in de praktijk Bijlage bij in de praktijk nr. 1 – 1ste trimester 2021
Infofiche voor zorgverleners
Hoe ga je als zorgverlener om met vaccintwijfel bij je patiënten? Als arts heb je een sleutelrol bij de vaccinatie tegen COVID-19. Door anderen te wijzen op het belang ervan maak je het verschil. Deze fiche kan je helpen om vragen te beantwoorden. Feit: Iedereen kan besmet raken
Fabel: Van het vaccin kan je corona krijgen
Iedereen kan besmet raken met het coronavirus en kan het doorgeven aan kwetsbare mensen, ook zonder zelf symptomen te hebben. Ook gezonde, fitte mensen kunnen zo op intensieve zorg belanden.
De coronavaccins bevatten geen levende virussen en kunnen nooit COVID-19 veroorzaken.
Feit: De vaccins zijn veilig en betrouwbaar Zijn vaccins die zó snel zijn ontwikkeld wel veilig? Een terechte vraag. Toch mogen we alle vertrouwen hebben in de goedgekeurde coronavaccins. Daar zijn een aantal logische verklaringen voor: Technologische vooruitgang Dankzij die enorme vooruitgang heeft men heel snel de genetische samenstelling van het virus kunnen bepalen, waardoor er meteen vaccins konden worden ontwikkeld. Niet van 0 beginnen Er waren al 2 bekende coronavirussen. Tegen die virussen waren al vaccins in ontwikkeling. Die konden worden aange
past, zodat ze ook konden werken tegen dit nieuwe coronavirus. Verschillende stappen tegelijkertijd Zodra het kon werd een volgende stap opgestart, nog voor een eerdere fase helemaal was afgerond. Ook zo is er heel veel tijd bespaard. Voorrang Omdat de ontwikkeling van de vaccins absolute prioriteit kreeg van onderzoekers, bedrijven en overheden, zijn heel wat jaren gewonnen zonder de kwaliteit van de studies of de veiligheid van de vaccins in het gedrang te brengen. Elk vaccin heeft alle fasen van ontwikkeling en testing doorlopen, net als andere geneesmiddelen of vaccins.
Fabel: Vaccins veroorzaken autisme of … De coronavaccins veroorzaken geen autisme. De bijwerkingen zijn, in vergelijking met wat het virus zelf aanricht, miniem. Het gaat vooral om pijn, roodheid, spierstijfheid op de plaats van injectie, en bij sommigen wat koorts, vermoeidheid en misselijkheid. De bijwerkingen verdwijnen vanzelf na 48 uur. Meer ernstige neveneffecten zoals heftige allergische reacties komen maar heel zelden voor.
Tip: Hoe omgaan met angst of twijfel? Rationele argumenten zijn belangrijk. Maar we blijven mensen en dus emotionele wezens. Spreek bijvoorbeeld uit je eigen ervaring. Enkele tips! 1. Start met een open, nieuwsgierige houding. Vraag wat de bezorgdheden van je patiënt zijn. Maak duidelijk dat vragen stellen dik oké is. 2. Vertel waarom jijzelf of veel van je patiënten zich graag laten vaccineren. Vertel bijvoorbeeld dat je zelf van dichtbij gezien hebt hoe gevaarlijk het virus is, ook voor jonge mensen. Of dat je je geliefden hebt aangeraden zich zo snel mogelijk te laten inenten. 3. Volg het tempo van je patiënt. Zet geen druk, maar laat de vrije keuze. Mensen stellen hun mening het makkelijkst bij als ze niet het gevoel hebben dat ze moeten. 4. Maak duidelijk dat de meeste anderen wel vertrouwen hebben in het vaccin.
Wil je meer info of advies? Op de website www.laatjevaccineren.be van de Vlaamse overheid vind je meer interessant materiaal voor zorgverleners.
Laat je vaccineren! (Vrijwillig) Dé hoop op ommekeer. Dat is het coronavaccin in deze toch wel triestige tijd. Het lijkt – al is het nog niet voor meteen – de uitweg te zijn uit de coronapandemie. Een geslaagde vaccinatiecampagne moet er voor zorgen dat we kunnen terugkeren naar een samenleving waarin we opnieuw kunnen gaan en staan waar we willen. Om dat doel te bereiken zou toch minstens 70 % zich moeten laten vaccineren. En daarvoor rekent België vooral op de burgerzin van de bevolking, want ze maakt het coronavaccin immers niet verplicht. Het is een bewuste keuze geweest om het coronavaccin niet op te leggen. Het is ten eerste niet evident om in te gaan tegen het zelfbeschikkingsrecht. Daarnaast zijn er ethische bezwaren tegen zo’n verplichting. Ook moeten verplich-
tingen opgevolgd worden en moet men nadenken over welke gevolgen zullen gekoppeld worden aan weigeringen. Niet evident, en dat leek de overheid te beseffen. Geen verplichting dus, maar wel een zeer sterke aanmoediging. In de hoop dat zo veel mogelijk mensen er uiteindelijk bewust voor zullen kiezen om zich te laten inenten en zo bij te dragen aan groepsimmuniteit. Een vrije keuze houdt in dat men het gevaccineerd zijn dan ook verder niet als voorwaarde mag stellen. Ziekenhuizen, woonzorgcentra, scholen … mogen hun personeel of leerlingen sensibiliseren om zich te laten vaccineren, maar ze kunnen niet eisen dat deze zich laten vaccineren tegen COVID-19. Véronique Mertens