ÑÌÎËÎÑÊÈÏ Óêðà¿íè
7
¹ 4–5 (224–225), êâ³òåíü–òðàâåíü, 2014 ð³ê
Ëåñèê Ïàíàñþê Óæå âêîòðå ñåðåä ïåðåìîæö³â ïîåòè÷íî¿ íîì³íàö³¿ êîíêóðñó «Ñìîëîñêèï» – ïðåäñòàâíèêè æèòîìèðñüêîãî ë³òåðàòóðíîãî ñåðåäîâèùà. 2014 ðîêó öå – Ëåñèê Ïàíàñþê. ³í íàðîäèâñÿ 1991 ðîêó, çàéìàºòüñÿ, êð³ì ïîå糿, äèçàéíîì ³ æóðíàë³ñòèêîþ. Ìຠâ³äçíàêè íå ëèøå «Ñìîëîñêèïà», à é, íàïðèêëàä, êîíêóðñó «Ìîëîäà ðåñïóáë³êà ïîåò³â», äå é âèäàëè ïåðøó éîãî çá³ðêó «Êàì³íü äîùó». ³ðø³ Ïàíàñþêà – íàäçâè÷àéíî óâàæí³, ñïîâíåí³ çàãàäêîâèõ ìåòàôîð ³ ïðîìîâèñòèõ äåòàëåé, ë³ðè÷í³ é ìåäèòàòèâí³. Àëå öåé âíóòð³øí³é ñïîê³é – òðèâîæíèé ³ õèòêèé. ß íàìàãàþñü âï³éìàòè òâ³é ïîãëÿä íà÷å çàñò³áíóòè ñîðî÷êó ó ïîâ³òð³ àëå íå ðîçóì³þ êóäè òè äèâèøñÿ ³ ÷è âçàãàë³ äèâèøñÿ ÿêèìè íèòêàìè ïðèøèò³ ´óäçèêè òâî¿õ ç³íèöü
 ÒÀÊÈÉ ×ÀÑ Ó ìåíå ñ³ïàºòüñÿ ùîêà íà÷å çàðàç ìຠâêóñèòè îñà ³ â òåáå óñå âàëèòüñÿ ç ðóê Òîä³ çãàäóþ ÿê ä³òè ëÿêàëè äåðåâà ùîá ò³ ãóáèëè ïòàøîê ÿê³ ñïî÷àòêó ïàäàëè âíèç à ïîò³ì ï³äñòðèáóâàëè íà÷å ì’ÿ÷èêè àëå íå òîðêíóâøèñü ïåðåä òèì çåìë³ Çäàºòüñÿ ùîñü ìຠñòàòèñü ïåðåãîð³òè ëàìïî÷êà âäàðèòè áëèñêàâêà âèáóõíóòè òàð³ëêà ó òåáå â ðóö³  òàêèé ÷àñ òðåáà ïðîñòî áðàòè òåáå çà ðóêó ³ âèõîäèòè ç äîìó êóäè çàâãîäíî ïðîñòî âèõîäèòè ³ íå îçèðàòèñü
ÙÎ ÌÅͲ À ùî ìåí³ õàïàòèñÿ çà òâî¿ ëåãåí³ ùî ïëèâóòü â³òðîâîþ ð³÷êîþ ÷è íå ñêèäàòè òâîº âîëîññÿ ç³ ñâîãî îäÿãó
Ùî ìåí³ ëèøàºòüñÿ ïîêè òè ùå íå ïî¿õàëà ïðîäîâæóâàòè ðîáèòè äóðíèö³ ÿê äèòèíà í³ íà êîãî íå çâàæàþ÷è ³ ç³ ñì³õîì ÷è âèãàäóâàòè ùî òîá³ ìຠíàñíèòèñü ùîáè íå ïðîêèäàëàñü â³ä ñë³ç ßêáè òâîþ á³ëó ñóêíþ îáìàëþâàòè çâ³ðÿòàìè òè á âèïóñòèëà ¿õ ó íàéêðàùîìó ë³ñ³ äîâãî ç íèìè ïðîùàþ÷èñü ßêáè òè çàñíóëà ó íàéêðàùîìó ë³ñ³ òî ïðîêèíóâøèñü âèÿâèëà á ùî ïîäîë òâ ñóêí³ òåïåð îáð³ñ êâ³òàìè ßêáè âï³éìàòè òâ³é ïîãëÿä ³ ðîçãëåä³òè çåëåí³ ç³ðî÷êè ß íå çàñò³áíóâ ñîðî÷êè ó ïîâ³òð³ ³äó òåïåð ç âîêçàëó ðîçõðèñòàíèé íà÷å ìåí³ íàéòåïë³øå ö³º¿ îñåí³ ² ùî ëèøàºòüñÿ ò³ëüêè â³ðèòè òîá³ òâ³é çàïàõ ÿêèéñü õèòêèé ÷îâåí âñåðåäèí³
ÒÐÈ ÐÈÁÈÍÈ ² ËÀÑÈÖß Ãëåê ó á³ëèé ãîðîøîê ôàðáà ëóùèòüñÿ ³ â³äïàäຠÿáëóíÿ ÿê ãëåê ó á³ëèé ãîðîøîê Ó êë³òö³ äëÿ êðîë³â ÿêèõ óæå äàâíî íå áóëî ùå é äîñ³ ëåæàëà ñîëîìà äóäî÷êàìè òåïëà ïðèäèâèâøèñü ÿ ïîì³òèâ ùî êë³òêó îáëþáóâàëà ëàñèöÿ áî äâåðöÿòà áóëè íåçà÷èíåí³ Êîëè ï³äõîäèâ áëèæ÷å ëàñèöÿ ñòðåïåíóëàñü ³ ïî÷àëà ò³êàòè ò³êàòè íåâèäèìèì á³êôîðäîâèì øíóðîì ÷îìóñü ïî÷àâ á³ãòè çà íåþ Ïðîøìèãíóëà êð³çü øòàõåòè íà ãîðîä íà ñåðåäèí³ ãîðîäó êîëè ¿¿ íàãíàâ âîíà çóïèíèëàñü çàñè÷àëà ïîêàçàâøè çóáè ³ çíîâó ò³êàòè à ÿ ëèøèâñÿ ñòîÿòè ïîñåðåä ãîðîäó ÷è òî êóêóðóäçîþ ÷è òî êîëîñêîì ÿ÷ìåíþ Ïîò³ì ï³øîâ ó òîé á³ê êóäè ïîá³ãëà ëàñèöÿ äî îçåðà ÿêå ìàéæå ïåðåñîõëî ðèáà ùå õëþïîò³ëà ³ ¿¿ ìîæíà áóëî ëîâèòè ðóêàìè
Êàçêè Êðþ´åðà ïðî Ôðåéäà ³ Êòóëõó Âàíî Êðþ´åð: dz´´³ Ôðåéä & Êòóëõó. Êàçêè áðàò³â ¥ð³ì çà ðåäàêö³ºþ Âàíî Êðþ´åðà. – Ê.: Ñìîëîñêèï, 2014
Àë³íà ÖªÒÊÎÂÀ
ß
êáè Êðþ´åð ïèñàâ êàçêè äëÿ ä³òåé, Ôðîéä áè ïëàêàâ, à Ïðîïï áè ïåâíî ñïàëèâ ñâîº äîñë³äæåííÿ êàçîê. Íàðîäíèé êîì³ñàð ç ïèòàíü ³äåîëî㳿, íåêðîêîìóí³ñò, ïîë³òîëîã çà ôàõîì ³ ïîåò çà ñïîñîáîì ìèñëåííÿ ó íîâ³é êíèæö³ âçÿâñÿ çà ðóñèíñòâî, ôðåéäèçì òà ì³ôîëîã³þ. Ïàðàäîêñàëüíî, àëå ïàðàäîêñè òóò ïî÷èíàþòüñÿ âæå ç ïåðøîãî ïîãëÿäó íà êíèæêó – ç íàçâè ³ îáêëàäèíêè, ÿê³ øëþòü ïðèâ³ò îäðàçó Ôðåéäó ³ Êòóëõó, Äçåðæèíñüêîìó ³ Åíä³ Âîðõîëó, Òðîöüêîìó ³ Ñóïåðìåíó, – ³ ïðîäîâæóþòüñÿ ó ïîåòè÷íîìó íàïîâíåíí³. «Ïõ’í´ëó¿ ì´ëâ’íàôõ Êòóëõó Ð’ëüºõ â´àõ’íà´ë ôõòà´í» – äëÿ íåïîñâÿ÷åíîãî ÷èòà÷à ïîåç³ÿ Âàíî Êðþ´åðà ìîæå âèãëÿäàòè ïðèáëèçíî òàê. Öÿ ïîåç³ÿ íå òå çâè÷íå íàì ïëåòèâî âåðë³áð³â, ÿêå ìè çâèêëè áà÷èòè íà ïîëèöÿõ ç ñó÷àñíîþ ïîå糺þ. Òóò âñå ñêëàäí³øå ç äâîõ ïðè÷èí: ïîïåðøå, öå ïîåç³ÿ, íå ñò³ëüêè åìîö³éíà, ÿê àíàë³òè÷íà. Êðþ´åð çâåðòàºòüñÿ äî ÷èòàöüêîãî áåêãðàóíäó â ³ñòîð³¿, ïîë³òîëî㳿, êóëüòóðîëî㳿. ² ÿêùî éîãî, áåêãðàóíäó, íåìà, òî ÷èòàííÿ ïåðåòâîðþºòüñÿ íà áåçê³íå÷íå ïåðåðèâàííÿ ³ç çàãëÿäàííÿì ó ³ê³ïå-
ä³þ. Òóò ³ Ôðîéä, ³ Åðæåáåò Áàòîð³é, ³ Êòóëõó. Ç äðóãîãî áîêó, öÿ ïîåç³ÿ àåñòåòè÷íà. ² òóò ñïðàâà íå ëèøå â äåêîíñòðóêö³¿ óÿâëåíü ïðî ïðåêðàñíå ³ ïîòâîðíå, ÿêîþ Êðþ´åð çàéìàâñÿ ùå ó «Í³æí³é ïîñì³øö³ Áå𳿻, ÿê ó òîìó, ùî òóò Êðþ´åð ïðîñòî íå ïðàãíå ñòâîðèòè òåêñò ïðèºìíèé äëÿ ÷èòàííÿ, éîìó éäåòüñÿ ñêîð³øå ïðî ñòâîðåííÿ ñêëàäíîãî (÷àñîì ìîæëèâî àæ çàíàäòî ñêëàäíîãî) òåêñòó íå äëÿ ïåðåñ³÷íîãî ÷èòà÷à. Êðþ´åð ãîâîðèòü ïðî íåïðîñò³ ðå÷³ ñêëàäíîþ ïîåòè÷íîþ ìîâîþ. ² òóò íå òàê
×ÀÑÎÏÈÑ ÒÂÎÐ×ί ÌÎËÎIJ
ðèáà õëþïîò³ëà àïëîäèñìåíòàìè ÿ ïîêëàâ ó îçåðî ÿáëóêî ç ÿêèì ñþäè ïðèéøîâ íà÷å ç á³ëåòîì ç òðüîìà îêóíöÿìè ïîâåðíóâñÿ äîäîìó ϳñëÿ îá³äó çäåð óñþ ôàðáó ç ãëå÷èêà ³ íàìàëþâàâ íà íüîìó òðè ðèáèíè ³ ðóäó ëàñèöþ
²Ç ÇÀ˲ÇÍί ÄÎËÎͲ ʳëüöå êðèíèö³ âêðèëîñÿ òð³ùèíàìè àëå äîâãà ðóêà ùå äîòÿãóºòüñÿ ³ ä³ñòຠìåí³ âîäè äèâëþñü íà ìàëåíüêîãî ñåáå â³í êàæå ùî áà÷èòü ñåáå ó ìîºìó îö³ çàïëþùóþ îêî ³ íå ëîâëþ ñåáå ìîæëèâî íå òå çàïëþùóþ ³íøå îêî ³ çàëèøàþñü ó òåìðÿâ³ äîòÿãóþñü ãóáàìè äî âîäè ó çàë³çí³é äîëîí³ íàìàãàþ÷èñü âèïèòè ñåáå ×åâåç ïîëå ÷åâåç ë³ñ ìîêâó ìîâêâó çàºöü í³ñ õëþïîòèòü ìî¿ì ãîëîñîì âîäà â³äêðèâàþ î÷³ ³ áà÷ó ìàëåíüêîãî ñåáå ó çàë³çí³é äîëîí³ Ìîðêâà ìîêðà â³ä âîäèö³ áî îáìèòà ó êðèíèö³ ï³äõîïëþþ ÿ ìàëåíüêèé ÿ ó â³äïîâ³äü óñì³õàºòüñÿ ³ ïðîäîâæóº Ìîêâó ìîâêâó çàºöü í³ñ ÷åìíîìó õëîï÷èí³ à ìåí³ â³í íå ïâèí³ñ áî ÿ ïëàêàâ íèí³ Íå øêîäóþ ìàëåíüêîãî ñåáå âèïèâàþ éîãî ³ç çàë³çíî¿ äîëîí³ Ê³ëüöå êðèíèö³ âêðèòå òð³ùèíàìè íà÷å êðèëüöÿ çîðÿíèö³ ïîðîæíÿ çàë³çíà äîëîíÿ ³ ò³ëüêè ÿ
åñåþ â Ìîãèëÿíö³, àí³æ åëåìåíò çá³ðêè. Äèñêóñ³¿ ïðî ïðàâèëüí³ñòü âæèâàííÿ âàð³àíòà Ôðîéä ïðî àëþ糿 ³ ìåòàôîðè, ÿê ïðî Â쳺 Êðþ´åð ³ áóòè ðîìàíòè÷÷è Ôðåéä òî÷àòüñÿ äàâíî ³ íå ìîâó â ¿¿ áóêâàëüíîìó çíà÷åíí³. íî-÷óòòºâèì: «Êëàöຠçàïàëüëèøå â ïëîùèí³ ë³òåðàòóðè, ÿê Êðþ´åð ïîºäíóº ñëåíã, çàêàðíè÷êà, ðîçáóäæåíèé ¿¿ âîãíèêîì çàçíà÷ຠñàì àâòîð. Òî íàâ³ùî ïàòñüêó ðóñèíñüêó ãîâ³ðêó ³ ñòàòþòþí,/ Ïî÷èíຠòë³òè, / Âèïóñæ áóëî âêëþ÷àòè éîãî äî çá³ðêè, ðîóêðà¿íñüêó ç óñ³ìà ¿¿ «ÿòÿìè» êàþ÷è â ïîâ³òðÿ á³ë³ òðîÿíäè ³ç/ ÿêùî âîíî òóò çîâñ³ì í³ äî ÷îãî? òà «ºðàìè». Áóëà êîëèñü ÷è, òþòþíîâîãî äèìó: îäíó çà Ïðîòå Ôðåéä, ÷è òî ïàê ìîæå, é çàðàç äåñü ùå º òåëå³íøîþ, îäíó çà ³íøîþ, îäíó çà Ôðîéä òóò âñå æ òàêè äî ÷îãîñü. â³ç³éíà ïðîãðàìà «Double ßòü». ³íøîþ... / ß äèâëþñÿ íà òåáå Íàïðèêëàä, äî òðàêòóâàííÿ ï íàçâà äîâîë³ ºìêî â³äáèâຠêð³çü ïðîñò³ð ê³ìíàòè, ìîÿ Ëàóå糿 ñàìîãî Êðþ´åðà. Òàê, äîâîë³ ïåðø³ åìîö³¿ â³ä ïðî÷èòàííÿ ðî, ìîÿ Áåàòð³÷å, Ìàäîííî,/ ßê ñèìïòîìàòè÷íèì º â³ðø «Òð³þìô çá³ðêè. ͳÿê íå ìîæåø äàòè ñîá³ áè òîá³ äèêî ëè÷èâ âåñ³ëüíèé ãîòèêè – ͳ÷íå ̳ñòî. Êðþ´åð ³ ðàäè ç óñ³ì öèì êàðïàòñüêèì â³íåöü ç öèõ òðîÿíä... / À òè æ ä³â÷èíêà ç âåäìåäèêîì». Òóò ðîê-í-ðîëîì ³ çàêàðïàòñüêèì ðóòàêà çàìèñëåíà, òàê äèêî äàëåòîá³ ³ õèìåðíà ³ âîðîæà ëüâ³âñèíñòâîì, Êòóëõó, Àëëàõîì, êà â³ä ìåíå...». ×èòàºø, ³ ÷óºø â ñüêà ãîòèêà (ÿêîþ íàñïðàâä³ âæå Êàääàô³, ãîòèêîþ, (õòî)í³÷íèì öüîìó ìàëî íå ñó÷àñíîãî Ïåòìàëî êîãî ìîæíà çäèâóâàòè), Ïîäîëîì ³ í³ìåöüêèìè âîÿêàìè, ðàðêó. Àæ ïîêè íå íàòðàïëÿºø ³ áåççàõèñíà ñàìîòíÿ ä³â÷èíêà, ìóõîìîðàìè-ôàøèñòàìè. íà òàêå: «Ìîð´àíî, íàâ³ùî òè õîÿêà çàáëóêàëà â ì³ñò³ âíî÷³ ³ ÿê³é Âò³ì, ï³ñëÿ ïåðøîãî â³äòîðãäèø çìó÷åíà/ ³ õàðêàºøñÿ õòîñü (õòî?) ïðîïîíóº â³ääàòèíåííÿ ³ ïåðåîñìèñëåííÿ áà÷èø, ãíîºì?/×è æ òè íå áà÷èø, Ìîðñÿ, ³ Êðþ´åð â ìîãèë³, ÿêî ãîëîâùî Âàíî Êðþ´åð ñïðàâä³ ´àíî, ùî òè âàã³òíà?/Òâî¿ ãðóäè íèé ó ö³é ïîåòè÷í³é âàêõàíà볿. çì³íþºòüñÿ. ³í ïîñòóïîâî â³äõîâàã³òí³ öèì ñëèçîì ³ ãíîºì./ Ö³êàâî, ùî á ñêàçàâ ä³äóñü äèòü â³ä íàìàãàííÿ øîêóâàòè Ðîäè ìåí³ çâ³ðà, Ìîð´àíî!/ÂèÔðîéä ïðî òàêå âïèñóâàííÿ òåêñòàìè, ÿê³ ïåðø çà âñå ïðîõàðêàé Éîãî, âèáëþé ³ç ñåáå!/ ñåáå ó ñâîþ æ ïîåç³þ â³ä òðåâîêóþòü åìîö³¿, à âæå ïîò³ì ÿêóÂè÷àâè é âèäóøè ç³ ñâî¿õ ãíèëèõ òüî¿ îñîáè? Ùå îäèí ìîìåíò: íå-ÿêó äóìêó. Êðþ´åð íàðåøò³ íóòðîù³â.» Ïåòðàðêà ³ Ëîòðåàäèâíà òÿãà Êðþ´åðà äî âåäìåéäå â³ä äóìêè äî ïîå糿, à íå ìîí ÿêèìîñü ïàðàäîêñàëüíèì äèê³â: òî â íüîãî ä³â÷èíêà-ïàííàâïàêè. ² õî÷ ïðî êîíöåïòóàëü÷èíîì óæèâàþòüñÿ ó Êðþ´åð³. ßê äà, òî ä³â÷èíêà ç âåäìåäèêîì. íó ºäí³ñòü ³ ïðîäóìàí³ñòü çá³ðêè Åðîñ ³ Òàíàòîñ ó Ôðîéäà. (Ïðèâ³ò Äîìîíòîâè÷ó?) ãîâîðèòè ïîêè çàðàíî, ó Âò³ì, íàâ³ùî êîïèðñàòèñü í³é âñå æ òàêè º ê³ëüêà ó ÷óæ³é ãîëîâ³, ÿêùî º ïîåÖþ òà ³íø³ êíèæêè ìîæíà çàìîâèòè òåêñò³â, ÷èòàþ÷è ÿê³, ïîç³ÿ.  ïîå糿 Âàíî Êðþ´åðà ó êíèãàðí³ «Ñìîëîñêèï» ãîäæóºøñÿ ç Ðîñòèñëàâîì Åëåêòðîííà ïîøòà: ìåòåëèêè òà ïðèâèäè ÂåðëåÑåìê³âèì íà òîìó, ùî knyharnia@smoloskyp.org.ua íà é Ðåìáî, Êàíòà ³ Ôðîéäà Êðþ´åð «ñòàâ íàðåøò³ ïîÒåëåôîí: +38 044 425 23 93 ë³òàþòü ó ïîåòè÷íîìó òàíêó åòîì».  ö³é çá³ðö³ áàãàòî íàä Ìóêà÷åâñüêèì îçåðîì, íàâìèñíî ñêîíñòðóéîâàäå ñïèòü «ïîäêàðïàòñüê¿é íîãî, ïðîòå º òóò ³ ò³ ðå÷³, ÿê³ âèÄî ðå÷³, ïðî Ôðîéäà. Ïðî íüîÊòóëõó». ² õî÷ áè ÿê íå çàêëèêàâ äàþòüñÿ ãëèáîêèìè ³ ùèðèìè. ãî éäåòüñÿ ëèøå ó ïðèê³íöåâ³é äî öüîãî Êðþ´åð, íå áóä³òü Íàïðèêëàä, â³ðø³ «Ñïàñ íà ïðîçîâ³é âñòàâö³, ÿêà ñêîð³øå ïîêè Êòóëõó, ÷èòàéòå êðàùå ïîÊðîâ³» àáî «Donbass the íàãàäóº øìàòîê ç íàâ÷àëüíîãî åç³þ. Dreamland».
ÑÌÎËÎÑÊÈÏ Óêðà¿íè
¹ 4–5 (224–225), êâ³òåíü–òðàâåíü, 2014 ð³ê
8
×ÀÑÎÏÈÑ ÒÂÎÐ×ί ÌÎËÎIJ
Ï’ßÒÜ ÃÐÀÍÅÉ ÎÄͲª¯ ÐÅÂÎËÞÖ²¯ ªâðîìàéäàí. Õðîí³êà ïî÷óòò³â. – ²âàíî-Ôðàíê³âñüê: ˳òåðàòóðíà àãåíö³ÿ Discursus, 2014.
Ëþáîâ ÌÀÐ×ÅÍÊÎ Äîâîë³ ÷àñòî ïðîâîäÿòü ïàðàëåë³ ì³æ ªâðîìàéäàíîì òà Ïîìàðàí÷åâîþ ðåâîëþö³ºþ, õî÷à öå é íå ºäèí³ ðåâîëþö³¿ óêðà¿íñüêî¿ íåçàëåæíîñò³. Îäíàê ïðè ñïðîá³ ïîð³âíÿòè äâà íàéá³ëüø³ óêðà¿íñüê³ ìàéäàíè îñòàíí³é – òîé, ÿêèé äîñ³ òðèâàº, – âèäàºòüñÿ ïðîäóêòèâí³øèì ó ïëàí³ êóëüòóðè. Öå áóëî òâîðåííÿ ðåâîëþö³éíèõ òåêñò³â ó ðåæèì³ îí-ëàéí, êîëè âîíè òóò-òàêè ïî÷èíàëè ãóëÿòè ñîöìåðåæàìè, ç’ÿâëÿòèñÿ íà á³´áîðäàõ òà ñ³ò³-ëàéòàõ ì³ñò, ó âèãëÿä³ ãðàô³ò³ íà áóäèíêàõ, ó áëîãàõ, à çãîäîì ³ íà ïîëèöÿõ êíèãàðåíü òà íàøèõ äîìàøí³õ á³áë³îòåê. Îäíà ç ä³òåé ðåâîëþö³¿ – êíèæêà «ªâðîìàéäàí. Õðîí³êà ïî÷óòò³â», ÿêó âèïóñòèëà ó ñâ³ò ë³òåðàòóðíà àãåíö³ÿ Discursus.
Ï
³ä îäí³ºþ îáêëàäèíêîþ ïîñåëèëèñÿ êîëîíêè ï’ÿòè ïðîâ³äíèõ óêðà¿íñüêèõ ïèñüìåííèê³â: Òàðàñà Ïðîõàñüêà, ²âàíà Öèïåðäþêà, Þð³ÿ Àíäðóõîâè÷à, Ñåðã³ÿ Æàäàíà òà Þð³ÿ Âèííè÷óêà, – ÿê³ âîíè âåëè íà ñàéòàõ «ÒÑÍ» òà «Ãàëèöüêîãî êîðåñïîíäåíòà». Êîæåí íàñòðîºâî òà ñòèë³ñòè÷íî â³äð³çíÿºòüñÿ â³ä ³íøèõ, äàþ÷è òàêèì ÷èíîì ÷èòà÷åâ³ ïåðåæèòè óâåñü ñïåêòð ïî÷óòò³â. гâíîâàãà Êîëîíêè Òàðàñà Ïðîõàñüêà ñïîê³éí³ é óð³âíîâàæåí³, íàñê³ëüêè âîíè òàêèìè ìîæóòü
áóòè ó ÷àñ íåñïîêîþ. Àâòîð ãîâîðèòü ïðî ñåáå, íå êàæó÷è «ÿ», íå âèñòàâëÿþ÷è ñâî¿ âëàñí³ ñòðàõè, ïåðåæèâàííÿ – â éîãî «ÿ» âêëàäàºòüñÿ éîãî «ìè» – îòî÷åííÿ, äðóç³, îäíîäóìö³. Ïðîõàñüêî ãîâîðèòü ³ ðîçäóìóº ïðî âèá³ð òà ïðàâî íà íüîãî: «Íåçâàæàþ÷è íà òå, ÿêèì áóâ âèá³ð, â³í çàâæäè ìóñèâ áóòè âëàñíèì. Ç îäíîãî áîêó – çíàºø ïðî óñ³ ³ìïåðàòèâè, ïðî çàïîâ³ä³ é ðåêîìåíäàö³¿, ïîâ÷àëüí³ ïðèêëàäè é àðãóìåíòè, ç ³íøîãî – òîá³ âèð³øóâàòè, ÿê ³ç íèìè ïîâîäèòèñÿ. …Êîæåí îêðåìèé âèá³ð – öå âèá³ð ö³ëîãî ëþäñòâà, áî êî-
Îðñîí Ñêîòò Êàðä Ãðà Åíäåðà Ïåðåêëàä ç àíãë³éñüêî¿ Â. Âåðõîâñüêîãî é Ò. Ïåäàí
æåí âèá³ð âêàçóº íà ìîæëèâ³ñòü ùå é òàêîãî âèáîðó». Àâòîð çàìèñëþºòüñÿ ïðî òàê³ áóäåíí³ é âîäíî÷àñ ï³äíåñåí³ ðå÷³: äîðîñë³ñòü òà ¿¿ ïðîÿâè, ïðî öåðêâó, ïðàâî õîò³òè, ïàì’ÿòü òà çâ’ÿçîê ì³æ ïîêîë³ííÿìè… ², ùî äîñèòü íåñïîä³âàíî, â òåêñòàõ Ïðîõàñüêà íå çâó÷àòü ³ìåíà, íå ç’ÿâëÿºòüñÿ òóò íàâ³òü ñëîâî «ªâðîìàéäàí», õî÷à âñ³ ðîçóì³þòü, ïðî ùî éäåòüñÿ. Ïðèñòðàñòü Þð³é Àíäðóõîâè÷ ïèøå äóæå ïðèñòðàñí³ é åìîö³éí³, â³ä òîãî äóæå îñîáèñò³ êîëîíêè. Ó íüîìó º êîíêðåòí³, à íå ôàíòîìí³ ëþäè, êîíêðåòí³ ì³ñöÿ ³ ïî䳿. ³í íàâîäèòü ïàðàëåë³ ç Îðâåëëîì ³… â³í îïòèì³ñò: «Âîðîãè ìîæóòü íàâ³òü äîíàãà ðîçäÿãíóòè íàøîãî ãåðîÿ é âèãíàòè éîãî íà ñí³ã – â³í óñå îäíî âèãëÿäàòèìå ãåðîºì, ñòðóíêèé ³ ï³äòÿãíóòèé, à âîíè – âãîäîâàíèìè òîâñòîçàäèìè ³íîïëàíåòÿíàìè». Äàëåêîãëÿäí³ñòü À îò Ñåðã³ÿ Æàäàíà íàçâàòè îïòèì³ñòîì âàæêî. Éîãî ñëîâà íå òàê³ âèáóõîâ³ ³ ÿñêðàâ³ â³ä îá³öÿíêè, ùî âñå áóäå äîáðå, ôðàçè íå òàê³ ÷³ïê³ é êðè÷óù³, à òå, ïðî ùî â³í ãîâîðèòü, çîâñ³ì çàãàíÿº â äåïðåñèâíèé ñòàí, áî
Á³áë³îòåêà êðèìñüêîòàòàðñüêî¿ ë³òåðàòóðè. Íàðîäíà òâîð÷³ñòü: êàçêè, ëåãåíäè, åïîñè Óïîðÿäíèêè Ñ.Êàíäèìîâà, Í.Óìåðîâ; ïåðåêëàä óêðà¿íñüêîþ Ä.Êîíîíåíêà, Â.Ãóìåíþêà
êîíñòàòóº â³í ðå÷³ ðåàëüí³, õî÷ ³ íå çàâæäè ïðèºìí³: «ª òèñÿ÷³ ïðè÷èí ëèøàòè âñå òàêèì ÿê º, â³ä³éòè âá³ê, ïðîìîâ÷àòè, ïðîãíóòèñü. Áîðîòüáà âèìàãຠ÷àñó, íå ó âñ³õ â³í º. Áîðîòüáà âèìàãຠâïåðòîñò³ é òåðï³ííÿ. Çàçâè÷àé éîãî íàì ³ íå âèñòà÷àº. Íå âèñòà÷ຠñì³ëèâîñò³, íå âèñòà÷ຠïîñë³äîâíîñò³, íå âèñòà÷ຠâïåâíåíîñò³ â òîìó, ùî ìè ðîáèìî, âïåâíåíîñò³ â ñîá³». Àáî «òè íàâ³òü íå óÿâëÿºø, ÿê³ îñîáèñòî â òåáå º ìîæëèâîñò³. Òà é íå òðåáà òîá³ öüîãî çíàòè. Òè ãîëîâíå ïðàöþé». Ñëîâà Æàäàíà áîëþ÷³, íàâ³òü ÷àñîì äîê³ðëèâ³, çàòå ñïîíóêàþòü äóìàòè.
Ïðîòåñò Þð³é Âèííè÷óê ó ñâî¿õ êîëîíêàõ çäåá³ëüøîãî ïðîòåñòóº. ³í àíàë³çóº òå, ùî ãîâîðÿòü ïîë³òèêè ç óñ³õ áîê³â, öèòóº óêðà¿íñüê³ òà ñâ³òîâ³ Ç̲ ³ êîìåíòóº âñå öå. Ñïðîñòîâóº â³äâåðòó áðåõíþ, âèâîäèòü íà ÷èñòó âîäó íå÷èñòèõ íà ðóêó, âêàçóº íà òå, íà ùî âàðòî çâåðíóòè óâàãó ó öüîìó âèð³ ³íôîðìàö³¿. Âàæëèâî, ùî, çãàäóþ÷è ïðî áåðêóòíþ, ÿêà íàãàíÿëà íà ëþäåé æàõ, àâòîðè íå çàáóâàþòü ïðî òèõ, êîãî âàðòî áîÿòèñÿ íå ìåíøå: ùóð³â, ÿê³ ñèäÿòü ó ì³í³ñòåðñòâàõ ³ ãîòîâ³ ïðèëàøòîâóâàòèñÿ äî êîãî çàâãîäíî, àáè íå çàëèøèòèñü áåç ñâîãî íàñèäæåíîãî ì³ñöÿ, ïðî òîïòóí³â, ÿêèõ äåäàë³ á³ëüøå íà êâàäðàòíèé ìåòð ñòàâàëî. Öå âàæëèâî, áî ç ÷àñîì ïàì’ÿòàºòüñÿ íàéñòðàøí³øå, íàéÿñêðàâ³øå, ³ çàáóâàþòüñÿ ò³, êîãî âàðòî áîÿòèñÿ íå ëèøå ó ÷àñ â³éíè, à é ó ÷àñ ìèðó. ² ñàìå ö³ ïîëüîâ³ çàïèñêè, ÿê³ ñüîãîäí³ çà áàæàííÿ ìîæíà çíàéòè ó âñåñâ³òíüîìó ïàâóòèíí³, àëå ÿê³ äóæå ñêîðî ìîæóòü çàãóáèòèñÿ â äåäàë³ á³ëüøèõ îáñÿãàõ ³íôîðìàö³¿, íàãàäàþòü, íå ßÊ, à ×ÎÌÓ âñå öå ïî÷àëîñÿ, ÍÀ²ÙÎ ìè âèõîäèëè íà ìàéäàíè, ×ÎÃÎ ìè õîò³ëè. ² ãîëîâíå – ÙÎ ìè ìàºìî ðîáèòè çàðàç.
Î. Íàéäåí, ². Õîäàê
Í. Î. Êðèæîâà
Êâ³òêà íà êîìèí³: Íàñò³íí³ ðîçïèñè Óìàíùèíè ïåðøî¿ ïîëîâèíè ÕÕ ñòîë³òòÿ
Àòëàñ «Øëÿõàìè Âåëèêîãî Êîáçàðÿ»
Êè¿â: Áðàéò Ñòàð Ïàáë³øèíã, 2013. – 272 ñ. Ö³íà: 49,00 ãðí.
Ëüâ³â: Ñâ³ò, 2012. – 640 ñ. Ö³íà: 51,00 ãðí.
Êè¿â: ÂÄ «Ñòèëîñ», 2013. – 304 ñ. Ö³íà: 251,00 ãðí.
Êè¿â: ÄÍÂÏ «Êàðòîãðàô³ÿ», 2014. – 88 ñ.: ³ë. Ö³íà: 110,00 ãðí.
ijÿ ðîìàíó â³äáóâàºòüñÿ â 2135 ðîö³. Ëþäñòâî ïåðåæèëî äâà âòîðãíåííÿ ³íøîïëàíåòíî¿ ðàñè «æó÷àð», ëèøå äèâîì óö³ë³âøè, ³ ãîòóºòüñÿ äî ÷åðãîâîãî âòîðãíåííÿ. Äëÿ ïîøóêó ï³ëîò³â ³ âîºíà÷àëüíèê³â, çäàòíèõ ïðèíåñòè Çåìë³ ïåðåìîãó, ñòâîðþºòüñÿ â³éñüêîâà øêîëà, â ÿêó â³äïðàâëÿþòü íàéòàëàíîâèò³øèõ ä³òåé. Ñåðåä öèõ ä³òåé ³ ãîëîâíèé ãåðîé êíèãè – Åíäðþ ³ãã³í.
Äî çá³ðíèêà âêëþ÷åíî êðàù³ çðàçêè òðàäèö³éíèõ æàíð³â êðèìñüêîòàòàðñüêî¿ íàðîäíî¿ òâîð÷îñò³ – íàðîäí³ êàçêè, ³ñòîðè÷í³ ëåãåíäè, ãåðî¿÷í³ òà ë³ðèêî-åï³÷í³ åïîñè, ç³áðàí³ óïîðÿäíèêàìè âèäàííÿ ç ð³çíèõ äæåðåë ôîëüêëîðó êðèìñüêèõ òàòàð. Òåêñòè ïîäàíî ìîâîþ îðèã³íàëó òà â óêðà¿íñüêîìó ïåðåêëàä³, çä³éñíåíîìó ñó÷àñíèìè óêðà¿íñüêèìè ïèñüìåííèêàìè.
Ñïðîáà ïî-íîâîìó îñìèñëèòè òà ïðîàíàë³çóâàòè ðîçïèñè ñåëÿíñüêèõ õàò Óìàíùèíè 1900–1950-õ ðîê³â. Óïåðøå ïîðÿä ³ç ðîçïèñàìè óâàãó ïðèä³ëåíî ¿õ çáèðà÷àì – ëþäÿì, çàâäÿêè ïîäâèæíèöüê³é ä³ÿëüíîñò³ ÿêèõ ñîòí³ çðàçê³â õàòí³õ ñò³íîïèñ³â ñòàëè áåçö³ííèì íàäáàííÿì óêðà¿íñüêî¿ êóëüòóðè. Á³îãðàô³÷í³ íàðèñè ïðî çáèðà÷³â äîïîâíåí³ ðåïóáë³êàö³ºþ ¿õí³õ ðîçâ³äîê ³ íàéïîâí³øèì äîíèí³ ³ëþñòðàòèâíèì áëîêîì.
 àòëàñ³ «Øëÿõàìè Âåëèêîãî Êîáçàðÿ» ïîêàçàí³ ñåëà, ì³ñòå÷êà ³ ì³ñòà, ÿêèìè ìàíäðóâàâ Òàðàñ Øåâ÷åíêî, ì³ñöÿ ïåðåáóâàííÿ ïîåòà ó çàñëàíí³, ó Ñàíêò-Ïåòåðáóðç³, Ìîñêâ³. Îêðåì³ êàðòè äåìîíñòðóþòü ì³ñöÿ, äå çáåð³ãàºòüñÿ ñïàäùèíà ïîåòà òà ïàì’ÿòí³ îá’ºêòè. Ïîäàíî â³äîìîñò³ ïðî áàãàòüîõ îñ³á ç îòî÷åííÿ Øåâ÷åíêà; øèðîêî ïðåäñòàâëåí³ ðåïðîäóêö³¿ éîãî ìàëÿðñüêèõ òâîð³â.
Ãåíðèê Ñâåíñåí Òàðàñ Øåâ÷åíêî ó ïðèâàòíîìó æèòò³: çá³ðíèê ñòàòåé
ʳíåöü ñâ³òó áëèçüêî: Ïðî ñòèõ³éí³ ëèõà òà ¿õ âïëèâ íà ñóñï³ëüñòâî Ïåðåêëàä ³ç íîðâåçüêî¿ Ñ. Âîëêîâåöüêî¿
Îñòàï Êðèâäèê
Ñåðã³é Æàäàí
«Óæîñè» Ñòàòò³
Äèíàìî Õàðê³â. Âèáðàí³ â³ðø³
óêðà¿í³çàö³¿:
Êè¿â: ²íñòèòóò ë³òåðàòóðè ³ì. Ò. Ã. Øåâ÷åíêà ÍÀÍ Óêðà¿íè, 2014. – 280 ñ. ç ³ë. Ö³íà: 112,00 ãðí.
Ëüâ³â: Êàëüâàð³ÿ; Êè¿â: ͳêà-Öåíòð, 2014. 248 ñ. – (Ñåð³ÿ «VIAE HUMANAE»). Ö³íà: 70,00 ãðí.
Êè¿â: Ñìîëîñêèï, 2012. – 352 ñ. – Ñåð³ÿ «Óêðà¿íñüêà ïóáë³öèñòèêà» Ö³íà: 38,00 ãðí.
Êíèæêà ì³ñòèòü ñòàòò³ «Øåâ÷åíê³âñüêî¿ åíöèêëîïå䳿», ùî âèñâ³òëþþòü îñîáèñò³ñí³ àñïåêòè æèòòÿ Òàðàñà Øåâ÷åíêà. Àâòîðè ñòàòåé ïðàãíóëè ç’ÿñóâàòè ³íäèâ³äóàëüí³ ðèñè ïñèõ³êè Øåâ÷åíêà. Óâàãó ÷èòà÷à ìàþòü ïðèâåðíóòè ñòàòò³ ïðî çîâí³øí³ñòü òà ñòàí çäîðîâ’ÿ Øåâ÷åíêà â ð³çí³ ïåð³îäè éîãî æèòòÿ é – îñîáëèâî – ïåðø³ â øåâ÷åíêîçíàâñòâ³ ñïåö³àëüí³ ðîçâ³äêè ïðî ïîáóò ³ ïîáóòîâ³ óïîäîáàííÿ ïîåòà.
×è çäàòí³ êàòàñòðîôè çì³íþâàòè íàøå ñóñï³ëüñòâî é ñïîñ³á íàøîãî ìèñëåííÿ? ×è íå ÷åðåç êàòàñòðîôè ìè ñïðèéìàºìî ïðèðîäó ÿê ÷óæó òà çàãðîçëèâó? Îñòàíí³ì ÷àñîì òåìà ñòèõ³éíèõ ëèõ ó ñâ³òîâèõ ìàñìåä³à çðîñòຠó ãåîìåòðè÷í³é ïðîãðåñ³¿. ×è ñïðàâä³ íàøà ïëàíåòà ïî÷àëà ³íòåíñèâí³øå ðåàãóâàòè íà çóõâàëó ïîâåä³íêó ëþäñòâà, ÷è, ìîæå, ïðîñòî òàêà ³íôîðìàö³ÿ ñòàëà äîñòóïí³øîþ?
Íàâ³ùî íàì Óêðà¿íà? ×è ìîæå áóòè ôóòáîë íàö³îíàëüíîþ ³äåºþ? ßê óáèòè â ñîá³ «ïîìàðàí÷åâîãî ëîõà»? Ïðî òðåòþ äåðæàâíó ìîâó é íåíàñèëüíèöüêó óêðà¿í³çàö³þ, ºâðîðîñ³ÿí ³ ìîñêàë³â, «õîõëîöèä» òà ãðîìàäÿíñüêó â³éíó, ä³â÷èíêó áåç ðó÷îê ³ ïàä³ííÿ Áåðë³íñüêî¿ ñò³íè – ó çá³ðö³ ñòàòåé ïîë³òîëîãà é àêòèâ³ñòà Îñòàïà Êðèâäèêà, îïóáë³êîâàíèõ «Óêðà¿íñüêîþ ïðàâäîþ».
Êè¿â: À-ÁÀ-ÁÀ-ÃÀ-ËÀ-ÌÀ-ÃÀ, 2014. – 240 ñ. Ö³íà: 41,00 ãðí.
Ó ñå𳿠«Óêðà¿íñüêà ïîåòè÷íà àíòîëîã³ÿ» äî êíèãè âèáðàíîãî Ñåðã³ÿ Æàäàíà – íàéïîïóëÿðí³øîãî ³ íàéóëþáëåí³øîãî óêðà¿íñüêîãî ïîåòà íîâî¿ õâèë³ – óâ³éøëè íàéâ³äîì³ø³ â³ðø³ ç óñ³õ éîãî ÷èñëåííèõ ïîïåðåäí³õ çá³ðîê, à òàêîæ íîâ³, ùå íå ïóáë³êîâàí³, ïîå糿. Öå íàéïîâí³øå íà ñüîãîäí³ ç³áðàííÿ âèáðàíèõ òâîð³â ïîåòà.
Ö³ òà áàãàòî ³íøèõ êíèæîê óêðà¿íñüêîþ ìîâîþ ìîæíà ïðèäáàòè ó êíèãàðí³ «Ñìîëîñêèï» çà àäðåñîþ: Êè¿â, âóëèöÿ Ìåæèã³ðñüêà, 21 (ïîðó÷ ç³ ñòàíö³ºþ ìåòðî «Êîíòðàêòîâà ïëîùà») Áóäåìî âäÿ÷í³ Âàì çà íàä³ñëàíó ³íôîðìàö³þ ïðî ïî䳿 ãðîìàäñüêî-ïîë³òè÷íîãî òà êóëüòóðíîãî æèòòÿ ìîëîä³ Äóìêè àâòîð³â ïóáë³êàö³é ó «Ñìîëîñêèï³ Óêðà¿íè» íå çàâæäè çá³ãàþòüñÿ ç òî÷êîþ çîðó ðåäàêö³¿ «Ñìîëîñêèï Óêðà¿íè» Ùîì³ñÿ÷íèé ÷àñîïèñ òâîð÷î¿ ìîëîä³ Óêðà¿íè Çàñíîâíèê – âèäàâíèöòâî «Ñìîëîñêèï» Ñâ³äîöòâî ïðî ðåºñòðàö³þ Ê ¹ 2032 â³ä 17.06.96 ð.
Ðåäàêö³éíà êîëåã³ÿ: Ïåòðî Âîçíþê, Ðîñòèñëàâ Ñåìê³â, Îëåã Êîöàðåâ
Àäðåñà ðåäàêö³¿: Âèäàâíèöòâî «Ñìîëîñêèï» 04071, Êè¿â, âóë. Ìåæèã³ðñüêà, 21 (044) 425-23-93 ³ ôàêñ: (044) 463-78-52
E-mail: mbf.smoloskyp@gmail.com, http://www.smoloskyp.org.ua E-mail êíèãàðí³ «Ñìîëîñêèï»: knyharnia@smoloskyp.org.ua
³ääðóêîâàíî â ÒΠÏÊ «²íòåðåêñïðåñäðóê» ì. Êè¿â, âóë. ѳ쒿 Ñîñí³íèõ, 3 Çàìîâëåííÿ ¹ 715 Òèðàæ 1500 ïðèì.