april 2019 - S-Plus tijdschrift by Solidaris

S-PLUS LEDENMAGAZINE VOOR PLUSSERS MET PIT

generatie

zonder grenzen

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 1

05/03/2019 09:26

INHOUD

4 8 Laat je T ANDEN zien!

Gezond en wel

Pensioenen

Actua

Inkomensgarantie voor ouderen:

Grootouders en hun kleinkinderen:

gewijzigde verblijfsvoorwaarden

bij scheiding

In dit nummer

Colofon

Edito.............................................................................................................................................................................................................................................................. 3 Laat je tanden zien! ................................................................................................................................................................................................................. 4 Marc Reynebeau: “Dekoloniseren kan je leren”...................................................................................................................................... 6 Pensioenen: inkomensgarantie voor ouderen.......................................................................................................................................... 8 Crea: ecologische herbruikbare draagtas .................................................................................................................................................10 In Flanders Fields: Het einde van de oorlog?.........................................................................................................................................11 Fons Van Dyck: De generatie zonder grenzen...................................................................................................................................... 12 Grootouders en hun kleinkinderen bij scheiding................................................................................................................................ 14 Tevredenheidsmeting........................................................................................................................................................................................................... 16 Reizen....................................................................................................................................................................................................................................................... 17 S-Plus Kort ........................................................................................................................................................................................................................................ 18 S-Sport // Recreas................................................................................................................................................................................................................... 20 S-Plus Mantelzorg....................................................................................................................................................................................................................22 Train je brein....................................................................................................................................................................................................................................26 Ledenvoordelen........................................................................................................................................................................................................................... 27

S-Plus Mag Driemaandelijks ledenmagazine van S-Plus vzw April 2019 Redactie Gertie Brouwers, Jotie De Meyer, Ann Dewalque, Leona Detiège, Conny Guldentops, Corry Maes, Liliana Nikolova, Sarah Pardon, Felix Van Cakenberghe, Steven Vanden Broucke, Irene Van Humbeeck, Sarah Van Humbeeck Vormgeving artoos group Druk Goekint Graphics Eindredactie Sarah Van Humbeeck Verantwoordelijke uitgever Karin Van Mossevelde Sint-Jansstraat 32 I 1000 Brussel Secretariaat Sint-Jansstraat 32 I 1000 Brussel T 02 515 04 79 E info@s-plusvzw.be W www.s-plusvzw.be

S-PLUS

- april-mei-juni 2019

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 2

05/03/2019 09:26

EDITO

Beste vrienden Na de zeer geslaagde Nieuwjaarsconcerten van S-Plus in Oostende gaat onze aandacht weer volop naar de politieke actualiteit. Eind mei staan we immers weer voor verkiezingen. Ditmaal federaal, Vlaams en Europees. Hoe gaat de kiezer de kaarten verdelen? Zal het weer een asociale regering worden zoals tijdens de vorige regeerperiode, of zal de kiezer ervoor zorgen dat een meer sociale koers kan worden gevaren? De NVA vertrok uit de’ Zweedse coalitie’ na discussies over het migratiedossier. Was het in de hoop dat dit het hoofdthema zou worden in de verkiezingsstrijd en werd dit doorkruist door de mal versaties rond de humanitaire visa? De jongeren trekken de straat op voor de toekomst van onze planeet. Klimaat staat centraal. Logisch en gelukkig dat jongeren idealen nastreven. Dat de economie dringend moet vergroenen, net als onze levensstijl, staat als een paal boven water. Maar de mensen pikken het niet dat de kosten voor de overgang vooral op hen afgewenteld worden.

Alle partijen brengen hun verkiezingsprogramma’s naar voor, zo ook de sp.a. Positief voor ons is de duidelijkheid over een aantal belangrijke issues. Een kleine greep uit de resoluties: na een loopbaan van 42 jaar heb je recht op een volwaardig pensioen. De leeftijdsvoorwaarde voor het vervroegd pensioen vervalt. Mensen die niet voldoen aan de loopbaanvoorwaarden kunnen TOCH OP PENSIOEN OP 65 JAAR!!!! Een ander punt dat een grote impact heeft op ons inkomen is de elektriciteitsfactuur. Daar vraagt sp.a om de BTW weer op 6 % te brengen in plaats van 21 %, zoals Van de Lanotte het vroeger deed. De Belgische gezondheidszorg is de 5de beste van Europa, maar ook daar is nog veel te doen. Zo stelt het programma van sp.a dat supplementen helemaal moeten verdwijnen uit onze gezondheidszorg en dat de remgelden herbekeken moeten worden.

'Zal de kiezer zorgen dat een meer sociale koers kan worden gevaren?'

Dat zijn reeds enkele positieve punten uit het programma, maar er is nog veel meer. Daarover een volgende maal!

Leona Detiège Voorzitter S-Plus

S-PLUS

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 3

- april-mei-juni 2019

05/03/2019 09:26

GEZOND EN WEL

Laat je Een stralende glimlach waarbij we ons perfecte gebit bloot lachen, dromen we daar niet allemaal van? Verzorgde tanden zijn niet alleen mooi, een gezonde mond is belangrijk voor onze hele gezondheid én om ons goed te voelen.

TANDEN zien! De jonge mama’s en papa’s van vandaag beginnen al met het poetsen van zodra het eerste tandje van hun baby is doorgekomen. Vanaf 2 jaar wordt peuterlief meegenomen naar de tandarts, liefst 2 keer per jaar. Omdat ons gebit tot 21 jaar in volle ontwikkeling is, moeten kinderen en jongeren er voldoende zorg voor dragen. Maar dagelijks je gebit en hele mond goed verzorgen ligt voor iedereen aan de basis van een gezond lichaam én een gezonde geest. En bovendien is het ook goed voor onze portemonnee. Consequent tweemaal per dag je tanden poetsen met een borstel en tandpasta werd pas in de vorige eeuw een gewoonte. Toch maken mensen al eeuwenlang hun tanden schoon, en ze waren daar heel creatief in.

Van kauwstok tot tandenborstel Lang voor onze jaartelling gebruikte men in China een ‘kauwstok’. In Europa werden de tanden al sinds de Oudheid schoongemaakt met een dunne linnen doek, liefst een beetje ruw en vaak voorzien van een laagje roet of zout. Of met allerhande voorwerpen die dienden als tandenstokers, zoals de stekels van een stekelvarken. Na de middeleeuwen duiken in onze streken de eerste tandenborstels op, meegebracht uit China. In het Oosten werden ze al veel langer gebruikt. Maar lang was de tandenborstel een luxeproduct, die alleen door welgestelde mensen werd gebruikt. De eerste Europese tandenborstel werd in 1780 bedacht door de Brit William Addis toen hij in de gevangenis zat en zich verveelde. Hij bewaarde botjes van zijn maaltijden, maakte er kleine gaatjes in en bevestigde er varkensharen aan. Na zijn vrijlating startte hij een handel en zijn borstels werden een groot succes. In de loop van de 19de eeuw werd tandenpoetsen gebruikelijk in heel Europa. In de Verenigde Staten werd tandenpoetsen pas na de Tweede Wereldoorlog een gewoonte, nadat de Amerikaanse soldaten het gebruik mee terug hadden genomen uit Europa. Via je mond Het risico op slechte tanden of andere problemen in je mond wordt groter met de leeftijd. Omdat onze mond via allerlei wegen, banen en functies in verbinding staat met de rest van ons lichaam, kan een slechte mond-

S-PLUS

- april-mei-juni 2019

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 4

05/03/2019 09:26

gezondheid een impact hebben op onze algemene gezondheid en op de kwaliteit van ons leven.

Als je daarna een uur lang niets meer eet of drinkt, kan je glazuur weer herstellen. Een stukje kaas eten, of een glas water of melk drinken na het eten helpt ook. De zuren verdwijnen zo sneller uit je mond. Neem je overmatig veel zuren in, dan kan je glazuur helemaal verdwijnen! Jammer genoeg komt het verloren gegane glazuur niet terug.

Enkele voorbeelden: • Een goede mondhygiëne verlaagt aanzienlijk het risico op aspiratiepneumonie. Dat is een long ontsteking door inhalatie van ziektekiemen. • Diabetespatiënten met ernstige parodontitis (ontsteking van kaakbot en tandvlees) kunnen hun bloedsuikerspiegel moeilijker onder controle houden. Maar ook omgekeerd: een onge controleerde diabetes type 2 verhoogt het risico op parodontitis. • Parodontitis verhoogt het risico op het dicht slibben van de bloedvaten en daardoor het risico op embolieën en beroertes. • En recente studies vermelden een mogelijk verband tussen een slechte mondgezondheid en dementie.

Enkele gouden regels: • Eet maximaal 5 keer per dag: 3 hoofdmaaltijden en 2 tussendoortjes. • Zin in een snack? Kies voor harde, niet- gesuikerde knabbels als kaas, yoghurt (zonder suiker), groenten (wortel, komkommer, tomaten …) of noten. • Eet gevarieerd met veel groenten en fruit. • Water is de beste dorstlesser en op alle vlakken de gezondste keuze. Valse tanden? Uit een rapport van het Riziv blijkt dat zo’n 46 % van de 65- tot 74-jarigen een uitneembare gebits prothese dragen. Bij de 75-plussers is dat al bijna de helft.

Ouderen met meer gezonde tanden hebben een hogere kwaliteit van leven. Ze hebben minder vaak pijn in de mond, kunnen goed kauwen en dus comfortabel eten en hun smaken veranderen niet. Weg ook met schaamte voor afgebroken, aangetaste of ontbrekende tanden. Goed poetsen • Poets je tanden minstens 2 keer per dag: ’s morgens en ’s avonds (voor het slapengaan). Poets minstens 2 minuten om tandplak te verwijderen. • Kies voor tandpasta met fluoride. Voor volwassenen is de aangeraden hoeveelheid fluoride 1450 ppm. Die informatie vind je op de tube. Gebruik 1 tot 2 cm tandpasta per poetsbeurt. • Kies een zachte tandenborstel met kleine borstelkop. Die is beter voor je tandglazuur. Vergeet niet te flossen voor het poetsen. Elk seizoen een nieuwe tandenborstel gebruiken is een goede gewoonte. • Spoel na het poetsen je borstel goed uit met veel water, laat hem drogen en plaats hem in een beker of houder met de borstelkop rechtop. • Zuur (frisdrank, geperst fruitsap …) is even slecht als zoet. Spoel het zuur eerst weg met een glas water en wacht vervolgens een halfuur voor je je tanden poetst. Tandvriendelijk eten Gun je tanden rust. Elke keer als je iets eet of een suikerhoudende of zure drank drinkt, vallen zuren je gebit aan. Zuren tasten je tandglazuur aan en zijn verantwoordelijk voor het ontstaan van gaatjes.

Bronnen: www.gezondemond.be www.riziv.fgov.be

Hoe draag je zorg voor je gebitsprothese? • Poets je gebitsprothese met een gebits protheseborstel en een neutrale vloeibare handzeep. Gebruik geen tandpasta want die maakt het oppervlak van de prothese ruw. • Spoel je gebitsprothese na het poetsen goed onder stromend water en droog ze nadien. • Laat je gebitsprothese ’s nachts uit en bewaar ze droog na de reiniging in een open gebits prothesebakje. • Vergeet ook het tandvlees onder de prothese niet te poetsen met een zachte tandenborstel of een gaasje. • Reinigingstabletten zijn niet nodig, maar kunnen de hygiëne ondersteunen, vooral als je last hebt van een schimmelinfectie in de mond. Reinig je gebitsprothese vooraleer je een reinigingstablet gebruikt. Irene Van Humbeeck

Ga minstens 1 keer per jaar naar de tandarts! Ook als je geen pijn of problemen hebt. Zo betaal je volgend jaar minder uit eigen zak.

Interesse voor een betaalbare tandverzekering? Kijk op www.dentaplan.be. S-PLUS

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 5

- april-mei-juni 2019

05/03/2019 09:26

Diversiteit

Dekoloniseren Dekoloniseren: het lijkt soms het nieuwe trendwoord. Maar er zit wel degelijk iets achter. Als samenleving hebben we het koloniale gedachtegoed nog niet helemaal achter ons gelaten. Hoe komt dat? We spraken erover met Marc Reynebeau, journalist en historicus, die zelf in Congo opgroeide.

Merkte je als kind een verschil tussen uw leven en dat van de Congolese bevolking? “Dat zag ik achteraf pas in. Mijn vader werkte voor een bedrijf in Kalemie, wat aan het Tanganyika meer ligt, en dat bedrijf lag buiten de stad. Het witte personeel woonde apart in een compound met villa’s. Rond dat domein stond een afsluiting met een poort. We kwamen daar niet vaak uit, we leefden gesegregeerd. Het contact met de Congolese bevolking bestond eigenlijk enkel uit contact met de ‘boy’, dat kan je geen reëel contact noemen. Voor ons waren Congolezen enkel op de achtergrond aanwezig, we leefden in een nagemaakt België. Later merkte ik ook op dat mijn ouders eigenlijk een sociale sprong voorwaarts hebben kunnen nemen door naar Congo te gaan. Mijn overgrootvader was nog knecht in een kasteel, en twee generaties later hadden mijn ouders zelf huispersoneel. In normale omstandigheden was dat ondenkbaar geweest.” 6

S-PLUS

Door naar Congo te v erhuizen konden mijn ouders een sociale sprong voorwaarts maken.

kan je leren

Hadden Belgen in Congo dezelfde houding tegenover de Congolese bevolking als de mensen in België? “Ik denk dat ze er in Congo zelfs minder voor open stonden. Ik geloof niet dat de ‘gewone’ mensen in België veel nadachten over Congo. Tot aan de onafhankelijkheid was dat voor Belgen iets ver weg, paradoxaal genoeg. Behalve dat er in de familie een nonkel pater of tante nonneke was, die dan elke x aantal jaar lezingen en inzamelingen hielden in de kerk. Het was voor Congolezen ook heel moeilijk om naar België te komen, dus je zag hen hier niet.

Anders dan in Frankrijk of Groot-Brittannië was er geen koloniale aanwezigheid hier. In Congo zelf heerste er een apartheidsregime. Steden hadden een Europese wijk, waar Europees een eufemisme was voor wit, en er waren Cités Indigènes, waarbij indigène een eufemisme was voor zwart. Zwarte mensen (behalve huispersoneel) mochten ’s avonds ook niet in de witte wijken zijn. Ik had ook geen zwarte vriendjes, de school waarop ik zat was uitsluitend wit. De segregatie was er echt structureel. Zelfs toen de wettelijke segregatie wegviel, had je nog steeds een sociaal economische segregatie.”

- april-mei-juni 2019

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 6

05/03/2019 09:26

Waarom horen we nu pas zoveel over dekoloniseren, terwijl dat eigenlijk officieel al plaatsvond in 1960? “Er waren eigenlijk maar weinig mensen direct bij de kolonisering betrokken. De missies waren denk ik de enige manier waarop gewone mensen naar Congo konden. Voor de rest waren het grote bedrijven met technici, ingenieurs, bedrijfsleiders of opgeleide ambtenaren die er naartoe gingen. Daardoor is de kolonisering redelijk afwezig gebleven in het dagelijkse bewustzijn. Je had wel de Koloniale Loterij, maar daar liepen de mensen ook niet echt warm voor. Het was nooit de bedoeling om een tweede België in Congo te beginnen, het zou altijd een wingewest en een uitbuitingsgebied blijven. Dan was er ook nog de totaal mislukte machtsoverdracht in 1960, die vooral mislukte omdat het nooit het plan was een machts overdracht te doen. Toen kreeg het establishment het idee ‘Als ze ons niet meer willen, dan trekken ze maar hun plan’. Dat heeft zich alsmaar doorgezet tot een steeds grotere onverschilligheid voor Congo. Wat dus ook inhoudt dat die sluimerende opvattingen en mentaliteit zijn blijven voortleven, want ze werden nooit ter discussie gesteld. Dan is het niet verbazend dat onze geest nog altijd gedekoloniseerd moet worden. Er zijn nu een 100 000 mensen van Congolese afkomst in België, dat is veel hé. Jongeren onder hen manifesteren zich. Zij hebben voortdurend te maken met racisme en discriminatie, mensen die roepen ‘ga terug naar uw land’. Maar zij zijn ook Belg, enkel door hun huids-

kleur worden ze er voortdurend op aangesproken. De druk van de dekolonisering komt van hen uit. Dat stuit dan tegen de borst van oude knorpotten die dat niet kunnen hebben. Die vinden dat ze moeten zwijgen. Uiteraard botst dat. Dan zijn er de discussies rond Leopold II, en zijn standbeelden en straatnamen. Maar het gaat niet alleen om wat er nog koloniaal is in de publieke ruimte, het zit voornamelijk nog in ons hoofd.” Wanneer ben je daar zelf kritischer over beginnen denken? “Sinds mijn studententijd ben ik me daar steeds meer mee gaan bezighouden. Ik ben relatief vroeg naar Congo beginnen te reizen als journalist. Dan zie je daar nog de dubbelzinnigheden van de Belgische politiek, dan weet je dat er iets niet klopt. Ik ben me tegelijkertijd ook in de Belgische geschiedenis blijven verdiepen. Dan kan je niet anders dan ook naar Congo kijken. Maar daar vond je zeer lang amper onderzoek over, enkel uit het buitenland. Het werd aan de universiteit in België zelfs actief ontmoedigd om je met de kolonisering bezig te houden. Dat veranderde pas in de jaren 1980, 1990.” Is het door je verleden in Congo makkelijker om de dekolonisering te aanvaarden? “Ik was gelukkig nog te jong om wat ik vanzelfsprekend vond in de kolonie aan een ideologie te koppelen. Maar ik merk dat mijn ouders en hun vrienden zich ter discussie gesteld voelen wanneer het nu over dekolonisering gaat. Ze hebben het idee

Het was nooit de bedoeling om een tweede België in Congo te b eginnen, het zou altijd een wingewest en een uitbuitingsgebied blijven.

dat hun levenswerk als misdadig wordt voorgesteld. Dat kunnen ze maar moeilijk accepteren. Het probleem is dat zij de periode van Leopold II en daarna het Belgisch kolonialisme als 1 pakket zien. Als er iets in dat pakket wordt aangevallen voelen zij zich persoonlijk aangevallen, al gaat dat over iets dat in de 19de eeuw gebeurde. Ik vrees dat die ‘oud-kolonialen’ (zo noemen ze zichzelf ook zonder schroom) te veel vasthouden aan hun nostalgie, en niet kritisch naar de geschiedenis willen kijken. Misschien heeft dat te maken met de polarisering die er door die discussie is gekomen. Die polarisering was denk ik onvermijdelijk omdat er zo lang over gezwegen is. Het interessante vind ik wel dat de discussie heel duidelijk een aanknopingspunt heeft gekregen rond het museum in Tervuren. Dat museum is opgericht door Leopold II, als een uitstalraam van het Belgisch imperialisme, alle grote machten waren daarbij betrokken. En die hebben allemaal moeten toestaan dat hun taart waar ze zoveel crème fraîche op hebben gespoten van hen is afgenomen. Dat is bijna een wonder, maar dat is de goede weg. Helaas zal die weg nog lang duren. Omdat het dekoloniseringsdebat nu vermengd is met hele andere debatten, rond diversiteit, multiculturaliteit, nieuwe angsten die in de samenleving zitten. De controverse daaromtrent kan het dekoloniseringsproces blokkeren. Maar dat belet niet dat het dekoloniseringsproces moet doorgaan. Anders kan je blijven ongelukken veroorzaken, ook hier ten aanzien van mensen die niet wit zijn. En dat mogen we niet laten gebeuren.” Ann Dewalque

S-PLUS

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 7

- april-mei-juni 2019

05/03/2019 09:26

PENSIOENEN

Inkomensgarantie voor ouderen: igde

gewijz aarden w r o o v s f j i verbl

Vanaf september 2017 werden de verblijfsvoorwaarden fel verstrengd. Je moest niet alleen je hoofdverblijfplaats in België hebben, maar je moest eveneens aantonen dat dit het geval was gedurende ten minste 10 jaar, waarvan ten minste 5 jaar ononderbroken. Het was de bedoeling van de minister van pensioenen om dit voordeel (de IGO) enkel toe te kennen aan inwoners van België die een langdurige band hadden met ons land.

Beschik je slechts over een zeer klein pensioentje, dan heb je misschien wel recht op een financiële bijpassing: de Inkomensgarantie voor Ouderen (IGO). Deze bijpassing krijg je niet zomaar, je moet aan een aantal voorwaarden voldoen. Eén van deze voorwaarden heeft betrekking op je verblijfplaats.

S-PLUS

Hoofdverblijfplaats in België Om een IGO te verkrijgen, moet je je hoofdverblijfplaats in België hebben. Je moet dus werkelijk in België wonen EN er verblijven. Een verblijf in het buitenland voor een totale periode van maximum 29 dagen per kalenderjaar is toegestaan. Je moet de pensioenkas dan wel vóór je vertrek naar het buitenland op de hoogte brengen. Achteraf moet je ook kunnen bewijzen wanneer je naar België bent teruggekeerd.

Een goede lezer merkt dat de vorige alinea in de verleden tijd is opgesteld. Inderdaad, eind januari van dit jaar vernietigde het Grondwettelijk Hof deze verstrengde verblijfsvoorwaarden. Voortaan volstaat het terug om je hoofdverblijfplaats in België te hebben en er te verblijven. Gevolgen van het vonnis Sinds september 2017 werden er meer dan 1200 aanvragen voor IGO geweigerd, omdat de aanvrager niet voldeed aan de verstrengde verblijfsvoorwaarden. Door het vonnis van het Grondwettelijk Hof mag de pensioenkas deze reden niet meer inroepen om een IGO te weigeren. Dit betekent eveneens dat alle personen

- april-mei-juni 2019

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 8

05/03/2019 09:26

waarvan de IGO om deze reden werd geweigerd, een nieuwe aanvraag kunnen indienen. De pensioenkas heropent deze dossiers echter niet automatisch. De betrokkenen worden door de pensioenkas ook niet op de hoogte gebracht van de aanpassing van de wet. De betrokken gepensioneerden moeten zelf een nieuwe aanvraag voor een IGO indienen. Pas daarna neemt de pensioenkas het dossier terug op om het verder te bestuderen en een nieuwe beslissing te nemen. Bij een positieve beslissing (= toekenning van de financiële bijpassing) kan de IGO ten vroegste ingaan vanaf de maand volgend op de nieuwe aanvraag. Nieuwe ministeriële stappen Minister van pensioenen, Bacquelaine, kondigde al aan nieuwe maatregelen uit te werken om de verblijfsvoorwaarden terug te verstrengen. Op het moment dat dit artikel wordt geschreven, is er nog geen zicht op deze maatregelen. Geen garantie tot toekenning Het feit dat je IGO-aanvraag geweigerd werd omwille van de strengere verblijfsvoorwaarden, houdt niet in dat door de vernietiging van deze strengere voorwaarden je gegarandeerd recht verkrijgt op een IGO. De verblijfsvoorwaarde is maar één van de verschillende voorwaarden waaraan je moet voldoen. Er gelden nog andere voorwaarden die in aanmerking worden genomen, zoals: • je leeftijd • je nationaliteit • je bestaansmiddelen.

De verblijfs voorwaarden voor het verkrijgen van een IGO werden versoepeld. Als je IGO om die reden werd g eweigerd, kan je een nieuwe a anvraag indienen.

Pas wanneer je aan al deze voorwaarden gelijktijdig voldoet, kan een IGO worden toegekend. Heb je (nog) geen recht op een IGO, dan kan je eventueel terecht bij het OCMW voor een leefloon of voor andere hulp.

Heb je vragen over de Inkomensgarantie voor Ouderen, of over je pensioen in het algemeen, neem dan contact op met de medewerkers van de pensioendienst van je ziekenfonds. Zij helpen je graag verder. Felix Van Cakenberghe

Voor advies over je pensioen kan je terecht bij je ziekenfonds Antwerpen: 03 285 44 42 Vlaams-Brabant en Brussel: 02 506 99 17 Limburg: 011 278 305 Oost-Vlaanderen: 09 333 57 90 West-Vlaanderen: 056 230 230 (optie 2) S-PLUS

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 9

- april-mei-juni 2019

05/03/2019 09:26

CREA

Oud T-shirt wordt

ecologische herbruikbare draagtas

Door altijd een herbruikbare draagtas bij te hebben, dragen we zorg voor het milieu. Minder plastic betekent minder afval. Als we die draagtas zelf maken uit gerecycleerd materiaal, zijn we helemaal goed bezig! Hieronder vind je een beschrijving hoe je van een oud T-shirt een herbruikbare tote-bag maakt. Wat heb je nodig? Een oud T-shirt en een schaar. Stap voor stap: • Stap 1: Vouw je T-shirt dubbel. • Stap 2: Knip langs de stippellijn. Laat de naad bovenaan je T-shirt dicht! • Stap 3: Knip onderaan reepjes. • Stap 4: Draai je T-shirt binnenstebuiten. Draai hem zodanig dat de zijnaad in het midden ligt. • Stap 5: Knoop de reepjes aan elkaar met een dubbele platte knoop. • Stap 6: Draai de T-shirt weer 'buitenstebinnen', en je tote-bag is klaar! Gertie Brouwers

Je kan de reepjes ook aan de buitenkant knopen. Zo krijg je een leuk effect met franjes.

Tip

Ben je heel creatief? Maak dan de franjes wat langer, en versier met kralen en parels.

S-PLUS

- april-mei-juni 2019

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 10

05/03/2019 09:26

? g o l r o Het einde van de o

CULTUUR

Met de tentoonstelling ‘To End All Wars?’ maakt het In Flanders Fields Museum in Ieper de balans op van de Eerste Wereldoorlog. De kaarten worden op tafel gelegd. Kaarten van de laatste veldslagen die tot de Wapenstilstand leidden en kaarten van de nieuwe wereldorde die erop volgde. Miljoenen mensen kregen een nieuwe toekomst.

Op school leren we dat de Eerste Wereldoorlog eindigt op 11 november 1918. Die dag werd er inderdaad een wapenstilstand gesloten tussen militairen. Maar de oorlog was nog niet helemaal voorbij. Het was het Verdrag van Versailles dat op 28 juni 1919 het lot van Duitsland bezegelde. Nadien werden nog 5 andere verdragen gesloten die de kaarten van Europa en het Midden Oosten grondig hertekenden. Maar liefst 60 miljoen mensen kregen een nieuwe nationaliteit. De oorlog om alle oorlogen te beëindigen zou uiteindelijk slechts een ‘Eerste Wereldoorlog’ worden. Tot vandaag woeden er conflicten waarvan de wortels teruggaan tot Parijs 1919. Aan tafel Het In Flanders Fields Museum wilde dit complexe gegeven en zijn impact op de mensen op een historisch verantwoorde manier naar het grote publiek brengen. Zij gebruiken hiervoor de tafel als metafoor. De vernielde tafel staat symbool voor het Eindoffensief. De eerste succesvolle dag van de bevrijding, 28 september 1918, was tegelijk ook de bloedigste dag in de geschiedenis van het Belgische leger. De achtergelaten gedekte keukentafel vertelt het verhaal van de families Baccarne en Deschepper. De frontlijn liep

tussen hun boerderijen door, ten noorden van Langemark. De gezinnen van de ouders en broers van Petrus Baccarne en Sylvie Deschepper woonden aan de geallieerde zijde van de frontlijn. Petrus, Sylvie en hun 6 kinderen woonden aan Duitse kant. De lijn dreef de families uit elkaar en trok een streep door hun toekomst die tot op de dag van vandaag voelbaar is. De U-vormige onderhandelingstafel staat symbool voor de vredesverdragen die in 1919 in Parijs werden ondertekend. Het Verdrag van Versailles bepaalde dat Duitsland de volledige schuld voor de oorlog kreeg en dus ook een schadevergoeding moest betalen.

De maat van oorlog is de mens

en de verplichte evacuatie heel moeilijk om de burgerslachtoffers op te lijsten. Velen van hen zijn daardoor niet opgenomen in de officiële herdenkingen. Met de inclusieve Namenlijst worden voor het eerst alle burgerslachtoffers van de Ieperse deelgemeenten verenigd met de militaire doden uit deze gemeenten. Praktisch Je kan de tentoonstelling ‘To End All Wars’ nog bezoeken tot 15 november 2019. Een ticket kost 5 euro. Wil je ook de permanente tentoonstelling bezoeken, dan betaal je voor beide 10 euro. Alle info vind je op www.inflandersfields.be. Sarah Van Humbeeck

Een enorme spelbordtafel stelt de vorming van een nieuwe wereldorde voor. Na Versailles worden er nog verschillende verdragen gesloten tussen 1919 en 1924. Menselijk aspect De tentoonstelling zet de menselijke ervaring van alle betrokkenen centraal. Van burgers en militairen, van slachtoffers en nabestaanden, tijdens en tot lang na de oorlog. Met vooral veel aandacht voor de burgerslachtoffers. In frontgemeenten zoals Ieper was het door de chaotische omstandigheden

Win

Win een gratis ticket! Ga naar de pagina 'Train je brein' en los het kruiswoordraadsel op.

S-PLUS

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 11

- april-mei-juni 2019

05/03/2019 09:26

INTERVIEW

n e z n e r g r e d n zo

De generatie

Senioren zijn hip. Of dat is toch wat je zou denken als je deze dagen de televisie aanzet. Met programma’s als ‘Hotel Römantiek’, ‘The Voice Senior’ en ‘De wereld rond met 80-jarigen’ zijn ze niet meer van het scherm weg te denken. Een tijdelijke hype of een duurzame trend? We spraken erover met Fons Van Dyck, directeur van het marketing- en communicatiebureau Think BBDO.

We hadden vroeger ook al wel eens senioren op televisie gezien. Wie kent er de ‘Benidorm Bastards’ niet meer? Maar terwijl dat eerder uitlachtelevisie was, zijn de programma’s van vandaag dat helemaal niet. En ze worden zelfs in primetime uitgezonden. Hoe komt dat? 12

S-PLUS

Je kan van alle generaties zijn ongeacht je leeftijd

Fons Van Dyck: “Er zijn 2 belangrijke verschijnselen die aan de basis liggen van programma’s als Hotel Römantiek. Ten eerste, de senioren in dergelijke programma’s behoren tot een heel andere generatie dan de senioren die we vroeger kenden. We nemen hier eigenlijk afscheid van de ‘silent generation’, de interbellumgeneratie. Dit zijn de senioren die geboren zijn in de jaren ’30 en hun jeugdjaren meemaakten in de jaren ’50. Het zijn de jaren van expo ’58, de jaren van de bevrijding, van de opmars van de consumptiemaatschappij, van Bill Haley en Elvis Presley. Ook reizen winnen aan belang, de eerste Vlamingen trekken naar Frankrijk en Spanje. En, belangrijk, de levensverwachting van deze mensen is hoger dan ooit tevoren. Het zijn de zeventigers en tachtigers van vandaag. Een generatie die bescheiden is en dicht bij huis blijft wonen. De zestigers vandaag behoren tot de babyboomgeneratie, degenen die geboren zijn in de jaren ’50. Ze zijn kapitaalkrachtiger dan hun ouders en beschikken over veel vrije tijd en een goeie gezondheid. Zij willen dingen beleven. De wereld is hun dorp. Alles wat met belevenissen te maken heeft, theater, tentoonstellingen, citytrips, opleidingen, zal de komende jaren aan belang winnen omdat zij nu massaal de arbeidsmarkt verlaten.”

Een ander groot verschil tussen de interbellumgeneratie en de babyboomers zit hem in de band die ze hebben met kinderen en kleinkinderen.

Fons Van Dyck: “We zien dat jongeren vandaag helemaal anders omgaan met hun ouders en grootouders dan pakweg 50 jaar geleden. Toen werd er een breuk gemaakt tussen de ouder en jongere als vorm van vrijheid, onafhankelijkheid en opstandigheid. Vandaag kan je moeder je beste vriendin zijn. Vaders hebben een coaching relatie met hun zonen. Ook de band met de grootouders is anders. Sommigen hebben hun kinderen niet zien opgroeien en willen dat nu inhalen met de kleinkinderen. De relatie tussen grootouders en kleinkinderen wint aan belang. Het is niet toevallig dat je op de klimaatmarsen ook grootouders ziet. Ouders en grootouders die hun kleinkinderen aanzetten tot spijbelen was 50 jaar geleden totaal ondenkbaar. Deze intergenerationele trend verklaart mee waarom programma’s als Hotel Römantiek perfect in primetime kunnen. Het zijn formats die twintigers en zestigers samenbrengen. En dat is natuurlijk vanuit commercieel oogpunt een interessante formule voor televisiezenders. We zien deze trend ook in de reissector. Het aantal boekingen voor vakantieverblijven waar 2 of meer generaties kunnen verblijven,

- april-mei-juni 2019

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 12

05/03/2019 09:26

Fons Van Dyck: “Op één ding mag je de babyboomers niet aanspreken en dat is hun leeftijd. Dat is het absolute taboe. Ze zijn zich bewust van hun leeftijd, maar het is de generatie van ‘My generation’ van The Who. ‘I hope I die before I get old’ was hun motto. ‘Oud’ was voor hen iemand van 40, iemand zoals hun ouders tegen wie ze zich afzetten. Terwijl oud zijn vandaag niets meer te maken heeft met leeftijd.

zit al enkele jaren in stijgende lijn. Meer spectaculaire uitingen van deze intergenerationele trend zijn dan weer het optreden van Willy Sommers op Pukkelpop. Voor velen onbegrijpelijk, maar vanuit dit oogpunt is het perfect te verklaren dat het wel cool is om jongeren te zien dansen op de muziek van hun ouders of grootouders.” Geen taboes De babyboomers zagen veel taboes sneuvelen. Het is de generatie van seks, drugs, rock and roll, mei ’68, de generatie die de pil en de vrije liefde heeft ontdekt. Eén blijft echter bestaan.

Geboortejaar Vooroorlogse generatie

1910-1925

Stille generatie

1925-1940

Babyboomgeneratie

1940-1955

Generatie X

1955-1970

Ze zijn zich bewust dat er ooit een einde aan komt, maar ze willen ten volle van het leven genieten en niet zitten wachten tot iemand het licht uitdoet. Dat is ook waar het in programma’s als Hotel Römantiek om gaat. Wat ze daarin beleven, zou net zo goed door iemand van 20 of 40 beleefd kunnen worden.” Of het succes van dergelijke programma’s blijft duren, kunnen we niet voorspellen. Maar de onderstroom waarop dit succes is gebaseerd is reëel en perfect sociaal-demografisch en cultureel verklaarbaar. Deze onderstroom zal de komende jaren alleen nog maar aan belang winnen. We staan ook nog maar aan het begin van deze nieuwe generatie van senioren. Wie weet wat ze nog voor ons in petto hebben. Sarah Van Humbeeck

S-PLUS

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 13

- april-mei-juni 2019

05/03/2019 09:26

ACTUA

Grootouders en hun iding e h c kleinkinderen bij s In Vlaanderen worden er jaarlijks ongeveer 15 000 huwelijken ontbonden. Wanneer ouders scheiden, heeft dat uiteraard gevolgen voor de kinderen. Op emotioneel en praktisch vlak. Maaike Jappens (VUB) en Jan Van Bavel (KULeuven) deden een onderzoek bij kinderen van gescheiden ouders. Met hun studie ‘Scheiding in Vlaanderen’ (2009-2010) onderzochten ze ook de impact op de grootouders. Want dat blijft vaak onderbelicht. Rol van grootouders bij scheiding Dat grootouders een grote rol spelen in het leven van de kleinkinderen is algemeen. Ook bij kleinkinderen waarvan de ouders niet gescheiden zijn, gaat dat van dagelijkse opvang na school, af en toe op woensdagnamiddag of bij ziekte, tot een speelkameraad of vertrouwenspersoon bij occasioneel bezoek. Na een scheiding wordt de leefwereld van de kinderen door elkaar geschud. Dat gaat vaak gepaard met veel veranderingen. Op dat moment kan je als grootouder net een vaste waarde zijn. De standvastigheid die niet verandert. Een goede band met oma en opa maakt gelukkiger Ook uit het onderzoek van Jappens en Van Bavel blijkt dat de relatie met grootouders een invloed heeft op het welbevinden van de kleinkinderen. Bij een scheiding kan de levenstevredenheid en het zelfvertrouwen van kinderen onder druk komen te staan. 14

S-PLUS

- april-mei-juni 2019

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 14

05/03/2019 09:26

Kinderen zien dan vaak hun grootouders net als ‘veilige haven’. Een plek waar ze vertrouwen, aandacht en rust vinden. Voor kinderen kan het na een scheiding aanvoelen alsof alles in elkaar stort. Grootouders kunnen hen laten inzien dat er bij hen niets verandert, en dat ze nog altijd deel uitmaken van de familie als groter geheel. Neutraal blijven Bij grootouders kunnen kleinkinderen praten over hun gevoelens, omdat ze geen rekening moeten houden met de gevoelens van hun ouders. Emoties van boosheid tot verdriet zijn normaal, en het feit dat ze die emoties in vertrouwen kunnen tonen, kan voor een kind veel betekenen. Belangrijk is wel dat je als grootouder respectvol blijft tegenover beide ouders. Kinderen willen niet kiezen tussen hun ouders. Ze willen niet dat iemand kwaad over hen spreekt. Enkel door buiten de ‘ruzie’ te blijven, kan je een veilige rustplek zijn voor de kleinkinderen. Grootouders hebben het recht hun kleinkind te zien Een echtscheiding kan de familiebanden uiteraard ook danig onder druk zetten. Contacten onderhouden blijkt niet altijd vanzelfsprekend. Bij een co-ouderschap wordt de tijd verdeeld over mama en papa, en dit heeft ook gevolgen voor de grootou-

5 redenen waarom een goede band met oma en opa goed is voor je kleinkind. Eén: emotioneel Uit studies blijkt dat kinderen en jongvolwassenen die een goede band hebben met grootouders minder te kampen hebben met depressie. Twee: familiecultuur Je kleinkind leert door de verhalen die je als grootouder vertelt meer over de familiegeschiedenis. Drie: zelfbeeld Je kleinkind waarderen zal je een goed gevoel geven en helpen om een positief zelfbeeld te creëren.

Een luisterend oor en een dikke knuffel kan wonderen doen. Vier: positief beeld van ouder worden Kinderen die een goede band hebben met hun grootouders denken later positiever over het ouder worden. Vijf: veilige haven bij scheiding Zoals we in het artikel al aanhaalden: oma en opa zijn een vaste waarde wanneer de wereld van de kleinkinderen verandert bij een scheiding.

ders. Contacten met de kleinkinderen die voordien vanzelfsprekend waren, zijn dat plots niet meer. Voor de grootouders kan dit tot gevolg hebben dat ze hun kleinkinderen minder vaak zien, of in extreme gevallen zelfs helemaal niet meer. Als je dit als grootouder een probleem vindt, probeer dan een gesprek aan te gaan om onderling tot een akkoord te komen om de kleinkinderen (meer) te zien. Bemiddeling Als ouders en grootouders niet zelf tot een akkoord kunnen komen over het contact met de kleinkinderen, kan een familierechtbank beslissen over een omgangsrecht. Die zal zich altijd uitspreken in het belang van het kind. De vraag zal dus altijd gesteld worden of het kind baat heeft bij een verplicht en dwingend contact. Uiteraard zal iedereen die gerechtelijke stappen in eerste instantie proberen te vermijden. Indien ouders en grootouders dit zelf willen, kan de hulp ingeroepen worden van een professionele bemiddelaar. Via de bemiddeling zullen de betrokkenen dan zelf tot een oplossing kunnen komen voor hun conflict, zodat de communicatie en het contact kan hersteld worden. Ook via het CAW kan je vaak beroep doen op een erkende bemiddelaar in familiezaken. Gertie Brouwers

Meer lezen? • Op www.scheideninvlaanderen.be lees je meer over het onderzoek naar ‘Scheiding in Vlaanderen’. • De vereniging ‘Bond voor gescheiden Mensen met Kinderen’, www.bgmk.be, heeft een grootouderwerking, en is van mening dat grootouders nog te vaak over het hoofd worden gezien in het echtscheidingsbeleid. • De Gezinsbond heeft via www.goedgezind.be heel wat artikels over en voor grootouders. • Op www.fbc-cfm.be/nl/inhoud/ lijst-erkende-bemiddelaars kan je erkende bemiddelaars vinden of via www.caw.be voor psycho-sociale steun.

S-PLUS

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 15

- april-mei-juni 2019

05/03/2019 09:26

Tevredenheidsmeting

n e d e l s u l P S nkt! Een 8,01 op beda tevredenheid

Leden uit onze lokale afdelingen zijn meer tevreden dan leden die geen lid zijn van een afdeling in hun buurt.

Waarmee gaan we aan de slag? • S-Plus Mag werd vernieuwd en kreeg een pittig en hedendaags uitzicht. Nu past hij nog beter bij jou! • We vernieuwen de website van S-Plus en zorgen er onder meer voor dat de lokale activiteiten makkelijker terug te vinden zijn. • We geven je meer inspraak. Op geregelde tijdstippen vragen we je wat jij denkt en communiceren we de resultaten in S-Plus Mag. Gezondheidsvormingen

Wat vinden jullie belangrijk?

Activiteiten

Maar er is ook ruimte voor verbetering en we gaan met jullie input aan de slag. Zo bouwen we samen aan een sterke o rganisatie!

Waar we volgens jullie straf in zijn: • sterk georganiseerde activiteiten • goed en warm onthaal voor nieuwe leden • duidelijke en aantrekkelijke communicatie over onze activiteiten.

Belangen senioren

Binnen S-Plus vinden we de tevredenheid van onze leden b elangrijk, daarom hielden we vorig jaar een meting. Op basis van j ullie antwoorden kregen we een score van 8,01 op 10, hier zijn we superblij mee!

Conny Guldentops

Heb jij nog suggesties? Zin om mee belangen van plussers te verdedigen? 16

S-PLUS

Laat het ons weten! T 02 515 02 06 E info@s-plusvzw.be W www.s-plusvzw.be

- april-mei-juni 2019

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 16

05/03/2019 09:26

S-PLUS reizen

: n o b a s s i L

stad aan de Taag

23 juni 2019 (5 dagen / 4 nachten)

Genieten op het Griekse eiland

De Portugese hoofdstad ligt op 7 heuvels rondom de rivier Taag. Elk van de heuvels toont ons een eigen, unieke stadswijk. Het resultaat is een veelzijdige, authentiek gebleven stad die haar bezoekers trakteert op een rijke geschiedenis, heel wat bezienswaardigheden, romantische pleintjes en lekker eten en drinken. We logeren in Hotel Mundial**** gelegen in de wijk ‘Baixa’, het levendige hart van de stad. De beroemdste pleinen van de stad (Rossio, Praça de Figueira en Praça de Comércio) liggen op een steenworp van het hotel. Centraler kan dus niet! Prijs per persoon: 640 euro op basis van een twee persoonskamer in halfpension, toeslag single: 250 euro Niet-leden S-Plus: 690 euro, toeslag single: 250 euro Verdere info: T 02 515 07 97 E eliane.couge@socmut.be Inschrijvingen T 02 515 02 06 E info@s-plusvzw.be

a t e r K

20 september vertrek vanuit Oostende (12 dagen/11 nachten) 23 september vertrek vanuit Brussel (10 dagen/9 nachten)

Kreta heeft alles wat je als vakantieganger nodig hebt: een prachtige kust met stranden, baaien en een heldere zee, maar ook een indrukwekkend berglandschap en talrijke kloven zoals de beroemde Samaria kloof. De gezellige dorpjes ademen de typische Griekse sfeer. Voor de cultuurliefhebber zijn de overblijfselen van de oude Minoïsche beschaving, zoals het paleis van Knossos, zeker een hoogtepunt. We verblijven in Hersonissos, waar je geniet van de talrijke bars en terrasjes. Hotel Imperial Belvedere **** heeft alle troeven voor een onvergetelijke vakantie: een zeer lekkere keuken, vriendelijke service, comfortabele kamers en gevarieerde animatie. Door zijn unieke ligging tegen een heuvel biedt het hotel een totaal overzicht op het resort. Op 400 meter van het strand, op 2 km van het centrum van Hersonissos. Prijs per persoon (minimum 25 deelnemers): 20 september (Oostende, 12 dagen/11 nachten): 999 euro Toeslag eenpersoonskamer: 410 euro 23 september (Brussel, 10 dagen/9 nachten): 895 euro Toeslag eenpersoonskamer: 230 euro Voor verdere info en inschrijvingen: T 03 755 47 42 – E groepsreizen@azura-travel.com

3 = 4 l a i c e p s k e o h t s e W

DOMEIN WESTHOEK

• 4 nachten met ontbijtbuffet • halfpension • aankomstdag naar keuze • Welkomstdrankje bij aankomst • 4 overnachtingen = 3 nachten betalen • Geen supplement single op een standaardkamer

Standaard

(max. 2 pers.)

€ 288 p.p.

Suppl. single € 0

Comfort

(max. 2 pers.)

€ 293 p.p.

Luxe +

Prestige

(max. 3 pers.)

(max. 4 pers.)

€ 298 p.p.

Suppl. single € 42 Suppl. single € 42 Suppl. single € 42

< 12 jaar

€ 40 p.p.

Domein Westhoek vzw

(Centrum voor Sociaal Toerisme), Noordzeedreef 6-8, 8670 Oostduinkerke T 058 22 41 00 F 058 22 41 99 E info@domein-westhoek.be W www.domein-westhoek.be

S-PLUS

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 17

€ 303 p.p.

Kind

- april-mei-juni 2019

05/03/2019 09:26

S-PLUS kort

! p l e H ik snurk Uit een Britse studie blijkt dat het aantal hevige snurkers in 20 jaar tijd verdubbeld is. Bij ons zouden, naar schatting, zo een 6 op de 10, vooral oudere, Belgen ronken. Ben jij er ook bij? Gevaarlijk is het niet, maar wel onaangenaam en op termijn zelfs ongezond, voor wie naast zo een snurker ligt. Misschien helpen één van de volgende tips je vooruit.

Waarom zijn sommige eieren wit en andere bruin? Je hebt er misschien nooit bij stilgestaan, maar in eenzelfde eierdoosje kan je zowel witte als bruine eieren vinden. Hoe komt dat? De kleur van het ei wordt bepaald door het ras van de kip. Kippen met rode oorlellen leggen bruine eieren, kippen met witte oorlellen leggen witte eieren. Blijkbaar associëren veel mensen de witte eieren met goedkoop en met legbatterijen, maar dat klopt dus helemaal niet! Bruine en witte eieren zijn even gezond, diervriendelijk en er is geen smaakverschil. Wel kan de kleur van de dooier beïnvloed worden door het voer dat de kip krijgt. Kippen die gele maïs eten, leggen eieren met een meer oranje dooier. Bron: Libelle

1. Eet minder, sport meer Een klassieker waar we niet om heen kunnen. Vermageren zorgt voor minder vetmassa ter hoogte van de hals en dus minder druk op de luchtwegen. Ook meer beweging en dus sterkere spieren, zorgt ervoor dat je minder gaat snurken. 2. Draag een rugzak Als alternatief voor een tennisbal die je in je pyjama naait, prop je een rugzak vol kussens. Als je die ’s nachts draagt, is het onmogelijk om op je rug te slapen. Wat extra kussens onder je rug of schouders zodat je niet plat slaapt, helpen ook. In rugligging verplaatsen tong en kaak zich licht naar achter, waardoor een vernauwing ontstaat die tot snurken leidt. 3. Neem geen slaappillen Medicatie werkt spierverslappend, ook op de s pieren in je hals. De kans op snurken is dan dus groter. Om dezelfde reden zijn alcohol en zware maaltijden ’s avonds een no-go voor snurkers. 4. Verhuis naar de bergen Nogal drastisch, maar blijkbaar snurken mensen minder als ze een weekje op vakantie gaan naar de bergen en propere lucht inademen. Vaak zijn huisstofmijt allergieën de boosdoeners. Als een verhuis niet meteen een optie is, kan een luchtbevochtiger ook al helpen. Je slijmvliezen worden vochtiger en zwellen minder op.

Nick & Simon

11 mei - Ethias Theater Hasselt

r o o v g n i Kort leden! S-Plus

Tickets kopen kan via https://www.teleticketservice. com/tickets/2018-2019/nicksimon-s-plus of 070/345.345 (Max.€0,30/Min) met het codewoord S-Plus.

Als geen van deze trucjes werken, zit er niets anders op dan professionele hulp te zoeken. Bron: Het Nieuwsblad

S-PLUS

- april-mei-juni 2019

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 18

05/03/2019 09:26

) s ( t h Rig Now!

Kies of schenk

Met deze campagne wil Hart boven Hard dat het politieke debat terug gaat over de basisvraag: ‘waar heeft ieder mens recht op, los van inkomen of achtergrond?’. Onze (over)grootouders dwongen al een aantal rechten af, zoals vakantie, terugbetaling van de dokter, een vrij weekend. Ze deden dat door samen te blijven strijden. Dankzij hen genieten wij van deze rechten. Maar ook vandaag is het nodig te strijden, voor onze sociale zekerheid en gezondheidszorg, voor een aantal rechten die onze (klein)kinderen later hopelijk ook als normaal zullen beschouwen: gezonde tanden voor iedereen, wijkgezondheidscentra, betaalbare geneesmiddelen voor iedereen, betaalbare dokterstarieven, propere lucht … Wil je mee strijden met ons? Stip dan zondag 12 mei aan in je agenda! Om 13 uur start de optocht aan het Noordstation in Brussel. Meer info op www.hartbovenhard.be.

je favoriete krant of magazine met De Persgroep

g n i g i z j i W

Trouwe lezer van Het Laatste Nieuws? Of kan je niet zonder je wekelijkse Dag Allemaal? Dan hebben we goed nieuws voor jou! S-Plusleden kunnen voortaan een abonnement met korting nemen op één van de kranten of tijdschriften die uitgegeven worden door De Persgroep. Naast Het Laatste Nieuws en Dag Allemaal horen ook De Morgen, Story, Humo, Goed Gevoel, TV Familie en Teve blad hierbij. Op een abonnement voor één jaar krijg je 20 % korting, abonneer je je voor 2 jaar, dan krijg je maar liefst 30 % korting. Je kan van het voordeel genieten op www.persgroep.be/s-plus of door te bellen naar je provinciaal S-Plussecretariaat.

Vlaamse aanpassingspremie wijzigt op 1 juni Deze premie is bedoeld voor een bewoner die zijn woning aanpast voor een inwonende 65-plusser (dit moet wel een bloed- of aanverwant tot de 2de graad zijn), 65-plussers die aanpassings werken uitvoeren aan de eigen woning of verhuurders die een huurwoning aanpassen voor een inwonende 65-plusser. Werken zoals bijvoorbeeld een traplift plaatsen, aanpassen van de badkamer of een deuropening verbreden komen in aanmerking. Vanaf 1 juni mogen de facturen 2 jaar oud zijn i.p.v. 1 jaar. Je komt in aanmerking als je inkomen onder bepaalde grenzen blijft. Het doel is dat mensen hun woning kunnen aanpassen en zo langer thuis blijven wonen. Meer info over de premie en de wijzigingen vind je op http://www.wonenvlaanderen.be/premies. Voor gratis advies over het invullen van je aanvraag, kan je terecht bij de dienst maatschappelijk werk van de Socialistische Mutualiteiten.

S-PLUS

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 19

- april-mei-juni 2019

05/03/2019 09:26

S-SPORT // RECREAS

n e l e d n a W is niet alleen populair

ACTIEVE 50+

bij 55-plussers

‘Wandelen zit duidelijk in de lift in Vlaanderen’ kopte het VRT-nieuws enkele maanden geleden. Naast de traditionele 55-plusser trekt het steeds meer jongeren aan om in de weekends op stap te gaan en nieuwe streken te verkennen.

S-PLUS

Als multisportfederatie met een groot aantal mensen met een beperking valt het ons op dat S-Sport // Recreas nagenoeg geen wandelclubs heeft voor personen met een beperking. Dat wil niet zeggen dat jongeren met een beperking deze sport nog niet ontdekt zouden hebben. Bij MFC Ritmica weten ze al langer dat ook jongeren met een beperking een stevig stukje kunnen stappen. ‘Op Stap’ heet het project waar Erik en Jef 3 jaar geleden mee van start zijn gegaan en dat jongeren de schoonheid en de eenvoud van de natuur wil laten zien. Ze laten jongeren genieten van de eenvoudige en kleine dingen in het leven. Erik (59) heeft tonnen ervaring. Hij is niet alleen opvoeder bij Ritmica maar is ook vader van 2 kinderen met een leerstoornis. Hij is iemand die spreekt vanuit die ervaring en weet hoe belangrijk een veilige omgeving is voor deze jongeren. Op stap gaan met jongeren met een beperking is niet evident. “Het begint allemaal met vertrouwen”, vertelt Eric. “Het project Op Stap staat symbool voor de weg die jongeren afleggen, stap voor stap. Wij willen dat jongeren grenzen kunnen verleggen maar dat ze ook tot rust komen in de natuur, respect tonen voor de natuur en verwonderd worden door de natuur.

Veel van deze jongeren zijn niet bezig met de klimaatmarsen die scholieren dezer dagen houden in Brussel en andere grootsteden. Maar we proberen ze wel attent te maken op de schoonheid van de natuur en hen te laten stilstaan bij het hier en nu. Jongeren groeien vandaag op in een zeer snel veranderende maatschappij waar alles en iedereen schreeuwt om aandacht. Als we ervoor kunnen zorgen dat ze de rust terugvinden en verbondenheid vinden in de natuur is onze missie geslaagd.” Op bevertocht Voor de échte avonturiers zijn er trektochten tot 20 k ilometer. Natuurliefhebbers pur sang vinden hun gading in de natuurontdekkingstochten waar onder andere beverwandelingen en vogelobservaties op het programma staan. Rolstoelgebruikers kunnen dan weer inschrijven voor de MIxT tochten. MIxT staat voor Motorische Integratie Tochten waarbij personen met en zonder beperking er samen op uit trekken. Trekkers en duwers Naast de trekkersrol die Erik en Jef vervullen zijn er ook vrijwilligers die een actieve rol opnemen in Op Stap. De jongeren die niet zelfstandig ter plaatste geraken, haalt een vrijwilliger op. Ook de tochten worden mee door hen begeleid. Ze spelen in het bijzonder een cruciale rol

- april-mei-juni 2019

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 20

05/03/2019 09:26

tijdens de MIxT tochten omdat iedere rolstoelgebruiker zijn begeleider heeft die de rolstoel duwt. Op Stap is steeds op zoek naar vrijwilligers die houden van de natuur en deze passie willen doorgeven aan jongeren met een beperking. Hou je van avontuur en wil je eens wat anders in je vrije tijd, dan is dit beslist iets voor jou. Neem een kijkje op www.opstapritmica.be voor meer info of kijk op de facebookpagina van Op Stap. Zin om zelf te starten? Als je geregeld in groep met vrienden gaat wandelen, kan het interessant zijn om je bij S-Sport // Recreas te verzekeren. Voor slechts 5 euro per jaar ben je een heel jaar gerust.

W andelen zit in de lift, ook voor personen met een handicap

Wat doet S-Sport // Recreas? Je kent ons misschien van het dansfeest Danshart, dat om de 2 jaar duizenden mensen op de been brengt ten voordele van het goede doel. Maar wist je ook dat we een netwerk hebben van meer dan 350 sportclubs? Bovendien geniet je bij ons van de beste sportverzekering tegen de laagste prijs en dat voor alle sporten én voor alle leeftijden. Ontdek ons aanbod sportclubs Ben je klaar om je goede voornemens om te zetten in daden? Neem een kijkje op www.s-sportrecreas.be en maak je keuze uit de meer dan 350 clubs. Je vindt er ook tal van activiteiten die plaatsvinden doorheen het jaar. Heb je een vraag? Bel ons op het nummer 02 515 02 54 of contacteer ons via info@s-sportrecreas.be www.s-sportrecreas.be

Jotie De Meyer

S-PLUS

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 21

- april-mei-juni 2019

05/03/2019 09:26

S-PLUS MANTELZORG

Zorg je ook voor iemand anders? Dan ben je mantelzorger! T 02 515 02 63 E mantelzorg@s-plusvzw.be F www.facebook.com/ikzorgvooreenander

Je moet de kans krijgen om ergens Welke aan uit te geraken

samen

impact heeft mantelzorg op de relatie van Marleen en Gilbert?

Na een serie operaties kreeg Marleen 8 jaar geleden steeds meer pijn te verduren. Ze werd minder mobiel. Gilbert is haar mantelzorger: hij ondersteunt haar wanneer ze het nodig heeft. Marleen moet intussen loslaten dat ze niet alles meer kan zoals vroeger. Hoe ga je daarmee om als koppel? Hoe zet je nieuwe stappen in je relatie wanneer de rollen naar elkaar toe veranderen?

Een goed team Gilbert en Marleen zijn een goed team, een geoliede machine. Dat voel je vanaf het moment dat je hun appartement binnenkomt. Een thuis met kaarsjes, gezelligheid… Het zit hier goed, dat is duidelijk. Zonder al te veel woorden, begrijpen Marleen en Gilbert elkaar. “Maar dat gebeurt niet vanzelf,” zegt Gilbert, “We zijn dan ook al 43 jaar getrouwd. Je leert elkaar beter kennen over de jaren heen.” Tijdens een operatie is er een zenuw geraakt bij Marleen. Hierdoor heeft ze veel pijn en is ze slecht te been. De dokters hebben er geen oplossing voor. In de loop van de tijd heeft Marleen op advies van haar dokters een aantal medicijnen uitgeprobeerd. Soms met lastige neveneffecten. Intussen heeft ze een goeie behandeling gevonden, de pijn valt iets beter te harden, maar de immobiliteit blijft. Gilbert heeft alles van nabij meegemaakt. Hij kent het verloop, en hij kent ook Marleen als geen ander. “Ik zie het wanneer ze zich druk begint te maken. Wanneer het allemaal hoog begint op te lopen bij haar. Dan probeer ik voor haar de zaken wat rustiger te maken.” Marleen: “Ik zou niet weten wat ik moet doen zonder Gilbert. Hij betekent veel voor mij.”

S-PLUS

- april-mei-juni 2019

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 22

05/03/2019 09:26

Zaken uit handen geven Hoe ging dat toen Gilbert steeds meer een zorgrol opnam voor Marleen? Gilbert: “Dat was zoeken. In het begin vroeg ik altijd wat ik kon doen om haar te helpen. Maar ik ben daarmee gestopt. Ik wil ook niet opdringerig zijn. Nu is de afspraak: als er iets is, dan zegt Marleen het mij wel.” Marleen: “Vroeger zei ik liever niks, ook al had ik pijn. Maar nu is dat gewoon niet meer mogelijk.” Gilbert: “Ik zit er wel mee in wanneer Marleen zichzelf probeert te overdoen. Ze heeft het er moeilijk mee dat ze sommige dingen niet meer kan. En dan doet ze op sommige momenten toch meer dan ze eigenlijk aankan. Dan weet ik: vandaag neemt ze veel hooi op haar vork, maar morgen komt de pijn extra hard aan. Het is niet gemakkelijk om dat te zien gebeuren.” Marleen: “Koken lukt mij niet meer. Ik kan niet meer zo lang blijven rechtstaan aan het fornuis. Gilbert doet de was en ik plooi ze. Dat kan ik al zittende doen. In het begin vond ik het moeilijk om van alles uit handen te geven. Ik werd er depressief van. Wat loop ik hier nog te doen, vroeg ik mij dan af. Het zit niet in mij om de dingen te laten zoals ze zijn. Ik wil graag dat alles vooruitgaat. Plotseling ging dat allemaal niet meer.” Gilbert wist waar het schoentje knelde voor Marleen. Samen zijn ze op zoek gegaan naar iets dat Marleen terug een gevoel van eigenwaarde geeft. Hij is bestuursvrijwilliger bij S-Plus en heeft haar eens meegevraagd. Misschien kan ze de inschrijvingen doen? Nu regelt ze veel met de computer. Gilbert: “Ik heb het gebruik van de computer eigenlijk een beetje geïntroduceerd bij Marleen. Dat was in het begin wel een beetje zoeken, maar nu? Nu staat de computer bijna altijd aan en is Marleen ermee bezig.” Marleen knikt: “Ik doe nu veel administratie voor S-Plus, zoals de verjaardagsbrieven. Ik ben er

Op 23 juni is het dag van de mantelzorger. Bedankt, mantelzorger, voor al je goeie zorgen. Dag in dag uit sta je klaar met een eindeloze kracht en tonnen liefde voor de persoon voor wie je zorgt. Chapeau voor alles wat je doet!

! l e w e j k n Da

graag mee bezig. Moest dat wegvallen, dat zou ik erg vinden.” Durven te spreken Hoe verloopt het wanneer Gilbert iets overneemt van de zaken die Marleen vroeger deed? Is er overleg over hoe Gilbert dat kan doen, of trekt Gilbert liever zijn plan? Marleen: “Hij vertelt mij nooit wat hij gaat koken. En als hij niet weet hoe hij het moet klaarmaken, laat hij het mij niet merken hoor. Weet je wat hij dan liever doet? Hij zoekt het op via internet (lacht). Maar ik vind dat wel leuk, dat hij me zo wil verrassen.” Ze wisselt een glimlach uit met Gilbert. Hij vult aan: “Ja, en ik experimenteer graag met koken.” Marleen: “En dan is er veel afwas” (lacht). “De aanschaf van de rolstoel is in stappen verlopen”, vertelt Gilbert: “Marleen had het daar echt moeilijk mee en dat begrijp ik. Die beslissing is dan ook niet in één keer gevallen. Voor ons was het gewoon belangrijk om naar buiten te komen. Het is niet goed om altijd binnen te zitten. Dan heb je ook niks meer om over te praten met elkaar.” Marleen: “Onze familie is daar ook mee bezig. Als ik nu denk aan onze kleinzoon. Hij is 8 jaar en heeft bij hem thuis zijn kamer beneden opgegeven en slaapt nu boven. Hij zegt dan tegen mij: ‘Kom maar logeren hé oma, bij ons moet je de trappen niet op.’ Dat is echt lief.” Gevoel van nabijheid Tijd hebben voor elkaar speelt een grote rol. Vroeger waren Marleen en Gilbert pleegouders. Dat hebben ze noodgedwongen moeten opgeven door de medi-

sche situatie van Marleen. Gilbert is nu op pensioen als rijkswachter. Zijn werk was veeleisend, met late uren en veel spanningen. “Ze was vroeger wel eens kwaad op mij, als ik weer eens laat moest werken. Dat snap ik. Het was niet eenvoudig. Zij zat thuis met de kinderen en het huishouden. Maar we zijn er samen uitgeraakt. Mensen buiten je relatie kunnen nooit weten hoe het er in je relatie aan toegaat. Je moet er samen door, wat anderen ook zeggen.” Ups en downs in een relatie. Het hoort erbij. Gilbert en Marleen vonden steeds de weg terug naar elkaar. “Eigenlijk is een gevoel van nabijheid heel belangrijk,” zegt Gilbert. Marleen: “Eens echt praten met elkaar. Af en toe een sms’je, gewoon om te laten weten dat alles oké is. Zo is Gilbert ook meer op zijn gemak als hij eens van huis is. En dat zijn dan momenten waarop ik ook iets meer op mezelf probeer te doen.” Gilbert: “Maar daarnaast heb ik ook een drukke agenda voor S-Plus en zit ik in de politiek. Ik let nu wel meer op mijn dagschema: ik ben maximum 3 à 5 uur weg, nooit langer. En we houden ook contact wanneer ik weg ben.” Niet alles gaat over de zorg bij Marleen en Gilbert. Van rustig in de zetel zitten en samen series kijken op Netflix tot ontmoetingen via S-Plus of VFG. Soms zoeken ze de drukte van buiten op, soms cocoonen ze liever thuis. Het is al eens zoeken in een relatie, soms is het evenwicht even weg en dat is oké. Gilbert en Marleen verstaan elkaar en doen er alles aan om elkaar te blijven verstaan. Wat er ook op hun pad komt. Tekst: Sarah Pardon

S-PLUS

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 23

- april-mei-juni 2019

05/03/2019 09:26

S-PLUS MANTELZORG

j i j g r o Ontspan samen via Z r iemaonze d?mantelzorgvakanties n voo Mantelzorgvakanties op maat van je zorg. Voor jou én je zorgvrager!

Vakantie is een recht van iedereen. Daarom organiseren we mantelzorgvakanties. Ga samen met je zorgvrager zonder stress op reis. Lees onderaan een reactie van een deelneemster van vorig jaar:

. . . k e d t n O Herstelverblijf Duneroze Kom uitwaaien wanneer je wil tussen de duinen van De Haan. SocMut voorziet voor leden een tussenkomst van € 35 (Brabant € 40) per nacht bij verblijf T 050 43 30 00 E opname@duneroze.be Domein Polderwind Polderwind is een zorghotel in Zuienkerke, op 10 km van Brugge. Ontdek een verwensfeer met zorgfaciliteiten. Het zorghotel voorziet voor leden van SocMut een korting van 10% op hun verblijf. T 050 23 07 50 E info@domeinpolderwind.be

S-PLUS

dankjewel S Plus Mantelzorg Hallo S Plusserkes

☺

Wou jullie allen toch nog even bedanken om ons een onvergetelijke mantelzorg vakantie te bezorgen. Het was deze week efkes aanpassen, zowel voor mijn mama als voor mezelf, maar we hebben de dagdagelijkse routine inmiddels weer onder controle. We appreciëren ten zeerste alle moeite die jullie hebben gedaan om alles geregeld te krijgen, tot in de kleinste details. Ik wou mijn mama dit absoluut gunnen en het heeft ons beiden zó'n deugd gedaan om in zo'n warme ploeg vrijwilligers terecht te komen. Ook met de andere koppels klikte het opperbest, precies één grote familie. Ik kreeg nog maar eens bevestiging hoe belangrijk het is om de te verzorgen persoon met het nodige geduld, humor en liefde te omringen. Jullie inzet, motivatie, helpende hand, warmte en oprechte interesse is onbetaalbaar ... meer nog, onmisbaar! Dat we jullie allen volgend jaar mogen terugzien. Vele groeten, Irma en Dorine Verzonden: donderdag, september 27, 2018 11:49 PM

Ontdek onze individuele verblijven

mantelzorg@s-plusvzw.be

Ontdek onze groepsvakanties Domein Polderwind. Pure verwennerij en zorgfaciliteiten. Wanneer: 2 september 2019 t.e.m. 6 september 2019 Prijs per persoon: Basisprijs € 425. S-Plus ledenprijs: € 285 Wellness-vakantie in Aquamarijn met natuur en zorg omkadering in de rustige Kempen Wanneer: 23 september 2019 t.e.m. 27 september 2019 Prijs per persoon: Basisprijs: € 440. S-Plus ledenprijs: € 299 T 02 515 18 94 of E mantelzorg@s-plusvzw.be voor meer info. Prijs op basis van tweepersoonskamer in volpension.

- april-mei-juni 2019

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 24

05/03/2019 09:26

REGIONALE INFO EN ACTIVITEITEN BRABANT

Vlieg- en kampeervakanties met VFG in juni en september KAMPEERVAKANTIE IN NEDERLAND Slapen in een tent of chalet, zelf boodschappen doen, hout sprokkelen, je eigen potje koken, chillen rond het kampvuur, mijmeren onder de sterrenhemel,… alles is aanwezig om je tijdens deze vakantie helemaal onder te dompelen in het echte campingleven. Camping ‘Tussen de Diepen’ ligt op een unieke locatie, helemaal omringd door een prachtig natuurgebied met meertjes, poeltjes en vele kleine eilandjes. Je kan er prachtig wandelen, fietsen en kanovaren. Een perfecte én gezonde mix van heerlijk lui en sportief relaxen! VLIEGREIS NAAR SICILIË Indrukwekkende natuur, prachtige historische bezienswaardigheden en een heerlijke keuken: Sicilië heeft alles voor een schitterende vakantie. Je verblijft in hotel Villa Zina Park, een statig 19de eeuws gebouw met subliem uitzicht op natuurreservaat Zingaro. Op het programma staan o.a. een uitstap naar het schilderachtige Trapani, fietsen of wandelen door sfeervolle historische stadjes en een boottocht naar één van de karakteristieke Egadische eilanden. Meer weten? www.vfg.be/reizen

Mantelzorgcafé S-Plus Mantelzorg MANTELZORGER? LAAT DE ZORG NIET ONTSPOREN! Door de voortdurende inspanningen bij een zorgsituatie loop je het risico dat de zorg ontspoort. Ontdek de signalen van ontspoorde zorg en krijg handvaten om ontspoorde zorg tijdig te voorkomen. Je leert grenzen stellen en we geven tips over hoe je een goeie balans kan bewaren tussen je job, je privéleven en de mantelzorg. Wanneer: 19 april 2019, 14 tot 16 uur Waar: LDC Kortenberg, Beekstraat 25, Kortenberg T 0491 99 62 24 E geert.gevers@kortenberg.be

Infosessie S-Plus Mantelzorg EERSTE HULP BIJ ZORGPLANNING Sta je als mantelzorger of zorgvrager wel eens stil over de zorg later? Hoe bespreek je zorgwensen en zorgbehoeften of een opname in een woonzorg centrum? Welke wilsverklaringen bestaan er? Ontdek hoe je samen een stappenplan kan uit tekenen. Wanneer: 15 maart 2019, 14 tot 16 uur Waar: LDC Kortenberg, Beekstraat 25, Kortenberg T 0491 99 62 24 E geert.gevers@kortenberg.be

Infosessie Steunpunt Mantelzorg

Activiteiten FSMB

KEN JE RECHTEN ALS PATIËNT Iedereen is wel eens patiënt. En iedereen heeft patiëntenrechten. Of je nu naar de huisarts, de kinesist of de arbeidsgeneesheer op je werk gaat. Maak kennis met je rechten en hoe je voortijdig aan zorgplanning kan doen.

VOORDRACHT ‘SLAAP LEKKER’ Slaap je niet goed? Dan ben je bij deze voordracht bij het juiste adres. Je komt er namelijk alles te weten over slapen, slaapproblemen, slaaphygiëne en slaapmiddelen. Na een theoretische inleiding volgt een quiz.

Wanneer: 2 april 2019, 14 tot 15.30 uur Waar: LDC De Blankaart, Egenhovenstraat 22, Bertem T 016 49 08 11 E ldc@stbernardus.be

Mantelzorgcafés Steunpunt Mantelzorg WEGWIJS IN MANTELZORG Je krijgt informatie over de zorgverzekering, de bestaande premies en de verlofsystemen. Ook staan we graag stil bij de erkenning en ondersteuning die mantelzorgers verdienen. Wanneer: 19 maart 2019, 14 tot 16 uur Waar: LDC De Blankaart, Egenhovenstraat 22, Bertem T 016 49 08 11 E ldc@stbernardus.be EERSTE HULP BIJ ZORGPLANNING Hoe praat je met je zorgvrager of mantelzorger over de zorg later? Welke scenario’s hebben jullie in gedachten: wat na ziekenhuisopname, een ernstige val of andere complicaties? Via gesprekthema’s maken we een plan voor de zorg voor later. Wanneer: 11 april 2019, 19 tot 21 uur Waar: Dienstencentrum De Spil, Godshuisstraat 33, Wolvertem T 02 892 21 90 E griet.vermoesen@ocmwmeise.be

Wanneer: 21 maart 2019, 14.30 uur Waar: LDC De Pasja, August Demaeghtlaan 28, Halle T 02 363 68 70 E dirk.debroyer@ocmwhalle.be GEESTELIJKE GEZONDHEID Het leven kan soms veeleisend zijn. Gelukkig heb je mentale fitheid voor een deel zelf in handen. Door optimistisch in het leven te staan en actief te blijven bijvoorbeeld. Volgens onderzoekers is optimisme maar voor een deel genetisch bepaald. In ieder van ons schuilt dus een optimist! Wil je er meer over weten? Via uitleg, testjes en stellingen ga je op ontdekkingstocht. Voel je beter in je vel door meer te doen van wat jij echt belangrijk vindt. Wanneer: 11 april 2019, 14.30 uur Waar: LDC De Pasja, August Demaeghtlaan 28, Halle T 02 363 68 70 E dirk.debroyer@ocmwhalle.be PRAATCAFÉ DEMENTIE JURIDISCHE ASPECTEN BIJ DEMENTIE Juridische aspecten bij dementie: zorgvolmacht en voorlopige bewindvoering, door Mevr. An-Katrien Van Laer, Notaris te Herne. Wanneer: 14 mei 2019, 20 uur Waar: WZC Mater Dei, Molenhofstraat 31, Heikruis T 02 398 00 18 E jasmijn.drieglinck@dementie.be

Voor de meest actuele kalender, surf naar www.s-plusmantelzorg.be en klik door naar 'Activiteiten'.

S-PLUS

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 25

- april-mei-juni 2019

05/03/2019 09:26

GAMES

Train je 1

4 14

29 34

61 66

54 57

55 58

59 63

64 68 71

HORIZONTAAL: 1 dier met kieuwen 4 zwachtel 10 spoedig 13 Europese taal 15 hindernis 16 erheen 17 vleesrooster 19 tijdmaat 20 Indiase tokkelluit 21 luchtruimte in een dubbele muur 23 oorlogstuig 26 behendigheidswedstrijd voor motoren 28 vage gedaante 30 binnen 32 beddengoed 34 dierenverblijf 35 kadastraal inkomen 36 woudrund 38 land in Azië 40 aanwijzend voornaamwoord 41 zijtakje 42 groot geldelijk nadeel 43 kampeerverblijf 44 flets 45 geldstraf 46 toneelachtergrond 47 neon 48 onderwereld 49 vette substantie 51 voorzetsel 52 gewas 54 onmiskenbaar 56 lang geleden 58 smaad 60 deel van Groot-Brittannië 61 griezelig 63 meetkundige term 65 identificatienummer 66 witvis 68 interval 69 stel van bijeenhorende z aken 70 dag waarop een loterij trekt 71 stopmechaniek. VERTICAAL: 1 volgens 2 Europese taal 3 nauwkeurig 5 uitroep van ver bazing 6 uitroep 7 verdovend middel 8 woonplaats 9 gij 10 een bepaalde dag 11 deel van een bijenkorf 12 arrondissement 14 onverzorgd 16 niets 18 baby broekje 20 platvis 22 open plek in het ijs 24 kastplank 25 deel van een stoel 27 van maart tot juni 29 doeltrap 31 napijn 33 pelsdiertje 35 stuk geschut 37 richtingwijzer 39 katachtig roofdier 40 december 42 loon van militairen 43 stuk grond 45 kleurstof voor hout 46 Europese taal 48 vandaag 50 dopingproduct (afk.) 52 altijdgroene heester 53 man van adel 55 hoge mannenstem 56 vruchtbare plaats in een woestijn 57 uiting van verdriet 59 Oudgermaans schriftteken 60 zeker 62 gedeelte (afk.) 64 zoon van N oach 66 uiting van kou 67 bazige vrouw.

S-PLUS

Los het kruiswoordraadsel op. Met de letters in de genummerde vakjes kan je een woord vormen.

brein

Stuur de oplossing vóór 10 mei 2019 naar: S-Plus, t.a.v. Sarah Van Humbeeck, Sint-Jansstraat 32, 1000 B russel of mail naar info@s-plusvzw.be en maak kans op een duo ticket voor het In Flanders Fields Museum in Ieper. De oplossing van de sudoku uit het vorige nummer van S-Plus Mag (januari 2019) was: 441. Een onschuldige hand heeft volgende gelukkige winnaars getrokken: Nelly Waelkens (Zwevegem), Roland Pieters (Oostende), Odette De Lathouwer (Wetteren), Martine Rosselle (Ieper), Albert Jordens (Pelt), J. Dumolin (Brugge), L. Vets (Mechelen), J. Van Weehaeghe (Waregem), Liliane Timmermans (Diest), Carolus Theys (Turnhout), Elisabeth Geleyn (Gent), Rita Pauwels (Hamme), Nadette Laemont (Ronse), fam. Pitteljon (Brasschaat), Lea Van Herck (Oud-Turnhout), Manette Bambust (Maasmechelen), Hilda Mous (Essen), Eric Degezelle (Harelbeke), Chris Andries (Aartselaar), Rita Callebaut (Blankenberge), Jerry Burm (Dendermonde), Jacques Calmeyn (De Panne) en Willem Willems (Kinrooi). Zij kregen het boek ‘Geheugensteuntjes’ van Christel Geerts, het boek ’60 met een +’ van Els Messelis, een duoticket voor Floralia Brussels of een duoticket voor de tentoonstelling ‘Stonehenge’ in het Gallo-Romeins Museum toegestuurd.

- april-mei-juni 2019

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 30

05/03/2019 09:26

LEDENVOORDELEN

Zomershows in Blankenberge De zomershows in het Witte Paard in Blankenberge zijn legendarisch. Ze staan garant voor een onvergetelijke namiddag of avond vol sfeer, show en sensatie. Je mag je verwachten aan een weergaloze mix van sensationele livemuziek, dans, humor en acrobatie. Jacky Lafon brengt de namiddagshow ‘Ambiance aan Zee’ in een vernieuwde versie. Luc Steeno, Laura Lynn, Matthias Lens en Frank Van Erum staan naast haar op het podium. Met ‘Imagination 2019’ zet het Witte Paard nog extra in op een totaalbeleving. Tijdloze muziek, sensuele dans, verbazingwekkende acrobatische stunts, oogverblindende kostuums, humoristische sketches en de nodige dosis glitter and glamour. Met artiesten als Patrick Onzia, Dimitri Verhoeven, Steve Ryckier en Daisy Thys zal je je zeker niet vervelen. ‘Ambiance aan Zee’ loopt van 19 juli tot 8 september, telkens op vrijdag, zaterdag en zondag om 14.30 uur. ‘Imagination 2019’ loopt van 17 juli tot 9 september om 20.30 uur. S-Plusleden krijgen 4 euro korting op de show en 2 euro op het diner. Je brengt je S-Pluslidkaart mee naar de show ter controle. De shows gaan door in het Witte Paard in lankenberge. B Info en tickets: 050 41 11 00 of www.witte-paard.be.

or Korting vo en! d S-Plusle

452534-S-Plus Mag april 2019.indd 31

Nieuwe ledenvoordelen voor boekenwurmen S-Plusleden genieten van een korting van 20% op de onderstaande boeken

Over de oorlog • Carl von Clausewitz Het beroemdste geschrift over oorlog dat scherpzinnig de relatie tussen de politiek en de oorlogvoering analyseert. € 15.95 (i.p.v. € 19.95) - Uitg.: Ijzer • Referentie: 9789086841738

Zo krijg je een rendabele kleine tuinderij • Jean-Martin Fortier Een praktisch handboek voor biologische groentetelers die op een beperkt oppervlak een indrukwekkende oogst willen behalen. € 23.95 (i.p.v. € 29.95) - Uitg.: Jan van Arkel • Referentie: 9789062240364

Briljante man • Michael Tedja Een roman waarin de thema’s als kokende lava borrelen. Een greep: racisme, kunst, kunstenaarschap, schrijverschap, maatschappelijke chaos. € 15.95 (i.p.v. € 19.95) - Uitg.: Ijzer • Referentie: 9789086841660

De elegieën van Duino • Rainer Maria Rilke Een absoluut hoogtepunt in de West-Europese poëziegeschiedenis. Een gang door het leven van de dichter zelf en een vergezicht op de zin van ons zijn hier op aarde. Geheel herziene, tweetalige editie. € 15.50 (i.p.v. € 19.50) - Uitg.: Ijzer • Referentie: 9789074328982 Mijn Congo • Bart Demyttenaere Het verhaal van drie generaties Demyttenaere met lijnen naar Congo. Elk met hun eigen herinneringen. Verhalende non-fictie van de bovenste plank. € 23.50 (i.p.v. € 29.90) - Uitg.: EPO • Referentie: 9789462671416

Gratis verzending vanaf 20 euro. Naam ..................................................................................................................................................................................................................................................... Adres ..................................................................................................................................................................................................................................................... Postcode + gemeente ........................................................................................................................................................................................................ Bestelt ................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................................................................

(titels en prijs)

Datum ............................................................ Handtekening .................................................................................................................................... Deze actie is uitsluitend geldig via www.epo.be/s-plus of door deze bon ingevuld terug te sturen naar EPO uitgeverij, Lange Pastoorstraat 25-27, 2600 Berchem. T 03 239 68 74 Bestellen kan ook via mail: orders@epo.be met als referentie S-Plus

S-PLUS

- april-mei-juni 2019

05/03/2019 09:26

ZORGEN VOOR ELKAAR DAâ&#x20AC;&#x2122;S TOCH NORMAAL

Vlaamse sociale bescherming VLAAMSESOCIALEBESCHERMING.be

Heb je een rolstoel, looprek of ander hulpmiddel nodig? Wie door een beperking, chronische ziekte of ouderdom solidaire zorgpremie van 52 euro aan je zorgkas. niet meer kan stappen, kan Zo verbeter je de levenskwaliteit van meer dan 300.000 sinds dit jaar een gepast zorgbehoevenden in Vlaanderen. mobiliteitshulpmiddel kopen of huren met een tussenkomst van de Vlaamse sociale bescherming. Ook jij betaalt daarom elk jaar een

Een aangepaste rolstoel, scooter en drie- of vierwielfiets haal je bij een verstrekker of bandagist op voorschrift van een arts. De Vlaamse sociale bescherming betaalt alle of een groot deel van de kosten. Iedereen in Vlaanderen helpt daarbij door elk jaar een solidaire zorgpremie te betalen. Daarmee verbetert de Vlaamse sociale bescherming de levenskwaliteit van meer dan 300.000 zorgbehoevenden in Vlaanderen.

Vraag raad aan je zorgkas of ga naar VLAAMSESOCIALEBESCHERMING.BE 452534-S-Plus Mag april 2019.indd 32

05/03/2019 09:26