلیمی زبان تصویر
نانو در معماری نقشهکشی تاسیسات نورپردازی معمارانه دستنامه
سیمای شهر تئوری
شکل شهر
عناصر رنگ ایتن هنر رنگ ایتن
راهـنمـای اشتـراک گـروه نشریـات ماهنامه تهـویه و تبریـد ( 12............................)ASHRAEشماره 36:هزار تومان ماهنامـه تهویه مطبـوع 12..........................................................شماره 36:هزار تومان
دوماهنامه تفکر معماری 6 ..............................................................شمـاره 36:هزار تومان
ماهنامه حرارت و برودت 12 ................................................شماره 36:هزار تومان
دوماهنامه صنعت لولـه 12............................................................شماره 36:هزار تومان
نام و نام خانوادگی /شرکت ..................................................................................... :تلفن ...................................................................... :تلفن همراه ........................................................................ : نشانی...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... : ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................ کد پستی ده رقمی (الزامی است) ................................................................................................................ :پست الکترونیک........................................................................................................ : فیش بانکی ش��ماره ....................................................................م��ورخ .....................................................به مبل��غ .........................................................بر عهده بانک ................................... نشریات:
صنعت لوله
تهویه و تبرید
تهویه مطبوع
تفکر معماری
حرارت و برودت
کتابها................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ : .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................. جه��ت دریاف��ت کتابه��ا و نش��ریات م��ورد درخواس��ت کاف��ی اس��ت مبل��غ م��ورد نظ��ر را ب��ه یک��ی از حس��ابهای «ج��ام 5763014ن��زد بان��ک مل��ت»، «ج��اری س��یبا 0100269961009ن��زد بان��ک مل��ی»« ،س��پهر 0310804970003ن��زد بان��ک ص��ادرات» و ی��ا «ج��اری هم��راه رف��اه 2485746ن��زد بان��ک رف��اه» به ن��ام محمدحس��ین دهق��ان ،واری��ز ک��رده ،فی��ش بانک��ی و ف��رم تکمیلش��ده زی��ر را ب��ه صن��دوق پس��تی 14335-536و ی��ا دورن��گار 021-22885651ارس��ال نمایید. الزم به ذکر است بابت خرید بیش از 50هزار تومان ،هزینه پستی به عهده یزدا میباشد؛ در غیر اینصورت الزم است عالوه بر هزینه کتاب درخواستی ،مبلغ 5هزار تومان نیز در فیش بانکی لحاظ گردد. جهت تهیه حضوری کتابها و نشریات نیز میتوانید به دفتر نشر یزدا مراجعه فرمایید. جهت استفاده از سیستم الکترونیکی (کارت به کارت) از کد ( 6037 9910 7748 0071بانک ملی به نام آقای محمدحسین دهقان) استفاده نمایید.
WWW.KHANETASISAT.IR
WWW.HVAC.IR
WWW.YAZDAPUB.IR
دفتر نش�ر و نمایشگاه دائمی :تهران ،سیدخندان ،خیابان ارسباران ،کوچهی ستاری ،شمارهی ،22ساختمان یزدا
تلفن)021( 22885647-50 :