Eén tegen allen, allen tegen vallen

vallenEén tegen allen, allen tegen

Ook in 2022 organiseren het Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen, de Vlaamse Logo’s en het Vlaams Instituut Gezond Leven, de Week van de Valpreventie. Deze campagneweek heeft als doel ouderen, hun familie en alle gezondheidszorg- en welzijnswerkers in Vlaanderen te sensibiliseren en te informeren over val- en fractuurpreventie.

Valpartijen hebben een grote negatieve impact op de kwaliteit van leven van oudere personen. Een val heeft vaak ernstige gevolgen op diverse vlakken. Lichamelijke gevolgen zijn bijvoorbeeld kneuzingen, verstuikingen en breuken. Op psychologisch en sociaal vlak brengt een val vaak valangst, sociale isolatie en depressie teweeg. Valpartijen zijn dan ook een veel voorkomend probleem, met hoge gezondheidszorgkosten voor de oudere en de maatschappij. Maar liefst 1 op 3 65-plussers komt jaarlijks ten val. Bij ouderen in een woonzorgcentrum valt minstens de helft van hen. Maar er is hoop! Een val kan voorkomen worden wanneer de onderliggende risicofactoren worden aangepakt met preventieve maatregelen. Tijdens de Week van de Valpreventie, die doorgaat van 25 april tot en met 1 mei 2022, worden enkele belangrijke valrisicofactoren in de kijker geplaatst.

Eén van de meest belangrijke valrisicofactoren is een verminderd

evenwicht, spierkracht en mo-

biliteit. Afname van evenwicht, mobiliteit en/of spierkracht verhoogt het valrisico doordat de houdingscontrole wordt verstoord. Regelmatige lichaamsbeweging voorkomt deze afname en beschermt je dus tegen vallen! Een andere valrisicofactor is ongezonde voeding. Gezonde voeding is belangrijk om je spieren en beenderen sterk te houden en dus het valrisico te verminderen. Calcium, vitamine D en eiwitten dragen bij tot een goede werking van de spieren en stevige botten en verminderen zo het valrisico.

Een 3de valrisicofactor is een onveilige woonomgeving. De meeste valpartijen vinden immers plaats in de woonomgeving. Onvoldoende verlichting, vloerkleden, verhoogjes, gladde vloeren of rommel zijn hier meestal de oorzaak van. Door aanpassingen in de woonomgeving zoals stevige leuningen, extra verlichting of vloerkabelgoten voor losliggende snoeren kunnen heel wat valpartijen voorkomen worden.

De 4de en laatste valrisicofactor waarop dit jaar wordt gefocust, is een slecht zicht. In staat zijn om obstakels te kunnen zien, is belangrijk om een valpartij te vermijden. Indien het zicht verminderd of belemmerd is, moet je nog meer vertrouwen op de houdingscontrole door je spieren. Afwijkingen van het zicht (bijziend, verziend of oogziekten), slecht gebruik en onderhoud van een bril of onvoldoende verlichting in en rond de woning zijn elementen die bijdragen aan het valrisico.

Sarah Van Humbeeck Met dank aan het Expertisecentrum Val en fractuurpreventie Vlaanderen

Tips Een aantal nuttige tips om vallen te voorkomen • Blijf fit en actief - De beste remedie om valincidenten te voorkomen, is aan lichaamsbeweging doen. Integreer fysieke activiteiten daarom in je dagelijkse leven. Begin met 5 tot 10 minuten per dag en bouw geleidelijk op tot 30 minuten per dag. Ga bijvoorbeeld een half uur per dag wandelen, joggen, zwemmen of fietsen. Meer mag natuurlijk altijd, maar zorg ervoor dat je ook niet overdrijft. Bespreek jouw beweeggedrag met je kinesitherapeut of huisarts. • Ga voor een veilig huis - Je huis kan een stuk veiliger worden dankzij een aantal kleine aanpassingen. Zorg er bijvoorbeeld voor dat er geen losliggende matten en tapijten in het huis liggen, maar bevestig ze met een goede antisliplaag of strips. Of haal losliggende snoeren weg en zorg voor voldoende verlichting. Let ook op wanneer je de woning verlaat. De stoep ligt er immers niet altijd gelijk bij (putten, hindernissen, plassen …). Bekijk dit eventueel verder met je ergotherapeut. • Zorg voor je voeten - Voetproblemen en het dragen van onaangepast schoeisel kunnen het risico op vallen ook verhogen. Ook op kousen (zelfs op antislipkousen) of op blote voeten lopen verhoogt het valrisico. Je draagt dus best goed schoeisel dat de hele voet omsluit, een stevige, platte zool met reliëf en een goede sluiting (velcro of veters) heeft. Je vermijdt best schoenen die onvast zijn (bv. teenslippers), te groot of te klein zijn of open zijn aan de achterkant. Je kan hiervoor steeds langs gaan bij je huisarts of podoloog. • Kijk met je ogen - Als je ouder wordt, gaat het zicht vaak achteruit. Problemen zoals een verminderde gezichtsscherpte, diepteperceptie en contrastgevoeligheid vergroten het risico op vallen. Je valt dan sneller doordat je bijvoorbeeld een obstakel op de grond over het hoofd ziet. Draag daarom zorg voor je ogen. Bespreek dit zeker met je oogarts. • Let op je voeding - Een gezonde voeding is belangrijk om je spieren en beenderen sterk te houden. Eet voldoende voeding die rijk is aan calcium en vitamine D zoals vis, melkproducten, broccoli, Chinese kool, spinazie, rammenas, radijsjes, abrikoos, appel, dadels, kiwi, pruimen. De inname van extra calcium en vitamine D kan je met je huisarts bespreken. Wees matig met alcohol. Hoe ouder je wordt, hoe gevoeliger je immers bent voor de negatieve gevolgen van alcohol. Drink daarom niet meer dan 1 alcoholische consumptie per dag. En rook niet, want roken verhoogt het risico op broze botten. Om je voedingspatroon te bespreken of aan te passen kan je best contact opnemen met je huisarts of een diëtist. • Let op je medicijnen - Hoe meer verschillende geneesmiddelen je moet innemen, hoe groter het risico om te vallen. Bepaalde geneesmiddelen zoals slaappillen hebben bovendien een grotere impact op het valrisico. Praat er over met je arts of apotheker.

De 11de editie van de Week van de Valpreventie, die doorgaat van 25 april tot en met 1 mei 2022, draagt de slogan ‘Eén tegen allen, allen tegen vallen’. Ook dit jaar daagt het Expertisecentrum opnieuw de 5 Vlaamse provincies en Brussel uit om de strijd tegen elkaar aan te gaan voor de titel van ‘beste valpreventieprovincie van 2022’. Aan de hand van 4 ludieke opdrachten trachten ze belangrijke valrisicofactoren onder de aandacht te plaatsen.

Meer informatie: www.valpreventie.be