Red de planeet, investeer met impact

Duurzame fondsen investeren toch in fossiel Bijna de helft van de beleggingsfondsen die gelden als meest duurzaam investeert toch in de fossiele industrie of in de luchtvaartsector. Dat blijkt uit onderzoek van journalisten in 9 Europese landen, waaraan ook De Tijd meewerkte. In totaal werden 838 ‘donkergroene’ fondsen onderzocht. Liefst 388 daarvan investeren in fossiele bedrijven, goed voor zo’n 8,5 miljard euro. In ons land zijn er vragen te stellen bij 155 van de 350 donkergroene fondsen.

Nieuwe hoofdeconoom Triodos Bank De Nederlander Hans Stegeman is sinds 1 december de nieuwe hoofdeconoom bij Triodos Bank. Hij is onder meer verantwoordelijk voor de impactstrategie van de duurzame bank, die actief is in België, Nederland, Duitsland, Spanje en het Verenigd Koninkrijk. Stegeman kwam in 2017 in dienst bij Triodus als Chief Investment Strategist en werkte eerder als hoofdeconoom bij Rabobank Nederland. Hij begon zijn carrière bij het Centraal Planbureau in Nederland.

Duurzaamheid is al lang geen modewoord meer, het is een levensstijl geworden. De planeet beschermen voor de volgende generaties, daar draait het om. Ook de financiële sector biedt tal van mogelijkheden om verantwoord te beleggen voor de toekomst.

De populariteit van duurzaam beleggen kende de afgelopen jaren een enorme stijging. Alle banken hebben duurzame en ethische beleggingsproducten in hun gamma. Maar wat betekent dat nu precies: ethisch of duurzaam beleggen, lichtgroene en donkergroene fondsen?

“Ethisch en duurzaam zijn termen die door elkaar gebruikt worden omdat er geen strakke definitie van bestaat”, zegt Jasper Vekeman, medeoprichter van de Duurzaam Beleggen Academy. “Een ethische belegger investeert eerder in fondsen die in lijn liggen met zijn eigen waarden- en normenpatroon. Een duurzame belegger zal zich afvragen welke impact zijn investering heeft op milieu, mens en maatschappij.” Ben Granjé, CEO van de Vlaamse Federatie van Beleggers, bevestigt dat duurzaamheid in de beleggingswereld draait rond ESG-normen (Environmental, Social, Governance). “Maar we zien nog heel vaak dat het ecologische aspect meer aandacht krijgt dan het sociale en het beleidsmatige”, vervolgt hij. “De redenen hiervoor zijn meetbaarheid en controleerbaarheid. De impact van een bestuursmaatregel op de samenleving is immers moeilijker te meten dan bijvoorbeeld CO2.”

Duurzaamheid en ethische verantwoordelijkheid zijn begrippen die elkaar overlappen. Als belegger maak je altijd een persoonlijke keuze volgens je eigen morele kompas. Je kijkt niet alleen naar het financieel rendement, maar ook naar de maatschappelijke relevantie van je investering op lange termijn. Daarbij komt nog dat iedereen een eigen invulling geeft aan deze begrippen, die ook nog eens plaats- en tijdsgebonden kunnen zijn. Zo kan kernenergie een belangrijke rol spelen in de transitie naar groene energie omwille van de dringendheid van de klimaatverandering, maar kan het op langere termijn geen goede oplossing zijn omwille van het radioactieve afval en het risico op kernrampen. Het is niet altijd evident te bepalen hoe groen een belegging juist is. Dankzij de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR), een verordening die de Europese Unie in 2021 heeft ingevoerd, zijn fondsbeheerders verplicht transparante informatie te geven over hun beleggingsproducten. Dit gaat niet alleen greenwashing tegen, maar zorgt er ook voor dat de belegger duidelijke informatie krijgt over de duurzaamheidsdoelstellingen van zijn beleggingen. Er bestaan drie categorieën. ‘Grijze fondsen’ vallen onder artikel 6 en houden geen rekening met de duurzaamheidskenmerken. Artikel 8 omvat ‘lichtgroene fondsen’ van bedrijven die de intentie hebben een duurzame transitie door te voeren of ermee bezig zijn. Onder artikel 9 vind je de ‘donkergroene’ fondsen. “Deze fondsen, die een aantoonbare impact hebben op mens, milieu en maatschappij, maken vandaag slechts 5 à 10 procent uit van alle fondsen”, zegt Vekeman. nability’ aanvragen. “Dit is een kwaliteitsnorm voor duurzame investeringen waarbij fondsen aan welbepaalde ESG-criteria moeten voldoen om het label te bekomen”, licht Granjé toe. Het Belgische label geldt als een referentie, ook in andere landen. “België is hier inderdaad een voortrekker”, voegt Vekeman toe. “Elk fonds moet minimum vier strategieën om duurzaam te beleggen toepassen en fondsbeheerders moeten het label elk jaar opnieuw aanvragen. Bovendien worden de voorwaarden om de twee jaar scherper gesteld, zowel kwalitatief als kwantitatief, met de bedoeling om duurzaamheid voorgoed de norm te maken in de financiële sector.”

Een gouden tip om groen te beleggen? Denk na over de gewenste impact, durf een gesprek aan te gaan met je bankier en wees kritisch. “Consulteer ook zeker de websites TowardsSustainability.be en Morningstar.be, onafhankelijke bronnen die beleggingsfondsen analyseren en evalueren op duurzaamheid”, besluiten beide experts.

Een duurzame belegger zal zich afvragen welke impact zijn investering heeft op milieu, mens en maatschappij.

— Jasper Vekeman, Duurzaam Beleggen Academy

Brussels Airport neemt de vlucht naar een groenere toekomst

De luchtvaartsector slaat de handen in elkaar om de luchtvaart en luchthavens duurzamer te maken. Het Stargate-project van Brussels Airport verenigt een consortium van 22 partners om de groene transitie te versnellen met zo’n 30 concrete projecten, gaande van de elektrificatie van grondafhandelingsmateriaal tot een digitale kopie van de luchthaven.

Het Stargate-project voor een groenere luchtvaart is een initiatief van Brussels Airport in samenwerking met een twintigtal partners, waaronder drie Europese luchthavens, luchtvaartmaatschappijen, mobiliteits- en kennisinstellingen en lokale overheden. Het project werd vorig jaar geselecteerd binnen de Europese Green Deal en ging in november 2021 officieel van start. brandstoftrucks – een Belgische ontwerp van Turkish Fuel Services. De test moet inzicht geven in de optimale laadinfrastructuur en de ideale batterijgrootte voor elke truck. In de loop van de komende jaren wil Skytanking zijn eigen 100% elektrische brandstoftrucks ontwikkelen en gebruiken.

Digitale innovatie in de praktijk

ging heel wat onderzoek naar de efficiëntste manier om de luchtvaartindustrie – en de luchthavens en luchtvaartmaatschappijen in het bijzonder – voor te bereiden op het gebruik van Sustainable Aviation Fuels (SAF). De snelle evolutie van de markt opent heel wat mogelijkheden. Daarnaast groeit de kans dat er in de nabije toekomst via de NAVO-pijplijn naast kerosine ook duurzame brandstoffen kunnen worden getransporteerd naar Brussels Airport.

Stargate omvat een dertigtal kleinere en grote initiatieven gericht op drie grote pijlers: de CO2-uitstoot van de luchthavenoperaties verder inperken, de lokale omgevingskwaliteit verbeteren en de modal shift stimuleren.

Elektrificatie getest op het terrein

Een belangrijke factor in de decarbonisatie van onze luchthavens is de elektrificatie van het grondafhandelingsmateriaal. Het voorbije jaar, dat letterlijk een pilootjaar was voor Stargate, testte partner DHL verschillende types van elektrisch grondafhandelingsmateriaal tijdens hun operaties, waaronder elektrische heftoestellen, hoogladers en trekkers voor de vrachtafhandeling. Het resultaat van die testfase bleek positief, waardoor DHL op korte termijn significante investeringen voorziet in de aankoop van elektrisch grondmateriaal. Eén van de veelbelovende projecten binnen Stargate is de ontwikkeling van een 3D-model voor luchthavens. Deze ‘digital twin’ brengt de energiestromen en operationele processen in kaart om mogelijke verbeteringen en aanpassingen te detecteren. Het model kan bijvoorbeeld de impact van bijkomende zonnepanelenparken simuleren alvorens deze oplossing te realiseren. De eerste versie van de digital twin voor de vier partnerluchthavens Brussel, Athene, Budapest en Toulouse werd ontwikkeld in samenwerking met Integrated Environmental Solutions Ltd.

Intussen bereiden twee partnerluchthavens (Athens International Airport en Budapest Airport) de digitalisering van hun cargooperaties voor naar het model van de Digital Green Lane op Brussels Airport. De intentie? Een meer geautomatiseerd en papierloos proces van de vrachtafhandeling, een beter gebruik van de beschikbare capaciteit en kortere wachttijden voor de vrachtwagens aan landzijde: allemaal elementen die bijdragen aan de CO2-reductie op de luchthaven. Een mooi aanvullend initiatief is de gloednieuwe OlioBox-truck die Stargate-partner Quatra het voorbije jaar in gebruik nam. Deze truck haalt de frituurolie van huishoudens in de nabije omgeving van de luchthaven op om ze te verwerken in duurzame brandstoffen. Een creatief staaltje van Belgische circulariteit waarin ook voedingsbedrijf Vandemoortele zich als gangmaker engageert. De Provincie VlaamsBrabant en Universiteit Hasselt ondersteunen de actie met een sensibiliseringscampagne en een bevolkingsonderzoek.

Daarnaast zullen Aèroport de ToulouseBlagnac en Athens International Airport samenwerken met de Universiteit van Hasselt en luchtvaartadviesbureau To70 om de introductie van SAF te faciliteren. Het opzet is om mogelijke acties uit te werken en toe te passen op de lokale context, zodat de luchthavens een positieve stimulans krijgen om duurzame luchtvaartbrandstoffen te gebruiken.

Ook brandstofleveranciers tonen zich bereid om mee te stappen in het verhaal. Op dit moment voert Skytanking een grootschalige test uit op Brussels Airport met twee elektrische

Naar een duurzamer brandstofgebruik

Ook de introductie van duurzame luchtvaartbrandstoffen is onderdeel van het Stargate-project. De afgelopen maanden De partners in het Stargate-consortium zijn Brussels Airport Company, Athens International Airport, Budapest Airport, Aèroport de ToulouseBlagnac, Brussels Airlines, TUI, DHL Aviation, Engie Laborelec, Air Cargo Belgium, Skytanking, skeyes, To70 Aviation, Lux Mobility, Universiteit Hasselt, expertisecentrum Erasmus UPT, IES R&D, Sopra Steria, Provincie Vlaams-Brabant, Quatra, Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO), NMBS en het Vlaams Instituut voor Logistiek.

Dit project heeft subsidies ontvangen binnen het onderzoeks- en innovatieprogramma Horizon 2020 van de Europese Unie in het kader van subsidieovereenkomst GA101037053.