ÑÌÎËÎÑÊÈÏ Óêðà¿íè
¹ 3 (247), áåðåçåíü, 2016 ð³ê
3
Åëëà ªâòóøåíêî ²ùå îäíà ëàóðåàòêà ïîåòè÷íî¿ ë³òåðàòóðíî¿ ïðå쳿 «Ñìîëîñêèïà» çà ìèíóëèé ð³ê. Åëëà ªâòóøåíêî íàðîäèëàñÿ 1996 ðîêó â Êèºâ³. Íàâ÷àºòüñÿ â Êè¿âñüêîìó íàö³îíàëüíîìó óí³âåðñèòåò³ ³ìåí³ Òàðàñà Øåâ÷åíêà. Óæå âñòèãëà «ñïàëàõíóòè» íà ê³ëüêîõ ìîëîä³æíèõ ïîåòè÷íèõ êîíêóðñàõ. Òàêîæ âîíà ïåðåêëàäຠç ôðàíöóçüêî¿ òà çàéìàºòüñÿ ìóçèêîþ. Äîì³íàíòè â³ðø³â ªâòóøåíêî – ç îäíîãî áîêó, âèãàäëèâà ïðàöÿ ç îáðàçíèìè é ñìèñëîâèìè êîíñòðóêö³ÿìè, ç äðóãîãî – ïëàâíèé ë³ðèçì. Ïë³äíå ïîºäíàííÿ.
êîíòóðè äåðåâ ùîîñåí³ äåðåâà õâîð³þòü íà çèìó ñïî÷àòêó âîíè æîâò³þòü/÷åðâîí³þòü ïîò³ì ïîñòóïîâî çíåáàðâëþþòüñÿ ³ çðåøòîþ ñòàþòü êîíòóðîì äåðåâ ÷îðíèì êîíòóðîì íà òë³ ñ³ðîãî íåáà ÷àñ âèñóøóº ÷àñ ïåðåòâîðþº äåðåâà íà êîíòóðè äåðåâ ÷àñ ïåðåòâîðþº ëþäåé íà êîíòóðè ëþäåé ÷³òê³ ëàìàí³ ë³í³¿ âèêðèâëåíå ìåðåæèâî ïîñ³÷åíà ïîñòàòü ïåðåïëåòåííÿ îñíîâíèõ âåêòîð³â àëå ³ êîíòóðè äåðåâ ìàþòü âëàñòèâ³ñòü çëèâàòèñÿ ïåðåïë³òàòèñÿ ì³æ ñîáîþ ñâî¿ìè âåêòîðàìè
ùîá íàâåñí³ â òî÷êàõ ïåðåòèíó óòâîðèëèñü áðóíüêè ùîá äîïîìîãòè îäèí îäíîìó âèäóæàòè ùîá ñòàòè ç êîíòóð³â äåðåâ ô³ãóðîþ ëèñòÿ ñóö³ëüíîþ ïëîùåþ ëèñòÿ *** ì³ñÿöü íàñèïàâ çîëîòîãî ï³ñêó â ñèíüî-÷îðíó ãàðÿ÷ó ñóáñòàíö³þ â òðàâ³ ñòîãîëîñèé øàìàí-öâ³ðêóí àêîìïàíóº çîðÿíèì òàíöÿì ò³ íåðóõîìî âåäóòü õîðîâîä íàâêîëî ñóç³ð’ÿ Âåëèêîãî Ëèñà íàä ñòåïîì áåçêðà¿ì ñîëîíèõ âîä íàä âîäîðîñëåâèì ë³ñîì ó òðàâàõ â³áðóº ì³ëüéîí ãîëîñ³â äèêî íàñì³øëèâî ìóøëÿíî çîðÿíî é ñèïëåòüñÿ ñèïëåòüñÿ ç ì³ñÿöÿ ñ³ëü – á³ëå ìîðñüêå òåðïêóâàòå çîëîòî
×ÀÑÎÏÈÑ ÒÂÎÐ×ί ÌÎËÎIJ
ðîçìîâè (ñîí) (ä³ì) (îí) (ç íèõ) (òåì) (òàì) (ñîí) (âåí) (òîæ) (ñíó) (ìè) (íàñ)
æèòòÿ æèòòÿ – öå íà÷å îïèíèòèñÿ ñåðåä â³äêðèòîãî ìîðÿ âíî÷³ æèòòÿ – öå íà÷å õîäèòè áîñîí³æ ³ç çàïëþùåíèìè î÷èìà öå ìîòîðîøíî áîÿçêî ðàä³ñíî êðàñèâî í³êîëè íå çíàºø, íà ùî íàòðàïèø îð³ºíòóºøñÿ íà ïî÷óòòÿ àáî çà ðîçìèòèìè ç³ðêàìè æèòòÿ – öå íà÷å éòè óçáåðåææÿì äîäîìó ìîæíà íå ïîì³òèòè ñâîãî ïîâîðîòó ³ ïðîéòè ïîâç ìîæíà îá³éòè ìîðå é õîäèòè êîëàìè ìîæíà ñ³ñòè íà âîëîãèé ï³ñîê ³ ÷åêàòè ìîæíà âãðóçíóòè â öåé ï³ñîê ïî øèþ ìîæíà çàéòè â ìîðå ïîïðè âîäîðîñò³ é ìåäóç ³ ïëèâòè æèòòÿ – íà÷å íåñê³í÷åííèé ïëÿæ æèòòÿ – ç íüîãî íåìîæëèâî âèéòè áåç íàëèïëîãî íà íîãè ï³ñêó æèòòÿ – çàïàøíå ïîâ³òðÿ é îãëóøëèâ³ öâ³ðêóíè æèòòÿ – çëèâàºøñÿ ç íèì ³ íå çíàõîäèø ñë³â ³ çàìîâêàºø áî æèòòÿ áî æèòòÿ íàâêîëî
Îñèï DzÍÊÅÂÈ× ³ éîãî «Ùîäåííèê» Çàõîä³ ìàòåð³àë³â ñòîñîâíî óêðà¿íñüêîãî äèñèäåíòñüêîãî ðóõó. Öüîãî äíÿ ï. Îñèï îòðèìóº ç Ïàðèæà êîï³þ ×îðíîÏî÷íó ç ê³íöÿ. Ïðàâèëà íàïèñàííÿ ðåöåíç³é, íàâ³òü äóæå ïîçèòèâíèõ, âèìàãàâîëîâîãî «Ëèõà ç ðîçóìó». «Öå ïîòðÿñàþòü íàïðèê³íö³ âêàçàòè íà íåäîë³êè ðåöåíçîâàíî¿ êíèæêè, ³ ÿêùî âàøà ðåöåíç³ÿ þ÷³ äîêóìåíòè ïðî ïåðø³ ìàñîâ³ àðåøòè ñïðàâä³ ïîçèòèâíà, òî â³äðàçó ñë³ä çàçíà÷èòè, ùî íåäîë³êè ö³ íåçíà÷í³ ³ ñóòòºâîãî é ñóäè â Óêðà¿í³. …í³õòî ç íàñ òóò, íà Çàçíà÷åííÿ äëÿ êíèæêè íå ìàþòü. ß ÷èòàëà ùîäåííèêè Îñèïà dzíêåâè÷à òðè÷³: õîä³, íå ì³ã ñîá³ óÿâèòè, ùî â Óêðà¿í³ ó ðóêîïèñ³, ó ïðîöåñ³ ï³äãîòîâêè äî äðóêó ³ îñü òåïåð ó öüîìó îøàòíîìó (âäàëå çíàéäåòüñÿ ëþäèíà, ÿêà çó쳺 ç³áðàòè ö³ ñëîâî, áî êíèæêó ïðîñòî-òàêè ïðèºìíî âçÿòè â ðóêè) òîìèêó – ³ ºäèíèé ì³íóñ, äàí³, óïîðÿäêóâàòè ¿õ, çðîáèòè ç íèõ ÿêèé ÿ â í³é çíàéøëà, – öå ÷àñîâà ðîç³ðâàí³ñòü ùîäåííèê³â, à â³ä òîãî – ïåâíà êíèæêó òà ñïðîáóâàòè ïåðåäàòè íà ôðàãìåíòàðí³ñòü. Ìåí³ õîò³ëîñÿ á, ùîá ùîäåííèêè ïàíà Îñèïà, ÿê ìè íàçèâàºìî Çàõ³ä», – ïèøå â³í ó ùîäåííèêó. Óæå ÷åéîãî ó «Ñìîëîñêèï³», áóëè ÿê Âèííè÷åíêîâ³ àáî ×èêàëåíêîâ³ – ñèñòåìàòè÷í³ é âèðåç 2,5 ì³ñÿö³, 6 ëèñòîïàäà ç äðóêàðí³ ÷åðïí³. Íàòîì³ñòü, îáìåæåí³ òðüîìà íå òàêèìè âæå é âåëèêèìè ÷àñîâèìè ïðîïðèõîäÿòü ïåðø³ ïðèì³ðíèêè «Ëèõà ç ì³æêàìè, âîíè øâèäøå ò³ëüêè íàêðåñëþþòü êàíâó, ³ ùîéíî âè â÷èòàëèñÿ ³ çà³íòðèðîçóìó», ùî ñïðè÷èíÿþòü ôóðîð íà ãîâàíî î÷³êóºòå, ùî æ áóäå äàë³, ÿê îïîâ³äü çàê³í÷óºòüñÿ. Ñâ³òîâîìó êîíãðåñ³ â³ëüíèõ óêðà¿íö³â, ùå ÷åðåç ì³ñÿöü ³ç dzíêåâè÷åì êîíòàêòóº Åë³å, ùî Îñèï dzíêåâè÷ íåçâè÷àéíà ëþÎáñÿã éîãî íåâåëèêèé, çàòå ñþæåò òàêèé, çàáåò Ðóçâåëüò, ÿêà ñàìå â³ä íüîãî îòðèäèíà, çíàþòü âñ³, õòî òàê ÷è ³íàêøå ç ùî âèñòà÷èëî áè íà ê³ëüêà ãîëë³âóäñüêèõ ìóº ìàòåð³àëè ïðî àðåøòè â ÓÐÑÐ äëÿ íèì ñòèêàâñÿ. ² ùî äîâøå âè éîãî çíàºñòð³÷îê. Ç óñ³õ öèõ êàðêîëîìíèõ ïðèãîä ñâî¿õ ñòàòåé, à â ñ³÷íÿ 1968 ð. ïîëàãîòå, òî á³ëüøå íåçâè÷àéíîãî ç’ÿñîâóºòüîêðåìî ñë³ä âèä³ëèòè òó, êîòðà âëàñíå é äæåíî âèõ³ä «Ëèõà ç ðîçóìó» àíãë³éñüêîþ ñÿ. Ïðè ïåðøîìó çíàéîìñòâ³ â³í äëÿ âàñ ïðèâåëà þíàêà â òþðìó: äëÿ ïðèéíÿòòÿ ó âèäàâíèöòâ³ «McGraw-Hill» – «50 òèñÿ÷ ïðîñòî çàñíîâíèê ³ áàãàòîð³÷íèé êåð³âïðèñÿãè â ÎÓÍ ïîòð³áí³ áóëè Á³áë³ÿ, õðåñò ïðèì³ðíèê³â ð³âíî÷àñíî ó ÑØÀ, Êàíàä³ é íèê âèäàâíèöòâà «Ñìîëîñêèï», êîòðå ³ ðåâîëüâåð, îñòàíí³é ðîçäîáóâ äëÿ ÎñèÀâñòðà볿» (ñò. 100). Ñàìå öå àíãëîìîâêîëèñü ó ÑØÀ âèäàâàëî çàáîðîíåí³ ó Ðàïà ïðèÿòåëü – ÷ëåí ³íøî¿ ã³ëêè ÎÓÍ, çà íå âèäàííÿ ×îðíîâîëà çðóøèëî óêðà¿íäÿíñüêîìó Ñîþç³ òâîðè äèñèäåíò³â, à íèí³ ê³ëüêà ãîäèí ï³ñëÿ òîãî ó ïîìåøêàíí³ ñüêå ïèòàííÿ ó ñâ³ò³. â Óêðà¿í³ ïðîïàãóº Ðîçñòð³ëÿíå ³äðîàâòîðà ç’ÿâëÿºòüñÿ ïîë³ö³ÿ, êîòðà òî÷íî Òðåòÿ ÷àñòèíà äæåííÿ ³ ø³ñòäåñÿòíèê³â òà ïðîñóâຠâ çíàº, äå ñõîâàíà ùîäåííèê³â Îñèïà ë³òåðàòóðó ìîëîäèõ àâòîð³â. ßêùî âè çáðîÿ. Öåé åï³çîä Öþ òà ³íø³ êíèæêè ìîæíà çàìîâèòè dzíêåâè÷à (1971– êîëè-íåáóäü ñëóõàëè âèñòóïè ïàíà Îñèìîæíà ââàæàòè ó êíèãàðí³ «Ñìîëîñêèï» 1976 ðð.) ÷èìîñü ïà íà ïðåçåíòàö³ÿõ, òî, ìàáóòü, çíàºòå çíàêîâèì ëåäü íå Åëåêòðîííà ïîøòà: íàãàäóº Áîíä³àíó. ïðî ÷ëåíñòâî â ÎÓÍ, çóñòð³÷ ç Îëüæè÷åì äëÿ âñ³º¿ óêðà¿íknyharnia@smoloskyp.org.ua ³í ãîòóº ³ âèñèëຠ³ çíàéîìñòâî ³ç Ïàòð³àðõîì Ìñòèñëàâîì, ñüêî¿ ³ñòî𳿠– öå Òåëåôîí: +38 044 425 23 93 â Ðàäÿíñüêèé ó÷àñòü ó ïðàâîçàõèñíîìó é óêðà¿íñüêî³ñòîð³ÿ çðàäè ³ íåÑîþç çâ’ÿçêîâèõ ìó Îë³ìï³éñüêîìó ðóñ³, à òàêîæ òðîõè âì³ííÿ ðîçñòàâäëÿ âèâåçåííÿ ö³êàâèõ ³ñòîð³é ïðî ïåðåäà÷ó íà Çàõ³ä ëÿòè ïð³îðèòåòè. çâ³äòè ñàìâèäàâó, ó÷èòü ¿õ ïðàâèë êîíññàìâèäàâó. ßêùî âè ñìîëîñêèï³âåöü «ç³ Çâ³ëüíåíèé ï³ñëÿ ð³÷íîãî ïåðåáóâàííÿ â ï³ðàö³¿, çàïèñóº, ÿê³ ñàìå ëèñò³âêè îòðèñòàæåì», òî, íàïåâíî, ÷óëè ïðî øàõòó ³ òþðì³, dzíêåâè÷ çóñòð³÷àºòüñÿ ³ç ãåíåðàìóº – ç Øåâ÷åíêîì ÷è Ëåí³íèì (âî÷åïðî ðàäÿíñüêèé îðäåí (ÿêîñü íå â’ÿæåòüëîì Ìèêîëîþ Êàïóñòÿíñüêèì, ÿêîìó íàâèäü, êîä), ïåðåéìàºòüñÿ íèìè ³ ñòàðàíñÿ ç ÎÓÍ, ïðàâäà?), àëå ò³ëüêè ïðî÷èòàâìàãàºòüñÿ ïîÿñíèòè, íà ÿêó íåáåçïåêó íî øèôðóº ¿õí³ ³ìåíà, íàâ³òü ó ñâî¿õ ùîøè ö³ ùîäåííèêè, ìîæíà äî ê³íöÿ îñÿãíàðàæຠìîëîäèõ ïàòð³îò³â öåé ðèòóàë, äåííèêàõ. Ç éîãî àâòî ñòàþòüñÿ äèâí³ íóòè, íàñê³ëüêè àâòîð íåïåðåñ³÷íà îñîàëå ÷óº ò³ëüêè «Öå òðàäèö³ÿ, ³ ì³íÿòè ¿¿ ðå÷³, ãîòåë³ áðîíþþòü éîìó «ñàìå òàêèé áèñò³ñòü. ìè íå áóäåìî» (ñò. 57). íîìåð, ÿê âè õîò³ëè», ïðî íüîãî íàâ³òü Àëå ïîâåðíóñÿ äî êíèæêè. Âîíà ñêëàÍàñòóïíèé ïåð³îä – 1967–1968 ðð. – ïèøóòü ó ïðîïàãàíäèñòñüê³é áðîøóð³ äàºòüñÿ ç äâîõ ÷àñòèí: âëàñíå ùîäåíöå ÷àñ, êîëè íà Çàõ³ä ïî÷àëè ïðîáèâàòè«Ðóïîðè õîëîäíî¿ â³éíè» – ç óñüîãî âèäíèê³â ³ äîäàòê³â, êîòð³ âì³ùóþòü ñòàòò³ é ñÿ â³äîìîñò³ ïðî äèñèäåíòñüêèé ðóõ â Óêíî, íèì «ö³êàâëÿòüñÿ». Ùå îäíà ³ñòîð³ÿ ìàòåð³àëè, ùî ïðî íèõ ³äåòüñÿ â îñíîâðà¿í³. Îñèï dzíêåâè÷ – ó âèð³ ïîä³é. Íà óñï³õó – âèäàííÿ «Á³ëüìà» Ì. Îñàä÷îãî íîìó òåêñò³. òîé ÷àñ óæå ïîíàä 10 ðîê³â â³í âèäຠìîâåëèêèì íàêëàäîì ôðàíöóçüêîþ, ³ ùå Ïåðøà ÷àñòèíà ùîäåííèê³â – çà 1948– ëîä³æíèé ÷àñîïèñ «Ñìîëîñêèï», ó ÿêîìó îäèí íåéìîâ³ðíèé ñêàíäàë, ïîâ’ÿçàíèé 1949 ðîêè – ðîçïîâ³äຠ÷èòà÷ó ïðî ïîáóâèñòóïຠ³ ÿê àâòîð. ² ñàìå â öåé ÷àñ ïî³ç âèäàííÿì ñïîãàä³â Ìèõàéëà Øóìóêà òóâàííÿ àâòîðà ó …â’ÿçíèö³ â ïîâîºíí³é ÷èíຠâëàñíå âèäàâíè÷ó ä³ÿëüí³ñòü. 25 «Çà ñõ³äíèì îáð³ºì», äèñêóñ³¿ äîâêîëà ͳìå÷÷èí³. Ó æîäíîìó ðàç³ íå ïðîïóñêàéñåðïíÿ 1967 ðîêó ìîæíà ââàæàòè ïåðåö³º¿ êíèæêè òðèâàþòü ³ äîíèí³. Ïðè öüîòå âñòóïíå ñëîâî àâòîðà íà ¿¿ ïî÷àòêó. ëîìíèì äíåì ó ñïðàâ³ ðîçãîëîøåííÿ íà
Îëüãà ÏÎÃÈÍÀÉÊÎ
Ò
â’ºòüñÿ íàâêîëî âåí ïîâåí ñòðîêàòèõ äóì äèêèõ ç³ðîê òàáóí êîæíà º ÷èéñü òîòåì ïîâíå ðîçìîâíå òëî òâîðèòüñÿ çíîâó ñâ³ò âèéøîâ íå çíàéäå âõ³ä â ìàòîâå ñèíº ñêëî ïëèâ óðî÷èñòî ïîâç ëàã³äíèé ìð³éíèé ñîì ñë³â ïîðîäèëè ñîíì í³÷ îãîðòàëà â ïîâñòü
ìó – ùîäåííà ðîáîòà ó õ³ì³÷í³é ëàáîðàòî𳿠(îñü âàì ùå íåñïîä³âàíêà – ïàí Îñèï – õ³ì³ê, òâîðåöü ïîë³ìåð³â) ³ íàïèñàííÿ ñòàòåé ó «Ñìîëîñêèï» òà ³íø³ âèäàííÿ, ÿê-îò «Ñâîáîäà», «Óêðà¿íñüêå ñëîâî» òîùî. Âëàñíå, ñòàòò³ é ñòàíîâëÿòü á³ëüøó ÷àñòèíó äîäàòê³â. Îñîáëèâî õî÷ó â³äì³òèòè òàê³: «Ðîçìîâà ç Îòàìàíîì Ò. ÁóëüáîþÁîðîâöåì», ó ÿê³é íàâ³òü ïðîôåñ³éí³ ³ñòîðèêè íàïåâíî çíàéäóòü äëÿ ñåáå íîâ³ äåòàë³ â ³ñòî𳿠ïîñòàííÿ ÓÏÀ, «Ïðàâèëà äîáðî¿ ïîâåä³íêè â ïî¿çäêàõ ïîçà çàë³çíó çàñëîíó» (ñàìå ò³ êîíñï³ðàòèâí³ ïðàâèëà), «Åï³äåì³ÿ çàêëèê³â» ³ «Çà ÿêèé “îñòàíí³é” îáîâ’ÿçîê íàö³îíàë³ñòè÷íî¿ ãåíåðàö³¿».  «Åï³äå쳿 çàêëèê³â» àâòîð ð³çêî êðèòèêóº óêðà¿íñüê³ åì³ãðàíòñüê³ âèäàííÿ çà ïóñò³ çàêëèêè, ùî íå âèëèâàþòüñÿ ó êîíêðåòí³ ñïðàâè, «ïñåâäîïàòð³îòè÷í³ êëè÷³… çà ÷èì êðèºòüñÿ áåçä³ÿëüí³ñòü, ïîðîæíå÷à ³ íåñïðîìîæí³ñòü çðîáèòè êîíêðåòíó ðîáîòó» (ñò. 376). Çíàþ÷è ïàíà Îñèïà, ìîæíà âïåâíåíî ñêàçàòè, ùî â öüîìó òåêñò³ – ñàìà ñóòí³ñòü éîãî æèòòÿ: íå êëèêàòè, à ïðîñòî ðîáèòè (³ òîä³ îáîâ’ÿçêîâî çíàéäóòüñÿ ò³, õòî ï³äå çà âàìè). Ñòàòòÿ «Çà ÿêèé “îñòàíí³é” îáîâ’ÿçîê íàö³îíàë³ñòè÷íî¿ ãåíåðàö³¿» íàïèñàíà ï³ä óïëèâîì «îá’ºäíàâ÷î¿ äèñêóñ³¿» â ñåðåäîâèùàõ óñ³õ òðüîõ åì³ãðàö³éíèõ ÎÓÍ (äèâèñü çàïèñ çà 5.10.1974 ð.). Àâòîð ð³çêî êðèòèêóº «êóëüò íåçàì³ííîñò³ òà ïîæèòòºâîãî ïåðåáóâàííÿ â ïðîâîä³ âñ³õ òðüîõ ÎÓÍ» (ñò. 383) ³ «ñòðàõ ïåðåä ðåâ³ç³ºþ òåî𳿠³ ïðàêòèêè ÎÓÍ» (ñò. 384), íàãîëîøóþ÷è, ùî ö³ ðå÷³ â³äëÿêóþòü ìîëîäèõ â³ä ó÷àñò³ â îðãàí³çàö³¿. «Âñ³ òðè ÎÓÍ áåç ìîëîäîãî ïîïîâíåííÿ äîá³ãàþòü ñâîãî ê³íöÿ. Áàãàòî ç ¿¿ êåð³âíèê³â íå óñâ³äîìëþþòü ñîá³, ùî âîíè äîâîäÿòü öåé òâ³ð… – äî ìóçåéíîãî åêñïîíàòà», – ðåçþìóº àâòîð (ñò. 386) ³, ÿê ïîêàçóº ÷àñ, íå ïîìèëÿºòüñÿ, àäæå íèí³ ÎÓÍ õî÷ ³ ³ñíóº, àëå âïëèâ ¿¿ íà óêðà¿íñüêó ïîë³òèêó òàêèé íåçíà÷íèé, ùî ðàäøå òàêè ÿê «ìóçåéíèé åêñïîíàò». Íà çàâåðøåííÿ õî÷ó ùå ðàç ïîâòîðèòè òå, ç ÷îãî ïî÷èíàëà: ºäèíèé ì³íóñ öèõ ùîäåííèê³â – ¿õíÿ íåïîâíîòà. Ùî äàë³ ÷èòàºìî, òî êðàùå ðîçó쳺ìî, ñê³ëüêè ö³êàâîãî çîñòàëîñÿ îñòîðîíü. Çàëèøàºòüñÿ ò³ëüêè ñïîä³âàòèñÿ, ùî îäíîãî äíÿ ïàí Îñèï òàêè ñÿäå ïèñàòè ñïîãàäè.