Leerkrachten, wat willen die? Leerkrachten gaven aan dat ze meer kennis wilden hebben over het gebruik van verschillende softwareprogramma’s, over het werken met verschillende instrumenten en over wat het kan bijdragen aan het onderwijs van morgen. Geen enkele leerkracht gaf hier aan dat de tijd een belangrijke factor zou kunnen zijn. In tegenstelling tot wat eerder werd beschreven in de vorm van werkdruk werd hier niet direct een link gelegd. Het kwam simpel neer op: “Als het Pasen is dan willen de leerkrachten middelen die bij kunnen bijdragen aan het thema Pasen”. Ook viel het op dat leerkrachten niet te veel uit handen wilden geven… De drie belangrijke punten voor het gebruik van instrumenten die kunnen leiden tot innovatie:
het moet snel inzetbaar zijn en als het even kan moet het kunnen aansluiten aan zaken waar nu aan gewerkt wordt; het moet aansluiten bij de vaardigheden van leerkracht; en de leerkracht moet de controle kunnen hebben en kunnen houden.
Over het tweede punt gaat het hier om een inschatting die heel divers kan zijn. Zo zijn er leerkrachten die redelijk overweg kunnen met Office Excel, maar er zijn ook leerkrachten die nog niet eens zelf een juiste printer kunnen selecteren.
Afbeelding 1 Bron: Vier in Balans (2001) Op afbeelding 1 die dateert van het jaar 2001 is duidelijk te zien dat er ruimte moet zijn voor verandering. Hierbij moet wel worden opgemerkt dat de technologie toen een ander
niveau had en dat het basisonderwijs nog kerndoelen had. Waar eerder al een aantal leerkrachten aangaven dat er gebrek aan tijd (of ruimte) is wegens de werkdruk die zij ervaren zijn er een aantal mensen die het de rol van verkenner op zich hebben genomen. Op een basisschool kan dit de coördinator van ICT, een leerkracht of een leidinggevende zijn. En geheel afhankelijk van diens kwaliteiten is de school ontwikkeld. Als de persoon wegvalt zal het niveau ook doen afnemen… Enkele belangrijke verkenners in het basisonderwijs zijn o.a. A. Manssen en MeesterSipke. Deze verkenners hebben hun sporen verdiend de afgelopen jaren en waren duidelijk de voorlopers. Zij kwamen met concrete handreikingen en dat leidde tot vele volgers. Echter is het niveau van volger en verkenner te groot geworden. Er is een gigantisch gat ontstaan tussen de verkenners en de volgers. Het niveau van de concrete handreikingen is enorm gegroeid. Dit heeft als gevolg dat de leerkracht de keuze heeft gehad in diverse handreikingen. Ook het tempo van de handreikingen is heel groot. Waar er nog leerkrachten zijn die prefereren om met kinderen te werken hebben slechts diegene die intrinsieke motivatie hebben of hadden het hele proces kunnen volgen. Hier mag gezegd worden dat het grootste probleem ligt bij de leerkrachten die geen tijd en ruimte hebben om ontwikkelingen te kunnen volgen en toe te passen in het onderwijs.
Doelstelling In de meest ideale situatie komt het niveau tussen de nieuwe handreikingen en het daadwerkelijke uitvoerende personeel in het onderwijs op gelijk niveau te liggen. Een ideaal dat ten gunste van het onderwijs zou moeten kunnen komen.
Wat is er nodig?
Tijd voor de leerkrachten voor ontwikkeling. Tijd in het onderwijs om “nieuwe” ontwikkelingen te realiseren (of uit te voeren / te testen). Ruimte voor de school om zich te kunnen ontwikkelingen (binnen of buiten beleid). Inzicht op schoolniveau in mogelijkheden. Inzicht op schoolniveau in risico’s. Inzicht van de leerkracht die uiteindelijk zal resulteren in een visie op