Skyroad 02

Page 1

2015

ARALIK DECEMBER ISSN 2149-8172

02

HAVATAŞ’IN ÜCRETSİZ DERGİSİDİR FREE WITH HAVATAŞ

9 772149 817009

<DĻDUNHQ JH] JH]HUNHQ \DĻD

7UDYHO ZKLOH OLYLQJ OLYH ZKLOH WUDYHOOLQJ

BEYAZ

SIRA KIŞ ROTADIŞI LARI EXTRAORD WINTER INARY ROUTES

SİZİ ÇAĞIRIYOR! White is calling you!

.(1'ċ ċ¢ 6(6ċ1ċ1 3(ĺċ1'( %ċ5 ±0·5 A LIFE IS FOLLOWING OWN INNER VOICE

GÖKHAN KIRDAR

)/25$16$ 9(1('ċ. %2/21<$ +$77, LINE OF FLORENCE, VENICE AND BOLOGNA

('ċ7±5'(1 EDITOR’S LETTER

KIŞ BİZE NE ANLATIR? “

WINTER TALE OVERHEARD “W

E

VDEN çıkar ve yürürüz. Kendimizi e get out of the house and walk. Surrendering ourselves to walkyürüyüşe bırakırız. Yürümek bedeing…To walk is first to greet and then ofne önce merhaba demek, sonra teşekkür fer thanks to the body. In return for this etmektir. O da bu şükre ve selama karşılık gratitude and greeting, the body gives us bize sadece sağlık vermez. Zihin açıklığı, not only health but also a clear mind and a GÖKSAN GÖKTAŞ bir ‘kuş hafifliği’ verir. Yürümeyi unutangoksan.goktas@skyroad.com.tr ‘lightness of a bird’. He who forgets walking la var olmayı unutan aynı yerde buluşur: and he who forgets existing come together Başkasının hikâyesinde ve kendinden kiloat the same place: In someone else’s story, metrelerce uzakta…” miles away from himself.” Böyle diyor, bu sayımızın yazarlarından şair Atakan YaThis is what one of our writers in this issue, poet Atakan vuz, bir nevi “yürümeye övgü” hattında seyreden “KaybolYavuz says… In his article titled “Walking to Get Lost” which is mak İçin Yürümek” başlıklı yazısında… Yolda olmakla; var in line with “in praise of walking”... He whispers us that walking, olmanın aslında, dünya denen hayal perdesinde kesişen gölbeing on the road and existing are actually shadows crossing geler olduğunu fısıldıyor bize. each other on the screen called the world. İnsanın ruh istikametini “iç”e doğru çevirdiği yegâne Winter, the only season when our human soul shifts its route mevsim kış, kemendini attı iklime… Tabiat da, insan da hato “inner world”, starts to conquer the sky now. Both nature and yattan; bir kendini gözden geçirme, yeniden inşaa molası mankind need a break to review and reconstruct themselves. istiyor. “Kendine doğru yürüme vakti geldi” diyor mevsim. And the season says it is time to “walk to yourself”. Bu sadece bir içe yürüyüş çağrısı değil tabii ki! “Yaşarken Despite rough conditions, it is not a call for walking to the gez, gezerken yaşa” mottosuyla yayınladığımız SKYROAD, inner world only! SKYROAD, which we publish with the motto sizleri kışı yollarda karşılamaya ve yaşamaya davet ediyor… “Travel while living, live while traveling”, invites you to greet Tabiatın her şartta, seyahat tutkunlarına sunacağı, öğreand enjoy the winter on the roads. teceği çok şey var. “Kış Rotaları” dosyamızı okurken, önerdiAt any rate, the nature has a lot to offer and teach to traveğimiz rotalara doğru bir an önce yola çıkmak isteyecek, kışın lers. While reading our story titled “Winter Tourism”, you will feel like taking the routes that we suggest, sensing that winter “içe kapanma” mevsimi değil, bilakis eşsiz bir “ruhî tadilat” is not the season to “withdraw” but a unique time for “spiritual dönemi olduğunu hissedeceksiniz… refreshment”. Yolunuz açık, yolculuğunuz daim olsun… Have a nice trip safe and sound. Travel always…

İmtiyaz Sahibi Licensee

HAVATAŞ YOLCU TAŞIMACILIĞI A.Ş. Yayına Hazırlayan Publication

DİYALOG DERGİ YAYINCILIĞI A.Ş.

Reklam Advertising Genel Müdür General Manager

ABDULLAH HANÖNÜ Genel Müdür Yrd. Deputy General Manager

Genel Yayın Yönetmeni Editor in Chief

ZİYA KADAM, GÜLAY BAYRAK

GÖKSAN GÖKTAŞ

Reklam Grup Müdürü Advertising Group Manager

Kreatif Direktör Creative Director

MERYEM BAHADIR

HARUN YÜCEL

Reklam Müdürü Advertising Manager

Editörler Editors

AYŞEGÜL DAG, KADER EKEN

HALİL KURBETOĞLU, ALİ MERT ALAN

Rezervasyon Müdürü Manager of Reservation

Asistan Editör Assistant Editor

SÜMEYYE BULDUK

ABDULLAH BİLGİÇ 0212 467 65 65 (1727)

Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Responsible Editor

abdullah.bilgic@reklampiri.com

BURHAN İSTENCİ

HAVATAŞ’ın Ücretsiz Dergisidir. Free with HAVATAŞ.

ARALIK DECEMBER 2015 N0: 2 ISSN 2149-8172 İletişim - Yönetim Yeri Contact - Administration Yenidoğan Mah. Kızılay Sok. No: 39 Bayrampaşa, İstanbul 0212 467 65 16 www.skyroad.com.tr iletisim@skyroad.com

Sosyal Medya Social Media

Satın Alma ve Baskı Müdürü Purchasing and Print Manager

Basım Print İhlas Gazetecilik A.Ş. Yenibosna - Bahçelievler/İst.

SUAT ÖZDEMİR

ÖZCAN URAL

0212 454 30 00

Her hakkı mahfuzdur. Dergideki yazı, fotoğraf ve diğer görsellerin izin alınmadan veya kaynak gösterilmeden her türlü ortamda çoğaltılması yasaktır. All Rights Reserved.

s t n e t n co içindekiler

28

76 58 104

86 ğraf 26 Konuşan Foto

46 120 94 100

Talking Photo

ğırıyo 28 Beyaz Sizi Ça

r! White is Callin

ndi İç Sesinin Pe

g You!

şinde Bir Ömür

r: Ke Gökhan Kırdar 46 Gökhan Kırda Own Inner Voice: A Life is Following

Horro 58 Korku Turizmi

r Tourism

nk ve Sonsuzluk

, Re 76 Mandala: Daire Color and Infinity Mandala: Circle,

ıza Düşen

Payım 86 Rönesans’tan Renaissance Our Share From

Lumpur Bird Park ur Kuş Parkı Kuala mp Lu ala Ku 94 ion Songs lar Road Compan Yol Arkadaşı Şarkı

100

cesi: Bursa

Dibâ 104 Anadolu’nun Anatolia: Bursa

The Prologue of am: Vedat Ozan hunu Okuyan Ad 120 Kokuların Ru Reading Spirit of Smells The Man Who is

s

Yaptığı işlerin hepsinde en iyi oldu. Ama evrende kötü adam olarak tanınıyor. En iyi filmlerin adresi Digiturk’te, Star Wars maratonu başlıyor. İlk 6 Star Wars filmi, 10-16 Aralık tarihleri arasında Moviemax Star Wars HD’de.

Reklam rezervasyonlarınız için Digiturk Medya Pazarlama Departmanı ile iletişim kurabilirsiniz: (0212) 326 07 26 Moviemax Star Wars HD kanalı Eutelsat uydusu üzerinden yayın yapmaktadır. Eutelsat Film Paketi sahipleri 10-16 Aralık tarihleri arasında 1 No’lu kanaldan Moviemax Star Wars HD kanalını izleyebileceklerdir.

© 2015 Lucasfilm Ltd. All rights reserved. Used under authorization.

±1(5ċ SUGGESTION

7HOHIRQ EDúČPOČODUČQD )RU SHRSOH DGGčFWHG WR SKRQHV

MODAN FASHIO

6DGH YH KRĻ 6čPSOH DQG SUHWW\ Instagram’da fotoğraflar arasında kaybolurken çok güzel bez çantalarla karşılaştık. Sonra bir baktık ki bu çantaların hepsi “50 Dirhams” etiketini taşıyor. Şeyma Aslan’ın Arapça kelimeler ya da Ortadoğu motifleriyle süslediği sade ama çok hoş çantaları görmelisiniz. https://instagram.com/50dirhams/ While we were lost among the photos on Instagram, we came across with adorable cloth bags. Then we saw that all these bags bear the label of “50 Dirhams”. You should see the simple but quite pretty bags decorated with words in Arabic or with Middle Eastern patterns by Şeyma Aslan. https://instagram.com/50dirhams

5HQJDUHQN GHIWHUOHU &RORUIXO QRWHERRNV Üç sene önce Elif Ekin Gürbüz tarafından kurulan “Muk” çok hoş defterler yapıyor. İlgi çekici sloganlaşmış cümleleri tasarladıkları el yapımı defterlerin kapaklarına yazıyorlar. Ürünleri sade, şık ve dikkat çekici. Aynı zamanda onlar defter yapmanın yanı sıra bu işi meraklılarına da öğretiyorlar. Ürettikleri ürünlerden ve çabalarından ötürü takdiri fazlasıyla hak ediyorlar. “Muk” that was established by Elif Ekin Gürbüz three years ago designs quite pretty notebooks. They write interesting, slogan-like sentences on the covers of the hand-made notebooks they design. Their products are simple, elegant

6 skyroad

ARALIK 2015

Artık akıllı telefonlar birer uzvumuz haline geldi. Arkadaşlarımızla bir araya geldiğimizde telefonla vakit geçirmekten fırsat bulursak sohbet edebiliyoruz. İşte “Nophone” da her geçen gün daha da artan telefon bağımlılığına karşı ortaya çıkmış. Nophone, akıllı telefona benzeyen bir adet plastik parça. Hem harika 7(.12/ TECHNOLO2-ċ bir girişimcilik örneği hem de GY karşısındaki insanla sohbet etmek has been developed against the everyerine elindeki telefona odaklanan increasing phone addiction. Nophone is arkadaşlarınız için anlamlı bir hediye. a piece of plastic shaped like a smartphone. Smartphones have become like an organ for us now. When we meet with our friends, we can have a chat together if we find an opportunity from spending time with our phones. “Nophone”

It is not only a great example of entrepreneurship but also a meaningful gift to your friends who focus on their phones rather than having a conversation with the person sitting across them.

%DORQFXNOX 7DNYčP %XEEOH &DOHQGDU Yeni yıl öncesi elimize hepsi birbirinin ay aynı tasarıma yaratıcılıktan sahip, ya uzak ajanda ve takvimler geçiyor. Hal g böyleyken gözümüz hep dışarıda. Şık, özel, herkeste olmayan şeyler arıyorruz. Ürettiği ürünlerle insanür ların hayatlarını kolaylaştırmayı ve kolayla pratik çözümler onlara pra sunmayı amaçlayan Hammacher Schlemmer’ın baloncuklu takvimi evinizde, ofis masanızda güzel durabilir. Pazartesi sendromundan da, takvimdeki tüm pazartesi günlerini haşin ve gaddar bir şekilde patlatarak kurtulabilirsiniz. Righ before the New Year, we get planners Right an and calendars with cookie-cutter, uncreative designs are coming to our hands. This being the case, we are always looking for TASARIM chic, personal and different things. Bubble DESIGN calendar by Hammacher Schlemmer that aims to facilitate people’s lives with its pr products and provide practical solutions may and eye-catching. In addition, besides llook k good in your house or on your office table. making notebooks, they teach people to make You can also shake away the Monday syndrome notebooks. We need to appreciate them because by popping harshly and cruelly all the Mondays in of their products and efforts. the calendar.

±1(5ċ SUGGESTION

0·=ċ. MUSIC

0DQ]DUD\Č VH\UHWWčNÂH DFČNDFDNVČQČ] <RXoOO JHW KXQJU\ DV \RX ZDWFK WKH YčHZ

<DYX] ¢HWčQ pċONq SODN <DYX] ¢HWčQ p)čUVWq UHFRUG Kadıköy’de bulanan plak dükkanı Rainbow45 sadece plak satmıyor aynı zamanda plak da basıyor. Kısa bir süre önce Bülent Ortaçgil’in “Benimle Oynar mısın?” isimli albümünü plak olarak müzikseverlerle buluşturan Rainbow45 yine güzel bir sürpriz yaptı. Ve aramızdan çok erken ayrılan efsanevi Blues Rock gitaristi Yavuz Çetin’in ilk albümünü 18 yıl aradan sonra ilk kez plak formatında bastı. Türk Rock müzik tarihinin en önemli albümlerinden birisi olarak gösterilen “İlk”i kaçırmayın. Rainbow45 located in Kadıköy is not only selling records and also publishing records. A short while ago, Rainbow45 presented the Bülent Ortaçgil album “Benimle Oynar Mısın?” as a record to music lovers, and they have a pleasant surprise again. The first album of the legendary Turkish Blues Rock guitarist Yavuz Çetin who passed away very young is published as a record for the first time after 18 years. Don’t miss “İlk” regarded as one of the most important albums of Turkish Rock music history.

PARFÜM PERFUME

8 skyroad

ARALIK 2015

Eminönü’nün tam göbeğinde 350 yıllık bir geçmişe sahip Zinhan’ın dördüncü katında bulunan Surplus; kebap ve etleri kusursuza yakın bir restoran. Mekanın muhteşem bir manzaraya sahip olduğunu da söylemeliyiz. Bir yanınızda Galata Kulesi, Haliç, Beyoğlu, Karaköy, İstanbul Boğazı’nın manzarası, diğer yanınızda Topkapı Sarayı, Sultanahmet, Eminönü, Mısır Çarşısı. Geleneksel lezzetlerin, özünü bozmadan modern bir şekilde sunulduğu mekanda; kebaplar, pideler, ızgaralar arasından bir seçim yapmak hiç de kolay değil. Bize soracak olursanız süt danası kemiğinde servis edilen Urfa kebabı, lahmacun ve oruk kebabı -tabiri caizse- damak “çatlatan lezzetler” diyebiliriz. Ayrıca 4 kişilikten 8 kişiliğe kadar çeşitli boyutları bulunan “Surplus Karışık Tabağı” da mekandaki etleri ve zeytinyağlıları tatmak için doğru tercih. Tatlı menüsünden de katmeri çok beğendik, çatalı katmere vurdukça, kendimizi Gaziantep’de gibi hissettik. Yolunuz Eminönü’ne düşerse bu adrese muhakkak uğrayın.

MEKAN PLACE

Surplus located on the fourth floor of Zinhan with a 350-year history, located in the heart of Eminönü is a restaurant which serves near perfect kebab and meats. We should say that the restaurant has a magnificent view. Galata Tower, Golden Horn, Beyoğlu, Karaköy, and view of the Bosphorus is on one side and Topkapı Palace and Sultanahmet are on the other. It is not easy to decide between kebabs, pides, and grills in the restaurant which serves traditional tastes in a modern way, without ruining their original. If you would ask us, we can say that Urfa Kebab served on veal bone, lahmacun and oruk kebab are, as Mehmet Yaşin says, “palate cracking tastes”. Moreover, “Surplus Mix Plate” with various serving sizes from portion for 4 to 8is also a right choice to try meats and olive oil dishes at the restaurant.

%DKDUDWOČ YH J×]HO 6SčF\ DQG SOHDVDQW Atalier Rebul genellikle kolonyalarıyla tanınıyor ama onlar parfüm de yapıyorlar. Özellikle Istanbul isimli parfümleri ilgiyi hak ediyor diyebiliriz. Bergamut, karanfil ve özellikle tarçının öncülüğünde baharatlı, yoğun bir koku “İstanbul”. Sunumu da oldukça şık, pompalı şişesiyle oldukça zarif. Baharatlı kokular seviyorsanız, Atalier Rebul’un, İstanbul’unu deneyin. Aynı zamanda markanın oda parfümleri, kokulu mumları, geniş kolonya çeşitlerini de tanımış olursunuz. Ve güzel kokularla haşır neşir olduğunuz için kendinizi mutlu hissedersiniz.

Atelier Rebul is generally known for its colognes but they also produce perfumes. We can say that their perfume named Istanbul especially deserves attention. Istanbul is a spicy, intense fragrance whose top notes are bergamot, clove and especially cinnamon. The presentation of Istanbul is also elegant with its stylish pump sprayer bottle. If you like spicy fragrances, try Istanbul by Atelier Rebul. At the same time you will get to know room sprays, scented candles, and wide variety of colognes of the brand. And you will feel happy since you’re mingling with pleasant fragrances.

alimert.alan@skyroad.com.tr

AJANDA SCHEDULE

AİLE BOYU EĞLENCE T

ürkiye’nin ilk tema parkı olma özelliğine sahip olan Vialand, yediden yetmişe her yaştan insana eğlenceli saatler sunuyor. Atlı karınca, 3 saniye içerisinde 0’dan 100 km hıza ulaşarak heyecan kat sayınızı

9čDODQG $UDOČN ER\X QFD Throughou t December

arttıran roller coaster, Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fethinin robot heykellerle anlatıldığı Fatih’in Rüyası gibi üniteler ve daha fazlası konuklarına hoş zaman geçirmeleri için özel bir dünya sunuyor.

FAMILY SIZE ENTERTAINMENT

V

ialand offers a fun time to people of all ages. It presents a special world for its visitors to have a good time with units including the carousel, the roller coaster that accelerates from 0 to 100 km/h in 3 seconds increasing the thrill factor, Conqurer’s dream where the conquest of Istanbul by Fatih the Conqurer is told with robotic statutes and more.

ÇOK GÜLECEKSİNİZ A

Ali Poyrazoğlu

10 skyroad

ARALIK 2015

li Poyrazoğlu’nun ”Ödünç Yaşamlar” isimli kitabını sahneye uyarladığı tek kişilik gösteride, usta oyuncu kendi hayatından örnekler veriyor, ünlü sanatçılarla olan anılarını seyirciyle paylaşıyor, insanlara hikayeler anlatıyor. İnsanların özel ve iş hayatlarında rutinlerini kırmak konusunda zihin açıyor. Poyrazoğlu’nun “Ödünç Yaşamlar” isimli oyunu hem güldürüyor hem de geleceğe dair motive ediyor. Oyunu, Trump Kültür ve Gösteri Merkezi’nde izleyebilirsiniz.

YOU WILL HAVE A BIG LAUGH

I

±G×QÂ <DĻDPODU $UDOČN Borrowed Liv December es 13

n the one-man show how Ali Poyrazoğlu adapted from his book “Borrowed Lives”, the skilled actor gives examples from his own life, shares his memories with famous artists and tells people stories. In the play “Borrowed Lives”, he makes people laugh and motivates them about the future. You can see the play at Trump Culture and Performance Center.

AJANDA SCHEDULE

DOLU DOLU HIP-HOP

+Ä?SKRS -DP ,

VWDQEXO iphoplife.com.tr 10 $UDOÄŒN December yaĹ&#x;Äąnda. Ve yeni ya5 Ĺ&#x;ÄąnÄą da Ceza, Mode XL, Ege Çubukçu, Sansar Salvo, Pit10, Ayben, Yener, Cash Flow, Alaturka Mavzer, Allame, Kamufle, AnÄąl PiyancÄą, Emrah Karakuyu, Joker, No.1, Ais Ezhel, 90BPM, Xir, Ozbi, Soulkast, Ă–nder Ĺžahin, KaraçalÄą, Sahtiyan, Sayedar, Sancak, Ados, Fate Fat, Rapozof, Tankurt, Hidra, Lider ve DJ HÄąrs gibi isimlerin sahne alacaÄ&#x;Äą bir etkinlikle kutluyor. Saat 13:00’de baĹ&#x;layacak olan etkinlik Volkswagen Arena’da gerçekleĹ&#x;ecek.

H

HIP HOP IN FULL

%100 METAL SERÄ°SÄ° DEVAM

H

EDÄ°YOR

iphoplife.com.tr is 10 years old. And it’s celebrating its new age with an event where artists including Ceza, Mode XL, Ege Çubukçu, Sansar Salvo, Pit10, Ayben, Yener, Cash Flow, Alaturka Mavzer, Allame, Kamufle, AnÄąl PiyancÄą, Emrah Karakuyu, Joker, No.1, Ais Ezhel, 90BPM, Xir, Ozbi, Soulkast, Ă–nder Ĺžahin, and so many rappers will take the stage. Don’t miss this event at Volkswagen Arena.

S

(SÄ?FD $UDOÄŒN 18 December

enfonik Metal’in sevilen topluluÄ&#x;u Epica, “%100 Metal Konserleriâ€?â€? serisi kapsamÄąnda, TĂźrkiye’ye geliyor. Epica’nÄąn gĂźzeller gĂźzeli solisti Simone Simons’in harika vokalini canlÄą olarak dinlemenizi Ăśneririz. AynÄą etkinlik kapsamÄąnda HollandalÄą Epica’nÄąn yanÄą sÄąra Folk Metal’in saygÄąn gruplarÄąndan Finntroll da sahne alacak. Metal mĂźzik dinleyicilerini Kßçßkçiftlik Park’ta harika bir gece bekliyor.

100% METAL SERIES CONTINUES

P

opular symphonic metal band Epica comes to Turkey. We suggest you listen to the amazing vocal of the beautiful vocalist of Epica, Simone Simons, live. As part of the same event, alongside Epica from the Netherlands, Fintroll will also take the stage. A wonderful night awaits metal music fans in Kßçßkçiftlik Park.

AJANDA SCHEDULE

KAHVENİN ABC’Sİ K

ahveyle arası iyi olan insanlar kahve kültürüne dair hep daha fazlasını öğrenmek isterler. Mutfak Sanatları Akademisi’nde gerçekleşecek olan “Artisan Kahve Eğitimi” isimli atölye çalışması da içeriğiyle kahve meraklılarının ilgisini fazlaca çekecek gibi. Üç gün sürecek atölyede; kahvenin tüm çeşitlerinden başlayıp, çekirdeğinden itibaren kahve hazırlamanın incelikleri anlatılacak. Atölyede ayrıca farklı kahve yapım şekilleri, sunum ve süslemesi gibi konular da işlenecek.

ABC OF “COFFEE”

$UWčVDQ .DKYH (ú čWčPč $UDOČN Artisana &RƪHH 7UD l LQLQ December J 7

I

t looks like the workshop titled “ArrA will tisanal Coffee Training” in MSA attract attention of coffee aficionados with its program. In the three-day workshop various kinds of coffee and details of coffee making from beans will be taught.

OSMANLI HAMAM KÜLTÜRÜ H

amamlar; Osmanlı’dan günümüze tarihimizin bir parçası. Bu gezide, tarihi hamamlarla ilgili bilgiler veriliyor. r. Sultanahmet Haseki Hürrem Hamamamı, Cağaloğlu Hamamı, Çemberlitaş Hamamı, Süleymaniye Hamamı, Zeyrek Çinili Hamam, yeni açılan II. Bayezid Türk Hamam Kültürü Müzesi, Cibali Havuzlu Hamam, Edirnekapı Mihrimah Sultan Hamamı ve Tahtakale Hamamı’nın gezileceği hamam turu ile ilgili ayrıntılı bilgi almak ve geziye katılmak için Fest Travel’i arayıp rezarvasyon yaptırmanız gerektiğini belirtelim.

14 skyroad

ARALIK 2015

ċVWDQEXO +DPDPOD UČ $UDOČN Hammam s of Istanbul December 20

OTTOMAN HAMMAM CULTURE

I

n the tour, information is given on historical hammams. Sultanahmet Haseki Hürrem Hammam, Cağaloğlu Hammam, Çemberlitaş Hammam, Süleymaniye Hammam, Zeyrek Çinili Hammam, newly opened Bayezid II. Turkish Bath Culture Museum, Cibali Hammam, Edirnekapı Mihrimah Sultan Hammam and Tahtakale Hammam will be visited in the tour. We’d like to note that in order to have detailed information on the tour and make a reservation you can contact Fest Travel.

AJANDA SCHEDULE

FLAMENKO İSTANBUL’DA S

onsuz Kollu Dansçı olarak nam salan Maria 0DUčD 3D JHV $UDOČN Pages, Cemal Reşit Rey December 13 konser salonunda Flamenko severlerle buluşuyor. 2006 yılında Mikhail Baryshnikov’un, Pages’e iç dünyasına kişisel bir yolculuk yapmasını ve böylece hem dansçı hem de yaratıcı kimliğini açığa vurmasını söylemesiyle şekillenen Autorretrato gösterisi, kusursuz bir görsel şölen isteyenleri fazlasıyla mutlu edecek.

FLAMENCO IN ISTANBUL

M

aria will meet with Flamenco fans at CRR Concert Hall. The Autorretrato show was shaped when Mikhail Baryshnikov, in 2006, told her to take a journey to her inner world and reveal both her dancer and creative identities and it will make those who are looking for a visual feast more than happy.

DANS GECESİ A

yhan Sicimoğlu çok yönlü bir adam. Gezgin, müzisyen, televizyoncu, aşçı, radyocu Sicimoğlu bunların hepsini yapıyor üstelik çok da başarılı bir şekilde... Hani o sevdiği bir şey görünce “Hastasıyız” diyor ya, biz de onun yaptığı işlerin ve enerjisinin “hastayız”. İşte bu sefer Ayhan Sicimoğlu grubuyla birlikte sahnede ve insanları dansa davet ediyor. Salsa, çaça ve boleroların dinleyici beklediği konserde keyifli bir akşam geçirmek garanti. Bu özel Latin gecesi Kadıköy Halk Eğitim Merkezi’nde gerçekleşecek.

16 skyroad

ARALIK 2015

$\KDQ 6čFčPRúOX /DWčQ $OO 6 WDUV $UDOČN December 21

DANCE NIGHT

T

raveler, musician, TV presenter, cook, and radio broadcaster Ayhan Sicimoğluis now on the stage with his band and invites people to dance. The concert will be at Kadıköy Public Training Center where salsa, cha-chacha and boleros await the audience.

AJANDA SCHEDULE

SERKAN BOZKURT INVITES TO THE KITCHEN

C

hef Serkan Bozkurt’s two-month long workshop at Chef’s Table Culinary Academy where he will share theoretical and pracsh $\GD + REč tical t information on basic $ĻÂČOČN (ú čWčPč cooking may be the right $UDOČN Amateur place for you. & RRNLQJ 7UD LQ in 2 Month LQJ s December 12

SERKAN BOZKURT MUTFAĞA ÇAĞIRIYOR

Ü

lkemizde yeme-içme kültürüne olan ilgi her geçen gün artıyor. Farklı ülkelerin yemek kültürleri, tatlılar, unutulmuş lezzetler derken her geçen gün farklı yemek work-shop’larından haberdar oluyoruz. “Bu işe temelinden başlamak istiyorum” diyor-

sanız Şef Serkan Bozkurt’un, Chef’s Table Mutfak Akademisi’nde temel mutfak bilgilerine dair teorik ve pratik bilgiler vereceği iki aylık atölye çalışması sizin için doğru adres olabilir. Mekanı arayıp konuyla ilgili ayrıntılı bilgi alabilirsiniz.

KONUMUZ İRAN SOFRASI

B

ostancı’da bulunan Kitchen Creates yediden n yetmişe herkese mutfak 3HUVOH %XJ×QH ċ UGHQ kültürünü ve sağlıklı UDQ 0XWI DúČ $UDOČN beslenme alışkanlığını Iranian C uisin the Persia e from aşılamayı hedefleyen ns to Present bir mutfak atölyesi. December 16 “Perslerden Bugüne A LECTURE İran Mutfağı” isimli atölON IRANIAN ye çalışmasında da Fars yeCUISINE mek kültürüne dair baharatları, yemekleri ve bu yemeklerin yapımıitchen Creates located in Bostancı nı ele alacaklar. İran mutfağını tanıwill address, in the workshop titled mak ve onların zengin yemek kültü“Iranian Cuisine from the Persians to Present”, spices and meals of Persian culrüne dair pek çok şey öğrenmek için ture and making of these meals. harika bir fırsat.

K

18 skyroad

ARALIK 2015

AJANDA SCHEDULE

ARŞİVCİLERİN YENİ YIL PARTİSİ

M

ustafa Aypolat ve Semih ĹžimĹ&#x;ek ikilisinin baĹ&#x;lattÄąÄ&#x;Äą Takas PazarÄą bir çĹlgÄąnlÄąÄ&#x;a dĂśnĂźĹ&#x;tĂź. SÄąk sÄąk dĂźzenlenen etkinlik her seferinde daha kalabalÄąklaĹ&#x;Äąyor ve insanlar bu etkinliÄ&#x;e yoÄ&#x;un ilgi gĂśsteriyorlar. Bu yÄąlÄąn son etkinliÄ&#x;i Taksim, SĂźslĂź SaksÄą Sokak’ta bulunan Rasputin’de gerçekleĹ&#x;ecek.

]DUČ 7DNDV 3D $UDOČN aar Swap Baz 6 er b Decem

Eski fanzinler, plaklar, kasetler, cd’ler meraklÄąlarÄąyla buluĹ&#x;acak. Her Takas Pazar’Ĺnda olduÄ&#x;u gibi yine DJ’ler performans sergileyecek, eski dostlar biraraya gelecek ve geçmiĹ&#x;i yad edecekler. 80’li ve 90’lÄą yÄąllara ait artÄąk kolay kolay bulamayacaÄ&#x;ÄąnÄąz arĹ&#x;iv nesnelerine ulaĹ&#x;mak ve gĂźzel mĂźzik dinlemek için Rasputin’e uÄ&#x;ramanÄązÄą Ăśneririz.

NEW YEAR’S PARTY OF COLLECTORS

T

he Swap Bazaar has become a craze. The event is organized frequently and it gets more crowded each time, drawing a big deal of attraction.

KIRIK KALPLER N

eil La Bute’nin “Some Girlsâ€? isimli oyunu â€œĂ–zel KadÄąnlar Listesiâ€? olarak tiyatoseverlerin karĹ&#x;ÄąsÄąnda. YazdÄąÄ&#x;Äą kitapla baĹ&#x;arÄą ve Ĺ&#x;Ăśhreti yakalamÄąĹ&#x; bir erkeÄ&#x;in, geçmiĹ&#x;te hayatÄąna girmiĹ&#x; dĂśrt kadÄąnla tekrar buluĹ&#x;masÄąnÄąn anlatÄąldÄąÄ&#x;Äą oyunda; kÄąrÄąk kalpler, yarÄąm kalmÄąĹ&#x; aĹ&#x;klar, bencillik ve Ĺ&#x;Ăśhret hastalÄąÄ&#x;Äą

The final event of this year will be held at Rasputin, at Taksim, SĂźslĂź SaksÄą Street. Old fanzines, records, cassettes, CDs will welcome the enthusiasts.

Âą]HO .DGÄŒQODU /Ä?VWHVÄ? $UDOÄŒN Some Gir l(s) December 28

tiyatro sahnesinde hayat bulacak. AlgÄąnÄązÄą acacak bu oyunu u Salon IKSV’de izleyebibilirsiniz. PÄąnar TĂśre’nin dimize çevirdiÄ&#x;i, TuÄ&#x;rul TĂźlek’in yĂśnettiÄ&#x;i oyunda Deniz KaraoÄ&#x;lu, Feri Baycu GĂźler, Beste Bereket, HĂźlya GĂźlĹ&#x;en, BaĹ&#x;ak DaĹ&#x;man gibi isimler rol alÄąyor.

BROKEN HEARTS

T

he play is about a man who attained success and fame with his book meeting with four women from his past; broken hearts, unfinished loves, selfishness and the disease called fame meet with the audience. You can watch the play at Salon Ä°KSV.

20 skyroad

ARALIK 2015

AJANDA SCHEDULE

EFSANE RESSAM SAHNEDE E ÇARPICI

(YUHQ 6H]JčQ $UDOČN December 12

E

vren Sezgin’in “Parts” isimli sergisi, “Art for the Soul” projesi kapsamında “Şeli Art Project” işbirliğiyle sanatseverlerle buluşuyor. Ressam Evren Sezgin’in “Hayattaki yalnızlığımıza ve ruhumuzu tevekküle ulaştırma çabamıza vurgu yapmayı arzu ettim” dediği çalışmaları insanların zihninde çarpıcı bir algı bırakmayı amaçlıyor. Dillere destan manzarasıyla kendisine hayran bırakan Banyan Restoran’da gerçekleşen sergiyi Aralık’ın ikinci haftasına kadar ziyaret edebilirsiniz.

STRIKING

E

vren Sezgin’s exhibition “Parts” meets with the audience in cooperation with “Şeli Art Project”. Painter Evren Sezgin explains his works as “I desired to highlight our solitude in life and our efforts to deliver our soul to submission” and he aims to make a striking impression on people’s minds. The exhibition will be at Banyan Restaurant and can be visited until the second week of December.

22 skyroad

ARALIK 2015

9DQ *RJK $UDOČN December 23

6WXGčR FH D 0 VWHUSčH HW Q R 0 H G X &OD $UDOČN 20 December

RESİM Y YAPMAK İSTEYENLERE İ

akan Gerçek’in oynadığı, geçtiğimiz yıl ses getiren ve oldukça beğenilen tek kişilik oyun “Van Gogh” bu yıl da seyirciyle buluşuyor. Ünlü ressam Van Gogh’un resme başlamasından intiharına kadar geçen süreye, aşk hayatına, resme olan tutkusuna ve kardeşi ile mektuplaşmalara tanık olacağınız oyunu Bosahne’de izleyebilirsiniz.

H

smalımescit’te bulunan Studio Masterpiece’da resim yapabilirsiniz. Buraya gelmek için resme meraklı olmanız yeterli. Burası bir resim kursu değil keyifli, sanat dolu saatler geçireceğiniz bir yer. Mehmetcan Yaman ve Ceyda Hüseyinoğlu’nun eğitmenliklerinde devam eden Masterpiece çalışmalarında seanslar üç saat sürüyor.

LEGENDARY PAINTER ON STAGE

FOR THOSE WHO WANT TO PAINT

V

“

an Gogh” performed by Hakan Gerçek, the one-man play that created an impression and was quite a hit last year, meets the audience this year again. You can watch the play at Bosahne where you will witness the period starting from Van Gogh’s start at painting to his suicide, his love life, his passion of painting, and his exchange of letters with his brother.

A

Y

ou can paint while listening to good music in Studio Masterpiece located in Asmalımescit because it isn’t a painting course, but a place where you can spend pleasant hours full of art. The sessions are three hours in Masterpiece practices led by trainers Mehmetcan Yaman and Ceyda Hüseyinoğlu. And after the three hours, you get to keep the picture you painted.

AJANDA SCHEDULE

İLLE DE MOZART OLSUN

7HSHFčN )čODUPRQ č 2UNHVWU DVČ $UDOČN 7HSHFLN 3 KLOKDUPRQ LF 2UFKHVWUD December 10

zmir’in Tepecik semtinden gençler önce konservatuvar okudular. Sonrasında da Tepecik Filarmoni Orkestrası’nı ı’nı kurdular. Tepecik Filarmoni Orkestrası’nın, yerli ve yabancı sayısız önemli isimle aynı sahneyi paylaşan perküsyonist Hamdi Akatay’ın öncülüğünde hazırladıkları bu proje, Babylon Bomonti sahnesinde Wolfgang Amadeus Mozart’ın eserlerini Türk müziği ve Roman ezgileriyle birleştiriyor. “İlle de Mozart Olsun” adını verdikleri projeyi izlemek ve kurtlarımızı dökmek için konser tarihini dört gözle bekliyoruz.

İ

“MOZART ACTUALLY”

T

his project prepared by Tepecik Philharmonic Orchestra together with the famous percussionist Hamdi Akatay, combines the works of Wolfgang Amadeus Mozart with Turkish music and Roman melodies on the stage of Babylon Bomonti. We’re looking forward to the concert date to watch this project titled “Mozart Actually” and to get the groove on.

24 skyroad

ARALIK 2015

<ČOEDĻČ $OČĻYHUčĻ *×QOH $UDOČN Uč New Yea 6KRSSLQJ r 'D December \V 9-10

HEDİYE ZAMANI G

eçen sene iki günde dört bini aşkın ziyaretçi sayısını ulaşan Yılbaşı Alışveriş Günleri bu sene de yoğun ilgi görecek gibi. 140’dan fazla markanın katılacağı etkinlik, sevdiklerinize güzel hediyeler almanız için size yardımcı olabilir. Volkswagen Arena’da gerçekleşecek Yılbaşı Alışveriş Günleri’nde çeşitli kültür sanat aktivitelerinin de olacağını belirtelim.

TIME FOR PRESENTS

N

ew Year Shopping Days welcomed more than four thousand visitors in two days last year and it looks like it will attract a big attention this year too. Enjoy nice presents for your loved ones in the event at which more than 140 brands will be available. Please be informed that there will be various cultural and artistic activities at New Year Shopping Days at Volkswagen Arena.

.218ĺ$1 )272ù5$) TALKING PHOTO

Sevde Sevan Usak

A

FRİKA’ya adım attığımda beni en çok etkileyen şey, olağanüstü renkler olmuştu. Coğrafyanın her yanına yayılan bu renklilik kendini gündelik hayatta da gösteriyor. Doğu

26 skyroad

ARALIK 2015

Afrika’da özellikle sahillerde ve adalarda muhteşem bir kumaşla çıkıyor bu renklilik karşınıza. Kanga adı verilen bu kumaşlar, güzel renklerinin dışında harika desenlere de sahipler. Bu kumaşlar 1.5 metreye, 1 metre genişliğinde dikdörtgen şeklinde iki simetrik

parçadan oluşuyor. Ortadan ikiye kesilerek kullanılıyorlar ki fotoğrafta nasıl kullanıldığını da görüyorsunuz zaten… Kangayı muhteşem yapansa görselliğin anlamla bütünleşmesi. Gördüğümüzde bizi çarpan o renklerin, desenlerin arasında Swahili dilinde yazılmış, atasözleri, iyi di-

K

A

ANG

[ BİR KÜLTÜRÜN ŞİFRESİ ] THE CODE OF A CULTURE: KANGA

W

lekler, dualar kimi zaman da beddualar var. Yabancılar için bir kültüre dair ipuçları taşıyan bu kumaşlar, yerliler için de iletişimin farklı bir aracı. Mutluluklarını, kızgınlıklarını, kırgınlıkları hatta taleplerini giydikleri kangalarla ifade ediyorlar eşlerine,

arkadaşlarına, komşularına ve çocuklarına… Düğünlerde hediye edilen, misafire verilen, çoğu zaman sırtta bebek taşımaya yardımcı, kimi zaman eşyaların taşındığı, masa örtüsü hatta perde dahi olabilen bu kumaşlar hayatın her yerindeler. İşte bunun kanıtlarından biri de gördüğünüz fotoğraf… Zanzibar’ın Matemwe sahilinde dolaşırken neşeyle çamaşır yıkayan bu kangalı kadınları gördüm. Hayat koşulları ne olursa olsun, neşelerini kaybetmeyen bu güzel insanlarla çatpat bildiğim Kishwali dilinde konuşmaya çalıştım. Fotoğrafları çekerken verdiğim görüntüye mi, onların dillerinde yarım yamalak konuşmama mı kahkahalarla güldüler bilemiyorum. Ama bana harika bir gün hediye ettiler. Afrika’daki renkliliğe birkez daha hayran bıraktılar beni. Ben de onlara kangalarından aşina oldukları bir sözle veda ettim. “Asante sana kwa wema ulionitendea.” “Bana karşı olan güzel davranışların için teşekkür ederim.”

hen I stepped on to Africa, the thing that most impressed me was the incredible colors. This variety of colors bursts into sight in daily life, too. These colors appear before you with a magnificent fabric in Eastern Africa, especially on the coast and on the islands. These fabrics called kanga have amazing patterns besides their beautiful colors. They are formed of two symmetrical rectangular pieces, of 1.5 meter to 1 meter. They are used after being cut into two and you can see how they are used in the photograph… What makes kanga magnificent is that imagery is coalesced with meaning. In between those colors and patterns that strike us, there are proverbs, blessings, prayers and sometimes curses in Swahili. These fabrics carry the clues to a culture for foreigners and they are a tool for communication for the locals. They express their happiness, anger, resentment and even demands to their husbands, friends, neighbors and children with the kangas they wear. These fabrics are gifted at weddings, given to guests, help carry a baby, sometimes are used to carry stuff, can be tablecloths and even curtains and they are everywhere in life. DECEMBER 2015

skyroad 27

KAPAK COVER

BEYAZ SİZİ ÇAĞIRIYOR!

SIRA DIŞI KIŞ ROTALARI EXTRAORDINARY WINTER ROUTES

Valizler eşyalardan çok heyecan taşır… Gidiyor olmanın o tarifsiz hafifliğiyle hafifler, tıka basa dolu bavullar… Fakat bütün bir yıl yazı beklemek mi gerek bu heyecan için…

Ömer Sercan

V

ALİZLER eşyalardan çok heyecan taşır… Sihirli bir kutuyu açıyormuşçasına açıp kapaklarını içlerini aceleyle, sabırsızlıkla doldurmamızın nedeni budur biraz. Eşyalar lüzumu üzerine yanımıza aldığımız gereçlerdir sadece… İçi heye-

WHITE IS CALLING YOU! Berets, scarves, gloves and winter boots replaced sunglasses, snorkels and swimming suits in the luggageof the travel freaks…

T

o reach out to the fabulous worlds extending on an all-white vesture in the freezing cold, carried away with the tiny white particles flowing freely DECEMBER 2015

skyroad 29

KAPAK COVER

Atkı, eldiven ve kar botlarınızı hazırlayın. Prepare your scarf, glove ve snow boot.

canla dolup, gidiyor olmanın tarifsiz hafifliğiyle hafifler o tıka basa dolu bavullar… Fakat bütün bir yıl yazı beklemek zorunda mı insan bu heyecanı yaşamak için… Tatil dendiğinde aklınıza sadece deniz, kum, güneş geliyorsa sizin biraz tatile ihtiyacınız var demektir. Üstelik de hemen, bu mevsimde… Güneş gözlüğü, şnorkel ve

30 skyroad

ARALIK 2015

mayolara alışkın bavullarımızda bere-atkı-eldiven ve hatta kar botları, gezmeden duramayanlar için şimdi valizlerin yeni yükü… Kışın başladığı bu günlerde şimdi tatilin tam zamanı… Sizi kendinize getirecek çivi bir soğukta, bembeyaz bir örtünün serildiği masalsı diyarlara uzanmak, pencerenizden kimi zaman boşlukta telaşsız telaşsız dolaşan bazen de aceleyle yere inen o beyaz taneciklerin peşine takılıp gitmek… Cenap Şahabettin’in Elhan-ı Şita’sında ‘bir dumanlı uçuşa, eşini kaybeden bir kuşa’ benzettiği kar,

Ataol Behramoğlu’nun elinde ‘beyaz bir ipeğin üzerinden güvercin gibi hafifçe geçiveren genç bir kız’ olur çıkar. Ona hasret kalan büyükşehirliler içinse biraz fazlaca yağdığında yolları kapatan, okulları tatil eden, ziyareti kısa bir konuktur. Bu yüzden geçici konukluğunda değil de aylarca kaldığı kendi evinde gidip görmeli karı. Ona en çok yakışan yerlerde, dağların tepelerin üzerinde, ağaçların dallarına bağdaş kurup oturduğu, seyri dinlendiren ya da kaygan zemininde düşe kalka yoran kendi doğasında… Kış tatillerinin vazgeçilmez de-

KAPAK COVER

fast or slow on your window or in the open… Snow that was resembled by Cenap Şahabettin in Elhan-ı Şita to ‘a foggy flow, and a bird widowed’, all of a sudden becomes ‘a fair lady passing gently through an all-white silk just like a pigeon’ in the hands of Ataol Behramoğlu... It is best to see the snow in its homeland instead, not one of its staging stations. On the top of mountains, branches of the trees, where it sits on and stays, where it is enchanting to watch falling and flowing on the slippery ground, in the nature where it belongs…

Snow glee in the 0HGLWHUUDQHDQ %DEDGDú

3URI 'U ċVPHW 9čOGDQ $OSWHNčQ

p%čU \D\ODGD J×Q \D GD 9HUVDčOOHVoGD 6RQEDKDUq en az yaz tatili kadar insanlar “Kışiçintatiliyararlı. Örneğin; yüksek alanlarda,

bir tatil köyü, bir kış sporları istasyonu ya da yaylada geçirilen 15 günlük tatil, insanların kanlarındaki akyuvarları %25 artırır. Ayrıca kış tatillerinin kar-buz sporları, dağcılık vb. değişik rekreasyon olanakları var. Yükseklerde tatil yapmak, yukarıda belirtilen özelliklerin yanı sıra görkemli orografik yapıları, kış peyzajını izleme olanağı da yaratıyor. Tüm bu aktiviteler aynı zamanda çok heyecan verici.” Gezgin bir akademisyen olarak Prof. Dr. İsmet Vildan Alptekin, gittiği şehirler ve ülkeleri bir sanat tarihçisi gözüyle izleyip, temalı fotoğraf sergileri de açıyor. Kentlerin tarihleri, içindeki yapı ve yapıtların sanat tarihi açısından özelliklerini meraklı seyahat ve sanat severlerle buluşturan Prof. Dr. Alptekin, sanat yapıtlarıyla bütünleşen mevsimin ruhunu yansıttığı ilk sergisine “Versailles’da Sonbahar’’ adını vermiş: “Sergim sonbahar dekoru içinde, dünyanın en büyük açık hava müzesi olan Versailles Sarayı Çevre Düzenlemesi’ nin detaylı görsellerinden oluştu. İkinci sergim “Paris’in Çatıları” sergisidir. Başlangıçta ülke ya da şehirlerin fiziki yapısını algılamak, sonra sosyal ve sanatsal açıdan analiz etmek benim incelemelerimin başlangıcını oluşturuyor.”

32 skyroad

ARALIK 2015

3URI 'U ċVPHW 9čOGDQ $OSWHNčQ

p$ ZROG čQ 15 days or 9HUVDčOOHV čQ the autumn”

P

rof. Dr. İsmet Vildan Alptekin who is a traveler academician, he watched to cities and countries with the eyes of an art historian and after he opens an exhibition with these theme. He wonders cities and their history. Also he researches history of cities, cities structures and history of structures. He wonders all about that history and art. He carries all of these the other curious with his exhibitions. The first exhibition to reflect the spirit of the season with integrated artwork “Autumn in Versailles” gave the name.” My exhibition is in the décor of the Autumn and the largest open-air museum in the world. This exhibition consist of environmental regulation of “Palace of Versailles’s. There are many detail about these in here. My second exhibition is “Roofies of Paris. My researches is beginning from countries or cities and also perceive to their physical appearance. After than I want to reflect my social and artistic analysis.

11 km from Fethiye, Babadağ, gets a lot of snow in the winter despite being on the sea side. It is possible to climb up the top of the mountain with an altitude of 1969 meters by trekking, which offers a great alternative to the camper trekkers who enjoy daily treks in nature. It is priceless to reach out to the top on the track accompanied by a fascinating wilderness, starting from the mountain foot in the coast. Although it takes one summer day to complete the route, it would be reasonable to spend one night in the snow if it is wintertime. Only if you are an experienced nature lover geared well for the winter conditions, of course. Frequent pauses to rest would do as you climb up to enjoy the ever-intense beauty of the nature in each step you take. As an alternative to this challenging track, you may reach the paragliding zone taking the forest road in the Babadağ Natural Park to hit the peak of the snowy hills.

Lily-white plateaus of the Black Sea Keep calm and enjoy the breath-taking beauty of the Black Sea in the winter, which is renowned for its emotive green valleys and plateaus. Zigana Skiing Centre is perfect for those who wish

KAPAK COVER

koru kar elbette ama kaplıcalardan termal otellere, kayak merkezlerinden enfes manzaralı doğa yürüyüşlerine ve kültür gezilerine dek her mevsim yola düşmeyi sevenler için pek çok seçenek var. Her yaz meraklılarını kuşlar gibi uçuran yamaç paraşütü görüntüleriyle hatırlanan Babadağ’ı bir de kışın görmeli örneğin.

$NGHQč]oGH NDU NH\Ič %DEDGDú Fethiye’ye 11 kilometre uzaklıktaki Babadağ, deniz kıyısında olmasına karşın kışın belli dönemlerinde yoğun kar alıyor. Günübirlik doğa yürüyüşleri yanında kamp kurmayı sevenler için harika bir alternatif sunan Babadağ’ın sahilden 1969 metre yüksekte yer alan zirvesine yürüyerek ulaşmak mümkün. Dağın sahille buluştuğu eteklerinden yola çıkıp, harika bir doğanın eşlik ettiği par-

Çıldır Gölü. Çıldır River.

34 skyroad

ARALIK 2015

kurda zirveye uzanmak büyük keyif. Yazın bir günde bitiveren bu rotayı kışın kat etmek için karda bir gece konaklamak gerekebilir. Bunun içinse kış koşulları için deneyimli birer doğasever olmak şart elbette. Yükseklere çıkıldıkça her molada biraz daha güzelleşen manzaranın tadına varmak için de sık sık dinlenmek gerek. Bu nisbeten zorlu parkur dışında Babadağ Milli Parkındaki orman yoluyla da karlı tepelere erişip yamaç paraşütü alanına ve zirveye ulaşılabiliniyor.

zon’a 70, Gümüşhane’ye 40 kilometre uzaklıktaki Zigana Kayak Merkezi’nde 1900 metre rakımdan 2500 metreye kadar çıkan pistler, kayak severler için yeterli heyecanı sunuyor. Türkiye’nin diğer önemli kayak merkezleri kadar büyük olmasa da Karadeniz’in doğasını kışın da yaşamak için farklı bir deneyim Zigana. Aralık ayında başlayıp marta dek süren kayak sezonunda ortalama

.DUDGHQč]očQ DN \D\ODODUČ Coşku veren yeşili ve yaylalarıyla tanıdığımız Karadeniz’in o enfes doğası bir de kışın görülmeli. Tamamen karla kaplanan Karadeniz dağlarının, vadilerin arasında turistik tesislerle konforlu bir tatil geçirmek isteyenler için Zigana Kayak Merkezi var. Trab-

Karadeniz’in yaylaları bir de kışın görülmeli. Black Sea wolds should be seen in the winter.

KAPAK COVER

Ä‹VWDQEXO 5HKEHUOHU 2GDVÄŒ <. ¡\HVÄ? 7XUÄ?VW 5HKEHUÄ? 1Ă—NKHW (YHUÄ?

p.ÄŒÄťÄŒQ /Ă—EQDQoÄŒ GHQH\Ä?Qq insan ilkbahar ve sonbahar â€œĂ‡oÄ&#x;u aylarÄąnÄą tercih eder seyahat etmek için. YazÄąn deniz kenarÄąna, sahillere atar kendini. KÄąĹ&#x;Äąn da gezilmez diye dĂźĹ&#x;ĂźnĂźr. Tabii ki ilkbahar ve sonbahar dĂźnyanÄąn her yerinde en gĂźzel mevsimler olabilir seyahat etmek için ama asÄąl yaz ve kÄąĹ&#x; aylarÄąnÄą doÄ&#x;ru deÄ&#x;erlendirmeyi bilenler gerçek gezginlerdir. Gezgin dediÄ&#x;in her havada ve her Ĺ&#x;artta gezer. KÄąĹ&#x; aylarÄą o kadar çok imkân sunar ki insana. Nefes aldÄąrÄąr bir kere her Ĺ&#x;eyden Ăśnce. Bir mola verir koĹ&#x;turmacadan yorulan ruhu insanÄąn. KÄąĹ&#x;Äąn TĂźrkiye’de gezmek isteyenlere mĂźthiĹ&#x; imkânlar var. Bir kere kÄąĹ&#x;Äąn olmazsa olmazÄą Kars Ĺ&#x;ehridir. Kars mutlaka kar altÄąnda gĂśrĂźlmelidir. Bunun yanÄą sÄąra GĂźneydoÄ&#x;u kentlerinin bazÄąlarÄą için ideal aylar yalnÄązca ilkbahar ve sonbahar aylarÄą deÄ&#x;ildir, kÄąĹ&#x; aylarÄą da gezmek ve tadÄąnÄą çĹkarmak için mĂźthiĹ&#x; bir zemin hazÄąrlar. KÄąĹ&#x; DoÄ&#x;u Anadolu’daki gibi aÄ&#x;Äąr geçmediÄ&#x;i için Ăśzellikle Mardin, ĹžanlÄąurfa, Gaziantep ve Antakya’yÄą ziyaret etmenin tam da zamanÄądÄąr aslÄąnda. Kapadokya da baĹ&#x;ka bir kÄąĹ&#x; masalÄądÄąr. Kayak tatilcilerine Ăśnerim ise kesinlikle SarÄąkamÄąĹ&#x;, Erzurum ve tabii ki Erciyes (Kayseri) olacaktÄąr. Yurt dÄąĹ&#x;Äą derseniz ben Ăśncelikle LĂźbnan derim. DĂśrt mevsimi ayrÄą gĂźzel bir coÄ&#x;rafya. SÄąrf Beyrut deÄ&#x;il, tĂźm Ăźlkeyi baĹ&#x;tan sona dolaĹ&#x;mak gerek.

kar kalÄąnlÄąÄ&#x;Äą 1.5 metreye kadar çĹkabiliyor. Pistlerin bulunduÄ&#x;u bĂślgeye yakÄąn olan yaylalar ve karla kaplÄą yayla evlerine uzanan yollar da doÄ&#x;a yĂźrĂźyĂźĹ&#x;leri için ideal. Karadeniz’de alternatif bir kÄąĹ&#x; gezisi arayanlar içinse Artvin’in Yusufeli Ä°lçesi’ndeki Barhal Vadisi var. FotoÄ&#x;raf sever gezginlerin dĂśrt mevsim uÄ&#x;rak yerlerinden olan Vadinin yĂźksek kesimleri yÄąlÄąn altÄą ayÄą kar altÄąnda. Yusufeli’nden baĹ&#x;layÄąp Yaylalar kĂśyĂźnde sona eren 60 kilometrelik bu enfes vadi araçla da gezilebilir

36 skyroad

ARALIK 2015

Ä°sveç, Norveç, Finlandiya gibi Ăźlkelerin de tam zamanÄądÄąr. Buz Otel’de konakladÄąnÄąz mÄą hiç? Tavsiye ederim. Lapland turlarÄą, Avustralya gezilerinin de zamanÄądÄąr kÄąĹ&#x; aylarÄą. Ä°rlanda, Ä°zlanda, Fas, Tunus da Ăśnereceklerim arasÄąnda. Kayak içinse LĂźbnan’Ĺ bir deneyin derim. MĂźthiĹ&#x;‌ Bulgaristan bu konuda çok adÄąm attÄą zaten, Avusturya, Ä°sviçre gibi Ăźlkeler de kayakçĹlarÄą her zaman mutlu edecek yerlerden sadece bazÄąlarĹ‌â€?

7RXU *XÄ?GH DQG Ä‹VWDQEXO &KDPEHU RI *XÄ?GHV +Ä?JKHU &RPPÄ?VVÄ?RQ 0HPEHU 1Ă—NKHW (YHUÄ?

p7U\ /HEDQRQ Ä?Q WKH :Ä?QWHUq you wish to travel abroad, my ďŹ rst sug“I fgestion would be Lebanon. As beautiful

as it gets in four different seasons‌Not only Beirut, but the whole country is worth seeing. It’s a great time for Sweden, Norway and Finland, too. Have you ever stayed in an Ice Hotel? I suggest you do. Winter is also great for Lapland tours and Australia travels. I would also recommend Ireland, Iceland, Morocco and Tunisia. Try Lebanon for skiing. It’s awesome! Bulgaria has taken giant steps for that. Austria and Switzerland would always be satisfactory for skiers, just to mention ‌�

ve yol boyunca durulup yĂźrĂźyĂźĹ&#x;ler, doÄ&#x;a gezileri yapÄąlabilir. Geceyi rotanÄąn sonundaki Yaylalar kĂśyĂźnde geçirmek de bĂślgenin enfes doÄ&#x;asÄąna uyanÄąlan bir sabahla konuklarÄąna unutulmaz bir kÄąĹ&#x; keyfi vaat ediyor.

$GÄŒ GDKD VÄŒN GX\XODFDN /HYHQW .DQ\RQX 0DODW\D Cahit SÄątkÄą TarancĹ’nÄąn “Ruhum karÄąĹ&#x;tÄą gitti bu kar tanelerine; Ĺžimdi yaÄ&#x;an kar deÄ&#x;il, ruhumdur kar yerineâ€? dizelerindeki ruh haline bĂźrĂźnmek, yaÄ&#x;an kar tanelerine binip

to spend a comfy holiday in the touristic facilities in the Black Sea mountains and valleys under the snow. Ski lovers would be delighted at the ski tracks of the Zigana Skiing Centre from 1900 meters to 2500 in altitude, being 70 km to Trabzon and 40 km to GĂźmĂźĹ&#x;hane. Although it is not as large as the other popular skiing centers in Turkey, it is an invaluable experience to bask in the nature of the Black Sea in the winter. Average thickness of snow can go up to 1.5 m in the skiing season that starts in December to last until the end of March.

Yet to be known: Levent Canyon-Malatya Those who share Cahit SÄątkÄą TarancĹ’s feelings in his poem: “My soul mingles with these snowflakes now; it is not snow but my soul falling downâ€? , wishing to ride on the flowing flakes, must see Levent Canyon in AkçadaÄ&#x;, Malatya, with its rainy weather in all seasons. Accompanied by the magnificent view of river flowing in the valley, Levent Canyon which lies on the secret walkways of the hillside, is deemed one of the pristine natural assets of Turkey. Almost 30 km. long valley that is rich in pastoral colors in the autumn gets entirely covered in snow by the winter.

Five Mountains in the East‌ In this tour which will take us to five grand mountains of the Eastern Anatolia, amazed by the gorgeous winter scape and the beautiful nature, freezing cold and the solid silence of

KAPAK COVER

St. Anton kayak merkezi. St. Anton skiing center.

gitmek isteyenler, kışın her dönem yağışlı iklimiyle Malatya’nın Akçadağ ilçesindeki Levent Kanyonu’nu görmeli. Yamaçlara gizlenmiş patikalardan vadide uzanan nehrin doyumsuz manzarası eşliğinde ilerlenen Levent kanyonu, Türkiye’nin henüz keşfedilmemiş doğa varlıklarından biri olarak gösteriliyor. Yaklaşık 30 km uzunluğundaki vadi, sonbaharda pastoral renklerle dolarken kış aylarında tamamen karla kaplanıyor. Adını bölgedeki Levent Köyü’nden alan kanyon, karın taze soluğu içe çekilerek yapılan uzun yürüyüşlere çok uygun. Turizm rehberleri, Amerika’daki Grand Kanyon’u andıran Levent Kanyonu’nun adının bundan böyle daha sık duyulacağını belirtiyorlar.

'RúXoQXQ EHĻ GDúČf Kışın bembeyaz bir ıssızlığın ortasında, heybetli dağların eteklerinden geçip giderek bir turda birçok yeri görmek isteyen kış gezginlerine, otomobille kat edilen ve kışa doyuran harika bir rota Doğu Anadolu dağ turu… Enfes kış manzaralarını, bölgenin doğasını, soğuğunu, sessizliğini yaşarken Doğu Anadolu’nun

38 skyroad

ARALIK 2015

Malatya Levent Kanyonu, ülkemizin keşfedilmemiş doğa harikalarından. Malatya Canyon of Levent is one of the unexplored naturel wonder in our country.

Nemrut Dağı. Mountain of Nemrut .

beş heybetli dağının görüleceği bu turda ilk ev sahibi Van-Doğubayazıt yolundaki Süphan Dağı. Hemen ardından da, volkanik bir dağ olarak zirvesinden dökülen sönmüş lavların karla kaplı örgüsüyle Tendürek Dağı var. Doğubeyazıt’a yaklaşıldığında ise, Ağrı ve Küçükağrı Dağları beliriyor ve yaklaştıkça tüm görkemleriyle sarıyor gezginleri. Dönüşte Van Ahlat ilçesine doğru yönelindiğindeyse kısa bir süre sonra Nemrut Dağı, uzaklarda yükselen siluetiyle karşılıyor konuklarını. Bu rotada dilenen her an durup bölgenin doğasının keşfine çıkılabilir, istenirse dağların eteklerinde uzun yürüyüşler ya da biraz daha yukarılara tırmanıp krater göllerinin büyüleyici görüntülerinin seyrine dalınabilir.

.D\DúČQ EDĻODGČúČ \HU 6W $QWRQ Kış tatillerinin en heyecan verici aktivitesi kayak ve kar sporları tabii ki. Ülkemizde bulunan önemli kayak merkezleri, kayakçılar için yeterli imkânları sunsa da Avrupa’nın dünyaca ünlü kayak merkezlerini de gezmeden olmaz. Bunlar arasında da kayağın başladığı yer olarak ünlenen ve hem iklimi hem de coğrafyasıyla bu ününü hak eden bir yer var: Hava kararıp ışıkları yanmaya başladığında karla kaplı tepelerin, yamaçların arasında sıcacık akan bir nehir gibi duran St. Anton am Alberg… Avusturya’nın en iyi kayak merkezlerinden biri olan St. Anton, modern kayağın doğduğu yer olarak da biliniyor. Eğimleri ve doğal parkurlarının çokluğuyla kayak ya da snowboard tutkunları için değişmez rotalardan biri olan St. Anton, nitelikli tesisleri, kayak dışı eğlence ve

KAPAK COVER

the region, our first host is the SĂźphan Mountain on the Van-DoÄ&#x;ubayazÄąt road. Next to it, there stands dormant TendĂźrek Mountain covered by the cooled down lava dressed in sporadic snow on its peak. As you approach to DoÄ&#x;ubeyazÄąt, AÄ&#x;rÄą and KßçßkaÄ&#x;rÄą Mountains welcome the travelers with their splendor. On the way back heading to Van, Ahlat shortly after, the faraway silhouette of the Nemrut Mountain is there to embrace the visitors.

Skiing Starts Here: St. Anton

NHVIHWVHQH FRP <D]DUÄŒ *H]JÄ?Q %DUÄŒÄť (YUĂ—NH

p/DSODQGoGD NX]H\ ÄŒÄťÄŒNODUÄŒ YH PXKWHÄťHP 3DODQGĂ‘NHQq eyahat her zaman keyii ama bir yaz, bir de kÄąĹ&#x; hobisi edinmeli insan. Benim için kÄąĹ&#x; tatili daÄ&#x;larÄąn karlara bĂźrĂźnmesini dĂśrt gĂśzle bekleyip, snowboard yapmayÄą iple çekmek demek. Hatta bazen kÄąĹ&#x;Äąn bitmemesini, karlarÄąn erimemesini istemek demek. YurtdÄąĹ&#x;Äąndan ilk Ăśnerim Finladiya’nÄąn kuzeyindeki Lapland. KÄąĹ&#x;Äąn en çok yakÄąĹ&#x;tÄąÄ&#x;Äą yerlerden biri olan Lapland’da ahĹ&#x;ap kulĂźbelerde Ĺ&#x;Ăśmine baĹ&#x;Äąnda oturup, Husky kĂśpekleriyle yolculuk yapÄąp, kuzey ÄąĹ&#x;ÄąklarÄąnÄą seyredebilirsiniz. Avrupa’da iyi seçeneklerden biri ise Avusturya’da Innsbruck ve Hallstatt. Innsbruck Avrupa’nÄąn en gĂźzel kayak Ĺ&#x;ehirlerinden biri, Hallstat ise kÄąĹ&#x;Äąn çok yakÄąĹ&#x;tÄąÄ&#x;Äą, gĂśl kenarÄąnda kßçßk bir kasaba. Yurtiçinde kayak tatili için seçeneÄ&#x;imiz bol. Fiyat-kalite dengesi için benim Ăśnerim Erciyes, Kayseri olur. PalandĂśken de pist kalitesiyle Ăśne çĹkan yerlerden. En ilginç kÄąĹ&#x; deneyimi ise kesinlikle Kars. AltÄąn At KÄąĹ&#x; Festivali’nin yapÄąldÄąÄ&#x;Äą zaman gidip donmuĹ&#x; ÇĹldÄąr GĂślĂź Ăźzerinde cirit oyununu seyretmek, ardÄąndan gĂśldeki buzlarÄą kÄąrÄąp balÄąk çĹkarmak kÄąĹ&#x;Äąn TĂźrkiye’de yaĹ&#x;anabilecek en Ăśzel anlar. Bir de bunlara SarÄąkamÄąĹ&#x;’Ĺn kristal toz karÄąnda kayma keyďŹ eklenince tadÄąndan yenmez. FarklÄą bir Ăśneri ise Kapadokya. YazÄąn gĂśrmeye alÄąĹ&#x;tÄąÄ&#x;ÄąmÄąz bu Ăśzel coÄ&#x;rafyaya kar kesinlikle çok yakÄąĹ&#x;Äąyor. Ä°stanbullular için hafta sonu huzur kaçamaÄ&#x;Äą olarak Ăśnerim de Bolu’da Abant GĂślĂź ve YedigĂśller olur.â€?

“S

40 skyroad

ARALIK 2015

NHVIHWVHQH FRP :UÄ?WHU 7UDYHOHU %DUÄŒÄť (YUĂ—NH

“Northern /Ä?JKWV Ä?Q Lapland, And Great PalandĂśkenâ€? advise “M yforďŹ rstabroad would be Lapland in the

north of Finland. Winter becomes Lapland, where you can sit by the ďŹ replace in a wooden cottage, take a ride with the Husky dogs and watch the Northern Lights. Another good option in Europe would be Austria: Innsbruck and Hallstatt. Innsbruck is one of the best skiing towns of Europe. Hallstat is a small town by the lake, which is most beautiful in the wintertime. In Turkey, there are abundant places for skiing holiday. My advice for a price and quality balance is Erciyes, Kayseri. PalandĂśken is great with the quality of its ski track. The most interesting winter experience would be available in Kars. It would be very special to travel there during the Golden Horse Winter Festival to watch the javelin throwing game on the frozen ÇĹldÄąr Lake, and then break the ice on the lake to take out the ďŹ sh. Don’t forget to enjoy the pleasure of taking a slide on the crystal dust snow of SarÄąkamÄąĹ&#x;. What more to ask for?

It goes without saying that world-famous skiing centers of Europe are worth seeing. Among them, there is one which is known as the place where skiing has first started and its geography and climate well-deserves its reputation: St. Anton am Alberg that flows like a warm river in the midst of the mountain hills and hillsides under the snow when it is dark and the lights out‌ Being one of the best skiing centers of Austria, it is known as the place where modern skiing has first originated from.

$ :LQWHU 7DOH 5RYDQLHPL Santa’s town, Rovaniemi, offers a variety of experiences including the enchanting sunlight hitting the region and its freezing dawn with the opportunity to ride on a snow bike in the woods or on the frozen lakes or take a boating ‘in the midnight sun’ on the river for all of which you’d be short of words to describe.

Ice Hotels‌ Ice hotel in Jukkasjarvi, Sweden which is open in December-April season, was built by the ice blocks and snow from Torne River. Another good place to stay in an ice hotel is Norway. In these hotels where everything from glasses to interior design elements are made of ice, to watch the dance of the northern lights with ice is a priceless option for a wintertime vacation.

KAPAK COVER

Noel Baba’nın kasabası Rovaniemi. Town of Santa Claus: Rovaniemi.

kasabası olarak da adlandırılan Rovaniemi, bölgenin coğrafi yapısına özgü gün ışığını, dondurucu alacakaranlığını görmek, ormanda ya da buz tutmuş göllerinde kar motoruyla gezmek, ‘gece yarısı güneşi’nde nehirde tekne turuna çıkmak gibi kelimelerin anlatmada yetersiz kalacağı deneyimler sunuyor. gezi alternatifleriyle de görülmesi gereken saklı bir kış köşesi.

%čU NČĻ PDVDOČ 5RYDQčHPč Kışın büyüsünü yaşamak isteyenler için Kuzey ülkelerini anlatmadan olmaz. Sadece kayak ya da kar sporları değil Kuzey’in kışında mevsimin harikalarına kapılıp gitmek isteyenler için pek çok seçenek var ama Finlandiya’nın Rovaniemi kasabasının da ayrı bir büyüsü var. Noel Baba’nın

42 skyroad

ARALIK 2015

%X]GDQ RWHOOHUf Kulağa soğuk bir şaka gelse de gerçekten de buzdan yapılmış oteller var. Kışın farklı bir deneyim yaşamak isteyenler için kış tatillerinin zirvelerinden İsveç, bu ilginç konaklamaya ev sahipliği yapıyor. İsveç Jukkasjarvi’de aralık-nisan ayları arasında açık olan buz otel, Torne Nehri’nden getirilen buz blokları ve karla inşa edilmiş. Buz otellerde konaklamak

için bir diğer adres ise Norveç. Bardaklarından iç mimaride kullanılan dekoratif objelere dek her şeyin buzdan olduğu bu otellerde kuzey ışıklarının buzla dansını seyretmek sıra dışı bir kış tatili fırsatı sunuyor. Yorulan ruhlara bembeyaz bir dinlence, huzur dolu kış köşeleri… Ya da gezmekten hiç yorulmayanlara, karlar üzerinde akıp giden bir heyecan… Soğuk bir kış güneşinin altında serin yürüyüşlerle usul usul sokulmak doğanın bağrına… Belki de sonbaharın, kışın kendine özgü dekorunda, farklı şehirlerin, ülkelerin değişen mevsimle büründüğü yeni kimliği tanımak için kültür gezileri… Gezmenin, yolculukların mevsimi olmaz diyenler için yollara çıkmanın, diyar diyar dolaşan kışın peşine düşmenin şimdi tam zamanı…

DECEMBER 2015

skyroad 43

“ERZURUM, HER YÖNÜYLE BÜYÜK BİR TURİZM ŞEHRİDİR”

E

RZURUM Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen, köklü medeniyetlere ev sahipliği yapan Erzurum’un her yönüyle büyük bir turizm şehri olduğunu söylüyor. Başkan Sekmen, “6 bin yıllık bir tarihe sahip olan Erzurum, Türkiye’nin önsözüdür. Anadolu’nun mihenk taşı olan şehrimiz; Olimpiyat meşalesini gururla taşımış, 25. Dünya Üniversitelerarası Kış Oyunları vasıtasıyla adını tüm dünyaya duyurmuştur. Yaz, kış, doğa ve inanç turizminin yaygın olduğu kent, aynı zamanda bir cazibe merkezidir. Ulu Cami, Çifte Minareli Medrese, Yakutiye Medresesi ve Üç Kümbetler gibi birçok tarihi ve kültür varlıklarına sahip olan şehrimizde görülmeye değer nice doğa harikası mekânlar bulun-

Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen, iktisadi ve ticari hayatı, ekonomik ve sosyal hinterlandıyla geniş bir yatırım olanağına sahip olan Erzurum’un, Tarihi İpek yolu güzergâhında yer alan büyük ticaret şehirlerinden biri olduğunu ifade ediyor. maktadır. Dünya’nın sayılı kayak merkezleri arasında yer alan Palandöken ve Konaklı Kayak Merkezleri olimpiyat ruhuna sahip kentin en önemli turizm değerleridir” diye konuşuyor.

<HQč 7×UNč\HoQčQ \HQč WXUč]P ĻHKUč Başkan Mehmet Sekmen, Türkiye’nin 13 yıllık gelişim ve değişim döneminde yeni bir inşa sürecine girdiğini ifade ederek, günümüzde ülkelerden ziyade şehirlerin birbirleriyle yarıştığını belirtip, ekliyor: “Ülkemiz; sağlık, ekonomi, siyaset, savunma, sanayi, spor, kültür ve sanatta bir paradigma geliştirerek makro büyüme

eğilimi gösteren ülkelere model olmuştur. Modernite ve küreselleşme gibi evreleri yaşayan Dünya Tarihi’ne yeni bir akım kazandıran Türkiye, Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan ile birlikte kıtalararası evrensel bir medeniyet çağrısı yapmıştır. Bu çağrının ana teması olan ‘Yeni Türkiye’ ifadesi sadece bir hedef değil yeni dünya için geliştirilen bir akımdır. İslam kardeşliğinin temel ilkeleri hoşgörü, sevgi ve dayanışma ruhunu bütün coğrafyaya aktaran ülkemiz, bu yeni akımla birlikte klasman atlayarak Dünya Ekonomi Ligi’nde yer almıştır. İşte bu büyük değişimde aynı değişim entegrasyonuna dâhil olan Türkiye’nin şehirleri Dünya ve Avrupa ölçeğindeki kentlerle yarışmaktadır. Bir cazibe merkezi olan Erzurum; doğal, tarihi ve kültürel miraslara sahip Dünya’nın görülmesi gereken en gözde Avrupa şehridir.”

“ERZURUM IS A BIG TOURIST ATTRACTION IN EVERY ASPECT” Erzurum Metropolitan Mayor Mehmet Sekmen stated that Erzurum which has been hosting deep-rooted civilizations is a big tourist attraction in every aspect.

M

6HNPHQoGHQ \DWČUČPFČODUD GDYHW Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen, iktisadi ve ticari hayatı, ekonomik ve sosyal hinterlandıyla geniş bir yatırım olanağına sahip olan Erzurum’un Tarihi İpek yolu güzergâhında yer alan büyük ticaret şehirlerinden biri olduğunu ifade ediyor. Sekmen, sözlerini şöyle sürdürüyor: “Erzurum’un ticari hayatını anlayabilmek için şehre stratejik, kültürel ve ekonomiyi anlayan bir gözle bakmak gerekir. Genel hatlarıyla tarım, hayvancılık ve hizmet sektöründen oluşan kent ekonomisinin en büyük girdileri ‘Bacasız sanayi’ olarak adlandırılan üniversiteler, her yıl başarı grafiğini artıran şirketler, kış turizmine yön veren oteller, küçük ve orta ölçekli sanayi tesisleri ve diğer işletmelerden oluşmaktadır. Her alanda pazar potansiyeline sahip olan şehir ekonomisi, yerli ve yabancı sermayeye önemli kolaylıklar sağlamaktadır. Kısacası Erzurum bir yatırım merkezidir.”

r. Sekmen said, “Having a history of six thousand years, Erzurum is the prologue of Turkey. Erzurum, which is the cornerstone of Anatolia, proudly carried the Olympic torch and made a name for itself with the 25th Winter Universiade. The city, where summer, winter, nature and faith tourism is popular, is also a center of attraction. Having lots of historical and cultural assets including Ulu Cami (Grand Mosque), Çifte Minareli (Twin Minaret) Madrasa, Yakutiye Madrasa and Üç Kümbetler (Three Tombs), the city offers many natural wonders worth seeing. Palandöken and Konaklı Skiing Resorts which are among the most important skiing resorts of the world are the most prominent tourism assets of the city that has the Olympic spirit.”

New tourism attraction of new Turkey Mayor Mehmet Sekmen expressed that Turkey has entered into a new construction process in the 13-year period of development and change and noted that in our time, instead of countries, cities compete with each other. Mr. Sekmen said: “By developing a paradigm in health, economy, politics, defense, industry, sports, culture and art, our country has set an example to countries showing macroeconomic growth tendency. Turkey, which has brought a new movement to World History that has been going through phases like modernity and globalization, has called for an intercontinental and universal civilization with President of Republic of Turkey Recep Tayyip Erdoğan. ‘New Turkey’, which is the main theme of this call,

is not only an objective but also a trend developed for the new world. Our country has conveyed the main principles of Islamic fellowship such as tolerance, love and solidarity to the whole region and with this trend it has advanced, being included in the World Economic League. The cities in Turkey, which are involved in the same integration of development during this shift, compete with the cities at the world and European scale. Being a center of attraction, Erzurum is the most popular European city worth seeing in the world, with its natural, historical and cultural heritages.”

Invitation from Sekmen to investors Erzurum Metropolitan Mayor Mehmet Sekmen stated that Erzurum has a wide range of investment opportunities with its financial and commercial life and economic and social hinterland and that it is one of the biggest trade centers on the historical Silk Road. Mr. Sekmen continued his speech saying: “We should see the city from a strategic, cultural and economic perspective in order to understand Erzurum’s commercial life. The most important inputs of the city’s economy, which roughly consists of agriculture, livestock and service industries, are universities which are called ‘smokeless industry’, companies with increasing success rates each year, hotels dominating winter tourism, small and medium-scale industrial plants and the other operations. Having market potential in every field, the city’s economy provides great convenience for both national and international capital. Briefly, Erzurum is an investment center.”

6±</(ĺċ CONVERSATION

n a h k Gö r a d r ı K

UYGAR TAYLAN

KENDİ İÇ SESİNİN PEŞİNDE BİR ÖMÜR

Türkiye’nin T ürkiye’nin e en nn naif aif seslerinden, m üziği seslerinden, müziği “ruh”la, “ h”l ““aşk”la k”l b bir i gören isimlerinden Gökhan Kırdar 20 yılın ardından kapsamlı bir turneye çıkıyor…

6±</(ĺċ CONVERSATION

Ali Mert Alan

Z

amanın kısık ateşinde pişirip, demlediği “Aşkla Düşleyiş” projesinin sevenleriyle buluşmasının da eli kulağında. Kırdar’ın iç dünyasında bir yolculuğa çıkıp, müziğin hayatla kesiştiği noktaları konuştuk… 20 yılın ardından turneye çıkıyorsunuz. Neden bu kadar beklediniz? Evet, 20 yıl sonra ilk defa bu kadar kapsamlı bir turneye çıkıyorum. Neden 20 yıl? Çünkü ilk 10 yılım müzik endüstrisinin koşturmacasıyla geçti. 2000’li yılların başında internetin yaygınlaşması ve insanların korsana yönelmesi albüm yapmayı sadece bir reklam alanına dönüştürdü. İnternetin, sektör üstündeki etkisi müzik endüstirisini oldukça olumsuz etkiledi. Korsancılık bana göre hem emek hırsızlığı yapmak hem de kul hakkına girmek demek. Bu durum da bir albümün oluşmasına katkı sağlayan ne kadar insan varsa onların olumsuz etkilenmesine sebep oldu. Ama bununla beraber diziler ve film endüstrisi gelişme gösteriyordu. Peki, bu dönemde mi dizi müzikleri yapmaya karar verdiniz? Albüm yapmanın imkânsızlaştığı bu dönemde televizyon dizileri

48 skyroad

ARALIK 2015

A LIFE IS FOLLOWING OWN INNER VOICE: GÖKHAN KIRDAR Gökhan Kırdar is going to extensive concert tour after twenty years… We went to a trip in the Kırdar’s inner world and we talked about intersection point of the music of life.

H

ow did you start making music for TV series? During the time when it became very hard to make an album, I thought it would be a good idea to switch to television. As you know I worked on over twenty television series, ten films, documentaries and music for commercials. It was all a very hectic schedule. There were times when I had to make three or four pieces of music per week for television, which meant there was no time to work on an album or tour. But there were songs I made and kept aside, never published. Now we are preparing for a tour and a web album project which will be published weekly. I will have concerts and I will share the completed works with my followers at gokhankirdar.info. The albums you made in the 90s are now considered among the classics. The songs you make for the TV series also become hits. What do you think is the secret to being this long lasting? I can’t make easy-to-consume songs even if I want to. Imagine a chef, he has a great kitchen, you go there often, but if the taste of his food changes one day, you would not go there anymore. I wouldn’t be able to make bad food even if I wanted to. I have a vision of music and a quality I have maintained. I do not compromise on these, and as a result all my songs

6±</(ĺċ CONVERSATION

tarafına geçiş yapmamım daha iyi olacağını düşündüm. Bildiğiniz gibi yirminin üzerinde dizi, on tane film, belgeseller ve reklam müzikleri yaptım. Hâl böyle olunca da oldukça yoğun çalışıyorsunuz. Haftada üç-dört dizi müziği yaptığım dönemlerim oluyordu. Haliyle albüm ya da turneye zaten zaman kalmıyordu. Ama bir kenarda tuttuğum, yayımlamadığım çalışmalar hazırladım. Şimdi hem bir turne hem de haftalık olarak internet üzerinden yayımlayacağımız bir web albüm projemiz olacak. Konserler vereceğim, biriken çalışmalarımı gokkankirdar.info adresinden takipçilerimle paylaşacağım.

p6čVWHP Vč]č čÂčQH DOPČ\RUq Her hafta yayımlanan bir dizi için müzik yapmak, “Acaba yetişir mi?” baskısını hissettiriyor mu? Bunu anlatabilmem için yer değiştirmemiz lazım. O süreci insanların yaşaması gerekiyor. Dünyada diziler en fazla 13 bölüm şeklinde hazırlanırken, Türkiye’de şartlar ve sistem sizi haftalarca sürecek bir operasyonu 24 ya da 48 saatte bitirmenize zorluyor. Sıkışık dönemde düzgün bir iş yapamıyorsanız sistem sizi içine almıyor, öncelikle yetiştirmeniz gerekiyor. Ve bu yetiştirdiğiniz işin aynı zamanda profesyonel bir iş olması lazım. 90’lı yıllarda yaptığınız al-

p+D\DWD čQDQČ\RUXPq hayata inanıyorum. “Ben Her insanın doğmuş ol-

masının özel bir sebebi olduğunu düşünüyorum. Herkesin hayatındaki önemi keşfetmesi gerektiğine inanıyorum. Bazıları belki yapmak istedikleri şeylere yönelerek vakit kaybediyorlar ama öncelikle insanların yeteneklerinin farkına varmaları lazım. İnsanlar yeteneklerini keşfetmeli ve önünü açmalı. Benim için hep öyle oldu.

p, EHOčHYH čQ OčIHq in life. I think there is “I believe a unique purpose to every

human being born. I believe everyone should discover the importance of their lives. Some of us may be losing time by heading towards what they want to do, but it is necessary for people to recognize their talents and open up the way for them. It has always been this way for me.”

50 skyroad

ARALIK 2015

have a certain depth, quality, the potential to be long lasting and they can be listened to for years to come.

We need to say new things Your new project “Aşkla Düşleyiş (Dreaming with Love)” is quite comprehensive… a unique project that combines four forms of art, book, video, music and design. Would you share the origins of this project with us? In 2009 I was sharing some content according to the phases of the moon on my own social media pages. This is when I discovered an interactive art model. A book that is shared as soon as it is written becomes the lyrics to my songs when I compose the music to them. When I add the video to it, a third kind of perception joins in the picture. When I do this in a serial way, “Aşkla Düşleyiş” is born. I have so far completed the literal part of it. Now the musical part of it will be introduced to the audience. Later on it will turn into a series of literature and music videos. When this is put on stage, an art language that contains all five senses including the smell will be created. The important thing is to find a new idea. Because this is the philosophy of Anatolia. We grew up with these. We need to say new things, we were taught so. If what you bring up is not new, you do not serve the legacy of this land. This is why I always chase what is new. Your first two albums “Serseri Mayın (Floating Mine)” in ‘94 and “Tutunamadım (I Could Not Hold)” in ‘95 were both pop albums. Your albums “Trip” and “Ethnotronix” were in the style of trip hop. Following those, you made songs that combine Western and Oriental instruments. You are not afraid of making drastic changes to your musical style. Would you have guessed at the beginning of your career that you would make

facebook.com/bistozelpazar

info@bistozelpazar.com

twitter.com/bistozelpazar

0 212 298 29 29

6±</(ĺċ CONVERSATION

bümler unutulmazlar arasında yerini aldı. Diziler için yaptığınız şarkılar da hit oluyor. Siz ne yaparsanız dinleyici tarafından kabul görüyor ve kolay tüketilmeyen şarkılar arasına giriyor. Bunun bir sırrı var mı? İstesem bile kolay tüketilen şarkılar yapamıyorum. Bir aşçı düşünün, güzel bir mutfağı var ve oraya yemek yemeye gidiyorsunuz ama bir gün o tadı değiştirirse “Artık bozuldu” dersiniz ve takip etmezsiniz. Ben istesem de kötü bir yemek yapamıyorum. Benim bir müzik vizyonum ve müzikalitem var. Bunlardan da ödün vermeden tüm şarkılarımda derinliği, kaliteyi, klasikleşme iddiası ve yıllar geçse de dinlenebilecek kalitede oluyorlar. Ben beğenmediğim şarkıları insanlara dinletmiyorum. “Aşkla Düşleyiş” isimli çalışmanız oldukça geniş kapsamlı… Kitap, video, müzik ve tasarım olarak dört sanat dalını birleştiren özel bir proje. Bu projenin çıkış noktasını bizimle paylaşır mısınız? 2009 yılında sosyal medya üze-

rinden kendi sayfalarımda ay evrelerine göre paylaşımlar yapıyordum. Müziğin insanın ruh ve beden sağlığına etkilerini yazıyordum. O cümleleri yazarken biliyordum ki onlar benim yeni şarkı sözlerimdi. Yazdıklarımı editöre vermeden, imlaları düzeltmeden paylaşıyordum... Ve ben internet üzerinde yazdığım şeylerle ilgili olarak interaktif bir sanat modelini keşfetmeye başladım. Yazıldığı an paylaşılan bir kitap aynı zamanda paylaştığım sözler onları bestelediğimde müzik haline dönüşüyor. O müzikle beraber videoya aldığımda üçüncü algı devreye giriyor. Bunu seri haline getirince “Aşkla Düşleyiş” ortaya çıkıyor. Ben “Aşkla Düşleyiş”in edebi tarafını tamamladım. Şimdi müzikal tarafıyla tanışacak insanlar. Daha sonra da edebiyat ve müzik video serisine dönüşecek. Bunu sahneye taşıyınca kokuyu da içine alan insana ait beş duyuyu da barındıran yepyeni bir sanat dili ortaya çıkmış olacak. Önemli olan da yeni bir fikir bulmak. Çünkü Ana-

such sharp turns, take such risks? Absolutely I would, this was something I foresaw. I have been making music professionally since I was 19. I came to Istanbul to study architecture. We were always a part of the musical scene of Istanbul with the bands we formed in the university. In a way we had to do it, because it was impossible to get by in a city like Istanbul with the pocket money you got from your family. I had to work. During my first two years, I spent the days at school and nights on stage. I used to sing my own songs even before I made my first album. Upon publishing my first album, we had a conflict with my record label. Because what I did was alternative music, which could be classified as rock, pop, jazz or even experimental. But according to the major record labels in Unkapanı, popular music had to be Mediterranean style. So I promised myself that I would make three albums with the sound they wanted, and after I had the power to decide, I would make my own kind of music. And I did.

“Hayat ikilem ve zıtlık üzerine kurulu.” Life is founded on the dilemma and contrasts.

6±</(ĺċ CONVERSATION

dolu’nun felsefesi budur. Biz bunlarla büyüdük. Yeni şeyler söylemek lazım, bize bu öğretildi. Söylediğiniz şeyler yeni değilse siz zaten bu topraklara ait bir felsefeye hizmet etmiş olmuyorsunuz. O nedenle hep yeninin peşinden koşmaya çalışıyorum.

p,ĻČN KHU ]DPDQ D\QČ \HUGHQ YXUPD]q “Aşk kelimesi benim felsefem” dediğinizi okumuştum. Günümüzde insanların maalesef birbirlerine tahammülü yok. Kimse karşısındaki anlamak için çaba sarf etmiyor. Sizin sessiz, sakin pozitif bir havanız var. Negatif durumlar karşısında felsefenizi unutup gözünüzün karardığı oluyor mu? Bazen parlıyoruz bazen sönüyoruz. Bu ikilem ve zıtlık üzerine kurulu hayat, hepimiz insanız. İnsanın sürekli aynı olması beklenemez. Bazen negatif olsam da kimsenin buna tanık olmasına izin vermemeye çalışıyorum. Bu anlara ben bile tanık

54 skyroad

ARALIK 2015

“İki senem gündüzleri okul, akşam sahne alarak geçti... Haftada 7 gün sahneye çıkıyordum.” “I have lived for two years like that ı have been on scene seven days in week.”

olmak istemiyorum. Ayın karanlık yüzü herkeste var, ışık her zaman aynı yerden vurmaz. 94 yılında yayımladığınız “Serseri Mayın” ve 95 yılında yayımladığınız “Tutunamadım” albümleri pop tarzında çalışmalardı. “Trip” ve “Ethnotronix” albümleriniz trip hop sularında yüzen albümlerdi. Sonraki şarkılarınızda Doğu ve Batı enstrümanlarını birleştirdiniz. Müzikal olarak köklü değişiklikler yapmaktan korkmuyorsunuz. Şimdi ki Gökhan Kırdar, 1994 yılındaki genç Gökhan Kırdar’ın müzikal virajlara girebileceğini, riskler alabileceğini tahmin eder miydi? Kesinlikle tahmin ederdi, bu öngörebildiğim bir şeydi. Ben 18 yaşından itibaren profesyonel olarak müziğin içindeyim. Mimarlık okumak için İstanbul’a gelmiştim. Üniversite içinde kurduğum müzik gruplarıyla İstanbul sahne hayatının içindeydik. Buna mecburduk çünkü İstanbul gibi bir şehirde aldığınız

6±</(ĺċ CONVERSATION

harçla yaşamam mümkün değildi, çalışmam gerekiyordu. İki senem gündüzleri okul, akşam sahne alarak geçti... Haftada 7 gün sahneye çıkıyordum. Sonrasında mimarlık eğitimini bırakıp müziğe yoğunlaşmak istedim. 9 Eylül Üniversitesi’nde Müzikoloji Bölümü’nü kazandım ve okudum. Müziğin bilimsel olarak ne anlama geldiğini öğrenmeye başladım. Bu genel kültürle baktığınızda yaptığım müzikteki farklılaşma ve zenginliği görebilirsiniz. Ben ilk albümümü çıkarana kadar zaten sahnede de bestelerimi söylüyordum. İlk albümümü yayımladığım zaman plak şirketimle de çatıştık. Çünkü yaptığım müzik alternatifti. Rock, pop, caz sınıfına girebilecek çalışmalardı hatta deneysele bile kayabiliyordu. Ama o zamanki Unkapanı’nın düşüncesine göre pop müzik ve Akdeniz müziği gibi olmalıydı. Ben de “Üç albüm bu sound’du, sonrasında da kendi müziğimi yapacağım. İstediğim gücü elde ettikten sonra kendi müziğimi yapacağım” dedim. İlk albümünün ardından babamdan aldığım borç parayla çektim ilk klibi. “Yerine Sevemem” ve “Fayton”a klipler çektik. Bana söylenen ilk albüm 470 bin satışa ulaştı. “Tutunamadım” albümünde direksiyona ben geçtim, aranjeleri de ben yaptım. İkinci albümde de biraz deneysel bir şeyler vardı ve satış grafiği biraz düştü. Çünkü insanlar yeni şeyleri keşfetmekten korkuyorlar. “Tutunamadım” albümü tekno, geleneksel ve rock müziğin bir arada olduğu deneysel bir çalışmaydı, öncüydü. Daha sonra radyolarda şarkılarım bir numara oldu, insanlarda beni tanıdılar, kabullendiler.

56 skyroad

ARALIK 2015

“Tutunamadım” sonrası kendinize verdiğiniz sözü tuttunuz… Evet, kendi şirketimi kurdum. Yapmak istediğim müzik tekno ve ambient’ti. Kendimi bu tarzlara yakın hissediyordum... “Trip” albümü cesaretten bahseden bir albümdü, sözleri de cesur bir çalışmaydı. Benim için önemli bir virajdı o albüm. Uluslararası anlamda bir viraj dönmemi sağladı... Elektronik ve gelenekseli birleştirdiğim bir albüm hazırlamıştım, Amerika’da yayınlanacaktı ama 11 Eylül saldırılarından sonra Amerika’da ve Batı’da Doğu sanatına dair imgeler ve enstrümanlar duymak istemedi insanlar bir süre. Bu kadar küresel bir başarıya yaklaşmışken insanların ırkçılığının sanata bile yansıdığını görünce biraz geri çekildim. Bir süre sözlü şarkılar yapmak istemedim, enstrümantal şarkılar, “Ethnotronix” albümünü yaptım. Bu aslında medeniyetler çatışmasına bir söylemdi. Siz eğer Doğu ile Batı arasında bir kavga çıkartmak istiyorsanız sanat bunu istemez, sanat hümanisttir. Her canlıyı sever ve onların yaşaması üzerine bir felsefe kurarak barıştan bahseder. “Ethnotronix” albümü 80 ülkede yayınlandı, enstrümantal olduğu için de pek çok filmde kullanıldı... “Tüür Yağmur Duası” Orta Asya çalgılarının elektronik müzikle birleştirildiği bir albümümdü. Orta Asya çalgıları konusunda bazı ritüeller var. Mesela enstrümana kaplanacak olan derinin öldürülmüş olmaması gerekiyor, uygun ağacı bulmak, yıldırım çarpmış ağaç olması gerekiyor. Milattan 15 bin yıl öncesine dayanan bir manifesto.

$/7(51$7ċ) ALTERNATIVE

KORKU

TURİZMİ

HORROR

TOURISM

İnsanlar sadece güzellik görmek ve rahatlamak için geziyorlar sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Kimi yerler ürperti veren manzaraları, korku hikayeleri, vahşi efsaneleri ve yaşanmış felaketlerle de turistleri çekiyor.

Horror tourism suggests destinations with gory histories, bloodshed and tragic cases instead of places with elegant atmosphere, nice view and delicious dishes.

Birol Biçer

NSANLARIN tercihleri genişleyip çeşitlendikçe turizm şirketlerinin sunduğu tur paketleri ve seyahat güzergahları da o ölçüde çeşitleniyor. İnsanlar artık sadece deniz, güneş, tarihi yapılar, tabiat, yeşillik ve eğlence ile yetinmiyorlar. Bazıları hayalleri de-

İ

58 skyroad

ARALIK 2015

ğil ancak kabusları süsleyecek yerleri gezip görmek istiyor. Bu talebi gören turizm şirketlerinin son yıllardaki icatlarından biri ise korku turizmi… Korku turizmi turistlere latif havalı, güzel manzaralı, bol “lezzetli” yerler yerine korkunç hikayeli, “bol kanlı”, trajedik vakalı yerleri öneriyor. De-

ğişikliğe yönelerek hoş ve ferah yerler yerine korkunç olayların yaşandığı, açıklanamayan olaylara ya da tarihin trajedilerine mekan olmuş güzergahları tercih ediyor. Turizmin bu türlüsünün alıcısı olduğu gibi kendine göre gözde güzergahları da mevcut.

$/7(51$7ċ) ALTERNATIVE

KONT DRAKULA ŞATOSU/ROMANYA DRACULA’S CASTLE/ROMANIA

9DPSčUOHUčQ DWDVČ EXUDGD \DĻDGČ The ancestor of the Vampires lived here Korkunç ve dehşetli hikayeler dinlemek, kanlı olayların hatıralarını yerinde hissetmek isteyen korku ve dehşet turizmi meraklılarının bir gözde mekanlarından biri Romanya’daki Kont Drakula Şatosu. Transilvanya bölgesinde bulunan Bran Şatosu hem tarihi önemi hem de tarihe geçmiş en korkunç tiranlardan birine ait olduğu için korku ve dehşet turizminin göz bebekleri arasında. Karpatlar üzerine kurulu, görünüşüyle de korku filmlerine ilham kaynağı olan bu şato aynı zamanda Kont Drakula efsanesinin de kaynağını bulduğu mekan.Kazık-

60 skyroad

ARALIK 2015

lı Voyvoda olarak anılan ve gerçek Kont Drakula olduğu öne sürülen II. Vlad’a ait olan şato, Romanya için hem milli hem de turistik bir değer. Dünyanın en meşhur vampirinin ikametgahı olarak görülen ve her sene yarım milyon turisti ağırlayan Drakula Şatosu sadece bu mitin devamını sağlamakla kalmıyor öte yandan hediyelik eşya satıcılarına da oldukça kârlı bir korku ticareti imkanı veriyor. Şato Hollywood’un vampir filmlerinin de vazgeçilmez dekorları arasında çoktandır. Vampir hikayesi hayal ürünü olsa bile, aslında bu şatoda hiç oturmamış olan Kazıklı

Voyvoda’nın kanlı ve acımasız hikayeleri de turistleri hâlâ cezbetmeye devam ediyor. Bran Castle which is located in the Transylvania region of Romania is one of the favorites of fear and horror tourism both because of the fact that it belonged to one of the most horrific tyrants in history as well as its historical significance. The castle that belonged to the Vlad II who is also known as “Vlad the Impaler” and is claimed to be the real Dracula, is of national and touristic significance in Romania. Dracula’s Castle, considered to be the residence of the most famous vampire of the world, gets visited by half a million tourists each year.

$/7(51$7ċ) ALTERNATIVE

SEDLEC KEMİK KİLİSESİ/ÇEK CUMHURİYETİ SEDLEC OSSUARY/CZECH REPUBLIC

%X NčOčVH JH]HQOHUčQ NHPčNOHUčQč VČ]ODWČ\RU This chapel makes the visitors’ bones ache Prag yakınlarındaki Kunta Hora kasabasında bulunan Azizler Mezarlığı denilen yere 13. yüzyılda kutsal topraklardan getirilen toprak karıştırılır. Bu sebeple mezarlık zamanla kutsal addedilmeye başlanır. İlerleyen yüzyıllarda herkes buraya gömülmek istediği için büyük bir talep patlaması yaşanır. Taleplere cevap vermek için buluna formül bugünün korku turizminin en gözde yerlerinden birini de ortaya çıkaracaktır: Sedlec Kemik Kilisesi. Yeni gömülenlere yer açmak için eski mezarların sahiplerinin kemikleri çıkarılır ve burada inşa edilen küçük bir kiliseye konur. Çıkarılan iskeletler 40 ila 70 bin in-

62 skyroad

ARALIK 2015

sana aittir. Bu iskeletler kilisede istiflendiği gibi, kemik ve kafatası parçaları heba edilmeyerek kilisenin iç dekorasyonunda kullanılırlar. Mihraptan, avizeye, hatta haçlara kadar her şey bu iskelet parçalarıyla baştan aşağıya dekore edilir. Sonuçta ortaya insanlık dışı görünen bir manzara çıkar. Ancak Sedlec’in en büyük talihi de bu manzara olur. Çünkü bu sayede 20. yüzyılın son çeyreğinde korku turizminin en gözde yerlerinden biri olmayı başarır. Hemen her yeri baştan aşağıya insan kemikleriyle dekore edilmiş kilise Çek Cumhuriyeti’nin en çok ziyaretçi çeken turistik yerlerinin başında geliyor. Her yıl orta-

lama 200 bin turist ürperti veren bu kiliseyi ziyaret ediyor. In the 13th century, soil from the holy lands was sprinkled on the place called the Cemetery of All Saints in Kunta Hora town near Prague in the Czech Republic. For this reason, in time the cemetery started being considered holy. In the following centuries, since everybody wanted to be buried here, the demand for this cemetery reached overwhelming levels. The solution found to meet this demand created one of the most favorite spots of horror tourism: Sedlec Ossuary. To free up space for new burials, old bones were dug up and placed in the little chapel in the cemetery. The removed skeletons belonged to 40 to 70 thousand people.

$/7(51$7ċ) ALTERNATIVE

ÇERNOBİL/UKRAYNA CHERNOBYL/UKRAINE

ċQVDQOČN IHODNHWč WXUč]PčQ Kč]PHWčQGH

A great calamity in service of tourism Çernobil nükleer felaketi gerçekleştiğinde tarih 26 Nisan 1986’yı gösteriyordu ve o zamanlar Ukrayna Sovyetler Birliği’nin bir parçasıydı. Kaza, aradan geçen zamanla sonuçları ortaya çıkmaya başladıkça tam bir insanlık trajedisine dönüştü. Yüksek radyasyon sebebiyle 25 yıl halka açılmayan Çernobil felaketinin 25. yılında kısıtlamalarla da olsa turizme açıldı ve felaket turizminin başlıca merkezi haline geldi. Şimdilik turistlerin buraya akın akın koştuğunu söylemek mümkün değilse de, fe-

64 skyroad

ARALIK 2015

laket turizmi denilince akla ilk gelen yerlerden biri halinde.Nükleer patlamanın izlerinin yanında, dolaşıma açık sosyal alanlarda felaketin gerçekleştiği günkü haliyle kalan eşya ve yapılara, hayat izlerine ve hala Sovyetler döneminmin izlerine de rastlamak mümkün. Çernobil Nükleer Reaktörü’nün kalıntıları kadar o dönemler binlerce insanın yaşadığı çevresi ve onlardan arta kalan hayatın ipuçlarını taşıyan kalıntılar çoğu bilimsel gruplar olmak üzere ziyaretçilerin ilgisini çekiyor. Ancak öte

yandan bu gibi felaket yerlerinin turizme açılmasının ahlaki olup olmadığı tartışmalarına da konu oluyor. It was April 26, 1986 when Chernobyl nuclear disaster took place and at that time Ukraine was part of the Soviet Union. As the aftereffects of the accident began to emerge with the passing of time, it became a complete human tragedy. The site that was closed to public for 25 years due to high levels of radiation was opened to tourism on the 25th anniversary albeit with limitations and became the main center of disaster tourism.

âáELU <DWDN XoXUX\RU &RPIRUW <DWDN YH +HOHQ 6HW DOËQ ND]DQGËàËQË] 0LOOHUOH 5RPD­\D XoXQ * âáELU <DWDN DOËáYHULá WXWDUËQËQ .$7, 0â/

ND]DQGËUË\RU

0LO NXOODQËPODUËQGD 7 UN +DYD <ROODUË 0LOHV 6PLOHV SURJUDPË JHQHO NXUDO YH NRáXOODUË JHoHUOLGLU .DPSDQ\D LODQËQD NRQX RODQ OLPLWOL NDSDVLWHOL XoDN ELOHWL U QOHULQ [ |Oo OHULQGH .'9 GDKLO SHáLQ LQGLULPOL SHUDNHQGH VDWËá IL\DWODUË ]HULQGHQ KHVDSODQPËáWËU .DPSDQ\D LOH LOJLOL GHWD\OË ELOJL LoLQ ZHE VLWHPL]L ]L\DUHW HGHELOLUVLQL]

$/7(51$7ċ) ALTERNATIVE

AOKİGAHARA ORMANI/JAPONYA AOKİGAHARA FOREST/JAPAN

%X RUPDQ čQWčKDU NRNX\RU The forrest smeels like suicide Korku turizminin en gözde yerlerinden biri de Japonya’da Fuji Dağı eteklerinde bulunan bir orman: Aokigahara Ormanı. Ancak her yıl burayı ziyaret edenlerin çoğu rahat nefas aklıp, doğanın güzelliklerini seyretmekten çok ormanın derinliklerinde her an karşılarına çıkabilecek cesetlerle karşılaşmayı umuyorlar. Aokigahara Ormanı’nın bir diğer adı da “İntihar Ormanı”. Zira dünyanın en yüksek intihar oranlarına sahip Japonya’da insanların intihar etmek için seçtikleri başlıca yerlerden biri burası. İntihara karar verenler, birkaç gün orman içinde kamp yaptık-

66 skyroad

ARALIK 2015

tan sonra kendilerini ağaçlara asıyor. Bu şekilde intihar edenlerin sayısı son yıllarda yüzlerle ifade ediliyor. Bu sebeple orman içinde intihar ettikten aylar sonra bulunan pek çok kimsenin çürümeye başlamış cesetlerine ya da kemiklerine, arkalarında bıraktıkları eşyalarına rastlamak mümkün. Korku turizmi sevenleri de en çok bu durumun verdiği heyecan cezbediyor! Bugüne kadar beş yüze yakın kişinin cesedinin ağaçlarda asılı bulunduğu orman, Japonya’da romanlara da konu olmuş. Aokigahara Ormanı dünyada intihar etmek için tercih(!) sırasında Golden Gate

köprüsünden sonra ancak ikinci sırada yer alsa da bu haliyle oldukça turist çekmeyi başarıyor. One of the favorite places of horror tourism is a forest located at the foot of Mount Fuji in Japan: Aokigahara Forest. Aokigahara Forest is also known as “Suicide Forest”. It is one of the leading locations people in Japan choose to commit suicide. Those who decide to commit suicide camp in the forest for a couple of days and then hang themselves the trees. The number of people who have committed suicide in this fashion in the last couple of years has reached hundreds. The excitement of this situation is what appeals to the fans of horror tourism.

$/7(51$7ċ) ALTERNATIVE

ALCATRAZ CEZAEVİ/ABD ALCATRAZ PENITENTIARY/USA

+DSčVKDQH KčND\HOHUč HĻOčúčQGH JH]č A visit accompanied by stories from the prison Açık kaldığı süre boyunca çok kimse oradan kaçmayı denedi ancak hiçbiri başaramadı. ABD’nin en ünlü suçlularını ve gangsterlerini ağırlayan ve kaçmanın inmkansız olduığu öne sürülen, filmlere ve romanlara konu olan meşhur Alcatraz Cezaevi hakkında pek çok hikaye üretildi. San Fransisco Körfezi’nde bir ada üzerinde kurulu cezaevi , faaliyetine ara verdikten sonra ise ABD turizminin gözdelerinden biri olmaya başladı. Müzeye dönüştürülen hapishaneye deniz yoluyla, gemilerle yapılan turlar her sene on binlerce turisti çekmeye başladı. 1861-1963 yılları arasında faal olan ve kaçma girişimlerinin çoğunun felaketle sonuçlandığı cezaevinin karanlık ve soğuk koğuşla-

68 skyroad

ARALIK 2015

rında, koridorlarında yaşanan gerçek insan hikayelerini dinlemek isteyen binlerce turist şimdi bu kompleksi ABD’nin en çok ziyaret alan binalarından biri haline getirmiş durumda. Alcatraz’da, gardiyanlar eşliğinde cezaevinin değişik bölümlerine yapılan ziyaretler tüyler ürperten heyecan verici hapishane hikayeleriyle turistleri cezbediyor. Akıntılar ve köpek balıklarıyla çevrili adadan başarısızlıkla sonuçlana kaçma girişimleri, Bonnie ve Clyde’ın şoförü Floyd Hamilton, Doc Barker, ünlü gangster Al Capone, “Alcatraz Kuşçusu” Robert Stroud gibi Amerikan kültüründe yer edinmiş mahkumların hikayeleri de Alcatraz turizmine renk katıyor. Yılda bir mil-

yon turistin gezdiği Alcatraz adeta bir turist mıknatısı olarak nitelendiriliyor. Many stories have been produced about the infamous Alcatraz Penitentiary which hosted the most famous criminals and gangsters of the USA, was claimed to be inescapable, and was the subject of numerous movies and novels. After the prison that is located on an island in San Francisco Bay ceased being used as a correctional facility, it became one of the favorite tourism spots in the USA. Thousands of tourists visit to listen to real life stories that took place in the dark and cold wards of the prison which was active between 1861 and 1963 and where many escape attempts ended disastrously, making it one of the most visited buildings in the USA.

$/7(51$7ċ) ALTERNATIVE

NESS GÖLÜ/İSKOÇYA LOCH NESS/SCOTLAND

+D\DOč FDQDYDUČQ SHĻčQGH After the fictive monster Van Gölü Canavarı’nın atası da sayılabilecek İskoçya’daki “sözde” Ness Gölü Canavarı söylencesi bugüne kadar neredeyse bıktıracak kadar kullanılmış olmasına rağmen bu göle her yıl binlerce turisti çekmeye devam ediyor. Birkaç yılda bir ortaya atılan yeni iddialar ve belli belirsiz fotoğraflarla hala dilden dile dolaşmaya başlayan söylencenin bu bölgeye çektiği turistlerin çoğunun bilim meraklısı olması ise ayrı bir

70 skyroad

ARALIK 2015

gariplik oluşturuyor. Bugüne kadar varlığı hakkında herhangi net bir kanıt bulunamamasına rağmen bir tür dinozor olduğu iddia edilen canavarın, gölün derinliklerindeki mağaralara ya da göl tabanındaki bitki ve çamurun arasına saklandığı açıklamalarıyla hâlâ yaşatılan efsane, bölgeyi tabiat açısından olduğu kadar fantastik turizm açısından da cazip kılmaya devam ediyor. Bir tür dinozor olduğu iddia edilen canavar

hikayesinin düzmece olduğunun ortaya çıkması da burada serpilen turizmi geriletmeye yeterli olmuyor. The alleged Loch Ness Monster myth in Scotland continues to attract thousands of tourists every year despite the fact that it has been overused almost to the extent of being a bore. The myth kept alive by new allegations and vague photographs that surface every couple of years mostly attracts science fans, creating a great irony.

$/7(51$7ċ) ALTERNATIVE

KAR ADAMI YETİ’NİN İZLERİ / SİBİRYA-NEPAL TRACKS OF SNOWMAN YETİ/SIBERIA-NEPAL

<HWč DUWČN PDVNRW ROGX Yeti is now a mascot İnsan-goril karışımı ve dev boyutlarda bir varlık olduğu öne sürülen “Kar Adamı Yeti” efsanesi edebiyat ve sinemaya defalarca konu olduğu için son dönemlerde gözden düşse de Sibirya ve Nepal’de turizmi canlandırma araçlarından, hatta sembollerinden biri. Nepal’de Himalayalar’da görüldüğü ileri sürülen, bugüne kadar pekçok bilimsel araştırma grubunun aramalarına rağmen izi bulunamayan efsane adamın bir benzer hikayesi de Sibirya’da Kemerovo’da fantastik turizm unsuru olarak ilgi çekiyor. Bir korku unsuru olmaktan çok sembolik bir figür haline dönüşen Yeti için açılan müze, hediyelik

72 skyroad

ARALIK 2015

eşyalar ve adına düzenlenen kutlamalarla Yeti, bölgeye insan çekmek için kullanılıyor. The myth of Snowman Yeti which is a hybrid of gorilla and human has been falling out of favor because it has been subject to numerous literary works and movies and yet it still is one of the elements used to revive tourism in Siberia and Nepal. A similar story to the legendary man allegedly seen at Himalayas in Nepal whose tracks could not be found despite search efforts by numerous scientific research teams exists in Siberia at Kemerovo drawing attention as an element of fantasy tourism.

$/7(51$7ċ) ALTERNATIVE

CATACOMBES/PARİS CATACOMBS/PARIS

3DUčVočQ NDUDQOČN \×]× Dark side of Paris On asır boyunca kullanılan Paris’in Masumlar Mezarlığı 18. yüzyılda salgın hastalık bulaştıran bir yer haline gelince önlem olarak bütün kemikler toplanır ve Paris’teki taş ocağı dehlizlerine toplu halde nakledilir. Zamanla 1814’e kadar Paris’in tüm mezarlıklarındaki iskeletlerin buraya nakledilmesiyle dehlizler tam bir iskelet müzesine dönüşmeye başlar. Bu durum insanların ilgisini çeker ve dehlizleri görmek isteyenler çoğalmaya başlar. Hatta Napolyon bile

74 skyroad

ARALIK 2015

burayı oğluyla ziyaret eder. Korkunç manzarasıyla korku ve heyacan meraklıları başta olmak üzere giderek çoğalan bir ziyaretçi akınına uğramaya başlar ve günümüzde yılda 300 bin turiastin gezdiği popüler bir korku turizmi unsuruna dönüşür. Bin yedi yüz metre uzunluğundaki dev iskelet deposunu gezenler, orada Paris’in asırlar önceki binlerce sakinin iskeletlerini ve kemik yığınlarını zevkle(!) seyrediyorlar. Üstelik geziye açık olan yer altı mezarları, Paris’in

çeşitli yerlerindeki dehliz mezarlıkların yanında ancak küçük bir bölümü teşkil ediyor. When the Holy Innocents’ Cemetery in Paris became a place spreading plague in 18th century, all bones were collected as a precaution and were transferred to the quarry tunnels in Paris. In time, as skeletons from all the cemeteries in Paris get transferred here by 1814, the tunnels become a perfect museum of skeleton. This situation intrigues people and the number of people wanting to see the tunnels slowly increases.

KÜLTÜR CULTURE

MANDALA DAİRE, RENK ve SONSUZLUK Kökeni Hint kültürünün derinliklerine dayanan mandala, şekil ve renklerle içten dışa uzanan uzun bir yolculuğu hem resmediyor hem de temsil ediyor. Kimileri mandala ile kendini ifade ediyor kimisi dinginlik buluyor. İşin uzmanı ressam Bedi (Banu Damcı) ile bu şekil ve renk deryasının, sonsuzluğunu konuştuk.

76 skyroad

ARALIK 2015

AVOČ Atasoy

M

ANDALA uzmanı ressam Bedi, mandalayı tanımlayarak başlıyor. “Sanskritçe’de manda enerji, öz anlamında la ise, kap olarak geçiyor. Dairesel bir formdadır. Daire bütünlüğü simgeler. Bir ucu sonsuza, diğeri de bedenimize ve aklımıza kadar uzanır.” Mandala başlangıçta minicik bir nokta ile başlıyor, tıpkı dünyanın ya da insanın başlangıcı gibi. Merkeze konan nokta ile şu an kayda geçmiş oluyor. Bedi, bu noktanın çok önemli olduğunu çünkü başlangıç anından geçmiş (suçluluk, hayal kırıklığı), gelecek (korku, endişe) kalıplarından çıkıp şu an’a gelindiğini ifade ediyor: “Mandala çizerken, beyniniz bir bütün olarak çalışmaya başlar. Sağ beyin (duygusal) ile sol beyin (mantıklı) işbirliği yapar. Sağ beyin bilgiyi bütün alır, resimle işler tasvir ve semboller kullanır. Varlığını evrene sunar. Vücut hareketlerini kontrol eder. Hatırlama da sağ beyindedir. Bütünü görmek, ritmi yakalama, müzik, sanat ve sezgisellik sağ

MANDALA

CIRCLE, COLOR AND INFINITY Based on the depths of Indian culture, mandala both describes and represents a long journey from interior to exterior with shapes and colors.

S

ome people express themselves with mandala and others find inner peace with it. We interviewed artist Bedi (Banu Damcı), an expert in this field, about the infinity of this sea of shapes and colors.

Extending to infinity from a tiny dot Bedi starts with describing mandala. “Manda means energy and essence, and la means pot in Sanskrit. It is in a circular shape. And circle symbolizes wholeness. One end of a circle extends to infinity and the other extends to our bodies and minds.” Mandala starts with a tiny dot, like the beginning of the world or humanity. With the dot in the center, present time is recorded. Bedi expresses that this dot is highly important since it represents the journey from the beginning point to DECEMBER 2015

skyroad 77

KĂœLTĂœR CULTURE

beynin gĂśrevleridir. Sol beyin analitiktir. AyrÄąntÄącÄądÄąr. AdÄąm adÄąm dĂźĹ&#x;ĂźnĂźr. SayÄąsal iĹ&#x;lemler, sistem kurma sol beyinle ilgilidir.â€? Yani beynin her iki lobu mandala çizerken aynÄą anda çalÄąĹ&#x;maya baĹ&#x;lÄąyor. Alzheimer’a iyi geldiÄ&#x;i kanÄątlanmÄąĹ&#x;. AyrÄąca psikanalist Carl Jung Ĺ&#x;ifa psikolojisi, sezgi konularÄąnda mandalayla araĹ&#x;tÄąrmalar yapmÄąĹ&#x;. Bu çalÄąĹ&#x;malarÄąn sonucunda yurt dÄąĹ&#x;Äąnda birçok hastanede meditatif ĂśzelliÄ&#x;i nedeniyle mandala kullanÄąlÄąyor. Yani mandala, zihinsel kapasiteyi arttÄąrÄąp dĂźĹ&#x;Ăźnceyi yavaĹ&#x;latÄąyor.

78 skyroad

ARALIK 2015

Birçok hastanede meditatif ĂśzelliÄ&#x;i nedeniyle mandala kullanÄąlÄąyor. Mandala is used by many hospitals for meditative properties.

'DQWHO Ă‘UWĂ—OHU GRĂşXP KDUÄ?WDODUÄŒ KHSVÄ? PDQGDOD SanatçĹ, mandala ile Helga Fiala’nÄąn mandala kitaplarÄąnÄą keĹ&#x;fetmesiyle tanÄąĹ&#x;mÄąĹ&#x;. Zaten resim sanatçĹsÄą olan Bedi, aslÄąnda kendi resimlerinde de mandala olduÄ&#x;unu keĹ&#x;fetmiĹ&#x;. HaksÄąz da sayÄąlmaz, doÄ&#x;um haritalarÄą, dantel ĂśrtĂźler ya da telefonla konuĹ&#x;urken çalakalem çizdiÄ&#x;imiz Ĺ&#x;ekiller hepsi aslÄąnda birer mandala. Tasavvuf ile yakÄąndan ilgilenen Bedi, mandalanÄąn da tasavvuf gibi insanÄą kendisine yakÄąnlaĹ&#x;tÄąran bir iĹ&#x;levi olduÄ&#x;unu belirtiyor: “Mandala, tasavvuf gibi kavramlarÄąn katmanlarÄąnÄą fark etmeyi hayatÄąmÄąn içine adapte etmemi saÄ&#x;ladÄą. Sanat gelecek ve geçmiĹ&#x; arasÄąndaki taĹ&#x;ÄąyÄącÄąâ€? diyerek sanatÄąn Ăśnemini belirtmeyi de ihmal etmiyor.

SanatçĹ mandalanÄąn dĂśnĂźĹ&#x;tĂźrĂźcĂź etkisi olduÄ&#x;unu sĂśylĂźyor. Kendisinin mandala Ăźretimlerinde, resim sayfa sayfa yĂźrĂźyor, içinin katmanÄąnÄą yaparken yanlarÄąndaki çizgiler hikaye anlatÄąyor. Ĺžekiller hikâyeye katkÄą yapÄąyor. Resim yapmak bir meditasyona, tanÄąk olmaya dĂśnĂźĹ&#x;Ăźyor. Ĺžekiller yan yana geldiÄ&#x;inde dĂśnĂźyorlar, parlÄąyorlar bĂśylece sesleri oluyor.

5DKÄ?P UDKPDQ YH Ă‚RFXN “Son yaptÄąÄ&#x;Äąm tuvalimde bir aile var. En az ßç kiĹ&#x;ilik. Rahim, Rahman ve Çocuk. Buradaki aile bir gĂźneĹ&#x;in etrafÄąnda dĂśnĂźyorlar. DĂśrt ayrÄą dĂśnĂźĹ&#x; var; mevsimler gibi. Rahman en bĂźyĂźÄ&#x;Ăź en kenarda. Hepsini koruyor. Sevginin ateĹ&#x;i tam ortada. Ondan çĹkÄąyorlarmÄąĹ&#x; gibi. Her biri aynÄą gĂśrĂźnen ama hepsi baĹ&#x;ka olan. TÄąpkÄą insanlar gibi. Birbirimize çok benziyoruz ama aynÄą deÄ&#x;iliz. AĹ&#x;k ile dĂśnĂźĹ&#x;lerini seyrediyorum resmi yaparken. GĂźneĹ&#x; içlerinde parlÄą-

yor. OnlarÄą besliyor. Her yere o ÄąĹ&#x;ÄąÄ&#x;Äą yansÄątÄąyorlar. ÇoÄ&#x;alÄąyorlar ve dĂśnĂźĹ&#x;Ăźyorlar. Ben de merak içindeyim bakalÄąm neler olacak.â€? diyerek kendi mandalalarÄąnÄą anlatÄąyor.

0DQGDOD Ä?QVDQÄŒQ NHQGÄ?VÄ?QÄ? NHÄťIÄ? MandalanÄąn çok yoÄ&#x;un bir ilgiliyle karĹ&#x;ÄąlaĹ&#x;masÄąnÄąn nedenini soruyoruz sanatçĹya. Kendisinin bu ilgiden çok memnun olduÄ&#x;unu belirterek baĹ&#x;lÄąyor sĂśze. Ä°nsanÄąn kendisini, çevresini ve dĂźnyasÄąnÄą yeniden keĹ&#x;fetmesine baÄ&#x;lÄąyor bu ilgiyi. Bu Ĺ&#x;ekilde kendini yenilemek, dĂźzenlemek için gßç bulduÄ&#x;unu ifade ediyor. Mandala ile tekrarÄą olmayan harika, renklerle dolu ve yĂźksek enerjili Ăźretimlerle tanÄąĹ&#x;Äąyoruz. Ä°nsan olduÄ&#x;u sĂźrece bu yolculuk bizi sanatla sonsuzluÄ&#x;a taĹ&#x;Äąmaya devam edecek. SanatçĹnÄąn eserlerini instagram. com/mandalavebedi adresinden takip edebilirsiniz.

the present time by breaking the patterns of the past and the future: “While drawing a mandala, your brain starts working as a whole. Right brain (emotional) and left brain (logical) cooperate. Right brain receives the information as a whole, processes it with drawing, and uses descriptions and symbols. It offers itself to the universe. It controls body movements. Right brain also includes remembering. Seeing the whole picture, finding the rhythm, music, art and intuition are the functions of the right brain. Left brain is analytical. Elaborative‌ It thinks step by step. Numerical procedures and establishing a system are related to the left brain.â€?

Laceworks and horoscopes are all mandala The artist has met with mandala after discovering Helga Fiala’s mandala books. Already a painting artist, Bedi has discovered that her drawings actually contain mandala. After realizing that, she has traveled to the depths of mandala and brought it to the forefront in her works. Being closely interested in Sufism, Bedi states that mandala makes us get closer to ourselves, like Sufism: “Mandala has helped me to realize the layers of the concepts like Sufism and adapt them to my life. Art is a conveyer between the past and the future. Pages of the history can be changed. People die, ideologies collapse but art always brings a light. Thanks to art, it becomes possible to receive information about different periods, to transform and to think,� says Bedi and emphasizes the importance of art. DECEMBER 2015

skyroad 79

TASARIM DESIGN

“ 80 skyroad

ARALIK 2015

İSTANBUL’DA BİR SANAT GALERİSİ TASARLAMAK İSTİYORUM

”

DRรทX .DUDGHQL] E|OJHVLQGH \HWLรบWLULOHQ oD\ODU HNRORMLN LNOLP รบDUWODUร QHGHQL\OH Nร รบ D\ODUร QGD NDU DOWร QGD NDOGร รทร QGDQ oD\ WDUร Pร QGD ]LUDL LODo NXOODQร OPD] %X GXUXP ย ONHPL]L VDรทOร NOร oD\ ย UHWLPL LoLQ LGHDO ย ONH NRQXPXQD JHWLUPHNWHGLU %X QHGHQOH WDUร Pร QGD ]LUDL LODoODPD ย UHWLPLQGH NDWNร PDGGHVL NXOODQร OPD\DQ Wย P ย Uย QOHULPL]L J|Qย O UDKDWOร รทร LOH Wย NHWHELOLUVLQL]

TR-BIO-653 Agriculture of Turkey

TASARIM DESIGN

Tasarım dünyasının aranan adamı Karim Rashid, geçtiğimiz ay İstanbul’daydı. Bugüne kadar 300’ün üzerinde ödüle layık görülen ve 3 binden fazla tasarım yapan Rashid yeni projelerini Skyroad’a anlattı.

M

EKÂN tasarımları, parfüm şişesi, çikolata ambalajı, mobilya ürünleri başta olmak üzere aklınıza ne gelirse tasarımını yapan ve onlara bambaşka bir yön veren Karim Rashid geçtiğimiz ay tekrar İstanbul’a geldi. Tasarladığı kadehlerin lansmanı için çok sevdiği İstanbul’u ziyaret eden tasarım dünyasının önemli ismiyle sohbet ettik.

“I WANT TO DESIGN AN ART GALLERY AND HOTEL IN ISTANBUL” Karim Rashid has received over 300 awards, created more than 3000 designs, and completed works in over 40 countries.

K

arim Rashid designs and interprets anything you can think of, particularly spaces, perfume bottle, chocolate wrapping, furniture, and he gives them a completely new direction. He was once more in Istanbul last month and we had a conversation with him.

Some designs reduce stress I always say that design contributes to improving the future and the society. Industrial design is a process with social interactions rather than its physical form and requires a sense of responsibility; its results come out through aesthetic forms. The aim is to reduce our stress by swapping poorly designed complex objects with high-performance, durable, ergonomic, well-made, reasonable and seductive objects.

82 skyroad

ARALIK 2015

too macabre, too nocturnal, and too pessimistic. However white is holistic, angelic, and open-minded. Pink is my super optimistic white. It’s energetic, bright, attractive, and determined against this masculine world dominating our existing landscape. Pink also has an obvious connection with insignificance, entropy, energy and strong optimism. Pink is the new black, actually.

I catch quite progressive things in Turkey It’s time to create things that mark the works and cultural symbols of the next 1000 years. Industry must be meticulous about this, it must have global agendas and create unique competitive products and services. Besides, I catch quite progressive things in Turkey regarding fash-

Pink is my optimistic white

ion design and contemporary art. I want

I love the color white for so many reasons. First of all, I feel optimistic and liberated. I don’t feel like a ‘black-clothed’ conformist urbanite. I think black is too easy,

to design an art gallery and hotel in Istanbul. After then, I will add many new products and consult on how to create new products for the global market.

+DYDWDĻoOD ×FUHWVč] VH\DKDW IČUVDWČ

8ÂDN EčOHWčQč]č $UDOČN WDUčKOHUč DUDVČQGD 7DNVčP 'čED7XU RIčVčPč] YH\D

ZZZ KDYDWDV coP ×]HUčQGHQ VDWČQ DOČQ ×FUHWVč] \ROFXOXN ĻDQVČQČ \DNDOD\ČQ

'HWD\OČ EčOJč čÂčQ

444 26 56o\Č DUD\DEčOčUVčQč]

%X\ \RXU SODQH WčFNHW IURP WKH 7DNVčP 'čED7XU RIIčFH RU DW{ZZZ KDYDWDV FRP{EHWZHHQ 'HFHPEHU DQG DQG ZčQ WKH FKDQFH IRU IUHH WUDYHO.

TASARIM DESIGN

%D]ÄŒ WDVDUÄŒPODU VWUHVÄ? D]DOWÄŒU

“TasarÄąmÄąn geleceÄ&#x;in ve toplumun iyileĹ&#x;tirilmesine katkÄąda bulunduÄ&#x;unu sĂśylerim hep. EndĂźstriyel tasarÄąm fiziksel formundan ziyade sosyal etkileĹ&#x;imi olan ve sorumluluk isteyen bir sĂźreç; sonuçlarÄą estetik formlarla ortaya çĹkÄąyor. TasarÄąm, kĂźltĂźrĂźmĂźzĂź ve fiziki manzaramÄązÄą geliĹ&#x;tirmekle ilgilidir. GĂźnĂźmĂźz dĂźnyasÄąnda tasarÄąmcÄąnÄąn rolĂź fonksiyonel ve duygusal olarak gĂźnlĂźk davranÄąĹ&#x;larÄąmÄązÄą geliĹ&#x;tirerek dĂźnyayÄą daha iyi bir yer yapmaktadÄąr. KĂśtĂź tasarlanmÄąĹ&#x; karmaĹ&#x;Äąk nesneleri yĂźksek performanslÄą, kalÄącÄą, ergonomik, iyi-yapÄąlmÄąĹ&#x;, mantÄąklÄą ve baĹ&#x;tan çĹkarÄącÄą nesnelerle deÄ&#x;iĹ&#x;tirerek çevremizdeki ve gĂźnlĂźk yaĹ&#x;amÄąmÄązdaki stresi azaltmaktÄąr amaç.â€?

3HPEH EHQÄ?P Ä?\Ä?PVHU EH\D]ÄŒP “Pek çok nedenden dolayÄą beyazÄą seviyorum. Ă–ncelikle iyimser ve ĂśzgĂźr hissediyorum, siyah kÄąyafetler giyinen Ĺ&#x;ehirli bir konformist gibi hisset-

84 skyroad

ARALIK 2015

miyorum. Siyah çok kolay, fazla dehĹ&#x;et saçan, gecesel ve kĂśtĂźmser bence. Beyaz ise bĂźtĂźnleyici, meleksi ve açĹk fikirli. Pembe benim sĂźper iyimser beyazÄąm. Enerjik, parlak, cazip ve var olan manzarÄąmÄązÄą domine eden maskĂźlen dĂźnyaya karĹ&#x;Äą azimli. Pembe Ăśnemsizlik, entropi, enerji ve gßçlĂź iyimserlik ile de açĹkça baÄ&#x;lantÄą kuruyor. Pembe, yeni siyahtÄąr aslÄąnda.â€?

7Ă—UNÄ?\H WDVDUÄŒPGD Ä?OHUOÄ?\RU “TĂźrkiye modernleĹ&#x;me yolunda ilerliyor. Ama tasarÄąm konusunda kendine ĂśzgĂź bir dil yaratmaya çalÄąĹ&#x;malÄą. TĂźrkiye’deki çoÄ&#x;u ikonun inĹ&#x;asÄą yĂźzyÄąllar Ăśncesine dayanÄąyor. YerleĹ&#x;miĹ&#x; geleneklere karĹ&#x;Äą çĹkan mo-

dern yeni referanslar yaratmalÄąyÄąz. Ă–nĂźmĂźzdeki 1000 yÄąlÄąn eserlerini ve kĂźltĂźrel simgelerini imleyen Ĺ&#x;eyler yaratma zamanÄą Ĺ&#x;imdi. EndĂźstri bu konuda titiz davranmalÄą, kĂźresel ajandalarÄą olmalÄą ve rekabetçi yegâne ĂźrĂźnler ve hizmetler yaratmalÄą. BunuÄąnla birlikte moda tasarÄąmlarÄą ve modern sanatta TĂźrkiye’de oldukça devrimci iĹ&#x;ler olduÄ&#x;unu gĂśrĂźyorum. Ä°stanbul’da bir sanat galerisi ve otel tasarlamak istiyorum. Pek çok yeni ĂźrĂźn ekleyecek ve kĂźresel pazar için nasÄąl yeni ĂźrĂźn yaratÄąlacaÄ&#x;Äąna dair danÄąĹ&#x;manlÄąk yapacaÄ&#x;Äąm.â€?

7HNQRORMÄ? WDVDUÄŒPÄŒ GHĂşÄ?ÄťWÄ?UPHOÄ? “Geçen yĂźzyÄąldan kalan her Ĺ&#x;ey ikonik çßnkĂź yeni teknolojiyle yaratÄąldÄąlar. EndĂźstriyel tasarÄąmlar malzeme, Ăźretim metodu ya da mekanik icat ne olursa olsun yeni teknolojilere açĹk tasarÄąmcÄąlar tarafÄąndan harekete geçiriliyor. Gelecekteki icatlar biz tasarÄąmcÄąlarÄąn yeniliklere nasÄąl sahip çĹkacaÄ&#x;Äąna baÄ&#x;lÄą olacak.â€?

%ċ=ċ0 *(=(*(1 OUR PLANET

FLORANSA-VENEDİK HATTI

RÖNESANS’TAN PAYIMIZA DÜŞEN İtalya; görkemli mimarisi, hayranlık uyandıran sanat eserleri, yemekleri ve dondurmasıyla nam salmış bir ülke. Biz de payımıza düşeni almaya gidelim dedik ve yollara düştük... 86 skyroad

ARALIK 2015

BDUČĻ ĺensoy

A

YDINLANMA’ya mı müteşekkir olmalı yoksa İtalya özelleştirme hareketlerine mi bilmiyoruz, ama ferah trenlerde hızlı ve konforlu bir yolculuktan sonra Floransa’ya ulaşıyoruz. Tren istasyonunun dışında Santa Maria Novella Meydanı sizi karşılıyor. Bu güzel meydana, Floransa Katedrali’ni gezdikten sonra ulaşıp dinlenebilir, akşamüstünün keyfini çıkarabilirsiniz.

OUR SHARE FROM RENAISSANCE Italy is a country famous for its magnificent architecture, admirable works of art, cuisine, and gelato. This being the case, we decided to go to Florence and Venice to get our share and hit the road.

W

e don’t know whether to be thankful to the enlightenment or to Italy’s privatization program, but we arrive Florence after a fast and comfortable train travel. Outside the train station, the Piazza Santa MaDECEMBER 2015

skyroad 87

%ċ=ċ0 *(=(*(1 OUR PLANET

Santa Maria’dan aşağı salınıp tarihi köprüyü, ki Floransa’da tarihi olmayan pek bir şey yok, geçiyor ve Santa Spirito Meydanı yakınlarındaki kalacağımız yere ulaşıyoruz. Bu kısa yürüyüşle birlikte Floransa’ya çoktan hayran olmuş durumdayız, dolayısıyla Santo Spirito’yu görmek için can atıyoruz. Zaten, merak ettiğimiz pizzacı Gusto da buranın yakınlarında: Hem Avrupa standartlarına göre uygun fiyatlı hem de lezzetli bir pizzacı Gusto. Santa Spirito Meydanı da çok güzel. Buraya gidip genç nüfus neler yapıyor merakıyla sağa sola bakabilir, şansınız yaver giderse bir iki sohbete ortak olabilirsiniz. İstanbul’da yaşayan dört beyaz yakalı düşünün. Bunlardan ruhsal sorunları olanı, İzmir’e yerleşmeyi düşüneni ve hırslı olup yükselmek isteyeni eleyin. Geriye kim kaldı? Küçük ve tatlı bir kafe, pastane ya da fırın açmak isteyen var ya, işte, onun gidip görmesi gereken yer Floransa. Biz de, sabah gayet sempatik, gayet estetik bir fırından, kahvaltılık malzememizi alıyor ve Floransa’nın sokaklarını arşınlamaya başlıyoruz. Gün daha uyanmamış, esnafların çalışma saatleri daha başlamamış. Çalışma saati dediysek, bizim memleketin standartlarına göre oldukça az sayıda saatler bunlar. Roma’da uzun mesai saatleri yapan tek bir market grubu vardı: Pakistanlılar ve Bangladeşliler tarafından işletilen marketler, sizi

88 skyroad

ARALIK 2015

gece geç saatlerde susuz veya bisküvisiz bırakmıyordu. Santo Spirito’nun hemen yanında yer alan marketi saymazsak, benzer özelliklere sahip bir market Floransa’da göremedik.

+H\NHOOHUOH NDUĻČODĻPD Vardığımız yer ise Boboli Bahçeleri, girişle beraber içeride birtakım müzeleri gezme hakkını da ediniyoruz. Ne yazık ki güncel sanat müzesi bunlar arasında yok, Roma’da sanat mevzusuna halihazırda yükseldiğimiz için artık güncel sanata “neden

olmasın” diye bakacak konuma gelmiştik oysa ki. Bu güzel bahçeleri gezerken kıyafet müzesine denk geliyoruz. Giysinin elbisenin müzesi olur mu demeyin, prenslerin ve prenseslerin kıyafetleri titiz bir çalışmayla ve biyografik bilgileriyle beraber sergileniyor. Boboli Bahçeleri’nden ayrılınca yönümüzü Mikelanj Meydanı’na çeviriyoruz, çünkü Uffizi Galeri ziyaretimiz öncesinde daha vaktimiz var. Yolda karşımıza Belvedere Kalesi çıkıyor, burada “Human” isimli bir

Uffizi Müzesi’nin dıştan görünümü bile içindeki mucizeleri müjdeliyor. External view of the Uffizi Museum heralds even in miracles.

heykel sergisi var, değişik pozisyonda yerleştirilmiş heykeller ilgimizi çekiyor. Giriş de ücretsiz olunca buraya yöneliyoruz. Heykeller hakikaten bir karşılaşma anı yaratıyor. Ancak buranın cezbedici unsuru göz önüne alındığında sergi ikinci planda kalıyor: Belveder Kalesi’nin başta Floransa Katedrali olmak üzere, Floransa’ya tepeden panoramik bakma imkanı veren çok güzel bir manzarası var. Yağmura da işte burada yakalanıyoruz ve kalenin kafesine sığınmak durumunda kalıyoruz. Bu

seyahatte insanların günde 3-4 kahve içmesini anlar duruma geldiğimi fark ediyorum kahve söyleyince; çünkü çaya ulaşamayınca normalde bir kahveden sonraki kahve ihtimallerini “çarpıntı yapar” diye atlatan ben, kahveyi neredeyse bir susuzluğun içinden geçmişçesine, bir çırpıda bitiriyorum. Artık Uffizi’ye yönelme vakti geldi. İnsanı farklı bir zamana, farklı bir ruh haline döndüren sokaklardan kıvrılarak kente geri dönüyoruz. Floransa, hayatınıza hoş anılar

ria Novella welcomes you. After visiting Florence Cathedral, you may take a rest and enjoy the late afternoon in this beautiful square. We go down from the Santa Maria and pass the historical bridge –in fact, there’s nothing in Florence that is not historical- and we arrive at the place where we stay near Piazza Santa Spirito. We’re already admiring Florence after this short walk, and now itching to see Santa Spirito. Besides, Pizzeria Gusto which we are curious about is very close-by: Gusto is a pizzeria both affordable by the European standards and delicious. We buy some food for breakfast from a quite sympathetic and aesthetic bakery and begin to walk the streets of Florence. The day hasn’t risen yet, and shops are still closed. Where we arrive is Boboli Gardens, and with the entrance, we gain the right to visit certain museums inside. Unfortunately, the contemporary art museum isn’t among them. However, since we had already scaled up in art in Rome, we were in a position to say “why not” to contemporary art. After leaving Boboli Gardens, we change our direction to Piazzale Michelangelo since we have enough time before our visit to Uffizi Gallery. On DECEMBER 2015

skyroad 89

%ċ=ċ0 *(=(*(1 OUR PLANET

Nehir boyunca kente bakmalı. Must look to the city along the river..

Floransa’nın şiirsel havasına hayran olmamak için, genel olarak pek bir şeyden etkilenmeyen biri olmanız gerekiyor. To irresponsive of the poetic atmosphere of Florence, you should not be impressed anything, if it meanings acceptable you should be slightly “billet”. 90 skyroad

ARALIK 2015

ve ayrıntılar eklemek için ideal bir kent. Floransa’nın şiirsel havasından etkilenmemeniz için, genel olarak pek bir şeyden etkilenmeyen, tabiri caizse hafiften “kütük” biri olmanız gerekiyor. Nihayetinde Uffizi çevresine va-

rıyoruz. Müzenin içi merak konusu, ama müzenin yer aldığı sokak da bir o kadar cezbedici. Burada, güzel bir gelin, yakışıklı damat, eli yüzü düzgün ve birbirinden şık insanlardan müteşekkil bir düğün kafilesi görüyoruz. Randevumuzu beklerken çöktüğümüz merdivenlerin önünde poster satan mültecilerle sohbet edip, Uffizi’ye giriyoruz. Çok eski bir müze, çok geniş bir koleksiyon söz konusu. Mikelanj, Botticelli, Caravaggio, Venüs’un Doğuşu, Hermafrodit, size bir çok anahtar sözcük verebiliriz ama saatler sürecek bir yolculuk bu ve bir yerden sonra, artık yoruluyor insan, mesela Caravaggio’nun öğrencilerinin eserlerinin bulunduğu kısımda, yavaş yavaş, yorgunluk insanı, bunlar o kadar önemli değil aslında, hissiyle doldurup, hızlandırıyor. Bir yandan da, bir çok resmin hikayesi var, bir oraya gidiyorlar, bir buraya gidiyorlar, nihayetinde Uffizi’de duruyorlar. Müze geze geze insan sanat noktasında bir yere gelebiliyormuş, vallahi buna inanmazdım. Düşünün, bir de Davut Heykeli’ni görmedik, yani meydanlardan birinde kopyasını gördük ama orjinalini görmedik. Buna rağmen gene de iyi bir yere geldik, resmen dünya yurttaşları olarak Rönesans’tan payımıza düşenin en azından bir kısmını aldık.

9HQHGčNoOH NDUĻČODĻPD

Boboli Bahçeleri Boboli Garden.

Uffizi’den sonra akşamüstü yaklaşıyor, niyetlerde Floransa eti yemek var. Bir restorana gidip kiloyla sipariş verebiliyorsunuz, demem o ki Floransa gibi romantik bir yerde kasap arkası tarzını

yakalayabilirsiniz. Floransa bifteği, orta pişirilmiş bir et, güzel olduğu su götürmez ama her damak tadına uygun olmayabilir. Garantici olmak isteyenler içinse ızgara et opsiyonu mevcut. Bunlar da sarmazsa insan doğasını takip edip makarnaya yüklenebilirsiniz. Makarna mucizevi bir şey ve İtalyanlar bu mucizeden ziyadesiyle yararlanıyor. Yemekten sonra, Floransa’yı bir kez daha gece görme zamanı, yollarda yürümeli ve nehir boyunca kente bakmalı, zira bir sonraki sabah ayrılacağız. Aklımıza Mikelanj Meyda-

Venedik Nehri Venedic River

nı’na gidip şehrin ışıklarını izlemek geliyor ama yola üşendiğimizden vazgeçiyoruz. Denk gelince birkaç yıldır üst üste ödül alan dondurmacıdan dondurma alıyoruz; ama Roma’da Parlemento Meydanı’nın yanındaki dondurmacıdan sonra çok etkilenmek mümkün değil. Ertesi sabah erken kalkıp tarihi köprüyü son kez aşıyoruz, Venedik’e trenimiz var. Yaklaşık iki saatlik yolculuktan sonra Venedik’teyiz ve ilk Venedik sıkışması, bagaj bırakma noktasında ufak bir zaman farkıyla önümüze 30 kişilik bir turist kafi-

the road, we come across the Belvedere Castle; here is a sculpture exhibition titled “Human” and sculptures placed in different positions catch our attention. As no entrance fee is charged, we head in there. The sculptures really create a moment of encounter. However, the exhibition stays in the background when the most charming factor of the place is considered: The Belvedere Castle has a gorgeous view which allows having a panoramic look of Florence, especially of Florence Cathedral. Now, it’s time to go to Uffizi. We turn back to the city from the curved streets which make you feel in a different time and mood. Florence is an ideal city to add pleasant memories and details to your life. After all, we arrive at Uffizi. We are curious about inside of the museum, yet the street where the museum is located is equally fascinating. We can give you lots of keywords such as Michelangelo, Botticelli, Caravaggio, the Birth of Venus, and Hermaphroditus. However, it is a very long journey, and after a while you get tired. In a section where the works of Caravaggio’s students are situated, the fatigue gradually makes you feel that these are not so important and speeds you up. DECEMBER 2015

skyroad 91

%ċ=ċ0 *(=(*(1 OUR PLANET

lesi geçiyor, bir iki kaynak girişiminde bulunsak da medeniyet galip geliyor ve el mahkum bekliyoruz turist grubunu. Venedik’te yola düşüyoruz, havanın sıcak olmaması avantajımıza. Açık söyleyeyim, gondol turu yaptık, tek başıma olsam, ya da ikna edebileceğim insanlarla birlikte olsam kesinlikle yapmazdım, bence o kadar da iyi değil. İngilizcenin o güzel tabiriyle “overrated” ve bana ziyadesiyle Ada’da faytonla gezmeyi hatırlatıyor; ama yol arkadaşlarımın kafası net. Dört kişi 80 Euro, muhtemelen hayatta bir kere olacak bir deneyim için verilmeyecek para değil: Bir de, Allah aşkına, sokak yerine sular olan bir yerden bahsediyoruz, neden olmasın ki? Gondolda dar sokaklarda ilerliyoruz, rüzgar sonucu sallanmalar içimi inceden ürpertmiyor değil. Yarım saatlik tur sonunda tekrar tabanvay turizm-geleneksel yolculuk metodundan vazgeçmemeli. Rialto

92 skyroad

ARALIK 2015

üzerinden San Marco’ya ulaşmayı hedeflerken birkaç soru takıldı aklımıza. Birincisi, bir kentin neredeyse tamamı, birkaç taş işleme atölyesi var, doğrudur, nasıl olur da hediyelik eşyacı olabilir? İkincisi, belirli bölgeleri bağlayan belirli köprüler var, insanlar, eğer burada gerçekten ikamet eden varsa tabii, ona göre mi güzergâh belirliyor, yoksa sıkış sıkış Rialto Köprüsü’nden her gün geçiyor mu? Venedik’te yaşamak gibi olağanüstü bir olayın parçası da olsam, o turistlerle kaplı, herkesin anahtarlık peşinde koştuğu o köprüden her gün geçmek istemezdim. Bu seyahatte üzüldüğümüz bir şey varsa o da San Marco Meydanı’nı gece görememek oldu. Katedralin ihtişamı insanı etkilese de, San Marco gündüz

çok kalabalık ve dolayısıyla boğucu. Gecenin sükûneti, günübirlikçileri elediğinde, bu meydan çok daha keyifli olabilir. Akşam Bologna’da kaldık, ertesi sabah da güzel Bologna havalimanından yurda giriş yaptık. Biz de bütün İtalya sever gezginler gibi, zaman darlığından, hızlıca da olsa Rönesans’tan payımıza düşeni aldık.

Then, we go to Venice. To be honest, we got a gondola ride; if I was alone or with people who I could convince, I would certainly not do it. It is not that good; it is “overrated”, in fact. It highly reminds me of touring around the Prince’s Islands with a phaeton. However, my friends look determined. It costs 80 Euros for four people, it is probably worth spending for an experience which will happen once in a lifetime:indeed, we are talking about a city with water instead of streets. So, why not? We move along in the gondola in the narrow channels, the gondola swings in the wind and it makes me shiver.

%ċ=ċ0 *(=(*(1 OUR PLANET

BċR ‘K

Uĺ M

ASALI’

Kuala Lumpur

Kuş Parkı Rengarenk kuşlarla dolu bir dünyaya hoş geldiniz! Burası Malezya’nın başkenti Kuala Lumpur. Şehirde bulunan en güzel mekanlardan biri de, kuşların rahatça uçtukları, yemeğinizi paylaştıkları park: Kuala Lumpur Kuş Parkı.

Gergedan Boynuzgagalar (Rhinoceros Hornbill) türün en renkli örneklerinden. Kırmızı sarı boynuzları ‘Ben buradayım’ diyor, meraklılarına. Rhinpceros is the most beatuiful example in its species. It’s yellow horns says ım here to crious.

Sevde Sevan Usak

R

AHATÇA uçtukları diyoruz, çünkü bu parkta kuşlar omzunuza konabiliyor. Siz yemek yerken, yemeğinize eşlik edebiliyor. Su içerken yanınızdalar, bankta oturup dinlenirken etrafınızda dolaşıyorlar. Yarım kalan Hindistan cevizi suyunuzu da pek severek bitiriyorlar. Burası dünyada kuşların en rahat uçtukları park olarak tanınıyor. Bunu sağlamak için parkın tamamı üstten ağlarla kapatılmış. Kimi yerler-

KUALA LUMPUR BIRD PARK Welcome to a world full of colorful birds! This is Malaysia’s capital city Kuala Lumpur. One of the most beautiful sites in the capital is the park where the birds you see in the pictures freely roam: Kuala Lumpur Bird Park.

I

say “freely roam” because in this park the birds can perch on your shoulder. They can accompany you when you are eating your meal... You can easily take their pictures while they run or fly around. This is the park

%ċ=ċ0 *(=(*(1 OUR PLANET

Parkta gördüğünüz Sarı Gagalı Leylekler de (Yellow-billed Stork) Afrika’dan konuklar parka. Yellow-billed Storks are from Africa in the park.

de bitki örtüsünün yüksekliği sebebiyle fark edemeseniz de, kimi yerlerde ağları kolayca fark ediyorsunuz. Ama burada kafes olmadığı anlamına gelmiyor bu durum. Kafesli alanlar var, ancak birçoğu kafes dışındalar kuşların. Yine kafesli bir bölgede de kafes alanları çok büyük ve siz bu alanların içinde gezerken kuşları besleyebiliyorsunuz. Bu parkı ziyaret etmek istememin sebebi kuşların park içerisinde özgürce uçabiliyor olmalarıydı. Ama doğal ortamında görmemin mümkün olamayacağı kuşları burada görmek de kuş dünyasına olan merakımı arttırdı. 3 binin üzerinde kuş olan parkta, 200 civarında kuş

96 skyroad

ARALIK 2015

türü olduğu söyleniyor. Parkın en önemli misafirlerinden bir tanesi de Hornbiller (Boynuzgagalar). Tabii bu kuşları dünyanın başka bir yerinde görmediğim için böyle düşünüyor da olabilirim. Burada gördüğüm Hornbiller’in başka türleri Afrika’da var ancak bu kuşlar buranın yerli misafirleri. Gagalarının üzerinde boy-

nuzumsu bir parça bulunuyor. Farklı Hornbill türlerinde (Great Hornbill, Oriental Pied Hornbill, Rhinoceros Hornbill, Ground Hornbill) farklı şekil ve renkteler. Fotoğraflarda gördüğünüzde de ilginç gelebilir ancak büyüklüklerinin bir metrenin üzerinde olduğu düşünülürse yapraklların arasında, ağaçların üzerinde g görmek cidden heyecan verici... Ayrıca yemek yerken tabaklarındaki patatesleri tırtıklayan Hornbillerin, gelen turistleri farklı bir şekilde heyecanlandırma durumları da söz konusu... Eğer parkta çok yakından göremediyseniz Hornbill Restaurant’ta bir hindi büyüklüğünde olan bu kuşlarla kolayca tanışabilirsiniz.

Parkı konuklarından Sığır Balıkçılı (Cattle Egret) sığ sularda görülen diğer balıkçıllardan farklı olarak kuru otlu alanları sever. Cattle Egret which is guest in the park, ıts likes fodder different from shallow water fishes.

renowned for the birds flying most freely in the whole world. Frankly, my main reason to see this park was the birds flying inside. There are more than 3000 birds of 200 different species. One of the most important guests is Hornbills. I saw the Asian Hornbills for the first time in this park. Their beaks have horn-like structures on them. Different Hornbill species (Great Hornbill, Oriental Pied Hornbill, Rhinoceros Hornbill, Ground Hornbill) are of different shapes and colors. They can seem interesting when you see their pictures but considering their size which is over one meter, it is really exciting to see them between leaves and on trees... Also, Hornbills that munch on potatoes when they eat their meals provide tourists a different kind of excitement... If you did not get a chance to see the Hornbills at close range in the park, you can easily meet these birds which are the size of a turkey in the Hornbill Restaurant. I met some species of parrots I have not seen before as well. There are budgerigars too. It is also possible to feed them at certain times of day. There are plenty of water birds, herons, flamingoes, peacocks, pelicans and storks here as well. Although they are birds we are familiar with, it is possible to see their different kinds in this park. Among pigeons, the Western Crowned Pigeon with its blue feathers and adorned DECEMBER 2015

skyroad 97

%ċ=ċ0 *(=(*(1 OUR PLANET

0DYč VDÂOČ J×YHUFčQ Koca kuş parkında sadece Hornbiller yok tabii. Daha önce hiç görmediğim bazı papağan türleriyle de tanıştım burada. Muhabbet kuşları da var. Ve belirlenen saatlerde kendilerini beslemek de mümkün. Çokça su kuşu, balıkçıl türleri, flamingolar, tavus kuşları, pelikanlar ve leylekler de burada. Her ne kadar aşina olduğumuz kuşlar olsalar da farklı türlerini görmek mümkün bu parkta. Güvercinler içinde mavi renkli saçı, başı süslü Western Crowned Pigeon pek havalıydı mesela. Ötücü kuşların olduğu ayrı bir alan da var. Burada bir bankta oturup, o güzelim sesleri dinlerken, bir renk cümbüşüne eşlik etmek insanı gerçekten dinlendiriyor. Üstelik bir de dolaşmaktan yorulmuşsanız. Parkta bulunan kuşların tamamı bölgeye ait değil. Güney Amerika’dan

Parkta bulunan kuşların tamamı bölgeye ait değil. Güney Amerika’dan da, Afrika’dan da kuşlar var. All birds in the park are not belong to that region. Some birds came from South Africa and America.

da, Afrika’dan da kuşlar var alanda. Bunların bir kısmını da, serbestçe uçarken rahatlıkla beslenebildikleri alanlarda fotoğrafladım. O kadar çok yerde papaya ve muz bulunan beslenme alanları var ki... “Kuşlar güzel de, parkı gezmek kolay mı?” “Ne kadar vakit ayırmalıyım?” “Çocuklarla zor olur mu?” diye soranlara da verecek cevaplarımız var tabii. Park girişinde parkın haritasını aldığınızda işin büyük bir kısmını da çözmüş oluyorsunuz zaten. Hangi bölgelerde hangi türler var, nerede yenir içilir, gösteriler ve kuş besleme saatleri gibi bilgileri bu haritadan öğrenmek mümkün. Ben park için tam gün ayırmama rağmen kaçırdığım gösteriler, peşinden çok koştuğum halde fotoğraflayamadığım kuşlar oldu. Parkta dört alan var, buna göre planlama yapmakta da fayda var. Eğer çocuklarınızla gelecekseniz ya da

Papaya nerede, Victoria Crowned Pigeon orada... Bu güzel kuşları beslenme alanlarında meyvelerini yerken seyretmek de ayrı bir keyif. Where is papaya, Victoria Crowned Pigeon is there... When this beautiful birds are eating fruits in their feeding zone, ıts so different pleasure seeing them.

kuşlara özel ilginiz varsa buraya bir tam gününüzü ayırın derim. Beni parkta en sevindiren şeylerden biri de kuşlarla birlikte fotoğraf çektirme imkanı oldu. Aynı anda on kadar kuş üzerinize konduğunda biraz tedirgin olsanız da, kuşlara bu kadar yakınlaşabilmek çok mutlu ediyor insanı. Kuş besleme saatlerinde kuş beslemek ve kuşların gösterilerine de katılmak mümkün. Çocuklar için heyecan verici bir macera gibi tüm bunlar. Ayrıca minik bir eğitim merkezi de var. Malezya’nın sıcağını ve nemini hesaba kattığınızda, terleme ve yorulma ihtimaliniz var parkta. Dinlenmeyi kolaylaştırmak için aralarda banklar bulunuyor. Meyve suları

alabileceğiniz bir kafe var. Kafedeki masalara oturduğunuzda bir taraftan da leyleklerin bulunduğu sulak alanı seyredebiliyorsunuz. Zaten en az 3-5 tür de hemen yanınızda dolanıyor. Velhasıl dinlene dinlene gezmek mümkün parkı. Ben parkın finalini son bir kez güzelim kuşları görmek için Hornbill Restaurant’ta yapmıştım. Restorandan çıkarken bir de minik dükkan var alışveriş için... Hani ilgilenen olursa diye, güzel peluş kuşlar var, minik hediyelikler de... Benim için heyecan verici yeni kuş türleriyle tanıştığım muhteşem bir gün oldu, parkta geçirdiğim o gün. Yolunuz Malezya’ya düşerse, bir gününüzü nerede geçireceğinizi şimdiden biliyorsunuz...

head was very cool, for instance. There is also a separate area for singing birds. Of course we have answers to questions like “Birds are nice, but is it easy to walk around the park?”, “How much time should I spare?”, “Would it be hard to visit with kids?” When you get the map at the entrance, you sort most of it out. Information on the location of each species, food stands, show times and bird-feeding times are given on the map. There are four areas of the park and it helps to make a practical plan. If you are planning to visit with kids, I would only recommend sparing your whole day to the park. I chose to make the finale of the park in Hornbill Restaurant to see those lovely birds one last time. There is also a little shop on the way to the exit for shopping...

DECEMBER 2015

skyroad 99

0·=ċ. MUSIC

YOL

ROAD COMPANION SONGS

ARKADAŞI ŞARKILAR Ali Mert Alan

6ċ1(0 6(=* ċ1 Hostes Stewardess

7DWčOčQ EDĻODQJČFČQČ WHPVčO HGHQ ĻDUNČ Müzik benim için özellikle de yolculuğa çıktığımda sadece dinleyip geçtiğim bir şey değil. Kafamı dağıtmamı sağlayan ve bana enerji veren en önemli vitamin. Yoldayken keyifle dinlediğim şarkıların arasında ise DJ Shadow’dan “Building Steam with a Grain of Salt” ve Gramatik’den “So Much for Love” şarkılarını sayabilirim. Bu şarkılar sayesinde yolculuk sanki beni yormuyormuş gibi hissediyorum. Şarkıların ritimleri de benim için zamanı hızlandırıyormuş gibi geliyor. Bir de C2C’den “Arcades”i

söylemeliyim. Bu şarkının enerjisi tatile çıkarken mutlaka sizinle olmalı. “Arcades” benim için tatilin başlangıcını temsil ediyor diyebilirim.

The song that represents the beginning of holiday Music is the most important vitamin that helps me let myself go and energizes me. “Building Stream with a Grain of Salt” by DJ Shadow and “So Much for Love” by Gramatik are among the songs that I enjoy on the road. Thanks to these two songs, I feel as if travelling does not tire me out. I should also add “Arcades” by C2C, it represents the beginning of holiday.

Yolda olmak, menzile varmak kadar kıymetlidir… Bilen bilir! Yolda bize eşlik eden şarkılar da yolculuğa anlam katar, daha değerli kılar. Çeşitli meslek gruplarından insanlar yine yol şarkılarını anlatıyor… Be on the road is so precious as reaching the destination… That feeling knows who lives! And also accompany songs add meaning to road when we are on the road, because of this road is more precious. The people who have different jobs tell road songs.

0·=ċ. MUSIC

<DúPXUOX YH VčVOč X]XQ \ROODU

'(5ċ1 6$5,<(5 0LPDU Architect

+D\DOOHUčPH IRQ Müzik benim hayallerime hep fon olur ve otomobille giderken daha iyi hayal kurarsınız, trafik durduğunda değil. Gidiş, akış, müzik ve hayal dörtlüsü muhteşemdir. Eğer hayallerim yatay olacaksa yani daha akışkan olacaksa, Real Estate dinlerim. Ama biraz daha dramatik hayallere dalmışsam indie pop dinlerim. Benim kaliteli pop müziğe karşı özel bir ilgim var. Ama şu an size en sevdiğim 10 şarkıyı sayamam. O yüzden en sevdiğim şarkıları icra eden grupların adını hatırlamadığım oluyor ama şarkılarını çok seviyorum, her notasını biliyorum. Ben artık şarkının bana verdiği hissiyatı seviyorum.

Background for my daydreams Music is always a background for my daydreams and you can daydream better while driving, not when the traffic stops. Trip, flow, music and daydream are four great components. If my daydreams are horizontal, in other words, more fluid, I prefer listening Real Estate. But if I have daydreams in a more dramatic way, I listen to indie pop songs.

102 skyroad

ARALIK 2015

Onlarca yıl yollarda rock dinledim hatta sırf bir iki saat hard rock ballad’ları dinlemek için yola düştüğüm bile oldu. Bir de ıssız sahil yollarında Chris Rea dinleme alışkanlığım vardı. Birkaç yıl önce bu dönem kapandı. Şimdi yağmurlu, sisli uzun yollarda Çaykovski’nin “Opus 35” keman konçertosunu dinliyorum; bazen Sibelius’un “2. Senfonisi” iyi gidiyor. Fakat şehir içinde favorim iki Arap grubu: Ürdün’den Autostrad ve Lübnan’dan Mashrou Leila. Bu iki grubun bütün şarkılarını seviyorum ama Mashrou Leila’nın “Bahr” ve “Shim el Yasmine” şarkılarının yeri ayrı.

+$ĺ0(7 %$%$2ù/8 *D]HWHFL <D]DU Journalist

Rainy and foggy long roads

“Opus 35” on rainy and foggy long roads; sometimes Sibelius’s Symphony No. 2 goes well. However, my favorites for urban driving are two Arabian bands: Autostrad from Jordan and Mashrou Leila from Lebanon. I like all the songs of these two bands but “Bahr” and “Shim el Yasmine”

I listen to Tchaikovsky’s Violin Concerto

by Mashrou are special for me.

¢(7ċ1 (/ċ) %85&8ČĻP DQČ

ċOHWLĻLP 'DQ n Consultant m Co municatio

<ROFXOXúXQ HQ ÑQHPOč D\UČQWČVČ P×]čN Yola çıkmadan, valizlerimi bile hazırlamadan önce yaptığım ilk şey kesinlikle yolda dinleyeceğim şar-

kıları belirlemek. Benim için yolculuğun en önemli ayrıntısı müzik… Seçtiğim şarkılar o kadar önemli ki, daha sonra onları her dinlediğimde o yolculuğa dair anılarımı canlandırmalı. Her yolculukta Phantom Planet’den “California”yı sayısız kez dinlerim. Arctic Monkey’in “Do I Wanna Know?” albümü de benim için özeldir.

Music is the most important detail of traveling For me, the most important detail of travelling is music. Songs that I choose are so essential that they should bring back the memories for that journey whenever I listen to them. I prefer listening to “California” by Phantom Planet numerous times on each journey. Arctic Monkey’s album “Do I Wanna Know?” is also special for me.

The road wants a witness to time

<RO ]DPDQD WDQÄŒN Ä?VWHU Bazen yola çĹkmak, ulaĹ&#x;Äąlacak yerden daha Ăśnemlidir. Bunu da yolda olmayÄą sevenler bilir. MĂźzik de yolun bir parçasÄądÄąr. Ä°Ĺ&#x;te benim yol Ĺ&#x;arkÄąlarÄąm... Audioslave “I Am The Highwayâ€?, David Bowie “I’m Derangedâ€?, Bruce Springsteen “Thunder Roadâ€? ve Cenk Ta$/Ä‹ '(1Ä‹= 86/8 <D]DU Writer ner “Bir Ĺžehre Merhaba Dedimâ€?. Audioslave yola gĂźzel eĹ&#x;lik eder, uzun bir yolu bir tek bu umutlu ritmi, Ĺ&#x;ahane sĂśzleri ile yolu Ĺ&#x;arkÄą ile alabilirsiniz. David Bowie yol yapan bir Ĺ&#x;arkÄą. Sprignsteen dinzaten “Lost Highwayâ€? ile zihinlerileyerek dĂźnyayÄą dolaĹ&#x;abilirim. Cenk mizdeki karanlÄąk ve bitmeyen yolun Taner de Ăśyle. Sakin, vurucu, kalÄącÄą. notalar ve sĂśzlere dĂśkĂźlmĂźĹ&#x; hali... Zamana tanÄąk. Yol da bunlarÄą ister... Springsten’in “Thunder Roadâ€?u da

1HÄťDW (UWDÄť 0Ă—]H\\HQ 6HQDU

Sometimes, being on the road is more important than destination. Those who like being on the road know this well. Music is also a part of the road. Here are my road trip songs... “I Am The Highwayâ€? by Audioslave, “I’m Derangedâ€? by David Bowie, “Thunder Roadâ€? by Bruce Springsteen and “Bir Ĺžehre Merhaba Dedimâ€? by Cenk Taner. Audioslave is good company while travelling; you can complete a long road with only this song. With Lost Highway, David Bowie expresses the dark and endless road in our minds in words and notes. Thanks to its hopeful rhythm and great lyrics, Thunder Road by Springsteen makes the journey what it is. I can travel around the world by listening Springsteen. The same is true for Cenk Taner. Calm, impressive and lasting. A witness to time. That’s what the road wants.

ÄşHKÄ?U KD\DWÄŒQD DOÄŒÄťDPDGÄŒP

DĂśnemimde mĂźzik yapan birçok mĂźzisyen arkadaĹ&#x;larÄąmÄąn albĂźmlerini yola çĹktÄąÄ&#x;Äąmda dinlerim. Keyifle, gururla ve merakla odaklanarak 0 dinliyorum onlarÄą yollar7( &(</$1 (5 an ci si u da. Bu aralar ise en çok 0Ă—]LV\HQ M Tigran Hamasyan, Fairuz, Joshua Redman & The Bad Plus’Ĺn albĂźmlerini dinliyorum. Yolda da her nerede olursa olsun dinlemekten en keyif aldÄąÄ&#x;Äąm mĂźzisyenler listesi çok uzun ama listenin baĹ&#x;Äąnda her zaman NeĹ&#x;et ErtaĹ&#x; ve MĂźzeyyen Senar var.

Ben haftanÄąn her gĂźnĂź çalÄąĹ&#x;Äąyorum bu nedenle de çok fazla yolculuk yapma fÄąrsatÄąm olmuyor. AltÄą ayda $+0(7 ¢(/Ä‹. bir memlekete, DiyarbakÄąr’a 1DUJLOH XVWDVÄŒ Shisha master ailemin yanÄąna gidiyorum. KĂśye gitmek ailemi gĂśrmek bana iyi geliyor. Ĺžehir kalabalÄąÄ&#x;ÄąnÄą sevmiyorum, kĂśy ve bahçede vakit geçirmekten daha çok keyif alÄąyorum. Zaten halen Ĺ&#x;ehir hayatÄąna alÄąĹ&#x;amadÄąm. Benim yolculuklarÄąm memleketime oluyor. O zamanlarda da tĂźrkĂź dinlerim, kafam bozuksa da Ahmet Kaya Ĺ&#x;arkÄąlarÄą dinlerim.

1HÄťHW (UWDÄť DQG 0Ă—]H\\HQ 6HQDU

I haven’t got used to city life

I listen to the albums of many of my musician friends that make music in the same period as I do. I listen to them focusing with pleasure, pride and curiosity while travelling. Recently, I listen to albums by Tigran Hamasyan, Fairuz, Joshua Redman & The Bad Plus. The list of my favorite musicians that I like listening on the road or wherever is very long but NeĹ&#x;et ErtaĹ&#x; and MĂźzeyyen Senar are on the top of this list.

I go to my hometown, DiyarbakĹr to visit my family every six months. Going to the village, visiting my family makes me feel good. I do not like the crowds in the city, I take more pleasure in spending time in the village and the garden. I still haven’t got used to city life. My travels take me to my hometown. Long roads make me feel sick so I prefer travelling by plane. I usually listen to Turkish folk songs, and If I feel angry, I listen songs by Ahmet Kaya. DECEMBER 2015

skyroad 103

$1$'2/8 ()6$1(/(5ċ LEGENDS OF ANATOLIA

*

İznik Yeşil Camii maneviyat ikliminin kendine has zamansızlığıyla, ziyaretçilerine bir sonsuzluk deneyimi yaşatıyor. İznik Yeşil Camii (İznik Green Mosque) is reflecting inwardness ligths with timeslessness to visitors. The visitors fell the experience of endless.

104 skyroad

ARALIK 2015

T HE

PROLOGUE OF ANATOLIA

Halil KXUEHWRúOX

Anadolu’da gittiğiniz her yerin kendine has bir hikâyesi var öyle değil mi? Bir anlatıma göre Anadolu, işte bu hikâyelerin bütününe verilen isim. Kimi yerde sessizliğe gömülen bir ırmak, kimi yerde büyülü bir taş duvar, kimi yerde asırlara meydan okuyan bir çınar etrafında döner bu toprakların hikâyesi. Bu sayıda sizler için Tanpınar’ın deyimiyle “Bir rüyadan arta kalan hüznün şehri” Bursa hikâyelerini derledik. * Önsöz DECEMBER 2015

skyroad 105

$1$'2/8 ()6$1(/(5ċ LEGENDS OF ANATOLIA

Our cities remain standing in relation to holy characters or noble personalities. Especially the Ottomans built cities that had a life and a voice of their own.

D

ücane Cündioğlu calls Istanbul “the city where Moses left the fish”. Selim I called Egypt “the throne of the prophets” in relation to prophet Joseph. Just as Istanbul has its Vefa, Karacaahmet, Eyüp Sultan, Bursa has a story that is attributed to King Solomon. One day the king arrives at the peak of the Mountain Uludağ with his almighty army. He is delighted to see the greenery, drink from the springs and taste all kinds of fruits the land bears. He turns to his vizier, whose hearing is not all that well, and says “Cennet burası (‘Paradise is here’)”. The vizier misunderstands him as “Cennet Bursa (‘Paradise Bursa’)”. He immediately orders the architects to build a city there, and its name is pronounced Bursa from then on.

The legend of Murad I İznik Yeşil Cami’nin dıştan görümünü. External view of İznik Green Mosque.

K

APALIÇARŞI’da 1958’de çıkan yangından sonra, alevlerin yüreğini yaktığı Keçecizâde Fuat paşa Bursa’yı böyle nitelendirir: “Osmanlı’nın dibâcesi yok oldu!” Bursa, kubbeleri, kemerleri, camileri, mescitleri, türbeleri, tekkeleri, sokakları, çarşıları, medreseleri, kaleleri, han ve hamamlarıyla Osmanlı’nın kurucu iradesi, adeta önsözü, dibâcesidir. Arkeolojik buluntular şehrin 7 bin yıl öncesine kadar hayat var olduğunu gösterir. Bursa ve civarında M.Ö. 4000’li yıllardan itibaren çeşitli

106 skyroad

ARALIK 2015

yerleşimlerin olduğu saptanmıştır; fakat yöreye ait kesin bilgiler M.Ö. 700’lere dayanmaktadır. Homeros, bölgeden Mysia olarak söz eder. Günümüzde Bursa yöresinde Mysia yerleşmelerini anımsatan iki köy bulunmaktadır: Misi (Gümüştepe) ve Misebolu. M.Ö. 2. yüzyılda Mustafa Kemalpaşa yakınlarındaki Melde Tepesi’nde antik Miletopolis, 356 yılında Orhangazi’de Basilinopolis, Sölöz köyünde Pythopolis, Yenişehir’de Otroia, Orhaneli’de Adriani, Karacabey’de Kremastis, Eşkel’de Daskylium, Çekirge’de Plai, Kurşunlu’da

Murad I, who is also known as Gazi Hünkâr, is the third emperor of the Ottoman Empire. Several sources recite his countless miraculous deeds. His martyrdom is described in the tragic writings of Feridun Bey’s work “Münşaat”. According to this, an enemy soldier named Milos approached Murad I, saying he wanted to become a Muslim, and then stabbed him at his heart with a dagger he hid in his sleeve. The story goes so that one day Murad is working together with the masons at the construction of a mosque he has commissioned to be built in Bursa. During the same time, the Serbian king has sent an envoy to Bursa. The envoy requests to see the Emperor. He is told that one of the workmen in the construction is the Emperor, but he does not believe. He first asks not to be

mocked, but later he believes that the worker is the Emperor Murad. Meanwhile Murad is told that there is an envoy waiting to see him. Murad gets up with mortar on his hands, welcomes the envoy and asks what his message is. The envoy tells him that the Serbian King is about to start a war with the Ottoman Empire. Murad gets angry, yells at the envoy, waving his fingers: “Look at me, I am building a house of God here, do not force me into a war before this construction is over, else I will gouge your king’s eyes!” The envoy goes back to his king, only to find him with both eyes gouged out and with mortar on his face.

Legend of Emir Sultan Emir Sultan (1368 - 1430) was a wellknown Islamic mystic who lived in Bursa in the earlier years of the Ottoman Empire. He was also the son-inlaw of Bayezid I. Once Bayezid leaves Bursa, heading to a war but he cannot see Emir Sultan in his company. Bayezid’s daughter, Emir Sultan’s wife, scolds him saying “Shame on you! My father is fighting in the battleground, and you are here.” Emir Sultan says “It’s not yet the time for me to go to war, and I will go when God wills.” A few days later, when they were in their tent, Emir Sultan lifts a corner and shows her wife the battleground. They see that Bayezid is wounded on his foot at war and his army is failing. Emir Sultan says to his wife “It is now time I go to help your father,

Brillos, İznik’te Nicaea antik kentleri kurulur. Bursa’nın kent statüsüne yükselip çevresinin surlarla çevrilmesi, Bithynia kralı I. Prusias (MÖ. 232192) döneminde gerçekleşir. Kartaca kralı Hannibal, Roma imparatoru ile yaptığı savaşı kaybedince, askerleriyle birlikte I. Prusias’a sığınır. Hannibal, I. Prusias tarafından büyük itibar görmesi üzerine, onun onuruna Bursa kentini kurmuş. Kente bu nedenle Prusa adı verilmiştir. Şehir merkezine yakın ilk yerleşimin kesin bulguları M.Ö. 2500 – 2700 yıllarını göstermektedir.

2VPDQOČoGD %XUVD Osmanlı Devleti’nin kuruluşunda dervişlerin büyük katkısını gören Osman Bey, bu nedenle Bursa ve çevresindeki birçok araziyi dervişlere verir. Kendisi de, bölgenin en önemli dervişi olan Şeyh Edebali’nin kızını almıştır. Bizans topraklarında yaptıkları savaşlarla zenginleşen Osman Bey; Karacahisar, Yarhisar, İnegöl’ü aldı. 1302 yılında Yenişehir’i devletin merkezi yaptı. İznik ve Bursa’yı kuşattı ancak alamadan yaşamını

yitirdi. Vasiyeti gereği Tophane’deki Gümüşlü Kubbe’ye (Saint Elia Manastırı) gömüldü. Ölümünde özel mülkü olarak çok az malı çıkmıştı. Bursa’nın fethi kendisinden sonra başa geçen oğlu Orhan Gazi’ye nasip olacaktır. Orhan Gazi’nin şehrin doğusuna yaptırdığı külliyeye karşın Sultan I. Murat, Çekirge’de yaptırdığı külliye ile şehrin batıya gelişimini hedeflemiştir. Kentin ana merkezini Ulucami ve Kapalıçarşı belirler. Bu bölgenin özelliği günümüze kadar değişmeden gelmiştir. Bursa’daki mescit ve camiler, sadece ibadet için değil, mahallenin birer meclis binası olarak da kullanılmıştır. Yeşil Cami’nin XIV. yüzyılda hükümet binası olarak kullanıldığı bilinmektedir.

p&HQQHW %XUDVČq HIVDQHVč Bizim şehirlerimiz kendini bir Allah dostuna veya bir ulu şahsiyete nispetle ayakta durur. Özellikle Osmanlılar yaşayan ve konuşan şehirler inşa ederdi. İstanbul için “Musa’nın balığı unuttuğu yer” der Dücane Cündioğlu. Mısır için Yavuz, “Taht-ı Nebi” der Yusuf peygambere nispetle. İstanbul’un Vefa’sı, Kara-

Bursa kimliğinin yapı taşlarından Kapalı Çarşı, şehrin ruhunu hâlâ yaşatıyor. Kapalıçarşı which the integral part of Bursa’s cultural identity is still reflecting spirit of city.

DECEMBER 2015

skyroad 107

$1$'2/8 ()6$1(/(5ċ LEGENDS OF ANATOLIA

caahmet’i, Eyüp Sultan’ı neyse Bursa’nın da Hazreti Süleyman’a nispet edilen bir hikâyesi vardır. Günlerden bir gün Uludağ’ın tepesine konar haşmetli ordusuyla Süleyman Peygamber. Bir de ne görsün, bir yeşil ki bakmaya, bir suyu var ki içmeye, bin türlü meyvesi var tatmaya doyum olmaz. Sağ kulağı iyi işitmeyen vezirine döner “Cennet Burası” der… Kulağı ağır işiten vezir, padişahın bu sözünü ‘Cennet Bursa’ diye anlar. Hemen mimarlara emir verir kısa süre içinde bir şehir kuruluverir… Adı Bursa olarak ilelebet tapulanmıştır artık…

, 0XUDW (IVDQHVč Gazi Hünkâr diye bilinen Murat Hüdavendigar Osmanlı’nın üçüncü padişahıdır. Çoğu kaynaklarda kerametleri saymakla bitirilmez. Şehadeti Feridun Bey’in “Münşaat” adlı eserinde trajik bir dille anlatılır. Eserde Milos isimli bir düşman askerinin Müslüman olmak istediği nedeniyle I. Murat’a yaklaşıp yeninde sakladığı hançerle onu kalbinden vurduğu bildirilir. Söylentiye göre bir gün Sultan Murat, Bursa’da kendi adına yaptırdığı cami inşaatında işçilerle beraber çalışmaktadır. Aynı günlerde Sırp

Kralı elçisini Bursa’ya gönderir. Elçi Padişahın huzuruna alınmasını rica eder. “Şu karşıda çalışan işçi, bizim padişahımızdır” derlerse de inanmaz. Elçi “Benimle alay etmeyin, elçiye zeval olmaz” der, ama sonunda inşaatta çalışan işçinin I. Murat olduğuna inanır. Bu arada padişaha kendisini görmek isteyen bir elçi olduğunu söylerler. Elleri harçlı olarak doğrulan I. Murat elçiye hoş geldin dedikten sonra ne istediğini sorar. Elçi de, Sırp kralı tarafından gönderildiğini ve kralın savaş istediğini söyler. Padişah sinirlenerek; “Bana bakın, ben burada Allah’ın evini yaptırıyorum, bu inşaat bitmeden beni

Kulağı ağır işiten vezir, padişahın “Cennet Burası” sözünü “Cennet Bursa” diye anlar. Şehrin adı Bursa olarak ilelebet tapulanmıştır.

Suuçtu Şelalesi. Suuçtu Waterfall.

harbe mecbur kılmayın, aksi halde kralının iki gözünü çıkartırım” der ve iki parmağını havada sallar. Ülkesine dönen elçi kralına bu haberi vermek için kralın yanına girince, iki gözünün de çıkartıldığını ve yüzünde harç izleri olduğunu görür.

(PčU 6XOWDQ (IVDQHVč Emir Sultan (1368 - 1430) Osmanlıların kuruluş devrinde Bursa’da yaşamış İslam ve tasavvuf dünyasında tanınmış büyüklerdendir. Yıldırım Bayezid’e damat olmuştur. Yıldırım bir savaş için Bursa’dan ayrıldığında Emir Sultan’ı yanında göremez. Yıldırım’ın kızı aynı zamanda karısı Emir Sultan’a “Sana yakışıyor mu? Babam harp meydanında savaşıyor, sen buradasın” diye çıkışır. Emir Sultan da “Hanım bizim harbe gidecek zamanımız henüz gelmedi. Allah kısmet eder, izin verirse, o zaman da gelecek” der. Birkaç gün sonra çadırında otururken çadırın bir ucunu kaldıran Emir Sultan karısına savaş meydanını gösterir. Bakarlar ki Yıldırım Bayezid ayağından yaralanmış. Ordusu da yenilmek üzere, Emir Sultan karısına “Şimdi Allah’ın izniyle babana yardıma gidiyorum” diyerek hanımının başörtüsünü alır ve ortadan kaybolur. Bu sırada savaş meydanın da beyaz bir atlı belirir. Beyaz atlı savaşçı önüne çıkan düşmanı perişan eder. Kaybedilmek üzere olan savaş zaferle sonuçlanır. Evden çıkarken karısının başından aldığı başörtüsünü de Yıldırım Bayezid’in ayağına sarar ve ortadan kaybolur. Zafer dönüşü Bursa’ya gelen Yıldırım, ilk iş olarak damadı Emir Sultan’ı huzuruna çağırır. Hiddetle “Ben senin gibi karısının koynundan çıkmayan zavallı bir damat is-

İznik Surları. Wall of İznik.

temiyorum, benim damadım halk meydanında düşmanı perişan eden beyaz atlı gibi bir yiğit olmalıydı” der. Emir Sultan “Affedersiniz Sultanım” diyerek beyaz atlının kendisi olduğunu açıklamaz. Orada bulunan Hundi Hatun, babasının bacağına sarılı olan örtüyü hemen tanır. “Hayır, baba” der. Bacağınızdaki çevreye bir bakar mısınız, o benim çevrem” der. Padişah bacağındaki çevrenin kızına ait olduğunu görünce kendisine yardım edenin Emir Sultan olduğunu anlar. Hemen yerinden fırlayarak Emir Sultan’ın elini öpmeye çalışır. Emir Sultan “Siz benim büyüğümsünüz, ben sizin elinizi öpeyim” der. Gelecekteki zaferleri için dualarda bulunur…

.DYDNOČ ¢ČQDU Bursa on yıllık bir muhasara sonucu fethedilmiş ve yeni beyi Orhan Gazi’nin otağı olmuştur. Nisan 1326 yılında Bursa’nın fethinden sonra devletin ileri gelenleri Orhan Gazi’yi ziyaret ederek başarısından dolayı kendisini tebrik ederler. Kendisini kutlayanlar arasında Baba Sultan (Geyikli Baba)’nın olmayışını fark eden Orhan Gazi çok üzülür. Orhan Gazi’nin üzüldüğünün haberini alan Baba Sultan zaferi kutlamak için sırtına bir kavak fidanı ile Osmanlı ordularının şehre girdikleri yere fidanı diker. Günümüzde Bursa Hisar içinde

Kavaklı Caddesi üzerinde Kavaklı Camisi’nin önünde bulunan çınar ağacı Baba Sultan’ın diktiği ağaç olarak bilinmektedir.

¢HNčUJH 6XOWDQ “Çekirge Sultan” fakir bir adamdır. Sabahtan akşama kadar hamam kapısının önünde bekler, sadaka dilenir. Günün birinde hamamda kadınlardan biri küpelerini kaybeder. Bütün hamam telaşla kadının küpelerini arar. Çekirge, kadına “Yıkandığın kurnanın yanında ufak bir delik var, dökülen saçlarına sarılı olarak küpelerin orada durmaktadır” der. Hamamdaki bütün kadınlar büyük bir heyecanla koşarlar, Çekirge Sultan’ın dediği yerde küpeleri bulurlar. Bu olaydan namı yayılır ve herkes kapısını çalmaya başlar. Zamanla ünü o kadar yayılır ki Sultan Murad’ın kulağına gider. Padişahın huzuruna getirilir. Sorulan iki soruya mükemmelen yanıt verir. Sultan Murad kendisine doğru kapalı elini uzatır ve “Söyle bakalım elimde ne var?” diye sorar. Böyle bir soru beklemeyen adam bir süre düşünür ve “Bir atlarsın çekirge iki atlarsın çekirge..” henüz sözünü bitirmeden padişah elini açar, elinden bir çekirge atlar. Bu olaydan sonra kendisine Çekirge Sultan lakabı verilir. Aynı zamanda padişahın baş müneccimi tayin edilir.

with God’s will.” He takes her scarf and disappears. Meanwhile a rider with a white horse appears in the battlefield and he devastates the enemy, leading to Bayezid’s victory just when he was about to lose the war. He wraps the scarf of his wife over Bayezid’s wounded foot and disappears. Upon returning to Bursa after the victory, Bayezid sends for Emir Sultan and says: “I don’t want a weak son-in-law that can’t leave her wife’s side. My son-in-law had to be a hero like the rider on the white horse in the battlefield.” Emir Sultan does not disclose that he was the rider and says “Pardon me your honor.” But his wife Hundi Hatun recognizes her scarf wrapped over her father’s foot and says “No, father. Just look at the scarf at your leg, it’s mine!” Bayezid understands that the warrior that helped his army was indeed Emir Sultan. He leaps up and tries to kiss Emir Sultan’s hand. Emir Sultan says “You are my elder, let me kiss your hand.” And he prays for his future victories.

Poplar Sycamore* Bursa is conquered after a ten year long siege and taken under the reign of its new master Orhan Gazi. In April 1326 after the conquering of Bursa, the notable men of the state visit Orhan Gazi to congratulate him on his victory. Orhan Gazi notices that Baba Sultan (also known as Geyikli Baba) is not among his visitors and feels very sad. When Baba Sultan founds out that Orhan Gazi was upset, he brings a young poplar tree on his back to the place where Ottoman army entered the city and plants it there to commemorate Orhan’s victory. Today, the sycamore tree in front of the Kavaklı Mosque on Kavaklı Street inside the Bursa Citadel is known to be the tree planted by Baba Sultan. * In those days, poplar tree used to be called a sycamore tree. That’s why the tree is called a poplar sycamore and the mosque and street are named after the tree.

DECEMBER 2015

skyroad 109

EFSANE LEGEND

LYRICS Barış Manço’nun şarkı sözleri, birbirinden güzel tasarımlardan oluşan rengarenk bir kitapla müzik ve sanatseverlerin karşısına çıktı.

T

ÜRK müzik tarihinin dev ismi Barış Manço; şarkılarıyla, tavrı ve duruşuyla, yaptığı televizyon programlarıyla, kişisel tarihimizde yer etmiş, ülkemizdeki her evde saygı gören bir isim. Onun şarkılarıyla kaç nesil büyüdü, büyüyor sayısını bilmiyoruz... Barış Manço’nun beste ve sözlerini temsil eden müzik yayın (Edisyon) şirketi Muzikotek yoğun bir çalışmanın sonucunda “Barış Abi”-

110 skyroad

ARALIK 2015

Barış Manço’s lyrics are presented to music and art lovers as a colorful book consisting of artistry designs.

ye yakışır bir kitap hazırladı. Barış Manço’nun 80 şarkı sözü, 80 görsel sanatçının işiyle birleşti ve ortaya “Sözler: Barış Manço 80 müzik Sözü / 80 Sanat Gözü” isimli kitap çıktı. Ülkemizin ölümsüz değeri Barış Manço’nun şarkıları; ressam, illüstratör, grafitici, kaligraf, fotoğraf sanatçısı, heykeltraş ve tasarımcıların yorumlarıyla görsel anlamda da hayat buldu. Sözün görsele dönüşerek yeniden ruh bulduğu bu çalışma, Manço’ya bir nevi “saygı duruşu”!

T

HE music publishing company, Muzikotek, which represents Barış Manço’s compositions and lyrics, prepared a book of intense work quite befitting his heritage very dear to our hearts. 80 lyrics of Barış Manço were combined with works of 80 visual artists, and the book titled “Sözler Barış Manço 80 Müzik Sözü/80 Sanat Gözü” (Lyrics Barış Manço 80 Musical Lyrics/80 Eyes of Artists) came out. The songs of Barış Manço, an immortal and prominent figure in Turkey, has been revived visually by the interpretations of painters, illustrators, graffiti artists, calligraphers, photographers, sculptors, and designers.

+DWČUODVDQD

Mehmet Turgut

DECEMBER 2015

skyroad 111

EFSANE LEGEND

Ahmet HWč %H\čQ &HN

Selman +RĻJÑU

Lambaya S×I GH

Ethem Onur Bilgiç

112 skyroad

ARALIK 2015

.RO '×úPHOHUč

Deniz *ÑNGXPDQ

6DNČ] +DQČP 0DKXU %H\

Fulya +RFDRúOX

$\Č

<HĻLP (QGHV

'HOčNDQOČ JčEč

<LúLW .DUDJÑ]

DECEMBER 2015

skyroad 113

EFSANE LEGEND

Elveda ölüm

Murat Palta

Little Darling

Bülent *×OWHN

114 skyroad

ARALIK 2015

(VNL %LU )LQFDQ

Nancy $WDNDQ

'DúODU 'DúODU

Elif Ergür

Can Bedenden ¢ČNPD\ČQFD

Dilan Bozyel

DECEMBER 2015

skyroad 115

)ċ.5ċ1 <2/8 THE ROAD OF IDEA

Atakan Yavuz

KAYBOLM K İÇİN

YÜRÜMEK Var olmak için evinden, mevcut düşüncelerinden dışarı çıkar insan; kendini inşa etmek için çıkar.

“Bakışımızı yenileyeceğiz ve dünyanın araba lastiklerinden çok ayaklar için yaratılmış olduğunu asla unutmayacağız.” “We will renew our perspective and never forget that the world was created for feet rather than car tires.” David Le Breton Yürümeye Övgü / In Praise of Walking

116 skyroad

ARALIK 2015

E

VDE oturan bir insanın yapabileceği pek çok şey vardır. Televizyon izlemek, kitap okumak, yemek yemek, amaçsızca tavana ya da pencereden dışarıya bakmak… Ama iki şeyi yapamaz: Yürümek ve var olmak. Çünkü ev yürümenin ve var olmanın mekânı değildir. Var olma cehdini gösteren insanın geri çekildiği, soluklandığı, hazırlandığı, varlığını askıya aldığı mekânın adıdır ev. Var olmak için evinden, mevcut düşüncelerinden dışarı çıkar insan; kendini inşa etmek için çıkar. Ev, bizim dışarıya çıkmamıza imkân verdiği için güzeldir sadece. Bunun için çok eski evlerde sadece kapı –kimi zaman bir de baca- bulunurdu. Misafiri evinde ağırlamak bir yoksulluk göstergesiydi. Önce bir pencere eklendi evlere, sonra ikinci. Paul Virilio yakın zamanda eklenen bir üçüncü pencereye daha dikkat çekiyor “Kayıp Boyut” kitabında: Televizyon. Evdeki televizyon bir pencere olarak bize yeni bir boyut katmaktan ziyade var olan boyutlarımızı törpülemek için yerini aldı evlerde. Modern evlerdeki pek çok eşya varlığın eşiğine konulan bir engel olarak tebarüz etti. Bütün bunlar aslında evden çıkmayı daha zor, bu yüzden daha değerli hale getirdi. İnsan evden çıkar ve yürür. Görmek için yürür çünkü evlerdeki eşya bakışımızı örten bir hicap, bir örtüdür. Görmek için, düşünmek için yürür; düşünmeden alınmış bir kararın yanlış ya da eksik olacağını idrak ederek yürür. Evden ayrılan yürüyüşçü bir başka evin eşiğine varır: Düşüncenin. Yürümek düşünmenin

evine girmektir. Yürümeyi unuttuğumuz için nicedir evsiziz aslında. Hayatımıza sızan sıkıntı, bunalım, bedbinlik gibi pek çok modern dönem ruh halleri önce yürümeyi unutanlara sirayet eder. Yürümeyi unuturuz önce, sonra var olduğumuzu. Kendine dokunmaktır var olmak. Bunu ise yürümek mümkün kılar. “Kendini bil” diyen tasavvuf ehli “Evinden çık ve yürü,” demek istemiştir belki de.

n<ROoXQ PDQHYč KD]čQHVč Malatyalı Sufi Şair Niyazi Mısri ile İskenderiyeli Şair Kavafis’i aynı yerden buluşturan da budur. “Eyven (acele eden) kişi yol alamaz maksudunu tez bulamaz” diyen Mısri’ye şu dizeyle selam gönderir Kavafis: “Dile ki uzun sürsün yolculuğun.” İkisi de varılacak yeri unutmamak kaydıyla acele etmemeyi, ağırdan almayı tavsiye eder. Devamında ekler Mısri: “Var olmayan yoğ olamaz, varını dağıtmak gerek.” Varını dağıtabileceği yer ise yoldur zira derviş olmak yolda olmak demektir. İlginçtir acele eden kişi de yol alamaz Mısri’ye göre. Günümüz insanın bu kadar hızlı gidebilmesine rağmen yerinde saymasının nedeni acele etmesidir biraz da. Hızlı gitmek düşünceyi iptal eder; geçilen yolları, yüzleri, güzellikleri temaşa etmeye imkan vermez. Oysa yolun manevi hazinesidir bunlar. Hayatımıza sızan kötülüklerin büyük kısmı önce yürümeyi, düşünmeyi unutanlarca sıradanlaştırılır, sonra kitleselleşir ve kabul görür. Yürümeyen bir toplum belki gelişmiş, kalkınmış olabilir ama huzursuz bir toplumdur. Evden çıkarız ve yürümeye başlarız. Dünyaya dokunuruz ayaklarımızla. Hafızası olmayan asfaltın

dışına çıkarız. Geride kalan işler, eşyalar, sorunlar giderek silinmeye, önemini kaybetmeye başlar. “Tüy gibi hafif olduğumuz” araçlardan indiğimizde “kuş gibi hafif” hissetmeye başlarız kendimizi. Dudaklarımıza bir şarkı ya da şiir yerleşir. Yürümek bedenin dans etmeye başlamasıdır. Araç kullanırken hafifizdir ama tüy gibi. Yani kaderimize başkası hükmeder. Yürürken istediğimiz zaman durabilir, hızlanabilir, geri dönebiliriz. Özgürlüğün kalbine doğru indiğimizi anlarız. Yürümektir özgürleştiren insanı. Kan doğru yere akar, bütün uzuvlarımıza adaletle dağıtır oksijenini. Coşku dediğimiz ruh hali bedeni bu adalete teslim etmekten başka bir şey değildir. Özgürleşmek için yürürüz. Totaliter sistemler aylaklığı, başıboş gezintileri bu yüzden tehlikeli bulur. Yürüyen insan çünkü düşünen ve sorgulayan insandır. Bu sırada fark etmez bile onarıldığını. Zihinde açılan yaraları yürüyerek kapattığını eve vardığında hissedecektir insan.

%HGHQH PHUKDED demek… Kendimizi temize çekmeye başlarız yürüyerek. “Yürürsen açılırsın,” derler. Sadece o mu? Yürüyen insan açığa da çıkar. Açıkta olanı görmeye başlar. Varlık da açıkta değil midir? Varlığın bir kipi olan insan, aslına, o büyük Varlığa yürüyerek gidebilir ancak. Eylem halinde, açılarak. Yürümeyi unutmak bunun için var olmayı unutmakla aynı anlama gelir. “Var olmak düşünmek ve hareket etmektir,” diyen Nurettin Topçu hareketle hem zihni hem de bedeni hareketi kastediyordu. Evden çıkar ve yürürüz. Ken-

WALKING TO GET LOST... In order to exist, man goes out of his home, out of his present thoughts; goes out to construct himself.

T

here are many things a man sitting at home can do. But he can’t do two things: Walking and existing. Since home is not the place of walking or existing. Home is the name of the place where man who strives to exist withdraws, takes a breath, gets ready, and suspends his existence. Therefore, very old houses had only door - and sometimes also a chimney. Entertaining guests at home was an indication of poverty. First a window was added to houses, then a second one. In his book “Lost Dimension”, Paul Virilio draws attention to a third window that has been added recently: Television. The television at home, as a new window, has taken its place in the houses to file our present dimensions away rather than to add a new one. Many furnishings in modern houses have appeared as an obstacle placed on the edge of existence. All these have actually made DECEMBER 2015

skyroad 117

)ċ.5ċ1 <2/8 THE ROAD OF IDEA

dimizi yürüyüşe bırakırız. Yürümek bedene önce merhaba demek, sonra teşekkür etmektir. O da bu şükre ve selama karşılık bize sadece sağlık vermez. Zihin açıklığı, bir “kuş hafifliği” verir. Yürümeyi unutanla var olmayı unutan aynı yerde buluşur: Başkasının hikâyesinde ve kendinden kilometrelerce uzakta. Seyahat iki nokta arasında yer değiştirme değildir. Uzun bir seyahatten sonra evine aynı kişi olarak dönen insan bu süreyi evinde geçiren insanla aynı durumdadır. Eve aynı kişi olarak dönen, bir yere gitmemiş demektir. Haritalarla yürüyen de aynı yolculuğun bütün davetlerini reddetmektedir. Çünkü harita gözlerdeki perdeyle yürümeye benzer. Yolculuğun amaçlarına ters düşer. Görev duygusunu hatırlattığı için yürümekten murad edilen neyse o, kendini teslim etmez haritalı insana. Literatürde haritalı insana yolcu değil “mapifier” denir. (Steineck) Mapifier, herkesin yürüdüğü yoldan yürür. Hiç kaybolmaz belki ama aradığını da hiç bulamaz. Yolculuktan murad oysa insanın gideceği yerden önce kendini bulmasıdır. Eldeki haritayı açınca kalpteki harita kendini kapatır. Ki gerçek pusula oradadır. Asıl harita insanın yürürken karşılaştığı yeni yüzler, ara sokaklardaki sürprizlerdir. Bunun için de kaybolmayı göze almak gerekir. Yeni yüzlerle insan kendi kayıp parçasını, eksilen, hasar gören sözünü tamamlar; “yol boyunca kazandığı bunca şeylerle zengin,” olarak tamamlanır ve olur. Peki, yürüyüşçü hiç mi durmayacak? Duracak elbet. Durmaya değer ne varsa onun için duracak. İyi, büyük ve güzel şeyler gördüğünde. Aşk için mesela, vaatkar bir kitap için, bir dostun acısını almak için, soluk biriktirmek için. Ama onlarla kalmak için durmayacak. Onlara “Birlikte yürüyelim mi?” demek için, “Birlikte kaybolalım mı?” demek için. Çünkü yürürken düşünen insan sırrı da bulmuş olacak: Kaybolmayan kişi kendini bulamaz.

118 skyroad

ARALIK 2015

going out of home more difficult, hence more precious.

Spiritual treasure of the ‘Road’ This is what brings together Sufi Poet Niyazi Mısri of Malatya and Poet Kavafis from Alexandria. Kavafis salutes Mısri who says “One that hastens does not make way and does not find his goal soon” with this line: “Wish the journey is a long one”. Both advise not being in a rush and taking it slow provided that one keeps the destination in mind. And then Mısri adds: “Something that does not exist cannot disappear, one must dissolve his existence.” The place to dissolve the existence is the road since being a dervish means being on the road. It is interesting that, according to Mısri, one that is in a rush cannot make way. Being in a rush is somewhat the reason why today’s humans make no headway although they can go so fast. Going fast cancels thinking out, it does not allow enjoying the roads, faces or beauties passing by. We go out of the house and start walking. We touch the world with our feet. We leave the asphalt with no memory. Work, stuff, problems left behind start to be erased, to lose their importance. When we get off our cars in which we are “light as a feather”, we instantly feel ourselves “light as a bird”. A song or a poem finds its way to our lips. Walking is the body starting to dance. We are light while driving, but as a feather.

Greeting the body... We go out of the house and walk. We surrender ourselves to walking. Walking is first greeting and then offering thanks to the body. In return for this gratitude and greeting, the body gives us not only health but also a clear mind and “a lightness of a bird”. One who forgets walking and one who forgets existing come together at the same place: In someone else’s story and miles away from himself. Journey does not mean changing location between two points. After a long journey, a person returning home as the same person is in the same boat with the person who stays at home during this time. Well, will the walker never stop? Of course he will. He will stop for all that is worth stopping. He will stop when he sees good, big and beautiful things. For love, for instance, for a promising book, to give solace to a friend, to gather breaths. He will stop to say “Shall we walk together?”, to say “Shall we get lost together?” to them. Because a person who thinks while walking will find the secret: A person who does not get lost will not find himself.

$#Ĵ-# Ĵ';.'4

2#52#467

$ċ<' /¸5##&'

GERÇEK. YENİ. GÜÇLÜ. /6 /] ÃÌØ`Þ ÃÕ Õ] } ÃÕ Õ Ûi Ìi > ÌÞ>«hÃh h yeniledi, güçlendi.

MEDYA MASASI

>LiÀ Ìi iÛ âÞ VÕ ÕŗÕ Ų ` L>Ų hÞ À° iÀXi ] Ų ` X `> > Þi ] X `> > }ØX Ø°

;'0ċ $ċ4 )¸0

-#4Ĵ+ -#4Ĵ+;#

&'4ċ0 6#4ċ*

} ÌÕÀ Î ] - >ÀÌ {£] /ØÀ Ã>Ì Îč] / Û LÕ] /i i`Ø Þ> Ûi ÌØ L >« >ÃÞ >À`>°

tvnet.com.tr

$¸;¸- 1;70

6±</(ĺċ CONVERSATION

Kalıcılık konusunda hayallerinizi yıkarım.

120 skyroad

ARALIK 2015

Vedat Ozan

Kokuların ruhunu okuyan adam Ali Mert Alan

M

There can be no one who wished to know each and every fragrance in the world without getting lost in the history of perfumes. So did Vedat Ozan, a perfumer and a fragrance expert.

V

‘Koku’nun dünyası çok derin… Size sürekli bir şeyler hatırlatır. Her bir kokuyu tek tek tanımak isteyip de tarihinde kaybolmayan pek yoktur. “Parfümör” ve koku uzmanı Vedat Ozan da böyle biri işte... EMLEKETİN yegane koku uzmanı Vedat Ozan, parfümün ve kokuların sırlı dünyasına ilişkin öğrendiği her şeyi koku meraklıları için dört ciltlik “Kokular Kitabı”nın ilkinde yayımlamıştı. Bu ay da “Kokular Kitabı 2- Parfümler” adını verdiği kitabını okuyucularla buluşturdu. Parfüm ve moda dünyasında kült olmuş markaların hikâyelerinden, önemli parfümörlerin çalışma stillerine kadar pek çok şeyi barındıran çalışmayı Vedat Ozan’la konuştuk.

THE MOST IMPRESSIVE PERFUME IS THE ONE YOU FEEL MOST COMFORTABLE WITH

Parfümün gizemli dünyasına seyahat etmeye nasıl karar verdiniz? Eskiden parfümlere kolay kolay ulaşamazdınız. Kokulara ilgim vardı. Yurt dışına gideceksem saatler önce havalimanına gider ve Free Shop’larda parfüm koklayarak zamanın nasıl geçtiğini anlamazdım. Meraklıydım… Daha sonra bu merakımı eyleme dönüştürmek istedim ve parfüm yapmaya karar verdim. Parfüm yaparken sadece fiziksel malzemelerle uğraşmak yetmiyor, işin algı tarafı da çok önemli. Bu

edat Ozan has published all of the information he’s learnt for scent enthusiasts in the first of the four-volume “Book of Smells”. This month he introduced his book titled “Book of Smells 2-Perfumes”. We talked with Vedat Ozan about this work that includes various things from the stories of cult brands in the perfume and fashion world to the working styles of important perfumers. How did you decide to travel in the mysterious world of perfume? I was interested in smells, I was curious. Then I wanted to put it into practice decided to make perfumes. When you’re making perfume, it’s not enough to deal with only the physical materials, but the perception part is also important. You have to know what has been developed, researched and discussed on the issue. There are no resources in Turkish, and I didn’t come across with many resources in foreign languages either. I was downloading articles from academic networks and researching continually. Therefore I collected a lot of information as a result of my research. How did an interest in perfume evolved into a radio show and writing a book? During that period I was joining my friends at their radio shows as a guest DJ. Then I told them that I wanted DECEMBER 2015

skyroad 121

6±</(ĺċ CONVERSATION

konuda neler geliştirilmiş, araştırılmış ve konuşulmuş bunları bilmeniz gerekiyor. Türkçe bir kaynak olmadığı gibi yabancı dillerde de çok fazla kaynağa rastlayamadım. Akademik ağlara girip makaleler indiriyor, sürekli araştırıyordum. Haliyle araştırmalarım sonucunda çok fazla bilgi birikti. Parfüm merakı nasıl radyo programı ve kitap yazımına doğru evrildi? Kokulara olduğu kadar müziğe de ilgim var. O dönemde arkadaşlarımın radyo programlarına konuk DJ olarak katılıyordum. Sonra parfümlerle ilgili bir program yapmak isteğimi söyledim ve radyo programına başladım. Aşağı-yukarı 150 hafta devam etti. Ardından da üniversitede ders vermem için teklif aldım. Bu işi yazıya dökmenin güzel olabileceğini düşündüm. Radyoda konuştuklarımı iskelet kabul edip onları geliştirerek kitaplaştırma projesi başladı.

122 skyroad

ARALIK 2015

Güçlü rüzgârlara čKWč\DÂ YDU Kolonya kültürü olan bir ülkeyiz. Ama yabancı markalar bu işi gayet başarılı bir şekilde yaparken yerli ve köklü markaların bu tip bir amaçları yok. Onlara kendi sahaları yetiyor gibi... Büyük ve ses getiren bir markamız yok. Bu durumu neye bağlıyorsunuz? Bir ürünü üretmek ve satabilmek farklı şeyler. Bir ürünü satabilmek için arkanızda güçlü bir rüzgâr ol-

ması gerekiyor. O güçlü rüzgâr da moda tasarımcılarıyla geliyor. Yani günümüzde bir parfüm dükkânında girdiğinizde 100 parfüm şişesinin 95’inin üzerinde moda markalarının isimlerini görüyoruz. Moda alanında uluslararası çapta rastladığınız çok fazla Türk markası yok. Biz bir moda markası oluşturursak belki peşine parfümü takabiliriz. Uluslararası bir parfüm lansmanı yapabilmek için 15-25 milyon dolar arası bir para ayırmanız gerekiyor. Yerli parfüm firmalarının bu miktarı riske atabilecekleri bir bütçeleri olduğunu sanmıyorum. Ama bir moda markasıysanız böyle bir sorun yaşamıyorsunuz. Çünkü olumlu bir algı var, o rüzgârla da alıp götürüyorsunuz. Kitabınızın ikinci cildinde Guerlain, Christian Dior, Calvin Klein One, Issey Miyake’nin parfüm hikâyeleri var. Bu hikâyelerin ortak özellikleri, belirttiğimiz markaların parfüm dünyasında o ürünleriyle

mihenk taşı olmaları. Sizce günümüzde bu tip kültleşmiş işlere imza atan markalar var mı? Parfüm dünyasında mihenk taşı oldukları için bu markaları seçtim. “2000’li yıllarda neden böyle işler çıkmıyor?” sorusuna gelecek olursak bu durumu rakamların çok büyümesine bağlayabilirim. Çok parfüm var ama raflarda yer yok. “Bir parfüm yapayım da raflarda 10-20 sene kalsın” diye bir şey kalmadı. Firmalar da bunun farkındalar. Satış garantisinin yüksek olması gerekiyor. Satış garantisi için tüketici panelleri yapıyorlar. Evrimsel bir süreçte koku algısının çalışması şöyledir; tanındık kokulara beğeniyle yaklaşırız, bize yabancı gelen kokulara karşı mesafeli oluruz. Bir tüketici panelinde onların daha önce beğendikleri parfümlerin benzerlerini koklattıkları zaman illaki olumlu tepki geliyor. Bu da durumu daha önce çıkmış parfümlerin benzerlerine getiriyor. Beğenin ya da beğenmeyin son kırılma yaratan parfüm Angel. Çünkü Angel’da bir tüketici paneli yapılmamış. O riski alıp suyu tersine akıtma cesaretini gösterebilmek gerekiyor. Ama bunun garantisi de yok, yatırdığınız bütün parayı kaybedebilirsiniz. Onun için markalar sağlamcı gidiyorlar ve

to make a radio show about perfumes and started the radio show. It went on for about 150 weeks. Then I got an offer to teach at the university. I thought it would be good to put this down to paper. Taking what I’ve been talking about in the air as an outline,finally I compiled them in a book.

We need strong winds

“Çok parfüm var ama raflarda yer yok” There are many perfume but there is no place on the shelves for them. 20’şerli gruplar halinde bütün parfümler birbirlerine benziyor. Özellikle erkek parfümlerinde bu durum felaket… Bu da zaten niş parfüm pazarının doğmasına sebep oluyor.

6čPčW YH EDKDUDW NRNXODUČ Türk kahvesinden, gülünden, lokumdan ve İstanbul’dan ilham alınarak yapılan parfümler var. Size göre İstanbul’u tarif eden koku notaları hangisi?

we area country that has a culture of cologne. But while foreign brands are very successful at this, our domestic brands don’t have such intent. We don’t have a big and influential brand. There must be a strong wind behind you to be able to sell a product. That strong wind comes alongside fashion designers. I mean, when you enter a perfumery, you see that 95 of the 100 perfume bottles have names of fashion brands on them. There are not many Turkish brands on international scale in fashion. If we can make up a fashion brand, maybe we can make perfume tag along.

Smells of Simit and Spices There are perfumes created with inspirations from Turkish coffee, rose, Turkish delight and Istanbul. Which do you think are the notes of smell that describe Istanbul? Just like we say “seven hills” for Istanbul, there are actually at least seven smell profiles in the city. As you said, perfumes with the smell of Turkish delight are produced abroad. But we don’t eat that much Turkish delight in our daily lives, it’s the perception abroad. When foreign people come to Turkey, they think everyone drinks apple tea at home because apple tea is sold in the Spice Bazaar all the time; but it’s not true. Simit (Turkish bagels) are among the things we consume a lot, we also use some spices often. I think these can present the characteristics of the smell of the city. DECEMBER 2015

skyroad 123

6±</(ĺċ CONVERSATION

Bebek’le Avcılar ya da Mısır Çarşısı’yla Etiler aynı kokmuyor. Hani “Yeditepe” deniliyor ya İstanbul için aslında en az yedi tane koku profili var şehrin içinde. Yurt dışında dediğiniz gibi lokum kokulu parfümler üretiliyor. Ama bizler günlük hayatımızda çok fazla lokum yemiyoruz dışarıdaki algı o. Yurtdışından insanlar Türki-

“İstanbul’un kokusunda simit ve baharatlar var” There are bagel and spices in the İstanbul’s smell.

ye’ye geldiklerinde bu ülkede herkesin evinde elma çayı içtiklerini zannediyorlar. Çünkü Mısır Çarşısı’nda sürekli elma çayı satılıyor, yok böyle bir şey. Bizim çok tükettiğimiz şeyler arasında simit var, ayrıca birtakım baharatları çok fazla kullanıyoruz. Bunlar şehrin kokusunun karakteristiğini verebilir diye düşünüyorum. “Parfümler Kitabı” misk ve amberin nasıl üretildiğiyle başlıyor. Sizin de kitapta belirttiğiniz gibi “misler gibi kokmak” cümlesinin farklı anlamlara gelebileceğini de öğrenmiş oluyoruz. Koku dünya-

sında üretilme şekliyle bizi şaşırtacak benzeri maddeler var mı? Civet var. Kimisi dışkı, kimi testislerin hemen üzerinden çıkıyor. Bir insanda bu bölgelerden kokuların alındığını düşünsek çok da hoş karşılamayız ama hayvanların böyle kokularını alıp bizim kötü olduğuna inandığımız vücut kokumuzu bastırmak için kullanıyoruz. Tabii burada çok ilginç bir paradoks var. Aslında bütün kokulu malzemeler ilginç diyebiliriz. Mesela “paçuli...” Paçuli; güve kumaşları yemesin diye hayatımıza girmiş bir şey, uçucuları

124 skyroad

ARALIK 2015

engelleyen bir malzeme. Kumaşlar, Doğu’dan Batı’ya yolculuk sırasında paçuli yapraklarına sarılırmış. Batı da bu sayede tanışmış paçuliyle... Parfüme ilgili insanlara hep “En kalıcı koku hangisi?” ya da “Afrodizyak kokulu parfüm hangisi?” gibi sorular daima sorulur. Muhakkak size de soruluyordur… Kalıcılık konusunda hayalleri yıktığımı söyleyebilirim. Kalıcılığın, parfümün estetiğiyle hiçbir ilgisi yok, parfümün ekonomisiyle ilgilidir. Güzel bir parfümün çok az kalıcı olması onun güzel olduğu gerçeğini değiştirmez. Güzelse ve çabuk uçuyorsa daha sık kullanacaksınız... Kalıcılık bir mesaj değil, etkileyicilikte öznel bir şey. Birisine etkileyici gelen koku diğerine itici gelebilir. İnsanlar neden karşı tarafı kriter olarak kabul edip parfüm seçiyorlar çok fazla mantıklı bulamıyorum, kabullenemiyorum. Kendinizi hangi parfümle daha rahat hissediyorsanız en etkileyici olan odur. Çünkü içinde güvenle hareket edersiniz.

When it comes to perfume, people always ask questions like “What is the longest-lasting smell?” or “Which is the perfume with an aphrodisiac smell?” You’re probably getting these questions as well… Lasting long has nothing to do with the aesthetics of perfume. Lasting long is about the economy of perfume. If a beautiful perfume is not long-lasting, it doesn’t change the fact that it’s beautiful. I don’t think it’s very logical that people choose perfumes with other people’s criteria, I can’t accept it. The most impressive perfume is the one you aremost comfortable with, because it makes you confident.

6$ù/,. HEALTH

JET GİBİ GELEN YORGUNLUK Türkçe’de “Jet yorgunluğu” olarak da anılan, “jet sendromu”, uluslararası adıyla da “jet-lag”ı, seyahatten dönenler ve seyahate çıkacaklar için araştırdık. Seyahat tutkunu insanların tadını kaçıran, seyahat ve uçak fobisi olanların korkusuna korku katan “jet-lag”, vücudun iç saatiyle, varılan yerin saatinin uyuşmaması ve vücudun bocalaması durumu olarak özetlenebilir. A\ĻHQXU AVXPDQ UúXU

J

ET-LAG, jet sendromu, jet yorgunluğu veya eşzamanlama bozukluğu, uçakla uzun mesafeler kat eden yolcularda farklı zaman dilimlerine ulaşılmasına bağlı olarak biyolojik ritmin bozulması olarak tanımlanabilir. Normalde vücudun biyolojik saati yerel saatle uyumlu olurken, vücut gittiği yerdeki yerel saate hemen adapte olamaz. Vücudun biyolojik ritmi bozulur ve bu durum da kendini, uyku ve yeme düzeninin bozulması, baş ağrısı, zihinsel per-

126 skyroad

ARALIK 2015

JET-LAG

formansın düşmesi ve yorgunlukla gösterir.

%č\RORMčN VDDW GXUPD] Normalde vücudun biyolojik saati yerel saatle uyumlu olur. Vücudun seyahat sonrası ulaştığı yerdeki yeni düzene uyması biyolojik saatin yeniden kurulmasıyla mümkün olur. Biyolojik saat beynimizdeki epifiz bezi tarafından salgılanan melatonin hormonu sayesinde düzenlenir. Vücudumuz, gece-gündüz farkını bu şekilde ayırt eder. Gece saatlerinde yani karanlıkta melatonin hormon düzeyi artar ve gündüz de ışıkla bir-

likte azalır. Bu saatin değişmesi de, bağırsak hareketlerinden, iştaha, uyku düzeninden, vücut ısısına ve kan basıncına kadar birçok vücut fonksiyonunu rahatsızlık verici şekilde etkiler.

$GDSWDV\RQ V×UHFč J×QG×U Örneğin New York’a gideceksiniz. İstanbul’dan sabah 06:30’da hareket ettiniz. Uçaktan indiğinizde ise, yerel saat 12:30 iken, saatiniz de 19:30’u gösterir. İlk anda vücut buna ciddi bir reaksiyon göstermez. Çünkü henüz jet-lag sendromuna yakalan-

dığınızın farkında değilsinizdir. Ama zaman ilerleyince bulunduğunuz yerde saat 17:00’ı gösterdiğinde, İstanbul’da gece saatleri olacaktır. Bu durumda New York’ta aktif olmanız gereken gündüz saatlerini yaşarken, bedeniniz halen İstanbul yerel saatine göre yaşadığı için uykunuzun gelmesi muhtemeldir. Bu durum da 4-5 gün sürecektir. Yani adaptasyon için ortalama 4-5 güne ihtiyaç vardır.

8\NX G×]HQč ER]XOXU Uykusuzluk en önemli sorundur. Uyku düzenindeki bozukluklar ve yorgunluk adaptasyon sürecinde yaşam kalitesini düşürür. Halsizlik devam ederken, kabızlık veya ishal gibi bağırsak bozuklukları, iştah kaybı, kendini kötü hissetme, baş ağrısı, yoğunlaşma güçlüğü, gerginlik, hafıza bozuklukları, kan basıncındaki oynamalar, adet düzensizliği, bulantı, vücut direncinde azalma gibi problemler de görülebilir.

+HU X]XQ XÂXĻ VRQUDVČ JÑU×O×U P×" Hemen herkes az ya da çok bu durumdan etkilenir. Özellikle uyku saatleri düzenli olan kişiler, az su içen, 60 yaş üstü olanlar ve kronik hastalıkları nedeniyle genel durumu kötü olan kişiler daha çok etkilenirler. Çocuklar için durum biraz daha farklı olsa da, onlar günün farklı saatlerinde uyuyabildikleri için daha az etkilenirler. Jet-lag’ın etkisi kaç

zaman dilimi aşıldığı, doğuya mı batıya mı gidildiğine bağlı olarak azalır ya da artar. Doğuya doğru gidenler batıya doğru gidenlerden daha fazla etkilenirler. Uçakta yeterli uyuyamama, düşük oksijen basıncına maruz kalma, saatlerce sürekli oturma, düzensiz zamanlarda yenilen yiyecekler, kabin içi nem oranının düşük olmasına bağlı sıvı kaybı etkileri, alkol ve kafein alımı jet-lag’dan daha da olumsuz etkilenilmesine neden olur.

1DVČO EDĻ HGčOčU" Yeni zaman dilimine uygun yaşamak jet-lag’ın doğuracağı sıkıntıları en az ve en kısa sürede atlatmak için önemlidir. Ulaşılan bölgenin saat düzenine uygun olarak yatağa girmek ve uyanmak, yemek yemek ve çalışma düzenini de bu duruma göre ayarlamak gerekir. Seyahat öncesinde gidilecek yöne uygun olarak, vücut saatini alıştırmaya birkaç gün önceden başlanabilir. Batıya gidilecekse her zamankinden 1-2 saat geç, doğuya gidilecekse 1-2 saat erken yatıp erken uyanmak jet-lag’ın olumsuz etkilerinin en aza indirgenmesine yardımcı olur. Şeker hastaları ve kalp-damar sorunları olanlar da düzenli olarak ilaç kullandıkları için, bu ilaçların geçiş şekli konusunda da önceden doktora danışmak da fayda vardır. Kafeinli içecekler de alınmamalıdır.

FATIGUE THAT COMES UP LIKE A JET: JET LAG We looked into “jet lag”, known also as “jet lag syndrome” or “jet fatigue” for those who are departing and traveling. Jet lag spoils the mood for travel enthusiasts and aggravates the fear of travel and flying and it can be summarized as a condition resulting from the difference between the biological clock of the body and the time at the arrival which causes the body to falter.

J

et lag, jet lag syndrome, jet fatigue or desynchronisis can be described as the disturbance of the circadian rhythm as a result of arriving at different time zones for passengers traveling long distances on a plane. Normally, the circadian time usually matches the local time and the body does not immediately adjust to the local time at the arrival point. The circadian rhythm of the body is disrupted and this results in disturbance of sleep and eating patterns, headache, decline in cognitive performance and fatigue.

Circadian time does not stop Normally, the circadian time of the body matches the local time. Body’s adjustment to the new order in the arrival place is possible by resetting the biological clock. The biological clock is regulated by the melatonin hormone secreted by the epiphysis in our brain. Our body thus distinguishes between day and night. In the night time, that is, in the dark, the level of melatonin hormone increases and it decreases during the day with light. The change in this clock uncomfortably affects various bodily functions including bowel movements, appetite, sleep pattern, DECEMBER 2015

skyroad 127

6$ù/,. HEALTH

%RO VX čÂčQ

body temperature and blood pressure.

Uçakta nem oranı düşüktür. Susuzluğa bağlı tüm olumsuzluklarla baş etmek için de bol su içilmelidir. Gidilecek yerin saatine uygun olarak uçak içerisinde karartma yapılması vücut saatinin adaptasyonuna yardımcı olur. Saat başı bacakları hareket ettirmek, uçağın içinde dolaşmak; seyahat esnasında rahat kıyafetler giymek derin ven trombozu, pulmoner emboli gibi hareketsizliğe bağlı oluşabilecek riskleri ortadan kaldırabilir.

Adjusting takes 4-5 days Suppose you are going to New York. You leave Istanbul at 6.30 am. When you land, the local time is 12.30 am, but your watch shows 7.30 pm. The body does not react seriously at once, because you are not aware that you have jet lag syndrome. But as time goes by and when the local time is 5 pm, it will be night time in Istanbul. Then it is possible that you feel sleepy because of the fact that your body still lives in Istanbul’s local time while you are actually in New York in day time where you need to be active. This will go on for 4-5 days. This means that you will need 4-5 days for adjusting.

Sleep patterns are disturbed Lack of sleep is the most important problem. Disturbances in the sleep pattern and fatigue reduce the quality of life during the adjustment phase. While weakness continues, problems including intestinal disorders such as constipation or diarrhea, loss of appetite, feeling unwell, headache, poor concentration, agitation, memory problems, changes in blood pressure, menstrual irregularity, nausea, and decrease in body’s immunity can be seen.

0HODWRQčQ YH X\NX čODFČQČ GDQČĻPDGDQ NXOODQPD\ČQ Bazı yolcular, yolculuk sonrası vücudu uyku konumuna hazır hale getirmek için melatonin kullanabilir. Melatonin uyku ilacı değildir. Kullanan kişiler jet-lag’ı daha hafif ve kısa sürede atlatabildiklerini söylerler. Fakat kan sulandırıcı etkiye sahip ilaç alanlarda ve epilepsi hastalarında melatonin doktora sorarak kullanılmalıdır. Bazı yolcular da uyku ilaçlarından fayda görseler de uyku ilacının birkaç günden uzun kullanımı alışkanlık yapabileceğinden bu çözüm pek önerilmez. Herkese konforlu uçuşlar dileriz.

128 skyroad

ARALIK 2015

Does it happen after each long flight? More or less everybody is affected by this situation. Especially people who have regular sleeping patterns, drink less water, are over 60 and have a poor general condition due to chronic diseases are affected more. Even though the situation is a little different for children, they are affected less since they can sleep in different times of the day. The effects of jet lag decrease or increase depending on how many time zones are crossed and whether you travel to the east or the west. Those traveling east are more affected than those traveling west. Insufficient sleeping on the plane, being exposed to low oxygen pressure, sitting continuously for hours, food eaten at irregular times,

dehydration due to low humidity in the cabin, alcohol and caffeine intake cause more negative effects.

How to cope with it? It is essential to live in line with the new time zone to get over the problems caused by jet lag easily and in a short time. It is necessary to get into bed and wake up, to eat and to arrange the working schedule according to the time of the arrival point. One can start to attune the body a few days earlier according to the direction to be traveled. Sleeping and waking up 1 or 2 hours later when traveling west and 1 or 2 hours earlier when traveling east help to minimize the negative effects of jet lag. It would be useful for those on medication for diabetes and cardiovascular diseases to consult their doctor on the transition of these medications. Caffeinated drinks must not be consumed.

Drink plenty of water The humidity is low on the plane. Plenty of water should be consumed in order to deal with all the negative effects of dehydration. It helps to darken the cabin according to the time at the departure for adjusting the body’s time. Moving the legs and walking in the plane every hour and wearing comfortable clothes can eliminate the risks such as venous thrombosis and pulmonary embolism due to inactivity.

Don’t take melatonin and sleeping pills before consulting Some passengers can use melatonin to bring the body ready to sleep after the journey. Melatonin is not a sleeping pill. People using it say that they can get over jet lag in a shorter time and more easily. However, melatonin should be used after consulting a doctor for people using drugs with blood-diluent effects and for people with epilepsy. Some passengers benefit from sleeping pills, but this solution is not recommended since use of sleeping pills for periods longer than a few days can be addictive. We wish everyone a comfortable flight.

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.