TCC Magazine editie 1 - 2023

Page 12

Mannen

IN DE PRAKTIJK

Nicky Smout

OVER PSYCHOPERISTALTIEK

Microbioom

BELANGRIJK VOOR VEERKRACHT

EDITIE 12023JAARGANG 13

Vergroot kosteloos je kennis, marges en bereik.

Ontdek de Academy

Blijf leren met onze gratis trainingen in de Academy. Zo verhoog je bovendien je ranking als verkooppunt.

Voordelig direct inkopen

Krijg toegang tot exclusieve kortingen voor jou als professional en verkoop je Vitakruid supplementen met maximale marges.

Word Vitakruid Professional.

Maak een professional account aan en profiteer direct van de voordelen. Ga nu naar:

zakelijk.vitakruid.nl

Toegang tot 1 miljoen cliënten

Een gratis vermelding als verkooppunt op vitakruid.nl: toegang tot 1 miljoen adviesbehoevende consumenten per maand.

NIEUW
%

Lach

Vandaag ging ik een kop thee drinken hier in de buurt. Toen ik ging afrekenen, zag ik een quote op de muur achter de bar: “Lach en de wereld lacht terug.” Ik las het in gedachten, rekende af en stapte in de auto op weg naar mijn volgende bestemming.

Toen ik bij het zoveelste verkeerslicht moest wachten en in de achteruitkijkspiegel keek, zag ik een paar serieuze ogen. Ik dacht weer aan wat ik gelezen had. Er mocht best wel een lachje op mijn gezicht verschijnen.

Het is waar dat wanneer je glimlacht, je stemming oplicht. Zelfs met een kleine glimlach. Ik heb wel eens een documentaire van de BBC gezien waar onderzoekers de straat opgingen en mensen een potlood tussen de lippen lieten doen, om zo de mondhoeken omhoog te krijgen. Zelfs dat hielp. Mensen voelden zich op slag opgewekter. En het is ook zo dat wanneer je glimlachend rondstapt op straat, mensen teruglachen en je soms zelfs een vriendelijk woordje met elkaar wisselt. Dus herinnering voor mezelf: lach en de wereld lacht terug.

Therapeut, Coach en Counselor Magazine is een initiatief van:

Sacha Joseph van den Ende Hoofdredacteur
INTERVIEW MET NICKY SMOUT 6 Waarom dagdromen goed is voor je gezondheid 44 Liefdestrauma LOSKOMEN VAN TOXISCHE RELATIES 12
KALMEREND EN ONTKRAMPEND 25 Mannen in de praktijk ALLES IS BESPREEKBAAR 36
Psychoperistaltiek als informatiebron
Citroenmelisse

100% VITAMINE C MAGNESIUM ASCORBAAT MET QUERCETINE, VEGAN D3 EN DRUIVENPITEXTRACT

Vitamine C1000

Magnesium PLUS

100% vitamine C magnesium ascorbaat

Niet zure gebufferde vorm van vitamine C met magnesium

200 mg quercetine per dagdosering

VEGAN vitamine D3

druivenpit extract

100% natuurlijke hulpstoffen

Geschikt voor veganisten

Glazen verpakking voor optimale versheid en bescherming van de ingrediënten tegen oxidatie

• Artikelnummer P395: 90 vcaps

• Artikelnummer P397: 180 vcaps

consumentenprijs:

Samenstelling per 2 capsules:

PROVIFORM HOOGWAARDIGE VOEDINGSSUPPLEMENTEN EEN NATUURLIJKE KEUZE VOOR PURE KWALITEIT Voor meer informatie kijk op www.proviform.nl
RI% Vitamine
magnesium ascorbaat) 1200 mg 1500 Magnesium (magnesium ascorbaat) 94 mg 26 Vitamine D3 VEGAN (uit algen) 800 IE 20 mcg 400 Quercetine 200 mg Druivenpit extract (95% polyfenolen) 120 mg
C (uit 1412 mg
90 vegicaps
180 vegicaps
€ 24,95
€ 45,00

VOORWOORD

INHOUDSOPGAVE

INTERVIEW MET NICKY SMOUT

LIEFDESTRAUMA, LOSKOMEN VAN TOXISCHE RELATIES YLSKE TAMMEL

NIEUWS

UIT DE PRAKTIJK

NIEUWS

ADVERTORIAL

HOOGSENSITIEF? JE GROOTSTE KRACHT

MARJOLEIN BERENDSEN

DOSSIER: CITROENMELISSE

UIT DE PRAKTIJK

HEBBEN NARCISTEN OOK VRIENDSCHAPPEN?

JAN VAN DER PLOEG

KUNST VOOR VERBINDING EN ZELFINZICHT

UIT DE PRAKTIJK

MANNEN IN DE PRAKTIJK

IN GESPREK MET JEREMY HESHOF

RECEPT

IN DE BOEKENKAST

WAAROM DAGDROMEN GOED IS VOOR JE GEZONDHEID

JUGLEN ZWAAN

COLUMN ROSEGARDEN

NIEUWS

VERSLAVING ALS KANS. DE INTAKE: EEN EERSTE STAP SAMSARA

ZIEKTE IN HUIS

INTERVIEW MET MARINA VAN DER WAL EN GIDEON DE HAAN

IN DE BOEKENKAST

MICROBIOOM

BELANGRIJK VOOR VEERKRACHT

NIEUWS

LEESVOER

UIT DE PRAKTIJK

10 JAAR TRANSPERSOONLIJK.NET

TPNET

NIEUWS

COLOFON 3 5 6 12 15 17 18 21 22 25 29 30 33 36 41 42 44 47 49 50 52 55 56 58 59 61 62 65 66 TCC Magazine | 5 INHOUDSOPGAVE

‘Als de ingewanden van je cliënt reageren, is dat een signaal’

6 | TCC Magazine

Psychoperistaltiek als informatiebron

‘Oei, mijn buik begint een beetje luidruchtig te borrelen.’ Een verontschuldigend lachje volgt. De cliënt geneert zich vaak als zijn of haar ingewanden hoorbaar beginnen te reageren. Zeker als het verder vrij stil is in de praktijkruimte. Het kan gebeuren bij alle soorten consulten en behandelingen. In een gesprek, maar ook tijdens massage- en voetreflextherapie of ander lichaamsgericht werk. Onterecht, die excuses. Want buikgeluiden komen voort uit darmperistaltiek en geven waardevolle informatie. Die kan je zelfs inzetten als richtingaanwijzer bij je therapie. Biodynamisch psychotherapeut Nicky Smout legt uit waarom dat zo is en hoe je daar gebruik van kan maken.

‘Peristaltiek is vooral bekend als de beweging van de darmwand’, vertelt ze. ‘Het heeft onder andere de functie om voedsel te verplaatsen door het spijsverteringskanaal. De gladde spieren bewegen en schuiven zo het voedsel voort. Julia Enders, bekend als de auteur van De mooie voedselmachine, onderzocht dit proces. Zij bracht aan het licht dat niet alleen voedsel peristaltiek op gang brengt. Eens in de anderhalf uur gebeurt het ook door vocht dat door de darmen spoelt. Dit zijn de meest bekende fysiologische processen. Dan is er nog een systeem dat vanuit het zenuwstelsel in de buik impulsen stuurt; dat wordt het tweede brein genoemd. Het staat in verbinding met het brein in het hoofd via de nervus vagus. In het tweede brein komen veel neurotransmitters en hormonen voor zoals serotonine en dopamine. Daarmee kan je concluderen dat de binnenwand van het menselijk lichaam een groot zintuig is dat veel informatie in zich opneemt en doorgeeft. Vanuit de buitenwereld, dus via het voedsel, maar ook vanuit de binnenwereld. Dat is de hormonale, de chemische staat, die op deze manier communiceert over wat je nodig hebt of wat je te veel hebt.’

Psychoperistaltiek

‘En dan heb je ook nog de psychoperistaltiek; die gaat over het verband tussen de samentrekkende bewegingen van de darmwand en loslaten en verwerken van emoties en stress. De vrouw die dit in de jaren zeventig heeft ontdekt, is Gerda Boyesen, een Noorse psychologe en fysiotherapeute. Ze toonde aan dat behalve fysiologische processen ook nog iets in de ingewanden gebeurt dat synchroon loopt met emoties, gevoelens en overtuigingen. Zo kwam ze op het spoor dat mensen na een massagesessie een heel sterke reactie kunnen vertonen in hun spijsverteringskanaal. Denk aan diarree of misselijkheid. Maar ook zweten of grote emotionele ontladingen komen voor. Het zijn de zogenoemde vegetatieve reacties die ontstaan als het onbewuste heftig reageert op aanraking. Als er veel gebeurt in de buik, is dat het teken dat het genezingsproces sneller gaat verlopen, vooral bij emotioneel psychische problematiek. Terwijl ik dit zeg, voel en hoor ik mijn eigen peristaltiek. Dat betekent voor mij op dit moment dat ik als het ware in een flow kom met wat ik zeg. Iets in me gaat zich ontspannen.’

Feedback

Nicky heeft sinds 1997 een praktijk voor biodynamische (psycho)therapie. Ze volgde haar opleiding aan het Nederlands Instituut voor Biodynamische Psychologie (NIB), waarbij ze zich specialiseerde in ontwikkelingsthema’s als hechting, imaginatie en pulsatie. Vanaf 2005 is ze docent aan het NIB en heeft ze zitting in het bestuur. Naast dit werk geeft ze ook workshops aan therapeuten die lichaamsgericht werken. Daarover zegt ze: ‘Ik leer behandelaars te luisteren met hun handen. Wat gebeurt er in de spieren? Maar ook, wat verandert er in de energie? Hoe ver is die teruggetrokken, waar zit die vast? Hoe reageert de peristaltiek, want deze geeft je feedback en helpt je zoeken

TCC Magazine | 7 INTERVIEW
“Psychoperistaltiek gaat over het verband tussen de samentrekkende bewegingen van de darmwand en loslaten en verwerken van emoties en stress.”

naar waar het lijf zich kan openen en ontladen. Je kan daarin nuanceren: zo kan je kiezen wat meer ondersteunend te zijn of vooral nieuwsgierig bij het proces te blijven en ruimte te geven. De opleiding

Daarbij gebeurt er ook iets in het bindweefsel. Dat kan zwellen of indrogen. In vastgehouden vocht kan emotionele dynamiek opgeslagen zijn. Daar kun je als therapeut interne druk voelen. Bij de ingedroogde delen heeft deze dynamiek zich teruggetrokken uit iemands bewustzijn. Door massage en luisteren naar de psychoperistaltiek kan je de emotionele dynamiek weer in beweging krijgen. Zo kan je gedoseerd en precies werken. Bindweefsel heeft namelijk de capaciteit om te reageren op druk als een manier om los te laten en te verteren of iets op een andere wijze uit het bewustzijn te verwijderen en verder te gaan met leven. Dit gaat over de hersen-darm-as, een systeem dat steeds bekender wordt en dat aantoont hoe problemen in de ingewanden invloed hebben op ons gemoed. Zo is depressie ook vaak gekoppeld aan darmklachten. Het is één groot zenuwnetwerk.’

Signaal

bij het NIB duurt vier jaar en is psychodynamisch gericht. Ik geef ook trainingen aan massagetherapeuten. Onder andere hebben die als doel om het fenomeen bij therapeuten in het bewustzijn te krijgen en te weten hoe je het kan lezen als iets dat zich diep in het vegetatieve systeem aan het openen is, aan het verteren. Maar ook hoe je de gêne er bij de cliënt vanaf kan halen. Op die manier krijgt het toestemming mee te doen.’

Ontwikkelingstrauma’s

‘Boyesen kwam erachter dat als de peristaltiek meedoet, iets op een andere laag mee verandert. Zo kan het te maken hebben met inzichten die iemand krijgt of met oplossen van oude patronen die niet meer werken. De peristaltiek praat mee en er ontstaat een geïntegreerd veranderproces. In principe gaat het om verteren van wat verdrongen is. Wilhelm Reich, een Oostenrijks-Amerikaanse psychiater, ging ervan uit dat je niet alleen mentaal gebeurtenissen en emoties verdringt, maar ook in je spieren. Net als dat je beperkter gaat ademen. Dat zijn mechanismen die we allemaal al van jongs af aan onbewust gebruiken om wat ons overweldigt, te kunnen parkeren. Boyesen zei dat als er veel dynamiek en veel lading is, het lijf groot kan reageren. Bijvoorbeeld met buikpijn, hoofdpijn, koorts. De lading die daarbij vrijkomt, is gebonden aan oude ontwikkelingstrauma’s. Door contact en aanraking komt die naar de oppervlakte en zoekt integratie.

‘Je kan stellen dat aanraken niet uitsluitend effect heeft op een fysieke klacht. Als je als behandelaar merkt dat de ingewanden van je cliënt reageren, kan je dat als een signaal opvatten. Je krijgt informatie. De spieren van je cliënt ontspannen: je aanraking heeft op fysiek, emotioneel en psychisch niveau impact. Je kan zien dat er iets in iemand verandert, bijvoorbeeld doordat deze zucht of van kleur verandert. Wellicht neem je ook energetische reacties waar. Bijvoorbeeld dat iemand als het ware zakt, juist heel wakker wordt of wat breder gaat zitten of liggen. Daarmee zie je hoe het zenuwstelsel reageert. De peristaltiek biedt je een ingang tot informatie. Zo weet je dat de plek waar je iemand aanraakt, vastgehouden emotionele spanning begint los te laten. Het geluid kan borrelen, kabbelen, het kan een soort watergeluid zijn. Zeker dat laatste is een teken dat iets loskomt, het wordt vloeibaar. Soms is er gerommel dat ineens ophoudt. Op dat moment stopt ook het proces. Een teken dat je je cliënt kan vragen wat er gebeurt, wat hij of zij waarneemt of wat diens gedachten zijn.’

Nieuwsgierig

‘Je cliënt kan bijvoorbeeld een beeld hebben gekregen van een oude, nare ervaring. Het kan ook zijn dat hij is afgeleid en niet in staat is om bij het proces te blijven met de aandacht. Dat kan gebeuren wanneer er te veel is losgekomen. Als je dan vragen gaat stellen, bied je een nieuwsgierig warm contact aan, je krijgt afstemming. Op dat moment kan iemand alsnog de opgeslagen emotie durven te ervaren zodat het lichaam die kan integreren. Zo ontstaan diep helende ervaringen. Aan het eind van een sessie laat ik cliënten vaak op hun linkerzij liggen omdat dat ondersteunend is voor de dikke darm. Die beweegt in die positie met de klok en de zwaartekracht mee. Iemand kan zich een beetje opkrullen als een foetus. Doordat je erbij blijft, voelt je cliënt zich veilig en kan met zijn eigen psychoperistaltiek het hele proces van verteren voltooien.’

Beeldschoon

‘Hoewel de plek waar je iemand aanraakt verbonden kan zijn met een bepaalde emotie, moet je het geluid niet zien als een aanduiding van wát er precies speelt bij de cliënt. Het geeft wel informatie over de fase in het verteringsproces en een beeld van ingehouden levensenergie. Die is een soort ijs: gestold en ingekapseld. Als het mag smelten, gaat het over in water en komt er weer leven in. De geluiden zeggen ook iets over hoe dat gebeurt: valt het naar beneden als een rotsblok, is het bonkig of kabbelt het? Soms hoor je eerst de scherpe geluiden, dan gaat het over in brokken en ten slotte in water. Het is beeldschoon dat het lichaam een eigen intrinsiek systeem heeft om stress of spanningsresten te

“De hersen-darm-as is een systeem dat steeds bekender wordt en aantoont hoe problemen in de ingewanden invloed hebben op ons gemoed.”
8 | TCC Magazine
TCC Magazine | 9 INTERVIEW

Supplementen voor beauty én gezondheid

Op zoek naar een nieuwe, aantrekkelijke manier om de gezondheid van je klant te ondersteunen?

Maak kennis met Beauty by CellCare! Nog nooit is het zo leuk geweest om aan de gezondheid van je klant te werken Met onze nieuwe supplementen maak je je klant mooi van binnen en van buiten!

In tegenstelling tot de meest verkrijgbare beauty producten die alleen gericht zijn op verzorging van buitenaf, verzorgen onze producten je huid, haar en nagels van binnenuit Precies daar waar ze aangemaakt worden.

Liposomale technologie

Waar mogelijk zijn onze beauty supplementen geproduceerd met de nieuwste liposomale technologie. De liposomale vorm zorgt voor een 20 keer betere bioavailability en de unieke droge vorm geeft een langere houdbaarheid en meer gebruiksgemak.

Benieuwd naar onze nieuwe producten?

Kijk dan snel op onze website beautybycellcare.com en registreer je als professional Probeer nu onze producten uit met een eenmalige extra korting van 20% bovenop de gebruikelijke korting voor professionals.

Gebruik bij het bestellen de code: Geldig tot en met 31 maart '23

SKIN

supplementen voor glanzende,

2 onbreekbare nagels en haren

HEALTHY AGING

2 en in balans in het leven te staan

supplementen om uitgerust

supplementen voor een

6 stralende, stevige en gehydrateerde huid.

HAIR & NAILS

5 tijdloze schoonheid.

supplementen voor een

MIND & MOOD

Because true beauty begins with healthy cells.

NIEUW!
CELLCARE INTRODUCEERT MET TROTS
Zoals altijd zijn onze supplementen vanuit de wetenschap ontwikkeld en bevatten ze uitsluitend pure, bio-identieke ingrediënten zonder vulstoffen, conserveermiddelen of andere niet-werkzame stoffen
beauty20tcc
korting
20%

verteren en op te ruimen. Dat gebeurt in een staat waarin ontspanning is, waarin de ventrale vagus actief is. Dat is het contact waar je naar zoekt als therapeut. Vergelijk het met hoe je voeding verteert. Want het spijsverteringskanaal werkt ook uitsluitend als we in ruststaat zijn. Bij intensief sporten of bij te veel stress, ligt dat stil. Peristaltiek is dus altijd een teken dat je in een staat bent waarin je kan verteren. Er is veiligheid, je hoeft niet in de actie, je kan ‘zijn’. Dat is diep herstellen en opladen, regeneren.’

Primaire systemen

‘Soms beginnen de buikgeluiden bij je cliënt al voordat de behandeling of het consult is begonnen. In dat geval voelt iemand zich veilig, er is aandacht en hij of zij mag centraal staan. Dat gegeven alleen al doet een deel van het werk. Dat mensen zich vaak generen voor hun buikgeluiden, komt omdat het heel persoonlijk en dichtbij voelt als een ander je spijsvertering hoort. Die gaat over voedsel verwerken en primaire systemen waar je geen bewuste controle over hebt. Tijdens de therapie kan je er de aandacht op richten. Zo van ‘Luister, er is iets gaande in je systeem, geef dat ruimte’. Soms komt er direct een inzicht. Maar het kan ook dat er later pas een beeld ontstaat van wat er geraakt is. Wat ik ook belangrijk vind, is mijn eigen peristaltiek als ik therapie geef. Dan vraag ik me af wat er in me gebeurt en wat me ontspant. Dat geeft me informatie over het contact dat ik met mijn cliënt heb. Op het moment dat je iemand aanraakt, gaat het op die manier resoneren. Wat gebeurt er waarop je eigen systeem, zenuwstelsel en vochthuishouding reageert?’

Rustmomenten

‘Peristaltiek en dan met name de psychoperistaltiek is een manier van kijken. Een bron van informatie waarvan we nog lang niet alles weten. Als je ermee gaat werken, zorg dan dat je rustmomenten in de therapie inbouwt. Overigens, doe dat ook voor jezelf in de privésituatie. Neem af en toe rust om te herstellen van de stress van vandaag, gisteren en tien jaar geleden. Die rustmomenten zijn een stimulans voor je systeem om te gaan verteren. En als je ingewanden gaan borrelen, stel dan ook jezelf de vraag: hoe voel ik me nu?’

www.nickysmout.nl

De biodynamische therapie benadert de psyche via het lichaam en is gebaseerd op de biodynamische psychologie. De therapie gaat uit van de organische verbinding van lichaam en geest, waarbij de levensenergie vrij en spontaan kan stromen en pulseren in alle lagen van ons wezen. Die manifesteert zich op verschillende niveaus in ons lichaam: compact in onze botten, krachtig stromend als we onze motorische spieren gebruiken, zacht stromend en pulserend in de vochthuishouding van ons bindweefsel en onze bloedsomloop en in fijne subtiele trillingen in het energieveld van onze aura. Op het emotionele niveau manifesteert de levensenergie zich in gevoelens als vreugde, verdriet en boosheid, die zoeken naar ruimte en expressie. De subtielere energie van ons zenuwstelsel creëert een fijnmazig communicatiesysteem en maakt dat we kunnen denken, verbeelden en herinneren. In de kern van ons wezen zoeken we naar ontplooiing van onze kwaliteiten en mogelijkheden, de intrinsieke drang van elk organisme. De levensenergie is er de brandstof voor.

bron: www.sblp.nl

TCC Magazine | 11 INTERVIEW

Liefdestrauma loskomen

van toxische relaties

Ylske Tammel is orthopedagoog en integratief therapeut en begeleidt in haar praktijk in Rotterdam jongeren, vrouwen en mannen bij verandering en groei. Gesprekstherapie, kunstzinnig dynamisch coachen, lichaamswerk, trance-oefeningen en EMDR maken cliënt-based onderdeel uit van haar werkwijze. Afgelopen december verscheen haar eerste boek, Liefdestrauma, loskomen van toxische relaties, waarin zij de lezer meeneemt langs de mythes en illusies die een rol spelen bij het ontstaan van trauma in de liefde. Met haar boek hoopt ze vrouwen en mannen te inspireren tot het maken van een helende beweging. Van slachtofferschap naar persoonlijk leiderschap in de liefde.

Het verhaal van Clair de Lune loopt als een rode draad door het boek. Haar verhaal is een uniek verhaal, maar illustreert de universele stappen van heling en verandering. Van ‘niet-kennen en ontkennen’ naar herkennen, erkennen, aanvaarden en veranderen. De reflecties, dromen, gevoelens en herinneringen van Clair zijn de reflecties, dromen, gevoelens en herinneringen van vele vrouwen. Haar memoires schetsen een beeld van de onlosmakelijke verbanden die er bestaan tussen de keuze voor emotioneel niet beschikbare partners in ons volwassen leven en de relatie die we hebben met onze moeder.

‘Ik wil in mijn boek onze moeders nergens de schuld van geven, maar zonder de relatie die we hebben met haar, beter te begrijpen is het onmogelijk om onszelf beter te leren kennen en uit de dynamieken van toxische relaties te blijven.

‘Ik schreef mijn boek in de eerste plaats voor de lezers die steeds opnieuw verstrikt raken in toxische relaties en maar niet loskomen van drama, pijn en gedoe. In mijn boek bied ik een perspectief, een kijk op trauma in de liefde en haar oorsprong, dat houvast kan bieden bij het ontwikkelen van meer zelfliefde. Zelfkennis is macht en door zelfliefde te ontwikkelen creëer je je eigen toekomst waarin je gezonde, gelijkwaardige en liefdevolle relaties leert aangaan. In mijn praktijk begeleid ik veel cliënten die worstelen met gevoelens van machteloosheid, gebrek aan eigenwaarde, eenzaamheid en verdriet. Door blinde vlekken op te heffen en blokkades in zichzelf aan te pakken help ik hen op weg naar meer zelfliefde, regie en levensvreugde. Naast therapeut ben ik ervaringsdeskundige met betrekking tot het helen van liefdestrauma, ik kom zelf ook ergens vandaan. Mijn ervaringsdeskundigheid blijkt in mijn praktijk van grote meerwaarde voor mijn cliënten, ook al is ieders verhaal en pad uiteraard uniek. Zelfonthullingen van de therapeut (mits bewust gekozen en afgestemd op het proces van de cliënt) kunnen helpend zijn bij het opheffen van de eenzaamheid en bij het sturen op hoop. Hoop op verbetering en verandering.’

Door de relatie tussen liefdestrauma, emotionele afhankelijkheid, traumabonding, codependentie en narcisme bij meer mensen op de kaart te zetten, hoop ik een ook maatschappelijke bijdrage te leveren. Vrouwen en mannen die slachtoffer zijn van psychisch geweld en narcistisch misbruik, worden vaak niet begrepen of zelfs niet eens geloofd als ze hun verhaal vertellen. Door het taboe dat er heerst op misbruik en geweld in relaties, worden schaamte- en schuldgevoelens van de slachtoffers in stand gehouden. ‘Wie ben ik dat mij dit overkwam? Wie ben ik dat ik het zover heb laten komen...?’ Meer kennis van toxische dynamieken, emotionele afhankelijkheid en overerft trauma leidt hopelijk tot meer begrip en compassie voor de slachtoffers van intieme terreur in relaties en dat is nodig om het eenzame isolement te doorbreken.

Om los te komen van toxische relaties moeten wij leren onze eigen verantwoordelijkheden te gaan dragen. De verwoestende en beschadigende dynamieken van toxiciteit in onszelf en in onze relaties kunnen alleen doorbroken worden wanneer wij de emotioneel afhankelijke patronen in onszelf gaan ontdekken en in alle eerlijkheid op zoek gaan naar ons eigen verhaal. Onderzoek naar het licht én het donker in jezelf is nodig om je eigen, liefdevolle leven te gaan leiden. Dit boek gaat niet over schuld, maar wel over de ongemakkelijke waarheid. Namelijk dat niet alles liefde is.’

Tijdens het schrijven van haar boek heeft Ylske Tammel zich laten inspireren door schrijvers als Hannah Cuppen, Alice Miller, Susan Forward en Robin Norwood. Vrouwelijke schrijvers die haar ooit inspireerden op haar eigen pad van heling van liefdestrauma.

‘Mijn wens is om te inspireren en te motiveren. De eerste recensies die ik afgelopen maand ontving van mijn lezers, waren bemoedigend en motiveren mij om de missie die ik heb om bij collega’s en andere mensen die in hun vak te maken krijgen met slachtoffers van geweld in relaties, voort te zetten!’

12 | TCC Magazine
TCC Magazine | 13 LIEFDESTRAUMA

Fragment uit Liefdestrauma, loskomen van toxische relaties

Als je niet hebt geleerd wat onvoorwaardelijke liefde is, omdat je ouders je dat niet konden geven door hun eigen verwondingen en tekortkomingen, heb je van nature niet geleerd dat je eigen grenzen en behoeften mag hebben. Je hebt je als kind, zonder dat je je daar bewust van was, in allerlei bochten gewrongen om je veilig te voelen en de liefde te ontvangen waarnaar je zo verlangde. Je paste je aan de omstandigheden aan. Je voegde je misschien heel gemakkelijk of liep op je tenen om maar niet te veel te zijn. Je ging zorgen voor je broertjes of zusjes of adviseerde je ouders over zaken waar jij als kind niet mee bezig hoorde te zijn. Je werd overvraagd. Je was al snel geen kind meer. Misschien maakte je je vaak zorgen over je ouders. Misschien waren ze er niet. Misschien was er altijd strijd. Als je zo bent opgegroeid dan is het niet zo vreemd dat bepaalde patronen zich herhalen in jouw volwassen leven. Als je weet wat er speelt en waar je mee rondloopt, kun je er iets mee, eerder niet.

Herken ik mijzelf hierin?

• ik kan alleen echt gelukkig zijn met een partner

• ik verlang van mijn partner dat hij mij gelukkig maakt

• ik wil gered en verzorgd worden

• ik durf mij niet meer te binden

• ik blijf beter alleen, relaties werken niet voor mij

• ik raak snel gefrustreerd of angstig als ik me niet gehoord of gezien voel

• ik ben op zoek naar een partner die mij kan geven wat mijn ouders mij niet konden geven

• ik kan mij voelen zoals ik deed als kind, namelijk alleen, verkeerd begrepen en in de steek gelaten

Als je jezelf geheel of gedeeltelijk herkent in het bovenstaande, kan het zijn dat je rondloopt met liefdestrauma. Nu je meer hebt geleerd over de dynamieken in toxische relaties, narcisme en traumabonding kun je verder op onderzoek uitgaan. Door jouw eigen verhaal en jouw eigen geschiedenis te onderzoeken, creëer je grip op jezelf en je leven. Grip door bégrip. Door de achtergrond van je eigen aandeel in toxische relaties te leren begrijpen, creëer je een nieuw perspectief op je relaties en jezelf.

Liefdestrauma loskomen van toxische relaties

Ylske Tammel Uitgeverij Zomerland

Pijnlijke en destructieve dynamieken in volwassen liefdesrelaties zijn eigenlijk niets anders dan een herhaling van zetten. In de relaties die we aangaan in het hier en nu ontstaan vaak dezelfde dynamieken als die we als kind al kenden, al hadden de dynamieken van toen misschien een heel andere verschijningsvorm dan nu. Op ónbewust niveau voelt de dynamiek van drama en manipulatie voor jou ergens misschien heel vertrouwd. Onveiligheid voelt vertrouwd. Misbruik en psychisch geweld worden door onszelf vaak lange tijd niet herkend als zodanig. Het kan jaren duren voordat je jezelf antwoord durft te geven op de vragen die je jezelf niet stelt: ‘Is dit eigenlijk wel liefde?’ en ‘Ben ik niet meer waard dan dit?’ Wanneer je verstrikt zit in een toxische relatie, zijn de verwarring en de emotionele uitputting die je hierdoor ervaart, vaak zo groot, dat het ingewikkeld en misschien zelfs wel bijna onmogelijk voelt om met jezelf aan de slag te gaan. Doordat dramatische en pijnlijke momenten in een relatie afgewisseld worden met momenten van schijnbare liefde en harmonie ontstaat er een vicieuze cirkel van hoop op blijvende verandering. Om los te komen van toxische relaties is het nodig de focus naar jezelf te brengen. Zolang je je energie en aandacht richt op je partner, ex-partner of eventuele partners, blijf je verstrikt in datgene waarvan je zegt het los te willen laten. Toxiciteit.

Als je je niet bewust van bent van je eigen patronen en je eigen verhaal, weet je niet waar je moet beginnen. Je wil af van jouw liefdesverdriet, loskomen van die ene ex, je durft je relatie niet te beëindigen, je verlangt naar intimiteit, je wil niet steeds vallen op de verkeerde mannen, je wil weer gaan daten, maar je weet niet hoe. Je wil je kwetsbaar opstellen en tegelijkertijd ook je grenzen aan kunnen geven. Misschien ervaar je nog weinig vertrouwen in jezelf. Wanneer je verstrikt zit in toxische dynamieken zet je je kracht en levensenergie steeds in om te overleven. Want zo voelt het vaak, alsof je aan het overleven bent. In plaats van dat je je eigen vreugdevolle en liefdevolle leven leidt, ben je in afwachting. Je hoopt op een verandering buiten jezelf.

14 | TCC Magazine LIEFDESTRAUMA

Verbeterde cognitie met omega 3-vetzuren bij kinderen en adolescenten

De hersenen hebben een hoog gehalte aan de langeketen omega 3-vetzuren EPA (eicosapentaeenzuur) en DHA (docosahexaeenzuur). Een boeiende meta-analyse uit 2020 geeft een overzicht van verschillende studies naar het effect van suppletie met omega 3-vetzuren op de cognitie van kinderen en adolescenten. De Nederlandse onderzoekers

wilden bestuderen of er sprake was van een optimale omega 3-index (O3I) om de cognitie bij kinderen en adolescenten te verbeteren. Daarnaast wilden zij weten of de hoogte van de dagelijkse dosering DHA/EPA een rol speelde bij de het effect op de cognitie bij de groep.

De studie

Voor deze meta-analyse kwamen uitsluitend gerandomiseerde, placebo-gecontroleerde studies gepubliceerd op PubMed en Web of Science in aanmerking. De gemiddelde leeftijd van de proefpersonen was tussen de 4 en 25 jaar. In alle studies was er sprake van suppletie met DHA en/of EPA en werd het effect hiervan onderzocht op de cognitie van de deelnemers. De duur van de studies varieerde van 4 tot 52 weken. Uiteindelijk werden in de meta-analyse 33 studies opgenomen. In 21 studies betrof het zich normaal ontwikkelende kinderen en adolescenten. Bij de overige 12 studies lag de focus op kinderen en adolescenten met een stoornis of ziekte, waarvan het merendeel ADHD betrof.

Conclusie

De onderzoekers concluderen dat dagelijkse suppletie met ten minste 450 mg DHA (en EPA) en toename van de optimale omega 3-index tot minimaal 6% de kans op verbetering van de cognitieve functie bij kinderen en adolescenten vergroot. De onderzoeksresultaten suggereren dat het therapeutisch inzetten van langeketen omega 3-vetzuren van toegevoegde waarde zijn om de cognitie van deze groepen te verbeteren. De onderzoekers geven aan dat bij kinderen/adolescenten met een ziekte of aandoening meer onderzoek nodig is waarbij bloedbepalingen gedaan worden waardoor herberekening naar de O3I-equivalentie mogelijk wordt.

Dit artikel verscheen eerder op: www.orthokennis.nl/nieuws/verbeterde-cognitie-met-omega-3-vetzuren-bij-kinderen-en-adolescenten Bronnen kunnen opgevraagd worden bij de redactie.

TCC Magazine | 15 NIEUWS

DE MEEST GECONCENTREERDE OMEGA-3 IN DE KRACHTIGSTE DOSIS DE MEEST UITGEBREIDE EN BETROUWBARE INDEXTEST

UnoCardio® 1000

95% ZUIVERE OMEGA-3 UIT VISOLIE MET 1000 IE ZONNEVITAMINE D3 BEST OPNEEMBARE VORM

Eén (1) softgel bevat 1200 mg omega-3, inclusief 675 mg EPA en 470 mg DHA. zuivere 95% mg omega-3 zonder onnodige vulstoffen.

De Omega-3 Indextest

MEET 26 VETZUREN MET EEN EENVOUDIGE VINGERPRIKTEST

Meet precies hoeveel omega-3, -6 en -9 vetten, verzadigde vetten en ongezonde transvetten er zijn opgenomen. Pas voeding en suppletie aan op basis van een eenvoudig te begrijpen rapport met praktische handvaten. Onze Omega-3 Indextest werd wereldwijd al gebruikt als standaard in meer dan 250 onderzoeksstudies.

Voor meer informatie kijk op: carebynature.nl/omega-3-index-test

onafhankelijk gecertificeerd voor duurzaamheid en kwaliteit elke batch individueel geanalyseerd en traceerbaar

Voor meer informatie over de producten en verkoopmogelijkheden, kijk op www.carebynature.nl of scan de QR code.

Verdeeld
Purity Certified 1 USA H GHEST95% OMEGA3 EXCEPTIONALPURTY EEM T S OURSTANDARDSFO R Q YTILAU EPA DHA Visgelatine 675 mg 460 mg > 95% omega-3
door :
ONTWIKKELD VOOR ARTS & THERAPEUT

Katja Ngo-van Hoof is als psychosociaal therapeut gespecialiseerd in het begeleiden van zwangere en kraamvrouwen. Ze begeleidt ouderparen bij het verlies van het (on) geboren kind en bij het verwerken van een traumatische bevalling.

www.counseling-warande.nl

Ik word geen moeder

In 2017 was ze een cliënte in mijn praktijk, haar verleden had haar ingehaald. Het pesten op de basisschool had ervoor gezorgd dat ze een laag zelfbeeld had en dat ze moeite had om anderen te vertrouwen. Nerveus plukkend en onrustig kwam ze binnen, maar al gauw kon ze het gekwetste kind loslaten en veerkracht en energie ervaren. Kon ze emoties benoemen.

Een waarnemer blijven van de situatie en niet de emotie worden.

En dan krijg ik plots een bericht. Borstkanker, uitgezaaid naar haar borstbeen en nekwervel, onbehandelbaar.

“Katja, ik ga dood.”

“Ik heb zo hard gewerkt om te zijn waar ik nu ben, en nu …. moet ik iedereen achter gaan laten.”

De kalmte die ze bij zich draagt, geeft mij kippenvel; 30 jaar is ze nu, en ze vertelt me dat ze een gevoel van houdbaarheidsdatum opgelegd heeft gekregen. Ze mag niet zwanger worden en haar kinderwens zal voor altijd een wens moeten blijven.

En door de vreselijke tranen, de pijn en boosheid begin ze te vertellen:

“Ik wil niet lijden, liever korter leven en genieten. Het afscheid komt toch, rekken is niet wat ik wil. Waardigheid en blijven lachen.”

Een lach en een traan, deze mogen samengaan. De dapperheid en waardigheid, de kalmte bewonder ik in haar. Het besef dat ik het niet kan fiksen, niet met RET, niet met mijn houten systeempoppetjes. De pijn is er met al haar waardigheid. Geraakt ben ik dat ik dit pad, haar pad naar de dood, haar afscheid mag ondersteunen. Haar mag helpen om in verbinding met zichzelf en haar vriend te blijven. Herinneringen te creëren.

Een lach en een traan.

In verbinding en later…… loslaten.

De dag plukken zodat elke dag een bloem is en er een boeket ontstaat dat ze zelf heeft geplukt.

Een boeket waar zij als een vlinder op kan rusten, een vlinder telt tenslotte geen jaren maar momenten.

Ze houdt me op de hoogte, we blijven in verbinding tijdens haar chemo zodat de kanker hopelijk niet kan doorgroeien.

De chemo is zwaar maar ze pakt haar momenten.

Ze zoekt een mooi dagboek uit in de kleur van haar naam om haar herinneringen achter te laten voor haar dierbaren.

En herinneringen is ze vol overgave aan het creëren.

Ze krijgt een puppy, koopt een “opknap-camper” met haar vriend en haalt haar motorrijbewijs……. En daar hoort een motor bij, in de kleur roze welteverstaan.

En dan komt er een prachtig huwelijksaanzoek. Samen omarmen ze het leven vol overgave.

Haar beste vriendin raakt zwanger; ze is er blij en verdrietig van, het doet haar pijn. Blijheid voor haar vriendin en verlangen naar het kindje dat ze zelf niet mag krijgen. Een lach en een traan, ze horen allebei bij haar.

Ze beweegt mee en ondanks dat ze weet dat ze sneller doodgaat dan verwacht…. staat ze vol in het leven.

“Ik ben een strijder die geniet vol overgave en ik laat iedereen om me heen deze boodschap horen en wil ook zo herinnerd worden”

Diepe buiging

UIT DE PRAKTIJK
TCC Magazine | 17

Helft jonge vrouwen slachtoffer seksueel grensoverschrijdend gedrag in 2022

In 2022 gaf 1 op de 8 Nederlanders van 16 jaar of ouder aan in de afgelopen twaalf maanden seksueel grensoverschrijdend gedrag te hebben meegemaakt. Dat zijn omgerekend 1,8 miljoen mensen. Het gaat om seksuele intimidatie die al dan niet online plaatsvindt en om fysiek seksueel geweld. Meer dan de helft van de jonge vrouwen (52 procent) was naar eigen zeggen afgelopen jaar slachtoffer van seksueel grensoverschrijdend gedrag.

De cijfers zijn afkomstig uit de Prevalentiemonitor huiselijk geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag 2022. Dit is een internetenquête waaraan ruim 24 duizend mensen van 16 jaar of ouder deelnamen in maart en april 2022.

Minder dan 10 procent van de slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend gedrag heeft over hun ervaringen gepraat met hulpverleners zoals de huisarts, psycholoog of maatschappelijk werker. Met de politie of melding- en adviesinstanties nam 2 procent of minder contact op. Slachtoffers praatten vaker met vrienden, hun partner of andere gezins- en familieleden: ongeveer 60 tot 70 procent deed dit.

WWW.GGZNIEUWS.NL

Met de StroomOP-app kunnen jongeren van 16-23 jaar die jeugdhulp ontvangen, ouders met een kind dat jeugdhulp ontvangt en jeugdhulpprofessionals hun jeugdhulpervaringen delen. De informatie die appgebruikers geven, brengt inzicht in wat verbeterd kan worden in de jeugdhulp.

De appgebruikers vormen samen het StroomOP-panel. Elke maand staat er een ander onderwerp centraal in de app waarover de panelleden vanuit hun eigen ervaring stellingen en vragen beantwoorden. Het invullen van de stellingen en vragen kost maximaal 10 minuten per maand. De antwoorden worden geanonimiseerd verwerkt. Panelleden kunnen zelf hun eigen antwoorden vergelijken met de antwoorden van het gehele panel als groep. Ook worden de resultaten op groepsniveau van de peilingen gedeeld in nieuwsberichten binnen de app.Deelname aan het StroomOP-panel geeft jongeren, ouders en professionals een platform om te delen wat volgens hen nodig is om de jeugdhulp te verbeteren. WWW.TRIMBOS.NL

StroomOP-app waarin jeugdhulpervaringen gedeeld worden

18 | TCC Magazine

Een goede nachtrust is belangrijk voor gezonde hersenen, maar ruim 60 procent van de Nederlanders is ontevreden over de kwaliteit van slapen. Daarom ontwikkelde de Hersenstichting de SlaapCheck: een onlinetool met informatie en advies op maat.

Met de SlaapCheck wil de Hersenstichting helpen de kennis over slaap te vergroten. Een goede nachtrust draagt eraan bij om de hersenen zo gezond mogelijk te houden. Tijdens het slapen spoelen de hersenen zich als het ware schoon. De hersencellen krimpen tijdelijk, waardoor het hersenvocht meer ruimte heeft om afvalproducten weg te spoelen. Een goede nachtrust helpt bij het verwerken van de emoties van de dag. Ook is slaap goed voor het geheugen: een goede nachtrust zorgt ervoor dat belangrijke herinneringen opslagen worden en minder relevante dingen vergeten. Op die manier kunnen de hersenen de volgende dag weer nieuwe informatie opslaan en verwerken.

De SlaapCheck is voor iedereen in Nederland van 18 jaar en ouder met slaapklachten of vragen over hun slaap(gedrag).

WWW.NIEUWSVOORDIETISTEN.NL

SlaapCheck voor goede nachtrust en gezonde hersenen

Een recente studie (2022) laat zien dat mensen die gedurende langere tijd regelmatig paddenstoelen en zeewieren eten, langer leven dan mensen die weinig of geen paddenstoelen en wieren gebruiken in hun voeding.

Eerdere studies lieten al zien dat een hogere inname van paddenstoelen en zeewieren een verminderd risico geeft op het ontstaan van onder andere degeneratieve ziekten, hypertensie, diabetes type 2 en cognitieve achteruitgang. Ook een recente meta-analyse vond een relatie tussen de consumptie van paddenstoelen en een verminderde kans op overlijden tijdens de duur van de betreffende studies.

Paddenstoelen en algen zijn rijk aan bioactieve stoffen zoals vezels, mineralen, polysachariden (o.a. bèta-glucanen), vitaminen en antioxidanten. Paddenstoelen zijn bovendien rijk aan ergothioneïne, een zwavelhoudende antioxidant die niet in het lichaam aangemaakt kan worden.

WWW.SOE.NL

Mensen die regelmatig paddenstoelen en zeewier eten, leven langer
NIEUWS TCC Magazine | 19

Klinische psychologie

Thuisstudie

Erkende PsBK bijscholing

Psychologie van Hoogbegaafdheid

Thuisstudie

Erkende PsBK bijscholing

Positieve psychologie

Thuisstudie

Erkende PsBK bijscholing

Sociale psychologie

Thuisstudie

Erkende PsBK bijscholing

VOLG EEN VAN ONZE THUISSTUDIES Vraag nu jouw STAP-aanmeldingsbewijs aan op www.psychodidact.nl/thuisstudies
€1000 subsidie op jouw studie
STAP-BUDGET Tot

Alles wat een man nodig heeft

Testosteronsupport met maar liefst 4 kruiden*

Een paar keer per week de sportschool uitspelen, onderscheidend zijn in je werk en een libido resulterend in veelvuldig vuur tussen de lakens. De moderne man wil excelleren op meerdere vlakken. Een gezonde leefstijl en dito lichaam zijn hierbij van invloed op onze wil en vaardigheden.** Maar waar moet testosteronsupport voor de man aan voldoen?*

Waarom testosteronsupport?*

De meeste onderzoeken wijzen op een geleidelijke afname van het testosteron vanaf ongeveer 30 jaar.1 Veranderingen van het libido kunnen gepaard gaan met een afname van het testosteron waardoor veel mannen een verminderde interesse in seksuele escapades direct linken aan veroudering.2

Kunnen we onze testosteronwaarden met nutriënten ondersteunen?* Ja. Maar welke zijn dit dan? Lees snel verder.

Waarom meer dan ashwagandha en fenegriek?

Testosteron omvat dus meer dan alleen seksualiteit. Kijk dus verder dan alleen nutriënten voor het behoud van een normaal libido.** Vitakruid’s testosteronformule Homme bevat onder andere de wetenschappelijk onderbouwde kruiden: ashwagandha, fenegriek, damiana en shilajit. Daarnaast bevat Homme o.a. ook het sporenelement zink voor de instandhouding van normale testosterongehalten in het bloed.*

Maar wat zijn – en misschien wel belangrijker – wat doen deze kruiden en ondersteunende nutriënten precies in deze formule?

Ondersteuning van potentie en de groei van spiermassa** Binnen een testosteronformule voor de man heeft ashwagandha (KSM-66®) bestaansrecht vanwege de bijdrage die het levert aan de groei van spiermassa.** Bovendien heeft ashwagandha een gunstige invloed op het uithoudingsvermogen en ondersteunt het de mannelijke potentie.**

Met het best onderzochte fenegriek-extract Testofen® Fenegriek is onderdeel van de zogenoemde vlinderbloemfamilie en staat ook bekend als ‘foenegriek’ of ‘Grieks hooi’. In Homme is fenegriek aanwezig als Testofen®, de vorm waar de meeste onderzoeken mee zijn gedaan.3

Shilajit en damiana complementeren het kruidenkwartet in Homme. Hieronder lees je wat ze doen.

Ondersteuning van een normaal libido**

De kruiden shilajit (Sabinsa®) en damiana (Liboost®) bieden ondersteuning van het libido,** oftewel de mate waarin iemand behoefte heeft aan een vorm van seksualiteit. Door deze twee samenwerkende libido -ondersteuners te combineren biedt Homme je de verlangde ritmische bevlogenheid in de nachtelijke dans met je partner.**

Selenium & zink voor sterk en dik haar

Een complete testosteronformule bevat nutriënten waarbij ons uiterlijk gebaat is.** Deze samenwerkende spoorelementen zijn goed voor het haar en houden het bovendien sterk.*

Daarnaast draagt zink bij tot de instandhouding van normale testosterongehalten in het bloed en draagt selenium bij aan zowel de productie van zaadcellen als de spermakwaliteit.*

Voor de (kracht)sporter

Naast een sterke en dikke haardos willen we een spiegelbeeld dat onze sportieve inspanningen toont. Naast ashwagandha, ter stimulans van de spiergroei,** bevat Homme de nutriënten D-Asparaginezuur en vitamine D ter ondersteuning van de sporter.

Het aminozuur D-Asparaginezuur is namelijk werkzaam in het centrale hersengebied waar het de afgifte van hormonen teweegbrengt. Vitamine D speelt daarnaast een rol bij het behoud van sterke spieren.*

OPC als turbo voor de nutriënten

OPC werkt in de formule als een turbo voor de nutriënten waardoor elke stof in het geheel beter tot zijn recht komt. Daarnaast biedt OPC bescherming tegen oxidatieve stress en ondersteunt het hart en bloedvaten.**

Tot slot

Homme is een wetenschappelijk onderbouwde formule die verder kijkt dan alleen het libido.** Deze testosteronformule draagt bij tot de instandhouding van normale testosterongehalten in het bloed en een goede spermakwaliteit.*

*Op basis van goedgekeurde gezondheidsclaims

**Op basis van voorlopig toegestane gezondheidsclaims

Referentie1,2,3 zijn op te vragen bij Vitakruid

TCC Magazine | 21 ADVERTORIAL

Hoogsensitief? Je grootste kracht

Twintig procent van de wereldbevolking is bewezen hoogsensitief (‘hsp’ staat voor highly sensitive person), maar in werkelijkheid zullen dat er meer zijn. Evenveel mannen als vrouwen hebben ermee te maken. Hoogsensitiviteit is een aangeboren persoonlijkheidskenmerk; een hsp neemt prikkels intensiever waar en verwerkt ze diepgaander dan gemiddeld. Het gaat daarbij om fysieke prikkels, energie, gevoelens en eigen en andermans gedachten. In dit nieuwe standaardwerk over hsp geeft Marjolein Berendsen praktische handvatten aan hsp’ers vanuit holistisch perspectief. Voor zelfonderzoek op alle niveaus – fysiek, emotioneel, mentaal, energetisch en spiritueel – om in balans te komen en te blijven, en je zielsmissie te vinden en te volgen.

Ik als hsp

Ik herken mijzelf in de meeste hsp-eigenschappen. Omdat ik (onbewuste) weerstand voelde tegen die eigenschappen (niet alleen bij mensen in mijn omgeving, maar ook bij mijzelf), heeft het lang geduurd voordat ik ze kon aanvaarden.

Als kind voelde ik me er ‘anders’ door. En in de jaren van kind naar volwassene openbaarden zich steeds meer hsp-gerelateerde eigenschappen. Ik kon ze toen niet bevatten of omschrijven, maar leerde er in mijn ontwikkeling tot volwassene steeds beter mee omgaan. Met vallen en opstaan heb ik van mijn hoogsensitiviteit mijn grootste kracht kunnen maken en daar ben ik dankbaar voor.

Ik kan nu zeggen: gelúkkig ging dat niet vanzelf, want dankzij de diepe dalen heb ik mijn authentieke zelf leren kennen (in het diepe dal ligt ook je ‘verborgen goud’) en heb ik me – vanuit mijn essentie – kunnen ontwikkelen tot wie ik werkelijk ben. Dit met jou als lezer te kunnen en mogen delen, is mijn drijfveer en diepste zielswens. Ik gun jou en iedereen een leven waarin jij hoogsensitiviteit als je grootste kracht kunt gebruiken, vol licht, liefde en bewustwording. Volledig vrij en gelukkig. Als klein meisje wist ik dat ik ‘anders’ was dan de mensen en kinderen om me heen. Ik voelde me niet prettig als mijn

hoogsensitiviteit zich openbaarde. Soms leek het alsof ik erdoor werd afgewezen of niet gezien. Mijn eigenschappen maakten me vooral onzeker. Ik voelde dat ik anders was, maar wilde dat niet zijn.

Vanaf een jaar of zes drong het tot me door dat ik de stemming van mijn ouders kon aanvoelen. Ik ‘wist’ op een of andere manier hoe ze zich voelden of wat hun gedachten waren. Het was niet het stemmetje in mijn hoofd dat mij dit vertelde, maar het was mijn intuïtie. Natuurlijk had ik als zesjarige geen idee wat intuïtie was. Het enige wat ik wist, was wat mijn diepste gevoel mij vertelde. Veel later kwam ik erachter dat dat diepste gevoel mijn innerlijke stem was, mijn intuïtie, ingegeven door mijn gidsen en spiritueel begeleiders.

Mijn intuïtie liet me veel weten, voelen en zien. Soms kwam dat hard aan.

Als er op een negatieve manier over anderen werd gepraat, of als er lelijke dingen tegen elkaar werden gezegd, voelde ik zelf de pijn of het verdriet van degene aan wie het gericht was. Ik begreep er niets van; waarom deden mensen zo lelijk tegen elkaar?

Deze gevoelige eigenschappen verwarden me als kind, als puber en later ook als jongvolwassene. Ik voelde intuïtief dat ik verbonden was met alles en iedereen om me heen, maar tegelijk belastte het me. Ik was met anderen aan het meelijden en ik kon moeilijk meeleven. En het ‘anders’ zijn, zonder dat erover werd gesproken, belemmerde me om die verbinding echt aan te gaan. Hoogsensitiviteit hoorde bij me en was er altijd, maar kon niet tot bloei komen. Ik kon niet zijn wie ik werkelijk was.

Niet alleen kwamen prikkels, sferen, emoties en ervaringen hard

DOOR: MARJOLEIN BERENDSEN
22 | TCC Magazine
“Hoogsensitiviteit hoorde bij me en was er altijd, maar kon niet tot bloei komen. Ik kon niet zijn wie ik werkelijk was.”

Deze tekst is een boekfragment uit Hoogsensitief? Je grootste kracht

Marjolein Berendsen

Uitgeverij Gopher

bij mij binnen, mijn hoogsensitiviteit openbaarde zich ook op spiritueel niveau: ik voorvoelde dingen. Zoals ik de gedachten van mijn ouders kon ‘lezen’, zo kwamen er ook beelden bij mij binnen. Als puber zag ik in gedachten een treinongeluk en enkele uren later was ik zelf getuige van dat ongeluk, inclusief de details die ik had voorzien. Het was een heftige ervaring. Hoe kon dit?

Hoe werkte dit? Ik was de enige die het zag, maar hoe kon dat?

Deze ervaring zorgde voor een omslagpunt op mijn 16e levensjaar: ik móest hier iets mee. Gedreven door het bewustzijn van mijn altijd aanwezige innerlijke stem, besloot ik naar een paranormaal energetisch therapeut te gaan. En daar begon de lange reis naar het manifesteren van mijn echte leven, van wie ik nu werkelijk ben. Ik leerde hoe ik mijn belemmerende gevoeligheid kan inzetten als eigenschappen om mij volledig vrij te laten zijn en mijn gelukkigste leven te laten leiden. Hoe ik moeiteloos en zonder beperkingen de dingen kan doen die mij écht gelukkig maken: mijn missie leven, zoals het voor mij bedoeld is. En dat ging niet zonder vallen en opstaan.

Spiritualiteit en hoogsensitiviteit zijn voor mij onlosmakelijk met elkaar verbonden. Na een aantal traumatische gebeurtenissen, waaronder een auto-ongeluk waarbij ik de dood in de ogen heb gekeken, ging de knop bij mij écht om. Ik wilde leven, vrij zijn en thuiskomen bij wie ik werkelijk ben.

Ik heb het anders-zijn aan kunnen kijken en realiseerde me dat mijn overmatige gevoeligheid helemaal niet zo anders is. Veel mensen leven met dezelfde belemmeringen als ik. En dat betekent

dat iedereen vrij en gelukkig kan zijn door zijn of haar hoogsensitieve eigenschappen helemaal te benutten. Ruimte geven aan je gevoel en ernaar luisteren is heel natuurlijk als je in verbinding bent met jezelf, als je eenheidsbewustzijn kunt ervaren en als je het jezelf gunt om gelukkig te zijn. Ook jij kan deze keuze maken. Een keuze vanuit je hart. Dat vraagt om moed, lef en niet in de laatste plaats om doorzettingsvermogen. Want je zult valkuilen en belemmeringen tegenkomen en je zult geconfronteerd worden met pijnlijke ervaringen. Maar door ze te leren inzien en ze te doorstaan, ontwikkelt jouw grootste kracht zich en kun je je ware zelf zijn. Dankzij jouw hoogsensitiviteit, in verbinding met jezelf, de natuur, de wereld en iedereen.

Marjolein

Berendsen (1982), is natuurgeneeskundig therapeut, coach, Reiki Master, founder en eigenaar van opleidingsinstituut ZoMa Opleidingen. Ze heeft een succesvol podcastkanaal Holistisch Leven, spreekt op evenementen en beurzen en is voorzitter van Stichting ZoMa - Spread the Love, waarin ze zich samen met een grote groep vrijwilligers inzet om kwetsbare mensen ontspanning en heling te geven. Eerder verscheen Holistisch leven, moeiteloos gelukkig zijn.

TCC Magazine | 23 HOOGSENSITIEF

Vergroot jouw kennis bij Natura Foundation

Los gezondheidsklachten op door de dieperliggende oorzaken aan te pakken met een integrale behandeling inclusief leefstijl, voeding en beweging.

Een greep uit onze educatiekalender:

Cursus

Bonusan

Productinformatiedag

Bonusan suppletie van toepassingsgebied tot samenstelling

24 maart 2023

Numansdorp

Workshop

3 stappen voor het herstellen van de darmgezondheid

Diagnosticeer en behandel

planmatig en doelgericht

E-learning

Online

Cursus

Prakrijkdag

Orthomoleculaire Therapie

Alles over de succesfactoren en valkuilen van het runnen van je (therapeuten)praktijk

25 maart 2023

Numansdorp

Masterclass

Schildklier & Hashimoto

Online

Leer de weg naar remissie en ons behandelplan bestaande uit leefstijltherapie en slimme interventies

E-learning

Online

Opleiding

Integraal Orthomoleculair

Therapeut

Leer gezondheidsklachten vanuit de oorzaak te behandelen

19 september 2023

Numansdorp+Online

Webinar

De multi-inzetbaarheid van lactoferrine

Ontdek de voordelen van lactoferrine in de ijzerhuishouding

E-learning

Online

Online

Kijk voor actuele cursussen, workshops en webinars op naturafoundation.nl/agenda of scan de QR-code en bekijk de agenda direct. Graag tot dan!

Citroenmelisse

(Melissa officinalis)

Citroenmelisse komt oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied, maar groeit heel gemakkelijk ook in andere gebieden. Dit bekende “keukenkruid” met zijn aangename citroengeur, frisse groene bladeren en witgele tot lichtblauw paarse bloempjes, is vaak te vinden in een kruidentuin, op het balkon of terras. Bijen en vlinders zijn trouwe bezoekers van de citroenmelisse. De geslachtsnaam Melissa verwijst naar dit bezoek: Melissa is Grieks voor honingbij. Veel imkers brengen Melissa-honing op de markt. Ook in keukens staat vaak melisse, want citroenmelisse is een aromatische, geliefde en verfrissende smaakmaker. Voordat de bloeiperiode begint, hebben de melisseblaadjes een citroenachtige geur en smaak. Tijdens en na de bloeiperiode krijgen de blaadjes door de aanwezigheid van looistoffen een meer balsemachtige geur en smaak. De Nederlandse namen citroenmelisse en citroenkruid verwijzen naar de geur en smaak van de plant vóór de bloeiperiode. In Engelstalige landen heeft de plant de naam ‘lemon balm’: een verwijzing naar zowel de citroenachtige geur van voor de bloei als de balsemachtige geur die later ontstaat. Overigens hebben honing en koninginnegelei niet de genezende en versterkende eigenschappen die citroenmelisse wel heeft (ESCOP, 2013).

Volksgeneeskunde

Griekse en Romeinse geneesheren waren vele eeuwen geleden al bekend met de geneeskrachtige werking van citroenmelisse. Dioscorides en Pliny the Elder hebben destijds veel werk verzet om de bestaande kennis over geneeskrachtige planten terug te brengen naar het gewone volk. In de in volkstaal geschreven boeken gaven zij duidelijk aan hoe men de plant op eenvoudige wijze kon toepassen bij allerlei aandoeningen. Eén van hun adviezen was de melisseblaadjes in wijn te dopen en deze vervolgens als verband aan te brengen bij de behandeling van (geïnfecteerde) wonden, steekwonden en bijtwonden. Over citroenmelisse zijn in de loop der tijd vele uitspraken gedaan die alle wellicht een kern van waarheid bevatten. John Gerard schreef dat het kruid “het hart troost en alle droefheid verdrijft”. In de Middeleeuwen was het een geliefd bestanddeel van “jeugdelixers”. De alchemist Paracelsius maakte er een kruidenmengsel van dat hij “primum ens melissae” noemde en tot in de 18e eeuw geloofde men dat dit mengsel “de jeugd verlengde”. John Evelyn schreef in 1679 over de plant “melisse is onovertroffen voor de hersenen omdat zij het geheugen versterkt en de melancholie krachtdadig verjaagt”. Eind vorige eeuw heeft een onderzoeksgroep deze geclaimde geheugenversterkende werking bevestigd na klinische studies met bladextracten (Perry, 1998). Perry stelt dat hierbij sprake is van een cholinergische werking, dus wanneer acetylcholine de prikkeloverdracht in het zenuwstelsel veroorzaakt en deze plaatsheeft bij de motorische zenuwen en de parasympathicus. Daar bovenop zei men vroeger dat melisse de hersenen versterkte en kaalheid voorkwam.

TCC Magazine | 25 DOSSIER

Werking

Werkzame bestanddelen

De aromatische, citroenachtige en later balsemachtige geuren ontstaan door de aanwezigheid van etherische oliën. Het bestanddeel citronella geeft de plant de aangename geur en citroensmaak. Juist deze geur maakt de plant populair bij tal van culinaire toepassingen. Melissa officinalis heeft echter een laag percentage etherische oliën en de olie vervliegt snel. Na het droogproces bevat melisse nog maar 0.020.2% etherische olie.

De aromatische etherische oliën (0.02-0.8%) bestaan voor 40-75% uit monoterpenen, de belangrijkste groep. Deze monoterpenen zijn onder te verdelen in twee subgroepen: de ene subgroep bestaat voor 30-40% uit citronella, de andere subgroep bestaat voor 10-30% uit geranial (citral a) en neral (citral b). Tot de restgroep behoren linalool, geraniol, geranylacetaat, methyl citronellaat, trans-b-ocimeen, germacreen D en eugenol. Daarnaast bevat Melissa officinalis heel veel andere werkzame bestanddelen, waaronder de flavonoïden met cynaroside, cosmosiïne, rhamnocitrine, quercitrine, isoquercitrine, quercetine, luteoline, apigenine en kaempferol. Een belangrijke groep vormen de koffiezuurderivaten met rozemarijnzuur. Bladextracten van Melissa standaardiseert men op rozemarijnzuur, bij voorkeur op minimaal 5% rozemarijnzuur. Ook bezit de plant bitterstoffen, looistoffen (4%), fenolzuren, ursolzuur, oleanolzuur, chlorogeenzuur, pineen en limoneen.

Overigens heeft alleen de verse plant tot met een leeftijd van 6 maanden sedatieve eigenschappen. Daar wordt rekening mee gehouden bij de bereiding van fytotherapeutica.

Werkingsmechanisme

Tegenwoordig worden andere indicaties beschreven voor toepassing van Melissa officinalis dan in de oude kruidenboeken te lezen valt (ESCOP, 2013). De citroenmelisse wordt niet meer aangeprezen als jeugdelixer of tonicum, maar wordt vooral gebruikt ten aanzien van haar kalmerende en spasmolytische werking.

Het aangrijpingspunt voor de sedatieve werking situeert zich ter hoogte van het limbische systeem (Shakeri, 2016). In de hersenen ondersteunt Melissa officinalis de werking van de

neurotransmitter acetylcholine die essentieel is voor het goed functioneren van het geheugen. Ook kan Melissa officinalis de neurotransmitter GABA beïnvloeden, die een belangrijke rol speelt bij het remmen van angst en hyperactiviteit (Cases, 2010). Melissa officinalis kan ervoor zorgen dat er minder GABA-neurotransmitter afgebroken wordt en er meer beschikbaar blijft. In een diermodel blijken de etherische oliën ook slaapbevorderend te werken en bovendien de slaapperiode verlengen. Dit gebeurde al in lage doses bladextract (36 mg/ kg), terwijl zeer hoge doses (400 mg/kg) perifeer pijnstillend werkten (ESCOP, 2013).

Melisse officinalis heeft een regulerende werking op het spijsverteringssysteem. Het heeft een spasmolytische werking op zowel het spierweefsel van de darmen als van de luchtpijp als gevolg van de aanwezigheid van de etherische oliën en bitterstoffen. De plant verhoogt bovendien de galsecretie, wat de spijsvertering optimaliseert. Ook kan Melisse officinalis verlichtend werken ten aanzien

26 | TCC Magazine
“Melissa officinalis kan de neurotransmitter GABA beïnvloeden, die een belangrijke rol speelt bij het remmen van angst en hyperactiviteit.”

van menopauzale klachten (Kargozar, 2017). Naast de etherische oliën is ook rozemarijnzuur een zeer werkzaam bestanddeel. Wetenschappers kennen aan rozemarijnzuur ontstekingsremmende en oedeemremmende eigenschappen toe (Natural Medicines). Uit dierstudies met hydrofiele bladextracten is gebleken dat de looistoffen, het rozemarijnzuur en enkele andere koffiezuurderivaten bij verscheidene virussen zoals herpes simplex virus (HSV), herpes labialis (koortslip), griepvirus en HIV-1 bovendien antiviraal werken (ESCOP, 2013; Wölbling, 1994). Vele deskundigen zijn het met elkaar eens dat de farmacologische eigenschappen van rozemarijnzuur zeer waardevol zijn. Deze erkenning heeft ertoe geleid dat men momenteel bladextracten standaardiseert op (vaak) minimaal 5% rozemarijnzuur. Dierstudies en klinische studies benoemen bovendien de antibacteriële eigenschappen en benadrukken de rol van Melissa officinalis in het wegvangen van vrije radicalen (ESCOP, 2013; Miraj, 2017). De flavonoïde quercetine blijkt daarin de belangrijkste rol als antioxidant te spelen (Miraj, 2017).

Indicaties

Melissa officinalis kan ingezet worden bij de volgende klachten (Natural Medicines):

• gespannenheid

• angst

• rusteloosheid

• geïrriteerdheid

• slapeloosheid

• hartkloppingen

• (spannings)hoofdpijn

• depressie/neerslachtigheid

• spijsverteringsklachten: symptomatische behandeling van met name krampen en gasvorming

• prikkelbaredarmsyndroom

• menopauzale klachten/ dysmenorroe

• koortslip (Herpes labialis)

• verbetering van cognitieve functie

• dementie/ ziekte van Alzheimer.

Recente studies ondersteunen enkele indicaties:

Uit een recente, gerandomiseerde klinische studie blijkt dat gedroogd melisseblad en gedroogde lavendel op de korte termijn even goed werken bij depressie als het antidepressivum Fluoxetine (ArajKhodaei, 2020). Aan het onderzoek namen 45 volwassenen deel met een milde tot matige depressie volgens de DSM-5. Gedurende 8 weken kreeg de eerste groep melisseblad (tweemaal daags

1 gram), de tweede groep gedroogde lavendel (tweemaal daags 1 gram) en de derde groep Fluoxetine, een antidepressivum van het type SSRI (tweemaal daags 10 mg). Melisse en lavendel bleken even effectief in het verminderen van depressieve klachten als het antidepressivum Fluoxetine, met tegelijkertijd minder bijwerkingen. Mogelijk ontleent melisse zijn antidepressieve werking aan de remming van monoamine oxidase (MAO) of stimulering van de neurotransmitter noradrenaline (ArajKhodaei, 2020).

Melissa officinalis kan de cognitieve functie van patiënten met de ziekte van Alzheimer verbeteren (Akhondzadeh, 2003). Recentelijk werd een dergelijk effect ook vastgesteld bij 25 gezonde personen na het nuttigen van een reep waarin 0.6 gram melisseblad (gestandaardiseerd op 6% rozemarijnzuur) was verwerkt. Het herkennen van woorden ging sneller na het nuttigen van de reep met melisseblad (Scholey, 2015).

Contra-indicaties

Voorzichtigheid is geboden bij het gebruik van melisse tijdens de zwangerschap of lactatieperiode, omdat de veiligheid van toepassing gedurende deze perioden niet is aangetoond.

Bijwerkingen

Bij oraal gebruik kan melisse voor een toename van eetlust zorgen (Natural Medicines).

Interacties

Melissa officinalis heeft sedatieve effecten. Gelijktijdig gebruik met andere planten of middelen die ook een sedatieve werking hebben (zoals 5-HTP, sint-janskruid, valeriaan of alcohol) kan leiden tot een verhoogde werkzaamheid, maar ook tot meer bijwerkingen (Natural Medicines). Melissa officinalis verlaagt het bloedglucosegehalte. Gelijktijdig gebruik met bloedglucoseverlagende geneesmiddelen (of kruiden zoals fenegriek en ginseng) kan ongewenst het bloedglucosegehalte verlagen en het risico op hypoglycemie verhogen. Ook kan Melissa officinalis het schildklierstimulerend hormoon beïnvloeden en interfereren met de schildklierfunctie (Natural Medicines).

Synergisme

Door het gestandaardiseerde Melissa officinalis bladextract te combineren met het gestandaardiseerde Valeriana officinalis-wortelextract ontstaat een synergistische werking die verder reikt dan de toepassing van deze extracten afzonderlijk (Natural Medicines). Melissa officinalis bezit ontspannende, kalmerende en rustgevende eigenschappen en heeft daarnaast een specifiek regulerende werking bij nerveuze spijsverteringsstoornissen. Valeriana officinalis heeft eveneens ontspannende, kalmerende en rustgevende eigenschappen en in het bijzonder slaap bevorderende eigenschappen.

Dit artikel is mogelijk gemaakt door Natura Foundation. Bronnen kunnen opgevraagd worden bij de redactie.

TCC Magazine | 27 DOSSIER

VOOR ELKE LEVENSFASE

Bonusan Bacteri-producten zitten vol met miljarden darmbacteriën. Het brede assortiment is er voor elk moment en verschillende leeftijdsgroepen.

Hoog aantal levensvatbare bacteriën gegarandeerd tot het einde van de houdbaarheid.

Grote diversiteit aan bacterie-stammen die elkaar optimaal aanvullen.

De meest geavanceerde bacterie-producten, voor elke leeftijd.

Ontdek het Bacteri-assortiment op www.bonusan.com

Conny Hagen is psychomotorisch kindertherapeut en werkt in haar eigen praktijk. Zij geeft therapie aan kinderen met gedrags- en/of ontwikkelingsproblematieken, en aan kinderen die last hebben van bepaalde gebeurtenissen. Haar motto is: ‘Kinderen in hun kracht zetten’.

www.connyhagen.nl

Vader en zoon

Zoon met vadersessies doe ik graag in het bos. Als ik vader uitnodig om hieraan mee te doen zegt hij: ‘Het bos vind ik wel leuk. Ik hoop dat je er niet te veel van verwacht, want met spelletjes in het bos kijk ik liever toe.’ ‘Ah, komt vast goed’, reageer ik en ik begrijp dat het voor hem misschien wel net zo spannend is als voor mij.

Als we elkaar al vroeg in het bos ontmoeten, staan we eerst even stil voor het weiland. ‘Hè bah, mist’, zegt vader. De veertienjarige Mike zegt niks en staart voor zich uit met zijn capuchon over zijn hoofd. ‘Wat is er wel fijn aan mist’, mijmer ik hardop. ‘Nou, helemaal niks’, zegt Mike en vader knikt.

We lopen verder en ik kijk naar de twee mannen. ‘Hé Mike, je loopt net zoals je vader en jullie hebben dezelfde hand in de zak. Wat lijken jullie op elkaar zeg!’ Dat ontdooit beiden. Ze bekijken elkaar en glimlachen van oor tot oor. Vader kijkt naar hem, zíet hem. Nu zijn ze helemaal samen.

We gaan van de paadjes af en Mike mag voorop. Ik blijf telkens vlakbij de zoon, ik sta aan zijn kant. Mike gedraagt zich als een ontdekkingsreiziger. Hij gaat dwars door het bos en baant zich een weg. Soms volgt vader op hetzelfde paadje en dan weer kiest hij een andere route. Alles kan. Autonoom en toch samen.

Dan ziet Mike een enorme boomhut. Wat een ontdekking! Vol ongeloof staan z’n vader en hij onderaan de boomhut bij de ladder. Samen overleggen ze of ze veilig naar boven kunnen klimmen. Mike mag eerst, want hij is licht. Vader coacht hem de ladder op. Telkens inspecteert Mike de treden door te voelen of ze stevig zijn. Vader staat erbij en kan hem opvangen mocht het misgaan. Het gaat goed. Mike zit bovenin de boomhut. Vader inspecteert de treden en klimt er achteraan. Mike wankelt even doordat de boomstammen ietwat rollen. Vader ondersteunt hem en even later staan vader en zoon trots met de armen om elkaar heen. Ik leg het vast met een foto. Aan het eind van deze sessie wil ik Mike terug laten kijken naar zijn ontwikkeling van de afgelopen maanden. ‘Hoe gaat het nu met jouw depressie?’ Ik raap twee takken op die dat weer kunnen geven. ‘Laten we zeggen dat jouw sombere gevoel eerst zo dik was als deze tak. Daarna werd het wat dunner, zoals deze of zoals een andere tak. Waar sta je dan nu?’ Mike luistert, bekijkt de takken die op de grond liggen en loopt dan naar een hele dikke boom. Hij pakt de boomstam stevig vast en zegt: ‘Zo erg was het!’ ‘Het was zo erg, dat je wel dood wilde om het niet meer te hoeven voelen?’ ‘Ja’, zegt Mike. Vader pakt nu ook verschillende takken en geeft ze aan Mike. Mike legt ze neer van dik naar dun. Aan het eind legt hij een handvol bladeren neer. ‘En nu is het zo, zoals deze donkere natte bladeren.’ ‘Wat fijn dat het nu zo goed gaat Mike’, zegt vader terwijl hij zijn arm om hem heen slaat.

TCC Magazine | 29 UIT DE PRAKTIJK

Hebben narcisten ook vriendschappen?

Wie wil met deze jongeren bevriend zijn? Ligt het niet voor de hand dat deze jongeren zonder vrienden zijn en blijven, en dat meer naarmate de genoemde kenmerken van narcisme sterker aanwezig zijn?

Dat blijkt niet het geval. Narcisten weten zelfs heel gemakkelijk vriendschappen te sluiten. Het probleem is dat deze vriendschappen meestal van kortere duur zijn.

Vriendschappen van narcistische jongeren verlopen op een kenmerkende wijze. Aanvankelijk gedragen narcistische jongeren zich positief en aardig. Ze zijn vaak grappig, charmant, populair en kleurrijk. Ze trekken de aandacht en stelen graag de show. Op het eerste gezicht zijn het jeugdigen die je graag als vriend zou willen hebben.

Maar dat beeld verandert na verloop van, doorgaans korte, tijd. Narcistische jongeren gaan zich arrogant en soms vijandig gedragen. In de vriendschap investeren ze geen tijd meer en om de ander bekommeren ze zich niet echt meer. De ander is er alleen om eigen doelen te halen en eigen belangen te behartigen. Hij/zij voelt zich tot niets meer verplicht. Wel wil de narcist van de ander telkens opnieuw een bevestiging krijgen van hoe goed hij/zij is. In de onderlinge omgang blijkt de narcistische jeugdige overgevoelig voor kritiek.

Uit onderzoek komt steeds weer hetzelfde beeld naar voren: de narcist doet eerst zijn best om aardig en geliefd te worden gevonden om zich daarna egocentrisch te gaan gedragen en de vriend te exploiteren ter meerdere glorie van zichzelf. Dat leidt tot conflicten en ruzies en daarmee komt het vaak tot een einde van de vriendschap.

Vrienden onder elkaar

Wie zijn de vrienden van de narcist?

Zoals al eerder is vermeld, vertonen vrienden veel onderlinge gelijkenissen, die betrekking hebben op uiteenlopende kenmerken. Ook in de vriendschappen van narcistische jongeren blijkt dat het geval. Zo is uit onderzoek gebleken (Maasz et al., 2016) dat narcistische vrienden vergelijkbare persoonlijkheidskenmerken hebben. Wanneer de vijf dimensies van de Big Five als maatstaf worden genomen, blijkt dat beide vrienden hoog scoren op:

• extraversie (spontaan, sociabel, praat veel)

• aangenaam (vriendelijk, sympathiek, coöperatief)

• consciëntieus (zorgvuldig, ordelijk, gemotiveerd)

• open (origineel, liberaal, creatief).

Hoe sterker de narcistische eigenschappen, hoe groter de overeenkomst in persoonlijkheidskenmerken. Dat geldt vooral voor jongens. Zolang ze vrienden zijn, kunnen ze veel van elkaar verdragen. Maar vroeg of laat valt de narcist door de mand. Meestal vroeg.

Hoe zien de narcisten zichzelf?

Het blijkt dat narcisten zichzelf niet als zodanig zien. Zij vinden van zichzelf dat ze intelligent, aantrekkelijk en sociaal zijn. Ze zien zich als personen met gevoel voor humor.

Hoe zien de vrienden de narcist?

De vrienden van de narcist ervaren hun vriend in eerste instantie als een aantrekkelijke persoon. Dat beeld kantelt echter na verloop van tijd. De vrienden zien steeds meer onaangename kenmerken zoals onbetrouwbaarheid, arrogantie en vijandigheid. Dat leidt tot meer afstand en die discrepantie wordt groter en groter. Na verloop van tijd vervaagt het aanvankelijke positieve beeld, zelfs bij de beste vrienden. Waar de narcisten zichzelf nog zien als kleurrijk, charmant en geëngageerd, zien de vrienden hen als egoïstisch.

30 | TCC Magazine

Het verloop van de vriendschappen nader bezien

Narcistische jongeren zijn in de groep aanvankelijk vaak populair. Uit follow-up onderzoek blijkt dat niet van lange duur. Dat is al zichtbaar na zeven weken (Park & Colvin, 2014) of drie maanden (Czarna et al., 2016). Dat is opvallend omdat onderlinge verhoudingen in groepen zich niet zo snel wijzigingen. Uit sociometrisch onderzoek is bekend dat de posities van de leden van de groep na verloop van tijd weinig tot niet wijzigen. Zo blijven de rustige, assertieve en sociaal vaardige jongeren hun populaire positie houden. Dat geldt dus niet voor de narcistische jongeren.

exploiteren anderen en spannen die voor hun karretje. Ze zijn superachterdochtig en vatbaar voor complottheorieën. Verder zijn ze wraakzuchtig en domineren ze graag.

Dit is een fragment uit het nieuwe boek Waarom Vriendschappen zo belangrijk zijn van Jan van der Ploeg. Dit boek gaat in op de vraag waarom vriendschappen voor kinderen en jongeren zo belangrijk zijn. In het boek staat de auteur stil bij factoren die een rol spelen bij het opbouwen van vriendschappen, zoals autisme, ADHD, afkomst, armoede en een bijvoorbeeld een leerbeperking. Ook wordt er stilgestaan bij de rol van het internet in hedendaagse vriendschappen.

Tot zover de algemene lijn: de narcist valt na verloop van tijd door de mand vanwege zijn egoïstische, zelfingenomen gedrag en overgevoeligheid voor kritiek. En daarmee komt een einde aan de vriendschap.

Toch zijn niet alle vriendschappen van narcistische jeugdigen van korte duur. Het verloop wordt namelijk sterk bepaald door de mate van narcisme. Hoe sterker de kenmerken van narcisme aanwezig zijn, hoe groter de kans dat de vriendschappen geen standhouden en andersom. Er zijn wat dat betreft 5 niveaus te onderscheiden waarbij de hogere niveaus de meeste kans hebben op kortdurende vriendschappen.

Langstdurende vriendschappen

Vriendschappen duren langer als bij de narcistische jeugdige sprake is van een normale en gezonde vorm van narcisme, die betrekking heeft op kenmerken als behoefte aan waardering, een flinke dosis zelfvertrouwen en de verwachting dat alles van een leien dakje zal gaan.

Langer durende vriendschappen

In deze vriendschappen is de narcist goed aangepast. Deze narcistische jongere gedraagt zich als een geboren leider, is extravert, aardig en loopt over van zelfvertrouwen.

Korter durende vriendschappen

In deze vriendschappen zijn de narcisten aardig zolang je ze maar volgt. Ze doen zich gewichtig voor, kunnen niet tegen hun verlies en worden snel boos of teleurgesteld. Verder staan ze graag in het middelpunt van de belangstelling.

Korte vriendschappen

Dit zijn de vriendschappen met narcisten met grootheidsdenkbeelden. Zij voelen zich superieur aan anderen, gedragen zich dienovereenkomstig en denken dat zij het leven altijd naar hun hand kunnen zetten.

Ultrakorte vriendschappen

In deze vriendschappen gedragen de narcisten zich kwaadaardig. Zij

ISBN 9789085602415

Uitgevrij SWP

Jan van der Ploeg (1927) is emeritus-hoogleraar orthopedagogiek. Tijdens en na zijn studie sociale pedagogiek en psychologie aan de Universiteit van Amsterdam vervulde hij diverse functies in de jeugdzorg. In 1975 promoveerde hij aan de Universiteit van Amsterdam op het proefschrift Isolement, angst en agressie. Van 1980 tot 1982 was hij hoogleraar orthopedagogiek aan de UvA en van 1982 tot aan zijn emeritaat in 1993 bekleedde hij deze functie aan de Rijksuniversiteit Leiden. Hij is auteur van meerdere boeken zoals Eenzaamheid bij jeugdigen, Stress bij kinderen, Grensjongeren, Het zelfbeeld als sociaal vaccin en Pioniers in de jeugdzorg.

TCC Magazine | 31
“Uit onderzoek is gebleken dat narcistische vrienden vergelijkbare persoonlijkheidskenmerken hebben.”
VRIENDSCHAPPEN

voor verbinding en zelfinzicht

Kunst

Myrtle Vreedenburgh is beeldend therapeut en autonoom kunstenares. Dit jaar kun je in iedere editie een werk van haar vinden in TCC Magazine. Myrtle verkoopt al ruim 15 jaar haar schilderijen, waarbij ze ook schilderijen op aanvraag maakt, en biedt sinds 2015 privésessies en lessen aan in haar eigen praktijk en atelier Kleurenpad. Daarnaast is ze sinds 2020 parttime werkzaam als beeldend therapeut bij een instelling voor mensen met Korsakov.

Myrtle maakt kunst vanuit haar gevoel, waarbij kleurgebruik en energie het meest centraal staan voor haar. Door haar opleiding tot beeldend therapeut heeft Myrtle de helende kant van kunst kunnen onderzoeken en haar eigen schilderstijl mogen ontdekken. Ze leerde vertrouwen op het creëren vanuit haar gevoel. Ze werkt voornamelijk met olieverf op doek, maar ook met acrylverf en andere materialen.

De kunst is voor Myrtle altijd al een voortdurende, persoonlijke ontdekkingsreis geweest, waarin steeds weer nieuwe aspecten van jezelf kunnen worden geëxploreerd. Daarom heeft ze vooral gekozen voor de therapeutische en helende kant van kunst. Beeldende therapie is een ervaringsgerichte vorm van therapie of begeleiding, waarbij er eerst wordt gewerkt vanuit het gevoel in plaats vanuit het hoofd.

Myrtle: “De werking en beleving van bepaalde kleuren, vormen, beelden en doelgerichte teken- of schildertechnieken kunnen diep op ons gevoel en wezen inwerken op een positieve, harmoniserende en verhelderende wijze. Via de kunst kunnen (onbewuste)

SYNCHRONICITY (2019), OLIEVERF OP DOEK 60X50CM

gedachten, gevoelens of blokkades die ons dagelijks leven beperken, zichtbaar gemaakt worden. Je komt niet alleen al tekenend of schilderend meer in verbinding met je gevoel, je krijgt ook zelfinzicht zonder te veel woorden te hoeven gebruiken. De eigen creativiteit en het scheppende vermogen worden aangesproken en er mag letterlijk en figuurlijk meer kleur komen in het leven! Doordat iemand zelf aan slag gaat, wordt het zelfhelende vermogen aangesproken en kan iemand steeds beter zelf voelen wat goed is voor hem of haar en wat hij of zij nodig hebt.

Het kunstzinnig bezig zijn kan rustgevend werken en helpen bij het concentreren of verbinden. Hiervoor hoeft iemand geen kunstenaar te zijn of talent te hebben, aangezien de beleving voorop staat in plaats van een eindresultaat. De opdrachten zijn eenvoudig en laagdrempelig en sluiten altijd aan bij waar het individu is en bij wat de persoonlijke (hulp)vraag is.”

Meer informatie:

www.myrtlevreedenburgh.com en www.kleurenpad.nl

Een intuïtief schilderij dat gaat over ons als mens en ziel. Net als vogels, vliegend of reizend door het leven naar de zon of het licht. Dit symbool staat voor eenwording. De verschillende kleuren van het leven en het licht waar we doorheen gaan en de verschillende lagen van het leven aan emoties en levenservaringen die ons vormen.

32 | TCC Magazine
TCC Magazine | 33 KUNST

Beroepsopleidingen

Acupunctuur

De wereldwijd erkende vorm van Traditionele Chinese Geneeskunde.

Chinese Kruidengeneeskunde

Leer de recepturen van Chinese kruiden om deze op een veilige manier in te zetten in je praktijk.

Tuina massagetherapie

Als alternatief voor acupunctuur, of een waardevolle aanvulling op andere complementaire geneeswijzen.

3 tot 4-jarige deeltijdopleidingen HBO-conform geaccrediteerd

OPEN DAG - 25 MAART

Krijg inzicht in ons aanbod van boeiende studieprogramma’s en ontmoet onze decaan, enkele docenten en de studiecoördinatoren. Meld je nu

Shenzhou
Geldersekade 67 1011 EK Amsterdam 020 - 620 33 71
Univ of Chinese Open University Traditional Medicine
aan op onze website!
Stage
eigen kliniek
Ervaren, internationaal docententeam
in
natuurlijk en biologisch, met de hand gemengd in het hart van Engeland. Bloesem Remedies Nederland | Postbus 6139 | 5960 AC Horst Tel. 077-2300011 | info@bloesemremedies.com www.bloesemremedies.com | www.farfalla.nl bio bEAUTYCARE: regenererende werking www.bloesemremedies.com Ook voor biologische en natuurzuivere gezichtsen lichaamsverzorging.

Debby Versteege heeft samen met collega Henny Festen een praktijk voor psychosociale therapie in Schagen. Daarnaast werkt ze sinds 2017 als vrijwillige zorghulpverlener bij de chat van Pedofilie.NL Een plek waar openlijk gesproken mag en kan worden over de worstelingen die het hebben van pedofiele geaardheid met zich mee brengt.

www.movearis.nl

Imposter syndroom

Afgelopen jaar werd ik gevraagd om voor Medilex tijdens een congres te spreken. Nu vind ik het op zich best leuk om voor een groep te staan, maar dit was wel andere koek. Dit congres werd georganiseerd voor en door huisartsen, GGZ-psychologen, psychiaters en andere belangstellenden uit dit werkveld. Ik googelde de andere sprekers en de titulaturen vlogen me om de oren én naar de keel. Daar kwam dat bekende imposter syndroom in vol ornaat de kop opsteken:

“Wie ben ik om voor zo’n grote groep intelligente mensen te gaan staan en wat kan ik dan in vredesnaam gaan vertellen, waar deze mensen ook echt baat bij hebben?”

Ik begon me grote zorgen te maken of ik wel de juiste medische termen zou gebruiken, zou ik wel de juiste informatie uit de onderzoeken kunnen produceren, en wat nou als mijn verhaal nergens op sloeg?

Mijn geest begon te dwalen en ik zag een zaal vol met oude grijze mannen met baard en in pak, die mij meewarig zouden aanstaren. Om vervolgens bij Medilex te gaan klagen over het abominabele niveau van deze spreekster. Dat ze hun geld zouden terugvragen omdat het inhoudelijk niet sterk genoeg was. Ik kon mezelf wel voor mijn kop slaan, waaaaarom had ik hier JA op gezegd?

Dit heeft een aantal weken geduurd met als resultaat dat ik het voor me uitschoof. Want als je ergens niet aan begint …... Jep, ik ben een ster in struisvogelpolitiek.

Uiteindelijk begon de tijd te dringen. Ik was weer eens met heel andere belangrijke dingen bezig (plaatjes rangschikken in mijn computer) en ik kwam langs dat acceptatieplaatje over regen. Ineens kwam ik tot de realisatie dat ik me helemaal niet hoefde te meten aan die mensen. Ik ben namelijk geen psychiater, ik ben geen wetenschapper. Dus daar kon ik ook niet aan voldoen, zelfs al zou ik het willen! En door op die manier het feit aan te nemen en me daar niet meer aan te willen meten, ontstond de ruimte om er op een andere manier naar te kijken. Ik kon juist de dag een ander tintje geven door helemaal te zijn wie ik ben. En dat is laten zien hoé ik mijn werk doe. Want die met vlagen saaie kost miste een ding, en dat zijn de praktijkvoorbeelden.

Het vast denken in: “Ik ben niet goed genoeg, ik voldoe niet.” en “Ik ga door de mand vallen” was weg. Voor het eerst in mijn leven begon ik een week van tevoren (dat is voor mijn doen heel op tijd) mij voor te bereiden. Ik maakte een presentatie, ik oefende hardop en voor mijn gevoel ging ik goed beslagen ten ijs. Op de dag zelf was ik uiteraard wat zenuwachtig. Maar door mijn andere kijk naar mijn taak op deze dag kon ik daar een mooi verhaal neerzetten. Er kwamen gesprekken op gang. Er werden mooie vragen gesteld en met een goed gevoel heb ik deze dag afgesloten.

Ik ben geen imposter, ik ben mezelf.

TCC Magazine | 35 UIT DE PRAKTIJK

Mannen in de Praktijk

Sinds 2017 werkt Jeremy Heshof in zijn eigen ‘Praktijk voor Mannen’. Het idee van een eigen praktijk ontstond tijdens zijn werk als sociaal verpleegkundige bij de GGD, afdeling Seksuele Gezondheid, waar zijn werk bestond uit het afnemen van soatesten, korte counseling en doorverwijzen naar huisartsen of seksuologen bij seksuologische, relationele of geestelijke problematiek. Het viel Jeremy op dat juist mannen zich zelden lieten doorverwijzen en hem vaak vroegen of ze met hem verder konden praten over hun problemen. Inmiddels heeft Jeremy zich omgeschoold tot psychosociaal therapeut met specialisaties ACT (acceptance and commitment therapy), seksuele problemen, relatietherapie en seksverslaving. Hij heeft afscheid genomen van de GGD, werkt nu fulltime in zijn eigen praktijk en staat ondertussen zélf als professional seksuologie geregistreerd als doorverwijsmogelijkheid bij de NVVS (Nederlandse Wetenschappelijke Vereniging voor Seksuologie). Daarnaast is hij sinds twee seizoenen te zien als vaste relatiedeskundige in het discovery+ televisieprogramma ‘Sex Tape’ samen met Bobbi Eden. Jeremy neemt ons mee in zijn praktijk, werkwijze en visie.

Mannen

Van mannen wordt best veel verwacht. Al tijdens de opvoeding krijgen veel jongens de boodschap mee ‘stoer’ te zijn: niet huilen en vooral geen watje zijn. Waar meisjes getroost en gerustgesteld worden, is dat bij jongens minder vanzelfsprekend. Jongens leren hierdoor dat ze dan maar op zichzelf moeten vertrouwen, het zelf moeten uitvogelen en dat hulp vragen niet ‘stoer’ is. Het kan nog ingewikkelder worden wanneer mannen relaties krijgen: dan wordt ineens wél verwacht dat ze emotioneel bereikbaar en beschikbaar zijn voor hun partner. Iets wat ze simpelweg niet altijd hebben geleerd. Wat ze wel hebben geleerd is om kwetsbaarheden te zien als zwakte en zwaktes dienen te worden vermeden. Dus wanneer je relatie dreigt te stranden, je financiële problemen krijgt, je ruzie krijgt met je kind, je misschien minder heteroseksueel bent dan je hoopte… dan zijn veel mannen geneigd om zich terug te trekken en geen hulp te vragen. Ik ben

dan ook blij wanneer mannen dat wél doen. Alle (jonge) vaders in mijn praktijk druk ik dan ook op het hart ook hun ouder wordende jongens te troosten, uit te nodigen om te praten over hun gevoel en niet gelijk te zeggen dat er gestopt moet worden met huilen. En dat het belangrijk is om als vader te zeggen dat je het ook soms even niet weet, dat dit okee is en dat je dan altijd iemand om hulp kunt vragen (je partner, je kind, maakt eigenlijk niet uit wie).

Mannelijke therapeuten

Tijdens iedere intake vraag ik mijn cliënt waarom ze bij mij aankloppen. Ik hoor dan dat mannen het prettiger vinden om met een andere man te praten. Vaak hoor ik dat het voor hen te kwetsbaar voelt om met een vrouw te praten over bijvoorbeeld mentale issues, libidoverlies of erectieproblemen. Toch een beetje die angst voor gezichtsverlies. Ik ben open over het feit dat ik samenwoon met een man en dat maakt dat homoseksuele en biseksuele mannen minder een drempel ervaren om bij mij langs te komen. Vaak wordt mij gevraagd hoe heteroseksuele mannen dat dan vinden: voor zover ik weet, is dat voor hen geen enkel issue. Bij sommige heteromannen valt hierdoor juist ook een stukje competitiegedrag (=haantjesgedrag) weg en durven ze bij mij eerder kwetsbaar en emotioneel te zijn. En ik weet zeker dat met name heteroseksuele mannen het ook wel waarderen dat ik met Bobbi Eden werk en zij en ik samen een kleedkamer delen tijdens televisieopnames.

IN GESPREK MET JEREMY HESHOF 36 | TCC Magazine
“Al tijdens de opvoeding krijgen veel jongens de boodschap mee ‘stoer’ te zijn: niet huilen en vooral geen watje zijn.”
TCC Magazine | 37 XX IN GESPREK MET Foto: Nico Brons

Suïcide

Al tijdens de intake wil ik de uitnodiging neerleggen dat bij mij alles bespreekbaar is en dus vraag ik ook naar seksueel misbruik en suïcidegedachten. Mannen stappen twee keer vaker dan vrouwen uit het leven en dus vind ik het belangrijk om te vragen: “Op welke momenten in je leven dacht of denk je aan suïcide?” Een suggestieve vraag maar ik weet dat mannen hierdoor de uitnodiging horen om daar open over te kunnen praten met mij. Mannen geven aan dat het heel bevrijdend voelt om hier eerlijk over te kunnen praten. En waarderen deze vraag, ook al hebben ze deze suïcidegedachten (nu) niet.

Misbruik

Een ander taboe waar ik korte metten mee wil maken is het niet bespreekbaar maken van seksueel misbruik bij mannen door professionals. Ook dit vraag ik uit: “Op welke momenten is er in jouw leven over jouw grens gegaan door geweld of seksueel misbruik?” Ook daarvan weet ik inmiddels dat mannen dit erg lastig vinden om over te spreken en het liefst doen alsof dit nooit heeft plaatsgevonden of geen aandacht meer behoeft. ACT is uitermate geschikt voor seksueel trauma, het is namelijk de ultieme exposure-therapie. Stap voor stap zoek ik met mijn cliënt de pijnlijke traumatische gebeurtenissen op: welke gedachten en gevoelens heb je daarbij, welke afbeelding of film heb je nu in je hoofd? Vaak laat ik mijn cliënten zichzelf ook troosten, door bijvoorbeeld het misbruikte kind in henzelf alsnog dat te geven wat het toen heeft gemist. Dit in plaats van het jarenlang meezeulen van schuld en schaamte wat iemand langzaam aan het verzwelgen is.

Overigens stel ik ook de vraag: “Wat zijn de momenten in je leven geweest dat jij over de grens van een ander bent gegaan?”

Daar moet ook veel meer aandacht voor komen: hier liggen (nog) onbenutte kansen voor zowel daders als slachtoffers qua preventie en heling.

ervaren wat ze juist willen vermijden: pijn, ongemak en teleurstelling. Vaak geeft het loslaten van die vermijdingsstrategieën al zoveel lucht waardoor er weer wat meer ruimte komt voor effectiever gedrag. Bijvoorbeeld het gaan onderzoeken in hoeverre je je relatie nog leuk vindt, je baan, je relatie, je leven. Kortom, ervaart iemand nog voldoende zingeving en richting in zijn leven? Een seksueel probleem hangt vaak samen met deze leefgebieden.

Pornoverslaving

Vertragen

Mannen die ik in mijn praktijk zie, gaan hun erectiestoornis of libidoverlies op dezelfde manier te lijf als een grasmaaier die het niet doet. Er is een probleem dat dient te worden opgelost, het liefst nu. Dat lukt natuurlijk nooit. Mannen hebben er al heel veel over gelezen, nagedacht, ervan wakker gelegen, zijn gefrustreerd geraakt, hebben podcasts geluisterd en online bestelde lustopwekkende middelen gebruikt. Met ACT, meditatie en mindfulness laat ik mannen uit die actie-modus komen, inzien dat hetgeen ze doen, niet voldoende werkt en laat hen dus vertragen. Ik laat ze

Dat stuk zingeving komt hier ook om de hoek kijken. Een seksverslaving of pornoverslaving bestaat namelijk helemaal niet. Het is geen DSM-5-stoornis en er zijn geen hersenscans of bloedtesten die een seksverslaving kunnen aantonen. Daarentegen kan de last die iemand ervaart, enorm zijn en daar psychisch aan onderdoor gaan. Ik zie pornoverslaving als gebrek aan zelfwaardering en zingeving. Zodra iemand met mij werkt aan het versterken van zijn zelfwaardering en daardoor meer zingeving en zelfregie gaat ervaren, blijkt dat een copingmechanisme als porno kijken niet meer (zo vaak) nodig is omdat iemand andere, meer waardevolle dingen gaat nastreven in zijn leven. ACT is hier heel waardevol bij.

Psychosociaal therapie in het basispakket

Best wat van mijn cliënten staan op de wachtlijst van een GGZ-instelling. Ze ervaren veel somberheid, stress en paniek. Deze klachten hebben uiteraard ook uitwerking op hun partners en kinderen waardoor er ook binnen het gezin problemen

38 | TCC Magazine
“Ik zie pornoverslaving als gebrek aan zelfwaardering en zingeving.”

Stichting Orthokennis

Uw leverancier van orthomoleculaire kennis

Clinic ‘Fytotherapie; effectief toepassen in de praktijk’

Docent: Casper Beukema

Datum: vrijdag 24 maart 2023

Locatie: Breukelen of via livestream

In de orthomoleculaire geneeskunde mogen kruiden eigenlijk niet ontbreken in het behandelplan. Fytotherapie wordt al eeuwen ingezet in de geneeskunde vanwege de heilzame werking van kruiden. Ook reguliere medicatie is veelal gebaseerd op de geneeskrachtige werking van kruiden. Tijdens deze clinic zal Casper Beukema de meest wetenschappelijk onderzochte kruiden bespreken, de mogelijke interacties met medicatie en hoe kruiden in te zetten in de praktijk. Natuurlijk zal relevante casuïstiek niet ontbreken.

Clinic ‘De schildklier in directe relatie tot stress en het immuunsysteem’

Docent: Olivia Krom

Datum: vrijdag 2 juni 2023

Locatie: online via Zoom

Na het volgen van deze online clinic heeft de schildklier geen geheimen meer voor u. U leert alles over het functioneren en disfunctioneren van de schildklier. Aan bod komen mogelijke oorzaken, symptomen en schildklieraandoeningen als de ziekte van Hashimoto en de ziekte van Graves. De directe invloed van stress en van het immuunsysteem op de schildklier worden besproken en u leert laboratoriumonderzoeken te interpreteren. Deze complexe materie zal Olivia Krom op een praktische manier uitleggen zodat u de opgedane kennis direct kunt toepassen in uw praktijk.

Op www.orthokennis.nl vindt u meer informatie en kunt u zich aanmelden. Mocht u vragen hebben over onze clinics of diensten, neem dan gerust contact met ons op.

Telefoon +31 (0)75 640 81 80

E­mail info@orthokennis.nl

Website www.orthokennis.nl

mogelijk gemaakt door:
mede

ontstaan. Ze vinden de GGZ-wachtlijst te lang duren en komen bij mij terecht. Niet zelden blijkt de (partner)therapie bij mij afdoende waardoor ze na afronding van deze therapie afzien van verdere therapie binnen de GGZ. Ik vind het dan ook een gemiste kans dat psychosociaal therapie niet in het basispakket zit. Veel leed zou daardoor voorkomen en verholpen kunnen worden. Dit vind ik overigens ook gelden voor relatietherapie, zeker met het oog op eventuele kinderen.

Staakt het vuren

Bij relatietherapie zie ik koppels waarvan beide partners inmiddels op hun eigen eilandje zitten te kniezen. Het is voor hen lastig toenadering te zoeken tot elkaar. Wat hen daarentegen wél vaak moeiteloos afgaat, zijn het maken van dezelfde niet-helpende bewegingen: aanvallen, terugtrekken, verwijten maken, steken onder water geven, zeggen wat de ander fout doet en niet helder communiceren. Ik werk onder andere met het EFT (emotionally focused therapy)-gedachtegoed van Sue Johnson en wijs koppels op de ‘duivelse dialogen’ waarin ze verzand zijn geraakt; dit herkennen de koppels direct (vaak met het schaamrood op de kaken). Soms voel ik me een scheidsrechter wanneer koppels voor mijn neus hun gram proberen te halen bij elkaar, wat natuurlijk nooit effectief is. Mensen kunnen echt heel lelijke dingen zeggen tegen elkaar: “Als je zo doet, ben je net je moeder, ook zo’n kreng.” of “Zie je dat?! Meneer beroept zich op zijn zwijgplicht en trekt zijn bek weer niet open.” Aan mij de taak om in te grijpen; doe ik dat niet, dan zal hun vertrouwensbreuk toenemen en zou ik dit gedrag fiatteren.

Sex Tape

Dit is een televisieprogramma voor discovery+ waarin per aflevering drie koppels aanschuiven die zichzelf een week lang gefilmd hebben, ook tijdens ruzies en de seks. Bobbi Eden presenteert dit en ik geef inhoudelijk relatieadvies. Ik krijg volledig de vrije hand en niets is daarbij gescript. Ik ben in 2020 uitgenodigd door

een castingbureau om hiervoor casting te doen. Tijdens deze casting werd ik in mijn praktijk voor de camera geïnterviewd. Ik moest mijzelf pitchen, mijn visie geven over seksuele/relationele thema’s en ter plekke relatieadvies geven na het zien van een video van een koppel dat mee zou doen aan het programma. Het castingbureau had uiteindelijk een selectie gemaakt van deskundigen en Bobbi mocht kiezen met wie ze dit wilde doen. Dit programma is heel leuk om te doen en is een mooi platform gebleken om mijn visie en expertise te kunnen delen met een groot publiek.

Toekomst

Ik ben erg blij dat cliënten mij weten te vinden en zet mijn praktijk zeker voort. Het voeren van mijn praktijk zie ik echt als mijn prioriteit. Daarnaast ga ik dit najaar een meerdaagse module geven bij StressWise Academy over seksualiteit en intimiteit voor professionals die zich daar verder in willen bekwamen. Een derde seizoen van ‘Sex Tape’ zou heel leuk zijn en daarnaast ben ik verhalen en anekdotes aan het opschrijven over de gesprekken die ik heb in mijn praktijk. Die zijn te mooi, ontroerend, hilarisch, verdrietig en aangrijpend om niet ooit in boekvorm te delen. Zo kwam laatst een stel voor hun intake en ze zaten nog maar net op de bank, zegt hij tegen mij: “Nou, als je wilt dat mijn vrouw naar je luistert moet je in elke zin een woord als ‘kleding/uitverkoop/make-up’ laten vallen, anders luistert ze niet.” Haar ogen spuwden vuur!

Zelfzorg

In mijn enthousiasme wil ik mezelf wel eens voorbij lopen. Het in de juiste balans houden van werk en privé blijft een punt van aandacht. Iemand die mij in paniek belt dat zijn vrouw met koffers in de gang staat of iemand die vreemd is gegaan en zijn vrouw met een soa heeft opgezadeld. Dat zijn situaties waar ik voor de bijl kan gaan: ‘nee’ verkopen omdat ik geen afspraakmogelijkheden heb in de komende weken vind ik dan heel lastig. Te vaak zet ik dan een tandje bij. Samen met cliënten mediteren zorgt gelukkig ook bij mezelf voor ontspanning. Daarnaast ben ik graag buiten in de natuur, geniet ik van onze twee kinderen, drie labradors, andere huisdieren en ook sport ik graag.

www.praktijkvoormannen.nl

40 | TCC Magazine IN GESPREK MET
“In mijn enthousiasme wil ik mezelf wel eens voorbij lopen. Het in de juiste balans houden van werk en privé blijft een punt van aandacht.”

Begin de dag met een goed ontbijt

Gezonde ontbijtpannenkoeken met collageen

INGREDIËNTEN: (VOOR 1 PERSOON)

• 2 eetlepels collageenpoeder

• 1 banaan

• 2 eieren

• 30 gram havermout

• vers fruit en siroop voor de garnering

BEREIDING

Mix de banaan, eieren, havermout en collageen tot een glad beslag. Verhit wat olie in een pan op hoog vuur. Wacht tot de pan heet is en giet een beetje beslag in de pan; je kunt 1 grote pannenkoek maken of een paar kleintjes. Zet de pan vervolgens op zacht tot middelmatig vuur. Wacht tot de onderkant stevig is en draai de pannenkoek(jes) om. Laat ook de andere kant nog even bakken. Serveer de pannenkoek(jes) met garnering naar keuze.

Ga voor meer recepten naar: www.mattisson.nl

TCC Magazine | 41
RECEPT

VAN KLACHT

NAAR KANS

Verbeter je leven door naar je lijf te luisteren

Juriaan Galavazi

Uitgeverij Kosmos

ISBN 9789021574219

Recensie door: Ria Teeuw

In iedere editie bespreken we vakgerelateerde boeken; van net uitgekomen boeken tot klassiekers die in iedere boekenkast horen te staan.

Van klacht naar kans

Lichamelijke ongemakken, sombere stemmingen, het zijn signalen die we van ons lichaam ontvangen als we tegen onze natuur ingaan. Je kan ze zien als lastig, pijnlijk of onverdraaglijk, maar je kan ze ook leren interpreteren. Dan dienen ze als belangrijke wegwijzers die je terugvoeren naar wie jij in essentie bent. Galavazi is erin geslaagd om het onderwerp op verschillende manieren te benaderen, waarbij duidelijk wordt dat hij alle creativiteit uit de kast heeft getrokken om zijn boodschap duidelijk te maken. Met als doel dat de lezer niet alleen helemaal begrijpt wat de oorzaak van zijn of haar probleem is, maar ook nieuwe inzichten verwerft om op een andere manier met ongemakken om te gaan dan tot nog toe de (onbewuste) gewoonte was. Natuurlijk is hij niet de eerste die een dergelijk boek schrijft. Schrijvers als Deepak Chopra, Louise Hay en Roy Martina gingen hem al jaren geleden voor. Maar Galavazi heeft zeker wat toe te voegen. Het boek bestaat uit drie delen met uiteenzettingen per onderwerp, praktijkvoorbeelden, oefeningen en samenvattingen. In het eerste behandelt hij de wijsheid van het lichaam, waarbij hij stelt dat dat misschien wel slimmer is dan het hoofd. Daarbij duidt hij op het vermogen van het lijf om voor je op de rem te trappen met behulp van een lichamelijke klacht. Meestal zien we die als negatief, maar in principe is het een vernuftig beschermingsmechanisme. Zo stelt Galavazi dat fysieke en mentale pijn niet tégen ons zijn, maar juist vóór ons.

In het tweede deel, Hoe is de relatie tussen jou en jezelf? maakt hij de lezer bewust van onder andere de invloed die je gedachten hebben op hoe je je voelt en dat je daar grote invloed op hebt. Dan gaat het niet alleen om je gemoedstoestand, maar ook om de gevolgen daarvan. Als je jezelf bijvoorbeeld steeds voorhoudt dat je veel te verliezen hebt als je een stap zet naar waarnaar je verlangt, dan is de kans groot dat je die stap ook echt niet gaat zetten. ‘Gedachten gaan altijd vooraf aan een gevoel,’ zo stelt hij, wat hij overzichtelijk samenbrengt in het schema: gebeurtenis, gedachten, gevoelens, gedrag en gevolg.

In het laatste deel, Je lijf als perfecte thermometer, gaat hij nog wat dieper in op het voorgaande door op gevoelens en hun betekenis in te zoomen. Hij verklaart waarom mensen toch blijven doen wat niet goed voor ze is, ook al zijn ze zich bewust van de signalen die hun lichaam hun geeft.

Een lekker leesbaar zelfhulpboek met een uitstekend slotakkoord. In het slotwoord deelt hij namelijk een aantal uitspraken die hem ‘tot op de dag van vandaag helpen om leiderschap te houden over mijn eigen leven’. Alleen al als je deze leest, goed tot je laat doordringen en begrijpt, heb je voldoende wijsheden beschikbaar om je leven naar een hoger plan te tillen en daar zelf de regie over te voeren. Nu nog toepassen.

Een boek waarbij de relatie met jezelf in alle opzichten centraal staat. Een praktische handleiding voor iedereen bij wie die relatie onder druk staat, die in opstand komt tegen wat zich in het leven aandient of die al nooit goed met zichzelf uit de voeten heeft gekund.

42 | TCC Magazine IN DE BOEKENKAST

Waarom

dagdromen goed is voor je gezondheid

Is het jou wel eens overkomen dat je midden in een vergadering even aan het wegdromen bent en dat plots alle ogen op jou gericht zijn? Blijkbaar is er een vraag aan je gesteld en je hebt geen idee waar het over gaat. Je blijkt niet de enige te zijn, want het overkomt de besten. Onderzoekers hebben uitgebreid gekeken naar de oorzaak hiervan en kwamen tot vele interessante ontdekkingen.

De onderzoekers ontdekten dat we dagelijks duizenden keren kort wegdromen en dat de hippocampus in ons brein hiervoor zorgt. De hippocampus, die vanwege de vorm ook wel het zeepaardje wordt genoemd, zit zowel aan de linkerzijde als de rechterzijde in het brein. De hippocampus is betrokken bij het opslaan en terughalen van informatie. Ongeveer 70 jaar geleden hebben artsen eens de hippocampus van een epilepsiepatiënt verwijderd, wat tot gevolg had dat deze persoon geen nieuwe informatie meer kon opslaan. Oude herinneringen van voor de operatie terughalen was geen probleem, maar nieuwe

JUGLEN ZWAAN 44 | TCC Magazine
DOOR:

herinneringen maken was niet meer mogelijk. Wat de onderzoekers nu hebben vastgesteld, is dat dagdromen ervoor zorgt dat we herinneringen op een nieuwe plaats in het brein wegschrijven. De hippocampus blijkt zachtjes tegen het brein te fluisteren en om dit ‘te horen’ dromen we even weg. De hersenen worden dus tijdelijk kalmer, zodat ze kunnen horen wat de hippocampus te vertellen heeft. Door dit toe te laten, kan het brein je ervaringen verwerken en een plek geven. De volgende keer dat je wegdroomt, heb je dus een prima excuus.

het verlichten van depressie. Regelmatig even mentaal rust nemen zorgt ervoor dat de introspectie op gang kan komen en dat delen van het geheugen worden geoptimaliseerd. Dit is cruciaal voor onze (mentale) gezondheid. Aan de andere kant kan het DMN ook te veel ruimte krijgen. Dan zoekt het brein naar problemen om die op te lossen, wat goed is voor de overleving, maar niet voor je geluksgevoel. Het gaat hier dus om balans en een goede manier om deze te vinden, is door dagelijks te mediteren. Door te mediteren leer je een negatieve prikkel van het DMN sneller te herkennen en kun je tijdig bijsturen.

Dit is natuurlijk een leuk weetje, maar wat moeten we hier in de praktijk mee? Nou, onderzoek heeft uitgewezen dat we vandaag de dag worden overstelpt met informatie, waardoor we mentaal sterk overbelast raken. Het verminderen van prikkels, zoals van sociale media op smartphones, kan leiden tot verbetering van onze gezondheid en welbevinden. Volgens onderzoekers is het niet goed om langer dan een uur per dag achter een scherm te hangen. Met name voor jonge kinderen zijn de gevolgen voor het brein zeer ongunstig. Zowel kinderen als jonge mensen kunnen ernstige schade aan hun gezondheid en welbevinden oplopen door overmatige prikkels en schermtijd.

Vandaag de dag heerst de opvatting dat tijd geld is, en dat we continu productief moeten zijn. Druk zijn is voor sommigen zelfs een statussymbool. Helaas blijkt veelvuldig druk zijn niet aan te sluiten bij hoe we biologisch in elkaar zitten. Recent hebben onderzoekers ontdekt dat even helemaal niks doen het Default Mode Network (DMN) in het brein activeert. Het DMN is een netwerk van verschillende gebieden in de hersenen dat vooral in rust actief wordt. Tijdens het ‘niksen’ wordt het brein hierdoor juist zeer actief. Op onbewust niveau blijkt ons brein tijdens het mijmeren problemen op te pakken, waardoor de creativiteit toeneemt en oplossingen plotseling in je brein oppoppen. Er lijkt dus echt bewijs te zijn voor het feit dat de beste ideeën altijd onder de douche tot ons komen. Het DMN helpt ons op onbewust niveau om de wereld om ons heen en sociale interacties via zelfreflectie beter te begrijpen. Een verstoring van het DMN wordt in verband gebracht met verschillende aandoeningen in het brein, zoals autisme, ADHD, alzheimer, schizofrenie en angststoornissen. Volgens recent onderzoek kan het optimaliseren van het DMN bijdragen aan

We zitten nu meestal te veel achter schermen, hebben overvolle agenda’s en vele sociale verplichtingen. Ons DMN mag wel ietsje meer ruimte krijgen. Naast meditatie zijn er tal van manieren om het brein even rust te gunnen. Volgens onderzoekers is het niet alleen goed om meer te mediteren, maar ook vaker yoga te beoefenen. Ook regelmatig wandelen kan het DMN kalmeren; het kan volgens onderzoekers zelfs dusdanig doorwerken dat er op de lange termijn zelfs betere voedselkeuzes gemaakt worden. Bezig zijn met taken die weinig van ons brein vragen, geeft ook ruim baan aan het DMN. Denk hierbij aan tuinieren, breien of zelfs de afwas doen. Door zo nu en dan het DMN even ruimte te geven, hoeft deze tijdens intensieve mentale taken niet onderdrukt te worden, waardoor je juist meer concentratie hebt en productiever kan zijn. Je hoeft je dus niet te schamen als je even pauzeert om uit het raam te staren!

De meesten van ons hebben het vandaag de dag veel en veel te druk, waardoor we onze ervaringen niet goed kunnen verwerken. Door regelmatig even wat gas terug te nemen en het brein de tijd te gunnen om alle herinneringen, ervaringen en prikkels een plekje te geven, kun je je algehele welbevinden en daarmee je gezondheid sterk verbeteren.

Dit artikel verscheen eerder op www.ahealthylife.nl Bronnen kunnen opgevraagd worden bij de redactie.

Juglen Zwaan is spreker en schrijver over voeding en gezondheid. Hij is een gepassioneerde voedingskundige met een onbedwingbare honger naar nieuwe inzichten. Hij schreef de boeken De supplementenwijzer, De voedingswijzer en De receptenwijzer. Juglen is inmiddels meer dan 10 jaar onderdeel van het radioprogramma gezondheidsnieuws en was vaste gast in het tv-programma Wat eten we? op SBS6. Hij studeerde voeding & gezondheid aan de Open Universiteit en Nutrition Science aan Stanford. Hij onderzoekt kritisch en combineert moderne wetenschap met eeuwenoude kennis. Juglen is een voorstander van puur natuur. Hij hangt geen enkel voedingsgeloof aan, maar combineert vele visies.

DAGDROMEN TCC Magazine | 45
“Onderzoekers hebben vastgesteld, dat dagdromen ervoor zorgt dat we herinneringen op een nieuwe plaats in het brein wegschrijven.”

VITORTHO HELPT!

Gezondheid is onze motivatie

EDUCATIEPLANNER

Een

greep uit ons aanbod in 2023

Hormonen: Overleven met de bijnieren | Casper Beukema

Tinnitus | Monique van Poorten

Endotoxemie | Jeroen de Haas & Eveline van der Wel

Intermittent Fasting | Evert Berkelaar

Onze bijscholingen zijn geaccrediteerd bij MBOG, NWP, KTNO, VVET, NVVM en VBAG.

Kennis is belangrijk, zeker voor u als gezondheidsspecialist

VitEducatief biedt het hele jaar door een gevarieerd (natuurgeneeskundig) educatieprogramma op diverse locaties in het land en/of online. We zorgen altijd voor een grote verscheidenheid aan onderwerpen in ons scholingsaanbod. De praktijktrainingen, seminars en verdiepingsdagen worden verzorgd door een team van enthousiaste en deskundige docenten.

Meer informatie, actueel aanbod en aanmelden www.viteducatief.nl | 070-3010671 | info@viteducatief.nl

www.vitortho.nl
www.vitortho.nl www.viteducatief.nl | Kennis en educatie over voeding, gezondheid en suppletie
DATUM TIJD PRIJS
BTW Studiemiddag
Online wo 05-04-2023 13.30-16.30 uur € 29,50 Online vr 03-11-2023 13.30-16.30 uur € 29,50 Studiemiddag
Online do 20-04-2023 13.30-16.30 uur € 29,50
Den Haag wo 17-05-2023 9.30-16.30 uur € 65,- incl. lunch Studiemiddag
Online wo 07-06-2023 13.30-17.00 uur € 29,50 Online wo 13-12-2023 13.30-17.00 uur € 29,50
ONLINE/LOCATIE
excl.
Praktijktraining
Zink zorgt mede voor een goede weerstand Vitamine A is goed voor de slijmvliezen

Werken met (seksueel) geweld en misbruik

Binnen Praktijk Den Uijl werken wij de laatste jaren veel met slachtoffers van seksueel geweld, misbruik, emotionele en/of fysieke mishandeling. De traumatische gevolgen van dergelijk misbruik zijn verstrekkend en vragen om een specialistische aanpak. Therapeuten Maarten van Dijk en Jantine den Uijl hebben aan de hand van verschillende theorieën van onder andere Peter John Schouten, Martin Appelo, John Bowly en Walther Kempler een opleiding ontwikkeld, genaamd ‘Werken met (seksueel) geweld en trauma’.

In het eerste moment van misbruik neemt de dader intrek in zijn (of haar!) slachtoffer. Er ontstaat een ‘vaste verkering’. Dit betekent dat de dader een onuitwisbare afdruk achterlaat op de psyche van zijn slachtoffer. Deze afdruk geeft zogenaamde introjecties en projecties. Introjecties zijn ideeën, gevoelens en gedachten over het zelf, projecties zijn ideeën, gevoelens en gedachten over de ander. ‘Ik ben het niet waard om van gehouden te worden, ik ben vies, schuldig en zondig. Ik verdien het niet om van gehouden te worden, ik verdien het zelfs niet om te leven. Ik ben er voor het genot en de lust van een ander. Wat ik wil of vind, doet er niet toe (introjecties). Niemand is te vertrouwen. Mensen zijn uit op mijn ondergang. Uiteindelijk is er niemand die echt van me houdt.

Vanuit deze daderimprint ontstaat er een grote aanpasser. Het slachtoffer gaat zich vanuit zijn introjecties aanpassen aan de omgeving. Eigen voorkeur is namelijk altijd onderschikt aan dat

van de ander. ‘Wat ik wil of vind, doet er niet toe, het maakt mij niet uit, ik vind alles best, met mij kun je alle kanten op,’ is vaak wat we horen van slachtoffers. Dit komt op alle terreinen van het leven terug. In school, - beroeps – en partnerkeuze. Het nooit nee zeggen kan leiden tot overbelasting en zelfs burn-out. Het grote aanpassen trekt een wissel op relaties. Eigen autonomie ontbreekt ten gevolge van het seksueel misbruik. Emoties worden weggewerkt in het bevroren deel, daar waar niets meer wordt gevoeld. Om emoties bevroren te houden is bijvoorbeeld verslaving nodig.

Wanneer een slachtoffer uiteindelijk in therapie gaat, volgt een lange weg van herstel, waarbij de focus ligt op het wegsturen van de dader uit jezelf. Herstel is een lange weg waarbij een slachtoffer veel verschillende zaken zal moeten onderzoeken. Hoe is het mogelijk dat niemand heeft gezien wat er met mij is gebeurd, hoe zag mijn familiesysteem er eigenlijk uit? Wat is nu eigenlijk mijn eigen seksuele identiteit? Ben ik homo of hetero? Hoe leer ik mijn agressie op een gezonde manier uiten? Het begint allemaal met een hordenloop. Allereerst moet iemand leren het bagatel te onderkennen en weg te nemen. ‘Ik heb altijd gedacht dat het wel meeviel. Het is maar één keer gebeurd.’ Maar wanneer de horde van het bagatel genomen is, ziet iemand zich geconfronteerd met de werkelijkheid, die dan serieus genomen zal moeten worden. Dit betekent het verleden onder ogen zien en beseffen wat voor gevolgen dit heeft gehad in het leven. Vervolgens passeren het doorbreken van het geheim, schuld en schaamte de revue. Het herstelproces is langdurig. Dit doet dan ook recht aan de zwaarte van de problematiek. Wij zouden als therapeuten bijdragen aan het bagatelliseren door net te doen of het met een paar gesprekken wel verholpen kan worden. Het herstel verloopt met ups en downs. De dader laat zich zomaar niet wegsturen vanbinnen. Een letterlijke confrontatie met de dader wacht (soms). Betrekken van het familiesysteem en/of pastoraat is vaak wenselijk.

Wil je meer weten?

Kijk op www.praktijkdenuijl.nl

Annelies Mudde-Roukens, bestuurslid Stichting Rosegarden

Rosegarden is een Stichting van Christen Psychosociaal Therapeuten. De psychosociale (kinder)therapeuten die zijn aangesloten bij Stichting Rosegarden, werken vanuit een christelijke identiteit. www.stichting-rosegarden.nl

ROSEGARDEN TCC Magazine | 47

• Keuze uit ruim 70 producten

• Hoge kwaliteit supplementen met zo min mogelijk hulpstoffen

• Gunstige prijzen

• Gratis ontwerp voor uw label of behoud van uw huidige label

Vraag nu onze prijslijst aan!

Kijk voor meer informatie op: www.naturalgoods.nl

of stuur een e-mail naar: info@naturalgoods.nl

Adviseert u al Private Label?!

Koudwater dippen

Veiligheid

Huisarts Monique Tjon-A-Tsien is voorstander van koudwaterdippen maar waarschuwt wel dat veiligheid voorop moet staan. “Als beginner is 30 seconden tot 1 minuut in het koude water genoeg. Zorg ook voor een warming-up en ga samen met iemand die ervaring heeft. Je lichaam reageert heftig op koud water. Door de koudeschok gaan je hart, longen, hormonen, lymfevaten, immuunsysteem en het bruine vet heel hard werken om warmte te maken. Je kan gaan hyperventileren en dan is het belangrijk om je te focussen op je ademhaling totdat deze rustig is. Daarna volgt de blije kick doordat er een enorme hoeveelheid gelukshormonen vrijkomen.”

IJskoude gracht

Op vrijdag 13 januari vond de eerste Landelijke DipDag plaats. Dipgroepjes en individuele dippers in alle regio’s van Nederland dipten in hun lokale gracht, meer, zee of sloot. Hiermee vroegen ze aandacht voor de voordelen die koud water heeft op je lichamelijke en mentale gezondheid.

De DipDag was een initiatief van marathonloper, ademhalingsexpert en koudwaterdipper Koen de Jong van Sportrusten. “De gezondheidseffecten van kou zijn erg groot maar worden helaas nog onderbelicht”, zegt hij. “Dippen in koud water verlaagt de ontstekingswaarden in je bloed, is een acute uitknop voor stress en het helpt met een snellere vetverbranding.”

Plonskaart

De Jong lanceerde vlak voor de coronapandemie de ‘Plonskaart van Nederland’ waarmee hij dippers en dipgroepjes met elkaar in contact brengt en zoveel mogelijk mensen aanmoedigt om ook de kou te trotseren. Intussen staan er 600 locaties in Nederland op de kaart waar mensen het water in gaan. En de populariteit neemt alleen maar toe.

Janneke Poort uit Amsterdam ligt elke week even in een ijskoude gracht. “Mijn reuma is minder actief als ik dip”, vertelt ze. “Ik merk ook dat ik me mentaal beter voel. Ik heb minder last van angsten en ben gedurende de dag vrolijker, vrijer en actiever. Als ik na een dip uit het koude water kom, krijg ik een enorme energieboost. Janneke begeleidt ook groepjes met beginners die willen dippen. “Ik kan het zeker aanbevelen aan mensen die zich gemakkelijk laten overmannen door stress, depressieve gevoelens en angstige gedachten. Mijn leven is er echt door veranderd in positieve zin. De kou maakt me fitter, scherper en daadkrachtiger.”

Contra-indicaties

Een van de redenen waarom Koen de Jong de ‘Plonskaart van Nederland’ heeft gemaakt is om te voorkomen dat mensen, en dan met name beginners, in hun eentje gaan dippen in koud water. “Iedereen krijgt een klap op zijn ademhaling als je erin gaat”, aldus Koen. “Als je alleen bent, vergeet je door de schrik vaak op je ademhaling te letten. Dan neemt de intense kou het over en wordt het dippen een vervelende ervaring.” Er zijn ook contra-indicaties volgens huisarts Monique. “Ben je zwanger, heb je een zwak hart, epilepsie, koorts of de ziekte van Raynaud die zorgt voor bloedvatvernauwing, ga dan niet!”

Mentale booster

Koudwaterdippen is de meest ideale controle-alt-deleteknop tegen stress volgens De Jong. “Stress wordt bij negen op de tien mensen veroorzaakt door negatieve gedachten die over elkaar heen buitelen. Als je in koud water dipt, krijg je geen enkele kans om ergens aan te denken. Je focust alleen op een rustige ademhaling.”

Meer informatie of wil jij ook dippen? www.sportrusten.nl/ koude-plons-locaties/

TCC Magazine | 49
NIEUWS

Verslaving als kans. De intake: een eerste stap

Als je hebt besloten hulp te aanvaarden bij jouw intentie je verslaving te doorbreken, dan begint dat doorgaans met een intakegesprek. Meestal is daar een gesprek met een huisarts die je heeft doorverwezen, aan voorafgegaan. Het kan de eerste keer zijn dat je überhaupt naar je mateloosheid wilt kijken en dan is zo’n intakegesprek al een enorme stap. Maar vaak is het de zoveelste poging om je gebruik te doorbreken, omdat een eerdere aanpak geen of zelfs een verergerend effect heeft gehad. En dat is logisch, omdat bij elke mislukte behandeling het idee groeit dat je gedoemd bent tot een leven met verslaving. Een zorgvuldig, gelijkwaardig en liefdevol gesprek als start van je nieuwe of hernieuwde avontuur is enorm belangrijk. Je vecht in je eentje met je verslaving en je lijdt aan het grenzeloze gedrag dat steeds weer verschijnt. Daar heb je hulp bij nodig!

Een eerste stap is er met iemand over praten. Het vraagt van jou om je schaamte te overstijgen en te delen waar jij door je gebruik tegenaan loopt. Zo’n gesprek lijkt voor een leek misschien een klein stapje, hoe moeilijk kan dat nu helemaal zijn? Maar voor een gebruiker is dat – omdat je weet dat het iets zou kunnen veranderen in de relatie met het middel waar je afhankelijk van denkt te zijn – een reuzenstap!

Je weet dat je met het zetten van deze stap ook iets zal blootgeven van het beeld dat je over jezelf meedraagt. Daarom zorg

ik er in mijn eigen praktijk voor dat het intakegesprek wordt gekenmerkt door warmte, veiligheid en gelijkwaardigheid. Dat is namelijk wat je nodig hebt om een knoop door te kunnen hakken. Mocht dit de eerste keer zijn dat je het voeren van zo’n gesprek overweegt, weet dan dat dit al heel moedig van je is! Het kan zelfs zo spannend zijn om voor het eerst naar buiten te treden met je verslaving, dat alleen de afspraak in je agenda al tot gebruik leidt. Ik heb meerdere malen cliënten ontvangen die vlak voor het eerste gesprek gebruikt hadden, waardoor ze onder invloed verschenen. Dit is een soort zelfsabotage in de hoop het daarmee al meteen voor zichzelf verpest te hebben. De angst om de omgeving en jezelf te kunnen teleurstellen, kan zoveel spanning oproepen dat het verleidelijk is om het dan maar ‘meteen te verknallen’ en daarmee de spanning te doorbreken.

Mensen met een verslaving zijn gewend om zich minderwaardig te voelen ten opzichte van hulpverleners, artsen en counselors. Alsof ze het niet verdienen om op een totaal menswaardige manier met respect behandeld te worden. Alsof ze verplicht zijn te doen wat de deskundige voorschrijft, omdat ze als ‘verslaafde’ het recht van spreken hebben verkwanseld. Het ligt vaak niet eens aan de hulpverlener, het kan ook heel goed een door ervaring ingesleten aanname zijn die jij als gebruiker bij je draagt. Hierdoor kom je al met een wantrouwende bril binnen, waarmee je jezelf en de hulpverlener meteen diskwalificeert als gelijkwaardige gesprekspartner. Het raakt me als ik een ongelijkwaardige interactie zie plaatsvinden tussen de ‘verslaafde’ en de ‘hulpverlener’, wanneer ik bijvoorbeeld aanwezig ben bij het gesprek dat een cliënt voert met een kliniek waar hij wenst te worden opgenomen. En het maakt me verdrietig, want zodra de hulpverlener met woorden, gebaren, intonatie of mimiek boven jou gaat staan, haak je af. Hetzelfde gebeurt als jij jezelf ‘klein’ maakt in het contact. Het gesprek met een autoriteit kan het gevoel in jou oproepen ‘minder’ te zijn: de hulpbehoevende, de ‘verslaafde’, een mislukkeling. Het is precies die ongelijkwaardigheid die bijdraagt aan het minderwaardige en machteloze gevoel dat je met je gebruik probeert te ontlopen. Je zult als gebruiker het spelletje misschien nog even beleefd en onderdanig meespelen, maar zodra je voelt dat je ‘moet’ veranderen, verdwijnt je intrinsieke motivatie. Je wilt wel veranderen, maar niet veranderd worden.

50 | TCC Magazine
“Bij elke mislukte behandeling groeit het idee, dat je gedoemd bent tot een leven met verslaving.”

Bewerkt fragment uit:

Verslaving als kans

Van vluchten naar voelen

Arold Langeveld

www.samsarabooks.com

www.verslavingalskans.nl

Dit is de reden dat ik bij het doornemen van alle mogelijkheden ook altijd, zonder enig oordeel of cynisme, het ‘blijven gebruiken’ als serieuze optie noem, zodat jij zélf kunt bepalen waar je voor kiest en er niet bij voorbaat al mogelijkheden worden geblokkeerd omdat ik die als hulpverlener ‘beter’ vind of ‘verstandiger’ acht. Daarom is het zo belangrijk dat er niet gestuurd of betutteld wordt en er geen agenda van de hulpverlener voelbaar is die aan jouw behoefte aan ondersteuning voorbijgaat. Mijn intakegesprekken beginnen meestal met de vraag ‘waarom ben je hier?’ Vaak vertelt de gebruiker dan al het een en ander over zijn geschiedenis. Wat is er in je leven gebeurd dat jouw kijk op jezelf in grote mate heeft bepaald? Het is voor mij belangrijk dat jij je gehoord voelt en je op geen enkele manier veroordeling ervaart.

Het is ook essentieel dat er ruimte is voor wat jij zelf wilt dat er gebeurt. Met andere woorden: wat is het doel van het gesprek en wat is de behoefte? Als we die beide achterhalen, wat is dan precies de hulpvraag? Dat laatste leidt soms tot verrassende antwoorden. Soms deelt een cliënt dat hij zeker niet wil stoppen met gebruik, maar wel een beetje wil minderen. Of vertelt hij dat hij wel wil stoppen, maar pas over een paar maanden als de verbouwing klaar is, het rustiger is op het werk, of als zijn kind is geboren. En vaker dan je zou denken, deelt de cliënt heel eerlijk dat hij dit gesprek voert omdat zijn partner of familie dat wil en hij er zelf niet voor gekozen zou hebben. Dat is belangrijke informatie. Als er bij hem geen werkelijke intrinsieke motivatie

is om iets aan zijn gebruik te gaan doen, dan kan ik – ook als ik van mening ben dat er geen uur meer te verliezen is – wijselijk besluiten om nu nog geen aandacht, tijd en energie in zijn avontuur te steken. Dat het allang vijf over twaalf is, zal ik aan hem laten weten. Toch is ook in zo’n situatie de kans klein dat hij dan al een knoop doorhakt. Als de gebruiker nog niet klaar is voor een interventie, is de omgeving machteloos, ook als de situatie schrijnend is.

Het doorbreken van een verslaving voor een ander heb ik nog nooit zien lukken. Alleen als een gebruiker zijn verslaving zélf helemaal zat is, is er een mogelijk vertrekpunt.

Arold Langeveld (1966) begeleidt high performers en bekende Nederlanders in het omgaan met spanning, zichtbaarheid en verslaving, als counselor bij Alheel. Hij werd onder meer opgeleid door Scott Kiloby en werkte in verschillende verslavingsklinieken.

SAMSARA TCC Magazine | 51

Ziekte in huis

Chronische aandoeningen en de leefstijlveranderingen die ze vaak met zich meebrengen, hebben niet alleen gevolgen voor de patiënt zelf. Ook van partners en andere gezinsleden worden aanpassingen gevraagd. In het beste geval steunen de gezinsleden elkaar, in het slechtste komen ze in een emotionele storm terecht waarin ze het elkaar alleen maar moeilijker maken. Relatie- en gezinscoaches Marina van der Wal en Gideon de Haan komen de ‘giftige’ gevolgen dagelijks tegen.

Bij Marina van der Wal en Gideon de Haan, misschien de bekendste gezinscoaches van Nederland, lopen privé en werk vaak in elkaar over. Als specialisten op het gebied van samengestelde gezinnen vormen ze sinds hun huwelijk zelf zo’n gezinscombinatie. Als kenners van de opvoedproblematiek bij pubers – Marina schreef er verschillende boeken over – hebben ze samen Marina’s puberzoons opgevoed. Als coaches die gezinnen helpen om de gevolgen van leefstijlverandering op te vangen, zijn ze ook zelf met leefstijlaanpassingen zoals het ketogeen dieet aan de gang gegaan.

In hun gezamenlijke praktijk werken Marina en Gideon vaak met paren en gezinnen die de gevolgen van ziekte moeten opvangen. De samenhang van privé en werk nam een aangrijpende wending toen Marina met borstkanker werd gediagnosticeerd. Inmiddels volgden alle noodzakelijke behandelingen: chemokuren, immunotherapie, een operatie en bestralingen.

Ziekte in huis is een ingewikkeld probleem. Marina en Gideon werken onder meer met gezinnen waarin bij een van de kinderen diabetes type 1 is vastgesteld. De patiënten worden vaak gedwongen hun leven overhoop te gooien en aan het omgaan met de ziekte aan te passen. Maar ook de partners en

INTERVIEW MET GEZINSCOACHES

MARINA VAN DER WAL EN GIDEON DE HAAN

andere gezinsleden worden met veranderingen geconfronteerd. Dat kan leiden tot opgekropte spanningen die niet zelden in de spreekkamer van Marina en Gideon tot uitbarsting komen. In plaats van elkaar te steunen zijn gezinsleden soms in staat het ziekteproces alleen maar ingewikkelder te maken.

Wat komen jullie zoal tegen?

Marina: “We krijgen veel vermoeide gezinnen en paren in onze praktijk. Ze zijn uitgeput door spanningen en ruzies. Als medische zaken in huis komen, houdt het nooit op bij het medische. Er komen emoties vrij, niet alleen rond de pijn en het verdriet van de ziekte zelf, maar ook rond hoe de gezinsleden met elkaar omgaan. Ze komen in een emotionele storm terecht. Omgang met de ziekte vraagt vaak lastige leefstijlaanpassingen. Maar in plaats van dat ze elkaar steunen, maken partners en gezinsleden het elkaar vaak juist moeilijker.”

Gideon: “Vaak beginnen de gesprekken bijvoorbeeld met ‘dwars gedrag’ van een van de kinderen. Maar als je dat gedrag onderzoekt, kom je vaak bij de ouders uit, bij de manier waarop ze met hun kinderen omgaan. Stuk voor stuk moeten de gezinsleden een manier vinden om met de situatie om te gaan. Onze rol is dat we naar het hele systeem en de context kijken. De vraag of ouders een bepaalde tegenslag kunnen incasseren, bepaalt grotendeels of de kinderen dat ook kunnen.”

Wat kan er bijvoorbeeld misgaan?

Marina: “Wat me vaak opvalt, is dat in zo’n gezin minder wordt opgevoed. Ouders nemen de rol van mantelzorger met veel liefde en aandacht op zich. Ze doen hun stinkende best. Maar opvoedkundig ingrijpen komt er niet meer van. Want hun kind heeft het al zo zwaar. De ouders hebben veel aan hun hoofd en de aanvaringen die je soms krijgt als je pubers ergens op aanspreekt, kunnen ze er niet meer bij hebben.”

Gideon: “Omgaan met een chronische ziekte wordt vaak vanuit angst en controle gedaan. Maar in een sfeer van controle ontstaat snel wantrouwen. Soms krijgen we partners en gezinnen in onze praktijk waarbij het lijkt of naar een hoogtepunt van frustratie is toe gewerkt. Als de bom barst, ontstaat een krater aan emotionele pijn, die voor veel verwijdering zorgt.”

Welke rol spelen angst en controle?

Gideon: “Bij ziekte en leefstijlaanpassingen komt het vaak voor dat bepaalde dingen niet meer mogen voor de patiënt. Je mag bijvoorbeeld bepaald voedsel niet meer eten of je moet genoeg slapen. Partners en ouders kunnen besluiten

52 | TCC Magazine

om met het gezin gedeeltelijk of helemaal in die aanpassingen van de patiënt mee te gaan. Maar pubers zijn pubers, ze gaan bijvoorbeeld met hun vrienden naar festivals en concerten. Als gezinsleden elkaar op hun gedrag gaan aanspreken, ontstaat al snel een nare sfeer. Pubers willen ook gewoon puber kunnen zijn.”

Marina: “Als ouders met een ziek kind te maken krijgen, wordt angst een belangrijke drijfveer. Ze zijn bang hun kind te verliezen, zeker als ze bijvoorbeeld hebben meegemaakt dat het kind in coma is geraakt. Ze proberen de leefomstandigheden te controleren, maar controle zorgt niet voor verbinding. Gesprekken over de regels en overtredingen kunnen ontaarden in venijnige ruzies.”

Wat zou je in plaats van angst en controle kunnen stellen?

Gideon: “Als mensen iets wat ze prettig vinden niet meer mogen, geeft dat een verlieservaring. Het is belangrijk om dat vanuit een positieve invalshoek te benaderen. Aan mensen die met roken stoppen, vraag ik vaak: wil je een niet-roker of een gestopte roker zijn? Gestopte rokers zijn mensen die graag zouden willen roken, maar dat niet meer mogen en dat als verlies voelen. Niet-rokers zijn mensen die ervoor kiezen zonder sigaret door het leven te gaan. Dat je iets niet mag omdat het niet goed voor je is, geeft geen sterke motivatie. Voor iets kiezen omdat je gezonder en fitter wordt, is veel positiever.”

Marina: “Nadat bij mij borstkanker was geconstateerd, las ik het boek Kankervrij van William Cortvriendt. Dat is een uitstekend boek dat uitleg wat zich in je lijf afspeelt, zodat je zelf kunt kiezen wat je doet, in plaats van te horen te krijgen wat je wel en niet mag. Het maakt het veel makkelijker om bepaalde veranderingen vol te houden. Je kiest ergens vóór.”

Vinden jullie dat de rol van partners en het gezin bij chronische ziekte en leefstijlverandering genoeg aandacht krijgt?

Marina: “In de zorg en bij collega’s zie ik nog weinig aandacht voor deze problematiek. Veel chronische ziektes komen steeds meer voor, steeds meer gezinnen krijgen ermee te maken. Dat komt bij de andere zaken waar gezinnen mee worden geconfronteerd, zoals de hormoonwisselingen die opgroeiende kinderen doormaken. Ik ben ervan overtuigd dat ouders de allerbeste zorgprofessionals voor hun kinderen zijn. Niemand kent hun kinderen beter dan zij. Als de gezinsleden voldoende informatie hebben over de keuzes die handig zijn en hoe ze onhandige keuzes kunnen voorkomen, hebben ze een instrument waarmee ze zelf aan de gang kunnen. Regels en controle moeten daarbij zo veel mogelijk worden vermeden. Dat maakt het leven luchtiger. Het gaat niet meer van drama naar drama, van moeten ingrijpen naar moeten ingrijpen.”

Gideon: “Een crisis zoals een chronische ziekte kan ook een kans zijn: een kans op een koerswijziging. Maar het is belangrijk de balans te bewaren en niet te zwartwit met leefstijlaanpassingen om te gaan. Dan is er meer draagkracht en blijven de gezinsleden bereid om in de goede lijn mee te gaan. Zoek een modus die je kunt volhouden. Bij leefstijlaanpassingen gaat het immers meestal om de lange termijn. Geef jezelf maar ook elkaar voldoende ruimte.”

Marina van der Wal is opvoedkundige, trainer, theatermaker en coauteur van onder meer het enige echte eerlijke Puberopvoedboek (met Jan Dijkgraaf) en Vrijbewijs (met Bram Bakker).

Gideon de Haan is psychosomatisch fysiotherapeut, gezinstherapeut en mediator, en coauteur van Het Stiefparadijs (met Violet Falkenburg). Samen hebben Marina en Gideon een praktijk voor gezins- en relatietherapie.

Dit artikel verscheen eerder op de website van Stichting Je Leefstijl Als Medicijn: www.jeleefstijlalsmedicijn.nl

Op 6 en 13 maart organiseert Je Leefstijl Als Medicijn twee gratis webinars met Marina van der Wal en Gideon de Haan over de impact van chronische ziekte op het persoonlijk leven van patiënten en hun partners en gezinsleden.

Meer informatie: jeleefstijlalsmedicijn.nl

Foto: Eline Bouwman TCC Magazine | 53 INTERVIEW

Unieke formule

Magnesium Quatro 900:

Magnesium is een essentieel mineraal voor heel veel functies in het lichaam Ingenomen via de voeding, is het één van de belangrijkste voedingsstoffen voor de productie van energie in het lichaam Magnesium is onmisbaar in een zeer groot aantal essentiële enzymatische reacties van het organisme (spier- en zenuwstelsel, botkwaliteit, synthese van proteïnen en van DNA)

Kenmerken van Be-Life voedingssupplementen:

✔ Zonder GMO of nanopartikels

✔ Geoptimaliseerde transportzouten van fysiologische mineralen en vitaminen

✔ Gecontroleerd op zware metalen

✔ Vrij van talrijke additieven

✔ Gegarandeerd zonder lactose, gluten, zout, gist en zetmeel

✔ Voornamelijk natuurlijke of biologische grondstoffen

✔ Zeer hoog geconcentreerde plantenextracten zonder chemische toevoegingen

Gezondheidsprofessional?

Vraag een gratis Be-Life Compendium aan

Distributie Novaro Pharma B V www novaro-pharma nl

Bij het OPFG verzorgen we kortere cursussen en meerjarige opleidingen voor professionals die zich willen scholen in de preventieve geneeskunde.

Ben jij geïnteresseerd in de nieuwste wetenschappelijke inzichten op het gebied van leefstijlgeneeskunde? Of wil jij weten waar de biochemie van de cliënt vastloopt?

Bekijk dan onze opleidingen, losse lesdagen en masterclasses op www.opfg.nl

WWW.OPFG.NL

VAN ZIEL TOT ZIEL

Van ziel tot ziel

De kunst van helpende en helende gesprekken

Handleiding voor therapeuten en coaches

Thomas Moore

Uitgeverij AnkhHermes

ISBN 9789020219128

Recensie door: Ria Teeuw

In iedere editie bespreken we vakgerelateerde boeken; van net uitgekomen boeken tot klassiekers die in iedere boekenkast horen te staan.

Van ziel tot ziel

Of je uitsluitend psychotherapie geeft of vooral lichaamsgericht werkt, als therapeut ga je altijd het gesprek aan met je cliënt. Daarbij probeer je iemand zo goed mogelijk te ondersteunen. Ook in de privésfeer bieden mensen een schouder aan een vriend of familielid die dat nodig heeft. Voormalig monnik, hoogleraar en psychotherapeut Thomas Moore (†) maakte een handleiding voor hoe je in dit soort situaties een ander oprecht kan helpen door goed te communiceren terwijl je de zorg voor jezelf niet uit het oog verliest. Hij wilde daarmee richtlijnen opstellen voor een therapeutische manier van leven voor iedereen, zo schreef hij.

Het kan niet anders of het gaat dan ook over overdracht en tegenoverdracht. Die lopen inderdaad als een rode lijn door het boek. Zo waarschuwt hij bijvoorbeeld dat je als therapeut geen onderdeel moet worden van het drama van je cliënt, want deze kan je die rol toebedelen zonder dat zelf te weten. Overdracht is onbewust projecteren van gevoelens en emoties op de zorgverlener, zowel in positieve als in negatieve zin. Ga je daarin mee, dan is er sprake van tegenoverdracht en gaan je eigen onverwerkte issues meespelen. Niet handig dus. Deze fenomenen komen op allerlei manieren uitgebreid aan bod. Door het enigszins wollige taalgebruik en de filosofische invalshoek moet je als lezer soms wel alle intellectuele zeilen bij zetten om de overdenkingen en adviezen te vertalen naar de praktijk.

Zijn insteek heeft alles te maken met zijn achtergrond. Die omvat Jungiaanse en archetypische psychologie, bestudering van religies en spirituele tradities, kunststudies en praktische psychologie. Vooral werken met archetypen komt sterk naar voren. Hij ziet ze opdoemen in de problemen van zijn cliënten en herkent daarin mythologische figuren als Persephone, Aphrodite, Apollo en nog een aantal andere goden. Zijn argument is dat je ‘met een op mythen gebaseerd psychologisch perspectief je minder snel de persoon zult beschuldigen en in plaats daarvan respect zal hebben voor krachten als lust, woede en gerechtigheid die in hem branden.’ Duidelijker is zijn uitspraak verderop, waarin hij uitlegt dat het goed is om bekend te zijn met de dynamiek van overdracht omdat onderliggende emoties in de weg kunnen zitten.

Ook zijn uitleg hoe hij dromen van cliënten inzet bij de therapie, is hier en daar moeilijk te vatten. Zo legt hij diverse soorten dromen uit, maar waarschuwt vervolgens om ze vooral niet te gaan verklaren. Want ‘ook zonder uitleg kun je iets aan een droom hebben. Deze kan je standpunt verdiepen en je leren om overal metaforen te zien, waardoor je de droomaard van de alledaagse werkelijkheid gaat herkennen.’

Thomas Moore bewijst met dit boek dat hij een warm, diepzinnig mens is die alle lagen van de therapeutische communicatie heeft onderzocht en ook die van zijn eigen onderbewuste. Hoewel het niet gemakkelijk wegleest, is het boek ook uniek in zijn soort door de opzet met de filosofisch getinte invalshoeken en de gedichten aan het slot van elk hoofdstuk. Neem er dus de tijd voor.

IN DE BOEKENKAST TCC Magazine | 55

Microbioom belangrijk voor veerkracht

Het microbioom speelt een sleutelrol bij onze reactie op psychologische en fysieke stress en beïnvloedt hoe veerkrachtig we zijn, blijkt uit uitgebreid literatuuronderzoek. Maar wat is die ‘veerkracht’ precies?

56 | TCC Magazine

In een uitgebreide literatuurreview hebben onderzoekers van het MD Anderson Cancer Center in Houston, het Mt Sinai Hospital in New York en het University College Cork in Ierland het concept van veerkracht onderzocht. Veerkracht werd hierbij omschreven als ‘het vermogen van individuen om zich aan te passen aan en te herstellen van ongunstige, stressvolle omstandigheden’. Ons microbioom blijkt bij dit aanpassingsvermogen een sleutelrol te spelen. Het artikel is gepubliceerd in het tijdschrift Brain, Behavior and Immunity.

Het blijkt overigens lastig om specifieke bacteriestammen te benoemen die de darmflora positief kunnen beïnvloeden. In de literatuur konden de onderzoekers slechts enkele specifieke bifido- en lactobacillenstammen vinden die positieve cognitieve effecten hebben laten zien, zoals afname van angst- en stressgevoelens. Andere onderzoeken met gezonde vrijwilligers wijzen er in ieder geval op dat psychobiotica de veerkracht kunnen verhogen en depressie helpen voorkomen.

Foto vs. Film

In het concept van de foto en film van de gezondheid staat de foto voor de actuele gezondheid; de symptomen en resultaten van diagnostisch onderzoek. Bij de film kijken we naar de oorzaken van het ontstaan van symptomen en gaan we terug naar de patiëntgeschiedenis en het levensbegin.

In de film van het leven is het bijzonder belangrijk om terug te kijken naar de vroege levensfase. In de vroege levensfase is stress van grote invloed op de darmmicrobioom. Door de bidirectionele communicatie tussen de darm en de hersenen kunnen niet-optimale situaties in de vroege levensfase grote invloed op elkaar hebben.

Relatie tussen stress en het immuunsysteem

Uit het literatuuronderzoek bleek allereerst dat psychisch weerbaardere mensen een sterker immuunsysteem hebben. Dit verband is al 25 jaar bekend, waarbij in eerste instantie onderzoeken zich vooral richtten op de psychologische factoren. Lang werd de relatie tussen stress en immuniteit als eenrichtingsverkeer gezien. Ondertussen is duidelijk geworden dat immuunmediatoren (zoals histamine) ook kunnen bepalen hoe de hersenen informatie verwerken en hierop fysiologisch en gedragsmatig reageren. Zo bleek bijvoorbeeld dat wanneer van veerkrachtige individuen het immuunsysteem ontstekingsgevoeliger werd gemaakt, zij hierdoor ook stressgevoeliger werden. Terwijl bij stressgevoelige mensen juist het omgekeerde gold.

Ontwikkeling van psychobiotica

Tot voor kort werd door psychiaters en klinische psychologen de invloed van het eetpatroon op de psyche genegeerd, maar de onderzoekers zeggen dat er inmiddels bewijs is dat een nutriëntenarme voeding en antibiotica tot een dysbiose in de darmen leiden die op zijn beurt ons mentaal functioneren beïnvloedt. Bovendien is er inmiddels brede overeenstemming over het feit dat een onevenwichtig microbioom mentaal een negatief effect op mensen heeft, en hiermee dus ook op hun veerkracht. Ook dit is geen eenrichtingsverkeer: dieronderzoek laat zien dat bij frequente sociale stress de diversiteit van het microbioom achteruitgaat. De hersen-darmmicrobioom-as is dus een bidirectioneel signaleringssysteem.

Niet alleen stress maar ook de manier van geboorte speelt een rol. De overdracht van specifieke microben van moeder op kind tijdens de geboorte wordt verstoord bij een geboorte via een keizersnede. Dit kan op lange termijn gevolgen hebben voor de samenstelling van de microbioom. Waar wetenschappers vroeger voornamelijk afzonderlijk organen bestudeerden, is er tegenwoordig steeds meer onderzoek naar de systemen waarin organen niet op zichzelf staan maar juist samenwerken. Het is inmiddels welomschreven dat de vroege levensfase een sleutelrol speelt in de ontwikkeling van stofwisselingsziektes, immuunziektes en de ontwikkeling van de hersenen en de rol van de hersen-darmmicrobioom-as hierin.

Nutritionele psychiatrie

Nutritionele psychiatrie is tegenwoordig met het inzetten van psychobiotica (denk onder meer aan pre- en probiotica en voeding met specifieke nutriënten) dan ook een opkomend onderzoeksgebied met veel mogelijkheden, concluderen de onderzoekers.

Zo kan een gezond mediterraan dieet antidepressieve effecten hebben, waarschijnlijk via het microbioom. Het mediterraan dieet is rijk aan vis en zeevruchten, groenten, fruit, olijfolie, rode wijn en water. Daarnaast is gebleken dat ook vitamine D, die van nature door het lichaam wordt aangemaakt bij blootstelling aan de zon, een antidepressieve rol speelt.

Kennis in de praktijk

Door slimme aanpassingen in het voedingspatroon is het mogelijk om grip te krijgen op de mentale veerkracht. Het is bewezen dat een mediterraan voedingspatroon een positief effect heeft op de hersen-darmmicrobioom-as. Verrijk het voedingspatroon van uw cliënt met vis en schaal- en schelpdieren voor de gezonde omega 3 -visvetzuren. Zorg voor voldoende groenten en fruit en leg hierbij ook de nadruk op variatie. Variatie in het voedingspatroon is belangrijk voor de diversiteit van het darmmicrobioom. Ook is het mogelijk om de darm te ondersteunen met suppletie; denk hierbij aan prebiotica, probiotica, flavonoïden (fytobiotica), vitamine D3 en omega 3-vetzuren.

Dit artikel is mogelijk gemaakt door Natura Foundation. Referenties kunnen bij de redactie opgevraagd worden.

TCC Magazine | 57
MICROBIOOM
“Zo kan een gezond mediterraan dieet antidepressieve effecten hebben, waarschijnlijk via het microbioom.”

Sterke toename psychische aandoeningen bij volwassenen

Ruim een kwart van de volwassen Nederlanders heeft in het afgelopen jaar een psychische aandoening gehad. Dat zijn 3,3 miljoen mensen. Het aantal volwassenen met een angststoornis, depressieve stoornis of stoornis in het gebruik van alcohol en drugs is de afgelopen twaalf jaar sterk gestegen.

Dat blijkt uit het langlopende landelijke NEMESIS-onderzoek van het Trimbos-instituut. 26 procent van de volwassen Nederlanders (18 tot 75 jaar) had de afgelopen 12 maanden een psychische aandoening. Twaalf jaar geleden ging het om minder dan 1 op de 5 volwassenen (18 procent).

Belangrijk om te weten is dat deze Nederlanders niet alleen psychische klachten hadden, maar dat zij ook voldoen aan de criteria voor een diagnose. Als we kijken over het gehele leven, heeft zelfs 48 procent van de Nederlanders ooit een psychische aandoening gehad.

“We zien een sterke stijging in het percentage volwassenen met psychische aandoeningen, vooral onder jongvolwassenen en studenten. Toenemende maatschappelijke zorgen of prestatiedruk zouden hier een rol kunnen spelen. Ook bij mensen die in een stad wonen zien we een sterkere stijging in psychische aandoeningen, al is onduidelijk wat oorzaak of gevolg is.” – Annemarie Luik, programmahoofd epidemiologie

Kwetsbare groepen meer risico op ontwikkelen psychische aandoening

In de afgelopen 12 maanden had 15 procent van de Nederlanders een angststoornis, 10 procent een depressieve stoornis en 7 procent een stoornis in het gebruik van alcohol of drugs. Bij een stoornis in middelengebruik gaat het om de gevolgen die mensen ervaren door het gebruik van alcohol of drugs. Denk daarbij aan controleverlies en verminderd functioneren zoals tekortschieten op werk, tijdens studie of thuis.

Daarnaast had 3,2 procent ADHD. Deze psychische aandoeningen kwamen ook vaak samen voor. Van de mensen met een psychische aandoening had bijna de helft (42 procent) 2 of meer psychische aandoeningen in de afgelopen 12 maanden. Vooral jongvolwassenen (jonger dan 35 jaar), alleenstaanden, werklozen

en arbeidsongeschikten, mensen met een lager inkomen en mensen die in een stad wonen, hebben vaker een psychische aandoening.

Corona geen invloed op toename psychische aandoeningen De coronapandemie lijkt geen invloed te hebben op de toename van psychische aandoeningen. Uit het NEMESIS-onderzoek blijkt dat het aandeel volwassenen met een psychische aandoening tijdens de pandemie gelijk is aan het aandeel in het jaar vóór de pandemie.

“In een eerdere studie van het VUmc naar de effecten van COVID­19 op de psychische gezondheid van mensen konden we zien dat de pandemie een tijdelijke toename van gevoelens van somberheid of angst veroorzaakte, maar geen invloed heeft op de klinische diagnoses van psychische aandoeningen.” – Margreet ten Have, projectleider NEMESIS

Daarnaast blijkt uit vergelijking met eerdere verzamelde data binnen het NEMESIS-onderzoek dat de stijging in het aandeel psychische aandoeningen al ver voor de COVID-19-pandemie is begonnen.

Over dit onderzoek

NEMESIS is een grootschalige, langlopende studie van het Trimbos-instituut naar psychisch welzijn, gezondheid en levenservaringen van Nederlandse volwassenen. Deze studie wordt uitgevoerd in opdracht van VWS. Hiervoor voeren interviewers van veldwerkbureau I&O Research gesprekken bij mensen thuis.

Dit nieuwsbericht is geschreven door Annemarie Luik. Het gehele artikel is te lezen op: www.trimbos.nl/actueel/nieuws

Meer cijfers uit het NEMESIS-onderzoek vind je op: https://cijfers. trimbos.nl/nemesis/nemesis-rapport-home/

58 | TCC Magazine NIEUWS

leesvoer

Biodynamische therapie en de darm­breinconnectie

LEVEN IN BEWEGING

De biodynamische psychologie is een neoreichiaanse, lichaamsgerichte therapie, die ontwikkeld is door Gerda Boyesen. Deze benadering is gebaseerd op kennis en ervaring van het natuurlijk zelfregulerend vermogen waarover ieder mens beschikt. Via dit vermogen zijn mensen in staat ervaringen te verwerken en te groeien. Door in het therapeutisch proces aan te sluiten bij het zelfregulerend vermogen ontstaat er een accepterend en open klimaat waardoor de cliënt zelf bepalend blijft in het therapeutisch proces. In Leven in beweging worden de biodynamische uitganspunten uitgewerkt.

Leven in beweging | Lenie van Schie

HANDBOEK BIOENERGETICA

Lowen is de eerste wetenschapper geweest die op het belang van het lichaam gewezen heeft bij de behandeling van psychische stoornissen. Hij heeft overtuigend kunnen aantonen waarom de conventionele psychoanalyse in veel gevallen faalde. Het lichaam kan in veel gevallen een sleutel zijn tot emotionele problemen, omdat het een spiegel is van ons karakter. De auteur laat zien dat lichamelijke spanningen pantsers zijn die vaak in de vroege jeugd zijn opgebouwd. Als iemand zich op latere leeftijd daarvan wil bevrijden, is deze lichaamsgerichte benadering zeer doeltreffend.

Handboek Bio-Energetica | Alexander Lowen

DE DARMBREINCONNECTIE

Als het microbioom van de darmen goed gevoed is en goed contact onderhoudt met het brein, staat het aan de basis van een gezond leven. Een verstoorde darm-breinconnectie daarentegen kan het immuunsysteem van slag brengen en leiden tot ziekten, maar is ook van invloed op neurologische en psychische stoornissen. Diagnostiek en behandeling kunnen spectaculair profiteren van nieuwe inzichten in de darm-breinconnectie. Dit boek bespreekt die inzichten en geeft daarnaast praktische tips op basis van medisch en voedingsonderzoek en ervaringen met psychotherapie.

De darm-breinconnectie | Gregor Hasler

UW BREIN ALS MEDICIJN

Uw brein als medicijn door dr. David Servan-Schreiber is een klassieker op het gebied van de natuurlijke behandelingswijze. Stress, angst en depressieve klachten kunnen ook zonder medicijnen, op een natuurlijke manier worden behandeld. De zeven natuurlijke behandelingsmethoden die in dit boek worden beschreven, gaan allemaal uit van de helende kracht van de hersenen.

Zijn methode is gebaseerd op baanbrekend onderzoek in het Shadyside Hospital van de gerenommeerde Universiteit van Pittsburgh en biedt een effectief alternatief voor de vaak langdurige en ingrijpende behandelingen als psychoanalyse en antidepressiva.

Uw brein als medicijn | David Servan-Schreiber

LEESVOER TCC Magazine | 59

Anita Laumann is integratief therapeut, poh-ggz, docent social work, schreef in 2020 het boekje De kunst van veerkracht, schildert, schrijft theaterstukken, woont samen met Joop en poes Isabelletje en is Omanita van 5 bonuskleinkinderen.

www.authenticum.nl

Chronische depressie

“Ik kon altijd blijven functioneren, al was het soms erg zwaar. Het is me mijn hele leven gelukt, qua werk en ook privé, maar ik kan niet meer. Ik heb geen empathie meer, ik voel geen compassie meer, alles wat zo vanzelfsprekend natuurlijk bij mij hoort, is op, is weg.”

Ik zie deze dame al jaren. Ze is begin 60. Zo nu en dan komt ze voor een filosofisch reflectiegesprek. Ze is zelf psycholoog, en volgens mij een hele goeie. Ze is oprecht, warm en empathisch. Ze is Rogeriaans geschoold en heeft een spirituele en filosofische kijk op haar werk en op het leven.

Ze heeft een gediagnosticeerde dysthyme depressie en ADD-kenmerken. Ondanks de slechte periodes en haar zware persoonlijke context, weet ze precies wat ze nodig heeft om te kunnen blijven functioneren. Ze kent haar kwaliteiten en grenzen en weet haar tijd goed te doceren. Wat ze doet om te kunnen functioneren, is geen kunstje, het is doorleefd en echt. Haar moeilijke persoonlijke omstandigheden waren in haar werk eerder een voordeel dan een nadeel.

En nu kan dit mooie mensen-mens, plotseling even helemaal niets meer. Daar waar ze normaal gesproken zo goed in is, lukt haar gewoon niet meer. Ze heeft geen burn-out, eerder een existentiële levensfasecrisis. Ondanks haar relativeringsvermogen, kennis en kunde om het leven positief te bezien, is de realisatie van het hebben van een ziekte plotseling een groot verdriet. Het is groter en heviger dan ooit. Ze vraagt zich af hoe ze verder moet, of ze nog door kan gaan met haar werk.

Ze blikt terug op haar leven en voelt de pijn van gemiste kansen, dat niets vanzelf ging en dat dat in de toekomst niet veel anders zal zijn, omdat zij zij is en die ziekte blijft. Na een aantal gesprekken ebt het grootste verdriet weg. En eigenlijk weet ze zelf wel wat ze moet doen en wat ze nodig heeft om uit deze impasse te komen. Ze is dapper en wijs. Ik heb in de paar gesprekken die we hadden, weinig gezegd. Alleen met bewondering geluisterd naar haar inzichten, wijsheden en reflecties. En steeds dacht ik: de wereld heeft haar nog nodig. Wat gun ik mensen die het echt nodig hebben, deze bijzondere warme wijze vrouw.

TCC Magazine | 61 UIT DE PRAKTIJK

10 jaar transpersoonlijk.net

Een terugblik van Piet van Gijssel

Dit jaar (2023) bestaat transpersoonlijk.net (TPnet)

10 jaar. Voor Piet van Gijssel, oprichter TPnet, de tijd om de balans op te maken. Heeft de Stichting nog toegevoegde waarde?

Terug naar 10 jaar geleden. Wat zei Piet er toen van? En nu?

Hoe ben je in aanraking gekomen met het transpersoonlijke gedachtegoed?

10 jaar geleden

“Na 25 jaar analist, waarvan 10 jaar in de hectiek van het leidinggeven, was ik op zoek naar meer balans en diepgang en kwam zo bij het CGL terecht. CGL staat voor Centrum voor Gestalttherapie en Lichaamswerk. Bij het CGL ging het om begrippen als bewustwording, persoonlijke groei en zingeving. Ik heb hier pijnlijke ervaringen, zowel recente als zeer oude, verwerkt. Terwijl ik op mijn werk als analist vooral gericht was op het bedenken van oplossingen, leerde ik bij het CGL eerst te luisteren naar mezelf en m’n emoties. En verder: wat kun je leren van wat je meemaakt? Bij de intake voor de opleiding werd toen gevraagd wat ik als 10-jarige graag wilde worden. Mijn antwoord was: ‘elektricien of dominee’. Achteraf zie ik de elektricien terug in mijn werk als analist en de dominee in het therapeut-zijn. Ik koos niet bewust voor transpersoonlijke therapie, dat kreeg tijdens de opleiding inhoud en betekenis.”

Wat is het belangrijkste bij transpersoonlijke therapie?

10 jaar geleden

“In de praktijk blijkt dat denken en praten over een probleem niet helpt. Wat wel helpt is om bewust te ervaren wat het probleem met je doet en te ontdekken welk deel van het probleem bij jezelf hoort en welk deel bij iemand of iets anders. Met dit inzicht kun je de volgende stap in het leven weer zetten.”

Nu:

“Uitgangspunt van de therapie was en is altijd het herstel van de eigen autonomie en de ontwikkeling van een gezond zelfbewustzijn. Het gaat om heel de mens (holistische therapie). Aangezien elk mens anders is, is het voor de therapeut de kunst om goed aan te sluiten bij de ander. Instant oplossingen bestaan niet.

Bovengenoemde benadering om trauma’s en problemen te verwerken zie ik bij veel complementaire therapeuten ook, al heeft het een andere naam. De benadering is dat je met de cliënt werkt aan een (vertrouwens) basis van waaruit hij naar zijn probleem leert kijken in plaats van totaal overspoeld te worden door het probleem. Van hieruit kan de verwerking plaats vinden en kan de cliënt leren om andere keuzes in het leven te maken. Er is niet één specifieke werkwijze, wel een transpersoonlijke benadering.”

62 | TCC Magazine

Hoe gaat het bij jou in de praktijk?

10 jaar geleden

“Ik geef de cliënt de ruimte om in een veilige omgeving zijn verhaal te doen en stel me open voor zijn problemen, zonder een waardeoordeel. Ik vraag waar de cliënt nu mee zit en wat zijn probleem nu is. En vervolgens sluit ik daaropaan. Ik heb geen kant-en-klare oplossingen of een gesloten diagnose. Waarom niet? Omdat het probleem en de hieronder liggende vraag zichtbaar moeten worden. Verder is het belangrijk dat er een klik is met de cliënt. Als therapeut ben ik vooral een goed luisteraar. De nadruk ligt op aandacht voor de cliënt. Door m’n cliënt ruimte te bieden ontstaat er verbinding. En wat blijkt? Vaak heeft een cliënt hooguit 5 of 6 sessies nodig, waarna hij weer verder kan.”

Nu:

“Mijn benadering is in grote lijnen niet veranderd. Door mijn eigen ontwikkeling ben ik wel veel intuïtiever geworden. Ik werk niet vanuit kennis maar vanuit een niet-weten, waarbij mijn ervaring en kennis op de achtergrond wel

zodat de hemelwind tussen u danst.

meespelen. Ik werk steeds meer met datgene wat ik rechtstreeks voel en met ingevingen. Mijn praktijknaam is Jouw Wijze. Dit staat voor jouw manier van doen en ook voor de oude wijze die in jou zit. Ik zoek contact met de Wijze in jou, want die kent jou.”

Wat verwacht je in de toekomst van transpersoonlijke therapie?

10 jaar geleden

“Uit een gesprek met een transpersoonlijk psychiater weet ik dat de relatie met de reguliere zorg stroef is. Ik vind het daarom hoopvol dat Lentis (GGZ-Groningen) met Integrale Psychiatrie een andere weg laat zien. Mijn droom is dat in de toekomst transpersoonlijke therapie in Nederland heel gewoon is en volledig geïntegreerd zal zijn binnen de zorg. En daarom zet ik me graag in voor meer expertise door te ontmoeten en te verbinden binnen het transpersoonlijk.net.”

Nu:

“Transpersoonlijk” als stroming speelt volgens

Laat openingen in uw SAMENZIJN
TCC Magazine | 63 TPNET

mij geen opvallende rol in Nederland. De transpersoonlijke psychologie als basis voor coaching en therapie is nog steeds aanwezig. In een aantal opleidingen staat het transpersoonlijke nog centraal. Inzichten en werkwijzen die binnen de transpersoonlijke therapie worden gebruikt, worden nog veel gebruikt zoals het werken met de verbeelding en aandacht voor levensvragen. Als voorbeeld noem ik enkele organisaties in Nederland: Het Boswijk Instituut (o.a. opleidingen), de Vereniging Transpersoonlijke Psychiatrie. Internationaal is “transpersoonlijk” zichtbaar door: Eurotas (https://eurotas.world/) en ITA (https://transpersonalassociation.com/). In Amerika kun je studeren voor Master of Arts in Transpersonal Psychology - Sofia University.”

Als antwoord op de vraag over de toekomst van transpersoonlijke therapie: “Ik denk dat dit blijft bestaan en soms onder een andere naam”.

Wat wil je bereiken met transpersoonlijk.net?

10 jaar geleden

“Ons doel is meer bekendheid voor het transpersoonlijke gedachtegoed en een groot transpersoonlijk netwerk in Nederland. Door een interactieve ontmoetingsplaats te bieden, door scholing en evenementen ontstaat meer expertise. Wij zijn daarom erg blij dat de NFG de ontwikkeling van transpersoonlijk.net faciliteert.”

Nu:

“De afgelopen 10 jaar hebben we een aantal zinvolle bijeenkomsten gehad en zijn er mooie ontmoetingen ontstaan. Hier kijk ik met plezier op terug. Ook zijn er veel publicaties geweest in het tijdschrift van de NFG, eerst PSC-Magazine nu TCC-Magazine geheten. Deze artikelen zijn te vinden op de website van TPnet. Via via hoor ik van sommige mensen dat ze deze artikelen, die ze via de nieuwsbrief toegestuurd krijgen, zeer waardevol vinden. Via de website bestaat TPnet.

Sinds de corona-epidemie is het nauwelijks mogelijk geweest om iets te organiseren, ook al hebben we enkele pogingen gedaan. Voor 2023 hebben we nog geen vaste plannen. Binnen het bestuur ligt de vraag of we mogelijk in samenwerking met andere mensen binnen de NFG iets kunnen organiseren waar ontmoeting en (transpersoonlijke) uitwisseling van ervaring centraal staan. Reacties op dit idee zijn welkom. Mail naar: info@transperssonlijk.net

De huidige ambitie van TPnet is bescheiden. Het kan nog steeds de rol van ontmoeten en verbinden vervullen door het bieden van mogelijkheden tot uitwisseling van kennis en ervaring. Als dit bij jou aansluit, is het geweldig om elkaar te ontmoeten in 2023.”

Transpersoonlijk.net (TPnet) is een netwerk voor zorgprofessionals. Het is hét netwerk voor de coach, counselor & therapeut. www.transpersoonlijk.net.

64 | TCC Magazine TPNET
“Ik zet me graag in voor meer expertise door te ontmoeten en te verbinden binnen het transpersoonlijk.net”

Zink: waar is dit multifunctionele mineraal goed voor?

Zink uit de voeding is een onmisbaar mineraal voor tal van lichaamsfuncties. Zink zorgt mede voor een goede weerstand en heeft nog meer gezondheidsvoordelen.

Het belang van zink

Zink is een ‘spoorelement’ om precies te zijn. Dit spoorelement is onderdeel van meerdere enzymen in het lichaam die onder andere helpen bij de opbouw van eiwitten. Een mineraal (of spoorelement) is een stof die je niet zelf in je lichaam kunt aanmaken, maar die je wel nodig hebt! Dat betekent dat je dit stofje uit je voeding moet halen. Van een spoorelement heb je niet veel nodig, maar dat maakt het niet minder belangrijk. Zo is het spoorelement zink een multifunctionele voedingsstof die een rol speelt bij diverse lichaamsfuncties.

Zink in voeding

Een zinktekort komt zelden voor, omdat het in voldoende hoeveelheden in voeding zit. Als je een gezond en gevarieerd voedingspatroon aanhoudt, krijg je waarschijnlijk genoeg zink binnen. Zink zit in dierlijke producten, zoals zuivel, vlees, schaal- en schelpdieren. Als je op zoek bent naar plantaardige voeding met zink, kun je denken aan graanproducten zoals volkorenbrood, havermout, noten zoals pecannoten, pompoenpitten en linzen.

Genoeg zink binnenkrijgen

Wanneer het even niet lukt om gevarieerd te eten of wanneer je een vegetarisch of veganistisch voedingspatroon aanhoudt, kan het zijn dat je een aanvulling op je dagelijkse voeding kunt gebruiken. Een zinksupplement kan dan helpen. De referentie-inname van zink is voor volwassen mannen vastgesteld op 9 mg per dag en voor vrouwen op 7 mg per dag.

Wat doet zink?

Positieve invloed op het immuunsysteem Gezonde voeding en een actieve leefstijl zijn belangrijk voor je immuunsysteem. Zink draagt bij aan een normale werking van het immuunsysteem en de afweer van het lichaam. Daarnaast heeft zink een antioxidatieve werking en helpt als antioxidant de lichaamscellen te beschermen tegen invloeden van buitenaf.

Goed voor het geheugen

Ons geheugen, het vermogen om dingen te onthouden, heeft drie taken: informatie opslaan, vasthouden en terugzoeken. Zink is een mineraal dat hierbij kan helpen, omdat het bijdraagt aan een normaal geheugen, leervermogen, aan normale concentratie en intelligentie. Het spoorelement houdt de geest helder en helpt bij geestelijke druk en inspanning. Zink helpt evenwichtig te blijven in stresssituaties.

Scherp zien

Ook is zink goed voor het gezichtsvermogen: het speelt een rol in het functioneren van je netvlies en helpt je scherp te kunnen zien, ook in het donker. Instandhouding van sterke botten

Zink is goed voor het skelet: het is van belang voor de samenstelling van botten en het behoud van sterke botten.

Goed voor je nagels

Aan de basis van de nagel zit een laag waarin nieuwe cellen worden gemaakt. Dit is waarom nagels groeien. Zink speelt een rol bij celdeling en draagt bij aan de instandhouding van normale nagels.

Een gezonde huid en normale haargroei

Zink is ook van belang voor het behoud van een gezonde huid. Zink helpt bij de verzorging van de huid van binnenuit en ondersteunt het herstellend vermogen. Ook de haargroei kan gebaat zijn bij zink: het helpt haren sterk en glanzend te houden.

Het gehele artikel is te lezen op: www.aov.nl/blog/de-weerstandsvoordelen-van-zink

TCC Magazine | 65
TCC Magazine | 65 NIEUWS

Colofon

Hoofdredactie

Sacha van den Ende

E-mail: sacha@inspiredcommunications.nl

Bladmanagement en redactionele bewerking

Maartje Albert

E-mail: maartje@inspiredcommunications.nl

Eindredactie

Marianne Smits en Charlotte Simons

Redactieadres

Zutphensestraatweg 49

6955 AE Ellecom

Telefoon: 06 23 63 38 65

E-mail: redactie@inspiredcommunications.nl

Uitgever

Inspired Publishing

Contactpersoon: Sacha van den Ende

Zutphensestraatweg 49

6955 AE Ellecom

Telefoon: 06 23 63 38 65

E-mail: info@inspiredcommunications.nl

Vormgeving

Eefje Kleijweg | Grafisch Ontwerp | www.eefjekleijweg.nl

Druk

Drukkerij Damen

Lezersservice

TCC Magazine verschijnt vijf keer per jaar. Het wordt toegezonden aan alle register- en aspirantleden van de beroepsorganisatie NFG, ALIP, de leden van TPnet, NKS en Rosegarden en aan studenten van diverse toonaangevende opleiders.

Abonnementen

Jaarabonnementen per vijf nummers: € 43,60. De abonnementsprijs dient bij vooruitbetaling te worden voldaan. U ontvangt hiervoor een factuur. Nieuwe abonnementen kunnen op elk moment van het jaar ingaan.

Opzegging dient schriftelijk, ten minste 2 maanden voor afloop van de abonnementsperiode te worden ingediend bij de uitgever.

Adreswijzigingen

Adreswijzigingen graag zo spoedig mogelijk schriftelijk indienen bij de uitgever per post of per e-mail: abonnement@inspiredcommunications.nl

Disclaimer

De informatie in dit blad is uitermate zorgvuldig opgesteld en gecontroleerd. De uitgever is evenwel niet aansprakelijk voor de inhoud van ingestuurde c.q. aangeboden artikelen, product-in- formatie en voor eventuele schade als gevolg van vermeende (medische) adviezen, onverhoopte onjuistheden en/ of onvolledigheden. De uitgever draagt geen verantwoordelijkheid voor de inhoud van advertenties. Informatie over gebruikte bronnen kan opgevraagd worden bij de redactie.

©Copyright

Niets uit deze uitgave mag worden over- genomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Inspired Publishing. Alle rechten voorbehouden.

Ontvang jij het blad

Koper belangrijk voor het immuunsysteem

Stuur een mail met je gegevens naar redactie@inspiredcommunications.nl en krijg het magazine kosteloos toegestuurd.

Nutriënt & Supplement is een magazine voor zorgprofessionals met affiniteit voor gezonde voeding en voedingssupplementen ter bevordering van het welzijn van de cliënt.

66 | TCC Magazine
Nutrient & Supplement nog niet bij je thuis?
VAK- EN PRODUCTINFORMATIE VOOR GEZONDHEIDSPROFESSIONALS OVER HOOGWAARDIGE VOEDINGSSUPPLEMENTEN EN ORTHOMOLECULAIRE PREPARATEN JAARGANG 2 EDITIE 4 2022 Vitamine D essentieel voor de gezondheid Collageen meest voorkomende eiwit De informatie in dit magazine is uitsluitend bedoeld voor medische beroepsbeoefenaars KOSTELOOS ABONNEMENT

Aandacht voor het brein?

Ontdek de formule van Brain Support

300 mcg actief foliumzuur (Metafolin®)125 mcg actief vitamine B121 - 5 mg zink1 - 250 mg citicoline (Cognizin®) Goed voor geheugen, werk- en leerprestaties1 Voor jongvolwassenen, volwassenen en senioren Bevat Cognizin® en Metafolin® NIEUW! Op de hoogte blijven? Registreer hier als professional!

Magnesium

Mattisson voorziet in een breed assortiment aan organisch gebonden magnesium supplementen, zoals Magnesium Bisglycinaat, Tauraat, Citraat en Malaat.

Onze Magnesium supplementen zijn verkrijgbaar in diverse toedieningsvormen, waaronder capsules, poeder en vloeibare vorm.

Organisch gebonden vormen van Magnesium zijn goed opneembaar voor het lichaam.

Magnesium Bisglycinaat is gebonden aan het aminozuur l-glycine. Deze binding zorgt ervoor dat het Magnesium de bloed-hersenbarrière kan passeren. Magnesium Bisglycinaat draagt bij aan de concentratie, is goed voor het geheugen en de leerprestaties en is gunstig voor een goede geestelijke balans.

Magnesium Tauraat is gebonden aan het aminozuur l-taurine. Deze binding zorgt ervoor dat het Magnesium de bloed-hersenbarrière kan passeren. Magnesium Tauraat is goed voor de gemoedstoestand, draagt bij aan geestelijke veerkracht en een heldere geest, helpt bij vermoeidheid en ondersteunt het energieniveau. Taurine is een lichaamseigen stof, waardoor het Magnesium uit Tauraat extra goed wordt opgenomen.

Magnesium Malaat is belangrijk voor een normale spierwerking en ondersteunt het energieniveau.

Magnesium Citraat ondersteunt een gezonde werking van de spieren en het energieniveau.

mattisson.eu universal healthstyle Scan me

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.