Arvand HVAC 49

‫نشریه داخلی شرکت صنایع یکتا تهویه اروند‬

‫شماره چهل و نهم ‪ -‬شهریورماه ‪1391‬‬

‫نشریه اروند‬

‫شماره استاندارد بین‌المللی ‪1684 - 4270 :‬‬

‫صاحب امتیاز ‪ :‬شرکت صنایع یکتا تهویه اروند‬ ‫مدیر مسئول ‪ :‬مهندس منوچهر شجاعی‬ ‫سردبیر ‪ :‬مهندس حسن بهرامی‬

‫در این شماره می‌خوانید ‪:‬‬

‫تازه‌های تهویه ‪2...........................................................‬‬

‫ترکیب و کاربرد برج خنک‌کننده ‪4..........................................‬‬

‫آدرس پستی کارخانه و واحد فروش ‪:‬‬ ‫کرج‪ ،‬نسیم‌ش��هر‪ ،‬سه‌راه آدران‪ ،‬انتهای خیابان‬ ‫تلفن کارخانه ‪56585657 - 8 :‬‬ ‫ی‬ ‫سعد ‬ ‫‪56584998‬‬ ‫‪ ،‬‬ ‫‪ 56584717‬‬ ‫‪56584198‬‬ ‫فکس تدارکات ‪:‬‬ ‫تلفن‌های مستقیم واحد فروش ‪:‬‬ ‫‪)021( 56585899 ،‬‬ ‫‪ 56586036‬‬ ‫‪56584983 - 7‬‬ ‫ ‪)021( 88739880 - 2‬‬ ‫‪)021( 88802677 - 8 ، 88504770 - 4‬‬ ‫فکس ‪)021( 88766794 - 56585079 :‬‬ ‫‪www.arvandcorp.com‬‬ ‫‪info@arvandcorp.com‬‬ ‫‪sales@arvandcorp.com‬‬

‫روش‌های لوله‌کشی و نصب پمپ‌ها‪14......................................‬‬

‫انواع مبردهای قدیمی و جدید ‪24..........................................‬‬

‫کندانسورها ‪28............................................................‬‬

‫هواساز‌ها‪33..............................................................‬‬

‫تهویه واحدهای اتاقی ‪38..................................................‬‬

‫عالقه‌مندان جهت دریافت رایگان این نش��ریه و ارس��ال آثار خود می‌توانند با واحد روابط عمومی‬ ‫شرکت یکتا تهویه اروند یا از طریق صندوق پستی ‪ 37685 - 113‬اقدام نمایند‪.‬‬ ‫کلیه مسئولیت حقوقی و معنوی مقاالت چاپ شده در نشریه اروند با نشر یزدا می‌باشد‪.‬‬

‫‪ARVAND Internal Magazine‬‬ ‫‪Managing Director : M. Shojaei‬‬ ‫ ‪Editor in chief‬‬ ‫‪: H. Bahrami‬‬

‫استفاده از مطالب و تصاویر نشریه اروند با ذکر منبع بالمانع است‪.‬‬ ‫عالقه‌من��دان به درج مطلب در این نش��ریه می‌توانند آث��ار خود را به‬ ‫نشانی نشریه اروند ارسال نمایند‪.‬‬ ‫اروند در رد‪ ،‬قبول یا اصالح و ویرایش مقاالت آزاد است‪.‬‬ ‫مقاالت ارسالی عودت داده نخواهد شد‪.‬‬

‫صفحه ‪ - 2‬شماره ‪49‬‬

‫‪Consultants‬‬ ‫در‬

‫‌تازه‌های‬ ‫تهویه‬

‫‪Building‬‬

‫سان‌فرانسیس��کو‪،‬‬

‫‪)Green‬‬

‫گواهی‌ه��ای‬

‫س��اختمان‌های س��بز رفته‌رفته در حال‬

‫تبدیل‌ش��دن به یک نش��ان پذیرفته‌شده‬

‫کیفیت هس��تند؛ مضاف بر این که افراد‪،‬‬ ‫شرکت‌ها و گروه‌ها نیز در جهان بین‌الملل‬ ‫به جستجوی ساختمان‌هایی با نشان‌های‬ ‫شناخته‌شده س��بز هستند تا به‌این‌ترتیب‬

‫ملزم به پرداخت صورت‌حساب‌های پایین‬ ‫ان��رژی و آب خ��ود ش��وند و البته در یک‬

‫افزایش توجه جامعه بین‌الملل به‬ ‫گواهی‌های ساختمان‌های سبز‬

‫چن��دی پیش‪ ،‬س��اختمان س��فارت‬

‫ایاالت‌متحده در ماداگاسکار‪ ،‬با پنجره‌های‬ ‫پربازده و سرویس‌های بهداشتی با جریان‬ ‫پایین‪ ،‬سپس تایپی ‪،)Taipei 101( 101‬‬ ‫یکی از بلندترین آسمان‌خراش‌های جهان و‬

‫محیط مطبوع به کار و فعالیت بپردازند‪.‬‬

‫ایاالت‌متح�ده و کان�ادا پیش�تاز‬ ‫اجرای پروژه‌های ‪CCS‬‬

‫خواهد ش��د‪ .‬نگه��داری و ربایش کربن یا‬

‫‪ ،CCS‬به گروهی از فناوری‌های نوظهوری‬

‫اطالق می‌ش��ود ک��ه گاز ‪ CO2‬خروجی از‬ ‫نیروگاه‌های برق یا تاسیس��ات صنعتی که‬

‫با زغال‌س��نگ یا گاز کار می‌کنند را جذب‬

‫و از میزان انتش��ار گازه��ای گلخانه‌ای در‬

‫فضا می‌کاهند‪ .‬این تحقیق نش��ان داد که‬ ‫پروژه‌ه��ای ایاالت‌متحده و کانادا نس��بت‬

‫به س��ایر کش��ورها با بهره‌مندی از بودجه‬ ‫دولتی‪ ،‬از هزینه‌های ذخیره‌سازی پایین‌تر‬ ‫و گزینه‌های بیش��تری جهت بازیابی نفت‬ ‫برخوردار هستند‪.‬‬

‫تحلیل و بررسی پروژه‌های کشورهای‬

‫رشد چشمگیر درآمد ساالنه بازار‬ ‫مدیریت انرژی در بخش خانگی تا‬ ‫سال ‪2020‬‬

‫س��ال ‪ 2013‬در ایاالت‌متح��ده راه‌اندازی‬

‫‪ )Research‬ب��ا انتش��ار تازه‌ترین گزارش‬

‫مختلف نشان می‌دهد که نخستین واحد‬ ‫نگه��داری و ربای��ش کرب��ن در جهان در‬

‫موسس��ه تحقیق��ات پای��ک (‪Pike‬‬

‫درنهایت مرکز مالی سئول در کره جنوبی‪،‬‬ ‫توانس��تند نش��ان ‪ LEED‬ایاالت‌متحده‬ ‫را از آن خود س��ازند‪ .‬این در حالی اس��ت‬ ‫که نش��ان ‪ BREEAM‬بریتانیا و گواهی‬ ‫‪ DGNB‬آلمان نیز پای خود را از مرزهای‬ ‫کشوری فراتر نهاده و در سایر کشورها نیز‬ ‫از آنها به‌عنوان معیار ارزیابی ساختمان‌ها‬ ‫بهره گرفته می‌شود‪.‬‬ ‫در همی��ن ح��ال‪ ،‬در ش��رایطی که‬ ‫ش��رکت‌ها و دولت‌ها در سرتاس��ر جهان‬ ‫در ت�لاش ب��رای دریاف��ت اعتبارنام��ه‬ ‫زیست‌محیطی خود هستند‪ ،‬شرکت‌هایی‬ ‫ه��م وجود دارن��د که با اختص��اص زمان‬ ‫و هزین��ه بیش��تر س��عی ب��ر س��بزکردن‬ ‫ساختمان‌های خود دارند‪.‬‬ ‫ب��ه گفته رافائل اس��پری (‪Raphael‬‬ ‫‪ ،)Sperry‬مش��اور ارش��د ش��رکت‬ ‫مشاوران س��اختمان‌های س��بز سیمون‬ ‫و هم��کاران (‪Simon & Associates‬‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫صفحه ‪ - 3‬شماره ‪49‬‬

‫خود اعالم کرد‪ :‬ارسال ساالنه سیستم‌های‬ ‫مدیریت اطالعات انرژی در بخش خانگی‬

‫(‪ ،)HEM‬در سال ‪ 2020‬با احتساب نرخ‬

‫رشد ساالنه ‪ 38.3‬درصد‪ ،‬به نزدیک به ‪4.7‬‬

‫میلیون سیستم خواهد رسید‪ .‬شرکت بازار‬ ‫فناوری‌های پ��اک نیز پیش‌بینی می‌کند‪،‬‬

‫مجم��وع درآمد تمام بخش‌های ‪ HEM‬از‬

‫درآمد پایه ‪ 93‬میلیارد دالر سال ‪ 2011‬در‬ ‫سال ‪ 2020‬به ‪ 2‬میلیارد دالر بالغ شود‪.‬‬

‫نی��ل اس��تروتر (‪،)Neil Strother‬‬

‫تحلیلگ��ر ارش��د پای��ک‪ ،‬نیز با اش��اره به‬ ‫احتمال شکل‌گیری یک آهنگ رشد ثابت‬

‫برای بازار ‪ HEM‬در هش��ت س��ال آینده‪،‬‬ ‫در‌این‌ب��اره می‌گوید‪« :‬تعه��دات دولتی‪،‬‬ ‫اج��رای برنامه‌ه��ای خدم��ات رفاه��ی و‬

‫افزایش تعداد مصرف‌کنندگانی که س��عی‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫بر مدیریت صورت‌حساب‌های انرژی خود‬

‫س��رانجام نص��ب صدمی��ن تاسیس��ات‬

‫دارن��د را می‌توان از جمله دالیل رش��د و‬

‫خورشیدی خود را به پایان رساند‪.‬‬

‫توس��عه این بازار عنوان ک��رد؛ مضاف بر‬ ‫اینکه تمایل مصرف‌کننده به سبزتر بودن‪،‬‬ ‫احداث و نوسازی خانه‌ها با هدف مدیریت‬ ‫انرژی و توس��عه فناورهای جدید ساخت‬ ‫اتومبیل‌های برقی هم از دیگر محرک‌های‬ ‫اصلی این بازار به‌شمار می‌روند‪».‬‬

‫دس�تیابی والمارت ب�ه صدمین‬ ‫واحد خورشیدی‬ ‫ب��ه‌زودی اکث��ر س��ایت‌های ش��رکت‬

‫والمارت (‪ ،)Walmart‬واقع در ایالت‌های‬ ‫آریزونا و کالیفرنیا‪ ،‬به پانل‌های خورشیدی‬ ‫ب��ا ورقه‌های نازک تجهیز می‌ش��وند‪ .‬این‬ ‫شرکت با افزودن ‪ 6‬انبار جدید در کلورادو‪،‬‬

‫گفته می‌ش��ود این تاسیسات‪ ،‬ساالنه‬ ‫جمعا نزدیک ب��ه ‪ 3‬میلیون کیلووات برق‬ ‫تولید خواهن��د کرد‪ .‬تاسیس��ات کلورادو‬ ‫نی��ز ‪ 2‬مگاوات از این ظرفیت تولید انرژی‬ ‫خورشیدی را تشکیل می‌دهد‪.‬‬ ‫والم��ارت اه��داف بلندمدت��ی را ب��ر‬ ‫اس��تفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر برای‬ ‫تمام انبارهای خود پایه‌ریزی کرده اس��ت‬ ‫و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال ‪،2013‬‬ ‫در بی��ش از ‪ 130‬انب��ار مس��تقر در ایالت‬ ‫کالیفرنیا‪ ،‬که ‪ 75‬درص��د از انبارهای این‬ ‫ایال��ت را تش��کیل می‌دهند‪ ،‬تاسیس��ات‬ ‫خورشیدی نصب کرده باشد‪.‬‬

‫صفحه ‪ - 4‬شماره ‪49‬‬

‫مقاالت‬

‫ترکیب و کاربرد برج خنک‌کننده‬ ‫قسمت دوم‬ ‫منبع‪HVAC water chillers and cooling towers :‬‬ ‫برگردان‪ :‬واحد ترجمه نشر یزدا‬

‫تعیین مکان و نصب برج‬

‫بهترین مکان برای هرگونه برج خنک‌کننده تهویه مطبوع‪ ،‬بام‬

‫ساختمان است که دو وضعیت حیاتی را برای عملکرد صحیح برج‬ ‫فراهم می‌کند‪:‬‬ ‫‪ .1‬ارتف��اع س��طح آب برج در ح��ال کار باید باالت��ر از پمپ برج‬ ‫کندانس��ور (و هرگونه لوله‌کش��ی بین مکش پمپ و تش��تک‬ ‫تحتانی برج) باشد؛‬ ‫‪ .2‬بای��د برج‌ها فاصله آزاد کافی از دیوارها و دیگر موانع پیرامونی‬ ‫مجدد) هوای‬ ‫مجدد (سیرکوالسیون‬ ‫داشته باشند تا از گردش‬ ‫ّ‬ ‫ّ‬

‫خروجی یا تخلیه‌ش��ده به داخل هوای ورودی جلوگیری کند‪.‬‬ ‫درص��ورت وجود برج‌های مرکب‪ ،‬باید آنها چنان تعیین مکان‬ ‫شوند که از ورود هوای خروجی یا تخلیه‌شده یک برج به داخل‬ ‫برج مجاور جلوگیری ش��ود‪ .‬یقین ًا یک بام ساختمان که فاقد‬

‫مجدد شود‪،‬‬ ‫هرگونه مانعی اس��ت‪ ،‬نمی‌تواند منجر به گردش‬ ‫ّ‬ ‫به‌شرطی که حتا حفاظ زیبایی نداشته باشد‪.‬‬

‫مجدد‬ ‫مکان و نصب برج باید به‌گونه‌ای باش��د ک��ه از گردش‬ ‫ّ‬

‫جریان ه��وای برج جلوگیری کند (درص��ورت نصب زمینی برج)‪.‬‬ ‫ال��زام جریان هوای برج خنک‌کننده تهوی��ه مطبوع تقریبا ‪ 270‬تا‬ ‫‪ 300‬فوت مکعب در دقیقه در تن است که معادل ‪ 90‬تا ‪ 100‬فوت‬ ‫مکعب در دقیقه در تن می‌باشد؛ بنابراین‪:‬‬ ‫‪ .1‬فض��ای آزاد کافی در اطراف برج برای جریان هوای بدون مانع‬ ‫فراهم شود؛‬ ‫‪ .2‬برج باید فاصله کافی از هر مانعی داشته باشد تا از ورود مجدد‬ ‫هوای تخلیه‌شده به برج یا برج مجاور جلوگیری شود‪.‬‬ ‫م��کان زمینی یک برج‪ ،‬به نوع برج‪ ،‬یعنی برج جریان مخالف‬ ‫ی��ا جریان صلیبی بس��تگی دارد‪ .‬برج‌های جری��ان صلیبی دارای‬ ‫ی��ک ورودی هوا در یک یا دو طرف (برج‌های تک‌جریان یا جریان‬

‫مضاعف)می‌باش��ند؛ درحالی‌ک��ه برج‌های جری��ان مخالف دارای‬

‫ورودی هوا در چهار طرف اس��ت‪ .‬بنابرای��ن برای هر دو نوع برج‪،‬‬ ‫رعایت توصیه‌های زیر الزامی است‪:‬‬

‫مجاورت‪ :‬دیوارهای ساختمان‪ ،‬دیوار مشبک یا ستونی‪ ،‬درختان‬

‫و غیره می‌توانند موانعی را برای برج‌های خنک‌کننده به‌وجود آورند‬

‫(اگر برج به آنها نزدیک باش��د‪ .).‬در‌حالی‌که بیشترسازندگان برج‬ ‫اطالعات کافی را درباره طراحی برج‌های خنک‌کننده خود فراهم‬ ‫می‌کنند‪ ،‬بیش��تر فواصل آزاد پیشنهادی به‌صورت حداقل است و‬ ‫نمی‌توانند عملکرد صحیح برج را اطمینان دهند؛ بنابراین‪ ،‬فواصل‬

‫آزاد از موانع مجاور در تصویر (‪ )7‬به تصویر درآمده است‪.‬‬

‫برج خنک‌کنن��ده باید حداقل در فاصل��ه ‪ 30‬فوتی دیوارهای‬

‫س��اختمان مجاور باش��د‪ .‬هر قدر س��اختمان بلندتر باشد‪ ،‬موانع‬ ‫بیشتر می‌شود؛ بنابراین باید عقب‌نشینی برج حداقل تا نصف ارتفاع‬

‫مجدد جریان هوای‬ ‫س��اختمان افزایش یابد تا از گردش ی��ا ورود‬ ‫ّ‬

‫تخلیه‌شده جلوگیری ش��ود‪ .‬برج‌های خنک‌کننده زیبایی چندانی‬

‫ندارند؛ از‌این‌رو مهندسان معمار از دیوارهای مشبک چوبی‪ ،‬بنایی‬

‫یا فلزی در اطراف برج استفاده می‌کنند‪ .‬برای جلوگیری از مسایل‬ ‫اجرایی و عملیاتی برج نسبت به دیوارهای مشبک‪ ،‬باید معیارهای‬ ‫طراحی زیر برای چنین دیوارهایی در نظر گرفته شود‪:‬‬

‫‪ .1‬بای��د دیوارهای مش��بک حداقل فض��ای آزاد ‪ 50‬درصد را در‬ ‫ورودی‌(ه��ای) برج خنک‌کننده فراهم کنند و این فضا بتواند‬ ‫‪ 600‬ف��وت در دقیق��ه‪ ،‬جریان ه��وای کم‌س��رعت را از میان‬ ‫دیوارهای مشبک ایجاد کند‪.‬‬ ‫‪ .2‬قس��مت فوقانی دیوارهای مشبک نباید بلندتر از تخلیه هوای‬ ‫برج باشد‪.‬‬

‫‪ .3‬فاصله آزاد را بین دیوارهای مشبک و ورودی‌(های) هوای برج‬ ‫به‌میزان بیش��تر از ‪ 10‬فوت یا هم‌ع��رض برج فراهم کنید‪ .‬اگر‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫صفحه ‪ - 5‬شماره ‪49‬‬

‫ساختمان‬ ‫دیوار مشبک یا ستونی‬ ‫(با ‪ 50‬درصد ناحیه آزاد)‬

‫جدول (‪ )3‬فاکتور بازیافت فش��ار اس��تاتیک محفظه تخلیه را به‬ ‫ط��ول ‪( L‬فوت)‪ ،‬قطر تخلیه ف��ن ‪( D1‬فوت) و قطر تخلیه نهایی‬ ‫‪( D2‬فوت) نشان می‌دهد‪.‬‬ ‫بهبود کمی برای فاکتور بازیافت فشار استاتیک ‪ L/D1‬بزرگ‌تر‬

‫برج خنک‌کننده‬

‫از ‪ 7.5:1‬یا ‪ D2/D1‬بزرگ‌تر از ‪ 1.6:1‬دارد‪ .‬مقدار فشار استاتیک‬ ‫بازیافتی بر‌اساس معادله (‪ )1‬محاسبه می‌شود‪:‬‬

‫‪SP=(V/4005)2×CRF‬‬

‫(‪ )1‬‬

‫که‪:‬‬ ‫ارتفاع برج = ‪TH‬‬ ‫عرض برج =‪TW‬‬ ‫ارتفاع ساختمان = ‪BH‬‬

‫بیشتر از ‪ 30‬فوت یا ‪X = ½ BH‬‬ ‫بیشتر از ‪ 10‬فوت یا ‪Y = TW‬‬ ‫‪SH = TH‬‬ ‫ارتفاع دیوار مشبک یا ستونی = ‪SH‬‬

‫تصویر ‪ .7‬پارامتـرهای پیشنهادی فواصل آزاد از موانـع مجاور‬ ‫برای برج خنک‌کننده‬

‫برج‌های مرکب یا سلول‌های برج مرکب در محدوده دیوارهای‬ ‫مش��بک وجود داشته باش��ند‪ ،‬باید این فواصل آزاد حداقل به‬

‫فشار استاتیک بازیافتی برحسب ‪SP =WG‬‬ ‫سرعت تخلیه فن برحسب ‪V = fpm‬‬ ‫فاکتور بازیافت محفظه تخلیه برحسب جدول (‪CRF = )3‬‬ ‫مقدار بازیافت فش��ار استاتیک از افت فشار استاتیک محفظه‬ ‫تخلیه کم می‌ش��ود که از جداول س��ایزبندی کانال و با اس��تفاده‬

‫از قطر متوس��ط محفظه تخلیه ]‪ ،](D1+D2)÷2‬س��رعت متوسط‬ ‫جریان هوای محفظه تخلیه و طول محفظه تخلیه به‌دست می‌آید‪.‬‬

‫باید یک محفظه تخلیه با طراحی مناسب‪ ،‬حداقل فشار استاتیک‬

‫میزان ‪ 50‬درصد (‪ 15‬فوت) افزایش یابند‪ .‬حفظ فاصله آزاد بین‬

‫اضافی را برای فن برج ایجاد کند (یا اصال ایجاد نکند)‪.‬‬

‫برای فراهم‌کردن عبور کافی و فضای نگه‌داری ضروری است‪.‬‬

‫دارای ورودی هوا در چهار طرف خود می‌باشد‪ ،‬جهت برج نسبت‬

‫دیوار مشبک و جوانب غیرفعال برج‪ ،‬حداقل به میزان ‪ 4‬فوت‬

‫ارتف�اع‪ :‬باید هر برج خنک‌کنن��ده تهویه مطبوع چنان نصب‬

‫شود که سطح آب برج باالتر از تمام اجزای سیستم آب کندانسور‬ ‫باشد‪ .‬در هر نصبی‪ ،‬سطح آب برج باید باالتر از پمپ آب کندانسور‬

‫و تم��ام لوله‌های آب کندانس��ور بین تش��تک تحتانی برج و پمپ‬

‫باشد‪ .‬اگر محل نصب برج نزدیک ساختمان باشد (یعنی نزدیک‌تر‬ ‫از نصف ارتفاع س��اختمان ی��ا ‪ 30‬فوت)‪ ،‬ارتف��اع تخلیه فن باید‬

‫باالتر از خط بام ساختمان مجاور یا باالتر از هرگونه دیوار مشبک‬

‫معماری باش��د‪ .‬طبق تصویر (‪ )8‬این وضعیت می‌تواند با موارد زیر‬ ‫همراه باشد‪:‬‬

‫‪ .1‬فراهم‌کردن یک سرپوش یا محفظه روی برج؛‬

‫‪ . 2‬فراهم‌کردن یک سیستم تکیه‌گاهی سازه‌ای جهت باالبردن برج تا‬ ‫یک ارتفاع مناسب است‪.‬‬

‫سیس��تم تکیه‌گاهی س��ازه‌ای ازعناصر فوالدی پیش‌ساخته‪،‬‬

‫س��تون‌های لوله‌ای و غیره تشکیل می‌ش��ود‪ .‬محفظه تخلیه باید‬ ‫بتواند افت فش��ار اس��تاتیک را به حداقل برس��اند‪ ،‬نیازی به یک‬

‫موتور فن بزرگ‌تر نداشته باشد و از افزایش مصرف انرژی جلوگیری‬ ‫کند‪ .‬محفظه باید به‌صورت باریک‌شو باشد تا سرعت تخلیه هوا را‬

‫کاهش و افت فشار استاتیک ناشی از اصطکاک را متعادل سازد‪.‬‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫جهت باد حاکم تابس�تانی‪ :‬چون برج‌های جریان مخالف نوعا‬

‫به باد حاکم تابستانی مهم نمی‌باشد؛ با این وجود‪ ،‬همیشه اقدام‬ ‫به تعیین جهت برج خنک‌کننده جریان مخالف کنید (تصویر ‪.)9‬‬ ‫ب��اد می‌تواند عملکرد یک برج ب��ا ورودی مضاعف را با ایجاد یک‬ ‫جریان هوای نامتعادل از دو طرف خود‪ ،‬تحت تاثیر قرار دهد‪ .‬اگر‬ ‫قرار است یک برج جریان صلیبی با یک ورودی در جهت باد حاکم‬ ‫نصب ش��ود‪ ،‬باید س��ازنده برج در جریان این موضوع قرار بگیرد‪،‬‬ ‫به‌طوری‌که تنظیمات صحیح اندازه‌ها صورت بگیرد‪.‬‬

‫برج‌های مرکب ‪ /‬س�لول‌های برج‪ :‬تصویر (‪ )10‬طرح برج‌های‬ ‫ج��دول ‪ .3‬فاکتوره��ای بازیافت‬ ‫فشار استاتیک محفظه تخلیه‬ ‫فاکتور بازیافت فشار‬ ‫استاتیک نسبت ‪D2/D1‬‬

‫صفحه ‪ - 6‬شماره ‪49‬‬

‫(الف)‬

‫محفظه‬ ‫تخلیه فن‬

‫حداکثر ‪50°‬‬ ‫برج‬ ‫خنک‌کننده‬

‫ساختمان‬

‫برج‬ ‫خنک‌کننده‬ ‫سیستم‬ ‫تکیه‌گاهی‬ ‫سازه‌ای‬

‫تصویر ‪ .8‬الف‪ :‬ارتفاع برج (انتخاب ‪)1‬؛ ب‪ :‬ارتفاع برج (انتخاب ‪)2‬‬

‫مرکب یا س��لول‌های برج را ب��رای برج‌ه��ای خنک‌کننده جریان‬

‫مخالف یا جریان صلیبی نش��ان می‌دهد‪ .‬همان‌طور‌که قبال گفته‬

‫جهت باد‬ ‫حاکم تابستانی‬

‫(ب)‬

‫ساختمان‬

‫هوای‬ ‫ورودی‬

‫حداقل‬ ‫‪10°‬‬ ‫حداقل‬ ‫‪10°‬‬

‫هوای‬ ‫ورودی‬

‫حداکثر ‪50°‬‬

‫تصویر ‪ .9‬مکان نصب برج خنک‌کننده جریان مخالف نسبت به‬ ‫جهت باد حاکم‬ ‫عرض برج‬

‫حداکثر ‪ 4‬سلول‬

‫شد‪ ،‬نباید بیشتر از چهار س��لول برج خنک‌کننده جریان صلیبی‬

‫(الف)‬

‫جفت هم باش��ند‪ .‬برای برج‌های جریان مخالف‪ ،‬معموال فقط دو‬ ‫س��لول جفت هم قرار می‌گیرند و باید سازنده برج تضمین کند که‬

‫عملکرد هر سلول تضعیف نشود‪ ،‬چون هر سلول یک ورودی هوای‬

‫عرض برج‬

‫خود را از دست می‌دهد‪.‬‬

‫(ب)‬

‫نمی‌باش��د‪ .‬با ای��ن وجود‪ ،‬برای برج‌های جری��ان صلیبی‪ ،‬گردش‬ ‫مجدد از یک بانک برج به بانک برج مجاور‪ ،‬به‌میزان زیادی توسط‬

‫عرض برج‬

‫مج��ددا جهت باد نس��بت ب��ه برج‌های جری��ان مخالف مهم‬

‫نصب بانک برج خنک‌کننده جریان صلیبی را نسبت به جهت باد‬

‫حاکم نشان می‌دهد‪.‬‬

‫فونداس�یون فوالدی یا بتونی و سیستم تکیه‌گاهی سازه‌ای‪:‬‬

‫سیستم تکیه‌گاهی سازه‌ای روی فونداسیون فوالدی یا بتونی قرار‬

‫می‌گیرد‪ .‬سیستم تکیه‌گاهی سازه‌ای برج معموال از اعضای فوالدی‬ ‫سازه‌ای تشکیل می‌شود تا تکیه‌گاهی برای برج در نقاط باربر باشد‪.‬‬

‫در بام یک س��اختمان‪ ،‬باید فونداس��یون بتونی یا فوالدی از‬

‫س��تون‌های سازه‌ای تشکیل شود؛ به‌طوری که وزن برج مستقیما‬ ‫به اجزای فونداسیون ساختمان منتقل شود‪ .‬هرگز اقدام به نصب‬ ‫مستقیم یک برج روی سیستم سازه‌ای بام نکنید‪ .‬بام‌ها هرگز برای‬

‫بارهای برج خنک‌کننده و بار وزن آن طراحی نمی‌ش��وند‪ .‬حتا اگر‬

‫سازه بام برای تحمل وزن برج طراحی شود‪ ،‬ارتعاش حاصل‪ ،‬از برج‬

‫عرض برج‬

‫جهت باد حاک��م افزایش می‌یابد‪ .‬تصویر (‪ )11‬طرح پیش��نهادی‬ ‫طول برج‬

‫طول برج‬

‫تصوی�ر ‪ .10‬ال�ف‪ :‬چیدمان پیش�نهادی برج خنک‌کنن�ده جریان‬ ‫صلیبی چند‌سلولی (‪ 4‬سلول یا بیشتر)؛‬ ‫ب‪ :‬چیدمان پیشنهادی برج خنک‌کننده جریان مخالف چند‌سلولی‬ ‫(‪ 2‬سلول یا بیشتر)‪.‬‬

‫جدی ایجاد می‌کند‪.‬‬ ‫به سازه بام منتقل و مش��کالت س‌رو‌صدایی ّ‬

‫باید ستون‌ها ‪ 3‬تا ‪ 4‬فوت باالی بام امتداد یابند تا یک فاصله آزاد‬ ‫برای نگه‌داری بام ایجاد ش��ود‪ .‬در روی زمین‪ ،‬فونداسیون بتونی‬ ‫یا فوالدی از س��تون‌ها یا پایه‌های بنایی بتونی تشکیل می‌شود که‬ ‫هریک‪ ،‬از پاش��نه پی و آرماتورگذاری تشکیل شده‌اند‪ .‬جدول (‪)4‬‬ ‫وزن حم��ل و عملیاتی برج‌های خنک‌کنن��ده را به‌صورت تقریبی‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫صفحه ‪ - 7‬شماره ‪49‬‬

‫جهت باد حاکم تابستانی‬

‫طول برج‬

‫(الف)‬

‫طول برج ‪1/2‬‬

‫نشان می‌دهد‪ .‬باید دقت داشته باشیم تا اطمینان حاصل شود که‬

‫ارتفاع فونداس��یون بتونی یا فوالدی و سیستم تکیه‌گاهی سازه‌ای‬ ‫می‌تواند الزام ارتفاع سطح آب عملیاتی برج را تامین کند‪.‬‬

‫لوله‌کشی برج خنک‌کننده‬

‫سه سیستم لوله‌کشی مجزا برای هر برج خنک‌کننده مورد نیاز‬

‫است (تصویر ‪ )12‬که به تشریح آن می‌پردازیم‪.‬‬ ‫(ب)‬

‫جهت باد حاکم تابستانی‬

‫طول برج‬

‫طول برج ‪1/2‬‬

‫لوله‌کشی آب کندانسور‬

‫لوله‌کشی برگشت آب کندانسور )‪ ،)CDWR‬آب‌گرم کندانسور‬

‫را ب��ه ب��رج تحویل می‌دهد؛ ولی لوله‌کش��ی رفت آب کندانس��ور‬

‫(‪ )CDWS‬آب‌س��رد برج را به کندانسور تحویل می‌دهد‪ .‬یک شیر‬

‫طول برج ‪3/4‬‬

‫دستی ایزوله باید برای لوله‌های رفت و برگشت برج تامین شود تا‬

‫نگه‌داری برج را تسهیل کند‪ .‬لوله‌های کندانسور را با عایق حرارتی‬ ‫بپوشانید تا از یخ‌زدگی آن در فصل زمستان جلوگیری شود‪.‬‬

‫تصوی�ر ‪ .11‬ال�ف‪ :‬چیدمان پیش�نهادی برج خنک‌کنن�ده جریان‬ ‫صلیبی چند‌سلولی نسبت به جهت باد حاکم (انتخاب ‪)1‬؛‬ ‫ب‪ :‬چیدمان پیشنهادی برج خنک‌کننده جریان مخالف چند‌سلولی‬ ‫نسبت به جهت باد حاکم (انتخاب ‪)2‬‬

‫از لوله‌های ‪ PVC‬یا فوالدی س��یاه برای رفت و برگش��ت آب‬

‫کندانسور اس��تفاده کنید‪ .‬در گذشته‪ ،‬لوله‌های فوالدی گالوانیزه‬

‫ب��ه‌کار می‌رفتند‪ ،‬زیرا تصور می‌ش��د از مقاومت بیش��تری در برابر‬

‫خوردگی برخوردارند؛ ولی هزینه زیاد آن مدنظر بود‪ .‬با این وجود‪،‬‬ ‫چون لوله گالوانیزه را نمی‌توان ب��دون از‌بین‌بردن گالوانیزه آن در‬

‫(پ)‬ ‫جهت باد حاکم تابستانی‬

‫طول برج‬ ‫عرض برج‬

‫عرض برج‬

‫محل اتصال جوش‌کاری کرد‪ ،‬از اتصاالت پیچی اس��تفاده می‌شد‪.‬‬

‫در لوله‌های بزرگ‌تر سیس��تم آب برج‪ ،‬افزای��ش هزینه نیروی کار‬

‫باع��ث مقرون‌به‌صرف��ه نبودن چنین لوله‌هایی ش��ده ک��ه امروزه‬ ‫به‌ندرت از آنها استفاده می‌شود‪.‬‬

‫لوله‌کش��ی برگش��ت آب کندانس��ور (‪ )CDWR‬بی��ن برج و‬

‫طول برج‬

‫(ت)‬

‫جهت باد حاکم تابستانی‬

‫طول برج‬

‫کندانس��ور(ها) باید با عایق حرارتی فایبرگالس با حداقل ضخامت‬

‫یک اینچ پوشانده شود تا کسب گرما توسط آب برج کاهش یابد و به‬ ‫چیلر منتقل نشود‪ .‬در دماهای نرمال آب کندانسور‪ ،‬به بخاربند نیاز‬

‫نیست‪ ،‬مگر آنکه از یک سیکل صرفه‌جو (اکونومایزر) استفاده شود‪.‬‬ ‫گاهی اثر گردابی در لوله رفت آب کندانس��ور به تشک تحتانی‬

‫برج به‌وجود می‌آید‪ ،‬به‌ویژه اگر از یک لوله تخلیه عمودی استفاده‬

‫ش��ود‪ .‬اثر گردابی باعث به‌دام‌افتادن ه��وا در آب برج و هواگرفتن‬ ‫پم��پ کندانس��ور و نهایتا خس��ارت مکانیکی می‌ش��ود‪ .‬بیش��تر‬

‫سازندگان برج‪ ،‬یک حوضچه تخلیه جانبی را پیشنهاد می‌کنند که‬ ‫تصویر ‪( 11‬ادامه)‪ .‬پ‪ :‬چیدمان پیشنهادی برج خنک‌کننده جریان‬ ‫صلیبی چند‌سلولی نسبت به جهت باد حاکم (انتخاب ‪)3‬؛‬ ‫ت‪ :‬چیدمان پیشنهادی برج خنک‌کننده جریان صلیبی چند‌سلولی‬ ‫نسبت به جهت باد حاکم (انتخاب ‪.)4‬‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫به تشتک تحتانی برج اضافه می‌شود تا به‌دام افتادن هوا به‌حداقل‬ ‫برسد و همیشه باید از آن استفاده شود‪.‬‬

‫لوله‌کشی آب ورودی برج‬

‫آب ورودی یا جبران‌کننده کس��ری آب برج‪ ،‬همان آب ش��هر‬

‫صفحه ‪ - 8‬شماره ‪49‬‬

‫است که می‌تواند کسری آب برج ناشی از تبخیر‪ ،‬رانش باد‪ ،‬پاشش‬

‫و تخلیه عمدی را جبران کند‪ .‬وجود یک ش��یر دستی ایزوله برای‬

‫لوله آب ورودی برای س��رویس و نگه‌داری برج ضروری است‪ .‬لوله‬

‫‪ PVC‬یا مس��ی برای لوله آب ورودی مناسب است و باید با عایق‬

‫حرارتی فایبرگالس و بخاربند پوشانده شود‪.‬‬

‫شیر کنترل آب ورودی برج (شیر شناور مکانیکی یا الکترونیکی)‬

‫برای جبران کسری آب تشتک تحتانی برج ضروری می‌باشد‪ .‬لوله‬ ‫آب ورودی ب��رج را با عایق حرارتی بپوش��انید تا از یخ‌زدگی آن در‬

‫فصل زمستان جلوگیری شود‪ .‬تلفات آب برج خنک‌کننده سیستم‬

‫تهویه مطبوع از تبخیر‪ ،‬رانش باد و پاشش به‌وجود می‌آید که باید‬ ‫دقیقا مقدار آنها مش��خص شود تا یک لوله آب ورودی مناسب را‬ ‫انتخاب کنیم‪.‬‬

‫تلفات تبخیر‪ :‬گرمای تبخیر آب برابر با ‪ 1045‬بی‌تی‌یو در پوند‬

‫در دم��ای ‪ 85‬درجه فارنهایت اس��ت؛ بنابراین برای تعیین میزان‬ ‫تبخیر مورد نیاز برای یک دفع گرمای معین جهت خنک‌کردن آب‬ ‫کندانس��ور‪ ،‬باید سرعت جریان آب‪ ،‬افزایش دمای آب کندانسور و‬

‫دف��ع گرمای مورد نیاز را بدانیم‪ .‬در حالت کلی‪ ،‬یعنی جریان یک‬ ‫گالن در دقیقه با افزایش یک درجه فارنهایت‪ ،‬مقدار تبخیر چنین‬

‫محاسبه می‌شود‪:‬‬

‫یک گالن در دقیقه (معادل ‪ 500‬پوند در ساعت)‪ :‬جریان آب‬ ‫یک درجه فارنهایت‪ :‬افزایش دمای آب کندانسور‬

‫طبق معادله‪ :‬بار گرمایی‬

‫‪ 1‬نیرو × ‪ 1‬بی‌تی‌یو‪ /‬نیروی پوند × ‪ 60‬دقیقه ‪ /‬ساعت × ‪8.34‬‬

‫جدول ‪ .4‬وزن تقریبی برج خنک‌کننده‬ ‫وزن عملیاتی برج خنک‌کنند (پوند)‬

‫مکش القایی برج مکش اجباری برج مکش القایی برج مکش اجباری برج ظرفیت‬ ‫جریان مخالف (‪ )2‬جریان مخالف (‪ )2‬جریان صلیبی (‪ )1‬جریان صلیبی (‪ )1‬اسمی‬

‫پوند در گالن × ‪ 1‬گالن در دقیقه = ‪Q‬‬ ‫‪ 500‬بی‌تی‌یو در ساعت = ‪Q‬‬

‫‪ 1045‬بی‌تی‌یو در پوند = ‪ : QV‬گرمای تبخیر‬

‫‪ 0.478‬پوند در ساعت = ‪ 1045‬بی‌تی‌یو در پوند ‪ 500 /‬بی‌تی‌یو‬

‫در ساعت = ‪ : E‬مقدار تبخیر‬

‫بنابرای��ن‪ ،‬با تقس��یم مقدار تبخی��ر ‪ 0.478‬پوند در س��اعت‬

‫ب��ر مقدار جریان ‪ 500‬پوند در س��اعت‪ ،‬مق��دار تبخیر یک درصد‬

‫جریان آب کندانسور در افزایش دمای آب کندانسور برحسب درجه‬ ‫فارنهایت یا تقریبا یک درصد جریان آب کندانس��ور به‌ازای افزایش‬

‫دمای ‪ 10‬درجه فارنهایتی آب کندانس��ور در سیس��تم‌های تهویه‬

‫مطبوع می‌باشد‪.‬‬

‫تلفات رانش باد‪ :‬اطالعات تلفات رانش باد توسط سازنده برای‬

‫هر برج خاص ارایه می‌ش��ود؛ بنابراین چنین تلفاتی در حدود ‪0.1‬‬ ‫تا ‪ 0.2‬درصد آب کندانس��ور اس��ت و بیشتر مهندسان مقدار ‪0.2‬‬

‫درصد را در نظر می‌گیرند‪.‬‬

‫تلف�ات تخلیه عمدی‪ :‬برنامه‌های تصفیه آب کندانس��ور برای‬

‫کنترل رسوبات ضروری می‌باشد؛ یعنی تخلیه عمدی آب کندانسور‬

‫جهت افزایش آب تازه بیش��تر و حفظ ذرات جامد حل‌شده در آب‬

‫کندانس��ور در یک سطح معین‪ .‬برنامه تصفیه آب کندانسور تعداد‬

‫سیکل غلظت مورد نیاز را مشخص می‌کند که برابر است با مقدار‬

‫ذرات جامد حل‌شده در آب کندانسور به‌مقدار آب ورودی‪ .‬پس از‬

‫تعیین تعداد س��یکل‪ ،‬مقدار آب تخلیه عمدی توسط معادله (‪)2‬‬ ‫مشخص می‌شود‪:.‬‬ ‫(‪ )2‬‬ ‫که‪:‬‬

‫)‪-1‬تعداد سیکل(‪BE = E/‬‬

‫جریان تخلیه عمدی آب کندانس��ور برحس��ب گالن در دقیقه‬

‫= ‪BD‬‬

‫مقدار تبخیر برحسب گالن در دقیقه = ‪E‬‬

‫تعداد دفعات افزایش ذرات جامد حل‌شده در آب کندانسور نسبت‬

‫به آب ورودی که باید تصفیه شود = تعداد سیکل‬

‫نوعا تعداد س��یکل بین ‪ 5‬تا ‪ 10‬بار اس��ت که تعداد سیکل ‪5‬‬

‫بار نیازمند تخلیه عمدی بیشتری است و اغلب برای تعیین مقدار‬

‫جریان آب ورودی به‌کار می‌رود‪.‬‬

‫بنابراین‪ ،‬حداکثر جریان آب ورودی برج برای جریان کس��ری‬

‫آب برج برحسب گالن در دقیقه چنین محاسبه می‌شود‪:‬‬

‫‪ .1‬وزن حمل برج ‪ 30‬تا ‪ 35‬درصد وزن عملیاتی برج است‪.‬‬ ‫‪ .2‬وزن حمل برج ‪ 55‬تا ‪ 65‬درصد وزن عملیاتی برج است‪.‬‬

‫‪ 0.01‬گالن در دقیقه‪( :‬یک گالن در دقیقه ×‪ :)0.01‬تبخیر‬

‫‪ 0.002‬گالن در دقیقه‪( :‬یک گالن در دقیقه ×‪ :)0.002‬رانش باد‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫صفحه ‪ - 9‬شماره ‪49‬‬

‫شیر کنترل ایزوله برای‬ ‫برج‌های چند سلولی‬

‫سطح تشتک فوقانی برج‬ ‫کنترل سطح‬ ‫اکترونیکی با‬ ‫شیر برقی‬

‫برج‬ ‫سطح آب‬ ‫عملیاتی برج‬ ‫عایق حرارتی‬ ‫تشتک‬ ‫تحتانی برج‬ ‫برگشت آب رفت آب‬ ‫کندانسور کندانسور‬

‫لوله سرریز‬ ‫لوله تخلیه‬ ‫به طرف لوله‬ ‫فاضالب بهداشتی‬

‫آب ورودی برای‬ ‫جبران کسری آب برج‬

‫تصویر ‪ .12‬نمودار کلی لوله‌کشی برج خنک‌کننده‬

‫‪ 0.0025‬گالن در دقیق��ه‪ 0.01/)5-1([ :‬گالن در دقیقه]‪ :‬تخلیه‬

‫تخلیه اس��ت تا با بازکردن آن در زمان سرویس‌های فصلی بتوان آب‬

‫عمدی‬

‫برج را خالی کرد‪.‬‬

‫‪ 0.0145‬گالن در دقیقه‪ :‬کل آب جبرانی‬

‫لوله‌کشی برج‌های مرکب یا چند‌سلولی‬

‫یک چیلر ‪ 500‬تن با جریان آب کندانس��ور ‪ 3‬گالن در دقیقه‬ ‫در تُن دارای یک جریان آب کندانس��ور به‌میزان ‪ 1500‬گالن در‬ ‫دقیقه و حداکثر مقدار آب جبرانی‪:‬‬ ‫‪ 22.75‬گال��ن در دقیقه = ‪ 0/0145‬گالن در دقیقه × ‪1500‬‬ ‫گالن در دقیقه آب کندانس��ور اس��ت‪ .‬برای ی��ک چیلر ایده‌آل با‬ ‫جریان آب کندانس��ور ‪ 2.8‬گالن در دقیقه در تن‪ ،‬آب جبرانی به‬ ‫میزان ‪ 21.23‬گالن در دقیقه در حداکثر بار ‪ 500‬تن است‪.‬‬ ‫ی��ک کنت��ور آب باید در خط آب جبرانی برج نصب ش��ود تا‬ ‫مقدار آب مصرفی برج به‌طور صحیح مشخص شود‪ .‬هرقدر تلفات‬ ‫آب برج خنک‌کننده بیش��تر باش��د‪ ،‬هزینه دفع فاضالب بیشتر‬ ‫خواهد بود‪.‬‬

‫لوله‌سرریز و لوله‌تخلیه برج‬ ‫هر برج خنک‌کننده باید مجهز به لوله‌سرریز و لوله‌تخلیه برج‬ ‫متصل به لوله فاضالب باشد‪ .‬نباید آب برج با تصفیه شیمیایی در‬ ‫لوله فاضالب آب‌های سطحی یا زهکشی تخلیه شود‪ .‬لوله سرریز‬ ‫کمی باالتر از س��طح آب عملیاتی تش��تک تحتانی برج قرار دارد‪.‬‬ ‫اگر ش��ناور درس��ت عمل نکند و آب زیادی وارد تش��تک تحتانی‬

‫وقتی دو یا چند سلول با هم لوله‌کشی می‌شوند تا به‌عنوان یک‬ ‫برج عمل‌کنند‪ ،‬هر س��لول باید لوله‌کشی ش��ود؛ با این وجود‪ ،‬این‬ ‫لوله‌کشی نیاز به تغییرات یا حذف و اضافاتی دارد‪.‬‬

‫سیستم لوله‌کشی مشترک آب کندانسور‬ ‫اگر هر س��لول از سیس��تم لوله‌کش��ی مش��ترک آب کندانسور‬ ‫بهره‌مند باشد‪ ،‬ش��یرهای ایزوله اتوماتیک لوله‌های رفت و برگشت‬ ‫کندانس��ور برای کنترل جریان آب س��لول‌ها ضروری اس��ت‪ .‬بدون‬ ‫چنین شیرهایی‪ ،‬بخشی از جریان آب وارد سلول‌های غیرفعال شده‬ ‫و کنترل دمای آب رفت کندانسور را مختل می‌کند‪.‬‬ ‫باید الزام فش��ار ورودی و ارتفاع برج چند‌سلولی برای برج‌های‬ ‫مختلف (سلول‌های برج مختلف) درنظر گرفته شود‪ .‬نخست‪ ،‬سطح‬ ‫آب عملیاتی تش��تک را برای هر برج یا س��لول در یک ارتفاع درنظر‬ ‫بگیرید‪ .‬برای برج‌های جریان صلیبی‪ ،‬باید تشتک فوقانی برج‌ها در‬ ‫یک ارتفاع یا متمایل به تش��تک فوقانی پایین‌تر باشد که معموال با‬ ‫نرس��یدن آب به تشتک فوقانی باالتر منجر به سرریز می‌شود‪ .‬برای‬ ‫اجتناب از این مش��کل‪ ،‬الزم است لوله‌کشی رفت هر سلول در یک‬ ‫ارتفاع و باالتر از باالترین ورودی باش��د تا آب وارد ورودی‌های مجزا‬

‫برج ش��ود‪ ،‬این آب اضافی از طریق لوله سرریز وارد لوله فاضالب‬

‫ش��ود‪ .‬ب��رای جلوگیری از عمل مکش س��یفونی‪ ،‬یک لوله هواکش‬

‫می‌ش��ود‪ .‬لوله‌تخلیه کف تش��تک تحتانی برج مجهز به یک شیر‬

‫مثل تصویر (‪ )13‬برای پایین‌ترین س��لول و یک لوله عمودی جریان‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫صفحه ‪ - 10‬شماره ‪49‬‬

‫ثقلی ضروری می‌باش��د (تصویر ‪ .)13‬لوله‌کش��ی هر سلول باید تا‬ ‫ح��د امکان به‌صورت متقارن باش��د تا عدم تعادل ناش��ی از افت‬ ‫ّ‬

‫فشارهای مختلف مسیرهای جریان مختلف کاهش یابد‪ ،‬حتا اگر‬ ‫ورودی‌ه��ای جریان ثقلی در یک ارتفاع باش��ند‪ .‬توزیع یکس��ان و‬

‫عملی جریان غیرممکن اس��ت و همیش��ه یک عدم تعادل جزئی‬ ‫جریان بین سلول‌ها وجود دارد‪.‬‬

‫برای برج‌های جریان مخالف‪ ،‬لوله‌های پاشش آب باید در یک‬

‫ارتفاع و مجهز به نازل‌هایی باش��ند که به یک فش��ار آب یکس��ان‬ ‫نیاز داشته باشند تا الزام ِهد یا فشار استاتیک پمپ آب کندانسور‬

‫را به حالت تعادل درآورد‪ .‬از مخلوط‌کردن جریان آب س��لول‌های‬ ‫ب��رج جریان صلیبی و جریان مخالف در یک سیس��تم لوله‌کش��ی‬ ‫آب کندانس��ور خودداری کنید‪ .‬الزامات فشار ورودی و ارتفاع‌های‬

‫مختلف دو نوع برج‪ ،‬باعث عملی‌نش��دن تعادل جریان بین آنها و‬

‫حفظ وضعیت مطلوب کاری برج‌ها می‌شود‪.‬‬

‫تشتک تحتانی مشترک‪ :‬در‌جایی‌که تمام سلول‌ها یک تشتک‬

‫تحتانی برج مش��ترک داشته باشند و یا تش��تک‌های تحتانی هر‬

‫سلول به یکدیگر متصل شوند‪ ،‬باید دو نکته درنظر گرفته شود‪:‬‬

‫‪ .1‬شیر آب ورودی و کنترل سطح مجزا ضروری می‌باشد (نیازی‬ ‫به یک شیر و کنترل سطح برای هر سلول نیست)‪ .‬با در اختیار‬ ‫داشتن چند شیر آب ورودی برای یک تشتک تحتانی‪ ،‬کنترل‬

‫سطح‌ها با یکدیگر مخالفت کرده و دچار آسیب می‌شوند؛‬

‫‪ .2‬تشتک‌های س��لول‌های مجزا یا مرکب باید به یکدیگر متصل‬

‫ش��وند تا یک تش��تک واحد تحتانی برج بین تشتک سلول‌ها‬

‫براس��اس تجربه‪ ،‬خط متعادل‌ساز (اکوالیزر) باید تا ‪ 15‬درصد‬ ‫جری��ان بزرگ‌ترین س��لول را جب��ران کند‪ .‬ج��دول (‪ )5‬بر همین‬ ‫اس��اس‪ ،‬اندازه قطر لوله‌های متعادل‌ساز پیشنهادی را نسبت به‬ ‫جریان آب سلول‌های برج ارایه می‌کند‪.‬‬ ‫با در اختیار داشتن لوله متعادل‌ساز (اکوالیزر)‪ ،‬سطح عملیاتی‬ ‫آب تشتک تحتانی هریک از س��لول‌های برج یکسان خواهد بود؛‬ ‫بنابراین بسیار مهم است که هر سلول چنان نصب شود که سطح‬ ‫آب عملیاتی آن در یک ارتفاع یکس��ان با س��لول‌های مجاور خود‬ ‫باش��د‪ .‬اگر از س��لول‌های مختلف استفاده ش��ود‪ ،‬تنظیم ارتفاع‬ ‫سلول‌ها بسیار مهم می‌باشد‪.‬‬

‫انتخاب پمپ‪ ،‬مکان نصب و لوله‌کشی‬

‫برای سیس��تم‌های آب کندانس��ور تهویه مطب��وع‪ ،‬پمپ‌های‬

‫س��انتریفیوژ رایج‌ترین نوع پمپ کندانسور است‪ ،‬ولی از پمپ‌های‬ ‫خطی‪ ،‬مکش جلو‪ ،‬دو پوس��ته افقی و دو پوسته عمودی می‌توان‬ ‫استفاده کرد‪ .‬با این وجود‪ ،‬گاهی برای کاربردهای خاص‪ ،‬پمپ‌های‬ ‫توربینی عمودی مناس��ب‌تراند (تصویر ‪)16‬؛ زیرا دو یا چند پروانه‬ ‫مرحله‌ای در امتداد یک شفت دارد‪ ،‬به‌طوری‌که دهش هر مرحله‬ ‫به‌عنوان ورودی یا مکش مرحله بعد محسوب می‌شود‪ .‬شفت‌های‬ ‫موت��ور و پمپ به‌طور عمودی قرار می‌گیرند‪ .‬این پمپ با یک لوله‬ ‫دهش طراحی می‌ش��ود و مکش آن به یک مخزن یا حوضچه آب‬ ‫متصل می‌شود‪.‬‬

‫توسط س��ازنده برج فراهم شود‪ .‬این لوله‌های رابط می‌توانند‬

‫مسیرهای مناسبی را بین هریک از تشتک‌ها ایجاد کند تا یک‬ ‫تشتک واحد تحتانی موثر به‌وجود آورد‪ .‬یک روش جایگزین آن‬

‫اس��ت که برج با تشتک‌های سلولی مجزا و خشک کار کند و‬ ‫تمام آب کندانسور به یک حوضچه مشترک مجزا وارد شود‪.‬‬

‫اگر هر سلول تشتک مجزای خود را داشته باشد‪ ،‬تشتک‌ها با‬

‫یک خط متعادل‌ساز (اکوالیزر) به یکدیگر متصل می‌شوند (تصویر‬

‫‪ .)14‬جریان هر سلول هرگز به‌طور دقیق متعادل نمی‌شود؛ بنابراین‬ ‫هماهنگی دقیق بین لوله‌ها نیز نمی‌تواند جریان آب س��لول‌ها را‬ ‫متعادل س��ازد‪ .‬خط متعادل‌ساز (اکوالیزر) اجازه می‌دهد آب بین‬

‫تشتک‌های برج جریان یابد و عدم تعادل جزئی جریان آب یا سطح‬

‫آب س��لول‌ها را جبران می‌کند‪ .‬بدون خط متعادل‌س��از‪ ،‬ممکن‬

‫است تشتک یک سلول دچار سرریز شود و تشتک یک سلول دیگر‬ ‫بدون آب بماند‪.‬‬

‫لوله‌های عمودی‬ ‫تمام لوله‌کشی‌ها در یک سطح‬ ‫برج‬ ‫شماره‪2‬‬ ‫سلول‬ ‫‪2‬‬

‫سلول‬ ‫‪1‬‬

‫سطح آب‬ ‫یکسان‬

‫لوله هواکش‬

‫برج شماره‬ ‫‪1‬‬ ‫سلول‬ ‫سلول‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫شیر دستی‬ ‫متعادل‌کننده‬ ‫چیدمان متقارن لوله‌ها‬ ‫جهت به‌حداقل رساندن‬ ‫اختالف فشارها‬

‫(برگشت آب کندانسور)‬

‫تصویر ‪ .13‬نمودار لوله‌کشی آب کندانسور برای برج‌های مرکب یا‬ ‫چند‌سلولی با ارتفاع مختلف ورودی‌ها‪.‬‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫صفحه ‪ - 11‬شماره ‪49‬‬

‫ول��ی برای برج‌های جریان مخالف‪ ،‬باید فش��ار الزم نازل‌های‬

‫لوله برگشت‬ ‫آب کندانسور‬

‫پاش��ش آب (نوعا ‪ 2‬تا ‪ 5‬پی اس آی) درنظر گرفته شود (الزام‬

‫شیر سرویس و‬ ‫شیر ایزوله‬

‫هد پس��ماند براساس ضرب الزام فش��ار پی اس آی در ‪2.31‬‬

‫فوت آب در پی اس آی گیج یا درجه)‪.‬‬

‫سلول‬ ‫شماره ‪3‬‬

‫سلول‬ ‫شماره ‪2‬‬

‫سلول‬ ‫شماره ‪1‬‬

‫ش��ود تا از برگشت آب کندانسور لوله دهش پمپ به‌داخل تشتک‬

‫تحتانی برج جهت ایجاد یک س��طح تعادل در زمان خاموش‌بودن‬

‫لوله رفت‬ ‫شیر ایزوله‬ ‫آب کندانسور‬ ‫اتوماتیک‬

‫پمپ‌ها جلوگیری کند که براس��اس قانون برنولی است‪ .‬درصورت‬

‫لوله متعادل‌ساز (اکوالیزر)‬

‫تصویر ‪ .14‬نمودار لوله‌کشی لوله متعادل‌ساز (اکوالیزر) و شیرهای‬ ‫ایزوله سلول‌های برج خنک‌کننده مرکب‪.‬‬

‫جدول ‪ .5‬قطر لوله متعادل‌ساز (اکوالیزر) برج چندسلولی‬ ‫قطر لوله متعادل‌ساز‬ ‫(اکوالیزر) برحسب اینچ‬

‫باید همیشه یک شیر یک‌طرفه در خط لوله دهش پمپ نصب‬

‫بزرگ‌ترین جریان آب سلول‬ ‫برج برحسب گالن در دقیقه‬

‫اس��تفاده از پمپ‌های دو پوسته یا مکش جلو‪ ،‬ممکن است پمپ‬ ‫نزدیک برج خنک‌کننده یا دور از آن در اتاق تاسیس��ات باشد‪ .‬در‬

‫هر دو مورد‪ ،‬باید دو وضعیت تامین شود‪:‬‬

‫‪ .1‬باید پمپ و تمام لوله‌کشی مکش پمپ (لوله‌کشی بین تشتک‬

‫تحتانی برج و ورودی پمپ) در زیر س��طح آب عملیاتی تشتک‬

‫برج باشند‪ .‬اگر بخشی از آن در باالی سطح آب تشتک تحتانی‬ ‫برج قرار بگیرد‪ ،‬بخش��ی از آب در زم��ان خاموش‌بودن پمپ‬

‫به‌س��مت عقب تخلیه می‌شود‪ .‬متاس��فانه دفعه بعد که پمپ‬ ‫روشن می‌شود‪ ،‬یک فاصله هوایی در لوله‌کشی به‌وجود می‌آید‬ ‫و آب کندانسور جریان نمی‌یابد‪ ،‬زیرا هوا گرفته است؛‬

‫‪ .2‬هد مکش مثبت خالص و قابل‌دسترس باید با هد مکش مثبت‬

‫خالص و قابل‌دس��ترس مورد نیاز پمپ مساوی یا بیشتر از آن‬

‫بخش��ی از هد آب توسط پمپ آب کندانسور برای جبران افت‬ ‫اصطکاکی لوله‌کشی‌های سیستم آب کندانسور (از جمله لوله‌ها‪،‬‬ ‫اتصاالت‪ ،‬شیرها و خود کندانسور چیلر) است که براساس سیستم‬ ‫آب مبرد چیلر محاس��به می‌شود؛ با این وجود‪ ،‬چون سیستم آب‬ ‫کندانس��ور یک سیستم باز اس��ت‪ ،‬باید دو وضعیت فشار اضافی‬ ‫درنظر گرفته شود‪:‬‬ ‫‪ .1‬هد اس��تاتیک همان ارتفاع برحسب فوت ستون آب است که‬ ‫باید آب کندانسور باال برده شود و معموال برابر با اختالف ارتفاع‬ ‫بین سطح آب عملیاتی تش��تک تحتانی برج و تشتک فوقانی‬ ‫برج است (تصویر ‪ .)15‬هیچ فرقی ندارد که برج روی پشت بام‬

‫باش��د تا از هواگرفتن یا ایجاد فاصله هوایی در پمپ جلوگیری‬

‫شود‪.‬‬

‫ایجاد فاصله هوایی در پمپ‪ ،‬زمانی ایجاد می‌ش��ود که فش��ار‬

‫ورودی پروانه پمپ کمتر از فش��ار بخار آب است و منجر به تبخیر‬

‫آنی و تش��کیل حباب‌های هوا در جریان آب می‌ش��ود‪ .‬با افزایش‬

‫فشار پروانه پمپ‪ ،‬این حباب‌ها می‌شکنند و سروصدای آنها خیلی‬

‫شبیه سروصدای تیله داخل قوطی است که منجر به آسیب‌دیدگی‬ ‫پم��پ‪ ،‬یعنی ایجاد حف��ره در دو طرف پروانه ش��ده که باید از آن‬

‫جلوگیری کرد‪ .‬هد مکش مثبت خالص و قابل‌دس��ترس از معادله‬ ‫(‪ )3‬به‌دست می‌آید‪.‬‬ ‫(‪ )3‬‬

‫‪NPSH=BP-H-SH-VP‬‬

‫یک ساختمان یا روی سطح زمین در بیرون از اتاق چیلر باشد‪.‬‬

‫هد مکش مثبت خالص و قابل‌دس��ترس برحسب فوت ستون‬

‫آب کندانسور ارایه می‌شود که همیشه خود برج است؛‬

‫فشار بارومتریک برحسب فوت آب‪ ،‬مطلق = ‪BP‬‬

‫در واقع‪ ،‬هد اس��تاتیک فقط توسط ارتفاع بخش آزاد سیستم‬ ‫‪ .2‬فشار پسماند الزم تشتک فوقانی برج‪ ،‬آخرین جزء الزام هد آب‬ ‫کندانسور است‪ .‬برای برج‌های جریان صلیبی‪ ،‬سیستم تشتک‬ ‫فوقانی ثقلی هیچ‌گونه الزام فش��ار پسماند را ایجاد نمی‌کند؛‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫آب = ‪NPSH‬‬

‫افت فشار ناشی از اصطکاک در لوله مکش برحسب فوت آب‬

‫= ‪SH‬‬

‫فشار بخار آب برحسب فوت آب‪ ،‬در دمای آب =‪VP‬‬

‫صفحه ‪ - 12‬شماره ‪49‬‬

‫هد الزم تشتک فوقانی برج = هد یا فشار پسماند‬ ‫صفر فوت برای برج‌های جریان صلیبی =‬ ‫‪ 12‬فوت برای برج‌های جریان مخالف =‬ ‫لوله برگشت آب کندانسور‬

‫هد یا ارتفاع آب‬ ‫برحسب فوت‬

‫صفحات داخلی برج‬

‫سطح آب عملیاتی برج‬

‫لوله رفت آب کندانسور‬

‫تشتک تحتانی برج‬ ‫(هد پسماند) ‪( +‬هد استاتیک) = هد برج کل‬

‫تصویر ‪ .15‬اجزای افت فشار آب کندانسور در برج خنک‌کننده‬

‫مقادی��ر ‪ BP‬و ‪ VP‬برای وضعیت‌های تهویه مطبوع در جداول‬ ‫(‪ 6‬و ‪ )7‬آمده اس��ت‪ .‬همیش��ه پمپ‌های توربینی عمودی در برج‬ ‫نصب می‌شوند‪ ،‬زیرا باید سمت مکش پمپ در تشتک تحتانی برج‬

‫جدول ‪ .6‬فش��ار بخ��ار آب (‪ )VP‬به‌عنوان‬ ‫تابعی از دما‬ ‫دما‬ ‫(فارنهایت)‬

‫فشار بخار‬ ‫(فوت آب‪ ،‬مطلق)‬

‫یا در یک حوضچه نصب ش��ود‪ .‬پمپ‌ه��ای توربینی عمودی‪ ،‬یک‬ ‫انتخاب خوب برای نصب پمپ در برج اس��ت‪ ،‬زیرا از دو مش��کل‬ ‫به‌وجود‌آمده برای پمپ‌های افقی جلوگیری می‌شود‪:‬‬ ‫‪ .1‬لوله‌کش��ی مکش طوالنی برای پمپ نصب‌ش��ده در یک مکان‬ ‫دور؛‬ ‫‪ .2‬پایین‌تر‌بودن ارتفاع برج از ارتفاع یک پمپ راه دور‪.‬‬ ‫تصوی��ر (‪ )16‬نص��ب ی��ک پمپ توربین��ی عمودی را نش��ان‬ ‫می‌دهد‪ .‬حوضچه‌های سمت خروجی در تشتک‌های تحتانی برج‬

‫جدول ‪ .7‬فش��ار بارومتریک (‪ )BP‬به‌عنوان‬ ‫تابعی از ارتفاع‬ ‫فشار اتمسفری‬ ‫(فوت آب)‬

‫ارتفاع (فوت)‬ ‫(سطح دریا)‬

‫خنک‌کنن��ده تهویه مطبوع برای به‌حداقل رس��اندن اثر گردابی و‬ ‫به‌دام افتادن هوا در آب کندانس��ور اس��ت؛ ولی با جاری‌شدن آب‬ ‫در برج‪ ،‬تشتک برج را با هوای به‌دام افتاده ترک می‌کند‪ .‬در لوله‬ ‫مکش پمپ‪ ،‬یعنی لوله بین تش��تک تحتانی برج و ورودی پمپ‪،‬‬ ‫مقداری از این هوا تمایل به جدا‌شدن از آب دارد‪ .‬درصورت وجود‬ ‫یک تبدیل ناهم‌مرکز در یک ترکیب مس��طح در قس��مت تحتانی‪،‬‬ ‫هوای آزاد‌ش��ده در باالی لوله مکش به دام می‌افتد و س��طح موثر‬

‫کولرها و کندانسورهای تبخیری‬

‫کولره��ا و کندانس��ورهای تبخی��ری‪ ،‬اولین نس��ل برج‌های‬

‫لوله و جریان سدکننده را کاهش می‌دهد‪ .‬به‌عالوه‪ ،‬هوای آزاد‌شده‬

‫خنک‌کننده می‌باشند که تفاوت آنها در استفاده از یک کویل بسته‬

‫ایجاد فاصله هوایی می‌ش��ود‪ .‬این وضعیت می‌تواند با استفاده از‬

‫بیش��تر سیستم‌های خنک‌کننده انبس��اط مستقیم (‪ )DX‬از‬

‫وارد پمپ ش��ده و منجر به یک س��روصدا ش��بیه به گرفتن هوا یا‬

‫به‌جای صفحات داخلی برج است‪.‬‬

‫تبدیل‌های هم‌مرکز یا نصب تبدیل ناهم‌مرکز در یک ترکیب مسطح‬

‫هوای محیط به‌عنوان سینک گرمایی خود برای میعان مایع مبرد‬

‫در قسمت باال برطرف شود‪.‬‬

‫در س��یکل تبرید تراکم بخار اس��تفاده می‌کنند‪ .‬برای خنک‌کردن‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫صفحه ‪ - 13‬شماره ‪49‬‬

‫الکتروموتور‬

‫شیر یک‌طرفه‬

‫شیر سرویس و ایزوله دستی‬ ‫رفت آب کندانسور‬

‫لوله سرریز‬

‫پمپ توربینی عمودی‬

‫از تشتک (های) تحتانی برج‬

‫توری آشغال‌گیر مکش‬

‫تخلیه‬

‫= حداقل حجم حوضچه گالن در دقیقه پمپ × ‪22.6‬‬

‫تصویر ‪ .16‬نصب پیشنهادی برای یک حوضچه آب کندانسور راه دور با پمپ توربینی عمودی‬

‫برد ‪ 110‬تا ‪ 140‬درجه فارنهایت است‬ ‫راحت‪ ،‬دمای میعان مایع ُم ّ‬ ‫برد در ‪ 75‬تا ‪100‬‬ ‫که منجر به انرژی ورودی یا هد استاتیک مایع ُم ّ‬

‫درجه فارنهایت می‌شود‪ .‬با در اختیار داشتن خنک‌کننده تبخیری‪،‬‬ ‫دم��ای میعان تا ‪ 95‬الی ‪ 105‬درج��ه فارنهایت کاهش می‌یابد که‬

‫منجر به صرفه‌جویی قابل‌مالحظه انرژی سیستم می‌شود‪.‬‬

‫کندانسور تبخیری (تصویر ‪ )17‬از کویل خنک‌کننده مایع مبرد‬

‫هوا به‌ج��ای صفحات داخلی برج اس��تفاده می‌کند‪ .‬آب از طریق‬

‫تشتک فوقانی افشانکی (پاششی) با یک جریان مخالف نسبت به‬

‫تشتک فوقانی برج‬ ‫لوله گاز داغ از کمپرسور‬ ‫ورودی مایع مب ّرد به‬ ‫طرف شیر انبساط‬ ‫کویل کندانسور‬ ‫هوا‬

‫تشتک تحتانی برج‬

‫جریان هوا جاری می‌شود‪ .‬با خیس‌شدن سطح کویل و خنک‌شدن‬

‫تبخیری‪ ،‬دمای هوای ورودی تا ‪ 10‬الی ‪ 15‬درجه فارنهایت کاهش‬

‫می‌یابد که منجر به بهبود چشمگیر انتقال گرما و یک دمای میعان‬

‫هوا‬ ‫پمپ‬

‫تصویر ‪ .17‬نمودار کندانسور تبخیری‬

‫پایین‌تر در مقایس��ه با خنک‌کننده‌های هوایی خش��ک می‌شود‪.‬‬

‫طریق یک برج خنک‌کننده باز به گردش درنمی‌آید‪.‬‬

‫‪ 95‬تا ‪ 105‬درجه فارنهایت با دمای دماسنج مرطوب ورودی ‪ 78‬تا‬

‫ورودی بیش��تری برای فن نسبت به یک برج خنک‌کننده احتیاج‬

‫جریان آب یک کندانسور تبخیری نوعا بین ‪ 1‬تا ‪ 1.25‬گالن در‬

‫دمای آب کندانس��ور) و اختالف دمای بین آب ورودی کندانسور‬

‫کندانسورهای تبخیری معموال برای دمای میعان اشباع‌شده بین‬ ‫‪ 80‬درجه فارنهایت طراحی می‌شوند‪.‬‬

‫دقیقه در تُن اس��ت‪ ،‬زیرا حدود تغییرات آنها بیشتر است (معموال‬

‫‪ 25‬تا ‪ 30‬درجه فارنهایت)‪ .‬میزان تبخیر‪ ،‬همانند برج خنک‌کننده‪،‬‬

‫کولره��ای تبخیری بزرگ‌ت��ر و گران‌تر می‌باش��ند و به انرژی‬

‫دارد و این در حالی است که ظرفیت‪ ،‬حدود تغییرات دما (افزایش‬

‫و دماس��نج مرطوب ورودی آن یکسان اس��ت؛ با این وجود‪ ،‬آنها‬ ‫خنک‌کردن مایعاتی به غیر از آب را از قبیل مخلوط آب ‪ -‬گلیکول‬

‫‪ 0.1‬درص��د در هر درج��ه از حدود تغییرات و نیاز به تصفیه آب یا‬

‫فراهم می‌کنند که اغلب در سیستم‌های هیت پمپ با منبع آب و‬

‫کولر تبخیری همانند کندانسور تبخیری است‪ ،‬به‌جز آنکه یک‬

‫از کولرهای تبخیری و کندانس��ورهای تبخیری در سیس��تم‌های‬

‫گرفتن سختی آب دارد‪.‬‬

‫برد از داخل کویل جریان می‌یابد‪ .‬گاهی‬ ‫برد به‌جای بخار ُم ّ‬ ‫مایع ُم ّ‬

‫برد از‬ ‫به این وس��یله کولر مدار بس��ته گفته می‌ش��ود‪ ،‬زیرا مایع ُم ّ‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫سیستم‌های خنک‌کننده پردازش اطالعات به‌کار می‌روند‪ .‬استفاده‬

‫تهوی��ه مطبوع تا حدودی محدود اس��ت که بحث بیش��تر در این‬ ‫زمینه از موضوع اصلی این مقاله خارج است‪.‬‬

‫صفحه ‪ - 14‬شماره ‪49‬‬

‫مقاالت‬

‫روش‌های لوله‌کشی و نصب پمپ‌ها‬ ‫منبع‪The Practical Pumping Handbook :‬‬ ‫برگردان‪ :‬واحد ترجمه نشر یزدا‬

‫نصب‬

‫نصب نادرس��ت پمپ‌ها ممکن اس��ت‬

‫منجرب��ه خراب��ی نابه‌هن��گام و افزای��ش‬ ‫هزینه‌ه��ای نگه‌داری و تعمیرات ش��ود؛ اما‬ ‫اگ��ر پمپ به‌درس��تی نص��ب و از آن به‌نحو‬ ‫شایسته‌ای نگه‌داری شود‪ ،‬به‌مدت طوالنی‬

‫و ب��ا عملکردی مطلوب ب��ه کار خود ادامه‬ ‫خواهد داد‪ .‬اکثر دس��تورالعمل‌هایی که در‬

‫این مقاله ش��رح داده می‌شود‪ ،‬به پمپ‌های‬ ‫معمولی افقی‪ ،‬مکش��ی و پمپ گریز از مرکز‬ ‫تک‌مرحله‌ای مربوط می‌شود‪.‬‬

‫موقعیت‬

‫هنگام طراحی محل استقرار پمپ به‬

‫اش��خاصی که درنهایت ناگزیر به مراقبت‬

‫از ای��ن قطعه از تجهیزات هس��تند‪ ،‬باید‬

‫توجه بیش��تری کرد‪ .‬تا ح��د امکان‪ ،‬بهتر‬ ‫اس��ت پمپ‌ها در محلی قرار داده ش��وند‬

‫که فضای کافی پیرامون آنها وجود داشته‬ ‫باشد تا امکان دسترسی آسان به آنها برای‬ ‫بازرس��ی‌های روزمره فراهم آید؛ اما برای‬

‫افزایش‌دادن ابزاره��ا و تجهیزات نیز باید‬ ‫فضای کافی وجود داشته باشد‪ .‬به‌منظور‬ ‫کاه��ش خس��ارات ناش��ی از اصطکاک‪،‬‬

‫لوله‌های مکش و دهش باید تا حد ممکن‬

‫کوتاه و فضای کافی داش��ته باش��ند تا از‬ ‫عملکرد صحی��ح لوله اطمین��ان حاصل‬ ‫شود‪.‬‬

‫تحویل‬

‫به مجرد دریافت پمپ در محل‪ ،‬الزم‬

‫است که قسمت‌های پمپ از نظر صدمات‬

‫احتمالی کنترل ش��ود‪ .‬هرگونه خسارت و‬ ‫نقص را باید به نماینده محلی فروش��نده‬

‫اط�لاع داد و ی��ک رونوش��ت از آن را به‬ ‫عرضه‌کننده پمپ ارسال کرد‪.‬‬

‫هن��گام بازکردن پمپ‪ ،‬دقت کنید که‬

‫ل��وازم کوچک فرعی را ک��ه قابلیت نصب‬

‫صحیح بر تفاوت میان واحدی داللت کند‬ ‫که س��ال‌هایی متمادی بدون مشکل کار‬ ‫کرده اس��ت و همچنین به واحدی داللت‬ ‫کند که نیاز به تعویض دایمی ساختار نیز‬ ‫دارد؛ ازای��ن‌رو‪ ،‬این نگرانی وجود دارد که‬ ‫هنگام اجرای این کار‪ ،‬فقط باید از بهترین‬ ‫مصالح با نقشه‌ای مناسب استفاده شود‪.‬‬ ‫پی بتن��ی باید آنقدر محکم باش��د تا‬ ‫بتواند هرگونه نوسان و ارتعاشی را تحمل‬

‫دارند‪ ،‬بیرون نیندازید‪.‬‬

‫کن��د و برای شاس��ی پمپ ی��ک تکیه‌گاه‬

‫نقل و انتقال پمپ‬

‫دایمی محکم به‌وجود آورد‪ .‬در این مقوله‪،‬‬

‫هن��گام بلندکردن پم��پ‪ ،‬به‌کارگیری‬

‫روش‌ه��ای منـاس��ب و دنبـال‌کـ��ردن‬

‫دس��تورالعمل‌هایی ک��ه عرضه‌کنن��ده در‬ ‫اختیارمان می‌گذارد‪ ،‬ضروری است‪ .‬نکته‬

‫حای��ز اهمیت دیگر آن اس��ت ک��ه برخی‬ ‫از تولیدکنن��دگان‪ ،‬پیچ‌ه��ا و دس��ته‌های‬

‫قالبی‌ش��کلی را روی برخی از اجزای پمپ‬

‫ق��رار می‌دهن��د که ای��ن دس��ته‌ها صرفا‬ ‫به‌منظور بلندکردن این بخش‌ها تعبیه شده‬ ‫اس��ت و نه مجموعه کامل پمپ‪ .‬پمپ را‬

‫باید با قراردادن تسمه‌ها به دور بدنه پمپ و‬

‫زیر بدنه یاتاقان بلند کرد‪ .‬هنگام بلندکردن‬ ‫میزی که دستگاه روی آن نصب می‌شود‪،‬‬

‫اغلب از یک حس��اب سرانگشتی استفاده‬ ‫می‌ش��ود و آن این است که پی باید تقریبا‬ ‫پنج برابر از پمپ یا مجموعه موتور و حدود‬ ‫‪ 6in‬بلندت��ر و عریض‌ت��ر از شاس��ی پمپ‬ ‫باش��د‪ .‬همان‌گونه که تصویر (‪ )1‬نش��ان‬ ‫می‌دهد‪ ،‬اغلب اوقات پیچ‌های مهار از نوع‬ ‫استوانه‌ای‌شکل یا به‌شکل حرف ‪ J‬هستند‬ ‫که باید برحس��ب طرح تاییدش��ده‪ ،‬روی‬ ‫شاسی پمپ قرار گیرند‪.‬‬ ‫پیش از نصب شاس��ی پمپ سرتاس��ر‬ ‫س��طح پی را باید با تراش��یدن پستی‌ها و‬ ‫بلندی‌ها صاف کرد‪ .‬الزم اس��ت که سطح‬ ‫پ��ی‪ ،‬زبر‪ ،‬اما هموار باق��ی بماند‪ .‬هرگونه‬

‫تسمه باید زیر بدنه و محرک قرار گیرد‪.‬‬

‫م��واد زایدی ک��ه اطراف پیچ‌ه��ای پی را‬

‫ترازکردن پی یا فوندانسیون‬

‫گرفته‌اند‪ ،‬باید از میان برداشت‪.‬‬

‫ممکن است‪ ،‬زیرسازی و دوغاب‌ریزی‬

‫در اکثر شرکت‌های اصلی این گرایش‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫صفحه ‪ - 15‬شماره ‪49‬‬

‫صفحه زیرین‬

‫سوراخ‌های پیچ مهار سرازیر شوند‪ ،‬زدود‪.‬‬

‫صفحه زیرین‬

‫دمای پی‪ ،‬دوغاب و شاس��ی پمپ در‬ ‫طول دوغاب‌ریزی دس��ت کم باید در مدت‬ ‫‪ 24‬ساعت بعدی بین دمای ‪ 40-90°F‬نگه‬ ‫داشته ش��ود‪ .‬الزم است مرحله‌به‌مرحله از‬

‫صفحه آب‌بندی‬

‫صفحه آب‌بندی‬

‫دس��تورالعمل عرضه‌کننده دوغاب پیروی‬

‫بوش سیلندر‬ ‫فوندانسیون‬ ‫فوندانسیون‬

‫شود و س��ریعا از جایابی مطلوب دوغاب و‬ ‫پیچ‬

‫پیچ‬

‫نیز برای جلوگیری از خال و اتصاالت سرد در‬ ‫زیر شاسی پمپ اطمینان حاصل کرد‪ .‬طبق‬ ‫دس��تورالعمل تولیدکننده‪ ،‬باید به دوغاب‬ ‫فرصت الزم برای سفت‌شدن داده شود‪.‬‬ ‫باید خاطر نشان کرد که نوسانات ناشی‬

‫تصویر ‪ .1‬بوشن و پیچ‌های مهار‬

‫وج��ود دارد ک��ه پمپ و مح��رک پیش از‬

‫سطوح نصب روی شاسی پمپ را باید‬

‫امر کار هموار‌سازی پی و ازمیان‌برداشتن‬

‫ه��ر ‪ 0.002in‬از فوت بازبین��ی کرد‪ .‬باید‬

‫نصب از شاس��ی پمپ برداشته شوند‪ .‬این‬

‫هرگونه ناصافی را تسهیل می‌کند‪ .‬هرچند‬ ‫که چگونگی اجرای آن در صنایع مختلف‬

‫متفاوت است‪.‬‬

‫هرگونه روغن‪ ،‬گری��س‪ ،‬گر ‌دو‌خاک یا‬

‫هر پوششی که مانع اتصال کامل می‌شود‬ ‫ی��ا آنک��ه ممکن اس��ت روی س��یمان اثر‬ ‫بگذارد را باید از سطح زیرین شاسی پمپ‬

‫پاک کرد‪ .‬به‌عالوه هنگام دوغاب‌ریزی الزم‬ ‫اس��ت از محبوس‌شدن هوا در زیر شاسی‬

‫پمپ جلوگیری شود‪.‬‬

‫نصب شاسی پمپ‬

‫شاس��ی پمپ را بای��د روی صفحات‬

‫آب‌بندکنن��ده‪ ،‬پیچ‌های تراز ی��ا گوه‌های‬

‫فلزی نگه داشت؛ به‌طوری‌که یک مخروط‬ ‫کوچ��ک در نزدیکی پیچ‌های پی قرار داده‬ ‫ش��ود‪ .‬تمامی پیچ‌های تراز و نواحی دیگر‬

‫باید با دوغاب پر شوند؛ اما برای جلوگیری‬ ‫از چس��بیدن دوغاب به آنها الزم است با‬ ‫موم پوشیده شوند‪.‬‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫با تنظیم ابزار تراز در یک س��طح دقیق در‬

‫از موازی‪ ،‬مس��طح و افقی‌بودن س��طوح‬ ‫نصب‌شده به شاسی پمپ اطمینان حاصل‬ ‫ک��رد‪ .‬برای جلوگی��ری از ایجاد تنش‌های‬

‫مکانیکی و انحراف دستگاه‪ ،‬تمام سطوح‬ ‫یک سطح‪ ،‬باید حداکثر ‪ 0.002in‬اختالف‬

‫داشته باشند‪.‬‬

‫وقتی شاس��ی پم��پ در حال��ت تراز‬

‫است‪ ،‬باید بررسی شود که تمامی واشرها‬ ‫و گوه‌های تکیه‌گاهی در تماس کامل با پی‬

‫و شاس��ی پمپ هستند‪ .‬پیچ‌های مهار پی‬ ‫را باید به یک اندازه محکم و س��طح پی را‬

‫از ماش��ین‌های در ح��ال کار‪ ،‬اغلب به پی‬ ‫در حال دوغاب‌ریزی انتقال می‌یابند‪ .‬این‬ ‫دستگاه‌ها نباید پیش از سفت‌شدن دوغاب‬ ‫روش��ن ش��وند؛ زیرا دراین‌صورت دوغاب‬ ‫خاصیت خود را از دست خواهد داد‪ .‬برای‬ ‫تشخیص ارتعاشات مکانی‪ ،‬تاوه‌ای از آب را‬ ‫روی پمپ صفحه زیرین قرار دهید و حرکت‬ ‫سطح آب را مشاهده کنید‪.‬‬

‫دوغاب با پایه اپوکسی‬ ‫کاربرد دوغاب با پایه اپوکسی در برخی‬ ‫از صنایع به‌طور روزافزونی در حال گسترش‬ ‫است‪ .‬استحکام این نوع دوغاب‪ ،‬به حفظ‬ ‫ت��راز میان پمپ و مح��رک کمک می‌کند‬ ‫و بدین‌س��ان نقص‌های ناهم‌راس��تایی و‬ ‫هزینه‌های نگه‌داری را کم می‌کند‪ .‬اگرچه‬ ‫س��طح این نوع دوغاب نفوذناپذیر است‪،‬‬

‫بازبینی کرد‪.‬‬

‫درصورت نش��ت تصادفی‪ ،‬پاک‌س��ازی آن‬

‫دوغاب با پایه سیمان‬

‫راحت خواهد بود‪.‬‬

‫قالب‌ه��ای چوب��ی را بای��د در اطراف‬

‫پی س��اخت و طبق تشخیص تولیدکننده‬ ‫دوغاب سطح بس��یاری را باید برای زمان‬ ‫الزم با آب مرطوب نگه داش��ت‪ .‬درس��ت‬

‫پیش از دوغاب‌ریزی‪ ،‬باید هرگونه آب یا آب‬

‫سطحی اضافی را که ممکن است به داخل‬

‫به‌هرحال‪ ،‬پیش از به‌کارگیری دوغاب‬ ‫اپوکس��ی‪ ،‬الزم اس��ت پی تمیز و خشک‬ ‫باشد‪ .‬مواد دوغاب حداقل باید ‪24‬ساعت‬ ‫پی��ش از مخلوط‌ش��دن در دم��ای بی��ن‬ ‫‪ 70-90°F‬نگه‌داری ش��وند‪ .‬دوغاب را نیز‬ ‫باید در دمای بین ‪ 40-90°F‬ریخت‪.‬‬

‫صفحه ‪ - 16‬شماره ‪49‬‬

‫پی‌های دوغاب‌ریزی‌شده‬ ‫در سال‌های اخیر‪ ،‬به‌کارگیری شاسی‬ ‫پم��پ دوغاب‌ریزی‌ش��ده موفقیت‌ه��ای‬ ‫چش��م‌گیری را به‌همراه داش��ته اس��ت‪.‬‬ ‫بدین‌ترتیب‪ ،‬می‌توان بسیاری از مشکالت‬ ‫قدیم��ی را که ب��ا عن��وان دوغاب‌ریزی و‬ ‫ت��راز شاس��ی پم��پ در مح��ل از آنها یاد‬ ‫می‌ش��ود‪ ،‬برطرف کرد‪ .‬کفه‌ه��ای پی به‬ ‫حالت وارونه دوغاب‌ریزی می‌شوند که این‬ ‫روش از جمع‌شدن حجم دوغاب با اندود‬ ‫پالس��تیکی می‌کاهد؛ زی��را رعایت‌نکردن‬ ‫این نکته ممکن اس��ت‪ ،‬به تغییر ش��کل‬ ‫پ��ی بیانجامد‪ .‬این کفه‌ه��ا باید به‌محض‬ ‫ترخی��ص از کارخان��ه‪ ،‬در راه بهت��ر حفظ‬ ‫ش��وند و به‌صورت صاف و ت��راز به محل‬ ‫برس��ند‪ .‬آنها از پیش با پمپ و موتور س��ر‬ ‫جای خود نصب می‌شوند‪.‬‬

‫مالحظات لوله‌کشی‬

‫طراحی سیس��تم لوله‌کش��ی بخشی‬

‫اس��ت که رعایت اصول اولیه اغلب در آن‬ ‫نادیده گرفته می‌شود‪ .‬این مسئله‪ ،‬منجر‬ ‫به مش��کالتی نظیر تالطم آب در چشمی‬ ‫پروانه می‌ش��ود که خود منجر به بارگیری‬ ‫اضاف��ی محور‪ ،‬نوس��انات زیاد س��طوح‪،‬‬ ‫خراب��ی زودهنگام کاس��ه‌نمد و یاتاقان‌ها‬ ‫می‌شود‪.‬‬

‫ش��یوه‌هایی به‌ط��ور بالقوه حای��ز اهمیت‬ ‫نیستند؛ زیرا بس��یاری از پمپ‌ها به‌شکل‬ ‫نادرس��تی لوله‌کش��ی می‌ش��وند؛ ام��ا با‬ ‫وجود ای��ن‪ ،‬نس��بتا به‌نح��و مقبولی کار‬ ‫می‌کنند که این امر‪ ،‬ناکارآمدبودن چنین‬ ‫لوله‌کشی‌های سئوال‌برانگیزی را کم‌رنگ‌تر‬ ‫جلوه می‌دهد‪.‬‬ ‫برخ��ی از تاسیس��ات چن��ان به‌نظ��ر‬ ‫می‌رس��ند که گوی��ی پمپ‌ها با فش��ار در‬ ‫گوش��ه‌ای ق��رار گرفته‌ان��د و لوله‌ها بدون‬ ‫درنظرگرفت��ن الگوه��ای جری��ان س��یال‬ ‫به‌صورت تودرتو تعبیه شده‌اند‪ .‬هنگامی که‬ ‫یک پمپ کار می‌کند‪ ،‬الزم است سیال با‬ ‫یک جریان یکنواخت و با فشاری درست‪،‬‬ ‫برای عملکردی مطمئن به چشمی پروانه‬ ‫وارد ش��ود که این مقوله تا حد بس��یاری‬ ‫به‌نحوه لوله‌کشی مکش وابسته است‪.‬‬

‫محل استقرار پمپ‬ ‫محل استقرار پمپ با منبع مکش در‬

‫ک��رد‪ .‬این عمل مقررات��ی را دربر می‌گیرد‬ ‫که چنانچه پیروی ش��وند‪ ،‬درصد درخور‬ ‫مالحظه‌ای از تمامی مشکالت بالقوه پمپ‬ ‫را می‌توان از میان برد‪.‬‬

‫اندازه لوله‬ ‫قط��ر لول��ه در دو ط��رف ورودی و‬ ‫خروجی پمپ‪ ،‬باید دس��ت‌کم یک س��ایز‬ ‫از دهان��ه مکش و دهش بزرگ‌تر باش��د‪.‬‬ ‫در س��مت مکش‪ ،‬الزم اس��ت اندازه لوله‬ ‫را از خط مکش ب��ه دهانه ورودی کاهش‬ ‫داد‪ .‬همان‌گون��ه ک��ه تصویر (‪ )2‬نش��ان‬ ‫می‌دهد‪ ،‬اگر نازل ورودی روی سطح افقی‬ ‫قرار داشته باش��د‪ ،‬باید از تبدیل کاهنده‬ ‫به‌گونه‌ای اس��تفاده شود که وجه مسطح‬ ‫آن در باال قرار داش��ته باشد‪ .‬با این روش‪،‬‬ ‫مش��کل بالقوه جریان متالطم خط مکش‬ ‫که در نقاط مرتفع به‌وجود می‌آید‪ ،‬از میان‬ ‫می‌رود‪ .‬این روند ممکن است با پیش‌روی‬ ‫دهانه لوله مکش به چشمی پروانه به زیان‬

‫ارتباط و از دیدگاه اعتمادپذیری‪ ،‬بس��یار‬

‫عملکرد مطلوب پمپ باشد‪.‬‬

‫حیاتی اس��ت‪ .‬برای کاهش اثر خس��ارات‬ ‫ناش��ی از اصط��کاک ب��ر ‪ ،NPSH‬تمامی‬

‫ی��ک تبدی��ل افزاین��ده هم‌مرک��ز‪ 1‬را‬

‫می‌ت��وان روی یک دهان��ه دهش عمودی‬

‫پمپ‌ه��ا را باید تا حد امکان نزدیک منبع‬

‫به کار برد؛ همچنین الزم اس��ت آن را به‬

‫مکش قرار داد؛ با وج��ود این‪ ،‬پمپ باید‬

‫فلنج تخلیه هر شیری که جریان رو به باال‬

‫به‌قدری از منبع مکش دور باشد که بتوان‬

‫دارد‪ ،‬محک��م کرد‪ .‬ای��ن روش‪ ،‬راه‌کاری‬

‫از عملکرد پیوس��ته لوله اطمینان حاصل‬

‫به‌منظور کاهش س��رعت س��یالی اس��ت‬

‫نوس��ان پمپ یا ازکارافتادن کاسه‌نمد‬ ‫و یاتاقان‌ه��ا دالی��ل بس��یاری دارد که در‬ ‫این زمین��ه به‌ندرت به احتمال وجود یک‬ ‫لوله‌کشی نادرست توجه می‌شود‪ .‬مهم‌ترین‬ ‫مش��کل‪ ،‬ناکافی‌بودن فضای لوله‌کش��ی‬ ‫است که شناسایی بسیاری از خرابی‌هایی‬ ‫را دش��وار می‌کند و به چهارچوب فیزیکی‬ ‫پمپ مربوط می‌ش��ود‪ .‬درباره ش��یوه‌های‬ ‫لوله‌کش��ی‪ ،‬بحث و گفت‌وگوهای بسیاری‬ ‫وج��ود دارد‪ .‬ام��ا از این دی��دگاه‪ ،‬چنین‬

‫تصویر ‪ .2‬تبدیل خارج از مرکز روی دهانه‬ ‫مکش پمپ‬

‫تصویر ‪ .3‬دو زانویی روی مکش پمپ‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫صفحه ‪ - 17‬شماره ‪49‬‬

‫که از پمپ خارج می‌ش��ود و به سیس��تم‬ ‫می‌ریزد‪ .‬این مس��ئله به‌طور خاص درباره‬ ‫شیرهای یک‌طرفه و شیرهای قطع‌کننده‬

‫جریان صادق است‪ .‬سرعت کمتر (معموال‬ ‫کمتر از ‪ 10ft‬بر ثانیه) خس��ارات ناشی از‬

‫اصط��کاک را درون لوله کاهش می‌دهد و‬

‫کشش نیروی موجود در پمپ را به‌کمترین‬

‫به‌خصوص اگر در کنار هم و در سطوحی با‬ ‫زوایای قایم نصب شوند‪ .‬این وضعیت یک‬ ‫حالت چرخشی درون سیال ایجاد می‌کند‬ ‫و آن را به چش��می پروانه منتقل می‌کند‬ ‫که خود باعث نوس��ان و تالطم و بازدهی‬ ‫کمتر می‌ش��ود؛ اما همان‌گونه که تصویر‬ ‫(‪ )4‬نش��ان می‌دهد‪ ،‬وقتی زانویی در یک‬

‫اندازه می‌رساند‪.‬‬

‫صفحه افقی روی ورودی پمپ دو مکشی‬

‫زانویی‌های سمت مکش‬

‫افقی نصب می‌ش��ود‪ ،‬مشکالت به‌مراتب‬

‫زانویی‌های تعبیه‌شده بر نازل ورودی‬

‫پمپ را باید از میان برداشت‪ .‬توصیه‌های‬ ‫بس��یاری بر سر ش��کل قابل‌قبول زانویی‬

‫روی نازل مکش پمپ ارائه شده است که‬

‫در این قس��مت به بیان آسان‌تر و روشن‌تر‬

‫این مقوله می‌پردازیم‪ .‬به این مسئله توجه‬ ‫داشته باشید که فقط یک زانویی در مسیر‬

‫وجود ندارد‪ .‬در داخل زانویی همواره یک‬ ‫جری��ان نامنظم وج��ود دارد و اگر یکی از‬

‫آنها روی بخش مکش پمپ نصب ش��ود‪،‬‬ ‫این جریان نامنظم را وارد چش��می پروانه‬ ‫می‌کند‪ .‬این ام��ر می‌تواند تنش و حباب‬

‫ه��وا ایجاد کن��د و ممکن اس��ت موجب‬ ‫نوسان و صدمه به پروانه پمپ شود‪.‬‬

‫ام��ا در ش��رایط بدت��ر‪ ،‬دو زانویی در‬

‫قس��مت مک��ش پم��پ ق��رار می‌گیرند؛‬

‫بیشتر خواهد شد‪.‬‬ ‫در چنین مواقعی‪ ،‬جریان نامنظم وارد‬

‫انتقال جریان یکنواخت س��یال را به‌طرف‬

‫چشمی پروانه ممکن می‌کند‪ .‬این آرایش‪،‬‬ ‫هرگونه تالط��م در مخزن مکش یا جریان‬ ‫رو به ب��االی لوله را پی��ش از تاثیرگذاری‬

‫بر چش��می پروانه برطرف می‌کند‪ .‬مضرب‬ ‫کوچک‌تر در لوله‌کشی‌های با قطر بزرگ‌تر‬ ‫ب��ه‌کار می‌رود؛ ای��ن در حالی اس��ت که‬

‫مض��رب بزرگ‌تر ب��رای لوله‌های��ی با قطر‬

‫کوچک‌تر الزم است‪.‬‬

‫محبوس‌شدن هوا‬

‫در زم��ان لوله‌کش��ی باید ب��ه تمامی‬

‫چش��می پروانه می‌شود و باالنس سیستم‬

‫حالت‌هایی توجه شود که ممکن است هوا‬

‫آب‌بندی شود‪ ،‬یاتاقان‌های حامل اضافه‌بار‬

‫ش��کل‌گیری مناطقی برای محبوس‌شدن‬

‫برهم می‌خورد‪ .‬در ای��ن حالت‪ ،‬اگر پمپ‬

‫را به‌داخل قس��مت مکش پمپ وارد کند‪.‬‬

‫زودهن��گام از کار می‌افتن��د؛ اما اگر پمپ‬

‫ه��وا ممک��ن اس��ت موج��ب تالط��م و‬

‫با کاس��ه‌نمد مکانیکی کار گذاشته شود‪،‬‬ ‫در اغلب اوقات‪ ،‬معموال کاسه‌نمد به‌جای‬ ‫یاتاق��ان از کار می‌افتد‪ .‬هنگامی که نصب‬ ‫زانویی در کنار ورودی پمپ مکشی دوگانه‬ ‫کامال ضروری اس��ت‪ ،‬الزم است آن را در‬ ‫سطحی با زاویه قایم بر محور قرار داد‪.‬‬

‫لوله مستقیم‬

‫ش��کل‌گیری هوا شود که موجب نوسان و‬

‫صدمه به پروانه مکنده می‌شود‪.‬‬

‫طراحی منبع مکش‬

‫در منب��ع مک��ش‪ ،‬بای��د پتانس��یل‬

‫شکل‌گیری حباب‌های هوا را از میان برد‪.‬‬

‫چنانچه لوله مکش پمپ از چاهک یا منبع‬

‫دیگری گرفته شود‪ ،‬با توجه به شکل‌گیری‬

‫در قس��مت مکش پمپ باید یک خط‬

‫جریان گردابی ممکن اس��ت هوا به‌درون‬

‫برابر قطر لوله و میان اولین خم مس��یر و‬

‫کافی س��یال در ورودی مک��ش‪ ،‬می‌توان‬

‫این چیدمان‪ ،‬ب��رای برخورداری مکش از‬

‫ش��یپوری در قس��مت ورودی‪ ،‬مق��دار‬

‫لوله مس��تقیم به طول مع��ادل پنج تا ده‬

‫خط مکش کشیده شود‪ .‬با غوطه‌ورسازی‬

‫تبدیل کاهنده س��مت مکش ق��رار گیرد‪.‬‬

‫از این مس��ئله جلوگیری کرد‪ .‬طرح دهانه‬

‫وضعی��ت بهتر ضروری اس��ت‪ ،‬همچنین‬

‫غوطه‌ورس��ازی الزم را کاه��ش می‌ده��د‬

‫پنج تا ده برابر قطر لوله‬ ‫سمت‬ ‫مکش‬

‫تصویر ‪ .4‬پمپ با زانویی مکش‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫تصویر ‪ .5‬چگونگی لوله‌کشی سمت مکش پمپ‬

‫صفحه ‪ - 18‬شماره ‪49‬‬

‫از کرنش لول��ه در جریان معمول عملکرد‬ ‫یک پمپ‪ ،‬ممکن است به کوپلینگ محور‬

‫هوای محبوس‌شده‬

‫انتقال یابد‪ .‬با بهره‌گیری از فناوری لیزری‪،‬‬ ‫می‌ت��وان کرنش لول��ه را محاس��به کرد؛‬ ‫همچنین الزم است آن را با برنامه تنظیم‬ ‫محور درهم آمیخت‪ .‬با بازکردن اتصاالت‬ ‫لوله پس از تنظیم درس��ت محور‪ ،‬هرگونه‬

‫تصویر ‪ .6‬چگونگی به‌دام‌افتادن هوا در خط‬

‫نوس��انی در اتصال بر وج��ود کرنش لوله‬ ‫داللت می‌کند که می‌ت��وان آن را از میان‬ ‫برداشت‪.‬‬ ‫از آنجای��ی ک��ه تقریب��ا در تمام��ی‬ ‫قواعد موارد اس��تثنایی ه��م وجود دارد‪،‬‬ ‫مش��خصات پمپ ‪ API610‬ک��ه از آن در‬ ‫صنعت نفت استفاده می‌شود‪ ،‬با حداکثر‬ ‫گش��تاور و نیروهایی که ممکن اس��ت بر‬ ‫فلنج‌ها تحمیل ش��ود‪ ،‬مطابقت دارد‪ .‬این‬ ‫ام��ر باید درب��اره هر پمپی صادق باش��د؛‬ ‫درنتیج��ه تمام پمپ‌های ‪ API‬از مقاومت‬

‫تصویر ‪ .7‬محبوس‌شدن هوا در مخزن مکش‬

‫بیشتری درمقایسه با نوع هم‌اندازه ‪ANSI‬‬ ‫برخوردار هستند‪.‬‬ ‫در کاربردهای با دم��ای زیاد‪ ،‬ناترازی‬

‫که این غوطه‌ورس��ازی کامال مس��تقل از‬

‫پی��ش از محکم‌ک��ردن پیچ‌ه��ا و لوله‌ها‪،‬‬

‫لوله به‌دلیل افزایش دما در خالل عملیات‪،‬‬

‫‪ NPSH‬الزم پمپ است‪.‬‬

‫فلنج‌ها باید به‌دقت تنظیم ش��وند‪ .‬شیرها‬

‫ام��ری اجتناب‌ناپذی��ر اس��ت‪ .‬در چنی��ن‬

‫در طراح��ی چاهک باید بس��یار دقت‬ ‫ک��رد تا هن��گام تخلیه س��یال به چاهک‬ ‫اطمینان حاصل ش��ود که حب��اب هوا یا‬ ‫بخار وارد دهانه مکش نشود‪ .‬در رویارویی‬ ‫با مش��کالتی از این دس��ت‪ ،‬ممکن است‬ ‫الزم باشد تغییری در موقعیت‌های نسبی‬ ‫جری��ان ورودی و خروجی ایجاد ش��ود و‬ ‫این در مواقعی است که پمپ به‌قدر کافی‬ ‫بزرگ اس��ت یا آنکه از تیغه هدایت‌کننده‬ ‫جریان استفاده می‌شود‪.‬‬

‫کرنش لوله‬

‫‪2‬‬

‫و اتص��االت مرب��وط را نیز بای��د به‌صورت‬ ‫جداگان��ه و بدون اعمال کش��ش بر پمپ‬ ‫محکم کرد‪ .‬اس��تقرار لوله از پمپ به این‬ ‫سیس��تم می‌تواند در تقلیل فش��ار پمپ‬ ‫بس��یار سودمند باشد‪ .‬هر فشاری که لوله‬ ‫بر بدنه پمپ تحمی��ل می‌کند‪ ،‬از قابلیت‬ ‫اطمینان و عملک��رد مطلوب آن می‌کاهد‬ ‫و ممکن است منجر به افزایش هزینه‌های‬ ‫تعمیر و نگه‌داری شود‪.‬‬ ‫ابزارهای لی��زری تنظیم لوله که روی‬ ‫لوله یا پمپ نصب می‌شوند‪ ،‬روش موثری‬

‫وضعیتی‪ ،‬برای جلوگیری از انتقال کرنش‬ ‫لوله به پمپ‪ ،‬اتصاالت انبس��اطی حرارتی‬

‫‪3‬‬

‫استفاده می‌شود؛ اما اگر انتهای این اتصال‬ ‫به پمپ محکم نشده باشد‪ ،‬کرنش لوله روی‬ ‫پم��پ تاثیر می‌گذارد و تاثیر اتصال حرارتی‬ ‫را از بین می‌برد‪ .‬به‌منظور حفظ فش��ردگی‬ ‫واشر‪ ،‬هنگام بس��تن پیچ‌ها و مهره‌ها باید‬ ‫همیش��ه پیچ‌ه��ا را با الگوی��ی متناوب در‬ ‫مقابل یکدیگر محکم کرد‪.‬‬

‫اتصاالت لوله‬ ‫ش��یر مکش فقط یک عملکرد دارد و‬

‫لول��ه را بای��د به‌حدی محکم بس��ت‬

‫ب��رای جلوگیری از فش��ار لول��ه در طول‬

‫آن جداس��ازی پمپ از ش��بکه‪ ،‬در خالل‬

‫که هیچ کشش��ی روی بدنه پمپ نباشد‪.‬‬

‫نصب اولیه به‌ش��مار می‌روند‪ .‬اثرات ناشی‬

‫نگه‌داری اس��ت‪ .‬هیچ‌گاه نبای��د از آن در‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫صفحه ‪ - 19‬شماره ‪49‬‬

‫کاهش سرعت جریان استفاده کرد‪ .‬از آن‬

‫ش��یرهای تخلیه معموال از یک ش��یر‬

‫می‌کند‪ ،‬باید در نزدیک‌ترین محل به شیر‬

‫جایی که این امر منجر به کاویتاس��یون و‬

‫یک‌طرفه‪ 4‬و نوعی شیر قطع جریان تشکیل‬

‫تخلیه پمپ قرار گیرد‪ .‬عالوه‌بر جداس��ازی‬

‫می‌ش��وند‪ .‬از آن جایی که شیر یک‌طرفه‪،‬‬

‫پمپ از سیستم لوله‌کشی‪ ،‬برای انجام‌دادن‬

‫از پمپ در برابر جریان بازگشتی محافظت‬

‫تعمی��رات می‌توان وقتی پمپ در حال کار‬

‫بازگشت جریان به چشمی پروانه می‌شود‪،‬‬ ‫ممک��ن اس��ت اس��تفاده از صافی مکش‬ ‫در مرحل��ه راه‌ان��دازی ی��ا در دیگر مواقع‬ ‫اضطراری الزم باش��د‪ .‬در چنین مواقعی‪،‬‬ ‫معم��وال ی��ک صافی ب��ا توری دس��ت‌کم‬ ‫پنج تا ش��ش برابر اندازه خط لوله توصیه‬ ‫می‌شود که در زمینه عملکرد‪ ،‬مقاومت در‬

‫شیر اتصال‬

‫مسیر بازگردش‬

‫براب��ر جریان یکنواخت به پمپ را به‌تدریج‬ ‫افزایش می‌دهد؛ بنابراین هر زمان ممکن‬ ‫باشد‪ ،‬باید هنگام عملکرد عادی سیستم‬ ‫از وق��وع آن جلوگیری کرد‪ .‬هرگونه مکش‬ ‫ذرات از پمپ‪ ،‬به جریان رو به پایین پمپ‬ ‫انتقال می‌یابد و پمپ‌های منتخب نیز باید‬ ‫قادر به عبوردادن چنین ذراتی باشند‪.‬‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫تصویر ‪ .8‬چگونگی اجرای مسیر کنارگذر و بازگردش‬

‫صفحه ‪ - 20‬شماره ‪49‬‬

‫است‪ ،‬شیر قطع‌کننده جریان را نیز به‌آرامی‬

‫نیازی ب��ه روغ��ن‌کاری ندارد؛ ام��ا برای‬

‫روان‌ماندن س��طوح‪ ،‬قدری جابه‌جایی در‬

‫ب��از کرد و به‌این‌ترتی��ب از اعمال اضافه‌بار‬

‫میان اجزای آن مطلوب اس��ت‪ .‬به‌عبارت‬

‫به پمپ هنگام پرش��دن نسبت به منحنی‬

‫دیگ��ر‪ ،‬چنین اتصاالتی باید‪ ،‬حتا با وجود‬

‫عملکرد جلوگیری کرد‪ .‬برای جلوگیری از‬

‫میزان ناچیزی از عدم تعادل محور‪ ،‬دوام‬

‫تالطم‌های غیرضروری در شیر‪ ،‬الزم است‬

‫بیاورند؛ چون بدون حرکات به‌هم‌پیوسته‪،‬‬

‫هر دو شیر تخلیه را در پایین‌دست تبدیل‬

‫روغ��ن از فضای خالی میان س��طوح اجزا‬

‫افزاینده هم‌مرکز لوله قرار داد‪.‬‬

‫خارج می‌ش��ود و خود منجر به فرسودگی‬

‫اگر به‌دالیل مختلف دوره‌هایی طوالنی‬

‫زودهنگام می‌شود‪.‬‬

‫از عملکرد با جریان کم مورد انتظار باشد‪،‬‬ ‫ممکن است برای تنظیم جریان خروجی‪،‬‬ ‫وجود یک ش��یر کنارگذر الزم باش��د‪ .‬این‬ ‫شیرها از روشن و خاموش‌شدن‌های مکرر‬ ‫پمپ جلوگیری می‌کنند‪.‬‬ ‫همان‌گونه که تصویر (‪ )8‬نشان می‌دهد‪،‬‬ ‫الزم اس��ت مسیر جریان بازگردشی‪ ،‬جریان‬

‫همان‌طور‌ک��ه تصوی��ر (‪ )10‬نش��ان‬

‫تصویر ‪ .10‬کوپلینگ الستیکی‬

‫می‌ده��د‪ ،‬اتصاالتی که خ��ود را از طریق‬

‫خمش اجزا با نات��رازی وفق می‌دهند‪ ،‬از‬

‫هم‌ترازی خوب به چه معناست؟‬

‫در ط��رح موض��وع هم‌ت��رازی نکت��ه‬

‫مهم آن اس��ت که منظور‪ ،‬هم‌ترازی لوله‬ ‫اس��ت یا هم‌ترازی ش��فت‪ .‬باید توجه کرد‬

‫اضافی را مس��تقیما به مخزن مکش پمپ‪،‬‬

‫‪5‬‬

‫یعنی جایی که در آن ممکن است یک تالطم‬

‫ک��ه اصط�لاح «هم‌ت��رازی کوپلین��گ»‬

‫اضافی رخ دهد‪ ،‬باز‌گرداند‪.‬‬

‫اصطالح غلطی اس��ت‪ .‬درواقع‪ ،‬مس��ئله‬ ‫ایج��اد تع��ادل میان نیمه‌ه��ای اتصاالت‬

‫هم‌ترازی‬

‫ض��رورت هم‌ت��رازی برای دس��تیابی‬

‫به ی��ک عملکرد ایم��ن و بدون دردس��ر‬ ‫ب��رای تجهی��زات دوار‪ ،‬به پیش��رفت‌های‬ ‫چشم‌گیری دس��ت یافته است‪ .‬بااین‌همه‬ ‫ابه��ام در برخ��ی زمینه‌ه��ا همچن��ان به‬ ‫قوت خود باقی است‪ :‬هم‌ترازی چیست؟‬

‫نیس��ت؛ بلکه هدف‪ ،‬اطمینان از گردش‬ ‫ش��فت‌های پمپ و مح��رک آن حول یک‬

‫محور مشترک است‪ .‬اگر شفت‌های پمپ‬ ‫هم‌محور نباشند‪ ،‬گشتاور حاصل‪ ،‬نیروی‬

‫یاتاقان‌ها و محور پمپ را شدت می‌بخشد‬ ‫که خود منجر به فرسودگی سریع و خرابی‬

‫زودهنگام می‌شود‪.‬‬

‫کوپلینگ‌های محور‬

‫البته آنچه گفته شد‪ ،‬بدان معنا نیست‬

‫تصویر ‪ .9‬کوپلینگ دنده‌ای‬

‫دوام بیش��تری برخوردار خواهند بود و با‬

‫ناترازی ‪ 0٪‬بهت��ر کار خواهند کرد؛ چون‬ ‫دیگر هی��چ نیرویی ب��ه یاتاقان‌ها و محور‬

‫پمپ وارد نمی‌شود‪.‬‬

‫آنچه باید بدان توجه ش��ود‪ ،‬آن است‬

‫که تم��ام کوپلینگ‌ها هن��گام ناترازی در‬

‫برابر کارکردن مقاومت می‌کنند و گشتاور‬

‫و نیرویی که در این مقاومت دخالت دارد‪،‬‬ ‫ممکن اس��ت به یاتاقان‌ها و کاس��ه‌نمد و‬ ‫حتا خود محور آسیب برساند‪ .‬باید متذکر‬ ‫ش��د که نیروهای بازیافت��ه مطابق با عدم‬

‫تعادل هس��تند‪ .‬به‌عبارتی هرچه ناترازی‬ ‫شفت بیشتر باش��د‪ ،‬به همان نسبت نیز‬

‫نی��روی موج��ود روی یاتاقان‌ه��ا بیش��تر‬

‫می‌ش��ود؛ درنتیجه برای اطمینان‌پذیری‬

‫هرچه بیشتر پمپ الزم است شفت پمپ و‬

‫که باید کوپلینگ را نادیده گرفت‪ .‬فقط دو‬

‫محرک آن تا حد ممکن در نزدیک یکدیگر‬

‫کار را ب��ا اندکی نامیزانی دارد‪ :‬یک نوع از‬

‫در اغلب تاسیس��ات پم��پ این نکته‬

‫دیگر ب��ا عدم تعادل وف��ق می‌دهد و نوع‬

‫تمام مدت چرخ��ه عملیات به ظاهر بعید‬

‫عدم تعادل منطبق می‌شود‪.‬‬

‫کوپلینگ می‌تواند بخش درخور توجهی از‬

‫نوع کوپلینگ وجود دارد که قابلیت ادامه‬

‫تنظیم شوند‪.‬‬

‫آنه��ا خود را با لغزش ی��ک جزء روی جزء‬

‫مقبول اس��ت که تنظیم دقیق ش��فت در‬

‫دیگر با خم‌کردن یک یا چند بخش خود با‬

‫می‌آید‪ .‬در چنین وضعیتی‪ ،‬انتخاب درست‬

‫ه��ر کوپلینگ��ی که از طری��ق لغزش‬

‫میزان نات��رازی پیش‌بینی‌ش��ده را تعدیل‬

‫یک ج��ز روی ج��ز دیگر عم��ل می‌کند‪،‬‬

‫کن��د؛ حتا از آن جایی ک��ه کوپلینگ‌های‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫صفحه ‪ - 21‬شماره ‪49‬‬

‫پس از آن با تقس��یم عدد حاصل از فاصله‬ ‫محوری‪ ،‬بین دو نقطه محاسبه کرد‪ .‬الزم‬ ‫است چنین ناترازی را در هر دو سطح افقی‬ ‫و عمودی اندازه‌گیری و محاسبه کرد‪.‬‬ ‫ناترازی زاویه‌ای‬

‫نقطه‬ ‫نقطه ‪-‬‬ ‫یک‬ ‫انحراف‬ ‫انحراف دو‬ ‫شیب برحسب‬ ‫=‬ ‫میل بر اینچ‬ ‫فاصله بین نقطه یک و دو‬

‫ناترازی موازی‬

‫تصویر ‪ .11‬انحراف و زاویه‌دارشدن محور‬ ‫نقطه سه‬

‫نقطه چهار‬

‫نقطه یک‬

‫نقطه دو‬

‫ضرایب تصحیح در دمای زیاد‬ ‫زمانی که قرار اس��ت یک پمپ زمینی‬ ‫در دمای زیاد فعالی��ت کند‪ ،‬ایجاد برخی‬ ‫تنظیم��ات به‌منظور افزای��ش حرارتی که‬ ‫شفت پمپ‬

‫حور‬ ‫م‬

‫می��ان وضعی��ت دمایی س��رد و دماهای‬ ‫کارکردی زیاد رخ می‌دهد‪ ،‬ضروری است‪.‬‬

‫حرک‬ ‫م‬

‫خط مرکزی شفت با افزایش درجه حرارت‬ ‫پمپ در ش��فت موت��ور‪ ،‬انح��راف ایجاد‬ ‫می‌کند‪.‬‬

‫تصویر ‪ .12‬نمودار بی تعادل زاویه‌ای‬

‫انعطاف‌پذیر نقاط ضعف��ی دارند که اغلب‬ ‫اوقات نادیده گرفته می‌ش��ود‪ ،‬الزم است‬ ‫تولیدکننده این مسئله را تایید کند؛ چون‬ ‫ممکن است منجر به ازکارافتادن زودهنگام‬ ‫یاتاقان و عملکرد نامطمئن آن شود‪.‬‬

‫انحراف‪ 6‬و زاویه‌دارشدن شفت‬

‫‪7‬‬

‫هم‌ت��رازی زمان��ی رخ می‌دهد که دو‬ ‫خ��ط روی یکدیگر قرار گیرند‪ ،‬به‌طوری‌که‬ ‫ی��ک خط منفرد را ش��کل دهند‪ .‬ناترازی‬ ‫نش��ان می‌دهد دو خط برای ش��کل‌دادن‬ ‫ی��ک خط منف��رد‪ ،‬چه می��زان از هم دور‬ ‫هس��تند؛ اما در اینجا منظ��ور از این دو‬ ‫خط‪ ،‬خطوط مرکزی شفت پمپ و محور‬ ‫محرک اس��ت‪ .‬تنها درصورتی دو خط به‬ ‫م��وازات یکدیگر خواهند ب��ود که در یک‬ ‫فاصله ثابت از هم قرار داشته باشند‪ .‬این‬ ‫مقوله‌ای است که از آن به‌نام «انحراف» یا‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫«ناترازی زاویه‌ای»‪ 8‬یاد می‌شود‪.‬‬ ‫نات��رازی را می‌توان فاصله میان خط‬ ‫‪9‬‬

‫مرکزی محور مح��رک نیرو و خط مرکزی‬ ‫ش��فت پمپ در نقطه معینی در راس��تای‬ ‫ط��ول درنظر گرف��ت‪ .‬ممکن اس��ت این‬ ‫ناترازی در هر سطحی روی دهد؛ درنتیجه‬ ‫توجه ب��ه اندازه‌های ض��روری بخش‌های‬ ‫باالی��ی و زیرین برای انح��راف عمودی و‬ ‫افقی اهمیت دارد‪.‬‬ ‫نات��رازی زاویه‌ای به اختالف ضریب زاویه‬ ‫دو شفت اش��اره دارد‪ .‬چنانچه پمپ و پایه و‬ ‫پی به‌درستی نصب شده باشند‪ ،‬خط مرکزی‬ ‫مح��ور پمپ را می‌توان به‌ص��ورت خط تراز و‬ ‫به‌منزله خط مبنا درنظر گرفت‪.‬‬ ‫انح��راف مح��ور مح��رک را می‌توان‬

‫یک راه‌ح��ل در این زمین��ه‪ ،‬ناترازی‬ ‫موتور از طریق افزایش دمای پیش‌بینی‌شده‬ ‫پمپ‪ ،‬پیش از ش��روع کار اس��ت‪ .‬بیشتر‬ ‫س��ازندگان قادران��د موت��ور را مطابق با‬ ‫دماهای کارکردی بیش��تر در حالت س��رد‬ ‫تنظیم کنن��د‪ .‬به‌این‌منظور پروانه و موتور‬ ‫باید در حالت ناترازی کار کنند تا زمانی که‬ ‫پمپ به دمای انبس��اط برسد و در حالت‬ ‫هم‌ترازی با موتور قرار گیرد‪.‬‬ ‫راه ح��ل دیگر‪ ،‬روش��ن‌کردن پمپ در‬ ‫حالت س��رد و بدون انجام‌دادن هیچ‌گونه‬ ‫تنظیماتی پ��س از یک هم‌ترازی اس��ت‪.‬‬ ‫همان‌طورکه پمپ گرم می‌شود و انبساط‬ ‫پیدا می‌کند‪ ،‬با خروج از وضعیت هم‌ترازی‬ ‫ب��ا موتور به‌تدریج به‌س��مت ب��اال حرکت‬ ‫می‌کن��د‪ .‬وقتی دم��ای پمپ کام�لا زیاد‬ ‫ش��د‪ ،‬دستگاه متوقف می‌ش��ود و تنظیم‬

‫با پیداک��ردن اندازه انح��راف در دو نقطه‬

‫گرمایی انجام می‌ش��ود‪ .‬در هر دو روش‪،‬‬

‫مختلف و ب��ا کم‌کردن یک��ی از دیگری و‬

‫ی��ک کوپلین��گ انعطاف‌پذی��ر به‌منظ��ور‬

‫صفحه ‪ - 22‬شماره ‪49‬‬

‫شرایط‬

‫تلرانس‬

‫عدم تعادل موازی‬

‫پایه نرم‬ ‫ب��رای کنترل پایه نرم‪ ،‬پیش از تنظیم‬ ‫و وقت��ی هیچ‌گون��ه واش��ری در پایه‌های‬ ‫موتور وجود ندارد‪ ،‬کار با نصب یک واش��ر‬ ‫در اندازه ‪ 0.005in‬در زیر هر پایه ش��روع‬ ‫می‌ش��ود‪ .‬درص��ورت نصب واش��ر در زیر‬ ‫هر پای��ه‪ ،‬فاصله‌ها را ب��ا افزایش تدریجی‬

‫‪in‬‬

‫عدم تعادل زاویه‌ای‬

‫ضخامت واشر پر کنید تا یک اتصال محکم‬

‫‪in‬‬

‫برقرار شود‪ .‬اگر واشرها از قبل نصب شده‬

‫‪in‬‬

‫باشند‪ ،‬اطمینان حاصل کنید که بیش از‬ ‫چهار واش��ر در هر قس��مت وجود نداشته‬ ‫تصویر ‪ .13‬جدول تنظیم تلرانس‬

‫منطبق‌ش��دن با مق��دار کل ناترازی مورد‬ ‫انتظار الزم خواهد بود‪.‬‬

‫مقادیر مقبول متداول‬

‫در هم‌ترازس��ازی شفت موتور با محور‬

‫پم��پ معموال الزم اس��ت بخش جلویی و‬ ‫پش��تی موتور به‌صورت افق��ی و عمودی‬ ‫حرک��ت کنند تا ش��فت‌ها در تلرانس‌های‬

‫مقبولی تنظیم شوند‪.‬‬

‫اف��زون ب��ر اطالعاتی مانند س��رعت‬

‫چرخش‪ ،‬توان‪ ،‬جداکنن��ده‪ ،‬اندازه پروانه‬ ‫و غیره‪ ،‬دس��تیابی به یک تنظیم مقبول‪،‬‬

‫به‌میزان اعتمادپذیری پمپ بستگی دارد؛‬

‫درنتیج��ه ب��رای هر کاربری باید س��طوح‬

‫پذیرفتنی درنظر گرفته شود‪.‬‬

‫تلرانس‌هایی که در تصویر (‪ )13‬مشاهده‬

‫می‌ش��ود‪ ،‬فقط برای راهنمایی ارائه شده‬

‫اس��ت؛ اما می‌توان از آنها به‌منزله شروع‬ ‫برای افزایش تلرانس‌هایی که مخصوص هر‬ ‫شرکت است نیز استفاده کرد‪ .‬این مقادیر‬

‫نشان‌دهنده میزان حداکثر انحراف مجاز‬

‫از مقدار خواسته‌شده هستند‪ .‬با استفاده‬ ‫از آنها می‌توان مقدار نامیزانی را متناسب‬

‫با افزایش دمای دستگاه مشخص کرد‪.‬‬

‫انحراف محوری‬ ‫در وضعیتی که کوپلینگ جداست‪ ،‬پایه‬ ‫مغناطیسی دستگاه نش��انگر مدرج‪ 10‬را به‬ ‫نیمه کوپلینگ موتور متصل کنید‪ ،‬نشانگر‬ ‫را روی این کوپلینگ و سر آن را در مرکز قرار‬ ‫دهید‪ .‬محور پمپ را بچرخانید تا نش��انگر‬ ‫م��درج به درج��ه ماکزیمم و صفر برس��د‪.‬‬ ‫مجددا محور پمپ را بچرخانید تا دستگاه‬ ‫نشانگر به درجه ماکزیمم برسد‪ .‬این عمل‬ ‫میزان انحراف محوری را نشان می‌دهد‪.‬‬ ‫چنانچ��ه انحراف مح��وری روی پمپ‬ ‫بیش از ان��دازه طبیعی و مقبول ‪0.002in‬‬ ‫باشد‪ ،‬انحراف ش��فت پمپ باید به همان‬ ‫ترتیبی کنترل شود که در قسمت قبل ذکر‬ ‫ش��د‪ .‬درصورتی‌که این انح��راف ‪0.001in‬‬ ‫یا کمتر باش��د‪ ،‬می‌توان گفت که پروانه در‬ ‫وضعیت طبیعی و مقبولی ق��رار دارد؛ اما‬ ‫کوپلینگ خارج از مرکز است‪ .‬اما اگر انحراف‬ ‫بی��ش از ‪ 0.001in‬باش��د‪ ،‬دراین‌ص��ورت‬ ‫می‌توان گفت که محور باید تعمیر یا تعویض‬ ‫شود‪ .‬با تغییر موقعیت نشانگر مدرج‪ ،‬محور‬ ‫محرک را می‌توان به همان روش و با همان‬ ‫محدودیت کنترل کرد‪.‬‬

‫باش��د‪ .‬در ص��ورت وجود بی��ش از چهار‬ ‫واش��ر‪ ،‬آنها را با واش��ری ضخیم‌تر محکم‬ ‫کنید‪ .‬هر واش��ری را که ش��ل بسته شده‬ ‫اس��ت‪ ،‬کنترل کنید و فواصل خالی را با‬ ‫افزایش تدریجی ضخامت واشر پر کنید تا‬ ‫در هر پایه یک اتصال محکم ایجاد شود‪.‬‬ ‫پ��س از اصالح ه��ر نات��رازی زاویه‌ای‬ ‫عم��ودی‪ ،‬درنهایت واش��رها باید کنترل‬ ‫شوند‪ .‬دس��تگاه نش��انگر مدرج را پس از‬ ‫اتمام کنترل واش��رها به پایه کنترل‌ش��ده‬ ‫نص��ب و آن را روی صف��ر تنظی��م کنید‪.‬‬ ‫پیچ پایینی روی پایه را ش��ل کنید و آنچه‬ ‫نشانگر نشان می‌دهد‪ ،‬ثبت کنید؛ سپس‬ ‫مجددا پیچ پایینی پایه را محکم کنید‪ .‬این‬ ‫عمل را برای هر چهار پایه تکرار کنید‪.‬‬ ‫موقعی��ت پایه نرم بی��ش از ‪0.002in‬‬ ‫بای��د با اف��زودن تع��دادی درزگیر اصالح‬ ‫ش��ود‪ .‬متذکر می‌ش��ویم که اس��تفاده از‬ ‫واش��رهای اضافی منجر به ایجاد یک پایه‬ ‫نرم مضاعف در دیگر پایه‌ها می‌شود‪ .‬سایر‬ ‫پایه‌ها را کنترل کنید و هرگونه تصحیحی‬ ‫را که الزم است‪ ،‬انجام دهید‪.‬‬

‫روش هم‌ترازی‬ ‫از آنجایی که اس��تفاده از نشانگرهای‬ ‫مدرج ب��رای هم‌ترازکردن محور‪ ،‬روش��ی‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫صفحه ‪ - 23‬شماره ‪49‬‬

‫مناس��ب است‪ ،‬می‌توان گفت که سیستم‬ ‫تنظیم لیزری دقت بسیار فراوانی دارد که‬ ‫هزین��ه تعمیر را کاه��ش و ایمنی پمپ را‬ ‫افزایش می‌ده��د‪ .‬در کارگاه‌های صنعتی‬ ‫که به نی��روی کاری کمتری نیاز اس��ت‪،‬‬ ‫تنظیمات سیستم‌های هم‌ترازسازی لیزری‬ ‫نه‌تنه��ا در کمترین زم��ان ممکن صورت‬ ‫می‌گی��رد‪ ،‬بلک��ه به نمودار و محاس��بات‬ ‫مکانیکی نیز نیازی نیست‪.‬‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫تبدیل فلنج ‪C‬‬ ‫از مزای��ای نص��ب تبدی��ل فلنج ‪ C‬در‬ ‫کاربردهای��ی اس��ت که پم��پ و موتور به‬ ‫ی��ک تبدیل‪ 11‬متص��ل می‌ش��وند‪ .‬با این‬ ‫ط��رح دیگر نیازی به هم‌ترازس��ازی محور‬ ‫نیس��ت؛ زیرا ب��ا اتصال دوراه��ه موتور به‬ ‫تبدیل و تبدی��ل به محفظه یاتاقان پمپ‪،‬‬ ‫محور پمپ به‌طور خودکار تنظیم می‌شود‪.‬‬ ‫برخی از سازندگان در ابعاد این تنظیمات‬ ‫محدودیت‌هایی درنظر می‌گیرند‪.‬‬

‫پی‌نوشت‪:‬‬

‫‪1. Concentric Increaser‬‬ ‫‪2. Pipe Strain‬‬ ‫‪3. Thermal Expansion Joints‬‬ ‫‪4. Check Valve‬‬ ‫‪5. Coupling Alignment‬‬ ‫‪6. Shaft Offset‬‬ ‫‪7. Shaft Angularity‬‬ ‫‪8. Angular Misalighnment‬‬ ‫‪9. Parallel Misalignment‬‬ ‫‪10. Dial Indicator‬‬ ‫‪11. Adapter‬‬

‫صفحه ‪ - 24‬شماره ‪49‬‬

‫مقاالت‬

‫انواع مبردهای قدیمی و جدید‬ ‫قسمت ششم‬

‫منبع‪HVAC troubleshooting guide, c2009‭:‬‬ ‫برگردان‪ :‬واحد ترجمه نشر یزدا‬

‫کار با مبردها‬

‫یک��ی از ویژگی‌های یک مبرد ایده‌آل‪،‬‬

‫س��می‌نبودن آن اس��ت‪ .‬درواقع‪ ،‬تمامی‬

‫گازها (به غی��ر از هوای خالص) ک ‌مو‌بیش‬ ‫سمی هستند و س��بب خفگی می‌شوند؛‬

‫ل��ذا بای��د در مکان‌های��ی ک��ه از گازها یا‬ ‫مایعات فرار استفاده می‌شود‪ ،‬عمل تهویه‬ ‫صورت گیرد؛ زیرا حتا گازهای غیرس��می‬

‫نیز در حضور هوا سبب خفگی می‌شوند‪.‬‬

‫بخار مبردها (به‌وی��ژه آمونیاک و دی‬

‫اکسید گوگرد) سبب سوزش و گرفتگی ریه‬ ‫و نای‪ ،‬سرفه شدید و استفراغ می‌شوند و‬ ‫چنانچه این بخارها استنشاق شوند‪ ،‬سبب‬

‫خفگی خواهند شد؛ لذا تعمیرکاری که در‬ ‫مع��رض گازهای مبرد ق��رار دارد‪ ،‬باید در‬ ‫بازه‌های زمانی مکررا وارد هوای آزاد شود‬

‫تا ریه‌هایش پاک ش��وند‪ .‬در هنگام تعمیر‬ ‫تجهی��زات حاوی آمونیاک و دی اکس��ید‬

‫گوگ��رد‪ ،‬باید از ماس��ک گاز و چش��م‌بند‬

‫اس��تفاده ش��ود‪ .‬بخارهای کارین‪ ،‬فرئون‬

‫(‪ )R-12‬و دی اکس��ید کربن س��وزش‌آور‬

‫نیس��تند و چنانچه غلظت‌های باالی این‬

‫بخارها در بازه‌های زمانی کوتاه استنشاق‬

‫شوند‪ ،‬عواقبی دربر نخواهند داشت‪.‬‬

‫نگ�ه‌داری و جابه‌جای�ی س�یلندرهای‬ ‫حاوی مبردها‬ ‫سیلندرها باید در نواحی خشک‪ ،‬ایمن‬

‫و تهویه‌ش��ده نگه‌داری ش��وند‪ .‬سیلندرها‬

‫نگهدارن��ده و مصارفی به‌غیر از حمل‬

‫باید درصورت امکان‪ ،‬به‌صورت افقی قرار‬

‫گاز استفاده نکنید‪.‬‬

‫بگیرند و به‌منظور اجتناب از غلتیدن آنها‬

‫● ●هرگز با تجهیزات اطمینان موجود در‬

‫از بلوک یا حائل استفاده گردد‪ .‬جابه‌جایی‬

‫شیرها یا سیلندرها بازی نکنید‪.‬‬

‫سیلندرها باید به‌دقت انجام شود و رعایت‬

‫● ●شیر س��یلندر را به‌آهستگی باز کنید‪.‬‬

‫نکات زیر نیز حایز اهمیت است‪:‬‬

‫تنه��ا از آچارها و یا ابزاری اس��تفاده‬

‫● ●هرگ��ز س��یلندرها را نیاندازی��د و از‬

‫کنید که از سوی تولیدکننده گاز تایید‬

‫برخورد ش��دید آنها با یکدیگر اجتناب‬ ‫کنید‪.‬‬

‫شده است‪.‬‬ ‫● ●مطمئن شوید که شیارهای سوپاپ و‬

‫● ●هرگز در هنگام جابه‌جایی س��یلندرها‬

‫س��ایر اتصاالت‪ ،‬مشابه شیارهای شیر‬

‫از آهن‌ربا یا تس��مه باالب��ر (طناب یا‬

‫خروجی سیلندر هستند‪ .‬هرگز اتصاالت‬

‫زنجیر) اس��تفاده نکنی��د‪ .‬در مواردی‬

‫نامناسب را به‌اجبار استفاده نکنید‪.‬‬

‫که سیلندر توس��ط یک چهارچوب یا‬

‫● ●س��وپاپ‌ها و تجهیزات مربوط به یک‬

‫پایه نگه داشته شده است می‌توان از‬

‫گاز خ��اص نباید در س��یلندرهایی که‬

‫جرثقیل استفاده نمود‪.‬‬

‫حاوی گاز دیگری هستند به‌کار روند‪.‬‬

‫● ●به‌غیر از مواقعی که سیلندرها درحال‬ ‫مصرف هس��تند‪ ،‬هم��واره به‌منظور‬ ‫حفاظت از ش��یر‪ ،‬کالهک‌هایی روی‬ ‫سیلندرها قرار دهید‪.‬‬ ‫● ●هرگز س��یلندرها را به‌ط��ور کامل پر‬

‫● ●هرگز سعی نکنید سیلندرها یا شیرها‬ ‫را تعمیر کنید‪.‬‬ ‫● ●هرگ��ز س��یلندرها را در کن��ار م��واد‬ ‫اش��تعال‌پذیر (نظیر روغ��ن‪ ،‬بنزین یا‬ ‫مواد باطله) قرار ندهید‪.‬‬

‫نکنید‪ .‬هرگاه مبرد از سیلندر خارج و‬

‫● ●سیلندرها نباید در تماس با رطوبت‪،‬‬

‫یا به سیلندر وارد شد‪ ،‬سیلندر را وزن‬

‫آب شور یا پاشش نمک قرار گیرند‪.‬‬

‫کنید و وزن مبرد باقی‌مانده در داخل‬

‫● ●س��یلندرهای پ��ر و خال��ی را به‌طور‬

‫سیلندر را یادداشت نمایید‪.‬‬ ‫● ●هرگز گازهای درون یک س��یلندر را با‬ ‫یکدیگر مخلوط نکنید‪.‬‬ ‫● ●هرگ��ز از س��یلندرها به‌عنوان غلتک‪،‬‬

‫جداگانه نگه‌داری کنید‪.‬‬ ‫● ●سیلندرها را از وسایلی که روی سطح‬ ‫فل��ز خراش ایجاد می‌کنن��د‪ ،‬دور نگه‬ ‫دارید‪.‬‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫صفحه ‪ - 25‬شماره ‪49‬‬

‫روان‌سازها‬

‫خ��واص روان‌س��ازها را می‌توان مورد‬

‫ارزیاب��ی ق��رار داد‪ .‬س��ه ویژگ��ی اصل��ی‬ ‫روان‌سازها عبارت‌اند از‪:‬‬ ‫● ●چسبندگی‬ ‫● ●چربی‬ ‫● ●پایداری شیمیایی‬ ‫روان‌س��از‌ها باید بتوانن��د به‌خوبی از‬ ‫کمپرس��ور محافظت کنند‪ .‬چس��بندگی‬ ‫مناس��ب این مواد س��بب پرشدن فواصل‬ ‫بین اج��زا و جریان روان‌س��از می‌ش��ود‪.‬‬ ‫به‌طور‌کلی‪ ،‬هرچه ابعاد تجهیزات و اندازه‬ ‫فواصل بین اجزای متحرک کمتر باشد‪ ،‬به‬ ‫چسبندگی کمتر و هرچه ابعاد تجهیزات و‬ ‫اندازه فواصل بین اجزای متحرک بزرگ‌تر‬ ‫باش��د‪ ،‬به چسبندگی بیشتری نیاز است‪.‬‬ ‫چربی‪ ،‬بیان‌گر قابلیت روان‌ساز در حفاظت‬ ‫از سطوح فلزی در برابر سایش است‪.‬‬ ‫پایداری شیمیایی باال بدان معنا است‬ ‫که روان‌س��از در اثر انج��ام واکنش‪ ،‬مواد‬ ‫شیمیایی مضر از قبیل اسید‪ ،‬لجن و غیره‬ ‫که سبب انسداد لوله‌ها می‌شوند را تولید‬ ‫نمی‌کند‪ .‬واکن��ش روان‌س��از و مبرد نیز‬ ‫می‌تواند مشکالتی ایجاد کند‪.‬‬ ‫اس��تخراج‌پذیری بیان‌گ��ر مح��دوده‬

‫اس��ت و این کمیت سبب کاهش قابلیت‬

‫مشابهی داشته باشد؛ البته فشار کاری در‬

‫روغن در حفاظت از کمپرس��ور می‌گردد‪.‬‬

‫دماه��ای اواپراتور و کندانس��ور تا حدودی‬

‫رقیق‌ش��وندگی بر قابلیت بازگشت روغن‬

‫متفاوت است‪ .‬نهایتا ترکیب ‪ C3‬فشارهای‬

‫تاثیر می‌گذارد‪.‬‬

‫یکسانی در کندانس��ور داغ تولید می‌کند‪،‬‬

‫هنگام��ی ک��ه مخلوط��ی ب��ا ترکیب‬ ‫شیمیایی مش��خص تهیه می‌کنید‪ ،‬روابط‬

‫اما اواپراتور باید تحت فشارهای پایین‌تر کار‬ ‫کند تا به همان دما برسد‪( .‬تصویر ‪)6‬‬

‫فش��ار ‪ -‬دما از اصولی مشابه آنچه در مورد‬

‫بعدها مشاهده خواهد شد که انتخاب‬

‫عناص��ر خالص ص��دق می‌کن��د‪ ،‬تبعیت‬

‫مکان تطاب��ق ترکیب موردنظ��ر با روابط‬

‫می‌کنند؛ به‌عنوان مث��ال‪ ،‬با افزایش دما‪،‬‬

‫فش��ار دما می‌تواند س��بب رفع ی��ا ایجاد‬

‫فشار نیز افزایش می‌یابد‪ .‬سه ترکیب حاوی‬

‫مشکالتی شود‪.‬‬

‫مقادیر متفاوت ‪ A‬و ‪ ،B‬دارای منحنی فشار‬

‫به‌طور‌کل��ی‪ ،‬ترکیب��ات اصالح‌ش��ده‬

‫مشابهی هستند؛ اما فشار نهایی در ترکیبی‬

‫‪ R-12‬ش��یب دمای��ی باالت��ری دارن��د‬

‫که حاوی مقدار بیش��تری از ‪ A‬و یا عنصر‬

‫و در مح��دوده دم��ای کاربردیش��ان ب��ا‬

‫پرفشار است‪ ،‬باالتر است‪.‬‬

‫ظرفی��ت ‪ /‬دم��ا و فش��ار ‪ R-12‬مطابقت‬

‫ترکیب��ات برخ��ی از مبردها با س��ایر‬ ‫محص��والت هماهنگ��ی دارن��د و ‪R-12‬‬

‫ندارند؛ به‌عبارت دیگر‪ ،‬یک ترکیب با سایر‬ ‫ترکیبات تطابق ندارد‪.‬‬

‫یکی از این مبردها اس��ت‪ .‬ای��ن ماده در‬

‫ترکیباتی که در دماهای پایین‌تر اواپراتور‬

‫یک محدوده دمایی مش��خص‪ ،‬فشارهای‬

‫با ‪ R-12‬مطابقت دارند‪ ،‬ممکن اس��ت در‬

‫متفاوتی در نقاط مختلف دارد‪.‬‬

‫هنگام مص��رف در دماهای باالت��ر و یا در‬

‫ترکیب��ی ب��ا س��اختار ‪ C1‬در دماهای‬

‫دمای محیط‪ ،‬سبب تولید فشارهای باالتر‬

‫مختلف ی��ک اواپرات��ور خن��ک‪ ،‬با ‪CFC‬‬

‫و دمای خروجی باالتر شوند‪ .‬این ترکیبات‬

‫مطابق��ت دارد ؛ اما فش��ار این م��اده در‬

‫را «ترکیبات خنک‌ساز» می‌نامند‪.‬‬

‫کندانس��ور‪ ،‬باالتر از فش��ار ‪ CFC‬اس��ت‪.‬‬

‫در عملیات تبرید‪ ،‬جایگزینی فشارهای‬

‫ترکیبی با ساختار ‪ C2‬در دمای اتاق مطابقت‬

‫اواپراتور با فش��ار ‪ R-12‬بس��یار ساده‌تر و‬

‫دارد و ممکن است در یک سیلندر‪ ،‬فشار‬

‫ارزان‌قیمت‌ت��ر اس��ت؛ زیرا بدی��ن ترتیب‬

‫دمای��ی اس��ت ک��ه در آن مب��رد و روغن‬ ‫ب��ا یکدیگر مخلوط ش��ده و ی��ا از یکدیگر‬ ‫جدا می‌ش��وند‪ .‬اگر روغ��ن از مبرد درون‬ ‫کمپرسور جدا ش��ود‪ ،‬احتمال دارد که به‬ ‫فشار‬

‫اجزای فلزی نرس��د و اگ��ر جدایش درون‬ ‫اواپراتور یا س��ایر اجزای سیستم رخ دهد‪،‬‬ ‫احتم��ال دارد که روغن به کمپرس��ور باز‬ ‫نگردد و به‌علت کمبود روغن‪ ،‬از کمپرسور‬ ‫به‌خوبی محافظت نشود‪.‬‬ ‫انحالل‌پذی��ری تعیین‌کننده‪ ،‬قابلیت‬ ‫مبرد جهت رقیق‌کردن بیش از حد روغن‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫درجه حرارت‬

‫رطوبت‬

‫تصویر ‪ .6‬ترکیب شیمیایی مبردهای جدید‬

‫صفحه ‪ - 26‬شماره ‪49‬‬

‫می‌ت��وان در بازه‌های زمانی یکس��ان‪ ،‬به‬

‫‪ R-12‬مطابق��ت دارن��د‪ ،‬ممک��ن اس��ت‬

‫اتومبی��ل‪ ،‬بس��یاری از کلیدهای کنترل و‬

‫دماهای مشابهی دست یافت و دیگر نیازی‬

‫درص��ورت به‌کارگی��ری در دماهای پایین‬

‫سوییچ‌های ایمنی مربوط به بخش پرفشار‬

‫ب��ه تغییر کنترل و ی��ا ‪T×V‬ها که پنت به‬

‫اواپراتور‪ ،‬ظرفیتش��ان را از دست بدهند و‬

‫فشار حساس هستند نخواهد بود‪.‬‬

‫یا به فشارهای مکش پایین‌تری نیاز داشته‬

‫ترکیبات��ی ک��ه در ش��رایط داغ نظیر‬

‫باشند؛ به این ترکیبات‪« ،‬ترکیبات خودرو»‬

‫کندانس��ورهای ‪ AC‬خ��ودرو و با خواص‬

‫می‌گوین��د‪ .‬در سیس��تم تهوی��ه مطب��وع‬

‫هس��تند‪ .‬چنانچه ترکیب س��بب افزایش‬ ‫فش��ار خروجی ش��ود‪ ،‬می‌توانید س��یکل‬ ‫را متوق��ف کرده و ظرفی��ت کل را کاهش‬ ‫دهید‪ .‬بهتر اس��ت بخش پرفشار سیستم‬ ‫ب��ا ‪ R-12‬جایگزین ش��ود و فش��ار بخش‬ ‫کم‌فشار‪ ،‬پایین نگه داشته شود‪.‬‬

‫مبرد ‪R-134a‬‬

‫مب��رد ‪ ،R-134a‬ی��ک ‪ HFC‬ب��ا عمر‬

‫طوالنی اس��ت و خواص آن مش��ابه ‪R-12‬‬

‫اس��ت‪ .‬این ماده یک مبرد اس��تاندارد در‬ ‫صنایع نوین تهویه مطبوع اتومبیل و ساخت‬ ‫یخچال فریزر به‌شمار می‌رود‪ .‬خنک‌کنندگی‬ ‫‪ R-134a‬در دماهای پایین (کمتر از ‪)-10°F‬‬ ‫مختلف می‌شود و بدین‌منظور از مبردهای‬ ‫دیگری استفاده می‌شود‪.‬‬ ‫مبرد ‪ R-134a‬به روان‌س��از پلی‌الستر‬ ‫(‪ )POE‬نی��از دارد‪ .‬روغن‌ه��ای معدن��ی‬ ‫س��نتی و بنزن‌ه��ای آلکیلی ب��ا مبردهای‬ ‫‪ HFC‬مخلوط نمی‌شوند و به‌کارگیری آنها‬ ‫به‌همراه ‪ R-134a‬س��بب مشکالت کاری و‬ ‫تخریب کمپرس��ور می‌گردد‪ .‬همچنین در‬ ‫سیس��تم‌های ‪ AC‬اتومبیل از پلی‌آلکالین‬ ‫گلیکول‌ها (‪ )PAG‬استفاده می‌شود که این‬ ‫مواد معموال در تجهیزات س��اکن استفاده‬ ‫نمی‌ش��وند‪POE .‬ها و ‪PAG‬ها رطوبت را‬ ‫جذب می‌کنند و در مقایسه با سایر مبردهای‬ ‫سنتی‪ ،‬رطوبت بیشتری را جذب می‌کنند‪.‬‬ ‫حضور رطوبت س��بب انجام واکنش‌هایی‬ ‫در روان‌ساز می‌ش��ود و مشکالتی ناشی از‬ ‫خوردگی و تشکیل اس��ید ایجاد می‌شود‪.‬‬ ‫بهتری��ن روش ب��رای خش��ک‌کردن ی��ک‬ ‫سیستم ‪ HFC‬تر‪ ،‬اس��تفاده از خشک‌کن‬ ‫فیلتری است‪ .‬خال شدید سبب خروج آب‬ ‫«آزاد» می‌ش��ود‪ ،‬اما آب جذب‌شده درون‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫صفحه ‪ - 27‬شماره ‪49‬‬

‫روان‌ساز‪ ،‬خارج نمی‌شود‪.‬‬

‫کاربردهای ‪R-134a‬‬

‫در وسایل برقی‪ ،‬تجهیزات خنک‌کننده‬

‫تجاری و خودکار‪ ،‬سردکن‌های سانتریفیوژ‬ ‫و سیس��تم‌های تهویه مطبوع اتومبیل از‬ ‫مبرد ‪ R-134a‬اس��تفاده می‌شود‪ .‬گاهی‬ ‫اوقات‪ ،‬جایگزین‌کردن ‪ R-12‬توسط سایر‬ ‫مبردها دشوار است و باید قبل از این کار‬ ‫آزمایش‌هایی صورت گیرد‪.‬‬

‫نکات کلی سیستم‌های ‪R-12‬‬

‫‪ . 1‬تـوصیـ��ه مـی‌ش��ـود در س��اخـت‬ ‫کمپرسورهای سانتریفیوژ‪ ،‬مهندسان‬ ‫بخش تولید نیز درگیر پروژه شوند‪ ،‬زیرا‬ ‫ممکن است به بخش‌ها و فرآیندهای‬ ‫ویژه‌ای نیاز باشد؛ بدین‌ترتیب ظرفیت‬ ‫مناس��ب و عملک��رد قابل‌اطمین��ان‬ ‫سیس��تم بع��د از جایگزین��ی مبردها‬ ‫تضمین خواهد شد‪.‬‬ ‫‪ . 2‬تا زمانی که هیچ عنصری در سیستم‬ ‫تجزی��ه نش��ود‪ ،‬می‌ت��وان مبردهای‬ ‫سیستم‌های قدیمی با انبساط مستقیم‬ ‫را ب��ا ‪R-414b ،R-409a ،R-401a‬‬ ‫ی��ا (‪ R-401b ،R-416a (R-500‬یا‬ ‫(‪ )R-400a‬جایگزین نمود‪.‬‬ ‫‪ . 3‬خشک‌کن‌های فیلتری باید در هنگام‬ ‫تعویض مبرد‪ ،‬تعویض شوند‪.‬‬ ‫‪ . 4‬سیس��تم‌ها باید برحسب نوع مبرد و‬ ‫روان‌ساز‪ ،‬به‌خوبی طبقه‌بندی شوند‪.‬‬

‫اس�تفاده از مب�رد ‪ R-12‬در دماه�ای‬

‫متوسط و باال (تبخیر در دمای ‪)0°F‬‬

‫‪ . 1‬به‌منظور آش��نایی ب��ا ترکیباتی که در‬ ‫دمای ب��اال بهتر عم��ل می‌کنند‪ ،‬به‬

‫کلیک کنید‪).‬‬ ‫‪ . 2‬خ��واص مبرده��ای جدی��دی را که‬ ‫می‌خواهید مورد استفاده قرار دهید‪،‬‬ ‫بررسی کنید و آنها را با خواص ‪R-12‬‬ ‫مقایسه کنید‪ .‬براساس اختالف فشار‬ ‫یا ش��یب دمایی‪ ،‬اجزای سیس��تم را‬ ‫تنظیم نمایید‪.‬‬

‫حاوی ‪ R-500‬است‪.‬‬

‫‪R-401b‬‬

‫این مبرد ترکیبی‪ ،‬مشابه مبرد ‪R-401a‬‬

‫اس��ت‪ ،‬با این تفاوت که می��زان ‪ R-22‬در‬

‫آن بیش��تر اس��ت‪ .‬توان تبرید این مبرد در‬

‫دماهای پایین‪ ،‬بیشتر است و این مبرد در‬

‫دمای ‪ ،-20°F‬با مبرد ‪ R-12‬مطابقت دارد و‬

‫‪ . 3‬خشک‌کن‌های فیلتری باید در هنگام‬

‫در دماهای به‌کار‌رفته در سیستم‌های تهویه‬

‫‪ . 4‬سیس��تم‌ها باید برحسب نوع مبرد و‬

‫کاربرده��ای مب��رد ‪ R-401b‬عبارت‌اند از‪:‬‬

‫اس�تفاده از مب�رد ‪ R-12‬در دماه�ای‬

‫انتقالی و اس��تفاده در سیستم‌های تهویه‬

‫تعویض مبردها‪ ،‬تعویض شوند‪.‬‬ ‫روان‌ساز‪ ،‬به‌خوبی طبقه‌بندی شوند‪.‬‬

‫پایین (تبخیر در دمای < ‪)20°F‬‬

‫‪ . 1‬به‌منظور آش��نایی ب��ا ترکیباتی که در‬ ‫دمای پایین بهت��ر عمل می‌کنند‪ ،‬به‬ ‫«جدول راهنما» مراجعه کنید‪.‬‬ ‫‪ . 2‬خ��واص مبرده��ای جدی��دی را که‬

‫مطبوع‪ ،‬همانند مبرد ‪ R-500‬عمل می‌کند‪.‬‬ ‫تبرید کم دما توس��ط مب��رد ‪ R-12‬و تبرید‬ ‫مطب��وع به‌عنوان ی��ک مبرد با انبس��اط‬

‫مستقیم توسط مبرد ‪.R-500‬‬

‫‪R-402a‬‬

‫به‌منظور بهبود جری��ان روغن معدنی‬

‫در سیس��تم‪ ،‬ترکیبی از ‪ R-125 ،R-22‬و‬

‫می‌خواهید مورداستفاده قرار دهید‪،‬‬

‫هیدروکربن ‪( R-290‬پروپان) تهیه گردیده‬

‫مقایسه کنید‪ .‬براساس اختالف فشار‬

‫‪ 502‬در فشارهای اواپراتور است‪ ،‬اما فشار‬

‫تنظیم نمایید‪.‬‬

‫این‌ک��ه پروپ��ان به بازگش��ت روغن کمک‬

‫بررسی کنید و آنها را با خواص ‪R-12‬‬

‫اس��ت‪ .‬این ماده‪ ،‬جایگزین مناسبی برای‬

‫یا ش��یب دمایی‪ ،‬اجزای سیس��تم را‬

‫خروجی آن از ‪ 502‬بیش��تر است‪ .‬علی‌رغم‬

‫‪ . 3‬خشک‌کن‌های فیلتری باید در هنگام‬ ‫تعویض مبرد‪ ،‬تعویض شوند‪.‬‬ ‫‪ . 4‬سیس��تم‌ها باید برحسب نوع مبرد و‬ ‫روان‌ساز به‌خوبی طبقه‌بندی شوند‪.‬‬ ‫یکی از مبرده��ای ترکیبی دیگری که‬

‫می‌کند‪ ،‬اما توصیه می‌ش��ود مق��داری از‬ ‫روغن معدنی توسط آلکیل بنزین جایگزین‬

‫ش��ود‪ .‬کارب��رد این ماده در سیس��تم‌های‬

‫خنک‌کنن��ده کم دم��ا (‪ )R-502‬اس��ت‪.‬‬ ‫به‌منظ��ور تعوی��ض ‪ R-502‬با ای��ن ماده‪،‬‬

‫می‌تواند جایگزین ‪ R-12‬شود‪ ،‬مبرد ‪401a‬‬

‫تجهیزات سیستم اصالح شده‌اند‪.‬‬

‫است‪ .‬این مبرد مخلوطی از ‪152a ،R-22‬‬

‫‪R-402b‬‬

‫و ‪ 124‬اس��ت‪ .‬هنگامی که دمای متوسط‬

‫این ماده مشابه ‪ R-402a‬است‪ ،‬با این‬

‫‪ )-6.6°C‬باش��د‪ ،‬فشار و ظرفیت سیستم‬

‫و مقدار کمتری از ‪ R-22‬است‪ .‬این ترکیب‬

‫لذا اغلب در ماش��ین‌های یخ‌س��ازی مورد‬

‫ترکیب ‪ R-502‬استفاده می‌شد‪.‬‬

‫اواپرات��ور ‪ 10‬ال��ی ‪ -12.22( 20°F‬ال��ی‬

‫تفاوت که حاوی مقدار بیشتری از ‪R-125‬‬

‫«جدول راهنما» مراجعه کنید‪( .‬این‬

‫ب��ا مبرد ‪ R-12‬مطابقت دارد‪ .‬کاربردهای‬ ‫این مبرد مش��ابه کاربردهای خنک‌سازی‬

‫س��بب افزایش دمای خروجی می‌ش��ود و‬

‫جدول در وب‌س��ایت مبردهای ملی‬

‫انبساطی مس��تقیم برای مبرد ‪ R-12‬در‬

‫موج��ود اس��ت‪ .‬روی راهنمای فنی‬

‫سیستم‌های تهویه مطبوع و سیستم‌های‬

‫استفاده قرار می‌گیرد‪ .‬در گذشته عمدتا از‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫صفحه ‪ - 28‬شماره ‪49‬‬

‫کندانسورها‬

‫مقاالت‬

‫قسمت دوم‬

‫منبع‪HVAC troubleshooting guide, c2009‭:‬‬ ‫برگردان‪ :‬واحد ترجمه نشر یزدا‬

‫چیلرها‬

‫یکی از اج��زای کندانس��ور‪« ،‬چیلر»‬

‫چیلرها می‌پردازیم‪.‬‬

‫در کندانس��ور (معموال ‪ 85‬تا ‪ 29( 95°F‬تا‬

‫سیکل تبرید‬

‫‪ ،))35°C‬بخش��ی از گرمای مبرد را جذب‬

‫اس��ت‪ .‬وظیفه چیلر‪ ،‬خنک‌ک��ردن آب یا‬

‫حجم زیادی از بخار مبرد با سرعتی که‬

‫خنک‪ ،‬وارد لوله‌های اواپراتور می‌شود‪ .‬این‬

‫از کولر وارد ماش��ین کمپرس��ور می‌شود‪.‬‬

‫آب نمک اس��ت؛ س��پس آب یا آب نمک‬

‫به س��ایز دهانه تیغه راهنما بستگی دارد‪،‬‬

‫روش تبری��د ک��ه در آن از آب یا آب نمک‬

‫مکش کمپرس��ور س��بب کاهش فشار در‬

‫بزرگ تهویه مطبوع کارب��رد دارد‪ .‬از دیگر‬

‫در دمای نسبتا پایین تبخیر شود (معموال‬

‫صنعتی که در آنها از عملیات تبرید استفاده‬

‫مب��رد مایع‪ ،‬گرم��ای آبی ک��ه درون‬

‫در تصوی��ر (‪ )11‬ش��ماتیکی از ای��ن‬

‫و تبخیر می‌ش��ود‪ .‬س��پس این آب خنک‬

‫خنک استفاده می‌ش��ود‪ ،‬در دستگاه‌های‬

‫کولر می‌شود و س��بب می‌شود مبرد مایع‬

‫کاربردهای این روش می‌توان به فرآیندهای‬

‫در دمای ‪ 30‬تا ‪ -1( 35°F‬تا ‪.))20°C‬‬

‫می‌شود‪ ،‬اشاره نمود‪.‬‬

‫لوله‌های کولر جری��ان دارد را جذب کرده‬

‫روش نش��ان داده ش��ده اس��ت (به محل‬

‫در فرآیند تهویه مطبوع مورد استفاده قرار‬

‫توجه کنید‪ .).‬چیلره��ا می‌توانند ظرفیت‬

‫بخار مبرد پس از خنک‌سازی آب‪ ،‬وارد‬

‫تامی��ن نمایند و از جمل��ه کاربردهای آنها‬

‫مرحله‪ ،‬مبرد فش��رده ش��ده و سپس وارد‬

‫تهویه مطب��وع و تجهی��زات خنک‌کننده‬

‫با گاز دیگری که نقطه اشتعال آن را کاهش‬

‫برخی از موارد‪ ،‬چیلرها جهت س��اخت یخ‬

‫قرار می‌گیرد‪.‬‬

‫می‌ش��وند‪ .‬فلش‌های نشان‌داده‌ش��ده در‬

‫دمای آن نسبت به دمای آب جاری درون‬

‫نمک را درون لوله‌ها نش��ان می‌دهند‪ .‬در‬

‫که بخار گرم مب��رد (معموال با دمای ‪100‬‬

‫ش��ده است‪ .‬حال به بررسی نحوه عملکرد‬

‫کندانسور برخورد می‌کند‪ ،‬آب نسبتا خنک‬

‫قرارگیری کمپرس��ور در باالی کندانس��ور‬

‫می‌گیرد‪.‬‬

‫تبری��دی مع��ادل ‪ 200‬ال��ی ‪ 1600‬تن را‬

‫اولین مرحله کمپرس��ور می‌ش��ود‪ .‬در این‬

‫می‌توان به خنک‌کننده‌ها‪ ،‬سیس��تم‌های‬

‫مرحله دوم می‌شود‪ .‬در این مرحله‪ ،‬مبرد‬

‫نیروگاه‌های هس��ته‌ای اش��اره نم��ود‪ .‬در‬

‫می‌دهد‪ ،‬مخلوط شده و مجددا تحت فشار‬

‫مورد نیاز در زمین‌های اس��کیت استفاده‬

‫فشرده‌س��ازی مب��رد س��بب افزایش‬

‫تصوی��ر (‪ )11‬جهت جریان مبرد‪ ،‬آب و آب‬

‫لوله‌ه��ای کندانس��ور می‌ش��ود‪ .‬هنگامی‬

‫تصویر (‪ )12‬مقطعی از یک چیلر نشان داده‬

‫ت��ا ‪ 38( 105°F‬ت��ا ‪ ))41°C‬ب��ا لوله‌های‬

‫می‌کند و بخار به مایع تبدیل می‌شود‪.‬‬ ‫حذف بیشتر گرما‪ ،‬درون مجموعه‌ای‬ ‫از لوله‌های کندانس��ور که تش��کیل‌دهنده‬ ‫گرم‌کن مقدماتی هستند صورت می‌گیرد‪.‬‬ ‫در این بخش‪ ،‬مبرد چگالش در اثر تماس‬ ‫با سردترین لوله‌های کندانسور تا زیر نقطه‬ ‫انجماد س��رد می‌ش��ود‪ .‬لوله‌های مذکور‪،‬‬ ‫حاوی آب ورودی هستند‪.‬‬ ‫مبرد مایع تح��ت تبرید‪ ،‬وارد محفظه‬ ‫شیر می‌ش��ود‪ .‬این محفظه‪ ،‬میزان سیال‬ ‫موجود در گرم‌ک��ن حرارتی را کنترل کرده‬ ‫و میزان مب��رد مایعی ک��ه درون محفظه‬ ‫کاهن��ده نقط��ه اش��تعال وج��ود دارد را‬ ‫اندازه‌گیری می‌نماید‪ .‬فش��ار این محفظه‪،‬‬ ‫بین فشار کندانسور و کولر است‪ .‬بخشی از‬ ‫مبرد مایع‪ ،‬تحت یک فشار کم به گاز تبدیل‬ ‫ش��ده و باقی‌مانده مبرد را خنک می‌کند‪.‬‬ ‫گاز پس از جذب گرما مستقیما وارد مرحله‬ ‫دوم کمپرسور شده و در آنجا با گاز فشرده‬ ‫ش��ده در مرحله اول مخلوط می‌ش��ود‪ .‬از‬ ‫آنجا که گاز مذکور به‌سرعت و تنها از نیمی‬ ‫از س��یکل کمپرسور عبور می‌کند تا بتواند‬ ‫به فشار کندانسور برس��د‪ ،‬در میزان توان‬ ‫مصرفی دستگاه صرفه‌جویی خواهد شد‪.‬‬ ‫مبرد مای��ع خن��ک درون گرم‌کن‪ ،‬از‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫صفحه ‪ - 29‬شماره ‪49‬‬

‫طریق محفظه ش��یر وارد کولر می‌شود‪ .‬از‬

‫آنجا که فش��ار کولر کمتر از فش��ار گرم‌کن‬

‫اس��ت‪ ،‬بخش��ی از مایع‪ ،‬تبخیر ش��ده و‬ ‫باقی‌مانده مایع را تا دمای اواپراتور (کولر)‬

‫کندانسور‬

‫خنک می‌کند؛ بدین‌ترتیب س��یکل تبرید‬ ‫خاتمه می‌یابد‪.‬‬

‫سیکل خنک‌سازی موتور‬

‫مبرد مای��ع که داخ��ل مخزنی درون‬

‫کندانسور (تصویر ‪ ،11‬شماره ‪ )24‬قرار دارد‪،‬‬

‫خنک کن‬

‫با عبور از لوله کولر (تصویر ‪ ،11‬شماره ‪)27‬‬

‫خنک می‌شود؛ سپس مبرد از یک صافی و‬ ‫یک روزنه نوسانی (تصویر ‪ ،11‬شماره ‪)11‬‬

‫‪ .1‬خط برگشت مبرد بدون آب‬ ‫‪.2‬سطح مایع شیشه مرئی‬ ‫‪.3‬دریچه شناور بدون آب‬ ‫‪ .4‬شیر فاضالب‬ ‫‪.5‬شیشه مرئی‬ ‫‪.6‬سیم‌پیچ چگالی بدون آب‬ ‫‪.7‬خط نمونه مبرد بدون آب و روزنه به اندازه ‪ 1/1 6‬اینچ‬ ‫‪ .8‬تعویض شیر هوا‬ ‫‪ .9‬فشارسنج‬ ‫‪ .10‬صافی مبرد‬ ‫‪.11‬صافی مبرد یا فیلتر‬ ‫‪ .12‬موتور کمپرسور‬ ‫‪ .13‬ارسال‬ ‫‪ .14‬پایه دوم پروانه موتور‬ ‫‪ .15‬پایه اول پروانه موتور‬ ‫‪ .16‬پره توربین فعال‌کننده‬ ‫‪ .17‬آرنج مکش کمپرسور‬ ‫‪ .18‬پره توربین متغیر‬ ‫‪ .19‬خط گاز فلش ذخیره‌کننده‬ ‫‪ .20‬تخلیه کمپرسور‬ ‫‪.21‬خازن‬

‫عبور کرده و وارد موتور کمپرسور می‌شود‪،‬‬

‫‪ .22‬ذخیره‌کننده ترموستات‬ ‫‪.23‬کولر‬ ‫‪.24‬چاهک‬ ‫‪.25‬شیر تخلیه‬ ‫‪ .26‬شیر سلف کنترل تغذیه مبرد‬ ‫‪ .27‬موتور سردکننده و خط تامین بدون آب‬ ‫‪ .28‬کنترل تغذیه بدون آب‬ ‫‪ .29‬محفظه شناور‬ ‫‪ .30‬شیر محفظه‬ ‫‪.31‬روزنه مبرد و تور سیمی‬ ‫‪ .32‬اسپری لوله فلش ذخیره‌کننده‬ ‫‪ .33‬خط تخلیه مبرد‬ ‫‪ .34‬خط تامین سردکننده مبرد‬ ‫‪ .35‬شناور‬ ‫‪ .36‬تور سیمی مبرد‬ ‫‪.37‬شیر شناور‬ ‫‪ .38‬محفظه شناور‬ ‫‪ .39‬اتصال (‪ )Brine‬آب سرد‬ ‫‪ .40‬اتصال آب‬ ‫‪.41‬روزنه به اندازه ‪ 1/8‬اینچ‬ ‫‪ .42‬شیر تنظیم جریان هوا‬

‫روتور و استاتور کمپرسور را خنک می‌کند‬

‫و نهایت��ا در انته��ای محفظه موتور تجمع‬ ‫می‌کند‪ ،‬آن��گاه مبرد واردکولر می‌ش��ود‪.‬‬ ‫اختالف فشار موجود بین کندانسور و کولر‬

‫سبب جریان مبرد می‌شود‪.‬‬

‫سیکل دی‌هیدراتور‬

‫دی‌هیدرات��ور‪ ،‬آب و گازهای��ی را ک��ه‬

‫چگال��ش نمی‌ش��وند از سیس��تم خ��ارج‬ ‫می‌کند‪ .‬این دستگاه هرگونه نشتی آب به‬

‫داخل مبرد را نش��ان می‌دهد (تصویر ‪،11‬‬ ‫شماره ‪.)6‬‬

‫تصویر ‪ .11‬چیلر‪ ،‬کندانسور و کولر در یک دستگاه نصب شده‌اند‪.‬‬

‫ای��ن سیس��تم‪ ،‬متش��کل از کویل و‬

‫محفظه چگالش‌کننده مبرد‪ ،‬ش��یر خروج‬ ‫آب‪ ،‬شیر تصفیه‪ ،‬فشارسنج‪ ،‬دریچه شناور‬ ‫مبرد و لوله‌های حاوی مبرد است‪.‬‬ ‫لوله‌های دی‌هیدراتور به‌طور پیوسته‪،‬‬ ‫پنهان‬

‫بخ��ارات مبرد و آالینده‌ها را از کندانس��ور‬ ‫خ��ارج می‌کنند‪ .‬بخ��ار در کویل چگالش‬ ‫دی‌هیدراتور تقطیر می‌شود؛ در‌صورتی‌که‬ ‫آب داخل مبرد وجود داش��ته باشد‪ ،‬جدا‬

‫پنهان‬

‫ش��ده و روی مبرد مایع ش��ناور می‌شود‪.‬‬ ‫تصویر ‪ .12‬بخش‌هایی از یک چیلر‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫میزان آب موجود را توس��ط یک شیش��ه‬ ‫مرئی تعیین می‌کنند‪.‬‬

‫صفحه ‪ - 30‬شماره ‪49‬‬

‫ممک��ن اس��ت آب از ش��یر خروج��ی‬ ‫دی‌هیدراتور خارج شود‪ .‬هوا و سایر گازهای‬ ‫غیر‌چگال��ش در بخ��ش فوقان��ی محفظه‬ ‫چگال��ش دی‌هیدراتور تجم��ع می‌کنند‪.‬‬ ‫فشارس��نج‪ ،‬افزایش فش��ار و حضور هوا یا‬ ‫س��ایر گازها را نش��ان می‌دهد‪ .‬این گازها‬ ‫می‌توانند توسط شیر تصفیه خارج شوند‪.‬‬ ‫دریچه ش��ناور‪ ،‬میزان مب��رد مایع و‬ ‫اختالف فشار مورد نیاز جهت چگالش‌شدن‬ ‫آن را کنترل می‌کند‪ .‬مبرد تصفیه‌ش��ده از‬ ‫محفظه ش��ناور دی‌هیدراتور خارج شده و‬

‫درنظر گرفتن فشار سیستم‪ ،‬مسیر حرکت‬

‫کنترل‌کننده‌های فرآیند‬

‫ت��وان تبرید دس��تگاه‪ ،‬به‌طور خودکار‬

‫تنظیم می‌شود و این کمیت به‌میزانی است‬

‫کنترل ظرفیت در حالت جامد‬

‫راهنم��ای ورودی کمپرس��ور‪ ،‬تنش‌های‬

‫گرفته اس��ت‪ ،‬ع�لاوه بر تقوی��ت و تنظیم‬

‫ک��ه می‌تواند با تغیی��ر موقعیت تیغه‌های‬

‫نمونه جامدی که در مرکز کنترل قرار‬

‫حاصل از تبرید را تحمل کند‪( .‬تصویر ‪)13‬‬

‫سیگنال‌های منتقل‌ش��ده از آب خنک به‬

‫در مس��یر آب خنک��ی ک��ه از کول��ر‬

‫عملگر تیغه‪ ،‬از افزایش بیش از حد جریان‬

‫خارج می‌ش��ود‪ ،‬یک دماس��نج قرار دارد‬ ‫که س��یگنال‌هایی را به نمونه جامدی که‬ ‫در مرکز ماش��ین کنترل قرار دارد منتقل‬ ‫می‌کن��د‪ .‬نمونه‪ ،‬س��یگنال‌های دمایی را‬

‫به داخل کولر باز می‌گردد‪.‬‬

‫تقویت و تنظیم کرده و آنها را به یک تیغه‬

‫سیکل روغن‌کاری‬

‫راهنمای خودکار منتقل می‌نماید‪.‬‬

‫پم��پ و مخ��زن روغ��ن‪ ،‬درون ی��ک‬ ‫محفظه مشترک قرار دارند‪ .‬روغن به درون‬ ‫یک کولر با فیلتر روغنی پمپاژ می‌ش��ود و‬ ‫بدین‌ترتی��ب خنک ش��ده و ذرات خارجی‬ ‫آن حذف می‌گردد؛ سپس بخشی از روغن‬ ‫وارد یاتاقان‌ها و آب‌بندی موتور کمپرس��ور‬ ‫می‌شود و باقی‌مانده آن صرف روغن‌کاری‬

‫افت دمای آب خنک که از مسیر خارج‬ ‫می‌شود‪ ،‬سبب بسته‌شدن تیغه‌های راهنما‬ ‫می‌گردد؛ بدین‌ترتیب‪ ،‬سرعت تبخیر مبرد‬ ‫و جریان بخار به درون کمپرس��ور کاهش‬ ‫یافته و ظرفیت دس��تگاه نیز افت می‌کند‪.‬‬ ‫افزایش دمای آب خنک س��بب بازش��دن‬ ‫تیغه‌ها می‌گردد و بدین‌ترتیب میزان بخار‬

‫رابط و محور کمپرسور‪ ،‬یاتاقان‌های گرد و‬

‫مبرد واردش��ده به درون کمپرسور افزایش‬

‫آب‌بندی‌ها می‌ش��ود‪ .‬سرانجام با بازگشت‬

‫یافته و ظرفیت دستگاه نیز افزایش می‌یابد‪.‬‬

‫روغن به درون مخزن‪ ،‬سیکل روغن‌کاری‬

‫با استفاده از مدوالسیون سیگنال‌های‬ ‫دمای��ی در مراک��ز کنترل می‌ت��وان بدون‬

‫خاتمه می‌یابد‪.‬‬

‫تیغه راهنما را به‌دقت کنترل نمود‪.‬‬

‫جلوگیری می‌نمای��د؛ بدین‌ترتیب‪ ،‬جریان‬

‫موت��ور تا ‪ 40‬درصد از حداکثر جریان مجاز‬

‫کاه��ش یافته و نرخ عبور جریان الکتریکی‬ ‫نیز کاهش می‌یابد‪.‬‬

‫پی��چ تنظی��م دریچه از نوس��ان تیغه‬

‫راهنما جلوگیری می‌کند‪ .‬اواپراتور می‌تواند‬

‫با اس��تفاده از دکمه کنترل ظرفیت‪ ،‬تیغه‬ ‫راهنما را درصورت نیاز باز و بسته کند و یا‬ ‫آن را ثابت نگه دارد‪.‬‬

‫برج‌های خنک‌کن‬

‫بـرج‌ه��ای خـنـک‌ک��ن بـه‌منـظ��ور‬

‫ذخیره‌س��ازی یا بازیافت آب مورد استفاده‬ ‫ق��رار می‌گیرند‪ .‬در یک��ی از انواع برج‌های‬ ‫خنک‌کن‪ ،‬آب‌گرم کندانسور به درون برج‬ ‫پمپاژ می‌شود و سپس به درون مخزن آب‬

‫می‌ری��زد‪ .‬گرمای آب به ه��وای درون برج‬ ‫منتقل می‌شود و دمای آن کاهش می‌یابد‪.‬‬

‫ابعاد برج‌های��ی که در کندانس��ورهایی با‬ ‫ظرفیت تبرید ‪ 1600‬تن مورد استفاده قرار‬

‫عامل موتور‬ ‫حرکت‬ ‫آرنج مکش کمپرسور‬ ‫حرکت کامل تقریبا‬ ‫صد و ده درجه‬

‫بسته‬

‫حرکت بسته‬

‫می‌گیرند‪ ،‬بسیار بزرگ‌تر است‪( .‬تصویر ‪)14‬‬ ‫بازوی لنگ‬ ‫موتور‬ ‫بازوی لنگ‬ ‫پره توربین‬ ‫اتصال‬ ‫اهرم بندی‬

‫بخش عمده‌ای از عملیات خنک‌سازی‬ ‫برج ناشی از تبخیر آب در هنگام پایین‌آمدن‬ ‫آن در برج است‪.‬‬ ‫هرچ��ه دمای مرطوب ه��وای ورودی‬ ‫بیش��تر باش��د‪ ،‬راندمان آن جهت کاهش‬ ‫دمای آب وارد‌ش��ده به برج بیشتر خواهد‬ ‫ب��ود‪ .‬عوامل موثر ب��ر راندم��ان یک برج‬

‫تصویر ‪ .13‬زوایای میل‌لنگ و موتور تیغه‪ .‬این اجزا در تصویر (‪ )11‬با شماره‌های ‪ 16‬و ‪17‬‬ ‫نشان داده شده‌اند‪.‬‬

‫خنک‌کن عبارت‌اند از‪:‬‬ ‫● ●اختالف بین فشار بخار هوا و فشار آب‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫صفحه ‪ - 31‬شماره ‪49‬‬

‫درون برج خنک‌کن‬ ‫● ●م��دت زم��ان تماس و س��طح آب در‬

‫اسپری سرلوله‬

‫تماس با هوا‬ ‫مخزن‬ ‫خنک‌سازی‬

‫● ●سرعت عبور هوا از برج خنک‌کن‬ ‫● ●جه��ت عبور جریان هوا از س��طح آب‬ ‫(موازی‪ ،‬متقاطع یا معکوس)‬

‫خط تخلیه‬ ‫مایع‬

‫ترکیب آب‬

‫ورود گاز گرم مبرد‬

‫خروج آب گرم‬

‫از نظ��ر علمی‪ ،‬آب می‌تواند حداکثر تا‬ ‫دمای هوای ورودی ب��رج (دمای مرطوب‬

‫خازن‬

‫مسیر فرعی‬

‫ه��وا)‪ ،‬خن��ک ش��ود؛ البت��ه از نقطه‌نظر‬

‫ورود آب سرد‬

‫کارب��ردی نمی‌توان دم��ای آب را به دمای‬

‫خروج مایع مبرد‬

‫ه��وا رس��اند‪ .‬در اغلب م��وارد‪ ،‬دمای آب‬

‫لوله آب‬

‫خارج‌ش��ده از برج نمی‌توان��د کمتر از ‪ 7‬تا‬ ‫‪ -14( 10°F‬تا ‪ )12°C‬باش��د که این میزان‬ ‫باالتر از دمای هوا است‪.‬‬

‫تصویر ‪ .14‬سیستم گردش آب توسط یک برج خنک‌کن‬

‫دمای ب��رج بین دم��ای آب ورودی و‬ ‫دمای آب خروجی است‪ .‬به‌منظور افزایش‬ ‫راندمان‪ ،‬کندانس��ورر این محدوده دمایی‬ ‫باید به‌دقت انتخاب شود‪.‬‬

‫اصطالحات به‌کار رفته در سیس�تم‌های‬

‫خنک‌کننده‬

‫اصطالح��ات به‌کار رفته در سیس��تم‬

‫سر لوله‬ ‫ورود آب گرم‬ ‫مخزن‬

‫ساخت آب از منبع‬

‫برج‌های خنک‌کن عبارت‌اند از‪:‬‬ ‫محدوده دمای خنک‌سازی‪ :‬عبارت از‬ ‫میزان کاهش دمای آب درون برج برحسب‬ ‫درجه فارنهایت اس��ت‪ .‬این کمیت برابر با‬ ‫اختالف دمای آب داغ وارد‌ش��ده به برج و‬ ‫آب سرد خارج‌شده از برج است‪.‬‬ ‫تعریف دمایی‪ :‬عبارت از اختالف دمای‬ ‫آب س��رد خروجی و دمای حباب تر هوای‬ ‫پیرامون برحسب درجه فارنهایت است‪.‬‬ ‫ظرفی�ت حرارت�ی‪ :‬عب��ارت از میزان‬ ‫گرمای خارج‌شده در برج خنک‌کن برحسب‬ ‫‪ Btu‬در واح��د زمان (س��اعت ی��ا دقیقه)‬ ‫است‪ .‬این کمیت برابر با وزن آب (برحسب‬ ‫پوند) در گردش‪ ،‬ضرب در محدوده دمایی‬ ‫خنک‌سازی است‪.‬‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫آبگیر‬

‫خروج آب سرد‬

‫تصویر ‪ .15‬تصویر یک برج خنک‌کن با نیروی طبیعی‬

‫صفحه ‪ - 32‬شماره ‪49‬‬

‫فن موتور‬

‫اس��ت از‪ :‬برج‌ه��ای خنک‌کن ب��ا نیروی‬

‫توزیع‌کننده آب‬

‫طبیعی و نیروی مکانیکی‪ .‬در تصویر (‪)15‬‬

‫ورود آب گرم‬

‫نحوه عملکرد یک برج خنک‌کن با نیروی‬ ‫طبیعی و در تصویر (‪ )16‬نحوه عملکرد یک‬

‫خروج هوا‬

‫ب��رج خنک‌کن با نیروی مکانیکی نش��ان‬ ‫سطح‬

‫فن‬

‫ورود هوا‬

‫داده شده اس��ت‪ .‬برج نشان داده شده در‬

‫تصویر (‪ )17‬یکی از انواع برج‌های خنک‌کن‬ ‫متداول با نیروی مکانیکی است‪.‬‬

‫ظرفیت برج‌های خنک‌کن برحس��ب‬

‫تن بیان می‌شود و ظرفیت انتقال حرارت‬

‫آبگیر‬ ‫خروج آب سرد‬

‫این تجهیزات ‪ 250Btu/min.ton‬اس��ت‪.‬‬ ‫س��رعت عبور هوا از ب��رج ‪ 3min/h‬درنظر‬

‫تصویر ‪ .16‬تصویر یک برج خنک‌کن کوچک با نیروی مکانیکی‬

‫گرفته می‌شود و در هنگام طراحی‪ ،‬دمای‬

‫حباب خشک )‪ 80°F (27°C‬است‪ .‬سرعت‬ ‫جریان آب در برج ب��ه‌ازای هر تن ظرفیت‬

‫صافی‬

‫تبرید‪ 4gal/min ،‬اس��ت‪ .‬جداول مختلفی‬

‫در زمین��ه طراح��ی برج‌ه��ای خنک‌ک��ن‬

‫در دس��ترس هستند‪ .‬اغلب س��ازندگان‪،‬‬

‫مش��خصات برج‌های تولیدی خود را روی‬

‫محصوالتش��ان درج می‌کنن��د‪ .‬در هنگام‬ ‫ورود آب گرم‬

‫ورود هوا‬

‫استفاده از برج‌های خنک‌کن‪ ،‬نکات زیر را‬

‫مدنظر قرار دهید‪:‬‬

‫‪ . 1‬ب��ه‌ازای هر ت��ن تبری��د‪ ،‬ظرفیت برج‬ ‫خروج آب سرد‬

‫تصویر ‪ .17‬تصویر یک برج خنک‌کن با نیروی خارجی‬

‫فش�ار پمپ برج خنک‌کن‪ :‬عبارت از‬ ‫فش��ار مورد نیاز جهت باال‌بردن آب داغ از‬ ‫کف برج به باالی برج و به‌جریان انداختن‬ ‫آن در سیستم توزیع است‪.‬‬

‫توده آب‪ :‬عبارت است از حجم آبی که‬

‫تبدیل به قطرات ریز ش��ده و درون هوای‬ ‫در گردش به دام افتاده است‪ .‬این کمیت‪،‬‬ ‫مستقل از میزان کاهش تبخیر است‪.‬‬

‫نشتی آب‪ :‬عبارت از اتالف پیوسته یا‬

‫متن��اوب آب در گردش‪ ،‬جهت ممانعت از‬

‫خنک‌کن و کندانسور یکسان باشد‪.‬‬

‫‪ . 2‬دمای حباب خشک مشخص باشد‪.‬‬

‫‪ . 3‬دمای آب خروجی برج مشخص باشد و‬

‫این کمیت برابر با دمای آب ورودی به‬

‫تجمع مواد شیمیایی پوسته‌زا در سیستم‬

‫کندانس��ور باشد‪ .‬نگه‌داری از برج‌های‬

‫آب مکم�ل‪ :‬عب��ارت از آب مورد نیاز‬

‫که عمدتا ناش��ی از کیفیت آب به‌کار‬

‫است‪.‬‬ ‫جهت جایگزینی آب خارج‌شده از سیستم‬ ‫در اثر تبخیر‪ ،‬تقطیر و نشتی است‪.‬‬

‫طراحی برج‌های خنک‌کن‬ ‫ب��ا توجه ب��ه روش ب��ه‌کار رفته جهت‬ ‫به‌جری��ان انداخت��ن هوا در سیس��تم‪ ،‬دو‬ ‫نوع برج خنک‌کن وج��ود دارد که عبارت‬

‫خنک‌کن با مش��کالتی مواجه اس��ت‬

‫رفته در سیستم خنک‌کننده هستند‪.‬‬ ‫ترکیبات شیمیایی به‌منظور جلوگیری‬

‫از رش��د باکتری‌ها و س��ایر مواد مورد‬

‫استفاده قرار می‌گیرند‪ .‬تشکیل پوسته‬ ‫در س��طوح لوله‌ها و سایر اجزا نیز باید‬

‫مدنظر قرار گرفته شود و با استفاده از‬ ‫مواد شیمیایی کنترل گردد‪.‬‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫صفحه ‪ - 33‬شماره ‪49‬‬

‫مقاالت‬

‫هواساز‌ها‬ ‫قسمت اول‬

‫منبع‪ASHRAE Handbook (HVAC Systems and Equipment) :‬‬ ‫برگردان‪ :‬واحد ترجمه نشر یزدا‬

‫یک سیستم پایه‪ ،‬یک سیستم تمام‌هوا‬

‫با فص��ول ‪ 28‬و ‪ 29‬هندبوک ‪ASHRAE‬‬

‫یکنواخت باش��د و همچنین ب��رای اینکه‬

‫و یا سیستم تهویه تک‌منطقه‌ای شامل یک‬

‫‪ Fundamentals 2001‬تعیین می‌ش��ود‪.‬‬

‫بازدهی سطوح انتقال حرارت در بیشترین‬

‫هوا با تم��اس و برخورد با س��طوح تبادل‬

‫حد خود قرار داش��ته باش��ند‪ ،‬تمام هوای‬

‫حرارت‪ ،‬حرارت گرفته یا از دست می‌دهد و‬

‫تهویه‌شده و نش��ده باید به بهترین نحو با‬

‫یا هنگام اختالط با هوایی که دارای شرایط‬

‫هم مخلوط شوند‪.‬‬

‫هواس��از و سیستم توزیع اس��ت‪ .‬هواساز‬ ‫ممکن اس��ت برای تغذیه حج��م ثابت یا‬ ‫متغیر (‪ )VAV‬برای سیستم توزیع هوای‬ ‫سرعت پایین‪ ،‬س��رعت متوسط یا سرعت‬ ‫باال طراحی ش��ده باش��د‪ .‬معموال هواساز‬ ‫در بیرون فضای تهویه‌شده و در زیرزمین‪،‬‬ ‫پشت بام یا منطقه سرویس نصب می‌شود‪.‬‬ ‫اگر ش��رایط اجازه دهد‪ ،‬می‌توان هواساز را‬ ‫درون فضا‌های تهویه شده نیز نصب کرد‪.‬‬ ‫این تجهی��زات را می‌توان برای انتقال‬ ‫ان��رژی در کنار سیس��تم گرمایش اولیه و‬ ‫تجهیزات سرمایش��ی نصب ک��رد و یا آنها‬ ‫را در ی��ک فاصله قابل‌توج��ه نصب نمود‬

‫از به‌کار بردن مس��یر‌های موازی برای‬

‫متفاوتی است‪ ،‬شرایط آن تغییر می‌کند‪.‬‬ ‫بعضی از فرایندهای اختالط عمومیت‬

‫هوای تهویه‌ش��ده و تهویه‌نش��ده که باعث‬

‫دارد‪ ،‬مانن��د اختالط هوای ت��ازه با هوای‬

‫الیه‌بندی (‪ )stratifed‬هوا و عدم اختالط‬

‫برگش��ت‪ .‬نتایج دیگر اختالط‌ها براساس‬

‫مناس��ب آن می‌شوند‪ ،‬باید اجتناب شود‪.‬‬

‫مش��خصات هرک��دام از اج��زای اختالط‬

‫این مس��ئله خصوص��ا در صفحه عمودی‬

‫تعیین می‌ش��ود‪ ،‬مانن��د هنگامی‌که هوا‬

‫سیس��تم‌هایی که از فن‌ه��ای چندگانه یا‬

‫بدون تم��اس و برخورد با پره‌های کویل از‬

‫سیس��تم‌های دارای دو ورودی اس��تفاده‬

‫آن عبور می‌کند‪ )Bypass Factor( .‬برای‬

‫می‌کنند‪ ،‬باید بیش��تر مورد توجه باش��د‪.‬‬

‫این‌که جریان هوا دارای دمای یکس��ان و‬

‫چ��ون این فن‌ها ه��وا را به‌صورت کامل با‬

‫و به‌وس��یله ش��بکه‌های توزیع و گردشی‬ ‫(س��یرکوله) با ماده مبرد‪ ،‬آب خنک‌شده‪،‬‬ ‫آب داغ یا بخار تغذیه کرد‪.‬‬ ‫تصوی��ر (‪ ،)1‬ی��ک نمونه از سیس��تم‬ ‫مرکزی مکشی (‪ )Draw-through‬که هوای‬ ‫تهویه‌شده یک منطقه منفرد یا چند منطقه‬ ‫متعدد را تامین می‌کند را نش��ان می‌دهد‪.‬‬ ‫اگر فضا یا شرایط دیگر اجازه دهند‪ ،‬می‌توان‬ ‫از چیدمان دمش��ی (‪ )blow-through‬این‬ ‫سیس��تم نیز برای تهویه مرکزی اس��تفاده‬ ‫کرد‪ .‬کمیت و کیفیت هوای تغذیه‌ش��ده به‬ ‫هر فضا‪ ،‬براساس نیاز‌های آن فضا و مطابق‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫تصویر ‪1‬‬

‫صفحه ‪ - 34‬شماره ‪49‬‬

‫ه��م مخلوط نمی‌کنند‪ ،‬در انش��عاب‌های‬ ‫مختل��ف که از قس��مت‌های مختلف یک‬ ‫کانال گرفته می‌ش��ود‪ ،‬ممکن است هوا با‬

‫(برج خنک‌کن) می‌باشند؛‬ ‫‪ . 3‬به‌صورت کامال مجزا و خودکفا تغذیه‬ ‫ک��رد‪ .‬تصمیم‌گیری درباره اس��تفاده‬

‫دما‌های متفاوت جریان داشته باشد‪.‬‬

‫از واح��د مرکزی یا تجهی��زات محلی‬

‫تجهیزات اولیه‬

‫براس��اس همان عواملی که هواس��از‬

‫تبرید‪ :‬بس��ته به نوع کاربری می‌توان‬

‫س��رمایش را به‌وسیله سیس��تم مرکزی یا‬ ‫تجهیزات س��رمایش محل��ی تامین کرد‪.‬‬ ‫بیشتر سیس��تم‌های بزرگ که دارای چند‬ ‫هواس��از مرک��زی هس��تند‪ ،‬از واحدهای‬ ‫س��رمایش مرک��زی اس��تفاده می‌کنن��د‪.‬‬ ‫هواساز‌های کوچک را می‌توان‪:‬‬ ‫‪ . 1‬به‌وس��یله آب خنک‌ش��ده چیلر‌های‬ ‫بخش مرکزی؛‬ ‫‪ . 2‬به‌وسیله کویل‌های سرمایش انبساط‬ ‫مس��تقیم (‪ )Direct expansion‬که‬ ‫دارای واحد تقطیر یا کندانس مرکزی‬

‫انتخاب می‌شود‪ ،‬انجام می‌گیرد‪.‬‬ ‫گرمایش‪ :‬هم��ان معیار‌هایی که برای‬ ‫تعیی��ن اس��تفاده از سیس��تم س��رمایش‬ ‫مرکزی یا محلی درنظر گرفته ش��د‪ ،‬برای‬ ‫انتخاب سیستم گرمایش نیز درنظر گرفته‬ ‫می‌شوند‪ .‬معموال استفاده از یک سیستم‬ ‫مرک��زی احتراق��ی (‪ )Fuel- Fired‬ب��رای‬ ‫گرمایش مطلوب‌تر است‪.‬‬ ‫در تاسیس��ات کوچ��ک‪ ،‬اس��تفاده از‬ ‫گرمای��ش الکتریکی می‌توان��د گزینه مفید‬ ‫و اقتصادی باش��د‪ .‬این گزینه خصوصا در‬ ‫س��اختمان‌ها و سیس��تم‌هایی ک��ه توجه‬

‫ویژه‌ای ب��ه بازدهی انرژی آنها می‌ش��ود‪،‬‬ ‫می‌تواند مفید باشد‪.‬‬

‫هواساز‌ها یا هوارسان‌ها‬

‫تجهیزات هواس��از یکپارچه در طرح‌ها‬

‫و ان��واع مختلف با اس��تفاده از روش‌های‬ ‫مختلف سرمایش‪ ،‬گرمایش‪ ،‬رطوبت‌زنی‪،‬‬ ‫تصفیه یا پاک‌سازی و‪ ...‬مطلوب را تامین‬ ‫می‌کنند‪ .‬در سیس��تم‌های ب��زرگ (باالی‬ ‫‪ )25 m3/s‬هواس��از‌ها معم��وال براس��اس‬ ‫نیاز‌های فضا و برای تامین نیاز‌های خاص‬ ‫پروژه ساخته می‌شوند‪ .‬هواساز‌ها را می‌توان‬ ‫به‌صورت متمرکز ی��ا مرکزی و یا به‌صورت‬ ‫جدا (راه دور ‪ )remote‬نصب کرد‪.‬‬

‫اتاق مرکزی تجهیزات هوارسانی‬

‫معم��وال نوع تاسیس��ات و تجهیزات‪،‬‬

‫محـل نصـب هواس��ـاز را تعیین می‌کند‪.‬‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫صفحه ‪ - 35‬شماره ‪49‬‬

‫سیس��تم‌های فن مرکزی (‪Central Fan‬‬

‫از ه��ر ن��وع از فن‌ه��ا اس��تفاده کنن��د‪.‬‬

‫‪ )room‬امروزه در آزمایشگاه‌ها و تاسیسات‬

‫فن‌های س��انتریفوژ ممکن اس��ت از نوع‬

‫فضا‌های تهویه‌شده به دور هستند و تعمیر‬

‫‪ ،)curved‬پـره‌ه��ای خـمیده بـه عـقب‬

‫صنعتی بسیار متداول هستند؛ بنابراین از‬

‫و نگهداری آنها باعث ایجاد مزاحمت برای‬ ‫ساکنان نمی‌شود‪.‬‬

‫اتاق‌ه�ای تجهی�زات مکانیک�ی‬ ‫غیرمتمرکز‬ ‫در بسیاری از س��اختمان‌های اداری‪،‬‬

‫هواس��از‌ها به‌صورت مجزا برای هر طبقه‬

‫نص��ب می‌ش��وند‪ .‬ای��ن کار باعث کاهش‬ ‫فضای الزم برای کانال‌کش��ی و سیس��تم‬

‫توزیع می‌شود‪.‬‬

‫اندازه کوچک تجهیزات و یکسان‌بودن‬

‫سیس��تم‌های تمامی طبقات این امکان را‬ ‫فراه��م می‌کند که از تجهی��زات ارزان‌تری‬

‫اس��تفاده کنی��م و به‌عل��ت کوچک��ی و‬ ‫پیچیده‌نب��ودن سیس��تم‪ ،‬ب��رای تعمیر و‬

‫نگهداری به افراد ماهر نیاز نداشته باشیم‪.‬‬

‫فن‌ها‬

‫سیس��تم‌های هواس��از یکپارچ��ه و‬

‫همچنین هواس��از‌های مج��زا می‌توانند‬

‫تصویر ‪2‬‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫پره‌ه��ای خمیده ب��ه جل��و (‪Forward-‬‬

‫(‪ward-cured‬‬

‫‪،)back‬‬

‫ایـرفـویل��ی‬

‫(‪ )Air fail‬و تک‌ع��رض – ت��ک‌ورودی‬

‫)‪(single-width/single-inlet)(SWSI‬‬ ‫ی��ا دو ع��رض– دو ورودی (‪Double-‬‬

‫‪ )Width/Double Inlet‬باشند‪ .‬استفاده‬ ‫از چندین فن سانتریفوژ ‪ DWDT‬بر روی‬

‫یک کان��ال اصلی که همگ��ی آنها با یک‬

‫موتور به حرکت درمی‌آیند‪ ،‬در هواساز‌های‬ ‫یکپارچ��ه (‪ )packaged‬متداول اس��ت‪.‬‬

‫بعض��ی اوقات ب��رای اینکه هواس��از‌های‬

‫ب��زرگ را بت��وان کوچک‌ت��ر از فن‌ه��ای‬ ‫سانتریفوز ‪ SWSI‬بدون مارپیچ (‪)Scroll‬‬

‫استفاده می‌ش��ود‪ .‬فن‌های پره محوری از‬ ‫ه��ر دو نوع‪ ،‬قابل‌تنظی��م و فاصله متغیر‬

‫(‪ ،)variable- pitch‬اغلب در هواساز‌های‬ ‫بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرند‪ .‬انتخاب‬

‫فن باید براس��اس بازدهی‪ ،‬میزان صدا در‬

‫حین کار با شدت مورد نظر و تامین‌شدن‬ ‫جریان هوای مورد نظر در فشار استاتیک‬

‫معین انجام گیرد‪.‬‬

‫فرایندها در هواساز‬ ‫سرمایش‪:‬‬

‫روش‌های اساسی سرمایش عبارت‌اند‬

‫از‪:‬‬ ‫● ●انبساط مستقیم (‪ )DX‬که از خاصیت‬ ‫گرم��ای نهان مای��ع مبرد اس��تفاده‬ ‫می‌کند و مانند نمودار سایکرومتریک‬ ‫موجود در تصویر (‪ )2‬فرایند سرمایش‬ ‫را انجام می‌دهد‪.‬‬ ‫● ●کـویـ��ل پـر‌ش��ـده از مـایـ��ع‬ ‫(‪ )Fluid-filled Coil‬از اخت�لاف‬ ‫دمای بی��ن مایع و هوا ب��رای تبادل‬ ‫انرژی استفاده می‌کند و فرایند آن در‬ ‫تصویر (‪ )2‬نشان داده شده است‪.‬‬ ‫● ●پاش��ش یا ریختن آب ب��ر روی جریان‬ ‫هوا (تصویر ‪ )3‬ی��ک فرایند آدیاباتیک‬ ‫اس��ت که از گرمای نه��ان تبخیر آب‬ ‫برای کاهش‌دادن دمای خش��ک هوا‬ ‫استفاده می‌شود‪ .‬در طی این فرایند‪،‬‬ ‫محتوای رطوبت باال می‌رود‪.‬‬ ‫با اس��تفاده از آب خنک‌شده می‌توان‬

‫تصویر ‪3‬‬

‫صفحه ‪ - 36‬شماره ‪49‬‬

‫س��رمایش نه��ان و محس��وس را انج��ام‬

‫گرم‌کن‬

‫آدیاباتی��ک پاش��ش یا ری��زش آب بر روی‬

‫کار گرفته می‌شوند‪ ،‬عبارت‌اند از‪:‬‬

‫داد‪ .‬کولر‌های آبی معمول��ی نیز از فرایند‬ ‫پوش��ال‌ها برای ایجاد س��رمایش استفاده‬ ‫می‌کنن��د‪ .‬سیس��تم کان��ال مرط��وب و‬

‫روش‌های اساسی که برای گرم‌کن به‬

‫● ●بخار‪ :‬ک��ه در آن از گرمای نهان مایع‬ ‫برای ایجاد گرم‌کن استفاده می‌شود‪.‬‬

‫سیستم فوق‌اشباع (‪)Super Saturated‬‬

‫● ●کـویـل‌هـ�ای پـ�ر از مـایـ�ع‬

‫از انواع پاشش مس��تقیم آب هستند‪ .‬در‬

‫(‪ :)Fluid-Filled Coils‬از اختالف‬

‫این سیس��تم‪ ،‬قطرات بس��یار ریز و معلق‬ ‫رطوبت توس��ط هوا به درون فضای مورد‬ ‫تهویه انتق��ال می‌یابن��د و در آنجا تبخیر‬ ‫شده و باعث ایجاد سرمایش بیشتر شده و‬ ‫هم‌چنین باعث کاهش میزان هوای مورد‬ ‫نیاز برای سرمایش می‌شوند‪( .‬تصویر ‪)4‬‬

‫سرمایش تبخیری غیرمستقیم‬ ‫به‌ص��ورت آدیاباتیک ه��وای بیرون یا‬ ‫ه��وای خروجی از فضای تهویه‌ش��ده را با‬ ‫پاش��یدن آب خنک می‌کن��د و آن هوای‬ ‫خنک‌ش��ده را از ی��ک طرف ی��ک مبدل‬ ‫حرارتی عب��ور می‌دهد‪ .‬هوای��ی که برای‬

‫دم��ای بین مایع گرم و هوای س��ردتر‬ ‫برای گرم‌کن استفاده می‌شود‪.‬‬ ‫● ●گرم‌کن الکتریکی‪ :‬از جریان برق برای‬ ‫داغ‌کردن المنت‌های حرارتی و هوای‬ ‫مورد نیاز اس��تفاده می‌شود‪ .‬انرژی‌ای‬ ‫ک��ه تمام این فراینده��ا بر روی هوای‬ ‫عبوری می‌گذارند یکس��ان است و در‬ ‫تصویر (‪ )5‬نشان داده شده است‪.‬‬

‫رطوبت‌زنی‬

‫می‌شود (تصویر (‪ )3‬مسیر ‪ 1‬به ‪ .)3‬با‬ ‫تغییر دمای آب پاشیده‌ش��ده می‌توان‬

‫هوا را س��رد و هم‌زمان رطوبت‌زدایی‬

‫کرد و یا آن را گرم و رطوبت‌زنی کرد‪.‬‬

‫ب��ا پاشیده‌ش��دن آب ب��ر روی کویل‬

‫گرم‌کنی ‪ -‬سرمایش��ی‪ ،‬س��طح تماس هوا‬

‫و آب افزای��ش پیدا می‌کند‪ .‬دمای س��طح‬

‫کویل ش��رایط ه��وای خروج��ی را تعیین‬

‫می‌کند‪ .‬روش دیگر‪ ،‬پاش��یدن آب بر روی‬ ‫یک سطح متخلخل است (مانند کولر‌های‬

‫آبی یا تبخی��ری)‪ .‬این روش نیازمند پایش‬

‫دقیق ش��رایط آب برای جلوگیری از ایجاد‬

‫آلودگی‌های بیولوژیکی می‌باشد‪( .‬تصویر ‪)6‬‬

‫● ●هوای فشرده (‪ )Compressed air‬که‬

‫آب را از طریق یک نازل به درون جریان‬

‫هوا می‌پاش��د و یک فرایند آدیاباتیک‬

‫اس��ت که در آن دمای مرطوب ثابت‬

‫روش‌های��ی که ب��رای افزایش رطوبت‬

‫باقی می‌ماند‪ .‬آب مورد اس��تفاده باید‬

‫● ●پاش��ش مس��تقیم آب بر روی جریان‬

‫باش��د تا ذرات امالح و آالینده‌ها وارد‬

‫مبلمان و تجهیزات را نپوشاند‪ .‬در این‬

‫هوا استفاده می‌شوند عبارت‌اند از‪:‬‬

‫کامال تصفیه‌ش��ده و ع��اری از امالح‬

‫خنک‌کردن فضای مورد تهویه به‌کار گرفته‬

‫هوا (هواشوی) که در طی یک فرایند‬

‫می‌شود‪ ،‬طبیعتا باید از طرف دیگر مبدل‬

‫آدیاباتیک‪ ،‬باعث کاهش دمای خشک‬

‫جریان هوا نش��ود و امالح و غبار روی‬

‫حرارتی عبور داده شود‪.‬‬

‫و ثابت‌ماندن تقریب��ی دمای مرطوب‬

‫روش از نازل‌ه��ای مختلف و متفاوتی‬

‫تصویر ‪4‬‬

‫تصویر ‪5‬‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫صفحه ‪ - 37‬شماره ‪49‬‬

‫تصویر ‪7‬‬

‫تصویر ‪6‬‬

‫استفاده می‌شود‪.‬‬

‫زنده استفاده شود‪ ،‬ماده شیمیایی که‬ ‫برای تصفی��ه آب دیگ به‌کار می‌رود‪،‬‬

‫● ●تزریق بخ��ار که یک فراین��د با دمای‬

‫باید غیرس��می باش��د تا به ساکنان و‬

‫خش��ک ثابت می‌باش��د (تصویر ‪.)7‬‬

‫مبلمان داخلی آسیب نرساند‪.‬‬

‫در‌صورتی‌که بخار تزریق‌شده فوق‌داغ‬ ‫(‪ )Super heated‬باشد‪ ،‬دمای خشک‬ ‫هوای خروج��ی افزایش خواهد یافت‪.‬‬

‫رطوبت‌زدایی‬

‫اگر دمای س��طح کویل سرمایش��ی از‬

‫اگر در این فرایند از بخار اشباع یا بخار‬

‫دم��ای نقطه ش��بنم هوا پایین‌تر باش��د‪،‬‬

‫رطوب��ت هوا ب��ر روی آن تقطیر می‌ش��ود‬ ‫و درنتیج��ه رطوبت ه��وا کاهش می‌یابد‪.‬‬ ‫همچنی��ن اگر یک مای��ع پایین‌تر از دمای‬ ‫نقط��ه ش��بنم جریان هوا ب��ر روی جریان‬ ‫هوا پاشیده ش��ود‪ ،‬باعث رطوبت‌زدایی از‬ ‫جریان هوا خواهد ش��د‪ .‬فرایند انجام‌شده‬ ‫مش��ابه فرایند نش��ان داده شده در تصویر‬ ‫(‪( )2‬قس��مت اول مقاله) می‌باشد‪ ،‬با این‬ ‫تفاوت که رطوبت تقطیر‌شده از جریان هوا‬ ‫جدا ش��ده و به قطرات آب پاش��یده شده‬ ‫می‌چس��بد و بر روی س��طح صلب کویل‬ ‫جمع نمی‌شود‪.‬‬ ‫در رطوبت‌زدای��ی ش��یمیایی‪ ،‬هوا از‬ ‫روی ی��ک ماده جامد جاذب رطوبت عبور‬ ‫می‌کن��د و یا به روی ی��ک محلول جاذب‬ ‫دمیده می‌ش��ود‪ .‬هر دوی ای��ن فرایندها‬ ‫باع��ث آزاد‌ش��دن ح��رارت می‌ش��ود که‬ ‫حرارت نهان مرطوب‌ش��دن (‪latent heat‬‬ ‫‪ )wetting‬نامی��ده می‌ش��ود‪ .‬معموال در‬ ‫حدود ‪ 465kjkg‬از رطوبت زدوده می‌شود‬ ‫(تصویر ‪ .)8‬این سیس��تم‌ها باید به‌صورت‬

‫تصویر ‪8‬‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫دور‌های بازدید شوند تا مطمئن شویم که‬ ‫فضای مورد نظر دچار آلودگی نشود‪.‬‬

‫صفحه ‪ - 38‬شماره ‪49‬‬

‫مقاالت‬

‫تهویه واحدهای اتاقی‬ ‫قسمت دوم‬

‫منبع‪ASHRAE Handbook (HVAC Systems and Equipment) :‬‬ ‫برگردان‪ :‬واحد ترجمه نشر یزدا‬

‫نگهداری‬

‫عملکرد‪ ،‬س��هولت عملیات و هزینه اولیه‬

‫فصول معتدل هنگام��ی که برخی اتاق‌ها‬

‫سیستم را تعیین می‌کند‪.‬‬

‫نیازمند سرمایش و برخی دیگر به گرمایش‬

‫ک��ه در زمان کثیفی بای��د تمیز یا تعویض‬

‫توزیع آب به‌صورت دولوله‌ای‬

‫نیاز دارن��د‪ ،‬این حالت به‌وج��ود می‌آید‪.‬‬

‫فیلت��ر‪ ،‬کیفیت ه��وا و بهداش��ت را ارتقا‬

‫مرک�زی‪ :‬در این سیس��تم آب گرم یا سرد‬

‫م��ی‌آورد و باعث عملکرد با ظرفیت کامل‬

‫واحد اتاقی دارای یک کویل منفرد است‪.‬‬

‫واحدهای فن‌کویل اتاقی به فیلترهایی‬

‫ش��وند مجهز هس��تند‪ .‬نگهداری مناسب‬

‫تغییر وضعیت دولوله‌ای بدون تهویه‬

‫می‌ده��د و جریان هوای کام��ل را فراهم‬

‫از طریق لوله‌کشی مشابه تامین می‌شوند‪.‬‬

‫می‌ش��ود‪ .‬تن��اوب تمیزکاری ب��ا توجه به‬ ‫کارب��رد متفاوت خواهد بود‪ .‬در واحدهای‬ ‫آپارتمان��ی‪ ،‬در هتل‌ه��ا و بیمارس��تان‌ها‬ ‫به‌دلی��ل اس��تفاده از صفح��ات کتان��ی‪،‬‬ ‫نیازمند سرویس بیش‌تر فیلترها هستند‪.‬‬ ‫موتور‌ه��ای واحد فن‌کوی��ل نیازمند‬ ‫روان‌کاری دوره‌ای هس��تند‪ .‬خرابی موتور‬ ‫در ای��ن تجهی��زات معمول نیس��ت؛ اما‬ ‫هنگامی‌ک��ه اتفاق می‌افتد‪ ،‬کل فن باید با‬ ‫حداقل زمان توقف در فضا تعویض ش��ود‪.‬‬ ‫تش��تک تخلی��ه تقطیر و سیس��تم تخلیه‬ ‫باید به‌صورت دوره‌ای تمیز یا با فش��ار آب‬ ‫پاک ش��وند تا از سرریزش��دن آب و تجمع‬ ‫میکروب‌ها جلوگیری ش��ود‪ .‬تشتک‌های‬ ‫تخلی��ه باید جهت جلوگیری از بازگش��ت‬ ‫گاز‌ها‪ ،‬به‌حالت سیفونی اجرا شوند‪.‬‬

‫توزیع آب‬

‫ب��رای واحدهای اتاقی آب س��رد و یا‬

‫آب گرم الزم‪ ،‬آرایش لوله‌کش��ی‪ ،‬کیفیت‬

‫ساده‌ترین سیستم با کمترین هزینه اولیه‬

‫تغییر وضعیت دولوله‌ای با‪:‬‬

‫‪ . 1‬تزریق هوای بیرون از طریق شکاف‌های‬ ‫ساختمان؛‬

‫‪ . 2‬کنترل دستی فن سه‌سرعته؛‬

‫‪ . 3‬دمـاهـ��ای آب گـ��رم و س��ـرد‪،‬‬ ‫برنامه‌ریزی‌شده توسط دما‌های بیرون‬

‫هستند‪ .‬این سیستم در ساختمان‌های‬

‫مسکونی یا هتل‌ها با پنجره‌های قابل‬ ‫بازشدن اس��تفاده می‌شوند و کنترل‬

‫سرعت فن توسط ساکنان و یا با باز و‬ ‫بسته‌کردن پنجره‌ها صورت می‌گیرد‪.‬‬

‫دماه��ای تغییر وضعی��ت در نقاط از‬

‫پیش تعیین‌ش��ده‪ ،‬تنظیم می‌شوند‪.‬‬ ‫اگر ترموستات برای کنترل جریان آب‬

‫استفاده می‌شود‪ ،‬باید عمل خود را با‬

‫توجه به آب سرد یا گرم معکوس کند‪.‬‬ ‫سیس��تم دولوله‌ای به‌ط��ور هم‌زمان‬

‫نمی‌توان��د گرمایش و س��رمایش داش��ته‬ ‫باش��د که در بیش‌ت��ر پروژه‌ه��ا در زمان‬

‫این مش��کل می‌تواند زمانی که یک شبکه‬ ‫لوله‌کشی کل ساختمان را تغذیه می‌کند‪،‬‬ ‫مش��کل‌آفرین باش��د‪ .‬این عیب با تقسیم‬ ‫لوله‌کش��ی به نواح��ی‪ ،‬براس��اس میزان‬ ‫تشعشع خورشید به سطوح می‌تواند به‌طور‬ ‫جزئی حل شود؛ سپس هر ناحیه می‌تواند‬ ‫برای گرمایش یا س��رمایش و مس��تقل از‬ ‫بقی��ه نواحی عمل کن��د‪ .‬بااین‌حال‪ ،‬یک‬ ‫ات��اق می‌تواند به س��رمایش نیاز داش��ته‬ ‫باش��د‪ ،‬در حالی که ات��اق دیگر در همان‬ ‫ناحیه نیازمند گرمایش باش��د‪ ،‬مخصوصا‬ ‫اگر س��طوح خارجی س��اختمان به‌وسیله‬ ‫ساختمان مجاور یا درخت سایه‌دار باشد‪.‬‬ ‫عیب دیگ��ر‪ ،‬نیاز ب��رای تغییر حالت‬ ‫مداوم از گرمایش به س��رمایش اس��ت که‬ ‫عملیات را پیچیده می‌کند و مصرف انرژی‬ ‫را تا حد غیرممکنی افزایش می‌دهد‪ .‬برای‬ ‫مث��ال‪ ،‬به هنگام تغییر حال��ت دولوله‌ای‬ ‫باید انبس��اط آب (و ر‌هاسازی) که در طی‬ ‫تبدیل سرمایش به گرمایش رخ می‌دهد را‬ ‫درنظر داشت‪.‬‬ ‫باید احتیاط الزم در این سیستم زمانی‬ ‫که هوای بیرون مس��تقیما به داخل فضا‬ ‫ب��ا بار‌های داخلی متغیر تزریق می‌ش��ود‪،‬‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫صفحه ‪ - 39‬شماره ‪49‬‬

‫درنظر گرفته ش��ود‪ .‬تزریق پیوسته هوای‬ ‫بی��رون با بار کاهش‌یافت��ه می‌تواند باعث‬ ‫ورود هوای تهویه‌نشده بیرون شود که این‬ ‫امر موجب افزایش رطوبت فضا می‌شود و‬ ‫در‌عین‌حال قابلیت بازگرمایش است‪ .‬دمپر‬ ‫هوای بیرون باید مجهز به موتور باش��د تا‬ ‫در زمان‌ه��ای غیرس��کونت و هنگامی‌که‬ ‫حداقل سرمایش نیاز است‪ ،‬بسته شود‪.‬‬ ‫به ای��ن دالیل‪ ،‬ط��راح بای��د معایب‬ ‫سیستم دولوله‌ای را به‌دقت درنظر بگیرد‪.‬‬ ‫بس��یاری از موارد نصب این نوع سیستم‬ ‫باع��ث هدررفت��ن ان��رژی می‌ش��ود و در‬ ‫بو‌هوایی که تغیی��ر حالت متناوب الزم‬ ‫آ ‌‬ ‫اس��ت و جایی که بار‌های داخلی نیازمند‬ ‫س��رمایش و به‌ط��ور هم‌زم��ان فضاهای‬ ‫خارج��ی نیازمن��د گرمای��ش هس��تند‪،‬‬ ‫رضایت‌بخش نبوده‌اند‪.‬‬

‫تغییر وضعیت سیستم دولوله‌ای با‬

‫گرمایش جزیی الکتریکی تسمه‌ای‪ :‬این‬

‫آرایش‪ ،‬گرمایش و سرمایش هم‌زمان را در‬ ‫فصول معتدل با اس��تفاده از یک گرم‌کن‬ ‫برقی تس��مه‌ای در واح��د تامین می‌کند‪.‬‬ ‫این واح��د می‌توان��د الزامات گرمایش��ی‬ ‫در آ ‌‬ ‫بو‌ه��وای معتدل‪ ،‬معم��وال تا ‪،4°C‬‬ ‫را ب��رآورده کن��د؛ در‌حالی‌که آب س��رد را‬ ‫جهت برآورده‌کردن نیاز‌های سرمایشی به‬ ‫گردش درمی‌آورد‪ .‬هنگامی‌که دمای بیرون‬ ‫به‌طور قابل‌توجهی افت می‌کند و گرمایش‬ ‫بیش‌ت��ری از حد ت��وان ای��ن گرم‌کن نیاز‬ ‫باش��د‪ ،‬سیستم آب باید به گرمایش تغییر‬ ‫حالت دهد‪.‬‬ ‫عدم تغییر حالت سیس�تم دولوله‌ای‬ ‫ب�ا گرمایش کام�ل الکتریکی تس�مه‌ای‪:‬‬ ‫این سیس��تم برای صرفه‌جوی��ی در انرژی‬ ‫پیش��نهاد نمی‌ش��ود؛ ام��ا می‌توان��د در‬ ‫نواحی‌ای که الزامات گرمایشی کم باشند‪،‬‬ ‫عملی باشد‪.‬‬

‫توزیع چهار‌لوله‌ای‬

‫توزی��ع آب ثانویه چهار‌لول��ه‌ای دارای‬

‫لوله‌های آب سرد رفت‪ ،‬برگشت آب سرد‪،‬‬

‫رفت آب گرم و برگش��ت آب گرم اس��ت‪.‬‬

‫سیس��تم چهار‌لوله‌ای به‌طور‌کل��ی دارای‬

‫هزینه اولیه باال‌تری نس��بت به سیس��تم‬ ‫دولوله‌ای است؛ اما دارای بهترین عملکرد‬

‫فن‌کویل است‪ .‬این سیستم‪:‬‬

‫‪ . 1‬گرمایش و سرمایش را در تمامی‌فصول‬ ‫فراهم می‌کند؛‬

‫‪ . 2‬به‌هیچ‌گونه تغییر حالت تابس��تانی ‪-‬‬ ‫زمستانی نیاز ندارد‬

‫‪ . 3‬عملیات ساده‌تر است؛‬

‫‪ . 4‬ام��کان اس��تفاده گرمای��ش آب گرم‬ ‫که از هر س��وختی‪ ،‬بازیاف��ت گرما یا‬ ‫گرمای خورشیدی استفاده می‌کند را‬

‫فراهم می‌کند‪ .‬عالوه بر آن‪ ،‬می‌تواند‬ ‫طوری کنترل شود که بین گرمایش و‬

‫س��رمایش مرزی ایجاد شود؛ بنابراین‬ ‫گرمای��ش و س��رمایش در ی��ک زمان‬ ‫اتفاق نمی‌افتد‪.‬‬

‫توزیع سه‌لوله‌ای‬

‫سیس��تم توزیع سه‌لوله‌ای از لوله‌های‬

‫جداگانه رفت گرم و سرد استفاده می‌کنند‪.‬‬ ‫یک لوله برگشت مشترک‪ ،‬آب سرد و گرم‬

‫برگش��تی را به موتورخان��ه مرکزی حمل‬

‫می‌کند‪ .‬سیس��تم کنترل واحد اتاقی‪ ،‬آب‬ ‫گ��رم یا س��رد را به کویل مش��ترک واحد‬

‫براس��اس نیاز گرمایش یا سرمایش تامین‬

‫می‌کند‪ .‬این سیستم‌ها به‌دلیل ناکارایی در‬

‫مصرف انرژی آنها‪ ،‬از جهت بازگرمایش یا‬ ‫بازسرمایش پیوسته‪ ،‬پیشنهاد نمی‌شوند‪.‬‬

‫تجهیزات طرح مرکزی‬

‫اندازه تجهیزات مرکزی براساس بار کلی‬

‫ساختمان (‪ )Block Load‬در زمان حداکثر‬

‫بار ساختمان و نه براساس مجموع بار‌های‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬

‫صفحه ‪ - 40‬شماره ‪49‬‬

‫هوای بیرون یک��ی از عوامل بزرگ در‬

‫بار سرمایش نهان اتاق است؛ بنابراین یک‬

‫کانال هوای پردازش‌شده در دمای ‪21°C‬‬

‫کوی��ل رطوبت‌زدا باید در سیس��تم تهویه‬

‫مرکزی نصب ش��ود تا رطوب��ت اتاق را در‬

‫دمپر‌های‬ ‫حجمی‌‬ ‫فضای پیرامونی‬

‫راهرو‬

‫فضای پیرامونی‬

‫ط��ی زمان‌های��ی که رطوبت بی��رون زیاد‬

‫است‪ ،‬کاهش دهد‪.‬‬

‫هوای تغذیه‌ش��ده مرکزی می‌تواند با‬

‫نقطه شبنم پایینی تامین شود تا رطوبت‬

‫تولیدشده در فضا را جذب کند‪ ،‬اما در حد‬

‫قابل‌قبولی که در ش��رایط طبیعی‪ ،‬واحد‬ ‫تصویر ‪ .4‬تهویه از طریق سیستم کانال جداگانه‬

‫حداکثر واحده��ای اتاقی مجزا‪ ،‬انتخاب و‬ ‫تعیین اندازه می‌ش��وند‪ .‬بار سرمایش باید‬

‫شامل ضرایب تغییر در روشنایی و ساکنان‬

‫باشد‪ .‬اگر دمای ساختمان در شب کاهش‬ ‫داده ش��ود‪ ،‬بار گرمایش براس��اس حفظ‬

‫ساختمان خالی از سکنه در دمای طراحی‪،‬‬ ‫به اضافه یک مق��دار اضافی برای ظرفیت‬ ‫راه‌اندازی اولیه می‌باشد‪.‬‬

‫اگ��ر دماه��ا و مقادیر آب رف��ت باید‬

‫در زمان‌های��ی غیر از ب��ار حداکثر تنظیم‬

‫مجدد ش��ود‪ ،‬تنظیم‌ها بای��د برای فضاها‬ ‫ب��ا بیش‌ترین بار در س��اختمان مناس��ب‬

‫باشند‪ .‬تجزیه و تحلیل نوسان بار اتاق‌های‬

‫جداگانه الزم است‪.‬‬

‫اگ��ر بار‌های س��مت رو به خورش��ید‬

‫س��اختمان یا نواحی داخل��ی نیازمند آب‬

‫سرد در مناطق سردسیر هستند‪ ،‬استفاده‬ ‫از آب کندانسور با یک مبدل حرارتی آب به‬

‫آب باید درنظر گرفته ش��ود‪ .‬بار‌های تبرید‬

‫متغیر نیازمند این هس��تند که آب س��رد‬

‫تحت کلیه ش��رایط به‌طور رضایت‌بخشی‬ ‫عمل کند‪.‬‬

‫تهویه‬

‫فن مرکزی اساسا برای سیستم اتاقی‬

‫جه��ت فراهم‌کردن مقدار درس��ت هوای‬ ‫تهویه یا جبرانی برای فضا‌های گوناگون که‬ ‫با واحدهای اتاقی سرویس‌دهی می‌شوند‪،‬‬ ‫استفاده می‌شود‪.‬‬ ‫هوای تهویه به‌طور‌کلی مش��کل‌ترین‬ ‫عامل جهت کنترل است و بزرگ‌ترین جزء‬ ‫بار را تش��کیل می‌دهد‪ .‬طراح باید روشی‬ ‫را انتخ��اب کن��د که کلی��ه آیین‌نامه‌های‬ ‫کـاربـ��ردی‪ ،‬الـزامـ��ات عـملکـ��ردی‪،‬‬ ‫محدودیت‌ه��ای هزین��ه‌ای و الزام��ات‬ ‫بهداشتی و سالمتی را برآورده کند‪.‬‬ ‫یک سیس��تم مرکزی هوای بیرون از‬ ‫پیش پردازش‌ش��ده که ه��وای طبیعی را‬ ‫در ‪ 21°C‬نگ��ه م��ی‌دارد‪ ،‬بهترین کنترل‬

‫اتاقی تنها بار نهان تولیدش��ده در فضا را‬ ‫جذب کند‪.‬‬

‫یک مزیت اضافی تهوی��ه مرکزی این‬

‫اس��ت که اگر دمای ش��بنم ه��وای رفت‬

‫طوری انتخاب شود که بار نهان داخلی را‬ ‫راهبری کند‪ ،‬کویل سرمایش اتاقی خشک‬

‫باق��ی می‌ماند و عمر واح��د افزایش پیدا‬

‫می‌کند‪ .‬با این حال‪ ،‬یک سیس��تم تخلیه‬ ‫تقطیر لوله‌کشی‌شده پیش��نهاد می‌شود‪.‬‬

‫ای��ن دم��ای طبیعی‪ ،‬بار ه��وای بیرون را‬

‫از واح��د اتاق��ی حذف می‌کن��د؛ بنابراین‬ ‫می‌تواند از گرمایش به سرمایش و برعکس‬

‫ب��دون بار‌های حرارت��ی داخلی یا خارجی‬

‫اضافی تغییر حالت دهد‪.‬‬

‫در س��اختمان‌هایی ک��ه واحده��ای‬

‫اتاقی تنها فضای خارجی را سرویس‌دهی‬ ‫می‌کنند و یک سیستم تمام‌هوای جداگانه‬

‫را روی ه��وای تهوی��ه با کمتری��ن میزان‬

‫نواحی داخلی را راهب��ری می‌کند‪ ،‬هوای‬

‫به داخل در س��اختمان انج��ام می‌دهد‪.‬‬

‫سیس��تم نواحی داخلی تامین شود‪ .‬این‬

‫طری��ق واحد اتاقی یا مس��تقیما به داخل‬

‫اتاق را به همراه کنترل دمای هوای تهویه‬

‫شده است‪ ،‬تزریق شود‪ .‬اگر سیستم تهویه‬

‫شرایط خنثی ‪ 21°C‬و ‪ 50٪‬رطوبت نسبی‬

‫جداگانه باشد‪ ،‬هر نوع از واحدهای اتاقی‬

‫واحد اتاق��ی بدون تحت تاثی��ر قراردادن‬

‫مش��کالت مربوط به اثر دودکشی و نفوذ‬

‫تهوی��ه نواحی خارجی می‌توان��د از طریق‬

‫هوای تهویه می‌تواند س��پس به اتاق‌ها از‬

‫آرای��ش می‌تواند کنترل رطوب��ت دلخواه‬

‫اتاق همان‌طور‌که در تصویر (‪ )4‬نشان داده‬

‫تامین کند‪ .‬به‌ع�لاوه‪ ،‬هوای تهویه که در‬

‫ه��وای بی��رون دارای خروجی‌های هوای‬

‫نگه‌داشته می‌ش��ود‪ ،‬می‌تواند تنها به هر‬

‫در هر موقعیتی می‌تواند استفاده شود‪.‬‬

‫شرایط آسایش تزریق شود‪.‬‬

‫چیلــر جذبــی گازســوز‬