Magazine van VFG
Met de fluisterboot door de West-Vlaamse amazone
In gesprek met Sascha, coach bij Inktvis Handicap of beperking: welke term gebruik je? Waarom gezondheidsvaardigheden van belang zijn
@Jo Photograpghy
V.U. Sophie Beyers – Afzender: VFG vzw, St. Jansstraat 32- 38, 1000 Brussel – Afgiftekantoor: Mechelen Mail – Erkenningsnummer P209662
Vijfmaal per jaar – juli-september Nr. 4/2021
In dit nummer
Voor mensen met een visuele handicap is Dialoog ook in Digiplayer-versie te verkrijgen. Stuur een mailtje naar info@vfg.be VRIJE TIJD
Met de fluisterboot door de West-Vlaamse amazone ⊲ 4-6
JOUW VRAAG
PROJECT
VFG
Begeleiding op het openbaar vervoer ⊲ 12
Laat Je Stem Horen! ⊲ 16-17
VFG in 2020 ⊲ 18
Onze partners: 2 • Dialoog
Tijd voor een terugblik ‘Erg blije gezichten in onze bestuursvergadering toen afdelingen aankondigden dat ze de live activiteiten deze zomer voorzichtig zullen heropstarten.’
De zomervakantie is een goed moment om eens terug te blikken op de afgelopen maanden. We hebben niet stilgezeten sinds het nieuwe bestuur van VFG aangesteld werd in het najaar van 2020. Hoewel de vergaderingen steeds digitaal plaatsvonden, werden ze gevuld met interessante thema’s en discussies. Zo zijn we met het bestuur het gesprek aangegaan rond taalgebruik over personen met een handicap of een beperking. In deze Dialoog vinden jullie een artikel waarin bestuurslid Wim aangeeft wat VFG belangrijk vindt in het communiceren over personen met een beperking. We evalueerden ook het vreemde jaar 2020. Weinig activiteiten en uitstapjes zoals gewoonlijk, maar heel wat nieuwe projecten vonden hun ingang. Zo kenden de digitale schrijfoefeningen van het project Inktvis heel wat succes. Onze leden werden ondersteund door enthousiaste coaches tijdens de schrijfopdrachten. Ook in deze editie is er meer nieuws over Inktvis! Het bestuur hield ook de vinger aan de pols in actuele belangen van personen met een handicap. Zo schreef VFG samen met 8 andere organisaties een open brief aan minister Beke om de in 2020 beloofde budgetten nu eindelijk vrij te maken. Ondertussen kregen we het nieuws dat de budgetten uitgekeerd worden. Een stap in de goede richting.
f fb.com/vfgnationaal d www.vfg.be dorien@vfg.be
COLOFON 5 nummers per jaar Hoofdredactie: Sophie Beyers Eindredactie: Renée Vansteenwinckel Concept & creatie: artoosgroup.eu Contacteer de redactie: 02 515 18 93
En last but not least… Het bestuur werkte de afgelopen maanden aan een nieuwe naam en uitstraling voor VFG. De naam moet VFG en onze activiteiten meer herkenbaar maken bij onze leden en onze partners. Voorlopig kunnen we de naam nog niet onthullen, maar het zal alleszins gekoppeld zijn aan een grote lancering. Hierover hoor je binnenkort meer. Maar eerst een hele fijne zomer gewenst! Dorien Meulenijzer, voorzitter VFG
© Tim Dirven
Tot slot kunnen we al even vooruitkijken naar het komende najaar! Erg blije gezichten in onze bestuursvergadering toen heel wat afdelingen aankondigden dat ze de live activiteiten deze zomer voorzichtig zullen heropstarten. Het zal voor vele VFG-leden een fijn weerzien zijn. Geniet er ten volle van!
VRIJE TIJD
Met de fluisterboot
door de West-Vlaamse amazone
Ooit al gehoord van een fluisterboot? In natuurdomein De Blankaart kan je niet alleen naar hartenlust wandelen en fietsen, maar ook met de fluisterboot het Blankaartmoeras en de Blankaartvijver ontdekken. Ook met de rolwagen!
De Blankaart maakte onlangs één van de befaamde fluisterboten rolstoeltoegankelijk. De ideale gelegenheid om een bezoekje te brengen aan het domein!
en schonk het natuurgebied rond het kasteel aan Natuurpunt. De Blankaartvijver en moerassen worden nog steeds door hen beheerd.
Het domein
De Blankaartvijver
Via de parking zie je eerst het prachtige kasteeldomein met het bezoekerscentrum. Hier vind je alle info over activiteiten en mogelijkheden op het domein. Wij spraken er af met onze gids, die ons mee op sleeptouw nam door het domein. Interessant weetje: de vroegere kasteelheer van het domein had een hart voor de natuur 4 • Dialoog
Hoofdpunt op onze planning: een boottochtje op de Blankaartvijver. Deze vijver is door de mens uitgegraven, en in het midden vind je een klein aangelegd eilandje: het île d’Amour. Die naam heeft het te danken aan de wilde plannen van de vroegere kasteelheer. Vraag zeker aan je gids om je daar iets over te vertellen.
Elk jaar wordt op het eiland een klein literair festival georganiseerd. De rest van het jaar zijn mensen er niet toegelaten, zodat de rust van de dieren (en de rest van de natuur) niet verstoord wordt.
Rolstoelgebruikers welkom De ideale manier om de Blankaartvijver te bezoeken is met de zogenaamde fluisterboten. Deze boten zijn zo stil dat je bijna geruisloos door het water glijdt. Zo kan je volop genieten van de natuur en de stilte. Eén van de boten werd met een lift toegankelijk gemaakt voor
⊲⊲⊲
rolstoelgebruikers. Op die toegankelijke boot kan je met 6 rolstoelgebruikers genieten van een boottochtje, samen met een 10tal vrienden of begeleiders.
Vogels spotten in het hart van het domein
Met de fluisterboot kwamen we tot in het hart van het domein. Dichter bij de natuur kan je niet komen. Wij maakten van de gelegenheid gebruik om vogels te spotten. Aangezien de boot bijna geen geluid maakt, kan je heel dicht bij broedplaatsen komen. In het riet zagen we Bergeenden, Aalscholvers, Vinken, Rietzangers, een Koekoek en een Gruto nesten maken of naar voedsel zoeken. Ook een Bruine Kiekendief kwam de buurt onveilig maken. De andere vogels waarderen zijn aanwezigheid helaas een stuk minder. De Kiekendief staat er namelijk om bekend kuikens uit nesten te stelen. We hadden ook het grote geluk om een IJsvogel te mogen spotten. Een zeldzaam, kleurrijk en schuw
vogeltje. We gingen met de boot door het riet om zo dicht mogelijk te komen. In een flits was het weer verdwenen. Een uniek schouwspel!
Wandelen midden in de natuur
Vogelliefhebbers hoeven niet per se een ritje op de boot te boeken om hun hobby uit te oefenen. De wandelpaden hebben vogelhutten en een uitkijktoren waarmee
je naar hartenlust de natuur kan bewonderen. Opgelet: deze wandelpaden zijn niet toegankelijk met een rolstoel. Ook de paden rond het Kasteeldomein zijn beperkt toegankelijk voor rolwagens. Informeer je dus goed op voorhand als je op pad wil trekken!
Ook voor kinderen
Ook kinderen zijn welkom op het Blankaartdomein. Speciaal voor hen
Dialoog • 5
VRIJE TIJD
is er een speelbos gemaakt. Via het eekhoornpad bereik je een stukje bos waar kinderen vrij kunnen ravotten met de natuurlijke materialen die een bos te bieden heeft. Of waag je aan de speurtocht ‘Vermist in de Blankaart’, de Blankaartbingo of de Boslympische spelen.
In de buurt van de Blankaart
Een weekendje weg in gedachten? In Diksmuide en omstreken zijn er tal van toeristische mogelijkheden. Ontdek er de rijke oorlogsgeschiedenis van de Westhoek. Of trek naar de zee op een halfuurtje rijden. Ook aan toegankelijke logies geen gebrek in de regio! Die kan je vinden via Toerisme Vlaanderen. Tekst: Lien Deblaere
Lien Deblaere, verantwoordelijke van VFG West-Vlaanderen, trok samen met VFG-bestuurslid en rolstoelgebruiker Jenny Desaeger op pad om de boot te testen. Ook Liens nichtje Nele mocht mee om de kindvriendelijkheid van het domein te testen. Op de foto: Jenny en Nele.
De Blankaart in de IJzervallei De Blankaart is een prachtig natuurdomein in de IJzervalei te Diksmuide. Water staat er centraal, met de Blankaartvijver en de Blankaartmoerassen. Dat blijkt ook uit de naam. Die verwijst namelijk naar ‘blank staan’, ‘onder water staan’. Bij zware regenbuien vangt het gebied overtollig water op. Zo worden de omliggende dorpen gespaard van wateroverlast.
Openingsuren
Het natuurgebied is vrij toegankelijk van zonsopgang tot zonsondergang. Het bezoekerscentrum is minstens elke week open van woensdag tot en met zondag van 13.30 tot 16.30 uur.
Adres en contact
Provinciaal bezoekerscentrum De Blankaart Kasteel De Blankaart Iepersteenweg 56 8600 Diksmuide – Woumen Tel : 051 54 59 48 E-mail: blankaart@west-vlaanderen.be
6 • Dialoog
PROJECT
Vensterverzen voor voorzieningen Op zaterdag 26 juni vond 100in1DAY plaats: 100 verbindende burgerinitiatieven op 1 dag. Ook VFG was van de partij, met het project vensterverzen! Eerder organiseerden we een gedichtenwedstrijd voor voorzieningen. Per provincie werd 1 voorziening als winnaar geselecteerd. Bij hen kwam een professionele illustrator langs om de gedichten als vensterverzen te schilderen op ramen in de buurt. Samen met Curieus, de organisator van 100in1DAY, stippelde VFG een rolstoeltoegankelijke wandeling uit langs alle verzen. We gingen langs bij Den Brand in Herentals, één van de winnende voorzieningen.
Pronken met vensterverzen Kathleen en Johan uit de Bolwerkstraat zijn één van de gelukkigen waarbij een venstervers pronkt op de raam. “Toen we de vraag kregen of er een kunstwerk op ons raam mocht, twijfelden we geen moment. We hebben meteen met veel plezier toegezegd. Zodra de venstervers geschilderd was, zagen we wandelaars en fietsers automatisch vertragen om het gedicht te kunnen lezen. Ook van andere buren kregen we positieve reacties. Sommigen leken zelfs een tikkeltje jaloers (lacht).” “Tijdens de wandeling ontmoetten we Dave, de schrijver van het gedicht dat op onze venster prijkt. Hij was apetrots op zijn werk. We leerden ook de andere cliënten van Den Brand beter kennen. Zij vertelden ons over de vele activiteiten die het dagcentrum organiseert. Zoals yoga, muziek maken, werken in de tuin… Leuk om
wat meer te weten te komen!” “100In1Day is duidelijk een origineel initiatief dat zorgt voor meer verbinding in de buurt. We zijn heel tevreden dat we hiertoe een steentje hebben kunnen bijdragen.”
Rijmen en dichten
Ook Vincent vond het leuk om mee te doen met het project. Hij komt 4 dagen per week naar het
dagcentrum en schreef mee aan de gedichten voor de wedstrijd. “We gingen samen met de hele groep aan de slag. Begeleidster Lut schreef woorden op het bord die te maken hebben met het thema ‘samen zijn’. Het eerste gedicht dat we schreven, heeft te maken met onze wekelijkse actie om zwerfvuil in de buurt op te ruimen. We gaan dan rijmen op de Dialoog • 7
PROJECT
woorden die op het bord staan, en dan maken we zinnen. Het was heel leuk om te doen.”
Verbinding met de buurt
Begeleidsters Mieke en Lut vertellen dat het project voor meer contact met de buurt heeft gezorgd: “Een week voor de lancering van de wandeling brachten we flyers rond. De buurtbewoners hadden hier en daar al vensterverzen zien verschijnen en hun nieuwsgierigheid was geprikkeld. Tijdens de wandeling op 100In1DAY kwamen we al enkele kijklustigen tegen.” Tekst: Fenna De Smet
In gesprek met Sascha, coach bij Inktvis In april organiseerde VFG een schrijfwedstrijd voor alle Vlaamse voorzieningen voor personen met een handicap. De wedstrijd maakte deel uit van het lees- en schrijfproject Inktvis. Daarvoor haalde VFG een nieuwe coach aan boord: Sascha Reunes. Sascha geeft in het dagelijkse leven les aan volwassenen, organiseert schrijfworkshops en improvisatietheater. Iedereen die creatief aan de slag wil met woord en theater kan bij haar terecht. Sascha won in 2012 de publieksprijs op het Belgisch kampioenschap Poetry Slam en haalde daar in 2014 ook de finale. Sinds kort is ze ook één van de coaches van het Inktvis-project.
8 • Dialoog
Vuurdoop
Sascha kreeg meteen een vuurdoop met de schrijfwedstrijd. Sascha had namelijk nooit eerder personen met een handicap gecoacht. “Ik vond het heel spannend. Pas toen ik de vraag van VFG kreeg, realiseerde ik me hoe weinig ik in contact kom met mensen met een beperking. Ik besefte dat ik met een gat in mijn kennis zat. Wat kon ik verwachten? Welke opdrachten moest ik voorzien? Met de hulp van
VFG heb ik uiteindelijk 3 opdrachten gemaakt voor deze gevarieerde groep mensen.”
Ontdekking
Deelnemers konden kiezen uit die 3 opdrachten. Als coach kreeg Sascha alle inzendingen te lezen. En dat waren er behoorlijk wat, want 57 voorzieningen namen uiteindelijk deel. “Elke eerste inzending per provincie kreeg feedback van mij.
PROJECT
Maar ik heb alle gedichten gelezen. Vaak met een grote glimlach! Het werd me duidelijk hoe sterk de deelnemers in het leven staan.” “Wat me vooral opviel? De deelnemers leggen zichzelf veel minder grenzen op dan andere mensen in mijn schrijfworkshops. Vooral mensen met een verstandelijke beperking durven hun authentieke zelf zijn. Veel volwassenen verliezen die vrijheid door de jaren heen. Fantastisch dat zij dit kunnen behouden.”
Inzendingen
Deelnemers konden zelf kiezen hoe ze de opdrachten van de schrijfwedstrijd invulden. “Ik vond het erg fijn om die variatie te zien. Er waren mensen die een kort gedicht schreven, mensen die een volledig verhaal verzonnen. Sommigen schreven op rijm, anderen associatief.”
“Persoonlijk heb ik een voorkeur voor fantasierijke verhalen. Voor iets dat iemand heeft gecreëerd. Of wanneer mensen de kleine dingen van alledag aan iets groters linken. Dat vind ik erg knap! Zo was er een inzending die met allemaal kleine stipjes één groot hart vormde.” Sommige inzendingen werden vergezeld door zelfgemaakte kunstwerken. “Een kunstwerk geeft toch net dat tikkeltje meer. Sommigen stuurden ook foto’s mee. Bijvoorbeeld van de groep met de voeten in het gras, zoals in één van de opdrachten gevraagd werd.”
Confrontatie
Sascha heeft uit de ervaring veel bijgeleerd. “Ik merkte dat ik te weinig stilsta bij hoe het leven voor anderen is. Sommige deelnemers konden bijvoorbeeld niet met de voeten in het gras zitten, maar moesten met de handen voelen. Eigenlijk mag niets
een evidentie zijn in het leven. Ik denk dat we actiever moeten opzoeken wat we niet kennen.” “Mensen zonder beperking hebben vaak vooroordelen over mensen die in voorzieningen verblijven. De mens is zo gefocust op verschillen. En mensen met een beperking komen zo weinig in beeld in de maatschappij. Of enkel met de focus op de beperking. Maar je bent je beperking niet. De schrijfwedstrijd heeft mij daarop nog eens gewezen. Deze mensen zitten vol talent! Daar zou best meer platform voor mogen komen.” Wil je ook meedoen aan de schrijfopdracht van coach Sascha? Surf dan naar www.vfg.be/inktvis en doe mee!
Tekst: Renée Vansteenwinckel
Dialoog • 9
ACTUA
Kilometervergoeding voor vrijwilligers verhoogd Sinds 1 juli 2021 is het maximumtarief van de kilometervergoeding gestegen tot 0,3707 euro per kilometer. Voorheen was dat 0,3542 per kilometer. Wie als werkgever een vergoeding geeft aan zijn werknemer, moet de nieuwe prijs betalen. Dat is ook zo wanneer je als budgethouder vrijwilligers inschakelt. Als jouw vrijwilligers een kilometervergoeding krijgen, zorgt VFG als vrijwilligersorganisatie voor nieuwe onkostenformulieren. Die vind je op onze website.
Tegemoetkomingen verhoogd Op 1 juli 2021 werden verschillende tegemoetkomingen verhoogd met 2%. Dit is een extra verhoging bovenop de indexering. De federale regering besliste eerder al om de laagste sociale uitkeringen te verhogen. De inkomensvervangende tegemoetkoming stijgt met 10,75% in totaal tegen 2024. Deze verhoging gebeurt in 4 keer, telkens met 2,6875%: op 01/01/2021, 01/01/2022, 01/01/2023 en op 01/01/2024. De nieuwe aanpassing van 2% in juli komt hier nog bovenop: naast de aanpassing die je al kon merken in de gestorte bedragen, komt er in juli dus nog eens 2% (buiten index) bij de IVT. Als persoon met een handicap hoef je zelf niets te doen, het bedrag van je IVT wordt automatisch verhoogd. Om welke bedragen gaat het? Het bedrag dat maximaal kan toegekend worden hangt af van je gezinscategorie. • Voor categorie A bedraagt het nieuwe geïndexeerde maximumbedrag per jaar 8.037,57€ • Voor categorie B bedraagt het nieuwe geïndexeerde maximumbedrag per jaar 12.056,35€ • Voor categorie C bedraagt het nieuwe geïndexeerde maximumbedrag per jaar 16.293,41€ Meer info: www.handicap.belgium.be
10 • Dialoog
ACTUA
Coronapremie verlengd tot september Mensen die recht hebben op de coronapremie, ontvangen die minstens tot en met september 2021. Het gaat om een maandelijkse premie van 50 euro, die wordt uitbetaald door de FOD (Federale Overheidsdienst) Sociale Zekerheid. De premie ontvang je als je een Integratietegemoetkoming (IT) of een Inkomensvervangende Tegemoetkoming (IVT) krijgt. Ook mensen die recht hebben op een Inkomensgarantie voor Ouderen (IGO) en mensen die een leefloon ontvangen, krijgen de premie. Je krijgt de coronapremie bovenop je normale tegemoetkoming. Deze coronapremie kan niet worden aangevraagd. De FOD zorgt voor een automatische toekenning. De federale overheid stuurt een brief naar iedereen die er recht op heeft. De premie wordt net als je tegemoetkoming automatisch gestort op je rekening of per post uitbetaald. De premie is persoonlijk en je hoeft hier geen belastingen op te betalen.
23 juni was dag van de mantelzorg
Dialoog • 11
JOUW VRAAG
Jouw vraag “Ik kan het openbaar vervoer niet langer zelfstandig gebruiken. Ik heb gehoord dat ik gratis een begeleider kan meenemen. Hoe doe ik dat?” Als persoon met een handicap kan je gratis een begeleider meenemen op het openbaar vervoer. Dat kan zowel een persoon als een assistentiehond zijn. Je hebt wel een ‘Kaart Kosteloze Begeleider’ nodig. Die kaart is geldig op: • de bussen en trams van De Lijn • de treinen van de NMBS • DeWaterbus in Antwerpen Je kan de kaart aanvragen in een loket van de NMBS. Dat kost je eenmalig 5 euro. De kaart is maximaal 5 jaar geldig.
Wie kan de kaart aanvragen? Je moet voldoen aan één van onderstaande voorwaarden. Je hebt: • Een vermindering van zelfredzaamheid met tenminste 12 punten volgens de handleiding voor de evaluatie van de graad van zelfredzaamheid. • Een vermindering van zelfredzaamheid met ten minste 6 punten voor jongeren onder 21 jaar oud. • Een blijvende invaliditeit of arbeidsongeschiktheid van minstens 80%. • Een blijvende invaliditeit rechtstreeks toe te schrijven aan de onderste ledematen die tenminste 50% bedraagt. • Een volledige verlamming of amputatie van de bovenste ledematen.
12 • Dialoog
• Een integratietegemoetkoming categorie III of hoger. • Totale – of 90% - blindheid.
Hoe werkt de ‘Kaart Kosteloze Begeleider’?
De kaart is altijd op naam van de persoon met de handicap. Je moet dus niet kiezen voor één vaste begeleider. Op vertoon van de kaart reist je begeleider gratis mee. Jouw vervoersbewijs telt dus ook voor je begeleider. Je moet er dus zeker
voor zorgen dat je zelf een geldig vervoersbewijs hebt. Let op: je begeleider moet hetzelfde traject én in dezelfde klasse als jijzelf meereizen.
Reizen met de MIVB
Met de 'Kaart Kosteloze Begeleider' van de NMBS kan je ook het gratis vervoerbewijs voor begeleiders van personen met een beperking voor het openbaar vervoer in Brussel (MIVB) aanvragen. Tekst: Renée Vansteenwinckel
INFO
Handicap of beperking? Welk woord moet je gebruiken: handicap of beperking? Het is een discussie die al jarenlang aansleept, met fervente aanhangers in beide kampen. Wat is het verschil tussen beide termen? Is de ene meer stigmatiserend dan de andere? Of hebben ze verschillende betekenissen?
Beperking
Beperking is een woord dat je breed kan interpreteren. Je kan beperkt zijn op verschillende vlakken: communicatief, visueel, fysiek, … maar je kan ook beperkt zijn door je sociaaleconomische achtergrond, je afkomst of je leeftijd. ‘Beperkt zijn’ of ‘een beperking hebben’ hoeft dus niet per se samen te gaan met een handicap.
Handicap
Het woord ‘handicap’ heeft een meer specifieke betekenis. Handicap wijst op een participatieprobleem. Door een handicap kan je niet volledig deelnemen aan alle delen van de maatschappij, zoals onderwijs, arbeid, vrije tijd… Dit participatieprobleem is een rechtstreeks gevolg van langdurige mentale, psychische, lichamelijke of zintuiglijke functiestoornissen. Anders is er geen sprake van handicap. De term ‘handicap’ is ook op legaal vlak van belang. Je moet bijvoorbeeld aan bepaalde voorwaarden voldoen om als ‘persoon met een handicap’ erkend te worden door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH).
Wat denkt VFG hierover?
VFG gebruikt de term 'persoon met een handicap' om te wijzen op de participatieproblemen van deze groep mensen. De maatschappij is namelijk niet voldoende aangepast. De term 'beperking' gebruiken we enkel bij een persoonlijk perspectief.
Waarom zijn deze termen belangrijk?
Taal leeft. Het evolueert mee met de maatschappij. Daarom kan taal (en bepaalde woorden) voor gevoeligheden zorgen of ze versterken. Taal is niet onschuldig of onbelangrijk. Denk maar aan de termen ‘zwarte’, ‘kleurling’, ‘persoon van kleur’, ‘migrant’, … Het is soms moeilijk om te weten welke term je in welke context best gebruikt of welke term iemand kwetst. Het is niet omdat een woord bij iemand kwetsend overkomt, dat het ook kwetsend bedoeld is. Wat als juist, fout, aanvaardbaar of onaanvaardbaar wordt ervaren, verandert met de tijdsgeest. Wat vroeger als correct taalgebruik werd aanzien, is dat nu niet meer. Het is belangrijk dat ook VFG op de hoogte blijft van deze maatschappelijke evoluties. Zo kunnen we ons taalgebruik indien nodig aanpassen. Nog even dit: het is goed om je bewust te zijn van je taalgebruik. Dat wil niet zeggen dat je er krampachtig over moet doen, of bang moet zijn om iets te zeggen. Bij VFG pleiten we voor mildheid. Weet je de juiste term niet, of hoor je iemand een term gebruiken die jou kwetst? Durf dan zeker een gesprek aangaan. Zo kunnen we met respect elkaars perspectief leren begrijpen. Tekst: Wim Auwerx & Renée Vansteenwinckel
Dialoog • 13
PROJECT
Vlot naar de dokter: waarom gezondheidsvaardigheden belangrijk zijn Naar de dokter
?
Wat zijn gezondheidsvaardigheden? Gezondheidsvaardigheden zijn de vaardigheden die mensen nodig hebben gids van je de bab ruik begrijpen voor vinden, enbel toepassen geb Zohet ter. dok of er leid Vraag hulp aan je bege Eenvoudig gezegd: je gezondheidsinformatie. hebt zeSta nodig om rbeslissingen nemen oek over je bez het dokterste p 1: vóó • gezondheid. de dokter gaat. r naa je r vóó Vul dit thuis in,
Zo vergeet je niets.
oek Stel• jezelf de volgende vragen. “Wanneer en tersbez ens het dok p 2: tijd Staeens r huis gaat. naa je r vóó met welke symptomen ga ik best naar de dokter? ter, dok de bij in dit Vul zegt. wat de dokterNeem Welke online issbetrouwbaar? houd je alle Zo ontinformatie ik mijn medicatie orgop de goede manier?”. Om p 3: nazin • Sta naarjehuis gaat. dokter, vóór je heb deze vragen tein kunnen bij de beantwoorden, Vul dit r beter. gezondheidsvaardigheden nodig. Zo voel je je snel wee
Waarom zijn ze belangrijk? Iedereen TIPSheeft gezondheidsvaardigheden, in
BABBELGIDS
r Voor een vlot bezoek aan de dokte
meerdere of mindere mate. Maar wanneer je ids ruik een nieuwe babbelg • Geb weinig gezondheidsvaardigheden hebt, loop r elk doktersbezoek. je somsvoo belangrijke informatie mis. Zo weet d al je babbelgidsen bij. Hou • je misschien niet wanneer je naar de dokter moet gaan. Lage gezondheidsvaardigheden gaan daarom vaak samen met een slechtere gezondheid.
Je naam: Naam dokter: (Contact)gegevens: Datum en uur doktersbezoek: Naam begeleider: (Contact)gegevens:
Wat zijn mogelijke gevolgen vandeze lagebabbelgids in? Hoe vul je gezondheidsvaardigheden? Bekijk hier het filmpje. • Minder gezonde levensstijl • Lagere levensverwachting • Meer gebruik maken van het zorgsysteem (sneller naar het ziekenhuis) • Lagere therapietrouw (bv. fout medicatiegebruik) • Hogere gezondheidskosten • Meer chronische gezondheidsklachten
14 • Dialoog
PROJECT
Naar de dokter
?
Zo gebruik je de babbel
gids Vraag hulp aan je begel eider of dokter.
Gezondheidsvaardigheden voor iedereen
Voor
Iedereen beschikt over gezondheidsvaardigheden, maar de ene persoon al wat meer dan de andere. Sommige mensen lopen een hoger risico op lage gezondheidsvaardigheden, en dus een slechtere gezondheid. Dat zijn gemiddeld gezien vooral mensen uit de zogenaamde ‘kwetsbare groepen’: ouderen, mensen met een beperkt inkomen en sociaal netwerk, laagopgeleiden, anderstaligen, mensen met een handicap en chronisch zieken. Daarnaast kan je ook tijdelijk beschikken over verminderde gezondheidsvaardigheden door bijvoorbeeld stress, slaaptekort, financiële onzekerheden, Iedereen kan dus problemen ee n vlot be…zo ek aan de dokter ervaren met gezondheidsvaardigheden.
BABBELGIDS
•
Stap 1: vóór het dokter sbezoek Vul dit thuis in, vóór je naar de dokter gaat. Zo vergeet je niets. • Stap 2: tijdens het do ktersbezoek Vul dit in bij de dokter, vóór je naar huis gaat. Zo onthoud je alles wat de dokter zegt. • Stap 3: nazorg Vul dit in bij de dokter, vóór je naar huis gaat. Zo voel je je snel weer be ter.
TIPS • Gebruik een nieuwe babbelgids voor elk doktersbezoek. • Houd al je babbelgids en bij.
Hoe lossen we dit op?
Je naam:
Een kant-en-klare oplossing voor lage
Naam dok ter: gezondheidsvaardigheden bestaat niet. Maar wie
(Contact)g egevenheeft s: moeite met informatie over zijn gezondheid, Datum en uur doktersbez oek:bij zorg- en/of welzijnsorganisaties kan wel terecht
Hoe vul je deze babbelg ids in? Bekijk hier het filmpje.
voor toegankelijke informatie. En ook bij VFG helpen we je graag verder.
Naam begeleider:
(Contact)gegevens:
VFG-project: Naar De Dokter
Wat is de Babbelgids?
Een bezoek aan de dokter is namelijk niet altijd even makkelijk. Moeilijke woorden, veel informatie op korte tijd, weinig structuur en visuele ondersteuning… Zulke dingen kunnen verwarring veroorzaken. En dan besef je achteraf dat je belangrijke info gemist hebt.
De Babbelgids is een invulbare folder in een handig formaat dat je kan meenemen naar de dokter. De Babbelgids kan je op voorhand invullen. Zo ben je als patiënt beter voorbereid op het doktersbezoek. Met duidelijke afbeeldingen en tekst wordt heel het doktersbezoek overlopen. Ook tijdens en na het doktersbezoek zorgt de gids voor houvast. De Babbelgids zal binnenkort bij VFG verkrijgbaar zijn. Meer info over het project lees je op www.vfg.be/ naar-de-dokter.
Om die communicatie makkelijker te maken, startte VFG het project ‘Naar De Dokter’. Dat is een project voor mensen met een licht en matig verstandelijke beperking (en hun netwerk). Voor hen ontwikkelde VFG ook een visueel hulpmiddel: de Babbelgids.
Tekst: Axelle Stevens
Dialoog • 15
LJSH
Deelnemers van ‘Laat Je Stem Horen’ komen op voor de belangen van personen met een handicap VFG houdt zich niet alleen bezig met informeren en activiteiten. Ook belangenbehartiging van personen met een handicap is een belangrijk onderdeel van onze organisatie. En wie is er beter geplaatst om hun belangen te verdedigen dan personen met een handicap zelf?
Hoe gaan we te werk in de Laat Je Stem Horengroepen? We informeren deelnemers op een begrijpelijke manier over een bepaald onderwerp. Dat kan gaan van openbaar vervoer tot tegemoetkomingen. Soms nodigen we een expert uit. Vervolgens vormen we standpunten vanuit de input en feedback van de deelnemers en gaan we over tot actie. Denk aan onze massaal gedeelde campagne Onze Grote Boodschap rond toegankelijk openbaar vervoer. Zo werd dankzij onze acties de reservatieplicht op rolstoeltoegankelijke haltes februari 2020 afgeschaft!
Enkele deelnemers vertellen
Inge Der Kinderen Inge is een actieve dame uit Edegem. Ze heeft een fysieke beperking en maakt gebruik van een manuele rolstoel om zichzelf te verplaatsen. 16 • Dialoog
In niet-coronatijden maakt Inge regelmatig een uitstapje met het openbaar vervoer. Dat is echter niet altijd zo evident als het lijkt: de obstakels die reizen met het openbaar vervoer met zich meebrengt, zijn torenhoog.
zou een evidentie moeten zijn.”
Inge was al langer lid van de Laat Je Stem Horen-groep van VFG in de regio Antwerpen. En toen lanceerde VFG ‘Onze Grote Boodschap’. Daarbij werden de struikelblokken voor personen met een beperking in kaart gebracht en werden adviezen geformuleerd om reizen met het openbaar vervoer op een eenvoudige en vlotte manier mogelijk te maken. Inge stippelde mee het voortraject uit en figureerde in het campagnefilmpje dat VFG maakte over de diensten van De Lijn.
“In het kader van ‘Onze Grote Boodschap’ kunnen we vooral spreken over uitdagingen. Ik wil graag iets betekenen en deze boodschap mee uitdragen, in de hoop dat ons verhaal een verandering teweeg brengt bij De Lijn en NMBS. Het zou zo moeten zijn dat het helemaal niet hoeft om als persoon met een handicap te moeten opkomen voor je rechten, maar dat is in de huidige samenleving helaas nog niet het geval.”
“Ik wil opkomen voor de rechten van personen met een beperking zodat zij in de samenleving kunnen functioneren. Als je buiten stapt, moet je vrij kunnen bewegen. Dat
Als grootste verwezenlijking verwijst Inge naar het afschaffen van de reservatieplicht wanneer je een bus of tram van De Lijn wil nemen. “Vroeger was er steeds de onzekerheid of je mee
kon rijden met de bus. Dat is sinds 1 februari 2020 gelukkig veranderd. Nu kan ik gewoon meerijden zonder dit op voorhand aan te vragen. Dat brengt gemoedsrust met zich mee. Eindelijk kan ik ook gewoon de bus
nemen, zonder dit op voorhand te plannen. Door corona neem ik helaas minder het openbaar vervoer. Zodra het opnieuw kan, zal ik wel opnieuw regelmatig op pad gaan met het openbaar vervoer.”
Katleen Hermans Katleen woont al 20 jaar in Dendermonde. Ze heeft een spierziekte en gebruikt daarom een elektrische rolstoel. Zij weet dus uit de eerste hand hoeveel hindernissen een rolstoelgebruiker dagelijks tegenkomt. “In Dendermonde is er een lokale VFG-groep. In het begin engageerde ik me daarvoor, maar ik besefte al snel dat ik meer interesse heb in beleidsmatig werk en sensibilisering. De toenmalige trekker van de VFG-groep vroeg me een mobiliteitswandeling te organiseren. Toen we die later nog eens opnieuw deden, bleek er amper iets verbeterd te zijn. Zo werd mijn interesse in toegankelijkheid gewekt. “Ik ben nooit officieel lid geworden van een Laat Je Stem Horen-groep. Ik ben er vanzelf ingerold. Ik word regelmatig gevraagd om deel te nemen aan een werkgroep. Bijvoorbeeld de werkgroep rond toegankelijkheid bij de NMBS. Ik kan nooit nee zeggen” (lacht). Maar Katleen zet zich voornamelijk in op lokaal vlak. “Ik ben ook lid van de Welzijnsraad in Dendermonde, een adviesraad voor senioren en personen met een handicap. Daar hebben we een werkgroep rond toegankelijkheid. Na een screening van de Grote Markt en de horeca bleek dat de toegankelijkheid minimaal was. Er was zelfs geen toegankelijk toilet te vinden.” “Ik vind het belangrijk dat er geluisterd wordt naar ervaringsdeskundigen. Zowel bij projecten rond toegankelijkheid, als bij andere beleidsbeslissingen. Ervaringsdeskundigen zien knelpunten in hun dagelijks leven. Wij kunnen adviezen mee onderbouwen vanuit die ervaringen. We moeten dus zeker als gelijkwaardige partner betrokken worden in adviesorganen.” “Daarom heb ik me ingezet voor een samenwerking tussen het lokale bestuur en VFG. En dat is gelukt, na jarenlang vergaderen en lobbyen. Het project ‘Drempelloos Dendermonde’ gaat dit jaar van start. Ons doel? Jaarlijks minstens 10 handelszaken toegankelijk maken voor mensen met een handicap.” Katleen haalt ook veel voldoening uit dat werk. “Het duurt soms jaren om een project opgestart te krijgen. Er komt heel veel vergaderen, netwerken en lobbyen bij kijken. Als het zo lang duurt, kan dat ontmoedigend worden. Maar als je dan uiteindelijk iets kan realiseren, geeft dat een heel goed gevoel!”
Cynthia David Cynthia is niet alleen actief in de Laat Je Stem Horen-groep, ze maakt ook deel uit van het bestuur in de VFG-groep van Koekelare. In de gemeente zelf is ze actief in de werkgroep toegankelijkheid. Zij focust zich op de toegankelijkheid van de openbare ruimte. “Eigenlijk vind ik toegankelijkheid in het algemeen zeer belangrijk. Zeker omdat ik zelf in een elektrische rolwagen zit. Ik vind het super om zelf te kunnen helpen om toegankelijkheid te verbeteren.” Dat doet ze op verschillende manieren. “Ik volg alle vergaderingen en help waar ik kan. Zo geef ik regelmatig advies. Of ik ga zelf uittesten hoe toegankelijk een bepaalde plaats of omgeving is. Alles wat ik te weten kom, neem ik mee naar de werkgroep toegankelijkheid van de gemeente.” “Het blijft uitdagend dat je steeds opnieuw geconfronteerd wordt met plaatsen die helemaal niet toegankelijk zijn. Maar gelukkig geeft het mij veel voldoening om samen te zoeken naar oplossingen. Nieuwigheden ontdekken, ideeën opdoen, mijn eigen inbreng kunnen geven… dat is het leukste!” Cynthia heeft met haar groep ondertussen al een en ander verwezenlijkt. “In de werkgroep zijn we nu de Map It-methode aan het gebruiken en uitwerken. Ook hebben we tal van voetpaden, parkingen, wegen, scholen, kerken, evenementen ... toegankelijk gemaakt.” Dialoog • 17
GROEP IN DE KIJKER
Groep in de kijker:
Autispel
Normaal wordt in ‘Groep in de kijker’ een traditionele VFG-groep voorgesteld. Deze keer gooien we het over een andere boeg! Een ‘groep’ die maandelijks doorgaat, maar dan met een specifiek doel: Autispel!
spelmateriaal krijgt om zich mee bezig te houden. Dat kunnen voeldozen zijn, boekjes of zelfs bouwmateriaal.”
Wat is Autispel?
Dankzij de steun van VFG en de Koning Boudewijnstichting kon Autispel dit jaar uitbreiden naar een tweede locatie. “Naast Brustem (Sint-Truiden) spelen we nu ook in de sporthal van Eigenbilzen. Hierdoor kunnen we nog meer kinderen bereiken die nood hebben aan een aangepast vrijetijdsaanbod.”
Autispel is een unieke formule van sport en spel voor – je raadt het al – kinderen met autisme. Het spel richt zich op kinderen met ontwikkelingsachterstand: cognitief, talig, communicatief, sociaal of zelfs emotioneel. Autispel biedt een rustige en voorspelbare plek in een drukke en verwarrende wereld. Siri, orthopedagoog met een hart voor kinderen met autisme, startte in 2014 met Autispel. “Kinderen met autisme hebben andere noden. Dat maakt het soms moeilijk om een gepaste hobby te vinden. Daarvoor is Autispel er: we tonen dat kinderen wel degelijk naar een sportclub kunnen gaan en met enkele aanpassingen kan spelen zoals andere kinderen.” Oorspronkelijk werd Autispel opgericht voor kinderen met autisme en een verstandelijke beperking. “Maar door de jaren heen vonden ook kinderen met een normale begaafdheid hun weg naar Autispel. Want ook zij kunnen het moeilijk hebben met emoties en frustraties in samenspel. Kinderen die vlot kunnen praten, lijken goed om te gaan met verwachtingen en veranderingen… tot de emmer toch overloopt. Zij kunnen tot rust komen bij Autispel”.
Hoe werkt het?
Autispel wordt gespeeld in kleine groepjes van 4 kinderen. “Zo kunnen we individuele begeleiding voorzien voor elk kind. Bij het binnenkomen verwijs ik ieder kind naar zijn/haar 'wachttafel' waar hij/zij 18 • Dialoog
“Als iedereen er is, wordt het schema met foto's van de activiteiten overlopen. Vervolgens mogen ze beurt om beurt een opdracht uitvoeren. Als ze niet aan de beurt zijn, zitten ze aan de wachttafel. Door ook de wachttijd een duidelijke invulling te geven, leren ze omgaan met wachten en beurtrol. Dingen die voor veel kinderen met autisme niet vanzelfsprekend zijn.”
JAARVERSLAG
VFG in 2020 Weet jij wat VFG in 2020 allemaal gedaan heeft? VFG INFORMEERT • • • • • • •
VFG kwam in 'De Weg Naar Geluk' op TV Limburg De VFG-Wegwijzer hielp vele honderden mensen met hun vragen rond handicap We organiseerden infosessies, nu ook online 10.000 mensen ontvingen ons magazine Dialoog 400 budgethouders 18.000 mensen ontvingen onze jaarbrochure 1400 vrijwilligers 12.000 mensen lazen de maandelijkse nieuwsbrief De PVB-vrijwilligersservice kwam terug naar VFG!
VFG SENSIBILISEERT EN BEHARTIGT BELANGEN
600 reacties!
• Toegankelijkheidscampagne 'Onze Grote Boodschap' werd 17.000 keer bekeken en 2000 keer gedeeld. • We gingen verder met het project "toegankelijke horeca" • We ontwikkelden het laagdrempelig filosofeerspel Filoe • We lanceerden een grote coronabevraging bij onze leden. Dat gaf ons een sterke positie aan de beleidstafels • We zaten aan tafel met de NHRPH, het VAPH, NOOZO, ...
VFG BIEDT VRIJE TIJD AAN • Onze Voorleesbendes organiseerden 110 voorleesmomenten, fysiek en digitaal • We startten het Inktvisproject op: e-learningvideo's om op eigen tempo beter te leren schrijven • Het tijdelijke project 'compagnons vanuit ons kot' zorgde voor contact tussen onze leden tijdens de lockdown • Groepswerkingen kregen een digitale stimulans • VTZ (vrijetijdszorg) ging door, met als kers op de taart "Micromix on the Road" met meer dan 700 deelnemers!
VFG ALS ORGANISATIE • In 2020 telde VFG 92 afdelingen • We evolueren naar een beweging waarbij klassieke afdelingen minder prominent aanwezig zijn • Er werden 514 activiteiten georganiseerd 9743 betalende leden • VFG had in 2020 648 vrijwilligers en 10818 leden 1075 digitale leden
3de editie
e 15d editie
Playback en freepodium voor en door personen met een beperking
Toegankelijk festival voor iedere muziekliefhebber
10u30 - 15u
19u30 - 22u30
(deuren open om 9u30)
(deuren open om 18u30)
Presentatie:
Chris Van Tongelen en Davy Gilles (De Romeo’s)
Wim Soutaer & Charles Van Domburg De Romeo’s
Koda
Robby Longo
Die Schnappers
Dresscode: glitteroutfit en fonkelende verlichting
Danny Diëgo
20 oktober 2021 Limburghal Genk Schrijf je snel in, de plaatsen zijn beperkt. Micromix: Tickets = € 5 | combiticket Micromix Late Night: € 18 (reserveren voor 14/10) Micromix late night: Tickets = € 15 | combiticket Micromix : € 18 (reserveren voor 14/10) Limburghal Genk | Jaarbeurslaan 6 | 3600 Genk Gratis parking | Ringleiding | Grote schermen | Tolk Vlaamse gebarentaal Meer info op W www.micromix.be | T 011 27 85 00 | E limburg@vfg.be
Kobe Ilsen & Viktor Verhulst